1

NOVEMBER 2011 PRIJS €5,50

2

3

4

Allereerst bedankt. Bedankt dat u het waard vind mijn

eerste, eigen, echte magazine door te bladeren. Want

het toch heel wat van de zo genoemde bloed, zweet

en tranen gekost om deze voor u te kunnen

produceren. Eigenlijk doe ik weinig anders dan na-

apen. Want natuurlijk apen we Linda, Oprah en al die

andere sterren na. Die sterren die vol succes een

magazine onder hun eigen naam uitbrengen en hier -

hoe het kan snap ik nog steeds niet - tijd voor kunnen

vinden naast hun vaste baan. Want een magazine in

elkaar zetten is nog niet zo snel gebeurd als ik van te

voren kon bedenken. Maar laat ik me eerst in zekere

zin voorstellen, want u heeft nu wel de enige echte

Koen. vast, maar wie ben ik eigenlijk? Ik ben Koen van

Bokhoven, een eerstejaars student aan de Fontys

Pabo ’s-Hertogenbosch. Door middel van dit blad ga ik

mezelf laten zien. Laten zien wie ik ben, waar ik voor

sta en hoe ik tegen het leven als toekomstig

bassischool docent aankijk. Ik ga mezelf promoten. Nu

hoor ik u denken, promoten? Is die jongen niet goed

geworden?! Promoten is volgens mij wel het goede

woord. Ik ga mezelf promoten op de pabo en op het

werkveld daarbuiten. Promoten aan mijn leraren, mijn

mentoren, mijn stageschool en mijn klasgenoten.

Zeker voor de basisscholen en leraren is het misschien

nodig mezelf te promoten. Dit omdat ik op mijn eigen

school niet altijd het gewenste resultaat achter

gelaten heb, geloof ik. Op de basisschool was ik niet

een van de kinderen die er uitsprong door mijn

leergierigheid. Meestal wel door mijn enthousiasme

en doelgerichtheid. Vooral dingen die met muziek en

theater te maken hadden interesseerde mij veel.

Zo deed ik in groep 8 auditie voor haast alle rollen die

in de afscheidsmusical zaten, zelfs voor de

vrouwenrollen geneerde ik me niet. Maar ik heb mijn

tijd op de basisschool als erg leuk ervaren. Vanuit de

basisschool kreeg ik het advies voor de HAVO en heb

deze in 5 jaar kunnen afronden. Niet altijd even mooie

cijfers vulden mijn rapporten en ik was ook zeker niet

het lievelingetje van elke docent. Maar ook de

middelbare school ben ik zonder kleerscheuren

doorgekomen. Maar vervolgens werd het lastiger. Een

vervolgstudie kiezen is niet iets waar je even snel een

besluit over neemt, zo was mijn bevinding. Want wat

vond ik nu echt leuk? Mensen aan het lachen maken,

entertainen, dat beviel me altijd wel. Dus hup, ik de

auto in op naar een open dag toerisme. Leuke

opleiding. Jammer dat het alleen een MBO studie is.

Daar werd me wel verteld dat de Pabo dan misschien

een goed idee zou zijn. “Je houdt van entertainen? En

hou je van kinderen?” werd mij gevraagd. Op die

eerste vraag had ik mijn antwoordje zo klaar. Over

voor tweede vraag had ik wat langer de tijd nodig.

“Want”, vervolgde de vrouw haar verhaal, “kinderen

verhalen vertellen is een geweldige vorm van

entertainment. Ze daarnaast nog een hoop kunnen

leren is een prachtig aspect van het vak.” Vanaf dat

moment ben ik pas écht gaan nadenken over mijn

studie keuze. Want naast dat het leuk is wil ik er ook

wat mee bereiken. Na mijn eerste paar weken op de

pabo en mijn eerste stage dagen, ben ik van mening

dat ik geen betere studie had kunnen kiezen als de

pabo. Alhoewel… Na zo’n heel magazine in elkaar te

hebben gezet lokt de journalistiek toch ook wel!

Zo deed ik auditie voor haast alle rollen die in de

afscheidsmusical zaten, zelfs voor de

vrouwenrollen geneerde ik me niet

EDITORIAL KOEN

5

Mijn ideale leerkracht 6 Mijn cultureel alfabet 18

De ideale taalleerkracht 10 Mijn levensloop 22

De ideale cultuurleerkracht 12 Levensbeschouwing door

Kinderen iets willen bijbrengen de jaren heen 24

dat is mijn motief 14 Looks 28

Wie denkt Koen wel niet dat hij is?! 16 Levensbeschouwing wat

betekend het voor mij 30

November 2011 Inhoud

6

Voor mij ligt een groen blad en een aantal

uitgeknipte witte kaartjes waar verschillende

stellingen op staan. Deze stellingen slaan terug

op het vak van leraar. Stellingen als ‘een leraar

moet veiligheid bieden aan de kinderen’ en ‘en

kind kan zelf bepalen wat hij wil leren’ staan op

de kaartjes geschreven. Nu is het aan mij er een

muurtje van te bouwen. Onderop komen de

kaartjes die op mij als leraar terug slaan, die ik

dus belangrijk vind. Verder naar boven komen de

minder belangrijke stellingen vanuit mijn opinie

en een aantal kaartjes laat ik weg, die vind ik

echt niet van belang.

Nu iedere student uit mijn groep een muurtje

heeft gebouwd zie ik dat er veel overeenkomsten

zijn maar ook zeker veel verschillen. Wat ook

eigenlijk vrij logisch is. Niet iedereen heeft

dezelfde opvattingen en dezelfde meningen.

Gelukkig maar. Maar waarom vind ik dingen erg

belangrijk die een ander juist totaal onbelangrijk

vind? Heeft dat met opvoeding te maken, met

normen en waarden of juist met opvattingen over

bepaalde situaties? Gelukkig zijn er verschillende

meningen en opvattingen. Dat vond ik altijd

heerlijk aan het einde van het schooljaar, dat ik

naar een nieuwe leraar mocht. Weer iemand die

totaal anders was. Dat merk ik nu al op de pabo.

Iedereen is anders, iedereen zal dus ook anders

les geven.

Mijn muurtje

Om op mijn eigen bouwwerk terug te komen;

onderin staan de uitspraken die voor mij het

belangrijkst zijn. Deze zijn het fundament van mijn

bouwwerk maar ook het fundament van mijn

leraarschap. Onderin staan onder andere ´als een

leraar aan het woord is, moeten de kinderen stil

zijn´ en ´humor is een belangrijke eigenschap van

een leerkracht.´ Voor mij zijn dit al twee

uitspraken die ik erg belangrijk vind. Maar er

staan er nog vier, in de tweede rij staan er nog vijf

en in mijn bovenste rij staan er nog vier. Zes

kaartjes heb ik weg gelaten, deze sloegen op geen

enkele wijze terug op hoe ik tegen het leraarschap

aankijk.

Of kom ik erachter dat een

uitspraak die ik nu heb

weggelaten eigenlijk heel

hard nodig heb.

Gaat het muurtje nog vallen?

Of ik mijn muurtje ooit nog afbreek en opnieuw ga

bouwen, is nu nog moeilijk te zeggen. Ik heb nog

geen stage gelopen of ook maar enig sinds les

gegeven. Dus het is een soort van vooroordeel

wat ik nu heb gegeven. Want wie weet kom ik erg

op mijn ideeën terug. Dan vind ik iets wat ik nu

onderin heb staan helemaal niet meer zo

belangrijk. Of kom ik erachter dat een uitspraak

die ik nu heb weggelaten eigenlijk heel hard nodig

heb. Dus misschien verander ik mijn muurtje over

een half jaar al weer. Over een aantal jaar ga ik

eens terug kijken naar mijn muurtje en kijken in

hoeverre ik vandaag de dag gelijk had. Want een

uitspraak als ‘kinderen moeten zoveel mogelijk in

rijtjes zitten’ heb ik weggelaten. Ik heb daar op dit

moment een heel duidelijke mening in. Rijtjes

bevorderd de gezelligheid in de klas niet. Door

kinderen in groepjes te laten zitten leren ze ook

samenwerken en rekening met elkaar te houden.

Het lijkt me ook stug dat een uitspraak als die snel

terug zou komen in mijn muurtje.

Bezit ik de eigenschappen wel?

Verder was het de bedoeling dat we individueel

een woordweb opzetten met termen die terug

sloegen op een leraar. Ook moest er worden

aangegeven of je die eigenschappen wel of niet

bezat. Een aantal van de termen die ik

7

opgeschreven had heb ik in het volgende

woordweb terug laten komen. De blauwe

begrippen heb ik al aardig onder controle. De rode

begrippen zijn nog punten voor mij om aan te

gaan werken. Aspecten die ik nog niet helemaal

bezit of waarvan ik niet zeker weet of ik daarin

gelijk goed zal zijn. Een aantal begrippen heb ik

maar uit het gele woordweb uitgekozen en terug

laten komen in het woordweb hiernaast. Dit vond

ik een aantal van de belangrijkste woorden die

terug kwamen in mijn woordweb.

De uitspraak ouders te woord staan is voor mij

nog iets waar ik denk ik aan moet werken. Ik vind

het denk ik nu nog moeilijk om eerlijk tegen

ouders te zijn. Zeker omdat ze op dit moment nog

veel ouder zijn als ik ben. Maar ook kennis van de

verschillende vakken ontwikkelen is nog rood

gekleurd. Maar omdat ik nog aan het begin van de

pabo sta is dat geen vreemde kwestie. Veel kennis

moet ik nog gaan leren en vooral hoe ik het op de

kinderen moet overbrengen.

Humor

Boven aan staat het begrip humor. Ik denk dat

een leraar zonder humor geen les kan geven. Voor

kinderen is er dan niets aan. Als ze in de les zitten

zonder te kunnen lachen of lol te hebben in dat

geen wat ze aan het leren zijn. Gelukkig zijn de

kinderen dat met me eens, zo blijkt uit het artikel

“Een goede leraar heeft humor” van Anouke Bakx.

In het artikel wordt een onderzoek beschreven

waaraan 2.516 leerlingen uit groep 6, 7 en 8,

anoniem hebben deelgenomen. Hierin werd de

kinderen gevraagd welke eigenschappen een

goede leraar of lerares specifiek bezit. Op de eerst

plaats stond humor, gevolgd door aardig, lief,

sportief, geduldig, eerlijk, onpartijdig en vrolijk.

Een heel aantal van de genoemde begrippen duidt

aan dat het op persoonlijkheid van de leraar of

8

lerares aankomt. Sportief, geduldig, humor en

aardig zijn niet zomaar dingen die je plotsklaps

hebt als je voor de klas verschijnt. kinderen vinden

het dus fijn als er een fijne sfeer in de klas heerst,

wat veelal door de leraar wordt bepaald. Niet

continue geconcentreerd zijn, af en toe even weg

uit dat constante werkveld. Even een spelletje

doen, kinderen belonen voor hun goede gedag.

Maar de kinderen geven in het onderzoek ook aan

dat een leraar streng moet zijn als het nodig is.

Maar dat hij dan wel onpartijdig handelt.

Dan weet je dat geduld nog

een puntje van kritiek is en ga

je daar, als je voor de klas

staat, beter op letten.

In hoeverre ik deze kwaliteiten bezit? Dat is nog

moeilijk te zeggen omdat ik nog nooit voor de klas

heb gestaan. Maar ik weet wel dat ik aardig kan

zijn tegen de kinderen, onpartijdig kan optreden

en vrolijk ben als ik voor de klas sta. Sportief ben

ik ook tot op zeker hoogte, hoewel ik vind dat een

leraar niet in de pauze moet gaan voetballen met

de kinderen. Of ik geduldig kan zijn vind ik nu nog

moeilijk te zeggen. Daar zal ik waarschijnlijk echt

nog aan moeten werken. Als je dat van jezelf weet

is het denk ik makkelijker omaan te werken. Dan

weet je dat geduld nog een puntje van kritiek is en

ga je daar, als je voor de klas staat, beter op

letten.

Aan mijn woordweb kan ik na aanleiding van het

artikel weinig veranderen. Wel kan ik een aantal

begrippen toevoegen die kinderen belangrijk

vinden. Maar in het woordweb dat hier geplaats is

staan niet al mijn begrippen. Maar een begrip als

geduldig had ik nog niet en voeg ik zeker toe aan

mijn woordweb. Net zo als eerlijk en onpartijdig

had ik er niet bij staan. Een begrip als ‘elk kind,

elke dag een nieuwe kans bieden’ had ik er wel bij

staan. Ik vind dat een kind elke keer weer met een

schone lei moet kunnen beginnen.

Na de stage

Nu mij eerste stagedag erop zit is het een stuk

makkelijker voor mij om te beschrijven hoe ik mijn

muurtje heb gebruikt en of ik er nu al

veranderingen in kan aanbrengen. Om allereerst

terug te komen op mijn woordweb. Naar mijn

mening heb ik aan de blauw gekleurde begrippen

voldoende voldaan op mijn eerste aantal

stagedagen. Creativiteit heb ik laten zien in de

knutsel opdracht en les die ik heb gegeven. Ik

hoop dat ik ben overgekomen als een

enthousiaste leraar, want dat is wat ik zeker heb

proberen uit te stralen. Verder vind ik het omgaan

met kinderen en het enthousiast maken van

kinderen erg goed gegaan. Zo was ik gegund een

sportdag van mijn stageschool mee te mogen

maken. Hierin ben ik scheidsrechter geweest bij

de hockey en heb ik de hele bovenbouw langs zien

komen. Voor deze sportdag heb ik de kinderen in

mij stage school enthousiast proberen te maken.

Ook het omgaan met kinderen komt op zo’n

sportdag veel aan bod. Kinderen van groep 5 tot

en met groep 8 heb ik gezien en begeleid bij het

hockeyen. Hierin kon ik goed de verschillen zien

tussen het wat oudere en wat jongere kind.

Toch wel aanzien?

Doordat ik tijdens de sportdag samen met mijn

mentor de coördinerende taak had bij de hockey

heb ik denk ik een grote stap genomen in het

creëren van aanzien. Omdat alle

goedgeorganiseerd moet zijn en het tijdschema

goed in elkaar moet overlopen is wat harder

optreden soms wel nodig. Zeker omdat er ook aan

de veiligheid van kinderen moet worden gedacht.

Het is natuurlijk een super dag voor de kinderen,

maar zodra er ongelukken gebeuren tijdens het

sporten wordt het voor de kinderen al gauw

minder leuk. Vaak zit een ongeluk in een klein

hoekje. Dus bij hockey is het bijvoorbeeld erg van

belang dat de sticks laag aan de grond blijven.

Maar ook in de klas merk ik dat het me niet erg

9

moeilijk afgaat om aanzien te krijgen. Ik merk toch

als snel dat ik, ondanks dat ik een stagiair ben,

eerder aanzien van de klas krijg dan dat ik van te

voren had verwacht. Dit ligt misschien aan mijn

klas, een groep vijf. Het zou zomaar kunnen dat

dit me moeilijker afgaat als in groep acht. Maar

lerende wijs leer ik steeds meer maniertjes bij, die

ik afleid van mijn twee mentoren. Maar ook van

wat ik van andere studenten hoor of wat terug

komt in de lessen die ik krijg.

Wat staat me nog te doen?

Er staan in het woordweb nog twee rode

begrippen. Aan deze twee begrippen heb ik nog

weinig kunnen werken. Kennis van verschillende

vakken ontwikkel ik al lerende op school. Maar

ook tijdens de lessen die ik bekijk van mijn mentor

doe ik kennis op van verschillende vakken. Feitjes

die waren weggezakt, sommen die ik nog nooit

had gezien en opdrachten waar zelfs ik nog

dingentjes uit kan halen. Verder staat ouders te

woord staan tussen de rode begrippen. Ik heb nog

weinig contact gehad in de klas met ouders. Wel

aan het einde van de sportdag toen wat ouders

kinderen kwamen halen heb ik wat praatjes

gemaakt. Maar dit was vooral met ouders die ik al

ken vanuit mijn ouders of mijn werk.

Bij de blauwe begrippen staat humor. Deze heb ik

denk ik nog niet echt goed kunnen bewijzen. Dit is

denk ik toch omdat ik nog zenuwachtig ben bij elk

lesje dat ik geef. Bang dat het een chaos wordt,

dat ik het overzicht kwijt raak of dat ik op een

verkeerde manier door de stof heen schiet spelen

bij mij dan toch nog de overtoom. Daardoor is het

wat lastiger om grapjes te maken of denk ik hier

op dat moment totaal niet over na.

Er zijn wat kleine dingetjes veranderd in mijn kijk

op een ideale leraar. Maar veel dingen, zoals het

fundament van mijn muurtje zijn nog helemaal

hetzelfde gebleven.

10

Doelen en kenmerken die een taaldocent op zijn minst moet bezitten:

De taal- en spellingregels zelf optimaal beheersen.

Optimale mondelingen taalvaardigheid.

Sociale taalfuncties, communicatief met taal om kunnen gaan.

Cognitieve taalfuncties als doel in acht nemen.

11

Aandachtspunten voor mij persoonlijk als toekomstig taal docent:

Rustig praten.

Zelf altijd correct spellen en praten, oftewel ABN spreken.

Op verschillende manieren de taalregels kunnen uitleggen en toepassen.

Verschillende voorbeelden en maniertjes klaar hebben om het kinderen die het

niet meteen begrijpen, toch te kunnen uitleggen.

Op meerder niveaus kunnen uitleggen. Om niveau doorbrekend in de klas te

kunnen werken en kinderen met een voor- of achterstand juist te kunnen helpen

op dat niveau dat deze kinderen nodig hebben.

Verschillen en achterstanden in een klas kunnen opmerken en hiermee aan de

slag kunnen gaan.

De negen taaldomeinen beheersen en elk domein toe kunnen passen in een klas.

12

Een breed onderwijsaanbod behoort onder

cultuur. Zo zijn de vijf hoofdcategorieën drama

en dans, schrijven, gym, muziek en als laatst

beeldende vorming. Persoonlijk vind ik deze vak

een van de leukere die in het aanbod zitten van

een goede basisschool leraar. Niet alleen omdat

ze leuk zijn om te geven, maar omdat ze meestal

voor de kinderen erg leuk zijn om ze uit te

voeren. Maar waarom is cultuureducatie nodig?

Wat is het belang van cultuureducatie?

Als ik mijn eigen stageschool en dan vooral mijn eigen stageklas als voorbeeld neem heb ik al wat lesjes cultuuronderwijs gezien. Elke dinsdag als ik in de klas ben staat er tekenen of knutselen op het programma. Vaak aan het einde van de middag. Tekenen en knutselen vallen onder de subcategorie beeldende vorming. Voor deze teken- en knutsellessen zijn vaak geen methodes nodig. Vaak is internet een handige bron om leuke opdrachten te vinden. Maar ook opdrachten die al vele jaren gelden zijn gebruikt blijven vaak interessant. Zo kwam ik ook zelf tot de ontdekking. Ik moest zelf een les knutselen gaan geven. Samen met mijn mentor bedachten we twee opdrachten die de kinderen konden gaan doen. De eerste week zou de ene helft van de klas de ene opdracht maken en de andere helft de andere opdracht. De week erna zouden ze omwisselen. We bedachten een leuke herfstopdracht omdat de voorgaande week de herfst was begonnen. Er zou een spin geknutseld gaan worden met een klein beetje 3D effect. Het lijfje werd een omhoog staand hoedje en ook de acht poten kwamen los van het groene of rode vel papier. De tweede opdracht was een stukje moeilijker in het maken ervan. Hierbij werd met een kastanje, lange satéprikkers en een bolletje wol een heus spinnenweb gemaakt. Waarom cultuureducatie? Niet alleen de knutsel- en tekenvaardigheden worden in zulk soort opdrachten van de kinderen gevraagd; ook motoriek is een van de aspecten die veelal aan bod komt. Als we bijvoorbeeld naar de spinnenweb opdracht kijken was dit voor veel

kinderen een moeilijke klus. De wol moest om de vijf satéprikkers geweven worden. Hierbij

De spinnenwebben

ondervonden de kinderen veel moeite omdat de wol er een à twee keer omheen gedraaid moest worden en vervolgens strak aangetrokken verder moest naar de volgende prikker. Hierbij was het lastig omdat de draad wol steeds achter de andere prikkers bleef haken. Doordat je tegen zulke dingen aanloopt tijdens vormen van cultuureducatie weet je dat het niet alleen maar draait om de eigenschappen van de kunst en het historisch besef. Het draait ook om de expressie van de kinderen. Kinderen moeten leren naar kunst en beeldende voorwerpen te kijken, te beoordelen wat ze zien en er zelf een eigen draai aan te kunnen geven. Maar al deze beelden die een kind meekrijgt zijn niet alleen bedoelt om maar mooi te zijn, als decoratie of om kinderen hun expressie te kunnen laten tonen. Beelden die kinderen zien hebben ook functies en ze leen deze kennen en worden ze vertrouwd, zo verteld het boek Laat maar zien, Een didactische handleiding voor beeldend onderwijs (Jos van Onna, 2004). Zo weet een kind bijvoorbeeld bij een rood stoplicht dat het moet stoppen. Bij de mooi, geel vormgegeven M is het er zich van bewust dat de grootse fastfood keten van de wereld om de hoek is. Op deze manier hebben beelden een communicatie functie. Er wordt informatie doorgegeven over wat er gedaan moet worden of wat er in de buurt te vinden is.

De ideale cultuurleerkracht

13

De spinnen

Wat is het belang van cultuureducatie? Waarom is cultuur educatie nodig? Cultuur educatie is van belang om kinderen bewust te maken va eigen kunnen op gebied van schrijven, drama en dans en bewegingsonderwijs. Verder kunnen kinderen zichzelf ontplooien in muziek en beeldende vorming. Erg veel methodes en mogelijk heden zijn te verzinnen en te verkrijgen als het gaat om cultuureducatie. Zoals al besproken zijn er niet altijd methodes nodig om cultuur educatie te verschaffen. Maar niet alles is te doen zonder een methode, of het wordt erg lastig van de leraar. Mijn stageschool gebruikt de methode Moet je doen. Deze methode is onderverdeeld in drie categorieën die in de lessen die volgens de methode gegeven worden verder uiteen vallen. De drie categorieën zijn muziek, beeldende vorming en kunst & cultuur.

Met de hoofdcategorie gym heb ik ook al te maken gehad. Dit was tijdens de sportdag van mijn stageschool. Samen met mijn mentor waren

we de hoofdcoördinatoren van het onderdeel hockey. Een gymles heb ik nog niet kunnen observeren. Dit omdat mijn stageklas op dinsdag geen gym heeft en ik tijdens mijn stageweek toetsen had tijdens de gym lessen van deze klas. Maar dat weerhield mij er natuurlijk niet van om vol goede moet aan de sportdag deel te nemen. Een hele dag als scheidsrechter fungeren was erg leuk om te doen. Zeker omdat ik dit keer niet alleen groep 5 had. De gehele brigade van groep 5 tot en met 8 kwam voorbij. Heel duidelijk zie je dan ook de verschillen tussen de verschillende leeftijden. Op het gebied van sport; wat kunnen ze al wel en wat is nog te moeilijk. Maar ook op het gebied van hoe deze kinderen tegenover elkaar en zich tegenover de leraar gedragen. Zo zijn kinderen uit groep 5 nog erg mak en luisteren nog precies naar wat je zegt. Kinderen uit groep 7 en 8 zijn daarentegen al helemaal niet meer bang om tegen je in te gaan en duidelijk van zich te laten horen.

Tijdens de sportdag

Het scheidsrechten tijdens de sportdag zie ik niet als echt les geven. Maar het is weer wel weer een toevoeging aan de punten die een leerkracht in het basisonderwijs moet hebben, met name de cultuurlerkracht. Zo moet tijdens een sportdag de veiligheid voorop staan. Verder moet er aan het tijdschema gehouden worden, kinderen moeten enthousiast gemaakt worden om het veld op te gaan, ze moeten gestimuleerd worden samen te werken en ga zo maar door. Al deze punten en meer moet je als leerkarcht kunnen bewijzen om zich een goede cultuurleerkracht – en dus een goede cultuuroverdrager – te mogen noemen.

14

Er zijn voor mij verschillende redenen om het vak

van basisschoolleraar te gaan beoefenen. Die

redenen zullen ook voor iedereen verschillen.

Voor de een is het een roeping, de ander gaat de

stem van God achterna en weer een ander is

gewoon hartstikke goed met kinderen. Wat

zouden mijn motieven zijn om een

basisschoolleraar te worden?

Wat voor mij een zeer grote rol heeft gespeeld is

het enthousiasme van de leraren waarvan ik in

mijn jeugd jaren les heb gehad. Ik heb van juffen

en meesters les gehad die allemaal heel erg van

elkaar verschilden maar een ding gemeen hadden;

hart voor het vak. Ze waren enthousiast, en mede

door dat enthousiasme maakte ze ons enthousiast

voor de lesstof, maar ook voor veel dingen

daarbuiten. Zo was mijn meester in groep 8 een

natuurfreak met zelfs zijn eigen stukje bos. Hier

gingen we heen, vogelhuisjes ophangen. Wanneer

de lente in volle glorie was zijn we met de hele

klas stilletjes weer dat stukje bos in gegaan, om te

gaan kijken of onze zelf getimmerde vogelhuisjes

bewoners hadden gekregen. Op deze manier

maakte mijn meester ons niet alleen enthousiast

voor natuur maar ook voor alles daarom heen.

Het werd een groot project; huisjes timmeren,

ophangen, van te voren speculeren en bestuderen

welke vogels er in onze huisjes zouden kunnen

komen. Maar natuurlijk was kwam het

spannendste op het laats, kijken of onze

vogelhuisjes echt vogelbewoners hadden

gekregen.

Maar voor mij was dat niet de enige reden om te

besluiten het basisonderwijs in te gaan. Zo leek

mij het veel leuker om met mensen – en vooral

met kinderen – te werken dan op kantoor achter

een computer te zitten. Mezelf kennende zou ik

daar doodongelukkig van worden en het na drie

weken al voor gezien houden. Door lekker actief

met mensen bezig te zijn en ze ook nog iets te

leren en ze verder te helpen in onze maatschappij,

krijg ik veel meer voldoening van mijn werk. Dat

het daarnaast ook nog gewoon hartstikke leuk is

om met kinderen te werken, ze te zien opgroeien

en dingen met ze te mogen beleven in het

dagelijks leven is daarbij mooi meegenomen.

Ze dat rugzakje met de goede

ingrediënten en vaardigheden

mee te geven waar ze later

ook daadwerkelijk wat aan

hebben

Natuurlijk zijn er ook altijd reden waarvan mensen

denken dat juist dat je motieven zijn om het

onderwijs in te gaan. Voor mij viel een van de

nogal ouderwetse motieven af; het motief om

aanzien in een dorp te krijgen van de mede

dorpsbewoners. Ik hoef geen aanzien voor het

werk wat ik doe. Daar ben ik totaal niet op uit. Het

is niet meer als vroeger dat je een aantal figuren

had rondlopen binnen een dorp dat erg

toonaangevend was. Dit waren dan meestal de

arts, de pastoor, de bakker en dikwijls ook de

onderwijzer. Voor mij is het dat ik een leuk vak wil

gaan beoefenen waarbij ik met leuke, jonge

mensen kan omgaan.

Dat met jonge mensen omgaan is nog een

motivatie om leraar te worden. Ik vind het heerlijk

om met kinderen en jonge mensen om te gaan,

om ze dingen te leren die ze nog niet weten en

waar ze echt iets aan hebben. Om ze te

begeleiden naar een goede toekomst, ze dat

rugzakje met de goede

15

Je mag als leerkracht deel uit

maken van een stukje

ontwikkeling en opvoeding

van een kind. Dat ik daar aan

kan bijdragen is voor mij een

van de belangrijkste

drijfveren om een leraar op

de basisschool te worden

ingrediënten en vaardigheden mee te geven waar

ze later ook daadwerkelijk wat aan hebben. Door

onderwijs te verstrekken ben je niet alleen

continue bezig met het onderwijzen van de

kinderen of jongeren waar je zorg voor draagt, je

bent ook bezig met het creëren van een groep,

een ‘wij-gevoel’ voor een voltallige klas. Het is niet

alleen tafels en rijtjes leren. Je mag als leerkracht

deel uit maken van een stukje ontwikkeling en

opvoeding van een kind. Dat ik daar aan kan

bijdragen is voor mij een van de belangrijkste

drijfveren om een leraar op de basisschool te

worden. Dat de leerlingen over 15 jaar nog steeds

zeggen “Zo, die meester Koen, daar heb ik nog

eens wat aan gehad”.

Natuurlijk zijn er voor mij nog een aantal andere

motieven te ontkrachten waarom ik het

basisonderwijs in wil, want natuurlijk wil ik niet

om elke reden of motief het onderwijs in. Ik zal er

nog eentje uitpikken. Het gezin van mijn buren

bestaat uit zes mensen. Een vader, een moeder,

een zoon en drie dochters. En eigenlijk draait het

om de dochters, want wat hebben deze met

elkaar gemeen? Eigenlijk meer dan ik op voorhand

had verwacht. De oudste dochter begon na de

havo aan haar studie tot basisschoolonderwijzer.

Thuis raakte de opvolgende zus hier ook mee

besmet en startte ook aan een studie Pabo.

Doordat deze twee zussen samen op de pabo

zaten, stages liepen en vele verhalen aan de

keukentafel tussen de piepers en de pap wisselde

werd ook de derde en laatste zus besmet. De

twee oudste zussen zijn al geslaagd en hebben

een mooie baan in het onderwijs in Drunen

gevonden. De jongste zal dit jaar

hoogstwaarschijnlijk slagen en het drietal

compleet maken in het basisonderwijs. Ik ben de

oudste thuis en in de familie en zodoende heeft

niemand mij kunnen besmetten. Dus nu is het aan

mij om de status van de buurt voort te zetten en

te zorgen dat ik mijn twee jongere broertjes ook

besmet met het virus.

16

Door Rick v.d. Dungen

Ik heb Koen leren kennen op de zomercursus van

de pabo. Daar heb ik hem leren kennen als een

vriend. Door dit interview gaan wij hem beter

leren kennen.

Koen is 17 jaar. Hij is geboren en getogen in

‘Drunencity’, zoals hij het zelf noemt. Hij woont in

het centrum boven de groente winkel van zijn

ouders. Het was een redelijk drukke buurt

waardoor Koen niet op straat kon spelen in zijn

buurt. Desondanks had hij wel veel vrienden en

vriendinnen in zijn buurt. ‘Ik heb het heel erg naar

mijn zin gehad in mijn buurt!’

Hij heeft altijd wel in een

drukke klas gezeten, ‘dit

kwam misschien ook een

beetje door mezelf, haha.’

Koen is thuis de oudste van de drie gebroeders.

Als kind werd hij ook als oudste behandeld. Hij

mocht altijd van alles thuis doen, zoals klusjes.

Koen heeft hier nooit problemen mee gehad. Zo is

Koen heel zelfstandig geworden. ‘Ik heb me als

persoon kunnen ontwikkelen.’

Koen heeft een hele leuke jeugd gehad. Hij had

veel vriendjes en vriendinnetjes, kreeg veel

aandacht van zijn ouders, zijn ouders waren altijd

dicht in de buurt en hij had weinig dingen waar hij

zich zorgen over hoefde te maken. Kortom het

was allemaal lang leven de lol. Koen heeft altijd al

veel vrienden en vriendinnen gehad. Hij heeft alle

vrienden op verschillende plekken leren kennen,

van school tot aan zijn voetbalclub.

Koen heeft zelf veel hobby’s. zijn belangrijkste

zijn: voetbal, dansen, tennissen en met zijn

vrienden omgaan. Al zijn hobby’s doet hij met

groot plezier! Een aantal hobby’s denkt Koen ook

te kunnen gebruiken in het onderwijs. Zo heeft

Koen een jaar lang training gegeven aan pupillen

van zijn voetbalclub. Ook heeft Koen nog drie jaar

lang dansles gegeven. ‘Ik heb veel geleerd door

deze ervaringen,’ geeft Koen aan. Als je aan koen

vraagt hoe hij het ervaren heeft krijg je als

antwoord: ‘super, het geeft een heel goed gevoel

om de kinderen iets te leren!’

Koen is begonnen op de basisschool ’t Span. Daar

heeft hij 8 jaar van zijn leven doorgebracht.

Daarna is hij naar ‘d Oultremontcollege gegaan.

Daar heeft Koen zijn Havo diploma kunnen halen.

Nu is Koen pas begonnen aan de Pabo. Koen geeft

aan op alle scholen echt een super tijd te hebben

gehad. Hij heeft altijd wel in een drukke klas

gezeten, ‘dit kwam misschien ook een beetje door

mezelf, haha.’ School prestaties kwamen meestal

pas na de lol. Tot Koen in Havo 5 terecht kwam.

Begin Havo 5 zag Koen het licht. Hij heeft hard

zitten werken en dat heeft zijn vruchten af

geworpen.

Wie denkt Koen wel niet

dat hij is?!

17

Het zacht zand maken in de

zandbak, ‘Daar heb ik veel tijd

aan besteed.’

Koen had op zijn basisschool leuke leraren, maar

twee staken er echt bovenuit: juffrouw Judith

(groep 7) en meneer Joost (groep 8). Met juffrouw

Judith had Koen een hele goed band. Koen kan

niet precies schrijven hoe dat kwam, maar het

voelde gewoon zo. Koen beschrijft meneer Joost

als: ‘die man was in een woord GEWELDIG!’

Meneer Joost had dezelfde interesses als Koen

zoals: theater en musical. Koen heeft veel

herinneringen aan zijn jeugd op de basisschool.

Eentje die hem altijd bij zal blijven is het zacht

zand maken in de zandbak. ‘Daar heb ik veel tijd

aan besteed.’

Wat zegt Friso over Koen?

Ik ben nu 5 jaar bevriend met Koen. Ik heb hem

leren kennen op de middelbare school. Koen is

altijd heel gezellig en druk geweest. Hij had altijd

veel praatjes. In die 5 jaar dat ik hem nu ken is hij

ook niets verandert.

Wat denkt Sharon over Koen?

Ik heb Koen op de middelbare school leren

kennen. Hij viel meteen op in de groep. Hij was

altijd heel grappig. Door hem was zelfs wiskunde

altijd heel leuk. Samen hebben we het nog altijd

even leuk. Ik ga nog steeds elke dag graag met

hem naar school.

18

Amerika. Ik ben twee keer in Amerika geweest.

Een keer in Orlando en een keer in New York.

Voor mij is het reizen naar zulke steden in zo’n

toonaangevend land een grote stap om de wereld

verder te leren kennen. Hoewel Amerika ook een

westers, vooruitstrevend land is zijn de verschillen

tussen Amerika en Nederland toch erg groot.

Bokhoven. Mijn familienaam is voor mij ook erg

belangrijk. Zo weet ik wie er bij mij hoort, van wie

ik afstam en waar mijn wortels liggen. Zo weet ik

dat hoogstwaarschijnlijk mijn voorouders uit het

plaatsje Bokhoven kwamen.

Carry Slee. Ik hou erg van lezen en Carry Slee was

een van mijn jeugdhelden om haar boeken. Hierin

werden zulke actuele onderwerpen aangesneden

en op een vlotte manier verteld dat de boeken erg

aantrekkelijk zijn om op jonge leeftijd te lezen.

Drunen. Drunen is het plaatsje waar ik als sinds

mijn geboorte woon. Geboren en getogen kunnen

we zeggen. Hoewel ik in het naastgelegen dorp

Waalwijk in het ziekenhuis ben geboren. Drunen

vind ik een erg leuk dorpje waar ik me echt thuis

voel.

Efteling. De Efteling is voor mij ook een belangrijk

cultureel aspect. Het is natuurlijk het meest

toonaangevende attractiepark van Nederland.

Voor mij ligt het erg dicht in de buurt. Zodoende

heb ik sinds mijn tweede levensjaar een

abonnement en kom ik er met enige regelmaat. Ik

ben er als het ware mee opgegroeid.

Feest. Feesten zijn voor mij een erg goed

voorbeeld van mijn cultuur. Nederlandse feesten

zoals carnaval en Koninginnedag zijn daar echte

voorbeelden van die ik ook als een echte

Nederlander vier. Maar verder ook sinterklaas is

hier een goedvoorbeeld van.

Greased. Musical waarin ik afgelopen jaar heb

gespeeld vanuit mijn middelbare school. Voor mij

is dit cultuur omdat ik hierin erg met toneel, dans

en zang ben bezig geweest. Cultuur is voor mij een

groot deel toneel en musical. Hier ben ik zelf erg

geïnteresseerd.

Tijdens musical Greased

’s-Hertogenbosch. Voor mij is ’s-Hertogenbosch,

oftewel Den Bosch dé stad. Dit komt omdat ik hier

al van kids af aan kwam. Als we naar “de stad”

gingen bedoelde mijn moeder Den Bosch. Hier

gingen we dan lekker wat winkelen of gewoon

gezellig heen. En nu kom ik er haast elke dag

omdat mijn school er gevestigd is.

Internet. Internet is erg bepalend voor deze

generatie, ook voor mij. Door middel van internet

kom ik aan muziek, films, hou ik contact met

vrienden, deel ik ervaringen. Internet is niet meer

weg te denken voor mij uit het dagelijks leven.

Jezus. Voor mij hoort Jezus bij mijn cultureel

alfabet omdat ik Christelijk ben opgevoed. Ik ben

gedoopt, heb mijn communie gedaan en ben

19

gevormd. Vanuit mijn communie ben ik in het

kinderkoor van de H. Lambertuskerk in Drunen

gerold en vanuit daar weer in het Tienerkoor.

Toen ik de baard in de keel kreeg was dit helaas

heel snel passé.

Kröller Müller. Ik heb vijf jaar lang op de HAVO

tekenen gehad. De laatste 3 jaar werd het een

keuze vak, met in de laatste twee jaar als profiel

vak. Hierin kregen we ook veel kunstgeschiedenis.

Hiervoor bezochten we ook veel musea in binnen

en buitenland om werk te bezichtigen en bezig te

zijn met kunst voor o.a. verslagen en scripties. Het

Kröller Müller was een van de eerste musea

waarin we echt bezig waren met kunst te

onderzoeken en om er een scriptie van te maken.

Dit was voor mij in het vierde jaar, dus waarin ik

tekenen als een profiel vak koos. Sinds toen ben ik

meer geïnteresseerd geraakt in kunst. Omdat ik

sinds die twee jaar kunstgeschiedenis besef dat

kunst meer is als alleen wat verf op een doek.

Architectuur, beelden, schilderijen, abstract,

gevormd of juist geruïneerd zijn allemaal

voorbeelden wat er door de jaren heen is gebeurd

op kunsthistorisch gebied.

Strak in het pak voor gala

LSD. Laatste School Dag. Daar ben ik mijn hele

laatste school jaar aan de havo mee bezig

geweest. Met de LSD voeren een groep

laatstejaars van HAVO en VWO een grote revue

op voor de rest van de 1600 leerlingen en leraren.

Voor mij was dit een erg duidelijk stuk cultuur

omdat ik erg veel met toneel en dans bezig ben

geweest. Verder hielt de LSD de gehele laatste

schooldag in, dus ook het gala van alle laatsejaars.

Een dag en periode van het werken ernaartoe

waar ik met heel veel plezier aan terug denk.

Musical. Musical is voor mij erg breed. Dat is niet

alleen het in de zaal zitten en een voorstelling

bekijken. Maar ook zelf in een musical spelen en

de muziek ervan lusiteren. Vooral de muziek is

voor mij erg belangrijk omdat ik veel musical

nummers luister. Veel muziek wordt nu ook

vertaald omdat in veel Nederlandse top

producties de nummers vanuit het engels naar het

Nederlands worden vertaald.

New York City. Hier ben ik twee jaar geleden

geweest met het hele gezin. Een geweldige stad

die al erg lang bovenaan mijn lijstje stond van

plekken in de wereld die ik graag zou willen zien.

Ik in New York City

20

Echt een geweldige ervaring die me voor altijd bij

zal blijven. Al die mensen, al die culturen en al die

verschillende plekken in een stad. Echt zoveel

indrukken en ervaringen komen dan in een week

op je af. Je wordt overspoeld met al die mooie

dingen die zo’n wereldstad te bieden heeft.

d’Oultremontcollege. Het d’Oultremontcollege

is voor mij een groot stuk van mijn jeugd geweest,

ik heb er 5 jaar op de havo gezeten. Het is voor

mijn woonplaats Drunen een van de kern

begrippen, de enigste middelbare school.

Mijn eindexamenklas op het d’Oultremontcollege

Pabo. Een opleiding die me gaat maken tot wat ik

hoop te worden: een goede leraar. Weer een

nieuwe fase in mijn leven. Een manier om nieuwe

mensen te leren kennen, verder volwassen te

worden.

Q-music. Radiozender Q-music staat bij ons thuis

erg vaak aan. Lekker Nederlands maar met de top

40 muziek waar ik van hou. Muziek vind ik erg

leuk om van alles mee te doen; gewoon luisteren,

zingen en dansen.

Renesse. De vakantie die ik met vier vriendinnen

heb gehad afgelopen zomervakantie. Voor mij

was dit niet erg veel culturele dingen bezichtigen

maar meer het Zeeuwse uitgaansleven

beoordelen.

Met vrienden in Renesse

Stedelijk Museum voor Actuele Kunsten

(S.M.A.K.). Dit museum heb ik in 5 HAVO met mijn

kunstklas bezocht tijdens een tweedaagse

excursie naar Gent. Dit was voor mij een van de

mooiste musea. Dit omdat er, zoals de naam ons

al verklapt, erg veel actuele kunst te bewonderen

is. Ik interesseer me erg in actuele kunst omdat

hier, na mijn mening, meer diepgang in zit. Kunst

van honderden jaren terug verteld verhalen,

mensen konden niet lezen en kunst werd gebruikt

voor het verkondigen van het verhaal van god. Ik

vind dat je in moderne kunst veel dingen terug

kunt halen die je zelf ook in je werkstukken kunt

gebruiken. Er worden vaak hedendaagse discussie

aan de orde gesteld en de draak gestoken met

verschillende onderwerpen, dat spreekt me aan.

Turkije. Turkije is een land waar ik al een aantal

vakanties heb doorgebracht met mijn gezin.

21

Heerlijk om daar vakantie te mogen en kunnen

houden. Je merkt daar ook meteen dat wij

Nederlanders een heel andere levenswijzen

hebben dan de mensen daar. Ook zie je in de

steden en op de markt dat ze op verschillende

gebieden nog ver achterlopen op onze westerse

leefgewoonten.

Uitgaan. Vrienden weer zien, met z’n allen

gezellig een drankje doen, nieuwe mensen leren

kennen. Dit zijn een aantal situaties waar ik als

eerste aan denk als ik aan uitgaan denk. Vooral

aan de mensen en de gezelligheid, het weerzien.

Zeker nu ik op een nieuwe school zit en allemaal

nieuwe mensen heb leren kennen. Ook omdat ik

dus veel mensen die ik eerst elke dag zag niet

meer zie. Maar door het uitgaan blijf ik toch nog

veel mensen zien,

gelukkig.

Vrienden. Vrienden zijn voor mij erg belangrijk.

Zij maken mij wie ik ben. Met mijn vrienden heb ik

ongelofelijk veel lol, maar ze kunnen me ook heel

serieus maken en laten zijn. Met mijn groepje van

vijf mensen zijn we helemaal op elkaar afgestemd,

dat geeft een heerlijk, vertrouwd gevoel.

Mijn vrienden en ik op Ardennekamp

Werken. Ik werk in de groentewinkel van mijn

ouders waar wij met het hele gezin ook boven

wonen. Omdat het bedrijf van je ouders is en je er

haast in woont wordt je als op jonge leeftijd met

het werk geconfronteerd. En wat is nou

makkelijker als lekker thuis kunnen werken bij je

ouders? Daarom sta ik elke zaterdag in de winkel.

Heb ik een keer een ochtend, middag of dagje vrij

en kunnen ze mijn hul goed gebruiken wordt ik

snel ingeroosterd.

Mijn vader in onze groentewinkel

Ys. Oftewel ijs. Ik vind ijs erg lekker en zodra het

weer het toelaat zal je mij al snel met een ijsje

zien. Heerlijk Italiaans schepijs, soft ijs of gewoon

lekker een waterijsje, alles gaat erin!

Zuiderling. Ik ben een echte zuiderling, een echte

Brabander. Dat echte Brabantse wat ik van huis

uit heb meegekregen. De gezelligheid en de

vrolijkheid die je bij onze noorderlingen niet vind,

vind ik een erg dierbaar goed.

22

Levensloop Mijn

23

24

“Levensbeschouwing, het leven beschouwen, dat

is niet iets wat je over je heen laat komen, het is

een activiteit.” De eerste zin uit de opdracht die

kreeg voor dit magazine, heb ik even uitgelicht.

Levensbeschouwing is niet iets dat je over je

heen laat komen. Eigenlijk ben je hier altijd mee

bezig. Een activiteit die altijd – vaak onbewust –

een rol speelt in wat men dagelijks doet.

Sommige mensen zijn hier heel duidelijk en

concreet in. Anderen zoeken hun hele leven lang

wat nou eigenlijk voor hun belangrijk is. Weer

anderen volgen erg direct de regels die hun

geloof voorschrijft en leggen zich hier bij neer.

Maar veranderen je levensopvattingen en

levensovertuigingen door de jaren heen? Of

blijven deze het zelfde naar mate je ouder

wordt? Ik heb drie mensen geïnterviewd

waardoor deze vragen meer duidelijk zullen

krijgen.

Allereerst hebben we vragen nodig die ik zou

kunnen stellen. Ik heb twee categorieën gemaakt

waaruit ik vragen zal stellen. De eerste is Liefde,

verliefd zijn en vriendschap, categorie twee is

Normen en waarden. Vervolgens heb ik mensen

nodig die ik zou kunnen interviewen. Ik zocht

mensen in drie categorieën: iemand onder de 12

jaar, iemand van mijn leeftijd en iemand tussen de

30 en de 50 jaar. Voor de persoon onder de 12

heb ik mijn broertje genomen. In de tweede

categorie, iemand van mijn eigen leeftijd, was de

keuze snel gemaakt: dat werd ikzelf. Voor de

persoon tussen de 30 en 50 jaar heb ik mijn

moeder genomen.

Ruud van Bokhoven, 12 jaar.

Voor iemand in de leeftijdscategorie van Ruud

zullen niet alle vragen overeen komen met de

vragen van de andere twee personen. Dit omdat

Ruud nog een kind is en niet elke vraag bij hem

van toepassing kan zijn.

Liefde, verliefd zijn en vriendschap

Hoe heb je jou vrienden leren kennen?

“De meeste vrienden die ik heb ken ik vanuit

school. Ze zitten en zaten bij mij in de klas. Omdat

ik nu naar de middelbare school ben heb ik weer

nieuwe vrienden leren kennen. Ook via de voetbal

heb ik erg veel vriendjes leren kennen” verteld

Ruud.

Hoe vaak zie je jouw vrienden?

“Op school elke dag, behalve dan in het weekend.

Maar zaterdag zie ik er weer heel veel op de

voetbalvereniging. Dus mijn vrienden zie ik

eigenlijk dagelijks wel.”

Levensbeschouwing, door de

jaren heen

25

Normen en waarden

Wat betekenen normen en waarden voor jou?

“Normaal met elkaar kunnen omgaan, respect

hebben voor elkaar.”

Heb je de zelfde waarden en normen als je ouders? “Wel een beetje, want ik heb ze van papa en mama geleerd en meegekregen.” Gelden er andere waarden en normen op school dan thuis? “Ja, dat wel”, verteld Ruud. “Op school mag ik bijvoorbeeld niemand slaan Thuis kan ik dat wel bij mijn broers.” Normen en waarden, een begrip met veel

betekenis, wat is voor jou de belangrijkste?

“Ik vind het niet fijn als mensen liegen. Dus ik denk dat niet liegen en respect hebben de twee beste normen en waarden zijn.” Veranderen normen en waarden volgens jou in de loop der jaren? Kijk je anders tegen normen en waarden als wanneer je jonger bent en wanneer je ouder wordt? Hier denkt Ruud even over na. “Ik denk het wel, want ik ben er nu nog niet zo hel erg mee bezig. Als je ouder wordt veranderd bijna alles, dus normen en waarden waarschijnlijk ook wel.”

- Koen van Bokhoven, 17 jaar -

Liefde, verliefd zijn en vriendschap:

Hoe heb je jou vrienden leren kennen?

“Ik heb mijn vrienden op veel verschillende plaatsen leren kennen. Maar de meeste ken ik vanuit school. Ik heb vrienden vanuit de basisschool, de middelbare school en ook vanuit de pabo”, verteld Koen. “Op de middelbare school kwam dat doordat we verschillende klassen door de jaren heen kregen. Ook door clusteruren en meedoen aan buitenschoolse activiteiten heb ik meer vrienden gemaakt.

Ken je jou vrienden al lang? “De vrienden die ik aan de basisschool heb overgehouden ken ik al erg lang. Al sinds groep 3 zijn Siobhan en Linda mijn beste vrienden. Na twaalf jaar kan ik het nog super met ze vinden.

Andere vrienden die ik op de basisschool had zie

ik niet veel meer. Die vriendschappen zijn door je

jaren heen verwaterd. Op de middelbare school

zijn er weer vrienden bij gekomen die ik nog

regelmatig zie. De vrienden die ik via de pabo heb

gemaakt ken ik nog niet zo lang maar zie ik wel

dagelijks. Omdat je samen de zelfde opleiding

doet en iets doet waar je zelf voor gekozen hebt

geef vrijwel direct een band.”

Hoe hecht ben je met jou vrienden?

Koen verteld dat hij erg hecht is met zijn vrienden. Hij kan echt alles bespreken met zijn groepje van

26

vijf: Siobhan, Linda, Kristy en Renate, met hijzelf er nog bij. In de loop der jaren is er tussen deze

groep een erg hechte band opgebouwd. “Niets is

raar, alles kan verteld worden en bovendien is er

altijd gruwelijk veel lol!” aldus Koen.

Wanneer had je je eerste liefde?

Zijn eerste, echte liefde had Koen zo’n ander half

jaar geleden. En natuurlijk kan hij zich deze nog

goed herinneren. “Het was erg fijn om op die

manier met iemand samen te zijn. Maar het was

helaas niet voor altijd bestemd.” Achteraf maar

beter zo, filosofeert Koen. Om al vanaf je vijftiende

al aan iemand vast te zitten lijkt hem ook niet alles.

Denk je dat de ware liefde bestaat?

“Ik geloof niet dat er maar één enkele ware is

waarmee je gelukkig zou kunnen worden. Dit vind

ik zo’n achterhaald concept. In de realiteit werkt

het ook niet. Als we zien hoeveel mensen er

tegenwoordig scheiden is er niet meer in te

geloven. Of zouden al deze mensen niet de ware

gevonden hebben? Nee, ik denk niet dat de enige

echte ware bestaat. Er zijn er meerder waarmee

iemand gelukkig kan worden.”

Normen en waarden

Wat betekenen normen en waarden voor jou?

“Normen en waarden zijn een erg belangrijk begrip.

Onopgemerkt ben je toch bezig met wat voor jou

belangrijke waarden zijn. Zeker als je voor de klas

staat moet je hier mee bezig zijn. Dit is omdat je

verschillende normen en waarden op kinderen over

moet brengen. Opvoeden is een stukje normen en

waarden aanleren. Als leraar ben je niet alleen

bezig met kinderen leerstof aan brengen, maar ook

met een stukje opvoeding.”

Heb je de zelfde waarden en normen als je ouders?

“Ik denk dat je normen en waarde erg afhankelijk

zijn van de plek die je inneemt in de maatschappij.

Ik ben nog een student en mijn ouders werken al

heel wat jaartjes. Dus zij zullen op verschillende

gebieden erg anders tegen situaties aankijken.

Maar veel normen en waarden zullen nog zeker wel

gelijk zijn. Zoals het liegen over dingen, dit

accepteren we beide niet.”

Gelden er andere waarden en normen op school

dan thuis?

Hier moet Koen even over nadenken. “Meestal

wel”, is zijn conclusie. “Op school mag je

bijvoorbeeld niet slaan. Maar als je vader zegt dat

je terug mag slaan als iemand jou slaat is er een

verschil tussen de normen en waarden op school en

thuis. Maar niet dat ik daar in zeker in last van

had.”

Om al vanaf je vijftiende al

aan iemand vast te zitten lijkt

hem ook niet alles

Normen en waarden, een begrip met veel betekenis,

wat is voor jou de belangrijkste?

“Liegen vind ik een verschrikkelijke eigenschap. Dus

deze zou ik ook niet graag bij iemand terug zien.”

Veranderen normen en waarden volgens jou in de

loop der jaren? Kijk je anders tegen normen en

waarden als wanneer je jonger bent en wanneer je

ouder wordt?

Hier is Koen heel duidelijk in, “Zeker, ik denk dat je

door de jaren heen, door alles wat je meemaakt,

anders tegen situaties aan gaat kijken. Maar ook

omdat je in een andere levensfase terecht komt.

Van student in werknemer en later als vutter. Zo zal

je in elke drie de fase een aantal dezelfde normen

en waarden hebben, maar ook normen en waarden

die veranderen.

- Marjolein van Bokhoven, 44 jaar –

Liefde, verliefd zijn en vriendschap:

Hoe heb je jou vrienden leren kennen?

“Via het uitgaan, de tennis, via school en door mijn

man. Dus op veel verschillende plekken. Maar dat is

ook logisch, zo door de jaren heen.”

Hoe hecht ben je met jou vrienden?

“Erg goed bevriend”, verteld Marjolein. “We zien

elkaar regelmatig, gezellig bij elkaar op de koffie,

27

met verjaardagen en andere gelegenheden. Er is

een erg goede band met z’n allen. Ja, met zijn allen

want we zitten in een carnavals groep: Fios Denzo.

Deze groep bestaat al 25 jaar, dus we kennen

elkaar door en door. Een hechte groep is het

geworden.” Fios Denzo, een vreemde naam maar

niet zonder betekenis maakt Marjolein ons

duidelijk. Feesten Is Ons Streven, Dag En Nacht

Zondags Ook. Fios Denzo. En Fios Denzo zijn niet

alleen de ouderen, tegenwoordig zijn we aardig

uitgebreid. Ouders en kinderen, het is een gezellige,

grote groep geworden.

Feesten is ons streven, dag en

nacht zondags ook

Wanneer had je je eerste liefde? Kun je die nog

herinneren?

In de eerste instantie reageert Marjolein een beetje

lacherig. “Het was ergens op de middelbare school,

maar dat is ook allemaal zo lang geleden. Beetje

vage herinneringen zijn het nog maar.”

Denk je dat de ware liefde bestaat?

Hierop is een volmondig ja het antwoord. “Daarom

ben ik ook al ruim 21 jaar getrouwd.´

Normen en waarden: Wat betekenen normen

en waarden voor jou?

“Erg veel. Normen en waarden zijn erg belangrijk.

Zo’n goede band bijvoorbeeld met onze vrienden

krijg je alleen door goede normen en waarden. In

de groep heeft iedereen die, daarom klikt het ook

allemaal zo goed tussen iedereen.

Heb je de zelfde waarden en normen als je ouders?

“Ja bijna wel, vanuit je ouders krijg je je eigen

normen en warde mee. Natuurlijk is het zo dat

tijden veranderen, en de normen en waarden

veranderen beetje bij beetje mee. Maar dat neemt

niet weg dat veel normen en waarden van vroeger

nog steeds belangrijk zijn en worden na gestreefd.

Normen en waarden, een begrip met veel betekenis,

wat is voor jou de belangrijkste?

“Respect voor elkaar hebben”, zegt Marjolein kort

en bondig. “Zonder respect voor elkaar kom je

nergens.

Veranderen normen en waarden volgens jou in de

loop der jaren? Kijk je anders tegen normen en

waarden als wanneer je jonger bent en wanneer je

ouder wordt?

“Natuurlijk veranderen normen en waarden in de

loop der tijd. Als je ouder bent worden normen en

waarden nog veel belangrijker dan wanneer je nog

jong en onbezonnen was.

28

Er zijn verschillende manieren om een

professionele houding uit te stralen. Zo is dat je

eigen houding en de manier waarop je op situaties

reageert. Maar ook kleding bepaald een zeer groot

deel van je houding. Sta je in een joggingpak met

Nike Air Max eronder voor de klas of heb je een

netjes en verzorgd overhemd aan op een lange

spijkerbroek. Zijn er duidelijke verschillen in de

drie hoofdcategorieën op het gebied van kleding;

studie, werk en vrijetijd, of zijn deze juist erg nauw

met elkaar verweven?

Kleding voor je werk is op

verschillende manieren op te

vatten. Kleding die je draagt

is erg afhankelijk van de

beroeps keuze van de

persoon. Werk je bij de bank

of een andere instelling met

een nogal officiële

uitstraling, dan is meestal

een pak van belang. Maar

wanneer je in de bouw werkt

is een pak wel het laatste

wat men aan zou trekken.

Voor mij geldt dat ik later in

een beroep terecht kom

waar kleding naar mijn

mening wel een grote rol

speelt. Althans op het gebied

van aanzien. Om het

voorbeeld uit de inleiding

terug te halen: wordt je serieus genomen als je in

een vaal joggingpak met Nike Air Max eronder voor

de klas staat? Ik denk van niet. Leuk voor thuis op

de bank, maar om zo op je werk te verschijnen en

voor kinderen een voorbeeld functie te zijn is niet

mijn ideaal beeld. Maar om in een driedelig pak

voor de klas te staan is ook weer teveel van het

goede en totaal overbodig. Daarom sluit het plaatje

hier aan de linker zijde ook niet aan op het beeld

dat ik voor me heb als ik bedank wat ik aantrek als

ik naar mijn werk ga.

Sta je in een joggingpak met

Nike Air Max eronder voor de

klas, of heb je een netjes en

verzorgd overhemd aan

Maar hoe zou ik dan wel voor de klas staan?

Misschien is het goed om te bekijken wat ik wil

uitstralen als ik voor de klas sta en daar mijn

kleding op aan te passen. Ik wil open staan voor de

kinderen, voor hun ouders en voor collega’s. Dus

door niet totaal in het zwart gekleed te gaan

probeer ik deze openheid uit te stralen. Ook sociaal

en enthousiasme uitstralen moet je in het vak van

leraar niet vergeten. Kleur toevoegen aan de

kleding voor je werk is daarom zeker niet verkeerd.

De afbeelding hieronder aan de rechterkant laat

zien hoe je er netjes uit kan zien. Natuurlijk is een

hoofddeksel in elke vorm niet van toepassing in de

klas. Maar in zulke kleding kun je ook gewoon op je

studie verschijnen. Want juist studie en werk zijn

op de pabo nauw met

elkaar verweven. Ik beide

gevallen moet je netjes en

representatief verschijnen.

Hoewel dit op een

basisschool nog net wat

belangrijker is omdat je dan

terug valt in die voorbeeld

functie.

Maar waar let je bij een

kledingkeuze eigenlijk op?

Voor een man is dit minder

moeilijk dan voor een

vrouw in het onderwijs. Als

ik de regels zou opstellen

29

zou ik voor mannen weinig dingen kunnen vinden

die echt niet zouden kunnen. Ik vind een tanktop

niet iets waarmee je als man voor de klas gaat

staan. Verder vind ik ook slippers uit den bozen.

Natuurlijk is het fijn als de wind lekker tussen je

tenen door glijdt, maar ik vind het geen goed

schoeisel om in te gaan werken. Maar een korte

broek vind ik wel kunnen in de zomer. Bij vrouwen

is de kwestie weer een tikkeltje anders. Bij onze

vrouwelijke collega’s gaat het vooral over wat ze

wel en niet kunnen laten zien. Te ver uitgesneden

shirtjes, mini rokjes, te korte hemdjes. Natuurlijk

zijn het ook kwesties van smaak, maar die verschilt

bij iedereen. Dus wat de een lichtelijk ordinair vind

is voor de ander juist erg smaakvol. En in die

kwesties is moeilijk een richtlijn aan te geven. Maar

naar mijn mening weet een pabo student harstikke

goed wat ze wel en niet aan kan als ze voor de klas

staat.

Dan is er ook nog de kleding die je in je vrijetijd

draagt. Oftewel, kleding die je zelf mooi vind, die

lekker zit, waar je jezelf helemaal in thuis voelt.

Deze kan totaal anders zijn als wat je op school

draagt. Dit omdat je buiten school redelijk

extravagant bent. Of omdat je juist niets te maken

wil hebben met school in het weekend, dat die

grenzen goed zichtbaar zijn. Voor mij verschilt

kleding van werk, vrije tijd en studie niet veel. Ik zal

me altijd zo kleden dat er in alle drie de situaties

geen situaties voor zullen doen waardoor men zou

kunnen zeggen dat ik me zou moeten omkleden.

Maar kan ik me zo blijven kleden? Natuurlijk niet.

Alle mannen die hier staan afgebeeld hebben

kleding aan die bij hun leeftijd past. Natuurlijk kun

je jezelf niet je hele leven volgens exact de zelfde

stijl kleden. In de loop der jaren ga je met je tijd

mee en waarschijnlijk veranderd je stijl ook

naarmate je ouder wordt. Deze kleding zou ik niet

op mijn veertigste nog dagen.

30

Wat is levensbeschouwing eigenlijk voor mij? Is

het mijn katholieke opvoeding? Dat ik in een God

geloof, zou alleen dat levensbeschouwing zijn?

Nee. Maar wat is het dan nog meer.

Geloofsovertuiging is alleen de godsdienst die je

uitoefent, dit is maar een deel van

levensbeschouwing. Normen en waarden

werden al in het interview genoemd. Net zo als

liefde en vriendschap. Als ik het zo bekijk bestaat

dat lange woord levensbeschouwing, uit allemaal

verschillende dingen. Waarschijnlijk dan dus ook

met enige samenhang zodat het onder een term

samen te noemen is: levensbeschouwing.

Het leven beschouwen. Hoe beschouwen we het

leven? Naar mijn mening door het leven te leven.

Alles eruit te halen wat er in zit, door altijd plezier

te hebben in de dingen die je doet. Natuurlijk zijn

er altijd dingen of gebeurtenissen die minder leuk

zijn en waarbij je je niet goed voelt. Maar just so

be it. Dat is ook levensbeschouwing. Hoe je tegen

dingen aankijkt. Blijf je altijd maar bij de pakken

neer zitten of probeer je alsnog dat positieve eruit

te halen. Er weer met een frisse blik tegen aan te

kijken en niet in de sleur te blijven hangen.

Levensbeschouwing is een term die je in een

groep kunt plaatsen maar ook voor ieder individu

apart. Er zullen altijd dingen zijn waar mensen het

zelfde over denken. Vaak zoeken deze mensen

elkaar dan op. Op het gebied van godsdiensten

doet men dit bijvoorbeeld in kerken en moskeeën.

Veel van jouw persoonlijke levensbeschouwing

hangt ook samen met je afkomst. Ik woon in

Nederland en wordt dus aardig vrij opgevoed. Ik

heb een hele andere levensbeschouwelijke visie

dan een meisje in Namibië dat niet naar school

kan en voor wie het elke dag weer een hele

prestatie is om deze door te komen zonder

kleerscheuren. Dit meisje zal een heel andere kijk

hebben op wat goed en slecht is, zal misschien

een andere godsdienst hebben en haar normen

en waarden zullen niet overal overeen komen met

de mijne. Achtergrond speelt ook een rol in hoe je

tegen het leven aankijkt. Zijn jouw ouders

katholiek, moslim of boeddhistisch neem jij vrijwel

zeker dit geloof over. Je ouders zullen je met dit

geloof opvoeden.

Just so be it. Dat is ook

levensbeschouwing.

Heb je eigenlijk wel alles zelf te kiezen? Nee,

eigenlijk niet. Je bepaalt niet zelf in welk land en

bij welke ouders wordt geboren. Je bepaalt niet

zelf het geloof waarmee je ouders je opvoeden.

Op latere leeftijd kun je je hier wel tegen afzetten,

maar je hebt de basis vanuit deze grondslag wel

meegekregen.

Levensbeschouwing is een dierbaar bezit dat ze

niet zomaar iemand afnemen. Je hebt je eigen

godsdienst, je eigen normen en waarden, je eigen

opvattingen, je eigen kijk op het leven, je eigen

invalshoeken. Levensbeschouwings is erg

belangrijk voor erg mens individueel, zo ook voor

mij.

Levensbeschouwing

Wat betekend het voor mij?

31

32