literatura staropolska przewodnik …staropolska.pl/teksty/lektury_calosc.pdf · naukowych na temat...

24
LITERATURA STAROPOLSKA PRZEWODNIK BIBLIOGRAFICZNY DLA STUDENTÓW FILOLOGII POLSKIEJ Opracowanie Roman Mazurkiewicz i Jan Okoń Kraków 1995–2000 Uwagi wstępne Przewodnik bibliograficzny Literatura staropolska adresowany jest przede wszystkim do studentów pierwszego roku filologii polskiej Akademii Pedagogicznej w Krakowie (studiów dziennych, zaocznych i podyplomowych) oraz do uczestników seminariów dyplomowych i magisterskich z zakresu kultury staropolskiej. Jego podstawowym celem jest dostarczenie studentom polonistyki niezbędnych informacji na temat lekturowego kanonu z zakresu staropolszczyzny oraz towarzyszącego mu wyboru najważniejszych dzieł literatury powszechnej – od starożytności po wiek XVII. Prócz spisu tekstów i opracowań obowiązkowych przewodnik zawiera obszerną bibliografię prac naukowych na temat kultury średniowiecza, renesansu i baroku, ułatwiającą orientację w aktualnym stanie badań. Wykaz ten będzie systematycznie aktualizowany w miarę pojawiania się nowych edycji tekstów i literatury przedmiotowej. Sukcesywnie będą również dodawane do niego adresy internetowe stron poświęconych kulturze polskiej i europejskiej od średniowiecza do baroku. W przypadku lektur obowiązkowych, wszędzie tam, gdzie zostało to zasygnalizowane w opisie bibliograficznym, należy korzystać z wydań w serii "Biblioteka Narodowa" (skrót: BN). Obowiązuje wówczas znajomość tekstu wraz z przypisami oraz wstępu do danej edycji. Jeżeli jakaś pozycja wznawiana była kilkakrotnie, można korzystać również z wydań innych niż podane w bibliografii. Studenci filologii polskiej winni orientować się w takich seriach wydawniczych, jak Biblioteka Pisarzów Polskich (skrót: BPP), Biblioteka Pisarzy Staropolskich (skrót: BPS), „Archiwum Literackie” (dział Miscellanea Staropolskie), „Studia Staropolskie”, „Vademecum Polonisty”, Biblioteka "Polonistyki", „Problemy literatury staropolskiej” oraz w najważniejszych nowościach wydawniczych z zakresu staropolszczyzny. Wiele cennych rozpraw na temat kultury staropolskiej można znaleźć w periodykach o profilu humanistycznym, takich jak "Pamiętnik Literacki", "Ruch Literacki", "Przegląd Humanistyczny", "Barok", "Ogród", "Znak" (tu np. zeszyty monograficzne Dziedzictwo średniowiecza, 1992 nr 9; Dziedzictwo baroku, 1995 nr 7; Dziedzictwo renesansu, 1997, nr 5), "Teksty" (np. nr 4 z 1974 i nr 3 z 1975 roku poświęcone sarmatyzmowi) oraz "Teksty Drugie" (np. nr 3 z 1994 r. pt. Kultura rękopisów i nr 4 z 1997 r. pt. Gry ze staropolszczyzną). Dodatkowe informacje biograficzne i bibliograficzne można znaleźć m.in. w następujących wydawnictwach: Bibliografia literatury polskiej "Nowy Korbut", Polski słownik biograficzny, Polska bibliografia literacka, Bibliografia zawartości czasopism.

Upload: dophuc

Post on 28-Feb-2019

224 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

LITERATURA STAROPOLSKAPRZEWODNIK BIBLIOGRAFICZNYDLA STUDENTÓW FILOLOGII POLSKIEJ

OpracowanieRoman Mazurkiewicz i Jan OkońKraków 1995–2000

Uwagi wstępne

Przewodnik bibliograficzny Literatura staropolska adresowany jest przede wszystkim dostudentów pierwszego roku filologii polskiej Akademii Pedagogicznej w Krakowie (studiówdziennych, zaocznych i podyplomowych) oraz do uczestników seminariów dyplomowych imagisterskich z zakresu kultury staropolskiej.

Jego podstawowym celem jest dostarczenie studentom polonistyki niezbędnych informacji natemat lekturowego kanonu z zakresu staropolszczyzny oraz towarzyszącego mu wyborunajważniejszych dzieł literatury powszechnej – od starożytności po wiek XVII. Prócz spisutekstów i opracowań obowiązkowych przewodnik zawiera obszerną bibliografię pracnaukowych na temat kultury średniowiecza, renesansu i baroku, ułatwiającą orientację waktualnym stanie badań. Wykaz ten będzie systematycznie aktualizowany w miarę pojawianiasię nowych edycji tekstów i literatury przedmiotowej. Sukcesywnie będą również dodawane doniego adresy internetowe stron poświęconych kulturze polskiej i europejskiej od średniowiecza dobaroku.

W przypadku lektur obowiązkowych, wszędzie tam, gdzie zostało to zasygnalizowane w opisiebibliograficznym, należy korzystać z wydań w serii "Biblioteka Narodowa" (skrót: BN).Obowiązuje wówczas znajomość tekstu wraz z przypisami oraz wstępu do danej edycji.Jeżeli jakaś pozycja wznawiana była kilkakrotnie, można korzystać również z wydań innychniż podane w bibliografii.

Studenci filologii polskiej winni orientować się w takich seriach wydawniczych, jak BibliotekaPisarzów Polskich (skrót: BPP), Biblioteka Pisarzy Staropolskich (skrót: BPS), „ArchiwumLiterackie” (dział Miscellanea Staropolskie), „Studia Staropolskie”, „Vademecum Polonisty”,Biblioteka "Polonistyki", „Problemy literatury staropolskiej” oraz w najważniejszych nowościachwydawniczych z zakresu staropolszczyzny.

Wiele cennych rozpraw na temat kultury staropolskiej można znaleźć w periodykach oprofilu humanistycznym, takich jak "Pamiętnik Literacki", "Ruch Literacki", "PrzeglądHumanistyczny", "Barok", "Ogród", "Znak" (tu np. zeszyty monograficzne Dziedzictwośredniowiecza, 1992 nr 9; Dziedzictwo baroku, 1995 nr 7; Dziedzictwo renesansu, 1997, nr 5),"Teksty" (np. nr 4 z 1974 i nr 3 z 1975 roku poświęcone sarmatyzmowi) oraz "Teksty Drugie" (np.nr 3 z 1994 r. pt. Kultura rękopisów i nr 4 z 1997 r. pt. Gry ze staropolszczyzną).

Dodatkowe informacje biograficzne i bibliograficzne można znaleźć m.in. w następującychwydawnictwach: Bibliografia literatury polskiej "Nowy Korbut", Polski słownik biograficzny,Polska bibliografia literacka, Bibliografia zawartości czasopism.

LITERATURA POLSKA

Ś R E D N I O W I E C Z E

LEKTURY OBOWIĄZKOWE

Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przeł. R. Grodecki, oprac. M. Plezia, Wrocław 1965 iwyd. nast. BN I, 59.

Mistrz Wincenty tzw. Kadłubek, Kronika polska, przeł. i oprac. B. Kürbis, Wrocław 1992.BN I, 227;(lub:)

Mistrza Wincentego Kronika polska, przeł. K. Abgarowicz i B. Kürbis, oprac. B. Kürbis,Warszawa 1974.

"By czas nie zaćmił i niepamięć". Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz,Warszawa 1979 (odczytać fragmenty Roczników Jana Długosza).Średniowieczne żywoty i cuda patronów Polski, przeł. J. Pleziowa, oprac. M. Plezia,

Warszawa 1987 (odczytać jeden żywot).Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 1, Warszawa 1959 (odczytać:

Nawiedzenie grobu).W. Wydra, W.R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1984:

a) z działu "Przekłady Biblii": Psałterz floriański;b) z działu "Kazania": Kazania świętokrzyskie;c) z działu "Literatura o cechach apokryficznych i apokryfy": Rozmyślanie przemyskie;d) z działu "Świecka proza powieściowa i nowelistyczna": Historia Aleksandra Wielkiego;e) z działu "Pieśni religijne": Bogurodzica; Krystus z martwych wstał je; Maryja, czystaDziewice; Jezus Krystus, Bog człowiek; Zdrow bądź, krolu anjelski; Posłuchajcie, bracia miła;pieśni Władysława z Gielniowa.f) z działu "Poezja hagiograficzna": Legenda o świętym Aleksym;g) z działu "Poezja religijno–dydaktyczna": Dialog mistrza Polikarpa ze Śmiercią; Skargaumierającego; Wiersz Słoty o chlebowym stole;h) z działu "Poezja społeczno–obyczajowa": Andrzej Gałka z Dobczyna, Pieśń o Wiklefie;Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego; Satyra na leniwych chłopów;i) dział "Poezja miłosna" w całości.

Większość z powyższych tekstów można również odczytać z wydań:

Najdawniejsze zabytki języka polskiego, oprac. W. Taszycki, Wrocław 1975. BN I, 104;Polska poezja świecka XV wieku, oprac. M. Włodarski, Wrocław 1997, BN I, 60.Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, Wrocław 1980. BN I, 65;Średniowieczna poezja polska świecka, oprac. S. Vrtel–Wierczyński, Wrocław 1952. BN I,

60;Średniowieczna proza polska, oprac. S. Vrtel–Wierczyński, Wrocław 1959. BN I, 68;Toć jest dziwne a nowe. Antologia literatury polskiego średniowiecza, oprac. A. Jelicz,

Warszawa 1987.Zrozumieć średniowiecze. Wypisy, konteksty i materiały literackie, oprac. R. Mazurkiewicz,

Tarnów 1997.

LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE(do wyboru co najmniej jedna pozycja)

"By czas nie zaćmił i niepamięć". Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz,Warszawa 1979 (odczytać: Kronika wielkopolska; Kronika krakowska; Kronika Janka zCzarnkowa).

Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, wyd.W.R. Rzepka i W. Wydra, Warszawa–Poznań 1996.

Modlitwy księżnej Gertrudy z „Psałterza Egberta" w Cividale, tłum. i oprac. B. Kürbis,Kraków 1998.

Jan Ostroróg, Memoriał o urządzeniu Rzeczypospolitej, przeł. A Pawiński, w: Filozofia imyśl społeczna XIII–XV wieku, wyd. J. Domański, Warszawa 1978.

Polska Jana Długosza. Wybór z pism, przeł. J. Mruk, oprac. H. Samsonowicz, Warszawa1984 (wybór).

Polskie wierszowane legendy średniowieczne, wyd. i oprac. S. Vrtel–Wierczyński i W.Kuraszkiewicz, Wrocław 1962 (BPP Seria A, nr 2).

Toć jest dziwne a nowe. Antologia literatury polskiego średniowiecza, oprac. A. Jelicz,Warszawa 1987 (odczytać: O życiu i cudach świętej Jadwigi; O życiu i cudach bł. Kingi; JanUrsyn z Krakowa, O sposobie pisania listów).

W. Wydra, W.R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1984:a) z działu "Przekłady Biblii": Psałterz puławski; Biblia królowej Zofii;b) z działu "Kazania": Kazania gnieźnieńskie; Jan z Szamotuł, Kazania o Maryi Pannieczystej;c) z działu "Literatura o cechach apokryficznych i apokryfy": Rozmyślania dominikańskie;Ewangelia Nikodema.

Ponadto należy zapoznać się z edycjami:

Bogurodzica, oprac. J. Woronczak, E. Ostrowska, H. Feicht, Wrocław 1962 (BPP Seria A,nr 1).

Psałterz floriański łacińsko–polsko–niemiecki. Rękopis Biblioteki Narodowej w Warszawie,wyd. R. Ganszyniec, W. Taszycki, S. Kubica, pod red. L. Bernackiego, Lwów 1939.

Rozmyślania dominikańskie, t. 1–2, oprac. K. Górski i W. Kuraszkiewicz, Wrocław 1956(BPP Seria A, nr 3).

OPRACOWANIA OBOWIĄZKOWE

T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1995;(lub:)

T. Witczak, Literatura Średniowiecza, Warszawa 1990.Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej, Warszawa 1990 (odczytać

hasła: Apokryf, Biblia, Dramat liturgiczny, Hagiografia, Kazanie, Kronika, Misterium, Pieśńreligijna, Sekwencja, Średniowiecze, Trop).

J. Woronczak, Polskość i europejskość literatury naszego średniowiecza, w: J. Woronczak,Studia o literaturze średniowiecza i renesansu, Wrocław 1993 (lub w: Problemy literaturystaropolskiej, pod. red. J. Pelca, Seria 1, Wrocław 1972).

OPRACOWANIA NADOBOWIĄZKOWE(do wyboru co najmniej dwie pozycje)

M. Adamczyk, Biblijno–apokryficzne narracje w literaturze staropolskiej do końca XVIwieku, Poznań 1980.

M. Adamus, Tajemnice sag i run, Wrocław 1970.J. Baszkiewicz, Myśl polityczna wieków średnich, Warszawa 1970.F. Beer, Kobiety i doświadczenie mistyczne w wiekach średnich, Kraków 1996.Bogurodzica, oprac. J. Woronczak, E. Ostrowska, H. Feicht, Wrocław 1962, BPP Seria A,

nr 1 (odczytać wstępy: filologiczny, językowy i muzykologiczny).T. Borawska, K. Górski, Umysłowość średniowiecza, Warszawa 1993.U. Borkowska, Królewskie modlitewniki. Studium z kultury religijnej epoki Jagiellonów (XV

i początek XVI wieku), Lublin 1988.

J. Chélini, Dzieje religijności w Europie Zachodniej w średniowieczu, Warszawa 1996.Człowiek średniowiecza, pod red. J. Le Goffa, tłum. M. Radożycka–Paoletti, Warszawa–

Gdańsk 1996 (odczytać 2 wybrane szkice).A. Czyż, Światło i słowo. Egzystencjalne czytanie tekstów dawnych, Warszawa 1995

(odczytać 2 wybrane szkice).Ch. Dawson, Religia i powstawanie kultury zachodniej, przeł. S. Ławicki, Warszawa 1958.Ch. Dawson, Szkice o kulturze średniowiecznej, przeł. J. Sulowski, Warszawa 1966.J. Dąbrowski, Dawne dziejopisarstwo polskie (do roku 1480), Wrocław 1964.J. Delumeau, Strach w kulturze Zachodu (XIV–XVIII wiek), przeł. A. Szymanowski,

Warszawa 1986 (wybór).Cz. Deptuła, Galla Anonima mit genezy Polski. Studium z historiografii i hermeneutyki

symboli dziejopisarstwa średniowiecznego, Lublin 1990.M. Derwich, Benedyktyński klasztor Świętego Krzyża na Łysej Górze w średniowieczu,

Warszawa 1992.A. Drzewicka, Starofrancuska epopeja rycerska. Szkice, Warszawa 1979.G. Duby, Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980–1420, przeł. K. Dolatowska, Warszawa

1986.G. Duby, Rycerz, kobieta i ksiądz. Małżeństwo w feudalnej Francji, przeł. H. Geremek,

Warszawa 1986.U. Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu, przeł. M. Olszewski i M. Zabłocka, Kraków 1994.N. Elias, Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, przeł. T. Zabłudowski, Warszawa

1980 (wybór).V. Fumagali, Świt średniowiecza, przeł. H. Manikowska, Gdańsk 1996.L. Génicot, Powstaje nowy świat. Studium o kulturze i cywilizacji wieków średnich, przeł.

J.S. Łoś, Warszawa 1964.M. Gębarowicz, "Psałterz floriański" i jego geneza, Warszawa 1965.J. Le Goff, Inteligencja w wiekach średnich, przeł. E. Bąkowska, Warszawa 1966.J. Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, przeł. H. Szumańska–Grossowa, Warszawa

1994.J. Le Goff, Świat średniowiecznej wyobraźni, tłum. M. Radożycka–Paoletti, Warszawa 1997.K. Górski, Zarys dziejów duchowości w Polsce, Kraków 1986 (odczytać fragment dotyczący

średniowiecza).A. Guriewicz, Kategorie kultury średniowiecznej, przeł. J. Dancygier, Warszawa 1976.A. Guriewicz, Problemy średniowiecznej kultury ludowej, przeł. Z. Dobrzyniecki,

Warszawa 1987.G. Henderson, Wczesne średniowiecze, przeł. P. Paszkiewicz, Warszawa 1987.J. Huizinga, Jesień średniowiecza, przeł. T. Brzostowski, Warszawa 1992.A. Jelicz, Życie codzienne w średniowiecznym Krakowie, Warszawa 1966.W.P. Ker, Wczesne średniowiecze. Zarys historii literatury, przeł. T. Rybowski, Wrocław

1977.Kobieta w kulturze średniowiecznej Europy, pod red. A. Gąsiorowskiego, Poznań 1995

(odczytać 2 wybrane szkice).Z. Krążyńska., T. Mika, Architektura "Bogurodzicy", "Slavia Occidentalis" t. 52, 1995.Kultura Polski średniowiecznej. X–XIII w., pod. red. J. Dowiata, Warszawa 1985 (wybór).Kultura Polski średniowiecznej. XIV–XV w., pod. red. B. Geremka, Warszawa 1997 (wybór).J. Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981 (odczytać

rozdz. 1: W wiekach średnich).C.S. Lewis, Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej,

przeł. W. Ostrowski, Kraków 1995.D. Lichaczew, Poetyka literatury staroruskiej, przeł. A. Prus–Bogusławski, Warszawa 1981

(wybór).Literatura i kultura późnego średniowiecza w Polsce, pod. red. T. Michałowskiej, Warszawa

1993 (odczytać rozprawy Stefana Świeżawskiego, Zofii Włodek i Teresy Michałowskiej).Literatura staropolska w kontekście europejskim. Związki i analogie, pod red. T.

Michałowskiej i J. Ślaskiego, Wrocław 1977 (wybór).

J. Malicki, Legat wieku rycerskiego. Studia staropolskie, Wrocław 1989 (odczytać rozprawydotyczące literatury średniowiecznej).

T. Manteuffel, Kultura Europy średniowiecznej, Warszawa 1974.R. Mazurkiewicz, Deesis. Idea wstawiennictwa Bogarodzicy i św. Jana Chrzciciela w

kulturze średniowiecznej, Kraków 1994 (odczytać część 2: Kultura staropolska).T. Michałowska, Mediaevalia i inne, Warszawa 1998.A.W. Mikołajczak, Łacina w kulturze średniowiecznej, Wrocław 1998.L. Milis, Anielscy mnisi i ziemscy ludzie. Monastycyzm i jego znaczenie w społeczeństwie

średniowiecznym, Kraków 1996.J. Nowak–Dłużewski, Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Średniowiecze,

Warszawa 1963.Od "Lamentu świętokrzyskiego" do "Adona". Włoskie studia o literaturze staropolskiej, pod

red. G. Brogi Bercoff i T. Michałowskiej, Warszawa 1995 (odczytać 2 wybrane szkice).M. Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1973 (wybór).E. Ostrowska, Z dziejów języka polskiego i jego piękna, Kraków 1978.E. Ostrowska, O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych, Kraków 1967.E. Panofsky, Studia z historii sztuki, wybór i oprac. J. Białostocki, Warszawa 1971

(odczytać: Architektura gotycka i scholastyka).R. Pernoud, Kobieta w czasach katedr, przeł. I. Badowska, Warszawa 1990.R. Pernoud, Kobieta w czasach wypraw krzyżowych, przeł. I. Badowska, Gdańsk 1995.S. Piekarczyk, W średniowiecznej rzeczywistości, Warszawa 1987.Pogranicza i konteksty literatury polskiego średniowiecza, pod red. T. Michałowskiej,

Wrocław 1989 (wybór).Polska dzielnicowa i zjednoczona. Państwo – Społeczeństwo – Kultura, pod red. A.

Gieysztora, Warszawa 1972 (odczytać 2 wybrane rozprawy).Polska pierwszych Piastów. Państwo – Społeczeństwo – Kultura, pod. red. T. Manteuffla,

Warszawa 1970 (odczytać 2 wybrane rozprawy).K. Pomian, Przeszłość jako przedmiot wiary. Historia i filozofia w myśli średniowiecza,

Warszawa 1968 (wybór).E. Potkowski, Książka rękopiśmienna w kulturze Polski średniowiecznej, Warszawa 1984.J. Ptaśnik, Kultura wieków średnich, I. Życie religijne i społeczne, Warszawa 1959.Retoryka w XV stuleciu. Studia nad tradycjami, teorią i praktyką retoryki piętnastowiecznej,

pod red. M. Frankowskiej–Terleckiej, Wrocław 1988 (odczytać 2 wybrane rozprawy).D. Rott, Staropolskie chorografie. Początki – rozwój – przemiany gatunku, Katowice 1995.H. Samsonowicz, Dziedzictwo średniowiecza. Mity i rzeczywistość, Wrocław 1991.H. Samsonowicz, Złota jesień polskiego średniowiecza, Warszawa 1971.O. von Simson, Katedra gotycka. Jej narodziny i znaczenie, przeł. A. Palińska, Warszawa

1989.R.W. Southern, Kształtowanie średniowiecza, przeł. H. Pręczkowska, Warszawa 1970.J. Starnawski, Średniowiecze, Warszawa 1989.J. Starnawski, Wieki średnie i wiek renesansowy, Łódź 1996.M. Stieblin–Kamieński, Ze świata sag, przeł. J. Litwiniuk, Warszawa 1982.W. Szelińska, Biblioteki profesorów uniwersytetu krakowskiego w XV wieku, Wrocław

1966.T. Szostek, Exemplum w polskim średniowieczu, Warszawa 1997.Sztuka i ideologia XIII wieku, pod red. P. Skubiszewskiego, Wrocław 1974 (odczytać 2

wybrane rozprawy).Sztuka i ideologia XIV wieku, pod red. P. Skubiszewskiego, Warszawa 1975 (odczytać 2

wybrane rozprawy).Sztuka i ideologia XV wieku, pod red. P. Skubiszewskiego, Warszawa 1978 (odczytać 2

wybrane rozprawy).Średniowiecze. Studia o kulturze, pod red. J. Lewańskiego, t. 1–4, Warszawa 1961–1969

(odczytać 3 wybrane rozprawy).K. Targosz, Korzenie i kształty teatru, Kraków 1995.S. Urbańczyk, "Bogurodzica". Problemy czasu powstania i tła kulturalnego, "Pamiętnik

Literacki" 1978, z. 1 (lub w: S. Urbańczyk, Prace z dziejów języka polskiego, Wrocław 1979).H. Waddel, Średniowiecze wagantów, przeł. Z. Wrzeszcz, Warszawa 1960.S. Wielgus, Z badań nad średniowieczem, Lublin 1995.N.M. Wildiers, Obraz świata a teologia. Od średniowiecza do dzisiaj, przeł. J. Doktór,

Warszawa 1985 (odczytać cz. 1: Kosmologiczne tło teologii średniowiecznej).M. Włodarski, Ars moriendi w literaturze polskiej XV i XVI wieku, Kraków 1987.J. Woronczak, Studia o literaturze średniowiecza i renesansu, Wrocław 1993 (wybór).W. Wydra, Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Poznań 1992.Wyobraźnia średniowieczna, pod red. T. Michałowskiej, Warszawa 1996.

R E N E S A N S

LEKTURY OBOWIĄZKOWE

Antologia poezji polsko–łacińskkiej 1470–1543, oprac. A. Jelicz, Szczecin 1985 (odczytać po5 wybranych utworów Filipa Kallimacha, Konrada Celtisa, Andrzeja Krzyckiego, JanaDantyszka, Odę do Apollina Pawła z Krosna, Z wojny pruskiej Jana z Wiślicy, Pieśń o żubrzeMikołaja Hussowskiego).Utwory powyższych twórców można również odczytać z wydań:

Najstarsza poezja polsko–łacińska (do połowy XVI wieku), oprac. M. Plezia, Wrocław 1952.BN I, 141;

Antologia poezji łacińskiej w Polsce. Renesans, opr. I. Lewandowski, Poznań 1996.

Klemens Janicjusz, Poezje wybrane, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1979 (odczytać Księgężalów);(lub:)

Z. Kubiak, Medytacje Janicjusza, Warszawa 1993 (odczytać jw.).Biernat z Lublina, Ezop, wstęp S. Grzeszczuk, oprac. J. Gruchała, Kraków 1997.Proza polska wczesnego renesansu 1510–1550, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1954

(odczytać: Rozmowy, które miał król Salomon...; Sowiźrzał krotochwilny i śmieszny).Mikołaj Rej, Pisma wierszem (wybór), oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1954. BN I, 151

(odczytać: Krótka rozprawa; Kupiec; Żywot Józefa; Źwierzyniec; Figliki).Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1956. BN I

152 (odczytać: Księga II; Andrzej Trzecieski, Żywot i sprawy Mikołaja Reja z Nagłowic).Większość z wymienionych tekstów można również znaleźć w wydaniu:

M. Rej, Wybór pism, oprac. J. Ślaski, Warszawa 1979.

Andrzej Frycz–Modrzewski, Wybór pism, oprac. W. Voisé, Wrocław 1977. BN I, 229(odczytać O poprawie Rzeczypospolitej, ks. I, III i V).

Jan Kochanowski, Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1953 i wyd. nast.(odczytać: Zgoda; Satyr albo Dziki Mąż; Zuzanna; Szachy; Muza).

Jan Kochanowski, Fraszki, oprac. J. Pelc, Wrocław 1991. BN I, 163.Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, Wrocław 1962 i wyd. nast.

BN I, 3.Jan Kochanowski, Pieśni, oprac. L. Szczerbicka–Ślęk, Wrocław 1969 i wyd. nast. BN I, 100.Jan Kochanowski, Psałterz Dawidów, oprac. J. Ziomek, Wrocław 1960. BN I, 174

(odczytać: wiersz dedykacyjny oraz 10 wybranych psalmów).Jan Kochanowski, Treny, oprac. J. Pelc, Wrocław 1969 i wyd. nast. BN I, 1.Jan Kochanowski, Z łacińska śpiewa Słowian Muza. Elegie, foricenia, liryki w przekładzie

L. Staffa, Warszawa 1986 (odczytać: po 10 wybranych elegii i foricoeniów).Łukasz Górnicki, Dworzanin polski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1954. BN I, 109 (odczytać:

Księga I).Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J.

Okoń, Wrocław 1971. BN I, 201 (odczytać redakcję A).Piotr Skarga, Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir i M. Korolko, Wrocław 1972 i wyd. nast.

BN I, 70 (odczytać kazania: II, III, IV, VIII).Szymon Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie, oprac. J. Pelc, Wrocław 1964.

BN I, 182 (odczytać: Dafnis; Żeńcy; Kołacze).Antologia literatury sowiźrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985.

BN I, 186 (odczytać: Wyprawa plebańska; Komedia rybałtowska nowa; Fraszki Sowiźrzałanowego).

LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE

(do wyboru co najmniej dwie pozycje)

Antologia pamiętników polskich XVI wieku, pod red. R. Pollaka, Wrocław 1966.Marcin Bielski, Satyry, wyd. W. Wisłocki, Kraków 1889.Jan Dantyszek, Pieśni, wybrała i przeł. A. Kamieńska, Olsztyn 1987.Dawna facecja polska (XVI–XVIII wiek), oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1960.Sebastian Fabian Klonowic, Flis, to jest spuszczanie statków Wisłą, oprac. A. Karpiński,

Warszawa 1983.Sebastian Fabian Klonowic, Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego i znacznie uczonego

męża... Jana Kochanowskiego, oprac. H. Wiśniewska, Lublin 1988.Literatura ariańska w Polsce XVI wieku. Antologia, oprac. L. Szczucki i J. Tazbir,

Warszawa 1959 (odczytać pisma Szymona Budnego, Marcina Czechowica, Fausta Socyna).Stanisław Orzechowski, Wybór pism, oprac. J. Starnawski, Wrocław 1972. BN I, 210

(odczytać: Mowa żałobna... na pogrzebie Zygmunta Jagiellończyka...; Quincunx, to jest WzórKorony Polskiej na cynku wystawiony...; Rozmowa albo Dyjalog około egzekucyjej PolskiejKorony...).

Erazm Otwinowski, Pisma poetyckie, oprac. P. Wilczek, Warszawa 1999 (BPS, t. 15).Patrząc na rozmaite świata tego sprawy. Antologia polskiej poezji renesansowej, oprac. J.

Sokołowska, Warszawa 1984.Mikołaj Rej, Postylla, oprac. K. Górski i W. Kuraszkiewicz, Wrocław 1965. BPP Seria B, nr

7 (wybór).Piotr Skarga, Żywoty świętych polskich, Kraków 1987 (odczytać żywoty św. Wojciecha, św.

Stanisława, św. Jadwigi Śląskiej, św. Jana Kantego).Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J.S. Gruchała i S. Grzeszczuk, Warszawa 1986

(odczytać utwory z XVI wieku).Teatr polskiego renesansu, oprac. J. Lewański, Warszawa 1988 (odczytać: Piotr Ciekliński,

Potrójny z Plauta).W. Walecki, Z duchem w rozmawianiu. Szesnastowieczna proza polska, Kraków 1991

(odczytać: Marcin Bielski, Kronika wszytkiego świata; Maciej Miechowita, Polskie wypisaniedwojej krainy świata; Łukasz Górnicki, Dzieje w Koronie Polskiej; Jan Januszowski, JanKochanowski).

Ponadto należy zapoznać się z edycjami:

Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem, oprac.K. Górski i W. Taszycki, Wrocław 1953 (BPP Seria B, nr 1).

Jan Kochanowski, Dzieła wszystkie (wydanie sejmowe), oprac. M.R. Mayenowa i in. (Treny,Psałterz Dawidowy, Pieśni).

OPRACOWANIA OBOWIĄZKOWE

J. Ziomek, Renesans, Warszawa 1973 i wyd. nast.;(lub:)

J. Ziomek, Literatura Odrodzenia, Warszawa 1987 i wyd. nast.(lub:)

J. Pelc, Literatura renesansu w Polsce, Warszawa 1994.Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej, Warszawa 1990 (odczytać

hasła: Antyk, Cyceronianizm, Erazmianizm, Horacjanizm, Humanizm, Imitacja, Mecenat,Neoepikureizm, Neostoicyzm, Petrarkizm, Poezja nowołacińska, Reformacja, Renesans, Wiersz,Włosko–polskie związki literackie i kulturalne).

J. Pelc, Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 1980 i wyd.nast. (odczytać cz. 1: Zarys biografii).

OPRACOWANIA NADOBOWIĄZKOWE(do wyboru co najmniej dwie pozycje)

J. Abramowska, Ład i Fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce, Wrocław 1974.M. Adamczyk, "Żywot Józefa..." Mikołaja Reja. Studium porównawcze, Wrocław 1971.M. Bachtin, Twórczość Franciszka Rabelais'go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu,

przeł. A. i A. Goreniowie, oprac. S. Balbus, Kraków 1975.C. Backvis, Szkice o kulturze staropolskiej, Warszawa 1975 (odczytać rozprawy o Andrzeju

Krzyckim i Mikołaju Hussowskim).A. Borowski, Pojęcie i problem "renesansu północnego". Przyczynek do geografii

historycznoliterackiej humanizmu renesansowego północnego, Kraków 1987.A. Borowski, Renesans, Warszawa 1992.M. Brahmer, Petrarkizm w poezji polskiej XVI wieku, Kraków 1927.A. Brückner, Mikołaj Rej, Warszawa 1988.J. Burckhardt, Kultura Odrodzenia we Włoszech. Próba ujęcia, przeł. M. Kreczkowska,

Warszawa 1991.Cracovia litterarum. Kultura umysłowa i literacka Krakowa i Małopolski w dobie

renesansu, pod red. T. Ulewicza, Wrocław 1991 (odczytać 3 wybrane rozprawy).J. Delumeau, Cywilizacja Odrodzenia, przeł. E. Bąkowska, Warszawa 1987.J. Domański, Początki humanizmu, Wrocław 1982.H. Dziechcińska, O staropolskich dziennikach podróży, Warszawa 1991.H. Dziechcińska, W krzywym zwierciadle. O karykaturze i pamflecie czasów renesansu,

Wrocław 1976.Z. Głombiowska, Łacińska i polska muza Jana Kochanowskiego, Warszawa 1988.

I. Goleniszczew–Kutuzow, Odrodzenie włoskie i literatury słowiańskie wieku XV i XVI,przeł. W. i R. Śliwowscy, Warszawa 1970.

A. Gorzkowski, Zagadki demonologii, „Demon Socratis" Łukasza Górnickiego, Kraków1995.

S. Graciotti, Od renesansu do oświecenia, t. 1, Warszawa 1991 (odczytać rozprawęEuropejskość umysłowości polskiego renesansu oraz szkice o Janie Kochanowskim).S. Grzeszczuk, Staropolskie potomstwo Sowizdrzała. Plebejski humor literacki, Warszawa

1990.J. Huizinga, Erazm, przeł. M. Kurecka, Warszawa 1964.Jan Kochanowski 1584–1984. Epoka – twórczość – recepcja, pod red. J. Pelca, P.

Buchwald–Pelcowej i B. Otwinowskiej, t. 1–2, Lublin 1989 (odczytać 3 wybrane rozprawy).Jan Kochanowski i epoka renesansu. W 450 rocznicę urodzin poety 1530–1980, pod red. T.

Michałowskiej, Warszawa 1984 (odczytać 3 wybrane rozprawy).Jan Kochanowski i kultura odrodzenia, pod red. Z. Libery i M. Żurowskiego, Warszawa

1985 (odczytać 3 wybrane rozprawy).T. Klaniczay, Renesans. Manieryzm. Barok, przeł. E. Cygielska, oprac. J. Ślaski, Warszawa

1986.M. Korolko, Andrzej Frycz Modrzewski. Humanista, pisarz, Warszawa 1978.M. Korolko, Jana Kochanowskiego żywot i sprawy. Materiały, komentarze, przypuszczenia,

Warszawa 1985.M. Korolko, O prozie "Kazań sejmowych" Piotra Skargi, Warszawa 1981.M. Kossowska, Biblia w języku polskim, t. 1, Poznań 1968.S. Kot, Polska złotego wieku a Europa, oprac. H. Barycz, Warszawa 1987 (odczytać

rozprawy: Polska Złotego Wieku wobec kultury zachodniej; Humaniści polscy między sobą;Jana Kochanowskiego podróże i studia zagraniczne).

E. Kotarski, Dziedzictwo i tradycja. Szkice o literaturze staropolskiej, Gdańsk 1990(odczytać rozprawy o Reju, Kochanowskim, Modrzewskim, Górnickim).

A. Krzewińska, Początki utopii w literaturze staropolskiej, Toruń 1994.A. Krzewińska, Sielanka staropolska. Jej początki, tradycje i główne kierunki rozwoju,

Warszawa–Poznań–Toruń 1979.J. Krzyżanowski, Mikołaja Reja "Krótka rozprawa" na tle swoich czasów, Warszawa 1954

(przedruk w: J. Krzyżanowski, W wieku Reja i Stańczyka, Warszawa 1958).J. Krzyżanowski, Poeta czarnoleski. Studia literackie, Warszawa 1984.J. Krzyżanowski, Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962.J. Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981 (odczytać:

Epoka odrodzenia).Łacińska poezja w dawnej Polsce, pod red. T. Michałowskiej, Warszawa 1995 (odczytać 2

wybrane rozprawy).S. Łempicki, Renesans i humanizm w Polsce. Materiały do studiów, Warszawa 1952.M.R. Mayenowa, O języku poezji Jana Kochanowskiego, Kraków 1983.K. Meller, Jakuba Lubelczyka "Psałterz Dawida" z roku 1558, Poznań 1992.T. Michałowska, Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982 (wybór).Mikołaj Rej. W czterechsetlecie śmierci, pod red. T. Bieńkowskiego, J. Pelca i K.

Pisarkowej, Wrocław 1971 (wybór). Necessitas et ars. Studia staropolskie dedykowane Profesorowi Januszowi Pelcowi, t. 1,

pod red. B. Otwinowskiej i in., Warszawa 1993 (wybór).Z. Nowak, Jan Dantyszek. Portret renesansowego humanisty, Gdańsk 1982.A. Nowicka–Jeżowa, Pieśni czasu śmierci. Studium z historii duchowości XVI–XVIII wieku,

Lublin 1992 (odczytać cz. 2: Humanizm. Pieśni czarnoleskie dedykowane Persefonie).Nurt religijny w literaturze polskiego średniowiecza i renesansu, pod red. S.

Nieznanowskiego i J. Pelca, Lublin 1994 (odczytać rozprawy Aliny Nowickiej–Jeżowej,Mirosława Korolki, Janusza Pelca i Krzysztofa Mrowcewicza).

R. Ocieczek, Sebastian Fabian Klonowic – poeta epoki odrodzenia, Kielce 1993.E. Panofsky, Studia z historii sztuki, wybór i oprac. J. Białostocki, Warszawa 1971

(odczytać: Artysta – uczony – geniusz. Uwagi o "Renaissance–Dmmerung").J. Pelc, Europejskość i polskość literatury naszego renesansu, Warszawa 1984 (wybór).J. Pelc, Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 1980.J. Pelc, Jan Kochanowski w tradycjach literatury polskiej od XVI do połowy XVIII wieku,

Warszawa 1965.J. Pelc, Renesans w literaturze polskiej w kontekście europejskim, Warszawa 1988.B. Pfeiffer, Alegoria między pochwałą a naganą. Twórczość Jana Jurkowskiego (1580–

1635), Wrocław 1995.T. Podgórska, Komizm w twórczości Mikołaja Reja, Wrocław–Gdańsk 1981.

Polska w epoce Odrodzenia. Państwo – Społeczeństwo – Kultura, pod red. A. Wyczańskiego,Warszawa 1970 (odczytać 2 wybrane rozprawy).

J. Sokolski, Lipa, Chiron i Labirynt. Esej o „Fraszkach", Wrocław 1998.J. Starnawski, Andrzej Frycz Modrzewski. Żywot – dzieło – sława, Łódź 1981.J. Starnawski, Odrodzenie. Czasy – ludzie – książki, Łódź 1991 (odczytać rozprawy o

Mikołaju Reju, Andrzeju Fryczu Modrzewskim i Piotrze Skardze).J. Starnawski, O "Źwierzyńcu" Mikołaja Reja z Nagłowic, Wrocław 1971.K. Stawecka, Religijna poezja łacińska XVI wieku w Polsce, Lublin 1964.Studia porównawcze o literaturze staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej i J. Ślaskiego,

Wrocław 1980 (wybór).L. Szczucki, Marcin Czechowic (1532–1613). Studium z dziejów antytrynitaryzmu polskiego

XVI wieku, Warszawa 1964.L. Ślękowa, Muza domowa. Okolicznościowa poezja rodzinna czasów renesansu i baroku,

Wrocław 1991.D. Śnieżko, Mit wieku złotego w literaturze polskiego renesansu. Wzory – warianty –

zastosowania, Warszawa 1996.J. Tazbir, Piotr Skarga. Szermierz kontrreformacji, Warszawa 1983.J. Tazbir, Reformacja w Polsce. Szkice o ludziach i doktrynach, Warszawa 1993.T. Ulewicz, Sarmacja. Studium z problematyki słowiańskiej XV–XVI wieku, Kraków 1950.T. Ulewicz, Wśród impresorów krakowskich doby renesansu, Kraków 1977.W. Ullmann, Średniowieczne korzenie renesansowego humanizmu, przeł. J. Mach, Łódź

1985.W. Urban, Epizod reformacyjny, Kraków 1988.

W. Weintraub, Nowe studia o Janie Kochanowskim, Kraków 1991.W. Weintraub, Rzecz czarnoleska, Kraków 1977.P. Wilczek, Erazm Otwinowski. Pisarz ariański, Katowice 1994.T. Witczak, Studia nad twórczością Mikołaja Reja, Poznań 1975.S. Zabłocki, Od prerenesansu do oświecenia. Z dziejów inspiracji klasycznych w literaturze

polskiej, Warszawa 1976 (wybór).S. Zabłocki, Polsko–łacińskie epicedium renesansowe na tle europejskim, Wrocław 1968.K. Ziemba, Jan Kochanowski jako poeta egzystencji. Prolegomena do interpretacji

"Trenów", Warszawa 1994.

B A R O K

LEKTURY OBOWIĄZKOWE

M. Sęp Szarzyński, Poezje, oprac. J.S. Gruchała, Kraków 1997.(lub:)

Mikołaj Sęp Szarzyński, Rytmy, abo wiersze polskie, oprac. J. Sokołowska, Warszawa 1957;(lub:)

Mikołaj Sęp Szarzyński, Rytmy, abo wiersze polskie, oraz cykl erotyków, oprac. J.Krzyżanowski, Wrocław 1973. BN I, 118;

Poeci polskiego baroku, oprac. J. Sokołowska i K. Żukowska, t. 1–2, Warszawa 1965(odczytać: Stanisław Grochowski, Sebastian Grabowiecki, Jan Żabczyc, Olbrycht Karmanowski,Kasper Miaskowski, Kasper Twardowski, Krzysztof Niemirycz, Hieronim Morsztyn, MaciejKazimierz Sarbiewski, Bartłomiej Zimorowic, Jan z Kijan, Krzysztof Opaliński, StanisławHerakliusz Lubomirski, Dominik Rudnicki, fragmenty Oblężenia Jasnej Góry, Józef Baka, ElżbietaDrużbacka).Utwory powyższych twórców można również znaleźć w książce:„I w odmianach czasu smak jest”. Antologia polskiej poezji epoki baroku, oprac. J.Sokołowska, Warszawa 1991. Zob. też dział „Lektury nadobowiązkowe”.

Szymon Zimorowic, Roksolanki, oprac. L. Ślękowa, Wrocław 1983. BN I, 73;(lub:)

Szymon Zimorowic, Roksolanki, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1981.Daniel Naborowski, Poezje, oprac. J. Dürr–Durski, Warszawa 1961;

(lub:)Daniel Naborowski, Poezje wybrane, oprac. K. Karasek, Warszawa 1980.Zbigniew Morsztyn, Wybór wierszy, oprac. J. Pelc, Wrocław 1975. BN I, 215.Jan Andrzej Morsztyn, Wybór poezji, oprac. W. Weintraub, Wrocław 1988. BN I, 257.Wacław Potocki, Wiersze wybrane, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1992. BN I, 19.Wespazjan Kochowski, Utwory poetyckie, oprac. M. Eustachiewicz, Wrocław 1991. BN I,

92.Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej, wybór i wstęp A. Vincenz,

oprac. M. Malicki, Wrocław 1989. BN I, 259.Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 4, Warszawa 1961 (odczytać: Piotr

Baryka, Z chłopa król); t. 5, Warszawa 1963 (odczytać: Stanisław Herakliusz Lubomirski,Ermida albo królewna pasterska).

Maciej Kazimierz Sarbiewski, Wykłady poetyki, przeł. i oprac. S. Skimina, Wrocław 1958(odczytać: O poincie i dowcipie).

Samuel Twardowski, Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, Wrocław 1980. BN I, 87.Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, oprac. W. Czapliński, Wrocław 1968. BN I, 62;

(lub:)Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, oprac. R. Pollak, Warszawa 1963.Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta III, oprac. R. Pollak, Wrocław

1970. BN I, 88 (odczytać: O wychowaniu dzieci).

LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE(do wyboru co najmniej dwie pozycje)

Józef Baka, Poezje, oprac. A. Czyż i A. Nawarecki, Warszawa 1986.Marcin Borzymowski, Morska nawigacyja do Lubeka, oprac. R. Pollak, Gdańsk 1971.Benedykt Chmielowski, Nowe Ateny albo Akademia wszelkiej sciencyi pełna..., oprac. M. i

J. Lipscy, Kraków 1966.

Czasy saskie. Wybór żródeł, Kraków 1928. BN I, 110.Andrzej Maksymilian Fredro, Przysłowia mów potocznych, oprac. L. Kukulski, Warszawa

1980.Sebastian Grabowiecki, Rymy duchowne, wyd. K. Mrowcewicz, Warszawa 1996 (BPS, t. 5).Adam Jarzębski, Gościniec albo Krótkie opisanie Warszawy, oprac. W. Tomkiewicz,

Warszawa 1974.Adam Korczyński, Złocista przyjaźnią zdrada, oprac. R. Pollak i S. Saski, Kraków 1949.Stanisław Herakliusz Lubomirski, Wybór pism, oprac. R. Pollak, Wrocław 1953. BN I, 145

(odczytać: Rozmowy Artaksesa i Ewandra; Orfeusz; Tobiasz wyzwolony).(lub:)

Stanisław Herakliusz Lubomirski, Poezje zebrane, wyd. A. Karpiński, t. 1: Teksty,Warszawa 1995; t. 2: Komentarze, Warszawa 1996.

Kasper Miaskowski, Zbiór rytmów, wyd. A. Nowicka–Jeżowa, Warszawa 1995 (BPS, t. 3).Hieronim Morsztyn, Światowa rozkosz, wyd. A. Karpiński, Warszawa 1995 (BPS, t. 1).Jan Andrzej Morsztyn, Utwory zebrane, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1971.Myśl ariańska w Polsce XVII wieku. Antologia tekstów, oprac. Z. Ogonowski, Wrocław

1991 (wybór).Krzysztof Niemirycz, Bajki ezopowe, oprac. S. Furmanik, Wrocław 1957. BN I, 164.Krzysztof Opaliński, Satyry, oprac. L. Eustachiewicz, Wrocław 1953. BN I, 147.Łukasz Opaliński, Wybór pism, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1959. BN I, 172.Wacław Potocki, Dzieła, t. 1–3, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1987 (wybór).Walenty Roździeński, Officina ferraria abo Huta i warstat z kuźniami szlachetnego dzieła

żelaznego, oprac. R. Pollak i in., Wrocław 1966.Maciej Kazimierz Sarbiewski, Liryki oraz Droga rzymska i fragmenty Lechiady, przeł. T.

Karyłowski, oprac. M. Korolko przy współpracy J. Okonia, Warszawa 1980.Maciej Kazimierz Sarbiewski, O poezji doskonałej, czyli Wergiliusz i Homer, przeł. M.

Plezia, oprac. S. Skimina, Wrocław 1954 (odczytać 2 pierwsze księgi).Jan III Sobieski, Listy do Marysieńki, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1970.Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J.S. Gruchała i S. Grzeszczuk, Warszawa 1986

(odczytać utwory z epoki baroku).Staropolskie pastorałki dramatyczne, oprac. J. Okoń, Wrocław 1989. BN I, 269 (odczytać 2

wybrane utwory z XVII wieku).Szymon Starowolski, Wybór pism, oprac. I. Lewandowski, Wrocław 1991. BN I, 272

(odczytać: Setnik pisarzy polskich; Prawy rycerz; Reformacyja obyczajów polskich).Kasper Twardowski, Lekcje Kupidynowe, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 1997

(BPS, t. 7).Kasper Twardowski, Pochodnia Miłości Bożej, wyd. K. Mrowcewicz, Warszawa 1995

(BPS, t. 2).Samuel Twardowski, Dafnis drzewem bobkowym, oprac. J. Okoń, Wrocław 1976. BN I,

227.Wybór mów staropolskich, oprac. B. Nadolski, Wrocław 1962. BN I, 175 (wybór).„Wysoki umysł w dolnych rzeczach zawikłany". Antologia polskiej poezji metafizycznej epoki

baroku, oprac. K. Mrowcewicz, Warszawa 1993.Stanisław Żółkiewski, Początek i progres wojny moskiewskiej, oprac. J. Maciszewski,

Warszawa 1966.

Ponadto należy zapoznać się z edycjami:

Jakub Teodor Trembecki, Wirydarz poetycki, t. 1–2, wyd. A. Brückner, Lwów 1910–1911.

OPRACOWANIA OBOWIĄZKOWE

Cz. Hernas, Barok, Warszawa 1973 i wyd. nast.;(lub:)

Cz. Hernas, Literatura baroku, Warszawa 1987 i wyd. nast.Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej, Warszawa 1990 (odczytać

hasła: Barok, Emblemat, Epika, Koncept, Kontrreformacja, Manieryzm, Marinizm, Pamiętnik,Sarmatyzm).

OPRACOWANIA NADOBOWIĄZKOWE(do wyboru co najmniej dwie pozycje)

C. Backvis, Renesans i barok w Polsce. Studia o kulturze, wybór i oprac. H. Dziechcińska iE.J. Głębicka, Warszawa 1993 (odczytać 2 wybrane rozprawy).Barok. Analogie – opozycje, pod red. S. Nieznanowskiego, Lublin 1980 (wybór).Barok w polskiej kulturze, literaturze i języku. Materiały z konferencji naukowej 25–29

sierpnia w Krakowie, pod red. M. Stępnia i S. Urbańczyka, Warszawa–Kraków 1992 (odczytaćrozprawy Andrzeja Borowskiego i Janusza Pelca).

J. Błoński, Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków 1967.P. Buchwald–Pelcowa, Satyra czasów saskich, Wrocław 1969.T. Chrzanowski, Wędrówki po Sarmacji europejskiej. Eseje o sztuce i kulturze staropolskiej,

Kraków 1988 (wybór).A. Czyż, Ja i Bóg. Poezja metafizyczna późnego baroku, Wrocław 1988.A. Czyż, Władza marzeń. Studia o wyobraźni i tekstach, Bydgoszcz 1997 (rozdział II).H. Dziechcińska, Kultura literacka w Polsce XVI i XVII wieku. Zagadnienia wybrane,

Warszawa 1994.H. Dziechcińska, Oglądanie i słuchanie w kulturze dawnej Polski, Warszawa 1987.M. Eustachiewicz, W. Majewski, Nad lirykami Wespazjana Kochowskiego, Wrocław 1986.B. Falęcka, Sztuka tworzenia. Podmiot autorski w poezji kunsztownej polskiego baroku,

Wrocław 1983.Filozofia i myśl społeczna XVII wieku, oprac. Z. Ogonowski, cz. 1–2, Warszawa 1979

(wybór).J.K. Goliński, Okolice trwogi. Lęk w literaturze i kulturze dawnej Polski, Bydgoszcz 1997.J. K. Goliński, Vanitas. O marności w literaturze i kulturze dawnej, Warszawa 1996.

Literatura polskiego baroku w kręgu idei, red. A. Nowicka–Jeżowa, M. Hanusiewicz, A.D. Gostyńska, Retoryka iluzji. Koncept w poezji barokowej, Warszawa 1991.S. Grzeszczuk, O "Satyrach" Krzysztofa Opalińskiego. Próba syntezy, Wrocław 1961.M. Hanusiewicz, Świat podzielony. O poezji Sebastiana Grabowieckiego, Lublin 1994.

Jezuici a kultura polska, pod red. L. Grzebienia i S. Obirka, Kraków 1993 (wybór).M. Kaczmarek, Sarmacka perspektywa sławy. Nad "Wojną chocimską" Wacława

Potockiego, Wrocław 1982.A. Karpiński, Staropolska poezja ideałów ziemiańskich. Próba przekroju, Wrocław 1983.J. Kotarska, Poetyka popularnej liryki miłosnej XVII wieku w Polsce, Gdańsk 1970.J. Kracik, Pokonać czarną śmierć. Staropolskie postawy wobec zarazy, Kraków 1991.T. Kruszewska, Różne historyje. Studium z dziejów nowelistyki staropolskiej, Wrocław

1965.Z. Kuchowicz, Człowiek polskiego baroku, Łódź 1992.D. Künstler–Langner, Idea vanitas. Jej tradycje i toposy w poezji polskiego baroku, Toruń

1993.J.Z. Lichański, Retoryka od średniowiecza do baroku. Teoria i praktyka, Warszawa 1992.Literatura i instytucje w dawnej Polsce, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa 1994

(wybór).Literatura i kultura polska "po potopie", pod red. B. Otwinowskiej i in., Wrocław 1992

(odczytać 3 wybrane rozprawy).A. Litwornia, Sebastian Grabowiecki. Zarys monograficzny, Wrocław 1976.J.T. Maciuszko, Symbole w religijności polskiej doby baroku i kontrreformacji, Warszawa

1986. J. Malicki, Słowa i rzeczy. Twórczość Wacława Potockiego wobec polskiej tradycji

literackiej, Katowice 1980.

T. Michałowska, Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982 (wybór).T. Michałowska, Staropolska teoria genologiczna, Wrocław 1974.K. Mrowcewicz, Czemu wolność mamy? Antynomie wolności w poezji Jana

Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Wrocław 1987.A. Nawarecki, Czarny karnawał. "Uwagi o śmierci niechybnej" księdza Baki – poetyka

tekstu i paradoksy recepcji, Wrocław 1991.S. Nieznanowski, O poezji Kaspra Miaskowskiego. Studium o kształtowaniu się baroku w

poezji polskiej, Lublin 1965.S. Nieznanowski, Studia i wizerunki. O poezji staropolskiej i jej badaczach, Warszawa 1989

(odczytać 3 wybrane szkice, zwłaszcza Początki baroku w poezji polskiej).A. Nowicka–Jeżowa, Madrygały staropolskie. Z dziejów liryki miłosnej w epoce renesansu i

baroku, Wrocław 1978.A. Nowicka–Jeżowa, Pieśni czasu śmierci. Studium z historii duchowości XVI–XVIII wieku,

Lublin 1992.A. Nowicka–Jeżowa, Sarmaci i śmierć. O staropolskiej poezji żałobnej, Warszawa 1992.K. Obremski, "Psalmodia polska". Trzy studia nad poematem, Toruń 1995.J. Okoń, Dramat i teatr szkolny. Sceny jezuickie XVII wieku, Wrocław – Warszawa – Kraków

1970.J. Partyka, Rękopisy dworu szlacheckiego doby staropolskiej, Warszawa 1995.J. Pelc, Barok – epoka przeciwieństw, Warszawa 1993.J. Pelc, Obraz – słowo – znak. Studium o emblematach w literaturze staropolskiej, Wrocław

1973.J. Pelc, Zbigniew Morsztyn, arianin i poeta, Wrocław 1966;

(lub:)J. Pelc, Zbigniew Morsztyn na tle poezji polskiej XVII wieku, Warszawa 1973.M. Piszczkowski, Wieś w literaturze polskiego baroku, Kraków 1977.D. Platt, Kazania pogrzebowe z przełomu XVI i XVII wieku. Z dziejów prozy staropolskiej,

Wrocław 1992.R. Pollak, Wśród literatów staropolskich, Warszawa 1966 (wybór).Polska XVII wieku. Państwo – Społeczeństwo – Kultura, pod red. J. Tazbira, Warszawa 1974

(wybór).M. Prejs, Poezja późnego baroku. Główne kierunki przemian, Warszawa 1989.Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, pod red. B. Otwinowskiej i J.

Pelca, Wrocław 1984.Religijność literatury polskiego baroku, red. Cz. Hernas, M. Hanusiewicz, Lublin 1995

(odczytać 2 wybrane rozprawy).Retoryka a literatura, pod red. B. Otwinowskiej, Wrocław 1984 (wybór).Rokoko. Studia nad sztuką pierwszej połowy XVIII wieku, Warszawa 1970.A. Rysiewicz, Zagadnienia retoryki w analizie poezji polskiej przełomu XVI i XVII wieku,

Wrocław 1990.J. Rytel, "Pamiętniki" Paska na tle pamiętnikarstwa staropolskiego, Wrocław 1962.A. Sajkowski, Barok, Warszawa 1987.E. Sarnowska–Temeriusz, Świat mitów i świat znaczeń. Maciej Kazimierz Sarbiewski i

problemy wiedzy o starożytności, Wrocław 1969.E. Sarnowska–Temeriusz, Zarys dziejów poetyki (od starożytności do końca XVII wieku),

Warszawa 1985 (wybór).E. Sarnowska–Temeriusz, T. Kostkiewiczowa, Krytyka literacka w Polsce w XVI i XVII

wieku oraz w epoce Oświecenia, Wrocław 1990.J. Sokolski, Bogini – Pojęcie – Demon. Fortuna w dziełach autorów staropolskich, Wrocław

1996.J. Sokolski, Staropolskie zaświaty. Obraz piekła, czyśćca i nieba w renesansowej i

barokowej literaturze polskiej wobec tradycji średniowiecznej, Wrocław 1994.J. Sokołowska, Dwie nieskończoności. Szkice o literaturze barokowej Europy, Warszawa

1978.J. Sokołowska, Jan Andrzej Morsztyn, Warszawa 1965.

J. Sokołowska, Spory o barok. W poszukiwaniu modelu epoki, Warszawa 1971.J. Starnawski, W świecie barokowym, Łódź 1992 (wybór).Staropolska kultura rękopisu, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa 1990.K. Stasiewicz, Elżbieta Drużbacka – najwybitniejsza poetka czasów saskich, Olsztyn 1992.K. Stawecka, Maciej Kazimierz Sarbiewski. Prozaik i poeta, Lublin 1989.L. Szczerbicka–Ślęk, W kręgu Klio i Kalliope. Staropolska epika historyczna, Wrocław

1973.D. Śnieżko, Mikołaj Sęp Szarzyński, Poznań 1996.J. Tazbir, Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit – upadek – relikty, Warszawa 1979.J. Tazbir, Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w Polsce XVI i XVII wieku,

Warszawa 1967.E. Ulčinaite, Teoria retoryczna w Polsce i na Litwie w XVII wieku. Próba rekonstrukcji

schematu retorycznego, Wrocław 1984.P. Urbański, Natura i łaska w poezji polskiego baroku. Okres potrydencki, Kielce 1996.Wiek XVII – kontrreformacja – barok. Prace z historii literatury, pod. red. J. Pelca, Wrocław

1970 (wybór).Wśród zagadnień polskiej literatury barokowej, cz. 1–2, pod red. Z.J. Nowaka, Katowice

1980 (wybór).S. Zabłocki, Od prerenesansu do Oświecenia. Z dziejów inspiracji klasycznych w literaturze

polskiej, Warszawa 1976.Zmierzch kultury staropolskiej. Ciągłość i kryzysy (wieki XVII–XIX), pod red. U.

Augustyniak i A. Karpińskiego, Warszawa 1997.

LITERATURA POWSZECHNALEKTURY OBOWIĄZKOWE

Pismo święte Starego Testamentu w przekładzie ks. Jakuba Wujka (z dowolnego wydaniaodczytać: Księga Rodzaju, Księga Wyjścia, Księga Tobiasza, Księga Hioba, Księga Psalmów,Księga Eklezjastesa (Koheleta), Pieśń nad pieśniami, Treny Jeremiasza, Księga Daniela).

Pismo święte Nowego Testamentu w przekładzie ks. Jakuba Wujka (z dowolnego wydaniaodczytać: Ewangelia według św. Mateusza, Pierwszy List św. Pawła do Koryntian, List św.Pawła do Efezjan, Objawienie św. Jana).Wymienione księgi można w ostateczności odczytać z innego wydania Pisma świętego, np. z tzw.Biblii Tysiąclecia.

Jan Parandowski, Mitologia (dowolne wydanie);(lub:)

Robert Graves, Mity greckie, przeł. H. Krzeczkowski, Warszawa 1982.Homer, Iliada, przeł. F.K. Dmochowski, oprac. Z Kubiak, Warszawa 1990 (lub inne

wydanie).Homer, Odyseja, przeł. L. Siemieński, oprac. Z. Kubiak, Warszawa 1990 (lub inne

wydanie).Sofokles, Król Edyp, przeł. S. Srebrny, Wrocław 1952. BN II, 5 (lub inne wydanie).Horacy, Wybór poezji, oprac. J. Krókowski, Wrocław 1967. BN II, 25.Wergiliusz, Eneida, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1987 (lub inne wydanie).Św. Augustyn, Wyznania (dowolne wydanie w przekładzie Z. Kubiaka).Dzieje Tristana i Izoldy, odtworzył J. Bdier, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1959 i wyd.

nast.Pieśń o Rolandzie, przeł. T. Żeleński (Boy), oprac. A. Drzewicka, Wrocław 1991. BN II,

223.François Villon, Wielki Testament, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1950 i wyd. nast.Arcydzieła francuskiego średniowiecza, przeł. T. Żeleński–Boy i A. Tatarkiewicz, oprac. Z.

Czerny, Warszawa 1968 i wyd. nast. (tu również Wstęp).Dante Alighieri, Boska Komedia. Wybór, przeł. Edward Porębowicz, oprac. K. Morawski,

Wrocław 1977. BN II, 187 lub inne wydanie (odczytać: Piekło).Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu, przeł. L. Staff, Warszawa 1978 lub inne wydanie

(wybór).Tomasz a Kempis, O naśladowaniu Jezusa Chrystusa, przeł. A. Kamieńska, Warszawa 1981.Giovanni Boccaccio, Dekameron, przeł. E. Boy, oprac. M. Brahmer, Warszawa 1974 lub

inne wydanie (odczytać: nowela ramowa i po jednej noweli z każdego dnia).Francesco Petrarca, Wybór pism, przeł. F. Faleński, J. Kurek, K. Morawski, oprac. K.

Morawski, Wrocław 1982. BN II, 206 (odczytać: Sonety).Poetyka okresu renesansu. Wybór, oprac. E. Sarnowska–Temeriusz, Wrocław 1983. BN II,

205 (odczytać: Julius Caesar Scaliger, Poetyka w siedmiu księgach).William Shakespeare, Hamlet (dowolne wydanie w przekładzie J. Paszkowskiego, J.S. Sity

lub S. Barańczaka).Torquato Tasso, Gofred abo Jeruzalem wyzwolona, przeł. P. Kochanowski, oprac. R. Pollak,

Wrocław 1951. BN II, 4.Pierre Corneille, Cyd (dowolne wydanie w przekładzie Jana Andrzeja Morsztyna).

LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE(do wyboru co najmniej dwie pozycje)

Eurypides, Elektra, przeł. i oprac. J. Łanowski, Wrocław 1969. BN II, 160.

Platon, Uczta, przeł. W. Witwicki, Warszawa 1957 i wyd. nast.Arystoteles, Poetyka, przeł. i oprac. H. Podbielski, Wrocław 1983. BN II, 209.Antologia palatyńska. Nowy przekład, przeł. i oprac. Z. Kubiak, Warszawa 1992.Muza rzymska. Antologia poezji starożytnego Rzymu, przeł. i oprac. Z. Kubiak, Warszawa

1963.Rzymska krytyka i teoria literatury. Wybór, oprac. S. Stabryła, Wrocław 1983. BN II, 207

(odczytać: Quintus Horatius Flaccus, List do Pizonów).Hymny kościelne, przeł. T. Karyłowski, oprac. M. Korolko, Warszawa 1978 (wybór).Jakub de Voragine, Złota legenda. Wybór, przeł. J. Pleziowa, oprac. M. Plezia, Warszawa

1955 lub wyd. nast. (odczytać: Wstęp; legendy na dzień św. Jerzego, św. Wojciecha, św.Floriana, św. Stanisława, św. Aleksego, św. Krzysztofa).

Edda poetycka, przeł. i oprac. A. Załuska–Strmberg, Wrocław 1986. BN II, 214.Księga tysiąca i jednej nocy. Wybrane opowieści, przeł. W. Kubiak i J. Ficowski, oprac. T.

Lewicki, Wrocław 1959. BN II, 115.Opowieści Okrągłego Stołu, przeł. K. Dolatowska i T. Komendant, Warszawa 1987.Brewiarz miłości. Antologia liryki staroprowansalskiej, przeł. i oprac. Z. Romanowiczowa,

Wrocław 1963. BN II, 137.Słowo o wyprawie Igora, przeł. J. Tuwim, oprac. M. Jakóbiec, Wrocław 1950. BN II, 50.Kroniki staroruskie, przeł. E. Goranin, F. Sielicki i H. Suszko, oprac. F. Sielicki, Warszawa

1987.Piotr Abelard, Historia moich niedoli i inne listy, przeł. i oprac. L. Joachimowicz, Warszawa

1993.Geoffrey Chaucer, Opowieści kanterberyjskie. Wybór, przeł. H. Pręczkowska, Warszawa

1963. BN II, 138.Niccolo Machiavelli, Książę, przeł. W. Rzymowski, oprac. K. Grzybowski, Wrocław 1969.

BN II, 159.Erazm z Rotterdamu, Adagia, przeł. i oprac. M. Cytowska, Wrocław 1973. BN II, 172

(wybór).Erazm z Rotterdamu, Pochwała głupoty, przeł. i oprac. E. Jędrkiewicz, Wrocław 1953. BN

II, 81.François Rabelais, Gargantua i Pantagruel, przeł. T. Żeleński (Boy), t. 1–2, Warszawa 1959

(wybór).Pierre de Ronsard, Poezje. Wybór, przeł. L. Staff, M. Wroncka, L.E. Stefański, oprac. A.

Sandauer, Warszawa 1956 (wybór).Michel de Montaigne, Próby, przeł. T. Żeleński (Boy), t. 1–3, Warszawa 1957 i wyd. nast.

(wybór).Św. Jan od Krzyża, Dzieła, przeł. o. Bernard od Matki Bożej, karmelita bosy, t. 1–2, Kraków

1975 i wyd. nast.Lodovico Ariosto, Orland szalony, przeł. P. Kochanowski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1965.

BN II, 150.Miguel de Cervantes Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy, przeł. A.L. i Z.

Czerny, Warszawa 1983 (lub inne wydanie).William Shakespeare, Makbet. Tragedia w 5 aktach (dowolne wydanie w przekładzie J.

Paszkowskiego lub S. Barańczaka).William Shakespeare, Romeo i Julia. Tragedia w pięciu aktach, przeł. W. Tarnawski,

Kraków 1924. BN II, 26 (lub inne wydanie).Lope Felix de Vega Carpio, Owcze źródło, przeł. L.H. Morstin, oprac. M. Strzałkowa,

Wrocław 1954. BN II, 37.Blaise Pascal, Myśli, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1968 i wyd. nast.Pedro Calderon de la Barca, Życie snem, przeł. E. Boy, oprac. M. Strzałkowa, Wrocław

1956. BN II, 102 lub inne wydanie.John Milton, Raj utracony, przeł. M. Słomczyński, Kraków 1986.Antologia angielskiej poezji metafizycznej XVII stulecia, przeł. i oprac. S. Barańczak,

Warszawa 1992.

WARSZTAT POMOCNICZY

Opracowania encyklopedyczne i biograficzne

Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 1–2, Warszawa 1984 i wyd. nast.Encyklopedia staropolska, oprac. A. Brückner, t. 1–2, Warszawa 1990 (reprint).Średniowiecze. Encyklopedia popularna, oprac. H.R. Loyn, Warszawa 1996.Z. Gloger, Encyklopedia staropolska, t. 1–4, Warszawa 1989 (reprint).Encyklopedia katolicka, t. 1–7, Lublin 1985–1997 (litery A–J).M. Korolko, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990.Pisarze staropolscy. Sylwetki, pod. red. S. Grzeszczuka, t. 1–2, Warszawa 1991–1997.

Słowniki

Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej, Warszawa 1990.Szkolny słownik literatury staropolskiej, pod red. M. Pytasza, Katowice 1999.Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, Wrocław 1988 i wyd. nast.W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1985 i wyd. nast.D. Fortsner, Świat symboliki chrześcijańskiej, przeł. i oprac. W. Zakrzewska, P. Pachciarek,R. Turzyński, wybór ilustracji i komentarz T. Łozińska, Warszawa 1990.S. Reczek, Podręczny słownik dawnej polszczyzny, Wrocław 1968.Słownik staropolski, pod red. S. Urbańczyka, t. 1–10 (do litery "W"), Warszawa 1953 i nast.Słownik staropolskich nazw osobowych, pod red. W. Taszyckiego, t. 1–6, Wrocław 1965–1983; t. 7: Suplement, pod red. M. Malca, Wrocław 1984–1987.Słownik polszczyzny XVI wieku, pod red. M.R. Mayenowej, Wrocław 1966 i nast.Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego, pod red. M. Kucały, Kraków 1995 i nast.Słownik języka Jana Chryzostoma Paska, pod red. H. Konecznej i W. Doroszewskiego, t. 1–2, Wrocław 1965–1973.Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce (wyd. od 1953 roku pod red. M. Plezi).A. Jougan, Słownik kościelny łacińsko–polski, Warszawa 1992.

Bibliografie

Bibliografia literatury polskiej "Nowy Korbut", t. 1–3 (Piśmiennictwo staropolskie), oprac.zespół pod kier. R. Pollaka, Warszawa 1963–1965.Systematyczne omówienie bibliografii literatury staropolskiej zawierają m.in. opracowania:J. Czachowska, R. Loth, Przewodnik polonisty. Bibliografie, biblioteki, muzea literackie,Wrocław 1974.J. Starnawski, Warsztat bibliograficzny historyka literatury polskiej, Warszawa 1982.

Syntezy

I. Chrzanowski, Historia literatury niepodległej Polski 965–1795, Warszawa 1930 i wyd.nast.J. Kleiner, Zarys dziejów literatury polskiej, t. 1, Wrocław 1947 i wyd. nast.J. Krzyżanowski, Dzieje literatury polskiej od początków do czasów najnowszych,Warszawa 1970 i wyd. nast.J. Krzyżanowski, Historia literatury polskiej. Alegoryzm – preromantyzm, Warszawa 1964 iwyd. nast.Z. Libera, J. Pietrusiewiczówna, J. Rytel, Literatura polska. Od średniowiecza dooświecenia, Warszawa 1988.Okresy literackie, praca zbiorowa pod red. J. Majdy, Warszawa 1983 i wyd. nast.J. Starnawski, Zarys dziejów literatury staropolskiej, Lublin 1993.

WYBÓR ANALIZ I INTERPRETACJI

Zbiory interpretacji

Arcydzieła literatury polskiej. Interpretacje, pod red. S. Grzeszczuka i A. Niewolak-Krzywdy, t. 1,Rzeszów 1987.Liryka polska. Interpretacje, pod red. J. Prokopa i J. Sławińskiego, Kraków 1966.Lektury polonistyczne. Średniowiecze – renesans – barok, t. 1, pod red. A. Borowskiego i J.S.Gruchały, Kraków 1992.Lektury polonistyczne. Średniowiecze – renesans – barok, t. 2, pod red. A. Borowskiego i J.S.Gruchały, Kraków 1993.Lektury polonistyczne. Średniowiecze – renesans – barok, t. 3, pod red. J. Gruchały, Kraków 1999.Lekcje czytania. Eksplikacje literackie. Część I, pod red. W. Dynaka i A.W. Labudy, Warszawa1991.

Średniowiecze

A. Czyż, Zdrow bądź, Krolu anielski – najdawniejsza kolęda polska, w: A. Czyż, Władza marzeń.Studia o wyobraźni i tekstach, Bydgoszcz 1997.A. Gieysztor, Dobrowolne ubóstwo, ucieczka od świata i średniowieczny kult świętego Aleksego, w:Polska w świecie. Szkice z dziejów kultury polskiej, Warszawa 1972.W. Maciąg, O leniwych poddanych, w: Lektury obowiązkowe, pod red. S. Balbusa i W. Maciąga,Wrocław 1973.R. Mazurkiewicz, Matka Boska Kwietna. O średniowiecznej pieśni maryjnej „Kwiatek czysty,smutnego sierca ucieszenie...”, „Pamiętnik Literacki” 1998, z. 4.T. Michałowska, "Dusza z ciała wyleciała". Próba interpretacji, "Pamiętnik Literacki" 1989, z. 2.E. Ostrowska, O nowe odczytanie wiersza o św. Aleksym, w: Z dziejów języka polskiego i jegopiękna, Kraków 1978.E. Ostrowska, Utalentowany polski poeta średniowieczny, w: Z dziejów języka polskiego i jegopiękna, Kraków 1978 (o pieśni godzinkowej Jezus Krystus, Bóg Człowiek...).W. Walecki, Piętnastowieczna powieść dla wszystkich, czyli co myśleć o średniowieczu, w:Literackie wizje i re–wizje, pod red. W. Waleckiego i M. Stępnia, Warszawa 1980 (Legenda o św.Aleksym).J. Wiesiołowski, Kim był Słota, autor "Wiersza o chlebowym stole"?, w: Europa – Slowiańszczyzna– Polska, Poznań 1970.M. Włodarski, W średniowiecznym kręgu śmierci, "Ruch Literacki" 1986, z. 5 (o Skardzeumierającego).

Renesans

A. Czyż, Świat: znak i dom. O "Żywocie człowieka poczciwego" Reja, w: Światło i słowo,Warszawa 1995.S. Grzeszczuk, Między historią i bibliografią literatury staropolskiej. Studia, Rzeszów 1992 (Czegochcesz od nas, Panie...; Przy pogrzebie rzecz).Jan Kochanowski. Interpretacje, pod red. J. Błońskiego, Kraków 1989.J. Krzyżanowski, Mikołaja Reja "Krótka rozprawa" na tle swoich czasów, Warszawa 1954.M.R. Mayenowa, O języku poezji Jana Kochanowskiego, Kraków 1983 (psalm 129, monologKasandry, pieśń I, 8, Modlitwa o deszcz, pieśń I, 14).W. Weintraub, "Fraszka" w tonacji tragicznej, w: Rzecz czarnoleska, Kraków 1977 (Tren XI).W. Weintraub, Nowe studia o Janie Kochanowskim, Kraków 1991 (Szachy, Muza, pieśń II, 5,Odprawa posłów greckich).J. Ziomek, Niezwykłe i nie leda pióro, w: Prace ostatnie, Warszawa 1994 (pieśń II, 24 J.Kochanowskiego).

Barok

J. Abramowska, Daniela Naborowskiego "Róża dla księcia", w: Powtórzenia i wybory. Studia ztematologii i poetyki historycznej, Poznań 1995.B. Falęcka, Jan Andrzej Morsztyn - poeta-wirtuoz, "Pamiętnik Literacki" 1977, z. 3 (analizy 11wierszy).Z. Głombiowska, Sonet I Mikołaja Sępa Szarzyńskiego - obrona dawnej interpretacji, "PamiętnikLiteracki" 1978, z. 1.L. Kukulski, Precjoza Morsztynowskie, "Przegląd Humanistyczny" 1974, nr 10 (Do trupa).T. Michałowska, Do lutnie - utwór niezwykły?, w: Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie,Warszawa 1982 (J.A. Morsztyn).E. Ostrowska, Jan Andrzej Morsztyn, mistrzowski, XVII-wieczny i swojski, w: Z dziejów językapolskiego i jego piękna, Kraków 1978 (O swej pannie).A. Vinzenz, Sonet I Mikołaja Sępa Szarzyńskiego: próba ponownej lektury, "Pamiętnik Literacki"1976, z. 4.M. Włodarski, Barokowa poezja epicedialna. Analizy, Kraków 1993 (m.in. D. Naborowski, S.Twardowski, S. Szemiot).

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE

I. Zagadnienia ogólne

Pojęcia: epoka staropolska, literatura staropolska, język staropolski.Periodyzacja epoki staropolskiej i jej kryteria; okresy i prądy literackie, fazy przejściowe.Badania nad piśmiennictwem epoki staropolskiej, podstawowa literatura przedmiotu (syntezy,podręczniki, opracowania itd.).Retoryka a literatura staropolska.Tradycja biblijna w literaturze staropolskiej.

II. ŚREDNIOWIECZE

Kultura umysłowa i duchowa Wieków Średnich: główne nurty filozoficzne, teologiczne, mistyczne(augustynizm, scholastyka, tomizm, nominalizm, mistycyzm św. Bernarda).Główne gatunki piśmiennictwa średniowiecznego (na przykładach).Dziejopisarstwo wieków średnich (podstawowe gatunki, charakterystyka kronik Anonima tzw.Galla, Mistrza Wincentego i Jana Długosza na tle tradycji kronikarstwa średniowiecznego, ichliteracki charakter).Najdawniejsze zabytki języka polskiego (przegląd tematów, gatunków, tekstów).Średniowieczne przekłady Biblii i Psałterza.Parenetyzm średniowiecznych żywotów i legend o świętych.Kazania średniowieczne (Kazania świętokrzyskie, Kazania gnieźnieńskie).Średniowieczne pieśni religijne w języku polskim – powstanie, wzorce, gatunki, tematy, wartośćliteracka.Poezja polska świecka wobec ówczesnych zagadnień społecznych, politycznych, obyczajowych.Bogurodzica – treść, język, artyzm, wersyfikacja.Literatura biblijno–apokryficzna i jej znaczenie w rozwoju prozy staropolskiej (zwłaszczaRozmyślanie przemyskie).Posłuchajcie, bracia miła... w kontekście kultury religijnej i literackiej epoki.Legenda o świętym Aleksym – treść, forma, idee, parenetyzm.Twórczość poetycka Władysława z Gielniowa.Dialog Mistrza Polikarpa ze Śmiercią – charakterystyka zabytku, treść, forma, idee, związki zplastyką.Dramat średniowieczny – związki z liturgią, tematy, gatunki, typ sceny.Wersyfikacja średniowieczna (na wybranych przykładach).

III. RENESANS

Podstawy światopoglądowe renesansu.Istota i idee humanizmu renesansowego.Reformacja jako zjawisko religijne, społeczne i kulturowe.Przełom średniowieczno–renesansowy w Polsce – narastanie tendencji humanistycznych.Literatura polskiego odrodzenia wobec tradycji antycznej i biblijnej.Pierwiastki antyczne, średniowieczne i humanistyczne w twórczości poetów polsko–łacińskich(Paweł z Krosna, Jan z Wiślicy, Mikołaj Hussowski, Andrzej Krzycki, Jan Dantyszek).Liryka Klemensa Janickiego (refleksyjność, autobiografizm).Nowe gatunki literackie w poezji polsko–łacińskiej.Wyjaśnij zjawisko mecenatu na przykładzie biografii poetów polsko–łacińskich.Rozwój prozy renesansowej (religijna, historyczna, dydaktyczna, błazeńska).Bohater i ideologia w romansie błazeńskim.Miejsce i znaczenie twórczości Biernata z Lublina.Plebejsko–ludowa postawa Ezopa wobec świata feudalnego.Bajki ezopowe – struktura, tematy, dydaktyzm.Cechy sylabizmu względnego.

Renesansowa publicystyka polityczna i społeczna wobec rzeczywistości XVI wieku.Program naprawy Rzeczypospolitej A. Frycza Modrzewskiego.Reformacja w Polsce – główne odłamy i ich doktryna.Wkład reformacji do rozwoju piśmiennictwa – przekłady Biblii, publicystyka, postylle.Pisarze polscy w kręgu reformacji – autorzy i dzieła (np. Rej, Naborowski, Niemirycz, Potocki,Morsztyn).Tradycje dramatu średniowiecznego w renesansie – poetyka misterium na przykładzie Historyi ochwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim Mikołaja z Wilkowiecka.Dialog i dramat w twórczości Mikołaja Reja.Odbicie problematyki wyznaniowej w twórczości Reja.Krótka rozprawa... jako satyryczny dialog publicystyczny – program ruchu egzekucyjnego.Żywot człowieka poczciwego jako utwór parenetyczny.Wątki i motywy biblijne w twórczości Mikołaja Reja.Rejowski wzór "człowieka poczciwego" wobec humanistycznego modelu Łukasza Górnickiego.Elementy stoicyzmu i epikureizmu w twórczości Reja i Kochanowskiego.Biografia Jana Kochanowskiego (szczegółowo!).Twórczość łacińska Kochanowskiego.Biblia w twórczości Kochanowskiego.Antyk w twórczości Kochanowskiego.Gatunki literackie uprawiane przez Kochanowskiego – nawiązania do gatunków antycznych.Horacjanizm Pieśni Kochanowskiego.Ideał renesansowej harmonii w twórczości Kochanowskiego.Konstrukcja podmiotu lirycznego w Pieśniach i Fraszkach.Pieśń świętojańska o Sobótce.Oryginalność parafrazy Psałterza Kochanowskiego.Idee renesansowe i humanistyczne we Fraszkach.Odprawa posłów greckich jako humanistyczny dramat polityczny.Odprawa posłów greckich wobec wzorców klasycznej tragedii antycznej.Problematyka moralno–polityczna Odprawy posłów greckich.Treny jako osobiste wyznanie i dramat filozoficzny poety.Motywy antyczne i biblijne w Trenach.Spór z filozofią i antropologią stoicką w Trenach.Treny na tle starożytnych i renesansowych konwencji epicedialnych.Język, styl i wiersz Trenów.Świadomość poetycka Kochanowskiego – na przykładach.Wkład Kochanowskiego do rozwoju wiersza polskiegoKonwencje sielankowe w twórczości Szymonowica i Zimorowica.Renesansowy i humanistyczny charakter twórczości Szymonowica.Sielanki Szymonowica wobec tradycji literackiej (greckiej, rzymskiej i humanistycznej).Twórczość Sebastiana Fabiana Klonowica (Flis..., Żale nagrobne...).Literatura rybałtowsko–sowiźrzalska (społeczny rodowód twórców i bohaterów, negacjarzeczywistości, elementy parodii, krytyka społeczna).Sylwetka i twórczość Piotra Skargi.Kontrreformacyjny program przemian w Kazaniach sejmowych Piotra Skargi.Retoryka i stylizacja biblijna w Kazaniach Skargi.

IV. BAROK

Barok jako prąd literacki.Nowożytne podstawy filozofii i estetyki baroku.Estetyka barokowa wobec klasycyzmu renesansowego.Tradycja antyczna i biblijna w literaturze baroku.Mikołaj Sęp Szarzyński – poeta renesansowy czy barokowy?Tematy, styl i język poezji Sępa Szarzyńskiego.Wizja Boga, człowieka i świata w twórczości Sępa Szarzyńskiego.

Nurt poezji metafizycznej wczesnego baroku (Grabowiecki, Grochowski, Twardowski).Twórczość szlachecko–ziemiańska jako kontynuacja tradycji renesansowych.Konceptyzm wobec tradycji klasycyzmu renesansowego i barokowego.Nowatorskie techniki poetyckie w literaturze barokowej.Rozwój dramatu i teatru barokowego (środowiska życia teatralnego – teatr dworski, szkolny,popularny).Sarmatyzm jako forma ideologii szlacheckiej i jego ewolucja.Ideały sarmackie w literaturze i w sztuce wieku XVII.Rozwój barokowego eposu wobec ideologii sarmackiej.Adaptacja Jerozolimy wyzwolonej Tassa–Kochanowskiego jako wzorzec rodzimej epiki rycerskiej.Poezja mieszczańsko–plebejska XVII wieku (Adam Władysławiusz, Walenty Roździeński, JanJurkowski).Poezja ziemiańska XVII wieku.Poezja Daniela Naborowskiego (przejawy poetyki manierystycznej).Twórczość Hieronima Morsztyna.Poezja Zbigniewa Morsztyna.Synteza literatury i plastyki w Emblematach Z. Morsztyna."Horacy chrześcijański" – Maciej Kazimierz Sarbiewski.Satyry Krzysztofa Opalińskiego."Polski Salomon" – Stanisław Herakliusz Lubomirski.Biografia i twórczość Jana Andrzeja Morsztyna.Koncept w poezji J.A. Morsztyna.Twórczość Wespazjana Kochowskiego.Psalmodia polska Kochowskiego jako wykład ideologii sarmackiej.Biografia i twórczość Wacława Potockiego.Obraz heroicznej przeszłości w Transakcji wojny chocimskiej Wacława Potockiego i jego funkcjedydaktyczne.Twórczość Samuela Twardowskiego.Barokowe antynomie w Nadobnej Paskwalinie Twardowskiego.Tematyka i styl poezji barokowej.Rozkwit pamiętnikarstwa w XVII stuleciu.Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska – autor, narrator, bohater, poetyka gawędy, kreacja biografii.Uwagi śmierci niechybnej Józefa Baki.Twórczość Elżbiety Drużbackiej.