LİDERLİK

Melih Arat

Rasyonel adamlar (sıra içi olanlar) kendilerini çevreye uydurmaya çalışır, kural tanımayanlar (sıra dışı ve üstü olanlar) ise çevreyi kendilerine uydurmaya çalışır, işte bütün gelişmeler bu kural tanımayan adamların sayesinde ortaya çıkar.

Bernard Shaw

Liderlik Ekolleri• Büyük adam teorileri• Lider özellikleri teorileri• Güç ve etki teorileri• Davranışsal teoriler• Durumsal Liderlik• Ortak Çıkar Teorisi• İzleyici Grup Özelliği Teorisi• Dönüşümcü Teori

Lideri, lider yapan nedir?Howard Gardner

• Vizyon – • Coca Cola Bir kol

uzaklığında olmak• Ürün –

• “Apple• Kavram

• Starbucks• Model

• Tcshibo• Mesaj

• Pegasus

FARKL-UYUM

CROWDSOURCING

Neler Öğrendik, Neler Düşündük?• Liderin genel kültürü olması• Liderin iletişimi iyi olmalı. (Sihirli bir şey)• Abrakadabra (Söyledim, oldu)• Lider özgür olmalı. Özgürce kendini ifade

edilmeli.• Muğlaklık önemli. Muğlaklık yeni bir açılıma

fırsat veriyor. • Liderin bir hedefi olması gerekiyor.• Liderin iyi bir dinleyici / gözlemci olması

gerekiyor. • Liderin önyargısız olması iyi birşey. • Topluma karşı ya da bireylere karşı önyargılı

olmamak• Liderin insanların kendilerini

gerçekleştirebilecekleri bir ortam sunması• İtiraz Eden Liderdir. • Lider çözüm sunandır. • Çözümleri grup olarak pişirmek iyidir.

• Lider Araştırmacı olmalı. • Platform liderliği• İtiraz etmeyi bilmeli.• İtirazlara karşı açık olabilecek özgürlüğü

tanımalı.• Liderin vasıflarında çok, liderin bilgisi, söylemi,

vizyonu önem kazanıyor. • Veri, Enformasyon. Bilgi• Trendi yakalamak• Az olan büyüyor.• Farkl-uyum• Kalabaların gücü / çözümü / finans• Liderlikte partnerlerin doğru seçimi• Liderin bir sözü olması gerekli.• Alan liderliği / Ekolojik mimarlık• Migren akupunkturu• Farklı alanları takip etmek / ilgili ilgisiz kurslar

Vizyon

Alice: Hangi yoldan gitmeliyim?

Kedi: Bu nereye gittiğine bağlı.

Alice: Ben nereye gittiğimi bilmiyorum.

Kedi: O zaman hangi yoldan gittiğin fark etmez!

Alice Harikalar Diyarında,

Lewis Carol, 1872

Vizyon• Geleceğe ilişkin• isabetli • bir öngörünün içinde • ulaşmak istediğimiz • konumdur.

Katılım Açısından Vizyon

“Vizyon yak. Kaynak İsrafı” Tesadüfi Yönetim

“Katı ve farklı görüşlere izin vermeyen tehlikeli bir vizyon”

Totaliter Yönetim

“Her türlü katkıya açık PAYLAŞILAN VİZYON Özgürlükçü Yönlendirme

Geleceğin Müşterileri

Slogandan vizyon olur mu?• Dünya çapında şirket olmak-Vestel• Avrupa’da Beyaz Eşya’da ilk 5’e girmek-Arçelik• Beko-Dünya Televizyonu• Paylaşmak için sloganlar yararlıdır. Ama sloganın içinden

seyrelerek geldiği büyük bir resim olmalı.• Gelecek vizyonu temelde, insanların gelecekteki

“ihtiyaçlarından” yola çıkılarak oluşturulur.

Vizyon• Mıknatıs gibi çalışır, ondan uzak kalmak rahatsız eder.• Yaratıcı gerginlik yaratır, mevcut durumu değiştirmek için

yaratıcılığı devreye sokar.• Bütün kararlar için temel referans noktasıdır, yolculukta

rehberdir.• Özgürleştirir, İpana-P&G• Anlam kazandırır - Vida sıkmaktan, ulaşıma-Boeing• Etkililik ve ekonomiklik yaratır-İsrafı önler, sonuca odaklar• Seçilmiş bir geleceği yaratır, gelen evrak yönetiminden

kurtarır.

Lideri, toplum mu belirliyor?Weber’in otoriteye dayalı 3 lider tipi.

• Geleneksel (Feodal toplumların lideri)• Karizmatik (Kentleşmiş ülkelerin ve sanayi çağının lideri)

• Yasal-Rasyonel (Bilgi toplumunun Lideri)

Larry Summers / Harvard University

Sistem Mimarı Olarak Liderler• Rakibinizin bir piyon olduğu ve sizin oyununuzun içinde öngörülebilir hareketler yaptığı bir sistemi kurmanın sırrı nedir?

Mimar LiderlerCollins & Porras

• Karizmatik liderler, sorulduğunda saati söylerler, gittiklerinde kimse saati öğrenemez.

• Mimar liderler, saat yaparlar.

• Mimar lider, bir organizasyonun ya da toplumun bir kurtarıcıya ihtiyaç duymamasını sağlamaya çalışan kişidir.

• Mimar liderler, hukuk, organizasyonel kurallar, temel değerler oluşturur.

• GE, Jack Welch• Prof. Ludwig Erhard• “Soziale Marktwirtschaft• Alfred Sloan, General

Motors

Karizmatik Lider Bilgi Toplumunun Temsilcisi

·       İçinde bulunduğu şartları kabul etmez. Yenilerini koymaya çalışır.

·       İçinde bulunduğu şartları kabul eder ve kitlesiyle birlikte bu şartları geliştirmeye çalışır.

·       İçinde bulunduğu dönemle ilgilenir.

·       Uzun dönemle ilgilenir. Bugünden yarını yaratılması için çalışır

·       Kendi amaçlarını uygular. ·       Kitlenin paylaşılan vizyonu geliştirmesi ve bu vizyona ulaşması için çalışır.

·       Kişisel ilişkilerle ilgilenir. ·       İlişkilerin etkileşimiyle ve sistemlerle ilgilenir.

·       İlk yaptığı planı uygular. ·       Evrimsel dinamik bir planı izler.

·       Konumunun gücünü açıkça sergiler ve bu gücü kullanır.

·       Konumunun gücü zayıftır; bu zayıf gücü toplumdan ve ekibinden aldığını bilir ve gerektiğinde kullanır.

·       Güvenir, ama denetler. (Güvenmez)

·       İzleyicilerine güvenir ve denetlemez. Özdenetim sistemleri kurar.

Karizmatik Lider Bilgi Toplumunun Temsilcisi

·       Sorgusuz itaat bekler. ·       Ortak doğruya ulaşmak için diyalog arayışındadır.

·       Lideri olduğu bireylerden kendini üstün görür ve şekilsel olarak da öyle davranılmasını ister.

·       Temsilcisi olduğu anlayış ve bireylerle kendisini eşit görür ve şekilsel olarak da eşit davranılmasını ister.

·       İşe ve sonuçlara odaklıdır. ·       Sorgulanarak oluşturulan kurallara ve sonuç üreten sistemlere odaklıdır.

·       Fikir yakalamak için kendi aklını kullanır.

·       Yaratıcı fikirler elde etmek için farklı grupların akılları harekete geçirmeye çalışır.

·       Kurum içi işbirliği, dış rekabetten yanadır.

·       Kurum içi ve kurum dışı işbirliğinden yanadır.

·       Kriz ortamlarında ortaya çıkar. ·       Fırsatlar için ortadadır.

·       Tek başına öğrenir. ·       Birlikte öğrenir.

·       Kendisine ihtiyaç duyulmasını ister. ·       Kendisine ihtiyaç duyulmayacak bir sistemi inşa eder.

Basket

VizyonCharles Handy

• Vizyon farklı olmak zorunda• Vizyon, başarılabilir ama heyecan uyandırıcı olmalı

• Anlaşılır ve izleyicilerin kendi uygulamalarına yorumlanabilir olmalı

• Lider, vizyon doğrultusunda örnek oluşturmalı• Lider, vizyonun sadece paylaşıldığı zaman uygulandığını unutmamalı