libor _ euribor sunum
TRANSCRIPT
LIBOR ve EURIBOR
Serkan KARAYALÇIN10. Dönem Öğrenci Eğitim ProgramıDış İlişkiler
20-30/05/2014
17.9.2015 3
İÇERİK
• Interbank Para Piyasalarına Giriş• London İnterbank Offered Rate (LIBOR) • Euro İnterbank Offered Rate (EURIBOR)• 5 Yıllık Libor ve Euribor oranları
17.9.2015 4
İÇERİK
• Interbank Para Piyasalarına Giriş• Interbank Para Piyasaları Nedir?• Interbank Para Piyasalarının Amacı Nedir?• Neden Interbank Para Piyasaları Kullanılmalıdır?
• London Interbank Offered Rate (LIBOR)’ a Giriş• Libor Nedir?• Libor Nasıl Oluşturulur?
• Euro Interbank Offered Rate (EURIBOR)’ a Giriş• Euribor Nedir?• Euribor Nasıl Oluşturulur?
17.9.2015 5
INTERBANK PARA PİYASALARI
MERKEZİ
SİSTEM
FON İHTİYACI OLAN BANKA
FON FAZLASI OLAN BANKA
Interbank Para Piyasaları kısa dönem likidite ihtiyacının giderilmesi amacıylainterbank rezerv hareketlerini desteklemek, sistemdeki likiditenin düzenlenmesi vedengeli bir biçimde bankalar arasında dağılımına yardımcı olmak ve kaynakların daha etkin bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla kurulan piyasalardır.
Bu piyasada kısa dönem nakit fazlası olup bunu plase edemeyen bankalar ile kısa dönemnakit ihtiyacı bulunup bu ihtiyacını uzun dönemli varlıklarını elinden çıkarmadan karşılamakisteyen bankalar merkezi bir sistem aracılığında karşılaşarak söz konusu ihtiyaçlarınıkarşılamışlardır.
17.9.2015 6
LONDON INTERBANK OFFERED RATE
London Interbank Offered Rate; Londra bankalar arası para piyasasında likiditesi yüksek bankaların birbirlerine ABD Doları üzerinden borç verme işlemlerinde uyguladıkları faiz oranıdır. Londra saati ile 11:00'de sabitlenir. Piyasalar tarafından gösterge faizi olarak kullanılır. Uzlaşılan faiz oranı, sadece Londra’daki bankalar tarafından kullanılmamakta, birçok finansal işlemde gösterge faiz oranı olarak kullanılmaktadır. Resmi adı BBA LIBOR( BritishBankers' Association Libor)’dur. BBA tarafından organize edilir.Libor oranları 10 farklı para birimi ve 15 farklı zaman periyodu için her gün Londra saati ile 11:30'da hesaplanır ve Thomson Reuters aracılığı ile ilan edilir.
17.9.2015 7
LIBOR’UN PİYASALARDAKİ GELİŞİMİ
Belli referans noktalarından bahsetmek yerine finansal globalizasyonunun zorlayıcı faktörlerini açıklamak gerekir.
Bretton Woods antlaşmasından sonra Altın-Dolar kotasyonu ile uluslararası para sisteminde bir anlaşmaya varıldığını söylebiliriz.
Dolar üzerinden yerel paralarını kote etmek isteyen bankalar en fazla telefon gibi bir teknoloji ile kotasyon verebiliyorlardı. Telefonla ilk kote edilen para birimleri Dolar ve Pound'dur .
Para piyasaları doğası gereği over the counter (tezgahüstü)’dır. Arbitratörler fiyat hatalarını kollar ve iyi kotasyonlardan arbitraj yapmaya çalışır.
Libor gibi bir sistemde Reuters aracılığı ile entegre olan bankalar daha hızlı ve düzenli kotasyon üretebilir ve ana likidite sağlayıcılarla fiyat farklılaşmasının önüne geçebilir.
17.9.2015 8
LIBOR SİSTEMİNE DAHİL PARA BİRİMLERİ
1986'da uygulanan ilk sabitlemede Libor sistemine yalnızca Amerikan doları, İngiliz sterlini ve Japon yeni kote edilmişti. İlerleyen yıllarda yirmiye yakın para biriminin faiz oranları Libor'da ortak olarak belirlendi. 2000 yılında Avrupa'daki para birimlerinin Euro'ya entegre olmasıyla geriye aşağıdaki listede bulunan 10 para birimi kaldı.
•Avusturalya Doları•Kanada Doları•İsviçre Frankı•Danimarka Kronu•Euro •İngiliz Sterlini•Japon Yeni•Yeni Zelanda Doları•İsviçre Kronu•Amerikan Doları
17.9.2015 9
LIBOR DA BORÇLANMA PERİYOTLARI
1988'e kadar en kısa borçlanma periyodu aylıktı. 1988 yılı itibariyle haftalık , 2001 yılından sonra da günlük ve iki haftalık borçlanma periyotları eklendi. Daha uzun vadeli borçlanma araçları da yine bu değerler üzerinden hesaplanmaktadır.
Gecelik ,1 Haftalık , 2 Haftalık , 1 Aylık , 2 Aylık , 3 Aylık , 4 Aylık , 5 Aylık , 6 Aylık , 7 Aylık , 8 Aylık , 9 Aylık ,10 Aylık ,11 Aylık ,1 Yıllık oranlar hesaplanmaktadır.
17.9.2015 10
LIBOR KATILIMCILARI VE LIBOR ORANLARININ HESAPLANMASI
Dünyanın en büyük likidite sağlayıcı 18 bankası Libor sisteminin katılımcısı durumundadır. Bu bankalar her sabah Thomson Reuters'in Libor hesaplama algoritmasına faiz kotasyonlarını verirler. Hesaplamada kesilmiş aritmetik ortalama metodu kullanılır. Kesim için güven aralığı %25'tir. Süreç somut olarak şu şekilde işler. Reuters önce katılımcıların tekliflerini sıralar. ardından en düşük ve en yüksek %25'i sıralamadan çıkartır ve kalan tekliflerin aritmetik ortalamasını alır.
17.9.2015 11
LIBOR’ DAKİ DEĞİŞİMLERİN GRAFİĞİ VE YORUMLANMASI
Yukarıdaki grafik, 1999-2013 yılları arasında Libor oranındaki değişiklikleri göstermektedir. Yeşil çizgi haftalık, mavi çizgi 3 aylık, kırmızı çizgi ise senelik dalgalanmayı gösterir.
17.9.2015 12
LIBOR’ DAKİ DEĞİŞİMLERİN GRAFİĞİ VE YORUMLANMASI
Libor, 2008 yılında bugüne kadarki en yüksek değerine ulaşmıştır. Bu durumun sebebi;
Bankalar, 2008’in 2.çeyreği itibariyle verilen mortgage kredilerinin geri ödenmeyeceği korkusuyla birbirlerine borç verme konusunda da tereddütler yaşamışlardır. LehmanBrothers bankasının Eylül 2008’deki batışı dünya ekonomik krizinin ilanı olurken, Liboraynı dönemde tavan seviyesine ulaşmıştır. O güne kadar genellikle Fed’in verdiği faiz oranlarıyla paralellik gösteren Libor, 8 Ekim 2008’de Fed’in verdiği %1.5’lik orana rağmen 13 Ekim’de %4.8’e yükselmiştir. Bu tarihten itibaren ise Libor, genel bir düşme eğilimi içine girmiştir. Aralık 2008’de Fed, parasal genişleme politikası kapsamında paranın nominal faizinin düşürülmesi amacıyla QE1 (quantitive easing) programını yürürlülüğe koymuş, sürümdeki para miktarı arttırılarak reel faizlerin düşürülmesi amaçlanmıştır. Parasal genişlemenin devamı olarak 2011 yılında uygulamaya konan ‘Operation Twist’ ile uzun vadeli faizler düşürülmeye çalışılmıştır. Fed’in tüm bu önlemlerine rağmen 2011 yılının sonlarına doğru Yunanistan’ın durumu ve Eurozone’daki genel borç krizi, piyasalardaki endişeyi arttırmış ve Libor’un tekrar yükselmesine sebep olmuştur. Finansal piyasalarda devam eden istikrarsızlık nedeniyle Fed, 2010 yılından beri hazine bonosu ve mortgage fonu alarak faiz oranlarını düşük seviyelerde tutmaya çalışmaktadır.
17.9.2015 13
LIBOR’ DAKİ DEĞİŞİMLERİN GRAFİĞİ VE YORUMLANMASI
17.9.2015 14
LİBOR SKANDALI
17.9.2015 15
EURO INTERBANK OFFERED RATE (EURIBOR) NEDİR?
1999 yılında Euro’nun Avrupa Birliği’nin resmi para birimi olması sonucunda AB içerisindeki para piyasalarında gösterge niteliğinde faiz oranı olarak kullanılmaya başlanan EURIBOR (Euro Interbank Offered Rate) faiz oranları; eski PIBOR (Paris – Fransız Frankı FRF), FIBOR (Frankfurt –Deutschmark DEM), AIBOR (Amsterdam – NLG), RIBOR (Roma – İtalyan Lirası ITL) endekslerinden oluşmaktadır.
17.9.2015 16
EURO INTERBANK OFFERED RATE (EURIBOR)
Euro alanı içinde bir ana banka tarafından diğer bankaya, Euro Interbank vadeli hesapları için Brüksel saatiyle sabah 1100’da açıklanan ve işlem yapıldıktan sonra iki günlük zaman dilimi için geçerli olan orandır.
Kotasyonlar, büyük olasılıkla 1-12 aylık vadeler ile 1-2 haftalık vadeleri kapsayacaktır. Hesaplamalar için bir yıl 360 gün esası alınmaktadır.
Avrupa Birliği (AB) ulusal bankacılık organizasyonlarıyla koordineli olarak çalışan Avrupa Bankacılık Federasyonu (EBF) (AB’nin 15 üye ülkesindeki 2800 bankayı temsil etmektedir) ve the Financial Markets Association tarafından desteklenmiştir.
17.9.2015 17
EURIBOR’ UN HESAPLANMASI
Euribor, geniş bir banka grubunun katılımı ile hesaplanacaktır. 1 Ocak 1999 tarihinde başlayacak olan Avrupa Para Birliğine bütün AB ülkeleri katılsaydı Euribor listesi 64 bankadan oluşacaktı; ancak Ekonomik ve Parasal Birliğine (EPB) girecek olan 11 ülke belirlendikten sonra listenin 47 EPB bankası, 4 AB üyesi fakat EPB dışı banka ve en fazla 6 AB dışı bankadan (3 ABD, 2 İsviçre ve 1 Japon bankası) olmak üzere toplam 57 bankadan oluşacağı açıklanmıştır.
Euribor’ un hesaplanma metodu resmi olarak ilan edilmiş değildir, fakat şimdilik düşünülen yöntem, Euribor’ un, en düşük ve en yüksek yüzde 15’lik kotasyonların dışarıda bırakılarak geri kalanların ortalamalarının alınmasıyla oluşturulmasıdır.
17.9.2015 18
EURIBOR’ UN HESAPLANMASI
Sonuç olarak, EURIBOR’un euro alanında kısa dönemli faiz oranları olarak seçilmesinin üç sebebi bulunmaktadır.
EURIBOR’u belirleyecek bankalar paneline euro piyasasındaki temel işlemcilerin dahil edilmesi,
Piyasada yeterli işlem hacmi sağlayamayan bankaların yeniden panelde olmamasının sağlanması,
Bağımsız profesyonellerden oluşan Gözlem Komitesinin indeksi gözetmesi.
17.9.2015 19
EURIBOR’ DAKİ DEĞİŞİMLER
Yukarıdaki grafik, 1999-2013 yılları arasında Euribor oranındaki değişiklikleri göstermektedir. Yeşil çizgi haftalık, mavi çizgi 3 aylık, kırmızı çizgi ise senelik dalgalanmayı gösterir.
