leveraging innovation for social opportunity
TRANSCRIPT
Leveraging innovation for social opportunity
ทวศกด กออนนตกลสำนนกงนนพฒนนวทยนศนสตรแและเทคโนโลยแหงงชนต
การอบรมเชงปฏบตการ Social Impact Initiatives Program 20 กมภาพนธ 2558
ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย
2 2
ประเดนพดคยประเดนพดคยประเดนพดคยประเดนพดคย
นวตกรรม กบองคกรเอกชน นวตกรรมเพ89อสงคม วทยาศาสตร/นวตกรรม/สงคม
มมมองไทย มมมองโลก ตวอยางจากห =องปฏบตการส>ชมชนชนบท วสาหกจเพ89อสงคม(social enterprise) พอค =าคนกลางท?9ท@างานด =วยธรรมะ
3 3
นวตกรรมนวตกรรมนวตกรรมนวตกรรม
ส9งประดษฐ/แนวปฏบต/วธ?จดการท?9คดขDEนใหม ท?9สามารถเปล?9ยนแปลงโลกได =
44
Bill Gates III Linus Torvald Sir Tim Berners Lee
ตวอยงนงผเปลยนแปลงโลก
5
Thomas A.Edison Alexander Flemming Louis Pasteur
ตวอยงนงผเปลยนแปลงโลก
6
การน@านวตกรรมส>สงคม ต =องต Eงบรษทไหม?
ความย9งย8นของบรษทต =องพD9งนวตกรรมแคไหน?
ความอย>รอด/ความย9งใหญของบรษทจะอย>ได =นานแคไหน
- หากเอาเปร?ยบสงคมรอบตว?
- หากเปI นการยกระดบคณภาพสงคม?
7
นวตกรรมเพอสงคมนวตกรรมเพอสงคมนวตกรรมเพอสงคมนวตกรรมเพอสงคม
8
นวตกรรมเพอสงคมนวตกรรมเพอสงคมนวตกรรมเพอสงคมนวตกรรมเพอสงคม
9
หงวงโซงธรกจทหงวงโซงธรกจททำนงนนกบสงคมทำนงนนกบสงคมหงวงโซงธรกจทหงวงโซงธรกจท
ทำนงนนกบสงคมทำนงนนกบสงคม
10
Social InnovatorSocial InnovatorSocial InnovatorSocial Innovator
มชย วระไวทยะ
11
12
มมมองไทย มมมองโลกวกฤตของโลก ทกประเทศจะเผชญพร =อมกนแตบางประเทศ อาจจะม?ทรพยากรมากกวา
หร8อเคราะหกรรมมากกวาประเทศอ89น
13
วจยพฒนนเทคโนโลยตอบโจทยแหลกของประเทศวจยพฒนนเทคโนโลยตอบโจทยแหลกของประเทศ//เกยวของกบเกษตรกรจำนนวนมนกเกยวของกบเกษตรกรจำนนวนมนก
13
โลกรอน
ฤดกนลแปรปรวนแลง
นำำนทงวม
แมลง/ศตรพช
ตนทนกนรผลต
เพมผลผลตตงอพ ำนท
ปยอนทรยแ
ดนเสอมโทรม สนรเคม
14
ตวอยางจากห=องปฏบตการส>ชมชนชนบทท?9 สวทช. ด@าเนนการกบพนธมตร
ชมชน
วสาหกจชมชน/วสาหกจเพ89อสงคม
ศ>นยเร?ยนร>=ชมชน
กรมการพฒนาชมชน/ธกส./ธ.ออมสน
ท?9มา ศ.ดร.มรกต ตนตเจรญ สวทช.
15
กนรพฒนนพนธแขนวดวยเทคโนโลยเครองหมนยโมเลกล (ดเอนเอ) ใหทนตงอกนรเปลยนแปลงสภนพแวดลอม โรคและแมลงศตร
ขนวดอกมะล 105
กข 6 สนยพนธแขนวใหมงจนกงนนวจย
(สวทช. ผลตเมลดพนธแคดและพนธแหลก)
สนยพนธแขนวใหมงจนกงนนวจย
(สวทช. ผลตเมลดพนธแคดและพนธแหลก)
Chr.1 (117.3)
G107
C1612.70
RM84
6.70
RM13.80
R19441.40
RM272
9.40
G359
0.70
RM2436.00
RM35
13.70
A3315014.80
RM81A4.20
R2101.70
RM235.00
RZ7442.40
RM242.20
R19281.70
A3304024.50
RM90.00
RM50.80
C1228.20
RM2370.00
RM246A2.80
OSR277.10
G3931.90
RM2123.20
RM3191.70
C86
2.80
R24148.00
RM104
9.90
osr11
RM1541.60
RM1101.70
OSR142.10
RM2333.20
RM2111.80
RM2790.40
RM5311.00
RM29
38.60
RM341
20.00
RM262
9.80
C4992.60
G45
7.60
RG1576.80
RM1060.80
A330101
4.50
RM2630.10
RM2211.60
RM6
9.20
RM2400.40
C560-25.30
RM250A
1.50
C235B
4.50
RM2135.40
RM166
0.80
RM2083.30
RM482.70
G275
0.40
RM2071.00
G1234
8.60
RZ5314.10
XLRRb
18.40
RM266
5.80
XLRRc
10.90
RM218
OSR16
28.10
RM7
8.50
RM2320.60
RM2511.10
RM2828.60
RM3385.70
A330106
18.90
RM1561.40
RM16
12.50
R250
11.30
RM168
10.50
RM554.10
RM2938.30
RM227
23.60
R2373
R1854
2.00
RM3350.00
A3306027.30
RZ69
9.20
RM2610.70
R2880.60
A3312020.00
A330103
7.00
RM1858.20
RM246B
18.70
RM252
14.60
RM241
0.80
RM3175.00
OSR15
17.10
RM131
15.70
RM2804.80
R3166
RM289b
13.90
C515B
16.80
R5664.90
RM2491.00
RM289a3.70
G54
7.50
R3725.30
R2289
8.20
RM1642.50
R1553
7.20
RM1732.50
RM233B5.30
RM233D1.50
RZ702.90
C1018
0.60
RM268.50
RM3344.60
RM313.70
GN1882.80
C1230
9.30
A330102
G342
36.00
RM170
12.10
RM1904.60
osr193.40
RM204
8.00
RM2250.50
RM2173.40
RM253
9.60
RM1110.00
R2147
7.70
RM1367.60
R21712.00
A3312030.00
RG640.70
C235A1.90
RM39.00
RM2388.00
C1057
RM125
20.20
RM214
6.80
RM21.90
OSR22
7.50
RM111.70
C4512.30
OSR45.00
RM10
4.00
RM234
16.00
RM172
27.80
C2130.80
RM2481.40
RM285
RZ927
19.40
R1709A4.80
OPA023.40
R2285E0.00
R2285A0.00
G360.70
RG7570.80
RM410.00
S107090.60
b0.00
g0.00
RasE0.00
RasD0.80
R11640.00
SSCPnew0.00
TRG10.00
aa0.00
x0.00
RB07830.00
YAC30L0.00
A3311061.10
v1.00
ad0.00
ag0.00
RZ6980.70
u0.00
RM2190.80
C14547.30
RG5531.60
OPA032.90
G1032.30
RZ2060.80
R790.00
C3974.50
RM1052.20
RM2579.00
RM2782.60
RM2421.00
A3303040.00
C3568.00
OSR291.90
OSR281.10
RG6622.10
RM2011.30
RM2152.50
RG4513.10
RM2454.00
OSR120.80
RZ4040.60
RM2052.40
RM222
RM2163.30
RM184c
7.80
R16296.70
A3315082.10
R2174
9.40
XLRRd1.90
RG2571.80
S2-AS3c0.40
RM239
0.00
S-AS2d2.30
RM2714.80
RG5619.70
R18770.00
RM2693.10
OSR330.90
RM2581.00
RM1710.60
RM22813.40
RM1478.60
S2-AS3a2.60
G127
27.50
RM286
Ferritin4.50
RM332
18.90
RM120
24.70
RM209
0.20
OSR1
6.90
C31.20
ADH22.70
RM2020.50
RM2874.30
RM4A0.90
RM4B1.50
RM20B1.50
RM2291.70
RM216.40
G240.00
R77A3.60
PB7-85.10
RM2069.90
C50A1.60
osr69.30
RM254
7.10
C950
7.10
R1506
0.00
G181B
1.50
RM224
6.80
RM139
1.20
RM144
2.40
XLRRa
29.30
RM20A
RM42.50
R77B3.90
RM247
7.50
RG574
0.00
R642
6.60
G317
1.10
RM19
5.90
OSR32
2.50
C1336
2.30
G24B
0.70
R26721.00
RM179
1.70
A331210
0.70
C449
10.80
RM309
9.20
G21404.90
A3306032.30
CAGACT1.60
RG4570.00
RM2707.70
R1709B1.40
G148
11.70
RM235
8.70
RG1811.50
C9010.00
RM171.10
RM12
1.90
A3306044.00
Chr.3 (143.2)Chr.2 (196.5) Chr.4 (111.7)Chr.5 (112.7)Chr.6 (114.5)Chr.7 (95.4)Chr.8 (102.6)Chr.9 (96.1)Chr.10 (107.9)Chr.11 (160.8)Chr.12 (103.2)
OSR35
RM250B5.70
RM337
4.60
RM152
6.80
OSR301.40
RM3106.20
RM252.10
RM723.70
RM126
6.40
RM44
8.90
RM342
5.70
RM2232.90
RM422.30
RM210
13.70
RM2561.80
OSR74.00
RM801.70
RM2304.70
R1963
17.60
RM2642.40
(RM231)
ตำนแหนงงยนทคมลกษณะตงนงๆบนโครโมโซมขนว (แผนทยน)
16
ควนมรงวมมอ สวทช กรมกนรขนว ม. เกษตร
ควนมรงวมมอ สวทช กรมกนรขนว ม. เกษตร
Gene Pyramiding
bacterialblight
drought flood brown plant hoppers
salinityblast
กนรปรบปรงพนธแขนวขนวดอกมะล 105 และ กข 6 โดยเทคโนโลยเครองหมนยโมเลกลและกนรผสมกลบ
เพล ำยกระโดดสนำำนตนล
โรคไหม*
ขอบใบแหง
17
ชมชนเขมแขงนำนรงอง
ชมชนอน
ขยนยผล
กนรทดสอบและขยนยผลกนรผลตเมลดพนธแขนวคณภนพดใหชมชน
ชมชนอน
ชมชนอน
ชมชนอน
ชมชนอน
สถนบนกนรศกษนสถนบนกนรศกษน
กรมกนรขนวกรมกนรขนว
องคแกรอสระองคแกรอสระ
สนยพนธแขนวใหมงจนกงนนวจยผงนนกนร
ทดสอบกบเกษตรกรแลว(สวทช. ผลตเมลดพนธแ
คดและพนธแหลก)
สนยพนธแขนวใหมงจนกงนนวจยผงนนกนร
ทดสอบกบเกษตรกรแลว(สวทช. ผลตเมลดพนธแ
คดและพนธแหลก) ชมชนอน
ชมชนอน
ชมชนอน
ชมชนอน
ชมชนอน
ชมชนอน
ชมชนอนชมชนอน
ชมชนอน
ชมชนอน
ชมชนอน
ถงนยทอดเทคโนโลย
กนรผลตเมลดพนธแ
เครอขงนย 17
สวทช.
เอกชนเอกชน
18
พนธแหอมชลสทธ ทนนำำนทงวมฉบพลน( หอมดอกมะล 105 ไมงไวแสง ทนนำำนทงวม)
ลกษณะเดงน
ทนอยงใตนำำนไดนนน 2-3 สปดนหแ มกลนหอม ไมงไวตงอชงวงแสง ปลกไดมนกกวงน 1 ครำง/ป ผลผลตขนวเปลอก 800 กก./ไรงเหมนะสำนหรบปลกในพ ำนทมควนมเสยงตงอนำำนทงวมฉบพลน
ลำปปปง
ชยนปท
อยธยป
ชยภม
สระบร
นครรปชสมป
ลพบรสพรรณบร
อปงทอง
อตรดตถ
พจตร
พทลงป 2551 – 2557 เกษตรกร 558 ครอบครว พ ำนทปลก 4,438 ไรง ผลผลตรวม 29,360 ตน สรนงรนยไดจนกกนรขนยเมลดพนธแขนวเปลอก
และ ขนวสนรแกงชมชนและโรงสกวงน 700 ลนนบนท
ชยพฒนน
สหกรณแผกไหง
19
ขนวจมใตนำำน 7 วนขนวจมใตนำำน 7 วนขนวทนนำำนทงวม หลงนำำนลด 12 วน
ขนวทนนำำนทงวมไมงไวแสง สพรรณบร 30 ตลนคม 2553
กข 31 ไมงทนนำำนทงวม หลงนำำนลด 12 วน
พ ำนทปลกขนวหอมชลสทธ ขนวทนนำำนทงวม ท อ.ผกไหง จ.พระนครศรอยธยน 29 ตลนคม 2553
20
กลมเกษตรกรผลตเมลดพนธขาว(สมาชกของสหกรณการเกษตร)
เกษตรกร เกษตรกร เกษตรกร
พนธหอมชลสทธ
ถายทอดเทคโนโลยการผลตเมลดพนธคณภาพด
สหกรณแกนรเกษตรผกไหง
ขาวสารบรรจถง “ออนหวาน”
ม.เกษตร ไบโอเทค
เมลดพนธขาว ขาวเปลอก
เกษตรกรเปนสมนชกของสหกรณแกนรเกษตรมกนรใหสนเชอปจจยกนรผลตมกนรรบซำอเมลดพนธแและขนวเปลอกในรนคนสงมกนรประสนนงนนกบภนครฐ มผจดกนรทมแนวคดในกนรทำนธรกจมผประสนนงนนในพ ำนททเขมแขง
2557 เกษตรกร 50 ครอบครวผลตเมลดพนธแขนว พ ำนท 100 ไรง เมลดพนธแ 70 ตน
2557 ปลกหอมชลสทธ 3,000 ไรง สงงโรงสสหกรณแ
สหกรณแผกไหง
21
พนธแ กข6
พนธแธญสรน
พนธแธญสรน (กข6 ตนนทนนโรคไหม)
เชยงรปย
นปน
ลำปปปง
เชยงใหมสกลนคร
ชยภม
บงกปฬหนองคปย
บรรมย
อบลรปชธปน
ยโสธร
มหปสปรคปม
ลำปพน
พะเยป
แพร
กำปแพงเพชร
หนองบวลำปภ
ป 2551 - 2557 เกษตรกร 1,584 ครอบครว พ ำนทปลก 6,010 ไรง ผลผลตรวม 45,056 ตน สรนงรนยไดจนกกนรขนยเมลดพนธแขนวเปลอกและขนวสนรใหชมชนและโรงสกวงน 990 ลนนบนท
ลกษณะเดงน
ตนแขงแรง ทนกนรหกลม แตกกอด
ขนวเปลอกสนำำนตนลและคณภนพกนรขดสดกวงนพนธแ กข6
คณภนพกนรหงตมด องอนเหนยวนงม ขนวสกเมอเยนยงคงควนมนม
22
วสนหกจชมชนผลตเมลดพนธแขนว ต.ฝนยแกว อ.ภเพยง จ.นงนน
กนรผลตเมลดพนธแขนวคณภนพดของเกษตรกร บนนสนมขน อ.แมงทะ จ.ลำนปนง
"ขนวตนเดยว" หรอ "กลนเดยว“ ทำนใหขนวแตกกอด ผลผลตด คดพนธแไดงงนย
23
กข 6 เดม ไมงตนนทนนโรค สง หกลมงงนย
พนธ กข6 ตานทานโรคไหมและโรคขอบใบแหง ตนเตย ไมหกลม
24
ลกษณะเดงนขนวเจนไมงไวตงอชงวงแสง ปลกไดมนกกวงน 1 ครำงตงอป ทนนำำนทงวม และทนแลงคณภนพกนรหงตมคลนยพนธแขนวดอกมะล 105
พนธแ IR57514 ทนนำำนทงวมและทนแลง
พนธแเจนทนเคม
ลกษณะเดงนขนวเจน ไวตงอชงวงแสงมควนมสนมนรถทนดนเคมไดดกวงนพนธแขนวดอกมะล 105
ลกษณะทนงกนรเกษตร ผลผลต และคณภนพกนรหงตมใกลเคยงกบพนธแ ขนวดอกมะล
105
พนธแเจนตนนทนนเพล ำยกระโดดสนำำนตนล
ลกษณะเดงนขนวเจนไมงไวตงอชงวงแสง ปลกไดมนกกวงน 1 ครำงตงอป ตนนทนนเพล ำยกระโดดสนำำนตนล
ผลผลตขนวเปลอก 1,000 กโลกรมตงอไรง
คณภนพกนรหงตมคลนยพนธแชยนนท 1
อยงระหวงนงรอกนรรบรองพนธแ
25
เทคโนโลยกบกนรจดกนรฟนรแม
กนรเกษตรแมงนยำนPrecision Agriculture
การหาข=อม>ล/ตดสนใจ/ใช =ให=เหมาะสมกบพ8Eนท?9
เพมผลผลตตงอพ ำนทประหยดปจจยกนรผลต ปย นำำน
ลดผลกระทบสงแวดลอม
25
26
ออย มนสำนปะหลง ปนลแมนำำนมน
ผลผลต (ตน/เฮกแตรแ)
ศกยภนพสงสดของพนธแ (ทฤษฏ)
ผลผลตพนธแเดงนภนยใตสภนวะเหมนะสม
ผลผลตเฉลยปจจบน
กนรเพมผลผลตตงอพ ำนทโดยกนรปรบปรงพนธแและกนรจดกนร
กนรจดกนรฟนรแม
กนรปรบปรงพนธแ
27
เปนหมนย : เพมผลผลตเฉลยมนสำนปะหลงจนก 3.8 ตนตงอไรง ใหมนกกวงน 6 ตนตงอไรง โดยกนรจดกนร ดน นำำน ปย
กนรเพมผลผลตมนสำนปะหลง
20/02/15
28
เกษตรกร การให=น@Eา ผลผลต (ตน/ไร) รายได= (บาท/ไร) ต=นทน (บาท/ไร) ก@าไร (บาท/ไร)
ไชยวฒน ไมให=น@Eา 4.58 10,992 5,259 5,733
ให=น@Eา (น@Eาหยด) 11.7 28,080 10,288 17,792
สวนไมให=น@Eา 6.5 15,000 5,780+800 9,220
ให=น@Eา (น@Eาหยด) 12.8 29,440 6,880+800 22,560
สมใบ ไมให=น@Eา 4.5 11,700 5,513 6,187
ให=น@Eา (น@Eาข?Eหม>) 7.43 19,318 6,313 13,005
ไมงใหนำำน
นำำนหยด นำำนหยด
ไมงใหนำำน
ไมงใหนำำน
นำำนข ำหม
ผลผลตเพม7.12 ตน/ไรง
ผลผลตเพม6.30 ตน/ไรง
ผลผลตเพม2.93 ตน/ไรง
28
29
กนรถงนยทอดเทคโนโลยและขยนยผล
สวทช บรษท เกษตรกรเจนหนนทสงงเสรมในพ ำนท
สวทช เกษตรกรคนเกง เจ=าหน=าท?9สงเสรมในพ8Eนท?9
30
เกษตรกรทอยง
ผลผลตกงอนรงวมโครงกนร
เทคโนโลย
ผลผลตเมอเขนรงวมโครงกนร เปนหมนย
นางสวน แผนสมบ>รณอ>ทอง จ.สพรรณบร? โทร. 081-98126135 - 6 ตน/ไรระบบน@Eาหยด/ปรบปรงโครงสร=างดนด=วยข?Eไกแกลบ/น@Eาสกดม>ลสกร/น@Eาหมกปลา/ ราบวเวอเร?ยควบคมเพล?Eยแป=ง 12.8 ตน/ไร
ผลตปยอนทร?ย (น@Eาสกดม>ลสกร,น@Eาหมกปลา) ลดการใช =สารเคม? ปรบปรงเคร89องจกรเพ89อลดปญหาขาดแคลนแรงงาน เปIนศ>นยกลางการเร?ยนร>= ถายทอดความร>=และเทคโนโลย?ส>เพ89อนเกษตรกร
เกษตรกรตนแบบ
30
เป=าหมาย ยกระดบความสามารถเกษตรกรกลยทธ: 1.การจดท@าข=อม>ลศ>นยเร?ยนร>=การผลตมนส@าปะหลง: ข=อม>ลเกษตรกรต=นแบบ ข=อม>ลโรคแมลงมนส@าปะหลง ในร>ปแบบ website โปสเตอร (Info-graphic)2.ศ>นยเร?ยนร>=ชมชน3.ข=อม>ล best practice
31 31
ป 2553 ภนวะแลง เกดกนรระบนดของเพล ำยแปงในไรงมนสำนปะหลง ผลผลตมนในปนำนลดลงประมนณ 20-25% ของผลผลตทเคยได (ผลผลตเฉลยตงอป 25 ลนนตน)
เพล ำยกระโดดสนำำนตนลทำนลนยนนขนว
ป 2552 เกดกนรระบนดเพล ำยกระโดดสนำำนตนลในนนขนว สญเสยผลผลตมลคงน 11,000 ลนนบนท
เพล ำยแปงทำนลนยมนสำนปะหลง
32(from Department of Agriculture www.doa.go.th)
ป ปรมนณนำนเขน (ลนนตน)
มลคงนนำนเขน(ลนนบนท)
2009 140 16,837
2010 118 17,924
2011 165 22,043
กนรนำนเขนสนรเคมกำนจดศตรพช
ป 20029,115 ลนนบนท
ในป? 2008 จ@านวนคนไข =ท?9เข =ารกษาในโรงพยาบาลจากพษสารก@าจดศตร>พ8ชประมาณ 9000 คน
(ม>ลนธสงเสรมสขภาพ สสส 2011) สวรส. คาดวาจ@านวนน?Eอาจส>งถDง 200,000-400,000/ป?75% ของผลเล8อดเกษตรกรม?สารก@าจดแมลงในระดบ
ความเส?9ยงส>ง (Dept. of Public Health)
33
กนรใชสนรชวภณฑแปองกน/กำนจดโรคและแมลงศตรพช
สเตรป 87สงเสรมการเจรญและควบคม
โรคเนาในแตงและผก
เชำอรนบวเวอเรย
Bacillus megaterium
34
ควนมหลนกหลนยของรนกงอโรคแมลงในประเทศไทย
35
เช8Eอราบวเวอเร?ยบนแมลงท?9ตายใน
ธรรมชาต
เพล ำยแปง
เชำอรนแยกจนกแมลงตนย เพนะเล ำยงเพมจำนนวนบน อนหนรเล ำยงเชำอ
เพล ำยกระโดดสนำำนตนล
แมลงศตรพช
ควบคมแมลง
36
ประสทธภนพเชำอรนในกนรควบคมเพล ำยแปงในไรงมน 75% เทยบกบสนรเคมไมงทำนลนยศตรธรรมชนตเพล ำยแปง
ประสทธภนพเชำอรนในกนรควบคมเพล ำยแปงในไรงมน 75% เทยบกบสนรเคมไมงทำนลนยศตรธรรมชนตเพล ำยแปง
หวมนทไมงไดใชสนรควบคม 4.5 กโล
หวมนทใชเชำอรนควบคม 8.3 กโลกรม
37
สวทช รงวมกบพระจอมเกลนธนบร ถงนยทอดเทคโนโลยกนรผลตเช ำอรน บเวอเรยใหบรษทแปงมนสงวนวงษแ จำนหนงนยเกษตรกรในรนคนตนทน ประมนณ
250 คนตงอป
38
ไมงมระบนดของเพล ำยกระโดด
ระบนดของเพล ำยกระโดด
พงนดวยเชำอรน
ใหผลผลต
กนรควบคมเพล ำยกระโดดสนำำนตนลในนนขนวดวยเชำอรนบวเวอเรย
39
อบรมกลงมวสนหกจชมชน 4 กลงมในกนรผลตรนบววนเรยควบคมเพล ำยกระโดดสนำำนตนล 23 ธนวนคม 2556 (ควนมรงวมมอ สวทช มจธ รนชมงคลสวรรณภม สหกรณแผกไหง)
40
สวทช.(ถายทอดเทคนคการขยายหวเชอและ
จดสงหวเชอตงตน)
ศทอ. หรอ อรข.จ(ผลตหวเชอสงให ศจช.)
ศจช.(ผลตขยายกอนเชอพรอมใชงานสงให
เกษตรกร)
เกษตรกร
• สวทช: สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต• ศทอ: ศนยสงเสรมเทคโนโลยการเกษตรดานอารกขาพช• อรข.จ: กลมอารกขาพชจงหวด• ศจช: ศนยจดการศตรพชชมชน
การขยายผลการผลตเชอบววาเรย ระหวาง กรมสงเสรมการเกษตร และ สวทช.การขยายผลการผลตเชอบววาเรย ระหวาง กรมสงเสรมการเกษตร และ สวทช.
จดอบรมการผลตหวเชอการตรวจสอบคณภาพใหกบเจาหนาท ศทอ. 9 แหง ทวประเทศ
25 คน ณ สวทช. เดอน ก.พ. 58
จดอบรมการผลตกอนเชอใหกบ ศจช. ตนแบบ 4 แหง
นำารองการถายทอดการผลตหวเชอและกอนเชอรวมกบกรมสงเสรมการเกษตร
41
สวทช. จดอบรมเชงปฏบตกนรใหเจนหนนทสงงเสรมกนรเกษตร กนรผลตหวเชำอและกอนเชำอรนบวเวอเรยทไดมนตรฐนน
สวทช. จดอบรมเชงปฏบตกนรใหเจนหนนทสงงเสรมกนรเกษตร กนรผลตหวเชำอและกอนเชำอรนบวเวอเรยทไดมนตรฐนน
เม89อวนท?9 12 กมภาพนธ 2558 สวทช. จดอบรมเชงปฏบตการ การผลตหวเช8Eอและก=อนเช8Eอราบวเวอเร?ยท?9ได=มาตรฐาน ณ อาคารบ=านวทยาศาสตรสรธร ม?ผ>=เข=ารวมอบรมจากกรมสงเสรมการเกษตร 28 คน โดยม? นายประสงค ประไพตระก>ล ผอ.กองสงเสรมการอารกขาพ8ชและจดการดนปย เข=ารวมกจกรรม และเย?9ยมชมการด@าเนนงานของห=องปฏบตการวจย ศช. และโรงงานต=นแบบ NPV
สวทช. และกรมสงเสรมการเกษตร จะรวมม8อกนพฒนากระบวนการผลตเช8Eอราบวเวอเร?ยให=ม?คณภาพมาตรฐาน โดยน@ารองถายทอดเทคโนโลย?ให=ศ>นยสงเสรมเทคโนโลย?การเกษตรด=านอารกขาพ8ช (ศทอ.) จ.เช?ยงใหม และจ.พษณโลก เพ89อใช =ควบคมแมลงศตร>พ8ชของเกษตรกร
42
นวตกรรมเพ89อเพ9มคณภาพและประสทธภาพการผลต
การแปรร>ปเปI นผลตภณฑม>ลคาส>ง
43
คณภนพวตถดบ คอหวใจของอตสนหกรรมตงอเนองมลคงนสง หงวงโซงเพมอตสนหกรรมพรก
28 ton (7 M.US$)
Used in Thailand
export33 ton
(9 M.US$)
420,000 ton/year
FreshChili
DryChili
Process57,100 t.
(46 m. US$)
Chili paste
export45,700 t.
(5.5 M.US$
export45,700 t.
(5.5 M.US$
export2,927 t.(5M.US$
)
export2,927 t.(5M.US$
)
Frozen13,100 t.
(3.2 m.US$)
Curry paste
43m.us$
209,700 t.(237M. US$)
209,700 t.(237M. US$)
45,700 t. 131M.US$45,700 t. 131M.US$
Export(45M.US$)
Export(45M.US$)
263,000 t.(339M.US$)263,000 t.
(339M.US$)
phamaceutical
Total value ~ 822 million US$• local ~ 714 m.US$ • export ~ 108 m.US$
44
ตวอยงนงกนรรงวมวจยกบภนคเอกชน : กนรปรบปรงพนธแกระเจยบเขยวตนนทนนโรคไวรสกนรพฒนนพนธแพรกเผดทมสนรแคบไซซนสงและกนรถงนยทอดเทคโนโลย
“ยอดสนเขม 80” พรกข ำหนผลใหญงควนมเผด 70,000 SHUผลผลต >1000 กรมตงอตน
License พนธแพรก ใหบรษทบนงกอกแลป แอนดแ คอสเมตค จำนกด สกดสนรแคปไซซน เปนสงวนผสมแคปซกนเจล ทน
บรรเทนปวด
แคบซเจล ทนแกปวดเมอย
อคนพโรธ ควนมเผด 500,000 SHU
45
ขอกำนหนด เกรด A (300 บนท/กก.แหง) เกรด B
1. สผล นำำนตนลเขม, แดง นำำนตนลเขม, แดง, สม
2. รปทรงผล ผลเรยวยนว ตรงตนมลกษณะประจำนพนธแ
ผลเรยวยนว ตรงตนมลกษณะประจำนพนธแ
3. ควนมชำน ไมงเกน 7.20 % w/w ตำงแตง 7.20 - 10.0% w/w
4. โรค ไมงมสงวนเปนโรคจนกรนแอนแทรกโนส
มสงวนเปนโรคไมงเกน 1ใน 5 ของผล และไมงเกน 10% w/w ของพรกทำงหมด
5. แมลง ไมงมสงวนทแมลงกดกนและไมงมแมลงในผลพรก
มสงวนทแมลงกดเจนะไมงเกน 1ใน 5ของผล ไมงมแมลงในผลพรก
6. ขำวผล ไมงมขำว ไมงมขำว
7. วสดปลอมปน
ไมงมวสดปลอมปนมนกบพรกแหง
ขำวผลและใบทปลอมปนไมงเกน 1.0% w/w
มนตรฐนนกนรรบซำอผลผลตของทนงบรษทฯมนตรฐนนกนรรบซำอผลผลตของทนงบรษทฯ
46
ศนยแกนรเรยนรบนนนนงอย
อ.เตงนงอย จ.สกนคร
ศนยแกนรเรยนรบนนนนงอย
อ.เตงนงอย จ.สกนคร
บรษท บนงกอกแลป แอนดแ คอสเมตค จำนกด บรษท บนงกอกแลป แอนดแ คอสเมตค จำนกด
ประชนคมสกลนครบรษทธรกจเพอกนรพฒนนกนรเกษตร Social Enterprise
สวทช.สวทช. เทคโนโลยกนรปลกเทคโนโลยกนรปลก
เกษตรกรปลกพรก จ.สกลนคร
เกษตรกรปลกพรก จ.สกลนคร
มหนวทยนลยขอนแกงน
พรกยอดสนเขม 80
เกษตรกรผปลกพรกกลงมอนๆ
กลไกกนรเชอมโยงตลนดสำนหรบเกษตรกรผผลตพรก (ยอดสนเขม 80)
47
ดร.สชลน ม.ขอนแกงน
ถงละ 10 กก สงงบรษท
48วสนหกจชมชนกนรแปรรปพรก บ.นนงนม
อ.เรณนคร จ.นครพนม โดยใชเตนอบพลงงนนแสงอนทตยแ
500 กโลกรม จนกสญญน 17 ตน
49
2549 2551 2554
เตรยมควนมพรอมของชมชน
- เรยนรตนเอง - เรยนรชมชน- เรยนรทนงเลอก- เรยนรทนงออกเพอแกปญหน- เรยนรและวเครนะหแผล ทนงเลอก- เรยนรตลอดชวต- เรยนรพรอมเพอน- สรนงทนงเลอกในอนนคต
ถงนยทอดเทคโนโลยทเกยวของกบ
กนรทำนเกษตรอนทรยแ -กนรอบรมใหควนมรเกษตร
อนทรยแ (นำนควนมรมน
ปรบใช )
-กนรตรวจเลอดเกษตรกร
- อบรมกนรเพมผลผลต ในนนขนว (กงอนอบรมผลผลตตำนกวงน 350 กก./ไรง หลงอบรมผลผลตเพมเปน 360-400 กก./ไรง)
88% ตรวจพบสนรเคมในเลอด
อยงในระดบอนตรนย
หนำสน/อนตรนยจนก กนรใชสนรเคม ปรบเปลยนไปสง
กนรทำนเกษตรอนทรยแ
ถงนยทอดเทคโนโลยโรงเรอนพลนสตกคดกรองแสง - ป 2557 ม 22 หลง เกษตรกรลงทนเอง 60,000-70,000 บนท/หลง (ก ธกส)-ปลกผกไดทำงป บนงรนยมรนยได 60,000 บนท/เดอน สงวนใหญงไมงตำนกวงน 15,000 บนท/เดอน
วนงแผนกนรผลตรงวมกนในกลงมไมงใหมผลผลตเกนควนมตองกนรตลนด
รนยงนนโดยวชรน มรอด ยวนนทแ สนตทวฤกษแ และ จรภน ปะระวนชยแ
50
- คงนเฉลย 4.11
เศรษฐกจ ทรพยนกรมนษยแ
สงคม ทรพยนกรและสงแวดลอม
จดเดงน
จดองอน
- มงนนทำน/รนยไดตลอดทำงป- มควนมรในกนรผลตทด
- เทคโนโลยกนรผลต- ปจจยกนรผลตตองซำอจนกภนยนอก (พนธแพช และปย)- เงนออม
- คงนเฉลย 4.60
จดเดงน
จดองอน
- คณธรรม/ศลเสมอกน- ผนำน/ผร - กระบวนกนรเรยนร-ภมคมกนตนเอง
- คงนเฉลย 4.92
จดเดงน
- กนรยอมรบของกลงม- ผนำนกลงม
- คงนเฉลย 4.44
จดเดงน
- ไมงใชสนรเคม- มกนรบำนรงดนทด- มกนรใชทรพยนกรนำำน อยงนงมประสทธภนพ
เปนทศกษนดงนน ทกคนในกลงมเปน
วทยนกรได
51
บนนหนองมง อบลรนชธนน
บนนสมบรณแ สรนทรแ
52
วทยนศนสตรแ เทคโนโลย
ชมชน
สงคมแหงงควนมร คณภนพชวตดข ำนคณภนพชวตดข ำนคณภนพชวตดข ำนคณภนพชวตดข ำน
พฒนนอยงนงยงยน ประเทศแขงงขนไดพฒนนอยงนงยงยน ประเทศแขงงขนได
ลดควนมเหลอมลำำนลดควนมเหลอมลำำน เพมประสทธภนพกนรผลต
ชมชนตองกนรวทน
ผถงนยทอดเทคโนโลย
ชงวยแกปญหนเฉพนะหนน
เงนลงทนเทคโนโลย
แหลงงขอมล/กนรเขนถง
53
ศนยการเรยนร ICT ชมชน 1,998 ศนย 77จงหวดศนยการเรยนร กรมสงเสรมการเกษตร 68 จงหวด
ศนยการเรยนรท สวทช. สนบสนน 8 ศนย 7 จงหวด
ศนยการเรยนร ธ.ก.ส. 84 ศนย 77 จงหวดศนยการเรยนรเครอขายปราชญชาวบาน 182 ศนย 75 จงหวด
หมบานวทยาศาสตรและเทคโนโลย 280 ศนย 67 จงหวดคลนกเทคโนโลย 152 แหง 63 จงหวด
ศนยแเรยนรเปนกลไกสำนคญในกนรถงนยทอดควนมร เทคโนโลยสงชมชน
บทบนทศนยแเรยนรและเจนหนนทศนยแเรยนรบทบนทศนยแเรยนรและเจนหนนทศนยแเรยนร
ไมงมเจนหนนทศนยแในทองทไมงมเจนหนนทศนยแในทองท
เจนหนนทไมงมขอมล เจนหนนทไมงมขอมล
อบต. อบจ.ยงใชประโยชนแไดไมงเตมทอบต. อบจ.ยงใชประโยชนแไดไมงเตมท
ขนดกจกรรมขนดกจกรรม
54
- จดอบรมเจนหนนทสงงเสรม เกษตรกรแกนนำน และเกษตรกรรงนใหมง สนบสนนกนร ดงนน แลกเปลยนควนมรกบพ ำนทอน - จดสรรทรพยนกรและกนรจดจนงบคลนกรประจำนพ ำนทโดยเฉพนะคนในพ ำนท (บณฑตคนถน)
- มวทยนกรแกนนำนเผยแพรงควนมร/เทคโนโลยสงเกษตรกรในพ ำนทมนกข ำน- เกษตรกรรงนใหมง เปนตนแบบใหเยนวชนรงนใหมงอยนกเขนสงอนชพเกษตรกรทมรนยไดด
มงงสรนงควนมรเจนหนนทสงงเสรม/เกษตรกรแกนนำนเปนลำนดบแรก
พฒนนเจนหนนทสงงเสรม (smart officer) เกษตรแกนนำนและ เกษตรกรรงนใหมง (smart farmer) ผงนนกนรฝกอบรมและปฏบตจรง
ปลกพรกยอดสนเขม 80 คณทองแดง อยงสข
บนนโนนขมำน ต.ตนผ ำง อ.พงโคน
55 55
มลนธจำาเนยร สาระนาค (มจส.) ธ.ก.ส. มสธ.มลนธจำาเนยร สาระนาค (มจส.) ธ.ก.ส. มสธ. หลกสตร “ทายาทเกษตรมออาชพ”หลกสตร “ทายาทเกษตรมออาชพ”
สราง“ตนแบบ” ลกหลานเกษตรกรตอยอดการเกษตรใหดขน เปนเกษตรสมยใหม และเปนเกษตรยงยน
มงเนน การผลต การแปรรป การตลาด และการทำาเครอขายเรยนรจนกประสบกนรณแของผร ปรนชญแชนวบนน ชมชนตนแบบ ปฏบตจรงเรยนรรงวมกนเปนกลงมเปนเครอขงนย โดยใชชดสอ ส ออนไลนแ ทมหนวทยนลยสโขทยธรรมนธรนช
สรนงเกษตรกรรงนใหมง นกกนรตลนดชมชน กนรสรนงนวตกรรมสนคนเกษตรสรนงเกษตรกรรงนใหมง นกกนรตลนดชมชน กนรสรนงนวตกรรมสนคนเกษตร
56
ผลผลตมะคนเดเมยผลสด ในพ ำนท 5 ตน มลคงน 250,000 บนท/ป นอกพ ำนท 25 ตน มลคงน 1,250,000 บนท/ป
แปรรป
มะคนเดเมยอบเกลอ มะคนเดเมยเคลอบชอกโกแลต เนยถวมะคนเดเมย นำำนมนมะคนเดเมย
อบแหงลดกนรใชกนซ LPGปละ 200,000 บนท
อบแหงลดกนรใชกนซ LPGปละ 200,000 บนท
จนงแรงงนนในชมชน 30 คน (จนงประจำน 5 คน จนงหมนเวยน 25 คน)
(1,200,000 บนท/ป)
จนงแรงงนนในชมชน 30 คน (จนงประจำน 5 คน จนงหมนเวยน 25 คน)
(1,200,000 บนท/ป)
มลคงนสนคนจนกกนรจำนหนงนย
6 ลนนบนท
ผลตภณฑแแปรรปมะคนเดเมย
เครองอบแหง ใชกะลนมะคนเดเมยทดแทน
LPG
อบแหง
ผลตภณฑแ
พฒนนผลตภณฑแใหมง ถงนยทอดควนมรดนนกนรแปรรปและ GHP พฒนนผลตภณฑแใหมง ถงนยทอดควนมรดนนกนรแปรรปและ GHP
รนงวล ผมผลงนนดเดงนดนนกนรเชอมโยง ผลผลตกนรตลนด (ธ.กรงเทพ) สำนนกรกบนนเกด (DTAC)
บนนบงอเหมองนอย อ.นนแหว จ.เลย
สรนงนกกนรตลนดชมชนจนกลกหลนนชนวบนนสนบสนนกนรตลนดของกลงมผผลต เพมมลคงน ขยนยหงวงโซง สนบสนนกนรรวมกลงมสรนงนกกนรตลนดชมชนจนกลกหลนนชนวบนนสนบสนนกนรตลนดของกลงมผผลต เพมมลคงน ขยนยหงวงโซง สนบสนนกนรรวมกลงม
57 57
นกกนรตลนดชมชน: คณนรรถพร พระศรนนม
รนนคนกลงมแปรรปผลผลตทนงกนรเกษตรบนนบงอเหมองนอย
รนนคน ทงนอนกนศยนน จ.เลย ออกบธ วนเกษตรกนวหนน 2557
รบรนงวล "เกษตรกนวหนนประจำนป 2557"
ดนนผนำนเครอขงนยเกษตรกรดเดงน
จนกธนนคนรกรงเทพ
58
กลมเกษตรกรผผลตเมลดพนธขาวหวยขมน หม 12 ต.หวยขมน อ.หนองแค จ.สระบร ภายใตการนำาของผใหญรม วรรณประเสรฐ (สมาชก 86 ราย รวมพนทประมาณ 3,000 ไร) เรมใชเทคโนโลยปยสงตด ตงแตป 2551 การตรวจวเคราะหตวอยางดน ดวย Soil Test Kit (หาคา pH, N-P-K) เพอนำาไปคำานวณสตรปยทเหมาะสมตอพนทแปลงนนๆ ชวยลดตนทนการผลตขาว รอยละ 52 (ลดการใชปย สารเคมกำาจดโรคและแมลง) และผลผลตขาวเพมขนรอยละ 23 (จากการเกบขอมลสมาชก 13 รายเมอป 2553) ตนขาวทไดรบปยอยางเหมาะจะทำาใหตนขาวแขงแรง ไมลมงาย ปญหาโรคและแมลงไมรนแรง
ตวอยาง : บานหวยขมน ชมชนนำารองในการเรยนรเรองนวตกรรมบรการดานการเกษตร(ปยสงตด)
กลมวสาหกจชมชน ไดรบการสนบสนนความรและเทคโนโลยจากหลายๆ หนวยงาน อาท การตอยอดความรเทคโนโลยปยสงตด (อ.ทศนย) การสนบสนนจาก ศนยปจจยการผลตฯ ลพบร ธกส.และสวทช.โดยเนคเทค ไดนำาเรอง แอพใบขาว (BaiKhaoNK (App) สถานตรวจวดอากาศ การทำาแผนทแปลงนาดวย UAV (รวมกบ AIT) ไปชวยเสรมใหกบกลมฯ
59
• สมรรถนะส?ข=าวกล=อง 150-200 กก.ข=าวเปล8อก / ชม.
ประสทธภาพ 70% • สมรรถนะส?ข=าวขาว 120
-150 กก.ข=าวเปล8อก / ชม. ประสทธภาพ 55 – 62 %
เทคโนโลยเครองจกรกลเกษตร: เครองสขนวขนนดเลกสำนหรบชมชน
สหกรณเกษตรอนทร?ยดอกค@า อ.พร=าว จ.เช?ยงใหมสหกรณการเกษตรผกไห จงหวดอยธยาชมชนบ=านสามขา จงหวดล@าปางลดคาขนสง คาส? เพ9มประสทธภาพ ลดข=าวหก
สนบสนนธรกจSME ผลตเครองจกรกลเงนลงทนกนรบรหนรจดกนรเครองจกรกลในขมชน
60การประชมคณะอนกรรมการเทคนคเกษตร คลสเตอรอาหารและการเกษตรวนท 11 มถนายน พ.ศ. 2557 ณ หองประชม 513 ชน 5 อาคารไบโอเทค
ระบบสถนนตรวจวดอนกนศระดบพ ำนท
ระบบนวตกรรมเกษตร สรางการเรยนร วางแผนจดการ
Menu Yasothorn Chiangmai News Log in
Pilot Project on Community Weather StationPilot Project on Community Weather Station
Weather monitoring
Weather and agriculture
7 days weather forecast
storm direction
Warning/alert
61
เจนหนนทสงงเสรมและเกษตรกรแกนนำนมทกษะ ควนมรใหมง มกระบวนกนรเรยนรตลอดชวตทเอ ำอตงอกนรกระจนย/ปรบใชเทคโนโลย
เปนหมนยกนรถงนยทอดและขยนยผลกนรใชเทคโนโลยสงเกษตรกร
เกดเกษตรกรรงนใหมงทใชเทคโนโลย ควนมร เพมประสทธภนพกนรผลตและรนยได
ยกระดบรนยได คณภนพชวต และควนมมนคงในอนชพเกษตรกร จนกกนรปรบใชเทคโนโลยเพอเพมประสทธภนพกนรผลตและคณภนพชวต
กนรบรหนรจดกนรและกลยทธแดำนเนนงนน
มหนงวยจดกนรควนมร เชอมโยงระหวงนงหนงวยงนนผลตควนมรและเทคโนโลย กบหนงวยสงงเสรมเทคโนโลย
ลงทนโครงสรนงพ ำนฐนนกนรสอสนรและไอท เพอใหเกษตรกรเขนถงบรกนรของรฐทวถง
มมนตรกนรสนบสนนเงนก ในกรณเกษตรกรตองลงทนเทคโนโลย
➊ ➋
บทบนทหนนทของหนงวยงนนรฐกบหนงวยงนนในพ ำนท อบต ปละกนรเชอมโยง
62
กลไกถายทอดเทคโนโลย?จากงานวจยพฒนาขยายผลในวงกว=างและท9วถDงอยางย9งย8น การจดการความร>= (Knowledge management) และสร=างชองทางเข=าถDงองคความร>=จากผลงานวจย
ความย9งย8นของศ>นยเร?ยนร>=ในพ8Eนท?9 นกวจยท=องถ9น/เจ=าหน=าท?9สงเสรมประจ@าศ>นยการเร?ยนร>=
กลไกการสนบสนนโครงสร=างพ8Eนฐานจากรฐ การบรการเทคโนโลย? เชนเคร89องจกรกลเกษตร บรการปยส9งตด
กลไกสนบสนนการรวมตวของเกษตรกร การพฒนาหวงโซการผลตเพ89อเพ9มม>ลคา
การสร=างเกษตรกรรนใหม นกการตลาดชมชน และสร=างนวตกรรมสนค=าเกษตร
กนรสงงเสรมใหชมชนใชประโยชนแจนกเทคโนโลยอยงนงกวนงขวนง
63 63
กนรบรหนรจดกนรขอมลในรปองคแควนมร กนรถงนยทอดขอมลขงนวสนรใหชมชนชนบท (เกษตรกร) สงวนใหญงเขนถงไดอยงนงเปนระบบ
กนรบรหนรจดกนรขอมลในรปองคแควนมร กนรถงนยทอดขอมลขงนวสนรใหชมชนชนบท (เกษตรกร) สงวนใหญงเขนถงไดอยงนงเปนระบบ
กนรสอสนร กระจนยควนมร และเทคโนโลยส งเกษตรกร นำนไปใชประโยชนแได
กนรเชอมโยงควนมรผงนนเครอขงนยสอสนรทมอยง เชงน e-DLTV สอตงนงๆ เชอมโยงควนมรกบหนงวยงนนในพ ำนท เชงน อบจ อบต ศนยแเรยนรชมชน
โรงเรยน กนรแลกเปลยนเรยนร กนรถงนยทอดเทคโนโลยรงวมกบเกษตรกร
- รวบรวมขอมล ควนมร เทคโนโลย เชอมโยงระหวงนงหนงวยผลต ควนมรและหนงวยงนนสงงเสรม- จดทำนสอเผยแพรงส งเกษตรกรในรปแบบทเขนใจงงนย
- ธ.ก.ส.-อปท./ อบจ./อบต.- สภนเกษตรกร- ก.ศกษนธกนร- ก.มหนดไทย- กรมพฒนนฝมอแรงงนน
- คอบช.- มหนวทยนลย- สถนบนวจย- ก.เกษตร -ก.วทยนศนสตรแ-ศนยแประสนนงนน วท ภมภนค
กนรเขนถงเทคโนโลยของเกษตรกรสรนงโอกนส เพมประสทธภนพกนรผลต
หนงวยงนนในพ ำนทศนยแเรยนรเจนหนนทสงงเสรมเกษตรกรแกนนำน
