KULAK ANATOMKULAK ANATOMİİSSİİFFİİZYOLOJZYOLOJİİSSİİ VE VE İŞİİŞİTME TME

KAYIPLARIKAYIPLARI

Prof Dr İrfan Devranoğlu

Ses: İşitme organını uyarıp, beyinde ses duyumu oluşturabilen nitelik ve nicelikteki fizik etkenlere “ ses enerjisi-akustik enerji” denir. Ses enerjisi bir enerji kaynağından üretilen, maddeden oluşan bir ortamda (katı-sıvı-gaz) yayılan, mekanik bir titreşim dalgasıdır.

Ses dalgasSes dalgasıı

Ses dalgasSes dalgasıınnıın en basit n en basit şşeklinin, sabit bir yeklinin, sabit bir yüüksekliksekliğği i ((amplitamplitüüdd) ) ve tek birve tek birfrekansfrekansıı vardvardıır. Bu dalgaya r. Bu dalgaya ““sinsinüüs dalgass dalgasıı”” adadıı verilir.verilir.

FrekansFrekans

Bir saniyede oluBir saniyede oluşşan an sikluslarsikluslarıınnsaysayııssıı olarak ifade edilir.olarak ifade edilir.Birimi Birimi Hertz (Hz)Hertz (Hz)dirdirFrekans arttFrekans arttııkkçça ses tizlea ses tizleşşir, frekans ir, frekans ddüüşşttüükkççe ses e ses peslepesleşşirir..

İİnsan kulansan kulağığı 16 ile 20.000 Hz. aras16 ile 20.000 Hz. arasııfrekanslarfrekanslarıı iişşitir. itir. FrekansFrekansıı 16 16 Hz.Hz.’’dendenddüüşşüük olank olan seslere seslere subsoniksubsonikseslersesler, 20.000 , 20.000 Hz.Hz.’’denden yukaryukarıı olan olan seslere de seslere de ultrasonikultrasonik sesler sesler denir.denir.

KonuKonuşşma sesleri 500ma sesleri 500--2000 Hz. 2000 Hz. arasarasıındadndadıırr..

Ses HSes Hıızzıı:: Ses titreSes titreşşimlerinin bir imlerinin bir ortamda ilerleme hortamda ilerleme hıızzıına na ““ses hses hıızzıı””denir. Birimi m/sndenir. Birimi m/sn.. Ses farklSes farklııortamlarda (katortamlarda (katıı--ssııvvıı--gaz) farklgaz) farklııhhıızlarla hareket eder.zlarla hareket eder.

2121°° havada 344m/sn, suda havada 344m/sn, suda 1480m/sn sesin h1480m/sn sesin hıızzıı, ses kayna, ses kaynağığına na olan uzaklolan uzaklığıığın karesi ile ters orantn karesi ile ters orantııllııolarak azalolarak azalıır.r.

Ses dalgasSes dalgasıınnıın ilerlemesi sn ilerlemesi sıırasrasıında nda karkarşışıssıına na ççııkan engellerin kan engellerin öözelliklerine zelliklerine babağğllıı olarak;bir kolarak;bir kıısmsmıı yansyansıır, bir kr, bir kıısmsmııemilir, bir kemilir, bir kıısmsmıı da iletilir. da iletilir.

Bu ilerde gBu ilerde göörecereceğğimiz imiz impedansimpedans--metrenin metrenin ççalalışışma prensiplerinden ma prensiplerinden biridir.biridir.

..

ŞŞiddetiddet

Sesle ilgili bir baSesle ilgili bir başşka kavram da, ka kavram da, şşiddetiddet--yeyeğğinlikinlik’’dirdir. . ŞŞiddet ses iddet ses enerjisinin sayenerjisinin sayıısal bir sal bir ççokluokluğğudur, udur, ööllçüçülebilir. Ses enerjisinin slebilir. Ses enerjisinin sııkkışışma ve ma ve gevgevşşemeler semeler sıırasrasıında birimnda birim yyüüzeye zeye yaptyaptığıığı basbasıınnçç,nesnel olarak ,nesnel olarak ööllçüçülebilir ve bir birimle ,lebilir ve bir birimle ,dyndyn/cm/cm²² ile ile belirlenebilir.belirlenebilir.

Ses Ses şşiddeti kariddeti karşışılalaşşttıırmalarrmalarıı iiççin sin sııklklııkla kullankla kullanıılan lan temel ktemel kıılavuz delavuz değğerlerden biri 0.0002erlerden biri 0.0002din/cmdin/cm²² basbasııncncıındaki ses enerjisidir. Bu dendaki ses enerjisidir. Bu değğer er 1000 1000 HzHz’’dede normal insan kulanormal insan kulağığınnıın in işşitmeitmeeeşşiiğğine ine ççok yakok yakıındndıır; birim olarak alr; birim olarak alıınnııp bap başşka ka frekanslardaki ses basfrekanslardaki ses basıınnççlarlarıınnıın, buna n, buna babağğllıı olarak, hesaplanmasolarak, hesaplanmasııyla yla ““(SPL) (SPL) SoundSoundPressurePressure LevelLevel--Ses BasSes Basııncncıı DDüüzeyi (SBD)zeyi (SBD)””ggööstergeleri elde edilir. Bstergeleri elde edilir. Bööyle bir gyle bir gööstergede stergede 60dB (SPL), temel k60dB (SPL), temel kıılavuz delavuz değğerden erden (0.0002 din/cm(0.0002 din/cm²² ) 60 ) 60 dBdB daha daha şşiddetli duyulacak iddetli duyulacak bir akustik enerjidir.bir akustik enerjidir.

Desibel: Desibel: DbDb

İİnsan kulansan kulağığınnıın in işşitebildiitebildiğği en di en düüşşüük ses k ses şşiddeti iddeti olarak tanolarak tanıımlanabilir.mlanabilir.

Klinik olarak 1 Klinik olarak 1 bellbell’’inin 1/101/10’’u olan u olan dBdB kullankullanııllıır.r.

FFııssııltltıı sesi 30 sesi 30 dBdBKKonuonuşşma sesi 40ma sesi 40--60 60 dBdBBaBağığırma sesi 80rma sesi 80--90 90 dBdBUUççak kalkak kalkışış sesi 120sesi 120--140 140 dBdBTTüüfek sesi 130 fek sesi 130 dBdB

civarcivarıındadndadıır.r.

GGüürrüültltüü

SubjektifSubjektif olarak istenmeyen olarak istenmeyen rahatsrahatsıız edici sesler olarak z edici sesler olarak

tarif edilir.tarif edilir.

Kulak AnatomisiKulak Anatomisi

DDışış –– 1) 1) AurikulaAurikula2) D2) Dışış Kulak YoluKulak Yolu

OrtaOrta-- 1) T.M.1) T.M.2) 2) ÖÖstakistaki3) Orta Kulak Bo3) Orta Kulak Boşşluluğğuu

İİçç -- 1) 1) KokleaKoklea

Orta KulakOrta Kulak

11-- DDışış Duvar Duvar –– TM: 8TM: 8--9 mm 9 mm ççapapıındandaannulusannulus-- FibrFibröözz ParParççaapars pars tensatensa-- gergingerginpars pars flaccidaflaccida-- gevgevşşekekmanibriummanibrium mallemalleii

3 tabaka3 tabaka--ççift ift epitelepitel sirksirküülerler--fibrfibröözz tabaka pars tabaka pars tensatensa--mukoza tabakasmukoza tabakasıı radyalradyal

İİnenvasyonunenvasyonu V. VII. ve X dV. VII. ve X dışış yyüüzzIX iIX içç yyüüzz

22-- Alt DuvarAlt Duvar--HypotimpanumHypotimpanum parparççasasıınnıın tabann tabanıı--N. N. tympaniustympanius ((JacobsansinJacobsansinüüss))--BulbusBulbus vena vena jugularejugulare ince ince kortikalkortikal birbirkemikle ayrkemikle ayrııllıır r

33-- ÖÖn Duvarn Duvar--Tuba Tuba ÖÖstaki staki -- M. M. tentenssoror tymptymp. Kanal. Kanalıı

44-- ÜÜst Duvarst Duvar--TegmenTegmen tympanitympani--OOrta kafa rta kafa ççukuruukuru

55-- İİçç DuvarDuvar--promontoryumpromontoryum kabarkabarııklklıık, k, kokleakoklea basalbasal kkııvrvrıımmıı

--promontoryumpromontoryum arka alt ve arka alt ve üüstte iki delik stte iki delik Oval ve YuvarlakOval ve Yuvarlak pencerepencereOOval pencere val pencere üüststüünde nde FasFasialial sinir sinir

66-- Arka DuvarArka DuvarAAditusditus ad ad antantrrumum vasvasııtastasıı ile ile mastoidmastoid

sellsellüülarelare gegeççilirilir

Orta Kulak KemikOrta Kulak Kemikççikleriikleri

-- malleusmalleus-- inkusinkus-- stapesstapes

MalleusMalleus

-- 7,57,5-- 9 mm9 mm-- manibrmanibriiumum malleimallei-- capitulumcapitulum malleimallei

inkusinkusllaa-- inkudoinkudo malleolamalleolarr eklemeklem

İİnkusnkus6 mm uzun6 mm uzunluluğğundaunda--ggöövde (vde (corpuscorpus))

--uzun kol uzun kol –– cruscrus longuslongus-- kkıısa kol sa kol –– cruscrus brevisbrevis

stapesstapesllee-- inkinkuudostapedialdostapedialeklemeklem

StapesStapes

-- 33--3,5 mm. 3,5 mm. –– babaşş ((capitulumcapitulum) )

-- iki bacak (iki bacak (cruslarcruslar) ) -- taban (taban (fooplatefooplate))

oval pencere oval pencere anularanular ligamanligaman

M. M. TensorTensor tympanitympani22 mm22 mm

maileusmaileus malleimallei kkıısmsmıına yapna yapışıışır.r.

processusprocessus cochleocochleorriforiformismis’’ee ve ve sfenoidsfenoidbbüüyyüük kanadk kanadıına yapna yapışıışırr

iiçç ve arkaya ve arkaya ççekerek TM. ekerek TM. ttesesppit eder.it eder.V.SinirV.Sinir

M. M. StapediusStapediusstapesstapes boynu ile boynu ile eminentiaeminentia pyramidariumpyramidarium

N. N. stapediusstapedius –– VII siniVII sinirrstapesistapesi arkaya arkaya ççekerek tabanekerek tabanıı tesbittesbit eder.eder.

YYüüksek seslerin iksek seslerin içç kulakulağğa giria girişşini ini öönler.nler.Koruyucu gKoruyucu göörevrev

İİçç Kulak Kulak

-- KokleaKoklea::

İİçç kulakulağığın n öön kn kıısmsmıında bulunan ve nda bulunan ve şşekli ekli salyangoza benzeyen bir organdsalyangoza benzeyen bir organdıır.r.30 mm uzunlu30 mm uzunluğğunda 2 unda 2 ¾¾ tur yapar.tur yapar.

apikalapikal , , medialmedial, , basalbasal

VIII. SinirVIII. SinirN.N.StatoakustikusStatoakustikus

N.N.KokleaKoklearrisis

N.N...VestibulaVestibularrisis

İİşşitme Fizyolojisiitme Fizyolojisi

İşİşitmeitme

Kulak kepKulak kepççesinin topladesinin topladığıığı ses enerjisinin ses enerjisinin ççeeşşitli itli bbööllüümlerinde demlerinde değğiişşikliikliğğee uuğğradradııktan sonra aksiyon ktan sonra aksiyon potansiyelleri hapotansiyelleri hallinde beyne ginde beyne göönderilip burada ses nderilip burada ses halindehalinde alalğğıılanmaslanmasıı olayolayıınana iişşiitmetme diyoruz.diyoruz.

11-- Orta kulakta ses titreOrta kulakta ses titreşşimleri iimleri içç kulak kulak ssııvvıılarlarıına iletilmektena iletilmekte

22-- İİçç kulakta frekanslarkulakta frekanslarıın n periferikperiferik analizi analizi yapyapıılmakta lmakta

(pesler (pesler apikalapikal –– tizler bazal ktizler bazal kııvrvrıım)m)

33-- Mekanik enerjiMekanik enerji--silialsilialıı hhüücreler creler taraftarafıından elektrik enerjisine ndan elektrik enerjisine

ddöönnüüşşttüürrüülmekte.lmekte.

Orta Kulak FizyolojisiOrta Kulak Fizyolojisi

Orta kulak 1. fazda gOrta kulak 1. fazda göörev almakta ses rev almakta ses enerjisi enerjisi aauriculadauriculada toplantoplanııp dp dışış kulak yoluna kulak yoluna yyöönlendirilir. nlendirilir. DDışış kulak yolundan gelen ses kulak yolundan gelen ses enerjisi kulak zarenerjisi kulak zarıınnıı titretitreşştirir, zara yaptirir, zara yapışıışıkkolan olan malleusamalleusa buradan buradan inkusainkusa iletilir. iletilir. MalleusMalleus ve ve inkusinkus lineer bir aks lineer bir aks üüzerinde hareketzerinde hareket ederler,ederler,bu hareket bu hareket inkusuninkusun uzun kolu vasuzun kolu vasııtastasııyla yla inkudosstapedialinkudosstapedial ekleme ve ekleme ve stapesestapeseoradan da oval pencereye buradan da ioradan da oval pencereye buradan da içç kulak kulak ssııvvıılarlarıına iletilir.na iletilir.

Orta kulak gaz ortamdOrta kulak gaz ortamdıır, ir, içç kulak skulak sııvvııortamdortamdıır. Gaz ortamdan sr. Gaz ortamdan sııvvıı ortama ortama gegeççerken ses enerjisinin bir kerken ses enerjisinin bir kıısmsmıı yansyansıır, r, bir kbir kıısmsmıı absorbeabsorbe olur.olur. BBööylece ses ylece ses enerjisinde enerjisinde dBdB cinsindencinsinden yaklyaklaaşışık 30 k 30 dBdB’’liklik kaykayııp ortaya p ortaya ççııkarkar

11-- malleusmalleus vve e inkusinkus bir manivela gibi hareket eder bir manivela gibi hareket eder ve sesi1/1.3 oranve sesi1/1.3 oranıında yaklanda yaklaşışık 2.5 k 2.5 dBdB

arttarttıırrıır.r.

22-- Kulak zarKulak zarıınnıın titren titreşşen yen yüüzeyi ile oval zeyi ile oval pencerenin titrepencerenin titreşşen yen yüüzeyi araszeyi arasıındaki oran ndaki oran

farkfarkııddıır. TM titrer. TM titreşşen ben bööllüümmüü 55 mm55 mm²’²’dirdir. . StapesStapes tabantabanıı 3.23.2--3.5 mm3.5 mm²’²’dirdir. 55/3.2= 17 kat. 55/3.2= 17 kat

arttarttıırrıılarak gelarak geççer bu da yaklaer bu da yaklaşışık 25 k 25 dBdBkazankazançç demektir.demektir.

Toplam27.5 Toplam27.5 dBdB kazankazançç sasağğlanlanıır.r.

PencerePencerelerlerin rolin rolüü

Oval ve yuvarlak pencere Oval ve yuvarlak pencere arasarasıındaki faz farkndaki faz farkıı kokleakokleaiiççindeki potansiyellerin indeki potansiyellerin optimum optimum oolmaslmasıı iişşitmeyi itmeyi arttarttıırrıır.r.

İİçç Kulak FizyolojisiKulak FizyolojisiKokleaKoklea iiççinde sesininde sesin iletiminde biriletiminde birççok teori ok teori vardvardıır:r:11-- HelmotzHelmotz’’unun yer teorisiyer teorisi::Her Hz iHer Hz iççin basin basiiller ller membranmembran üüzerinde zerinde öözel bir nokta vardzel bir nokta vardıır orasr orasııtitretitreşşirir

22-- RutherfordRutherford’’unun telefon teorisi:telefon teorisi:

BasBasiilleller r membranmembran ttüümmüüyle titreyle titreşşir. ir. İşİşitme sinirindeitme sinirinde her frekans iher frekans iççin in aynaynıı saysayııda deda deşşarj alarj alıır ve sesler beyinde ayr ve sesler beyinde ayıırt edilir.rt edilir.

33-- VonVon BekesyBekesy’’ninnin ilerleyen dalga teorisi:ilerleyen dalga teorisi:Bu teoriyle 1943 yBu teoriyle 1943 yııllıında Nobel almnda Nobel almışışttıır.r.Ses enerjisi basSes enerjisi basiiller ller membranmembranıı tabandan tabandan apekseapekse dodoğğru ru hareketlendirir. hareketlendirir. İİletim dalgasletim dalgasıı B.M. B.M. üüzerinde tazerinde taşışıddığıığı frekansa uyan frekansa uyan bböölgede maksimum lgede maksimum amplamplüüttüüdede ççııkar kar fibrillerifibrilleri uyaruyarıır.r.

Ses enerjisi B.M. titreSes enerjisi B.M. titreşşirken,irken,silialisilialihhüücreler creler tektorialtektorial membranamembrana ççarparpııp p ayrayrııllıırlar brlar bööyleceylece mekanik enerji elektromekanik enerji elektro--kimyasal enerjiye dkimyasal enerjiye döönnüüşşüür. Bu enerjide r. Bu enerjide sinir sinir impulslarimpulslarıı dodoğğurur ve VIII. sinirin urur ve VIII. sinirin akustik dalakustik dalıı taraftarafıından beyndan beyiinndde e tmporaltmporallobun lobun HeschlHeschl girusundagirusunda sonlansonlanıır ve ses r ve ses olarak algolarak algıılanlanıırr..

Yeni doYeni doğğmumuşş bir bir ççocukta ocukta

iişşitme yollaritme yollarıı kortekse kadarkortekse kadar

geligelişşmimişş durumdaddurumdadıırr

ÇÇocuocuğğun ses deneyimleri ileun ses deneyimleri ile alalışışmmışış bir bir bellebelleğği olmadi olmadığıığından seslerindan sesleri ananıımsayamaz.msayamaz.ÇÇocuocuğğun 2.5 yaun 2.5 yaşışına kadar ina kadar işşittiittiğği sesler i sesler kortekste depolankortekste depolanıır, r, assosiyeassosiye olur ve olur ve ananıımsaymsayııp yorumlayabilecek duruma gelir. p yorumlayabilecek duruma gelir. Bundan sonra Bundan sonra ççocuk iocuk işşittiklerini taklit etmeye ittiklerini taklit etmeye babaşşlar ve konular ve konuşşur.ur.

DoDoğğumda var olanumda var olan iişşitmeyeitmeyerefleks irefleks işşitmeitme,,

sonradansonradan kkazanazanıılan ilan işşitmeye itmeye bilinbilinççli ili işşitmeitme denir.denir.

ÇÇocuk ocuk -- ilk 3 ayilk 3 ayda ada ağğlarken larken babaşışınnıı ssese doese doğğru dru dööndndüürrüür. r. AnneAnne--babasbabasıı konukonuşşuncaunca--oonlarnlarıın sesini duyunca susar. n sesini duyunca susar. Onlara gOnlara güüllüümmsser.er.

44--6 ay6 ay –– Yeni sesleri anlamaya Yeni sesleri anlamaya babaşşlarlar--Telefon sesi gibi. MTelefon sesi gibi. Müüziziğğe e dikkat kesilir.dikkat kesilir.

Oynarken bazOynarken bazıı sesler sesler ççııkarkarıırr..

77--12 ay12 ay –– ÇÇocuk ismini tanocuk ismini tanıır. r. KonuKonuşşulurken dinler.ulurken dinler.Belirli sesleri tanBelirli sesleri tanıımaya bamaya başşlar. lar. ““Buraya gelBuraya gel””, , ““bardakbardak””, , ““anneanne”” , , ““babababa”” gibi sesler gibi sesler ççııkarkarıır.r.

11--2 ya2 yaşş ––kkıısa hikayeleri dinler.sa hikayeleri dinler.KitKitaap ismi p ismi ssööyleniceylenice onu gonu göösterir.sterir.22--3 kelimelik c3 kelimelik cüümlelermleler kurarkurar

22--3 ya3 yaşş –– Kelimelerin anlamlarKelimelerin anlamlarıınnııanlamaya baanlamaya başşlar.lar.””İİççerieri--ddışışararıı””, , ““kküçüüçükk--bbüüyyüükk””..

33--4 ya4 yaşş –– 44--5 kelimelik c5 kelimelik cüümleler mleler kurarak konukurarak konuşşur.ur.

44--5 ya5 yaşş –– KKıısa hikayelere sa hikayelere dikkat kesilir. Onlar hakkdikkat kesilir. Onlar hakkıında nda kkıısa cevaplar verir. Bsa cevaplar verir. Büüyyüüklerkler

gibi gibi grammergrammer kullankullanıır.r.

İİşşitmenin Fonksiyonel itmenin Fonksiyonel MuayenesiMuayenesi

22 şşekilde olur. ekilde olur.

11-- Hava yolu (Hava yolu (AirAir ConductionConduction))22-- Kemik yolu (Bone Kemik yolu (Bone ConductionConduction))

Havayolu anlattHavayolu anlattığıığımmıız kulak z kulak kepkepççesinden baesinden başşlaylayııp p TemporalTemporallobda sonlanan blobda sonlanan bööllüümdmdüür.r.

Kemik yolu iletimi Kemik yolu iletimi kokleakoklea ççevresindeki evresindeki kortikalkortikal kemik yapkemik yapıınnıın ilettin ilettiğği ses enerjisi ilei ses enerjisi ileolmaktadolmaktadıır. Kir. Kişşi konui konuşşurken bourken boğğaz ve az ve burun boburun boşşluluğğundan undan resonansresonans yaparak yaparak kraniumkranium kemiklerine ulakemiklerine ulaşşmasmasııddıır. Buradan r. Buradan ses enerjisi direkt olarak ses enerjisi direkt olarak kokleaykokleayıı uyaruyarıır ve r ve ses sinir yoluyla ses sinir yoluyla temporaltemporal loba iletilir.loba iletilir.

İİnsan kendi sesini teypten dinlerse nsan kendi sesini teypten dinlerse dedeğğiişşik duyar bunun nedeni kemik ik duyar bunun nedeni kemik kompenentinkompenentin olmasolmasııddıır.r.

İİşşitme Muayenesiitme Muayenesi

11-- İİnsan sesinsan sesi22-- DiyapozonDiyapozon33-- OdyometriOdyometri kullankullanıılaraklarak

1. 1. İİnsan sesi ile muayene:nsan sesi ile muayene:Normal insan 6Normal insan 6--7 7 mm’’denden ffııssııltltıı sesini sesini duyarduyar

FFııssııltltıı sesi sesi 3030--40 40 dBdBKonuKonuşşma sesi ma sesi 5050--60 60 dBdB

KonuKonuşşma ma 20 20 mm’’dendenBaBağığırma rma 50 50 mm’’denden duyulur.duyulur.

2. 2. DiapozonDiapozon Testleri:Testleri:

WeberWeber TestiTestiRinneRinne TestiTesti

WeberWeber Testi:Testi:DiapozonDiapozon titretitreşştirilir ve tirilir ve vevertrtekseekse veya orta veya orta hatta hatta didişşlerler üüzerine konur.zerine konur.

DiapozonunDiapozonun iişşitildiitildiğği yi yööne gne gööre re ––ortadaortada--sasağğa a veya sola veya sola lateralizelateralize denir.denir.

Normalde:Normalde: orta hattadorta hattadıırrS/N iS/N işşitme kaybitme kaybıında:nda: sasağğlam tarafta.lam tarafta.İİletim tipi iletim tipi işşitme kaybitme kaybıında:nda: Hasta taraftaHasta tarafta

EEşşit oranda kayit oranda kayııpta orta hapta orta hattatta duyar.duyar.

RinneRinne Testi:Testi:

Her iki kulakta ayrHer iki kulakta ayrıı ayrayrıı yapyapııllıır. r. DiapozonDiapozontitretitreşştirilir tirilir mastoidmastoid ççııkkııntntıı üüzerine konur, zerine konur, titretitreşşim kesilince kulak im kesilince kulak öönnüünene getirilir. getirilir. Normalde:Normalde: Hava yolu iHava yolu işşitmesi kemik yolu itmesi kemik yolu iişşitmesinin 2 katitmesinin 2 katııddıır.r.AC > BCAC > BCİİletim tipi kayletim tipi kayııpta:pta: DiapozonDiapozon DKY DKY öönnüüne ne getirilince duyulmaz vegetirilince duyulmaz veyaya ççok kok kıısa ssa süüre duyulur, re duyulur, RinneRinne ((--) denir.) denir.S/N iS/N işşitme kaybitme kaybıında:nda: RinneRinne testi orantesti oranııbozulmaz. bozulmaz. PatalojikPatalojik RineRine(+) denir.(+) denir.

Weber Rinne SchwabachNormal ortada + Eşit

İletim Hasta kulak laterilize - (AC>BC)

Eşit

S/N Normal kulak laterilize Pat (+) (AC>BC)

Azalmış

3. 3. OdyometriOdyometri

Kalibre edilmiKalibre edilmişş saf sesleri saf sesleri üüreten, konureten, konuşşma ma ve maskeleme yapabilen cihazlardve maskeleme yapabilen cihazlardıır.r.

250 250 –– 500 500 –– 1000 1000 –– 2000 2000 –– 4000 4000 -- 8000 Hz8000 Hz

0 0 dBdB --120 120 dBdB arasarasıı sesses

sasağğ -- kkıırmrmıızzıısol sol -- mavimavi

SaSağğ Hava Yolu O O O Hava Yolu O O O

Kemik Yolu <Kemik Yolu <

Sol Sol Hava Yolu X X XHava Yolu X X X

KKemik Yolu emik Yolu >>

İİlk lk odyometriodyometri 18781878’’de de HartmanHartmantaraftarafıından ndan ““AcoumeterAcoumeter”” adadııyla yla yapyapıılmlmışışttıır.r.Odyometre, iOdyometre, işşititme seviyesini me seviyesini ööllççen en elektroakustikelektroakustik bir aygbir aygııttttıır.r.

OdyometrideOdyometride hava yolu ihava yolu iççin 125 Hz ile 8000 in 125 Hz ile 8000 Hz arasHz arasıında gelinda gelişşmimişş odyometrilerdeodyometrilerde bu bu 16000 16000 HzHz’’ee kadar kadar ççııkar. Kemik yolu ikar. Kemik yolu iççin 250 in 250 ––4000 Hz aras4000 Hz arasıı kullankullanııllıır.r.

dBdB olarak olarak --10 ile 110 10 ile 110 –– 120 120 dBdB arasarasıında nda genellikle 5 genellikle 5 dBdB aralaralııklklıı olarak uygulanolarak uygulanıır. Bazr. Bazııodyometrodyometreelerde bu arallerde bu aralııklar 1 klar 1 dBdB olarak olarak uygulanmuygulanmışışttıır.r.

--SupraliminerSupraliminer Testler Testler --

Sisi testiSisi testiToneTone DeDecacayy

RecruitmentRecruitment Testi: Testi: LoudnessLoudness BalanceBalance TestTestiiRahatsRahatsıız edici ez edici eşşikik (LDL)(LDL)LoudnessLoudness DiscomfortDiscomfort LevelLevel

OdyodaOdyoda MaskingMasking::

Bir kulakta hava yolundan 40Bir kulakta hava yolundan 40--50 50 dBdB kemik yolunda 10 kemik yolunda 10 dBdB kaykayııp varsa bu kulak test edilirken sap varsa bu kulak test edilirken sağğlam tarafa lam tarafa maskingmasking verilir.verilir.

MaskingMasking bir tarafa ses verirken test edilmeyen kulakta bir tarafa ses verirken test edilmeyen kulakta bu ses duyuluyorsa bu ses duyuluyorsa maskingmasking uygulanmaluygulanmalııddıır. r.

Hava yolu testinde, test dHava yolu testinde, test dışıışı kulak kemik yolu ile test kulak kemik yolu ile test kulak havayolu araskulak havayolu arasıında 40 nda 40 dBdB fark varsa test dfark varsa test dışıışıkulakulağğa kesinlikle a kesinlikle maskingmasking yapyapıılmallmalııddıır.r.

Bunu deBunu değğiişşik yazarlar formik yazarlar formüüle etmile etmişşlerdir. Bunlardan biri:lerdir. Bunlardan biri:

Kemik yolu iKemik yolu iççininM M minmin= = MaskingMasking minimum: minimum: BtBt + (+ (AmAm –– BmBm))

BtBt = Kemik yolu e= Kemik yolu eşşiiğği test edilen kulaktai test edilen kulaktaAmAm = Maskelenen kulakta havayolu e= Maskelenen kulakta havayolu eşşiiğği i BmBm = Maskelenen kulakta kemik yolu e= Maskelenen kulakta kemik yolu eşşiiğğii

M M maxmax = = BtBt + 40+ 40

BtBt = Test edilen kula= Test edilen kulağığın kemik yolu en kemik yolu eşşiiğğiiBu rahatsBu rahatsıız edici seviyeyi az edici seviyeyi aşşamaz.amaz.

Hava yolu iHava yolu iççinin

M M minmin = At = At –– 40 + (40 + (AmAm –– BmBm))M M maxmax = = BtBt + 40+ 40

At = Test edilen kulakta hava yolu eAt = Test edilen kulakta hava yolu eşşiiğğiiAmAm = Test d= Test dışıışı kulak hava yolu ekulak hava yolu eşşiiğğiiBmBm = Test d= Test dışıışı kulak kemik yolu ekulak kemik yolu eşşiiğğii

KonuKonuşşma ma odyometrisiodyometrisi::

HazHazıırlanan tek ve rlanan tek ve ççift heceli kelimeler teypten ift heceli kelimeler teypten veya test yapan kiveya test yapan kişşi tarafi tarafıından hastayandan hastayaverilmesine ve hastanverilmesine ve hastanıın buna reaksiyonlarn buna reaksiyonlarıına na konukonuşşma ma odyometrisiodyometrisi denir.denir.

Bunun iBunun iççin iki in iki ççeeşşit test uygulanit test uygulanıır.r.

1. 1. SpeechSpeech ReceptionReception ThresholdThreshold: Konu: Konuşşmaymayııiişşitme eitme eşşiiğği: (Ki: (KİİE) (SRT)E) (SRT)

2. Word 2. Word SpeechSpeech DiscriminationDiscrimination Test (SD): Test (SD): KonuKonuşşmaymayıı anlama yanlama yüüzdesi ezdesi eşşiiğği (KAR) i (KAR)

(KAY):(KAY):

BERA: (1970)BERA: (1970)Objektif kabul edilen, deObjektif kabul edilen, değğerlendirilmesi erlendirilmesi

subjektifsubjektif olan bir testtir.Klik uyaranlarla yapolan bir testtir.Klik uyaranlarla yapııllıır.r.Beyin sapBeyin sapıı uyaruyarıım m odyometrisiodyometrisi kulaklara kulaklara

verilen klik seslerinden sonra beyin sapverilen klik seslerinden sonra beyin sapıında nda oluoluşşan dalgalaran dalgalarıın incelenmesidir.n incelenmesidir.

5. dalga 5. dalga öönemlidir.nemlidir.11--3 3 –– 33--5 5 –– 11--5 aras5 arasıı dalgalardalgalarıın birbirlerine n birbirlerine

uzakluzaklııklarklarıı öönemlidirnemlidir

-- ççocuklardaocuklarda-- yalancyalancıı iişşitme kayitme kayııplarplarıında nda -- akustik TMakustik TM’’lerdelerde-- beyin sapbeyin sapıı lezyonlarlezyonlarıındanda

ElektrokokleografiElektrokokleografi: (1967): (1967)ElektrodlarElektrodlar transtimpaniktranstimpanik olarak olarak promontoriumpromontorium üüzerine yerlezerine yerleşştirilir ve tirilir ve ööllçüçüm yapm yapııllıır.r.

KoklearKoklear mikrofoniklermikrofonikler ööllçüçüllüür.r.

ElektroakustikElektroakustik İİmpedansmetrempedansmetreAkustik Akustik impedansimpedans nedir?nedir?

Akustik Akustik impedansimpedans vibrasyon hareketine vibrasyon hareketine direndirenççtirtir

Ses geSes geççiren ortamda ses basiren ortamda ses basııncncıınnıın n hacim dehacim değğiişşikliikliğğine oranine oranııddıır. Ses verildir. Ses verildiğğinde kulak inde kulak

zarzarıı(ve kemik(ve kemikççik zinciri)ik zinciri)’’nnıınnvibrasyon hareketine direncidir.vibrasyon hareketine direncidir.

İİmpedansmpedans odyometriodyometri::

İİmpedansmpedans odyometrideodyometride 3 i3 işşlem vardlem vardıır.r.

TimpanometriTimpanometri,,Akustik Akustik İİmpedansmpedansAkustik Refleks.Akustik Refleks.

1.1.TimpanometriTimpanometri::

TimpanometriTimpanometri ddışış kulak yolunda baskulak yolunda basıınnççdedeğğiişşirken kulak zarirken kulak zarıı ve kemikve kemikççi zinciri i zinciri

komplianskompliansıınnıı kaydetmektir.kaydetmektir.

2.Akustik 2.Akustik İİmpedansmpedans::

Akustik Akustik İİmpedansmpedans kulak zarkulak zarıı ve ve kemikkemikççik zincirinin ses verildiik zincirinin ses verildiğğinde, inde,

vibrasyon vibrasyon hareketine direncidir.hareketine direncidir.

Akustik Refleks:Akustik Refleks:

Akustik Refleks ses uyaranAkustik Refleks ses uyaranııyla yla stapesstapeskaskasıınnıın refleks kasn refleks kasıılmaslmasııddıır. Refleks kasr. Refleks kasıılma lma

oluoluşşunca sistemdeki unca sistemdeki komplianskomplians dedeğğiişşikliikliğği i ggöözlenerek zlenerek ööllçüçüllüür.r.

StapesStapes refleksi akustik uyarrefleksi akustik uyarıımla imla işşitme itme eeşşiiğğinin yaklainin yaklaşışık 70k 70--90 90 dBdB üüzerinde oluzerinde oluşşur.ur.

Refleks Refleks ööllçüçümleri, orta kulak kaslarmleri, orta kulak kaslarıınnıın n ççift taraflift taraflıı kaskasıılmaslmasıına dayanarak, na dayanarak,

kontralateralkontralateralve ve ipsilateralipsilateral olarak olarak ööllçüçüllüür.r.

Akustik refleksin klinikte kullanAkustik refleksin klinikte kullanıımmıı::

1.Orta kulak patolojisinin 1.Orta kulak patolojisinin incelenmesinde;incelenmesinde;

a) a) OtosklerozOtoskleroz ve kemikve kemikççik zinciri ik zinciri kopuklukopukluğğunun ayunun ayıırrııccıı tantanııssıında.nda.

b) b) İİletim tipi bozukluletim tipi bozukluğğa yol aa yol aççan an patolojinin var olup olmadpatolojinin var olup olmadığıığınnıın n

kankanııtlanmastlanmasıındanda

2.2.SensorinSensorinööralral iişşitme kayitme kayııplarplarıı arasarasıında nda ayayıırrııccıı tantanıı yapyapıılmaslmasıında nda MetzMetz testi ve testi ve

RefleksRefleksDecayDecay (S(Söönme)nme)

3.3.FasialFasial sinir lezyonlarsinir lezyonlarıında lezyonun nda lezyonun topografiktopografik olarak deolarak değğerlendirilmesinde.erlendirilmesinde.

4.4.İşİşitme eitme eşşiiğğinin belirlenmesinde.inin belirlenmesinde.