koers 2012

WERKEN IN GROEPEN IS GOED, MAAR IK MOET OOK OP MIJN INDIVIDUELE PRESTATIES BEOORDEELD WORDEN

>>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>>

KOERS 2012 IS DE NAAM VAN DE NIEUWE STRATEGISCHE KOERS VAN HOGESCHOOL UTRECHT. HET IS HET RESULTAAT VAN EEN INSPIRERENDE DIALOOG DIE PLAATSVOND IN 2006. VEEL MENSEN HEBBEN DAARAAN BIJGEDRAGEN. VAN BESTUURLIJK ACTIEVE STUDENTEN TOT BESTUUR EN VAN DOCENTEN TOT EXTERNE DESKUNDIGEN. SAMEN HEBBEN ZIJ DE RICHTING BEPAALD.

WE KUNNEN DE KOMENDE JAREN GEBRUIK MAKEN VAN ELKAARS INTERNATIONALE NETWERKEN

Kennis is kracht Koers 2012 7

KOERS 2012

De strategische koers van Hogeschool Utrecht is het resultaat van een inspirerende dialoog die plaatsvond in 2006. Veel mensen hebben daaraan bijgedragen. Van bestuurlijk actieve studenten tot bestuur, van docenten tot externe deskundigen. Samen hebben zij de richting bepaald. Koers 2012 gaat over de onderwerpen waarop de HU zich de komende jaren moet richten. In dit boekje worden de hoofdlijnen van het plan beschreven, steeds afgewisseld met een portret van een van de faculteiten.

Hogeschool Utrecht wil zich ontwikkelen tot een dynamische en ondernemende hogeschool, waar studenten een actieve rol spelen, professionals zich verder ontwikkelen, diversiteit en internationale oriëntatie vanzelfsprekend zijn en creativiteit en ondernemer-schap gewaardeerd worden. Dat moet zichtbaar en voelbaar zijn voor alle studenten en medewerkers, doorwerken in het opleidingsaanbod en in alle activiteiten van de HU. De missie kan alleen gerealiseerd worden als ook structureel aandacht besteed wordt aan de verdere ontwikkeling van de hogeschool tot een professionele kennisorganisatie. Daarom is organisatie-ontwikkeling een belangrijk onderwerp in de komende periode.

Meer mensen hoger opleiden, een hoger rendement en behoud van kwaliteit. Dat is de opdracht voor de Hogeschool Utrecht tot 2012. Koers 2012 beschrijft de strategie om die opdracht te kunnen uitvoeren: investeren in onderwijs, in onderzoek en in een professionele kennisorganisatie.

Koers 2012 is meer dan een strategisch plan. Koers 2012 betekent resultaatgerichte samenwerking tussen docenten, studenten en ondersteunend personeel èn inspirerend partnerschap met belangrijke instellingen en bedrijven in de omgeving. In deze dynamiek kiest de HU met dit strategisch plan positie.

Geri Bonhof Voorzitter College van Bestuur

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

INHOUD

KOERS 2012 7OMGEVING 12

ONDERWIJS 16Waar staat de HU?Wat wordt de koers?

ONDERZOEK 26Waar staat de HU?Wat wordt de koers?

KENNISORGANISATIE 32Waar staat de HU?Wat wordt de koers?

UITWERKING KOERS 2012 42

MISSIE 43

WAARDEN 44

INTERVIEWSFaculteit Maatschappij & Recht 10Faculteit Gezondheidszorg 14Faculteit Educatie 22Faculteit Natuur & Techniek 24Faculteit Economie & Management 30Faculteit Communicatie & Journalistiek 40

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

10 11

de faculteit; ze kennen een enorme persoon-lijke drive en staan echt ergens voor. Omdat de faculteit steeds groter wordt, moeten wel duidelijke kaders gesteld worden. ‘Een be-langrijk aandachtspunt daarbij vind ik dat we de professionele vrijheid van medewerkers moeten behouden,’ aldus de directeur, ‘dit is ook voor onze studenten een belangrijk goed. Het stimuleert de creativiteit en de wil om iets te ondernemen.’ Door alle impulsen vanuit hun eigen omgeving bouwen studenten vaak zeer uiteenlopende interessegebieden op. ‘Dat geeft niks, want vraagstukken uit de maatschappij kun je vanuit verschillende invalshoeken benaderen en beantwoorden’, geeft Jan Welmers aan. ‘Maar er is altijd een gedeelde basis. Dit kan je in je voordeel gebruiken. Zo ontwikkelen we voor branche-organisaties minoren die in verschillende contexten gebruikt kunnen worden.’ Maar de verschillende opleidingsrichtingen hebben ook juist iets aan elkaar toe te voegen. Om deze multiplier zoveel mogelijk tot zijn recht te laten komen, heeft de faculteit zijn gebouw ingericht volgens de overtuiging ‘leren is ontmoeten’. Welmers: ‘We willen studenten dan ook vooral verleiden om hier zoveel mogelijk aanwezig te zijn, en samen te werken aan groepsopdrachten’. Om dit kracht bij te zetten is het hele computernet-werk draadloos toegankelijk gemaakt en hebben veel studenten via de faculteit een notebook aangeschaft. Daarmee kunnen ze overal in het gebouw bij elkaar gaan zitten om te werken. Getuige het aantal studenten dat op alle uren in de faculteit aanwezig is, heeft de operatie succes gehad. Welmers besluit: ‘Maar het is ook een kwestie van mentaliteit. We willen hier zoveel mogelijk een community vormen, en de student een plek bieden waar hij zijn maatschappelijke dromen kan realiseren’.

Faculteit Maatschappij & Recht Interview

De Faculteit Maatschappij & Recht is een bijzondere faculteit. De thematiek binnen de faculteit sluit direct aan op actuele maatschappelijke discussies. Jan Welmers, directeur van de faculteit: ‘Wij werken samen met zeer uiteenlopende sectoren. Dit komt ook voort uit de dynamiek binnen de sectoren zelf. Per vraagstuk verschillen de betrokken vakgebieden en daarmee de benodigde specialisten. We moeten onze gesprekspartners steeds opnieuw benoemen, waardoor we altijd in een andere netwerkstructuur opereren.’

De actualiteit van de thema’s binnen de faculteit wordt bijna dagelijks geillustreerd door de media. ‘Een nadeel is dat hier vaak alleen de negatieve gebeurtenissen worden uitgelicht: zoals in de reclassering of de jeugdzorg. Organisaties worden via de media steeds sneller ter verantwoording geroepen. Wij kunnen organisaties via onderzoek helpen om een onderbouwde reactie te geven’, aldus Welmers. ‘Het gaat vaak om de verantwoor-ding van de inzet van publieke middelen. Verantwoorden, maar ook verder optimali-seren. Bij dit onderzoek spelen de kennis-centra een belangrijke rol. Maar ook binnen alle opleidingen wordt veel toepassingsgericht onderzoek gedaan. Als een van de vele voor-beelden onderzochten studenten in praktijk hoe een sportvereniging meer aandacht aan veiligheid zou kunnen besteden. En met succes: de betreffende vereniging heeft later van de gemeente de veiligheidsprijs ontvangen.

De faculteit kijkt vanuit een bepaalde vorm van idealisme naar zichzelf. ‘We moeten natuurlijk oog houden op de kosten om het onderwijs te financieren, maar we vinden vooral onze maatschappelijke taak van groot belang,‘ zegt Jan Welmers. Deze houding siert zowel de medewerkers als de studenten van

INTERVIEWFaculteit Maatschappij & Recht Jan Welmers

Interview Faculteit Maatschappij & Recht

STUDENTEN DIE DE PUBLIEKE ZAAK EEN WARM HART TOEDRAGEN ZIJN HIER GOED OP HUN PLEK: DE FACULTEIT HEEFT OP DIT GEBIED EEN UITSTEKENDE POSITIE IN NEDER-LAND VERWORVEN

12 Koers 2012 Kennis is kracht Kennis is kracht Koers 2012 13

Brede ontwikkelingDe maatschappelijke ontwikkelingen en de samenstelling van de bevolking bepalen wat de HU de komende periode te doen staat. De HU wil bijdragen aan de sociale, economische en culturele ontwikkeling van de regio. Meer mensen moeten de gelegenheid krijgen zich ook in de loop van hun leven te ontwikkelen naar een hoger opleidingsniveau. De HU wil daarbij vooral alle talent aanboren en studenten voorbereiden op het werken in een nationale en inter-nationale multiculturele context. Dat is nodig voor persoonlijke ontwikkeling, een sterk arbeidspotentieel en een goede concurrentie-positie van ons land. Voorwaarde is wel dat de HU zelf voldoende hoog opgeleid personeel en financiële ruimte behoudt om in een marktgerichte omgeving te kunnen werken.

Regio UtrechtUtrecht is een centrum voor internationaal georiënteerde dienst-verlening en een belangrijk vervoersknooppunt. Dat betekent dat vrijwel iedere student in het Utrechtse hoger onderwijs te maken krijgt met internationale componenten in zijn opleiding, zowel in de beroepsuitoefening als in een omgeving met een rijke diversiteit. In de dienstverlening ligt de nadruk op financiële dienstverlening en creatieve industrie. Verder zijn non-profit sectoren zorg en onderwijs van groot belang voor de regionale economie (en samenleving).

OMGEVING

Het belang van kennis Kennis wordt in onze maatschappij steeds belangrijker. In een samen-leving waar kennis een centrale plaats inneemt moeten mensen in staat zijn om zich voortdurend te ontwikkelen en zich in hun denken en doen aan te passen aan de veranderende omgeving. Ook in economisch opzicht is kennis van belang. Innovatie, onder-nemerschap en creativiteit zijn nodig voor een sterke concurrentie-positie van Europa en van ons land. Europa moet de meest concur-rerende en dynamische kenniseconomie in de wereld moet worden. Om dit te bereiken moet de innovatiekracht van ons land versterkt worden en moet het gemiddelde onderwijsniveau omhoog.

BevolkingssamenstellingTegelijkertijd verandert de samenstelling van de bevolking. De verwachting is dat de Nederlandse bevolking niet verder zal groeien. De vergrijzing en ontgroening van de bevolking zetten door, ook onder de beroepsbevolking. Door deze veranderingen, in combinatie met de stijgende functie-eisen, ontstaat in 2010 een tekort aan hoger opgeleiden op de arbeidsmarkt. De bevolkingssamenstelling van Utrecht laat een ander beeld zien. De stad blijft tot 2035 groeien en de diversiteit aan inwoners neemt ten opzichte van het landelijke beeld nog toe. Utrecht is in het economi-sche structuurbeleid van de regering een centrum voor internationaal georiënteerde dienstverlening. Bijna alle studenten in het hoger onderwijs krijgen te maken met internationalisering, zowel in studie en werk als daarbuiten. De centrale positie van de stad, de aantrekkings-kracht van de regionale economie en de grote groep studenten in het hoger onderwijs zorgen voor een blijvende instroom in de stad en de omgeving. Voorlopig heeft de HU daarom nog mogelijkheden om te groeien en meer mensen uit een grotere diversiteit aan groepen hoger op te leiden.

14 15

‘Uit de hoge studenttevredenheid maak ik op dat deze vorm van onderwijs aanspreekt. Deze manier van werken vraagt veel van de docenten en andere medewerkers,’ aldus Drost. ‘Ook zij ontwikkelen hun competenties continu met behulp van scholing en loopbaan-begeleiding. En er komt steeds meer ruimte voor het volgen van een masteropleiding, voor gastdocentschap aan een buitenlandse hogeschool of voor promoties.’

De promoties vinden merendeels plaats binnen ons Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening. Dit centrum is nauw betrokken bij de bachelor- en masteropleidingen die de instituten voor Verpleegkundige Studies, voor Paramedische Studies en voor Bewegings-studies verzorgen. Docenten en studenten participeren in de activiteiten van het kennis-centrum. De opleidingen en het kenniscentrum werken intensief samen bij de ontwikkeling van onderwijs. Op geleide van vragen uit de sector ontwikkelt en bewerkt het centrum kennis en maakt zij deze kennis toepasbaar voor implementatie in de zorg.

Met internationalisering heeft de faculteit ambitieuze plannen. Drost: ‘We ontwikkelen een netwerk van hoogwaardige Europese kennisinstellingen die een rol willen spelen in het innoveren van de gezondheidszorg en de doorvertaling hiervan naar het onderwijs. In dit netwerk staat het delen van kennis, producten en personen centraal. Studeren aan onze faculteit moet een begrip in heel Europa worden’. In de komende vijf jaar zal de faculteit het Engelstalige onderwijs daarom verder ontwikkelen en summercourses, minoren en andere curriculumonderdelen vaak aanbieden in samenwerking met insti-tuten buiten Nederland.

Met een totaalaanpak draagt de Faculteit Gezondheidszorg zowel kwantitatief als kwali-tatief bij aan de oplossing van het personele vraagstuk in de zorg.

Faculteit Gezondheidszorg Interview

In de gezondheidszorg dreigt een groot tekort aan personeel. Vermoedelijk zijn over tien jaar 700.000 extra werknemers nodig. De Faculteit Gezondheidszorg ziet het als haar maatschappelijke opdracht om in te spelen op deze behoefte aan nieuw personeel. ‘Het gaat ons echter niet in de eerste plaats om vergroting van het markt-aandeel’, nuanceert Harm Drost, directeur van de faculteit. ‘Ons doel is om samen met het beroepenveld te zorgen voor kwalita-tief goed onderwijs. Door dat onderwijs slim te organiseren, kunnen we óók meer studenten gaan opleiden’.

De faculteit breidt het totaal aan bachelor- en masteropleidingen de komende jaren verder uit en flexibiliseert opleidingsroutes. Zo kan iedere student die op HBO-niveau in de gezondheidszorg wil gaan werken, een opleiding volgen die bij diens mogelijkheden past. ‘Studenten krijgen de gelegenheid alles uit zichzelf te halen,’ zegt Drost. ‘Wij borgen dat de competenties die zij verwerven over-eenkomen met de vragen uit de beroeps-praktijk. Ons onderwijs is van meet af aan sterk gerelateerd aan die beroepspraktijk. Een stevige kennisbasisis daarbij absoluut noodzakelijk.’ Al vanaf het eerste jaar combineren studenten leren en praktijk in de FG-klinieken, zijn ze veelvuldig op stage in het werkveld en zijn hun opdrachten ontleend aan de beroepspraktijk. De faculteit ontwikkelt voortdurend nieuwe vormen van praktijk-gericht leren: zo oriënteert de faculteit zich op de mogelijkheid om met verzekeraars contracten af te sluiten voor zorgverstrekking door gekwalificeerde studenten in hun laatste opleidingsjaren. En in ‘learning-communities’ realiseren bachelor- en masterstudenten samen met medewerkers en het beroepenveld kennisontwikkeling en kennisuitwisseling.

INTERVIEWFaculteit Gezondheidszorg Harm Drost

IN LEARNING-COMMUNITIES REALISEREN BACHE-LOR- EN MASTER-STUDENTEN SAMEN MET MEDEWERKERS EN HET BEROEPEN-VELD, KENNIS-ONTWIKKELING EN UITWISSELING

Interview Faculteit Gezondheidszorg


InternationaliseringDe internationalisering binnen de hogeschool is de afgelopen twee jaar versterkt. Het curriculum bevat meer internationale onderdelen en er is een International Office opgericht. De hogeschool kan hier-door werken aan duurzame relaties met buitenlandse instellingen en de internationale mobiliteit uitbreiden. Wat wordt de koers?

Flexibel aanbod: keuzevrijheid en differentiatie De keuzevrijheid van studenten en de dynamiek van de arbeidsmarkt vragen om snel en flexibel inspelen op nieuwe ontwikkelingen. De uitdaging voor de HU is om snel relevante opleidingen te kunnen ontwikkelen. De HU gaat voor de bachelors onderzoeken of flexibele aanpassingen in het bestaande assortiment mogelijk zijn, zoals speci-fieke afstudeerrichtingen, specialisaties met behulp van minoren, een specifieke invulling van keuzeruimten binnen het curriculum. De HU vervalt daarmee niet in het opzetten van al te modieze afstudeerrichtingen, waardoor de student niet meer weet wat hij gekozen heeft. Ook varianten die over de grenzen van de bestaande opleidingen heen gaan zijn mogelijk. Voorbeelden daarvan zijn de clustering van informatica-opleidingen en de ontwikkelingen rond de Creative industries.Naast meer keuzeruimte moet er ook ruimte zijn voor niveaudifferen-tiatie binnen het bachelorsonderwijs. Een goed voorbeeld daarvan is de associate degree, een verkorte route om na twee jaar te kunnen gaan werken en eventueel later een bachelorsgraad te halen.Er is ook behoefte aan trajecten waarin excellente studenten zich kunnen bewijzen en waar werkgevers getalenteerde trainees kunnen vinden. De HU doet mee aan een pilot voor honoursprogramma’s en zorgt met de UU voor een aanbod aan pre-mastertrajecten. wDe HU wil een variëteit aan professionele masteropleidingen bie-den in goede afstemming met de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en de UU. Iedere student die hiervoor geschikt is, moet in het Utrechtse netwerk van hoger onderwijs kunnen doorstuderen tot een mastergraad.

ONDERWIJS

De HU kiest voor innoverende onderwijsontwikkeling: competentiegericht en vraaggericht, in een krachtige leer-omgeving en met aandacht voor een stevige theoretische basis. In samenwerking met het beroepenveld zorgt de HU voor onderwijs dat aan hoge kwaliteitseisen voldoet. Studiebegeleiding en onderwijsorganisatie moeten het onderwijs optimaal ondersteunen.

Waar staat de HU?

OnderwijsprofielBeroepsonderwijs is en blijft de kern van de hogeschool. Goed opgeleide professionals vormen de belangrijkste bijdrage van de Hogeschool Utrecht aan de maatschappij. Het onderwijs is gericht op competente beroepsuitoefening: een stevige theoretische basis, voldoende vaardigheden, een open houding en internationale en multiculturele oriëntatie van medewerkers en studenten. Competentie- en vraaggericht onderwijs in een rijke leeromgeving. Dat is het profiel voor de verdere ontwikkeling van het onderwijs. Prioriteiten hierbij zijn: flexibilisering van het onderwijs, kwaliteit van toetsen en beoordeling en het vaststellen van de kennisbasis van de opleiding. Met de invoering van standaarden wil de HU competentie-gericht studeren zo zorgvuldig mogelijk inrichten. Hier werken docenten en ondersteunend personeel al volop aan.

Studiesucces De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van Hogeschool Utrecht is over het algemeen goed. Ook de inhoudelijke aansluiting tussen opleiding en arbeidsmarkt is gunstig. De opleiding geeft voldoende basis voor een start op de arbeidsmarkt of een vervolgstudie.Wel moet de HU meer aandacht besteden aan de diepgang van de opleiding, theorie en reflectie.Het rendement van de HU is niet hoog genoeg. Nog teveel studenten vallen tijdens hun studie uit: sneller dan het landelijk gemiddelde daalt het studiesucces. Dit beeld van lager dan gemiddeld studiesucces bij de HU geldt niet in dezelfde mate voor alle opleidingen en sectoren.

AssortimentDe hogeschool heeft een breed scala aan bacheloropleidingen ontwikkeld en sluit daarmee aan op vrijwel alle branches. Maar bij een volledige realisatie van het stelsel van bachelors en masters is het assortiment van masteropleidingen nog te smal. Dat is mede het gevolg van onvoldoende overheidsbekostiging van deze opleidingen.


De instroom van internationale studenten is nog beperkt. De HU wil dat aantal de komende jaren omhoog brengen door masteropleidingen voor deze groep te ontwikkelen. Binnen de bachelorsopleidingen worden Engelstalige modulen ontwikkeld en het aantal Engelstalige minors wordt vergroot. De HU wil inkomende uitwisselingsstudenten een goed aanbod bieden en de uitgaande studentenmobiliteit vergroten. In 2012 doet tenminste 30% van de studenten tijdens de studie ervaring op in het buitenland. In het kader van internationali-sering wordt bijzondere aandacht besteed aan contacten met studen-ten en instellingen in sociaal-economisch minder ontwikkelde delen van de wereld.

Kwaliteit, kwantiteit en studiesuccesStudenten en docenten maken zich zorgen over de kwaliteit van het onderwijs. Het gaat zowel om kennisverwerving en -overdracht als om de wijze waarop toetsing plaatsvindt. Kwaliteit heeft voor de HU prioriteit boven kwantiteit.Een professional moet evidence based kunnen handelen en daarvoor is gefundeerde kennis nodig. Daarom besteedt de HU de komende periode veel aandacht aan het beschrijven van een theoretisch funda-ment voor alle opleidingen. Daarnaast professionaliseren docenten en onderwijskundigen het toetsen en beoordelen volgens HU-standaarden. Om de kwaliteit van de opleidingen te waarborgen wordt de rol van de opleidings- en examencommissie versterkt en geprofessionaliseerd. In 2012 moet het studiesucces van iedere bacheloropleidingen met 10% verhoogd zijn om vervolgens in 2017 op 70% uit te komen. In 2012 moet het studiesucces in de masteropleidingen 90% zijn.

StudiebegeleidingCompetentiegericht onderwijs en de diversiteit aan studenten vragen om intensieve studiebegeleiding voor iedereen die daar behoefte aan heeft en goed contact tussen docenten en studenten. Studenten moeten dat vooral merken in snelle signalering van eventuele studie-problemen en het volgen van hun studieresultaten. Studiebegeleiding wordt een erkend en expliciet onderdeel in de taakomschrijving van de docenten.

Diversiteit: inspelen op de veranderende studentenpopulatieDe instroom van mbo-ers die – na een aantal jaren werken – kiezen voor een combinatie van werken en leren (deeltijd of duaal), neemt de laatste jaren toe. Ook de instroom van studenten met een andere culturele achtergrond groeit. De toenemende diversiteit en de moge-lijkheid om nieuw talent aan te boren zijn een verrijking voor de HU. De HU wil zorgen dat het onderwijs goed aansluit bij de veranderende populatie en de wensen van de arbeidsmarkt. Daarom investeert de HU in aanvullend aanbod en begeleiding voor studenten die dat nodig hebben.De directe instroom van vwo-ers daalt de laatste jaren, maar de indirecte instroom neemt weer toe door studenten die binnen het hoger onderwijsbestel overstappen van wetenschappelijk naar beroepsonderwijs. Het Centrum voor Studiekeuze, dat de HU en de UU samen hebben opgericht, verwijst op goede wijze studenten door die deze overstap willen maken. De hogeschool wil beter inspelen op de wensen en mogelijkheden van deze groep instromers, de leerweg moet zoveel mogelijk doorlopen.Steeds meer werkenden merken dat zij beter opgeleid dienen te zijn om hun positie op de arbeidsmarkt te behouden of te versterken. Ook werkgevers vragen de hogeschool om duale trajecten voor hun werknemers. De HU heeft nu nog een beperkt aanbod aan dit soort duale opleidingen. De HU wil de komende jaren varianten ontwikkelen om leren en werken te combineren, zowel op bachelor- als op masterniveau.Bij het combineren van leren en werken zijn eerder verworven compe-tenties (evc’s) van groot belang. Goede toetsing van die competenties via evc-procedures biedt toegang tot een opleiding of een examen voor studenten die niet de gebruikelijke vooropleiding hebben gevolgd. De HU heeft binnen de instelling een verkenning uitgevoerd naar de verschillende stelsels en ingestemd met een landelijk kwaliteits-handvest voor de ontwikkeling van evc’s. Met ondersteuning van het landelijk centrum wordt gewerkt aan de opzet van een algemeen erkend evc-centrum in de hogeschool.

WE HEBBEN TOM TOM’S NODIG VOOR DE STUDIE- BEGELEIDING OM FLEXIBILISERING TE REALISEREN IN HET ONDERWIJS

KOERS 2012 ONDERWIJS

Bachelors• Flexibele aanpassingen in het assortiment • Interdisciplinaire varianten uitbreiden• Meer niveaudifferentiatie• Meer ruimte voor excellentie• In 2012 is het rendement van bachelors verhoogd met 10%

Masters• Meer professionele masters• In 2012 is het rendement van masters 90%

Diversiteit• Assortiment en begeleiding aanpassen op veranderende populatie• Meer varianten om leren en werken te combineren• Ontwikkelen van een breed toepasbare evc-aanpak• Meer aandacht voor multiculturele competenties

Internationalisering• Meer masteropleidingen voor internationale studenten• Meer Engelstalige minors• In 2012 doet tenminste 30% van de studenten tijdens studie

ervaring op in het buitenland

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

22 23

Brandsma streeft ook binnen zijn eigen faculteit naar een goede combinatie tussen doceren en professionaliseren: het personeels-beleid is gericht op deeltijdaanstellingen voor docenten. ‘Zo kunnen onze docenten hun baan blijven combineren met andere activi-teiten in het onderwijsveld. Dit zorgt er mede voor dat onze studenten altijd met actuele praktijkcases aan de slag kunnen.’ Professionalisering van de medewerkers van de faculteit, bijvoorbeeld door middel van promotietrajecten, vindt plaats op basis van nieuwe eisen vanuit de maatschappij en het onderwijs. Sinds kort werkt de faculteit met zogenaamde ‘leerteams’. Dit zijn heterogene teams van docenten, studenten van diverse opleidingsrichtingen en leerjaren en experts uit de praktijk. ‘Er is een praktijkopdracht waarvoor een team wordt samengesteld. Afhankelijk van de kennis die nodig is zoeken studenten en docenten elkaar gewoon op. En daar komen goede resultaten uit voort!’

De kennis die lectoren, docenten en studen-ten ontwikkelen, komt terug in de opleidingen en in de verschillende externe netwerken. Brandsma: ‘Zo werken lectoraten aan vraag-stukken waar leraren in de dagelijkse praktijk mee worden geconfronteerd. Bijvoorbeeld de ontwikkeling van nieuwe lesmethoden voor gemengde scholen. Het zou zonde zijn dit niet te delen.’ Het verspreiden van deze kennis is een taak van de kenniscentra. Tegelijkertijd moet de meerwaarde zichtbaar worden in het netwerk van beleidsontwikkeling: lokaal, regio-naal en landelijk. ‘Want alleen daar heb je invloed op de bekostiging van de leraren-opleidingen’ besluit Brandsma. En die bekostiging blijft de belangrijkste voor-waarde om als opleidingscentrum een substan-tiële bijdrage te kunnen leveren aan het opheffen van de lerarentekorten. De faculteit zet zich volledig in om die maatschappelijke doelstelling te bereiken.

Faculteit Educatie Interview

De faculteit heeft met 31 opleidingen het breedste opleidingsaanbod voor onderwijs in Nederland. Gelet op het groeiend tekort aan leraren in Nederland stelt Jan Brandsma, directeur van de faculteit, zichzelf de uitdaging om iedere geschikte student die binnenkomt ook echt te behouden voor het beroep: ‘Want uiteindelijk heeft ieder kind in Nederland recht op een goede leraar.’

Iedere student bij de faculteit Educatie krijgt zijn eigen leertraject afhankelijk van ervaring, interesse of problemen waar hij tegenaan-loopt. In nauwe aansluiting hierop kan hij zich gedurende de opleiding de benodigde kennis eigen maken. ‘Wij gaan uit van een professio-nele leraar, die op verschillende manieren kan lesgeven. Sommige leerlingen moet je echt aan de hand nemen. Bijvoorbeeld in het speciaal onderwijs. Anderen begeleid je meer competentiegericht. Zoiets moet je aanvoelen als docent. Wij leren dat onze studenten en passen het zelf ook toe.’

De opleidingen van de faculteit zijn niet alleen bedoeld voor studenten die nog leraar moeten worden. ‘Voor een professionele leraar is het van belang om mee te groeien met de veranderende vraag uit de maat-schappij,’ aldus Brandsma. De faculteit heeft sterke landelijke, regionale en lokale net-werken in de onderwijswereld ontwikkeld. Deze zijn gericht op vernieuwingen binnen het onderwijs en de verbinding tussen de scholen en de lerarenopleidingen (samen opleiden en professionaliseren). In deze net-werken wordt onder andere in de vorm van coachings- en opleidingstrajecten samen-gewerkt. Door deze trajecten probeert de faculteit ervoor te zorgen dat minder leraren de onderwijswereld vroegtijdig verlaten. Want vaak zorgt professionalisering ook voor meer werktevredenheid.

INTERVIEWFaculteit Educatie Jan Brandsma

STUDENTEN DIE KIEZEN VOOR DE FACULTEIT EDUCATIE ZIEN LESGEVEN ALS VAK

Interview Faculteit Educatie

24 25

minder op prijs en meer op kwaliteit van de dienstverlening. Voor de studenten betekent dit de blik verbreden: ze moeten kunnen samenwerken. Binnen de brede faculteit wordt over de grenzen van de vakgebieden heen gekeken. Studenten ontwikkelen nieuwe producten of concepten in multidisciplinaire samenwerking. We stimuleren hiermee niet alleen samenwerking, maar ook creativiteit. Vooraf staat niet vast wat de juiste oplossing is, deze moet ontwikkeld worden’. Dit betekent dat naast kennisdeling ook kennisvermeerde-ring onderdeel is van de opleiding. Het werk-veld ziet ook duidelijk kansen in onze aanpak; er worden actief opdrachten en stageplaatsen aangeboden.

‘De beroepspraktijk is overigens soms mede-financier van een lector. De faculteit heeft hierdoor direct contact met bedrijven over de actuele vraagstukken uit de beroepspraktijk. Die actuele kennis vertalen we dan weer in het bachelor en master onderwijs. Omdat er een groot tekort is aan gekwalificeerd technisch personeel wordt die bijscholing steeds belang-rijker. De faculteit is marktleider in Nederland op het gebied van duale opleidingen. ‘Het leuke van deze opleidingen is dat je de beroepspraktijk binnenhaalt. Docenten leren hier zelf ook weer van. Tegelijkertijd is tekort aan technisch personeel ook een bedreiging voor onszelf. Want het bedrijfsleven trekt hard aan onze docenten.’ Er wordt daarom veel aan-dacht besteed aan inspirerende werkomgeving en goede arbeidsvoorwaarden. Ons voordeel is dat veel vakmensen het uiteindelijk ook erg leuk vinden om hun inhoudelijke kennis te delen en de toepassingsmogelijkheden daar-van verder uit te diepen. Onze Utrechtse ingenieurs zijn een dankbaar publiek.’

Aan het woord waren leden van het facultair directieteam van FNT; Hans Hoving, Luuk Kuiper, Jan van Laake, Annemarie Slootweg, Liesbeth Tjabbes Meijer en Robert Blom.

Faculteit Natuur & Techniek Interview

De Faculteit Natuur & Techniek (FNT) biedt als enig opleidingsinstituut in Neder-land een volledig pakket aan technische opleidingen, onderverdeeld in ICT, Bouw, Industrie en Chemie & Life Sciences. Het brede aanbod blijkt studenten aan te spreken: bij een landelijk stabiele belang-stelling voor techniek wordt door de faculteit een groeiend studentenaantal geregistreerd. Kenmerkend voor de Utrechtse ingenieur is: vakkennis, multi-disciplinair, creativiteit, denkend in processen en ketens en communicatief in teamverband.’

Technische ontwikkelingen gaan snel en het opleidingsaanbod beweegt mee. Bijvoorbeeld bij ICT zie je dat de integrale benadering steeds belangrijker wordt, het gereedschap wordt geplaatst in de context. FNT biedt een supermarkt aan vakken, minors en afstudeer-richtingen voor ICT. De schakel tussen techniek en mensen krijgt steeds meer aandacht. In de nieuwe techniek staat “creativiteit” centraal onder andere bij het ontwikkelen van nieuwe producten. Producten die aan-sluiten bij de vraag van consumenten. ‘We spreken dan ook wel van design-engi-neering. Onderdelen van de productie vinden steeds vaker plaats buiten Nederland, maar de technische dienstverlening – het vertalen van de wens van de klant – is een groeimarkt in Nederland’. En dat betekent dat studenten breder geschoold worden.

Een ander thema is de ketenbenadering, iets dat vooral in de bouw nog sterk ontwik-keld moet worden. ‘Afstemming tussen verschillende marktpartijen blijkt nog steeds het grootste knelpunt. Aannemers en installa-teurs moeten meer samenwerken. Bedrijven fuseren in hoog tempo om de hele keten in eigen hand te krijgen: van ontwerp en con-structie naar beheer.’ De concurrentie is

INTERVIEWFaculteit Natuur & Techniek Facultair directieteam van FNT

Interview Faculteit Natuur & Techniek

ONS DOEL IS DAT ONZE STUDENTEN STRAKS BEKEND STAAN ALS “DE UTRECHTSE INGENIEURS”


Kenniscentra Hogeschool Utrecht• Kenniscentrum Specifieke zorg en Opvoeding• Kenniscentrum Innovatie van het (Beroeps)onderwijs• Kenniscentrum Diversiteit en Onderwijs• Kenniscentrum voor Sociale Innovatie• Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening• Kenniscentrum voor Innovatie en Business• Kenniscentrum Productontwikkeling• Kenniscentrum Procesinnovatie• Kenniscentrum Gebouwde Omgeving• Kenniscentrum Life Sciences• Kenniscentrum Communicatie en Journalistiek

Wat wordt de koers?

Nieuw perspectief op kennisDe kennissamenleving biedt een nieuw perspectief op kennis en kennisgebruik. Kennis is geen statisch gegeven, maar ontwikkeld zich voortdurend. Het systematisch kunnen bijstellen en vernieuwen van kennis is daarom heel belangrijk. Daarvoor is ook een andere professionele houding nodig: nieuwsgierigheid, creativiteit, kritisch denken en zelfstandig positie innemen en verdedigen. Studenten die de opleiding verlaten, hebben die houding nodig om mee te kunnen werken aan de innovatie van de beroepspraktijk.

OnderwijsinnovatieOnderwijsinnovatie moet vooral zichtbaar worden in de kerntaak van de HU: de hogeschool biedt van aantrekkelijke, uitdagende en hoog-waardige bacheloropleidingen. De kenniscentra kunnen daaraan bijdragen, want ze: • bieden actuele, op de beroepspraktijk toegesneden kennisbasis,• stimuleren vaardigheden om kennis systematisch te vernieuwen en• bevorderen specifieke accenten in de bachelorsopleidingen om

de toegang tot de arbeidsmarkt te vergemakkelijken.

De kenniscentra spelen ook een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de professionele masteropleidingen en de voorbereiding van studenten op een doorstroom naar de wetenschappelijke masteropleidingen.

ONDERZOEK

Onderzoek aan de HU richt zich op kennisontwikkeling en kennis-circulatie. Deze kennis is bruikbaar, komt voort uit maatschappelijke behoeften, is gericht op de professionalisering van de beroepspraktijk en voldoet aan internationaal gangbare methodische vereisten. In kenniscentra wordt door lectoren, onderzoekers, promovendi, studenten en beroepsbeoefenaren onderzoekend en ontwerpend samengewerkt aan bijdragen aan een goede beroepsuitoefening en aan goed onderwijs.

Waar staat de HU?

KennisinstellingDe HU is zich aan het ontwikkelen tot een kennisinstelling die bijdraagt aan de innovatie van de beroepspraktijk. Kennisontwikkeling en kennis-circulatie zijn daarom belangrijke thema’s in de komende periode. Onderzoek levert een bijdrage aan onderwijsinnovatie, ontwikkelings-mogelijkheden voor het personeel en innovatie van het beroepenveld. Om dit te realiseren zijn drie uitgangspunten belangrijk: het ontwik-kelen van kenniscentra binnen de faculteiten, een samenhangende programmering, evaluatie van toegepast onderzoek en het uitbouwen en verantwoorden van de onderzoekskwaliteit.

Onderwijs en onderzoekOnderzoek van HU heeft een sterke relatie met het onderwijs. Die relatie moet voortdurend bewaakt worden. Onderzoek draagt bij aan een stevige theoretische basis voor het onderwijs en biedt studenten een betere start op de arbeidsmarkt. Door de kenniscentra binnen de faculteiten te plaatsen is de relatie tussen onderwijs en onderzoek gewaarborgd. Zo kunnen lectoren optimaal bijdragen aan een sterke positie van de opleidingen in de kennissamenleving.

ProgrammeringHet onderzoek van de HU is georganiseerd in facultaire kenniscentra waarin lectoren en kenniskringen zich samen sterk maken. De kennis-centra werken aan de hand van een onderzoeksprogramma en een lectorenplan. Het onderzoeksprogramma werkt door in onderwijs-innovatie, in het hoger opleiden van de staf en in innovatie van het beroepenveld.


KOERS 2012 ONDERZOEK

Onderwijsinnovatie• Zorgen voor actuele kennisbasis in bachelor en master• Stimuleren van vaardigheden voor kennisontwikkeling• Investeren in professionele masters• Ondersteunen doorstroom van hoger beroepsonderwijs

naar wetenschappelijk onderwijs• Meer gepromoveerden binnen de staf• Iedere docent is een master• Bevorderen van professionele houding en ervaring

Innovatie beroepenveld• Alle kenniscnetra zijn betrokken bij innovaties in

de beroepsuitoefing• Ontwikkeling Creative Industries• Deelname Utrechts Sciencepark

Kwaliteit• Goed werkend systeem voor kwaliteitsverantwoording in 2009• Werken met referentiekaders: waardering onderwijsveld,

beroepenveld en peer-group

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Voor het personeelsbeleid van de hogeschool zijn de kenniscentra eveneens belangrijk. Om de maatschappelijke taak goed te kunnen uitvoeren is het van belang dat het gemiddelde opleidingsniveau van de docenten stijgt en het aantal gepromoveerden binnen de staf toeneemt. Promoveren is een manier om het gemiddelde opleidings-niveau binnen de HU te laten stijgen. De kenniscentra bieden hiervoor de passende omgeving.

Innovatie van het beroepenveldDe kenniscentra nemen intensief deel aan bredere maatschappelijke debatten op het raakvlak van kennis en arbeidsmarkt. In 2007 ontwikkelen verschillende kenniscentra een gemeenschappelijk regio-naal stimuleringsprogramma, Creative Industries, voor creativiteit en innovatie en in het bijzonder voor ICT, zakelijke dienstverlening en multimedia. De HU blijft ook intensief deelnemen aan de ontwikkeling van het Utrechtse Sciencepark, een ontmoetingsplaats voor het be-drijfsleven en kennisinstellingen, en het Centrum voor Ondernemer-schap en Innovatie.

Vasthouden van kwaliteitKwaliteit is voor de hogeschool leidend, ook als het gaat om kennis-ontwikkeling en onderzoek. In 2009 moet de HU een goed werkend systeem van kwaliteitsverantwoording hebben, dat past binnen de de HU en voldoet aan internationale standaarden. De ‘sci Quest’-methode biedt hiervoor de basis. Dat systeem maakt de beoordeling en onderlinge vergelijking mogelijk van alle lectoraten binnen de hogeschool. Daarnaast bepalen drie referentiekaders de kwaliteit van het onderzoek: de waardering van het onderwijsveld, het beroepen-veld en de wetenschappelijke peer-group.

30 31

De kenniscirculatie met het beroepenveld vindt plaats via het kenniscentrum. Het kern-thema binnen dit centrum is ‘innovatie en business’. Onderzoek is gericht op de drivers achter economische groei en innovatie en de businessaspecten die daarmee samenhangen. Momenteel zijn drie belangrijke hefbomen voor groei en innovatie te benoemen: ondernemersschap, ICT en internationalisering. Voor studenten is het van belang de betekenis van deze hefbomen te kennen en hierop in te kunnen spelen.

Een omgeving creëren die goed aansluit bij het toekomstig werkveld, dat is het doel. Daarom moeten studenten professioneel werken met afrekenbare contractactiviteiten. En om het begrip internationalisering tastbaar te maken, zorgt de faculteit voor een inter-nationaal georiënteerde leeromgeving. De faculteit zet uitwisselingsprogramma’s op met buitenlandse scholen en investeert in studiebeurzen voor studenten uit ontwikkelings-landen. ‘De meerwaarde van internationale studenten in je directe omgeving is dat er veel gemakkelijker kennisuitwisseling kan plaatsvinden,’ zegt Bogerd.

Tot slot wordt de ondernemersfilosofie ook teruggezien in de eigen bedrijfsvoering. De faculteit is trots op de organisatie van haar ondersteunende processen, ook wel ‘Operations’ genoemd. En ook het uitgebreide kwaliteitszorgsysteem waarmee verbeteracties gemanaged worden, de zogenaamde Cockpit, gooit hoge ogen. ‘Bij de loodgieter thuis lekt het, maar dat gezegde gaat bij ons niet op,’ besluit de directeur. En daarmee blijkt de Faculteit Economie en Management op alle fronten een echte businessschool te zijn.

Faculteit Economie & Management Interview

Een brede businessschool, zo beschrijft de Faculteit Economie & Management (FEM) zichzelf. Studenten worden er opgeleid voor de volle breedte van het bedrijfs-leven, waarbij specialisatie mogelijk is binnen het palet van produceren tot verkopen, aan consumenten of business-to-business en in binnen- of in buitenland. De studenten worden aan de basis al bekend gemaakt met de beroepspraktijk.

De focus van de faculteit is vooral regionaal gericht. Dat komt niet omdat zo’n 85% van de studenten uit deze regio komt, maar omdat de faculteit zich wil aansluiten bij de meest dominante economische regio. ‘De econo-mische groei en innovatie zitten voor een belangrijk deel in de sectoren creatieve industrie, cure and care en zakelijke dienst-verlening. Deze sectoren vind je in Utrecht,’ aldus Bogerd. En dit blijkt een goede aan-leiding om actief samenwerkingsverbanden met het bedrijfsleven aan te gaan: ‘Je hebt dan automatisch de ‘state of the art’ in huis. Dan lever je relevant, actueel en toekomst-gericht onderwijs. De faculteit wil in haar omgeving een duidelijke rol spelen als vraag-baak op het gebied van bedrijfseconomische processen.’

Directeur Bogerd geeft een voorbeeld: ‘Ondernemerschap is een volwaardig beroeps-perspectief voor hoger opgeleiden. Daarom zijn we in Amersfoort de opleiding Small Business & Retail Management gestart. Ook participeren we in het Centrum van Ondernemersschap en Innovatie. Dit centrum fungeert als vraagbaak voor het bedrijfsleven en is een stimulans voor beginnende onder-nemers, waaronder natuurlijk onze eigen studenten.’

INTERVIEWFaculteit Economie & Management Jan Bogerd

Interview Faculteit Economie & Management

ONS UITGANGSPUNT IS DAT STUDENTEN ELKAAR HIER MOETEN TEGENKOMEN, ZOALS ZE ELKAAR STRAKS OOK IN HET BEDRIJFSLEVEN ZULLEN TEGENKOMEN.


Bedrijfsvoering en financiënIn de afgelopen jaren heeft de HU de centrale organisatie gereorga-niseerd. De inrichting van een aantal Shared Service Centra was het belangrijkste onderdeel van die reorganisatie. Inmiddels heeft de HU dergelijke centra voor ICT, Administraties, Faciliteiten en Marketing & Communicatie. Professionalisering van de interne dienstverlening blijft ook de komende periode belangrijk.De financiële situatie van de HU is een aandachtspunt. Op korte termijn geeft de financiële situatie geen reden tot zorg, maar het bedrijfs-resultaat laat zich door extra ambities moeilijk sluitend maken. Informatie en communicatieOp het gebied van ICT is de afgelopen jaren veel bereikt: verbeterde infrastructuur en veel standaardisatie op hardware-gebied en in basis-software. Hierdoor zijn de beschikbaarheid, continuïteit en veiligheid verbeterd. In 2007 rondt de HU de overgang naar een nieuwe telefonie-infrastructuur af. Verder is veel aandacht besteed aan de implemen-tatie van het studievolgsysteem OSIRIS en de introductie van share-point als intranetvoorziening en voorziening voor samenwerken en samen leren. Het gebruik van deze voorzieningen moet in de komende periode verder verbeterd worden.

Samenwerking met partnersDe samenwerking met de ROC’s heeft concrete vorm gekregen in projecten in alle faculteiten. De groep mbo-ers is zichtbaar aanwezig en de faculteiten investeren in programmatische en pedagogisch- didactische aansluiting. Ook met de UU werkt de HU nauw samen. De UU en de HU beschouwen elkaar als preferred supplier. Voorbeelden van deze goede samenwerking zijn het stelsel van pre-masters, de mogelijkheid om over en weer minoren te volgen en het gezamenlijk studieloopbaancentrum. Op het gebied van onderzoek is een gestructureerde aanpak ontwikkeld waarmee medewerkers van de HU kunnen promoveren bij de UU. De HU en UU participeren in de Taskforce Innovatie Regio Utrecht die ondernemers wil helpen bij het vernieuwen van hun product, dienst of proces. In 2010 moet de regio in de top vijf staan van innovatieve regio’s in Europa op het gebied van life science, ICT, zakelijke dienstverlening, design en multimedia. De samenwerking met partners krijgt ook vorm in het Utrechtse Sciencepark.

KENNISORGANISATIE

Als kennisorganisatie is de hogeschool een werkgemeenschap van medewerkers en studenten. We respecteren en stimuleren ieders bijdrage. We kennen elkaar en dragen zorg voor verhoudingen waar-bij talent en professionaliteit tot ontplooiing komen. Diversiteit en een internationale oriëntatie vormen een verrijkende leidraad bij het werk. Cultuur en organisatie zijn gericht op samenwerking met het beroepenveld en met bedrijven en instellingen. De hogeschool draagt zo bij aan een kennissamenleving waarin hoogopgeleide professionals kunnen werken en worden opgeleid in een maatschappelijk relevante context en met besef van verantwoordelijkheid in de beroepsuitoefe-ning. Hiermee leveren we een actieve bijdrage aan innovatie van de beroepspraktijk, aan relevante netwerken en aan oplossingen van maatschappelijke vraagstukken.

Waar staat de HU?

MedewerkersDe HU wil uitgroeien tot een kennisorganisatie waarin studenten en medewerkers met ondernemers en opdrachtgevers uit de beroeps-praktijk met en van elkaar leren. Iedereen draagt bij om de doel-stellingen en ambities van de HU te realiseren. Sturen op resultaat en ontwikkeling is het basisprincipe voor het personeelsbeleid. Via de vastgestelde kerncompetenties maken medewerkers met hun leiding-gevende jaarlijks afspraken over resultaten en persoonlijke ontwikkeling.

StudentenStudenten van de HU zijn op de meeste onderdelen tevreden met hun opleiding. Vooral de waardering voor de docenten is toegenomen. Het is nu belangrijk om de tevredenheid nog verder te vergroten, vooral voor wat betreft de termijn voor toetsuitslagen, internationale aspecten en het betrekken van studenten bij kwaliteitszorg. Het onderwijs kan uitdagender en er is nog veel te verbeteren aan de interne communicatie en de onderwijsorganisatie.Veel studenten zijn bestuurlijk actief in de hogeschool. Deze studenten houden de hogeschool bij de les als het gaat om de kwaliteit van de dienstverlening en ze zijn ook vaak de aanjagers van innovatie. De hogeschool heeft dan ook een infrastructuur opgezet om studenten te ondersteunen in hun medezeggenschapsfunctie in de vorm van coaching en trainingen op het gebied van medezeggenschap (financiën, onderwijs- en examenreglement, onderhandelen) en advies.


Studenten zijn in de eerste plaats medevormgevers van het onderwijs binnen de HU-community en niet zozeer klanten. Toch moeten de resultaten van het studenttevredenheidsonderzoek omhoog, vooral op het gebied van waardering voor toetsing, internationalisering, de betrokkenheid van studenten bij de kwaliteitszorg, studiebegeleiding en informatievoorziening. In 2012 moet een score van 3.5 behaald worden op een schaal van 5.

Bedrijfsvoering en financiënDe HU heeft een gezonde financiële basis en ook de bedrijfsvoering is op orde. Maar er is meer nodig om de ambities van de HU te realiseren: professionalisering van de ondersteunende diensten, strategische keuzes voor bedrijfsvoering en het ontwikkelen van een financieel meerjarenperspectief.Niet alle vernieuwingen kosten geld en veel dingen kunnen efficiënter. Maar er is wel extra geld nodig om de ambities van de HU te realiseren. Handhaving van het marktaandeel op 10% is nodig om de financiële continuïteit op langere termijn te garanderen. Aan het professionali-seringsprogramma van de ondersteunende diensten is een financiële doelstelling gekoppeld die moet leiden tot besparingen in 2010. Daarnaast zal door strategische keuzes meer geld beschikbaar komen voor het primaire proces. De HU wil de middelen uit andere geld-stromen vergroten door actiever gebruik te maken van overheids-subsidies, middelen voor economische structuurversterking en voor Grotesteden- en minderhedenbeleid.De HU wil de bedrijfsvoering verder verbeteren door middel van een hoogwaardige ICT-infrastructuur. De ondersteunende processen vragen nu teveel tijd en die is nodig voor de intensivering van het onderwijs-programma. De inkoop en het contractmanagement worden verder geprofessionaliseerd en het facilitair bedrijf krijgt een regiefunctie, de uitvoerende werkzaamheden worden uitbesteed. Voor wat betreft huisvesting is intensivering van het ruimtegebruik nodig om het beschikbare budget niet te overschrijden en tegelijkertijd tot een kwalitatieve verbetering te komen.

Wat wordt de koers?

Waarden HUDe waarden van de HU spelen een belangrijke rol in het realiseren van de nieuwe koers. Die waarden zijn ‘gericht op de omgeving’, ‘professioneel en hoogwaardig’, ‘vernieuwend en ondernemend’ en ‘betrouwbaar en transparant’. De waarden van de Hogeschool Utrecht bewijzen hun kracht in hun gedeeldheid en in hun actieve toepassing. Medewerkers spreken zichzelf en elkaar er op aan. Waarden fungeren als inspiratie en als wegwijzer bij handelen en bij reflectie. Waarden in werking kunnen richting geven aan gedrag, handelen of beoordeling. Tegelijkertijd vormen ze een perspectief, het kan altijd beter.

Investeren in personeelDe HU kan de ambities in Koers 2012 alleen realiseren door te inves-teren in organisatieontwikkeling en in voldoende en goed gekwalifi-ceerd personeel. De verandering van onderwijsorganisatie naar kennisorganisatie en de stijgende functie-eisen op de arbeidsmarkt vragen ook om een hoger opleidingsniveau van docenten. De HU moet zorgen dat het personeelsbestand goed past bij de positie die de hogeschool in de kennissamenleving wil innemen. Doelstelling voor 2017: alle docenten hebben een mastergraad of volgen een masteropleiding, 20% van de docenten is gepromoveerd of bezig met een promotietraject. In de personele samenstelling is diversiteit zichtbaar en merkbaar.

De HU als aantrekkelijke communityIn de komende periode zullen veel docenten uitstromen. Dat betekent dat de HU nieuw personeel moeten werven in een tijd waarin een tekort aan hoger opgeleiden wordt verwacht. Vasthouden en aan-trekken van gekwalificeerd personeel is nodig om de ambities voor 2012 te kunnen realiseren. Diversiteit en internationale oriëntatie moeten ook in de samenstelling van het personeel goed terugkomen. De HU streeft onder andere naar instroom van docenten met verschillende culturele achtergronden.De HU biedt medewerkers én studenten een uitdagende leer- en werkomgeving, maar vraagt ook veel van medewerkers. Het is daarom belangrijk dat een goed beeld blijft bestaan van de manier waarop de medewerkers de ontwikkelingen ervaren. Dat moet ook zichtbaar zijn in de resultaten van het werkbelevingsonderzoek.


Samenwerking en netwerkenDe HU wil nog meer investeren in samenwerking met anderen. De samenwerking met de regionale opleidingscentra (ROC’s) en de UU wordt verder uitgebouwd. Structurele samenwerking met het voortgezet onderwijs vraagt nog veel aandacht. De HU wil meer investeren in samenwerking met instellingen voor hoger onderwijs in Europa en daarbuiten. Het vergroten van de internationale mobiliteit is een van de ambities van de HU. Goede contacten met alumni zijn belangrijk voor de aansluiting tussen de beroepspraktijk en de hogeschool. Bovendien wil de HU in het kader van ‘een leven lang leren’ alumni steeds meer laten delen in de kennis die de HU ontwikkelt. Daarnaast kunnen alumni een rol spelen bij de invulling van stages, het verzorgen van gastlessen en praktijk-opdrachten. Ze dragen bij aan een een rijke leeromgeving waarin studenten competenties verwerven en laten zien.

OrganisatiestructuurDe hoofdlijnen van de organisatiestructuur zullen de komende jaren niet veranderen. De faculteitsdirecteuren en het College van Bestuur blijven samen verantwoordelijk voor het strategische instellingsbeleid. De organisatie van het onderwijsproces moet de komende jaren wel opnieuw bekeken worden. Docenten geven aan dat er te weinig professionele ruimte is bij de invulling van het onderwijs. Onderwijs wordt steeds meer een teamverantwoordelijkheid en dat moet binnen de organisatie goed tot zijn recht komen. Tegelijk moeten we de professional de ruimte laten. Onderwijskundig leiderschap is in dat verband heel belangrijk. Daarnaast moeten de managementlagen geanalyseerd worden. Het is belangrijk dat zoveel mogelijk mens-kracht beschikbaar is voor het primaire proces. OrganisatiecultuurDe HU heeft de laatste jaren gewerkt aan het versterken van de externe oriëntatie door samenwerking met anderen en door bij te dragen aan ontwikkelingen in de regio. Kennis delen, gebruik maken van elkaars expertise, samenwerking tussen faculteiten en binnen verschillende domeinen worden steeds vanzelfsprekender. Er is veel aan het veranderen binnen de HU, maar nog niet iedereen is betrokken bij die verandering. Ook de gemeenschappelijke organisatiecultuur moet verder ontwikkeld worden. Een brede blik naar buiten, creativiteit en ondernemerschap zijn belangrijk voor de kennisorganisatie die de HU wil worden. Er moet ruimte zijn voor debat en dialoog op alle niveaus. Docenten, studenten en bestuur kunnen elkaar aanspreken op hun bijdrage aan de ontwikkeling van de hogeschool. Een open, stimulerend en inspirerend werken studie-klimaat vraagt veel van iedereen binnen de hogeschool. Coaching van medewerkers wordt steeds belangrijker.Een open houding en blik naar buiten zijn ook belangrijke waarden voor de bestuurlijke verhoudingen. De implementatie van een code voor deugdelijk bestuur, de zogenaamde governancecode hbo, levert hieraan een bijdrage. Een onderdeel van de code is de wijze waarop de hogeschool omgaat met instellingen die een groot belang hebben bij de HU, de stakeholders. Zij zijn intensief betrokken bij het opstellen van Koers 2012.

38 Koers 2012 Kennis is kracht

INVESTEREN IN ONZE MEDEWERKERS IS INVESTEREN IN ONZE STUDENTEN

KOERS 2012 ORGANISATIE

Investeren in medewerkers en studenten• In 2017 hebben alle docenten een mastergraad of volgen

een masteropleiding• In 2017 is 20% van de docenten gepromoveerd of bezig

met een promotietraject • Behoud van goede resultaten werkbelevingsonderzoek • In 2012 een score van 3.5 op het studententevredenheids-

onderzoek • Aantrekkelijke HU-community• Continue persoonlijke ontwikkeling

Organisatiestructuur• Meer menskracht voor primair proces

Organisatiecultuur• Organisatiecultuur verder ontwikkelen en externe

oriëntatie vergroten

Bedrijfsvoering en financiën• Hoogwaardige ict-infrastructuur, regiefunctie facilitair bedrijf

en intensivering ruimtegebruik• Handhaving van het marktaandeel op 10%• Inkomsten uit andere geldstromen vergroten• Winstgevende contractactiviteiten uitbreiden

Samenwerking met anderen• Samenwerking met ROC’s en UU verder uitbouwen• Samenwerking met voortgezet onderwijs verbeteren• Internationale mobiliteit vergroten• Alumninetwerk uitbouwen

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>> >>>>>>>>>>>>>>>

40 41

onderhevig. ‘Communicatie – en dat bedoel ik dan breed – komt steeds meer in het hart van beleid en organisatie, vormt daar een integraal onderdeel van. Bijzonder is dat ondanks de turbulente omgeving het werk-perspectief voor studenten nog steeds goed is. ‘De contacten met het beroepenveld zijn buitengewoon sterk. Organisaties weten ons te vinden en onze studenten zijn erg gewild. Ook voor de studenten zelf is het verande-rende werkterrein geen probleem. Uit onder-zoek van de Faculteit Communicatie en Journalistiek onder haar studenten blijkt de breedte van de opleidingen een belangrijke aantrekkingskracht te hebben.

Gelet op de omgeving, ziet de faculteit wel waar expliciete kansen liggen voor de studen-ten. Een goed voorbeeld hiervan is digitale communicatie, en met name het gebied van ‘creatieve concepten’. Daaronder vallen bij-voorbeeld webtoepassingen en mobiele telefonie als communicatie-instrumenten. Terwijl de ‘harde’ ICT-kant steeds meer uit-besteed wordt naar lage lonen landen, blijft de uiteindelijke concept-ontwikkeling toch duidelijk gestationeerd in West-Europa. Dit is een groeimarkt. Om concurrerend te blijven opereren heeft de faculteit een brede inter-nationale oriëntatie, wat resulteert in diverse internationale contacten met bedrijven, instellingen en scholen. Inmiddels worden succesvolle uitwisselingsprogramma’s opgezet voor medewerkers en studenten, wat interes-sante kansen biedt voor toekomstige werk-plekken. De directie ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. ‘Door onze kleinschalig-heid kunnen we flexibel inspringen op ont-wikkelingen in onze omgeving. Inhoudelijk en innovatief blijven we groeien. Ja, Utrecht, dat durf ik wel te beweren,staat midden in de actualiteit.’

Faculteit Communicatie & Journalistiek Interview

De Faculteit Communicatie & Journalistiek is in Nederland uniek, gezien het assor-timent dat zij op gebied van journalistiek, digitale communicatie én communicatie-management onder één dak aanbiedt. De mogelijkheid om minors van de verschil-lende opleidingen te combineren resulteert in studenten die als breed inzetbare, nieuwsgierige specialisten de faculteit verlaten. Dat is ook nodig, want het communicatie- en medialandschap is aan grote veranderingen onderhevig.

Een werkveld in beweging, dat vraagt om voortdurende innovatie. ‘Wij werken hier soms al aan middelen die pas over een paar jaar door de beroepspraktijk geadopteerd worden,’ aldus Désirée Majoor, faculteits-directeur. ‘Dat is noodzakelijk om de toekomst mee te bepalen. Want uiteindelijk weet niemand welke middelen over tien jaar gebruikt worden.’ Deze nieuwe middelen en methodieken worden uitgewerkt in het ‘laboratorium’, zoals de lectoraten van de faculteit gezien kunnen worden. Studenten en docenten kunnen hier goede ideeën halen en worden door de lectoren betrokken bij het onderzoek. Op deze manier krijgt de nieuwe kennis snel een plek in de opleidingen van de faculteit. Innovatie vraagt ook om goed ondernemerschap. Want nieuwe toepassin-gen moeten ook op de markt gezet worden. Désirée Majoor geeft een toelichting: Onze studenten moeten een plaats op de toekomstige arbeidsmarkt kunnen bemach-tigen. Ze moeten zich kunnen onderschei-den op kwaliteit, innovatie en ondernemer-schap. Daarom begeleiden we studenten om met lef te experimenteren.’

Niet alleen aan de middelenkant vindt een verschuiving plaats, ook organisatorisch en beleidsmatig gezien tzijn journalistieke en communicatiefuncties aan verandering

INTERVIEWFaculteit Communicatie & Journalistiek Désirée Majoor

DE BEHOEFTE AAN DE TRADITIONELE JOURNALIST OF COMMUNICATIE-DESKUNDIGE NEEMT AF; EEN CROSS-MEDIALE BENADERING VAN NIEUWS, INFORMATIE EN COMMUNICATIE WORDT GEVRAAGD.

Interview Faculteit Communicatie & Journalistiek


MISSIE

De Hogeschool Utrecht is een kennisorganisatie waar we door hoogwaardig onderwijs en onderzoek werken aan innovatie en professionalisering van de beroepspraktijk en aan de persoon-lijke ontwikkeling van talent. Daarmee dragen we bij aan de sociale, culturele en economische ontwikkeling van een open, rechtvaardige en duurzame samenleving.

KennisorganisatieAls kennisorganisatie is de hogeschool een werkgemeenschap van medewerkers en studenten. We respecteren en stimuleren ieders bijdrage. We kennen elkaar en dragen zorg voor verhoudingen waarbij talent en professionaliteit tot ontplooiing komen. Diversiteit en een internationale oriëntatie vormen een verrijkende leidraad bij het werk. Cultuur en organisatie zijn gericht op samenwerking met het beroepenveld en met bedrijven en instellingen. De hogeschool draagt zo bij aan een kennissamenleving waarin hoog-opgeleide professionals kunnen werken en worden opgeleid in een maatschappelijk relevante context en met besef van verantwoorde-lijkheid in de beroepsuitoefening. Hiermee leveren we een actieve en gezagvolle bijdrage aan innovatie van de beroepspraktijk, aan relevante netwerken en aan oplossingen van maatschappelijke vraagstukken.

OnderwijsDe HU kiest voor een innoverende onderwijsontwikkeling: competentie-gericht en vraaggericht, in een krachtige leeromgeving en met aan-dacht voor een stevige theoretische basis. In samenwerking met het beroepenveld zorgen we voor onderwijs dat aan hoge kwaliteitseisen voldoet. Studiebegeleiding en onderwijsorganisatie moeten het onderwijs optimaal ondersteunen.

OnderzoekOnderzoek aan de HU richt zich op kennisontwikkeling en kennis-circulatie. Deze kennis is bruikbaar, komt voort uit maatschappelijke behoeften, is gericht op de professionalisering van de beroepspraktijk en voldoet aan methodische vereisten. In kenniscentra wordt door lectoren, onderzoekers, promovendi, studenten en beroepsbeoefe-naren onderzoekend en ontwerpend samengewerkt aan bijdragen aan een goede beroepsuitoefening en aan goed onderwijs.

UITWERKING KOERS 2012

Dit boekje geeft de hoofdlijnen van de strategische koers van de Hogeschool Utrecht tot 2012. Koers 2012 moet op een aantal onder-delen nog verder uitgewerkt en verhelderd worden. Er zijn verschillen per faculteit en ook de ontwikkelingen in de omgeving bepalen de uitvoering. Maar de koers ligt nu vast en geeft richting aan de ontwikkeling van de HU in de komende periode.

De faculteiten en stafdiensten ontwikkelen meerjarenplannen om Koers 2012 verder te concretiseren. Er is ruimte voor een gedifferen-tieerde en geleidelijke aanpak. Voor de uitvoering van het strategische plan wordt gebruik gemaakt van de managementcyclus. Door daarbij aan te sluiten worden verbeteringen en vernieuwingen geen bijzonder-heden, maar normaal onderdeel van het werk. Het geeft ook de mogelijkheid om bij te sturen of andere prioriteiten te stellen. In het jaarverslag beschrijft de HU de voortgang van Koers 2012. De voortgang wordt ook besproken met studenten en externen. In 2009 volgt een review van het strategisch plan.

De koers is vastgelegd, maar de dialoog gaat onverminderd door. En iedereen kan daaraan bijdragen. Een professionele organisatie blijft altijd in beweging, op weg naar de dynamische en ondernemende kennisorganisatie die de HU in 2012 wil zijn.

44 Koers 2012 Kennis is kracht

TALENTVOLLE EN GEMOTIVEERDE STUDENTEN KRIJGEN ALLE RUIMTE EEN EIGEN RICHTING TE KIEZEN

WAARDEN

Gericht op de omgeving.We onderkennen ontwikkelingen in maatschappij en beroepspraktijk. We leveren hieraan door onderwijs en onderzoek een actieve en erkende bijdrage met een sterke regionale inbedding en internationale oriëntatie. Studenten en beroepsbeoefenaren leveren een waardevolle bijdrage aan de hogeschool. We maken ons werk zichtbaar voor iedereen die er belang bij heeft.

Professioneel en hoogwaardig.Kwaliteit is de leidraad bij ons handelen. Leren, delen van kennis en ervaring en samenwerken leveren het beste resultaat. Het ambitie-niveau ligt hoog.

Persoonlijk en betrokken.Samenwerken in een vertrouwde leer- en werkomgeving waarin studenten en medewerkers zich kunnen ontwikkelen en zich veilig en thuis voelen. Elk talent telt.

Vernieuwend en ondernemend.Door innovatie en verbetering weten en kunnen we meer: creatief en inspirerend. Betrouwbaar en transparant.Doen wat je belooft is een uitgangspunt, voor studenten, medewerkers en bestuur. Openheid, het nemen van verantwoordelijkheid en het afleggen van verantwoording zijn een kenmerk bij het werk van de hogeschool.

VOOR DE AANSLUITING TUSSEN MBO EN HBO MOETEN WE ONS RICHTEN OP DE ALGEMENE VAARDIGHEDEN VAN DE STUDENTEN

WAT GOED DAT HET COLLEGE VAN BESTUUR MET ONS IN DEBAT GAAT OVER DE STRATEGIE!

koers 2012

Documents