knowhow nebeer

2KnowHow

Consumenten hebben sterke persoonlijke voorkeuren voor dranken en zijn bijzonder merkvast

als het specifiek op frisdranken en bieren aankomt. Toch kunnen producenten niet alleen

daarop vertrouwen. Ze moeten altijd oog houden voor de wensen van de consument. Smaak,

gemak en afwisseling zijn zeer zeker belangrijk, maar consumenten laten hun keuze steeds

meer afhangen van hoe “groen” het product en de producent volgens hen zijn. De dranken-

industrie heeft deze trend opgepikt en loopt voorop bij het beschermen van het milieu en de

realisering van een veelbelovende toekomst. De producten en oplossingen van Norit leveren

een belangrijke bijdrage aan deze duurzaamheidsinspanningen.

Duurzaamheid is meer dan alleen maar een

woord. Duurzaamheid staat voor rekening

houden met de economische levensvatbaar-

heid van bedrijven, klanten en werknemers,

milieuvriendelijk behoud van natuurlijke

grondstoffen en maatschappelijke verant-

woordelijkheid voor het in stand houden en

waar nodig verbeteren van de kwaliteit van

leven op aarde. Anderen definiëren het direc-

ter en kenmerken duurzaamheid als “een drie-

ledig resultaat – economisch, sociaal-cultureel en

milieutechnisch.” Eén van de wereldwijd toon-

aangevende bedrijven definieert duurzaam-

heid eenvoudigweg als “zinvol presteren”.

Van alle industrieën was de drankenindustrie

één van de eerste die officiële duurzaam-

heids-programma’s ging ontwikkelen.

Alle bedrijven in de drankenindustrie zijn

voor de vervaardiging van hun producten

afhankelijk van voldoende water van goede

kwaliteit. Daarnaast wordt de wereld gecon-

fronteerd met de dreiging van een ernstig

langdurig watertekort. Daarom is dit een

groot aandachtspunt voor duurzaamheid.

Belangrijke producenten melden een

aanzienlijke reductie in waterverbruik in de

afgelopen drie jaar. Sommige streven daarin

zelfs hun doel voorbij van minder dan vier

liter waterverbruik per liter bier of twee liter

waterverbruik per liter geproduceerde drank.

Deze aanzienlijke reducties zijn het resultaat

van bekwaam management, praktische

procedures, metingen en controles en

efficiënter gebruik van bestaande apparatuur,

ondersteund door een geïntegreerde aanpak

van beheer en geoptimaliseerd gebruik van

water. Als de drankenindustrie echter haar

bestaansrecht wil veiligstellen en aan de

steeds strengere eisen betreffende kosten en

milieu wil voldoen, zullen zij – en anderen

met hen – moeten investeren in het verbeteren

van de kwaliteit en wereldwijde beschikbaarheid

van water door toepassing van innovatieve

technologieën voor watergebruik en water-

hergebruik.

Norit Clean Technologies – consumables,

componenten en gestandaardiseerde systemen

van wereldklasse – helpen onze klanten wereld-

wijd geld te besparen en het milieu te ontzien,

hun doelen voor vermindering van water-

verbruik te realizeren en hun bestaansrecht

veilig te stellen. In het algemeen bieden Norit's

Clean Technologies een hogere procesefficiëntie,

langere levensduur en kostenbesparing, wat

weer tot een duurzamere bedrijfsvoering leidt.

Sinds de laatste vakbeurs Drinktec zijn er vier

jaar voorbijgegaan. In die tijd heeft Norit

hard gewerkt aan het verfijnen van onze

beproefde technologieën, het zo goed moge-

lijk ondersteunen van onze klanten met onze

kennis, ervaring en diensten en aan R&D.

Onze uitgebreide portefeuille met meer dan

tien recentelijk gepresenteerde innovatieve

producten en duurzame oplossingen die in

nauwe samenwerking met klanten uit een

brede reeks drankspecialiteitgebieden zijn

ontwikkeld, wordt gepresenteerd tijdens de

Drinktec, die dit jaar van 14-19 september in

München plaatsvindt. U bent van harte

welkom bij onze stand in München of in een

ander land bij een andere gelegenheid. We

hopen u gauw te helpen geld te besparen,

het milieu te beschermen en met u samen te

werken aan een duurzame toekomst! No

doubts. Norit. Just proof.

René Kuipers

CEO Norit NV

Norit Clean Technologies voor een duurzame toekomst

3KnowHow

Water

Water in brouwerijen

Wereldwijd zien brouwerijen zich genood-

zaakt waterbesparingsprogramma’s serieus

in overweging te nemen, omdat ze worden

geconfronteerd met het feit dat meer dan 70

procent van het gebruikte water als afval-

water eindigt. Internationaal opererende

brouwerijen, zoals SABMiller en Heineken,

hebben duidelijke en ambitieuze doelen voor

de reductie van waterverbruik in hun duur-

zaamheidsrapporten opgenomen. Met

doelen van 3-4 hl waterverbruik per hl bier

als de minimumeis worden waterbeheer-

programma’s toegepast, trainingen voor

werknemers aangeboden en wordt er in

waterfiltratietechnologie geïnvesteerd.

Het urgentiebesef is groot. Stijgende water-

kosten, risico’s van bedrijfsstagnatie, slechte

waterkwaliteit en een wereldwijd toenemende

vraag naar zoet water dwingen de brouwe-

rijen om nu actie te ondernemen. Ook al

heeft de waterschaarste niet op elke brouwerij

ter wereld dezelfde invloed, toch kan niemand

het zich permitteren om de continuïteit van

het bedrijf op het spel te zetten of de druk

van wateren afvalwaterkosten op de

bedrijfslasten te negeren.

In verschillende landen, waaronder India en

Tanzania, zijn er gevallen waarin het water-

verbruik van de brouwerijen indruist tegen

de behoeften van de lokale gemeenschap.

Situaties als deze leiden tot versnelde wet-

geving van de overheid en verplichte investe-

ringen door de brouwerijen. In dergelijke

gevallen zetten brouwerijen een stap vooruit

op het pad van de duurzaamheid om te

vermijden dat ze publiekelijk aan kritiek wor-

den onderworpen die hun kostbare merk en

reputatie kan schaden.

Met 90 jaar ervaring en een uitgebreide reeks

watertechnologieën is Norit als geen ander in

staat om brouwerijen te helpen een duurza-

me waterstrategie toe te passen.

De actieve kool, membranen, pompen en

kwaliteitsbeheersingsapparatuur van Norit

behoren allemaal tot de wereldtop. Met deze

geavanceerde technologieën, samengebracht

in een geïntegreerd ontwerp zoals het duur-

zame brouwerij concept van Norit, kan een

waterbesparing van meer dan 50 procent

worden gerealiseerd in vergelijking met een

moderne brouwerij.

Norit heeft zijn gezamenlijke wereldwijde

wateren brouwervaring gebundeld in een

uitgebreide water-audit om brouwerijen en

mouterijen te helpen een duurzame waterbalans

te bereiken. Tijdens de Norit Water Audit

bepalen Norit en een team van de brouwerij

de water footprint van de brouwerij door de

diverse waterstromen in kaart te brengen en

te onderzoeken. Tijdens deze beoordeling

worden mogelijkheden voor de vermindering

van het waterverbruik vastgesteld, evenals

mogelijke systeem- en technische aanpassingen

om de waterconsumptie verder te reduceren.

De Norit Water Audit wordt afgesloten met

een financiële paragraaf, omdat Norit zich als

geen ander beseft dat duurzame maatregelen

ook zakelijk zinvol moeten zijn.

Overzicht van de Norit Water Audit:

• Strategischedoelen&richting

• Duurzamedoelen&richting

• Water-targets

• Huidigwaterprofiel

• Waterintensieveprocessen

• Waterreductie-targetsperproces

• Waterreductiemogelijkheden&

-oplossingen

• Businesscase

• Prioriteiten&actieplan

Henk Schonewille

4KnowHow

Norit News

Norit Nijhuis heeft recent een opdracht

ontvangen van een groot waterbedrijf in

Guangzhou, P.R. of China, voor de levering

van twaalf grote splitcase pompsets.

Aangezien de Asian Games in november 2010

in Guangzhou worden gehouden, zijn de

pompsets nodig om aan de extra drinkwater-

behoefte te kunnen voldoen. Een belangrijke

reden voor de klant om voor Norit Nijhuis te

kiezen is het extreem hoge rendement van de

pompen. Dit levert het

waterbedrijf een aan-

merkelijke besparing in

de energiekosten op.

Het Marina Barrage-project in Singapore, dat

doordePublicUtilitiesBoardvanSingaporeis

opgezet en waarbij pompen van Norit Nijhuis

worden gebruikt, heeft de Superior

Achievement Award gewonnen in een

wedstrijd die georganiseerd werd door de

American Academy of Environmental

Engineers (AAEE). Deze prijs wordt gezien als

één van de hoogst aangeschreven internationale

prijzen voor duurzame projecten. De Marina

Barrage is niet alleen een voorbeeld van

stedelijke waterduurzaamheid, maar voldoet

ook aan de verplichting van de landelijke

waterorganisatie om het milieu te beschermen.

De zeven drainagepompen, die gebruikt

worden om het waterniveau in het bassin van

de Marina Barrage onder controle te houden,

hebben elk een pompcapaciteit van 40 m3

water per seconde.

In juni 2009 werd tijdens een routine contro-

letest in Ziekenhuis Medisch Spectrum Twente

(MST) de legionellabacterie aangetroffen.

Het ziekenhuis besloot meteen alle 200

douches op deze locatie van Norit Filtrix

H2OK® ShowerFilters te voorzien om de

veiligheid van de patiënten te waarborgen.

Dankzij het uitstekende teamwork waren de

douchefilters binnen twee uur op locatie. En door

de plaatsing van deze ‘point-of-use’-bescherming

kreeg het ziekenhuis de tijd om te werken aan

structurele maatregelen om de groei van de

legionellabacterie in het leidingsysteem tegen te

gaan, door een goede controle van de status van

het waterleidingsysteem en een grondige

desinfectie van dat systeem.

De legionellabacterie kan de zogenoemde vete-

ranenziekte veroorzaken, die levensbedreigend

kan zijn voor patiënten met een verzwakt

immuunsysteem. Na de plaatsing van de douche-

filters voerde Norit Filtrix een controleprogram-

ma uit, waaruit bleek dat de filters de legionel-

labacterie effectief tegenhielden: de patiënt-

veiligheid is nooit in het geding geweest.

Pompen voor de Asian Games, Guangzhou

Sustainability Award voor Marina Barrage Singapore

Legionella-uitbraak in ziekenhuis

5KnowHow

[email protected]

Voor het Sydney Desalination Project in Kurnell heeft Norit Nijhuis onlangs twee ‘split-case’-pompen

geleverd met een gemeten rendement van meer dan 92 procent. Samen met het gemeten motorrendement

is de totale energiebesparing voor de klant meer dan 4 procent hoger dan gevraagd. Dit leidt tot een

potentiële besparing op de energiekosten van € 70.000 per jaar.

waterleidingsysteem van Sydney gepompt.

Deze waterdistributie over een dergelijke

lange afstand vereist zeer rendabele pomp-

prestaties.

De Water Delivery Alliance (WDA) is verant-

woordelijk voor het bouwen van de pijplijn

en gaf Norit Nijhuis opdracht pompen te

ontwerpen die aan de gewenste eisen

voldoen. Volgens het contract moest een

capaciteit van ongeveer 4.000 m3 per uur en

8.000 m3 per uur worden bereikt. De twee

‘split-case’-pompen zijn dienovereenkomstig

voor dit project ontworpen en geproduceerd.

Met een gemeten rendement van ruim 92%

tonen de tests van de pompen in de testfaci-

liteit van Norit Nijhuis zelfs betere resultaten

dan vereist, wat resulteert in aanzienlijke

besparingen op de energiekosten.

Wanneer het volledige project is afgerond,

zal dagelijks via het bestaande stedelijke

waterleidingnetwerk 250 miljoen liter drink-

water naar de 1,5 miljoen mensen in het

gebied rond Sydney gedistribueerd worden.

De twee pompen zijn geïnstalleerd in het

pompstation in Kurnell en zorgen ervoor dat

het gezuiverde water in het drinkwater-

leidingnet wordt gepompt. Het Sydney

DesalinationProject inKurnell iséénvande

oplossingen die in de behoefte aan drinkwater

voorziet, aangezien de watervoorziening in

de grootste stad van Australië door klimaat-

verandering, bevolkingsgroei en droogte

wordt bedreigd.

Ongeveer 15 procent van het drinkwater van

Sydney zal uit deze ontziltingsinstallatie

afkomstig zijn. Het water wordt na de omge-

keerde osmose (RO, reverse osmosis), een

proces waarbij ook duplexpompen van Norit

Nijhuis worden ingezet, in drinkwatertanks

opgeslagen. Vanuit de tanks wordt het water

door een 18 kilometer lange pijplijn in het

Aan het einde van de lente werd de Norit

Südmo Academy officieel geopend door enkele

leden van de Raad van Bestuur van Norit (René

Kuipers, Bernard ten Doeschot en Menno M.

Holter-man) en Managing Director Oliver

Rupps. Op regionaal niveau openden Rupps en

de Minister van Economische Zaken van Baden-

Würtemberg,ErnstPfister,deAcademy.

Norit Südmo Academy

Foster’s, een vooraanstaande wereldwijde drankproducent

en in Australië/het Pacifische gebied hét toonaangevende

bedrijf voor alcoholische dranken, heeft de c-DGM van

Norit Haffmans als standaard gekozen.

“Toen we Foster’s in 2008 bezochten, waren ze op zoek

naar een nieuw systeem voor zuurstofmeting om de doel-

matigheid te optimaliseren en de kwaliteitswaarborging te

verbeteren,” aldus Emmanuel Rurema, Sales Manager

Quality Control. Met de hulp van de lokale sales- en service-

partner (JWII), Melanie Hignett en Glen Wright (beide

Foster’s Yatrala Queensland), besloot Ian McInerney,

analytical specialist van Foster’s, de c-DGM voor de hele

Foster’s partnergroep eind 2008 te valideren.

Naast de aantrekkelijke kosten-batenverhouding en goede

inpasbaarheid in de bestaande processen waren de belangrijkste

redenenomhunbestaande Total PackageAnalyzer doorde

c-DGM van Norit Haffmans te vervangen de volgende:

• Kostenbesparing

•Lagereinvesteringskosten–één

apparaat voor de meting van

CO2 en O2

•Lagerebedrijfskosten:

- eenvoudiger te onderhouden

- minder bierverlies

- minder frequent kalibreren

• Accuraat productbeheer

• Reproduceerbaar en niet afhanke-

lijk van een operator

Foster’s Australia – standaardiseert op c-DGM voor bier

Uitmuntende prestatie pompen Norit Nijhuis in SydneyPompenmeteengemetenefficiëntievan92procent besparen energiekosten

6KnowHow

Beverage

De brouwerij-industrie is op het gebied van duurzaamheid aangekomen op het point of no

return. Nu de industrie haar maximumpotentieel heeft bereikt, worden conventionele oplos-

singen ingeruild voor “clean technologies”, technologieën die voldoen aan de steeds verder

stijgende verwachtingen op het gebied van kwaliteit, duurzaamheid en flexibiliteit en –

natuurlijk – lagere kosten. Het biermembraanfiltratiesysteem (BMF) van Norit zorgt voor een

duurzaam brouwproces en bijbehorende werkomgeving, vrij van de veiligheids- en gezond-

heidsrisico’s die waren verbonden aan filtratie met kieselguhr. En aangezien het doel is het

best smakende bier te brouwen, kun je niet om de meetbare verbetering in de smaak en col-

loïdale stabiliteit heen die met BMF wordt gerealiseerd.

Met meer dan 75 biermerken die tegenwoordig

met membranen van Norit worden

gefilterd, 22 ultra-moderne membraanfiltratie-

installaties en ruim 10 jaar ervaring heeft

Norit waardevolle ervaring met kieselguhr-

vrije bierfiltratie opgebouwd. Deze ervaring,

aangevuld met onze on-line systeembewa-

kingsservice voor bestaande installaties, heeft

de basis gelegd voor de ontwikkeling van de

nieuwe BMF-skid en membraanreinigings-

procedure.NoritProcessTechnologyzaldeze

in september tijdens Drinktec 2009 introduceren.

De nieuwe BMF is Norit's antwoord op de

ambitieuze duurzaamheidsdoelstelling van

de brouwerij-industrie en de behoefte van

brouwers om veel verschillende soorten bier

te brouwen om op de markt een speler van

betekenis te blijven.

Het nieuwe BMF-systeem voldoet aan twee

belangrijke duurzaamheidsprincipes: meer

doen met minder en gebruik van materialen

voor eenmalig gebruik vermijden. Het systeem

filtert meer bier met minder water en produ-

ceert minder vast afval. Membraanfiltratie

stelt brouwerijen in staat af te zien van het

eenmalige gebruik van kieselguhr dat schade-

lijk kan zijn voor de veiligheid en gezondheid

van werknemers en tot hoge verwijderings-

kosten en aanzienlijke problemen op het vlak

van de behandeling van vast afval

leiden.

Een gedifferentieerde productportefeuille

vraagt om een filtratietechnologie waarmee

snel tussen verschillende biertypes kan

worden geschakeld. De toegenomen flexibiliteit

en automatiseringsgraad van het nieuwe

BMF-systeem is zeer in trek bij brouwerijen

die lagere volumes of veel verschillende soor-

ten bier brouwen. Met de volledig geautoma-

tiseerde membraanfiltratie wordt de factor

arbeid tot een minimum teruggebracht.

Tegelijkertijd wordt de kans op een menselijke

fout tot een minimum beperkt en kan het

proces naar believen worden stopgezet of

gestart. Bij het omschakelen tussen biersoorten

zijn de bierverliezen minimaal en worden

door het automatisch legen van het filter nog

meer bierverliezen voorkomen.

De nieuwe BMF generatie van Norit biedt brouwers meer duurzaamheid en flexibiliteit

Tijdens Drinktec 2009 zal Norit Process Technology de nieuwe BMF generatie met

al zijn nieuwe kenmerken onthullen, waar-onder de verbeterde opschaalbaarheid, het

skidontwerp en een reinigingsprocedure, waardoor de bedrijfskosten worden

beperkt. Dit is slechts een van de vele redenen om tijdens Drinktec een bezoek te brengen

aan de Norit-stand!

7KnowHow

[email protected]

“De nieuwe BMF generatie is ontworpen als

toekomstbestendig systeem,” aldus Stan

Bergenhenegouwen van Norit Process

Technology. “Het stelt brouwerijen in staat hun

investeringen te beperken tot wat ze nu nodig

hebben en kan al naar gelang het gewenste

brouwvolume worden uitgebreid. Modulair ont-

worpen skids kunnen aan de filterlijn worden

toegevoegd, zodat voorafgaande investeringen

in extra capaciteit kunnen worden beperkt.”

Op mondiaal niveau zetten bevolkingsgroei en

de toegenomen vraag naar biobrandstoffen de

beschikbaarheid van hoogwaardige grondstoffen

onder druk. “De flexibiliteit van de nieuwe

BMF-skids biedt brouwerijen een eenvoudige

mogelijkheid om de gevolgen van fluctuaties in

de kwaliteit van grondstoffen te beperken,”

legt Bergenhenegouwen uit. “Met de BMF-

skids kunnen brouwers vertrouwen hebben in

zowel de kwaliteit als kwantiteit van hun

bierproductie.”

De BMF-technologie van Norit staat bekend

om haar positieve invloed op de kwaliteit van

het gefilterde bier. Het bier dat door het

BMF-systeem wordt gefilterd, bevat een

aanzienlijk lager gehalte aan verouderings-

componenten ten opzichte van met kiesel-

guhr gefilterd bier. Na drie maanden opslag

worden de verschillen tussen met kieselguhr

en met membranen gefilterd bier nog groter.

In tegenstelling tot kieselguhrfiltratie biedt

membraanfiltratie een permanente barrière

tegen stoffen die het bier kunnen doen

bederven, waardoor het een extra voordeel

heeft ten opzichte van conventionele methoden.

De ware doorbraak van BMF van Norit blijkt

uit het feit dat het met betrekking tot bedrijfs-

kosten en kapitaaluitgaven gemakkelijk de

vergelijking met een compleet kieselguhr

filter doorstaat en daarnaast de duurzaam-

heid en flexibiliteit verbetert. Met het voor-

uitzicht van wijdverbreide milieuwetgeving

en verhoogde afvalverwijderingskosten is het

de hoogste tijd om over te stappen op kiesel-

guhrvrije membraanfiltratie.

Rob Boogaard

8KnowHow

Beverage

HSO

DO

Oxidation

Liquid

Headspace

Een constante productkwaliteit is één van de belangrijkste factoren in de brouwerijen drankenindustrie. Een belangrijke kwaliteitsparameter

is de smaak van het product, die nadelig kan worden beïnvloed door onder andere contact met zuurstof tijdens het productie- en verpakkings-

proces. Tijdens de productie van bier bijvoorbeeld kan oxidatie een kartonsmaak of zelfs voortijdig bederf veroorzaken. Daarom wordt er extra

goed op gelet dat het product in een zuurstofvrije omgeving wordt vervaardigd. Met behulp van kieselguhrvrije biermembraanfiltratie (BMF)

van Norit kan het gehalte opgeloste zuurstof in bier worden beperkt, omdat bij deze filtratiemethode het proces gesloten blijft. Hoewel op

deze wijze de opname van zuurstof wordt beperkt, bestaat tijdens het productie- en verpakkingsproces nog steeds het risico van contact met

zuurstof.

Derhalve is het ook onder ideale verwerkings-

omstandigheden van groot belang om tijdens

het verpakkingsproces de Total Package

Oxygen(TPO)tecontroleren.DeInpackTPO/

CO2 Meter, type c-TPO, van Norit Haffmans

stelt een nieuwe norm in deze belangrijke

fase van kwaliteitsbeheersing.

Traditionele TPO-meting

OmdeTPOvaneenproducttebepalen,moet

de zuurstof in zowel de kopruimte (HSO) als

de opgeloste zuurstof (DO) in de vloeistof

worden gemeten. Er bestaan diverse analyse-

methoden om beide gehaltes te meten. Bij

traditionele systemen moet opgeleid

personeel verscheidene stappen en metingen

uitvoeren om de HSO- en DO-gehaltes te

bepalen. Alleen de monsterbereiding kost al

10 tot 15 minuten en omdat het product uit

de oorspronkelijke verpakking moet worden

gehaald, bestaat tevens het risico van contact

met zuurstof tijdens het meetproces. Daarnaast

is het met traditionele meetmethoden niet

mogelijk om vast te stellen of het om HSO of

DO gaat. Hieruit volgt het belang van een

geautomatiseerde methode voor het verrichten

van exacte metingen.

Verbeterde TPO-meting

Metbehulpvandec-TPOvanNoritHaffmans

kunnen brouwers en drankenproducenten de

laatste fase van het productieproces – het

verpakken – beter beheersen. Dit sterk

geautomatiseerde, flexibele systeem meet

zowel HSO als DO en vereist geen monsterbe-

reiding. Bovendien blijft het monster in de

verpakking, waardoor de kans op contact met

zuurstof in de omgeving sterk wordt geredu-

ceerd en dranken met pulp of vezels ook

kunnen worden gemeten.

Het systeem kan ook door minder getraind

personeel worden gebruikt. Zodra de meting

is begonnen, is toezicht op de volledig

automatische uitvoering niet langer nodig.

De resultaten van de individuele metingen

worden direct op het scherm van de c-TPO

getoond en kunnen in het laboratorium

worden geïnterpreteerd.

“Het meten van het totale zuurstofgehalte,

verdeeld in HSO en DO, is efficiënter en

maakt het mogelijk de resultaten van de indi-

viduele metingen veel beter te differentiëren,”

vertelt Peter Houwen, Product Manager

Quality Control bij Norit Haffmans. “Doordat

beide delen zuurstofgehalte gemeten wor-

den, worden onvolkomenheden in de pro-

ductie sneller geconstateerd waardoor betere

en afdoende maatregelen worden genomen.

Indien alleen het totale zuurstofgehalte

wordt gemeten, kan de exacte bron van de

productfout niet of slechts moeizaam worden

gevonden.”

Dit principe is gebaseerd op de beproefde

optische zuurstofmeettechnologie van Norit

Haffmans, die ook al wordt toegepast bij

tijdens het productieproces ingezette instru-

Duurzaamheid realiseren

Sterk geautomatiseerde optische zuurstofmeting

Luchtruimte

HSO

DO

Vloeistof

Oxidatie

9KnowHow

[email protected]

ComparisonTPOmeasurement

(novel method versus traditional mehod)

Novel

Samples

Traditional

menten voor kwaliteitsbeheersing. “Optisch

meten biedt producenten van bier en

dranken vele voordelen,” vervolgt Houwen.

“Zoals optimale productbewaking, zeer

nauwkeurige zuurstofmeting, meetresultaten

onafhankelijk van wie het systeem bedient,

gebruiksgemak, lage ijkfrequentie en lage

onderhoudskosten.”

Met behulp van de c-TPO kan het verpakte

product direct worden geanalyseerd, waar-

door de kwaliteitsborgingsanalyse kan

worden geoptimaliseerd. “Met dit unieke

meetsysteem helpen wij fabrikanten van bier

en dranken op het vlak van duurzaamheid en

traceerbaarheid van hun eindproducten,”

aldus Houwen.

Rendement van investeren

De tijd die op de monsterbereiding wordt

bespaard en het feit dat er minder getraind

personeel nodig is om de metingen te

verrichten, dragen beide bij tot het rende-

mentvandec-TPO.Bijdeberekeninghiervan

moet overigens niet alleen rekening worden

gehouden met het pure analysewerk en de

bediening, maar ook met de vereiste mate

van onderhoud en calibratie. Op basis van de

beoordeelde resultaten worden de in de

productiefabrieken uit te voeren onderhouds-

en herstelwerkzaamheden beheerst en wordt

gericht geoptimaliseerd. Dit draagt tevens bij

tot een ononderbroken productie.

Enomdatdec-TPOdirectzoweldezuurstof

in de luchtruimte als de opgeloste zuurstof

snel meet en daardoor de oorzaak van

contaminatie met zuurstof direct kan worden

aangewezen, wordt er geen duur product

verspild. Tijdens het afvullen – waar de laatste

productiefase plaatsvindt – is de invloed van

uitvaluiteindelijkhetgrootst.Dec-TPOstelt

de klant in staat de meest kritische fase te

beheersen en zo uitval te beperken en

tegelijkertijd bij te dragen aan de duurzaam-

heidsdoelstellingen van het bedrijf.

Frank Verkoelen

Sterk geautomatiseerde optische zuurstofmeting

VergelijkingTPOmeting

(nieuwe methode versus traditionele

methode)

Nieuw

Monsters

Traditioneel

10KnowHow

Pumps

Onder het motto “Voorkomen is beter dan genezen, spoor schade en slijtage pro-actief op”,

biedt Norit Nijhuis sinds een paar maanden een nieuwe dienst aan: het professioneel uitvoeren

van trillingsmetingen. Dit kan voor klanten een aanmerkelijke energiebesparing en verlenging

van de levensduur van pompen opleveren. Het weergeven van trillingen gebeurt aan de hand

van de drie vibratie-meetgrootheden: verplaatsing, snelheid en versnelling. De trillingsmeting

laat de werkelijke toestand van nieuwe, bestaande of gereviseerde pompen en ander

roterend equipment zien. Voor de klant betekent dit dat met een geringe investering een

defect of slijtage aan machinerie vroegtijdig kan worden opgespoord en onnodige stilstand en

reparatiekosten worden voorkomen. Het periodiek meten van trillingen draagt bij aan een

goede machineconditiebewaking (of predictive maintenance (PdM)). Daarnaast is het een

hulpmiddel om onderhoudsbeurten efficiënter te kunnen inplannen.

Het vakkundig analyseren en interpreteren

van de meetgegevens is essentieel bij het

bereiken van een goede machineconditiebe-

waking.DoordeinzetvaneenPdMdeskundige

met jarenlange ervaring op dit gebied is het

mogelijk om de trend- en spectragrafieken

die uit een meting voortkomen, juist te

beoordelen.

‘Ongeveer tachtig procent van alle machinede-

fecten is gerelateerd aan lagerproblemen’,

zegtJanvanDelden,PdM-specialistbijNijhuis

Services. ‘Te denken valt daarbij aan slechte

smering, uitlijnfouten, excessieve belasting,

foutieve montage of levensduuroverschrijding.

De exacte oorzaak komt aan het licht door

middel van de metingen en de spectrumanalyse.

We maken daarbij gebruik van professionele

apparatuur. Afwijkingen in de drie vibratie-

meetgrootheden verplaatsing, snelheid en

versnelling, geven een mogelijke storing aan.

Met een goed uitgevoerde machineconditie-

bewaking kan een geringe investering een

aanmerkelijke besparing op (productie)kosten

en energie opleveren, doordat de bron van

het probleem vroegtijdig kan worden weg-

genomen. Het aanhouden van incourante

voorraden reservedelen is niet meer nodig.

Het machinepark kan optimaal benut

worden, zonder onverwachte downtime.

De dienst wordt voorlopig alleen nog in

Nederland aangeboden. Inmiddels zijn bij

diverse klanten van Norit Nijhuis naar alle

tevredenheid trillingsmetingen uitgevoerd,

waarbij de PdM-specialist aan de hand van

een betrouwbare analyse de klant verder

helpt bij het uitzetten van een onderhouds-

plan.

Inge Sluijter

Nieuwe dienst van Norit Nijhuis: TrillingsmetingenEen aanmerkelijke energiebesparing en verlenging van de levensduur.

• Realisatievaneenproductiekostenbesparing

• Verlagingvoorraadkosten

• Minimalisatieenergiekosten

• Vroegtijdigdetecterenvanstoringen

• Verhogingvandemachinebeschikbaarheid

• Minimalisatievanonvoorzienestilstand

• Optimalisatievanonderhoudsbeurten

• Verkortingvandereparatie-enonderhoudsduur

• Verhogingvandelevensduurvandeinstallatie

• Verbeteringvandekwaliteitvanheteindproduct

Voordelen machineconditiebewaking voor de klant:

11KnowHow

[email protected]

Norit Nijhuis presenteert Visvriendelijke pompNorit Nijhuis heeft samen met FishFlow

Innovations een visvriendelijke pomp

ontwikkeld, die volgens de laatste officiële

test van VisAdvies BV meer dan 97% van de

passerende vis onbeschadigd doorlaat. Zelfs

100% van de paling met verschillende leng-

tes – in het wild een bijna bedreigde dier-

soort – komt onbeschadigd door deze pomp.

Een belangrijke duurzame innovatie, die

Norit Nijhuis samen met FishFlow aan de

markt presenteerd.

Nederland ligt voor een groot deel onder NAP

(waterpeil). Om de waterstand te beheersen en

de inwoners te beschermen tegen overstro-

mingen, zijn in het verleden gemalen, dijken,

stuwen en sluizen gebouwd.

Een aantal vissoorten trekt van zout naar

zoet water om zich te kunnen voortplanten.

Door de maatregelen van de Nederlandse

waterschappen om de waterhuishouding te

regelen, wordt deze natuurlijke vismigratie

verstoord. Bovendien sterven jaarlijks grote

hoeveelheden vis, doordat ze worden beschadigd

in de pompen van gemalen. Met als gevolg:

een nadelig effect op de visstand. De water-

schappen helpen de vis met visvriendelijke

methodes om door de Nederlandse wateren

te kunnen passeren. Echter is voor de pom-

pen in gemalen tot op heden geen duurzame

oplossing gevonden.

De bijzonderheid van de visvriendelijke pomp

zijn de waaier (hydrauliek) en leischoepen.

Die hebben een aangepaste vorm waarmee

een bepaalde stroming in het water wordt

gebracht, zodat de vis het gemaal veilig

passeert.

Op 15 juni jl. vond een onafhankelijk onder-

zoek van VisAdvies BV plaats door middel van

een praktijktest met de nieuwe visvriendelijke

pomp en levende vis. De pomp bleek meer

dan 97% visveilig. Bij dit mooie resultaat

hoeft niet te worden ingeleverd op de pomp-

prestatie. De visvriendelijke pomp haalt een

pomprendement van meer dan 80%.

Bij het aanpassen van een gemaal bouwt

Norit Nijhuis de pomp geheel volgens klant-

specifieke eisen, waarbij niet alleen de

visvriendelijkheid gewaarborgd wordt, maar

ook het rendement wordt geoptimaliseerd.

Dankzij die optimalisatie is het bij renovatie

in de meeste bestaande gemalen niet nodig

om de elektrische installatie uit te breiden.

Dit betekent dat aanzienlijk minder kosten

gemaakt zullen worden om een bestaand

systeem om te bouwen tot een visvriendelijk

systeem.

De nieuwe visvriendelijke pomp kan op maat

in het bestaande gemaal worden ingepast.

Afhankelijk van de situatie kan zelfs alleen de

hydrauliek vervangen worden om een

visvriendelijke pomp te realiseren. Daarbij

kunnen eventueel het pomphuis en de aan-

drijfmotor gehandhaafd blijven.

Norit Nijhuis helpt de klant met duurzame

oplossingen die energie besparen en natuur

en milieu beschermen.

Henk Jan van Essen

Net als de pompen in gemalen vormen de

lagedrukturbines van waterkrachtcentra-

les een groot gevaar voor migrerende vis.

Met de visvriendelijke pompprincipes van

Norit Nijhuis, kunnen ook de waaiers en

leischoepen van turbines visvriendelijk

worden gemaakt.

Visvriendelijke waterkrachtcentrales

12KnowHow

Worldwide

Van 14 tot 19 september komt de dranken- en

voedingswereld weer in München bijeen op

de Drinktec, ’s werelds grootste en belangrijk-

ste beurs voor technologie op het gebied van

dranken en vloeibare voedingsmiddelen. De

Norit Groep – één van de grootste exposanten

van Clean Technologies – zal tijdens de show

meer dan 15 innovaties voor de productie van

dranken en vloeibare voeding introduceren.

Menno M. Holterman, Chief Growth Officer

en lid van de raad van bestuur, vertelt hoe

belangrijk Drinktec is voor de Norit Groep en

haar gewaardeerde afnemers om zich op de

toekomst voor te bereiden. “Drinktec 2009 is

sterker dan ooit gericht op water,” aldus

Holterman. “Iedere fabrikant van drank en

voedingsmiddelen is voor zijn producten

afhankelijk van de beschikbaarheid en kwali-

teit van water. Met het oog op veranderende

regelgeving en het dreigende watertekort

wereldwijd, dat dramatische proporties

begint aan te nemen, is terugdringing van

het waterverbruik een absolute noodzaak.

Op het vlak van duurzaam produceren is de

uitdaging met betrekking tot water een

belangrijk aandachtspunt. Deze aspecten in

aanmerking genomen, kunnen dranken- en

voedingsmiddelenproducenten het zich niet

veroorloven het milieuaspect in hun activiteiten

te verwaarlozen als het streven naar een

betere en, belangrijker nog, veelbelovende

en duurzame toekomst een kans van slagen

wil hebben.”

Hoge kosten van grondstoffen, water, energie

en logistiek dwingen onze afnemers hun

investeringsbeleid bij te stellen en hun schaal-

voordeel te vergroten. Dit blijkt bijvoorbeeld

uit het feit dat enkele vooraanstaande brouw-

groepen onlangs hebben besloten om meer-

dere Greenfield-brouwerijen van drie tot vijf

miljoen hectoliter te realiseren in plaats van

hun bestaande Brownfield-fabrieken tot 10

of zelfs 15 miljoen hectoliter uit te breiden.

“In de vier jaar na Drinktec 2005 hebben we

wederom goed naar de markt geluisterd en

vervolgens onze beproefde technologieën

verbeterd en hard gewerkt aan vernieuwingen

om onze klanten nog beter van dienst te

kunnen zijn,” vervolgt Holterman. “We

hebben ons duurzame brouwconcept met

succes op de markt gebracht en zullen in

München een duurzaam softdrinks concept

introduceren. Naast het presenteren van de

nieuwste innovaties, technologieën en

oplossingen praten wij graag in de ontspannen

sfeer van onze stand met u over huidige

marktontwikkelingen en de toekomst van de

brouw-, dranken vloeibare voedingsmidde-

lenindustrie. Stap even uit de drukte van de

beurs en geniet met onze processpecialisten

van een glas membraangefilterd water of

bier.”

Norit op Drinktec

2009

Norit stand - Feiten en cijfers

Waar: Hal A3, Stand 313

Oppervlakte: 850 m2

Innovaties: 15

15-9 Norit Asian Night

16-9 Bijeenkomst van International

Section van IBD op Drinktec

16-9NoritStandParty

17-9NoritStandParty

Norit heeft innovatieve technologieën

ontwikkeld, zoals hygiënische afsluiters,

membraantechnologie voor waterleidingbe-

drijven, kooldioxidesystemen (CO2-systemen),

bierbereidingssystemen en kieselguhr-vrije

biermembraanfiltratie (BMF), die worden

samengebracht in het meest geavanceerde,

efficiënst en duurzaamste brouwconcept ter

wereld. Op de beurs introduceert Norit een

nieuwe generatie kieselguhr-vrije membraan-

filtratie: BMF (zie pagina 6).

Tijdens Drinktec presenteert Norit ook haar

innovatieve duurzame softdrinksconcept aan

producenten van koolzuurhoudende frisdranken

en (smaakjes) water. Het concept omvat naast

de beproefde technologie van Norit voor

proceswaterbehandeling en hergebruik van

afvalwater het met behulp van actieve kool

ontkleuren en desodoriseren van suiker, het

continu suiker oplossen en het continu meer-

strooms mengen met behulp van de precieze

afsluiter- en doseertechnologie van Norit

Südmo in combinatie met de betrouwbare

inline-kwaliteitsbeheersingsapparatuur van

Norit Haffmans.

Met de dubbelzitsafsluitertechnologie (DSV)

kunnen procesfabrieken op eenvoudige,

flexibele en ruimtebesparende wijze worden

geautomatiseerd. De nieuwe generatie afsluiters

in de DSV Complete-serie bieden ideale moge-

lijkheden voor in de fabriek voorgemonteerde

plug-and-play klepspruitstukken en blinkt uit

door verbeterde prestaties op basis van een

nieuw actuator- en inzetconcept. De nieuwe

generatie gedecentraliseerde stuurkoppen –

IntelliTop 2.0 – is ontworpen ter verhoging

van de efficiency in de fabriek en regelt,

Duurzame concepten

Kleppentechnologie

Highlights

13KnowHow

[email protected]

kertijd een constante kwaliteit en hoge smaak-

stabiliteit gedurende de houdbaarheidstermijn

van het product te realiseren.

VOS ROTA, de succesvolle lijn troebelheids-

meters, is uitgebreid met uitvoeringen voor

inline-troebelheidsmetingen. Een andere

innovatie van Norit Haffmans is de Inline

Alcohol/Brixmetingopbasisvaneenselectieve

meetmethode, waarmee preciezer kan

worden gemeten en het productieproces dus

beter kan worden beheerst.

Op het gebied van wijn en dranken op wijn-

basis introduceert Norit een innovatief water-

dispergeerbaar granulaat van actieve kool –

Bentonorit – dat in contact met een waterop-

lossing tot poeder wordt gedispergeerd, waar-

door het beter doseerbaar is en zo gemakkelij-

ker aan contacttanks kan worden toegevoegd

(zie pagina 18).

De behandeling van proces- en afvalwater is

altijd van cruciaal belang om aan de geldende

kwaliteitseisen maar ook de steeds verder aan-

gescherpte regelgeving te voldoen en dat

tegen de laagst mogelijke kosten. Het herge-

bruik van proceswater is tegenwoordig een

betaalbare oplossing voor het verminderen

van het waterverbruik. Met behulp van de

Water Audit van Norit kunnen klanten de

waterfootprint van een activiteit bepalen en

verminderen. Hierbij worden mogelijkheden

vastgesteld waarmee klanten hun waterver-

bruik kunnen verminderen en voorstellen

gedaan voor duurzame aanpassingen om de

vereiste of grootst mogelijke waterbesparing

te verkrijgen.

Norit stelt haar uitgebreide kennis van de

behandeling van afval- en proceswater ter

beschikking aan brouwerijen, mouterijen en

producenten van dranken, zuivel, medicijnen

en voedingsmiddelen overal ter wereld. De

AirliftTM MembraanBioReactor (MBR) van Norit

is de ultieme technologie om afvalwater in een

schone en veilige omgeving te behandelen. De

tubulaire membranen van Norit X-Flow, die

niet breken en beperkt vuil worden, werken

bij hoge fluxwaarden en hebben slechts een

kleine footprint doordat de membranen

buiten de bioreactor (zijstroom) worden

gehouden.

Na succesvolle proeven introduceert Norit

Südmo een proefinstallatie voor zandfiltratie

bij de behandeling van mineraalwater. Deze

unit verwijdert ongewenste aardalkaliën

en zorgt voor de ontluchting van methaan en

zwavelwaterstof via de tankdôme. In deze

proeffabriek kan onder productieomstandig-

heden worden getest en aan de hand daarvan

kan een geheel op de wensen van de klant

afgestemde installatie worden gebouwd.

Daarnaast vindt er tijdens de testfase minder

productverlies plaats.

DenieuweLineGuardUF-100vanNoritFiltrix

is een optimale point-of-entry-oplossing voor

hoogwaardig water voor frisdrankautomaten,

koffieapparaten en soortgelijke toepassingen

in de horeca. Het compacte watersysteem met

een capaciteit van 3,6 m3 per uur blinkt uit

doordat het een laag energieverbruik kent,

weinig onderhoud vereist en slechts een zeer

beperkte hoeveelheid afvalwater produceert.

Voor de productie van vloeibare gistings-CO2

moet de CO2 worden gekoeld tot -24 à -34 ºC.

Daarom is een CO2-terugwinningsinstallatie vaak

uitgerust met een koelinstallatie waarbij meestal

NH3 of freon als koelmiddel wordt gebruikt.

Deze koelmiddelen hebben nadelige effecten

op het milieu. Door het niet-corrosieve karakter

van CO2 is het een veilig koelmiddel voor mens

en milieu. Daarnaast beschikt CO2 over goede

thermodynamische eigenschappen. Met het

warmteterugwinningsysteem LiquiVap van

Norit Haffmans kan het energieverbruik van

CO2 terugwinningsinstallaties met wel 60%

worden teruggedrongen.

CO2 Gas Ethanol Scrubber is een beproefde

technologie van Norit Haffmans voor vergis-

tingsprocessen in bijvoorbeeld de wijnbouw

(zie pagina 19).

Samen met de o-DGM, een draagbaar apparaat

waarmee zeer snel en betrouwbaar opgeloste

zuurstof (DO) in water en afvalwater kan wor-

dengemeten,maaktdeInpackTPO/CO2 Meter

de Total O2 Management-productportefeuille

van Norit Haffmans compleet. Met de Inpack

TPO/CO2 Meter kan het totale zuurstofgehalte

in flessen of blikken worden gemeten door het

gehalte opgeloste zuurstof en het gehalte

zuurstof in de kopruimte van verpakte producten

in één meting te bepalen. Total O2 Management

stelt brouwers en drankenfabrikanten in staat

hun gehele productieproces tegen de laagst

mogelijke kosten te optimaliseren en tegelij-

Utilities

Proces- en afvalwater

Drinkwater

Duurzame concepten

Kleppentechnologie

Highlights

Ondersteuning kwaliteitsbeheersing

bewaakt en rapporteert over alle afsluiterfunc-

ties in de procesfabriek (zie pagina’s 14-15).

14KnowHow

Beverage

“DSV Complete” van Norit Südmo te zien op de Drinktec De uitgebreide lijn kleppen, afsluiters en componenten van Norit Südmo speelt een belangrijke rol in de fabrieken

waar voeding, zuivel, drank en farmaceutica worden verwerkt. Het productieproces in zijn geheel bepaalt de norm,

maar het gaat uiteindelijk om het eindproduct en de kwaliteit daarvan. Voor fabrikanten is het nu belangrijker dan

ooit om manieren te vinden de productie te verhogen en de kosten zo veel mogelijk te beperken. Norit Südmo is

met de D-serie mixproof afsluiters die steeds verder wordt geoptimaliseerd al ruim 15 jaar toonaangevend op het

gebied van kwaliteit en betrouwbaarheid. Norit Südmo toont in september op Drinktec 2009 de nieuwe generatie

mixproof afsluiters. De DSV Complete-serie beschikt over alle opties voor een duurzaam assortiment economische

en technische concepten voor de procesindustrie.

deze afsluiters wereldwijd tot eerstekeus-

technologie hebben gemaakt. En upgrades

zorgen voor nog betere prestaties in de toe-

komst.

Zoals altijd kunnen gebruikers kiezen tussen

lekarm- en lekvrij- schakelende afsluiters om

aan bepaalde toepassingseisen te voldoen.

Lekvrij-schakelendeafsluitersverdienenaltijd

de voorkeur indien u niet wilt dat er product-

verlies optreedt bij het schakelen van de

afsluiter.

Voor de nieuwe uitvoering is het gehele

assortiment afsluiters van afsluiterhuis tot

afsluiterzittingsafdichtingen opnieuw ont-

worpen op basis van de nieuwste technologie.

Verbeterde loopbussen, verkleinde loop-vlak-

ken, intelligente inbouwruimtes en speciale

contouren voor afdichtingen hebben tot

enorme voordelen voor de werking van de

afsluiters geleid. Zo is het afsluiterontwerp

dusdanig aangepast dat het opzwellen van

het afdichtingsmateriaal onder invloed van

temperatuur, reinigingschemicaliën of agres-

sieve vloeistoffen wordt voorkomen. Hierdoor

wordt de levensduur ervan verlengd en de

procesbetrouwbaarheid geoptimaliseerd.

Daarnaast kan de gehele DSV Complete-lijn

worden gebruikt met een bedrijfsdruk van 10

bar (145 psi).

Ter completering van de serie uitvoeringen

worden de mixproof afsluiters uitgerust met

klepsteelspoeling, waardoor de steel automa-

tisch wordt gereinigd als de zitting omhoog-

komt. Externe CIP reiniging van de steel en

lekruimte blijft beschikbaar voor processen,

waarbij het snel drogen, kristalliseren of uit-

harden van producten voorkomt.

Uit veiligheidsoverwegingen is veel aandacht

besteed aan het onderhoudsgemak van de

afsluiter. Zo is de hoofdveer van de luchtmotor

Mixproof afsluiters

Tegenwoordig dienen de producten

reinigingscycli in het productieproces

parallel plaats te vinden om

complexe installaties zo efficiënt

mogelijk te laten draaien. De

mixproof afsluiters van Norit Südmo

bieden bedrijven waar hygiënisch en

aseptisch gewerkt wordt de moge-

lijkheid om volautomatisch en be-

trouwbaar meerdere leidingstra-

jecten te schakelen. Deze mixproof

technologie garandeert dat alle

proces- en reinigingsvloeistoffen in

de complexe leidingsystemen ge-

scheiden blijven.

De mixproof afsluiters van Norit

Südmo bewijzen hun functie en

nut bij het gelijktijdig afvullen,

legen en reinigen van opslagtanks. Met

behulp van een matrix kunnen automatische

trajecten vanaf een aantal tanks naar meer-

dere leidingen worden geprogrammeerd,

waarbij vloeistoffen door de boven- en onder-

poorten van individuele afsluiters in de afslui-

termatrix worden geleid. De dubbelzittings-

uitvoering van de mixproofafsluiters zorgt

ervoor dat de verschillende vloeistoffen niet

met elkaar in contact komen.

De DSV Complete-serie van Norit Südmo

beschikt over alle sterke eigenschappen die

Een nieuwe generatie mixproof afsluiters

Uitvoeringsopties voor DSV Complete-

mixproofafsluiters

• Lekarm-schakelend

• Lekvrij-schakelend

• Klepsteelreiniging

• Taktbareafsluiterkleppen

• Reinigingbuitenkantvandeklepstelen

De voordelen van DSV Complete-

mixproofafsluiters

• Economische en toepassingsgerichte

modelopbouw

• Duurzameprocesbetrouwbaarheid

De voordelen van ons afdichtingsontwerp

• Langelevensduur

• Temperatuurbestendigheid

• Compensatie voor opzwellingsfactoren

bij verschillende vloeistoffen

Algemene/technische gegevens

in een kooi constructie ondergebracht en is

deze nu veiliger en onderhoudsvrij. De afslui-

terhuizen worden nog steeds van massief

smeedmateriaal geproduceerd en de afmetin-

gen ervan zijn onveranderd gelaten om syste-

men te kunnen uitbreiden of nieu-

we DSV Complete-afsluiters in

bestaande installaties te

kunnen inbouwen, wat de

continuiteit ten goede

komt.

Thomas Feldmeier

Wireless communication via PDA

15KnowHow

[email protected]

De nieuwste generatie van de stuurkop IntelliTop 2.0 is gelijktijdig

met de dubbele zitting afsluiters “DSV Complete” ontwikkeld.

Gedecentraliseerde regeling via een direct gemonteerde stuurkop

voor mixproof afsluiters garandeert een soepele afwikkeling van

alle processtappen. Vanzelfsprekend kan de IntelliTop 2.0 ook op

alle overige soorten kleppen, zoals vlinderkleppen en enkele

zittings afsluiters gebruikt worden.

De IntelliTop, het innovatieve, intelligente

communicatiesysteem van Norit Südmo, is

ontwikkeld om de efficiency van diverse

productieprocessen te verhogen door alle

afsluiterfuncties te regelen, te bewaken en te

rapporteren. Dit leidt tot snellere responstijden

en voorkomt vrijwel geheel het uitvallen van

de processystemen. Norit Südmo streeft voort-

durend naar betere prestaties, waartoe het

ontwerp van deze stuurkop is vernieuwd.

Twee nieuwe uitvoeringen van de IntelliTop

2.0 worden tijdens de Drinktec onthuld – de

24 V DC en de AS Interface. De DeviceNet en

110 V AC versies zullen volgen in 2010. Tijdens

de Drinktec kunnen bezoekers met eigen

ogen de voordelen van het bijzonder goed

doordachte modulaire ontwerp aanschouwen.

De IntelliTop 2.0 kan worden toegepast op

elke afsluiter waarop nu reeds een eerder

geleverde stuurkop wordt gebruikt. Het

modulaire ontwerp is tevens snel en gemak-

kelijk in onderhoud.

Deze innovatie is gebaseerd op een nieuw

ontwerp dat er niet alleen goed uitziet maar

ook uitzonderlijk goed functioneert. Het

voldoet aan de nieuwste technische criteria

voor de voedings-, dranken- en farmaceutische

industrie en kan snel en effectief ook aan de

buitenkant worden schoongemaakt. De cen-

traal geplaatste rondom zichtbare positie-

indicatie, die al eerder een belangrijk aspect

vormde van de IntelliTop 1.0, is in het

ontwerp gehandhaafd. Norit Südmo biedt

klanten de mogelijkheid om groen, geel of

rood te kiezen voor elke afzonderlijke klep-

positie van de procesafsluiter.

Norit Südmo heeft met de IntelliTop 2.0-stuur-

kop een nieuwe norm gesteld. Een decentraal

werkende regeleenheid stuurt en bewaakt

een procesafsluiter. Door het gemak bij het

opstarten en de korte luchtaanvoerwegen,

worden tijd en middelen bespaard en de

installatiekosten tot een minimum beperkt.

Aan de basis van de IntelliTop 2.0 ligt het

vermogen om maximaal drie schakelposities

van de procesafsluiter te volgen. Drie

programmeerbare knoppen zorgen ervoor

dat het proces snel en betrouwbaar

opgestart kan worden. Dit proces wordt

bevestigd door een positie-indicatie, terwijl

het gesloten trajectmeetsysteem tevens dienst

doet als beschermende buis om verwondingen

te voorkomen als de stuurkop open is en het

binnenwerk bij installatie van de stuurkop

beschermt.

De IntelliTop 2.0 kan alleen als klepstand-

meldsysteem worden gebruikt of als gecom-

bineerd klepstandmeld- en afsluiterschakel-

systeem, waarbij één tot drie magneetklep-

pen worden geactiveerd die voor een zeer

snelle luchtdoorvoer gebouwd zijn. Zij zorgen

voor snelle schakeltijden bij procesafsluiters

die veel stuurlucht nodig hebben. Als optie is

het mogelijk om de luchttoevoer van elke

magneetklep in te stellen om tot fijnafstelling

van de openings- en sluitingstijden van de

procesafsluiter te komen.

De IntelliTop 2.0 voldoet aan de eisen van

moderne automatiseringstechniek. Dankzij

de modulaire flexibiliteit van de stuurkop kan

deze zowel bij eerdere uitvoeringen worden

toegepast als voor updates naar een nieuwere

technologie in geautomatiseerde processystemen.

Dit betekent dat de IntelliTop 2.0 niet alleen

staat voor intelligentie, maar ook voor flexibi-

liteit, gebruiksvriendelijkheid, lage kosten en

procesbetrouwbaarheid. Deze stuurkop is

toonaangevend wat betreft modern industrieel

ontwerp.

Heiko Stark

Tweede generatie intelligentie:

Uitvoeringen:

• 24VDC

• ASinterface

Magneetkleppen:

• 0tot3

• Regelfunctie voor inkomende en uitgaande lucht

Positie-indicatie:

• 3internemettrajectmeetsysteem

• 1externe

LED-klepstand-indicatie:

• Groen/geel/rood

Beschermingsklassen:

• IP65/IP67incombinatie

Kenmerken en technische gegevens

De nieuwe IntelliTop 2.0 is niet alleen een lust voor het oog

16KnowHow

Water

De bezoekers van de Aquatech beurzen in Amsterdam, USA en China konden er al even kennis

mee maken: de nieuwe Norit Filtrix lijn van waterfilters voor consumentengebruik. Met de

Norit H2OK® lijn als uitgangspunt zijn waterfilters ontwikkeld die op het aanrecht geplaatst

worden of direct daaronder gemonteerd worden. Uitgangspunten daarbij: een oplossing voor

elk waterprobleem, een compleet, eenvoudig te installeren product en goed inspelen op de

wensen van consumenten wereldwijd.

Inmiddels staan de producten al enige tijd in

de markt en worden zowel via zorgvuldig

geselecteerde distributeurs als via de Norit

Filtrix webshop geleverd. De productlijn

bestaat nu uit de aQix, een Countertop water-

filter dat direct op het aanrecht geplaatst

wordt en de uFix, een Undersink systeem dat

onderin het aanrechtkastje kan worden

ingebouwd. De consument heeft voor beide

systemen de keuze uit 3 soorten cartridges:

de WaterPurifier+ (combinatie ultrafiltratie

membranen en actieve kool granulaat), de

WaterFilter+ (combinatie microfiltratie

membranen en actieve kool granulaat) en de

WaterConditioner+ (actieve kool blok met

vermogen tot loodverwijdering). Beide syste-

men worden compleet geleverd met het eer-

ste filter, al het benodigde installatiemateriaal

en een duidelijke handleiding in de belang-

rijkste wereldtalen en zijn voorzien van een

aantrekkelijke verpakking.

Norit Filtrix speelt met deze consumentenlijn

duidelijk in op de wereldwijde trend om

kraanwater een extra zuiveringsstap te geven

of gebotteld water te vervangen door gefil-

terd kraanwater. In het professionele gebruik,

zoals bij watercoolers, koffiemachines en

post-mix installaties is deze trend al enige tijd

zichtbaar. Zo zie je bij steeds meer restaurants

een mooie karaf met vers gefilterd water op

tafel verschijnen. Maar ook de consument begint zich

nu steeds meer te beseffen dat gefilterd water in veel

gevallen een betere keuze is. Natuurlijk speelt het

kostenaspect hierbij een rol, want gefilterd water is

immers veel goedkoper dan gebotteld water. Na

jaren van groei met dubbele cijfers is de verkoop van

gebotteld water duidelijk aan het afnemen en neemt

de verkoop van huishoudelijke waterfilters juist toe.

De wereldwijde economische crisis heeft hier zeker

aan bijgedragen, maar een andere reden – al is die

lastiger te meten – is zeer waarschijnlijk het negatie-

ve milieu aspect van gebotteld water. Zoals in de

vorige uitgave van KnowHow reeds uiteengezet, is

het energie- en grondstoffenverbruik en dus de

carbon footprint van gebotteld water vele malen

groter dan dat van gefilterd kraanwater, dat in alle

opzichten een meer duurzaam alternatief biedt.

Daarnaast is er sprake van een toenemend gezond-

heidsbewustzijn onder consumenten onder invloed

van publicaties over schadelijke stoffen in het kraan-

water zoals medicijnresten en microbiologische ver-

ontreiniging. Tenslotte is er ook nog een zeer prakti-

sche, maar daarom niet minder belangrijke, reden

voor consumenten om over te stappen: het scheelt

gewoon heel veel gesleep met zware flessen water

van winkel naar huis.

Frank van Heusden

Norit Filtrix introduceert een nieuwe lijn van consumentenproducten

17KnowHow

Beverage

Nadat Norit X-Flow de opdracht kreeg voor

de ultrafiltratie-installatie voor drinkwater in

de Duitse Eifel – de grootste in Europa – heeft

nu ook Norit Haffmans daar een project

binnengehaald.

De Duitse Bitburger Braugruppe, met produc-

tielocaties in Bitburg, Duisburg, Bad Köstritz,

Lich en Wernesgrün, heeft een CO2-

terugwinningsysteem van Norit Haffmans

gekozen voor de hoofdvestiging in Bitburg.

Het turnkeyproject wordt in 2009 opgeleverd

en in gebruik genomen.

“In de aanbesteding werd het project

omschreven als vervanging van de CO2-

terugwinningslijn 1,” aldus Markus Zutz, area

manager Norit Haffmans. “Maar toen wij de

bestaande installaties inspecteerden, beseften

we dat het project veel complexer zou

worden. Mede dankzij onze uitgebreide

ervaring hebben wij in onze offerte toen niet

alleen rekening gehouden met de installatie

in kwestie maar ook met de bestaande

systemen. Zo konden wij een totaaloplossing

presenteren voor de Bitburger Brouwerij.”

Over het besluit van de brouwerij om voor dit

project met Norit Haffmans in zee te gaan,

zei Christian Prechtl, projectmanager CO2-

terugwinningsinstallaties bij Bitburger

Braugruppe: “Aanvankelijk wilden we slechts

één van de bestaande installaties vervangen

en pas later een tweede identieke lijn toevoegen.

Maar het concept dat Norit Haffmans aan-

bood na inspectie van onze vestiging in

Bitburg en het uitvoeren van een gasanalyse

overtuigde ons ervan dat we opnieuw over

het project moesten nadenken. Hun concept

voorzag niet alleen in vervanging van de

bestaande installatie, maar ook in een combi-

natie met de bestaande systeemtechnologie,

waardoor het gehele systeem uiteraard

verder wordt geoptimaliseerd. Het was zeer

plezierig om een aanbod te ontvangen dat

voorzag in een uitgebreid integraal concept

waarmee we beide systemen kunnen optima-

liseren zonder de begroting te overschrijden.”

Als eerste stap wordt een compressorinstallatie

met een capaciteit van 850 kg/u geplaatst.

Onderstaande hoofdonderdelen zijn ontwor-

penvooreencapaciteitvan1.700kg/u,zodat

ze gecombineerd kunnen worden met de

bestaande installatie om de gewenste zuiver-

heid van de totale CO2-terugwinnings-

installatie te waarborgen.

• Gaswasser

• Pre-cooler

• Actieve-koolfilter/-droger met actieve

kool STC type B

Norit Haffmans leverde een turnkeyconcept

dat aan alle technische eisen van de Bitburger

Braugruppe voldoet en dat door een aantrek-

kelijke Total Cost of Ownership overtuigt.

Volgens Thomas Lauer, Divisiemanager

Techniek,ProductieenMilieuvandeBitburger

Braugruppe, past het nieuwe systeem naad-

loos in de bestaande moderne brouwfacilitei-

ten met geïntegreerd energiebesparingssysteem.

Het concept onderstreept hoeveel waarde de

brouwersgroep hecht aan verbeterde effici-

ency, verminderde CO2-footprint en duur-

zaamheid.

Michel Brueren

Oplossing Norit Haffmans is optimale combinatie van nieuwe technologie en bestaande systemen

18KnowHow

Bentonorit® disperses into Water

Activated carbon

De volgende keer dat u het glas heft en de

lichte amberkleur van een goede witte wijn

bewondert of de eiken, fruitige en peperige

aroma’s waarneemt, bedenk dan dat datgene

waar u zo van geniet deels te danken is aan

actieve kool. Wijn wordt net als vele andere

dranken, waaronder drinkwater, met actieve

kool beter, zuiverder of veiliger gemaakt.

Wijnbereiding is een complex en gestaag

proces dat deels kunst en deels wetenschap is.

Het proces moet zorgvuldig worden beheerst

om de best mogelijke wijn te produceren. De

kwaliteit van een wijn is van vele factoren

afhankelijk, waaronder de verschillende

eigenschappen van de druiven, de bodemge-

steldheid, het weer in de groeiperiode, de

manier waarop de druiven worden geoogst,

de gebruikte kunstmest en het snoeien van

de wijnstokken. De wijnbouwer moet dit alles

in overweging nemen bij het creëren van de

perfecte balans tussen aroma, kleur en smaak

van een specifieke wijn.

Eén heel waardevol middel dat wijnbouwers

al jaren gebruiken om ongewenste substanties

in wijn teniet te doen of eruit te verwijderen,

is actieve kool. Specifiek gezegd kan actieve

kool in poedervorm (PAC) worden gebruikt

om de kleur van wijn te veranderen, rode of

witte wijn te ontkleuren of ongewenste

geuren of aroma’s te verwijderen.

Voor een witte wijn, bijvoorbeeld, kan een

kleuraanpassing nodig zijn om de bruine

relateerde normen in de voedsel- en dranken-

industrieën. De Codex Oenologique

International, uitgebracht door de

Organisation Internationale de la Vigne et du

Vin, waarschuwt voor het gebruik van kool

die met metalen is geactiveerd. Dat is een van

de redenen waarom Norit dit proces nooit

gebruikt voor kool die wordt ingezet bij

voedselverwerking.

Ook kan de actieve kool van Norit tijdens de

wijnbereiding worden toegepast voor de

verwijdering van Ochratoxine A (OTA), een

mycotoxine geproduceerd door een schimmel

die op druiven groeit. Sinds 2006 heeft de EU

voor OTA een maximaal toegestane waarde

van 2 µg/kg vastgesteld, omdat het een

bekendcarcinogeenis.NoritCAPSUPER-WJis

een actieve kool van Norit met een zeer hoge

activiteitsgraad voor de verwijdering van

OTA.

Een feest voor de zintuigen – correctie van wijnkleur en -aroma

tinten te verwijderen, terwijl actieve kool bij

een rosé kan bijdragen aan het realiseren van

de subtiele verschillen tussen de rode

pigmenten. De aroma’s of ongewenste geu-

ren die uit wijn moeten worden verwijderd,

zijn onder andere complexe sulfiden die tij-

dens het wijngistingsproces zijn ontstaan,

bijproducten van de oxidatie of een overheer-

sende eiksmaak.

Net als dat er voor de productie van specifieke

wijnen verschillende druivensoorten worden

gebruikt, zo verschilt ook het type PAC dat

wordttoegepast.PACdievoorhetontgeuren

van wijn wordt gebruikt, wordt met stoomac-

tivatie geproduceerd. Waar een sterk ont-

kleurende kool nodig is om de wijn te verbe-

teren, is het gebruik van kool die met het

fosforzuuractiveringsproces is geproduceerd

veruit te verkiezen boven het gebruik van

kool die is geactiveerd met het zinkchloride-

activeringsproces vanwege de zuiverheidge-

Norit

Wine IndexFenoladsorptie

mg/l

OTA-adsorptie

Relatieve score

1) DeNoritWineIndex(NWI)iseenspecifiekeparametervoorNoritCAPSUPER-WJ

2) Ook verkrijgbaar als waterdispergeerbaar granulaat (Bentonorit-kwaliteit)

Ontkleurende kool

NoritCAPSUPER-WJ2) ≥ 1,0 1) 1 +++

NoritCASPF 0,9 1 +++

Norit CA 1 2) 0,6 1 ++

Desodoriserende kool

Norit DX 10 2) 0,3 4 ±

Multifunctionele kool

NoritSXPLUS 0,6 5 +

+++ = uitstekend ++ = zeer goed + = goed ± = matig

[email protected]

19KnowHow

Actieve kool tijdens het wijnbereidingsproces

PACwordtdoorgaans toegepastopmostof

wijn in contacttanks.DePACkandirect aan

de contacttank worden toegevoegd. Als

alternatief zijn er waterdispergeerbare

gegranuleerde producten beschikbaar

(Bentonorit®), zodat gemakkelijker kleinere

hoeveelheden, met een minimum aan kool-

stofdeeltjes in de lucht, direct aan contact-

tanks kunnen worden toegevoegd.

Vervolgens wordt de contacttank hetzij voort-

durend, hetzij tussen bezinkperiodes door

geschud. Na de benodigde contacttijd wordt

dePACuitgefilterdofsamenmetderestvan

het bezinksel op de bodem van de behandel-

tank verwijderd.

Wijnindex

Norit heeft de Norit Wine Index ontwikkeld,

een speciale testmethode waarmee de adsorp-

tiecapaciteit van onze actieve kool wordt

gemeten. Deze gestandaardiseerde methode

maakt deel uit van het ISO 9001-2000-systeem

voor de kwaliteitscontrole van actieve kool

die bij de bereiding van wijn wordt gebruikt.

De onderstaande aanbevolen kooltypen van

Norit voldoen aan de zuiverheidseisen voor

kool voor oenologisch gebruik in de Codex

Oenologique International.

Marcel Scholten

Vraagt u zich af hoe u de emissie van ethanol tijdens het wijngistings-proces kunt beheersen?Veel wijnmakerijen in Californië moeten

mogelijk hun emissie van ethanol tijdens het

gistingsproces verminderen om de vorming

van ozon op grondniveau te helpen vermin-

deren.

Als er geen verwijderingssysteem is geplaatst,

verdampt bij het gisten van de wijn een deel

van het geproduceerde ethanol van het wijn-

oppervlak en komt het via de CO2-gas-

ventilatiestroom in de lucht terecht. Deze

ventilatiestroom, die ethanol en andere

wateroplosbare bestanddelen zoals acetalde-

hyde bevat, wordt specifiek aangepakt voor

een maximale bescherming van het milieu

tegen vluchtige organische stoffen (VOC).

Wijnmakerijen moeten een oplossing vinden

om deze VOC op betrouwbare wijze, maar

tegen zo laag mogelijke kosten tot het

vereiste niveau te verwijderen.

De Winery CO2 Gas Ethanol Scrubber van

Norit Haffmans bevat beproefde technologie.

In deze wasser wordt van een doorpomp-

waterwassysteem gebruik gemaakt om water-

oplosbare onzuiverheden, voornamelijk

ethanol, te verwijderen uit CO2-gas dat als

bijproduct vrijkomt. Deze technologie, waar-

bij speciaal intern roestvrijstalen pakkingsma-

teriaal en een torenontwerp worden gebruikt,

biedt de meest effectieve, kostenbesparende

oplossing voor de verwijdering van VOS. De

apparatuur van Norit Haffmans levert een

optimaal waseffect met een zo laag mogelijk

waterverbruik.

De voordelen van deze technologie

• Geenenergienodig

• Constructievanroestvrijstaalals

bescherming tegen roest

• Specialepakkingvanroestvrijstaal

zorgt voor zo laag mogelijk

waterverbruik

• Geenrecirculatiepomp

• Weinigonderhoud

• Tegenstroomontwerp voor optimale

efficiëntie van adsorptie

• Efficiënteverwijderingvanethanol

Mary George

Water

20KnowHow

geproduceerd. Na oplevering van de tweede

fase kwam daar nog eens 900 m3 per dag bij,

resulterend in een totale afvalwaterstroom

van 2.400 m3 per dag.

Net als de mouterij zou de bouw van de MBR

ook in twee fasen worden gerealiseerd. De

uitbreidingen voor de tweede fase staan met

rood aangegeven in het stroomschema.

Ontwerp

Het influent komt de afvalwaterzuiveringsin-

stallatie binnen in de pompkelder, waar de

vaste stoffen door middel van bezinking wor-

den verwijderd. Het afvalwater gaat dan van

de pompkelder naar de buffertank, waarbij

de kafjes afkomstig van het kiemingsproces in

de mouterij uit het afvalwater worden

gefilterd door twee parallel geplaatste

gewelfde zeven. Daarna wordt het afval-

water door nog een paar zeven vanuit de

buffertank naar de bioreactor gepompt. Deze

fijne zeven verwijderen achtergebleven vaste

stof om ophoping in de bioreactor te voorkomen.

De bioreactor verwijdert COD en stikstof in

een pre-denitrificatieproces. Door de toevoe-

ging van ijzer(III)chloride kan eveneens

fosfaat worden verwijderd. Het behandelde

water wordt van het geactiveerde slib gescheiden

met behulp van de Crossflow-membraan-

technologie van Norit. Dit zijstroommem-

braanproces is gebaseerd op het principe van

snelheid. Door hoge snelheid in de membranen

ontstaat turbulentie waardoor de membranen

minder vuil worden. Als gevolg daarvan

kunnen de filtratietijden worden verlengd en

hoeft er minder vaak te worden schoon-

gemaakt.

Oplevering

De eerste fase van de Crossflow MBR werd in

mei 2008 opgeleverd. Binnen twee maanden

kon de MBR al de volledige afvalwaterstroom

van de eerste fase verwerken.

De tweede fase werd in februari 2009 opgele-

verd, waarmee de capaciteit op 2.400 m3 per

dag komt.

De grootste MBR in de moutindustrie draait uitstekendIn 2005 heeft Holland Malt, een moutfabriek

in Eemshaven, de eerste turnkey Crossflow

MBR van Norit in gebruik genomen. Kort na

de ingebruikname is de MBR installatie in

Eemshaven bezocht door vertegenwoordigers

van de Obolon brouwerij uit Oekraïne. In

2006 heeft Obolon besloten dat de Norit MBR

technologie onderdeel moest worden van

haar nieuw te bouwen Greenfield mouterij.

Over Obolon

Brouwerij Obolon is vernoemd naar een deel

van Kiev dat beroemd is vanwege het artesi-

sche water. Dit water van bijzonder hoge

kwaliteit wordt in het brouwproces van

Obolon gebruikt.

De brouwerij, welke nog stamt uit het

Sovjettijdperk, was bijzonder populair onder

de lokale bevolking en begon, na de

onafhankelijkheid van Oekraine, als eerste

bedrijf met de export van bier richting Europa

en de VS. Obolon wordt wereldwijd

beschouwd als traditioneel Oekraïens bier.

In tegenstelling tot de meeste Oekraïense

brouwerijen heeft Obolon eigen mouterijen.

Om aan de toenemende vraag te voldoen,

heeft Obolon de capaciteit van de moutpro-

ductie vergroot door in Chemerivtsy een

nieuwe mouterij te bouwen.

Project

De bouw van de Obolon-mouterij bestond uit

twee fasen. In de eerste fase van het project

werd gemiddeld 1.500 m3 afvalwater per dag

Influentdebiet 1.500m³/d 2.400m³/d

Aantal UF-skids 4 6

Aantal modules per UF-skid 6 6

Membraanoppervlak per UF-module 27 m² 27 m²

Ingebruikname Mei 2008 Maart 2009

MLSS 15g/l

Technische gegevens

Na oplevering

fase 2

Na oplevering

fase 1

Norit Crossflow MBR – Afvalwaterzuivering Obolon – Chemerivtsy - Oekraïne

21KnowHow

®

®

In Zeeuws-Vlaanderen is onvoldoende zoet

water beschikbaar om als proceswater voor

de lokale industrie te dienen. Tot op heden

wordt proceswater verkregen uit zout water

afkomstig uit de Westerschelde in een

proces dat veel energie en geld kost.

Inmiddels is een kostenbesparende methode

ontwikkeld om proceswater te produceren

uit communaal afvalwater in de gemeente

Terneuzen. Hiertoe zal de afvalwaterzuive-

ringsinstallatie De Drie Ambachten worden

uitgebreid. Met een maximale hydraulische

capaciteit van ruim 14.000 m3/dwordtdeze

afvalwaterzuiveringsinstallatie de op één

na grootste door Norit gebouwde

MembraanBioReactor (MBR).

De sterke kanten van de membraantechno-

logie van Norit X-Flow en de pomptechno-

logie van Norit Nijhuis zijn in dit uitmun-

tende MBR-concept samengebracht. De

pompen in deze MBR-installatie, waarmee

biomassa opnieuw door het membraansys-

teem wordt geleid, zijn speciaal ontworpen

en hoogst rendabel voor deze toepassing,

waardoor het energieverbruik met 25

procent wordt verlaagd.

Een MBR is een effectief en economisch

zuiveringsproces voor terugwinning en

hergebruik van water. Het hoogwaardige

afvalwater van de MBR zorgt ervoor dat er

onmiddellijk proceswater beschikbaar is

voor lokale bedrijven. Het gehele project is

een samenwerking tussen Waterschap

Zeeuws-Vlaanderen, Evides Industriewater

BV, Witteveen & Bos, Royal Haskoning en

Norit. De vier laatstgenoemde partijen

werken onder de naam Nethwater samen in

waterzuiveringsprojecten voor de internationale

procesindustrie.

Bouw van MembraanBioReactor van 14.000 m3/din Nederland

Membranen en pompen gaan hand in hand

Klantenondersteuning

Norit kan de operators van Obolon waar

nodig via internet assisteren. Na de inge-

bruikname was echter slechts beperkte onder-

steuning nodig. De operators leerden snel

met de Crossflow MBR te werken, ondanks

dat ze geen ervaring hadden met afvalwater-

zuivering.

Toekomst

Naast de crossflow-technologie heeft Norit

Membrane Technology tevens de Airlift™

technologie voor afvalwater ontwikkeld. De

eerste Norit Airlift™ MBR wordt nu gebouwd

voor een Russische moutgroep die bezig is

met de bouw van een Greenfield-mouterij in

Kursk.

De Norit AirliftTM-technologie heeft haar

waarde al bewezen in communaal afvalwa-

terzuivering en kent inmiddels ook industrië-

le toepassingen. Vanwege het zeer lage ener-

gieverbruik is het een veelbelovende techno-

logie.

Robin ter Maat

22KnowHow

Beverage

Op 4 oktober 1842 onthulde brouwer Josef

Groll op St Martin’s Market in Pilsen zijn

nieuwe creatie die voor veel sensatie zorgde:

nog nooit had iemand een goudkleurig bier

gezien. Naar aanleiding van protesten van de

inwoners van Pilsen over de slechte kwaliteit

en korte houdbaarheid van bier veranderde

Groll het brouwproces van open vaten met

bovengisting in ondergisting, het zogenaamde

lageren. De brouwers van Pilsner Urquell zijn

al ruim twee eeuwen bezig om ervoor te

zorgen dat het bier dezelfde speciale

ervaring biedt als in 1842. Dat heeft in 2006

geleid tot het besluit om kieselguhr geheel

uit het brouwproces te verwijderen en over

te schakelen op biermembraanfiltratie (BMF)

van Norit.

De historische Brouwerij in Pilsen, met de

beroemde brouwerijpoort, binnenplaats,

oude brouwerijkelders en het brouwmuseum,

trekt het hele jaar door toeristen. Jaarlijks

bezoeken tienduizenden bezoekers uit

Tsjechië en het buitenland de brou-

werij om het een en ander te

leren over de geschiedenis

van, en de unieke technolo-

gie, die wordt toegepast

voorhetmakenvanPilsner

Urquell.

We spraken met Tibor Kovács,

voormalig technisch directeur

vanPilsnerUrquell,ommeerte

weten te komen over het ambiti-

euze filtratieproject, waarbij de

brouwerij de conventionele kiesel-

guhrfilters verving door twee bier-

membraanfilter units, elk bestaande

uit 72 filters van Norit. Scheikundige

Kovács studeerde aan de Universiteit

van Boedapest en trad ruim 15 jaar gele-

den in dienst bij SABMiller. Na enkele uitzen-

dingen naar Zuid-Afrika en het Europese

hoofdkantoor in Boedapest kwam hij drie

jaar geleden als technisch directeur van

PlzenskýPrazdrojnaarPilsen.

“Ik vond het een enorme uitdaging om

technisch directeur te worden bij de brouwerij

van het wereldberoemde biermerk Pilsner

Urquell,” aldus Kovács. “Vooral omdat

PlzenskýPrazdrojin1999deelginguitmaken

van SABMiller.” SABMiller, één van de groot-

ste brouwconcerns ter wereld, was geïnteres-

seerd in Pilsner Urquell vanwege de rijke

historie van de brouwerij, de merkbekend-

heid in ruim 50 landen, de status als eerste

pilsener op aarde en de loyaliteit van de

Tsjechenjegensdebrouwerij.PilsnerUrquell

werd een van de internationale premiummerken

van SABMiller, samen met Miller Genuine

Draft,PeroniNastroAzzurroenGrolsch,dat

pas sinds kort onderdeel is van SABMiller.

“Dat Pilsner Urquell een internationaal

premiummerk van SABMiller werd, was

erkenning voor de twee eeuwen brouwken-

nis en constante aandacht voor goede en

constante productkwaliteit,” zegt Kovács.

“Maar als een van de paradepaardjes van

SABMiller stonden we wel voor de uitda-

ging om de rijke, oorspronkelijke smaak

overal ter wereld te garanderen. Onze

brouwmeesters waren bekend met de voor-

delen van membraanfiltratie ten aanzien

van de kwaliteit van het filtraat. Een van

hun uitgangspunten was het verlagen van

het ijzergehalte van het filtraat en het zo

veel mogelijk beperken van het aantal fijne

deeltjes achter het filter om aanslag te

voorkomen. Daarom hebben we diverse

alternatieve filtratiemethoden en meerdere

leveranciers onderzocht.”

“TIJDENSHETPROJECTWERDENTWEE

MEMBRAANFILTRATIE-SKIDSMETELK72

MEMBRANENGEÏMPLEMENTEERD”

Om meer inzicht in de alternatieve technolo-

gieëntekrijgen,voerdePilsnerUrquellmedio

2005 verscheidene pilotonderzoeken uit.

Destijds vond men het moeilijk om informatie

te verzamelen over alternatieven voor kiesel-

guhr. “Ook nu vinden wij dat zowel brouwe-

rijen als leveranciers van kieselguhrvrije

filtratie veel baat kunnen hebben bij het uit-

wisselen van informatie,” merkt Kovács op.

“In onze laboratoria hebben we een aanzienlijke

verbetering in de smaakstabiliteit van door

membranen gefilterd bier geconstateerd en

uit berekeningen is gebleken dat kieselguhr-

filtratie en membraanfiltratie vanuit kosten-

oogpunt vergelijkbaar zijn. Als relatief jonge

technologie biedt membraanfiltratie een

groot scala van mogelijkheden voor optimali-

satie.”RedengenoegvoorPilsnerUrquellom

diversemembraanleveranciersinPilsenuitte

nodigen.

“Toen was het de bedoeling om membraan-

filtratie uitsluitend toe te passen voor het

merkPilsnerUrquellenconventionelefiltratie

voor Gambrinus,” zegt Kovács. Uit het haal-

baarheidsonderzoek bleek echter dat het

goed zou zijn om membraanfiltratie in de

gehele brouwerij in te voeren. Afgezien van

de verbetering van de smaakstabiliteit waren

de stijgende kosten van kieselguhr verwijde-

ring en de Total Cost of Ownership (TCO)

daarvoor doorslaggevende redenen.

Na de verschillende membraanleveranciers te

hebben vergeleken, ging de voorkeur van

Pilsner Urquell uit naar de technologie van

Norit. “We waren onder de indruk van de

eenvoud van het systeem van Norit,” zegt

StanBergenhenegouwen,MarketingManagerbijNorit Process Technology, sprakmetTibor

Kovács,technischdirecteurvanPilsnerUrquell,overhoedeovergangvanfiltratiemetkiesel-

guhr naar de biermembraanfiltratie van Norit het brouwproces heeft beïnvloed.

Pilsner Urquell – het eerste goudkleurige bier ter wereld kiest voor membraanfiltratie

23KnowHow

„WÄHRENDDESPROJEKTSWURDENZWEIMEMBRANFILTRATIONS-SKIDS MIT JE 72 MEMBRANEN EINGEBAUT“

Kovács. “In tegenstelling tot andere mem-

braanleveranciers maakt Norit bijvoorbeeld

geen gebruik van een centrifuge. Een ander

voordeel van het systeem is dat als het proces

wordt verstoord door bijvoorbeeld het niet

voorhanden hebben van een helder bier tank

(BBT), het ontbreken van aanvoer voor het

filter of een stroomstoring, de filters gewoon

kunnen stoppen en later opnieuw beginnen.”

“Toen we met de overschakeling op membranen

begonnen, ontdekten we opnieuw dat

brouwen geen exacte wetenschap is,” merkt

Kovács op. “Alle kwaliteitsparameters waren

precies volgens of boven de specificaties en

de verwachte verbetering in smaakstabiliteit

werd ook meteen geconstateerd. Maar de

filtercapaciteit (output) voldeed niet direct

aan de verwachtingen. Norit en ons manage-

mentteam ontdekten onmiddellijk welke

processen gewijzigd moesten worden en er

werd een plan van aanpak opgesteld om de

output te vergroten.”

Ervaring na één jaar

“Op dit moment zijn wij een geheel kiesel-

guhrvrije brouwerij,” zegt Kovács. “Dat

betekent dat er jaarlijks zes miljoen hectoliter

PilsnerUrquellenGambrinusdoormembranen

wordt gefilterd. We zijn onder de indruk van

de constante kwaliteit van het filtraat en het

zeer lage zuurstofgehalte.” Het bedienend

personeel en management hebben het BMF-

systeem van Norit inmiddels volledig onder

controle en zien het als een cruciaal onder-

deel van het brouwproces. Op dit moment

klopt de hoogte van de kosten van het filtra-

tieproces met onze verwachtingen en met de

haalbaarheidsonderzoeken.

Projectbeschrijving

Tijdens het project werden twee membraanfil-

tratie-skids met elk 72 membranen

geïmplementeerd. (De configuratie van één

filtratielijn bestaat uit een buffertank voor

ongefilterd bier, de BMF-skid en een buffertank

voor gefilterd bier.) Tegelijkertijd werd er een

nieuweCIP-setgeïnstalleerdomdeskidsschoon

te maken. “Norit heeft een unieke technologie

footprint,” zegt Kovács. “Aangezien de BMF

van Norit bier met een bijzonder laag zuurstof-

gehalte oplevert, besloten we ook te investeren

in het waterontluchtingssysteem van Norit

Haffmans om het lage zuurstofgehalte tijdens

het vullen te behouden.

Verder wordt alle afsluitertechnologie gele-

verd door Norit Südmo, de pomp door Norit

Nijhuis en het hart van de technologie – de

membranen – uiteraard door Norit X-Flow.

Norit tekende ook voor het gehele automati-

seringssysteem van dit project. De hoge auto-

matiseringsgraad is een echt voordeel van het

systeem. Het zorgt ervoor dat het proces con-

stant is, evenals de kwaliteit van de output.”

Bierkwaliteitsprijs

“Vanaf het begin hadden we al de voordelen

van de verbetering in smaakstabiliteit door

de membranen en kort daarna had het

systeem zichzelf al terugverdiend,” zegt

Kovács.“IndeVS isPilsnerUrquelldoorhet

vooraanstaande Beverage Testing Institute

(BTI) bekroond met de hoogste score die een

pilsener ooit heeft behaald voor smaak en

kwaliteit: 93 van de maximaal 100 punten na

een blinde sensorische beoordeling door een

jury van onafhankelijke deskundigen. Zonder

meer bewijs dat we status hebben gekregen.”

Kunt u achteraf stellen dat de totale vervan-

ging van diatomeeënaarde door membranen

in verhouding staat tot de uitvindingen van

Groll in 1842? “De uitvindingen van Groll

veroorzaakten natuurlijk een revolutie waar

80% van de brouwerijen mee te maken

kreeg. De effecten van membranen zullen

kleiner zijn, maar membranen sluiten naad-

loos aan op de ambitie van Groll om een

beter bier te brouwen,” aldus Kovács.

Nieuwe brouwnorm

“Door de invoering van deze nieuwe techno-

logie kan overal ter wereld van het frisse,

unieke karakter van Pilsner Urquell worden

genoten,” zegt Kovács. "De goede samenwer-

king tussen ons management en het team van

Norit heeft geleid tot een geïntegreerde

oplossing waar we trots op kunnen zijn en die

in onze ogen een nieuwe wereldnorm heeft

gesteld op het gebied van bierfiltratie.”

Stan Bergenhenegouwen

Tibor Kovács

Pilsner Urquell – het eerste goudkleurige bier ter wereld kiest voor membraanfiltratie

KnowHow Published by Norit NVHertmerweg42/cP.O.Box897620 AB BORNEThe Netherlands Chief EditorsMenno M. HoltermanSimone Bäro Editorial BoardGrace MalaiholloHansLangeSjoerd van der SterrenWilma Deen

Copy EditorMary George DesignSPPR Pleaseaddressanyquestionsabout the content [email protected] To subscribe to KnowHowemail: [email protected] visit www.norit.com

Beverage

24KnowHow

Adelholzener Alpenquellen, een vooraan-

staande mineraalwater producent gevestigd in

de regio Chiemgau in Duitsland, voldoet met

haar nieuwe en ultramoderne installatie aan

de huidige marktuitdagingen voor maximale

kwaliteit, met behoud van productieniveau

tegen lagere kosten.

In 2007 startte Adelholzener Alpenquellen met

de bouw van een nieuwe centrale mineraalwa-

terinstallatie. Norit Südmo werd als projekt-

partner uitgekozen, omdat hun ontwerpvoor-

stel voorzag in lagere energie- en materiaal-

kosten en gelijktijdig de voor de zuivering van

water benodigde ruimte verkleinde. Adel-

holzener Alpenquellen koos als milieubewust

bedrijf voor het duurzame concept van Norit

Südmo.

De nieuwe installatie heeft zeven waterbehan-

delingslijnen, elk ontworpen met een

maximumcapaciteitvan60m³/u. Indeinstal-

latie kan water uit twee bronnen over verschil-

lende filterlijnen worden verdeeld, waardoor

de betrouwbaarheid groter en de kans op een

storing kleiner is.

De centrale bevat een afsluitermanifold op

twee niveaus dat het water van de twee

bronnen naar de filterlijnen leidt en ze samen

naar de twee hoogreservoirs voert die uitge-

rust zijn met 30 mixproofafsluiters. Dubbele

“block-and-bleed” vlinderklepafsluiters waarin

geschakeld kan worden tussen afdichten en

afblazen werden gebruikt om de ‘cleaning-

in-place’ (CIP) met het afsluitermanifold te

verbinden.

Vervolgproject dankzij de expertise van Norit

Südmo

Naast het waterbehandelingsproject, dat in

mei 2009 in gebruik is genomen, is Norit

Südmo nu ook voor een tweede project inge-

schakeld. Dit project gaat om een opslagruimte

met drie nieuwe mineraalwatertanks. Norit

Südmo was verantwoordelijk voor het ontwerpen

en het op de waterbehandelingslijnen aanslui-

ten van de tanks. Sinds de inbedrijfstelling in

juni worden de beproefde manifolds met

mixproof afsluiters gebruikt om het mineraal-

water vanaf de waterbehandelingslijnen te

verdelen over de watertanks die op een heuvel

staan. Daarnaast worden ze ingezet voor de

verdeling over drie ondergrondse lijnen voor

transport naar de productielijnen in de

installatie die zich in het dal bevindt.

Dankzij deze moderniseringsmaatregelen

kan Adelholzener Alpenquellen de bestaande

bronnen nog flexibeler benutten, waarmee

de basis is gelegd voor een duurzame

productie in de toekomst.

Sascha Wesely

Beiers bedrijf versmelt rijke historie met duurzame toekomst

Adelholzener Alpenquellen:

knowhow nebeer

Documents