Jan MatejkoJan MatejkoKraków 1838 - Kraków 1893Kraków 1838 - Kraków 1893

Najwybitniejszy przedstawiciel polskiego malarstwa historycznego XIX wieku. Najwybitniejszy przedstawiciel polskiego malarstwa historycznego XIX wieku. W 1852-58 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (u W. K. Stattlera i W. W 1852-58 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (u W. K. Stattlera i W.

Łuszczkiewicza), 1859-60 w Monachium (u H. Anschütza) i Wiedniu. Łuszczkiewicza), 1859-60 w Monachium (u H. Anschütza) i Wiedniu. Od 1864 członek Towarzystwa Naukowego w Krakowie i wielu akademii zagranicznych. Od 1864 członek Towarzystwa Naukowego w Krakowie i wielu akademii zagranicznych. Od 1873 dyrektor Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. Od 1873 dyrektor Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie.

Od połowy lat 50-tych tworzył obrazy głównie z dziejów ojczystych, poprzedzone wnikliwymi Od połowy lat 50-tych tworzył obrazy głównie z dziejów ojczystych, poprzedzone wnikliwymi studiami historycznymi i zabytkoznawczymi. Większość z nich to ogromnych rozmiarów studiami historycznymi i zabytkoznawczymi. Większość z nich to ogromnych rozmiarów kompozycje o wielkiej sile wyrazu, które cechuje połączenie realistycznej obserwacji i kompozycje o wielkiej sile wyrazu, które cechuje połączenie realistycznej obserwacji i dokumentalnej ścisłości szczegółów z przejaskrawioną gestykulacją i dynamicznymi układami dokumentalnej ścisłości szczegółów z przejaskrawioną gestykulacją i dynamicznymi układami kompozycyjnymi całości obrazu.kompozycyjnymi całości obrazu.

Matejko był jednym z największych polskich portrecistów. Portrety: Matejko był jednym z największych polskich portrecistów. Portrety: Żony w sukni Żony w sukni ślubmejślubmej (1879), (1879), A. PotockiegoA. Potockiego (1879), (1879), S. TarnowskiegoS. Tarnowskiego (1890), znakomity (1890), znakomity AutoportretAutoportret artysty (1892). artysty (1892).

Matejko wykonał jedno z największych dzieł malarstwa monumentalnego - polichromię w Kościele Matejko wykonał jedno z największych dzieł malarstwa monumentalnego - polichromię w Kościele Mariackim w Krakowie (1889-91). Dużą popularność zyskał cykl rysunków Mariackim w Krakowie (1889-91). Dużą popularność zyskał cykl rysunków Poczet królów i książąt polskichPoczet królów i książąt polskich (1890) oraz album (1890) oraz album Ubiory w PolsceUbiory w Polsce (1860). (1860).

Uczniami Matejki byli m.in.: Jacek Malczewski, Józef Mehoffer, Stanisław Wyspiański. Uczniami Matejki byli m.in.: Jacek Malczewski, Józef Mehoffer, Stanisław Wyspiański.

Dzieła Matejki, przesycone głębokim patriotyzmem, ukazywały społeczeństwu polskiemu wizję Dzieła Matejki, przesycone głębokim patriotyzmem, ukazywały społeczeństwu polskiemu wizję przeszłości i odegrały dużą rolę w umacnianiu świadomości narodowej. Podczas II wojny przeszłości i odegrały dużą rolę w umacnianiu świadomości narodowej. Podczas II wojny światowej najważniejsze dzieła zostały ukryte (np. światowej najważniejsze dzieła zostały ukryte (np. Bitwa pod GrunwaldemBitwa pod Grunwaldem zakopana w zakopana w Lublinie). Lublinie).

Po 1945 większość dzieł Matejki odnaleziono i poddano konserwacji. Obecnie znajdują się głównie Po 1945 większość dzieł Matejki odnaleziono i poddano konserwacji. Obecnie znajdują się głównie w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie i w Warszawie. w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie i w Warszawie.

Obrazy historyczneObrazy historyczne

Stańczyk w czasie balu na dworze królowej Bony Stańczyk w czasie balu na dworze królowej Bony

wobec straconego Smoleńskawobec straconego Smoleńska

Kazanie SkragiKazanie Skragi

Rejtan – upadek PolskiRejtan – upadek Polski

Unia LubelskaUnia Lubelska

Batory pod PskowemBatory pod Pskowem

Astronom Kopernik, czyli rozmowa z BogiemAstronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem

Zawieszenie dzwonu Zygmunta na wieży Zawieszenie dzwonu Zygmunta na wieży

katedry w roku 1521 w Krakowiekatedry w roku 1521 w Krakowie

Bitwa pod GrunwaldemBitwa pod Grunwaldem

Szkice i studia do obrazu

Fragmenty obrazu:Fragmenty obrazu:

Witold, wielki książę litewski Wielki mistrz

Hołd PruskiHołd Pruski

Bitwa pod RacławicamiBitwa pod Racławicami

Konstytucja 3 maja 1791 rokuKonstytucja 3 maja 1791 roku

Śluby Jana KazimierzaŚluby Jana Kazimierza

PortretyPortrety

Portret trojga dzieci artystyPortret trojga dzieci artysty

Portret Marii Matejko - siostry artystyPortret Marii Matejko - siostry artysty

Portret żony w ślubnej sukniPortret żony w ślubnej sukni

Portret córki Beaty z kanarkiem

Portret syna Jerzego na koniu

Autoportret. 1887

Autoportret.

1892