jak kształtować przestrzeń publiczną marek wysocki
Post on 19-Jul-2015
497 views
Embed Size (px)
TRANSCRIPT
1 /59
JAK TWORZY PRZESTRZE PUBLICZN DOSTPN DLA WSZYSTKICH?
dr hab. in. arch. Marek Wysocki WYDZIA ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDASKIEJ
CENTRUM PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO
Jak tworzy przestrze publiczn dostpn dla wszystkich?
III Oglnopolskie SeminariumTurystyka i Krajoznawstwo Osb Niepenosprawnych
Owiska, 16-17 czerwca 2012
VIII Dzie Urbanisty MIASTO (NIE)PENOSPRAWNE"
Pozna, dn. 13 marca 2015 r.
Nikt nie moe by dyskryminowany w yciu politycznym, spoecznym lub gospodarczym z
jakiejkolwiek przyczyny. (Art. 32 pkt 2 Konstytucji RP)
Dr hab. in. arch. Marek Wysocki Wydzia Architektury Politechniki Gdaskiej
Centrum Projektowania Uniwersalnego
czonek Komisji Ekspertw ds. Osb Niepenosprawnych przy RPOEkspert grupy ON Inclusion 14-20
2 /59
JAK TWORZY PRZESTRZE PUBLICZN DOSTPN DLA WSZYSTKICH?
dr hab. in. arch. Marek Wysocki WYDZIA ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDASKIEJ
CENTRUM PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO
DLA KOGO
JEST PRZESTRZE PUBLICZNA?
Zdjcia arch. TU DREZDEN
RNORODNO SPOECZESTWA JEST JEGO ATUTEM
Niepenosprawnym mona si urodzi,
Niepenosprawnym mona si sta,
Niepenosprawnoci mona doy
Dwie trzecie osb o ograniczonej mobilnoci to osoby starsze. rodo: gazeta.pl
3 /59
JAK TWORZY PRZESTRZE PUBLICZN DOSTPN DLA WSZYSTKICH?
dr hab. in. arch. Marek Wysocki WYDZIA ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDASKIEJ
CENTRUM PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO
CZYNNIKI WPYWAJCE NA AKTYWNO SPOECZN W PRZESTRZENI PUBLICZNEJ
AKCEPTACJA
SPOECZNA
PRZEPISY
PRAWNE
ED
UK
AC
JA
/ HU
MA
NIZ
AC
JA
I
N
T
E
G
R
A
C
J
A
RE
HA
BIL
ITA
CJ
A /
RE
WA
LID
AC
JA
/ E
DU
KA
CJ
A
DOSTPNO
KOMUNIKATYWNO, WYKSZTACENIE, DOWIADCZENIE
AKCEPTACJA
SWOICH OGRANICZE
INDYWIDUALNE
UWARUNKOWANIA
FIZYCZNE I PERCEPCYJNE
UWARUNKOWANIA
INDYWIDUALNE
UWARUNKOWANIA
OGLNOSPOECZNEAKTYWNO SPOECZNA
AKTYWNO SPOECZNA
Na podstawie: Wysocki M. Projektowanie otoczenia dla osb niewidomych. Pozawzrokowa percepcja przestrzeni 2010, s. 20
4 /59
JAK TWORZY PRZESTRZE PUBLICZN DOSTPN DLA WSZYSTKICH?
dr hab. in. arch. Marek Wysocki WYDZIA ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDASKIEJ
CENTRUM PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO
5 /59
JAK TWORZY PRZESTRZE PUBLICZN DOSTPN DLA WSZYSTKICH?
dr hab. in. arch. Marek Wysocki WYDZIA ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDASKIEJ
CENTRUM PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO
1. 1993 - Standardowe Zasady Wyrwnywania Szans
Rezolucja ONZ nr 48/96: i bazujce na nich Deklaracja Barceloska (1995) oraz Agenda 22 (2001),
2. 2001 - Uchwaa Rady Europy ResAP (2001)1dot. wprowadzenia zasad uniwersalnego projektowania do programw nauczania wszystkich zawodw pracujcych nad zbudowanym rodowiskiem
3. 2006 - Plan Dziaa Rady Europy na lata 2006-2015
Zalecenie nr Rec(2006)5
4. 2006 - Konwencja Praw Osb NiepenosprawnychRezolucja ONZ nr 61/06
5. 2010 - Europejska strategia w sprawie niepenosprawnoci 2010-2020: Odnowione zobowizanie do budowania Europy bez barier. Komunikat Komisji Europejskiej KOM(2010) 636
Prawo midzynarodowe zachca do promowania ideiprojektowania uniwersalnego (projektowania dla wszystkich)
oraz tworzenia rodowiska zabudowanego dostpnego dlawszystkich.
PRZEPISY
PRAWNE
6 /59
JAK TWORZY PRZESTRZE PUBLICZN DOSTPN DLA WSZYSTKICH?
dr hab. in. arch. Marek Wysocki WYDZIA ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDASKIEJ
CENTRUM PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO
rdo: http://www.niepelnosprawni.gov.pl
RATYFIKACJA KONWENCJI ONZ
o prawach osb niepenosprawnych:
Ratyfikacja Konwencji nastpia 6 wrzenia 2012 r., poprzez zoenie podpisu Prezydenta RP.K
ON
WE
NC
JA O
NZ
Konwencja ONZ o prawach osb niepenosprawnych zostaa przyjta w grudniu 2006 r. na sesji Zgromadzenia Oglnego ONZ i wesza w ycie 3 maja 2008 r. Do poowy marca 2012 r. podpisay j 153 pastwa, a jej stronami jest 112 krajw. Polska podpisaa konwencj w marcu 2007 r.
Konwencja zawiera przepisy zakazujce dyskryminowania niepenosprawnych, a take nakazujce tworzenie warunkw do korzystania przez nich z praw na rwni z innymi osobami oraz wprowadzenie rozwiza specjalnie do nich adresowanych. Dokument podkrela znaczenie, jakie maj dla niepenosprawnych samodzielno i niezaleno. Zwraca uwag na potrzeb ich udziau w procesach decyzyjnych, a take znaczenie dostpnoci np. do opieki zdrowotnej, edukacji, informacji, kultury i rekreacji.
Zdj. Eliza Radzikowska-Biaobrzeska rdo: http://www.niepelnosprawni.gov.pl
7 /59
JAK TWORZY PRZESTRZE PUBLICZN DOSTPN DLA WSZYSTKICH?
dr hab. in. arch. Marek Wysocki WYDZIA ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDASKIEJ
CENTRUM PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO
DOSTPNO RODOWISKA ZABUDOWANEGO:
ARTYKU 9 Konwencji:
KO
NW
EN
CJA
ON
Z
Zdj. Eliza Radzikowska-Biaobrzeska rdo: http://www.niepelnosprawni.gov.pl
1. Aby umoliwi osobom niepenosprawnym samodzielne ycie i pene uczestnictwo we wszystkich sferach ycia, Pastwa-Strony podejm stosowne kroki celem zapewnienia osobom niepenosprawnym dostpu, na rwnych zasadach z innymi obywatelami, do rodowiska fizycznego, transportu, informacji i komunikacji midzyludzkiej, w tym technologii i systemw komunikacyjnych i informacyjnych, oraz do innych udogodnie i usug oferowanych caemu spoeczestwu, zarwno w rodowiskach miejskich, jak i wiejskich. Te dziaania, wcznie z rozpoznawaniem i usuwaniem przeszkd i barier na drodze do dostpnoci, bd dotyczy midzy innymi:
(a) Budynkw, drg, rodkw transportu oraz innych obiektw, w tym szk, mieszkalnictwa, orodkw medycznych i miejsc pracy;
(b) Usug informacyjnych, komunikacyjnych i innych, w tym usug elektronicznych, jak rwnie usug w zakresie pomocy w nagych wypadkach.
8 /59
JAK TWORZY PRZESTRZE PUBLICZN DOSTPN DLA WSZYSTKICH?
dr hab. in. arch. Marek Wysocki WYDZIA ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDASKIEJ
CENTRUM PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO
DOSTPNO RODOWISKA ZABUDOWANEGO:
2. Pastwa Strony podejm rwnie odpowiednie rodki w celu:
(a) opracowywania, ogaszania i monitorowania wdraania minimalnych standardw i wytycznych w sprawie dostpnoci urzdze i usug oglnie dostpnych lub powszechnie zapewnianych,
(b) zapewnienia, e instytucje prywatne, ktre oferuj urzdzenia i usugi oglnie dostpne lub powszechnie zapewniane, bd bray pod uwag wszystkie aspekty ich dostpnoci dla osb niepenosprawnych,
(c) zapewnienia szkolenia wszystkim zainteresowanym na temat dostpnoci dla osb niepenosprawnych,
(d) zapewnienia w oglnodostpnych budynkach i innych obiektach oznakowania w alfabecie Braillea oraz w formach atwych do czytania i zrozumienia,
KO
NW
EN
CJA
ON
Z
Zdj. Eliza Radzikowska-Biaobrzeska rdo: http://www.niepelnosprawni.gov.pl
ARTYKU 9 Konwencji:ARTYKU 9 Konwencji:
9 /59
JAK TWORZY PRZESTRZE PUBLICZN DOSTPN DLA WSZYSTKICH?
dr hab. in. arch. Marek Wysocki WYDZIA ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDASKIEJ
CENTRUM PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO
RWNOPRAWNY DOSTP I SAMODZIELNE YCIE
Pastwa-Strony uznaj prawo wszystkich osb niepenosprawnych do ycia w spoecznoci, i do dokonywania wyborw na rwni z innymi obywatelami, oraz podejm skuteczne i stosowne dziaania, aby uatwi osobom niepenosprawnym korzystanie z wyej wymienionego prawa oraz ich pen integracj i uczestnictwo w yciu spoecznym, w tym zagwarantuj, i:
(c) oglnie dostpne usugi i obiekty bd dostpne na rwnych zasadach dla osbniepenosprawnych oraz bd dostosowane do ich potrzeb.
KO
NW
EN
CJA
ON
Z
Zdj. Eliza Radzikowska-Biaobrzeska rdo: http://www.niepelnosprawni.gov.pl
ARTYKU 19 Konwencji:
Samodzielne ycie i integracja spoeczna
10 /59
JAK TWORZY PRZESTRZE PUBLICZN DOSTPN DLA WSZYSTKICH?
dr hab. in. arch. Marek Wysocki WYDZIA ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDASKIEJ
CENTRUM PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO
Art. 5 ustawy prawo budowlane.
1. Obiekt budowlany wraz ze zwizanymi z nim urzdzeniami budowlanymi naley, biorc pod uwag przewidywany okres uytkowania, projektowa i budowa w sposb okrelony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniajc:
4) niezbdne warunki do korzystania z obiektw uytecznoci publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby
niepenosprawne, w szczeglnoci poruszajce si na wzkach inwalidzkich;
W Polsce obowizuje od 1995 r. Prawo Budowlane, ktrewskazuje, e rodowisko zabudowane naley projektowazgodnie z potrzebami osb z niepenosprawnoci.
Prawo budowlane Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r., Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414
Art. 5 pkt 4: niezbdne warunki do korzystania ze rodowiska zabudowanego wszystkim uytkownikom, bez wzgldu na ich indywidualne potrzeby w mobilnoci i percepcji.
PRZEPISY
PRAWNE
11 /59
JAK TWORZY PRZESTRZE PUBLICZN DOSTPN DLA WSZYSTKICH?
dr hab. in. arch. Marek Wysocki WYDZIA ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDASKIEJ
CENTRUM PROJEKTOWANIA UNIWERSALNEGO
JAK KSZTATOWA PRZESTRZE PUBLICZN ? zgodnie z zasadami Projektowania Uniwersalnego
POWSZECHNO DOSTPU
ATRAKCYJNO I TRWAO
Definicja projektowania uniwersalnego propagowana przez Center of Universal Design Uniwersytetu Pnocnej Karoliny (USA) brzmi nastpujco:
Projektowanie uniwersalne jest to projektowanie produktw i rodowiska, ktre mog by uytkowane przez wszystkich ludzi, w m