1

LÜBNAN-İSRAİLSINIRDA NELER OLUYOR?

2

3Orta DoğuIRAK

ArapTürkmenKürt Sorunu

İRANNükleer Programıyla ilgili Sorun

Filistin-İsrailKronikleşen Sorun

4

5LÜBNAN

Nüfus ve kapladığı alan bakımından coğrafi olarak geniştir. Lübnan’ın zayıf siyasi ve sosyal yapısı ve yapay sınırlarından

dolayı dış müdahalelere açık durumdadır. Olumlu Yanı: -Çok kültürlü bir yapıya bürünmüştür.-Ekonomi çabuk toparlanmıştır. Ülke istikrarı, Arap-İsrail çatışması sonucu Lübnan'a gelen 

Filistinliler'in çoğalmasıyla bozulmaya başladı. 2006 yılındaki İsrail-Lübnan Savaşı BM’nin 1701 sayılı kararı ve ateşkes

6

1991’de Lübnan’da iç savaş sona erdi ve 14 Şubat 2005’e kadar göreceli bir istikrar yaşandı.

Eski Başbakan Refik Hariri’ye suikast düzenlendi.

Muhalafet, bu suikasttan Suriye’yi sorumlu tuttu. (O sıralar Lübnan’da bulunan Suriye’nin askeri ve siyasi varlığından)

Sedir Devrimi’nden sonra Nisan 2005’te Suriye birliklerini çekti.

7Emel Grubu

1974’te İran’daki medreselerde eğitim görmüş bir din adamı olan Musa Sadr tarafından kurulmuştur.

--Emel : Filistin’i korumak gibi bir kaygı taşımamaktadır.

--İslami Emel : Filistin’i korumak amaçları arasındadır.

Ortak Amaç: İsrail’in işgalini durdurmak.

8Hizbullah

1982 İsrail işgali sırasında kurulmuştur. Kökeni İslami Emel’e dayanmaktadır. İdeolojisini belirleyen kişi Ayetullah Humeyni’dir. Sosyal destek hizmetleriyle halk tabanını genişletmiştir. Hasan Nasrallah örgütü güçlü duruma getiren kişidir. İdeolojisi: Şii İslamcılık, İslamcılık, Anti-Emperyalizm, Anti-

Siyonizm 2000 yılında İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi Hizbullah’ın

başarısı olarak görülmüştür.

9Dürziler

İsmaili Mezhebi’nin bir kolu olan Dürzi inancından gelmektedirler.

Lübnan nüfusunun yaklaşık % 8’i kadardırlar.

« Tanrının Birliğine İnananlar » olarak kendilerini nitelendirirler.

10Maruniler

Lübnan’daki en büyük ve en etkin Hıristiyan gruptur.

Fransa ve Vatikan ile iyi ilişkileri vardır.

Cumhurbaşkanı Maruniler tarafından seçilmekteydi. (% 20 oranında etkiliydi)

Lübnan’ın ticari ve kültürel hayatında etkilidirler.

Uluslararası bağlantıları güçlüdür.

11Ermeniler

Lübnanlı Ermeniler = Ermeni Diasporasının Kalbi

Siyasi, ekonomik ve kültürel olarak çok etkindirler.

Dipnot: Ermeni Soykırımını kabul ettirmek için kurulan terörist grup ASALA 1975 yılında Lüban Ermenileri tarafından Beyrut’ta kurulmuştur.

12

13

14ÇATIŞMAYA DOĞRU

Gerçek Vaat Operasyonu İsrailli 3 asker, Hizbullah militanları tarafından öldürüldü ve 2

asker esir alındı.

İstikamet Değişimi Operasyonu Ehud Olmert bu eylemin « savaş sebebi « olduğunu söyledi ve 13 Temmuzda karşı operasyon yapıldı.

15 Olmert, Hizbullah silah bırakana kadar operasyonların devam edeceğini söyledi.

Hizbullah roketleri önce İsrail’in Tiberias şehrini daha sonra Hayfa’yı vurması İsrail saldırılarını tırmandırdı.

ABD, Condoleezza Rice’ı bölgeye gönderdi.

« İsrail’le Lübnan arasında statükoya dönülecekse, diplomatik çaba harcamaya değmez. Lübnan’da şahit olduğumuz şey; yeni bir Ortadoğu’nun doğum sancılarıdır. Ne yaparsak yapalım eski Ortadoğu’ya dönmeyeceğimizden emin olmalıyız, amacımız bu yeni Ortadoğu olmalı. «

ABD Dışişleri Bakanı Rice 25.07.2006

16

Bunun üzerine ABD ve İtalya başkanlığında 18 ülkeyle yapılan Roma toplantısından hiçbir sonuç alınamamıştır.

11 Ağustos’ta BM Güvenlik Konseyi çatışmaların sona erdirilmesine ilişkin 1701 sayılı kararı oybirliğiyle kabul etmiştir.

Ateşkesten sonra Lübnan ordusu Lübnan’ın güneyine yerleştikçe İsrail birlikleri bölgeyi kademeli olarak terk etmiştir.

17Kim Kazandı, Kim Kaybetti?

« İsrailli askerleri kaçırmanın o dönemde, bu ölçüde bir savaşa yol açabileceğine yüzde bir ihtimal vermemeiştik. Bana, « Bunun savaşa neden olacağını bilseydiniz yinede o emri verir miydiniz? « diye sorsanız cevabım « Kesnlikle hayır « olurdu. «

Hizbullah Lideri Hasan Nasrallah, 28.08.2006

Çatışmanın arasında savaşın kazananı yoktur. Krizin insani boyutu, sivil halkın gördüğü zarar ve altyapıya

vurulan darbe aynı zamanda Lübnan’ın geleceğine vurulan bir darbedir.

18

19Sınır Sorunları

İsrail 2000 yılında Güney Lübnan’dan askerlerini çekmiştir.(Bu çekilme İsrail-Lübnan sınır sorunlarını tamamen çözmemiştir)

Şebaa Çiftliklerinin tartışmalı durumu devam etmektedir.(İsrail hala işgalci konumunda) İsrail 425 sayılı BM kararının bunu kapsamadığını ve çiftliğin

Lübnan sınırlarına girmediğini ileri sürmektedir. Hizbullah, Lübnan topraklarında işgal devam ettikçe direnişe

devam edeceğini söylemektedir.

20Güvenliğe Dair Psikolojik Kaygılar

İsrail ; Suriye, Mısır, Ürdün ve Filistin’e psikolojik üstünlük sağlamıştır.

İsrail 2000 yılında Güney Lübnan’dan çekilmesi ve Gazze’deki yerleşimlerinden çekilmeye karar vermesi İsrail Kamuoyunda bir yenilgi olarak algılanmıştır.

Direniş Örgütlerin yayılmasının psikolojik etkileri olmaktadır.

21Siyasetin Yeni Dili

-Etnik -Dinsel -Mezhepsel Hizbullah’ın İran’a yaklaşması ve bunun diğer Arap sünni

devletlerini tedirgin etmiştir. Ortadoğu’daki tüm etnik, dini ve bunun mezhepsel unsurları

bünyesinde barındıran Lübnan, böyle bir operasyonda laboratuar vazifesi görmektedir.

İsrail, Lübnan’a başlattığı operasyonla;--Gücünün sınırlarını denedi.--Hizbullah’ın ağır silahlar, roketler kullanabileceğini gördü.

2217 Temmuz 2006’da Knesset’te bir konuşma yapan Başbakan Ehud Olmert askeri operasyonu sona erdirme şartlarını şöyle sıralamıştır:

Kaçırılan askerlerin geri dönmesi

Tam bir ateşkes sağlanması

Lübnan ordusunun tüm Güney Lübnan’a yerleşmesi

Hizbullah’ın silahsızlandırılması ve bölgeden çıkartılması

BM Güvenlik Konseyi’nin 1559 sayılı kararının uygulanması

23Askerlerin kurtarılması İsrail için sembolik olduğu aşikardır.Asıl mesele:

Hizbullah’ın bölgedeki varlığını zayıflatmaktı. Hizbullah’a büyük bir darbe vurmaktı. Suriye ve İran’a gözdağı vermekti. Bölgede kontrolü ele geçirmekti.SONUÇ

Hizbullah’tan temizlenen Güney Lübnan sınırına Lübnan ordusu yerleştirilecek, böylece İsrail’in SINIR GÜVENLİĞİ sağlanmış olacaktı.

24 İsrail, yinede bu savaşın kaybedeni olmadı.

1701 sayılı karar ile Hizbullah 2 askeri koşulsuz serbest bırakacaktı.

Lübnanlı tutuklular için ise çözülmesi gereken ‘’hassas bir konu’’ vurgusu vardır.

***Bu karar İsrail’i saldırı içerkli askeri operasyonlarına son vermeye çağırıyor iken Hizbullah’ın her türlü saldırıya son vermesini istemektedir. (İsrail kendisini kolayca savunabilecektir.)

Lübnan Hükümeti’nin tek otorite haline gelmesi istenmektedir. (Başka silahlı örgütün kabul edilmediğini göstermektedir)

25Lübnan Hükümeti

Başbakan Fuad Sinyora’nın 7 maddelik plan önerisi uluslararası arenada destek buldu.

(Hizbullah dahil Lübnan’daki grupların üzerinde uzlaştığı bir öneri metnidir.)

--Bu 7 maddelik öneri 1701 sayılı kararın oluşmasında etkili olmuştur.

26UNIFIL

Barış Gücü, İsrail ile Lübnan arasında 121 km’lik Mavi Hat ile Litani Nehri arasında kalan bölgede görev yapmaktadır.

Bu gücün bütçesi yaklaşık 100 milyon dolardır.

İşgal sırasında UNIFIL karargahını bombalayan İsrail, 4 BM Barış Gücü askerinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur.

İsrail ve Hizbullah’ın ihlalleri söz konusu olursa bu konuda ne gibi somut tedbirler alınacağına dair raporda bir öngörü yer almamaktadır.

27Kararın Eksik Yönleri

Kararın, İsrail’e saldırı durumunda veya kendisini tehdit altında hissetmesi halinde ‘’saldırı hakkı’’nı tanıması çelişkili bir tutumdur.

Kararda İsrail’in işgal altında tuttuğu Şebaa Çiftlikleri’nden çekilmesi konusunda herhangi bir plan yer almamıştır.

Esir değişimi belirsizliğini korumaktadır.

Sınır ve hava sahası ihlalleri durumunda ne yapılacağı konusunda nihai bir çözüm getirilmemiştir.

Hizbullah’ı kimin silahsızlandıracağı konusu netlik kazanmamıştır.

28Türkiye’nin Bölgeye YaklaşımıPro-Aktif + Çok Boyutlu

‘’Türk askeri Afganistan’daki gibi öncelikle istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacaktır. Oraya gidip birileriyle savaşacak, çatışacak muharip güç göndermiyoruz. Oradaki görevi, zor durumdaki halka insani yardım organizasyonlarına katılmak, istikrarın sağlanmasının ardından başlayacak imar faaliyetlerinin güvenliğini sağlamak ve bu çalışmalarda aktif rol oynamaktır.’’

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan

16.08.2006

29DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER

Hasan KALYONCU Üniversitesi

Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler ABDYüksek Lisans Öğrencisi

Mikail ÖDEMİŞ