1

2

WISH เรองเลาเพอความหวงและพลงใจ ชด INSPIRATIONบรรณาธการ : ทวศกด อชคตานนท สมภาษณและเรยบเรยง : จระวฒ เขยวมณปก, รปเลมและภาพประกอบ : ไตรรงค ประสทธผล

พมพครงแรก : กนยายน 2555พมพท : บรษท แปลนพรนทตง จ�ากด ( มหาชน)

ด�าเนนการผลตโดยส�านกพมพบานภายในบรษทบานภายใน จ�ากด 123/1182 หม 3ต.บางปลา อ.บางพล จ.สมทรปราการ 10540โทรศพท / โทรสาร : 0-2750-7384, 08-1402-0103e-mail : suwanna.chok@gmail.com

ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) 99 อาคารศนยเรยนรสขภาวะ ซอยงามดพล แขวงทงมหาเมฆ เขตสาทร กรงเทพมหานคร 10120โทรศพท 0-2343-1500 โทรสาร 0-2343-1501www.thaihealth.or.th, www.thaihealthcenter.org

จดท�าโดย

“ทศนะความคดเหนจากบทสมภาษณซงปรากฏในหนงสอน

ไมจ�าเปนทกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ตองเหนดวยเสมอไป”

Dhammaintrend รวมเผยแพรและแบงปนเปนธรรมทาน

3

ค�าน�า

ตลอด 10 ปทผานมากบความ มงมน ของส�านกงานกองทนสนบสนนการสร างเสรมสขภาพ(สสส.) ในการจดประกาย กระตน สนบสนน เชอมประสานภาคเครอขาย เพอให “ทกคนบนผนแผ นดนไทยม ขดความ

สามารถ สงคม สงแวดลอม ทเออตอสขภาวะ” อยางยงยน จงเปนทมาของการจดตง “ศนยเรยนรสขภาวะ” ทมวตถประสงคเพอเปนพนทเรยนรการสรางสขภาวะอยางครบวงจร ผานการสรางสรรคกจกรรม นทรรศการ และการบรการขอมลขาวสารดานสขภาวะ เปนตน โดย สสส. หวงวาพนทเรยนรสขภาวะแหงน จะสรางแรงบนดาลใจใหแกประชาชนทเขามาเยยมชม เกดการเรยนร เปดประสบการณ และความตงใจทจะรเรมสรางสขภาวะและสงด ๆ ใหแกสงคมตอไป

“WISH เรองเลาแหงความหวงและพลงใจ” เปนชดหนงสอทศนยเรยนร สขภาวะมความตงใจจดท�าขน เพอใหผ อานทกทานสามารถเขามาเรยนรมมมองแนวคด ประสบการณชวต ตลอดจนเคลดลบการเอาชนะตออปสรรคปญหาของผคนทนาสนใจถง 100 คน ซงลวนเปนบคคลทไดมสวนรวมสรางประเทศไทยใหนาอย โดยมการเรยบเรยงเปน 4 เลมตามชอหนงสอ คอ W – Wisdom, I – Inspiration, S – Sharing และ H – Health & Happiness ดวยหวงวาเรองราวชวตอนมคณคาของทานทงหลายเหลาน จะเปนตวอยางและบทเรยนทจดประกายความหวงและพลงใจใหผอานไดลกขนมาเปลยนแปลงและสรางสขภาวะองครวมทง 4 มต คอ กาย ใจ สงคม และปญญา เพอความสขทยงยนของตนเองและสงคมไทย

ทพ.กฤษดา เรองอารยรชต ผจดการ สสส.

4

จาก...บรรณาธการ

ชวตของมนษยเรา หลายครงอาจมอปสรรค และอาจตองพานพบกบวกฤตการณครงใหญของชวตอกดวยแตการกาวเดนผานความยากล�าบากกเปนสวนหนงของการเตบโตของคนเรา หากการจะเดนตอไปไดในสภาวะทยากล�าบากกคอ การกาวเดนอยางมความหวง

เรองเลาแหงความหวงและพลงใจ รวมเรองราวของบคคลชนน�าในวงการตางๆ ทเราน�าเสนอมาเพอเปนสวนหนงของการสรางความสขใหแกประชาชนคนไทย เพอใหคนไทยมชวตอยางมหวงและมพลง แมวา...ในชวตจรงทประสบ สงคมของเรากยงมวกฤตการณทางการเมอง สงคม เศรษฐกจ และธรรมชาตทเปนภยพบต

ดงนนการเรยนรบทเรยนจากปจเจกชนอสระทง 100 ทาน จงอาจเปนแรงใจทส�าคญ และอาจมใครสกคนหนงทจดประกายสรางแรงบนดาลใจใหคณลกขนมาท�าสงทแตกตางใหแกสงคมของเราดวย

5

เรองราวทลมเหลวของใครบางคนอาจเปนบทเรยนสอนใจใหแกคณ

เรองราวแหงความส�าเรจของอกคนกอาจเป นพลงใจให คณมแรงอยากสรางความส�าเรจเชนนบาง

มหลายคนทอานหนงสอชดนแลวบอกวา

“พอไดอานเรองราวของคนดๆ มากมายเชนน ท�าใหรสกมความหวงตอสงคมไทยมากขน”

เรากหวงเชนกนวาคณจะร สกเชนนบาง

ทวศกด อชคตานนทบรรณาธการอ�านวยการ

โครงการเรองเลาแหงความหวงและพลงใจ

6

นวกลม - สราวธ เฮงสวสด 9

วงศทนง ชยณรงคสงห 20

จเดจ ก�าจรเดช 30

ธนยวชร ไชยตระกลชย 40

ซ - ฉตรปวณ ตรชชวาลวงศ 48

ภาณมาศ ทองธนากล 54

ทราย - อนทรา เจรญประ 62

อาทตย อสสรตน 70

ศ.นพ.ประกต วาธสาธกกจ 77

นพ.พรพล ภทรนธาพร 82

วฒชย กฤษณะประกรกจ 92

ภพงค พงสอาด 100

เปเล - ครสโทเฟอร วอชงตน 110

ส า ร บ ญ

7

บญทว สรเวสมาศ 118

นพ.วชย โชคววฒน 126

ทวศกด ศรทองด 134

อารนดร อาชาพลาส 142

นรเศรษฐ หมดคง 150

ธนกร แสงสนธ 158

ณฐวฒน วฒนาประสทธ 166

สฤณ อาชวานนทกล 174

อ�านาจ รตนมณ 182

วลนดา เอยมสอาด 190

นพ.แทจรง ศรพานช 196

ศรวร แกวกาญจน 203

8

9

สราวธ เฮงสวสด

นวกลม :นวแหงแรงบนดาลใจ

นวของคนทมฝนนวททกคนมอยบนสองมอ

ในยคนค�าว า ‘ความฝน’ หรอ ‘แรงบนดาลใจ’ กลายเปนเรองส�าคญของผ คนทจะตองคนหาใหพบเพอทจะไดน�ามนมาหลอเลยงจตใจ ทามกลางสงคมทมแตความไมแนนอนปกคลม การมเปาหมายทยงใหญในใจจงเปนสงทผคนจ�านวนมากก�าลงโหยหา การมความฝนกเทากบเรามเปาหมาย และพอมเปาหมายเรากตองการแรงบนดาลใจเพอทจะลกขนไปท�าสงเหลานนอยางกลาหาญ แตแลวเมอเผชญกบขนตอนสดทายของนกฝนทวาดวยการลงมอท�า หลายคนกเลอกทจะประวงเวลาหรอหนหลงใหกบโอกาสในชวตไปอยางนาเสยดาย

10

“เราเชอวาความฝนมนเตมพลงใหมฝนตอไป แตถาคณไมท�าความฝนนนใหเปนจรงสกครง ฝนกจะเหยวแหงตายไป แตพอเราลองท�าใหมนเปนจรงได มนจะสงผลใหเราท�าฝนอยางทเคยฝนไวไดอก”

นคอถอยค�าจากคนทขนชอว าเปนนกเขยนทสร างแรงบนดาลใจใหผคนไดมากทสดคนหนงในตอนน

สราวธ เฮงสวสด นกเขยนหนมวย 33 ป ทผ อานรจกกนอยางกวางขวางในนามปากกาวา ‘นวกลม’ ชอของเขาถอวาเปนปรากฏการณของนกอานร นใหม หนงสอของเขาทกเลมขายดจนตองพมพซ�าหลายรอบ นตยสารรวมถงส�านกพมพจ�านวนมากตางตองการบทความของเขามาประดบผลงาน ลาสดเขาขนสหนาจอเปนพธกรใหกบรายการ ‘พนทชวต’ และ ‘เปน อย คอ’ ของทางสถานโทรทศนไทยพบเอส

จากนสตจฬาลงกรณมหาวทยาลย คณะสถาปตยกรรมศาสตร ชวงใกลจบการศกษา สราวธกบเพอนๆ รวมกนท�าหนงสอเลมเลกๆ ทชอวา DIM ความนาสนใจของหนงสอเลมนเตะตาบรรณาธการคนดง วงศทนง ชยณรงคสงห แหงนตยสาร a day และน�าพาเขาไปสพนททางตวหนงสอกบคอลมน E = iq2 ทวาดวยความคดสรางสรรคในรปแบบความเรยง โดยไดรบแรงบนดาลใจมาจากนกเขยนรนพอยาง วนทร เลยววารณ และเมอเรยนจบมาเขากไดท�างานทบรษทโฆษณาชอดงลโอเบอรเนทท สงสมประสบการณของคนโฆษณามาไดพกใหญๆ จดเปลยนส�าคญมาถงเมอเขาลาออกเพอไปท�างานทอน และชวงเวลาทวางอยนนเองทเปลยนชวตของสราวธไปโดยสนเชงในภายหลง

11

“ชวงทลาออกมนกมชวงเวลาทยงไมไดไปเรมงานทใหม กมเพอนชวนไปเทยวญปน เมองโตเกยว เราอยากไปเทยวโตเกยวมาตงนานแลว กไดไปมาเกาวน แตตอนนนกไมเคยไปเทยวตางประเทศแบบแบกแพกเกอรเลย พอไดไปมนกตนเตนไปหมด ญปนมนเปนเมองทมสสนอยแลว เราเจอเรองราวทรสกวาประทบใจเยอะมาก กจดรายละเอยดเอาไว พอกลบมาบานกเลยลองเขยนขนมา จงออกมาเปนหนงสอ ‘โตเกยวไมมขา’ อยางทเหน”

12

“โตเกยวไมมขา เขยนขนมาจากการทเราไมไดวางแผนอะไรเทาไรเลย รแตวาตอนทเราจะไปญปน อยากหาหนงสอมาอาน แตแทบไมมหนงสอเกยวกบญปนเลย ซงในสมยนนมนไมมเยอะแบบนนะ ตอนนนกมแตหนงสอแบบ Lonely Planet นอกจากนนแลวกมนอยมาก แลวเรากรสกวาเมอไปมาแลวกนาจะลองเขยนด จะไดมหนงสอทพดถงญปนเพมขน” และนนกเปนจดเรมตนการเดนทางแบบนวกลม เพราะหลงจากหนงสอไดเดนทางออกไปพบผอาน เสยงตอบรบถงนกเขยนหนาใหมคนนกคอยๆ เพมขนจนกลายเปนกระแสโดงดง “เรากไมไดคดวาคนจะชอบมนมากขนาดน แลวอกอยางหนงทดใจ คอเสยงทตอบกลบมามนไมไดบอกวาแคชอบ บางเสยงกบอกวาท�าใหเขารสกมความสข มนท�าใหเขามความกลาทจะออกไปท�าอยางทคดฝน กเปนอกความรสกหนงทเรารสกวาดมาก พอหนงสอออกมาแลวมคนอาน มคนชอบ มนกเหมอนเตมน�ามนนะ ท�าใหเราอยากเขยนอก คราวนพอไดไปเทยวอกกกลบมาเขยนอก”

หลงจากนนสราวธกใชนวกลมๆ ของเขา เขยนหนงสอเชงทองเทยวออกมาอกหลายเลมอยาง ‘กมพชาพรบตาเดยว’ ‘เนปาลประมาณสะดอ’ ‘สมองไหวในฮองกง’ ‘นงรถไฟไปตเยน’ จนกระทงความคดของเขาเรมขยบขยายขนไปสเรองความเรยงในเรองอนๆ เชน การบอกเลาถงชวประวตบคคลในประวตศาสตรทนาสนใจอยาง ‘บกคนส�าคญ’ การตอบค�าถามทแฝงขอคดและวธมองหาแรงบนดาลใจดๆ เชน ‘ฝนกลวยใหเปนเขม’ ‘ปอกกลวยในมหาสมทร’ จนมาถงการมองหาความสขจากสงรอบตวอยาง ‘อาจารยในรานคกก’ ‘สงมหศจรรยธรรมดา’ ‘ความสขโดยสงเกต’ รวมถงเรองความรกทงทเปนความสมพนธแบบหนมสาวและความรกในมตอนๆ ใน

13

‘The soundtrack of my love’ ‘ความรกเทาทร’ เรยกไดวาหนงสอในนามนวกลมนนมครบทกรสชาตตามแตรปแบบทเขาคดขนมาได แตเนอหาหลกทเขาตองการจะสอสารนนลวนไมตางกนมากนก นนคอเรองของความฝนและการไดลงมอท�ามนขนมา

“ในวยหนมกเหมอนคนหนมทวไปนะ คอเรามความฝนแลวเราลงมอท�าความฝน เรากรสกอยากจะบอกคนอนวาเวลาทความฝนเปนจรงนนมนดมากนะ มนมความสขมากๆ เมสเสจทสงออกไปกจะบอกวา ถาคณมความฝน คณรบท�ามนเถอะ เพราะวาไมมใครบอกไดวามนมความสขขนาดไหน จนกวาคณจะไดสมผสมนดวยตวคณเอง หรออยางตอนทเรมเขยนหนงสอ ‘กมพชาพรบตาเดยว’ กอยในวยททบทวนตวเอง เรมตงค�าถามกบความสมพนธวาจรงๆ แลวชวงเวลาทเรมตนท�างานเราแสวงหาความส�าเรจหรอความยงใหญ ตอนนนไปกมพชากเหนปราสาทหนทงหลายทมนเคยยงใหญ แลวกกลายเปนซากปรกหกพง กเรมคดถงตวเองวาแทจรงแลวความหมายของชวตคนเรามนอยทการสรางสงยงใหญไวหรอการอยกบคนทเรารกแลวกใชเวลารวมกนใหดทสดกนแน

ถาในมมมองของตวเราเองกอยากจะใหถามตวเองอยเสมอวาตกลงแลว ความหมาย คณคา หรอความฝนของเรามนคออะไร แลวกลงมอท�ามนซะ อกอนหนงกคอในมมของคนอน วาเราไมควรหมกมนอยกบตวเองคนเดยว ใหมองออกไปถงคนอนดวยแลวเรยนรจากเขาแลวกยอมรบในความหลากหลาย ซงทจรงอนนเปนหลกในการใชชวตอยทกวนนของเราเลยนะ เราเชอวาโลกนมนหลากหลายมากกวาทเราคด ความสขของการใชชวตมนเกดขนจากสองเรองใหญๆ เรองหนงคอเขาใจตวเอง อกเรองคอเขาใจคนอน แตการทเรา

14

จะเขาใจคนอนไดเราตองใหเวลากบเขา แลวกเรยนรกบเขา เปดใจใหกวางไมวาจะเปนคนตางชาตตางภาษา คนทตางเพศไปจากเรา คนตางศาสนา ความคดทแตกตางหรออะไรกตาม เราวาสงเหลานคอความพยายามทจะบอกวามนไมไดมอะไรผดหรอถกโดยแทจรง มนกมนนแหละสงทผดหรอถก แตคนทเขาตางจากเราไมไดแปลวาเขาผดเสมอ เราควรจะฟงเขาดวย”

สราวธยงแสดงความเหนตอการทตวหนงสอของเขาไดรบความนยมและมอทธพลกบคนอานเปนอยางสงไวไดอยางนาสนใจ “เราคดวางานของตวเองเปนแคสวนหนงหรอซกหนง ถาเกดสงคมเปนกอนความคดหนง เรากคงเปนเสยวหนงในความคดนน มนคงไมไดหมายความวาคนทอานหนงสอของเราจะคดเหมอนเราไปทงหมดทกคน แตวามนกอาจจะมบางมมบางสวนทมนคดคลายๆ

15

กน หรอวามนสมผสความรสกทคลายๆ กนได ถามวาเรารสกยงไงกบการทคนอานหนงสอของเราเยอะ เรากดใจเพราะวาเวลาเราท�างานสรางสรรคออกมาเรากอยากใหคนเขาเหนงานเราเยอะอยแลว แตกไมไดคดวามนมอทธพลตอผคนตอสงคมขนาดนน และกยงเชออยางทเชอเสมอวาสงคมใดจะเปนสงคมทมความรมปญญามนตองมความหลากหลาย เรากยงเชอวานกอานทแทจรงเขากไมไดอานหนงสอของคนคนเดยว

ถาถามในแงของความเปนนกเขยนขายด สวนหนงเรารสกวากดดนนะ กดดนตวเอง เพราะเราคดวางานเราขายดมนกดแหละ แตวาสวนตวกรสกอยตลอดวาเราไมไดเจง เวลาเราอานหนงสอคนอนเรารวา โห...คนนเขยนโคตรดเลย หนงสอเลมนเจงวะ เรากรสกวาหนงสอแบบนมนควรจะขายดนะ และมหนงสอเจงๆ อกเยอะมาก แลวสงนมนกจะตรวจสอบตวเราเองตลอดวาเรากยงไมไดเจงขนาดนนหรอก กตองพยายามเชกมาตรฐานตวเองแลวกพฒนาตวเองตลอดวาตองเขยนใหดนะ เพราะไมอยากกลายเปนเหมอนเพลงปอปบางเพลงวามนกแคคนชอบเยอะ แตเพลงไมเหนมคณภาพ ไมอยากเปนแบบนน เราพยายามพฒนาตวเองเทาทท�าได เพอทจะไมใชเปนแคคนทขายด แตตองท�าหนงสอใหมนดดวย”

ขนชอวาเปนนกเขยนทสรางแรงบนดาลใจใหกบคนอนได แตตวของเขาเองในวนทไดท�าความฝนสวนตวส�าเรจแลว ไดท�าทกสงไดอยางทหวงไว แลวอะไรคอแรงบนดาลใจในเวลานของนวกลม

16

“ตอนนแรงบนดาลใจมนกอาจจะเกดจากสองสวน สวนหนงคอถาเราท�าไดแลวเราจะท�ามนใหดขนไดยงไงอก ซงมนกจะเกดจากการทเราไดเหนผลงานทดกวาของเรา อาจจะเปนอารมณของศลปน ความอจฉา นกสรางสรรคกคงมความอจฉา ถาเขาท�าไดดเรากอยากท�าไดดแบบเขานะ เรองนนกเปนแรงผลกดนอนหนง อกสวนกคอเราวาตวคนอานเองกเปนแรงบนดาลใจใหกบคนเขยน เพราะยงเรารวามคนอานงานเราเยอะเรากอยากเขยนใหมนด มากกวานนกคออยากสงเนอหาทดออกไปสสายตาเขา สงออกไปใหถงเขา กรสกวามนนาจะเปนอยางนน

อกอยางทมนเกดแรงบนดาลใจในชวตกนาจะเกดจากการทเหนคนทเราชนชม อยางชวงน�าทวมทไปเจอมา เราเจอหนวยอาสากภยหรอวาไปเจอคณปาทท�ากวยเตยวแจกคน จรงๆ แลวคนพวกนกเปนแรงบนดาลใจนะ เปนแรงบนดาลใจในแงทวางานบางงานเรานาจะท�านะ โดยทมนอาจจะไมตองมคาจางกได แตกควรท�าถามนมประโยชนกบคนอน พวกคนเหลานทไปเจอกยงเปนแรงบนดาลใจส�าคญอย อกอยางกนาจะเปนหนงสอ เพราะคดเสมอวาคนทสรางสรรคผลงานเยอะๆ มนจะมลกษณะจดตดงาย ถาเปนไมขดกเปนไมขดทดมาก จดปบตดเลย แตไมขดทดมนเกดขนจากการสะสมวตถดบในตวไวเยอะ ถาเราอานหนงสอเยอะพอเราเหนตนไมตนหนงเรากอาจจะไดแงมมบางอยางไปเขยนได ซงทกวนนหนงสอกยงเปนแรงบนดาลใจส�าคญในการสะสมวตถดบเพอใหมนไปสปารกกบอยางอน”

17

เอกลกษณอยางหนงในตวหนงสอของนวกลมกคอการพดถงวธมองหาความสข ในโลกททกคนตางโหยหาความสข แลวเราจะท�ายงไงใหตวเองเปนสข สราวธบอกวาความสขเกดขนจากการทเรารวาความทกขมนไมไดอยกบเราตลอดไป เพราะวากอนอนการทคนเราจะมความสขไดเราตองเขาใจกอนวาชวตทมความสขรอยเปอรเซนต มนเปนแคฝนไมมจรง ถาเราเขาใจอนนเรากจะมความสขงายขน เพราะเราจะเรมรแลววาในความสขหนงมนจะมความทกขปนมาดวย

“เราไดอานหนงสอเกยวกบความสขเยอะกพบวามค�าตอบหนงทนกวจยหรอแมกระทงนกคดตอบตรงกนอยวา คนเราจะมความสขเมอเรามความสมพนธทด ธรรมชาตอยางหนงของมนษยจะรสกหวาดกลวเมอเราตองโดดเดยว เมอเราถกกนออกจากฝง เมอเรารสกวามคนไมชอบเรา ไมปลอดภย เราจะรสกปลอดภยเวลาทเรามฝง มเพอนคยกนแลวรสกวาดวะ ซงมนกเกดขนนะเวลาทเจอเพอนแลวคยกนไดด เจอคนใหมๆ แลวมความสมพนธทดตอกน การใหเวลากบความสมพนธกเปนองคประกอบหนงของความสข ถาตอบโยงไปถงสงคมทเปนสข มนกเกดจากความสมพนธทด เพราะฉะนนสงคมทยงมความสมพนธตอกนไมด มนกอาจจะตองเปนสงคมทเปนทกขอย แตวาความสมพนธทดมนไมไดเกดขนชวขามคน ถาเราไดเปนเพอนหรอเปนแฟนกบใครสกคนยอมมชวงเวลาทเราไมเขาใจกนอยแลว แตเราตองใหเวลากบความไมเขาใจนนแลวกอยกบมนใหได อยาเพงตกนใหหวแตกเสยกอน ถาเรายงทะเลาะกนแตยงฟงกน ยงอยดวยกน คดวาวนหนงเราจะเขาใจกนมากขน เราอาจจะไมไดเขาใจรอย

18

เปอรเซนต แตวาเราจะเขาใจกนมากขนแลวกเราจะอยกนได คดวาสงคมทเปนสขมนนาจะเกดจากการทคนเราตองใชหดวย สงคมทดมนตองเปนสงคมทคนอยากพดไดพด แตวาคนทไมอยากฟงควรจะฟงดวย เพราะวาสงคมทยงปดปากไมใหคนบางคนพด แลวกยงปดหไมฟงใครเลย เราวาสงคมแบบนนนาจะเปนสขยาก เพราะคนทงสองฝาย สามฝาย กฝายกตามไมมทางเขาใจ ถาคณไมไดใชปากและหอยางเตมท

“อกเรองกคอเรองของความยดตด พอเราแกขนเรากรสกวาเรายดตดกบอะไรนอยลงจรงๆ นะ ความคาดหวงทงกบตวเองและคนอน เราเรมรสกกบตวเองวามนไมไดอยากไดคนน อยากเปนเจาของคนน แลวถาไมไดกผดหวงรนแรง หรอกระทงคาดหวงวาพอแมจะอยกบเราไปตลอด เราเขาใจธรรมชาตวามนตองเกดขน ตงอย ดบไป เปนเรองคอนขางธรรมะ เปนความธรรมดาของชวต เสยใจบางกบความสญเสย แตคดวาไมเสยใจนาน”

นกสรางแรงบนดาลใจกตองมคนทใหแรงบนดาลใจอยเหมอนกน ส�าหรบสราวธแลวเขาไมไดหยบยกเอานกคดหรอผ ยงใหญทไหนมาเปนตนแบบ แตเขาเลอกคนทอยในชวตจรงของเขา คนทหายใจอยไมไกลจากตวเขา และคนคนนนกคอแรงบนดาลใจของเขาในทกวนน “อาจจะเปนแฟนเรานะ... อาจจะใช เราไมรวามนเปนลกษณะของแรงบนดาลใจทจะสรางผลงานหรอเปลา แตรสกวามคนคนนแลวเรามพลง เขากไมไดผลกดนใหเราท�าอะไร แตรสกวาเราไมตองไปหาแรงบนดาลใจจากทไหน เราเคยคดวาตวเองมรโหวท

19

ไมเคยเตม เปนคนโหยหา อาจจะโหยหาความรกกได แตพอมแฟนกรสกวาเราไมตองยงกบรโหวนแลว กท�างานใหเตมท เรารสกวาโลกนมคนเขาใจเราอยคนนง เรากลาขน เราจะท�าอะไรกได ผดพลาดกได ลมเหลวบางกได เราชอบบอกวาเขาเปนเบาะ ไมวาจะตกลงมาจากทสงแคไหนกตามเรายงปลอดภย เขายงรองรบเราอย มนกท�าใหมพลงแลวกความกลาทจะท�าอะไรมากขน เพราะเรายงมคนคนนอย”

หลงจากสมผสเรองราวของสราวธแลว หวงวาคนทก�าลงคดจะท�าอะไรสกอยางตามความฝน ตามความเชออนแรงกลา แตยงลงเลทจะลงมอ กขอใหกมลงมองนวมอทงสองขางของตวเอง มองใหเหนวานวเหลานจะเปนผสนบสนนเราอยตลอดเวลา และเปนนวทจะน�าพาเราไปสความส�าเรจ

ถาคณเรมเหนนวของตวเองเปนทรงกลมเมอไหร

แสดงวาคณพรอมแลว!

20

วงศทนง ชยณรงคสงห

นกสรางความเชอของคนหนมสาว

เพราะความเชอเปลยนโลกใบนได

เมอป พ.ศ.2543 ในเดอนกนยายน เหตการณเลกๆ เกดขนบนแผงหนงสอ นนกคอมนตยสารเลมใหมโผลขนมาทามกลางนตยสารอกหลายเลมทหายไปดงวฏจกรของสอสงพมพ แตเวลาผานลวงไป 11 ปแลว นตยสารเลมนกยงคงยนหยดอยไดอยางสงางาม สาเหตส�าคญกนาจะมาจากนตยสารดงกลาวไดทาทายสงคมคนรนใหมใหกลาออกมาใชชวตในแนวทางของตวเอง ใชความคดสรางสรรคกบงานทตนท�าและมองหาความสขจากสงรอบตวดวยแนวคดบวก

20

21

ทส�าคญคอ ตองท�าทกสงทวามาดวยความเทอกดวย...ใครบางละทจะไมอยากมชวตทดและดเท

‘a day’ คอชอนตยสารเทๆ เลมนน และวงศทนง ชยณรงคสงห กคอคนเทๆ คนนนทสรางมนขนมากบมอ

“นตยสาร a day กอเกดมาจากแรงบนดาลใจลวนๆ เกดจากความมงมนทมเทอยางมหาศาล เกดจากการท�าขนมาทามกลางความไมเชอของผคนและความไมนาจะเปนไปได แตมนกลบประสบความส�าเรจมตวตนทกวนน ผมกคงปฏเสธไมไดวาผมโคตรภมใจกบมนเลย ชอผมยงเปน ‘โหนง a day’ ผมมนามสกลวา a day ทงทในชวตผมท�าหนงสอมาตงหลายเลม แสดงวามนคงมความหมายหรอมความส�าคญอะไรบางอยาง” โหนง a day หรอ วงศทนง ชยณรงคสงห กรรมการผจดการ บรษท เดย โพเอทส จ�ากดกลาว

กอนหนานวงศทนงสะสมชวโมงบนของคนท�าหนงสอมาเกอบทศวรรษ ในชวงป พ.ศ.2533-2541 เขาเคยเปนกองบรรณาธการนตยสาร Hi-Class และ Life & Decor ตอดวยบรรณาธการบทความนตยสาร GM จนมาถงจดสงสดของอาชพคนท�าหนงสอกบการเปนบรรณาธการบรหารนตยสาร Trendy Man และรองบรรณาธการ บรหารนตยสาร IMAGE แตแลวเขากเกดกอนความคดทสลดเทาไรกไมยอมออก ความคดทวามนตยสารอยเลมเดยวทชวตนเขาอยากท�าใหมนส�าเรจ...

และโมเดลในการกอเกดของนตยสาร a day กสรางต�านานทวงการสงพมพในยคนนตองอาปากคางดวยความไมเชอวาจะมคน

22

อานลงทนซอหนของนตยสาร (ทพวกเขายงไมเคยเหน!) ตามค�าเชอเชญของวงศทนงจากจดหมายเชญชวน เพอทจะใหนตยสารเลมนกอเกดขนไดโดยไมตองเฝารอธรกจโฆษณามารองรบ และภายในเวลาเพยงสามเดอนเขากไดเงนมาท�าหนงสอในฝนถงหนงลานบาท “ตอนทผมเรมท�า a day ยอมรบวาเปนเรองยากหนกหนาสาหสและสงผลตอจตใจ ยอมรบวามชวงทสนคลอนความเชอมนในตวเองไปบาง อาจจะท�าใหหวนไหวไปบาง แตทสดแลวผมเหมอนคนทมความฝนรนแรง และผมกเชอมากๆ วามนตองเปนไปได ความเชอทวามนไมไดเปนความเชอลอยๆ แตผมเชอขอมลพนฐานของความเปนไปไดวานาจะประสบความส�าเรจ ตอนนนผมอาจจะเหนอยและทอไปบาง แตผมโคตรส เพราะผมเชอวามนจะส�าเรจ และทส�าคญผมไมไดเชอคนเดยว คนทเรมท�ากบผมสหาคนเชอในทางเดยวกนหมด ฉะนนความเชอนคอสงส�าคญ ถาคณเชออะไรมากๆ และท�าอยางถองแท ผมวาสงนนในทสดมนจะเปนรปรางได

ในสงคมของเราการทคณท�าสงใหมขนมาน มนเปนเรองยาก อปสรรคทตองเจอคอความไมเชอของผคน ซงมทงคนขางนอกและคนใกลตว ความทคดวาไมนาจะเปนไปไดหรอก อยาไปท�า ไมนาไปเสยงเลย มนเปนลกษณะนสยอยางนงของคนไทย ตอนทผมท�า a day ผมท�าทามกลางความไมเชอวาจะเปนไปไดของผคน รวมทงคนใกลตวในครอบครวของผมดวย วาวธการทผมจะรวมชวนคนอานมาลงขนท�าหนงสอสกเลมนงทเปนหนงสอในฝน มนเปนไปไดยาก มนจงเปนเรองทหนกหนาในการท�าสงทเราฝนทามกลางการขาดความเชอของคนรอบขาง แตผมวาทสดแลวสงทส�าคญกคอใครจะเชออะไรกแลวแต ไมส�าคญเทาเราเชอวามนจะเปนไปได แรงบนดาลใจ

23

ส�าคญทสดมนอยทตวคนคนนนจะตองรกษาและเชอมนใหมนน�าทางเราไปไดในทสด”

ยอนกลบไปถงเรองแรงบนดาลใจของเขากนสกนด เพราะสงทยงใหญทเขาไดท�าส�าเรจในวนนนจะไมถอก�าเนดไดเลยถาไมมสงน แตจะวาไปแลวค�าวาแรงบนดาลใจนกเปนเรองทจบตองไมได มนอาจจะโผลขนมาในใจวนนแลวกหายไปอยางไรรองรอยในวนตอไป วงศทนงท�าอยางไรถงจะคนพบพลงส�าคญ เขาเลาวาในวยเดกเขาชอบอานชวประวตบคคลส�าคญของโลกและพนองตระกลไรต (Wrigth Brothers) ออรวลล และวลเบอร ไรต ทมมานะสรางตนแบบเครองบนล�าแรกของโลกไดส�าเรจเมอป พ.ศ.1903 เขาทงในความเปนมนษยธรรมดาทไมมปกของสองพนอง แตสามารถน�าความฝนทไมมใครกลาจนตนาการถง มาลงมอท�าจนเปลยนโฉมหนาโลกใบเดมไป

“ชวตของพนองคน ผมวาเปนชวตของคนทเตมไปดวยฝน และเปนฝนแบบเหลอเชอวาไมนาเปนไปได คอความฝนทวาวนหนงคนจะบนไดเหมอนนก แลวพวกเขากสรางอากาศยานขนมา ตงแตรนแรกทดงาย แตพวกเขาไมยอมแพ ยงพฒนามาเรอยๆ จนสงทเขาสรางไวกคอตนแบบของเครองบนทพฒนามาจนทกวนน”

“แรงบนดาลใจไมไดเปนรปเปนรางทสามารถจบตองได คนทยงไมเจอกคงนกไมออก ผมกคลายกนๆ ผมเปนเดกไทยทไมคอยเหนสงทเรยกวาแรงบนดาลใจ ตองยอมรบวาประเทศเราเรองทเกยวกบความคดสรางสรรค นกบกเบกคนทใหแรงบนดาลใจหรอไอดอลคอนขางมนอย กเลยเปนเรองยากทเดกแบบเราจะกลายเปนเดกทเกดแรงบนดาลใจขนมา”

24

แตในวนนวงศทนงน�าพา a day มาเปนผใหแรงบนดาลใจแดคนหนมสาวจ�านวนมากมาตลอดทศวรรษ จนกอเกดกลมคนทเปนผลผลตของนตยสารเลกๆ เลมหนง สรางชมชนของผคนทรก a day ขนมาไดโดยไมตองปาวประกาศ ปกปายเชญชวน และผเปนตนแบบของแรงบนดาลใจอยางเขากมวธทจะบมเพาะตวเองอยเสมอ ไมใหพลงสรางสรรคเหอดแหงไปตามกาลเวลา “บอกตรงๆ วาตอนท�าหนงสอไมไดนกวาจะสรางสงคมหรอแนวทางอะไร แคผมกบเพอนมแนวทางทรกในการท�าหนงสอ และเรากอยากท�าหนงสอเลมหนงทเปนความฝนของเราจรงๆ หนงสอทเราเชอ เราชอบอะไรเรากเทลงไปเลยในหนงสอเลมนน สงทโชคดทสดกคอมคนจ�านวนมากทชอบและเชอเหมอนพวกเรา ท�าให a day ประสบความส�าเรจ สามารถสรางสงคม ชมชน สรางกลมขนมาได ซงเปนเรองหนงทผมถอวาเปนก�าไรมากๆ ผมเชอเจตนาของพวกเราอยเสมอคออยากท�าหนงสอทใหแรงบนดาลใจ ใหความคดสรางสรรคกบผคนไดโดยเฉพาะคนหนมสาว ซงเราอยในประเทศทมสงเหลานนอย กคอความคดสรางสรรคและแรงบนดาลใจ เพราะฉะนนเปนเรองทผมยนดวา a day จะมกลมกอนทเหนยวแนนขนาดนและดเหมอนจะขยายวงกวางไปเรอยๆ”

“ผมท�าอยางเปนธรรมชาต สงทผมท�าไมวาจะเปนงานหรอชวตมนกลนเปนเนอเดยวกนเลย ตวตนของผมคณสามารถอานจากหนงสอทผมท�าหรอรายการโทรทศนทผมท�าไดเลย เพราะผมท�ามนขนมาจากความเชอ ความชอบทแทจรง ไมไดเฟค ไมไดปรงแตง ทส�าคญมนเปนเรองธรรมชาตทผมชอบคดอยแลว ผมใหความส�าคญกบความคดสรางสรรค ผมชนชอบความเปน journalist ความรกวางๆ ถาคณถามผมวาสนใจอะไรบาง ผมตอบไมถกเลย เพราะผมสนใจทกเรอง ไมวาจะเปนเศรษฐกจ การเมอง สงคม ศลปะ บนเทง ผม

25

สนใจสถาปตยกรรม เทคโนโลย การตนกชอบ เปนนกดหนง ฟงเพลง เพราะทงหมดทเกดขนมนเกดมาจากตวตนเปนแบบนอยแลว เพราะฉะนนการทคณเปนแบบนอยแลวมนท�าใหคณไดเจอกบตวเองเสมอ สงทผมลงทนไปเยอะมาก ชวงหลายสบปทผานมาคอการซอความร ความคด ผมซอหนงสอเยอะมาก ดหนงเยอะมาก ซอเพลง ผมทองอนเตอรเนตแบบไมใชคนทวไปท�า ผมใช social network ไมใชแค เจาะแจะกน ผมใชทกอยางอยางมจดมงหมาย กคอการเตมตวเอง เตมความคดความอาน มมมองใหมๆ อยเสมอ ผมมหลกวาผมจะไมยอมปลอยใหตวเองแบตหมด ซงถาท�าอยางนนมนจะชารจขนมายาก ผมวดวาตวเองดรอปลงรเปลา ไอเดย ความกระตอรอรน ความคดสรางสรรค แรงบนดาลใจหายไปรเปลา แลวถาผมเหนมนลดลงผมจะเตมมนทนท วธเตมกมหลายอยาง อยางทบอกวาผมเสพสอเยอะมาก ผมเดนทาง การเดนทางเปนวธเตมตวเองทดทสด ผมพดคยกบผคน มนท�าใหผมยงสามารถรกษาระดบความคดสรางสรรคในตวไดพอสมควร”

อกดานหนงของวงศทนงกคอการเปนนกเขยน แมเขาจะชอบออกตววาไมใชนกเขยน แตหนงสอหลายเลมของเขากขายดจนพมพซ�าแลวซ�าอก ถาใหยกตวอยางหนงสอทนาสนใจกคอ ‘a day story : The Story of The Modern Rebel’ บนทกวาดวยการก�าเนดของนตยสาร a day และ ‘Bearwish’ หนงสอทบอกเลาการเดนทางของชายหนมคนหนงกบตกตาหมตวใหญทแลกเปลยนมตรภาพและความคดแกกนมายาวนาน ใจความของหนงสอคอการบอกกลาวผคนใหลองออกมาใชชวตในแบบทใจปรารถนา

26

“ผมเชอเรองการลองใชชวต ผมพดอยเสมอวา ชวตมไวใหเราใชมน ไมใชใหมนใชเรา ผมเชออยางนนจรงๆ ผมไมคอยชอบชวตทเปนแพตเทรน ซงถาคณลองกลบไปพจารณาดๆ จะเกดค�าถามวาแพตเทรนแบบนใครสราง คนทจะเรยกวาประสบความส�าเรจในสงคม ตองเปนคนด เรยนเกง ไดท�างานทเงนเดอนสงๆ นนคอความส�าเรจของคนคนหนงเหรอ ผมไมเชอ ผมคดวาสงทเรยกวาความส�าเรจหรอยงกวานนคอความสข มนมรปแบบทจะไปถงหลากหลายมาก ผมไมเชอสงทสงคมทนนยมพยายามบอกใหคนท�าอยางน คณอาจจะไมตองรวยมากแตคณอาจจะมความสขมากกได ในขณะเดยวกนผมเหนคนรวยมหาศาลไมเหนมความสขในชวต ไมเหนมความสงบเลย เพราะฉะนนสงเดยวทผมพยายามพดกคอการลอง ผมพยายามบอกเดกรนใหมๆ คนอายมากเขาคงไมคอยฟงผม ผมมกจะบอกใหเดกรนใหมลองใชชวต คอเรายงไมรหรอกวาเราเหมาะ

27

กบอะไร เราฟตพอดกบอะไร เราควรจะมวถชวตแบบไหน เรายงไมรหรอกถาเรายงไมไดลองใช ฉะนนตอนนอายนอยๆ มนคงเปนโอกาสดมากทคณจะลองท�าโนนท�าน ลองพาตวเองไปทน ลองใชชวตในสถานททแปลกออกไปจากการจองจ�ามาทงชวต ผมเชอวามนจะท�าใหคณไดเหนรปแบบทหลากหลายของการใชชวต ทสดแลวผมหวงวาคณจะเลอกสกแนวทางทเหมาะกบชวตคณ อาจจะเปนแนวทางในกระแสหลกกได ผมไมไดบอกใหคณมชวตเหมอนผม แตควรจะมชวตในแบบทตวเองเชอและชอบ ผมมกจะบอกวา อยายอมอยกบชวตชนดทคณตองทนอยกบมนไปทงชวต ผมเหนคนจ�านวนมากทมชวตแบบตองทนอยไป ถาไลหาสาเหตไปกเพราะเขาไมกลาเลอก ถาไลยอนกลบไปอกวาท�าไมเขาไมกลาเลอก กเพราะวาเขาไมกลาแลก เพราะทกความเชอเราตองเอาอะไรสกอยางไปแลกมนมา”

ภายใตบรษท เดย โพเอทส จ�ากดทเรมตนกบนตยสาร a day ตอนนวงศทนงไดแตกหนอความคดออกไปพรอมกบคนรนใหมทเขามาชวยกนสานตอจนเกดเปนนตยสารบนเทงอยาง ‘Hamburger’ ฟรแมกกาซนทมาแรงกบ ‘a day bulletin’ และส�านกพมพ ‘a book’ ทสรางนกเขยนดงๆ อยาง ‘นวกลม’ มาแลว หรอรายการโทรทศนทออนแอรจนประสบความส�าเรจอยาง ‘The Idol’ และทก�าลงจะเปดตว กบสถานวทย ‘a day station’ ลาสดกบนตยสารราย 3 เดอนทชอวา ‘Do not right thing’ ทวาดวยเรองของ volunteer spirit พลงของจตอาสา ซงงานนเองทเชอมโยงไปสโครงการทเขาลงมอท�าทกขนตอน กบ ‘a day foundation’ มลนธเพอสงคมท�าหนาทเปนแมงานของโครงการอาสาตางๆ คดโปรเจกตทสรางสรรค สนกและเทไปพรอมกน เปนวธใหมทเขาจะใชสอสารกบคนรนนทโตมาพรอมกบวกฤตหลายอยางในประเทศ แตหวใจนนกยงพรอมจะออกมาชวยเหลอผคน

28

“ชวยมนษย ค�านอาจจะฟงดยงใหญแตผมกคดแบบนนจรงๆ ผมดไซนมลนธใหเปนเอเจนซของงานอาสา แปลงายๆ คอทผานมาผมมองจดออนขององคกรการกศลในประเทศอยางหนงวาขาดรปแบบทนาสนใจ รวมไปถงคนทท�างานอาสาสมครเพอสงคม กอนหนานมนดเปนงานทเหนอยหนาย ตองเสยสละมากมาย ดหมนๆ แตผมเชอวาวธการทดจะสามารถชกจงโนมนาวทกคนได ถาไปดองคกรการกศลของตางประเทศจะมรปแบบวธการทหวอหวานาสนใจ การท�า a day foundation เปนความฝนลกๆ ของผมมานานแลว แตคนไมคอยร ผมท�าแลวรสกมความสขมาก

“ผมวามนเปนกจกรรมทดมาก ซงทผานมาผมเหนกระแสหนงแลวแฮปปมากเลยกคอ volunteer ทเกดในสงคมมากมาย โดยเฉพาะในหมวยรน นบวาเปนเรองทดมาก ผมนกขอบคณวกฤตตางๆ ทเกดขน เพราะตองยอมรบวาเวลาปกตความรสกอยากชวยเหลออยางอาสาสมครมนเกดยาก แตสงเหลานมนจะเกดขนเมอสงคมเกดวกฤต เกดความล�าบาก ฉะนนถาจะมขอดจากวกฤตทผานมากคอขอน และผมกมงหวงให a day foundation ท�าไปไดนานๆ และมคนมาท�าตอจากผมไปไดเรอยๆ อยางนอยมนกเปนองคกรเลกๆ ในสงคมทชวยเยยวยาบ�าบดแกไขปญหาไดบางกยงด” ประธานของมลนธกลาวดวยรอยยม

29

รอยยมทมความหมายวาผชายคนหนงทใชชวตเหมอนคนปกตทวไปมาตลอด ในวนหนงวนทแสนจะธรรมดาแตเขาลกขนมาเปลยนแปลงตวเองดวยการออกไปทาทายโชคชะตา ดวยความเชอ ดวยความหวง และเขากไดรบสงตอบแทนกลบมา จนถงวนนทเขาพรอมจะตอบแทนสงคมแลว

นกศกษามหาวทยาลยมกจะถามเขาอยเสมอวา หนไมรวาตวเองชอบอะไร ผมคนหาตวเองไมเจอ ทกครงวงศทนงจะเกบความสงสยไวในใจเพราะเขาคดวา การคนหาตวเองนนงายกวาการคนหาคนอนตงเยอะ

ถาไมเชอลองหาตกตาสกตวในบานมานงขางๆ และลองพดคยกบมนด

เสยงของตกตาทสงกลบมา อาจน�าพาคณไปสชวตทอยากใชในวนทเหลออย

และในวนทเหลออยของคณจะเปลยนแปลงโลกใบนได

30

จเดจ ก�าจรเดช นกเขยนหนมผประสบภยพบตแหงจตใจ

“ถาไมเจอเหตการณนเรากคงจะกลายเปนคนบาไปแลว”

เปนประโยคทเปลงดวยดวยน�าเสยงสงบจากปากค�าของ จเดจ ก�าจรเดช นกเขยนหนมผควารางวลซไรตประจ�าป พ.ศ. 2554 กบหนงสอรวมเรองสนชด ‘แดดเชารอนเกนกวาจะนงจบกาแฟ’ ทคณะกรรมการลงคะแนนเสยงอยางพรอมเพรยงกนว าเป นงานเขยนทสะทอนประ เดนอนหลากหลายของมนษยในสงคมไทยรวมสมยไดอยางนาตดตาม นกเขยนหนมวย 36 ปจากสราษฎรธานกลายเปนทรจกในชวขามคน ทงทกอนหนา

31

นนเขายงเปนแคนกวาดภาพตามชายหาดทเกาะสมย แถมยงเดนทางเขาออกบนโลกของคนวกลจรตอยเลยดวยซ�า

จเดจคอเดกทโตมากบการชอบขดเขยนเปนภาพมากกวาจะทองตวหนงสอ พอโตขนเขาตดสนใจเขาไปศกษาตอทวทยาลยศลป-หตถกรรม จงหวดนครศรธรรมราช แมจะตองหางานท�าไปดวยเพราะคาใชจายในการเรยนคอนขางสงสวนทางกบสถานะทางบาน แตเขากยอมเพอทจะสานความฝนเลกๆ ในการเปนนกวาดการตนไทย แตความเปนจรงกโหดรายไมแพผรายในการตน ดวยคาตอบแทนทนอยมาก ประกอบกบความเหนดเหนอยของวงการการตนไทยในยคนนทผลตอยางเรงรบโดยไมสามารถตอยอดเปนก�าไรชวต

“ตอนนนวาดการตนเหมอนท�าทงไปทกวน เรายงจ�าไมไดเลยวาวาดเรองอะไรไปบาง มนไมเหมอนการเขยนเรองสนทสงประกวดชงรางวล พมพออกมาแลวขายไดกพมพซ�าอก วงการการตนไทย (เลมละ 1-5 บาท) มนไมไดมแนวทางทเปดกวาง กลมคนอานกจะเปนคนใชแรงงานเสยสวนใหญ เรองทเขยนจงคอนขางถกจ�ากด เรากอยากวาดการตนทมนไดขอคดอะไรบาง แตโจทยทไดกคอใหเขยนเรองผ เรองทเสพงาย ไมตองคดมาก และผลตอบแทนทไดรบกอยล�าบาก สดทายกตองเลกแมจะอยากท�าอยกตาม”

จเดจบอกวาในหวของเขายงมเรองราวทอยากจะถายทอด และวธคดของนกวาดการตนยงใชไดส�าหรบการเปลยนศาสตรมาเปนนกเขยนเรองสน

32

“สวนตวผมเขยนบนทกประจ�าวน เจออะไรกเขยนเอาไว มนเปนพนฐานของการเลาเรอง แตส�าคญทวาตอนเราบนทกเราคดอะไรกบมน และความคดนนมนกจะแตกตว จนน�าไปสการหาวธระบายออก และคนทอานหนงสอเยอะๆ มนกตองอยากเขยนอะไรสกอยางออกมา เราจงคดวาเขยนเรองสนแทนการเขยนการตนดไหม มนอาจเปนทางออกทดส�าหรบการเลาเรอง เราจงเรมศกษาการเขยนเรองสน

33

สองสงนตางกนแควธน�าเสนอ อยางการเขยนเรองสนเวลาทเราจะอธบายอะไรสกอยาง เรากมองอยางคนวาดรป คนปกตเวลามองรปทรงกจะเหนแสงและเงา แตคนเรยนศลปะจะมองทกอยาง เราจะมองเหนแสงสะทอน เงาหลายชนทดมมต มองเหนสสนบรรยากาศ ซงเราเอามาใชในงานเขยนได เราเปลยนจากการวาดมาเปนการบรรยายดวยตวหนงสอแทน ตอนทวาดการตนเรากมสมดจดบนทกไวส�าหรบคดพลอตเรอง แมวาจะเลกวาดไปแลวแตกระบวนการคดแบบนกยงอย”

แตหนทางของการเปนนกเขยนอาชพนนไมเคยงาย แมจะเขยนเรองสนออกมาได มบางเรองทไดรบการตพมพบาง แตอกหลายเรองกยงไมไดมาตรฐาน ความมนใจในการจะเปนนกเขยนของจเดจเรมสนคลอน

และจดนเองทอาการเจบปวยอยางไมรสาเหตกอตวขน

“ตอนนนเราทอนะ แตไมไดทอเรองงานเขยนอยางเดยว มนมเรองการใชชวตดวย เรองของอาชพ เพราะตอนนนงานหลกของเราคอการวาดรปทเกาะสมย รายไดมนกดนะ แตมนไมมนคง ถาวนไหนไมไดท�ากไมไดเงน มนยงเหมอนงานทใชแรงงานอย เหมอนกบงานรายวน มนกมความเหนอย ความไมมนคง และเวลานนเรากมครอบครว มลก มความกงวลเกยวกบอนาคตวาตอไปจะสามารถหาเลยงพวกเขาไดหรอเปลา มนเกดความเครยดจนตองเขาโรงพยาบาล”

จเดจสะทอนเรองนไวในเรองสน ‘หนมานเหยยบเมอง’ วาดวยอาการปวยของคนทคดวาตวเองก�าลงจะเปนบาหรอวามเทพเจาก�าลงจะมาเขาทรง

34

“ความเครยดมนท�าใหรางกายปวยไขโดยทเราไมรตว บางทรสกเหมอนแนนหนาอก หายใจไมออก เจบตรงนนตรงน ปวดเกรงทแขนและขา หมอกบอกวาไมเปนอะไร เพราะตรวจเลอด ตรวจหวใจ ตรวจหมดทกอยางแลวกไมเจออะไร หมอวนจฉยวานาจะเปนโรคเครยด ไปหาหมอดวยอาการเดมหลายครง จนพยาบาลรแลววาเราไมไดเปนอะไร แคเครยดมาเทานน มาแคไดเจอหมอ ท�าเปนวาก�าลงรกษาเราอย เรากรสกปลอดภยขน เรารตวเองนะแตบงคบอะไรไมได ตองนอนตลอดเวลา พอนงแลวกรสกวาโลกมนหมนโคลงเคลง หมอกบอกวาเปนโรคจตเภท วธการรกษาคอตองกนยา แลวเราจะกลายเปนคนบาจรงๆ หรอเปลา ยาทเขาใหเปนยาคลายเครยด กนแลวจะท�าอะไรชาลง เขาคงไมตองการใหเราเคลอนไหวมาก เพราะความเครยดมนท�าใหหวใจสบฉดเรว ซงภาพแบบนนกคอภาพของคนบา แตเราไมอยากเปนแบบนน

ญาตพนองจงพาเราไปหารางทรง เขาคดวาเราโดนของหรอมองคมาลงหรอเปลา กเขาทางพวกรางทรงอก เขาบอกวาอาการแบบนนาจะมเทพมาลงนะ จะตองรบบายศร ท�าพธกรรมตางๆ ซงท�าใหเราตองเลอกวาเราจะเชอหรอไมเชอ ถาเราไมเชอหมอทบอกวาเราเปนโรคจตเภท พอรางทรงบอกวาเรามองค เรากไมเชออก แลวเราจะไปหาสาเหตมาจากไหน มนกเกดความวาวนตอ จนเราอาจจะกลายเปนบาจรงๆ ตกลงจะเปนเทพหรอจะเปนคนบา ผมขอเปนเทพดกวา (หวเราะ) กแคนงขาวหมขาว มพานธปเทยนดอกไม ไหวพระทกวนเสารและวนองคาร ตองนงสมาธดวย เราเชอเพราะอยากจะรดวยวาเทพมจรงหรอเปลา เวลาทคนบอกวาตวเองมเทพเจามาลงนมนเปนยงไง ถาเทพมจรงกอยากใหมาลงทเรา เราอยากรวาเวลาตอนทเทพ

34

35

มาลงนนเราจะจ�าอะไรไดไหม เวลาเราคยกบรางทรงเรากพยายามดวาท�าไมน�าเสยงเขาเปลยนไปแบบน มนเปลยนไปโดยสนเชงรเปลา อยางเสยงผหญงเปลยนไปเปนผชายเลยหรอเปลา มนกยงไมใชแบบนน มนเปนการดดเสยง ในทางจตเภทกมค�าอธบายอาการของคนเขาทรงอยเหมอนกน”

แตความเชอเรองนกไมไดชวยใหอาการของเขาหายขาด การนงสมาธชวยไดในระดบหนง แตเหมอนวาโชคชะตาตองการจะ ปลกจเดจดวยวธทแรงกวาเดม เหตการณนนถกบนทกไวในฐานะภยพบตทรนแรงทสดครงหนงทเคยเกดขนกบประเทศไทยเมอวนท 26 ธนวาคม พ.ศ.2547

“ตอนนนเรายายจากเกาะสมยกลบมาอยบานกบแมและพชายทนครศรธรรมราช เพราะเราไมสบาย งานไมไดท�า อนาคตไมม ตองเลยงลกอยกบบาน แฟนตองออกไปท�างาน พอกลบมาอยบานชวงปลายป (2547) ภาคใตกเจอกบเหตการณคลนสนาม หลานสาวแทๆ ของเราไปท�างานทโรงแรมในเขาหลก (จงหวดพงงา) กอนหนา

36

นนหลานสาวเพงจะโทรมาบอกวาจะกลบมาเยยมบานชวงปใหม แตกกลบมาไมไดเพราะตดงาน แลวพอเกดเรองขน เรากตดตอหลานไมไดอกเลย

ทางบานของเราจดคนไปคนหา เดนหาศพทเกลอนกลาด หาไมเจอกจดคนไปเพม จดคนไปเพมอกกยงหาไมเจอ หาอยเปนเดอน หมดเงนไปเยอะ ซงเรากไปชวยคนหา ระหวางทตามหาหลานสาว เรากเจอแตคนตาย ทกทมแตศพ ความจรงเราอาจจะเจอศพแลวกได แตเราจ�าหลานไมได คนตายแควนเดยวแตสภาพศพ ณ จดนนกอาจท�าใหเราสบสน มนเปนเรองนาเศราทเหนคนตายมากขนาดนน และความกลวตายจากตอนทไมสบายกหวนกลบมา ไมไดกลวเจบปวดนะ แตคดวาจะเกดอะไรขนตอจากนนหลงจากวนทตายไปแลว เราจะหนกลบมาดคนขางหลงไดไหม มนสบสน และพอมาเหนคนตายเยอะๆ จงคดไดวาความตายมนเกดขนงาย เกดขนไดทกททกเวลา จๆ เหตการณอยางสนามกเกดขน คนทกระดบกตายเหมอนกนหมด เราจงคดวาความตายไมไดนากลวถงขนตองปฏเสธมน ถามนจะเกดอะไรขนกบชวตของเรา หากปลอยวางไดมนกนาจะมความสขใชไหม ถาคณรตววาก�าลงจะตายภายในหนงวน ถาคณมวแตกงวลวาจะตาย เวลาทเหลอมนกไมมความสข อยาไปคดถงตอนตาย เพราะเราท�าอะไรไมได มาคดวาในหนงวนทเหลอเราควรจะท�าอะไรดกวา

37

หลงจากเหตการณนนอาการปวยของเรากยงไมไดหายไปเสยทเดยว แตเราไมไดกงวลอะไรกบมนแลว บางทอาจจะเปนแคอาการททกคนกเปนกน สกพกเรากปลอยมนไป มองวามนเปนอาการปกต ไมไดปวยไขอะไร ตรงนถอวาเปนจดเปลยนของชวตเรา ถาเราไมไดไปเจอเหตการณทมคนตายมากขนาดนน เรากคงจมอยกบความคดเดม และกคงเปนบาไปจรงๆ ถกจบมดขงอยในหอง โดนฉดยาทกวน”

จากภาพมหกรรมแหงความตาย การสญเสย การกอบกสภาพจตใจของตวเองของชายหนมจงกอเกดแรงบนดาลใจในการ กลบมาเขยนเรองสนอกครง จนน�าไปสหนงสอเลมแรกในชวตพรอมกบรางวลใหญในฐานะนกเขยนเพอชวตทไมยดตดกบกรอบเดม

“ผมมองวาวรรณกรรมเพอชวตเปนการแสดงความเหนอกเหนใจ มองสงคมแทนทจะมองแตเรองตวเองอยางเดยว จะเขยนเรองแบบไหนกได เขยนถงสงคมไหนกได แตควรสอถงผอนดวย ไมไดเขยนถงแคมมมองเฉพาะตน อาจจะเขยนจากความรสกทเปนผล กระทบของคนใดคนหนง แตผลกระทบนนกเปนผลมาจากสงคมรอบขางซงเปนการพดถงสภาพสงคมนนเอง ผมมองวานกคอเพอชวต แตไมใชเพอชวตในแบบทจะตองเปนสงคมนยม หรอเลาเรองชนชนเทานน”

นกเขยนรางวลซไรตยงกลาวถงเรองภยน�าทวมในปนทอาจจะมความนากลวมากกวานนซอนอย

“ภยพบตคอเรองน�าทวมใชไหม แตผมมองวาหลงจากนน

37

38

คอภยจรงๆ มากกวา เพราะคนเรมกกตนสนคา เรมเหนแกตว ถาเกดสถานการณวกฤตวาน�ามนไมลดจรงๆ กอาจจะเกดการปลน การกออาชญากรรม เราถามตวเองวาเราจะคดแบบนนเหรอ ซอของไปกกตนไว เอาตวเรารอด แตเพอนเราหรอคนอนกตองกนกตองใชเหมอนกน ถามนวกฤตจรงๆ จนถงขนทวาวาระสดทายของมนษยชาต มนกจะเขาสดนแดนทกฎหมายไมมผล ไฟฟาไมมใช เขาสความหวาดกลว เขาสยคมดทผคนเหนแกตว

ผมมองเรองของคนทบรจาคของ สวนหนงมนกด แตปญหาทแทจรงไมไดอยทจ�านวนของบรจาคแตอยทการชวยเหลออนๆ มากกวา ไมวากครงตอกครงกยงเหมอนเดม เหมอนตอนทน�าทวมภาคใต ของบรจาคมนเปนการใหทเกนความจ�าเปน และกไมใชของทจ�าเปนจรงๆ มนเปนการใหทส�าเรจรป นกอะไรไมออกกซอของไปบรจาค พอซอของไปแจก การจดการกวาของจะไปถงมอคนกยงยากอก และความชวยเหลออนๆ ทจ�าเปนกไมม มนเปนเรองของคนยคนหรอเปลาทมองอะไรส�าเรจรปกนไปหมดแลว จะชวยโลกสกหนอยคณกใชถงผา ซงไมรวาชวยโลกไดจรงหรอเปลา แตมนเปนความรสกทวาเราไดท�าแลว เราไดท�าความด เปนยคของตอมความดโต อยากจะเปนคนดกนทงนน แตไมรจะท�าอยางไรนอกจากซอของส�าเรจรป คอเรากไมไดอยากมองเรองนในแงรายเกนไปนะ แตเราคงไมอยากไปท�าอะไรแบบนน”

คลนความคดของนกเขยนหนมยงคงดสงบ เหมอนบคลกทาทางของเขา และนนกยงกท�าใหเรองราวทไดยนจากจเดจ ก�าจร-เดช เปยมไปดวยพลงทพรอมจะชวยเปลยนแปลงสงคม จดประกายความคดใหคนททอแท

และเขาจะท�ามนดวยการเขยนหนงสอ

39

ถาคณรตววาก�าลงจะตายภายในหนงวน

ถาคณมวแตกงวลวาจะตาย

เวลาทเหลอมนกไมมความสข

อยาไปคดถงตอนตาย

เพราะเราท�าอะไรไมได

มาคดวาในหนงวนทเหลอ

เราควรจะท�าอะไรดกวา

40

ธนยวชร ไชยตระกลชย

“บรหารโอกาสของชวต ท�าธรกจอยามงหวงแตก�าไร”

“พวกฝรงมกจะถามตวเองวา What do you want? What do you want to be? Who are you? แตคนไทยไมใชคนแบบนน เราใชชวตตามโอกาส คนไทยไมใชคนโตตามกลยทธ แตจะโตตามโอกาส โอกาสมาถงกไขวควา”

มมมองแรกอนแหลมคมของหนมใหญทสะดดความคดไดชะงดจาก ธนยวชร ไชยตระกลชย นกวเคราะหกลยทธทางการตลาดในเมองไทยทเราไดเหนหนาคาตาบอยทสดคนหนง จากรายการโทรทศน ‘SME ตแตก’ ของบรษท เวรคพอยท เอนเทอรเทนเมนท ทประชนไอเดยในการท�าธรกจของคนมฝน โดยตองผานดานกรรมการ

41

ธนยวชร ไชยตระกลชย ถงสามคนกวาจะไดเงนลานไปท�าทน และธนยวชรกคอหนงในกรรมการทโดงดง ดวยลลาดดน ถงลกถงคน จนไดรบฉายาวาขาโหด แตนนกเปนเพยงบทบาทหนงในการท�าหนาทของเขาบนหนาจอโทรทศน ทการแขงขนตดสนกนตรงปลายนวบนรโมตของผชม

ธนยวชรเปนอะไรมาแลวหลายอยาง เขาเปนทปรกษาทางการตลาด นกบรรยาย อาจารยพเศษทางดานการตลาด นกจดรายการวทย Business Connection ทางคลนความคด FM 96.50 เขยนหนงสอขายดมาแลวหลายเลมอยาง ‘Sigve Way’ หนงสอทรวมบทสมภาษณของซกเว เบรคเก อดตซอโอของดแทค เปนคอลมนสตมาอยางยาวนานใหนตยสาร GM เคยเปนก�าลงหลกใหกบนตยสารทางการตลาดอยาง Thaicoon ในป พ.ศ.2542 และเคยเขยนคอลมนลงในนตยสาร BrandAge มานานนบสบป ไมวาเขาจะไปจบงานชนไหน งานทกดานทเขาท�านนคอการใชองคความรเดยวกนในการจดการ

“ผมวาตวเองเปนคนเชยวชาญดานการตลาดผานการเปนสอมวลชน เหมอนนกขาวตางประเทศทคยกบคนเยอะมากๆ แลวเขยนเกยวกบเรอง ‘Corporatization’ เหมอน Malcolm Gladwell เขาเปนนกขาวทนวยอรก กเขยนหนงสอชอ ‘The Tipping Point (The Tipping Point: How Little Things Can Make a Big Difference)’ เหมอนกบบรรณาธการนตยสาร ‘Wired’ คอ Chris Anderson เขยนหนงสอชอ ‘The Long Tail (The Long Tail: Why the Future of Busi-ness Is Selling Less of More)’ เปน expert ทางดาน journalism คอคยกบคน แลวสรางองคความร จดการกบองคความรนน”

42

“เราใหค�าปรกษามคนจางเราไหม เราเปนพธกรมคนจางเราไหม เราเปนอาจารยมคนจางเราไหม ตรงนถอวาเราท�าธรกจ ไมใชวาใหผมไปขายกวยเตยว ไมใชใหผมไปเปดรานอาหาร ไมใชใหผมไปขายหมทอด มนกไมใชความเชยวชาญเฉพาะของเรา เราเปนพวก Knowledge Management จรงๆ แลวการท�าอะไรกตาม อยาไปท�าตามคนอน ท�าตามคนอนกเปนทสอง ฉะนนเวลาท�าอะไร กลยทธคอตองหา Unique ของตวเอง หา Position ของตวเอง จดทคณยนอยแลวใครกเขามาไมได ถาคณเขาไปในจดของคนอน คณกเปนคนทสอง ซงมนกไมควร”

43

“ผมชอบกลยทธมากกวาการตลาด ผมมองในเชงกลยทธการตลาดมากกวา การตลาดจาคอ 4P (Product Price Place Pro-motion) แตวาผมมอง Strategy Marketing มากกวา ผมมองวาคณจะท�ายงไงถาเกดเรองแบบน อยางเชนถาน�าทวมคณจะท�ายงไง แผนของคณจะท�ายงไง อยางบรษทโตชบากอนหนาน�าทวมเปนยงไง ตอนน�าทวมเปนยงไง หลงน�าทวมเปนยงไง โตชบาจะแกปญหายงไง หรอถาคณเปนบรษทฮอนดา คณจะแกเกมยงไง ผมจะคดเชงแบบนมากกวา” ธนยวชรกลาวถงบทบาทของตวเองในการท�างาน

ความสนใจในเรองการตลาดของธนยวชรเรมตนมาจากพชายทอายหางกนราว 20 ป พชายของเขาเปนคนทชอบอานหนงสอ สะสมหนงสอไวมาก มรดกทางความคดจงสบทอดมาถงนองชาย หนงสอหลากหลายแนว นยายของพนมเทยน นยายจนก�าลงภายในอยางมงกรหยก “จนตอมาทบานขายหนงสอ กรกการอานหนงสอ มความสนใจ และการไดคยกบคนเกงๆ กเปนเหตผลทท�าใหอยากเปนผสอขาว เราอยากคยกบคนเกงเยอะๆ เพราะผมชอบอานหนงสอ ผมกรกความร ฉะนนความรตองมาจากคนเกง หนงสอมนเปนความรทตองผานคนอนเขยน แตถาเกดเราอยากจะรอะไรโดยทไมตองผานคนอนมา เราตองไปหาเขาเอง แลวจะมอาชพอะไรทท�าใหเราไปคยกบเขาเองได กคออาชพสอมวลชนในเชงธรกจ ไมใชสอมวลชนทวไป ใหเปนนกขาวอาชญากรรม เรากไมกลาไปคยกบต�ารวจ อาชญากร หรอนกการเมองเรากไมอยากคย เราอยากคยกบนกธรกจ เพราะนกธรกจเปนตวขบเคลอน เปนผประกอบการ เปนคนทมไอเดย มพลงทจะเปลยนสงคม”

44

ในปจจบนถาพดถงกลยทธการตลาดในดานการสรางแรงบนดาลใจนนมกจะใชตว CEO ในการเขามาผลกดนแบรนดนนดวยตวเองอยางคณตน ภาสกรนท กบชาเขยวอชตน และน�าดมผลไม Double Drink ทไดรบความนยมสง ธนยวชรเองกมมมมองตอเรองน

“การสรางแบรนดในระยะหลง ถา CEO มความแตกตางตองใช CEO สรางแบรนดควบคไปกบแบรนดนน ซงมทงขอดและขอเสย เพราะวาถา CEO มปญหา เชนเสยชวตไปอยางสตฟ จอบส มนกจะมปญหาตามมา เพราะวาแบรนดผกตดกบ CEO แตในแงดกคอ CEO เปนสงทมชวต เพราะฉะนนการ move ท�าใหแบรนดมนสดใหมเชน สตฟ จอบส เปนคนทม Innovation Extreme มาก เปนคนท�าอะไรตอง Perfectionist มนกท�าใหแบรนดเปนไปแบบนนดวย หรอคณตนเปนคนทไมไดเรยนสง สรางเนอสรางตวมาจากการไมมอะไรเลย แลวพอรวยกท�า CSR (Corporate Social Responsibility) ชวยเหลอพนองประชาชน ชวยเหลอสงคม กไดใจคนไป ในขณะทคนอนสรางตวเองขนมาแตไมมลลาแบบน มนกจะรสกวาคณไมไดท�าอะไร เพราะฉะนน CEO ตองเปนผน�าทสรางแรงบนดาลใจ Leading by Exam-ple วาเปนตวอยางทด และ CEO แบบนกจะสงผลกระทบตอ CEO คนอน เชนคณตนท�าเพอประชาชน แลวแบรนดอนไมท�าเหรอ?

45

ธนยวชรบอกวานกธรกจทจะเปนแรงบนดาลใจได นกธรกจคนนนจะตองเปน Social Entrepreneur หมายความวาเปนผประกอบการทไมไดใหความสนใจกบการสรางก�าไรอยางเดยว ตองคดถงเรองการเปลยนสงคมดวย ท�ายงไงทจะท�าใหสงคมนเขมแขง ใหคนในชาตสามารถสรบปรบมอได แมธรรมชาตของนกธรกจจะตองคดในการหาก�าไรกบสงคม แตเมอสงคมท�าใหคณรวย คณจะชวยสงคมกลบคนอยางไร ท�าดไดโดยไมตองหวนเกรงในเรองความจรงใจ

“ค�าถามคอ ถาท�าดแลวคดวาสรางภาพจะไปกลวอะไร ถาสรางภาพดวยการท�าความด กดกวาสรางภาพดวยการไมท�าอะไรเลย คนทไมท�าอะไรเลยกไมเคยผด ท�าอะไรสกอยางมนกตองผด หรอคณจะไมอยากผดดวยการไมท�าอะไรเลย ถาถามวาชวตนไมท�าอะไรเลยแลวจะเกดมาท�าไม สงคมไมไดย�าแยเพราะมคนท�าดเยอะนะ แตสงคมจะย�าแยเพราะมคนท�าชวเยอะมากกวา” ชายหนมยกตวอยางบล เกตส เจาของไมโครซอฟต โฮวารด ชทส ผสรางแบรนดกาแฟ สตารบคส กระทงมารค ซคเกอรเบรก ซอโอหนมผกอตงเฟซบก ตางกทมเงนจ�านวนมหาศาลเพอชวยเหลอองคกรทางสงคม พดงายๆ วาประเทศชาตเปนแบบน จะรอนกการเมองมาชวยประชาชนกคงไมทนแลว คนทเปน CEO ตองลกขนมาท�าอะไรสกอยางดวยตวเอง

“เพราะวาธรกจสมยกอนเหนผลก�าไรเยอะ ท�าใหคนมองวาการท�าธรกจคอการชอบเอาเปรยบคนอน นกธรกจเปนปศาจราย นกธรกจเลยตองรบผดชอบตอสงคม ยกตวอยางเชน บานพนกงานน�าทวม ญาตพนองก�าลงแย คณจะใหเขามาท�างานทกวนไดไหม คณไมมเงนชดเชยหรอชวยเหลอ แตกลบไลเขาออกไปเลย อนนกคอไมรบผดชอบตอพนกงาน ถามวาถาคณปลอยสารพษออกมาแลว

46

คณไมมการชดเชยชาวบาน ไมมเงนชวย จะเอาแตก�าไร อนนไมได เพราะวาภาคประชาชนจะส�าคญมากในอนาคตจากนไป ไมใชดแลแต Investor คณตองดแล Stakeholder พนกงาน Supplier ชมชน แมกระทงสอมวลชน คณตองบาลานซสหาตวน คณถงจะอยไดอยางยงยน

อยางเรองคณตนเปนแรงบนดาลใจในแงทวาคนไมตองเรยนสง ไมตองรปหลอพอรวย ไมตองมตระกลใหญ ขอใหมมานะอยางชาญฉลาด รอจงหวะโอกาสมา เมอฟาปดจงสมเตรยมความพรอม รอและเพยรพยายามสะสมองคความร สะสมทรพยากร สะสมปจจยบางอยางใหส�าเรจไว พอฟาเปดจะไดทะยานเปนมงกรฟา”

ดเหมอนวาธนยวชรก�าลงจะเปดเผยถงเคลดลบในการประสบความส�าเรจ

“เราจะดความส�าเรจของคนอนตองดทงตนน�า กลางน�า และปลายน�า ไมใชดวนทเขาประสบความส�าเรจวนเดยวกเสรจ แตสวนอนไมด นไมใชวธการทถกตอง และคณควรพยายามเตรยมความพรอม หาปจจยความส�าเรจในสงทคณประสงคในวชาชพของคณ แลวรอโอกาส การเตรยมความพรอมนนคอการวางแผน เมอโอกาสมาถงจะได Execution คนบางคนโอกาสมา แตไมพรอมโอกาสกลอยไปไกล คนบางคนไมมโอกาสเลยแตมความพรอม กสรางโอกาสขนมาเองไดเหมอนคณตน”

46

47

นบจากนาทน

คณเรมจะมองเหนโอกาสในชวตของตวเองขนมาบางไหม

แลวถาวนไหนคณสมหวงกบโอกาสแลว อยาลมตอบแทนสงคมดวย

เพราะนคอเทรนดทางธรกจในอนาคตจาก ธนยวชร ไชย-ตระกลชย

“ถาคณท�าได ผมใหแตก!”

ถาสรางภาพดวยการท�าความด กดกวาสรางภาพดวยการไมท�าอะไรเลย คนทไมท�าอะไรเลยกไมเคยผด ท�าอะไรสกอยางมนกตองผด หรอคณจะไมอยากผดดวยการไมท�าอะไรเลย ถาถามวาชวตนไมท�าอะไรเลยแลวจะเกดมาท�าไม

47

48

ซ - ฉตรปวณ ตรชชวาล

‘เจาหญงแหงวงการไอท’ คอฉายาของสาวสวยคนน ฉตรปวณ ตรชชวาลวงศ

คนส วนใหญ จะคดว าเพราะรปรางหนาตาทด การถกยกยอวาเปนเจาหญงนนจงไมใชเรองแปลก แตนนคอสงทเกดขนกบวงการบนเทง ทวาในวงการเทคโนโลยสารสนเทศแลว ค�าวา

เจาหญงคงไมไดมอบใหใครงายๆ ถาเธอคนนนไมไดมความรความสามารถหรอความเขาใจในเรองเทคโนโลยเลย แตสงทฉตรปวณลงมอท�าไปไดไกลกวานน ภาพของเธอไดกลายเปนตวแทนของสาวสวยยคใหมทสนใจแสวงหาความร และเฉลยวฉลาดจนเดกสาวหลายคนอยากโตขนมาเพอเปนอยางเธอ

เจาหญงผสรางปราสาทดวยตวเอง

49

และทส�าคญคอเจาหญงแบบเธอสรางปราสาทดวยสองมอของตนเอง ไมไดรอเจาชายหรอกษตรยทไหนมามอบให ใบหนาสวยๆ อาจน�าพาโอกาสมาเบองหนากจรง แตหนทางตอไปนนเหนอยหนกกวาทผหญงสวยๆ หลายคนจะจนตนาการถง

ฉตรปวณ หรอทหนาจอโทรทศนและเวบไซตตางๆ รจกเธอในนามวา ‘นองซ’ มาหลายปแลว เธอไมไดโดงดงในฐานะดารา แมดวยหนาตาของเธอนนจะเปนนางเอกละครไดไมยาก แถมยงแจงเกดจากเวทประกวดมสไทยแลนดเวลด แตดวยการศกษาจากคณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย สาขาวารสารสนเทศและสอสงพมพทบมเพาะความสนใจในดานของการเปนผสอขาว การไดน�าเสนอขอมลความเคลอนไหวเกยวกบเทคโนโลยทเธอหลงใหลมานาน ตอนนถาใหนบผลงานของเธอ ทงงานพธกร พรเซนเตอร ผด�าเนนรายการขาว ฯลฯ สบนวบนมอกคงไมพอทจะใชนบ เอาเปนวาเทาทคนดจะจดจ�าเธอไดบอยๆ กคองานพธกรในรายการ 168 ชวโมง และเปนผประกาศขาวในชวง Weekly C3 ของสถานโทรทศนชอง 3 รวมถงการเปดเวบไซตของตวเธอเองเพอน�าเสนอเนอหาดานไอททไมเหมอนใครในชอ ceemeagain.com

“ซคนพบวาการเรยนสายขาวมา กบการท�างานพธกรมาเรอยๆ จนรสกวาตวเราเปนพธกรทไมใชแบบทวๆ ไป เรมรสกวาตวเองเปนมออาชพมากขน เพราะเราฝกจรงจงกบตวเอง พอพบวาเราเปนพธกรสายไอทได จงเรมหาขอมลเยอะขน แลวกอยากท�ารายการของเราเอง

50

“พธกรมนไมใชแครเรองทเราจะพด แตวามนตองมบางอยางทเปนแนวความคด เปนสงทเราจะตองบอกคนอยเสมอ เหมอนเรองไอทบางทซรสกวามนฟมเฟอยมาก ถาซพดวาสนคาตวนนดมาก ซกจะไดเงนจากลกคา แตอกมมหนงคนดจะไดอะไร ซยงถอวางานทเราท�ายงมจรรยาบรรณวชาชพอยพอสมควร นกขาวสายอาชพคอ watch dog ทจะคอยบอกคนวาของอนนด อนนไมดยงไง เพราะของทกชนไมมอะไรเพอรเฟกตไปทงหมด”

ตารางงานแตละวนของฉตรปวณในตอนนเชอวาแนนขนดไมแพควของนกการเมองดวยซ�า ชวตปกตในแบบทสาวสวยคนอนไดใชกนจงแทบไมเกดขนกบเธอ แตเธอกไมไดเสยดายมนสกนด “เราพอใจทเราเปนแบบน จะรสกเสยดายทไมไดท�าอะไรมากกวา เราอยในแวดวงนซคดวามนเปนการใชชวตทคมคากบตวเราเอง...”

ดวยงานของเธอจงเลยงไมไดทเธอจะตองน�าตวเองเขาสโลกแหงโซเชยลเนตเวรก เพอน�าขอมลและประสบการณในการใชมา บอกเลาแกผชม แตโลกใบใหมนนกไมเคยเพลามอกบตวตนของผใชอยแลว โดยเฉพาะกบคนทมชอเสยง แมจะไดชอวาเปนเจาหญงไอท แตฉตรปวณกไมใชขอยกเวนส�าหรบเสยงวจารณในดานลบ

“คนดงในโลกออนไลนกบคนดงในทว มนคนละเรองกนเลย เพราะคนดงในทวไมจ�าเปนวาเขาตองเปนทนยมในโลกออนไลน แตตวซอยในโลกออนไลนซงมนชดเจนมาก มนชดเจนสดๆ...บางทท�าใหเราคดวาไมตองเขามาชมอยางเดยวกได มาดคนทเขาตอวาเราวาเปนเรองอะไร ซงตองใจกวางพอสมควร เราเคยเจอคนทเปนนกวชาการ เขยนเรองทมความรใหกบคนเยอะมาก สดทายกมคนมาวาเขาอยด มนเปนโลกเสรของการแสดงความคดเหน แตวาสดทายสง

51

ทซตอบกคอค�าพดเดยวกบทอาจารยของเราเคยบอกวา เรยนจบไปแลวอยาท�าตวเปนมลภาวะของโลก โดยเฉพาะในโลกออนไลน ในเมอสมยนทกคนเปนนกขาวไดหมด เจออะไรกถายรปแลวทวตใหประชาชนชาวโลกไดร มนอาจจะมผลตอคนกได เรองเลกอาจกลายเปนเรองใหญกได ท�าใหร สกวาคนรบขาวตองมวจารณญาณ คนโพสตกตองมความรบผดชอบ ถาวนหนงคณคดวาคณเปนบลอกเกอรแลวอยากเปนนกขาวทมผลตอผคน คณกตองคดดกบผคนพอสมควร ตเพอกอยอมเกดผล แตถาไมไดตเพอกอ ซเชอวาเรากรบเฉพาะสงทเราคดวามนด เปดใจรบแตอยาไปซเรยสอะไรกบมนมาก ถาเราไมอานกไมรสกอะไร แตถาเราอานแลวหมกมนกบความรสกแยมากๆ มนหดหนะ”

ก�าลงใจจากครอบครวทอบอน จากคณแมทเปนยงกวาผดแล และคมความคดจากการอานหนงสอทชวยใหเธอมพลงกาวไปตอในเปาหมายทวางไว แม tablet ในมอจะมอยหลายเครอง แตเธอกขอวางมนลงเพอทจะสมผสกบการอานความรบนหนงสอจรงๆ

“วนทเราเปนทรจกหรอมชอเสยง วนทสปอตไลทสองเขามา เปนวนทรสกแยนอยทสด เพราะเราก�าลงมความสข แตวาชวงเวลาทผานมาไมไดมอะไรงาย การสรางความนาเชอถอกบคน หรอตอนทงานตางๆ ของเรายงไมไดเปนทยอมรบ เหมอนวาก�าลงปลกตนไมแลวคอยๆ ดมนโต ไมใชเรงปยใหโต มนกอาจจะตายเรว ซโชคดทมคณแม มครอบครวคอยผลกดนตลอดเวลาใหพรอมจะสตอ นอกจากเรองนเวลาทเราอยกบตวเองเยอะกคอตอนอานหนงสอ ชวงทไมไดอานหนงสอทใหแรงบนดาลใจเลยมนหดห เหมอนเราไมมทพง เขาถงบอกวาการอานหนงสอเหมอนเราคยกบนกปราชญ กวาหนงสอเลม

52

หนงจะออกมาไดมนผานกระบวนการคดเยอะมาก กวาเขาจะเขยนค�าพดสละสลวย กวาจะเรยบเรยงความคดออกมาได ซรสกวาชวงทอานหนงสอความคดของเราจะเฉยบคมมาก”

ถามใครสกคนสรางไทมแมชชนบนโลกใบนไดจรง เธอกไมคดจะยอนเวลากลบไปเพอเปนนางเอกละครหลงข าว เพราะเธอเลอกแลววาทางสายนนนคอความสขของชวต

“ใชเวลาหาป กวาทเราจะมาเปนทรจก เราตองอดทนและมจดยน ถามวาท�าไมไมเปนนางเอกละครทงทมโอกาส คอหลงจากทซตดสนใจแลววาจะมาทางสายพธกร พอปกหมดตวเองแลวหลงจากนนงานทมนไมใช หรองานทอาจท�าลายภาพ-ลกษณในงานทเรารก ซงมแรงจงใจหลายอยางมาก เชนเรองรายได แตภาพลกษณในงานของเราถาไปแลวมนไปไมกลบ เรากตองปฏเสธ เหมอนทสตฟ จอบสเคยพดไววาการจะเปนคนทประสบความส�าเรจ ไมใชคนทท�าทกอยาง แตเปนคนทรจกพดวาไมกบสงทมนไมใชความฝนของเรา ซกพยายามท�าอยางนน”

53

มาถงตรงนคงไมตองบอกวาต�านานของโลกยคใหมทเพงเสยชวตไปนนมอทธพลตอแรงบนดาลใจของเธอมาก “เขาเปนหนงในแรงบนดาลใจของซ ไมวาค�าพดอะไร ความคดของเขา เขาเปนคนทท�าเทคโนโลยทเปลยนโลกจรงๆ อปกรณทคนตองการใชไมใชร นใหมไฮเทคทสด แตเปนอปกรณทท�าใหชวตของคนเรามความสขทสด เพราะฉะนนมนจงเปนเหตผลทคนตอแถวกนซอมอถอเครองละสองหมน แพงกวาเครองซกผาอก แตท�าไมคนถงซอ ถงตองใชมนละ”

ความฝนของเจาหญงคนนยงคงด�าเนนตอไป และถาฝนของเธอจะเปนแรงบนดาลใจใหใครไดนนเธอขอนอมรบดวยค�าขอบคณ หากมเพยงสองสงทเธออยากจะบอกแกนกลาฝนรนใหมวา

รายงานความฝนโดย ฉตรปวณ ตรชชวาลวงศ

หนง จงอยาเปนมลภาวะทางสงคม

สอง เปนตวของตวเองนนดทสดแลว

54

ภาณมาศ ทองธนากล

การลาออกจากชวต

เพอเรมตนอกชวต

ในชวตของคนสวนใหญแล ว อย างน อยย อมมสกคร งหนงทไดตดสนใจ ‘ลาออก’ จากสงกดในสงคมดวยเจตจ�านงของตนเอง เช น นกศกษาลาออกจากมหาวทยาลยเพอม งหนาส มหาวทยาลยชวต คนหนมสาวลาออกจากงานประจ�าเพอหนมาท�าธรกจในฝน หรอคนสงวยทขอรไทรตวเองจากต�าแหนงการงานทกนเวลามาคอนชวต

แตยงมการลาออกอกประเภทหนงทมสาเหตพเศษไปกวานน เพราะเปนการลาออกเพอมาสรางวงจรชวตของตนใหสมดล หนมาเปนมตรกบสขภาพกายและใจ และใชชวตในเสนทางทไมประมาท เปนเสนทางทไตรตรองแลววาคงเสยดายไปตลอดลมหายใจหากไมไดท�า นคอเรองราวอนเปนทมาของหนงสอ ‘การลาออกครงสดทาย’ ของผชายทชอ ภาณมาศ ทองธนากล ซงเอาวยหนมของตนเปนเดมพนในการพสจน

55

“เราเคยมความฝนหนงกอน ลองนกภาพด ลองจนตนาการภาพทไมวาคณจะท�างานหรอไมกตาม แตจะมเงนหมนนงเขาบญชใหคณพอทจะใชจายไมขาดมอในแตละเดอน ถามวาดไหม เราเปนคนใชเงนประหยดอยแลว ถาอยแตกบบาน-เดอนหนงเงนแคสองพนบาทกอยได เราจะไดไมตองเอาเวลาไปท�าสงทไมไดอยากท�า อยากเดนทางกได เอาเวลาไปเขยนหนงสอทตวเองอยากเขยน มนเปนความฝน เปนการเปดโลกใหมดวยค�าถามสนๆ วาถามเงนเขาทกเดอนโดยไมวาจะท�างานหรอไมกตาม มนจะเปนอยางไร ส�าหรบเรามนคงวเศษมาก แลวเราจะท�ายงไงใหไปถงจดนน จากการอานหนงสอเกยวกบการลงทน ถามเงนกอนใหญเพยงพอจะไปลงทนในการลงทนทปลอดภย มนจะกอเกดความฝนนไดจรง ตอนทตดสนใจลาออกครงสดทาย แมตอนนนเงนเกบมไมเยอะเทาเปาทตงไว แตมนมเพยงพอทจะน�าไปลงทนแลวมเงนเขามาทกเดอน ทนแมสงทเรารกมนจะไมกอใหเกดรายไดอะไรมากมาย และถงบางชวงเราจะไมมงานท�า ยงไงเราจะอยได ไมอดตายแน” ความคดแรกเรมททาทายสตรความส�าเรจของผคน แตกเปนความสมเสยงอนคมคาส�าหรบภาณมาศ

จากเดกชายบคลกเรยบรอย เตบโตมาในครอบครวชนชนกลางทยงตองท�างานหนกเพอความอยรอด และครอบครวทองธนา-กลกพบเจอวกฤตเศรษฐกจครงใหญเมอป พ.ศ.2526 เขาเหนภาพของแมทเปนเพยงแมบานแตตองออกมาชวยพอท�างานขางนอกความรสกในตอนนนของเดกชายภาณมาศจงเรมสมผสถงค�าถามทใหญเกนวยของตน วาอะไรคอความแนนอนของชวต “มนจงเกดค�าถามหลายๆ อยางในเรองความไมแนนอน บานเคยมฐานะในระดบ

56

หนง เคยมบางชวงทเกอบรวยดวยนะ เคยมของเลน มอะไรตางๆ เขามาในชวตทท�าใหมความสข แตบางชวงกตกต�ามากๆ ชวตสวงมาก”

เมอเดกชายกลายเปนเดกหนม ภาณมาศกเหมอนวยรนอกพนลานคนในโลกทอยากไดรบการยอมรบ อยากเปนทสนใจจากเพศตรงขาม ในวยมธยมฯ เขาเรมเลนดนตรเพอหวงเสยงกรดจากสาวๆ ในมหาวทยาลยเขาคบเพอนทท�าตวเทๆ ใชชวตหามๆ ในแบบทเขาคดวาสงคมของคนหนมสาวยอมรบ แตเมอไดเรยนหนงสอมากขน ไดเปดหเปดตากบกจกรรมทางการศกษาหลายครง ไดพบเจอนกศกษาตางมหาวทยาลยทพดคยกนในเรองความร ท�าใหชายหนมรวาโลกวยรนทไดรบการยอมรบนนไมไดมแคผคนทดมเหลา เทยวกลางคน แลวกลบมาเรยนตอนเชาไดทนเวลาเทานน แตยงมโลกของคนทรกตวหนงสอและการเดนทางอยอกดวย ภาณมาศเรมเหนภาพของตวเองชดขนอยางทไมเคยเหนมากอนในชวต

“ชวงนนนกวามนมทางเลอกแคสองทาง หนงถาไมกลบมารองไหกบหมอน วาท�าไมวะ ท�าไมเรามนกระจอก กอาจตองเลอกอกทางคอตองไปกนเหลาแขงกบเขา ท�าตวเหลวไหลแขงกบเขา แตพอไปเจอผคนในโลกขางนอก มนจบเลย มนมทางเลอกทสาม ผมไดเจอคนทใฝฝนอยากจะเปนนกด�าน�า เรยนเศรษฐศาสตรเหมอนเรานแหละ แตจบแลวจะไปเปนครสอนด�าน�าทเกาะเตา เฮย ผหญงไดยนเรองนแลวสนใจเขาดวยนะ ท�าไมเจงจงเลย ผมไดเจอบางคนชอบอานหนงสอ ไดไปเปนพธกรหนาหองแลวพดภาษาองกฤษดมาก เกงจงเลย เรากเกดแรงบนดาลใจวา เฮย...เราไมจ�าเปนตองเปนคนทเคยเปนกอนหนานไปตลอดชวต ถามคนบอกวาอยางมงกมชวตไดแคน กอยาไปเชอ”

57

หลงจากคนหาตวเองในเบองตนไดส�าเรจ ชายหน มกม งชวตมาในงานสายนกขาว เรมตนจากการเปนมดงานร นใหมในหนงสอพมพผจดการ ไดเรยนรวชาเศรษฐกจ ภาษาองกฤษ และการเมองมาอยางเขมขนจากสนธ ลมทองกล จากนนหนงปเขากลาออกไปท�างานทนตยสาร BrandAge หนงสอชนน�าเรองธรกจทมาแรงมากในยคนน ไดคนเกงอยาง ธนยวชร ไชยตระกลชย มาชวยเคยวเขญฝมอจนเหนผล และเขากยายมาเปดโลกใหมดานวรรณกรรมกบ ศ บญเลยง นกเขยนและสมาชกคนส�าคญของวงเฉลยง กอนทเขาจะไปรวมงานกบนตยสาร a day หนงสอแหงแรง บนดาลใจของคนหนมสาวยคใหม ไดเรยนรวธการแปรความฝนเปนตวหนงสอจากวงศทนง ชยณรงคสงห เรยกไดวาชวตภาณมาศนนนาอจฉามากทไดครชนดหลายคนในสนามแหงชวตการท�างาน แตสดทายชายหนมกเลอกท�าในสงทเขาถนด นนกคอการลาออก

หากครงนเปนการลาออกทส�าคญทสด

“สงทมาประกอบการตดสนใจในครงนมนคงมหลายเรอง...มอยครงหนงหลงจากออกไปท�าขาวตามปกต เรากวบไป ลมทงยนโดยไมมสาเหต ชวงนนท�างานหนก นอนดกและตนเชามาก รบงานเยอะ ท�าบทสมภาษณ เขยนคอลมน เงนไดเยอะมากจรงๆ ชวงเวลานนเปนชวงเกบเงน งานพธกร งานเสวนา ท�างานสารพด เดอนหนงไดเงนเยอะมาก แตพอวบเขาโรงพยาบาลโดยไมมใครทบรษทมาเหลยวแล เฮย ไมไดแลววะ หาเงนแลวปวยแบบน คนล�าบากกคอพอแมของเรา คนทอยในโรงพยาบาลตอนนนคอพอแม เราท�าเพอเขาแตเขาตองมานงเฝาเราขางเตยง คารกษาพยาบาลกแพง คดไปวาถาเราตายกจบเลย เรายงมสงทอยากท�าอกหลายอยาง ไมตองท�างาน

58

เยอะกได ไมตองท�างานทไมอยากท�ามากกได เวลาเหลอไมเยอะหรอกในชวต ควรท�าสงทอยากท�า แตวาเราไมไดเปนคนแกเกษยณทหยดท�างานเลย เพยงแตเราลดคาตอบแทนตวเองลง หนไปท�างานทคาตอบแทนนอยหนอยแตอมเอบใจมากขน คมคามากขน ไมตองท�างานทใหเงนตงหลายหมนกได ไปท�างานบางอยางทใหเงนแคหมนเดยวแตวาชมชนหวใจ อาจจะสงผลดตอสขภาพกาย สขภาพจต มเวลาอยกบพอแม ผมอยโรงเรยนประจ�ามาตงแตเดกๆ ไมเคยไดเจอพอแมเหมอนคนอน เดอนหนงเจอแคสองครง ดงนนเราท�างานอยกบบานกได ท�าเฉพาะงานทอยากท�า เพราะพอแมอยกบเราไมนาน ท�าเวลาในแตละวนใหมความหมายดกวา ท�ากจกรรมเพอสงคมกไดถาอยากท�า สอนหนงสอเดกกสนกด คาแรงนอยมากเมอเทยบกบสมยตอนท�างานทไดเงนเยอะๆ พอลาออกมาอยกบบานแลวเราหายปวยโรคภมแพเปนปลดทงเลย”

59

จากจดเรมต นนเองทหลายคนเมอได ฟ งแนวทางของภาณมาศแลวเกดความสนใจเปนอยางมาก จนเขาคดวานาจะรวบรวมกลนกรองประสบการณส�าคญใหออกมาเปนหนงสอสกเลม และ ‘การลาออกครงสดทาย’ กถอก�าเนดขนบนแผงหนงสอทเตมไปดวยหนงสอปลกปลอบใหก�าลงใจชวต หรอหนงสอทพดถงการจดการชวตทมอยมากมาย แต ‘การลาออกครงสดทาย’ กแจงเกดอยางสงางามดวยความแปลกใหมของเนอหาทจบตองได และตวตนของภาณมาศ ทองธนากล กถกคนพบอกครงจากผอานทตองการแรงบนดาลใจชนด

“หลงจากลาออกบอยๆ เราจะคนพบวามนเปนวธคดทผด ชวงแรกมนเหมอนไดอสรภาพ ทกครงทลาออกเราดใจทกครงเลยนะ ถงแมจะเปนภาวะความยากล�าบากในการเขยนจดหมายลาออก ขอลาออกกบหวหนาทรกเราและมความคาดหวงกบเรา แตพอไดลาออกแลวในสวนลกเราจะรสกวาชนะ เปนอสระแลว ไดเลอกทางชวตตวเองใหม เราเพงมาคนพบวาความดใจเลกๆ เหลานเมอเอามาประกอบกน ถาไมระวงใหด มนจะกลายเปนภาพจกซอวของความ ลมเหลวขนาดใหญ

เรารสกวาถาตองชนะอะไรสกอยางเราอยากชนะชวต เราเคยสมภาษณนกธรกจหรอคนมชอเสยงระดบประเทศ ระหวางไปท�างานกมภาพฝนวาอยากเปนแบบนบาง แตพอหลงจากผานการลาออกบอยๆ ในชวงระหวางทบทวนการลาออก การตงค�าถามวาจะชนะชวตไดยงไง เราพบวามนไมไดมดานเดยว บางทเราเหนแคดานประสบความส�าเรจของเขา แลวมนกมตวอยางทส�าเรจในดานอาชพการงาน แตกลบปวยหนก ครอบครวล�าบาก ประสบความส�าเรจเรอง

60

การเงนหากลมเหลวเรองชวตครอบครว มนไมไดมดานเดยว เราคดวาในชวงเวลาการลาออกหลายๆ ครง มานงสรปดกรสกวาเหมอนการตามหารปแบบทมโอกาสชนะชวตไดในทกมตทตงไว ไมใชแคส�าเรจเรองการงานหรอทมเวลาใหกบการพฒนาศกยภาพตวเอง ขดเกลาตวเองใหเปนคนเกงขน หาเงนไดเยอะขนแคนน มนไมใช มนควรจะเปนรปแบบงานทมเวลาใหครอบครว มนควรจะเปนคนทมศกยภาพเรองการบรหารและจดการดานการเงนดวย

“เงนกมนสย แคคณรจกมน คณเลยงมนใหเชองได ท�าใหมนเตบโตได คนอนส�าเรจแคดานอาชพ ประสบความส�าเรจดานการงาน แตลมเหลวดานการเงน ดานสขภาพ ลมเหลวทางดานครอบครว เพราะเขาไมร นสยของสงทเขาตองควบคม อยางครอบครวมนกมกตกา มกฎของมน คณฝนมนไมได ถาคณไมเคยใสใจ ไมเคยใหเกยรตกน คณคบกนแลวนอกใจกเทากบฝาฝนกตกาของมน จงมโอกาสลมเหลวไดงายๆ เงนกเหมอนกน มนไมมทางเหลอถาคณหาไดนอยกวาทใชไป ถาคณไมเพมขดจ�ากด เพมความสามารถใหตวเอง มนกอยในวงวนนไปเรอยๆ”

ภาณมาศชอบเชยรมวยรอง กเหมอนภาพชวตของเขาเองทเปรยบเสมอนมวยรองมาตลอด ไมไดเกงทสด ไมไดมทกษะทดหรอพรสวรรคอนฉกาจ แตสดวยความขยนและไมยอทอ ส�าคญทสดคอใจส เขาเสยน�าตาตอนท สมจตร จงจอหอ สามารถควาเหรยญทองมวยสากลสมครเลนร นฟลายเวทพกดไมเกน 51 กโลกรมมาครองได ในกฬาโอลมปก 2008 ทประเทศจน ภาณมาศบอกวาทเสยน�าตาเปนเพราะประวตของสมจตรทไมยอทอ แมฝมออาจจะดอยกวานกมวยเหรยญทองโอลมปกอยางสมรกษ ค�าสงห หรอมนส บญ-จ�านงค แตความพยายามของเขากบโอกาสครงสดทายกแสดงใหโลก

61

เหนแลววาถาคณทมเทชวตลงไปในสงทคณท�า โลกใบนกยงมรางวลตอบแทนใหเสมอ

“มนมทางส�าหรบคนแบบน คณอาจจะไมไดเปนคนอจฉรยะในวงการวชาชพ แตถาคณขยนพอ คณกอาจจะไดเหรยญไปเชนกนกอนทหนาตางแหงโอกาสจะปด แตนนแปลวาคณตองแลกหยาดเหงอทกหยดของคณ เดมพนดวยชวตของคณจรงๆ และเรากก�าลงท�าทกวนนใหเปนอยางนน”

นคอการลาออกครงสดทายของ ภาณมาศ ทองธนากล

แตชวตของชายหนมคนเดมก�าลงเรมตนขนอกครงอยางทาทาย

“เราเคยนกวาถามเงนมากพอเรากจะชนะ แตเรากจะเจอโจทยใหมอยางเรองคณคาของตวเอง วาดไรคณคา เหมอนคนเกษยณ ตองเผชญหนากบเรองคณคาของตวเอง พอเจอโจทยนกจะเจอโจทยใหมขนเปนล�าดบไปเรอยๆ แตมนสนกนะ เรารสกวาชวตมนทาทายใหพฒนาตวเองอยเสมอ แลวมนกกลบมาสประโยคทเราเคยเจอสมยวยรนวา...”

“คณดกวาทคณก�าลงเปนอยไดเสมอ”

คณดกวาทคณก�าลงเปนอยไดเสมอ

62

ทราย - อนทรา เจรญประ

“ฟาทาลขต อยากมชวตกตองพสจนตวเอง”

คณเชอเรองฟ าลขตไหม

ในแงทวาถาฟาสงคณมาเพอเปนอะไรสกอยาง ตอใหทแรกคณไมชอบ หรอแครสกเฉยๆ กบสงนน แตโชคชะตาจะเปนฝายเขาหา และน�าพาชวตทเหลออยของคณเตนระบ�าไปกบสงทคนบนนนมอบให ทส�าคญคอตวคณเองกกลบหลงรกของขวญชนนเขาอยางหวปกหวป�า จนเวลาผานไปอกทคณกบสง นนหลอมรวมกนเปนหนงเดยวแลว แตถงฟาจะประทานอะไรลงมา กใชวาคณจะไมตองพสจนตวเอง ใชวาคณจะไมตองพยายาม ไมเหนดเหนอยหรอทอใจในวนล�าบาก

63

อาชพนกแสดง กบ อนทรา เจรญประ กผานบททดสอบดงกลาวมาอยางหนกหนวงเชนกน

อนทรา เจรญประ หรอทเราคนหกนกบชอ ทราย เจรญประ หลายคนรวาเธอมคณพอเปนผก�ากบฯ และนกแสดงกองบารมอยาง รจน รณภพ (ตอนนทานเสยชวตไปแลว) และม ใหม เจรญประ เปนพสาวตางมารดาทเปนทงนกแสดงและนกรองชอดงระดบต�านาน ลกไมหลนไมไกลตน นาจะเปนสภาษตในการอธบายถงสงทผคนคาดหวงจากเธอไดดทสดเมอราว 20 ปกอน แตความเปนจรงในตอนนนอนทราไมไดตงใจจะมอาชพอยในวงการบนเทงเหมอนพอหรอพสาว แมจะโตและใชชวตอยตามกองถายหนงหรอละคร ทวาเธอกนกไมออกสกทวาตนเองจะกลายมาเปนคนทอยหนากลองไดอยางไร

โลกของอนทรายงคงหมนไปในจงหวะเดม จนเมอเธออาย 13 ป

ในป พ.ศ.2537 ละครเรอง ‘ลา’ ของคายเอกแซกทออกอากาศทางสถานวทยโทรทศนกองทพบกชอง 5 น�าแสดงโดยดาราสาวทคร�าหวอดในวงการมานานอยาง สนจย เปลงพานช และนกแสดงหนาใหมในบทลกสาวของเธอ อนทรา เจรญประ กบเนอหาหนกๆ ทวาดวยแมหวใจสลายทตามลางแคนกลมชายโฉดทรมขมขนเธอและลกสาวจนเสยสต... เหตการณนเองทเปลยนชวตของอนทราไปโดยสนเชง

“วนทตดสนใจลองไปแคสตงละครเรอง ‘ลา’ ตอนนนพอกเลนละครอยแลว พอบอกวามคนตดตอใหเราไปเลนละคร แตพอ

64

ปฏเสธไปแลวนะ เพราะรวาทรายคงไมเลนหรอก ทรายกประหลาดใจ พอกเลาวาเรองมนเปนแบบน ทางโนนเขาอยากใหไปลองแคสตง ทรายกบอกพอวาจะขอลองด วนทไปแคสตงเขากยนกระดาษใหแลวเขากเรมแสดงสงทเราอาน เปนบททพอแมทะเลาะกนแลวเราจะตองไปหาม คอเราเปนคนตกใจงาย แลวเรากรองไหออกมาจรงๆ ทมงานกบอกวาเราเลนได แลวหลงจากนนชวตกไมเคยเหมอนเดมอกเลย”

ทรายเปนเดกอายสบสามปทมาแบบ...งงมาก ไมมความรโดยสนเชง แตวาไดไกดด ไดผชทางทด จากความไมร กกลายเปนความรวาจรงๆ แลวมนกสนกนะ ทรายจงไดท�างานมาเรอยๆ มาจนถงทกวนน ทรายไมรเหมอนกนวาคนทเปนนกแสดงคนอน เขาสนกกบอะไรในสวนไหนของงาน แตทรายร สกสนกกบการทเราไมตองเปนตวเรากได เราเปนคนอนกได ซงมนกแจวด”

และเมอเรมตนไดสวย อนทรากเดนหนาตอไปทงในฐานะนกแสดง ทายาทของผยงใหญในวงการบนเทง และในฐานะนกเรยนหญงคนหนงดวย ซงอยางหลงกลายเปนเรองทเธอรบมอยากทสด

“ตงแตเดกๆ ทรายกไมไดมชวตเหมอนเดกปกตเทาไหรอยแลว เพราะวาการเรยนโรงเรยนหญงลวนมนมความคาดหวง เหมอนตองค�าสาปอะไรบางอยาง มนไมสนกนะ ทรายไมพอดกบโลกตรงนนอย

65

แลว เราจะไมเขาใจโลกททกคนถามเราทกวนวา ตอนนพอจะเลนหนงเรองอะไร แลวเมอไหรเราจะเลน ทรายไมสนกกบอะไรแบบน ถามวาโตขนจะเปนดาราไหม เรากบอกวาไมร ทรายไมสนก แตอยกองถายจะไมมใครมาถามอะไรประหลาดๆ แบบน เขากจะคยกนเรองงาน เรองชวตของเขากนไป ไมมใครมาเซาซอะไรแบบนนกบเรา กจะรสกสบายใจ ไมไดรสกเสยอะไรไป”

ทราย เจรญประ กเหมอนดาราทเปนผลผลตของวงการบนเทงในยคนน ไดท�าในสงทตนเองกไมแนใจวาชอบจรงไหม ไดลองผดลองถกอยหลายอยาง รวมถงเธอตองตอสกบขอกลาวหาวาเธอเปนเดกเสนอกดวย

“เคยไดยนคนพดวาเพราะเปนลกพอเราถงไดแสดงละคร แหม ถาพอมอทธพลไดมากขนาดนนกคงจะดสนะ ทรายกไปคยกบพอวามแตคนพดแบบนมนรสกแยจง พอกบอกวาใหเราแสดงตอไปเรอยๆ ยงเขาพดแบบนยงตองเลนไปเรอยๆ เลนใหมนรไปเลยวาไมใช ถาเลนเรองเดยวแลวหายไปเลย ทกคนกจะพดไดวาพอดนไดเรองเดยวแหละ เพราะมนเลนไมไดเรอง แตถาเราเลนไดเรอยๆ กพสจนวาพอเราไมไดมอทธพลตอมนษยมากขนาดนน ทางเดยวทคณจะพสจนตวเองไดวาคณไมใชเดกเสน คณกตองท�างานใหไดเรอยๆ ซงเปนเรองทยากมากในประเทศน เพราะทกวนนกยงมคนคดอะไรแบบนอยเลย ขนาดพอทรายเสยไปแลวดวยซ�า แตมนกนอยลงเรอยๆ มนกพสจนค�าพดของพอวาเลนไปเรอยๆ เดยวเขากจะลมไปเองวาในตอนตนมนเปนมายงไง”

66

จนเมอป พ.ศ.2542 อนทราเปดหนาศกราชใหมของวงการหนงไทยไปพรอมกบผก�ากบ นนทรย นมบตร ดวยภาพยนตรไทยทท�ารายไดมหาศาลอยาง ‘นางนาก’ การแสดงทนอยแตไดมากของเธอเปนทกลาวขวญถง และกเปนจดเปลยนใหเธอหนมาเปนนกแสดงภาพยนตรอยางเตมตว หนงไทยรวมถงหนงสากลอกหลายเรองมชอของเธอเปนผน�าแสดง และในป พ.ศ.2553 อนทรากมาถงจดสงสดในอาชพการแสดงกบบทบาทของหญงสาวทตกอยในวงวนแหงความโลภรวมกบโจรในคราบพระเรอง ‘นาคปรก’ การแสดงในระดบตรงสายตาคนดอยแทบทกฉากสงผลใหอนทรา เจรญประ ควารางวลนกแสดงสมทบหญงยอดเยยม รางวลสพรรณหงสครงท 20 ไปครอง พรอมกบอกหลายรางวลจากสอมวลชนและนกวจารณทลงคะแนนเสยงใหเธออยางเปนเอกฉนท

“พอถงจดหนงเราเลอกงานเพราะเราอยากลอง จนถงตอนนทรายกยงอยากลองอย ประเทศเรามศาสนาพทธเปนศาสนาประจ�าชาตแตไมเคยมเรองเกยวกบพระ นอกจากหนงอยาง หลวงตา กเปนหนงแบบนารกๆ แตไมเคยมใครพดประเดนน (เกยวกบพระ) ขนมาอก ถามหนงเรองแรกทจะพดถงพระในมมทเปนมนษยขนมาจรงๆ แลวเขามาตดตอใหทรายเลน ท�าไมทรายจะไมเลน ตอนนนทรายคดแคนเอง

พอทรายเคยไดรางวลจากชมรมวจารณบนเทง ตอนแสดงเรอง ‘กาเหวาทบางเพลง’ พอเรามาเรมเลนหนงกจะมชอเขาชงอยเรอยๆ แตยงไมเคยได เรากคดอยเสมอวาถาไดรางวลนสกครงกคงดนะ เหมอนทพอเคยได จะไดมสองรางวลคกนทบาน ของพออนหนง

67

ของเราอนหนง เพราะทผานมาทรายไมเคยไดเลนหนงกบพอเลย ดวยความทกลวคนวาเปนเดกเสนจงท�าใหเราไมมโอกาสตรงนน” รางวลทเธอกลาวถงกคอ รางวลนกแสดงสมทบหญงยอดเยยม ชมรมวจารณบนเทงครงท 19 จากภาพยนตรเรอง ‘นาคปรก’ ซงเธอกท�าไดส�าเรจในทสด

“ค�าวาดาวคางฟาหรอซเปอรสตาร มนไมไดเปนสงทขนอยกบตวเราเลย เราไมสามารถใชชวตแบบนแลวเราจะไดเปนซเปอร-สตาร ทรายกไมไดคดวามนมสตรส�าเรจ เรากเปนตวเองไปเรอยๆ ดกวา เพราะวายงไงคนทดงานของเราไมไดชอบทรายเพราะตวตนของเรา อยางเลนเปน นางนาก กไมมใครเรยกวาทราย เขากเรยกนางนาก เลนเปนอะไรคนกจะเรยกชอเราทเปนในตวละคร สรปวาฉนแคเปนตวละครนนใหไดกพอแลว มนท�าใหงานทรายงายขนดวย ไมตองมคนมารจก มาวนวายอะไรกบตวทรายเยอะ... ถาไมตองสนใจตวจรง เรากเลนเปนอะไรกได”

ลาสดอนทรา เจรญประ เพมระดบผลงานของตนเหมอนกบทคณพอของเธอเคยท�ามาในฐานะผก�ากบภาพยนตร รวมกบชาคร ไชยปรชา ในหนงไทยเรอง ‘รกจดหนก’ หนงสามตอนทวาดวยการรบมอของวยรนตอปญหาการตงครรภโดยไมไดตงใจ ในตอนทเธอรวมก�ากบการแสดงมชอวา ‘ทอมแฮง’ พดถงเรองของทอม สาวนกบาสเกตบอลประจ�าโรงเรยน แตพลาดไปมเพศสมพนธกบเพอนชายเพราะความมนเมาจนตงทองขนมา

“ทเลอกเรอง ‘ทอมแฮง’ เพราะทรายเคยเรยนโรงเรยนหญงลวนมากอน มนเปนความขสงสยในอะไรบางอยาง ถาวนหนงคนทมบคลกทอมมากๆ ทมเพอนผชายเยอะๆ เหมอนผหญงทมเพอนเปน

68

กะเทย เปนเกยเยอะ ถาวนหนงมนเกดอบตเหตขนมาแลวจะท�ายงไง คณเปนทอมแตคณกยงเปนผหญงอย ยงสามารถทองได สรระยงเปนผหญงแมวาใจจะใชหรอไมใชกตาม ถามนเปนอยางนนจรงๆ แลวจะรบมอยงไง ประเดนอยตรงน “

อกดานหนงทอนทราท�าควบคกบการแสดงมานานแลวนนกคอการเขยนหนงสอ เรมจากการอานหนงสอ ขยบมาบอกเลาเรองราวของหนงสอทเธอชอบ จนกลายเปนการน�าเสนอมมมองทนาสนใจของชวตผานตวหนงสอ ทกวนนเธอมหนงสอออกมาหลายเลมอยาง ‘รกคนอาน’ ‘ปราสาททราย’ และ ‘รอาน’ “ทรายคลมคลงการอานหนงสอ นอกจากพอแมแลวกมหนงสอนแหละทท�าใหทรายเปนคนแบบน เพราะเราโชคดเกดมาในยคทยงไมมเซนเซอร เดกทกคนไมตองอานหนงสอเหมอนกนไปหมด ตอนนนทรายอยากอานอะไรกอานเลย มนกท�าใหเราสนก ท�าใหเราโตกวาวย ท�าใหเราเปนคนแบบน ในชวงแรกๆ ททรายเขยนหนงสอ คนอนกฮตเขยนหนงสอกน เรากเปนแคอกหนวยหนงทมอยในวงวนน ดวยการใชคาถาของพอวาถาคดวาเราชอบจรงๆ ตองอดทนท�าใหไดเรอยๆ เดยวคนเขากรเอง ซงมนกจรงทงเรองการแสดง การเขยนหนงสอ การอานมนท�าใหเราไมหมนรอบตวเองอยางเดยว ไมคดถงแตตวเอง ทรายอาน พนธหมาบา (นยายแตงโดย ชาต กอบจตต ศลปนแหงชาตสาขาวรรณศลปป พ.ศ.2547) ตงแตตอนเดกนะ แลวมนตนเตนมากวา (เรองราวในนยาย) มคนทสามารถไปอยทะเลเปนเดอนๆ โดยไมท�าอะไรเลยไดดวยเหรอ คนทไมท�าอะไรเลย นอนกบเพอนแลวกนเหลาไปวนๆ มนนาตกใจมากนะส�าหรบเดกประถมสทไดอาน มนท�าใหทรายเขาใจวาโลกมนไมไดมแคน ไมไดมแคการบานทตองท�าใหเสรจ มนมอะไรสนกกวานอกเยอะ ซงเรากหาอานไดจากหนงสอ”

69

“เรามองชวตเปนวน ไมไดมองเปนป เราไมใชหมอด ไมสามารถคาดการณเปนไตรมาสได บางวนชวตกดนะ บางวนกรสกแยซะอยางงน มวนทดและวนทแย วนทแยเรากไมปลอยใหมนแยนานเกนไป ในความแยกมความดอยบาง วนทแยเรากยงเขยนหนงสอได กไมเลวนะ ทรายกไมไดปลอบใจตว

เอง ไมไดคดบวกขนาดทวาโลกยงมดานทดมากมาย แตวาถามนแยแลวจะใหท�ายงไงละ เพราะเดยวกเชาแลว ทรายไมเคยรสกวามชวงเวลาทแยจรงๆ ทรายไมคอยใสใจกบอะไรแบบนนานนก เพราะเราไมคอยปลอยใหอะไรมามอทธพลกบเรามากขนาดนน”

ไมคดวาในวนทแย แลวทกอยางจะตองแยไปเสยทงหมด

นอาจเปนวถทางหนงทเราจะใชเพอพสจนตวเองบนโลกใบน

การอานมนท�าใหเราไมหมนรอบตวเองอยางเดยว ไมคดถง

แตตวเอง

70

อาทตย อสสรตน

สงมหศจรรยของคนธรรมดา

ในงานประกาศรางวลภาพยนตรแหงชาต สพรรณหงสครงท 18 ประจ�าป พ.ศ.2551 ชายหนมรางสงโปรงสรางความประหลาดใจใหกบสอมวลชนในงานและคนดผานการถายทอดสดทางโทรทศน กบหนงขนาดยาวเร องแรกในช วตของเขา ภาพยนตรเรอง “Wonderful Town หรอ เมองเหงาซอนรก” ทกวาดรางวลส�าคญทกชนในงานนมาครอง ไม ว าจะเป นรางวลภาพยนตรยอดเยยม ผ ก�ากบภาพยนตรยอดเยยม บทภาพยนตรยอดเยยม ฯลฯ หนมรางสงเดนขนไปรบรางวลดวยทาทสงาผาเผย แตแววตาและรอยยมนนดเปนมตรและอบอนเหมอนกบชอของเขา ‘อาทตย อสสรตน’

71

รางวลทเขาไดรบมา กยงไมนาสนใจเทากบสงทเขาลงมอท�า

อาทตย อสสรตน เตบโตมาเหมอนเดกทวไป ไมไดมความสนใจอะไรเปนพเศษ ไมใชเดกเรยนเกง งานศลปะกไมไดสนใจ อยางเดยวทเขาชอบกคอการเลนเทนนส จดเปลยนเกดขนเมอเขาไดไปศกษาตอในระดบไฮสคลทเมองเลกๆ แหงหนงในสหรฐอเมรกา ความเลกและเงยบเชยบของเมองผลกดนใหเขาตองออกไปแสวงหาสงทนาสนใจกวาเดม เขาตดสนใจเขาสมครเรยนท New York University (NYU) เลอกศกษาดานประวตศาสตรในระดบปรญญาตร เพราะเขาคดวาประวตศาสตรกเหมอนการเลาเรอง และงานอดเรกของเขาทนนกคอการเขาโรงหนง ซงภาพยนตรหลากหลายรปแบบและเนอหาไดสรางกอนความคดขนในมวลสมองของอาทตย

วาเขากอยากจะเปนนกเลาเรองบางเหมอนกน

“ตอนเปนเดกผมกดหนงฮองกง ดหนงอเมรกาทฉายในประเทศไทย แตวาตอนอยนวยอรกมนเปนครงแรกทเรมคนหาภาพยนตรทไมใชหนงตลาด เปนภาพยนตรอนดจากยโรป เปนหนงอกแบบหนงทสมยผมเปนเดก ประเทศไทยยงไมมมาฉาย แลวกเปนชวงจดประกายใหเราสนใจศลปะขนมา ตอนเรยนจบกคอนขางรแลววาเราสนใจทางน ชวงนนกเรมอยากจะท�าอะไรทเกยวกบภาพยนตร กเลยท�าในสงทเดกกท�าได ไมมกลองถายกใชมอเขยน เราจงเรมเขยนบทกอน” เมอเขาจบปรญญาตรกเขาศกษาตอดานภาพยนตรอยางเตมตวท University of Southern California (USC) ในรฐแคลฟอรเนย และผลงานทเขาท�าเพอเปนวทยานพนธกคอหนงสนทอาทตยกลบมาถายท�าในบานเกดของเขา หนงสนทมชองายๆ วา

72

‘มอเตอรไซค’ แตเนอหานนไมงายเลย เพราะไดแรงบนดาลใจมาจากวรรณกรรมอมตะของเมองไทยอยาง ‘ฟาบกน’ งานรวมเรองสนจากการประพนธของลาว ค�าหอม หรอค�าสงห ศรนอก ศลปนแหงชาตสาขาวรรณศลป ในป พ.ศ.2535

“มนเปนหนงสนเรองแรกทเราท�าในประเทศไทย กอนหนานนตองเขาใจวาผมอยอเมรกามาสบกวาป เตบโตมาแบบเดกอเมรกนนะ ไมไดเปนเดกไทยแลว แลวตอนทกลบมาประเทศไทยกไมไดรจกใคร ไมไดมทมงาน ไมไดมคณะภาพยนตรทน ไมมเพอนทจะท�างานไปดวยกน กลบมาอยางโดดเดยว แลวกไมรอะไรเกยวกบประเทศไทยเลย บงเอญวาเราไดอานหนงสอเรอง ฟาบกน ของ ค�าสงห ศรนอก แลวเรารสกวาเราอยากจะท�า เนอหามนสนก แลวเปนแรงบนดาลใจใหท�าเรอง ‘มอเตอรไซค’ ขนมา”

“หนงสอ ‘ฟาบกน’ มนเขาใจงาย มนจบตองงาย ตอนนนผมเปนเดกอเมรกนคนหนงทพยายามจะเขาใจประเทศตวเองใหเรวทสด คอมนเปนหนงสอทเขาใจงายมาก มนเกยวกบชวตของคนอสาน มประเดนเรองความจน ความตดดน ชวตชาวนา จรงๆ แลวมนเหมอนเปนโปสการดของประเทศไทยมากกวาตวประเทศไทยจรงๆ เราเปนเดกกรงเทพฯ ไมไดเปนเดกอสานดวยซ�า แตวามนเปนอยางเดยวทเราจบตองไดรวดเรววานคอประเทศไทย ยกตวอยางเหมอนวาเราอยากจะท�าหนงฝรงเศส แตเราไมร อะไรเลยเกยวกบฝรงเศส เราไมเคยไป เราเปนเดกไทย เราไปถงแลวจะถายอะไร กตองถาย หอ ไอเฟล แมน�าเซน เปนโปสการดของฝรงเศส แลวหนงสอเลมนมนมทกอยางเลยทเปนโปสการดของประเทศไทย ผมกเลยหยบเรองนมาท�า” หนงสนของเขาพดถงเรองของชายชราในชนบท ทตองทราบขาว

73

รายวาลกชายของตนนนไดเสยชวตไปแลว หนงเรองนควารางวลจากเทศกาลหนงสนในตางแดนมามากมาย และสงทอาทตยไดกลบมาจากการท�าหนงสนเรองนนกคอมตรภาพและคนท�างานทรวมหวจมทายกนมาตลอดสบป ทมงานเดยวกบทรวมกนท�าหนงเรองส�าคญในชวตของเขา

Wonderful Town

“ผมกลบมาประเทศไทยในป 2001 แลววนทท�า Wonderful Town หนงยาวเรองแรกกคอป 2006 ผานไปตงหาป คลายวาผมกเกบชวโมงบนไปเรอยๆ เกบประสบการณท�าโนนนเตมไปหมดเลย แลวมาถงป 2006 กระดมทนในมอสกกอน แลวกเขยนบทหนงเรองนขนมา” บทภาพยนตรพดถงเหตการณเลกๆ ทอ�าเภอตะกวปา ในจงหวดพงงา สถานททไดรบผลกระทบจากคลนสนามอยางรนแรง แตหลงจากมหนตภยรายผานพนไป เมองก�าลงจะฟนตว แตกกลบพบวายงมคลนความรสกทรนแรงกวาซอนตวอยในใจของผคน

“ตอนนนเหตการณสนามเกดขนในป 2004 แลวในป 2005 ผมไดไปทภเกต และไดแวะไปทอ�าเภอตะกวปา เพราะวาผมเคยเหนภาพในทวตอนเกดเหต มนดรายแรงมาก ผมจงอยากเขาไปด อยากไปดเมองเพราะไมเคยไป ไมเคยไปพงงามากอนเลย จ�าไดวาแปลกใจมากวาไมเหนมรองรอยอะไรจากเหตการณเลย ทกอยางมนสะอาดเหมอนไมมอะไรเกดขน แตตอนทผมไปคยกบคนในเมองกรสกไดวาจตใจคนยงไมหายด สงของตางๆ รถ ถนน บานเรอน ถาเราเอาเงนทมใสแปบเดยวกท�าขนมาใหมได แตวาจตใจคนมนท�าอยางนนไมได ผานไปแคปเดยวจตใจคนมนไมไดฟน แลวผมกรสกวามชองโหวระหวางสงทคนรสกกบสงทเราเหนดวยตา และชองโหวนเองทท�าใหผมอยากเขยนบทเรองนขนมา”

74

และเมอหนงเรองนออกฉายกสรางปรากฏการณไดอยางนาประหลาดใจ ทงในประเทศไทยและในตางแดน หนงเรองนไดรบเชญใหเขารวมประกวดในเทศกาลหนงมากมายจนนบไมถวน ความส�าเรจของผก�ากบหนาใหมกลายเปนทถกกลาวขาน อาทตยยอมรบวาแมแตตวเขาเองยงอดแปลกใจไมได

“แปลกใจ อาจเปนเพราะ Wonderful Town เปนหนงเรองแรก ตอนทเราท�าหนงเรองแรกเราไมคอยมความมนใจ ทกคนนนแหละท�างานชนแรกเรากไมร เราอยกบมนเปนป เรากไมรวาทเราท�าออกมามนดหรอไมด มองไมออก แลวจ�าไดวาตอนทท�าหนงเสรจเรยบรอยแลวไปฉายครงแรกทประเทศเกาหลใต ในเทศกาลหนง ปซาน ผมไมไดเขาไปดในโรงดวยซ�า ผมไมกลาไปด จ�าไดวานงอยขางลางในรานดงกนโดนทและรอใหหนงฉายเสรจ ผมไมกลาเขาไปดเพราะกลวคนจะไมชอบ กลววาหนงเสรจแลวจะมองหนากนไมได แตวาทางงานบงคบใหผก�ากบตองไปตอบค�าถามหลงหนงฉายจบ ผมจงตองกลบเขาไปพดคย และตอนทคนดเดนออกมาจากโรงหนง เขา

75

กบอกวาชอบ หนงดมากเลย ผมกแปลกใจมาก เพราะผมเองกไมรวางานทท�าออกมาดหรอไมด ผมกจะเหนแตสงทท�าผดพลาดไปในหนง และทแปลกใจครงทสอง คอตอนทหนงไดรบรางวลสพรรณหงส แปลกใจเพราะปกตรางวลนเปนเวทของหนงคาย แลวหนงของเราเปนหนง อนด หนงนอกกระแสทไปแขงกบหนงคายแลวชนะมาได จงเปนเรองทนาแปลกใจมาก

รสกภมใจนะทหนงของเราไดรางวลสพรรณหงส กภมใจมาก เพราะตอนแรกเราคดวาไมมทางชนะหรอก คดวาเขาแคเชญเราใหไปนงดคนอนไดรางวล พอไดรบรางวลกรสกภมใจ และรสกดวาชองวางระหวางภาพยนตรในกระแสกบนอกกระแสจะเรมแคบลง เพราะมนไดการยอมรบ คนท�าหนงคายกยอมรบวาหนงของเราเปนหนงคณภาพด และฝงของเรากเขาใกลอกฝงมากขน เพราะสดทายแลวจะเปนอนดหรอไมอนดมนกคอภาพยนตร มนกเปนการเลาเรองดวยภาพ มนไมควรไปแบงแยกกนขนาดนน

ผมกหวงวาในหาถงสบปทจะถงน ชองโหวระหวางหนงคายกบหนงอสระมนนาจะแคบลงจนหายไป มนนาจะมหนงคายทเลาเรองทาทายเทากบฝ งอนด และฝ งอนดกนาจะเรมท�าหนงทเอาใจตลาด เอาใจคนดมากขน มนจะไดคลายกบหนงคายมากกวา และเสนแบงระหวางสองฝง กอยากใหมนเรมจางหายไป ผมอยากใหวงการภาพยนตรมนหลากหลาย คอตอนนมนแยกชดเจนวาหนงคายกจะเปนตลาด หนงผ หนงตลก หนงวยรน มนกจะตลาดมาก มนขาดความใหม ขาดความทาทาย คอคนในคายเองกยอมรบแตกยงท�ากนอยอยางนน คนท�าละครหลงขาว เขากยอมรบนะวามนน�าเนา แตวามนกผลตซ�ากลบมาอยเรอยๆ ทางฝงอนดเองกอนดมากเลย หนงดยากมาก ตวผมเองกผด เพราะหนงผมมนกดยาก ดแลวหลบ ผมอยากแทนทความหางกนขนาดนนดวยความหลากหลายรปแบบของเนอหา บางอนกดงายๆ บางอนกทาทายสกหนอย มเรองราวทอยตรงกลางมากขน”

76

แรงบนดาลใจส�าคญอยางหนงของอาทตยในการมงมนทจะท�าภาพยนตร เกดขนในกองถายหนงของผก�ากบฯ ตางชาตคนหนง ตอนนนเขาไดรบอนญาตใหเขาไปตดตามการท�างานในกองถายอยางใกลชด

“สมยเปนเดกเรารสกวาการท�าหนงมนเหมอนเปนมายากล มนเปนสงทเราคงจะท�ามนไมได แลวผมเองกเปนอยางนนกอนทจะไดเขามาในวงการภาพยนตร เราดหนงแตไมเคยรสกกบมนวาเปนสงทเราท�าได เพราะตองท�าอะไรอยางไรกไมร และนนเปนครงแรกทเราไดเขาไปดการท�าหนงของฮอลลวด เปนกองใหญมหมา แลวรอบตวผก�ากบกมคนเปนกองทพ แตสงทเขาท�าคอนงอยบนเกาอแลวดมอมเตอร ก�ากบการแสดงในฉากทคนสองคนก�าลงคยกน ถาเกดเราไมมองคนรอบขางทเตมไปหมดกวารอยคน สงทเขาท�าอยทนน ผมกไมเหนวามนตางอะไรไปจากสงทผมในท�าประเทศไทย กองถายเลกๆ มคนราว 20 คน หนงไมไดทนหนาอะไร แตกตองนงอยบนเกาอแลวดมอนเตอร ก�ากบการแสดงคนสองคนทก�าลงคยกน มนไมตางอะไรกนเลย จดนนเองทท�าใหผมมความมนใจขนเยอะมาก วนนนเปนบทเรยนทส�าคญทสดทผมไดเรยนร”

อาทตยเลาดวยน�าเสยงนมนวล มจงหวะเนบชา แตแฝงไปดวยพลงทมงมน

เหมอนยามรงสางทเราเหนดวงอาทตยก�าลงขนจากขอบฟา

สดทายแลวจะเปนอนดหรอไมอนดมนกคอภาพยนตร มนกเปนการเลาเรองดวยภาพ มนไมควรไปแบงแยกกนขนาดนน

77

ศ.นพ.ประกต วาธสาธกกจ

การเลกบหรอย ทใจคน

แตประเทศเปนผตดสนใจ

โฆษณาการรณรงค เรองโทษภยของบหรและยาเสนชนลาสดทฉายทางโทรทศน สรางความสนกและเรยกอารมณขนกบผทไดชมเปนอยางด กลายเปนงานโฆษณาทนาจะตดตาผคนไปอกนาน แตใครจะรบางวากอนทสงคมจะไดรบรวาบหรนนเปนสงอนตราย กมผชายคนหนงไดเรยกรองและตอสกบเรองบหรมายาวนาน

ศาสตราจารยนายแพทยประกต วาธสาธกกจ เลขาธการมลนธรณรงคเพอการไมสบบหร จากอดตนายแพทยผ เชยวชาญดานโรคปอดทโรงพยาบาลรามาธบดเลงเหนวาภยอนตรายจากการสบบหรนนส�าคญมากกวาการนงรอคอยรกษาคนไข หากไมรบแกท ตนเหตกอาจจะสายเกนไป เขาใชเวลากวา 25 ปในการสรางฐานอนเขมแขงของโครงการน โดยเรมจากการท�าโครงการรณรงคเพอการ ไมสบบหรเมอป พ.ศ.2529 โดยมมลนธหมอชาวบานเปนแกนน�าหลก และไดรบการสนบสนนอยางดจากนายแพทยประเวศ วะส และนายแพทยอรรถสทธ เวชชาชวะ จนในป พ.ศ.2539 ไดเปลยนสถานะเปนมลนธรณรงคเพอการไมสบบหรมาจนถงปจจบน

78

มาถงตอนนคานยมเรองการไมสบบหรกเปลยนไปในทางทดขนมาก

“แตก อนกฎหมายหามสบบหร กยงไมมในทสาธารณะกฎหมายควบคมการโฆษณากยงไมม การรณรงคกไมม ในโรงพยาบาล แมแตในหองตรวจโรคหมอกยงสบบหรและตรวจคนไขไปดวย ในรานอาหาร หางสรรพสนคากยงสบกน เปนผชายเกอบเจดสบเปอรเซนต จนถงวนนเราจะเหนวาคานยมมนเปลยนไป เรามกฎหมายหามสบบหรในทสาธารณะเกอบทกท แมการบงคบใชกฎหมายจะไมเขมงวด ไมไดมใครกวดขนกฎหมายนเทาไหร แตประชาชนเองกไมสบในทสาธารณะ โดยเฉพาะในออฟฟศทตดแอร ในโรงพยาบาล ในภตตาคาร เดยวนคนจะไมสบบหรกนแลว ในเชงผลกระทบเรองสถตการสบบหรกพบวามนลดลงจากทผชายสบบหรเกอบ 70 เปอรเซนต กเหลอ 40 เปอรเซนต ลดลงไปประมาณ 30 เปอรเซนต แลวกมคนเลกสบไปเยอะมากขน จากการส�ารวจเมอ 2 ปกอนมคนทเลกสบบหรไปแลว 6 ลานกวาคน แสดงวาสงคมกมความตนตว ประชาชนมความรเรองพษภยของการสบบหร โดยคน 95 เปอรเซนต จะรวาสบแลวเปนโรคตางๆ รวมทงรวาคนไมสบแตรบควนกท�าใหเกดโรครายแรงได อนนคอสงทเปนผลมาจากการรณรงคอยางตอเนอง มกฎหมายออกมาหามสบในทสาธารณะ หามโฆษณาการขาย มการขนภาษยาสบ 10 ครงในชวง 25 ปทผานมา มการพมพค�าเตอนบนซองบหร มการรณรงคผานสอโทรทศน วทย และสงพมพ มการตงคลนกใหคนเลกสบบหร มทงการชวยแนะน�าใหเลกสบบหรทางโทรศพท นคอภาพรวมของการเปลยนแปลงไปในชวง 20 กวาปเราทรณรงคมา”

79

แมโครงการจะเดนหนาไปไดดวยด แตอปสรรคกใชวาจะไมม

“อปสรรคส�าคญอกอนคอบหรเปนยาเสพตด คนทเสพตด 12 ลานคน ครงหนงพยายามจะเลกแตเลกไมได ถาเลกไดบรษทบหรคงเจงไปแลว จากทเขา

รวาท�าใหเปนโรคมะเรง โรคหวใจ โรคถงลมโปงพอง แตเรามคนสบ 10 กวาลานคน 5 ลานคนพยายามเลกแตเลกไมได อนนเปนอปสรรคส�าคญในการเลก นนกคออ�านาจการเสพตด อกปญหาคอธรกจพยายามทจะสงเสรมการขาย แลวรฐบาลเองกใชความพยายามในการควบคมยาสบไมมากพอ กอนทจะมการตง สสส. (ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ) เกอบจะไมมงบรณรงคเลยในภาคเอกชน ภาครฐบาลกมนดเดยว อยางเชนวาเรามคนสบบหร 10 ลานคนแลวรฐบาลจดเงนใหกระทรวงสาธารณสขปละ 10 ลานบาท เฉลยปหนงงบรณรงคตอคนเพยง 1 บาททจะท�าใหคนเลกบหร ซงเปนสารเสพตดทรนแรงมาก แมกระทงเราม สสส.แลวเงนทนในการทจะมาท�าเรองยาสบนนกนอยมาก บคลากรทท�างานกนอย ในกระทรวงสาธารณสขกมคนแคนดเดยว อนนกเปนอปสรรค”

คณหมอประกตเลาวาตอนนงบประมาณรณรงคเลกบหรเฉลยตอคนของประเทศไทยดขน แตดขนเพยงคนละ 2 บาทตอปเทานน ทงทในประเทศสหรฐอเมรกาใชงบในการรณรงคตอปตกคนละ 360 บาท อกอปสรรคทท�าใหการท�างานเปนไปไดยากกคอคนทสบบหรสวนใหญมการศกษานอยและยากจน แลวกอาศยอยในชนบท เพราะฉะนนเรองของการตระหนกในความส�าคญของสขภาพ

80

กจะนอย แรงจงใจทคดจะเลกกนอยตามไปดวย อกประการหนงบรการในการเลกบหรของบานเรายงไมไดผล ยงไมไดมการท�าอยางเปนระบบ ยาอดบหรกยงไมอยในชดสทธประโยชนของหลกประกนสขภาพ คนทตดบหรมากกวาครงหนงพยายามจะเลกแตกเลกไมได เพราะการชวยเหลอยงไมดพอ

“จรงๆ สงท เป นปญหามากทสดของเราอกอนกคอการบงคบใชกฎหมายหยอนยาน กฎหมายหามสบในทสาธารณะ และกฎหมายหามโฆษณาสงเสรมการขาย การบงคบใชมนหยอนยานมาก อยากใหกระทรวงสาธารณสขเขามาใหความส�าคญกบเรองน รฐบาลตองลงทนจดสรรงบประมาณอตราก�าลงเกยวกบยาสบใหมากกวาน อกเรองคอการขนภาษยาสบ ภาษยาสบเปนเรองของกระทรวงการคลงแตวามผลสงสดทท�าใหคนสบบหรนอยลง ยงมชองทางทจะใหขนภาษไดอกเยอะโดยเฉพาะยาเสน ซงทผานมาแทบไมไดเกบภาษเลย แลวบานเรามคนสบยาเสนถงครงหนงของคนสบบหรทงหมด เพราะฉะนนนคอเรองหลกทอยากจะผลกดนใหรฐบาลไดท�า ซงจะท�าใหคนสบบหรนอยลง”

ลาสดคณหมอประกตไดกาวสต�าแหนงเลขาธการเครอขาย กองทนสรางเสรมสขภาพนานาชาต (The International Network of Health Promotion Foundations-INHPF) หรอ สสส.โลก ซงจะน�าไปสการเรยนรในการรณรงคเลกบหรและความรวมมอจากประเทศสมาชกตางๆ เชน ออสเตรย สวตเซอรแลนด เกาหลใต มาเลเซย ตองกา แคนาดา โคลมเบย ฮงการ อนเดย มองโกเลย และโอมาน จากความรวมมอกนตรงนคณหมอประกตกมก�าลงใจทจะท�างานตอสกบควนบหรตอไป

81

“การท�างานดานยาสบ คนจ�านวนมากแมกระทงปจจบนคดวาไมตองใชเงน ท�าดวยมอเปลากได ซงมนยากมาก เพราะมนมทงอ�านาจการเสพตดของยาสบ ทงธรกจเขามาสงเสรมการขาย ฉะนนเราตองมทนระดบหนงในการท�างาน รฐบาลออสเตรเลยกเปนประเทศทจรงจงเรองนมาก เปนผน�าในการควบคมยาสบของโลก โดยเฉพาะในเรองของกองทน อยางโฆษณาตานบหรในบานเราไดฉายปละ 6 อาทตย แตทออสเตรเลยฉายถงปละ 40 อาทตย หรออกประเทศทเราไปศกษาแบบจากเขามากคอประเทศแคนาดา เขาใหความส�าคญในการควบคมยาสบมาก กฎหมายทเราใชอยในเรองยาสบกแปลมาจากกฎหมายของแคนาดา สถตการสบบหรของผชายในประเทศแคนาดากลดลงมาเหลอแค 20 เปอรเซนตเทานน ซงเปนสงทนาประทบใจในตวบคลากรและรฐบาลทรวมมอกน”

การเลกบหร แนนอนวาส�าคญทสดอยทใจคน

แตเมอผคนยงเปนประชากรในประเทศ ผบรหารประเทศกตองเปนผตดสนใจวาอยากจะเหนทองฟาของพวกเขาอมควนสเทามากแคไหน

ถาตดสนใจไดแลวแจงคณหมอประกตใหทราบดวย

82

นพ.พรพล ภทรนธาพร

ความสขททานเรยกหา...ลวนอยในใจของทานเอง

ความสข

ค�านคอสง ทมนษยทกคนใชเวลาทงชวตในการแสวงหา เพราะอะไรจะเชอเชญใหอยากมชวตอยตอไปถาคนเราไมมความสขเปนแรงจงใจ แตกเพราะการไขวควาความสขนเองทเปนตนทางของความทกขใจนานปการ ยงในยคทเทคโนโลยการสอสารพฒนาจนถงขนวาเราสามารถรจกใครสกคนไดเพยงปลายนวสมผส แตความสขทเรยกหากลบกลายเปนความวางเปลาทขยายตวขนในจตใจ

‘ความสขททานเรยกไมสามารถตดตอไดในขณะน’ เปนชอหนงสอทเขาไปส�ารวจสภาพสงคมในยอหนาขางตนได

83

อยางดทสด จากผเขยนในนามปากกาวา ‘ผมอยขางหลงคณ’ แทจรงแลวเขาคอ นพ.พระพล ภทรนธาพร แพทยหนมดานจตเวช และเปนผเชยวชาญดานจตเวชเดกและวยรนจากโรงพยาบาลระยอง คณหมอเปนคนอ�าเภอศรราชา จงหวดชลบร เตบโตมาเปนลกชายคนเดยวในครอบครวทไมร�ารวยนกแตกไดรบการเลยงดอยางอบอน จากเดกทโอนเอนไปทางสายศลป ทวากตดสนใจเลอกศกษาดานแพทยศาสตรทโรงพยาบาลรามาธบดตามค�าแนะน�าของคณพอ ทแรกเขากไมไดเรยนเพราะใจรก แตเมอมาเจอสาขาจตเวชนเองความคดของเขากเปลยนไป

“พอมาเรยนสายจตเวชรสกไดเลยวาคนพบแลว เปนสงทเราชอบมนจรงๆ จตเวชเปนเรองของคน เพราะคนทมาเจอเราดวยเรองใดเรองหนง มาเจอเราดวยปญหาหนง มนตองไลยอนภาพชวตของเขา หาทมาทไปวาท�าไมจงเกดเรองแบบนกบเขา เพราะแตละคนกไมมทางทจะมปญหาเดยวกน เรารสกวานคอสงทเราสนกกบการเรยนร สนกการไดท�างานตรงน”

เมอไดท�างานอยางเตมตวแลว คณหมอตองพบเจอกบคนไขในสภาพสงคมทเปลยนไป อาการเจบปวยทางจตใจของผคนนนเปลยนแปลงไปอยางไรบาง

“ตวโรคนนไมไดเปลยนแปลงไปจากเดมมาก โรคซมเศรา โรคจตเภท โรคอารมณแปรปรวน โรควตกกงวล ไมไดเปลยนไป แตจดทแตกตางผมมองวามนมความรใหมๆ ทท�าใหเขาใจโรคมากขน แตกอนเราอาจจะเขาวาโรคนเกดจากสาเหตน แตเดยวนเราพบเรอง

84

ของดเอนเอ เรองของกรรมพนธทมาเกยวของ ท�าใหการรกษาโรคนนท�าไดหลากหลายขน แตกอนภาพจ�าของคนทเคยดหนงเกยวกบคนไขโรคจตวาจะตองดบา นากลว ภาพของคนไขทน�าลายยด ตวแขง ถกชอตดวยไฟฟา ชกกระตกรนแรง ซงสมยนในโรงพยาบาลหลายแหงถาท�าการรกษาดวยไฟฟา เขาจะใหคนไขหลบกอน ไมไดเจบปวดทรมานอะไร ซงมนตางจากภาพจ�าสมยกอนทเหมอนโรงพยาบาลจะแกลงคนไขทท�าตวไมด เอาตวไปชอตไฟฟา ซงความเปนจรงแลวเราไมสามารถท�าแบบนนได เพราะมระบบตรวจสอบ หรอเรองของยาททานแลวอาจจะสงผลท�าใหตวแขง น�าลายไหลนนกเพราะผลขางเคยงของมนแตกไมมาก สมยนมยาทหลากหลายขน และโรคหนงกมยารกษาสบกวาชนด โอกาสทจะไดรบผลขางเคยงจากยากนอยลง”

หนงสอ ‘ความสขททานเรยกไมสามารถตดตอไดในขณะน’ เปนผลงานทท�าใหคณหมอมชอเสยงในวงกวางยงขน เพราะเนอหาดานในเปนการพดถงจตวทยาสงคมกบการใชชวตอยบนโลกทขบเคลอนไปดวยโซเชยล

เนตเวรก ทงเฟซบก ทวตเตอร เวบไซต ฯลฯ คณหมอมองวาความเครยดจากการเสพขาวสารทมากเกนไปท�าใหผคนในยคนหางไกลความสข

85

“ความเครยดของคนทมนเปลยนไปดวย ทกวนนเราเครยดเรองขอมลขาวสารทมนมาเรวมาก เมอกอนตอนน�าใกลจะทวมเรารขาวแควนสองวนน�ากมาถงแลว เราเครยดระหวางทน�าทวม พอน�าลดความเครยดกหมดไป แตตอนนเราอานขาวสารรวาน�าจะทวมในอกสบวน เราอานขาวสารทกวน ถาเราเลนเฟซบกหรอทวตเตอร คนโพสตขาวเรองเดยวกนแตจ�านวน 10-20 คน พอเรารบขอมลขาวสารทมนมากไปมนกเครยดงายขน และเราเสพวนไปเวยนมาทงวน เหมอนชวงทขาวการเมองตงเครยด วนหนงอาจจะมขาวสารอยขาวเดยวแตเลาผานหลายเวอรชน หลายคนด มากเกนไปมนกเกดความเครยด ความโมโห หรอปญหาของเดกวยรน ถาเปนเมอกอนกไมมปญหาเรองตดเกมรนแรง หรอมพฤตกรรมกาวราวจากการเสพสอ แตเดยวนรปแบบมนเปลยนแปลงไปแลว สอทจะเขาถงพวกเขามาพรอมกบความรนแรง หรอเกมสมยนทไมใชเกมมารโอโหมงเหดแลว แตเปนเกมออนไลนทจ�าลองสงคม มนเหมอนจรง มนสามารถมการซอขายของกนในโลกความเปนจรงได สงเหลานกน�าไปสปญหาทางจตของผคน

ผมมองวาปญหาความเครยดของคนกเหมอนเมอสก 20-30 ปทแลว เครยดเรองเงนไมพอใช น�าทวม ปญหาเรองความรก ครอบครว แตรปแบบทางสงคมทเปลยนไป ท�าใหวธทปญหาจโจมคนเรานนกเปลยนไปดวย ท�าไมเรายงไมมความสขทงทซอหนงสอฮาวทสความสขมาอานตงหลายเลม ออกไปปฏบตธรรมแตกยงไมมความสข ผมมองวาทผานมามนยงไมมเฟซบก ทวตเตอร ไมมความขดแยงทางการเมองทรนแรงมากขนาดน บางอยางมนไมใชแควาการพฒนาจตใจใหอยกบตวเองเทานน แตมนตองเรยนรความเปลยนแปลง

86

ของโลกดวยวาทมนเปลยนไปนนเปนอยางไร เชน เรองความขดแยงทางการเมอง ทประเทศอนนนกม แตสงทท�าใหคนสองคนทคดไมเหมอนกนถงขนตองฆาฟนกน เรองนจตวทยามวลชนกอธบายได หรอโทรศพทมอถอ เมอกอน 2-3 ปถงจะเปลยนเครองใหม แตสมยนมไอโฟนรนใหมออกมาเรากตองเปลยนแลว คอมนมค�าอธบายไดแตเรากตองมชดขอมลเกยวกบจตวทยาบางเพอทจะไดตามโลกใหทน

ขอมลขาวสารจากสอเฟซบก ทวตเตอรนนมนไมใชปญหา แตปญหาคอเราปรบตวกบมนไดหรอเปลา เพราะตอนนอาจจะเปนชวงเปลยนผาน เรายงไมชนกบมน ไมรกลไกของมน เพราะคดวาเปนพนทสวนตว อยางการโพสตอะไรบางเรองในเฟซบกของตวเองแลวถกไลออกจากงานหรอถกน�าไปรมดา ผมคดวาหลายคนทมประสบการณตรงนเพมมากขน กจะมสตมากขน การทเราจะมความสขได เราจะตองเขาใจธรรมชาตของมนกอน รเทาทน มสตในการเสพ สงตอในระดบทเหมาะสม อยางดขาวแลวเราคดวามนเยอะเกนไป เรากควรจะรเทาทร หรอขาวน�าทวมเรากไมตองเชกระดบน�าขนทกสองนาทกได รในขอมลทเราคดวามนส�าคญ ถาเราเสพขาวกตองกลนกรองดวยวามนนาเชอรเปลา หรอตองระวงการคลอยตามของคนทคดอะไรคลายกน เพราะขาวสมยนมนมความเปน Emotion Journal-ism คอนขางสง ดแลวเรากจะมอารมณรวมไปกบขาว ยงดมากมนกยงทกข ถารสกวาเราเสพขาวจนงานการไมเดนแลว หรออารมณแปรปรวน ทะเลาะกบคนรอบขาง เรากตองเอาตวเองออกจากสอเหลานบาง”

งานของคณหมออกด านหนงทน าสนใจกคอการเป น บลอกเกอรทเขยนถงเรองภาพยนตร จากเรมตนดวยความชอบสวน

87

ตวจนน�าไปสหนงสอทผสานเรองภาพยนตรเขากบจตวทยาในการใชชวตไดอยางลงตวอกหลายเลม เชน ‘องศาท 361’ ‘เมอฉนลมตาแลวโลกเปลยนไป’ ‘Lifescan มากกวาทตาเหน’ และทถกใจของคนจ�านวนมากกคอ ‘หนงสอรก’ และ ‘เจบเพราะรก’ ซงเปนการพดถงความรกในหลายมมมอง และความรกนเองทเปนปญหาสากลของคนทกยคสมย

“ดวยงานของผมเองทตองเจอคนทมความทกข ปญหาทเจอบอยส�าหรบคนทคดจะฆาตวตาย ไมอยากมชวตอย สาเหตสวนใหญทเจอนนมาจากเรองความรก และความรกมนกคอความผดหวงจากความรก ความรกทไดยนอยบอยๆ กคอเรองของคนทถกทง เจบปวดเพราะถกทง เขาไมเลอกฉน แตความเปนจรงมนมทงเรองของคนทหยาราง เรองของคนรกทเสยชวตไป คนนนอาจจะเปนพอ แม หรอลก กระทงเรองของคนทเปนแฟนกนและเลกกนไป คนทเปนฝายทงกลบ

88

เปนคนทเจบปวดยงกวา มนมหลายมมมอง หลายประเภทของความเจบปวดจากความรก ซงเราทกคนไมมทางจะหลกเลยงได หรอวาเราเจอคนทเรารกมากคนหนง เราอาจจะไมเลกกน เราอาจจะอยกบเขาไดตลอด แตสดทายกตองตายจากกนอยด ดงนนเมอไหรทมความรกมนกยอมมความเจบปวดตามมา

เวลาคนเราเลกกนหรอจบกนดวยความรสกไมด มนกจะมแตเรองเนกาทฟ เขาแยอยางนน เขาไมดอยางน และสงทจะตดอยกบความรสกของเราไปกคอความโกรธ ความแคน ซงมนไมใชปญหาของคนรกเกาแลว เพราะเขาออกจากชวตของเราไปแลว มแตเราทยงอยกบความรสกดงกลาว เราอาจเลอกทจะจ�าดานบวกและปลอยดานลบออกไปได เพราะมนเปนไปไมไดทจะลบความทรงจ�าทงหมดทง สดทายแลวเรากรวธทจะเปลยนตวเองใหดขนในความสมพนธครงตอไป

ชอหนงสอ ‘เจบเพราะรก’ หลายคนมองวาดเนกาทฟ แตผมมองวามนคอความเปนจรง และความเจบปวดบนความเปนจรงนนเราจะเรยนรยงไงทจะสามารถกาวผานความเปนจรงตรงนไปใหได เราตองยอมรบกอนวาความเจบปวดมนเกดขนได และถาเกดขนแลวเราจะอยกบมนอยางไร คนสวนใหญททกขเพราะความรกนนตวความรกเองไมใชสาเหตหลก แตทกขเพราะรสกโกรธ โกรธทเขาทงฉนไป โกรธทเขามองเราไมมคา อจฉาทเขาไปมคนอน หรอรสกผดทตวเองยงท�าหนาทของตนไมดพอ ถาเราท�าความรจกกบมนมากขน เราจะรวาความเจบปวดจากความรกไมใชสงเลวราย และสดทายความเจบปวดจะท�าใหเราโตไปอกขนหนง ไมไดเปลยนเราจากหนามอเปนหลงมอ แตเปลยนเราไปอกสเตปหนง ซงหาอานไมได แตประสบการณจะบอกเราเอง”

8989

สงทนาสนใจคอคนในสงคมไทยปจจบนนมปญหากบการมความรกหรอเปลา ความเขาใจเกยวกบความรกเปลยนไปจากแตกอนแคไหน ความสขกบความรกจะมาพบเจอกนไดอยางไร

“มนอาจจะเปนโลกทมอะไรเยอะขน มความหลากหลายทางความสมพนธ สมยกอนมแตการนอกใจหรอไมนอกใจ แตสมยนมค�าวากก มค�าวา One Night Stand มค�าวา Friends with Benefits มความหลากหลายในความสมพนธมากขนตามวฏจกรของโลกทเปลยนไป ผมไมรวาอะไรมนผดหรอถก แตเราตองรวาเราก�าลงอยในภาวะทางความสมพนธแบบไหน และความสมพนธแบบนมนจะน�าไปสอะไร เรารบไดหรอเปลา ภาษตทวาความรกท�าใหคนตาบอด นนยงใชไดอย มนคอการทเราตกไปอยในความสมพนธและเราไมไดมสต เราไมไดมองสงรอบดาน ไมวาจะเปนความรกทแทจรงหรอความสขชวคราว มนกน�าความทกขมาสเราไดเรอยๆ

อนเตอรเนตกมผล เทคโนโลยสอสารวองไวขน เรารจกคนงายมากขน พบกนเรวขน เวลาทจะไดรจกกนจรงๆ กลดนอยลง แตไมไดแปลวามนผด และไมไดแปลวาไมมคนทท�าความรจกตวตนกนอยางลกซงในทางนเลย แตตองระวงความไมรตว คดวาเรารจกเขาดแลว เราอานเฟซบกเขาทกวน เขาทวตเตอรกพดแตเรองดๆ กตดสนใจคบกน ไปมเพศสมพนธกน และมารอกวนวาเขาไมไดเปนแบบทเราเขาใจ มนไมใชเรองของโลกทเปลยนไป แตเปนตวเราทไมเทาทนกบความสมพนธของยคสมยใหม เราเชอแตสงทเราเหนจากเทคโนโลย เพราะเราอยกบมนเรอยๆ จนเราคดวามนเปนเรองจรง แตมนเปนแคภาพบางสวนทเขาน�าเสนอเพอใหเราไดรจกเทานน”

90

คณหมอย�าเตอนถงเรองการมสตในการใชชวต เพราะตวเขาเองกเคยเกอบจะเอาชวตไมรอดมาแลวจากอบตเหตแมตอนนนเขาจะแนใจวามสตดพรอมกตาม แตบางครงโชคชะตากเปนตวบอกวาระดบการมสตของคนเราอาจจะตองปรบสงขน

“ตอนนนอาย 25 ป ผมขบรถจากบานไปท�างานทโรงพยาบาล จงหวดระยอง บนถนนมอเตอรเวยสาย 3 เปนถนนสามเลน เชาวนจนทรผมกไปท�างานเหมอนกน ตอนนนผมขบอยเลนขวา ปกตถาใครเคยขบบนถนนเสนนถาไมสงเกตเราจะไมรตววาเราขบรถเรวแคไหน ผมจ�าไดวาก�าลงฟงเพลงและกเหลอบดความเรวอยท 160 กโลเมตรตอชวโมง คดวาตวเองขบเรวไปแลว ผมกพยายามทจะชะลอความเรวและยายเขาเลนกลาง ตอนนนกเหนรถอยขางหนาคนหนง แตกคดวาเบรกทน ผมกพยายามแตะเบรก แตจๆ มนกใกลมากจนจะชนแลว แลวรถผมกเสยหลกหมนจากเลนกลางผานไปเลนซาย และหมนออกไปยงถนนขางทาง รถพลกไปมาอยสามรอบเขาไปในไรสบปะรด กระจกหนายบและหลงคากยบหมด รถไมมแอรแบกดวย พอตอนเดนออกมาจากรถ ผมมองมายงทนงคนขบกอนเลยวาเราจะเหนรางตวเองเหมอนในหนงไหม คอไมรตววาเราตายแลวหรอยง ดเสรจกตองรบออกมา เพราะกลวรถจะระเบด ผมก�าลงงงและชอกมาก โทรศพทกลบไปทบาน กอนทจะโทรผมพยายามรวบรวมสตวาจะพดอยางไรไมใหพอแมตกใจ ผมคดวาเลอกค�าพดทดแลววา ‘ตอนนรถคว�าแตปลอดภยแลวไมเปนอะไร’ ตอนนนพอผมรบสาย แตแมไดยนทพอคยกบผมดวย ผมไดยนเสยงแมกรดรองขนมาทนท...

หลงจากเหตการณนมกจะมคนมาถามผมวาหอยพระอะไร หรอบอกวาเราอยในชวงเบญจเพส ผมบอกไปวาไมใชเลย สาเหต

90

91

เราอาจเลอกทจะจ�าดานบวกและปลอยดานลบออกไปได เพราะมนเปนไปไมไดทจะลบความทรงจ�าทงหมดทง

เพราะผมประมาท ทผานมาผมขบรถเรว แตตอนนนผมคดวาถาเราไมงวง มสต บางทมนกไมเหนจะมอะไร เรานาจะควบคมรถได แตเหตการณนบอกผมวาตอใหเราควบคมตวเองได แตเราควบคมโลกนไมได เพราะเรากท�าใหรถคนหนาหางออกไปอกนดไมได ตอนเกดอบตเหตแลวผมลงมาจากรถ ในใจนกวาถาพอแมหรอคนรกนงมาดวย เราคงอยไมไดเพราะเราจะรสกผดมาก หรอเสยงของแมทรองขนมาตอนเราโทรกลบไปมนคงจะยาวนานกวาเดม”

บางทการแคมสต รเทาทนความเปนไปของสงคม และใชชวตกบความรกดวยความเขาใจ นนกอาจเปนความสขทลวนอยในตวเราเองแลว ไมตองออกไปแสวงหาทไหนเลย

92

วฒชย กฤษณะประกรกจผสงเกตการณชวตแหงไซเบอรสเปซ

คณจะศรทธาในสง ทมองไมเหนไดหรอเปลา?

ค�าถามนอาจดใหญเกนทมนษยอยางพวกเราจะตอบ สงคมถงตองมศาสนา มพระเจาไวใหยดเหนยว แตในโลกยคใหม ชวงเวลาทตวตนของเราหางไกลจากความเชอดวยวทยาศาสตร มนษยก าวพนดนแดนแหงความกลวภตผมาสพนผวความอางวางทางเทคโนโลยทไมมอะไรใหเชอถอไดอก แตชายหนมคนนไมคดแบบนน เขานงมองเพดานในหองนอนส�ารวจความเปลาของชวตมานาน จนถงวนทไดร จกกบโลกอกใบในคอมพวเตอร เขาอยร วมกบมน ทดลองมน เฝาสงเกตการณและเขยนเรองราวออกมา ประหนงผ

93

ผสงเกตการณชวตแหงไซเบอรสเปซคมขงในเรอนจ�าทสงเกตพฤตกรรมนกโทษแหงความเหงานบลานคน เพราะสถานททผชายคนนอยลวนเตมไปดวยอารมณ ความรสก ตวตนของผคนบนโลกคขนานบนสงคมไซเบอรสเปซ

บนโลกออนไลนชอของเขามหลากหลาย แตในโลกใบนเขาคอ วฒชย กฤษณะประกรกจ

“มคนถามผมวาเขยนหนงสอเกยวกบอะไร ผมกตอบวาเขยนถงเรองวฒนธรรมรวมสมยและเทคโนโลย เขากบอกวา ออ เขยนถงการใชงานสมารตโฟนใชไหม การใชงาน 3G ใชไหม ผมเองกไมสามารถอธบายเขาได มนไมใชเรองของการใชงาน แตเปนการโตตอบกบสงคมปจจบนวาผมคดอะไรอยกบเทคโนโลยทสรางความเปลยนแปลงตอตวผม สรางความเปลยนแปลงกบสงคมรอบขาง ซงไมวาจะตอนนหรอเมอสบกวาปกอนมนกยงเปนสงทอธบายยากอยดวาผมเขยนเกยวกบเรองอะไร มนเปนเรองของความคดมากกวาจะพดถงการใชงานทางเทคโนโลย”

เมอหลายปกอนวฒชยเรมตนสายงานในฐานะนกขาวจากหนงสอพมพผจดการรายสปดาหจนกระทงวกฤตเศรษฐกจเมอป พ.ศ. 2540 เขาถกเลยออฟออกมาพรอมเพอนรวมชะตากรรมจ�านวนหนง แตเวลา 3 ปกวาทไดเขยน ไดฝกประมวลความคดจนสามารถตอยอดผลงานออกมาเปนหนงสอ ‘ไซเบอรบอง’ เลม 1 และ 2 (2543), ‘เรองของผมผชายไมเกยว’(2545), ‘ดหนงคนเดยว’(2546), ‘การเดนทางใตเงาตก’ และ ‘เมองใหญในวงเลบ’ (2548), ‘นนนโนน’(2553) และลาสดกบ ‘สนทรยะแหงความเหงา’ (2554) ปจจบนเขายงคงเปนนกเขยนและคอลมนสตในนตยสารผชายทแขงแกรงอยาง GM

94

“เทคโนโลยมนเปลยนสเปซ แอนด ไทมรอบตวเราไปอยางรนแรง การใชงานคอมพวเตอรและอนเตอรเนตในชวงยค 2530 ตอนปลายๆ มนเปลยนโฉมหนาชวตประจ�าวนของคนในยคนน มนสรางสงใหมๆ มากมายทงการท�างานและการใชชวตประจ�าวน ผมสนใจเพราะเทคโนโลยนมนสรางพนทและเวลาแบบใหมใหกบเราทเรยกกนวาไซเบอรสเปซ เราอยในโลกปจจบนนมนกเปนสเปซหนง พอเราเปดคอมพวเตอร เปดวนโดวส 99 ดบเบลคลกทไอคอนโทรศพทใหมน dial-up กบอนเตอรเนต มนกลายเปนสเปซใหมทตอเรากบพนทปดอตคอม ตอกบโปรแกรม Pirch (โปรแกรมสนทนาในยคแรกๆ คลาย msn) เขาไปในสนกดอตคอม เขาไปในยาฮ กลายเปนสเปซใหมทเกดขน”

95

“สเปซท เราใชช วตอย ในปจจบนกบสเปซท เรานงพมพคอมพวเตอร มนกจะมตวตนของผใชเพมขน นาสนใจวาตวตนทเรานงอยตรงนกบตวตนทอยในคอมพวเตอร มนเหลอมล�า ขดแยง สอดคลอง มนเปลยนแปลงกนและกนอยางอรงตงนงมาก มนเหมอนเปนอาการชอกของคนในยคนน คนอนชอกแตอาจจะไมไดออนไหวกบมนมาก แตผมออนไหวกบมน”

งานเขยนของวฒชยจงพยายามอธบายกบปรากฏการณเหลาน วาตวตนของเราในโลกไซเบอรสเปซนนตางจากตวตนของเราในชวตจรงมากนอยแคไหน เมอเราออนไลนตวเราในชวตปกตเปลยนไปไหม หรอเมอเราออฟไลนกลบมาใชชวตตามปกตตวตนของเราบนหนาจอคอมพเปลยนไปอยางไร ในยคนนประเดนเหลานเปนของใหม สามารถเขยนเลาไดทกอาทตย จนไมนาเชอวาสบกวาปตอมาค�าถามทถกถามบอยกยงอยเหมอนเดม

96

“สงนเปนเรองทแปลกประหลาดและถกตงค�าถามมาตงแตสบกวาปกอน ค�าถามเดยวกนวาตวตนของเราจรงๆ กบตวตนทอยหนาจอนนตางกนหรอเปลา สบกวาปตอมาทกคนยงถามค�าถามนเหมอนเดม สงทนาสนใจคอโดยสวนตวของผมนนไมวาจะตวตนไหนนนกคอการแสดง เราอยตรงน คณเหนผม ผมนงอยตรงน นนคอผมก�าลงแสดงอย ชวตของคนเราคอการแสดง มองเหนตวเองผานสายตาของคนอน ผมเขาใจวาผมเปนใคร เพราะผมดปฏกรยาทคณมตอตวผม คณท�าสหนาทเชอถอผมอย ผมจงรวาตวผมยงเปนคนทนาเชอถอ ถาคณหวเราะเยาะผม ผมกจะรสกอบอาย ตวตนของผมจะลมสลาย ตวตนของผมทกขณะจตคอการแสดงทสอดคลองกบทกสงทกอยางรอบตว ในโลกเทคโนโลย โลกไซเบอรสเปซกเหมอนกน คนทเลนทวตเตอรและมคนฟอลโลวเยอะๆ เขากตองแสดงบทบาทแบบหนง เพราะเขามคนตดตามเยอะ ถาเขาไปเปดบญชอกชอหนง ใชอกอเมลหนง คณคดวาทวตเตอรสองอนนเปนคนคนเดยวกนไหม ผมมองวากเปนคนละคนนะ เพราะไมวาในสเปซไหนทตวตนของเราเขาไปครอบครอง นนคอการแสดงหมดเลย ตวตนของผมในทวตเตอร ในเฟซบก หรอในพนทปดอตคอมกไมเหมอนกน ทกวนนมนสนกตรงทเทคโนโลยไดสรางสเปซขนมามากมายมหาศาล เพอใหเราเขาไปลงทะเบยนเพอสรางตวตน ไมตองเหมอนกนกได จะเปนตวเราหรอไมเปนตวเรากได กระทงในเฟซบกบนสเตตสทตางกนไป ตวตนของคนกไมเหมอนกน สเตตสทมคนมากดไลคเยอะๆ คณกจะยงภมใจ ยงฮกเหม ถาสเตตสไหนทไมมคนมากดไลค ตวตนของคณในสเตตสนนกจะเหยวแหงและหายไป... ผมใชอนเตอรเนตมาสบกวาป ผมรวาตวตนทผมใชมาตลอดในนนมนไมมอยจรง”

97

นาสนใจวาถาทกตวตนของเราคอการแสดง เราจะเชอถอหรอศรทธาอะไรในโลกออนไลนหรอบนโลกนไดอก?

“นมนคอค�าถามของศาสนา วาเราจะเชออะไร จะอยตอไปยงไง จะมชวตอยตอไปเพออะไร มนคอค�าถามเชงศาสนา เชงปรชญา...ถาคณเชอวาโลกนก�าลงดงจมลงไปในเหว สงคมลมสลาย โลกนอกไมนานกจะแตก คณกจะกลายเปนเดกแวน กลายเปนพวกแอนตโซเชยล พวกอนธพาล ถาเกดน�าทวมหรอเกดภยอะไรขนมา คณกจะไปปลนของชาวบาน ถาคณเชอวาโซเชยลเนตเวรกมนเลวทราม ถาคณเชอวาในอนาคตมนษยชาตจะตกต�า คณกจะโพสตแตค�าดาทอ เสยดส ประชดประชน พอคณดาเสรจกจะปดแอกเคานตหนไปเปดอนใหมเพอมาดาตอ คณกจะเอาขาวทไมมอยจรงมาสรางความเสอมเสยใหกบคนโนนคนน เสรจแลวคณกจะปดแอกเคานตหนอก คณเปนคนแบบไหน คณจะอยกนยงไง ถาคณคดวาสงคมนควรจะดกวาน ถาน�าทวมมาอก บานเมองเกดภยพบต คณจะท�ายงไง คณจะเอารถไปจอดบนสะพานลอยไหม คณกคงไมท�า คณกจะเอารถจอดไวทบานแตหาอะไรมาหนนรถใหสงขน แลวคณกจะออกไปเปนจตอาสา คณกจะชวยเหลอเพอนบาน ถามอาหารเหลอกจะเอาไปชวยหมาแมวทอดอยาก คณอยากใหโซเชยลเนตเวรกมนพฒนาตอไปไหม คณอยากใหโลกเรามแตสงดๆ ใชไหม คณกแชรแตสงทด สงถกทควร หรอคณจะตรวจสอบการท�างานของรฐบาล คณกควรตรวจสอบขอมลทเปนเทจในอนเตอรเนตดวย ชวยกนแชรชวยกนท�าใหมนดขน คณอยากใหโลกเปนยงไงกขนอยกบตวคณ ถาคณคดวาโลกนมนจะจบสนลง คณจะหาแตผลประโยชนทกอยางอยกบตว คณจะปดบานตงกระสอบทรายสง 5 เมตรขนมาและปนไฟใชในบานเหรอ มนกไมใช คณกตองเปดประตออกมา ถามเพอนบานวายงมอะไรใหเราชวยอกไหม คณอยากอยในโลกแบบไหนละ โซเชยลเนตเวรกเองกเหมอนกน “

98

“ปรากฏการณในการสอสารแบบ many to many จากโซ-เชยลเนตเวรกไดเปลยนแปลงสงคม เศรษฐกจ การเมอง วฒนธรรมของโลกใบนไปแลวรวมถงประเทศไทยดวย วฒชยบอกวาการสอสารแบบนไมท�าใหคนเราเฉอยชา เราสามารถมปฏสมพนธกบขาว ไมไดรอรบฟงขาวจากรฐแบบ passive อกตอไป เปนความเสรทางการสอสารทอยทามกลางขอมลอนมหาศาลทงเรองจรงและเทจ “ผมเชอวามนจะผลกดนสงคมไปในทางทดขน โดยรวมแลวในโซเชยลเนตเวรกมนกตองมขาวลอ ความเทจ ความหยาบคาย แตสวนใหญมนจะเปนความจรง เปนสงทด เปนค�าพดทไพเราะ โดยสวนรวมแลวสภาพการสอสารแบบนมนจะคอยๆ ดขน” วฒชยยงเสรมประเดนนตอ

“ถาคณเปนอนรกษนยมคณกจะมองวามนท�าแบบนไมไดนะ ปลอยใหแตละคนแสดงความคดเหนกนเฉอยแฉะ ปลอยใหแชรภาพทเปนขาวลอไดอยางไร ถามองโลกในแงราย มนษยทกคนมแตความเลวทราม ถาปลอยใหการสอสารแบบนด�าเนนตอไป สงคมจะตองตกต�าลง แตถาคณมองแบบเสรนยม นมนกคอโอกาสของคนตวเลกๆ ทจะไดแสดงความคดเหน ตอจากนเขาจะไมไดดทวแบบ passive อกแลว เขาสามารถตอบโตขาวสารทไดรบกลบไปไดทนท มนเปนโอกาสของคนตวเลกๆ ของคนชายขอบทไมเคยมเสยงในสงคม ถาคณมองโลกในแงดนมนคอโอกาสทคนจะไดท�าดตอกน เวลาทมการแจงขาววาทนตองการแรงงานจตอาสา โซเชยลเนตเวรกคอแหลงทจะระดมคนมหาศาลเขาไปชวยกน อยางการระดมคนไปชวยสนขทวดสวนแกวทก�าลงจะจมน�าตายนบพนตว ชาวเฟซบกกเขาไปกอบกชวตหมาขนมา เพราะสดทายมนกอยทอคตและฉนทาคตของคณวาจะมองเรองนแบบไหน ...ผมมองวาเรารบขาวสารจากตรงนปลอดภยกวาการรบขอมลจากหนงสอพมพฉบบหนง ทวชองหนง หรอรฐบาล

98

99

ใดรฐบาลหนงเทานน เราฟงทงฝายรฐบาล เรากตองฟงฝายคานดวย เรากตองอานหนงสอพมพอกฉบบ ดทวอกชองเพอเชคขาว ขณะทเราออนไลนเฟซบก เราแชรภาพของอกฝง เรากตองไปเชกภาพของอกฝงหนงดวย เราไดรบอ-เมลโจมตฝงโนน เรากตองเปดใจทจะรบขอมลจากอกฝงหนงเหมอนกน นคอวธการทจะอยรอดในโลกทการสอสารเปนแบบ many to many การสอสารแบบโซเชยลเนตเวรกทเราแชรทกอยางแกกน”

วฒชยยงคงมความสขในการเปนนกสงเกตการณบนไซเบอรสเปซ เพราะแทนทจะบนอยในใจ เขากไดบนออกมาเปนตวหนงสอผานเทคโนโลย เขามองโลกอยางเขาใจวาไมวาในโลกนหรอโลกดจตอล กยอมมฝงของความเชอทผลตการกระท�าทดเทากบความเชอทสรางสรรคแตความย�าแย ส�าคญตรงททกคนเลอกไดวาจะพาตวเองไปอยฝงไหน

คณจะศรทธาในสงทมองไมเหนไดหรอเปลา...วฒชยและคณลวนมค�าตอบอยในใจ

100

ภพงค พงสอาด

มกจะมคนบอกวาคนทมอาชพตลกนนตวจรงมกไมตลก

เพราะช วตของคนตลกสวนใหญไมคอยจะมเรองใหข�านก คอนไปทางขมขนเสยมากกวา ดวยวาตองตอสดนรนมามากมายกวาจะไดมายนปลอยมขอยหนาเวท กระทงวาในชวตสวนตวกตองพานพบกบเรองสะเทอนใจ

จดร วมของคนตลกทงหลายกคอตอใหช วตมนแยแคไหน แตพวกเขากไมเคยหมดใจใหกบอารมณขน

พง ล�าพระเพลง :

เปลยนความฝนให เป นไฟ เปลยนความขมขนใหเปนฟน

101

เหมอนกบชวตของ ภพงค พงสอาด หรอชอทร จกกนในวงการบนเทงวา พง ล�าพระเพลง ชายหนมรางเลกทตอนนคอผก�ากบภาพยนตรไทยในสไตลของตวเอง หนงทหลอมรวมทงอารมณขน ความฝน ความเศรา เกลาจนเปนเนอเดยวกนออกมา เชน ‘โคตรรกเองเลย’ ‘คนหวหว’ ‘ฝนโคตรโคตร’ ฯลฯ รวมถงการเปนนกแสดงตลกเดยวไมโครโฟน ศลปนละครใบขางถนน นกเขยนบทละครโทรทศนและบทภาพยนตรนบจ�านวนไมถวน เรยกไดวาถาใครในวงการบนเทงนกอยากจะท�าอะไรทตลกสดเหวยง มสาระใหยดถอ กจะนกถงฉายานกอนใคร...พง ล�าพระเพลง

เขามตนทนชวตเหมอนกบใครอกหลายคนนนกคอชวตวยเดกทยากล�าบาก พอแมหยารางกน เมอเรยนจบจากวทยาลยเพาะ-ชาง เขากบเพอนสนทในตอนนนทยงไมมใครรวาวนหนงจะกลายมาเปนตลกหมายเลขหนงของเมองไทยอยาง โนส - อดม แตพานช ทงคออกมาเชาหองตามหาฝนดวยกน ภพงคไปท�างานทโรงงานท�าขนมในแผนกการออกแบบบรรจภณฑ แตเหมอนวาความฝนนนจะเรมเลนตลก เขาตกงานดวยสาเหตทไมสมเหตสมผล จากจดนภพงคตดสนใจยายภมล�าเนาชวตไปอยทอ�าเภอสตหบ จงหวดชลบร ใชชวตรมทะเลอยางเสรเหมอนตวละครในนยายเรอง ‘พนธหมาบา’ จากปลายปากกาของ ชาต กอบจตต นกเขยนชอดงทเขายกยอง

จะมใครสกกคนกนเชยว ทอานหนงสอเลมหนงแลวจะตดสนใจใชชวตตามอยางตวละครในนน

102

“ตอนนนอานหนงสอเรอง ‘พนธหมาบา’ แลวรสกวาชวตมนเท เปนชวตไมตองนกถงวนขางหนา ใชชวตอยรมทะเล ใสกางเกงเล เสอยด ตมห เปดรานท�าซลคสกรน... เราไดอานหนงสอแลวเรากสนก อยากเปนแบบนนบางจงเลย กเลยนกขนไดวามเพอนอยทสตหบ เปดรานรบเขยนปาย ฝงตรงขามเปนทะเลเหมอนในนยาย เรากไปอยทนน ใชชวตเหมอนในหนงสอเลย นงกนเหลารมทะเล มความสขมาก และผมกไดเจอผหญงคนหนง เปนแมคาขายขนม ผมกจบเขาจนตด เขากชนชอบชนชมในชวตเทๆ ของผม สดทายเรากไดแตงงานกน ชวตทเทมนมความสขนะ แตมนอยไดเฉพาะชวงอายหนงเทานนนะ ตอนนนผมอาย 23 – 24 ป ผมรสกวามนเหมาะกบชวงอายในตอนนน แตตอนน 40 ปแลวถายงท�าอยางนนอยกไมไหวเหมอนกน ความสขในชวงนนผมยงกนไมหมดเลยนะ เหมอนมนยงอยในรางกาย ในเลอดเนอ ในหวใจ เวลาทผมเหนอย ผมทอในการท�างาน ผมมกจะเอาความสขในชวงนนมาเกบกนอยเรอยๆ กนกถงวนเกาๆ ทมนมความสข เปนความสขทเหมาะในชวงอาย ความสขในแตละชวงมนกเหมาะกบอายในชวงนนมากกวา ตอนนนผมไมไดรสกทอแทเลยนะไดเงนวนละรอยสองรอย หามาไดกกนหมดในแตละวน แตกมความสขด”

แมความสขราคาประหยดกยงตองอาศยทนรอน เมอราย-ไดเรมจะไมสมพนธกบคาใชจาย ภพงคจงตองกลบเขามากรงเทพตามค�าชกชวนของเกลอเกาอยาง อดม แตพานช ใหไปท�างานฝายศลปกรรมกบนตยสาร “ไปยาลใหญ” ซงทมงานมคนดงจากวงการหนงสออยหลายคนทง ประภาส ชลศรานนท, ชลลดา เตยวสวรรณ (หรอเพลงดาบแมน�ารอยสาย) และคนทเปนแรงบนดาลใจในการเปนนกเขยนแกเขามากทสดอยาง ศ บญเลยง เพราะเปนคนทให

103

โอกาสภพงคไดเขยนเรองสนและบทความลงในหนงสอซงไดรบเสยงชนชมกลบมาเปนอยางสง จนน�าไปสกาวใหญในชวต เมอเขาตดสนใจออกมาเปดส�านกพมพของตวเองในชอ ‘พลาไลย’ เพอผลตหนงสออารมณด อานสนก ตามอยางทใจฝนอกครง

แตกลายเปนวาเขาตองแบกรบความฝนดวยราคาแสนแพงกบหนสนจ�านวน 5 แสนบาท ซงในยคนนถอวาเปนตวเลขทสงมาก เขากบภรรยามองหาทางออกดวยการไปอยประเทศสหรฐอเมรกา เปนพนกงานลางจานตามรานอาหาร เพอเกบเงนใชหน “ถงตอนนส�าหรบผมแลว เงน 5 แสนบาทกยงเปนตวเลขทเยอะอยนะครบ เวลาบอกใครวาเปนหน 5 แสน คนกจะพดวาท�าไมตองไปดนรนท�างานอยางนนดวย เพอแลกกบเงนแค 5 แสนเอง แตเราพดถงเงน 5 แสนบาทในป 2533 ซงตอนนนมนเยอะนะครบ เวลาผานมา 21 ปแลว และสภาวะทผมไมมงานประจ�ากบหน 5 แสนบาท มนมดแปดดาน ไมรจะเอาเงนมาจากไหน ถาไมลางจานใชหนกคงตองปลนธนาคาร แตเราเลอกวถสจรตดกวา จงไปลางจานใชหน ผมวากเปนสงทดในชวตนะ ผมรสกวาถาผมไมมหน ผมกคงไมทรนทรายไปอเมรกา แลวผมกคงไมมความสขกอนนนในชวต ผมกคงจะไมมประสบการณกอนนน สองปทอเมรกามนเปนประสบการณกอนใหญมาก

“ชวตทนนมความสขด เพราะวาเรากมความสขแบบวนตอวนเหมอนเดม เปนเดกเสรฟกมความสขดนะ ผมไปอยทนนตอนชวงอาย 26 ป ผมวามนเหมาะกบชวงอาย... เราสามารถยนลางจานไดทงวน กมความสข ไดไปอยกบภรรยา ไดเรยนภาษา ไดฝกฝนตนเอง เปนความสขอกกอนทใชจนถงทกวนน เปนประสบการณเกยวกบคน

104

ทสชวต ท�างานใชหน ตองยนใหไดในวนทไมมใคร มนเปนความสขอกกอนหนงทเกบกนไดไมหมด ผมวาอะไรทเกดขนในชวตเรา ถาเรารจกเรยนร เขาใจ และรจกใชมน มนเกบกนไดไมมวนหมด” ชายหนมรางเลกกลาวย�าเรองความสขอยางภมใจ

ภพงคและภรรยากลบมาเมองไทยอกครงหลงจากใชหนไดจนหมดแลว เขาเดนหนาเขาสวงการบนเทงในฐานะคนเบองหลงอยางเตมตว เมอชวตมการดนรน โอกาสกยอมมชองทางใหพบเหน เขาไดเรมงานเขยนบทละครโทรทศน ละครตลกในแบบทเขาถนด และกเหมอนพลไฟทรอวนเฉลมฉลอง หลงจากนนชอของเขาในวงการบนเทงวา พง ล�าพระเพลง กไมเคยหางหายไปจากทองฟาอกเลย

105

“ความฝนกบความหวง ทจรงแลวมนมาคกนนะ ผมรสกวาชวตนคงไมมอะไรนอกจากความฝน สมมตวาชวตผมไมมความฝนนนกหมดเลยนะ เพราะตนทนชวตผมไมมอะไรเลย เงนเกบกไมม พอแมกแยกกนอย หนาตากไมหลอ รางกายกเตย ผมรสกวาสงเดยวทมคอความฝน มนเปนพลงงานทไมตองการตนทน สมมตถาใครก�าลงแยๆ อย ผมขอใหคณฝนเลย พอฝนปบเรากจะมตนทน ถาคณไมฝน คณจะไมเหลออะไรเลย ส�าหรบคนทไมมอะไร ความฝนเปนพลงงานเดยวทไมมตนทน แลวท�าไมคณจะไมฝน ผมคดวาทผมมาถงวนนไดกเพราะผมมความฝน ผมเชอมน แตคณมความฝนอยางเดยวไมพอนะ คณตองมความจรงอยดวย ความฝนเปนพลงงานทไมมตนทน เปนไฟ แตเปนไฟทเผาผลาญเรา ถาเราไมมฟน เราตองใหความจรงเปนฟน ความฝนเปนไฟ พอเรามความจรง เรากจะมตนทน ไฟฝนมนกจะลกโชนได ถาคณเอาแตฝน ไมมความจรง ไฟฝนมนจะเผาตวคณ คณกจะรอนรม ทรนทราย ท�าไมเราไมไดท�าอยางทหวง ไมไดอยางทฝนสกท สรปคอใหความฝนเปนไฟ ความจรงเปนฟน”

อลเบรต ไอนสไตน เคยกลาวไววา พระเจาไมไดสรางโลกดวยการทอยลกเตา หมายความวาทกสงลวนถกก�าหนดมาแลว เพยงแตวาเรายงไมไดคนพบมน เหมอนชวตทก�าลงเรมตงหลกไดของ ภพงคกบงานในวงการบนเทง ทวาชวตหนงทก�าลงสกสกาวขน แตอกชวตหนงกลบหรแสงลง หรอนคอแผนการของพระเจาทจะทดสอบเขาอกครง

และความเศราระดบดวงดาวครงนกท�าใหภพงคแทบจะไมเหลอก�าลงใจ

106

“ชวงทแยสดคอตอนทภรรยาเสยชวต มนไมไดเกยวกบทเขาตาย แตมนแยทสดคอเราหมดศรทธาในตวเอง ชวงทภรรยาตาย ผมหมดศรทธาในตวเอง มนท�าใหผมไมมความฝน ไมมอะไรเลย...” ภ-พงคบอกเลาดวยน�าเสยงปกต จากอบตเหตทางรถยนตเมอป พ.ศ. 2542 ผานมา 12 ปแลว นคอปท 13 ของการใชชวตอยโดยไมมคนทฝาฟนความทกขยากมาดวยกน แตพวกเขามสงทสรางรวมกนไว สงทส�าคญทสดในชวตของชายหนมวย 40 กะรต

“ผมรสกวาตอนนนเปนปทแยมาก แตพอมองยอนกลบไปกรสกวามนไมไดแยทภรรยาผมตาย แตมนแยเพราะตวผมเอง ผมหมดศรทธาในตวเอง... พอเรมมแรง ผมกหนมาอานหนงสอ เจอประโยคดๆ เจอสงทมนดๆ เรากประจไฟขนมาใหม อดความฝนเขามาใหม พอความฝนมนเรมโคตรแนนกผลกดนใหสมองมแรง มความคด ใหมแรงสรางงานตอไป สดทายกอยทตวเราเอง...ชวงนนเรากใชเงนเกาไป ใชเงนจากทเหลอเกบซงกไมไดเยอะแยะ ผมเปนคนทไมมเงนเกบมากมาย พอแฟนตาย ผมกท�างานไมได อยอยางไมมเงน ไมท�างานปถงสองป เงนกเรมหมดไป แลวผมรสกวามนแยแนๆ

“โชคดทผมมลก ผมมองหนาลก ถาไมท�างานเงนจะหมด ลกจะอยอยางไร กเลยแปลงความเศราเปนทน กเรมหาเงนจากความเศราของตวเอง” นนคอทมาของหนงไตรภาค ‘โคตรรกเองเลย’ ‘คนหวหว’ และ ‘ฝนโคตรโคตร’ อนวาดวยการตอสบนความสญเสย ซงทกเรองเชอมโยงสเสยวชวตของผก�ากบการแสดงคนน พง ล�าพระเพลง

ถาคณมความเศราในชวตของคณ กเอามาแปลงเปนทน

107

ไหมละ คณจะใหความเศรามากดกนชวตคณอยหรอ ไมเปนไรถาจะมใครดาผมวาเอาเมยมาหากน แลวยงไงละ คณมคนตายในชวตของคณ ถกตองไหม กเอามาหากนได หรอคณจะนอนกอดเถากระดกอยแบบนน คอผมไมไดวาคนทดถกผม ผมรสกวาถาคณจะเสยเวลามาดถกผม คณเอาเวลาไปสรางสงทเกดประโยชนกบตวเองดกวาไหม ผมรสกแบบนน แตผมรสกดนะทมคนดถกผมบาง มนเปนแรงผลกดนใหเดนตอไป ในวงการมายา สงทแยยงกวาการโดนดาคอการไมถกพดถง เพราะฉะนนผมรสกวาพดถงผมเถอะ จะดาหรอชนชมกได

ผมเลยงลกในแบบทผมเปน เรากอยคอนโดดวยกนสองคนพอลก เขาอยากท�าไรกใหเขาท�า อยากเรยนเตน B-Boy กใหเขาเรยน ผมไมไดมองวาเปนการเตนเลอะเทอะ แตเปนการออกก�าลงกาย เขาอยากเลนสเกตบอรด อยากเรยนเปยโน กใหไปเรยน ผมมองวาเปนการท�าสมาธ สดทายเขาจะรตววาอะไรคอสงทเขาชอบ ตอนนสเกตบอรดเขาไมเอาแลว เขารวาไมสนก ไมชอบ แตเปยโนยงเลนอย และผมถอวาโชคดมากทลกชอบอานหนงสอ เพราะการทเดกชอบอานหนงสอนนเปนสงทไมสามารถยดเยยดไดจรงๆ ผมรสกวาผมท�าใหเขาเหน อานใหเขาเหน บานของผมมหนงสอเยอะมาก ผมอานใหเขาเหนบอยๆ เขาจะซมซบไปเอง บานมเปยโนผมกเลน เขากซมซบไปเอง ใชวธท�าใหลกเหน ผมไมเคยบอกลกวาหามสบบหร แตผมไมสบบหร เขากไมสบ เขากมองเหนวาพอแขงแรง ออกก�าลงกายทกเชา ผมเคยถามเขาวาอยากเปนอะไร อยากท�าอะไร เขาบอกวาอยากเปนเหมอนผมนนแหละ”

108

“ผมเปนคนทมกเลสสงกวาความจรงหนงคบเสมอนะ คอผมรสกเหมอนคนทเขยงอยตลอดเวลา ผมรนะวาเขยงมนกเมอยบาง มอะไรใหควา ผมตองควาไปตลอด เพราะถาไมท�าแรงบนดาลใจในชวตมนจะไมเกด ทกวนนผมออกก�าลงกายทกเชาเพราะยงไมอยากแก จะไดมแรงท�าโนนท�านตอไปเรอยๆ...เราตองเตรยมรางกายของเราใหพรอม วนนมนมสงทเราฝนอยเรอยๆ เพราะวาถาผมไมมฝน กไมรจะอยไปท�าไม มนไมมอะไรใหไขวควา”

เขาพดอยบอยครงเมอมคนถามวาเขาพยายามท�างานหลายรปแบบเพออะไร เขาบอกวานอกจากท�าเพอตวเขาเองแลว เขากอยากท�าเพอคนอนดวย และการทใครสกคนจะเปนแรงบนดาลใจใหคนอนได สถานะทวานนกคอไอดอล

“เราไมสามารถประกาศตวไดวา ณ บดนเราจะเปนไอดอลแลวนะ คณมาเปนสาวกของผมได เราประกาศตวไมได เราไดแตกมหนาท�าสงทเชอแลววนหนงจะมคนเดนตามเราเอง คนทชนชอบ ชนชม ผมพดอยางหนาไมอายเลยวาผมอยากเปนไอดอล อยางนอยกมคณคาใหใครบางคนเดนตามไปได มแรงทจะกาวตอไป ผมรสกวาดจงเลย เหมอนท พจย-ศ บญเลยง เปนไอดอลของผม โหนง-วงศทนง ชยณรงคสงห กเปนไอดอลของผม เหมอนทคณตน วงบอดสแลม (อาทวราห คงมาลย) เปนไอดอลของผม ผมรสกวาเวลาทเราวงไปสกสองกโลเมตรแลวเราก�าลงจะหมดแรงวงตอ พอฟงเพลงของตน ผมวงตอไดอกสองกโลเมตร ผมรสกวาพลงงานแบบนมจรง เราวงไปจนเหงอโซม จนวงตอไปไมไหวแลว แตพอมใครมาสปารกใหเรา มนก

109

ไปตอได พลงงานแบบนมอยจรง ถาเราศรทธาใครบางคน เขาคนนนสามารถเปนพลงงานใหตวเราขบเคลอนตอไปได”

เหมอนทภพงคบอกเสมอวา เปลยนความฝนใหเปนไฟ

ความฝนเปนพลงงานทไมมตนทน เปนไฟ แตเปนไฟทเผาผลาญเรา ถาเราไมมฟน เราตองใหความจรงเปนฟน ความฝนเปนไฟ พอเรามความจรง เรากจะมตนทน ไฟฝนมนกจะลกโชนได

110

การเดนทางของพลเมองโลก โชคชะตาไมมวนหมดอาย

เปเล - ครสโทเฟอร วอชงตน

“สงนเปนสงเดยวทผมไมไดเลอกมน แตมนเลอกผม ผมพดแบบนคนฟงแลวอาจจะคดวามจรงดวยหรอ แตวาสงนมนเขามาหาผมเอง และผมกเชอวาบางอยางบนโลกใบนทเกดขนกบชวตของคนเรา เราไมไดเลอกมนนะ แตมนเลอกเรา และเราตองอยกบมนได เดนไปกบมนได ผกมตรกบมน รกษามนไว”

สงทชายหนมคนนก�าลงกล าวถงโดยสรปแลวคอโชคชะตา

ครสโทเฟอร วอชงตน หน มวยสามสบต นๆ ลกคร งอ เมร กน - ไทย เขามช อ เล น ว า ‘ครส ’ แต ถกร จกในนามวา ‘เปเล’ จากชอทเพอนๆ เรยกกนในวยเดกเมอเขาเลนฟตบอลและสามารถท�าประตไดเหมอน

111

ต�านานนกฟตบอลเชอสายบราซล ชอนจงกลายเปนค�าน�าหนาชอจรงของเขาตงแตนนมา ชอ ‘เปเล’ เดนทางมาหาเขาเอง เขาผกมตรกบมน และรกษามนไว กเหมอนเรองโชคชะตาทเขาพดถง โชคชะตาทวาดวยการเปนนกเดนทางรอบโลกของเขา ชพจรของนกเดนทางเปนฝายกาวเขามาและเปลยนแปลงจงหวะการเตนหวใจของชายหนมไปตลอดกาล เปเลหรอครสโทเฟอร หดเดนทางคนเดยวตงแตอาย 15 ป จากเดกหนมทระมดระวงตว กลวโลกภายนอก ทวาประสบการณกท�าใหเขาเรมผอนคลายมากขน และสนใจทจะสนกกบภมประเทศทแตกตางกนไป

112

“ชวงวย 15 –17 ป เรายงใชชวตไมเปน กเทยวตามเขาไป เขาท�าอะไรเรากตามเขาไป อะไรทเขาวาเจงเรากท�า หรอเราชอบอะไรดานเดยวเรากใชเวลาไปกบความสนใจนน ซงดานทวามนมอะไรนอยมาก พอโตขนมาเรารวานาเสยดาย ถาเราไปตรงนนตรงโนน เรากไดรตงแตตอนนนแลววามนมอะไรบาง นาเสยดายทมวแตมองสงนนสงเดยว เสยดายเวลาทท�าใหเราไมไดชอบอะไรอกตงหลายอยางทงทอยตรงนนแลว ถาเปนเรองของความนาเสยดายกเปนเรองของเวลา ทนองคความร ประสบการณชวตทไดมานอยในวยนน”

เปเลไดงานท�าตงแตยงเรยนไมจบกบรายการ ‘วซา’ รายการทองเทยวทไดรบความนยมอยางสงในยคนน โดยท�างานรวมกบ เรย แมคโดนลด พธกรและนกแสดงหนมลกครงไทย-องกฤษชอดง จนกลายมาเปนคหรใจกนมาตลอดหลายป หลงจากรายการวซาไดปดตวไปตามวฏจกรของเวลา แตเปเลยงวนเวยนอยในวงการโทรทศน เขาเปนโปรดวเซอรใหกบรายการ MTV Embassy ของ MTV Asia ไดไปก�ากบมวสกวดโอใหกบศลปนชอดงหลายคน เคยเกอบจะเขาไปอยในวงการภาพยนตร แตสดทายเขากเลอกทจะแบกกระเปา สะพายกลองเปนคนท�ารายการทองเทยวบนโลกกวางตอไป

“เมอชวงทเราท�ารายการวซามาได 4-5 ป ผมยงเคยคยกบเรยนะวาท�าไมเราโชคดจง ไดเดนทางไปตางประเทศ คนเหนแลวกอจฉาเรา ท�าไมเราจงเปนคนสองคนในชาตนทไดเดนทางบอยขนาดน มนเปนโชครเปลา เรากรวาโชคมนมอาย มนหมดอายได ไมอยางนนมนจะมโชคดและโชครายไดยงไง โชคมนคอสงทเขามาเอง เราไมไดเชอเชญ ไมวาจะโชคดหรอโชคราย แตวาถามนเปนของขวญจากพระเจา เราตองดแลมน ทะนถนอมมนจนกวาวนสดทาย เราจะไมใชโชคหรอ

113

ของขวญอนนมากเกนไป ไมเอาเปรยบมน เรากจะมคตของเราคอท�าหนาทนกสอสารมวลชน ท�ารายการใหด ใหสนก เชญชวนคนใหไปพบปะกบประสบการณชวต ถายทอดสงดๆ ทเราท�าได

“คนอนท�างาน 100 เปอรเซนต ผมตองท�า 200 เปอรเซนต คนอนกลบบานหนงทม ผมตองกลบตหนง คนอนเดน ผมตองวง ผมคดแบบนกบการท�างาน ซงมนท�าใหมาตรฐานในงานของผมสงมาก ผมเขมขนกบงานมาก จนกลายเปนเบสกของการท�างานมาจนถงทกวนน”

ในวยเบญจเพสของเปเล คณพอของเขาไดจากโลกนไป ทงระยะหางจากคณแมทลวงลบไปกอนหนานนสบป ในขณะทอาชพของเขาก�าลงรงถงขดสด เขาถงกบหยดงานทกอยางเพอทบทวนชวตกนใหมอกครง “มนเปนชวงทางแยกชวตอกครงหนงของตวเอง ตอนอาย 25 ปคณพอกเสยไป ซงคณแมเสยไปกอนเมอ 10 ปทแลว ตอนเราอาย 15 ปเราเหลอตวคนเดยว เพราะเราลกคนเดยวแตกยงมพอ ตอนอาย 25 ปรตวอกทตนขนมาเราอยตวคนเดยวแลวจรงๆ เราไมไดมตนทนชวต ผมไมไดมมรดก เพงท�างานมา 3-4 ป เงนเกบกไมไดมมากขนาดนน มนเปนอะไรทตองมานงคด ผมเรมลางาน จากลางานกลายเปนหยดงาน จากหยดงานกลายเปนลาออก ผมอยเฉยๆ มาครงป ทบทวนวาจะเอายงไงตอกบชวต เพราะไมไดตงตววาวนนจะมาถง ทผานมาเราใชชวตในสงทเราม มคนเอาเงนใหเราไปถายรายการ ไดไปเทยว เราไมไดคดวาเราตองเกบเงนซอบาน ซอรถ มภรรยา มลก เราไมไดคดแบบนนเลย พอมาเจอแบบนชวตมนตดฉบ ตองเรมนบหนงกนใหม”

114

และทางออกของเขากคอการเปดบรษท Guerrilla Produc- tion เปนบรษททท�ารายการทองเทยวออกปอนสถานโทรทศนตางๆ เปเลกลบมาท�าในสงทเขาถนด และคราวนเขาไมไดสเพอตวเองเพยงล�าพงแลว เขามลกนอง พนกงานในออฟฟศใหตองรบผดชอบ และรายการไอเดยเจงๆ กหลงไหลออกมา อยางเชน Journey Thailand ลกครงหลงทาง สดเขตเทศกาล แตผลงานกอนหนานทท�าใหเปเลกลบมาเปนทรจกอยางเตมตวในฐานะคนท�ารายการทองเทยวกคอความส�าเรจของรายการ “Roaming”

เปเลกลบมารวมงานกบเรยอกครงกบรายการ “Roaming” เนอหาทวาดวยการเดนทางครงโลกจากกรงเทพฯ ไปเมองลอนดอน ดวยโจทยทวาตองเดนทางโดยรถไฟเพยงเทานน ทมงานทงสนมเพยงแคสองคน เรยอยหนากลองเปนผด�าเนนรายการ เปเลอยหลงเลนส เปนทงตากลอง โปรดวเซอร ชางตดตอ เปนทกอยางของรายการน การเดนทางตลอด 52 วน ผาน 17 ประเทศขามทวปทถกน�าเสนอนนมความสดใหมไมเหมอนใคร เมอรายการนไดออกอากาศไปในป พ.ศ.2551 กมกระแสตอบรบกลบมาเกนความคาดหมาย สรางแรงบนดาลใจใหกบนกเดนทางรนใหมเปนจ�านวนมาก จนกระทงในวนท 26 กนยายน พ.ศ.2554 รายการ ‘Roaming’ ไดรบรางวลกรงปรซในงาน ‘Festival Asia TV & Film on Journey Sapporo Hokkaido’ เวททจดประกวดรายการทองเทยวของภมภาคเอเชย ทจดขนในฮอกไกโด ประเทศญปน เรยกไดวาสามารถเอาชนะรายการอนทตนทนสงกวา โปรดกชนยงใหญกวาไปไดอยางไมนาเชอ เปนบทสรปทสวยงามบนมตรภาพของคนเลกๆ สองคน

115

“ผมกบเรยเคยคยคอนเสปตกพดกนเลนๆ เรองการนงรถไฟเดนทาง คยกนมาตงแตเดกๆ สมยยงท�ารายการวซาแลววาถามโอกาสเราจะไปนงรถไฟสายทรานส-ไซบเรย ตอนยงเดกฟงแลวดเทมาก แตมายคนวยคณลงคณปาเขากไปกนได ถาแนจรงตองนงจากกรงเทพไปเลยส นงรถไฟยาวจนไปถงองกฤษเลย คยกนแค 5 นาทแลวไอเดยมนกลงลอกพอด ไมตองคดเยอะ” เปเลเลาถงทมาของรายการชอดง

“พวกเรา develop ตวเองเปน world citizen ผมเปนลกครง เรยกเปนลกครง แตเรามความเปนครงไทยมากกวาอกครงหนง ความเปนอเมรกนของผมมประมาณ 10 เปอรเซนต ของเรยกมประมาณสก 25 เปอรเซนต เราเปนคนไทย แตมโอกาสไดเดนทาง พอเดนทางผมเรยกตวเองวาเปนประชากรโลกคนหนง เขาใจความเปนไปของโลกใบน เขาใจความหลากหลายของวถชวต เราเตบโตเปน world citi-zen นคอบรบทของผมกบเรย เราจงไมแปลกแยกเวลาเราไปสทอน เราอยเมองไทยเรามความเปนคนไทย แตในวงทเรยกวาประเทศไทย วฒนธรรมไทยแลวเราดแปลกแยกอยอนนนกจรง เพราะเรองของรปลกษณหนาตา แตความคดเราไมไดแปลกแยกเลย จงไมคอยมปญหาสกเทาไหร และยงเราไดเดนทาง ได develop ตวเองเปน world citizen แลวเราคดวาความตางไมใชปญหาของเราเลย อยเมองไทยยงไง อยอเมรกายงไง เราอยตรงไหนกไดในโลก ใครจะวาเราเปนคนไทยกไมใช อเมรกนกไมใช เราไมสน เราสนทวาฉนจะอยทไหนกไดในโลกแลวไมรสกแปลกแยก”

116

ตลอดการเดนทางหลายหมนไมลของเปเล ผานภมประเทศมาแลวคอนโลก แตเขากลบไมรสกวาตนไดคตสอนใจหรอเรองราวทางภมปญญาจากใคร หรอจากประเทศไหน แตมนกลบเกดขนอยางเรยบงายในวนทเขาเดนทางอยในปาทโรมาเนยกบกลมนกทองเทยว เขาแบกกลองวดโอเดนตามหลงเรย แมคโดนลด เหมอนวถท คนเคย ไมมอะไรยงใหญ ไมมดนตรโหมโรง แตแลวเหตการณเลกๆ ทไมธรรมดากเกดขน

“ตอนนนผมกบเรยเดนจากจดหนงไปถงจดหนง คนอนในกลมกเดนไปกอน พวกเราจะหอยทายอยแลวเพราะเราถายวดโอไปดวย ผมกกลวจะไปถงชากวาคนอนๆ กบอกใหเรยรบไปเรว เดยวไมทน ตามเขาไปส จะไดไมลม เรยกพดสวนกลบมา เปนการพดเลนๆ ดวยซ�าวา ‘มงจะไปตามเขาท�าไมวะ make your own footsteps’ สรางรอยเทาของตวเองสวะ ประโยคนมนท�าใหเราคดไดวาเราเปน

117

ผน�า เราเปนคนถายทอดเรองราวของการเดนทางมาใหผชม เขาตามเรา เขาเหนเราเปนหวแถวอยแลว และเราผเปนหวแถวจะไปตามคนอนเขาท�าไม ตรงนกจะเปนทศนคตของเราเลยวา ตอไปนเราจะท�าอะไรในชวตกด หรอหนาทการงาน ในการทจะเอาเนอหามาถายทอดกบมวลชนได เราจะตองหาทางของเราเองใหเจอ และไปใหถงทสด ชวตจะไปเลอกทางเดนตามสตรทเหนจากคนอนท�าไม ถาชวตนเปนของเราโดยแทจรง เราเลอกท�าของเราเองแลวท�ามนใหถง...เทานนเองจากค�าตอบสนๆ ทอาจตอบโดยไมไดคดดวยของเรยในวนนน แตมนเปนอะไรทเรายดถอมาจนถงทกวนน”

มงจะไปตามเขาท�าไมวะ ‘Make your own footsteps’...สรางรอยเทาของตวเองสวะ

และทงหมดนกเปนทศนคตของพลเมองโลกทชอครสโท-เฟอร วอชงตน คณจะเรยกเขาวาครส หรอเปเลกได หรอถาคณมชอใหมจะมอบใหเขา สกวนหนงชอนนจะเดนทางไปหาเขาไดเอง

วาแตคณเชอในเรองโชคชะตาไหมละ

118

บญทว สรเวสมาศ

พยากรณดวงชะตาได แตสดทายเราคอผก�าหนดชวตตนเอง

เดวดไมชอบใหใครเรยกเขาวาหมอดสกเทาไร

หนมรางสงใหญเชอสายไทย-อตาเลยนคนนเปนทร จกกนในแวดวงพยากรณดวงชะตาวา ‘เดวด บญทว’ แตชอจรงของเขาคอ บญทว สรเวสมาศ ผชายท เตบโตมากบความชอบเรองประวตศาสตร และนาสนใจวาหวขอประวตศาสตรทเขาชอบนนไปยดโยงอยกบศาสตรอนเกาแกของการท�านายไพยปซ เขาบอกวาค�าวาหมอดนนมกจะถกมองแบบเหมารวมไปสกหนอยในบานเรา เรยกเขาวาเปนครเอทฟทางดวงชะตานาจะตรงกวา

119

บญทว สรเวสมาศ เพราะเดวดเชอว าส ง ทตนท�าอย คอการน�าเสนองานสรางสรรค ไมใชขายเรองงมงาย

“ผมอาจไมใชเรองตนแบบของความเปนหมอด จนวนนผมกไมรสกวาตวเองเปนหมอด ยงเปนแคผทศกษาเรองนเทานนเอง ถาใครถามผมวาท�าอาชพอะไร ผมกจะตอบวาเปนครเอทฟตลอดชวต เปนครเอทฟทหมายถงคนชอบคด มมมมองทแตกตางในสงทไปจบ พอไปจบเรองไพยปซ ผมกเรมตนจากการตงค�าถามวามนดไดยงไง ซงมนท�าใหผมตองไปคนควาหาความรทผมอาจจะไมเคยรมากอนอกเยอะมาก เปนจดเรมตนจากตรงนน ไมใชแคเปดไพใบนแลวกทายไป แตผมตงค�าถามวาอะไรมนคอทมาของภมปญญาน ความรอนน เขามเหตผลอะไรทเขาใช เทพเจาตางๆ ของทางฝงตะวนตก ในไพแตละใบท�าไมถงวาดภาพออกมาแบบน และกระบวนการท�างานในการท�านายทงหมดมนท�าไดยงไง จนวนนผมกยงไมมขอสรปทงหมด แตวามนกท�าใหเรารมากขนเรอยๆ ตรงนอาจเปนจดทแตกตางจากหมอดคนอน”

เดวดเรมตนมาจากงานสอสารมวลชน เขาเปนครเอทฟรายการโทรทศนดานสารคด ดวยความสนใจในเรองประวตศาสตรเหมอนทร�าเรยนมา โดยมไอดอลเปนคนท�าสารคดชอดงอยางคณ ธรภาพ โลหตกล จากรายการโลกสลบส ของบรษท แปซฟค อนเตอรคอมมวนเคชน จ�ากด เขาเขาไปขอฝกงานตงแตยงเรยนไมจบ แมจะไมไดเรยนมาทางดานนเทศศาสตรแตดวยพลงของความหลงใหลในงานทชอบเยยงคนหนม เขาจงไดรบการบรรจเขาเปนพนกงานของบรษททนทเมอเรยนจบ เกบประสบการณอยพกใหญเดวดจง

120

ระหว างช วงท เขาท�าสารคด นนต องเดนทางไปในหลายประเทศ ดวยความร ในเชงประวตศาสตรทแมนย�า เขาจงรบงานไกดทวรจากค�าเชญของบรษททวรไปดวย และจดนเองทเขาไดเรมสนใจไพยปซอยางจรงจงในป พ.ศ. 2536 จนน�าไปส การเรยนร ด วยตวเองผานต�านานไพยปซของอตาลสเปน ฝรงเศส เยอรมน มอลตารวมถงการคนควากบผ สนทดกรณและต�าราอกหลายเลม จนเดวดกลายเปนผ ช�านาญดานไพ ยปซท ไม เหมอนใคร เขากลนประสบการณออกมาเปนหนงสอ ‘ไพยปซอานชวต The Gypsy’ (พ.ศ. 2550) และ ‘ไพยปซกระบเดยว’ (พ.ศ. 2551) ทไดรบความนยมเปนอยางสง

ออกไปท�าบรษทโปรดกชนเฮาสดานโฆษณาเพราะสนใจการท�าภาพยนตร และเขากไดเปนหนงในผเขยนบทรวมกบซรสเรอง ‘ปมไหม’ ภาพยนตรกงสารคดวาดวยชวตของจม ทอมปสน ชาวอเมรกนทเปดรานขายผาไหมในประเทศไทยจนโดงดงแตกลบหายสาบสญไปพรอมกบภรรยาในการเดนทางไปมาเลเซย

121

“ในเชงของทมาทไป วธคดของมนวาท�าไมจงเกดศาสตรพวกนขนมา เรองพวกนเปนเรองทคนสวนมากโดยเฉพาะในบานเราหรอในเมองนอกไมคอยร คนทสนใจดานศาสตร พดงายๆ วาเปนหมอด ประเภทแรกทเราหาพบไดตามทตางๆ หมอดทรในเชงประวตความเปนมา บางคนอาจจะรแคงๆ ปลาๆ มวกนไป แตผมสนใจวาอะไรเปนจดก�าเนดของความรพวกน ไพยปซทผมคนควานนอาศยความรทางประวตศาสตร กระทงความรในเชงพทธศาสนา แลวกเรองฟสกส จตวทยา ทแตเดมผมไมคอยมความรเรองพวกน พอเรามาสนใจเรองพทธในเรองเกยวกบจตแลวมนกท�าใหเกดการบรณาการ มนเชอมโยงกนหมดเลย เราจงสรางองคความรของเราขนมาได

“เราตองแยกใหได ก อนว าวชาดหมอคลายพยากรณอากาศ พวกความเชอเรองแกเคลด สะเดาะเคราะห อนนมนคนละเรองกน ไมไดเกยวกนเลย แตคนไทยเอามนมาผสมกนเปนเนอเดยวได และสรางความเขาใจผดใหกบคนในสงคมมาก

ขน ผมยกตวอยางงายๆ เมอคณมาดหมอ ส�าหรบผมมนกคอการมาตรวจรางกาย แตอนนคณมาตรวจจงหวะชวตของคณ โดยการเปดไพ ผมบอกคณไดวาชวงนจงหวะชวตคณจะด เรองไหนนาจะมปญหา คณไดยนขอมลเหลานแลว ในไพบางทมนกจะมทางออกใหเหน ถามนขนมาใหเหน วาในบางจงหวะคณอาจจะไปทางซายไดนะ แตถาคณจะไมไปกได ซงตางจากเรองวธแกเคลด ไปสะเดาะเคราะห

122

ท�าบญเกาวด การเปลยนชอ ท�าบญโลงศพ สงเหลานเปนไสยศาสตร หรอศาสตรแหงความลบ ศาสตรแหงความมนงงงมงาย

“ประเดนของคนไทยคอเพราะเราขาดความร แลวเอาทงหมดมาผสมกนจนเละ ขาดความเขาใจ ตอนหลงกจะมคนตอตานเรองพวกน ออกมามองวาศาสตรการพยากรณซงเปนภมปญญาเกาแกนนเปนเรองของความงมงายทงหมด ซงแทจรงมนไมเกยว ผมดหมอใหคณแลวบอกวาชวงนตองระวงนะ การเงนคณอาจจะมปญหา ถาเปนหมอดในแบบงมงายกจะแนะวาคณควรไปไหวพระเกาวด แลวการเงนคณจะดขน อนนคองมงาย แตถาผมบอกวาการเงนคณมปญหา แลวกลบไปดวาคณจะประหยดยงไง จะบรหารการเงนสวนบคคลของคณยงไงใหมนดขนกวาทเปนมา กอาจจะแนะน�าได เพราะคนสวนใหญมพฤตกรรมคลายกน คอคลายกบอดตตวเอง สมมตคณเปนคนใจรอน คณจะเปนคนใจรอนทงปทงชาต แมวาคณจะพยายามใจเยนแลว ถาคณเปนคนเกบเงนไมอย ใชเงนเปลอง โดยสวนใหญกมกจะใชเงนเปลองทงปทงชาต จนกวาจะเกดวกฤตอะไรทท�าใหคณรส�านกขนมา ไพมนกคอการอานกรรมของคณนนแหละ สะทอนมนออกมา เพราะการเปดไพส�าหรบผมมนไมไดอานอนาคต แตมนอานปจจบนของคณตอนนซงโยงไปสอนาคต เหมอนคณไปฉายเอกซเรยมนกคอปจจบน วนาททคณฉายออกมามนเจอเนองอกตรงน มนกคอปจจบนของคณ แตมนเหนอนาคตไหม ถาคณไมรกษาหรอปลอยทงไว มนอาจจะกลายเปนมะเรงได ถงทสดแลวกคอการเตอนใหคณไมประมาท แลวไพกอาจจะชวยมอนเตอรใหคณเหนจดออนจดแขงบางเรองในชวต”

123

ในบานเราตอนนหมอดแนวใหมทดดวงดวยการใชพลงจตก�าลงเปนทไดรบความนยม และสรางเสยงสะทอนในวงกวางวาสงคมในดานความเชอก�าลงเดนมาผดทางหรอเปลา ประเดนทนาคดกคอในเมอเราอานคนจากจตทสงผานมาทางไพได และหมอดทสามารถตอสายตรงกบจตไดเลย จะถอวาเปนศาสตรแขนงเดยวกบการใชไพยปซไหม เดวดมมมมองทนารบฟงเกยวกบเรองน

“ผมมขอสงสยนะครบวาอนนนมนจะเปนจรงรเปลา คอตองแยกกอนวาการสแกนกรรมหรอจตสมผส โดยตวปรากฏการณมนอาจจะมจรง แตตวคนทเปนตวละครหลกในสงคมทเลนกบเรองพวกนจะเปนในสงทเขาพดจรงหรอเปลา เรองนนกมขอสงสยอย สมมตวาผมสแกนกรรมคณแลวผมเหนไปถงอดตชาตคณ ชาตทแลวของคณกอาจจะสก 30-40 ปทแลว (จากวนทคณเกด) หมอดสามารถเหนได ดงนนเรองทเกดขนเมอวานคณกตองเหนไดส คณสแกนกลบไปไดเปนรอยป แตคณสแกนกลบไปแควนเดยวกนาจะยงงายเลย เหมอนเลขประถมกบสมการขนสง ตรงนมนกขดแยงกนแลว หรอจตสมผสกเหมอนกน กมขอขดแยงในเรองนอยเยอะ บานเราเปนบานทเตมไปดวยมนษยมหศจรรย ผมตงขอสงเกตมานานแลววาสงคมไหนมมนษยมหศจรรยเยอะสงคมนนจะเปนสงคมทไมคอยเจรญ จะมระดบการพฒนาทางสตปญญาต�ามาก แลวจะอดมไปดวยมนษยจตสมผส เอกซเรย สแกนกรรม ตาทพย ประเทศเรามเยอะทสดในโลกนะครบ... ไพยปซมนออกมาแลวกเดนไปตามจงหวะ สงทผมอานนนผมอานจากไพ และไพมนสะทอนปจจบนของคณ แลวอนาคตเปนเรองทไมแนนอน มคนถามผมวาอนาคตเปลยนแปลงไดไหม อนาคตเปลยนไดหมด เพราะมนยงไมเกด ส�าหรบผมคณจะทายแมนแคไหนมนก

124

เปนแคแนวโนม เปนแคความนาจะเปน สมมตท�านายวาคณตองแยแนเรองเงนๆ ทองๆ แตพอคณรบรตรงนมนกเหมอนกบแรงสง อยางฟลมเอกซเรยทออกมาวาเนองอกของคณกอนนมนจะเปนมะเรงในอนาคตได แตคณไมยอมใหมนเปน คณกไปรกษาผาตด ปรบเปลยนการกนอย พงชวจต มนกมโอกาสวาแรงสงทจะน�าไปสมะเรงนนออนลง เพราะปจจยหนนหลงมนเปลยนไปแลว ไพกเหมอนกน ถาสะทอนออกมาวาคณใชเงนแบบน ท�ามาหากนแบบน มวถชวตแบบน มนมแนวโนมทจะสงคณไปสความยากจนได ซงวธการดหมอหรอการอานไพแบบน ผมบอกไดเลยวาแมผมจะเปนคนทพดจาชดเจนหนกแนนในเรองนมาก เขยนหนงสอมายงไงกตาม แตไมคอยเปนทนยมวาจะมคนมาดหมอในแนวทางน เพราะวาสงคมเราเปนสงคมทชอบของส�าเรจรป อยากรวยท�ายงไง คณไปเตมน�ามนตะเกยงนะ แลวกไปเคาะระฆงวดเดนสามรอบ ไปขอพรหลวงพอองคนนองคน แลวคณจะรวยทนท เราชอบอะไรแบบน แตเราไมชอบการพฒนาตนเอง ไมชอบการเปลยนนสย

“มนไมมการแกกรรมหรอก มแตแกพฤตกรรม”

เปาหมายสงสดของเดวดกบไพยปซนนกไมไดเหมอนอยางทใครคด เขาไมไดหวงจะเปนหมอดคนดงคบฟา แตเขาท�าในสงทชอบและสามารถสรางประโยชนใหคนได เขาหวงวาจะพฒนาความรหรอคนควาอะไรในศาสตรนตอไปไดอก

จะวาไปแลวชายหนมกเคยลองดดวงตวเองเชนกน แตตอใหตวเขาเองกยงไมเชอทงหมดวามนจะเปนไปตามนน เพราะวาการอานไพยปซกคอการตความ เวลาเขาดดวงตวเองแลวถาผลออกมาดมาก เขากรสกวามนจะดไดขนาดนนจรงหรอ และถาผลออกมาแย

125

มาก เขากคดวามนจะแยขนาดนนไดยงไง ความสงสยของเขานนถกผลกดนมาจากอะไร

“ไพยปซทสดแลวกเปนสงประดษฐจากสมองมนษย หรอแมกระทงเทพเจาตางๆ กเปนสงประดษฐจากสมองมนษย ทกเรองราวทเราเหนกนอย ถาไมนบเรองปรากฏการณธรรมชาต มนเปนสงประดษฐจากมนสมองและการเพยรพยายามของมนษย เพราะฉะนนผมอยากจะบอกวาจรงๆ มนษยเปนสงทส�าคญสงสดในเรองการจะพฒนาตวเอง ทกอยางอยทตวคณ อยางทพระพทธเจาบอก ตนเปนทพงแหงตน ไพยปซเปนแคอปกรณทมนษยเอามาอานจงหวะชวต เหมอนกบทโรงพยาบาลผลตอปกรณตรวจรางกาย เพอจะอานจงหวะสขภาพของคณ เหมอนกบทกรมอตนยมวทยาผลตอปกรณพยากรณอากาศ ตลาดหลกทรพยกผลตอปกรณวเคราะหหน ทกแวดวงทกวงจรของมนษยจะมอปกรณ ภมปญญา เครองไมเครองมอ ทจะเอามาวเคราะหจงหวะวงจรของสงทตวเองเกยวของดวย ชวตมนษยกเหมอนกนมอปกรณมากมายไมใชมแคไพ

ส�าหรบผมแลวไพมนเปนอปกรณหนงทผมรสกวามนมอสระ มนไมยดตดกบวนเกด มนไมไดสนใจวาคณหนาตาอยางไร หรอลายมอของคณเปนยงไง มนมาจากการกระท�าของคณลวนๆ มนไมมเรองดวงดาวมาเกยวของ คณท�าชวตคณมาแบบไหน ไพกสะทอนออกมาใหเหนแลวกบอก”

“ถงทสดแลวชวตคณจะดหรอไมด กอยทตวคณ”

นาจะเปนค�าพยากรณทแมนทสดแลว

มนไมมการแกกรรมหรอก มแตแกพฤตกรรม

126

นพ.วชย โชคววฒน

จากแพทยอาสาในชนบท สการพฒนาจรยธรรมของแพทย คณธรรมส�าคญทสด

ท ามกลางความสะดวกสบายของโรงพยาบาลใหญทมทกสงทกอยางครบครนส�าหรบหมอทกคน แตเมอราว 40 ปทแลว นายแพทยวชย โชคววฒน หมอหนมจากแพทยศาสตรศรราช มหาวทยาลย

มหดล ไดออกสชนบทในพนททยงไมมแมแตหมอสกคนเดยว ในตอนนนทวประเทศซงมอยราว 500-600 อ�าเภอ แตมแพทยประจ�าการอยแคเพยง 200 อ�าเภอเทานน เหนชดเจนวาชาวบานตองการหมอมากแคไหน

คณหมอวชยไดประจ�าการอยในอ�าเภอทขาดแคลนหมอทงในจงหวดมหาสารคามและนครปฐมอยหลายป จนเกดความคดขนวานาจะมการผลกดนใหมการเปลยนแปลงไปในทางทดขน โดยการกอตงชมรมแพทยชนบท เขาผลกดนการพฒนาสาธารณสขในชนบทอยางตอเนอง จนมการสรางโรงพยาบาลในชมชนทกอ�าเภอ และสรางสถานอนามยใหมในทกต�าบลของประเทศไทย (ซงปจจบนคอโรงพยาบาล

127

สงเสรมสขภาพต�าบล) ประชาชนใกลมอหมอมากขนอยางทไมเคยเกดขนมากอน จากผลงานนเองทคณหมอวชยถกยกยองใหเปน ‘พใหญแพทยชนบท’ และไดรบรางวลแพทยชนบทดเดน จากคณะแพทยศาสตรศรราช มหาวทยาลยมหดล ในป พ.ศ.2529

“อ�าเภอแรกทผมเขาไปมประชากรประมาณ 80,000 คน แลวมอ�าเภอโดยรอบอก 3-4 อ�าเภอ ซงไมมโรงพยาบาลและไมมแพทยเลย เพราะฉะนนประชากรทสามารถรบบรการไดราว 2 แสนคน แตมหมอเพยงคนเดยว งานจงหนกมาก นอกจากท�างานในเวลาปกตแลว ผมยงตองอยเวรทกคนรวมทงวนเสารและอาทตยดวย แลวทกคนจะมคนไขหนกเขามาอยเปนประจ�า ซงท�าใหไมเคยไดนอนเตมตาเลยสกคนเดยว เปนงานทหนกมากในชวงนน ผมประจ�าการอยประมาณ 3 ปเศษ แลวกยายมาทอ�าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม กยงเปนแพทยคนเดยวอยอกหลายปเชนกน ถาพดถงในแงของความเปนแพทยชนบทแลวผมกไดผานงานหนกมามาก ซงในตอนนนอยเวรทกวนแตไมมคาตอบแทน ไดเงนเดอนกบคาเบยเลยงจ�านวนหนงเทานนเอง เปนงานทหนกมากแตคาตอบแทนต�า แตวามนเปนงานทเราเหนวามคณคามประโยชน แลวผมกสนกกบการท�างาน ไมเพยงแตการท�าหนาทในฐานะเปนแพทยหรอผอ�านวยการโรงพยาบาลเทานน

“แตวาสงทเราไดพยายามท�ากนกคอการกอตงชมรมแพทยชนบท เปาหมายส�าคญคอเราท�างานอยในโรงพยาบาลชมชนหรอในอ�าเภอ กตางคนตางท�างาน เราจะแกปญหาไดเฉพาะปญหาในสวนของเราเทานน แกปญหาคนไขแตละคนได แตปญหาในเชงโครงสรางของระบบเราแกไมได ถาเราแกเชงระบบไดเราจะแกปญหาอะไรไดอกเยอะ เพราะฉะนนจงมการรวมตวกนเปนชมรมแพทยชนบทแลวมงแกปญหาเชงนโยบาย ผลกดนนโยบายตางๆ ใหกระทรวง

128

สาธารณสข ใหโรงเรยนแพทยมามสวนรวมในการแกปญหาการขาดแคลนแพทยชนบทดวย หลกงายๆ กคอส�าหรบโรงเรยนแพทยนนยงผลตแพทยออกมาไมพรอมทจะออกไปท�างานอยในชนบท ทงทมความจ�าเปนทตองสงแพทยไปอยชนบท เพราะรฐบาลมสญญาบงคบใหแพทยใหมตองออกไปชนบท แตการผลตแพทยทออกมายงไมมความพรอมเทาทควร ฉะนนเรากผลกดนใหมการปรบปรงในเรองหลกสตรและประสบการณ เพอทจะใหเขามความพรอมมากขน สวนกระทรวงสาธารณสขเนองจากวามหนาทโดยตรงทจะตองแกไขปญหาสาธารณสขในชนบท แตกระทรวงกมแรงไมพอ เพราะฉะนนชมรมของเราจงเขามาชวยผลกดนจนมการเปลยนแปลงตางๆ มากมาย”

129

จากนนคณหมอวชยกกลบเขามาท�างานบรหารในกระทรวงสาธารณสขจนไดเปนเลขาธการคณะกรรมการอาหารและยาในป พ.ศ.2543-2545 และด�ารงต�าแหนงอธบดกรมการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกในป พ.ศ.2545-2550 ปจจบนคณหมอวชยเปนผอ�านวยการสถาบนพฒนาการคมครองการวจยในมนษย คณหมอวชยเปนทงนกคด นกเขยน นกบรหาร นกวชาการ และนกตอสเพอความถกตอง ความเปนธรรม จนไดรบรางวลเชดชเกยรตเพชรสยาม สาขาพฒนาสงคม ดานสาธารณสข ประจ�าป พ.ศ.2550 ทจดมอบแกบคคลทท�าประโยชนแกสงคมและประเทศชาต รวมทงเปนแบบอยางททรงคณคา ซงด�าเนนการโดยมหาวทยาลยราชภฏจนทร-เกษม ใหเปนผทมความรเรองจรยธรรมของการวจยในมนษยดทสดคนหนงในประเทศไทย

หลายคนสงสยวาอะไรทท�าใหคณหมอวชยไมเหนดเหนอยกบการท�างานทหนกหนวงมายาวนานหลายสบป

“คนเราโดยมากมองปรชญาชวตวาถาเปนเรองของการพกผอนนนคอสงทเปนคณคาของชวต เรากอาจจะเหนวาถาการท�างานเปนเรองเหนอยยาก แตวาถาไดพกผอนเปนเรองสบาย เราตองพยายามท�างานใหนอย ควรพกผอนแลวกมความสขกบสงตางๆ ในชวตใหมาก แตแนวทางชวตผมมนตรงกนขาม ผมถอวาถายงไดท�างานทมคณคามากเทาไร กยงมความสขมากเทานน เราสามารถทจะพกผอนไปในการท�างานนได ไมจ�าเปนตองไปพกผอนโดยการไปหาเรองท�าใหตวเองเหนอย ไปเลนหรอท�ากจกรรมอะไรตางๆ ทท�าใหเหนอย ยกตวอยางเชน เราตองไปท�างานกลางแดด คนสวนใหญจะรสกวาท�างานกลางแดดมนรอน มนล�าบากเหนอยยาก แตวาถาไปต

130

กอลฟกลางแดดจะรสกวาไมเหนอย ทงทตากแดด อาจจะมากกวาดวยซ�า มนอยททศนะการมองเหน เพราะฉะนนสงทผมเชอวาเปนแรงผลกดนภายในของผมทใหท�างานมาไดอยางไมรจกเหนดเหนอย กเพราะผมเหนวาถาหากเราไดท�าสงทมคณคาแลว เรากมความสขกบมนไดโดยไมจ�าเปนตองไปหาเรองพกผอนหยอนใจ เราอาจจะมเรองพกผอนบางเปนธรรมดา แตวาถาชงน�าหนกแลวเราสามารถหาความสข ความเพลดเพลนไดจากการท�างาน”

งานของคณหมอวชยในตอนนกคอการพฒนางานจรยธรรมการวจยในมนษย โดยการกอตงชมรมจรยธรรมการวจยในมนษย ในภมภาคเอเชยและแปซฟคตะวนตก (Forum for Ethical Review Committees in Asia and Western Pacific หรอ FERCAP) โดยคณหมอวชยเปนประธานคนแรก และเปนตดตอกนมายาวนานถง 9 ป อะไรทท�าใหคณหมอสนใจเรองน ค�าตอบกนาจะเปนเพราะประเดนในเรองคณธรรมทเขายดถอมาตลอดชวต

“ในการทางแพทยกบสาธารณสข การวจยทเกยวกบมนษยทวจยวายาตวนมนจะไดผลตอมนษยหรอไม มนตองทดลองในมนษย เราจะไปทดลองในสตว อยางสตวเลยงลกดวยนม ลงชมแปนซ ซงมสรระใกลเคยงมนษย แตวาเราไปทดลองในลงจรงๆ มนกยงมความแตกตางกบมนษยอยไมนอย เพราะฉะนนสดทายแลวกตองทดลองในมนษย ซงในอดตนกทดลองวทยาศาสตรมจ�านวนไมนอยทมงจะแสวงหาความรโดยไมค�านงถงศกดศรความเปนมนษย เอามนษยเปนเครองทดลองในลกษณะละเมดสทธ ละเมดศกดศร และอาจจะเปนอนตรายตอตวมนษย เชน ในสมยสงครามโลกครงท 2 แพทยนาซเอาเชลยสงครามมาเปนเหมอนสตวทดลองอยางโหดรายทารณ

131

อยางการใหเชลยออกไปอยกลางแจงทอณหภมตดลบโดยสภาพเปลอยกายอย 3 ชวโมง แลวใหกลบเขามา เชลยพวกนกรอแรใกลเสยชวต หรอบางรายกเสยชวตไปเลย แพทยนาซเอากลบมาดวาคนจะสามารถฟนคนชพไดหรอไม นเปนการศกษาวจยส�าหรบทหารกองทพนาซเมอไปรบในสถานททหนาวจด แลวไปเจอเหตการณอยางนวาจะสามารถหาวธการฟนคนชพไดอยางไร นคอการศกษาหาความรแตเปนการหาความรบนความทกขยาก ทรมานชวตของคนอน เปนเรองทผดหลกจรยธรรมอยางรายแรง

“เพราะฉะนนถาเราไมวางระบบจรยธรรมทดไวมนกอาจจะมการละเมดผทมาเปนอาสาสมครเขาทดลอง งานนเปนงานทมความส�าคญเพราะประเทศไทยเราจะเจรญได เราตองใหความส�าคญกบการศกษาวจย และการศกษาวจยจะเจรญได กตองเปนการศกษาทถกหลกจรยธรรมสากล เพราะฉะนนเรากตองพยายามทจะสรางกฎเกณฑทางจรยธรรมระบบตางๆ ทจะใหเปนทยอมรบในระดบสากล ไมใชระดบประเทศเทานน”

คณหมอวชยท�างานหนกมาตลอดชวตของตน แตดวยใจรกในเรองคณธรรมท�าใหเขายงมความสขในการท�างาน และบคคลทเสมอนเปนตนแบบทางความเชอของเขากคออาจารยสลกษณ ศวรกษ ผ ไดรบฉายาวาเปนปญญาชนสยาม ซงมชอเสยงมากในการแสดงความคดเหนอยางตรงไปตรงมา ความสมพนธแบบกลยาณมตรของทงค บวกกบการไดเสวนากนอยเปนประจ�านนสรางแรงบนดาลใจใหคณหมอวชยไดเปนอยางมาก

132

“เปนสงทถกจรตของผม จรตทางปญญาดานการวพากษวจารณ ผมคดวาอนนมอทธพลตอตวผมมาก แลวอาจารยสลกษณกเปนปญญาชนชนแนวหนา กลาวพากษวจารณไดอยางกลาหาญมาก”

ขณะทเรายงมชวตอย เราสามารถท�างานท�าประโยชนไดกใหท�า แลวจงมความสขกบการท�างาน อยาคดวาตองท�างานแสวงหาทรพยสนแลวไปหาความสขจากการพกผอนทองเทยว อะไรทเปนประโยชนทท�าไดกท�า เพราะชวตคนเรามนสน สกวนหนงเรากจะท�าไมได ธรรมชาตจะจ�ากดเราเองใหเราท�าไมได ขณะทยงท�าไดกควรท�า ไมอยางนนจะเสยใจทท�าไมไดแลวยงอยากท�า

133

แนนอนวาการท�าสงทมประโยชนนนตองควบคไปกบการใชคณธรรมดวย

เพราะการมชวตอยไดบนโลกใบน คณธรรมส�าคญทสด

134

ทวศกด ศรทองด

ค�าถามหนงทนาสนใจมาเสมอกคอศลป นมหน า ทอะไรบาง?

ถ าค�าถามนไปอย ทพนกงานบญช ต�ารวจ แพทย หรอนกกฬา กคงจะหาค�าตอบไดงายกวา แตพอตองมาถามศลปนแลว ดจะกลายเปนเรองทตอบยากขน กระทงคนถามเองกยงคาดเดาสงทจะไดยนไมออก

“นาจะเปนการคนหาความหมายของชวตวาเราเกดมาท�าไม” เจาของค�าตอบนไมไดกลาวเพอตอบค�าถามขางตนเสยทเดยว แตสงทหลดมาจากความคดของเขา กเหมาะสมทจะเปนค�าตอบส�าหรบศลปนอกหลายคน

“หนาทของศลปนคอซอสตยกบตนเอง”

135

ประโยคทวาหลดมาจากการสนทนากบ ทวศกด ศรทองด หรอทรจกกนในแวดวงศลปะในชอ ‘โลเล’ ชายหนมทบคลกดเรยบงาย มรอยยมกวางประดบใบหนา เขาคอศลปนทมความสามารถหลากหลาย โดงดงมาจากการวาดภาพประกอบตามนตยสารชอดงหลายเลม งานทสะทอนถงตวตนของผคนในยคสมย และขยายขอบเขตไปสการแสวงหาค�าตอบในเรองสงคม ทงดานประวตศาสตร การเมอง และเรองเพศ ผานงานจตรกรรมรวมสมย อดตศษยเกามหาวทยาลยศลปากรคนน (เขาเรยนจบทงปรญญาตรและปรญญาโทจากคณะจตรกรรมฯ) ยงเปนอาจารยสอนศลปะใหสถาบนศกษาชนน�าอกหลายแหง รวมถงเวลาวางทเหลอเขากใชมนไปในฐานะมอเบสกบวงดนตร ‘Happyband’ ทเขากอตงขนเอง

“เราถนดทจะวาดรป ถนดคดอะไรทมนเกยวกบจนตนาการ หรอถายทอดความคดออกมาเปนภาษาภาพ เรากเลอกเรยนทคณะจตรกรรม” ทวศกดเลาถงจดเรมตนของการเปนนกวาด และชวตทเลอกเรยนดานศลปะมาตลอด “เราชอบอานหนงสอดวย แตหนงสอทอานสวนใหญเปนเรองประวตศาสตรหรอขอเทจจรง... เราเรยนรทางความคดดวย เราอานหนงสอจตวทยา เพราะวาเราออกมาอยตวคนเดยว ไมไดอยกบพอแม แลวเรากตองดแลตวเอง สมยนนกมเดกทคดอะไรไมออก เสยคนไปกมเยอะ เราเองกไมอยากใหพอแมเสยใจ พออานเรองจตวทยาจงเปนทมาของความคด มนเปนเรองของการสะสมความคด จนกระทงเรามนใจวาสงทเราสนใจมนแขงแรงพอ...มน แขงแรงพอทจะท�าใหเรารสกวาเราจะอยกบความคดนไดนาน”

136

โชคดส�าหรบคนมฝมอททวศกดมงานใหฝกฝนมาโดยตลอดตงแตสมยเรยน เขาเคยวาดการตนใหกบหนงสอพมพสยามรฐ ไดท�างานในบรษทโปรดกชนเฮาส ถายโฆษณา มวสก วดโอ จนมาไดท�าภาพประกอบใหกบนตยสาร IMAGE (ซงเขาท�ามาจนถงทกวนน) ในใจของคนหนม ณ วยนนมฝนเตมไปหมด อยากเปนผก�ากบภาพยนตร นกเขยน นกดนตร แตความเปนจรงทเกดขนกคอเขาไปท�างานประจ�าเปนผจดการฝายดสเพลยสนคาของหางสรรพสนคาเพอทจะหารายไดมาชวยเหลอธรกจครอบครว แตชวงนนเขากหลอเลยงชวตอกดานดวยการขอไปเปนอาจารยพเศษโดยรบคาจางขนต�า เพอทจะไดพบเจอกบคนทหลงใหลในดานศลปะเหมอนกน และในทสดเมอปลดลอกเรองคาใชจายได เขากลาออกจากงานประจ�าเพอมาท�างานสรางสรรคอยางเตมท

“เราไมไดมองเรองนนเลย” ทวศกดตอบเมอถกถามถงเรองการสรางความมนคงในชวตเหมอนคนหนมทวไป และตวเขาอยากจะคนหาอะไร?

“นาจะเปนการคนหาความหมายในชวตวาเราเกดมาท�าไม ทกสงทกอยางทเราอยากไดมนตองพยายาม คอเรากไมรวาเราอยากไดอะไรมากนก เรามแนวคดในเรองเสรภาพ เราจะถายทอดออกมายงไง เหมอนวาเราอานหนงสอมาแลวเรามมมมองอกอยางหนงตอสงคม ตอเรองการเมอง แตสงทเราถายทอดออกมาไมไดเปนในแบบทนกวชาการเสนอ เราใชศลปะเปนตวถายทอด คนอนอาจจะไมเขาใจ เขาไมถง แตวาเราเคยเหนงานศลปะบางอยางทเราเรยนมา มนกใหความส�านกของเราในเรองตางๆ ทางสงคมได

137

“สงทเราท�ามนจะไมเหมอนกบทคนอนมอง เรารวาเราท�าอะไรอย ความส�าเรจของงานศลปะสวนใหญอยทสงทเราท�าเสรจ มนไมไดอยทมลคาเงน หรอวาเสยงชนชมของคน มนอาจจะมผลโดยทางออม แตมนไมไดมผลโดยตรงตอสงทเราท�า ยกตวอยางงายๆ อยางคนท�าอาหาร สงทเขาท�ากคอถาจะท�าอาหารใหแตกตางสกอยาง กตองคดใชไหม คดกอนแลวกตงสมมตฐานไววาจะท�า ถาท�าแลว ผานการทดลองอะไรกตาม จนอาหารเสรจออกมาแลว เราเชอวานนคอความส�าเรจของคนทท�า และเขารสกวานแหละคอรสชาตทเขาสรางขนมาเอง เขาอาจจะตองการใหคนลองชม เพอทจะฟงวาคนอนรสกถงรสชาตแบบไหน แตเราเชอวาสงทเขาสราง ถาเขาท�ามามากพอสมควร ท�ามาหลายครงจนเขารวาอาหารทเขาท�าจะเปนแบบไหน แลวใครบางทจะกนแบบนได ความส�าเรจมนกอยทเขาท�าเสรจแลว... อยางตวเราท�างานศลปะ เราไมไดท�าเพอทกคน เราท�าเพอสงทเราคด เพออดมการณของตวเรา เราไมไดเลอกท�าเพอทจะใหคนบางกลมเสพงานเรา แตเรากพอจะรไดวางานของเราจะมคนกลมไหนสนใจ

การเมองกไมใชเรองทจะมาสอนในมหาวทยาลย เราตองอานเอง เราอานประวตศาสตร อานเรองลทธ เราจงไมเชอวาการเรยนในมหาวทยาลยจะบอกเราไดทกอยาง หรอบอกวาเราเรยนจตรกรรมแลวจะตองเดนตามสายจตรกรรม... ความหมายทเราเลามาทงหมดกคอ ถาเราเปนนกคดแลว อะไรกตามทศกษามากเปนเรองเทคนคทงหมดเลย อยางงานบางชนเราสะทอนเรองดนตร มนกมดนตรเปนเครองมอ เปนเทคนคทน�าสงทเราคดออกมา เหมอนการเขยนหนงสอ หรอการออกแบบกราฟกบางอยางกสอดแทรกความคดเราเขาไป เพราะฉะนนชองทางเหลานเปนเรองเทคนคหมดเลย สงส�าคญทสดอยทความคด”

138

ความคดแรกๆ ททวศกดเรมตนสอสารกคอเรองราวของโลกในสมอง โลกแหงความฝน เขาเชอวาเพราะความฝนนนเองทท�าใหคนเรามชวตอยตอไปได “บางคนเวลายนอยในโลก ท�างานเจอคน เจอปญหาอะไรมากมาย เจอความไมอสระ คนทโดนกกขงหรออยในคก แตสงทท�าใหเขามชวตอยรอดไดคอความฝน เพราะเขามความฝน มนอาจจะเปนโลกอกโลกหนงทขนานกบโลกทเราอย มนไมใชศาสนา ไมใชลทธอะไรทงสน แตวาทกคนเปนได อยาหลงกบความเปนอยบนโลกจนเกนไป ควรมมโนภาพอกมโนภาพหนงไวดกวา เหมอนเวลาทเราอานหนงสอ กเหนแตตวหนงสอใชไหม แตภาษาในนนพาเราทองไปในทะเลทราย เจอพายทราย มความหนาวเหนบ เชามาแดดออก มนอาจเรยกวาจนตนาการกได” นนกนาจะเปนหนงในคอนเสปตของนทรรศการงานศลปะครงแรกของเขาเมอป พ.ศ.2537 ทชอวา Dream หลงจากนนภาพวาดของเขากขยายเนอหาไปสเรองการเมอง ความขดแยง สทธเสรภาพ โดยเขาสะทอนมนออกมาจากประวตศาสตรโลก สภาพของสงคมในเวลานน

139

“เราสนใจเรองน เรองมนษย เรองเสรภาพ พยายามมองหาเหมอนกนวาตรงไหนทมนษยจะไปถงในทสด แมกระทงเรองความ ขดแยง กมความคดอยในนนเหมอนกน” ศลปนหนมกลาว

กบค�าถามทวาหนาทของศลปนควรจะท�าอะไร ทวศกดบอกวาควรจะปลอยใหเปนหนาทของผสรางงานไดท�างานอยางอสระ และผชมกมอสระเชนกนทจะเลอกเสพ “ศลปนควรจะสะทอนเรอง อะไรรเปลา หรอวาศลปนจะตองเปนแบบไหน มนไมไดอยทตวศลปนจะตองมารบผดชอบ ศลปนรบผดชอบตวเอง ซอสตยในสงทตวเองท�า และท�าออกมาใหได สดทายถางานของเราไมมคนสนใจ กไมเปนไร ใหคนไปดอยางอนกนแทน

“ถาเราตองท�างานทจะหาเงนแลวเราคดถงผลตอบแทนเสมอ ก�าไรทวาอาจจะไมใชเรองเงน เงนมนไมสนก แตถาเราท�าเพราะวาความกระตอรอรนทเราอยากจะท�า เพราะวางานมนมสาระ มนสนก มนกท�าไดโดยไมตองมใครมาสง อยทตวเราเองทจะพบเจอ ทกอยางลวนเปนสาระกบตวเราไดหมด”

ทกวนนผลงานของโลเลไดถกเชญไปจดแสดงในหลายประเทศทงเอเชยและยโรป ชอ ‘โลเล’ เปนทรจกกนในแวดวงศลปะรวมสมยอยางกวางขวาง แตเขากยงเปนเหมอนศลปนหนมคนเดมทไมหลงไปกบเสยงเยนยอ

“ถาท�าใหเขาขยนหรอวาใชเวลาไปกบความคดของเขาเองไดมนกด” ชายหนมตอบสนๆ เมอถกถามวารสกอยางไรถามคนมายกยองใหเขาเปนไอดอล

140

“มนอาจจะมหนงใหเราด มตวอยางทดาราพอดงแลวกท�าตวเละเทะ หรอนกดนตรทมาถงจดพคทสดแลวฆาตวตาย เรองแบบนมเยอะมากมาย เราชอบอานชวประวตบคคล เพราะท�าใหเรารวาจดพคคออะไร นโปเลยนตอตานระบบกษตรยพอปฏวตไดกแตงตงตวเองเปนเหมอนกบกษตรยทเขาตอตาน พอตอนหลงกตองพบจดจบเหมอนกน ยอนกลบมาทค�าถามวาเราเหลงไหม เราวาเปนเรองของคนอน ถาคนทสนใจเราแลวมนเปนประโยชน สามารถสรางแรงบนดาลใจไดอนนนกด แตถาสนใจแลวแบบประเดยวประดาว แลวเราไปเหลงหรอภมใจกบมนมากไปกไมมประโยชนหรอก เราวาหลายคนทท�างานศลปะ เขา concentrate กบงานทเขาท�าจรงๆ เขาจะไมสนใจเรองนมากเทาไร ยกตวอยางวาเราไดรางวลประกวดงานศลปะ ไดเงน ไดชอเสยงมา แตวาเรากตองกลบไปมองคนรอบขาง เพอนเรามนจะรสกดกบเราเหมอนเดมหรอเปลาวะ หรอมนคดวาเราเปนคนทล�าไปแลว เพราะคนทล�ามกจะไมคอยมเพอน”

ทกวนนสงททวศกดสนใจเปนพเศษกคอเรองการเลนดนตร และการสรางบาน เปนเรองใหมๆ ทท�าใหเขาไดเรยนรชวตเพมมากขน เขาปฏเสธคนทจะมาท�าหนงสอเกยวกบชวตของเขา ดวยสาเหตสองประการ อยางแรกคอเขาเขนอาย

อยางทสองคอเขายงไมตาย เพราะมแตคนทตายแลวเทานนทโลกจะยอมปดเทอมใหญให

เพราะทวศกด หรอโลเล ยงคงสนกกบชวต

141

ถาเราตองท�างานทจะหาเงนแลวเราคดถงผลตอบแทนเสมอ ก�าไรทวาอาจจะไมใชเรองเงน เงนมนไมสนก แตถาเราท�าเพราะวาความกระตอรอรนทเราอยากจะท�า เพราะวางานมนมสาระ มนสนก มนกท�าไดโดยไมตองมใครมาสง อยทตวเราเองทจะพบเจอ ทกอยางลวนเปนสาระกบตวเราไดหมด

142

อารนดร อาชาพลาส

ในชวงเวลาทคนหนมสาวออกมาชวยเหลอสงคมไทยในชวงวกฤตภยน�าทวม จนกอเกดกระแสของจตอาสาไดอยางนาประทบใจ หากกอนหนานนเกอบสามปกยงมคนหนมคนหนงทก�าลงซมท�าในสงทไมแตกตางกนมากนก ในแงทวาอยากจะท�าใหสงคมทอาศยอยนนดขน แตสงทเขาท�าไมไดเปนแคงานวนเดยวจบ หากสามารถเปนรากฐานระยะยาวในการพลกฟ นสงคมไทยไดในหลายมต กระตนใหพลงของคนร นใหมททมเทเพอสงคมไปนนไมสญหายไปตามวนเวลา

พลงแหงความดเปลยนแปลงโลกได

143

วาแตเขาท�าอะไรกนแน?

“ผมคนเดยวไมสามารถเปลยนโลกได หนาทของผมคอการท�าใหผอนรสกอยากเปลยนแปลงโลก”

อารนดร อาชาพลาส คอชายหนมวย 23 ปเจาของประโยคดงกลาว ขณะทผชายวยเดยวกนคนอนๆ อาจจะยงเพงเรยนจบ ก�าลงคนหาชวตหรอสนกกบการเทยวเตรไปตามวย แตอารนดรท�าในสงทตรงกนขาม เขาเปนกรรมการผจดการบรษท ชล ชล แคปปตอล จ�ากด ซงเปนบรษททกอตงนตยสารทเราก�าลงจะพดถงทชอวา “BE” นตยสารทเขาใชโมเดลในการท�าธรกจเพอสงคม (Social Enterprise) มาบรหารจดการดวยจดประสงคอนยงใหญ

“หนงสอทเปลยนชวตผมไปมากทสดไมใชหนงสอธรรมะ ปรชญา ศาสนา แตคอหนงสอการตนโดราเอมอน ถาลองอานโดรา-เอมอนดๆ ผมวามนพดเรองสงแวดลอมตงแตกอนมกระแสโลกรอน ในการตนบอกไวเสมอวาความออนโยนไมใชความออนแอ บางครงความออนโยนท�าใหคณมพรรคพวก สรางความสามคคได เนอหามนซอนอยในนน” อารนดรเกรนน�าดวยแรงบนดาลใจสวนตวทปลกฝงเขามาตงแตวยเดก

อารนดรถอก�าเนดทประเทศสหรฐอเมรกา กลบมาใชชวตวยเดกทเมองไทย กอนทจะโตเปนหนมแลวไปศกษาตอท SOAS University of London ประเทศองกฤษ ระหวางทใชชวตอยทนนเขาท�าความรจกกบกจกรรมเพอสงคมมาโดยตลอด ผานการเปนกรรมการฝาย debate ของสามคคสมาคม การจดทรปสอนหนงสอ

144

และการจดสมมนาการศกษาใหกบนกเรยนไทยในองกฤษ ฯลฯ โดยภาพรวมแลวชวตของอารนดรจดอยในชนชนทมโอกาสทางสงคมสง แตเขากไมเลอกเสนทางสบายๆ ดวยการท�าตวเปนนกเรยนนอกกลบจากองกฤษแลวมาเปนไฮโซฯ ออกงานสงคมใหนกขาวถายรป ทวา อารนดรเลอกทจะท�างานเพอสงคมจรงๆ ดกวา

“คนทมโอกาสแบบผมอาจจะมไมมาก เพราะโลกเรามนไมเทาเทยม ผมเปนกลมสเปรมผโชคด เพราะฉะนนผมอยในจดทท�างานเพอสงคมไดแลวท�าไมจะไมลองท�า คนทมพนฐานในลกษณะเดยวกบผม เขากเขาไปในโลกการเงน ไปชวยธรกจทบาน ซงโลกมคนลกษณะนเยอะพอแลว แตคนทออกมาท�าแบบผมนมนไมคอยจะม ผมยงเดก ผมยงสามารถผดพลาดได คนเรามนกตองพลาดสกครงหนงในชวต ตองเคยท�าอะไรโงๆ มาบาง”

โชคดทสงทเขาท�าไมใชเรองโงๆ ตรงกนขามวาอาจเปนเรองฉลาดทสดทคนหนมวยอยางเขาจะคดได จดเรมตนคอเมอตอนทเขายงอยทประเทศองกฤษ อารนดรไดเหนนตยสารชอวา ‘The Big Issue’ นตยสารเพอสงคมทผลตแลวใหคนไรบานหรอคนดอยโอกาสในสงคมน�ามารบไปขายเพอสรางรายได สรางอาชพไดอยางมเกยรต สวนเงนททางผผลตจะไดรบกหามาจากการขายโฆษณาแทน โมเดลธรกจนเองทท�าใหอารนดรรบน�ากลบมาปรบใชในเมองไทยกบการลงทนเปดตวนตยสาร ‘BE’ เมอสองปทแลว ไดรบเสยงชนชมและสนบสนนเปนอยางดดวยเนอหาทน�าเสนอเรองราวของผคนทสรางสรรคสงดๆ สสงคม

“แรงบนดาลใจสวนหนงคอวาเราในฐานะคนไทยคนหนง ในหลวงทานทรงท�าอะไรไวเยอะมาก สงทเราท�าอาจไมจ�าเปนตอง

144

145

บอกวาเรารกในหลวง เรานาจะท�าอะไรใหทานรสกวาคนไทยสามารถลกขนมาไดดวยตวเอง ไมใชวาทกอยางตองพงทาน เพราะในหลวงทรงท�าอะไรไวใหพวกเราเยอะมากแลว... BE Magazine กเปนหนง-สอทผลตขนมาเพอใหคนทตกงานหรอคนทไมมทอยอาศยมารบหนง-สอไปขายได โดยการมาขายครงแรกนนไมตองจายเงนอะไรเลย ทางเราจะอบรมเขาแลวใหหนงสอไปทดลองขายฟรกอน 30 เลมแรกเพอใหเขามเงนตนทน หลงจากนนเลมท 31 ถาเขาจะยงขายหนงสอใหเราตอ กสามารถซอหนงสอจากเราไปขายไดในราคาทถก วธนเอนดเขาเอนเรากไมขาด”

อารนดรไมไดดแลผขายของเขาแคการใหหนงสอ เพราะคนเหลานตองการเรมตนทจะออกไปท�างานอยางสดใสขน เพราะบางคนอาจมทนอนหมอนมงเปนขางถนน ชายหนมจงตองเปดออฟฟศไวรบรองพวกเขาตลอดเวลา

146

“ทกเชาพวกเขาจะเขามาอาบน�าแปรงฟน เราเปดออฟฟศตอนรบตลอด วธทเราจะเพมรายไดใหเขา กคอการลดรายจายของเขาลง เราใชพนทของสอมวลชนตรงนระดมของบรจาค รบบรจาคปจจยส เชน ยาสฟน แปรงสฟน ยาสระผม สบ ของจ�าเปนทตองใชในชวตประจ�าวน คณบรจาคเขามา แทนทคณจะใหเขาไปฟรๆ แตผมจะใหเฉพาะคนทท�างานเทานนนะ คณมสทธทจะซอของทงขาวสาร อาหารตางๆ ในราคาชนละ 1 บาท นคอวธทจะลดคาใชจายใหเขา เพราะวธการใหโดยบรจาคบางครงท�ารายผรบมากกวานะ”

อารนดรบอกวากลมคนเหลานบางคนกเปนเดกผชายขางถนน เคยคาประเวณ ซงสมเสยงตอชวตหากพลาดพลงตดโรครายมา แลกกบรายไดตอครงเพยงแค 50-200 บาท เขาอยากจะดงคนเหลานใหเขาสวถทดกวา ตนเชามาแลวอยากจะไปท�างานโดยไมตองอายพระอาทตย มอนาคตใหคดถง

“พวกเขาบางคนคดถงอนาคต พอเขาขายหนงสอได ท�างานได เกบเงนไดสก 8,000 บาท พวกเขากจะออกจากวงจรไมดไดเอง เขาสามารถอาบน�า แตงตวสภาพใหดดขนและไปสมครงานได ถาพวกเขาไมเคยท�าอาชพอะไรมาเลย เปนคนทอย ไมเปนหลกเปนแหลงมากอน ถามวาใครจะรบเขาท�างาน? แตถาเขาบอกวาเคยท�างานขายหนงสอ BE Magazine บรษทนนไมจ�าเปนตองรหรอกวา BE Magazine คออะไร แตอยางนอยเขากมองเดกคนนวามนกเคยท�างาน

“ผมท�าทกวนนไมใชวาผมเปนคนดอะไรมากมาย ทผมท�าเพราะผมอยากจะรวาคนเราจะไปไดไกลแคไหนถาเราสามารถใช

146

147

เครองมอทเรามอยได ไมวาจะเปนเทคโนโลย ธรกจ แลวพฒนาใชใหมนถกทาง โลกของเราจะเปนยงไง มนไมนาตนเตนบางเหรอ ทกวนนคนอายยนขน มพาราเซตามอลกนไดในราคาถก กเพราะวาธรกจ พาราเซตามอลเกดมาดวยระบบธรกจ ซงวธคดนมนนาจะไปได แตประเทศไทยจะไปไดแคไหน มนนาสนใจตรงน ทางโครงสรางสงคมของเรามความเหลอมล�าทางชนชนมาก คนรวยกรวยไปเลย คนจนกจนไปเลย แลวกเปนหวขอทนกวชาการทกวงพดกน แตทกคนไมพดกนวาเมองไทยมจดแขงอยขอหนง ขอนนคอตนทนการใชชวตในเมองไทยถอวาราคาถกมาก ซงหมายความวาตนทนการพฒนาชวตคนกถกมากเชนกน”

เวลามคนมาบอกวาสงท เขาท�าสร างแรงบนดาลใจใหมากมาย อารนดรนอมรบดวยค�าขอบคณ แตเขาคดวาคนทเสพเรองแรงบนดาลใจกควรไปใหไกลขนกวาเดม “คนเราตองม inspiration แตคนเราเสพ inspiration กนพอรยง ผมไมไดบอกวาเปนสงไมด แตผมมองวาวนนสงคมตองการนกปฏบตจรงๆ...”

สงทอารนดรท�าอยอาจตองใชเวลานานกวาจะเหนผล เพราะเปนการลงทนกบโครงสรางสงคมแบบใหม แตคนหนมอยางเขากเตมใจทจะรอคอยอยางไมรบรอน

“ใหเวลามนส ในหลวงทานกวาจะทรงวจยฝนหลวงไดใชเวลาเปน 10 ป คณท�าแค 2-3 ปแลวคณอยากจะเหนผลมหาศาล คณฝนไปรเปลา ใหเวลามนกอน คอยเปนคอยไป ทกอยางมนมเวลาของมนเอง เมอคณจดตดเมอไหรมนจะเรวขนเอง ตองรจกใหเวลาใหเปน อยาไปคดวาคณท�ามาแลว 1 ป 1 เดอน แลวมนไมไดผลอะไรเลย

148

หลายอยางใชเวลาเปน 10 ป งานศลปะระดบโลกหลายชนกวาคนจะเหนวามนมประโยชน มนใชเวลาตงกรอยปกวาจะถกคนพบคณคา งานวจยบางอยางกวาคนจะใชไดจรง เทคโนโลยหลายอยางกวาจะพรอมใชงาน สงทเราท�าไวอาจจะไมไดมประโยชนในรนของเรา แตระบบทเราสรางไวคนรนหนาอาจจะเหนอะไรบางอยางแลวดงมาใชงานกได

สงททกคนลมไปกคอวา การกระท�าของมนษย อายของมนจะยนยาวกวาตวมนษยเสมอ ทกคนพดถงในหลวงถวายพระพรทรงพระเจรญ ถาอยากใหทานอยนานๆ ดผลงานของทานส ตอยอด ผลงานของทาน ถาอยากใหในหลวงอยเปนหมนปทานกอยได อยในผลงานของทาน อยในแนวคดในการกระท�าททานทรงท�าลงไป”

กบค�าถามทวาอารนดรอยากจะเปลยนแปลงโลกใบนไปอยางไร แนนอนวาเขาอยากเหนมนดขน แตในฐานะมนษยคนหนงแลว ยงมการเปลยนโลกดวยวธทงายกวาเดม

“สงแรกหากเราจะเรมการเปลยนแปลง กคอการปฏบตกบคนรอบขางของคณใหดขน แคนโลกของคนรอบขางตวคณกจะเปลยนแปลงดขน คณเปนหวหนาปฏบตกบลกนองดขน โลกของ ลกนองคณกดขน คณเปนลกปฏบตกบพอแมดขน โลกของพอแมคณกดขน เรมจากมมมองงายๆ อยางนนดกวาไหม เพราะทกคนมพลงทจะเปลยนแปลง...

“ผมอยากใหทกคนรถงพลงตรงนน”

อาจเรยกพลงนไดวาพลงแหงความด

149

การกระท�าของมนษย อายของมนจะยนยาวกวาตวมนษยเสมอ ทกคนพดถงในหลวง ถวายพระพรทรงพระเจรญ ถาอยากใหทานอยนานๆ ดผลงานของทานส ตอยอดผลงานของทาน ถาอยากใหในหลวงอยเปนหมนปทานกอยได อยในผลงานของทาน อยในแนวคดในการกระท�าททานทรงท�าลงไป

150

นรเศรษฐ หมดคง

คนลมแตไมทอ ขอแคหวใจมคณธรรม

คนแบบนถงจะลมอกกครงกยงมเกาอใหนงพกเสมอ นงพกรางกายทเหนอยลา ผอนคลายโชคชะตาทออนแรง แตหวใจยงคงสบฉดความรบผดชอบ คณธรรมและความหวงในการใชชวต ทส�าคญทสดคอคนแบบนไมเคยหนปญหา กลาเผชญหนาในวนทชวตตดลบ

นรเศรษฐ หมดคง คอหนงในคนแบบทกลาว จากคนทเปนหนหลายลานบาท และมลกคนเดยวทปวยดวยโรคทไมมทางรกษาหาย เขาตองใชความกลาระดบไหนกนส�าหรบการยนหยดตอไปอยางมเกยรต อยางมประโยชนตอสงคม

151

นรเศรษฐ หมดคง นรเศรษฐเปนทรจกกนในวงการดนตรวา “ดเจซด” เพราะเขาเปนทงผจดรายการวทย และดเจในงานปารตชนน�า รวมถงเคยเปนคนท�าหนงสอชอดงซงมอทธพลตอคอเพลงมากทสดคนหนงในยคนน เปนนกเขยน นกวจารณทมความรทางดนตรสงเปนล�าดบตนๆ ของวงการ

คนหนมรางเลกจากสงขลา เตบโตมากบชวตตางจงหวดในหมบานเลกๆ แหงหนงของชาวมสลมตดกบทะเลสาบสงขลา จากเดกทชอบฟงเพลงลกทงเปนชวตจตใจจากวทยทรานซสเตอร และเมอเขายายไปเรยนทอ�าเภอหาดใหญ เขากไดซมซบวฒนธรรมเพลงลกกรง ไดเขาโรงหนง และขยบขยายไปสการฟงเพลงสากลทเรมหลงไหลเขามา พอยางสวยรนกเปดโลกทศนทางดนตร ดวยแนวเพลงเฮฟว- เมทล ฮารดรอก และหของเขากฉายรสนยมทางดนตรโดยการไดเปนดเจเปดแผนทลานสเกตน�าแขงทไดรบความนยมอยางมากในชวงนน และกสงสมประสบการณตามผบตางๆ จนหาดใหญนนดจะเลกเกนไปแลว ในทสดนรเศรษฐกตดสนใจเขาสกรงเทพฯ ดวยวยของเดกหนม เมอมาเจอกบชวตกลางคนทสบตากบพระอาทตยนอยกวาปกต อะไรทเคยหนกแนนกกลายเปนไมแนนอน รายไดทเขามามาก แตกแทบไมเหลอเกบ

“ตอนนนชวตเรยกวาส�ามะเลเทเมา เมอกอนเหลาไมเคยแตะเพราะเปนมสลม พอมาท�างานทนแลวมนยงเละ กคดวากลบบานดกวา คดถงแม เพราะวาเราไมมเงนเกบ และมาอยในแวดวงของนกเลง หมายความวาเราตองอยกบนกเลง ไมอยางนนเราอยไมรอด จงตดสนใจกลบบาน แตไมไดกลบเขาบานเลยทเดยว เพราะคงโดนตอวาแนๆ นาจงพาไปเรยนทโรงเรยนศาสนาปอเนาะ อยเลยจากหาดใหญไปนดหนอย ซงทปอเนาะนนผมเคยไปเรยนกบคณพอคณ

152

แมตงแตเลกๆ เพราะวาทกวนพฤหสเขาจะสอนเรองศาสนาส�าหรบผใหญ แลวกจะมการสอนเดกดวย กลบไปทนนทกคนกรจกเราหมด จงกลบเขาไปเรยน นงขาวหมขาวคลายๆ กบนกบวช ทนนจะเรยนสายปรชญา ไมใชสายเรยนทางโลกปกต มนเปนการเรยนรจตใจคน เปนการฝกคนใหเปนคน

พอพอแมร ขาวกพอใจ พอพดประโยคเดยววา คดจะเปนจอมยทธ กตองมวรยทธออกไปทองยทธจกร เพราะทผานมาเราไมไดเรยนแบบเปนเรองเปนราว เรยนทางโลกแตไมไดเกยวกบศาสนาเลย ผมเครงเรยนอยประมาณสามปเตมๆ นงสมาธ มองทกสงทกอยางในทางโลก ท�าจตใจใหเขมแขงกบทกเรอง ถาเปรยบกบสายพทธกคอสายวปสสนา สายพระปา ผมเรยนจนรสกวาตวเองเจง เพราะเรยนทนนหามออกมาขางนอก มพอแมเอาอาหารขาวของไปเยยมทกอาทตย เพราะทางโรงเรยนหามออกไปไหนเลยตองอยแตในเขา แลวสดทายเรากรอนวชา ทจรงเขาเรยนกน 4-5 ป เราเรยน 3 ป กตดสนใจออกมา ออกมาวนแรกอยบานไดไมถงชวโมง กกลบเขาไปในเมอง ไปเจอพรรคพวก” และนนกเปนจดเรมของความล�าบากอกครงเมอนร-เศรษฐกบเพอนฝงไปรบงานใหญ เปนผจดงานคอนเสรตใหวงศลปน รอกชอดง แตเพอนเหลานนกหนหายไปพรอมกบเงนทไดมาและทงหนสนคาใชจายเอาไวเปนจ�านวนมาก คราวนพอของเขาจดกระเปาใหลกชายดวยตวเอง พรอมกบบอกวาถงเวลาทเขาตองเผชญโลกตามล�าพงแลว

153

“ออกมาจากบานกขนมากรงเทพฯ ตอนนนรสกวาตวเองอยทศนย ไมมใคร ในกรงเทพฯ เราไมใช somebody เราเปน nobody เราไมไดเปนดเจเปดแผนแบบรนพคนอนๆ สดทายผมกมาเชาหองเชาเลกๆ อาศยอยกบเพอนๆ ทพอรจกกนมา ตดสนใจวาจะเรมตนใหม ไมไหวแลววงการน ขนมากรงเทพฯ ครงน เราจะเรมตนตงใจเรยนหนงสอ เพราะเราชากวาชาวบานไปนาน เรามเงนของคณแมใหมานดหนอย กเกบไวไมไดใช ไปสมครเปนพนกงานเสรฟคาจางเดอนละ 1,500 บาท คดวาเราไมมอะไรจะเสย เราเรมดวยอาชพสจรต แลวการเปนพนกงานเสรฟมนไมไดเปนอาชพนารงเกยจอะไร ตองเรมตนดวยตวเราเองกอน เพราะเราท�าใหพอแมเสยใจมาเยอะแลว”

ตลอดเวลาทนรเศรษฐออกมาใชชวต สงหนงทไมเคยหางไปจากกระเปาของเขากคอหนงสอ วรรณกรรมตางๆ ท�าใหชายหนมเปนคนทมความคดโตกวาคนวยเดยวกน เขากลบมาศกษาตอทมหาวทยาลยรามค�าแหง เรยนและท�างานไปดวย แตความชอบในเสยงเพลงกยงไมหนไปไหน เขาเรมอยากจะสอสารกบคนฟงเพลงในเนอหาทยงไมเคยมหนงสอเลมไหนพดถง และในป พ.ศ. 2538 นตยสารดนตรนอกกระแสททรงอทธพลมากทสดฉบบหนงทเมองไทยเคยมมา Generation Terrorist หรอทเรยกกนตดปากวา GT ไดถอก�าเนดขนดวยสองมอของนรเศรษฐ

ในชวงนนเขาแตงงานกบแฟนสาวทใหความชวยเหลอและสนบสนนความฝนของเขามาโดยตลอด นตยสาร GT ท�าทาจะไปไดดในระยะแรก แตดวยคาใชจายในการท�านตยสารนนสง รายไดจากการขายโฆษณาไมเพยงพอ ซงในยคนนโอกาสของสอนอกกระแสแทบจะเปนศนย สงผลใหหนสนเรมพอกพนทละนอย จนรตวอกท

154

ตวเลขกอยทหลกลานบาทแลว และเทวดาตวนอยทเพงจะถอก�าเนดขนมา ลกชายของเขามอาการไมปกต เพราะตอนคลอดนนเดกขาดออกซเจนทเขาไปเลยงสมอง

“ท�าหนงสอมาจนถงเลมท 45 ในระหวางนนกตอสไปเรอย เขยนเอง สมภาษณคนเอง มคนมาชวยกจรงแตหนสนกเพมขนเรอยๆ พอถงเวลาทลกคลอดออกมาแลวมปญหา พอลกคลอดออกมาแบบนนเรากชอก ตอนนนผมอายประมาณ 30 ตนๆ คดวาจะท�ายงไง กตงตวอยนานพอสมควร หนสนกเยอะ หนงสอกพอขายได จะตดใจปดหนงสอกไมได พอลกเปนแบบนเรากพยายามหาทางรกษา ดวยการเอาเงนรายไดจากยอดขายหนงสอ ไดมาเทาไหรกเอาไปใชรกษาลก จนมาถงเลมท 45 เลมสดทาย เราไมมเงนจายแลว เจาของโรงพมพมาทวงเพราะเชคเดง กไมมใครรวาท�าไมเราจายเชคเดง สดทายผมกยนอยหนาคก นนคอชวงชวตทตกต�าทสดแลว ต�ารวจมาจบเราในเยนวนนน ลกเรากยงชกอยตรงหนา”

155

“พอประกนตวออกมาได ลกกไมสบายอก มอาการชก ลกฉดวคซนเขมแรกแลวเกดอาการ เรากไปโรงพยาบาลโนนนไปเรอย เดกแบบนจะชกเกรงกระตกเพราะขาดออกซเจน เสนเลอดทเสยไปตอนคลอดท�าใหเลอดไมสามารถไปเลยงสมองได และเสนเลอดนนเปนเสนเลอดใหญทควบคมรางกายและเกบความทรงจ�าทงหมด อาการนเรยกวาสมองลกแกวคอสมองไมมรอยหยก รอยหยกคอการบนทกความทรงจ�า ฉะนนเขาจงไมสามารถขยบตวชวยเหลอตวเองได เราไมรวาจะท�ายงไง เวลาเขาชกหรอเกรงมากๆ กตกใจพาไปหาหมอ แลวไฟทบานกถกตด บานมด มดไปหมดทกสงทกอยาง หนสนตอนนนกหลายลานบาทจนกลายเปนคดอาญาไปแลว เรากพดกบเจาหนตรงๆ วาไมมเจตนาทจะหน

ชวงทลกยงทรด ผมกพาลกไปทวเลย ใครบอกวามวธรกษากพาไปหมด จนสดทายกไดมารกษาทโรงพยาบาลเดก หลงจากทเราหมดเงนมาไมรเทาไร หนสนกผอนใหเขาไปเรอยๆ แลวในชวงนนผมไดไปออกรายการทไวไลทโชวของพตอย-ไตรภพ ลมปพทธ ไดเลาเรองชวตตรงน หลงจากทเทปออกอากาศไป เจาหนกมาขอโทษผมเปนแถวเลย เพราะไมเคยรสาเหตมากอน ผมบอกไปวาไมเคยคดจะโกงใคร แตทผานมาเราจะเอารายละเอยดไปบอกใหชาวบานฟงไดยงไง เรองปญหาของเรา เรองลกของเราเอง เราจะไปโทษใคร เกดมาอยางนกตองยอมรบ เจาหนทงหลายกเรยกเขาไปคยใหม พาไปคยทศาลเลยวาใหเราจายเทาไรกได บางคนกยกหนใหเลย เขากเหนวาเราเปนคนจรง เราทมเทใหลกขนาดน ไมไดทอดทง เพราะวาบางคนทมลกอยางนเขากทงเลยนะ”

156

และอะไรคอสงทท�าใหนรเศรษฐยนหยดอยทามกลางสายธารแหงความทกขมาได

“เพราะวาการเปนมสลม เราถกสอนฝงหวมาเลยวา อยาสนหวงกบความเมตตาของพระเจา ถาเราสนหวงเรากหมด แตการทพระเจาจะใหเราทานตองพจารณาเรา ถาใหหมดเราจะเพลดเพลน เราจะหลงกบตรงนน เราตองพสจนตวเองใหผคนในสงคม ใหโลกนเหนวาเราเปนคนอยางไร แลวทส�าคญพระเจาจะไมมวนทอดทง ถาเราไมทอดทงพระเจา พระเจาจะไมมวนใหเราหมดหวง

เรารอยแลววาลกเราไมมวนหาย แตวาเปนลกเราแลวเรากตองดแลใหดทสด กอาจจะรสกนอยใจบาง แตเราพลกวธคด ใชหลกการศาสนาในการด�าเนนสต ถามองกลบไปในแงมมของศาสนา นคอคนพเศษทพระเจาใหมา เดกคนนจะไมมมลทนใดๆ ทงสน ไมมสงทเขาท�าบาป เพราะฉะนนถาเปรยบเทยบไปกคอเทวดา หรอมองในแงทางการแพทย คนทเปนโรคนไดคอหนงในสามลาน เพราะฉะนนเราไดคนพเศษมา ไมใชไดมางายๆ แฟนกตดสนใจออกจากงานมาดแลลกอยางเตมท ผมถอวาเขาเปนกองหนน ลกเปนก�าลงใจ ผมเปนกองหนา... การเดนไปขางหนาถาคณใหอะไรในตวมาฉดรงมาบนทอนก�าลงใจ คณสไมชนะหรอก เดนไปไหนไมได ตองเอาทกสงทกอยางทงไป ผมไปท�างานกลบมาตส เปดประตออกมาเหนลกลมตามองเรา มนสอถงกนได เราเลาอะไรใหฟง ตาของเขาจะลกวาวเหมอนวาเขารบร เราดแลลก เทคแครเหมอนกบเดกปกต พาไปดวยทกท ไมเคยอบอายใคร ผมมความรสกวาภมใจดวยซ�า เราสามารถสรางแรงบนดาลใหกบคนอน ทกคนกลววาถาเดกเปนอยางนท�าอะไรกไมได แตเราท�าได เพราะฉะนนมนเปนก�าลงใจมากกวาจะบนทอนใหทอ”

157

“เราไมเคยคดวาลกเราเปนเดกพการ แลวเราสามารถละลายความคดของคนรอบขาง เพอนๆ ทกคนกมองหลาน มองนองวาเปนเดกปกต นคอชยชนะทเราไดรบ”

ทกวนนนรเศรษฐหรอดเจซด ยงคงเปนทตองการของผคนในวงการดนตรเมองไทย ดวยความสามารถ การพฒนาตนเองอยางไมหยดนง และขนาดหวใจทใหญกวาตวนก เขามความเปนอยในชวตทดขน ไมร�ารวยแตกไมขดสน และทส�าคญเขายงท�าหนาทของพอไดอยางสมบรณแบบ อยางยากทใครจะจนตนาการถง เขาเปนตวอยางของคนลมทด

เพราะคนลมทด คนลมทมคณธรรม

คนบนฟาจะไมปลอยใหชอกช�านาน

เราตองพสจนตวเองใหผคนในสงคม ใหโลกนเหนวา

เราเปนคนอยางไร

158

ธนกร แสงสนธ

“หากไมคดรเรม กไมมอะไรไปตอเตมความฝน”

นคอขอความบนทวตเตอรเมอไมนานมานของ ธนกร แสง-สนธ ในวนทเขาก�าลงสนกสนานกบการท�าร านอาหารทเขารกและใชมากกวาแรงกายทมเทใหกบมน ‘ก.เอย ก.กาแฟ’ คอชอของรานอาหารขนาดยอมในซอยปนเกลา 19 ทแฝงตวอยในชมชนไดอยางกลมกลน สงทธนกรวามากจรงอย เพราะกฎตายตวของนกฝนผยงใหญทงหลาย คอสดทายกตองลงมอท�าในสงทไดฝนเอาไว ค�าวา ‘นกฝน’ จงจะมความหมายเพยงพอใหพดถง แมท�าไปแลวจะส�าเรจหรอไมกตาม

เจ าของราน ก.เอย

ก.กาแฟ จากนกขาวชาวบานสรานอาหารเลกๆ เพอชมชน

159

ธนกร คอชายหนมวยสามสบตนๆ ในมาดหนมเคราดก รางใหญ หนาตาดขงขง แตบคลกใจด เปนกนเองกบทกคน เมอราวสก 15 ปทแลวชายหนมคนเดยวกนไดพาตวเองจากบานเกดมาอยกรงเทพฯ เพอมาศกษาตอในระดบปรญญาตรทมหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา เดกหนมจากจงหวดนครปฐมทชอบท�าของ-เลนดวยตวเอง ใชชวตอยกบธรรมชาตมาตลอด ชอบชวยเหลองานทบาน เหมอนจะเปนคนวานอนสอนงายของครอบครว แตจดเปลยนเลกๆ กมาถงเมอธนกรปฏเสธการเอนทรานซ ดวยเหตผลวาเขาไมชอบการแขงขนทางการศกษาเพอคดเลอกคนเพยงสวนหนง และเขายงบอกปดวชาทางสายวทยทเรยนมาดวยรตวเองวาไมถนด ทแรกเขาคดอยากจะไปศกษาดานการโรงแรมเพอจะไดมาท�าอาชพไกดทวรเหมอนทเคยมองภาพอาชพนวาจะไดเปดโลกกวาง ไดเจอผคนมากมาย แตโคงสดทายเขากเปลยนใจมาคนหาตวเองในวชานเทศศาสตร สาขาวารสารศาสตรแทน เพราะอาชพนกสอสารมวลชนนาจะไดพบเจอผคนและเปดโลกทศนไดไมแพอาชพไกดทวร

“เดกสมยกอนชวงปดเทอมตองหางานพเศษท�า เรากอยากมงาน จงไปหางานท�าจนไดไปอยทบรษทโปรดกชนเฮาสทท�าในเรองของการออกแบบเวท การตดตงเวท ตรงนนกเปนจดเปลยนใหเรารวาการท�างานจรงๆ เปนอยางไร เราไปท�างานอยกบเขา ไดเงนเดอนเปนรายชวโมง มนกเกยวกบเรองทเราเรยนดวย เราเรยนนเทศศาสตร เปนเรองของการสอสาร เรองการออกแบบความคด” และหนอเชอทางความคดนเองทเตบใหญขนจนท�าใหธนกรกลายเปนคนทอยเฉยไมได เขาตะลยท�ากจกรรมตางๆ มากมายในชวงทศกษาอย ดวยเรยวแรงและความคดสรางสรรคทดเหมอนจะไมมวนหมด

160

“จดเปลยนทส�าคญกคอตอนทเราเขาเรยนทวารสารศาสตร แขนงนท�าใหเรารสกวาเรมไดอะไรเปนชนเปนอนเกยวกบการเรยน ไดเขยนขาว บทความ สารคด ท�าใหเราร ว าอาชพสอมวลชนนาสนใจเพราะวาทกอยางมนอยในตวเราเราสามารถสรางสรรคอะไรกไดผานการเขยน เรยนวารสารใชแคกระดาษกบปากกา ไดฝ กความคด งานวารสารเปนงานใหสาระกบสงคมไมไดเนนบนเทง ซงทกวนนวารสารหรอแนวคดแบบนมนกเปนแกนทกลายเปนสาระจรงๆ ของประเทศ งานวารสารอยางทเราท�า นกขาวไดเงนเดอนกนอยแตวามนเปนประโยชน แตนเทศศาสตรในดานวงการบนเทง การเปนนกรอง นกแสดง การท�างานในวงการบน-เทงจรงๆ นนไดเงนเดอนเยอะกวา แตสาระมนส�าคญตอการด�ารงชวตแคไหน”

161

และกเหมอนฉากหนงในหนงนกศกษา ทเวลาผานไปแลว 4 ป

ความคดทอยากจะท�าในสงทเปนสาระตอสงคมผลกดนใหธนกรเขาสการเปนนกขาวท www.thaiday.com ในเครอของหนง-สอพมพผจดการ ในยคทขนชอวาเปนโรงงานผลตนกขาวและคนท�า หนงสอมอดหลายตอหลายคน

“เรากจะดแลเรอง lifestyle เรองภมปญญา ทกอยางทเปน Issue ทนาสนใจ แตไมไดเปน Issue ระดบประเทศ เราจะเลอกท�าขาวทเกดขนในตรอกซอกซอย ในสถานททไมมคนพดถงอยางเชนวาขาวการจบลงทแสมด�า เอาลงไปขาย หรอเรองทเดกในจงหวดนครพนมเกบขควายแลวเอาไปฝากทธนาคารขควาย (เพอน�าไปท�าเปนปย) เรากน�าเสนอ ขาวชมชนมนเปนพนททเปนจดเปลยนของความเจรญทเขาไปเปลยนแปลง อยางเชนเราเคยท�าขาวชมชนบางขนนนท เมอกอนเปนแหลงทปลกทเรยน แลวเรากนงนกวาฤดนเปนหนาทเรยน เรากนงรถไปตระเวนหา เราไปถามลงเจาของสวนวายงปลกทเรยนอยไหม ลงกบอกวายงมตนอยแตไมออกลกแลว เรากเขาไปด ซงเขากไมรวาตนทเรยนของเขาออกลกแลว หมายความวาสวนมนรางแตทเรยนยงมลกอย มนกสะทอนความเปลยนแปลงทเกดขนกบชมชนเพราะความเจรญ คนไมมาท�าสวนกนแลว แมแตเจาของสวนเองกไมร วาในสวนมทเรยน ถามวาทเรยนส�าคญไหม ทเรยนเปนสญลกษณของความเปลยนแปลง” ธนกรกลาวถงชวงเวลาและขอสงเกตในชวงทยงเปนนกขาวสายชมชน

162

แมตอมาเขาจะไดท�างานเปนหนงในบรรณาธการของนตยสาร ‘ตาเจยหาว’ เปนบรรณาธการนตยสารวยรนฉบบหนงในยคบกเบก และเคยเปนบรรณาธการส�านกพมพมาแลว แตความคดความฝนในเรองการเปนสวนหนงของชมชนยงคงอย เมอถงจดทตองตดสนใจเลอก ธนกรจงขอลาออกเพอมาคนหาตวเองอกครงหนง ระหวางนนเขากไดศกษาตอในระดบปรญญาโท สาขาทวาดวยประเทศจนในระบบเศรษฐกจโลก พรอมกบการเดนทางไปในหลายประเทศเหมอนความฝนของเขาในวยเดกทอยากจะออกเดนทางเหมอนไกดทวร แตครงนเขาเขยนหนงสอเพอบอกเลาประสบการณเหลานนออกมา รวมไปถงการเกบเกยวประสบการณทางความคดวาอยากจะท�าอะไรตอไปในชวต

“เราไปตางประเทศครงแรกเมออายยสบกวาๆ เราไปททเบต อากาศมนกเบาบาง ฟาเปนสฟา แดดหนาว เรายนอยบนหลงคาวดโจคง แลวถามไกดวาประเทศไทยไปทางไหน เขากชไปยงทศทมแตเมฆสดขอบฟา ในแบบเรยนบอกวาทเบตเปนหลงคาโลก เราจนตนาการวาจดทเรายนอยนาจะเปนจดทสงทสด มองกลบไปเหนคนไทย คดวาจดนนนาจะเปนจดเปลยนวาเรามองเหนทศทางทประเทศของเราอย เรามองไป แลวลมกพด อากาศนอย มนกเหนอยงาย เราคดวากวาจะมาสงถงตรงนได เราตองใชความพยายาม ดงนนท�าอะไรกตองพยายาม นคอจดเปลยนแรก จดทสองกนาจะเปนเรองทวาเมอกอนนเราไมคอยกลาท�าอะไร กลว คดเยอะ มขอแมกบตวเองเยอะ แตวาจดเปลยนทส�าคญคอเมอวนทแมของเราเสยชวต จงรวาชวตมนไมอนจจง เกด แก เจบ ตาย เปนธรรมดา จะท�าอะไรกตองรบท�า”

163

และนนกเปนทมาของราน ‘ก.เอย ก.กาแฟ’ ซงถอก�าเนดขนในปลายป พ.ศ.2552 จดเรมมาจากการท�ารานทขายเครองดมอยางเดยว แลวกตอยอดออกมาเปนเมนอาหารเพยงไมกอยาง ทวาเมอเสยงตอบรบไปไดดกขยบขยายจนเปนรานอาหารสามชนทลงตว ครบเครองเรองอาหารอรอย และการตกแตงทไมเหมอนใคร เหมอนเปนรานทรวมวฒนธรรมยอยๆ ของชมชนเลกๆ ทธนกรเดนทางไปพบเจอมาตลอดหลายปทงในและนอกประเทศ จนกลนกรองออกมาเพอค�าน

‘รานของชมชนรวมสมย’

ร านทเปนจดนดพบของคนเมองในยานชมชนเลกๆ ไมขายเครองดมมนเมาทกชนด มแตบ�ารงสตดวยหนงสอมากมายทมประโยชน เปนทางเลอกอนนอยนดในภาวะทคนกรงเทพฯ นกอะไรไมออกในวนหยดนอกจากผบบารและหางสรรพสนคา และเพยงเวลาไมนานรานแหงนกโดงดงผานกระแสปากตอปาก ผานการแชรขอมลกนตอในโซเชยลเนตเวรกจนคนจากยานอนเดนทางมาพสจนดวยสายตาตนเอง และลงทายดวยสอมวลชนจ�านวนมากออกมาน�าเสนอรานนผานหนากระดาษและรายการโทรทศนกนตลอดเวลา

“เมอกอนเราเปนบรรณาธการทงส�านกพมพและนตยสาร ทนพอเรามาท�าราน เรากแยกการท�ารานเปน section ออกมาเลย เหมอนท�านตยสาร ชนหนงเปนลกคาทสวนมากมาไวไปไว เหมอนขาวหนาหนง เหมอนปกหนงสอ สงทลกคาเหนในชนนจะสะทอนความเปนรานของเรามากทสด กเหมอน section แรกของหนงสอ แบงเปนสวนวาหนานจะลงเรองอะไร เราใชวธเดยวกน ชนสองลกคา

164

นงนานขนมาสกหนอย กมมมนงอานหนงสอ สวนชนสามสามารถนอนไดเลย มโตะปงปองใหเลน มพนทเปนสวนตว กเหมอนกบการอานนตยสารสกเลม อานหนานผอนคลาย หนานเปน feature หนานเปน gadget เรากแบงรานแบบนเหมอนกน อยางตวรานการตกแตงกสะทอนความเปนชมชน เหมอนทเราเคยน�าเสนอผานขาวมากอน

ในเรองของการตกแตงราน เราไมไดกอปปมาจากทใดทหนง แตวาเราเอามาในสงทเราคดวามนนาจะไปกนได วสดทมารวมกนแลวมนกลายเปนรานทแปลกตา มนไมใชอารมณแบบเพลนวานทหวหนเสยทเดยว รานของเรามนผสมผสานจากหลายอยาง หลายวฒนธรรม อยางวยของเรามนคาบเกยวระหวางวยรนกบผใหญ เราจงไดอานสงสรวาผใหญทแกกวาเรา 10–20 ปนนคดอะไร เรารวาเดกทอายต�ากวาเราคดอะไร ฉะนนรานเราจงเปนบานของครอบครว นกศกษาจนถงผใหญ เพราะเรารวาเขาตองการอะไร ชมชนของคนทเขามาในราน มนจะสลบสบเปลยนกนไปมา อยางเชนเมอตอนทรานของเราโดนน�าทวม กจะมคนทเปนลกคา เปนคนคนเคยประจ�ารานมาชวยกนท�าความสะอาด มาชวยกนตกแตงรานใหมทงหมด”

จากนกขาวสายชาวบานสการเปนเจาของรานอาหารชอดงในยานชมชน อะไรคอสงทเขามองเหนในความเปลยนแปลงของชมชนสงคมไทยในยคน

“มองเหนวาพอมเงนเขามาผคนกขายทดนเดมแลวไปอยทอน พอมอะไรเขามาบานทกบานกพรอมจะไป ใครให 10 ลานกยายแลว ทกคนพรอมจะทง ไมมใครรกชมชน ทกคนพรอมจะยายเพราะ

165

มนไมแนนอน รอพอแมตายทกคนกพรอมจะขายบานเหมอนกนหมด ลกกไปอยคอนโดฯ นคอความเปลยนแปลง ไมมบานอนรกษแลว มนเปนเพยงสงทเขาพดกนซงเรากเคยพด อยางเรองของขลยวาดนตรชนดนจะหายไปไหม คนรนพอเปาเกง แตพอมาถงรนลก ลกท�าไมเปนกไปท�างานอน เพราะเขาไมรจะสบทอดไปท�าไม”

ค�าถามทเปนรโหวขนาดใหญของสงคมขอน ธนกรคงไมอาจจะเสนอทางแกไขอะไรได แตเขาเลอกทจะพสจนใหเหนวาการท�าธรกจทเหมาะสมกบขนาดของความอยาก การท�างานทไมไดท�าเพอใหชวตตวเองดขนฝายเดยว แตท�าเพอใหคนขางบานมทางเลอกในคณภาพชวตทดตามไปดวยนนมทางเปนไปได เพยงแตเราอาจตองกลบไปเรมกนทจดเรมตน เหมอนตอนทเคยทองต�าราภาษาไทยสมยเดกๆ

ก.เอย ก.ไก แตถาคณอยากลองอะไรใหมๆ กลองเรมตนทก.เอย ก.กาแฟ

ธนกรรอตอนรบคณอยทนน

166

ณฐวฒน วฒนาประสทธ

ในวนธรรมดาวนหนงกลางฤดฝนท เหมอนจะไม มอะไรผดปกตในป พ.ศ. 2534

ชายหน มคนหนงจากอ�าเภอบานโปง จงหวดราชบร ทมาเทยวพกผ อนในจงหวดเชยงรายกบพสาว ชายหนมเปนลมลนลมในหองน�า ดเหมอนเปนเพยงอบตเหตเลกๆ แตมนท�าใหอาการของเขาสาหสถงขนเปนอมพาต ชววนาททความคด

วกฤตชวต พลกฟนบนสายน�า

ของเขายงคงอย แตทกสวนของรางกายขยบไมได วนาทนนชางยาวนานเหมอนชาตภพ โชคดมากทพสาวของเขาสงชายหนมมาถงมอหมอไดทน เขารอดชวตมาได แตกตองท�ากายภาพบ�าบดอยแรมป

“ผมนอนอยแบบนนมาหกเดอนจนคอยๆ มความรสกขนมาทละนด จนรสกทงตว และคอยๆ ขนมานงไดทละนด กวาจะยนไดใชเวลาครงป เวลาหกเดอนนนในแตละวนทเราอยในหองศลยกรรมชาย ซงในหองมคนเยอะประมาณ 20 คน แลวแทบทกวนกมผปวยเสยชวต มทงหามเขาหามออกเปนเรองปกต เหมอนผกปลา เรากเลยมองชวตเปลยนไปเยอะเลยวาเรากอาจจะเปนเหมอนคนเหลานไดในทกนาท”

167

นคอจดเปลยนชวตครงส�าคญของ ณฐวฒน วฒนาประสทธ ประธานชมรมรกษล�าน�าเขก และเปนผกอตงรสอรตสวยๆ ทเปนมตรกบธรรมชาต เปนมตรกบชมชน ไมแสวงก�าไรเกนความพอดกบ ‘Rain Forest Resort’ ทจงหวดพษณโลก ชายหนมจากบานโปงทไปประสบอบตเหตทเชยงราย แลวสดทายมาปกหลกอยในพษณโลกไดอยางไร ณฐวฒนเลาวาเขามาเชาทพกราคาถกรมล�าน�าเขกทพษณโลกเพอทจะหลบมาพกฟนรางกาย และเปนท�าเลทไดใกลชดกบธรรมชาต ในชวงท�ากายภาพบ�าบดเขาเรมหดเดนไปทน�าตกแกงซองเองทกวน และสงเกตเหนวาทดนผนทเดนผานนนไมไดปลกสรางอะไร เมอสอบถามจากคนละแวกนนแลวจงรวาเจาของทดนประกาศขาย เขาใชเวลาไมนานในการตดสนใจซอทดนราว 4 ไร บนถนนสาย 12 ทบรเวณล�าน�าเขก อ�าเภอวงทองแหงน และนนกเปนจดเรมตนของ ‘Rain Forest Resort’

“มนบรสทธ เงยบสงบ มกอนหน มตนไมเยอะ ยนอยบนทผนนแลวรสกวานคอบานของเรา เวลานนเหมอนคนทตายแลวเกดใหมดงนนผมจะไมคดอะไรมาก อยากท�าอะไรกท�า เพราะเราไมรวาเราจะอยถงพรงนไหม จะมความคดอยางนอยในหวแทบจะตลอดเวลา นนคอจดเปลยนของชวต แลวกอนทหมอจะใหกลบบาน หมอทงประโยคหนงทเปลยนทงชวตของผมไปเลย หมอบอกวาคณท�างานไมไดแลวนะ คณตองหาคนมาดแลดวย เรากเกบค�าพดนนไว แตมนเปนแรงบนดาลใจทผลกดนเราวาจะพสจนใหดวาเราท�าอะไรไดบาง ไมวาเพอตวเองหรอเพอใครกตาม ผมกมาอยตรงนหาเดอน ปลกซมไมไผเลกๆ อยคนเดยว กางมงนอน ไมมไฟใชตะเกยง นงคยกบตวเองทกวน ไปวายน�า เดนไปน�าตก อยคนเดยว ถงเวลากนขาวกขบรถไปกน ไมตดตอโลกภายนอกเลย ไมดทวและหนงสอพมพ ไมตองการใหใคร

168

มาดแล เวลานนอยากอยคนเดยว และพยายามถามตวเองวาเราจะอยตอไปอยางไรโดยทไมเปนภาระใหกบใคร นอกจากนเราตองพสจนตวเองใหไดวาชวตทเหลออยตองใชอยางคมคาใหเกดประโยชนทสดกบตนเองและผอนดวย ประโยคเหลานมนกองอยในหวทกวน”

ณฐวฒนและพสาวตดสนใจทจะสานฝนดวยการสราง รสอรตธรรมชาตรมธารน�าเขก เรมจากหองพกเพยงไมกหอง จนขยบขยายไปมากขนตามความคลองตว รสอรตของเขาผสมผสานกลมกลนไปกบธรรมชาต แตขณะเดยวกนชายหนมกเรมมองไปถงสภาพแวดลอมของชมชนแหงน เขาเรมรสกวาตวเองเปนสวนหนงของทน และอยากทจะชวยท�าใหชมชนทเขาอาศยอยนนดกวาทเปนอย

“ระหวางนนเรากเรมมองชมชน เรมเขาไปหาพวกเขาวาขาดอะไร โรงเรยนเขามอะไร สอนอะไร ตองการอะไร เรากเรมจากใหทนการศกษาเดก แตตองเปนเดกทด ไมเนนเดกเรยนเกง เพราะเดกเกงมแตคนชนชม มคนชวยเหลอเยอะ แตอาจจะไมเปนคนดกได แตเดกทด เรยนปานกลาง ส�าคญมากกวาส�าหรบสงคมเรา ผมไปดเดกเหลานทบาน พอแมแยกทางกนเยอะมาก แลวปลอยลกไวกบยาย ยายกแกมาก ตองมาเลยงหลานอก 3-4 คน พอเดกกลบไปบานกตองหาบน�า ท�ากบขาว ซกผา เลยงนอง คอท�าทกอยางเหมอนเปนพอแมคนหนง อาบน�าใหยายดวยเหมอนในหนงเลย ขณะทเดกเรยนดทบานพอแมอยครบ มทว เกม คาราโอเกะ มทกอยางใหเดกเลน ดงนนเดกยอมเรยนดเพราะมเวลาเตมททจะศกษาเรยนร แตเราแครคนดมากกวาคนเกง นอกจากนเราและเพอน ๆ ยงสนบสนนเครองดนตรไทยใหกบโรงเรยน เพอใหเดกไดเลนดนตรมากกวาเลนเกมหรอตดยาเสพตด และใหเดกมาเลนทรสอรตเพอเดกจะไดแสดงออกดวย”

169

นนเป นจดเรมต นท ณฐวฒน ได สนบสนนอนาคตของชมชน และคนเหลานเองกจะโตขนมาเปนก�าลงส�าคญในการรกษาทรพยากรธรรมชาต หลายปตอมาขณะทเขาท�ากจกรรม ‘ลองแกงล�าน�าเขก’ ในชวงเดอนกรกฎาคม-ตลาคม ซงไดรบความนยมจากนกทองเทยวทชอบกจกรรมผจญภย ชายหนมกไดเหนความเปลยนแปลงของล�าน�า จากทเคยใสบรสทธ กลบมมลภาวะเยอะขนทกป คาออกซเจนในน�าต�าลงจนนาเปนหวง ณฐวฒนจงไดกอตง ‘ชมรมรกษล�าน�าเขก’ ขนมา โดยเรมจากพนกงานในรสอรต จนกาวเขาสการชกชวนผประกอบการ ชาวบานในชมชน เดกในโรงเรยนละแวกใกลเคยง มาท�ากจกรรมเกบขยะตามสถานททองเทยว ตามน�าตกตางๆ รวมถงการใหความร และการจดอบรมเรองการแยกขยะ จากกจกรรมเลกๆ ทคนในชมชนตงค�าถามวาณฐวฒนท�าเพราะประโยชนแอบแฝงหรอเปลา หรอตองการหาคะแนนเสยงเพอลงเลนการเมองใชไหม ทวาเวลาและความตงใจจรงกท�าใหชาวบานเหนถงความเปลยนแปลงของสายน�า เหนถงความเปลยนไปของลกหลานตนวาพวกเขาก�าลงท�าในสงทมประโยชน และผลประโยชนกลบสทกคนในชมชน สดทายชาวบานกหนมาเขารวมงานของชมรมฯ อยางไมมเงอนไข ‘ลองแกงเกบขยะ’ จงกลายเปนกจกรรมทชมชนล�าน�าเขกไดรวมสนกกน และไดประโยชนทงตอสงแวดลอมและจตส�านกคน

170

นอกจากนยงมงานอกหลายอยางเพอชมชนทณฐวฒนลงมอท�า อยางโครงการธนาคารขยะในโรงเรยน 7 แหง เพอปลกส�านกใหเดกเหนคณคาของขยะ โครงการโรงแรมรกโรงเรยนเพอสอนใหนกเรยนปลกผกปลอดสารพษ คดแยกขยะ ฯลฯ โครงการ Rain Forest Farm ทจดตงขนเพอเปนศนยกลางการเรยนรและเปนตวอยางให กบชมชน ในเรองของปศสตว การท�าปยหมกชวภาพ การใชพลงงานทดแทน การคดแยกขยะ การท�าเกษตรอนทรย และการปลกปาแบบผสมผสาน เพอปรบเปลยนแนวทางการใชทรพยากรธรรมชาต ลดการใชสารเคม รวมไปถงการท�าสมนไพรเพอสขภาพ เพอสรางรายไดและเปนองคความรใหแกคนในชมชนและผทสนใจอกดวย

นบจากวนทเขาลนลมในหองน�า วนทเขาหวาดกลววาจะกลบมาเดนไมไดเหมอนเดม ตอนนเขามาไกลจากจดนนมาก และเปนจดทนาภาคภมใจ

“จากค�าพดของหมอทบอกวาคณท�าอะไรไมไดแลว ดงนนการทเราท�าอะไรไดมนเหมอนเปนยาทมาหลอเลยงจตใจเราใหแกรงขน ท�าใหเรารสกวาไดมากกวาคนอน ไมใชแคท�ามาหากนเพอตวเอง ไมใชแคท�ารสอรตอยางเดยว นกเขยน ชางภาพ นกจดสวน อาจารย ผมกเคยเปนมาแลว ผมเปนคนชอบลองท�าแลวกไมกลวจะลมเหลว ถาผดพลาดกเรยนรจากมน มนทาทายตวเองตลอดเวลาวาเราตองท�าอะไรเพอใหอยได เพอสรางสงรอบตวเราใหอยได ถามวาผมเปนคนราชบร ผมตองกลบไปท�าอะไรทราชบรไหม ผมไมไดคดอยางนน ผมคดวาทนคอบานใหมทผมตองอย ผมตองท�าอะไรกบสงแวดลอมและสงคมตรงน เพราะมนคอประเทศไทยเหมอนกน ไมไดแบงจงหวด ขณะทผมอยตรงนผมกไปชวยทเมองปาย เชยงใหม

171

เพชรบรณ ไปชวยผประกอบการทนนในเรองสงแวดลอมและการอยรวมกบชมชนอยางยงยน เพราะผมมองวาประเทศไทยอยสวนไหนเราไปชวยไดหมด ขอใหคณเหนวาเรามประโยชนกบตรงนนกพอ

อกเรองหนงทเปนแรงบนดาลใจคอในหลวง เราเตบโตมา เราดทวมาตลอดกจะเหนพระราชกรณยกจของพระองคทกวน เรารวาตอนนพระองคทรงประชวรอย ตงแตกอนประชวรผมกรสกวาพระองคทรงงานหนกมากแลว ตวผมเองกน�าเรองการทรงงานของพระองคมาใชในชวตประจ�าวนดวย ผมจะมหนงสอทรงงานของในหลวงตดอยในกระเปาตลอดเวลา เวลาทเราคดไมออก เวลาทเราเครยดจนเราหาทางออกไมได เวลาททอแท เรากจะเปดต�าราของพระองคซงจะมค�าพดสนๆ แตถาเราตความออกแลวเขาใจ มนเหมอนธรรมะ...บางครงททอแท ผมดรปในหลวงทรงงาน เขาปาลยน�า พระองคเปนถงพระราชา จะทรงอยอยางสบายๆ กได ไมเหนตองล�าบากขนาดนน แตพระองคกไมเคยหยดทรงงาน แมเวลาประชวร ผมกเหนพระองคเปนตนแบบวาเรากคอคนไทยคนหนงทเกดบนแผนดนน เรายงมแรง มความสามารถ เรายงสามารถชวยเหลอแผนดนได แมจะเปนสวนเลกๆ”

ชายหนมบอกวาเหตการณทพลกชวตของเขานนมองยอนกลบไปแลว เขารสกขอบคณกบเหตการณรายๆ ทมนเกดขนกบตวเขาเอง

“ถามองตอนนผมดใจทมนเกดขน เพราะมนท�าใหเราคดอะไรไดเรวกวาคนอน ถาผมไมลมวนนนผมอาจจะท�างานแบบนแคในระดบหนง ท�าจากการทเหนพระองคทรงงาน แตผมยงไมเหนสจจะวาชวตคอความไมแนนอน เพราะทกวนนการท�างานคอคดแลวท�า

172

เลย แลวตองดวาผลเปนยงไง ถาผดจะแกตรงไหน โดยจะมองวาพรงนไมรเราจะอยไหม ถาพรงนไมอยแลวเรามวแตปลอยใหมนผานไป เรากจะไมไดท�าในสงทคด เรากจะไมไดสรางคนทมาแทนเราได ดงนนผมคดวามนเปนความโชคดบนความโชคราย แมจะผานความเจบปวด ความเวทนา แตเรามองวามนเปนการพลกมมมองของชวต ใหเราหนไปมองอะไรใกลตวมากขน มสต รตวเอง เหนคณคาของชวต และมองชวตแบบไมประมาท”

เสยงแหงความหวงของประธานชมรมรกษล�าน�าเขกดรมเยน เหมอนสายน�าสะอาดทไหลผานอยขางตวเขา สายน�าทเขากรองมลภาวะออกไป ในขณะเดยวกนมนกไดกรองความกลวในวนวานของเขาหลดออกไปดวย

เหลอไวแตความสดใสของชวตทเปยมดวยพลงแหงความสขจากการใหผอนตลอดไป

173

แมจะผานความเจบปวด ความเวทนา แตเรามองวามนเปนการพลกมมมองของชวต ใหเราหนไปมองอะไรใกลตวมากขน มสต รตวเอง เหนคณคาของชวต และมองชวตแบบไมประมาท

174

สฤณ อาชวานนทกล

ผหญงคนนเปนคนเกง

คนเกงมหลายแบบ แบบทเรยนเกงหรอท�างานเกงแลวผคนยกยองในฝมอ กบอกแบบหนงวางานทท�านนสามารถสรางแรงบนดาลใจใหกบผคนไดดวย

สฤณ อาชวานนทกล เปนผหญงเกงทงสองแบบ!

หนงสอทชอวา ‘ผหญงกลงโลก’ จากปลายปากกาของสฤณนนไดรบความสนใจจากคนอานและสอมวลชนอยไมนอย เพราะวาเปนการรวบรวมเรองราวของ 14 สตรทท�างานอยางอดทนและผลงานของพวกเธอนนยงใหญ สรางแรงบนดาลใจใหกบคนทวโลกไดไมแพเรองราวของผชาย เชน เมลนดา เกตส ภรรยาของ บล เกตส เจาพอแหงวงการไอททร�ารวยทสดในโลก แทนทเธอจะนงเสวยสขอยางสบายๆ แตเธอเลอกทจะผลกดนมลนธ ‘บลและเมลนดา เกตส’ เพอทจะชวยเหลอคนยากไรทวโลก และลดทอนปญหาความเหลอมล�าทาง

แรงบนดาลใจจากเศรษฐศาสตร ผ หญงทใชหวใจนน...กลงโลกได

175

สงคมมาอยางยาวนานดวยเมดเงนสวนตวจ�านวนมหาศาล เรองราวของ นาดน กอรดมอร นกเขยนหญงทอทศชวตใหกบงานวรรณกรรมชนดทสะทอนปญหาการเหยยดสผวในแอฟรกาใต จนไดรบความสนใจจากทงนกอานและผคนทวโลกไดอยางนาอศจรรย หรอเรองของ ดร.กฤษณา ไกรสนธ เภสชกรจากเกาะสมย สาวหวรนทคดคนยาตานโรคเอดสเปนครงแรกในโลก ฯลฯ วากนตามจรงแลวชวตของผหญงเหลานเปนมากกวาค�าวาแรงบนดาลใจ เพราะพวกเธอเปลยนแปลงโลกไปในทางทดขนได

“จดรวมกคอบคคลทเราเขยนถงนนตองยงมชวตอย เปนคอนเสปตวาถาเขามชวตอยเรากตดตามเขาตอไปไดเรอยๆ มนนาตนเตนวาในอนาคตเขาจะไปท�าอะไรอก แลวเรากอยากจะน�าเสนอความหลากหลาย เราไมอยากจะเขยนถงแตนกการเมอง ไมเขยนถงแตดารา อยากจะใหเหนวาไมวาคณจะอยสาขาอาชพอะไร คณสรางการเปลยนแปลงไดดวยงานทคณท�า... อยางนอยแนนอนวามผหญงเกงๆ ตงเยอะในโลกทเขาท�างานนาสนใจและมความหมาย เพราะถาเรายงเชอวาในสงคมผชายเปนใหญซงกคงไมจรงแลว แตวาใครกตามโดยเฉพาะผหญงทคดวาเปนเพศออนแอ มกรอบอะไรบางอยางทผหญงจะทะลไปไมได หรอเชอวามงานบางอยางทผหญงท�าไมได ถาไดอานหนงสอเลมนกอาจจะไดฉกคดวามนไมใชอยางนนหรอก” เธอกลาวถงหวใจของหนงสอทเธอเขยน

สฤณคอนกวชาการอสระและอาจารยพเศษทมหาวทยาลยธรรมศาสตร จากท เคยอยากเป นนกเ รยนสายปรชญาและดาราศาสตร แตเธอกเลอกทจะศกษาตอในระดบปรญญาตรดานเศรษฐศาสตรจากมหาวทยาลย Harvard และตอดวยปรญญาโท ดานบรหารธรกจจากมหาวทยาลย New York เธอใชเวลาอยหลายป

176

กบงานวาณชธนกรท Deutsche Bank สาขาฮองกง เคยเปนวาณชธนกรและรองผ อ�านวยการฝายกลยทธองคกรทบรษทหลกทรพยไทยพาณชย และกาวสการเปนกรรมการบรหารของบรษททปรกษาทางการเงนอยาง Hunters Advisory Ltd.

“เศรษฐศาสตรเปนวชาทศกษาแรงจงใจของคน ดวาคนท�าอะไรไปเพราะอะไร เหตผลในการท�าแตละอยางคออะไร...เพราะวาเราอยากรเรองแรงจงใจของคน คดวามนใกลเคยงกบปรชญาในแงการศกษา แตวามนมจดทเอาไปประยกตใชในโลกจรงไดมากกวา” สฤณเลาถงความสนใจในวชาเศรษฐศาสตร และความหลงใหลในการศกษาสภาพสงคมผลกดนใหเธอตดสนใจลาออกจากงานทงหมดเพอหนมาท�างานวจย และเขยนหนงสออยางเตมเวลา

“เศรษฐศาสตรมนเปนวทยาศาสตรแบบบรสทธ ชววทยามนกไมใช การกระท�าของมนษยอาจมกฎธรรมชาตเขามาเกยวของแตไมใชทงหมด เวลาท�าอะไรสกอยางคนอนอาจจะบอกวาไมเหนมเหตผลเลย แตเราท�าเพราะชอบท�า ตวเศรษฐศาสตรเองกพยายามทจะคนหาท�าความเขาใจกบแรงจงใจนน มนจงเปนวชาทเปน กลางมากในการตดสน คอไมไดไปบอกวาคนนท�าอยางน เพราะวาเขาเปนคนเลว หรอวาเขาเปนคนรวย คนจน แตวาพยายามเขาใจสถานการณของคนคนนนกอน เพราะวาหลกเศรษฐศาสตรแกนสารคอเรองของแรงจงใจ เราท�าอะไรกตองมแรงจงใจ อาจจะเปนสงทมเหตผลกได เปนอดมการณทางการเมองกได หรอเปนแคความชอบสวนตว ทงหมดนมผลตอการสรางแรงจงใจทคณท�า เพราะฉะนนเราจงชอบความเปนกลางของวชาเศรษฐศาสตร ทไมไปตดสนวาอะไรถกอะไรผด แตเปนการท�าความเขาใจมากกวา พอท�าความเขาใจ

177

แลวถาเกดเราสามารถทจะพดวาแรงจงใจมนมลกษณะแบบน มนกสามารถน�ามาชวยก�าหนดนโยบายหรอน�าไปแกปญหาตางๆ ในชวตจรงได”

เมอแนวทางแนชด สฤณขยายกรอบความคดของเธอมาสการท�าบลอกสวนตว ‘คนชายขอบ’ หรอ ‘Fringer’ ทรวบรวมบทความ คลปการบรรยายทสะทอนองคความรในดานเศรษฐศาสตร รวมถงวชาในแขนงอนๆ ไดอยางนาประทบใจ จนเธอไดรบการทาบทามใหมาเปนนกเขยนและบรรณาธการใหกบนตยสารออนไลน www.onopen.com

รวมถงหนงสอท เธอเขยนอกหลายเลม เช น ‘ตกน�าไมไหล’ ‘ลองคลนโลกาภวตน: The World is Round’ ‘วชาสดทาย(ทมหาวทยาลยไมไดสอน)’ ‘ทนนยมมชวต ธรกจมหวใจ’ หรอ ‘นายธนาคารเพอคนจน’ ทแปลมาจากหนงสอ ‘Banker to the Poor’ เขยนโดย Muhummad Yunus ฯลฯ งานเขยนหรองานแปลจ�านวนมากของเธอสะทอนใหเหนแงมมทจะใชประโยชนจากโครงสรางของโลกทนนยม เปนการใชวชาเศรษฐศาสตรทท�าใหชวตของผคนดยงขน

“อยางตอนนมเศรษฐศาสตรแขนงใหมๆ ทนาสนใจเยอะแยะ เชน เศรษฐศาสตรความสข ศกษาวาปจจยตางๆ ทสงผลตอความสขของคนคออะไรบาง เศรษฐศาสตรพฤตกรรมซงก�าลงมาแรงมาก คอการดวาพฤตกรรมของคนในชวตประจ�าวนนนมนมเหตมผลแคไหน แลวในสงทมนไมมเหตมผลนนเปนเพราะอะไร เราคาดเดาหรอพยากรณไดไหม เรยกวาพยายามตความ พยายามเขาใจคน หรอเศรษฐศาสตรสงแวดลอมซงอนนกเปนสงทสงคมตองการ

178

น ก เ ศ ร ษ ฐ ศ า ส ต ร ห ล า ย ค น กพยายามคดเครองมอใหมๆ ในการจดการปญหาสงแวดลอม ทจรงกมมานานแลวแตตอนนพฒนาพรมแดนไปไกลมาก เป นการประเมนมลคาระบบนเวศนเพอเอามาคดเปนตนทนใหได”

สฤณมองเหนถงแนวทางท จะน� า วชา เศรษฐศาสตร มาพฒนาสงคมไทย โดยสะทอนผาน

งานวจยทเธอศกษา และหนงสอทเธอเขยน แนวคดเหลานเองทไดรบการกลาวถงกนอยางกวางขวาง

“เรองการเงนชมชนในเมองไทย สองปทผานมาไดไปท�างานวจย ไปดกลมออมทรพยซงในเมองไทยกมหลายลกษณะมาก กลมออมเงนชมชนของไทยเปนสจจะออมทรพย เปนสหกรณ กองทนหมบาน อนนคอนโยบายซงมนมหลากหลายมาก งานวจยของเรากไดเขาไปศกษาด ส�าหรบชาวบานบางกลมเรยกไดวาพวกเขามนวต-กรรมทคดขนมาเอง เปนนวตกรรมเชงกระบวนการ เชน ชาวบานไมมเงนออมเลย มหนสน ท�ายงไงเขาจะเปลยนตวเอง เปลยนชวตได หนลดลงมเงนออมมากขน ตรงนเปนจดทนาสนใจ นวตกรรมแบบนเราเหนเยอะแตวาเวลาทเราไปมองกลมแบบนกจะมองเหนในเชงวาเปนเรองของชมชนเขมแขง ผน�าเกง ชาวบานสามคคกน อะไรตางๆ ผคนกจะไมไดภาพวาโมเดลธรกจของเขาคออะไร เขาอาจจะไมไดเรยกตวเองวานกธรกจ แตการทกจการของเขาสามารถทจะอยรอดไดและ

179

มความยงยนทางการเงนดวย มเงนสะสมไปขยายกจการ อนนคอโมเดลธรกจ ความสนใจกคอท�าอยางไรถงจะเขาใจโมเดลทวานและอธบายใหคนอนเขาใจไดดวย

“เศรษฐศาสตรบอกวาทกอยางไมมอะไรเปนยาวเศษ ทกสงทกอยางในโลกนมตนทน เพราะฉะนนเวลาจะท�าอะไรหรอแกปญหาอะไร กตองดกอนวามทางเลอกอะไรบาง ขอบฟาของเราคออะไร เราจะแกปญหาเรองน�ามทางเลอกกวธ แตละวธมขอดขอเสยอะไร แลวกคอยตดสนใจ ค�าถามคอวาตอนนสงคมไทยมกประเดนทเรามองเหนอยางรอบดาน ทเราเหนทางเลอกอยางรอบดาน เพราะแตละคนกอยในโลกของตวเอง แลวกคาดหวงผวเศษหรอยาวเศษ

ทนนยมมชวต ธรกจมหวใจคอการพยายามทจะดวา ปญหาตางๆ ททนนยมประสบ ถาเปนแบบนไปเรอยๆ บรษททท�าอะไรแบบเดมวายงท�าลายธรรมชาตแลวไมดแลรกษา เสรจแลวกเอาสนคามาขายแลวใชโปรโมชน ใชการตลาดใหคนซอของไปเยอะๆ แลวไมสนใจเรองขยะ ถาเราบอกวาปญหามนใหญ ตอไปบรษทแบบนอาจจะไมยงยน บรษททจะยงยนคอบรษททเกงกวานน แลวบรษททวามนเปนแบบไหน หนาตายงไง ระบบการผลตใหมใชไหมทควรสนใจ ตนทางกบปลายทางทเปนระบบปดคอไมมของเสยเลย ดแลทกคนทมสวนไดสวนเสย แลวในตอนนบรษทดงกลาวอยทไหนบาง อนนคอโจทยของหนงสอทเขยนซงกมโมเดลทนาสนใจเยอะแยะมากมาย พยายามจะเปลยนวธคดในการท�าธรกจ ถานายทนเปลยนวธคดแลวเขาเจงกไมมประโยชนใชไหม เพราะธรกจตองขายใหได ตองอยรอด เพราะฉะนนมนกตองไปดวยกน ถาเราบอกวาธรกจเดยวนตองรบผดชอบ มนตองมรปธรรมใหเหนวารบผดชอบแลวมนดยงไง มนตองใชค�าวา win win บรษทกได ผมสวนไดสวนเสยคนอนกไดดวย”

180

แรงบนดาลใจจากบคคลทเธอชนชมนน มาจากหนงสอเลมลาสดทเธอก�าลงอานอยตอนน Exile on Wall Street: One Analyst’s Fight to Save the Big Banks from Themselves ผลงานจากนกวเคราะหหลกทรพยชอ Mike Mayo

“ไมค มาโย เปนนกวเคราะห หนาทเขาคอประเมนมลคาหนธนาคารวานาซอหรอควรขาย เขาเปนนกวเคราะหทมความอสระมากเปนอนดบตนๆ ของโลก เพราะวากลาทจะออกมาประกาศวา ถาฐานะทางการเงนของธนาคารมนมปญหาหรอไมชอบมาพากล การบรหารไมด เขากจะเขยนอยางชดเจนวาแนะน�าใหนกลงทนขายหน บอกวาผบรหารปจจบนมนไมไหวเลย พดงายๆ วาธนาคารเองกไมคอยชอบ เรองราวของเขาสนกด กลาทจะยนหยดในจดยนของตวเอง หรออยางตอนทเกดวกฤตเศรษฐกจลาสดในป 2010 รฐบาลอเมรกากบสภาคองเกรส ไดมการแตงตงคณะกรรมการมาศกษาวาวกฤตนเกดจากอะไร คณไมค มาโยกเปนนกวเคราะหหลกทรพยคนเดยวทเขาไปใหการ ถอวาเปนจดส�าคญมากทกลาหาญและเปนอสระจรงๆ ซงตอนนคนแบบเขากหายาก เพราะในภาคการเงนเตมไปดวยผลประโยชนทบซอน แลวปญหาในเชงโครงสรางกบดเบอนแรงจงใจของนกวเคราะห ท�าใหจดยนของนกวเคราะหเปลยนไป”

181

สฤณกเปนนกวชาการ นกคด นกเขยนทมความเปนอสระมากเชนเดยวกน เพราะเธอก�าลงท�าในสงทกลาหาญ สงทคดคานกระแสสงคมทนนยมแบบสดโตง เธอไมไดขวางโลก แตก�าลงน�าเสนอทางเลอกในความเปนธรรมของโลกทนนยมอยางมนคงในแนวทาง ถาผหญงในหนงสอทเธอเขยน เปลยนแปลงโลกนไปไดไกลจากความทกขแคไหน

สฤณกก�าลงกลงโลกไปในทางนนอยเชนกน

ธรกจเดยวนตองรบผดชอบ มนตองมรปธรรมใหเหนวารบผดชอบแลวมนดยงไง มนตองใชค�าวา win-win บรษทกได ผมสวนไดสวนเสยคนอนกไดดวย

182

อ�านาจ รตนมณ

ห ล า ย ค น ค ง ไ ด ย น ก นมานกต อนกแลวส�าหรบค�าพดสวยๆ ทแปะป ายไว ตามถนนของนกเดนทาง ถนนแหงความฝนของคนหนมสาวทอยากจะใชชวตตามมโนภาพอนแรงกลาของตนเอง แตในความเปนจรงกมผคนจ�านวนไมนอยททนเดนตอไปบนทางทหวใจเลอกไมไหว เพราะในสถานการณจรงแลวบททดสอบนนหนกหนาสาหสกวาทคด

นกฝนหลายคนเวลาสมหวงหรอผดหวง พวกเขาเหลานนลวนตองการผรบฟง ตองการสถานททจะไดนงพกและตดสนใจวาจะท�าอยางไรตอไป และ ‘รานหนงสอเดนทาง’ ทมเจาของรานอยาง อ�านาจ รตนมณ กเปนหนงในสถานแหงแรงบนดาลใจทคนรกหนงสอ คนมฝนทงหลายเลอกทจะเขามาแบงปนประสบการณสวนตว เพราะอะไรจะดไปกวาการไดพดคยกบคนมฝนเหมอนกนไดอยางถกคอ

เจาของสถานแหงแรงบนดาลใจ

183

เมอ 11 ปทแลวอ�านาจกเปนหนงในคนหน มสาวเหลานน หนมปรญญาตรจากคณะรฐศาสตรสาขาความสมพนธระหวางประเทศ เขามฝน เขาอาย 25 ป และเขาลาออกจากการงานอนมนคงทธนาคารโลก (ธนาคารเพอการบรณะและพฒนาระหวางประเทศ) สาขาประเทศไทย เพอทจะมาเปดรานหนงสอเลกๆ บนถนนพระอาทตยรวมกบ ปโยรจน งามวไลกร แฟนสาวทพรอมจะรวมฝนเคยงขางกน

“พอเขาสวถชวตการท�างานจรงๆ มนไดคนพบวามค�าถามบางอยางทเราเรมถามตวเอง...ถามเพราะอะไร ตองยอนกลบไปไกลวาผมเปนคนตางจงหวด เตบโตและใชชวตวยเดกทปกษใต จงหวดสงขลา แตวามาเรยนทกรงเทพฯ พอเรมใชชวตการท�างานทกรงเทพฯ มนกมภาพเปรยบเทยบของสองสงคมอย ระหวางสงคมตางจงหวดกบสงคมกรงเทพฯ ในชวงวยเรยนเราไมตองดแลเรองคาใชจายเอง เราไมจ�าเปนตองตนเชาทกวน บางทรปแบบวถชวตในสงคมเมองเราอาจจะไมไดเหนเงอนไขในอกดานหนง แตพอเขาสวถชวตการท�างาน ผมเชาอพารตเมนตอยแถวบางพลด ตองเดนทางไปท�างานทถนนวทย ตนเชาขนมาตองนงรถเมลใหไปถงออฟฟศ 8-9 โมงเชา กวาจะกลบบานบางทกมดแลว ออกจากบานกยงไมสวาง เปนแบบนทกวน... อนนมนเปนวถชวตเดยวทดรเปลา ท�าไมตอนทเราอยตางจงหวดสโมงเยนกนงเลนทบานไดแลว ใชเวลากบลกๆ ใชเวลารอทานขาวเยนพรอมหนาพรอมตากน มนเรมมขอเปรยบเทยบอะไรแบบน เกดขนบอยในชวงวยนน...จนกระทงวนหนงเราตอบตวเองวาถาเปนแบบนบอยๆ มนคงตองแกไขแลวละ”

184

ทางแกของชายหน มกคอการทบทวนชวตว าชอบอะไร และอยากท�าอะไรบาง ขอสรปทไดมากคอตวเขาเองผกพนกบถนนพระอาทตย ยานบางล�าพมายาวนานตงแตเมอตอนเรยนทมหาวทยาลยธรรมศาสตร สาขาทาพระจนทร ถนนเสนนกลางวนกเปนถนนวฒนธรรม พอพระอาทตยตกกกลายเปนแหลงทองเทยวยามราตร และเขาไมใชคนชอบเทยวกลางคน ดงนนการเปดรานอาหารทเนนเครองดมมนเมากตดออกไปไดเลย สงทเขาชอบและผกพนมานานกคอการอานหนงสอ เขารจกหนงสอดกวาอยางอน เมอเขาแนใจแลว เงนเกบกอนส�าคญจงถกน�ามาใชเปด ‘รานหนงสอเดนทาง’ เมอป พ.ศ.2545 ทถนนพระอาทตย

“คณโย (ปโยรจน งามวไลกร) เคยพดวาถาเราจะเลก กควรเลกแตลก เลกในแงขนาดแตวาลกในคอนเสปต ลกในความรสก พดใหชดคอการเปนรานหนงสอเฉพาะทางอาจจะยงเปนสงทไมคอยมในตลาดหนงสอเมองไทย ถาอยางนนเราท�ารานหนงสอทเกยวกบการเดนทางดกวา จงเรมตนปแรกของการเปนรานหนงสอเดนทางมาตงแตตอนนน”

อยางทกลาวไปแลววาการท�าตามความฝนอาจไมใชเรองยากทสด แตการอยกบฝนนนใหตลอดรอดฝงมาไดตางหากคอสวนส�าคญ 11 ปของรานหนงสอเดนทาง จากท�าเลถนนพระอาทตยสถนนพระสเมร ชายหนมจากแดนใตพสจนใหเหนแลววาทกสงเปนไปได แตกไมมอะไรไดมาโดยงาย

“สรปไดค�าเดยววาไมมอะไรงาย แตใชวาเปนไปไมได มนไมงาย แตถาเชอวาเปนไปได มนกเปนไปได มนเปนไปไดในลกษณะไหน ตอนนรานอาย 11 ป ผมมองยอนกลบไปแลวเหนภาพชดเจนขน

185

เรายงคยกนอยเลยวา 10 ปแรกมนยากนะ แตดแลวมนจะงายกวา 10 ปหลงจากนดวยซ�าไป มนเปนอยางนน เพราะ 10 ปแรกมนเปนชวงทเราไมรเลยวาจะเจออะไรบาง จะตองท�าอะไรบาง ในแงหนงมนเหนอยแตกสนกกบมน พอมาถงตอนนเราจะรกษาความสนกกบมนยงไงตอ มนกเปนอกเรองหนง”

อ�านาจเลาตอวาในชวงสปแรกของการท�ารานหนงสอ เขาตองเปนคนเฝารานและใหแฟนเปนคนท�างานประจ�า เพอทวาเดอนไหนคาใชจายของรานตดลบจะไดมเงนมาสมทบ ใครจะรวาชนสองของรานทท�าเปนชนดมกาแฟ พอรานปดนนกคอทนอนของชายหนม เพอเขาจะไดดแลรานไดอยางเตมท เพราะรานหนงสอแหงนตองเปดบรการทกวน “ถามวาคนอนรเบองหลงไหม มนกไมจ�าเปนตองบอก แตวานนคอสงทเราตองฝาฟนไปใหได ถามวาอปสรรคมนคออะไร... วากนตามตรงธรกจหนงสอมนเปนธรกจทเราไมสามารถสรางก�าไรไดมากในตวมนเองอยแลว เราเปดรานขนมาแตเราไมใชผผลตหนงสอเอง เราไมไดไปซอผกบงหรอลกชนมาปรงเอง แตวาเราไปรบสงทเขา

186

ผลตส�าเรจแลวมาขาย ซงก�าไรจะไดเทาไหร เขากก�าหนดมาใหเราแลว เราไมสามารถขายในราคาไดมากกวานน แตวาตนทนของเรามนไมไดมาสนใจวานคอธรกจรานหนงสอ เราจายในตนทนทเทากบธรกจอนๆ เทากบรานเหลา รานอาหารทเขาสามารถสรางก�าไรไดมากกวา เพราะฉะนนโครงสรางในตวมนเองกขดแยงกนอยแลว มนจงท�าใหเราตองท�างาน 7 วนตอ 1 สปดาหเปนระยะเวลา 4 ป ค�าถามทตามมาคอนเปนชวตทดรเปลา คณมกจการของตวเองเพอทจะอยในเงอนไขชวตอยางนเหรอ มนยากกตรงนเอง”

ไดใชชวตอยางทฝน แตฝนดกมราคาทตองจาย ทนาเจบปวดคอหลายคนกทนจายไมไหว

“มนไดอยางทฝนแตวามนไมใชชวตทฝน ผมคดวาหลายคนเรมตนแลวอยไมรอดกเพราะตรงนแหละ แตถาถามวาเราอยรอดมาไดยงไง... บางทเราตองยอนไปวาในอดตเราท�าอะไรส�าเรจแลวบาง ลองมองยอนไปดสวาเมอกอนเราเจอปญหาอยางนเราฝาฟนมาไดยงไง ในเมอเราเคยฝาฟนมาได ท�าไมเราจะท�ามนอกครงไมไดเชยวหรอ เมอกอนเราเคยเจอปญหาเรารสกวาไมมทางออก แตสดทายเรากมทางออกใหมนจนได อนนกเปนแคปญหาทใหญกวาเดมเลกนอยเทานนเอง ลองพยายามอกหนอยส ผมชอบคดกบตวเองวาเราตองพยายามใหถงทสด หรอบางทเราคดวาทสดแลว กลองอกนดส มนอาจจะมทสดกวานกไดนะ มนจงน�ามาส 4 ปทอยรอดมาได อยางทเรยกวาคานสายตาผชม เพราะตอนทผมเปดรานปแรก หลายคนทรเงอนไข รอตราคาเชา รสภาพสงคมการอานของเมองไทยจรงๆ มคนฟนธงมากมายวามนอยไมรอดหรอก ผมกรบฟงสงเหลานนเพอมาตรวจสอบ ไมไดยนอยบนพนฐานลอยๆ เรารวาเขามองยงไง แลว

187

เขากพดอยางนนดวยความปรารถนาดจรงๆ แตผมน�าสงเหลานนมาท�าใหตวเองพยายามมากขน เอามาเปนแรงกระตน

“ถามวาคณนอนกบรานกาแฟมา 4 ปไดอยางไร บางคนแมลงสาบไตขนหนา มนคอชวตทคณตองการเหรอ บางทผมรสกวาชวตทดมนอาจไมจ�าเปนตองท�าอยางนนกได แตวาททนมาไดเพราะรสกวาฉนท�าได ผมเชอในทศนคตของการมองโลกในแงด มนท�าใหเราพยายาม ถาเราปกใจเชอตงแตแรกวาฉนท�าไมได เดยวมนกคงไปไมรอด มนจะน�ามาสความรสกหรอการไมพยายามจรงๆ แตพอเรามองโลกอกดาน พลงมนกเกดขนอยเรอยๆ”

เสนแบงระหวางการไดท�างานอยางทฝนกบการหลอกตวเองไปทกวนวาเรายงไหวนน บางครงกบบางคนมนกแทบจะเปนเสนเดยวกน บวกลบคณหารแลวกลบทกขมากกวาสข แตนนไมใชสงทเกดกบอ�านาจ เพราะเขาแนวแนและไมไดท�างานบนความเพอฝน

“ถาเกดท�าแลวมนไมไดกอปญหาใหการใชชวตของเราตองตดขด ผมคดวามนกชดเจนในตวมนเองวามนคอสงทเกดขนจรง สงทเราไดจรงจากการท�าสงเหลานน มนอาจจะดเพอฝนแตผมไมคดวาเปนภาพลวงตา ทกวนนรานหนงสอของเรากไมไดขาดทน แตวากไมไดมก�าไรเยอะ ถาเกดวามนอยในสภาวะตองหาเงนทอนมาโปะตลอดแลวเรายงทนอยกบมนอก แปลวาสงทคณท�าอยตอนนมนอาจจะไมตอบโจทยดานธรกจแลว

“รานหนงสอทเราท�าตอนแรกเราอาจจะมองแควาไดท�าอะไรสกอยางทฉนชอบ แตวาพอผานไปสกระยะหนงผมรสกวามนมคณคาบางอยางเกดขนในตวเราเหมอนกน ไมใชคณคาทยนอยลอยๆ

188188

ผมรสกวาถาเราสามารถบาลานซสองอยางได หนง มตในการด�ารงชวตของเราเอง หมายถงวาท�ารานแลวไมขาดทน มเงนกนขาวได กถอวาผาน สอง ถาท�าแลวมนสรางมลคาอยางอนเพมได ผมเพงคนพบค�านจากลกคาเมอไมกวนกอน เขามองวารานหนงสอเปนธรกจทางวฒนธรรม เปนธรกจอกแบบหนงทไมไดเอาก�าไรสงสดเปนทตง ขณะเดยวกนมนกสรางทนอกแบบหนง ซงธรกจหลายอยางสรางไมได ทนทวากคอความร ผมเชอวาความรเปนสงส�าคญ การทจะท�าใหคนมความรกคอการเอาความรไปใหเขานแหละ รานหนงสอกเปนธรกจลกษณะนน คอการเปดโอกาสใหคนไดเจอสงทมคณคาส�าหรบเขา มนคอตนทนทางสงคมอยางหนง คอวฒนธรรมอยางหนงทเรานาจะสงเสรม มนเปนเรองของมลคากบคณคา ท�าธรกจแลวยดมลคาอยางเดยวกคงตองเอาก�าไรเปนหลก ท�าอะไรกไดทใหก�าไรสงสด แตถายดคณคาบางกตองคดใหมากขน” ชายหนมกลาวดวยแววตาของคนทแนใจแลวในสงทเลอก ตอใหเดมพนสงกวาน เขากจะยอมเสยง เพราะเขารวธทจะเปลยนความเสยงใหเปนความสขได

เหตการณส�าคญทอ�านาจนกถงอยเสมอในชวงทเขาตดสนใจเปดร านหนงสอ นนกคอเมอตอนทเขาเรมท�างานประจ�าในกรงเทพฯ ไดไมนาน เพอนทปกษใตสงการดแตงงานมาให จากนนไมกวนวาทเจาบาวกประสบอบตเหตเสยชวต จากการดแตงงานกลายเปนการดงานศพ “เขาขบมอเตอรไซดออกไปซอของแลวกถกรถชน มนจงน�าไปสความรสกวาชวตคนมนนดเดยวเอง สนมาก จากชวตทเคยคดวายาว เอาเขาจรงมนสามารถพลกผนไดตลอดเวลา คณไมรดวยซ�าวาพรงนจะเกดอะไรขน... แทนทเราจะตองทนกบสงทเราไมชอบ ท�าไมเราไมมาทนกบสงทเราชอบละ ถาสงทเราชอบมนตองใชเวลานานหนอยในการเดนไปสจดทประสบความส�าเรจ ถาคณเรมกาวตอนน 10 ปของคณมนกเรวกวา 10 ปของคนอน”

189

“มหนงสอเลมหนงบอกวาคนเราควรจะใชชวตใหเปนต�านานของตวเอง เราไมไดใชชวตใหเปนต�านานเพอไปคยใหใครฟง แตในชวตของแตละคนกควรจะภมใจในสงทท�ามา ไมใชผานไป 50-60 ปแลวมองยอนกลบไป ฉนไมไดรสกภมใจในสงทฉนท�าเลย ท�าไมตอนนนฉนไมท�าอยางนนะ ผมไมอยากใชชวตอยางนน เพราะชวตมนสน”

ใชแลว ชวตคนนนกนเวลาบนโลกแควบเดยว แตสงทเราไดท�าลงไปขณะทยงมลมหายใจตางหากทจะอยตอไปไดอกนาน สงนนไมจ�าเปนตองยงใหญเสมอไป อาจเปนสงเลกๆ ทเตมเตมจตใจแกผคน ใหพวกเขาไดคด ไดหวเราะกบตวเองอยางมความสขแมในวนทมดหมน

สงเลกๆ ทวาอาจเปนแครานหนงสอสกแหงกได

ผ ม ช อ บ ค ด ก บ ต ว เ อ ง ว า เ ร า ต อ งพยายามใหถงทสด หรอบางทเราคดวาทสดแลว กลองอกนดส มนอาจจะมทสดกวานกไดนะ

190

วลนดา เอยมสอาด

งานประเภทหนงซงอาจจะเปนงานทใครหลายคนไมเคยนกถง นนกคองานทไดเหนความเป นไปของประเทศชาตผ านผน�า การไดมสวนรวมไมมากกนอยส�าหรบการสนบสนนนายกรฐมนตรของประเทศไมวาจะเปนใครกตาม ใหมความพรอมและท�างานเพอประเทศไทยไดอยางไมขาดตกอะไรไป งานทหลายคนไมคนหแตมความส�าคญมากส�าหรบหนาตาของประเทศทจะถกสอออกไป

วลนดา เอยมสะอาด สาววย 30 ป จากส�านกเลขาธการนายกรฐมนตรเปนสวนหนงของผอยเบองหลงงานส�าคญดงกลาว งานในสวนของเธอกคอการประสานงานดานการตางประเทศ (ภมภาคยโรป) ของนายกรฐมนตรและรองนายกรฐมนตร อาท การเดนทางเยอนตางประเทศ การประชมนานาชาต การเขาพบของแขกตางประเทศ การประชมเพอหาทางแกไขปญหาทเกยวของกบการตางประเทศ

คนตวเลกผท�างานเคยงขางนายกรฐมนตร

191

เธอจบปรญญาตรคณะรฐศาสตร ความสมพนธระหวางประเทศ จฬาลงกรณมหาวทยาลย และปรญญาโทดาน MA International Communications จาก University of Leeds ประเทศองกฤษ ความใฝฝนตอนเดกของเธอกคอการไดเดนทางไปรอบโลก หากไมใชการเทยวเลนแตงานทท�านนตองมประโยชนดวย วลนดาสนใจงานทางดานการทตอยแลว เธอจงเลอกเดนมาในเสนทางทชดเจน

“เคยมคนบอกเราวา คนทเรยนแพทย คณสามารถรกษาคนหนงคนได แตรฐศาสตรแมจะรกษาคนหนงคนไมได แตเราดภาพองครวม มองสงคม มองประเทศไปถงประชาคมตางๆ เราจะดแลบคคลในองครวมมากกวา ถงแมผลงานมนจะชากวาจะเหนประโยชนได อาจจะมอปสรรคบางแตมนกสามารถท�าประโยชนใหคนอนไดดวย กเลยคดวามาทางนดกวา”

งานสวนใหญของเธอคอการท�าหนาทเปนหนวยงานกลางทรวบรวมขอมลตางๆ แลวมาประมวลวเคราะห กอนทจะเสนอใหนายกรฐมนตรพจารณาอกทวาจะท�าอยางไรตอไปกบเหตการณตางๆ “งานของเราจะเปนงานเกยวกบดานตางประเทศ ทมโอกาสดแลกคอภมภาคยโรป ดแลหนวยงานตางๆ ไมวาจะเปนเอกชนหรอภาครฐทเกยวของกบยโรปทงหมด ไมวาจะเปนองกฤษ หรอประเทศตางๆ รวมถงภาคเอกชน บรษทตางๆ ทมสญชาตองกฤษหรอยโรปทมปฏสมพนธกบทานนายกฯ เรากเปนหนวยงานกลางทประสานงาน สมมตวามเรองนเขามา เรากมาหาขอมลวามอะไรเพมเตมอกไหมททานนายกฯ จะตองรบทราบและใชในการพจารณางานตอไป”

คนตวเลกผท�างานเคยงขางนายกรฐมนตร

192

ผลงานเดนๆ ของเธอทผานมา กคอการประสานงานการเขารวมการประชมผน�าเอเชย-ยโรป (ASEM) ของนายกรฐมนตรนายสมชาย วงศสวสด และ นายอภสทธ เวชชาชวะ / ประสานงานการเยอนสหราชอาณาจกรของนายกรฐมนตร นายอภสทธ เวชชาชวะ/ ประสานงานการเขาเฝาหารอขอราชการของนายกรฐมนตร (นายอภสทธ เวชชาชวะ และ นางสาวยงลกษณ ชนวตร) กบเจาชายแอน-ดรว ดยกแหงยอรก

“อาเซมเปนการประชมของผน�ายโรปกบเอเชยรวมกนเปนเวทเดยว งานของเรากมหนาทในการจดการประสานงานทงหมด ทงจดทรปทตองเดนทางของทานนายกฯ และคณะผน�าทมาประชม ทพกโรงแรม การเดนทาง อาหาร เอกสารการประชม วาระงานทงหมดวาทานนายกฯ ตองท�าอะไรบาง รวมถงความรวมมอจากหนวยงานทเกยวของ โดยเฉพาะอยางยงกระทรวงการตางประเทศทเขาจะดแลโดยเฉพาะ น�าขอมลมาใหทานนายกฯ ดวยวาเรองนประเทศไทยเรามผลประโยชนอะไรอยางไรบาง เราจะสามารถเจรจาหาความรวมมอกบประเทศทอยในยโรปไดอยางไร แลวกจดก�าหนดการกบผน�าประเทศตางๆ ทเราสามารถเจรจาความรวมมอตอไปได

ลาสดกมโอกาสท�าวาระใหทานนายกฯ ยงลกษณปรกษาราชการกบเจาชายแอนดรว ดยกแหงยอรก ความทาทายคอเจาชายแอนดรวเสดจมาเปนพระราชอาคนตกะสวนพระองคแลวทานกเสดจมาไมบอยนก เรากตองหาโอกาสนท�าใหการเจรจากบทานไดรบผลประโยชนสงสด เพราะวาทานทรงมบทบาทในดานการพฒนาความรวมมอระหวางไทยกบสหราชอาณาจกรดวย แลวเรากไดเปนสวน

193

หนงทมโอกาสเสนอขอมลใหทานนายกรฐมนตร เพอใหทานหยบยกไปใชในการหารอระหวางทงสองฝาย เพราะวาบทสนทนานไมใชจะมผลกระทบแคสองคน ดวยทงสองทานเปนผน�าและมบทบาทสง เรากอยากใหชวงเวลาสนๆ นประเทศชาตไดรบผลประโยชนสงสด”

งานของวลนดาจงแทบจะไมมโอกาสใหกบความผดพลาด แตการท�างานเปนทมกชวยใหทกอยางเดนหนาตอไปไดอยางราบรน ความส�าคญของงานนกคอไมวาจะเปนใครทขนมาด�ารงต�าแหนงนายกรฐมนตรดวยสถานการณทางการเมองแบบไหน จดยนของส�านกเลขาธการนายกรฐมนตรกตองชดเจนในการท�าหนาทสนบสนนนายกฯ ทกคนทกาวเขามา ไมมเลอกขางเลอกขว

“อยตรงนเราจะใกลกบการเมองมาก มผ ใหญบางทานสอนวาถามโอกาสใหท�างาน คณไมไดท�างานเพอคนใดคนหนง คณท�างานเพอประชาชน อยายดตดวาคณท�างานใหใคร ดงนนโดยทตวเราเองเปนขาราชการประจ�า เรามโอกาสไดมองนโยบายหรอผลประโยชนตางๆ ในระยะยาวมากกวา เราไมใชการเมองทเขามาแลวเปลยนไป เรากจะคดและยดหลกอนนดกวา ยดหลกผลประโยชนของประเทศระยะยาว การเมองมกระทบบาง มการเปลยนผาน พอเจานายเปลยนไปแตละทานกจะไมเหมอนกน แตโชคดวานโยบายเกยวกบการตางประเทศ แตละพรรคทเขามาจะไมมการเปลยนแปลงนโยบายระหวางประเทศ เรากจะท�างานงายขน ไมใชเรองอะไรทเปนผลกระทบตอมวลชนทเขาจะมาใชหาเสยงกนได เรามองระยะยาวเกยวกบความสมพนธระหวางประเทศทยงไงกตามถงประเทศจะเปลยนพรรค มนกตองคงความสมพนธระหวางประเทศใหแนนแฟนแลวกขยายตวมากขน”

194

วลนดาบอกวางานของเธอเปรยบเสมอนฟนเฟองเลกๆ ทชวยหมนประเทศชาต โดยเธอมในหลวงเป นแบบอย างว า เราท�างานเ พอประชาชน

“ทท�างานมรปในหลวงตงอยถาเราเหนอยหรอเจออปสรรค ทอแท เราจะทองในใจวาเรามาท�างานเพราะเราเปนข าราชบรพารในพระบาท-สมเดจพระเจาอยหว เรากเลยท�างานได ต อไป และถงแม จะมอะไรมา กระทบจตใจ สงทเราคดไดกคอเราตองท�างานใหดทสดเทาทเราท�าได เพราะถาเราท�าไมด เราจะมาเสยใจทหลง ทองไววาเราตองท�าใหดทสด”

“ในหลวงเปนแรงบนดาลใจในการท�างาน เพราะเทาทเหนตงแตเดกๆ ทานท�างานเพอประชาชน ทานท�างานโดยไมมผลประโยชนอะไรเหมอนนกการเมองตางๆ แตทานกทรงท�า เรามโอกาสเปนขาราชการท�างานในระยะยาวเหมอนทาน เรากอยากใชโอกาสนซงแมมนจะไมมหนาทอะไรมากนก เปนขาราชการตวเลกๆ แตอยางนอยเรากมสทธไดท�า มโอกาสท�าเพอสวนรวม อกอยางคอเราโชคดทมครอบครวและเพอนฝงทสนบสนนตรงน คอนขางเปนแรงบนดาลใจทด”

195

มอย ครงหนงทเธอไดมโอกาสเขาไปรบสายโทรศพทในองคกรของรฐบาลแหงหนง ทใหประชาชนโทรเขามาพดคยวาตองการอะไรหรออยากไดอะไรบาง เธอจงไดสมผสถงความแตกตางทางทศนคตทางการเมองของผคน และความตองการทจะมชวตทดขน

“รสกวามคนอกหลายกลมทตองการอะไรทแตกตางกบเรา แลวเรามโอกาสไหนทจะท�าใหเขาไดบาง ความเปนนโยบายตางประเทศ ชมชน หรอคนหลายคนอาจจะแตกตางกน แตเรากอาจจะชวยเขาได เชน เคยคดวาของราคาแพง พชผกราคาแพง การตางประเทศจะมนโยบายอะไรทจะชวยเขาไดบาง อยางเชนน�าสนคาของเกษตรไทยไปชวยใหมตลาดในตางประเทศมากขน เรากจะใชโอกาสไปท�าใหในสวนนน ครงหนงตอนรบโทรศพทเคยมคณลงโทร.มาบอกวา เขาไดเงนเดอนเดอนละ 400 บาท แตเขาอยไดนะ เรากศรทธาในตวเขา ถามโอกาสท�าใหชวตเขาดขนมนกนาจะด แมเราจะเปนเพยงคนตวเลกๆ กตาม”

คนตวเลกๆ แบบเธอนแหละทจะชวยเปลยนแปลงสงคมนได ขอเพยงแคขนาดหวใจไมเลกตามไปดวยเทานน

เราตองท�างานใหดทสดเทาทเราท�าได เพราะถาเราท�าไมด เราจะมาเสยใจทหลง ทองไววาเราตองท�าใหดทสด

196

เวลาทเราไดยนเรองเมาแลวขบ คนสวนใหญนกถงอะไรบาง?

เรองไกลตวมนคงไมเกดขนกบเราหรอก หรอถาเกดขนมากแคดวงไมด ไปท�าบญชวยได

นพ.แทจรง ศรพานชเมาไม ขบ ขยบสทธผ ใช ถนน

เพราะชวตคนมคาเกนกวาจะสญเสย

นนเปนสงทนายแพทยแทจรง ศรพานช ไดยนมาตลอด 20 ปในการรณรงคเรองการไมดมสราขณะขบรถเพอลดการเกดอบตเหตบนทองถนน แตความเปนจรงแลวสงทผคนเชอนนถกหรอไม

จ�านวนตวเลขผเสยชวตบนทองถนนทลดจ�านวนลงกวา 6,000 คนตอป นคอเรองของดวงใชไหม?

ยอนเหตการณไปเมอป พ.ศ.2535 เมอคณหมอแทจรงยงเปนจกษแพทยทโรงพยาบาลราชวถ และเมอทางกระทรวงสาธารณสขมโครงการเกยวกบเรองอบตเหตจราจร เขากไดเขาไปมสวนรวมในการท�างานนและมองเหนวามเพยงรถจากมลนธตางๆ ทไปรบคนเจบตามจดเกดอบตเหต แตโรงพยาบาลเองกลบไมมรถฉกเฉนทจะไปรบผ บาด

197

นพ.แทจรง ศรพานชเจบเหลานน เขาจงกอตงศนยนเรนทร กระทรวงสาธารณสขขนมา เพอเปนหนวยกชพทจะชวยปฐมพยาบาลและจดสงคนไขมายงโรงพยาบาลอยางถกวธ จากทมประจ�าอยแคโรงพยาบาลราชวถ กไดรบความนยมไปตามโรงพยาบาลทกแหงจนถงปจจบน

“คนทเราไปรบมา 80-90 เปอรเซนต สวนใหญเกดจากอบตเหตรถชน กรณเรองโรคหวใจนอยมากในสมยนน เรากสงเกตวาท�าไมคนทขบรถชนเมามาทงนน เมาแอกนมาเลย เราจงมานงลองท�าสถตด กพบวาสาเหตมาจากอาการเมาทงสน อยางนตายแน ถาไมตดสาเหต มวแตไปรบคนเจบมนไมมทางจบ เหมอนโรคเอดสทผคนไมปองกน ไมใสถงยาง ปลอยใหตนเองเปนเอดสกนมากมาย หมอกรกษาไมไหว มนจงตองปองกนทสาเหต แลวอบตเหตท�าไมเราถงไมปองกนดวยละ”

นนจงเรมเปนทมาของโครงการรณรงค ‘คนรนใหม ดมสราแลวไมขบรถ’ ซงสงคมไทยในตอนนนยงไมเขาใจและมองวาเปนเรองไมจ�าเปน อกทงดจะเกนหนาทของกระทรวงสาธารณสขดวย

“มนไมเหมอนกบโรคไขเลอดออก หมอท�าลายแหลงยง ฉดยา พนควน ซงเปนเรองของกระทรวงสาธารณสข แตพอมาเรองนมนใชหนาทของหมอรเปลา การไมใสหมวกกนนอกหรอขบรถเรว หมอจะไปจบไดยงไง หรอคนกนเหลาเมามนกไมใชเรองของหมอ” จากจดนเองคณหมอแทจรงจงไปขอความรวมมอจากคณด�ารง พฒ-ตาล เจาของหนงสอคสรางคสม และเปนพธกรทมชอเสยงมากในตอนนน นนจงเปนทมาของการกอตง ‘ชมรมเมาไมขบ’ ซงใชเวลาในการท�างานรณรงคอยหลายป จนเรมกอตงเปนมลนธ มคนเขามาท�างานในรปแบบองคกรอยางจรงจง ไมใชใชบรการจตอาสาเหมอน

198

แตกอน และการกาวเขามาของ สสส. (ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ) ทเหนความส�าคญของโครงการตางๆ ทคณหมอแทจรงน�าเสนอมา จนน�าไปสจดเปลยนส�าคญคอการผลกดนโครงการเหลานใหเปนกฎหมาย เชนการไมใหสถานโทรทศนโฆษณาเครองดมแอลกอฮอลในเวลาทก�าหนด ไมใหขายสราในปมน�ามน เปลยนแปลงกฎหมายลงโทษคนเมาแลวขบ ก�าหนดใหมวนงดเหลาเขาพรรษา การจดตงวนงดดมสราแหงชาต และน�าไปสการผลกดนในการตงดานตรวจวดระดบแอลกอฮอลตามทองถนนของเจาหนาทต�ารวจจนส�าเรจ

“เมอกอนไมมโครงการ 7 วนอนตราย เรากคนตวเลขผเสยชวตจากอบตเหตทางรถยนตนบจากวนท 31 ธนวาคมของป กพบวามคนตายในชวงนสงถง 700 คน ผมจงไปคยกบรฐบาลในเรองการรณรงคโครงการ 7 วนอนตราย พยายามรณรงคในชวงวนสงกรานตกบวนปใหม มาถงขณะนคนไทยในระดบหนงรแลววาถาเมาแลวไมควรขบรถ รนะ แตปฏบตรเปลากเปนอกเรองหนง ซงเมอกอนตอนเราไปรณรงคนนชาวบานหวเราะใสเราเลย หมอเอาอะไรมาพด คนไทยกนเหลาทงบานทงเมอง...คอคนกนเหลากกนไป คนขบรถกขบไป แตสองอยางนมนไปดวยกนไมได คณจะกนแลวไมขบรถกเรองของคณ แตทเราเหนแนๆ วาถาคณกนแลวมาขบรถ คณท�าความเดอดรอนใหคนอนนะ ตบไต สมอง เสนเลอด หวใจของคนกนเหลาเราไมเดอดรอนเลย เขาจะกนใหตายกไมเดอดรอน แตถากนแลวมาขบรถ ไตของผม ศรษะผมอาจจะไมเหลอเพราะคณ ตรงนคอเหตผลวาท�าไมเราตองมารณรงคเรองน เพราะเขาไมไดท�าลายแคสขภาพตวเอง”

199

“ส�าคญทสดส�าหรบคนไทย ผมคดวาพวกเขายงมความเชอวาอบตเหตเปนเรองของเวรกรรม เปนเรองของดวง หรอโชคชะตา จะเมาแคไหน ดวงดกไมเปนไร แตถาไมเมาแลวดวงไมดกอาจจะเกดอบตเหตได นคอแนวความคดทเราไดยนมา แตทจรงแลวมนไมใช มนมสาเหตทงนน อยางทพระพทธเจาบอก มนมเหตนเพราะมนมสงนมา กลองดสถาคณขบรถด ขบรถไมเรว ไมดมสรา โอกาสเกดอบตเหตมนกจะนอยลง”

และเหมอนโชคชะตาจะตองการพสจนคณหมอแทจรง

เมอ 5 ปทแลวขณะทเขาและภรรยาก�าลงขบรถยนตกลบบานของคณพอทจงหวดสระบร เปนเวลายามเยนของชวงหลงงานสงกรานตไดไมกวน ทงทใกลจะถงบานแลวแตจ ๆ กมรถเกงสวนบคคลพงเขาชนรถของเขาอยางแรงจนกลงไปกระแทกก�าแพงบาน โชคดทเขาแคกระดกแขนหก แตโชคดกวาทภรรยาบาดเจบไมมาก รถทกอเหตขบหนไปแลวเครองยนตเสยอยไมไกล เขาเดนไปเพอทจะเจรจา และเขาแทบชอกเมอไดเหนกบตาตนเองวาผขบทเดนออกมาจากรถนนมอาการเมาสราอยางหนก

200

ผรเรมโครงการเมาไมขบกลบถกคนเมาขบรถชนเสยเอง ถาไมใชมขตลกรายจากพระเจา กคงเปนบททดสอบครงใหญส�าหรบคณหมอแทจรง ความโกรธทตนและครอบครวบาดเจบหรอทรพยสนเสยหาย เทยบไมไดกบความรสกวาคนทเมาแลวขบรถยงมอยอกมากนก และตวของคณหมอเองกตกอยในต�าแหนงของผใชทองถนนทถกลดรอนสทธจากคนเมา จนน�าไปสการกอตงเครอขาย ‘เหยอเมาแลวขบ’ เพอใหพวกเขาไดรบสทธทพงจะไดจากอบตเหตทเขาเองไมไดเปนผกอ

และคณหมอแทจรงกกาวขนสการเปนกรรมการสทธมนษย-ชนแหงชาต

“ผมท�าเรองสทธความปลอดภยบนทองถนน คนทตายไมไดรบการเหลยวแลชวยเหลอและการรกษาพยาบาล จนมาถงตอนนท�าเรองเมาไมขบ กชวยคนในเรองของสทธทเขาพงจะไดทจะไมโดนคนเมาขบรถชน แตคนไทยไมไดนกวาเรองนเปนเรองของสทธ ถามวาท�าไมไมนก กเพราะคดวาเปนเรองของดวงซวย ในเรองอยางนในประเทศทเขาเจรญแลวหรอทรฐบาลเอาใจใสในชวตและทรพยสนของผ คน เขาถอวาชวตและทรพยสนหรอความปลอดภยในชวตเปนสทธเบองตนทประชาชนตองไดรบ กเหมอนคณเดนอยดๆ แลวมคนมาตหว อยางนต�ารวจตองจดการเลย แมกระทงในกรงเทพฯ ขนสะพานลอยแลวกลวโดนจกยงมกลองแทบทกสะพานลอยคอย สอดสอง เพราะสทธในชวตนนชวตส�าคญทสด”

“รฐบาลตองมองวาคนเมาแลวขบมนเหมอนมลพษ คนเมาคนทไมควรมาขบรถกตองไมมาขบ เทากบวาพวกเขาไมสามารถ

201

ปลอยมลพษออกมาไมได ผมเปรยบเทยบวาการกระท�านคอมลพษในสงคมบนทองถนนของเรา ตองไมปลอยใหมลพษทงหลายลงมาอยกบเรา...

แตใครจะไปการนตคณได ผมรวาสงกรานตนผมจะไมตดเอดส ไมตดยาเสพตดแนนอน ผมดแลตวเองได แตคณอาจตายไดไหมในชวงสงกรานตนบนทองถนน ใครจะกลาการนตใหคณ เราไมมสทธทจะปลอดภยเหรอ เราอยในประเทศนสทธในชวตตองม แลวรฐบาลทเราเลอกมาเขาตองคมครองเราไดในระดบหนงนะ ไมใชวาตายปละหมน อยางนผมถอวาคมครองยงไมด การทเราโดนละเมดสทธมสองทางคอ หนงเขาท�าตวเราตรงๆ เชนตหวเรา ฆาเรา สองคอเจาหนาทไมท�าหนาทของเขาแลวท�าใหเราเสยง อนนถอวาละเมดสทธโดยไมปฏบตตาม เชนไปอยในประเทศหนงต�ารวจแขงขนใชกฎหมายอยางดท�าใหคนเมาไมกลาขบรถ อนนเขาคมครองเราแลวนะ แตถาไปอกประเทศหนงเมามากไมเหนเปนไร ต�ารวจกไมจบ อยางนถอวาต�ารวจไมท�าหนาทนะ ถงจะท�าบางแตไมท�าเตมท ท�าใหสทธในความปลอดภยในชวตของเรามนดอยลงไป อยางนถอวาเปนสทธไหม ถาถามคนไทยสวนใหญอาจจะบอกวาไมเกยว แตส�าหรบผมนนคดวามนใช เพราะฉะนนเมอมาเปนกรรมการสทธมนษยชน ผมจงบอกวาตองท�าเรองความปลอดภยเปนเรองของสทธ ถาเราบอกวามนเปนเรองเวรกรรมทตองวดดวงเอา ถงจะเมายงไงกไมกลวหากดวงดเสยอยาง แตผมวามนไมใช ถาเปนเวรกรรมจรงคนไทยตองรบกรรมมากทสดในโลกเหรอ เปนคนทดวงไมดมากทสดในโลกเหรอ ทงทเคยพดกนวาคนไทยโชคดจะตาย แตพอคดอยางนท�าไมกรรมมนหนกละ ตายปละเปนหมนคน ซงแปลวาคนทจะท�าใหเรามสทธในความปลอดภยบนทองถนนนนยงท�างานไมเตมท”

202

จากคณหมอทรกษาดวงตาแกผคน มาถงตอนนเขากก�าลงรกษาดวงตาของคนในประเทศนอย

ดวงตาขางหนงคอจตส�านกแกผดมสราแลวขบรถ ดวงตาอกขางหนงคอสทธทผใชทองถนนควรจะไดรบ

ถาวนไหนดวงตาคนเปดขนไดพรอมกน

เมอนนเราอาจเหนคณหมอแทจรงไดหยดพกสายตาของตนบาง

ผมท�าเรองสทธความปลอดภยบนทองถนน คนทตายไมไดรบการเหลยวแลชวยเหลอและการรกษาพยาบาล จนมาถงตอนนท�าเรองเมาไมขบ กชวยคนในเรองของสทธทเขาพงจะไดทจะไมโดนคนเมาขบรถชน แตคนไทยไมไดนกวาเรองนเปนเรองของสทธ ถามวาท�าไมไมนก กเพราะคดวาเปนเรองของดวงซวย ในเรองอยางนในประเทศทเขาเจรญแลวหรอทรฐบาลเอาใจใสในชวตและทรพยสนของผคน เขาถอวาชวตและทรพยสนหรอความปลอดภยในชวตเปนสทธเบองตนทประชาชนตองไดรบ

นพ.แทจรง ศรพานช

203

ศรวร แกวกาญจน

ผลตตวหนงสอเพอขบเคลอนสงคม

“นกเขยน คนท�างานศลปะ และสอมวลชน นนจ�าเปนทจะตองมความรมากมายมหาศาล ใชความรสกอยางเดยวมนกไปไดไมไกล เพราะฉะนนเราตองเคลอนไปกบโลกความเปนจรง ต องเคลอนไปกบขาวสารของโลก ทส�าคญคอประวตศาสตร ประวตศาสตรทจะสามารถท�าใหคณเขาใจอนาคตมากขน เขาใจปจจบนมากขน”

ศรวร แกวกาญจน คอนกเขยนเรองสน นกเขยนนวนยาย และกว-นพนธ ทเขาชงซไรตถง 6 ครง เรยกไดวามากทสดในประเทศไทย และเมอป 2550 เขาไดรบรางวลศลปาธร สาขาวรรณศลป ซงเปนรางวลใหญรางวลหนงของประเทศทมอบใหคนท�างานศลปะในแขนงตางๆ ในอดตเขาเคยเปนศลปนท�างานประตมากรรมมากอน แตเพราะรกในการท�างานเขยน และคดวาสงนคอสงทจะสรางความสขใหตวเองรวมถงไดเผยแพรความรจากงานทเขาเขยนใหคนอนไดรบรได เขาจงเลอกเดนทางเสนนมาตลอด 20 ป สงหนงทเขาไดเรยนรจากการท�างานแขนงนคอ คนท�างานศลปะ หรอนกเขยนนน จ�าเปนทจะตองศกษาความรและภมปญญาตางๆ ใหรอบดาน เพอท�าใหงานทตนท�านนมคณคาและมประโยชนตอคนอาน

204

นกเขยนจ�าเปนตองรรอบ และรลก

“นกเขยน คนท�างานศลปะ และสอมวลชน นนจ�าเปนทจะตองมความรมากมายมหาศาล ใชความรสกอยางเดยวมนกไปไดไมไกล เพราะฉะนนเราตองเคลอนไปกบโลกความเปนจรง ตองเคลอนไปกบขาวสารของโลก ทส�าคญคอประวตศาสตร ประวตศาสตรทจะสามารถท�าใหคณเขาใจอนาคตมากขน เขาใจปจจบนมากขน ตอนประมาณป 2536 ผมอานเรองราวทางประวตศาสตรมากจนคนรอบขางคดวา ผมจะเขยนนยายองประวตศาสตร ซงจรงๆ ไมใช ผมแคตองการเขาใจโครงสรางทางสงคม โครงสรางการเมองไทย และตอมาผมกขยายออกไปเปน Southeast Asia คอนกเขยนมนตองเขยนโลกทงโลกแคเปนเอเชยมนกลบไป ตองเขาใจวาการอานประวตศาสตรไมวาจะเปนประวตศาสตรภาคพนทวปไหน โดยตวมนเองแลว จะเชอมโยงกบประวตศาสตรสวนอนๆ ของโลกอยางปฏเสธไมได ทสนกคอความหมายเชงสญลกษณทเกาะเกยวมากบประวตศาสตร แมแตการผลตสรางอตลกษณของรฐชาตแตละรฐชาตกหนไมพนเครองมอทชอวาประวตศาสตร อยางพวกพงศาวดารกสนก หรอบนทกของนกเดนทางในศตวรรษกอนๆ กสนก อยางนอยเรากเหนลกษณะทางกายภาพของโลกในยคประวตศาสตรไดจากหนงสอเหลานนและประวตศาสตรกน�าผมมาสการสนใจเรองชาตพนธวทยา มานษยวทยา ขณะเดยวกนกตดตามความเคลอนไหวของโลกใหมๆ ในฐานะนกเขยนคณไมมสทธละเลยโลกสมยใหม คณตองเคลอนไปกบการโคจรของโลกและผมกไดเรยนรผานทางผลงานของนกวชาการรนใหมจากส�านกตางๆ เมอผมอานประวตศาสตร อานงานวชาการทมนเขมๆ หนกๆ ผมกจะกลบไปอานนทานส�าหรบเดก นทานพนบาน นทานของแอนเดอรสน นทานกรมม นทาน

205

เวตาล นทานสนสกฤต นทานอะไรกไดทอยใกลมอเพอทจะถวงดลกนระหวางโลกของความรและโลกของจนตนาการ เพอทความคดของผมจะไมแขงกระดางเหมอนงานวชาการ และไมเบาหววเหมอนนทาน”

มค�ากลาวทวา ‘ร อะไรใหกระจางแตอยางเดยว ขอใหเชยวชาญเถดจะเกดผล’ ค�ากลาวนขดกบการเปนทงนกเขยน กว และคนท�างานศลปะ ของคณหรอเปลา

“คอมนมองวาเหมอนสงตางๆ ทผมท�า เชน เขยนกว นยาย เรองสน ท�างานศลปะ หรอแตงเพลง มนคองานหลายอยาง แตเอาจรงๆ แลวโดยพนฐานผมถอวามนเปนอยางเดยวกน แตเครองมอทมารองรบความคดเรา เปนเครองมอคนละแบบกน อยางเขยนบทกวกใชเครองมออกแบบนง เขยนเรองสน เขยนนยายกมโครงสราง ในการเลาเรองอกแบบนง จรงๆ มนอนเดยวกน ซงผมไมคดวามนเปนการแยกสวน พนฐานมนกคองานเขยนงานศลปะ “

นอกจากนกเขยนจะสรางสรรคงานเพอใหความรแลว นกเขยนและคนท�างานศลปะสามารถขบเคลอนสงคมเพอใหเกดการพฒนา และเปนกระบอกเสยงของประชาชนไดดวย

“คนเปนนกเขยนควรตงค�าถามตอรฐ เพราะมนมเรองผลประโยชนมาเกยวของ เราควรจะคลางแคลงใจไวกอน ไมวารฐบาลชดไหนในนามของความเปนรฐเราควรจะไมไวเนอเชอใจ เพอจะไดตงค�าถาม เพอจะไดเชกแตกไมใชความคดเชงอคต เพราะวาเราตงค�าถามเพอใหไดค�าตอบ แลวกเพอจะไดมองเหนชดวาประเทศเราจะเคลอนไปอยางไร เปนลกษณะของคนเขยนหนงสอหรอคนทจะ

206

เปนนกคด คนทปรารถนาดตอสงคมตอประเทศ แตแนนอนกอนทคณจะตงค�าถามคณตองมความร ตองเทาทนกบสงทเกดขน”

นกเขยนควรมอดมการณ แตตองเปนอดมการณของความถกตองและมองทกสงอยางเปนกลาง

“อดมการณนนส�าคญ แตเราควรมองดวยวาอดมการณมนถกแฝงฝงมาดวยอยางอนหรอเปลา มนถกโนมนาวมาดวยผลประโยชนอะไรหรอเปลา ซงแนนอนวาโลกทงโลกมนสมพนธกบระบบทนนยม เพราะฉะนนเราตองมอง อดมการณมนกมอยจรง แตเราตองเทาทนดวย ถาอดมการณตองแยกแยะระหวางผลประโยชนกบอดมการณ หรอวาความรกใครหรอชงชงใคร ตองถอดตวเองออกมาใหได ทกวนนสงคมถกท�าใหแตกกระจายไมวานกเขยนไมวานกขาว ทกสวนถกท�าใหแตกกระจายดวยชดอดมการณ มนนาแปลกไหม เพราะเรามอดมการณ แลวท�าใหแตกกนไป หนงเราตองมาตงค�าถามกบอดมการณจรงๆ ซงมนเคลอนมาจาก 3 ทศวรรษกอนแลวเพราะฉะนนมนตองมอะไรทบดๆ เบยวๆ สกอยางหนง ทกคนเรยก

207

รองประชาธปไตย ทกคนเรยกรองอะไรสกอยางทเหมอนวาเปนเรองดๆ กบประเทศ ผมเขาใจไดวา สงครามทกครงกเปนสงครามเรยกรองสนตภาพทงนน แตวายงไงโลกกยงมสงครามอย มนษยกยงตองฆากนอย สงคมไทยตองเรยนรประวตศาสตรทผานมา”

อดมคตในเรองตางๆ ของแตละบคคลมนมผลดและผลเสย

“ทกคนมอดมคตของตนเอง แตเราตองเทาทนกบโลกทมนเคลอนตวไป ไมใชคณกอดอดมคตไวชดเดยวแลวคณกไมเคยสนใจวาโลกมนจะเปนอะไรยงไงเลย เพราะฉะนนผมเชอวานกเขยนทกคนมอดมคต แนนอนวาอดมคตมนตองใชบวกพวงมาดวยกบปญญา แนนอนวาคณตองมปญญาดวย อดมคตอยางเดยวท�าลายทกสงใหวอดวายมาแลว เพราะในประวตศาสตรบอกเราแลววาอดมคตอยางเดยวบางครงกเปนสงทอนตราย เพราะฉะนนกลมนกคดนกเขยนมอดมคตแลวกตองเทาทนความเปนไปของสงคม เปนกลาง นอกจากอยกลางแลวตองใหสตสงคม ใหสตแลวเอาขอมลทงหมดทมอยมาวางแผหรอวามาเปดเผย มาขยายวาสงคมมนก�าลงเปนแบบนนะ แลวท�าทกวถทางเพอใหสตกบสงคม”

ในฐานะเปนนกเขยนทตองศกษาหาความรโดยตลอด ความรวทยาการตางๆ รวมถงวทยาศาสตรนนส�าคญตอการท�างาน แตไมส�าคญเทากบค�าสอนทางพทธศาสนาทเปนหลกส�าคญในทกๆ ศาสตรของการเรยนร

208

“วทยาศาสตรกแคศาสตรทมระบบเหตผลชดหนงซงอธบายสงตางๆ ไดชดเจน และค�าตอบของวทยาศาสตรไมไดหมายถงวาเปนค�าตอบใหมๆ เสมอไป บางทค�าตอบบางอยางมอยแลว แตวทยาศาสตรเพงไปเจอ เพงไปคนพบ เชนค�ากลาวทวาพทธศาสนาเปนวทยาศาสตร จรงๆ แลววทยาศาสตรตางหากทเปนเสยวหนงของพทธศาสนา ค�าตอบหลายอยางพทธศาสนาอธบายมาตงนานแลว แตวทยาศาสตรเพงร พอวทยาศาสตรร วทยาศาสตรกท�าตวกราง

“มนษยในซกโลกเราตดกบดกวาทกรรมของยโรปและอเมรกาอยเสมอ แลวเรากรสกภมใจวาศาสนาพทธเปนวทยาศาสตร เปนความเชอทไมลาหลง จรงๆ แลววทยาศาสตรตางหากทลาหลงพทธศาสนา แตเพราะการปฏบตการของวาทกรรมชดหนงจงท�าใหความเขาใจของเราไขวเขวไป”

ในการท�างานหรอการเรยน ระเบยบวนยคอสงส�าคญทสด

“แมระเบยบวนยของนกเขยนจะไมไดอยในกรอบตายตวเสมอไป แตมนกมรปแบบของระเบยบวนยทเราสรางขน ถาเกดเราไมมระเบยบวนย เราจะไมมงานออกสสงคมไดเลย เพราะฉะนนระเบยบวนยคอสงจ�าเปนในการท�างานเพอใหไดเนองานตามทเราตงใจไว”