การเพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาด ในธรกจรานขายยา : กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน

Increase Inventory In Management And Marketing Planning In Drugs Store : A case of Kapookya Drugs Udonthani

ปวณา ทบภม ปทมา เชอกรงเทพ อจฉรา หาญกลา

รายงานสมมนาการจดการ หลกสตรบรหารธรกจบณฑต คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยขอนแกน

พ.ศ. 2551

การเพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาด

ในธรกจรานขายยา : กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน Increase Inventory In Management And Marketing Planning

In Drugs Store : A case of Kapookya Drugs Udonthani

ปวณา ทบภม ปทมา เชอกรงเทพ อจฉรา หาญกลา

รายงานนเปนสวนหนงของรายวชา 961 493 สมมนาการจดการ หลกสตรบรหารธรกจบณฑต สาขาการจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยขอนแกน

พ.ศ. 2551

ใบรบรองรายงานสมมนาการจดการ

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยขอนแกน หลกสตร

บรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการจดการ

ชอโครงการ : การเพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาด ในธรกจรานขายยา: กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน

ชอผจดท าโครง : นางสาวปวณา ทบภม รหสประจ าตว 483210856-5

นางสาวปทมา เชอกรงเทพ รหสประจ าตว 483210858-1

นางสาวอจฉรา หาญกลา รหสประจ าตว 483210892-1

คณะกรรมการสอบประเมนโครงการ

ผชวยศาสตราจารยอารย นยพนจ

ผชวยศาสตราจารย ดร.นวลฉว แสงชย

อาจารยภทรขวญ พลางาม

อาจารยสกานดา ฟองยอย

อาจารยภทรวด เพมวณชกล

อาจารยทปรกษารายงานการคนควาอสระ

.................................................อาจารยทปรกษา

(อาจารยภทรวด เพมวณชกล)

...................................................ทปรกษาองคกร

(พนตร.ภญ.อนตรตรย ศรกลวงษ)

กตตกรรมประกาศ

การศกษาเรอง “การเพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาดในธรกจรานขายยา : กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน” รายงานฉบบนเสรจส าเรจลลวงไปไดดวยด เพราะไดรบความกรณาอยางสงรวมถงค าแนะน าจากอาจารยภทรวด เพมวณชกล ซงเปนอาจารยทปรกษา และผชวยศาสตราจารยอารย นยพนจ ผชวยศาสตราจารย ดร. นวลฉว แสงชย อาจารยภทรขวญ พลางาม และอาจารย สกานดา ฟองยอย ทปรกษารวมในการศกษาท ารายงานสมมนาในครงน ซงทานอาจารยทกทานไดกรณาสละเวลาใหค าปรกษาและขอเสนอแนะส าหรบการจดท าวจยฉบบนใหเสรจสมบรณ

ขอขอบพระคณ พนตร.ภญ.อนตรตรย ศรกลวงษ ผประกอบการรานกระปกยาทใหความอนเคราะหและใหความรวมมออยางดในการใหรายละเอยดขอมลทเปนเนอหาส าคญในการศกษาวจยครงน รวมทงพนกงานรานกระปกยาทกทานขอขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ ทน

ขอขอบพระคณ คณพอ คณแม และครอบครวของคณะผจดท าทคอยใหความชวยเหลอสนบสนนและเปนก าลงใจทส าคญใหกบผจดท าตลอดระยะเวลาทผานมา และขอขอบพระคณเพอนนกศกษาสาขาการจดการรนท 1 มหาวทยาลยขอนแกนทกคนทใหความชวยเหลอและเปนก าลงใจทดตลอดมา

ปวณา ทบภม

ปทมา เชอกรงเทพ อจฉรา หาญกลา

ปวณา ทบภม, ปทมา เชอกรงเทพ และอจฉรา หาญกลา. การเพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาดในธรกจรานขายยา : กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน. รายงานสมมนาการจดการ สาขาวชาการจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยขอนแกน

อาจารยทปรกษาโครงการ : อาจารยภทรวด เพมวณชกล

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอเพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผน

การตลาดในธรกจรานขายยา : กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน โดยท าการวเคราะหปญหาจากการด าเนนงาน จากการวเคราะหโดยแผนภาพกางปลาพบวารานกระปกยามปญหา 2 ดาน คอ 1) ดานสนคาคงคลง มการจดเกบสนคาไมเปนหมวดหม ยากตอการคนหาและเสยเวลาการใหบรการลกคา รานขาดการบนทกและการตรวจสอบขอมลสนคาคงคลง ไมมการจดระบบหมนเวยนสนคาเขาออก ท าใหเกดปญหาตาง ๆ ตามมา เชน ปญหายาขาดคลงหรอยาคางคลงมากเกนความจ าเปน และยงขาดการวางแผนในการสงซอสนคาทด ท าใหไมทราบจ านวนสนคาคงคลงทหมนเวยนอย 2) ดานการตลาด รานยงขาดการวางแผนกลยทธทางการตลาดและขาดการประชาสมพนธรานท าใหรานยงไมเปนทรจกของลกคากลมเปาหมาย ดงนนจงไดท าการแกไขปญหาโดยน าเครองมอการจดการมาวเคราะหและน าแนวคด 5ส.มาชวยในการจดเกบสนคาทไมเปนหมวดหม ใหดยงขนเพอลดระยะเวลาในการคนหาสนคา น าสตอกการดมาจดการระบบสนคาคงคลง รานมการตรวจนบและจดบนทกสม าเสมอพรอมทงน าหลกการสนคาเขากอนออกกอนมาชวยในระบบหมนเวยนสนคาคงคลง เพอควบคมปรมาณสนคาคงคลงใหมประสทธภาพมากยงขน และมการวางแผนการสงซอทด โดยทราบปรมาณจดสงซอทประหยดสดทสามารถลดคาใชจายดานสนคาคงคลงไดเปนอยางด และดานการตลาดไดวเคราะหสภาพแวดลอมทางการตลาด การแขงขนในธรกจรานขายยา วเคราะหจดแขง จดออน โอกาส อปสรรคของราน และส ารวจภาคสนามจากกลมตวอยาง 400 คน ในเขตเทศบาลนครอดรธาน เพอเปนขอมลในการวางแผนกลยทธทางการตลาด ก าหนดตลาดเปาหมาย วเคราะหพฤตกรรมผบรโภคและการวางแผนการตลาดใหเหมาะสมกบรานกระปกยา โดยมวตถประสงคทางการตลาดเพอเพมยอดขายไมนอยกวา 5% เมอเทยบกบปทผานมา จากการแกไขปญหาดงกลาว ท าใหรานกระปกยามการจดสนคาเปนหมวดหมสามารถลดระยะเวลาในการคนหาสนคาได มการบนทกและตรวจสอบขอมลสนคาคงคลงอยางสม าเสมอ มระบบหมนเวยนสนคา เขากอนออกกอน มระบบการวางแผนในการสงซอทดท าใหสามารถลดคาใชจายดานสนคาคงคลงได และกจกรรมทางการตลาดทชดเจนทท าใหรานสามารถเพมยอดขายบรรลวตถประสงคได

สารบญ

หนา บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 กรอบแนวความคด 3 1.3 วตถประสงค 4 1.4 ขอบเขตของการวจย 4 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4 1.6 นยามศพทเฉพาะ 5

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

2.1 ใบตรวจสอบ (Check Sheet) 6 2.2 แผนผงสาเหตและผล (Cause and Effect Diagram) 7 2.3 แนวความคดเรองหลกการ 5ส. 10 2.4 หลกการแบงหมวดหมและชนดของยา 12 2.5 แนวความคดเรองสนคาคงคลง 12 2.6 สภาพแวดลอมทวไป (General Environment) 16 2.7 การวเคราะห (SWOT Analysis) 18 2.8 การวเคราะหการแขงขนในธรกจโดยใช (Five Forces Model) 19 2.9 การวเคราะหพฤตกรรมผบรโภค 21 2.10 การตลาดตามเปาหมาย (Target marketing หรอ STP marketing) 24 2.11 ทฤษฎสวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix :4Ps) 26 2.12 แนวความคดกลยทธการจดผงรานคาปลก (Store design) 28 2.13 งานวจยทเกยวของ 32

บทท 3 ระเบยบวธการศกษา 3.1 ประชากร 35 3.2 กลมตวอยาง 35 3.3 พนทท าการวจย 36 3.4 ขอบเขตเนอหาทวจย 36 3.5 การเกบรวบรวมขอมลการศกษา 37 3.6 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมการวจย 38 3.7 การวเคราะหขอมลและแปรผลขอมล 38

สารบญ(ตอ)

หนา บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล 4.1 ผลการวเคราะหปญหา 39 4.2 การแกไขปญหาสนคาคงคลง 41 4.3 การแกไขปญหาดานการตลาด 60 4.3.1 การวเคราะหสภาพแวดลอมทวไป 60 4.3.2 การวเคราะหเชงการแขงขน 62 4.3.3 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและภายนอกองคกร 63 4.3.4 การวเคราะหคแขงขน 66 4.3.5 ผลการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม 68 4.3.6 การวเคราะหตลาดตามเปาหมาย 74 4.3.7 แผนกลยทธทางการตลาด 76 บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการศกษา 90 5.2 แผนส ารอง 92 5.3 ขอเสนอแนะ 93

บรรณานกรม 96 ภาคผนวก ภาคผนวก ก แบบสมภาษณผประกอบการ 99

ภาคผนวก ข แบบส ารวจเพอศกษาปญหารานกระปกยา ( Check Sheet) 102 ภาคผนวก ค พนฐานของการก าหนดคแขงขน 105 ภาคผนวก ง ขอมลเศรษฐกจการคาจงหวดอดรธาน 107 ภาคผนวก จ แสดงแผนทรานกระปกยาและคแขงขน 110 ภาคผนวก ฉ รายชอรานขายยาในเขตเทศบาลนครอดรธาน 112

จงหวดอดรธาน ภาคผนวก ช รหสสนคารานกระปกยา 116 ภาคผนวก ซ ตารางแสดงรายการบนทกสนคา (สตอกการด) 118 ภาคผนวก ฌ แบบสอบถาม “แบบสอบถาม “การศกษาพฤตกรรมในการซอผลตภณฑ 127

ของผบรโภคจากรานขายยา ในเขตเทศบาลนครอดรธาน จงหวดอดรธาน”

สารบญ(ตอ)

หนา ภาคผนวก ญ อตราเงนเดอนแรกบรรจตามคณวฒ 131 ภาคผนวก ฎ งบก าไรขาดทนของรานกระปกยา 133 ภาคผนวก ฏ แสดงแนวโนมยอดขายของรานกระปกยา 136 ภาคผนวก ฐ แสดงแนวโนมยอดขายผลตภณฑแตละประเภท 139

ของรานกระปกยา ภาคผนวก ฑ การจดผงรานยา 142 ภาคผนวก ฒ ขอจ ากดในการโฆษณายา 148 ภาคผนวก ณ รานยาคณภาพ 151

ประวตผศกษา 158

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1 แสดงขนตอนกจกรรม 5ส. 11 ตารางท 2 แสดงค าถาม 7 ค าถาม (6W 1H) เพอคนหาค าตอบ 7 ประการ 22 ทเกยวกบพฤตกรรมผบรโภค ตารางท 3 แสดงการก าหนดโควตาในการแจกแบบสอบถามของรานกระปกยาทง 3 สาขา 37 ตารางท 4 แสดงผลการสงเกตการณจบเวลาการคนหาสนคาโดยเฉลย 41 ตารางท 5 แสดงการแบงหนาทความรบผดชอบของพนกงานรานกระปกยา 47 ตารางท 6 ขอมลทใชในการค านวณตวอยางยา 10 รายการ 54 ในการสงซอดวย EOQ Model53 ตารางท 7 ตนทนรวมของตวอยางยา 10 รายการ กอนใช EOQ Model 55 ตารางท 8 ตนทนรวมของตวอยางยา 10 รายการ หลงใช EOQ Model 56 ตารางท 9 มลคาทลดลงดานคาใชจายยาคงคลงของตวอยางยา 10 รายการ 57

เมอใชทฤษฎ EOQ ตารางท 10 รปแบบการค านวณหาปรมาณการสงซอทประหยดทสด 59 ตารางท 11 แสดงปรมาณการสงซอทประหยดและระดบของสนคาคงเหลอทตองท าการสงซอใหม 60 ตารางท 12 แสดงประชากรแยกตามอาย เพศ จงหวดอดรธาน พ.ศ. 2551 60 ตารางท 13 แสดงผลการวเคราะหการแขงขนโดยใช Five forces Model 63 ตารางท 14 แสดงรายชอรานคแขงขนของรานกระปกยา 1 66 ตารางท 15 แสดงจดแขง จดออน ของรานคแขงขนของรานกระปกยา 1 67 ตารางท 16 แสดงรายชอรานคแขงขนของรานกระปกยา 2 67 ตารางท 17 แสดงรายชอรานคแขงขนของรานกระปกยา 3 67 ตารางท 18 แสดงจดแขง จดออน ของรานคแขงขนของรานกระปกยา 3 68 ตารางท 19 แสดงจ านวนและรอยละจากกลมตวอยางจ าแนกตามเพศ อาย การศกษา อาชพ 68 รายไดตอเดอน ตารางท 20 แสดงจ านวนและรอยละจากกลมตวอยางตามพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑจาก 69 รานขายยาในเขตเทศบาลนครอดรธาน ตารางท 21 แสดงจ านวนและรอยละจากกลมตวอยางตามพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑจาก 71 รานกระปกยาในเขตเทศบาลนครอดรธาน ตารางท 22 แสดงหลกเกณฑในการแบงสวนตลาดรานกระปกยา 73 ตารางท 23 แสดงคะแนนสะสมเพอและของรางวล 74

สารบญตาราง(ตอ)

หนา ตารางท 24 แสดงแผนระยะการด าเนนกจกรรมทางตลาด 83ตารางท 25 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงยอดขายของรานกระปกยา 1 84 ตารางท 26 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงยอดขายของรานกระปกยา 2 85 ตารางท 27 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงยอดขายของรานกระปกยา 3 87 ตารางท 28 แสดงการตรวจสอบรายการ Check sheet : กอนด าเนนงาน 89 ตารางท 29 แสดงการตรวจสอบรายการ Check sheet : หลงด าเนนงาน 103 ตารางท 30 รายชอรานขายยาในเขตเทศบาลนครอดรธาน จงหวดอดรธาน 104 ตารางท 31 รหสสนคารานกระปกยา 113 ตารางท 32 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ยาจด 117ตารางท 33 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ยาเรยกหา :ปฎชวนะ 119 ตารางท 34 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ยาเรยกหา :แกปวด 120 ตารางท 35 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ยาเรยกหา :กลมผวหนง 120 ตารางท 36 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ยาเรยกหา :ตา 120 ตารางท 37 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ยาเรยกหา :เกลอแร 121 ตารางท 38 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ยาเรยกหา :ทางเดนอาหาร 121 ตารางท 39 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ยาเรยกหา :ฮอรโมน 121 ตารางท 40 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ยาเรยกหา :หอบหด 122 ตารางท 41 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ยาเรยกหา :แกไอ 122 ตารางท 42 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ยาเรยกหา :ยาน า 123 ตารางท 43 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ยาเรยกหา :อนๆ 123 ตารางท 44 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง อปกรณการแพทย 124 ตารางท 45 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง ผลตภณฑเสรมอาหาร 125 ตารางท 46 แสดงรายการบนทกสนคาคงคลง เครองส าอาง 126 ตารางท 47 แสดงการเปลยนแปลงของยอดขายรายไตรมาสของรานกระปกยา 1 137

ป พ.ศ. 2550-2551 ตารางท 48 แสดงการเปลยนแปลงของยอดขายรายไตรมาสของรานกระปกยา 2 138

ป พ.ศ. 2550-2551 ตารางท 49 แสดงยอดขายผลตภณฑแตละประเภทของรานกระปกยา 1 ป พ.ศ. 2550-2551 140 ตารางท 50 แสดงยอดขายผลตภณฑแตละประเภทของรานกระปกยา 2 ป พ.ศ. 2550-2551 141

สารบญภาพ

หนา ภาพท 1 กรอบแนวความคด 3 ภาพท 2 แสดงตวอยางใบตรวจสอบ Check sheet 7 ภาพท 3 แสดงการจดท าแผนผงสาเหตและผล 9 ภาพท 4 แ สดงเสนระดบหรอจดของสนคาคงคลงซงตองท าการสงซอสนคาใหม 15 ภาพท 5 แสดงภาพประกอบ Five - forces Model 20 ภาพท 6 แสดงการจดผงในลกษณะเสนตรงตามแนวยาว 29 ภาพท 7 แสดงการจดผงในลกษณะทสอดคลองรอบบรรจบ 29 ภาพท 8 การจดท าแผนผงรานคาแบบตาขาย Grid Layout 30 ภาพท 9 การจดแผนผงรานแบบคแขง Racek Layout 30 ภาพท 10 แสดงแผนผงภาพกางปลา 40 ภาพท 11 แสดงการจดผงรานกระปกยาสาขา 1 43 ภาพท 12 แสดงการจดผงรานกระปกยาสาขา 2 44 ภาพท 13 แสดงการจดผงรานกระปกยาสาขา 3 45 ภาพท 14 ตวอยางรายการบนทกสนคาสตอกการดยาเรยกหา :กลมยาปฏชวนะ 48 ภาพท 15 ตวอยางรายการบนทกสนคาสตอกการดยาเรยกหา :กลมยาปฏชวนะ 48

โดยใชทฤษฎ First in First out ภาพท 16 ระบบการบรหารสนคาคงคลงโดยใชทฤษฎ FIFO 49 ภาพท 17 แสดงการจดผงรานกระปกยา 78 ภาพท 18 ใบปลวพรอมคปองสวนลด 80 ภาพท 19 ชดสขภาพพรอมดแลคณ :ชดขาวใส 81 ภาพท 20 ชดสขภาพพรอมดแลคณ :ชดขาวใส ไรรวรอย 81 ภาพท 21 ชดสขภาพพรอมดแลคณ :ชดบ ารงรางกาย 82 ภาพท 22 แผนผงการท างานของคลงสนคากอนปรบปรง 93 ภาพท 23 แผนผงการท างานของคลงสนคาหลงปรบปรง 94 ภาพท 24 แสดงแผนทรานกระปกยาและคแขงขน 111 ภาพท 25 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงของยอดขายรายไตรมาสของรานกระปกยา 1 137 ป พ.ศ. 2550-2551 ภาพท 26 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงของยอดขายรายไตรมาสของรานกระปกยา 2 138 ภาพท 27 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงของยอดขายผลตภณฑแตละประเภทของ 140

รานกระปกยา 1

สารบญภาพ(ตอ) หนา ภาพท 28 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงของยอดขายผลตภณฑแตละประเภทของ 141 รานกระปกยา 2

1

บทท 1 บทน า

1.1กก ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ปจจยสถอวามความส าคญตอการด ารงชวตของมนษย ไดแก อาหาร เครองนงหม ทอยอาศย และยารกษาโรค และเปนทยอมรบโดยทวไปแลววา "ยา" เปนสงทใชในการบ าบด รกษา หรอปองกนโรค จากสดสวนของการกระจายยาในประเทศไทยพบวา สวนใหญยาจะกระจายไปสผบรโภคผานทางโรงพยาบาลของรฐและเอกชนรอยละ 58 และรานขายยากเปนอกแหลงหนงทท าหนาทในการกระจายยาไปสผบรโภค ทมสดสวนสงถงรอยละ 32 (กองควบคมยา . 2544:24) ดงนนรานขายยาจงถอไดวามความส าคญในฐานะทเปนแหลงในการกระจายยา ไปสผบรโภคทส าคญอกแหลงหนง โดยผทท าหนาทในการดแลการกระจายยาดงกลาวกคอ เภสชกรประจ ารานขายยา

รานขายยา ถอไดวาเปนอกทางเลอกส าหรบผบรโภค ทจะหาซอยามารบประทานเพอบรรเทาอาการของโรคตางๆ ผประกอบธรกจรานขายยาตองหากลยทธตางๆมาเพอชวยสงเสรมการขายใหกบราน เพอไมใหยอดขายของรานลดลง พรอมทงในขณะนสภาพการแขงขนทางรานขายยามมาก ไดแก การเปดรานใหม การขยายสาขา เปนตน สภาวะแวดลอม สงคม เศรษฐกจ ตางมการเปลยนแปลงไปอยางชดเจน สงผลใหธรกจตาง ๆ ตองหนกลบมามองหาตวเอง เพอใหมการปรบตว และพฒนาธรกจเพอความอยรอดของธรกจ และธรกจรานขายยากเชนเดยวกน ทตองหนมามองในเรองของมาตรฐานในการใหบรการดานยา และการใหค าปรกษาทางสขภาพทด ใหแกลกคาทเปนผบรโภค

รานกระปกยา เปนรานขายยาแผนปจจบน ตงอยในเขตเทศบาลเมองอดรธาน เปดด าเนนการเมอ พ.ศ. 2549 โดย พนตร.ภญ.อนตรตรย ศรกลวงษ ปจจบนรานกระปกยามทงหมด 3 สาขา ไดแก

รานกระปกยา 1 เลขท 19 / 16 ซอยทองค าอทศ ต าบลหมากแขง อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน

รานกระปกยา 2 ตลาดเรมอดม ลอก I3 ต าบลในเมอง อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน

รานกระปกยา3 (ตรงขามมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน) หองแถวศนยนกศกษาวชาทหาร หองท 10 ถนนทหาร ต าบลหมากแขง อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน

โดยแตละรานนน มผชวยเภสชกรประจ ารานทง 3 ราน รานกระปกยา มหนาทหลก คอ การใหบรการดานยา จดจายและใหค าปรกษาดานยาแกผมารบบรการ จากการด าเนนการทผานมา พบวายอดขายของทางรานมแนวโนมทลดลง และพบปญหาทเกดขนจากการวเคราะหปญหาของรานกระปกยา พบวามปญหาของรานทเกดขน ดงน

1.กกการจดเกบสนคาไมเปนหมวดหม

2.กกไมมการบนทกขอมลสนคาเนองจากขาดการตรวจนบสนคาคงคลง 3.กกไมมการจดระบบหมนเวยนสนคาเขาออก

2

4.กกขาดการวางแผนในการสงซอ 5.กกยอดขายของรานมแนวโนมทลดลง 6.กกขาดการวเคราะหสภาพทางการตลาด คแขงขน ของรานกระปกยา 7.กกขาดการสงเสรมทางดานตลาดและการโฆษณาประชาสมพนธรานกระปกยา

ปญหาทเกดขนดงกลาวขางตน ท าใหเกดการสญเสยขนทงทางตรงและทางออม ไดแก การจดกลมยา จดประเภทยาไมเปนหมวดหม ยากตอการคนหา ยาขาดคลงสนคา ท าใหไมมยาใหบรการแกผทมาใชบรการ เกดผลเสยแกผมารบบรการ สวนทางดานปญหายาหมดอายจะท าใหทางรานสญเสยคาใชจายโดยเปลาประโยชน และทางออมไดแก ปญหายาคางคลงท าใหคาใชจายบางสวนเปนตนทนจมกบยาเหลาน นอกจากนยงตองสญเสยคาใชจายไปกบการเกบรกษายาคางคลง ท าใหมผลกระทบตอยอดขายของทางรานกระปกยา มแนวโนมทลดลง โดยดจากยอดขายทเกดขนในชวงทผานมา ประกอบกบมคแขงขน และขาดการสงเสรมทางการตลาด ดงนน เพอมใหผประกอบธรกจรานยาประสบปญหาทรนแรงจงควรมการศกษาเตรยมความพรอมลวงหนาเพอหาวธบรหารจดการรานยาใหอยรอดได และหาโอกาสในการท าธรกจตอ โดยใหผประกอบการไดมโอกาสขยายหรอปรบเปลยนการบรหารจดการอยางมระบบ มแผนธรกจทชดเจน ปองกนปญหาความลมเหลวในธรกจ

จากปญหาดงกลาวขางตน สามารถแกไขได หากทางราน กระปกยา มการบรหารจดการคลงยาอยางมประสทธภาพและดขนกวาเดม ดงนน กลมผศกษาจงสนใจทจะศกษาในเรอง เรอง การเพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาดในธรกจรานขายยา : กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน ขนเพอเปนขอมลเบองตน และแนวทางแกผประกอบการ พรอมทงหาแนวทาง ในปองกนปญหาทจะเกดตาม

3

1.2dกกรอบแนวความคด

รานกระปกยาขาดขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลง และขาดการวางแผนการตลาด

ดานการบรหารสนคาคงคลง 1.การจดเกบสนคาไมเปนหมวดหม

2.ไมมการบนทกขอมลสนคาเนองจากขาดการตรวจนบสนคาคงคลง 3.ไมมการจดระบบหมนเวยนสนคาเขาออก 4.ขาดการวางแผนการสงซอ

ดานการตลาด 1.มยอดขายลดลง 2.ขาดการวเคราะหสภาพทางการตลาด คแขงขน ของรานกระปกยา 3.ขาดการสงเสรมทางดานตลาดและการโฆษณาประชาสมพนธรานกระปกยา

การเพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาดในธรกจรานกระปกยา

1.น าแนวความคด ระบบ 5ส. มา.ใชจดการสนคาคงคลง 2.ตรวจนบสนคาคงคลง โดยจดท าสตอกการด(Stock Card) 3.ระบบหมนเวยนสนคาเขากอน-ออกกอน(First-in First-out) 4.EOQ ชวยบรหารระบบสนคาคงคลงเพอวางแผนการสงซอและชวยลดคาใชจาย ชวยในการจดหมวดหมสนคา

1.สภาพแวดลอมทวไป 2. สภาพแวดลอมเชงการเขงขน 3. สภาพภายในและภายนอก องคกร 4. การวเคราะหตลาดเปาหมาย 5. แบบสอบถาม

ภาพท 1 แสดงกรอบแนวคดในการศกษา

4

1.3กกวตถประสงค 1.3.1กกเพอบรหารระบบสนคาคงคลงรานกระปกยา ใหสามารถลดปรมาณคาใชจายดานสนคาคงคลง 1.3.2กกเพอวางแผนการจดซอสนคาของรานกระปกยา จงหวดอดรธาน 1.3.3กกเพอการวเคราะหสภาพแวดลอมทางการตลาด คแขงขนในธรกจ 1.3.4กกเพอก าหนดแผนกลยทธการตลาดของรานกระปกยา จงหวดอดรธาน 1.3.5กกเพอเพมยอดขายรานกระปกยา 5% เมอเทยบกบยอดขายปทผานมา

1.4ddขอบเขตและขอจ ากดในการด าเนนงาน

1.4.1กกขอบเขตดานพนท และประชากร การศกษาครงน มขอบเขตดงน 1.4.1.1กกองคกรทศกษา รานกระปกยา จงหวดอดรธาน 1.4.1.2กกผประกอบการและพนกงานรานกระปกยา จงหวดอดรธาน 4 คน 1.4.1.3กกลกคากลมเปาหมายรานกระปกยา เขตเทศบาลนครอดรธาน

1.4.2กกขอบเขตดานเนอหาทท าการศกษา 1.4.2.1กกดานการบรหาร การศกษาทมงจะศกษาเพอเพมขดความสามารถการบรหารงานในธรกจ

รานยาโดยใชทฤษฏทเกยวของเพอประกอบในการวเคราะหคนหาปญหา เพอหาสาเหตของปญหา ก าหนดแนวทางแกไขสนคาคงคลง และการจดการภายในองคกร

1.4.2.2กกดานการตลาด เปนการศกษาถงสภาพตลาดและคแขงขนของรานกระปกยา จงหวดอดรธาน พฤตกรรมผบรโภค ปจจยทมอทธผลตอการตดสนใจเลอกใชบรการรานยา เพอน าไปวางแผนกลยทธทางการตลาดและจดท าแผนการตลาดของรานกระปกยา จงหวดอดรธาน

1.4.3กกขอบเขตดานระยะเวลา เดอนพฤศจกายน 2551 ถง มกราคม 2552

1.5กกประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.5.1 สามารถน าไปใชในการบรหารคลงยาของรานกระปกยา ใหมประสทธภาพมากยงขน เชน

แยกกลมยาลดจ านวนยาคางคลง ลดจ านวนยาหมดอาย เปนตน 1.5.2 สามารถปรบปรงแผนผงรานของรานกระปกยาใหเปนหมวดหมและมความชดเจนมากยงขน 1.5.3 น าขอมลทไดจากการวเคราะหใชในการก าหนดกลยทธทางการตลาด 1.5.4 เพอเพมยอดขายของรานกระปกยา 1.5.5 สามารถขยายฐานลกคาผลตภณฑเสรมอาหารไดเพมมากขน 1.5.6 ใหกลมผศกษาสามารถน าความรทไดรบไปพฒนาและประยกตใช เปนแนวทางในการ

ประกอบอาชพในอนาคต 1.5.7 เปนแนวทางในการเพมขดความสามารถทางการแขงขนในธรกจอนๆ ตอไป

5

1.6กกนยามศพทเฉพาะ 1.6.1กกสนคาคงคลง หมายถง ยาทอยในคลงสนคา 1.6.2กกยาคางคลง หมายถง ยาทไมมการถกน าไปใชนานกวา 6 เดอน 1.6.3กกการบรหารยาคงคลง หมายถง การตดสนใจเกยวกบการเกบรกษายาคงคลงใหมขนาดและ

ประเภทของยาในปรมาณทเหมาะสม โดยจะตองพจารณาถงความสมดลระหวางความตองการของผใชบรการ ตนทน และคาใชจายทเกยวของกบยาคงคลง

1.6.4กกประสทธภาพ หมายถง การใชทรพยากรในการด าเนนงานโดยมสงมงหวงถงผลส าเรจและใชทรพยากรนอยทสดและการด าเนนการเปนไปอยางประหยดไมวาจะเปนระยะเวลา ทรพยากร แรงงาน รวมทงสงตาง ๆ ทตองใชในการด าเนนการนน ๆ ใหเปนผลส าเรจและถกตอง (http://th.wikipedia.orglwiki/)

1.6.5กกหลกเภสชวทยา หมายถง การแบงหมวดหมยาตามวชาทศกษาเกยวกบ “ยา” หรอ “สารเคม” อนๆ ทออกฤทธหรอมผลตอสงมชวต (สวฒน วมลวฒนาวฒน,2547 : 8)

1.6.6กกยา หมายถง วตถทมงหมายส าหรบการใชในการวเคราะห บ าบด บรรเทา รกษาหรอปองกนโรค หรอความเจบปวยของมนษยและสตว (กนษฐา กลอมเกลา, 2542 : 1)

1.6.7กกยาเรยกหา หมายถง ยาทลกคาหรอผปวยทมาซอยานนสามารถบอกชอยาทตองการได โดยอาจจะเปนยาแผนปจจบน ยาสมนไพร หรอยาแผนโบราณ เปนตน

1.6.8กกยาจด หมายถง ยาทลกคาหรอผปวยเดนเขามาทรานยาโดยบอกอาการตาง ๆ ใหกบเภสชกรทราบและเปนผจดหายาให พรอมทงบอกแนะน าถงวธการใชยาอกดวย

1.6.9กกยาตามใบสงแพทย หมายถง ยาทลกคาหรอผปวย น าใบสงแพทยจากโรงพยาบาลหรอคลนก มาซอยาตามรานขายยาแผนปจจบน

1.6.10กผลตภณฑเสรมอาหาร หมายถง ผลตภณฑททานนอกเหนอจากการกนอาหารปกต ซงมสารอาหารหรอสารอนทเปนองคประกอบอยในรปแบบ เมด แคปซล ผง เกลด ของเหลวหรอลกษณะอนซงไมใชรปแบบอาหารปกต แกผบรโภคทคาดหวงประโยชนทางดานสงเสรมสขภาพ

1.6.11กระบบ Frist in Frist out (วธเขากอนออกกอน ) หมายถง สนคาชนใดซอมากอน จะเปนชนทถกขายไปกอน ตนทนของสนคาทขายไดจงเปนของสนคาทซอมากอนชนอนในขณะนน(กตตภม มประดษฐ, 2550 : 44)

1.6.12กแผนการตลาด หมายถง รายละเอยดขนตอนการบรหารกจกรรมทางการตลาดทครอบคลมการวเคราะห การวางแผน การปฏบตตามแผน การควบคม และจะตองท าใหบรรลเปาหมายตามระยะเวลาทก าหนด โดยอยภายใตงบประมาณ ทรพยากร สภาวะแวดลอมทเปนของรานกระปกยา

1.6.13กขดความสามารถ หมายถง บคลกลกษณะหรอการแสดงออกของ พฤตกรรมของพนกงานทกคนในองคการ ทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ ทศนคต ความเชอ และอปนสยของคนในองคการโดยรวม ถาพนกงานทกคนในองคการมขดความสามารถประเภทน กจะมสวนทจะชวยสนบสนนใหองคการบรรลเปาหมายตามวสยทศนได ขดความสามารถชนดนจะถกก าหนดจากวสยทศน พนธกจ เปาหมายหลก หรอกลยทธขององคการ

6

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาเรอง การเพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาดในธรกจรานขายยา : กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน ไดท าการศกษาคนควาถงวรรณกรรมและผลงานวจยทเกยวของและน ามาใชใหเกดประโยชนในการศกษา ซงวรรณกรรมทเกยวของมดงน

2.1กกใบตรวจสอบ(Check Sheet) 2.2กกแผนผงสาเหตและผล (Cause and Effect Diagram)

2.3กกแนวความคดเรองหลกการ 5ส. 2.4กกหลกการแบงหมวดหมและชนดของยา 2.5กกแนวความคดเรองสนคาคงคลง 2.6กกสภาพแวดลอมทวไป (General Environment) 2.7กกการวเคราะห SWOT Analysis 2.8กกการวเคราะหการแขงขนในธรกจโดยใช Five Forces Model 2.9กกการวเคราะหพฤตกรรมผบรโภค 2.10กการตลาดตามเปาหมาย (Target marketing หรอ STP marketing) 2.11กทฤษฎสวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix :4Ps)

2.12กแนวความคดกลยทธการจดผงรานคาปลก (Store design) 2.13กงานวจยทเกยวของ

2.1กกใบตรวจสอบ (Check Sheet) ใบตรวจสอบ (Check Sheet) คอ แบบฟอรม ตาราง แผนภาพ แผนภมเพอใชบนทกขอมลทตองการ

- ออกแบบใบตรวจสอบใหเหมาะกบจดประสงคการใชงาน - ผบนทกสามารถกรอกงาย สะดวก ไมซบซอน เขาใจงาย - ควรใชการมองเหน (Visual) อน ๆ เขาชวย เชน แสดงเปนภาพ ใชส สญลกษณ - ควรใหพนกงานกรอกเองนอยทสด เพราะถายงเขยนมากกมโอกาสผดพลาดมาก (พนกงานความร

นอยตองเรงท างาน, มพนฐาน ตางกน) - มหวขอเดนชดวาใชทกระบวนการใด - วน เดอน ป เวลา ผกรอกขอมล - มพนทใหกรอกพอเพยง - ก าหนดหนวยวดชดเจน

7

ดงนนควรออกแบบใหทกคน ทกระดบการศกษา เขาใจตรงกน ซงโดยทวไปอาจใชใบตรวจสอบเพอจดมงหมายดงน - เพอจดบนทกผลการตรวจวด - เพอบนทกของเสย - เพอแสดงต าแหนงการเกดจดบกพรอง - เพอแสดงสาเหตของความบกพรอง - เพอแสดงสาเหตของความบกพรอง - เพอแสดงสาเหตของความบกพรอง (สนตชย ชวสทธศลป. 2547)

Defect Day

1 2 3 4 A //// / // B /// // //// / C /// //

ภาพท 2 แสดงตวอยางใบตรวจสอบ (Check Sheet) ทมา : สนตชย ชวสทธศลป. 2547, เครองมอคณภาพ 7 ประการ

การประยกตใชแนวคด ไดน าแนวคดใบตรวจสอบ ( Check Sheet) มาชวยในการคนปญหาเบองตนของ

รานกระปกยาเพอหาวธการแกไขปญหาใหเหมาะสม โดยน ามาใชรวมกบการสมภาษณผประกอบการและพนกงานของรานกระปกยา

2.2กกแผนผงสาเหตและผล (Cause and Effect Diagram) แผนผงสาเหตและผล หรอคนเคยกบแผนผงสาเหตและผล ในชอของ “ผงกางปลา ( Fish Bone

Diagram)” เนองจากหนาตาแผนภมมลกษณะคลายปลาทเหลอแตกาง หรออาจรจกในชอของแผนผงอชกาวา (Ishikawa Diagram) คอผงทแสดงความสมพนธระหวางปญหา ( Problem) กบสาเหตทงหมดทเปนไปไดทอาจกอใหเกดปญหานน (Possible Cause) โดยแบงเปนสาเหตหลก สาเหตยอย สาเหตรอง

2.2.1กกวธการสรางแผนผงสาเหตและผลหรอผงกางปลา สงส าคญในการสรางแผนผง คอ ตองท าเปนทม เปนกลม โดยใชขนตอน 6 ขนตอนดงตอไปน 2.2.1.1กกก าหนดประโยคปญหาทหวปลา 2.2.1.2กกก าหนดกลมปจจยทจะท าใหเกดปญหานนๆ 2.2.1.3กกระดมสมองเพอหาสาเหตในแตละปจจย 2.2.1.4กกหาสาเหตหลกของปญหา 2.2.1.5กกจดล าดบความส าคญของสาเหต

8

2.2.1.6กกใชแนวทางการปรบปรงทจ าเปน 2.2.2กกการก าหนดปจจยบนกางปลา

เราสามารถทจะก าหนดกลมปจจยอะไรกได แตตองมนใจวากลมทเราก าหนดไวเปนปจจยนน สามารถทจะชวยใหเราแยกแยะและก าหนดสาเหตตางๆ ไดอยางเปนระบบ และเปนเหตเปนผลโดยสวนมากมกจะใชหลกการ 4M 1E เปนกลมปจจย (Factors) เพอจะน าไปสการแยกแยะสาเหตตางๆ ซง 4M 1E นมาจาก

M - Man คนงาน หรอพนกงาน หรอบคลากร M - Machine เครองจกรหรออปกรณอ านวยความสะดวก M - Material วตถดบหรออะไหล อปกรณอนๆ ทใชในกระบวนการ M - Method กระบวนการท างาน E - Environment อากาศ สถานท ความสวาง และบรรยากาศการ – ท างาน

แตไมไดหมายความวา การก าหนดกางปลาจะตองใช 4M 1E เสมอไป เพราะหากเราไมไดอยใน กระบวนการผลตแลว ปจจยน าเขา ( input) ในกระบวนการกจะเปลยนไป เชน ปจจยการน าเขาเปน 4 P ไดแก Place , Procedure, People และ Policy หรอเปน 4 S Surrounding, Supplier, System และ Skill กได หรออาจจะเปน MILK Management, Information, Leadership, Knowledge กได นอกจากนน หากกลมทใชกางปลามประสบการณในปญหาทเกดขนอยแลว กสามารถทจะก าหนดกลม ปจจยใหมใหเหมาะสมกบปญหาตงแตแรกเลยกได เชนกน

2.2.3กกการก าหนดหวขอปญหาทหวปลา การก าหนดหวขอปญหาควรก าหนดใหชดเจนและมความเปนไปได ซงหากเราก าหนดประโยค

ปญหานไมชดเจนตงแตแรกแลว จะท าใหเราใชเวลามากในการคนหา สาเหต และจะใชเวลานานในการท าผงกางปลา

การก าหนดปญหาทหวปลา เชน อตราของเสย อตราชวโมงการท างานของคนทไมมประสทธภาพ อตราการเกดอบตเหต หรออตราตนทนตอสนคาหนงชน เปนตน ซงจะเหนไดวาควรก าหนดหวขอปญหาเชงลบ

เทคนคการระดมความคดเพอจะไดกางปลาทละเอยดสวยงาม คอ การถาม ท าไม ท าไม ท าไม ในการเขยนแตละกางยอยๆ

9

ภาพท 3 แสดงการจดท าแผนผงสาเหตและผล ทมา : สนตชย ชวสทธศลป. 2547,

เครองมอคณภาพ 7 ประการ

ผงกางปลาประกอบดวยสวนตางๆ ดงตอไปน สวนปญหาหรอผลลพธ (Problem or Effect) ซงจะแสดงอยทหวปลา สวนสาเหต (Causes) จะ

สามารถแยกยอยออกไดอกเปน - ปจจย (Factors) ทสงผลกระทบตอปญหา (หวปลา) - สาเหตหลก - สาเหตยอย

ซงสาเหตของปญหา จะเขยนไวในกางปลาแตละกาง กางยอยเปนสาเหตของกางรองและกาง รองเปนสาเหตของกางหลก เปนตน

หลกการเบองตนของแผนภม กางปลา ( Fishbone Diagram) คอ การใสชอของปญหาทตองการวเคราะห ลงทางดานขวาสดหรอซายสดของแผนภม โดยมเสนหลกตามแนวยาวของกระดกสนหลง จากนนใสชอของปญหายอย ซงเปนสาเหตของปญหาหลก 3 - 6 หวขอ โดยลากเปนเสนกางปลา (Sub-Bone) ท ามมเฉยงจากเสนหลก เสนกางปลาแตละเสนใหใสชอของสงทท าใหเกดปญหานนขนมา ระดบของปญหาสามารถแบงยอยลงไปไดอก ถาปญหานนยงมสาเหตทเปนองคประกอบยอยลงไปอก โดยทวไปมกจะมการแบงระดบของสาเหตยอยลงไปมากทสด 4 – 5 ระดบ เมอมขอมลในแผนภมทสมบรณแลว จะท าใหมองเหนภาพขององคประกอบทงหมด ทจะเปนสาเหตของปญหาทเกดขน

ขอด 1.กกไมตองเสยเวลาแยกความคดตาง ๆ ทกระจดกระจายของแตละสมาชก แผนภมกางปลาจะชวย

รวบรวมความคดของสมาชกในทม

ปจจย

ปจจย ปจจย

ปจจย

ปญหา

สาเหตหลก

สาเหต

สาเหตยอย

สาเหตยอยๆ

สาเหตรอง

กระดกสนหลง

ผลลพธ

10

2.กกท าใหทราบสาเหตหลก ๆ และสาเหตยอย ๆ ของปญหา ท าใหทราบสาเหตทแทจรงของ ปญหา ซงท าใหเราสามารถแกปญหาไดถกวธ ขอเสย

1.กกความคดไมอสระเนองจากมแผนภมกางปลาเปนตวก าหนด ซงความคดของสมาชกในทม

จะมารวมอยทแผนภมกางปลา 2.กกตองอาศยผทมความสามารถสง จงจะสามารถใชแผนภมกางปลาในการระดมความคด

ในการศกษาครงน ไดน าแผนภมกางปลา มาใชในการวเคราะหหาสาเหตหลก และสาเหตยอย ๆ ของปญหาทเกดขนในรานกระปกยา โดยแผนภมกางปลาจะท าใหสามารถมองเหนภาพรวมของปญหาในแงของสาเหตไดอยางชดเจนและมระเบยบเพราะสาเหตตาง ๆ จะถกแบงไวเปนกลมอยางชดเจน

2.3กกแนวความคดเรองหลกการ 5ส. กจกรรม 5ส. (5S) เปนระบบการท ากจกรรมเพอสงเสรมดานคณภาพ ประกอบดวยขนตอนส าคญ 5

ขนตอน ซงมการปฏบตอยางตอเนอง ถอวาเปนการปพนฐานส าหรบการปรบปรงเพอเพมประสทธภาพ เชน ดานการผลต คณภาพตนทน การจดสง ความปลอดภย ขวญก าลงใจ และสภาพแวดลอมในการท างาน เปนตน

การปฏบตกจกรรม 5ส.โดยใหพนกงานมสวนรวมในการใชความคดสรางสรรค ท าใหมการปรบปรงอยางตอเนองและเกดการท างานทสะดวก งายดาย และรวดเรวยงขน เมอท า 5ส. ไปนาน ๆ จะสรางนสยใหเปนคนมระเบยบวนย และรจกรกษาสภาพแวดลอมของสงคมใหนาอย ดงนนเมอมววฒนาการหรอมการน าความรเทคนคใหมๆ มาใชเพอเพมผลผลตกจะท าไดดขนสงผลใหการบรหารงานมประสทธภาพผล ซงจะสงผลตอคณภาพโดยรวมในทสด กจกรรม 5ส.อาจเปรยบเทยบกบ 5S ของญปน โดยแสดงขนตอนตางๆ ดงตารางท 1

11

ตารางท 1 แสดงขนตอนกจกรรม 5ส. ทมา : สรสวด ราชกลชย 2547, การวางแผนและการควบคมการบรหาร

กจกรรม วธการปฏบต วตถประสงคในการปฏบต

สะสาง (SEIRI)

ขจดของทไมไดใชออกจากบรเวณสถานทท างาน โดยทงหรอเกบแยกออกไป

สรางจตส านกของการเปนนกพฒนาหรอผท าความสะอาดดวยตนเอง

สะดวก (SEITON)

จดวางสงของทตองการใหเปนระเบยบมระบบ สะดวกในการหยบใช

สรางจตส านกของการเปนพนกงานหรอนกวางระบบงาน

สะอาด (SEISO)

ตรวจสอบท าความสะอาดเครองจกรอปกรณ และสถานทท างาน เพอขจดขอบกพรองหรอสงสกปรกตางๆ และหมนดแลรกษา

สรางจตส านกของการเปนพนกงาน

สขลกษณะ (SEIKETSU)

การดแลสถานทท างานใหสะอาดปลอดภยตอสขภาพอนามย

สรางจตส านกเรองความปลอดภย

สรางนสย (SHITSUKE)

การสรางสงคมทมวนยและปฏบตตามกฎระเบยบอยางเครงครด

สรางจตส านกความเปนคนทมระเบยบวนยและฝกปฏบตตามกฎเกณฑจนกลายเปนนสย

ขอด

1.กกบรรยากาศและสภาพแวดลอมการท างานดขน 2.กกท าใหสถานทท างานเปนระเบยบเรยบรอย 3.กกพนกงานมขวญและก าลงใจในการท างาน 4.กกสรางจตส านกใหกบพนกงานเพอทจะน าไปสการปรบปรง

ขอเสย 1.กกในการน าไปปฏบตชวงแรก อาจเกดการตอตานจากพนกงาน 2.กกพนกงานไมยอมรบการมหนาทความรบผดชอบทเพมขน

ในการศกษาครงน ไดน าหลกการ 5ส. มาประยกตใชในการปรบปรงระบบสนคาคงคลงของรานกระปกยา เพอใหเกดความสะดวกตอการใชงานและการควบคมดแลมากยงขน โดยหลกการ 5ส. ถอวาเปนสวนหนงของงานประจ า ไมใชเปนการเพมงาน ซงจะท าใหเกดการสรางนสย สรางสภาพแวดลอมการท างานทด

12

2.4กกหลกการแบงหมวดหมและชนดของยา หลกการแบงหมวดหมและชนดของยา ตามหลกเภสชวทยาการเรยกชอยาแตละตวจะประกอบดวยกน 3

ชอ(กนษฐา กลอมเกลา. 2547 : 400) คอ 2.4.1กกชอสามญทางยา (Generic Name) จดเปนชอทส าคญทสด เพราะเปนชอทถกตงเพอเป นมาตรฐาน

ในการสอสาร แทนทจะใชชอทางเคม ซงเปนชอทยาวมากซบซอน นอกจากนยงเปนชอทใชกนทวโลก จะมยกเวนส าหรบยาบางตวเทานน ไดแก Paracetamol ท USA เรยกวา Acetaminophen 4

2.4.2กกชอทางเคม (Chemical Name) เปนชอทตงขนตามระบบวธตงชอทางวทยาศาสต ร จากชอน สามารถแสดงใหเหนวา ยานนมโครงสรางอยางไร ชอนจะเปนชอทยาวมากใชเปนชออางองทางวทยาศาสต ร เชน Ergotamine tartrate มชอทางเคมวา Ergotaman-3',6', 18trione,12'-hydroxy-2'-methyl-5'-(phenyl-methyl)-,(5'(alpha))-,[R-(R*,R*)] 2 ,3dihydroxybutanedioate(2:1)(tartrate).

2.4.3กกชอทางการคา (Trade Name) เปนชอทบรษทผขายตงขนเอง เพอใหเรยกงายและใชในการ โฆษณา โดยผใชยาเรยกหาจะใชชอทางการคาแทน รปแบบของยาอาจแบงไดเปน ชนดตาง ๆ ดงน

2.4.3.1กกกลมยาปฏชวนะ

2.4.3.2กกกลมยาแกปวด แกอกเสบ

2.4.3.3กกกลมยาโรคผวหนง

2.4.3.4กกกลมยาตา 2.4.3.5กกกลมเกลอแรและวตามน 2.4.3.6กกกลมยาระบบทางเดนอาหาร

2.4.3.7กกกลมยาฮอรโมน 2.4.3.8กกกลมยาโรคหอบหด 2.4.3.9กกกลมยาแกไอ 2.4.3.10กกกลมยาน า 2.4.3.11กกกลมอน ๆ ทวไป ในการศกษาครงน ไดน าหลกเภสชวทยา มาใชในการแบงหมวดหมและชนดของยา เพอน าไปใช

ในการจดหมวดหมสนคาของรานกระปกยาใหถกตองตามหลกการดงกลาว

2.5กกแนวความคดเรองสนคาคงคลง 2.5.1กกตนทนสนคาคงคลง (Inventory Costs) ประกอบดวยตนทน 3 สวนดวยกน คอ

2.5.1.1กกตนทนเกบสนคา ( Carrying /Holding Costs) หมายถง คาใชจายในการเกบสนคาซง คาใชจายนจะแปรผนไปตามจ านวนของสนคาและระยะเวลาทเกบสนคา หากเกบสนคาไวนานเทาใดตนทนเกบสนคากจะเพมสงขนเทานน ผด าเนนการตองจดหาเงนทนเพอรองรบคาสนคาทเกบ และคาใชจายอน ๆ เชน

13

สถานทเกบสนคา ตท าความเยน ไฟฟา ยามรกษาการ สนคาเสอมสภาพ สนคาตกรน (ลาสมย) สนคาสญหาย สนคาช ารด เปนตน

2.5.1.2กกตนทนสงสนคา ( Ordering Costs) หมายถง คาใชจายทใชไปในการจดหาสนคา ตนทนสงสนคาจะแปรผนตามจ านวนครงทสง เชน คาขนสงสนคา คาใชจายในการตรวจนบ เปนตน

2.5.1.3กกตนทนจากการขาดสนคา ( Shortage Costs) ตนทนจากการขาดสนคาหรอไมมสนคา จ าหนายเมอลกคาตองการซอ ซงท าใหลกคาเกดความไมพงพอใจ และเสยโอกาสในการขาย 2.5.2กกหนาทของสนคาคงคลง (ประสงค ประณตพลกรง,2543 : 252)

2.5.2.1กกเปนการจดแยกประเภทสนคาอยางเปนหมวดหมและบรหารสนคาคงคลง จะชวยใหสามารถ จดสงสนคาใหแกลกคาไดทนเวลา

2.5.2.2กกท าใหเกดความสมพนธระหวางผขายหรอผมอบกบผผลต และผผลตกบลกคา 2.5.2.3กกไดรบประโยชนจากสวนลด เนองจากโดยทวไปแลวการสงซอสนคา จ านวนมากจะได

ราคาตอหนวยทต าลง 2.5.2.4กกปองกนปญหาจากสภาวะเงนเฟอ และภาวการณขนราคาของสนคา เนองจากมการ

จดเกบสนคาไปคลงตลอดเวลา 2.5.2.5กกปองกนปญหาความไมแนนอนจากการสงมอบ อนเนองมาจากสภาพดนฟา อากาศ

ปญหาดานคณภาพของสนคา หรอปญหา จากแผนกผสงมอบทมคณภาพไมได มาตรฐานและอนๆ 2.5.2.6กกชวยใหงานผลตเปนไปอยางตอเนองไมตดขด ไมมปญหาการขาดแคลน วตถดบ

หรอไมมสนคาคงคลงระหวางผลต เปนตน 2.5.3กกประเภทของสนคาคงคลง (Types of Inventory) แบงไดดงน

2.5.3.1กกสนคาคงคลงทเปนวตถดบ ( Raw Material Inventory) คอ สนคาทซอเขามาเพอ เขาสกระบวนการผลต ซงมความสมพนธโดยตรงกบผสงมอบ ดงนน ควรเลอกผสงมอบทมความแนนอนในเรองคณภาพของผลตภณฑ ปรมาณและความตรงตอเวลาในกาจดสง

2.5.3.2กกสนคาคงคลงระหวางการผลต ( Work-in-Process : (WIP) Inventory) คอ สนคาทผานกระบวนการผลตมาบางแลว แตยงไมเสรจสนครบตามกระบวนการผลต นนคอตองรอเขากระบวนการถดไป เพอครบรอบเวลาของการผลต (Cycle Time)

2.5.3.3กกสนคาคงคลงประเภทอะไหลส าหรบการซอมบ ารง Maintenance/Repair/Operating : (MROS) คอ กลมสนคาประเภทอะไหล และอปกรณทจ าเปนตองมส ารองไวเพองาน สวนบ ารง ทงนเพอปองกนไมใหเกดภาวะอะไหลขาดแคลน หรอหาซอไมไดใน ยามอปกรณช ารดเสยหาย

2.5.3.4กกสนคาคงคลงประเภทสนคาส าเรจรป ( Finished Goods Inventory คอ กลมสนคาทผานกระบวนการผลตขนสดทายแลว มความพรอมทจะสงขายทนท ท าการเกบรกษาเพอส ารองไวขายใหลกคาไดตลอดเวลา และนบวาเปนทรพยสนของบรษท

14

2.5.4กกการบรหารสนคาคงคลง (Inventory Management) เปนการตดสนใจเกยวกบการเกบรกษาสนคาคงคลงใหมขนาดและประเภทของสนคาในปรมาณ

ทเหมาะสม โดยจะตองพจารณาถงความสมดลระหวางความตองการของตลาด ตนทน และคาใชจายทเกยวของกบสนคาคงคลง ซงจะเกยวของกบปจจย 2 ประการ คอ

2.5.4.1กกระดบหรอจดของสนคาคงคลงซงตองท าการสงซอสนคาใหม (Reorder Point) 2.5.4.2กกปรมาณการสงซอทประหยดทสด (Economic Order Quantity)

2.5.5กกEOQ Model (Economic Order Quantity Model) เปนจดทตนทนการเกบรกษา และ ตนทน การสงซอมคาเทากน และตนทนสนคาคงเหลอ

ทงหมดมคาต าสด ซงเปนจ านวนคงทของ ปรมาณในค าสงซอ และอยในนโยบายของจดสงซอ ( Order Point Policies) เปนเทคนคท นยมใชมากทสด เนองจากสามารถท าความเขาใจและน าไปใชไดงาย อยางไรกตาม การน าไป ประยกตใชจะตองอยภายใตสมมตฐาน ดงตอไปน

2.5.5.1กกปรมาณความตองการของลกคา มความแนนอน เกดขนสม าเสมอและมความอสระ 2.5.5.2กกระยะเวลารอคอย ( Lead Time) หรอเวลาระหวางการออกใบสงซอจนกระทงไดรบ

สนคา มความคงทและแนนอน 2.5.5.3กกรอบเวลาของการรบสนคา มความแนนอน เชน ทกวนท 10 ของแตละเดอน 2.5.5.4กกตนทนแปรผนและตนทนคงทมคาคงท 2.5.5.5กกไมมภาวะขาดแคลนสนคาจากผขาย ( Supplier) ตนทนต าสด( Minimizing Costs) เปน

การบรหารทท าใหตนทนการผลตรวมต าทสด ซงเปนวตถประสงคหลกของโมเดล การควบคมสนคาคงเหลอ มความสมพนธโดยตรงกบตนทนการจดเตรยมการผลต (หรอตนทนการสงซอ) และตนทนการเกบรกษา สวนตนทนอน ๆ เชน ราคาสนคานนจดใหเปนตนทนคงท ดงนน หากสามารถลดตนทนการจดเตรยมการผลต (หรอตนทนการสงซอ) และตนทนการเกบรกษาได กจะสามารถท าใหตนทนรวมลดต าลงได

2.5.5.6กกEOQ Model (Economic Order Quantity Model) มขนตอนการค านวณดงน (1)กกค านวณหาตนทนในการสงซอ (2)กกค านวณหาตนทนในการเกบรกษา (3)กกก าหนดใหตนทนการสงซอเทากบตนทนการเกบรกษาเนองจาก ตนทนรวม = ตนทนการสงซอ + ตนทนการเกบรกษา เมอ

dQ

d Total Cost = 0 จะไดคาต าสด

ดงนน ตนทนการสงซอจงเทากบตนทนการเกบรกษา (4)กกแกสมการตามทไดจากขอท 4.5.6.3เพอใหไดปรมาณการสงซอทประหยดทสด

ก าหนดตวแปรตาง ๆ ดงน Q =กกปรมาณการสงซอในแตละครง (หนวย/ครง) Q* = กกปรมาณการสงซอทประหยดทสดในแตละครง (หนวย/ครง) D =กกปรมาณความตองการสนคาตอป (หนวย/ป) S =กกคาใชจายในการสงซอในแตละครง (บาท/ครง)

15

H =กกคาใชจายในการเกบรกษาตอหนวยตอป (บาท/หนวย/ป) W =กกจ านวนวนท างานทงหมด (วน) N =กกจ านวนครงของการสงซอตลอดทงป (ครง/ป) ขนตอนท 1 ตนทนในการสงซอ = S

Q

D ……………. สมการท 1

ขนตอนท 2 ตนทนในการเกบรกษา = HD

2 ……………. สมการท 2

ขนตอนท 3 ตนทนการสงซอ = ตนทนในการเกบรกษา ……………. สมการท 3 S

Q

D = HD

2

ขนตอนท 4 ปรมาณการสงซอทประหยดในแตละครง (Q*) = H

DS2 ……..………สมการท 4

จ านวนการสงซอตลอดทงป (ครง) (N) = *Q

D ……………. สมการท 5

ระยะเวลาระหวางสงซอแตละครง (วน/ครง) T = จ านวนท างานทงหมด (วน) (W) จ านวนครงของการสงซอตลอดทง(ครง)(N)

T = n

w ……………. สมการท 6

Reorder Point (ROP) เปนระดบหรอจดของสนคาคงคลง ซงตองท าการสงซอสนคาใหม

16

ภาพท 4 แสดงเสนระดบหรอจดของสนคาคงคลง ซงตองท าการสงซอใหม ทมา : ประสงค ประณตพลกรงและคนอนๆ. 2543, การบรหารการผลตและการปฏบตการ

สตร การค านวณหาระดบหรอจดของสนคาคงคลงซงตองท าการซอสนคาใหม (ROP)

= อตราความตองการตอวน (d) x ชวงระยะเวลารอคอยของการสงซอ (Lead Time) หมายเหต หากมการเกบสนคาคงคลงเพอความปลอดภย จะไดคา

ROP = dL + SS (SS = สนคาคงคลงเพอความปลอดภย) ระบบสนคาคงคลงทดชวยประหยดคาใชจายในการสงซอแตละครง จดการสนคาคงคลง ดแล เกบ

รกษาสนคาคงคลงใหมขนาดและประเภทของสนคาในปรมาณทเหมาะสม รานกระปกยาสามารถน ามาเปนแนวทางการควบคมการบรหารสนคาคงคลง ทงการควบคมปรมาณและการตรวจนบสนคาคงคลง เพอใหเกดความเปนระเบยบในการท างาน ปองกนการหยดชะงกของการใหบรการ

2.6กกสภาพแวดลอมทวไป (General Environment) การด าเนนธรกจแตละองคการจะมความเกยวของกบสภาพแวดลอมทวไปทมผลกระทบแตกตางกน แต

องคการบางแหงกอาจไดรบผลกระทบจากสภาพแวดลอมทวไปแทบทกเรอง หรอสภาพแวดลอมทวไปบางเรองทมผลกระทบกบองคการ (สรสวด ราชกลชย,2547 : 216-218) ทงนสภาพแวดลอมทวไปประกอบดวย

2.6.1กกประชากรศาสตร (Demographic) ประชากรศาสตร เชน อาย ศาสนา อตราการเกดและอตราการตาย การกระจายตวเชงภมศาสตร

(รวมถงการอพยพหรอการยายถนฐาน) และชวงวยผใหญ( maturity) เปนตน ปจจยเหลานมผลกระทบตอสนคา

Q*

L

อตราการใชสนคา (d) หนวยตอวน = ปรมาณสนคา (หนวย) จ านวนวน (วน)

ระยะเวลา (วน)

จดสงซอใหม

(ROP)

จดรบสนคา จดสงสนคา

ปรมาณสนคาคงคลง (หนวย)

17

และบรการ เพราะหากผใหญมอตราสง สามารถมก าลงซอเพมขน สนคาหรอบรการส าหรบวยนกมโอกาสเพมขน เชน เสอผา การทองเทยว อาหาร รถยนต อปกรณสอสารตางๆ เปนตน

2.6.2กกสงคมและวฒนธรรม (Sociocultural) สงคมและวฒนธรรม เชน ทศนคต คณคาทางวฒนธรรม หรอ ความเชอในสงคม เปนตน

ผลกระทบของปจจยนท าใหความตองการของตลาดมการเปลยนแปลงรสชาต และความพงพอใจของผบรโภคกเปลยนแปลงเชนเดยวกน ตวอยาง ความใสใจในเรองสขภาพและการออกก าลงกายท าใหการบรการหนเขาสอาหารมงสวรต ชวจต และผกปลอดสารพษเพมขน(ซงถอเปนโอกาสของธรกจทตองการเปดตลาดดานชวสขอนามย) แรงงานสตรเขาสภาคธรกจระดบสงยงขน การแพรกระจายตวของสงคม การตานสงเสพตดจากการรณรงคเลกสบบหรหรอเครองดมแอลกอฮอล (ถอเปนโอกาสของธรกจผลตเครองดมประเภทนหากมกระแสตอตานรนแรง) และการหวงใยสภาพแวดลอม(ท าใหบางธรกจตองมกจกรรมสะทอนความรบผดชอบตอสงคมอยางโดดเดนเพอสรางกระแสนยมในตวธรกจ) เปนตน 2.6.3กกการเมองและกฎหมาย (politice and law)

การเมองและกฎหมาย เชนการออกกฎหมายปกปองสงแวดลอมความคดเหน ทางการเมองทขดแยงกน เสถยรภาพคณะรฐบาล กฎหมายกดกนทางการคา เปนตน เปนปจจยทอาจขยายหรอจ ากดเสรภาพการปฏบตงานขององคการได ดงตวอยาง การเปดเสรทางการเงน(ท าใหเกดการแขงขนสง และมคแขงขนมากราย) การสนบสนนวสาหกจขนากกลางหรอขนาดยอม( SMEs) การปฎรปทางการเมองและการเปดเสรดานโทรคมนาคม เปนตน นอกจากเปนปจจยส าคญส าหรบธรกจในอตสาหกรรมของประเทศเดยวกนยงเปนผลกระทบส าคญตอนโยบายการขยายตลาดสตางประเทศในยคโลกาภวตน ซงอาจจถกกดกนทางการคาจากการตงก าแพงภาษอกดวย

2.6.4กกเทคโนโลย (technology) เทคโนโลย เชน เทคโนโลยชวภาพ อนเทอรเนต หนยนต หรอเทคโนโลยล าสมยตางๆ เปนตน ความกาวไกลและรวดเรวของการพฒนาดานเทคโนโลยกอใหเกดผลกระทบอยางมากทสดตอธรกจ ในปจจบน ตวอยาง ความส าเรจในการคดคนนวตกรรมทางชวภาพ ( GMOs) การตดตอซอขายหนดวยระบบ internettrading หรอ online-trading หรอนวตกรรมอนๆ เปนตน การเรยนรอยางตอเนอง และการศกษาพฒนาอยางสม าเสมอจะท าใหกาวทน หรอมโอกาสล าหนาคแขงขนทางธรกจได เพราะเทคโนโลยท าใหเกดสนคาหรอบรการใหม วธการกระบวนการและการจดสงรปแบบใหมดวยทางเลอกใหมๆตลอดจนการเปลยนแปลงสภาพการบรโภคสนคาหรอบรการใหมๆ ดงนน จะกลายเปนปจจยเตบโตของธรกจทยงมกรอบแนวคดแบบดงเดม และไมมกระบวนทศนชดเจน 2.6.5กกเศรษฐกจ (economics)

เศรษฐกจ เชน อตราดอกเบย อตราแลกเปลยน อตราเงนเพอ รายไดประชาชาต ดล การคา งบประมาณขาดดลหรอเกนดล เปนตน เงอนไขทางเศรษฐกจมผลกระทบทงในระดบทองถน( local) และระดบสากล ( global) ตวอยาง การขนอตราดอกเบย ท าใหตนทนทางธรกจสงขน หรอรายไดประชาชาต ( GNP) ทลดลง ท าใหก าลงซอของผบรโภคถกตงสมมตฐานวาจะลดลงไปดวย เปนตน ประเดนส าคญทางเศรษฐกจซงถกน ามาวเคราะหผลกระทบมากทสดคอ การขาดดล งบประมาณและดลการคา ซงมผลทงสรางโอกาสและ

18

กอใหเกดปญหาหรออปสรรค เพราะในกรณเศรษฐกจอยในทศทางสงขน ความตองการซอ เงนทน การขยายธรกจ สามารถท าไดสะดวก แตในกรณเศรษฐกจตกต า อตราการวางงาน ขาดทนสทธสะสม และไมมก าลงซอในตลาด จะท าใหธรกจอยในสภาวะซบเซา ดงนน ผบรหารตองตรวจสอบการเปลยนแปลงของปจจยเศรษฐกจ และดชนวดตางๆ อยางตอเนองเพอลดอปสรรคและหาทางแสวงโอกาส บางครงตองมการคาดคะเนหรอพยากรณแนวโนมเศรษฐกจเพอรองรบสถานการณในอนาคตอกดวย

2.6.6กกสภาพแวดลอมระดบสากล (global) ปจจบนโลกไรพรมแดน การสอสารและการท าธรกรรมตางๆ เกดขนไดกวางไกล ทวโลก อยาง

รวดเรว และมการแขงขนสง ดงนน การวเคราะหสภาพแวดลอมทวไปจงครอบคลมถงสภาพแวดลอมในระดบสากลดวย เชน ปญหาหนสนของกองทนการเงนระหวางประเทศ( IMF) การลมสลายของระบบคอมมวนสต พนธกจทางธรกจ และการควบรวบกจการ หรอการครอบง ากจการ เปนตน นอกจากนยงตองพจารณาปจจยระดบสากล เชน EU (European Union) OPEC (Organization of Petroleum Exporting Countries) ASEAN (Association of South East Asian Nations) เปนตน การก าหนดทศทางของแตละกลมการคาเหลานมผลกระทบตอธรกจอยางหลกเลยงไมได บางอยางเปนผลกระทบทางตรง เชน การเคลอนยายวฒนธรรม และเทคโนโลย การแลกเปลยนนวตกรรม ทศนคต และความพงพอใจของลกคาและพนกงานทเปลยนแปลงไป เปนตน ผบรหารตองวเคราะหปจจยเหลานอยางสขมรอบคอบดวยความระมดระวงและมวสยทศน คดกวางไกลและพยายามไปใหถงจดมงหมาย เพอความส าเรจตามเปาหมายทก าหนดไว

การวเคราะหสภาพแวดลอมทวไปน ท าใหทราบเกยวกบปจจยทสงผลกระทบตอการด าเนนธรกจ ซงจากการวเคราะหดงกลาวจะท าใหทราบถงแนวทางเตรยมวางแผนในสวนตาง ๆ ตอไปได เชน การวางแผนทางการตลาด การวางกลยทธของราน ซงมประโยชนตอธรกจรานกระปกยาในการปรบตวตอสภาวะการเปลยนแปลงได

2.7กกการวเคราะห SWOT Analysis SWOT Analysis เปนการวเคราะหปจจยหรอสงทมผลกระทบตอสภาพแวดลอมภายในและภายนอกท

เกดขนขององคกร หรอผลตภณฑ โดยแบงสวนตางไดดงน Strength (จดแขง ) Weakness(จดออน ) Opportunity(โอกาส) และThreat( อปสรรค ) ของบรษทหรอผลตภณฑหนง ซง SWOT ไดรบอทธพลจากสงแวดลอมการตลาดมรายละเอยดดงน (ศรวรรณ เสรรตนและคณะ,2547 : 116)

2.7.1กกการวเคราะหจดแขง (Strength) เปนการพจารณาขอดทมอยของบรษท เชน จดแขงของผลตภณฑ หรอ 4P’S ของบรษทโดย

พจารณาจากสงแวดลอมภายในบรษท การวเคราะหจดแขงจงพจารณาจาก 4P’S ฐานะการเงน ความแขงแกรงดานการผลต บคลากร หรอชอเสยงของบรษท

2.7.2กกการวเคราะหจดออน (Weakness) เปนการพจารณาจดออนทมอยของบรษท เชน ขอเสยของผลตภณฑ รวมถง 4P’S ของบรษท

ปญหาทเกดจากสงแวดลอมภายในบรษท เชน ฐานะการเงนทไมด คณภาพของผลตภณฑม ปญหา ภาพพจน และชอเสยงของบรษทเปนตน

19

2.7.3กกการวเคราะหโอกาส (Opportunity) เปนการพจารณาขอไดเปรยบหรอปจจยทเอออ านวยใหเกดโอกาสหรอประโยชนตอบรษท โดยพจารณาจากสงแวดลอมภายนอก ไดแก ลกคาผขายปจจยการผลตคแขง รวมถงสงแวดลอมมหภาค เชน เศรษฐกจมอตราการขยายตวสงท าใหเกดโอกาสขยายตวของธรกจ

2.7.4กกการวเคราะหอปสรรค (Threat ) เปนขอเสยเปรยบ หรอปญหาทอาจท าใหบรษทประสบกบปญหา เนองมาจากสภาพแวดลอม

ภายนอก ไดแก สภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ และประชากรศาสตร เทคโนโลย วฒนธรรม การเมอง อตราดอกเบย เปนตน (ศรวรรณ เสรรตนและคณะ,2547 : 116)

ในการศกษาครงน ไดน า SWOT Analysis มาใชในการวเคราะหสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกขององคกรทใชในการศกษา เพราะการวเคราะหจดแขง จดออน และอปสรรคของกจการ เปนขนตอนแรกของการบรหารการตลาด เพอน ามาใชเปนพนฐานในการก าหนดกลยทธการตลาดเพราะการท า SWOT จะชวยใหทนสถานการณ และมการเตรยมความพรอมกบการปรบเปลยนของสภาพแวดลอม บางครงเมอโอกาสมาถง องคกรจะไดเกบเกยวผลประโยชนไดทนและเตมท หรอ ถาเรารวาแนวโนมจะมปญหาอปสรรคอะไรเกดขนกบองคกร เราจะไดมการเตรยมตวรบมอ ผอนสถานการณทเลวรายใหบรรเทาลงได และเพอน ามาใชเปนขอมลประกอบก าหนดวตถประสงค นโยบายและกลยทธของกจการ

2.8กกการวเคราะหการแขงขนในธรกจโดยใช (Five Forces Model) Five Forces Model ของ Michael E. Potter ไดอธบายถงองคประกอบหลก 5 ประการของสภาพแวดลอม

เชงการแขงขนทมผลกระทบตอการบรหารกจการ คอ 2.8.1กกคแขงรายเดมในธรกจ

หลาย ๆ อตสาหกรรมทอยในระบบเศรษฐกจแบบเสร ยอมมการแขงขนกนสง เชน การแขงขนในดานราคา การน าเสนอผลตภณฑใหม การสรางความแตกตางในตวผลตภณฑ ความเขมขนของภาวการณแขงขนจะมมากนอยเพยงใดยอมเปนผลจากปฏกรยาของปจจย จ านวนคแขงขนในตลาดนน ๆ ความเจรญเตบโตของตลาดตนทนคงททสง และสนคาหรอบรการไมมความแตกตางกนหรอไมมตนทนในการเปลยนแปลง

2.8.2กกอปสรรคทเกดจากคแขงขนรายใหม คแขงขนรายใหมทมศกยภาพสงเมอเขาสอตสาหกรรมใด ยอมมผลกระทบตอการด าเนนงานของ

ผประกอบการรายเดม ทงนเพราะคแขงรายใหมไดเขามาพรอมกบก าลงการผลตทเหนอกวาและศกยภาพในการแยงชงสวนแบงการตลาด ( Market Share) ของผประกอบการรายเดมแตมอปสรรคทส าคญหลายประการทปดกนคแขงขนรายใหมไมใหเขาสตลาด เชน การประหยดตนทนตอหนวยเมอมปรมาณทมาก การสรางความแตกตางในตวผลตภณฑ ตนทนทเกดจากความเปลยนแปลง ความตองการเงนทน การสรางชองทางการจดจ าหนาย เปนตน

2.8.3กกอ านาจตอรองจากลกคาหรอผซอ ผซอสนคาหรอบรการในอตสาหกรรม อาจใชอ านาจตอรองกบผประกอบการไดหลายวธ เชน

การขอลดสนคาหรอบรการ การลดปรมาณการซอสนคาจากอตสาหกรรมนน ๆ เปนตน ปจจยทจะท าใหผซอม

20

อ านาจตอรองมหลายประการ เชน การซอในปรมาณทมาก กลมผซอมกรวมตวกนเพอสรางอ านาจตอรองสนคาหรอบรการของซพพลายเออรไมมความแตกตาง และผซอมความร มขอมลขาวสารเกยวกบโครงสรางตนทนของซพพลายเออร

2.8.4กกอ านาจตอรองของซพพลายเออรหรอผขายปจจยการผลต อาจมผลกระทบตอศกยภาพการท าก าไรของกจการไดหลายแนวทาง คอการขนราคาสนคาทเปน

ชนสวนประกอบหรอวตถดบ การลดคณภาพของสนคาหรอบรการทน าเสนอตอลกคาในอตสาหกรรมนนสถานการณทท าใหเกดอ านาจตอรองส าหรบซพพลายเออรมหลายประการ เชน มซพพลายเออรนอยราย หาสนคาทดแทนไดยากหรอไมมสนคาทดแทน ความส าคญของสนคาหรอบรการของซพพลายเออรทมตอผซอ ซพพลายเออรสรางความแตกตางในตวผลตภณฑสงหรอการเปลยนซพพลายเออรกอใหเกดตนทนทสง

2.8.5กกอปสรรคทเกดจากสนคาทดแทน การมสนคาทดแทนยอมกอใหเกดผลกระทบตอตวสนคาทขายอยเดมในตลาด ทงนเพราะหาก

ผบรโภคไดท าการเปรยบเทยบราคาสนคา จะเหนไดวา สนคาทดแทนมราคาทถกกวามาก ดงนน การทจะแขงขนกบสนคาทดแทนไดตองพยายามสรางความแตกตางในตวผลตภณฑ รกษาคณภาพ เพมคณคาในตวผลตภณฑและสรางภาพพจนทดอยางตอเนอง

ภาพท 5 แสดงภาพประกอบการวเคราะห 5’ Force Model ทมา : ดดแปลงมาจาก Five Force Model ของ Michael E.Potter .2004

ในการศกษาครงนไดน า Five Force Model มาใชในการวเคราะหสภาวะแวดลอมของอตสาหกรรมราน

กระปกยา ในเขตเทศบาลนครอดรธาน จงหวดอดรธาน เพอศกษาสภาวะการแขงขนของทงคแขงขนรายเดม

2.คแขงขนทเขามาใหม

1

5.ผซอ 4.ผขายปจจยการผลต

3.สนคาทดแทน

1.คแขงขนรายเดมในธรกจ

21

และคแขงขนรายใหม อ านาจของผขายปจจยการผลตและผซอ และอปสรรคจากสนคาทดแทนของอตสาหกรรมทมผลกระทบตอการด าเนนงานของรานกระปกยา ดงนน การวเคราะห Five Force Model สามารถน ามาเปนพนฐานในการก าหนดกลยทธทางการตลาด เพอเตรยมความพรอมขององคกรใหทนตอสภาพแวดลอมตาง ๆ

2.9กกการวเคราะหพฤตกรรมผบรโภค การวเคราะหพฤตกรรมของผบรโภค ( Analyzing Consumer Behavior) เปนการคนหาเกยวกบ

พฤตกรรมการซอและการใชของผบรโภค เพอทราบถงลกษณะความตองการและพฤตกรรมการซอและการใชของผบรโภค ค าตอบทไดจะชวยใหนกการตลาดสามารถจดกลยทธการตลาดทสามารถสนองความพงพอใจของผบรโภคไดอยางเหมาะสม

ค าถามทใชเพอคนหาลกษณะและพฤตกรรมของผบรโภค คอ 6w 1H ซงประกอบดวย WHO WHAT WHERE WHEN WHY WHOM และ HOW เพอคนหาค าตอบ 7 ประการหรอ 7’O ซงประกอบดวย Occupants Objects Objective Organizations Occasions Outlets และ Operations

22

ตารางท 2 แสดงค าถาม 7 ค าถาม (6W 1H) เพอคนหาค าตอบ 7 ประการทเกยวกบพฤตกรรมผบรโภค ทมา : ศรวรรณ เสรรชและคณะ 2541, การบรหารการตลาดยคใหม

ค าถาม (6W 1H) ค าตอบทตองการ กลยทธการตลาดทเกยวของ 1.ใครอยในตลาดเปาหมาย (Who is the target market?)

ลกษณะกลมเปาหมายทางดาน 1. ประชากรศาสตร 2. ภมศาสตร 3. จตวทยา 4. พฤตกรรมศาสตร

กลยทธการตลาด(4’Ps) ประกอบดวยกลยทธดานผลตภณฑ ราคา การจดจ าหนาย และการสงเสรมการตลาดทเหมาะสมสามารถตอบสนองความพงพอใจของกลมเปาหมายได

2. ผบรโภคซออะไร (What does the consumer buy?)

สงทบรโภคตองการซอ คอสงทผบรโภคตองการจากผลตภณฑ เชน คณสมบตหรอองคประกอบของผลตภณฑและความแตกตางทเหนอจากคแขงขน

กลยทธดานผลตภณฑซงประกอบดวย 1. ผลตภณฑหลก 2. รปลกษณผลตภณฑ 3. ผลตภณฑควบ 4. ผลตภณฑทคาดหวง 5.ศกยภาพผลตภณฑความแตกตางทางดานการแขงขน ประกอบดวย ความแตกตางทางดานผลตภณฑ บรการ พนกงานและภาพลกษณ

3. ผบรโภคซอทไหน (Where does the consumer buy?)

ชองทางหรอแหลงทผบรโภคไปท าการซอ

กลยทธการจดจ าหนาย บรษทน าผลตภณฑสตลาดเปาหมาย โดยพจารณาวาจะผานคนกลางอยางไร

4. ผบรโภคซอเมอใด (When does the consumer buy ?)

โอกาสในการซอ เชน ชวงเวลาใดของเดอน ชวงเวลาใดของวน โอกาสพเศษหรอเทศกาลวนตาง ๆ

กลยทธทใชมากคอ กลยทธการสงเสรมการตลาด เชน ท าการสงเสรมการตลาดเมอใดจงจะสอดคลองกบโอกาสในการซอ

23

ตารางท 2 (ตอ) แสดงค าถาม 7 ค าถาม (6W 1H) เพอคนหาค าตอบ 7 ประการทเกยวกบพฤตกรรมผบรโภค ทมา : ศรวรรณ เสรรชและคณะ 2541, การบรหารการตลาดยคใหม

ค าถาม (6W 1H) ค าตอบทตองการ กลยทธการตลาดทเกยวของ 5. ท าไมผบรโภคจงซอ (Who does the consumer buy?)

วตถประสงคในการซอ (Objective) ผบรโภคซอสนคาเพอตอบสนองความตองการของเขาดานรางกายและดานจตวทยา ซงตองศกษาถงปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการซอ คอ 1. ปจจยภายในหรอปจจยทางดานจตวทยา 2. ปจจยทางดานสงคมและวฒนธรรม 3. ปจจยเฉพาะบคคล

กลยทธทใชมากคอ 1. กลยทธดานผลตภณฑ 2. กลยทธการสงเสรมการตลาด ประกอบดวยการโฆษณา ประชาสมพนธ การขายโดยพนกงานขายและการสงเสรมการขาย 3. กลยทธดานราคา 4. กลยทธดานชองทางการจดจ าหนาย

6.ใครมสวนรวมในการตดสนใจซอ (Who participates in the buying?)

บทบาทของกลมตาง ๆ ทมอทธพลในการตดสนใจซอ ประกอบดวย 1. ผรเรม 2. ผมอทธพล 3. ผตดสนใจ 4. ผซอ 5. ผใช

กลยทธทใชมากคอ กลยทธการโฆษณา การสงเสรมการตลาดโดยใชกลมผทมอทธพล

7. ผบรโภคซออยางไร (How does the consumer buy?)

ขนตอนในการตดสนใจ ประกอบดวย 1. การรบรปญหา 2. การคนหาขอมล 3. การประเมนผลทางเลอก 4. การตดสนใจซอ 5. ความรสกภายหลงการซอ

กลยทธทใชมากคอ กลยทธการสงเสรมการตลาด ประกอบดวยการโฆษณา ประชาสมพนธ การขาย โดยพนกงานขายและการสงเสรมการขาย /การตลาดทางตรง เชน พนกงานขายจะก าหนดวตถประสงคในการขายใหสอดคลองกบการตดสนใจซอ

24

ในการศกษาครงน ไดน าการวเคราะหพฤตกรรมผบรโภคมาใชในการศกษาพฤตกรรมผบรโภคหรอลกคาของรานกระปกยาเพอเปนขอมลในการวางแผนกลยทธทางการตลาดเพราะกลยทธทางการตลาดทประสบความส าเรจคอ ตองตอบสนองความพงพอใจของผบรโภคได ทส าคญจะชวยในการพฒนาตลาดและพฒนาผลตภณฑใหดขนอยางตอเนอง

2.10กกการตลาดตามเปาหมาย (Target marketing หรอ STP marketing)

การจดผลตภณฑและสวนประสมทางการตลาดทแตกตางกนเพอสนองความตองการของตลาดทมลกษณะและความตองการทแตกตางกน มล าดบขนตอนดงน

2.10.1กกการแบงสวนตลาด (Market Segmenting) 2.10.2กกการก าหนดตลาดเปาหมาย (Market Targeting) 2.10.3กกการก าหนดต าแหนงผลตภณฑ (Market Positioning) 2.10.1กกการแบงสวนตลาด (Market Segmenting หรอ Segmenting) (ฉตยาพร เสมอใจ ,2550:39)

การแบงกลมผบรโภคออกเปนกลม ๆ ตามลกษณะทเหมอนกน ซงการแบงกลมตลาดจะชวยใหธรกจสามารถวางแผนในการเขาถงกลมลกคาเปาหมาย ใหถกตองและมประสทธภาพดขน โดยหลกเกณฑในการแบงสวนตลาดมหลายหลกเกณฑ ไดแก

2.10.1.1กกการแบงสวนตลาดดวยเกณฑภมศาสตร ( Geographic Segmenting) เปนการแบงสวนตลาดตามสภาพภมศาสตรทแตกตางกน ซงสามารถแบงตามทวป ประเทศ เมอง ภาค หรอชมชน โดยลกคามกจะมพฤตกรรมการซอสนคาทแตกตางกนตามถนทอยอาศยในแตละพนท

2.10.1.2กกการแบงสวนตลาดดวยเกณฑประชากรศาสตร ( Demographic Segmenting) เปนการแบงสวนตลาดตามความแตกตางทางดานประชากรศาสตร เชน อาย เพศ ขนาดครอบครว การศกษา รายไดหรอระดบชนทางสงคม เปนตน โดยการแบงสวนตลาดแบบนจะท าใหเหนลกษณะของกลมตวอยางไดอยางชดเจน

2.10.1.3กกการแบงสวนตลาดโดยใชเกณฑจตวทยา ( Phychographic Segmenting) เปนการแบงสวนตลาดโดยใชการแบงตามบคลกและรปแบบการด าเนนชวต

2.10.1.4กกการแบงสวนตลาดโดยใชเกณฑพฤตกรรม ( Behavioristic Segmenting) เปนการแบงสวนตลาดตามการใชความจงรกภกดในตราสนคา การตอบสนองหลงการซอ

2.10.2กกการก าหนดตลาดเปาหมาย (Market targeting) เปนกจกรรมในการประเมนผลและการเลอกสวนตลาด หรอหลายสวนตลาดเปนเปาหมาย การ

ก าหนดตลาดเปาหมายเปนงานทตองท าหลงจากการแบงสวนตลาด ม 2 ขนตอน คอ 2.10.2.1กกการประเมนสวนของตลาด เปนศกษาสวนตลาดใน 3 ดาน โดยมวตถประสงคเพอ

เลอกสวนตลาดทเหมาะสมเปนเปาหมายตอไป (1)กกขนาดและความเจรญเตบโตของสวนตลาด (2)กกความสามารถในการจงใจโครงสรางสวนตลาด (3)กกวตถประสงคและทรพยากรของบรษท

25

(4)กกการเลอกสวนตลาด ม 3 แนวทางเลอกในการเลอกตลาดทจะเขาไปคอ 2.10.2.2กกการตลาดทไมแตกตางหรอการตลาดทเหมอนกน ( Undifferentiated marketing)

เปนวธการทไมใหความส าคญกบความแตกตาง โดยจะน าเสนอสนคาหรอบรการลกษณะเดยวในการตอบสนองความตองการของลกคาทงหมด

(1)กกการตลาดทแตกตางกน ( Differentiated marketing) เกยวของกบการใชกลยทธทหลากหลายเพอเขาสตลาดแตละสวนดวยกลยทธทแตกตางกน

(2)กกการตลาดมงเฉพาะสวนหรอการตลาดแบบรวมก าลง ( Concentrated marketing) โดยการเลอกตลาดเปาหมายเพยงตลาดเดยว โดยตองการสรางสวนแบงตลาดในตลาดนนใหมากทสด

2.10.3กกการก าหนดต าแหนงผลตภณฑ (Market Positioning) การก าหนดต าแหนงผลตภณฑ (Positioning) เปนศาสตรและศลปในการหาจดเหมาะสมใหกบ

ผลตภณฑหรอบรการกบสวนตลาดของบรษท ดวยการสรางความแตกตางจากคแขงขน (ศวฤทธ พงศกรรงศลป 2548: 54-55) โดยการก าหนดต าแหนงผลตภณฑและบรการหรอรานคาเกยวของกบการใหรานคารบรภาพลกษณเกยวกบสนคาและคณสมบตของสนคา โดยมการตดตอสอสารผานขอความขาวสารในทบรรยายถงผลประโยชนของสนคาหรอบรการ

วธการก าหนดต าแหนงผลตภณฑ โดยทวไปกลยทธการก าหนดต าแหนงผลตภณฑมงไปทลกคาและคแขงขน โดยทงสองทางเกยวของกบการใชคณประโยชนของลกคา นอกจากนนยงสามารถก าหนดต าแหนงผลตภณฑของบรษทใหมภาพลกษณในเชงเปรยบเทยบกบคณประโยชนของคแขงขนได และการก าหนดต าแหนงทางการตลาดเปนปจจยทส าคญในการสรางตราสนคาในตลาด

กลยทธในการก าหนดต าแหนงผลตภณฑ 7 กลยทธ ไดแก (1)กกการก าหนดต าแหนงตามคณสมบตและผลประโยชนของผลตภณฑ ( Positioning by

Product Attributes and Benefits) เปนวธการทใชทวไปในการก าหนดต าแหนงผลตภณฑเพอสรางความแตกตางจากคแขงขนดวยการน าเสนอคณสมบตและผลประโยชนของสนคา บางครงอาจใชวธการก าหนดต าแหนงผลตภณฑโดยใชคณสมบตของผลตภณฑมากกวาหนงคณสมบตกได

(2)กกการก าหนดต าแหนงผลตภณฑตามราคา/คณภาพ (Positioning by Price/Quality) เปนการใชลกษณะดานราคาและคณภาพในการก าหนดต าแหนงผลตภณฑ เนองจากลกคาสวนใหญมกจะรบรวาสนคาทมราคาสงยอมแสดงถงสนคาทมคณภาพสงดวย ตราสนคาในระดบสงมกใชวธการนในการก าหนดต าแหนงผลตภณฑ และวธการอนในการใชราคา/คณภาพในการก าหนดต าแหนงผลตภณฑ คอการมงเนนทคณภาพ หรอมลคาของตราสนคาในระดบราคาทแตกตาง

(3)กกการก าหนดต าแหนงตามการใชหรอการน าไปใช ( Positioning by Use or Application) เปนการก าหนดต าแหนงผลตภณฑเพอสรางภาพลกษณของสนคา/ตราสนคาใหสอดคลองกบการใชหรอน าไปใช กลยทธนสวนใหญใชในการเขาสตลาด โดยอาศยการใชหรอการน าไปใช รวมทงเปนวธการทมประสทธภาพในการเพมการใชสนคาของบรษท

26

(4)กกการก าหนดต าแหนงผลตภณฑตามระดบการใชผลตภณฑ ( Positioning by Product Class) ในบอยครงทบรษทตองพบกบคแขงขนทด าเนนการในระดบชนผลตภณฑอน เชน ผผลตซดเพลงตองแขงขนกบเครองเลน MP3 ดงนนนอกเหนอไปจากการก าหนดต าแหนงผลตภณฑใหแตกตางจากตราสนคาอน แตยงตองก าหนดต าแหนงใหแตกตางจากสนคาในประเภทเดยวกนดวย

(5)กกการก าหนดต าแหนงตามผใชสนคา ( Positioning by Product Use) เปนการก าหนดต าแหนงผลตภณฑใหสอดคลองกบกลมผใชสนคา

(6)กกการก าหนดต าแหนงผลตภณฑตามคแขงขน ( Positioning by Competitor) เปนการก าหนดต าแหนงผลตภณฑทมงเนนไปทการพจารณาต าแหนงของคแขงขน วธการนจงเปนการก าหนดต าแหนงผลตภณฑคลายกบคแขงขนในระดบชนผลตภณฑเดยวกนหรอในประเภทเดยวกน

(7)กกการก าหนดต าแหนงผลตภณฑตามสญลกษณของสงคม ( Positioning by Cultural Symbols) เปนการก าหนดต าแหนงผลตภณฑโดยใชสญลกษณจากสงคมมาสรางความแตกตางจากคแขงขน (ศวฤทธ พงศกรรงศลป. 2548: 55-58)ในการศกษาวจยครงนไดท าการตลาดตามเปาหมายมาใชในการแบงสวนตลาด ระบกลมลกคาเปาหมาย และวางต าแหนงผลตภณฑใหเหมาะกบกลมลกคาเปาหมาย โดยประโยชนของการตลาดตามเปาหมายเพอใหจดสรรทรพยากรของรานไดอยางเหมาะสมกบสวนตลาด ใหสามารถตอบสนองความตองการของกลมลกคาเปาหมายไดดยงขน ถอเปนโอกาสในการท าธรกจเพอเพมยอดขายได

2.11กกทฤษฎสวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix :4Ps)

การตลาด ( Marketing) หมายถง กระบวนการวางแผนและบรหารแนวความคด เกยวกบสนคา บรการ การตงราคา การจดจ าหนาย การสงเสรมการตลาด เพอสรางการแลกเปลยนทตอบสนองความพงพอใจของบคคลและบรรลเปาหมายขององคการ

สวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix : 4Ps) หมายถง เครองมอการตลาดทบรษทควบคมไดซงใชรวมกน เพอตอบสนองความพงพอใจของตลาดกลมเปาหมาย (ศรวรรณ เสรรตนและคณะ. 2546 : 42)

2.11.1กกผลตภณฑ (Product) หมายถง สงทน าเสนอกบผบรโภค ผลตภณฑตองมคณคา ( Value) ในสายตาลกคาคณคาของสนคาในรปตวเงนกคอราคา ( Value) ของสนคาผขายจะเปนผก าหนดราคาผลตภณฑ ผ ซอจะเกดการตดสนใจซอกตอเมอมการยอมรบในสนคานน ผลตภณฑประกอบดวย สงทสามารถตอบสนองความตองการของมนษยเปนคณสมบตทสมผสไดและสมผสไมได ตลอดจนผลประโยชนทคาดหวง ผลตภณฑประกอบดวยสนคา บรการ และความคด สนคา ( Goods) เปนสงทสมผสได แตบรการ ( Services) สมผสไมได เกดจากการใชความพยายามของมนษย สวนความคด ( Idea) อาจจะเปนปรชญา ( Philosophies) บทเรยน (Lessons) แนวคด (Concepts) และขอเสนอแนะ (Advice)

2.11.2กกราคา (Price) เปนสงทก าหนดมลคาของผลตภณฑในรปของเงนตรา ผบรโภคจะใชราคาเปนสวนหนงในการประเมนคณคาและคณภาพของผลตภณฑทเขาคาดหมายทจะไดรบ การก าหนดราคาทเหมาะสมกบสนคาเปนสวนหนงทจะจงใจใหเกดการซอ บางครงการตงราคาสนคาใหสง อาจเปนการท าใหผบรโภคบางกลมซอผลตภณฑ เพราะตองการไดรบความภาคภมใจจากการซอหรอการใชผลตภณฑราคาแพง ๆ ในแตละตรา

27

สนคาตางกมการโฆษณาคณสมบตหรอคณลกษณะตาง ๆ ของสนคากนมากจนหาความแตกตางไมคอยได ดงนนราคาจงเปนปจจยทผบรโภคใชเปนเกณฑในการตดสนใจซอ

2.11.3กกสถานท (Place) หมายถง โครงสรางของชองทางซงประกอบดวย สถาบนและกจกรรมใชเพอเคลอนยายสนคาและบรการ จากองคการหรอผผลตไปยงตลาด สถาบนทน าผลตภณฑออกสตลาด คอสถาบนทางการตลาด อาจจะเปนคนกลางตาง ๆ สวนกจกรรมทชวยในการกระจายสนคาประกอบดวย การขนสง การคลงสนคา และการเกบรกษาคลงสนคา เปนตน

2.11.4กกการสงเสรมการตลาด ( Promotion) หมายถง การตดตอสอสารเกยวกบขอมลระหวางผขายกบผซอ เพอสรางทศนคตและพฤตกรรมการซอ การตดตอสอสารอาจจะใชบคคลหรอไมใชกได โดยการตดตอสอสารนนมหลายประการทเรยกวา สวนประสมสงเสรมการตลาด หรอสวนประสมการตดตอสอสาร (Promotion mix or Communication) ซงประกอบดวย

2.11.4.1กกการโฆษณา (Advertising) เปนกจกรรมในการเสนอขาวสารเกยวกบองคการหรอ ผลตภณฑ บรการ หรอความคด ทตองมการจายเงนโดยผอปถมภรายการ

2.11.4.2กกการขายโดยใชพนกงานขาย (Personal Selling) เปนกจกรรมการแจงขาวสารและการจงใจทบคคล

2.11.4.3กกการสงเสรมการขาย (Sales Promotion) เปนกจกรรมการสงเสรมทนอกเหนอจากการโฆษณา การขายโดยใชพนกงานและการประชาสมพนธ ซงสามารถกระตนความสนใจการทดลองใชหรอการซอ การสงเสรมการขาย ม 3 รปแบบ คอ

(1)กกการกระตนผบรโภค เรยกวา การสงเสรมการขายทมงสผบรโภค (Consumer Promotion)

(2)กกการกระตนคนกลาง เรยกวา การสงเสรมการขายทมงสคนกลาง ( Trade Promotion)

(3)กกการกระตนพนกงานขาย เรยกวา การสงเสรมการขายทมงพนกงาน (Sales Force Promotion)

2.11.4.4กกการใหขาวสารและการประชาสมพนธ ( Publicity and Public Relations) การใหขาวเปนการเสนอความคดเกยวกบสนคาหรอบรการ ทไมตองมการจายเงน สวนการประชาสมพนธ หมายถง ความพยายามทมการวางแผนการโดยองคการ เพอสรางทศนคตทดตอองคการใหเกดขนกบกลมเปาหมาย การใหขาวเปนกจกรรมหนงของการประชาสมพนธ

2.11.4.5กกการตลาดทางตรง ( Direct Marketing) เปนการตดตอสอสารกบกลมเปาหมายเพอใหเกดการตอบสนอง ( Response) โดยตรงหรอหมายถงวธการตาง ๆ ทนกการตลาดใชสงเสรมผลตภณฑโดยตรงกบผซอและท าใหเกดการตอบสนองทนท ประกอบดวย การขายทางโทรศพท การขายโดยใชจดหมายตรง การขายโดยใชแคตตาลอก และการขายทางโทรทศน วทย หรอหนงสอพมพ (ศรวรรณ เสรรตน. 2541 : 35-36)

จากแนวความคดเรองสวนประสมทางการตลาด พบวา ม 4 ดาน คอ ผลตภณฑ ราคา สถานท การสงเสรมการตลาด ซงเปนเครองมอการตลาดทบรษทสามารถควบคมได สามารถน ามาประยกตใชใน

28

การศกษาครงนโดยน ามาใชก าหนดกลยทธสวนผสมทางการตลาด เพอตอบสนองความพงพอใจของตลาดกลมเปาหมายไดเปนอยางด

2.12กกแนวความคดกลยทธการจดผงรานคาปลก (Store design) 2.12.1กกหลกในการจดท าแผนผงรานคา (Store layout) (ศรวรรณ เสรรตน . 2546) ในการจดท าแผนผง

รานคามหลกส าคญดงน 2.12.1.1กกความสะดวก (Convenience) ในการจดท าแผนผงรานคาจะตองมงเนนทความ

สะดวกสบายในการเลอกซอสนคาของลกคาและความสะดวกในการท างานของพนกงานเปนหลก โดยการจดวางสนคาแยกเปนหมวดหมชดเจน และทางเดนจะตองไมแคบจนเกนไป

2.12.1.2กกใชพนททมอยใหเกดประโยชนสงสด เพอใหเกดก าไรสงสดตอธรกจ 2.12.1.3กกตองไมมมมอบ 2.12.1.4กกก าหนดทางเดนส าหรบลกคา เพอใหลกคาเดนไปยงจดทเราตองการ หรอเดนด

สนคาไดอยางทวถงทสดและอยในรานไดนานทสด โดยน าสนคาทเปนตวดงหรอเปนทตองการไวดานใน 2.12.1.5กกควรจดวางสนคาทมความสมพนธกนไวใกลกน เพอเพมยอดขาย ตวอยางเชน ยาส

ฟนกบแปรงสฟน กาแฟกบคอฟฟเมต น าอดลมกบน าแขง เปนตน 2.12.1.6กกตองมความยดหยนสง สามารถทจะปรบปรงปรบเปลยนไดงาย 2.12.1.7กกตองท าใหสวยงามและนาสนใจ

2.12.2กกลกษณะทดของการจดผง (ด ารงศกด ชยสนท, 2536) ซงสามารถจะใชพจารณาไดจากตวผซอและตวผคาปลกประกอบกนไป

พจารณาดานผซอ กกผคาปลกสามารถจะเรมไดจากทางเขารานทสะดวกทจะเขามาดตวสนคา ชองทางเดนมความกวางเพยงพอ มแสงสวางอยางทวถงและเพยงพอ มจดเดนของเนอททผซอตองการ

พจารณาดานผคาปลก กกการจดผงรานคาใหเหมาะสม และใหมระยะทางทสนลง เชน การออกแบบทางเดนหรอจดตใหมลกษณะเปนเสนรอบวงในต าแหนงเทาทจะท าได ทงนเพอจะใหผซอมองดสนคาไดทวถงและขณะเดยวกนพนกงานขายกสามารถจะหยบสนคาไดสะดวกหรอผคาปลกสามารถจะจดตโชวสนคาอยในลกษณะของวงกลมหรอลอมรอบบรรจบกนซงอาจจะเปนลกษณะสเหลยมกได เพอทจะใหพนกงานทอยภายในเดนไปยงตโชวไดอยางทวถง ดงภาพ

29

ภาพท 6 แสดงการจดผงในลกษณะเสนตรงตามแนวยาว ซงท าใหผซอ

และพนกงานขายตองเดนทางเปนระยะทางไกล

ภาพท 7 แสดงถงการจดผงในลกษณะทสอดคลองรอบบรรจบซงจะ

ชวยใหพนกงานขายเดนนอยลงและผซอสามารถใชสายตามองด สนคาไดดขน

2.12.3กกรปแบบการจดผงรานคาปลก 2.12.3.1กกการจดแผนผงรานคาแบบตาขาย (Grid layout) เปนรปแบบทเรยบงายทสด โดย

การจดชนวางสนคาเรยงตอกนเปนแถวยาว ระหวางชนวางจะมความกวางเพยงพอส าหรบลกคาและรถเขนเทานน สนคาบนชนวางจะถกวางเรยงตอๆ กนเปนชนสง ท าใหสามารถน าสนคามาจดแสดงไดมากกวาการจดวางรปแบบอน (ศรวรรณ เสรรตน,2546)

ตโชว

ตโชว

พนกงาน

พนกงาน

ผซอ

พนกงาน พนกงาน

ตโชว ตโชว

ผซอ ผซอ

30

ภาพท 8 การจดแผนผงรานคาแบบตาขาย (Grid layout)

2.12.3.2กกการจดแผนผงรานแบบลแขง (Racetrack layout) เปนการจดแผนผงทสามารถชก

น าใหลกคาเดนชมสนคาในแผนกตางๆ ของรานคาไดอยางทวถง โดยทางเดนหลกของรานจะมลกษณะเปนวงกลม ซงจะน าลกคาใหเดนไปสทางเดนยอยๆ ของแตละแผนก การจดแผนผงลกษณะนจะกอใหเกดการซอแบบไมตงใจ (Impulse purchasing) (ศรวรรณ เสรรตน,2546)

ภาพท 9 การจดแผนผงรานแบบลแขง (Racetrack layout)

ผลไม

ผลไม ผลไม

แผงหนงสอวารสาร ผลไม

จดช าระเงน ผลไม

พนทจอด

รถเขน

ทางเขา

ทางออก

จดรบสนคา,จดเกบและตดราคา

ชดชนใน

หองลองเสอ

จดช าระเงน

อปกรณ อปกรณ

หนาตางกระจกแสดงสนคา หนาตางกระจกแสดงสนคา

เสอ

เสอ

กระเป

า อป

กรณ

กระโปร

ง,กางเกง

สตร

กางเก

งสภาพบ

รษ

หมวดลดลางสตอค

ถงเทา

ชดล าลอ

ง ผล

ตภณฑ

ยนส

31

2.12.3.3กกการจดแผงผงรานคาแบบอสระ (Free-form layout) หรอการจดแผนผงรานคา

แบบบตค (Boutique layout) เปนการจดวางอปกรณและชนวางสนคาภายในรานอยางอสระ ไมมการก าหนดรปแบบตายตว เหมาะส าหรบรานคาปลกขนาดเลก ซงขายสนคาเพยงชนดเดยว หรอแผนกสนคายอยๆ ทอยในรานคาใหญๆ ซงการจดรานแบบนจะชวยสรางบรรยากาศทผอนคลาย ท าใหลกคามความรสกเหมอนอยในบานของตนเอง ลกคาสามารถเดนชมและเลอกซอสนคาไดตามสบาย บรรยากาศภายในรานจะมสวนท าใหลกคารสกวาสนคามราคาไมแพง (แมวาในความเปนจรงสนคาอาจมราคาแพงกตาม ) และเนองจากรปแบบการจดวางสนคาทสลบซบซอนจงมความนาจะเปนสงทสนคาอาจจะถกขโมยเมอเปรยบเทยบแผนผงแบบอน อกทงการจดรานอาจท าใหตองสญเสยพนทบางสวนไป เพอสรางบรรยากาศใหดโปรงสบาย (ศรวรรณ เสรรตน,2546)

2.12.4กกการจดแสดงสนคา 2.12.4.1กกการจดแสดงสนคาภายในราน การจดแสดงสนคาจะมความแตกตางไปตามขนาด

มลคา ความเสยหาย สมยนยม และอนๆ การจดแสดงสนคาบางประเภทอาจจะตองใชเนอทมาก หากเปลยนมมแสดงสนคากนบวาจะชวยใหผบรโภคมความรสกแปลกตาอยเสมอ ซงนนกเปนการสรางจดเดนและกระตนผบรโภคไปในตว การใชอปกรณภายในส าหรบสนคาแตละประเภทกสงผลถงการจดผงภายในดวย (ด ารงศกด ชยสนท,2536 : 34-46)

2.12.4.2กกการจดแสดงภายนอกราน เปนการจดแสดงสถานทรอบๆ รานใหดสวยงาม เพอเปนการชกชวนใหผบรโภคเขาไปชมสนคาในราน เชน การปลกตนไมและตกแตงตนไม การประดบหรอตกแตงภายนอกรานใหเขาบรรยากาศของงานเทศกาล เพอความสมบรณหรอแปลกตา(ด ารงศกด ชยสนท,2536 : 34-46)

2.12.5กกเทคนคการน าเสนอสนคา (ศรวรรณ เสรรตน. 2546) มดงน 2.12.5.1กกการน าเสนอแนวความคดการใชงานสนคา ( Idea-oriented presentation) การ

น าเสนอโดยการแสดงใหลกคาเหนวาสนคาสามารถน าไปใชประโยชนไดอยางไร 2.12.5.2กกการน าเสนอโดยพจารณาจากรปแบบ (Style/item presentation) เนองจากลกคามก

มความคาดหวงวาสนคาทตองการจะอยในบรเวณพนทเดยวกน ดงนน รานคาอาจจดวางสนคาทอยในหมวดหมเดยวกน หรอสนคาทใชประกอบไวดวยกน

2.12.5.3กกการน าเสนอโดยใชส ( Color presentation) เปนสญลกษณในการน าเสนอสนคา เพอสอถงบคลกของสนคา

2.12.5.4กกการจดสนคาโดยแยกตามราคา (Price lining) วธนท าใหลกคาสามารถคนหาสนคาในราคาทตรงตามงบประมาณทตงไวไดถกตอง

2.12.5.5กกการใชประโยชนจากการจดวางสนคาในแนวดง ( Vertical merchandising) รานคาปลกสามารถวางสนคาใหไดประโยชนสงสด โดยการจดวางแสดงทผนงหรอบนชนทอยสง โดยลกคาอาจมองจากดานซายไปขวาหรอบนลงลาง โดยค านงถงธรรมชาตการเคลอนไหวของสายตามนษย เพอใหลกคาสามารถมองเหนไดงาย

2.12.5.6กกการวางสนคาจ านวนมาก ( Tonnage merchandising) เปนการน าแสดงสนคาโดยน าสนคาชนดเดยวกนจ านวนมากมาอยทเดยวกน ซงสามารถดงดดลกคาใหเขาซอสนคา เนองจากลกคารสกวา

32

รานคามสนคาจ านวนมากลนโกดง ตองท าการระบายออก และนาจะก าหนดราคาขายทต า เพอดงดดใหลกคารบซอ

2.12.5.7กกการน าเสนอโดยแสดงสนคาตวอยางของผลตภณฑ ( Frontage presentation) เปนการสรางความนาสนใจใหสนคาบางรายการ บางครงรานคาปลกตองแกะสนคาออกจากหบหอ เพอแสดงใหลกคาเหนลกษณะของสนคา

2.12.5.8กกอปกรณวางแสดงสนคา (Fixtures) คอ อปกรณส าหรบวางหรอแขวนสนคา อปกรณเหลานยงสามารถชวยก าหนดขอบเขตพนทและสดสวนของราน หรอชวยในการชน าเสนทางการเดนชมสนคาของลกคา ซงควรมรปแบบทเขากนไดกบรปแบบการตกแตงของรานคา ไมวาจะเปนการตกแตงพน แสงไฟ หรอผนง อปกรณวางแสดงสนคาเหลานมรปแบบทไมจ ากด ทงในดานขนาด ส รปแบบหรอลวดลาย การประยกตใชแนวความคด

กลมผศกษา ไดน าหลกการจดผงรานคาปลกมาใชในการจดผงรานคาของราน กระปกยา ใหเกดความเหมาะสมกบการสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปและใหเกดความสะดวกสบาย ในการตอบสนองความตองการของลกคาทมาใชบรการรานกระปกยา ใหไดมากทสด

2.12กกงานวจยทเกยวของ

สพร พชรนฤมล (2539) ไดศกษาเรอง การวางระบบการควบคมภายในรานขายยา รานจ าลองเภสช เปดบรการขายยาตลอดทงวน โดยแบงการใหบรการเปน 2 ลกษณะ คอ ชวงเวลากลางวน ( 8.00-16.00 น.) จ าหนายและใหบรการโดยพนกงานลกจางประจ า 1 คน และชวงเวลาเยน ( 16.30-21.00 น.) จ าหนายและใหบรการโดยเจาของกจการเอง กจการไดด าเนนการมาแลวเปนเวลา 2 ป 6 เดอน พบปญหายอดขายต าลงตดตอกนเปนเวลา 3 เดอน เมอวเคราะหหาสาเหตจงพบวา ขาดการวางระบบการควบคมภายใน ซงตรวจสอบขอมลเปนปจจบนได การวางระบบนตองอาศยการจดการระบบบนทกรายการขาย และระบบการควบคมสนคาคงคลง โดยอาศยคอมพวเตอรประกอบกบการปรบขนตอนการขายสนคาใหม ใหบรการลกคาไดทนทวงท การจดการแบบใหมนคาดวาจะอ านวยความสะดวกในดานขอมลการขายและสนคาคงคลงท าใหเพมประสทธภาพการตรวจสอบภายใน และแกไขปญหายอดขายลดต าลงได

พรชย บณยชวตานนท (2539) ไดศกษาเรองของปญหาสนคาคงคลงของบรษท เอม บ เอ มลด จ ากด ซงเปนบรษททผลตและจ าหนายนมสดและนมเปรยวพลาสเจอรไรส พบวาสาเหตของปญหาเกดจากการพยากรณยอดขายทผดพลาด ท าใหสนคาทเหลออยในหองเกบมยอดสะสมมากขนเรอย ๆ ท าใหเกดความสญเสยแกบรษท เนองจากนมเปนสนคาทมอายสน เมอขายไมไดภายใน 3 วน นบจากวนผลต กอาจตองทงเปนของเสย เพราะลกคาไมตองการ ซงถาสามารถลดของเสยจ านวนดงกลาวได ก าไรของบรษท กจะเพมขน ผวจยไดหาทางแกไขปญหาดงกลาว โดยเลอกใชวธการพยากรณจากการส ารวจแผนการสงซอของลกคาและพบวาวธการดงกลาว เปนวธทเหมาะสมทสด

เกรยงศกด สโยพทธวงศ (2541) ไดศกษาเรองการจดการสนคาคงคลงของอตสาหกรรมอะไหลยนต ส าหรบบรษทกจกมลสโกศล จ ากด ซงประกอบกจการจ าหนายรถยนตและอะไหล มจ านวนรวม 24,000 รายการ

33

โดยบรษทประสบปญหาสนคา On Hand กลม An สงเกนความจ าเปน ผวจยไดเลอกตวอยางอะไหล FS : 011 จากสนคากลม A มาศกษา โดยหาปรมาณการสงซอทเหมาะสม เพอแกไขปญหาดงกลาว ผวจยเลอกวธการทางสถตมาแกไขปญหา โดยหาคาสมประสทธทเหมาะสม ส าหรบการค านวณ หาปรมาณการสงซอในแตละเดอน จากการค านวณ เปรยบเทยบ โดยใชสมประสทธ ค านวณหาปรมาณการสงซอทเหมาะสม พบวา เมอใชคาสมประสทธ เทากบสอง จะใหผลในการควบคมปรมาณสนคาคงคลงไดเหมาะสม เปนไปตามความตองการ และนโยบายของบรษท

นรนดร ศรเหลาไพศาล ( 2543) ไดศกษาการลดคาใชจายดานสนคาคงคลงของ วาย เอส มอเตอร จากการศกษาพบวาธรกจคาปลกอะไหลยนตสวนมากจะพยายามท าใหสนคามเพยงพอตอความตองการของลกคา โดยไมใหมปรมาณของสนคามากเกนไปเทานน โดยไมไดค านงถงคาใชจายทตองเสยไปทงทางดานการสงซอสนคาและการจดเกบสนคา ท าใหองคกรมคาใชจายดานนสงเพมมากขน ซงทางองคกรของ วาย เอส มอเตอร กประสบปญหาเชนนเหมอนกน กลาวคอ วาย เอส มอเตอร มสนคาปลายงวดสงถง 50% ของสนคาทขายไดทงปและยอดคาใชจายดานสนคาคงคลงมแนวโนมสงขนเรอย ๆ ท าใหทาง วาย เอส มอเตอร ตองหาทางแกไขปญหาโดยท าการวเคราะหปญหา โดยใชทฤษฎ Ishikawa Diagram และท าการแกปญหา โดยใชทฤษฎการหาจดสงซอทประหยดและทฤษฎการจดการเชงกลยทธ ซงผลททาง วาย เอส มอเตอร ไดรบ คอ สามารถลดคาใชจายสนคาคงคลงได 51.6% จากยอดคาใชจายดานสนคาคงคลงทงหมด สามารถเพมก าไรกอนหกภาษ 269,401.22 บาท คอเพมขน 20% เมอเปรยบเทยบกบยอดประมาณการก าไรกอนหกภาษของป พ .ศ. 2543 สามารถลดปรมาณสนคาปลายงวดได 3,625,515.40 บาท คอปรมาณสนคาปลายงวดลดลง 69% เมอเปรยบเทยบกบยอดสนคาปลายงวดประมาณการป พ.ศ. 2543

จรญญา พรตระกลพพฒน (2544) ไดศกษากลยทธทางการตลาดเพอเพมยอดขายผลตภณฑเสรมอาหารของราน อาร บ เภสช รานอารบเภสชเรมกอตงเมอป พ .ศ. 2517 ด าเนนธรกจขายยา เครองส าอาง ผลตภณฑเสรมอาหาร และอปกรณทางการแพทยตาง ๆ ตงอยถนนเทศบาล 23 อ าเภอเมองจงหวดกาฬสนธ ปจจบนผบรโภคมความหวงใยและหนมาใหความสนใจดแลสขภาพของตนเองมากยงขน อนเนองมาจาก สภาพการด าเนนชวตทเปลยนแปลงไป กจการสงเสรมสขภาพตางๆ ไดรบความสนใจเพมมากขน ไมวาจะเปนการออกก าลงกาย รวมถงการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหาร ดงนนธรกจผลตภณฑเสรมอาหารนาจะมโอกาสขยายตวมากขน วตถประสงคในการศกษาครงน เพอศกษาแผนกลยทธในการเพมยอดขายผลตภณฑเสรมอาหาร โดยใช SWOT Analysis เพอวเคราะหหาจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค ซงมเปาหมายเพอเพมยอดขายของผลตภณฑเสรมอาหารขน 10% โดยการจะบรรลเปาหมายดงกลาวไดนน โดยใชกลยทธทางการตลาดในการก าหนดแผนระยะสนและระยะยาว และด าเนนการตามแผนอยางตอเนอง

นายวส กศลรกษาวงค (2546) การพฒนากลยทธการตลาดสนคาตรายหอ SIKKENS ของบรษท อคโซ โนเบล โคทตงส เทรดดง จ ากด ผลการศกษาพบวาปญหาตาง ๆ ทบรษทก าลงเผชญอยเกดจากปจจยภายนอกและการบรหารงานจากภายใน การก าหนดนโยบายไมสอดคลองกบสภาพแวดลอมทมเปลยนแปลงท าใหไมสามารถขยายสวนแบงตลาดเพมขนได โดยแบงเปนสาเหตหลก ๆ ดงน

1.กกดานชองทางการจดจ าหนายทถกก าหนดโดยนโยบายของบรษท ฯ ท าใหมอปสรรคในการขยายตลาด

34

2.กกดานราคาซงการวางต าแหนงผลตภณฑอยในกลม Premium – Premium ท าใหไมสามารถแขงขนทางดานราคากบคแขงขนในตลาดได ในขณะทคณภาพของผลตภณฑไมมความแตกตางกนมากนก

3.กกดานการสงเสรมการขาย บรษท ฯ ไมมกลยทธการสงเสรมการขายทดงดดใจลกคาท าใหไมไดรบการสนบสนนจากรานคาตวแทนจ าหนาย และอเคาะ-พนสรถยนต

4.กกการก าหนดนโยบายจ ากดรานคาตวแทนจ าหนายสนคา 5.กกการใหผลตอบแทนทไมจงใจรานคาตวแทนจ าหนาย ท าใหท าตลาดสนคาของบรษทและหนมา

สรางตรายหอสนคาของตวเอง 6.กกการตงราคาสนคาโดยมงเนนรายไดจากการขาย 7.กกการบรการหลงการขายไมตอบสนองตอความตองการของลกคา คณะจตวทยา จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2550) ไดท าการวจยเรอง ความพงพอใจของผบรโภค พบวา

ความพงพอใจของผบรโภค เปนตวชวดทส าคญของคณภาพสนคาและบรการ และอกประการหนง คอ ความพงพอใจของผบรโภคนน ไมไดมเพยงแตความพงพอใจตอลกษณะของสนคาหรอบรการเพยงอยางเดยว แตยงมความพงพอใจตอขอมลขาวสารทไดรบผานจากสอตางๆอกดวย

35

บทท 3 ระเบยบวธการศกษา

การศกษาเรอง การเพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาดใน ธรกจรานขายยา : กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน มประเดนการศกษาตามหวขอ ดงน

3.1.กกประชากร 3.2 กกกลมตวอยาง 3.3.กกพนทท าการวจย 3.4.กกขอบเขตเนอหาทวจย 3.5.กกการเกบรวบรวมขอมลการศกษา 3.6.กกเครองมอทใชในการเกบรวบรวมการวจย 3.7.กกการวเคราะหขอมลและแปรผลขอมล

3.1กกประชากร

การศกษาเรอง การเพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาดในธรกจรานขายยา : กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน ประชากรทไดท าการศกษา คอ ประชากรในพนทเขตเทศบาลนครอดรธาน จ านวน 142,112 คน ( เทศบาลนครอดรธาน . 2551 )

3.2กกกลมตวอยาง การศกษาเรอง การเพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาดในธรกจราน

ขายยา : กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน มกลมตวอยาง ดงน ประชากรในพนทเขตเทศบาลนครอดรธาน จ านวน 142,112 คน ( เทศบาลนครอดรธาน , 2551 ) สตรการ

ค านวณกลมตวอยางโดย Taro Yamane (1967) กรณทราบจ านวนประชากร เลอกขนาดกลมตวอยาง โดยใชสตรการหาขนาดกลมตวอยางแบบทราบจ านวนประชากร ขนาดตวอยางจงค านวณจากสตร ดงน

n = 2

1 EN

N

n = ขนาดของกลมตวอยาง N = จ านวนประชากร E = สดสวนของความคลาดเคลอนทยอมใหเกดขนได ระดบความเชอมนท 95 % หรอระดบนยส าคญ 0.05

แทนในสตรไดดงนน

36

N = 205.0112,1421

112,142

= 398.88 400 คน

การก าหนดขนาดกลมตวอยางในการวจยครงน ผวจยไดก าหนดกลมตวอยางดวยวธการเปดตารางส าเรจของ Yamane จากจ านวนประชากร 142,112 คน และก าหนดคาความเชอมน 95 % ความผดพลาดไมเกน 5 % ซงไดกลมตวอยางในการศกษาครงน จ านวน 400 คน

การเลอกกลมตวอยาง มล าดบขนตอนในการสมตวอยางเปนแบบหลายขนตอน (Multistage Sampling) ดงตอไปน

ขนตอนท 1 ใชวธการเลอกกลมตวอยางแบบวจารณญาณ หรอ แบบเจาะจง (Judgement or Purposive Sampling) โดยเลอกกลมตวอยางในเขตเทศบาลนครอดรธาน

ขนตอนท 2 ใชวธการสมตวอยางแบบโควตา (Quota sampling) โดยแจกแจงแบงสดสวนตามขนาดกลมตวอยางทงหมด 400 ตวอยาง แบงตามเปอรเซ นตของยอดขายไดจ านวนตวอยางตอหนงราน คอ รานกระปกยา1 จ านวน140 ตวอยาง รานกระปกยา2 จ านวน 185 ตวอยาง และรานกระปกยา3 จ านวน 75 ตวอยาง

ขนตอนท 3 ใชวธสมตวอยางโดยใชความสะดวก (Convenience) ซงเปน Non-probability โดยใชแบบสอบถามตามกลมตวอยางทก าหนดไว จงออกเกบขอมลตามแหลงชมชน เชน หนามหาวทยาลยราชภฎอดรธาน ตลาดเรมอดร และเขตเทศบาลนครอดรธาน เพอใหเขาถงกลมผบรโภคมากทสด

3.3กกพนทท าการวจย การศกษาวจยครงน ผท าการวจยไดก าหนดพนทในการวจยออกเปน 2 สวน ดงน 3.3.1กกพนทส าหรบการศกษาคนหาปญหาในองคกรและการแกไขปญหา

- พนทรานกระปกยา 1 ทตง 19/16 ซอยทองค าอทศ ต าบลหมากแขง อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน -พนทรานกระปกยา 2 ทตง ตลาดเรมอดม ลอก 3I ต าบลในเมอง อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน -พนทรานกระปกยา 3 ทตง ตรงขามมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน หองแถวศนยนกศกษาวชาทหาร

หองท 10 ถนนทหาร ต าบลหมากแขง อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน 3.3.2กกพนทส าหรบศกษาพฤตกรรมในการซอผลตภณฑของผบรโภคจากรานขายยา คอ พนทในเขต

เทศบาลนครอดรธาน จงหวดอดรธาน

3.4กกขอบเขตเนอหาทวจย การศกษาในครงนสามารถก าหนดเนอหาโดยภาพรวมไดดงน 3.4.1กกใบตรวจสอบ (Check Sheet) ส ารวจภายในรานโดยการสงเกตและบนทกขอมลทไดจากการสงเกต

เพอน ามาหาปญหาทเกดขนเบองตน และสมภาษณผประกอบการ เพอน ามาเปนแนวทางในการแกไขปญหา 3.4.2กกส ารวจพฤตกรรมในการซอผลตภณฑของผบรโภค ส าหรบปจจยทมความส าคญในการตดสนใจ

ซอ ขนตอนในการส ารวจ ประกอบดวย

37

3.4.2.1กกก าหนดวตถประสงค วตถประสงคของการท าแบบสอบถาม คอตองการศกษาถงขอมลสวนบคคลพฤตกรรม

การตดสนใจซอ ปจจยทมความส าคญในการตดสนใจซอ และความพงพอใจของลกคาทมตอรานกระปกยาเพอน าขอมลทไดจากการวเคราะหแบบสอบถาม ไปเปนขอมลในการวางแผนกลยทธทางการตลาดของรานกระปกยา

3.4.2.2กกวางแผนและออกแบบเครองมอ เครองมอทใชศกษาครงนคอ แบบสอบถาม โดยมขนตอนการสรางแบบสอบถามดงน (1)กกศกษาคนควาเอกสารหนงสอและงานวจยทเกยวของเพอหาขอมลในการสราง

แบบสอบถาม (2)กกสรางแบบสอบถามและขอค าแนะน าจากอาจารยทปรกษาเพอแกไขใหถกตอง

สอดคลองกบงานวจย (3)กกน าแบบสอบถามทแกไขแลวไปใชกบกลมตวอยาง

3.5กกการเกบรวบรวมขอมล 3.5.1กกขอมลปฐมภม (Primary Data) มาจากการหาขอมลโดยการท าแบบสอบถามจากบคคลทวไป เปน

ขอมลทไดจากการส ารวจแบบโควตา (Quota sampling) ท าการเกบรวบรวมขอมลทงจากขอมลทตยภมตาง ๆ ทเกยวของและขอมลปฐมภม (สมภาษณจากแบบสอบถาม) โดยแจกแบบสอบถามใหกลมตวอยางจ านวน 400 ชด โดยใชระยะเวลาในการสมภาษณจากแบบสอบถาม 5 วน และศกษาขอมลทตยภม 15 วน รวมระยะเวลาในการเกบขอมล 20 วน ผศกษาด าเนนการรวบรวมขอมลโดย

3.5.1.1กกผศกษาใชวธสอบถามโดยตรง โดยอธบายวธตอบแบบสอบถามแกกลมตวอยาง ใหผตอบตอบแบบสอบถามเอง โดยขนตอนและรายละเอยดในการเกบรวบรวมขอมล ท าการเกบขอมลตงแตวนท 15 - 20 ธนวาคม 2551 ทงหมด 5 วน ตงแตเวลา 12 .00 -20.00 น.

จากสตรการค านวณตวอยาง Yamane ไดจ านวนกลมตวอยางเทากบ 400 ชด เนองจากรานกระปกยามทงสน 3 สาขา จงไดก าหนดโควตาจากแบบสอบถามส าหรบกลมตวอยาง ดงน

ตารางท 3 แสดงการแจกแบบสอบถามของรานกระปกยา ทง 3 สาขา

สาขา จ านวนกลมตวอยาง : ชด รานกระปกยา 1 และรานกระปกยา 3 200 รานกระปกยา 2 200

รวม 400

จากตารางท 3 การก าหนดโควตาในการ แจกแบบสอบถามของรานกระปกยา 1 และรานกระปกยา 3 เทากบ 200 ชด เนองจากรานกระปกยา 1 และรานกระปกยา 3 มระยะทางหางกนประมาณ 500 เมตร กลมลกคาเปาหมาย เปนกลมเดยวกน คอ นกศกษาและประชาชนทอาศยอยในละแวกนน สวนรานกระปกยา 2 ก าหนด

38

โควตาในการแจกแบบสอบถาม เทากบ 200 ชด เนองจากรานกระปกยา 2 กลมลกคาเปาหมายคอ ลกคาทวไปทมาซอสนคาบรเวณตลาดเรมอดม และตลาดเซนเตอรพอย ดงนนกลมลกคาเปาหมายจงตางกน

3.5.1.2กกอธบายวธตอบแบบสอบถามแกกลมตวอยางและใหผตอบตอบแบบสอบถามเอง 3.5.1.3กกท าการเกบรวบรวมแบบสอบถาม น ามาวเคราะหขอมลตอไป

3.5.2กกขอมลทตยภม (Secondary Data) ไดจากการศกษาคนควาแ ละรวบรวมขอมลจากบคคลในองคกร ขอมลองคกร หนงสอวารสาร บทความ เอกสารทางวชาการ งานวจยและเวบไซตตางๆ ทเกยวของ

3.6กกเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล

กลมผศกษาไดก าหนดเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลของกลมตวอยางโดยมเครองมอคอแบบสอบถาม ส าหรบ 400 ตวอยาง แบงออกเปน 3 สวน ไดแก

สวนท 1กกขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2กกพฤตกรรมในการเลอกซอผลตภณฑของผบรโภคจากรานยา สวนท 3กกพฤตกรรมในการเลอกซอผลตภณฑของผบรโภคจากรานกระปกยา

3.7กกการวเคราะหและการแปรผลขอมล การวเคราะหขอมลในสวนของแบบสอบถามส าหรบผบรโภค จะใชสถตเขามาวเคราะห มดงน คาความถ

(Frequency) และวเคราะหผลโดยใชโปรแกรม SPSS สถตทใชในการวเคราะหดงน คารอยละ ( Percentage) ส าหรบวเคราะหขอมลสวนบคคลและขอมลทวไป ขอมลพฤตกรรมในการเลอก

ซอผลตภณฑของผบรโภคจากรานยา และขอมลเกยวกบพฤตกรรมในการเลอกซอผลตภณฑของผบรโภคจากรานกระปกยา

39

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

รานกระปกยา ตงอยในเขตเทศบาลนครอดรธาน จงหวดอดรธาน เปนรานขายยาแผนปจจบน อปกรณการแพทย ผลตภณฑเสรมอาหารและเครองส าอาง เปดใหบรการทงหมด 3 สาขา จากการสมภาษณเบองตน รานกระปกยาประสบปญหาดานสนคาคงคลงและปญหาดานการตลาด ในการศกษาครงนจงตองการคนหาปญหาเพอหาสาเหตของปญหาโดยใชเครองมอทางการจดการในการคนหาปญหาและหาแนวทางในการแกไขปญหา

4.1กกผลการวเคราะหปญหา จากการศกษาการด าเนนงานกจการรานกระปกยาโดยการ สมภาษณผประกอบการ (ภาคผนวก ก) และ

สงเกตโดยการใชแบบ ตรวจสอบ (ภาคผนวก ข) พบวารานกระปกยาไดเกดปญหาและอปสรรคการด าเนนงาน โดยสามารถสรปปญหาไดดงน

1.กกการจดวางสนคาไมเปนระเบยบ ไมมการแยกประเภทสนคาทชดเจน

2.กกต าแหนงการวางผลตภณฑไมเหมาะสมไมสะดวกตอการใชงานและยากตอการคนหา 3.กกไมมการตรวจนบสนคาคงเหลอ ขาดการบนทกจ านวนสนคาเขาออกทกวน

4.กกแสงสวางภายในรานมนอย อากาศไมถายเทและรานไมคอยสะอาดเนองจากมฝ นเกาะตามต 5.กกมสนคาคงคลง หมดอาย เสอมคณภาพ

6.กกไมมเอกสารการควบคมระบบสนคาคงคลง

7.กกมสนคาคงคลงคางคลง (สนคาเกน 6 เดอน)

8.กกไมมปายแสดงราคาสนคาและสวนลดทชดเจน

9.กกไมมการวางแผนในการจดซอสนคา 10.กไมมแฟมบนทกประวตการใชยาของลกคา 11.กสอการใหความรเรองการใหความร จดวางกระจดกระจาย ไมนาสนใจ

12.กพนกงานไมสวมเครองแบบแสดงตนวาเปนเภสชกรหรอผชวยเภสชกร ดานยอดขายของรานกระปกยาจากผลการวเคราะหพบวา ยอดขายของรานกระปกยามแนวโนมลดลงอยาง

ตอเนอง จากผลการวเคราะหขอมลยอดขายรายไตรมาสของป พ .ศ 2551 พบวา รานกระปกยา 1 มยอดขายรายไตรมาสท 2 ลดลงจากไตรมาสท 1 เทากบ 19,673 บาท คดเปน 0.77 % และรานกระปกยา 2 มยอดขายรายไตรมาสท 2 ลดลงจากไตรมาสท 1 เทากบ 18,836 บาท คดเปน 0.4 % สวนรานกระปกยา 3 เปนสาขาเพงเปดใหบรการในเดอนตลาคม พ.ศ. 2551 จงไมมขอมลซงสามารถวเคราะหแนวโนมของยอดขายได จากปญหาทคนพบทงทางดานการบรหารสนคาคงคลงรวมถงดานการตลาดทรานกระปกยามยอดขายลดลง เพอการคนหาสาเหตของปญหาจงไดใชเครองมอทางการจดการในการวเคราะหหาปญหาและสาเหตของปญหา โดยใช

40

แผนภาพกางปลา (Ishikawa Diagram) เพอแสดงความสมพนธระหวางสาเหตทอาจเปนไปไดของปญหาทงหมดทเกดขน ใชเปนเครองมอเบองตนในการหาสาเหตของปญหา ไดดงน

ภาพท 10 แสดงแผนภาพกางปลา สาเหตขาดการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาด

จากภาพท 10 พบวารานกระปกยามประเดนปญหาจากสาเหตหลก ดงน

4.1.1กกดานสนคาคงคลง พนกงานรานกระปกยาม การจดเกบสนคาไมเปนหมวดหม แบงประเภทไมชดเจน ซงยากตอการคนหา และระบบสนคาคงคลงขาดการตรวจนบขอมล ไมมการบนทกขอมลสนคาคงคลง และยงขาดการวางแผนการสงซอทด ท าใหเกดปญหาตาง ๆ ตามมา เชน ยาขาดคลง ยาคางคลงมากเกนปรมาณจ าเปนซงยาบางตวมความลาสมยในแงการรกษา ยาบางชนดมอายการใชงานสนท าใหยาหมดอาย ซงระบบควบคมสนคาคงคลงจะเกยวของกบการจดซอทด เพอใหกจการมสนคาไวขายเพยงพอตอความตองการของลกคา

4.1.2กกดานการตลาด รานกระปกยา ขาดการวางแผนกลยทธทางการตลาดและการประชาสมพนธทเหมาะสมกบรานและกลมลกคา ท าใหรานยงไมเปนทรจกในลกคากลมเปาหมาย ประกอบกบรานขายยาในเขตเทศบาลนครอดรธานมจ านวนมาก ท าใหรานมการแขงขนสง ดงนนผประกอบการตองใหความส าคญกบดานการตลาดเพอใหยอดขายเพมขน

ขาดระบบการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาด

การตลาด

ขาดการประชาสมพนธ

ขาดการวางแผนการสงซอ

การจดเกบไมเปนหมวดหม

สนคาคงคลง

ไมมการจดระบบหมนเวยนสนคาเขากอน-ออกกอน

ขาดการวางแผนทางการตลาด

ไมมการบนทกขอมลสนคาคงคลง

ขาดการตรวจนบสนคาคงคลงคลง

41

จากประเดนและสาเหตของปญหาทไดคนพบนน แนวทางการแกไขปญหาใชเครองมอทางการจดการในการแกไขเพอ เพมขดความสามารถในการบรหารสนคาคงคลงและการวางแผนการตลาดในธรกจรานขายยา : กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน ดงน

4.2กกการแกไขปญหาดานสนคาคงคลง จากการวเคราะหปญหาจากแผนผงกางปลาแลว ไดน ามาวเคราะหรวมกบการท างานภายในรานเพอให

ทราบจดการปฏบตงานทตองแกไขใหชดเจน พบดงน

4.2.1กกรานกระปกยามการจดเกบสนคาไมเปนหมวดหม ไมมระบบการบรหารสนคาค งคลงทด อกทงยาทมมลคามาก จะถกจดเกบอยางกระจดกระจาย ซงยากตอการคนหาและตรวจนบสนคา ท าใหเสยเวลาในการใหบรการลกคา

ตารางท 4 แสดงผลการสงเกตการจบเวลาการคนหาสนคาโดยเฉลย : กอนท า 5 ส. ผลการจบเวลาการคนหาสนคา ระยะเวลา (นาท)

ครงท 1 2.55 ครงท 2 2.30 ครงท 3 2.45 ครงท 4 2.35 ครงท 5 2.40

ผลรวมเฉลย 2.41

4.2.1.1กกจากตารางผลการสงเกตการจบเวลาการคนหาสนคาเพอใหบรการลกคาโดยเฉลยของรานกระปกยากอนการท ากจกรรม 5ส. พบวามระยะเวลารวมเฉลย 2.41 นาท

4.2.1.2กกไมมการบนทกขอมลสนคาคงคลง เนองจากขาดการตรวจนบปรมาณสนคาคงคลงอยางตอเนอง ท าใหกจการไมทราบวาปจจบนสนคาเหลออยจ านวนเทาใด เกดคาใชจายเนองจากสนคาขาดแคลน (Shortage Cost or stock out Cost) คอ กจการจะเสยโอกาสในการตอบสนองความตองการของผบรโภค การบรหารสนคา การบรหารสนคาคงคลงไมมประสทธภาพทด และไมทราบอตราการหมนเวยนของสนคา

4.2.1.3กกขาดการจดระบบหมนเวยนสนคาเขากอน-ออกกอน สงผลใหมสนคาทมอายการใชงานสนยาหมดอายกอนน าออกไปจ าหนายใหกบลกคา

4.2.1.4กกขาดการวางแผนการสงซอ เนองจากการตรวจสอบขอมลไมสม าเสมอ

42

4.2.2กกการแกไขปญหาดานระบบสนคาคงคลง

จากสาเหตของปญหาสามารถน ามาก าหนดแผนกลยทธเพอแกไขปญหาดานสนคาคงคลง ไดดงน

4.2.2.1กกระบบ 5ส.

วตถประสงค : -เพอแกไขปญหาการจดสนคาไมเปนหมวดหม -เพอใหสะดวกในการจดเกบ เกดความสะดวก และลดระยะเวลาในการคนหาสนคา ระยะเวลาการด าเนนงาน : 1 - 5 ธนวาคม 2551 วธด าเนนงาน : ด าเนนการตามระบบ 5ส. โดย

ขนตอนท 1 สะสาง จากการเดนส ารวจภายในรานกระปกยาทง 3 รานพบวา ลกษณะการจดวางสนคาไม

เปนระเบยบ บางผลตภณฑหมดอายไปแลว แตยงมวางจ าหนายอยภายในราน ท าใหเกดภาพลกษณไมดตอรานกระปกยา ดงนนกลมผศกษาไดด าเนนการขจดน าสนคาทหมดอายแลวแยกไวตางหากเพอน าไปคนบรษทตวแทนจ าหนาย จากนนไดจดกลมยาตามหลกเภสชวทยา เพอใหเกดความสะดวก งายต อการควบคมดแลและ การปฏบตงาน ไดแก

1.กกยาจด

2 .กกยาเรยกหา 2.1กกกลมยาปฏชวนะ

2.2กกกลมยาแกปวด แกอกเสบ

2.3กกกลมยาโรคผวหนง

2.4กกกลมยาตา 2.5กกกลมเกลอแรและวตามน 2.6กกกลมยาระบบทางเดนอาหาร

2.7กกกลมยาฮอรโมน 2.8กกกลมยาโรคหอบหด 2.9กกกลมยาแกไอ 2.10กกกลมยาน า 2.11กกกลมอน ๆ ทวไป

3 .กกอปกรณการแพทย

4 .กกผลตภณฑเสรมอาหาร

5 .กกเครองส าอาง

43

ขนตอนท 2 สะดวก จากการตรวจนบและแบงประเภทสนคาออกตามหลกเภสชวทยาตามขนตอนสะสาง

แลว พบวารานกระปกยาทง 3 สาขามสนคาจ านวนมากวา 4,000 รายการ ในสวนนกลมผศกษาไดตรวจนบสนคาภายพรอมทงบนทก วนเดอนปทผลต/หมดอาย ของสนคาแตละรายการ บนทกลงสตอกการดในโปรแกรม Microsoft Excel จากนนพจารณาการวางสนคาภายในรานกระปกยาซงเดมไมเปนหมวดหม เกดความยงยากในการหยบใชงาน ดงนนกลมผศกษาจงไดท าการน าทฤษฎการจดผงรานคาปลกมาประยกตใชในการจดผงรานกระปกยา เพอใหการท างานมประสทธภาพมากยงขน โดยออกแบบผงการจดวางสนคาภายในรานใหม ดงน

ภาพท 11 แสดงผงการจดรานกระปกยา 1

จากภาพ 11 เปนรปแบบการจดผงรานกระปกยา 1 ทไดค านงถงหลกของความสะดวกของลกคาในการ

เลอกซอสนคา รวมไปถงการค านงการใชประโยชนของพนทใหมากทสด โดยมการแยกหมวดหมยาตามหลกเภสชวทยา โดยมการจดสรรพนทภายในราน คอ พนทปฏบตงานของเภสชกร เปนพนทส าคญในการแสดงสนคาทเปนยาตางๆ ไดแก ยาจด ยาปฏชวนะ ยาควบคมพเศษ วตถออกกฤทธทางประสาท ท าประมาณ 10 ตารางเมตร ซงตองมเภสชกรเทานนทเปนผใหบรการ มสวนพนทใหพนทจดแสดงสนคา แนะน า และบรการอนๆ มพนท

โตะท างาน ตเยน

ยาน า

ยาแก

ไอ

วตามน

เกลอแ

ร

เสรม

อาหา

ร

เครองชง น าหนก

เครองส าอาง

สวนแสดงโปรโมชน

ยาจด ปฏชวนะ, ยาควบคมพเศษ

อปกรณ

การแพท

ย หอ

บหด

ยาตา

ระบบ

ทางเด

นอาห

าร

แกปวด , แกอกเสบ, กลมอนๆทวไป

ฮอรโมน

โรคผ

วหนง

ใหขอมลขาวสาร

ทางเขา

เภสชกร

44

บรการเครองชงน าหนก มพนทในการเกบรกษาอณหภมของยา มพนทส าหรบใหขอมลขาวสาร มพนทเพอการสงเสรมการขายพเศษ(Promotion Area) เพอเปนทดงดดใจของลกคา สวนของพนทอสระ (Free zone) โดยชนวางในสวนขอบไดใชแนวคดการจดผงรานแบบลแขง ชนวางตดผนงซงจะท าใหมชองวางระหวางชนวางสนคาสวนขอบและชนวางสนคาทอยสวนกลาง ชนวางตดผนงซงจะท าใหมชองวางระหวางชนวางสนคาสวนขอบและชนวางสนคาทอยสวนกลาง เพอใหลกคาได เดนชมสนคาในแผนกตางๆ ของรานคาไดอยางทวถง เพอเปนการบงคบการเดนของลกคาเปนการจดสรรพนทอยางเปนระบบมากขน ในสวนของชนวางทอยตรงกลางไดใชแนวคดการจดผงแบบต ามแนวยาว เพอบงคบใหเดนชมสนคาประเภทอนๆ เพอใหเกดการตดสนใจซอแบบไมตงใจ

ภาพท 12 แสดงผงการจดรานกระปกยา สาขา 2

จากภาพท 12 เปนรปแบบทไดค านงถงหลกของความสะดวกของลกคาในการเลอกซอสนคา รวมไปถงการค านงการใชประโยชนของพนทใหมากทสด เนองจากรานมพนทคบแคบ ไดมการจด ชนวางในสวนขอบได

ตเยน

เสรมอาหาร

เครองชง น าหนก

เครองส าอาง

สวนแสดงโปรโมชน

ยาจด

อป

กรณก

ารแพ

ทย

แกปว

ด , แก

อกเสบก

ลมอน

ๆ ทว

ไป

ฮอรโมน

โรคผ

วหนง

ใหขอมลขาวสาร

หอบห

ด

ยาน า

,ยาแก

ไอ

พนทรานอน

โตะท างาน ทางเขา

ทางออก ระบบ

ทางเด

นอาห

าร วตามน เกลอแร

เภสช

กร

ปฏชว

นะ,

ยาคว

บคมพ

เศษ

45

ใชแนวคดการจดผงรานแบบลแขง ชนวางตดผนงซงจะท าใหมชองวางระหวางชนวางสนคาสวนขอบและชนวางสนคาทอยสวนกลาง และค านงถงการใชประโยชนจากการจดวางสนคาในแนวดง( Vertical merchandising) โดยการจดวางแสดงทผนงหรอบนชนทอยสง เพอใหลกคาสามารถมองเหนไดงาย โดยลกคาอาจมองจากดานซายไปขวาหรอบนลงลาง โดยค านงถงธรรมชาตการเคลอนไหวของสายตามนษย และมประตทางเขา 2 ทาง เพอใหมการสะดวกในการเขามาใชบรการมากยงขน เนองจากไมตองเดนออมไกล และเพอใหลกคาเกดการตดสนใจซอแบบไมตงใจ โดยมการแบงพนทส าหรบการปฏบตงานของเภสชกร เปนพนทส าคญในการแสดงสนคาทเปนยาตางๆ ไดแก ยาจด ยาปฏชวนะ ยาควบคมพเศษ วตถออกกฤทธทางประสาท ท าประมาณ 10 ตารางเมตร ซงตองมเภสชกรเทานนทเปนผใหบรการ มสวนพนทใหพนทจดแสดงสนคา แนะน า และบรการอนๆ มพนทในการบรการเครองชงน าหนก มพนทส าหรบใหขอมลขาวสาร มพนทเพอการสงเสรมการขายพเศษ(Promotion Area) เพอเปนทดงดดใจของลกคา มพนทเพอรอพก เพอการเลอกชมสนคาทสะดวกยงขน

ภาพท 13 แสดงผงการจดรานกระปกยา สาขา 3

ตเยน

ยาน า

, ยาแก

ไอ

เสรม

อาหา

ร

เครองชง น าหนก

เครองส าอาง

สวนแสดงโปรโมชน

หอบห

ด ยาตา

ระบบ

ทางเด

นอาหา

ร

แกปวด , แกอกเสบ, กลมอนๆทวไป

ฮอรโมน

โรคผวหนง

ใหขอมลขาวสาร

อปกรณก

ารแพ

ทย

ทางเขา

ยาจด โตะท างาน

เภสชกร วตามน

เกลอแ

ร

46

จากภาพท 13 เปนรปแบบทค านงถงความสะดวกของลกคาในการเขามาใชบรการและในการเลอกซอผลตภณฑ ซงลกษณะการจดรปแบบจะคลายรานกระปกยา 1โดยมการแยกหมวดหมยาตามหลกเภสชวทยาม โดยมการจดสรรพนทภายในราน คอ พนทปฏบตงานของเภสชกร เปนพนทส าคญในการแสดงสนคาทเปนยาตางๆ ไดแก ยาอนตราย ยาควบคมพเศษ ท าประมาณ 10 ตารางเมตร ซงตองมเภสชกรเทานนทเปนผใหบรการ มสวนพนทใหพนทจดแสดงสนคา แนะน า และบรการอนๆ มพนทบรการเครองชงน าหนก มพนทในการเกบรกษาอณหภมของยา มพนทส าหรบใหขอมลขาวสาร มพนทเพอการสงเสรมการขายพเศษ( Promotion Area) เพอเปนทดงดดใจของลกคา มพนทเพอรอพก สวนของพนทอสระ (Free zone) และยงมรปแบบการจดแผนผงรานแบบ ลแขง ชนวางตดผนงซงจะท าใหมชองวางระหวางชนวางสนคาสวนขอบและชนวางสนคาทอยสวนกลาง และค านงถงการใชประโยชนจากการจดวางสนคาในแนวดง(Vertical merchandising) โดยการจดวางแสดงทผนงหรอบนชนทอยสง เพอใหลกคาสามารถมองเหนไดงาย เพอใหลกคาได เดนชมสนคาในแผนกตางๆ ของรานคาไดอยางทวถง

จากการออกแบบผงรานคาทง 3 แบบ กลมผศกษาไดค านงถงหลกของความสะดวก คอ ความสะดวกของลกคาในการเลอกซอสนคาและความสะดวกของพนกงานขา ยในการจดสนคา รวมไปถงการค านงการใชประโยชนของพนทใหมากทสดโดยการจดชนวางสนคาใหมระยะหางระหวางชนวางสนคาใหมความพอด คอ ไมหางเกนไป หรอ ชดเกนไป และยงค านงถงความสะดวกของลกคาในการเลอกซอสนคาเปนหลก นอกจากนยงไดค านงถงหลกเสนทางการเดนของลกคาอกดวยโดยหลกเสนทางการเดนของลกคา คอ จดผงรานใหมเสนทางการเดนใหยาว เพอใหลกคาไดมโอกาสเดนชมสนคาทวราน และอาจจะเกดการซอสนคาแบบไมตงใจในการจดชนวางสนคาไดใชรปแบบการจดชนวางสนคาแบบลแขง โดยชนวางในสวนขอบไดใชแนวคดการจดผงรานแบบลแขง ชนวางตดผนงซงจะท าใหมชองวางระหวางชนวางสนคาสวนขอบและชนวางสนคาทอยสวนกลาง ไดแบงชนวางออกเปน 2 สวน สวนดานขางไดจดแนวชนวางตามความยาวของราน ซงขอดของการจดวางแบบนจะท าใหเสนทางเดนของลกคายาวมากขนและสามารถเลอกชมสนคาไดมากขน ในแบบผงราน ไดเพมใหรานมหองเกบสนคาเพอลดความแออดของสนคาทอยบนชนวางและเพมความ สะดวกในการบรการขายสนคาใหแกลกคาไดรวดเรวขน

ขนตอนท 3 สะอาด เรมจากการท าความสะอาดภายในราน พน โตะ ชนวางสนคา ใหสะอาดกอนทจะท า

การจดเรยงในชนวางสนคา เพอสภาพการท างานทด และเพมความสวางมากขนโดยการน าหลอดไฟมาตดเพมในตโชวสนคาเพอสรางความโดดเดน

ขนตอนท 4 สขลกษณะ ปฏบตตาม 3 ส.แรกอยางสม าเสมอ โดยการจดแยกประเภทสนคา ท าการจดเกบวสด

ท าความสะอาดอปกรณภายในราน เพอใหสะดวกและเกดความปลอดภยตอสขภาพอนามย ขนตอนท 5 สรางนสย การรกษาและปฏบตตาม 4ส.แรก จนเปนนสยและมวนยในการท างานโดยการ

ก าหนดตารางความรบผดชอบใหกบพนกงานในราน

47

ตารางท 5 แสดงการแบงหนาทความรบผดชอบของพนกงานรานกระปกยา

กจกรรม สปดาห

ผรบผดชอบ 1 2 3 4

1. ก าหนดหนาทความรบผดชอบ เภสชกร/เจาของราน 2. รวมวางแผน ผชวยเภสชกร 3. จดเกบยาใหเปนระเบยบ ผชวยเภสชกร 4. แยกประเภทยา ผชวยเภสชกร 5. ตรวจนบสนคา ผชวยเภสชกร 6. บนทกลงในสตอกการด ผชวยเภสชกร 7. ปรบปรงขอบกพรอง ทกฝาย

ผลทไดรบ : การจดกลมยาเปนหมวดหมตามหลกเภสชวทยา และการบนทกรายการสนคาจ านวน

4,000 กวารายการลงในสตอกการด ท าใหเกดความสะดวกตอการใชงาน งายตอการตรวจสอบควบคมมากยงขน จากการด าเนนงานตามระบบ 5ส. สามารถชวยลดระยะเวลาในการคนหายาเพอใหบรการลกคาได จากเดมใชเวลา 2.41 นาท หลงจากด าเนนงานตงแต ส1 – ส2 จนเปนนสยแลวสามารถลดระยะเวลาเหลอ 1.15 นาท

จากการน าแนวคด 5ส.มาใชในเปนแนวทางการแกไขปญหาการจดหมวดหมสนคา ท าใหสะดวกตอการใชงานและควบคมดแลมากยงขน และยงชวยลดระยะเวลาในการคนหาสนคาในการใหบรการลกคาได

4.2.2.2กกสตอกการด และหลกการ FIFO (First in First out) วตถประสงค : -เพอใหมการตรวจนบสนคาอยางสม าเสมอ -เพอใหมระบบหมนเวยนสนคาเขากอน-ออกกอน ระยะเวลาด าเนนการ : 1 พฤศจกายน 2551– 31 มกราคม 2552 วธด าเนนงาน : ท าการออกแบบฟอรมการบนทกสนคาสตอกการด (Stock card) เพอทราบปรมาณสนคา

ในคลงและควบคมระบบหมนเวยนสนคาเขากอนออกกอน (First in First out) กลมผศกษา ไดด าเนนตามขนตอนดงน

1.กกออกแบบฟอรมการบนทกรายการสนคา (สตอกการด) พรอมทงบนทกขอมลสนคาทไดจากการตรวจนบ ดงน

48

รานกระปกยา สาขา 1

สนคาคงคลง (STOCK CARD)

ยาเรยกหา : กลมยาปฏชวนะ ล าดบ ว/ด/ป

(น าเขา) รหสสนคา รายการ จ านวน

(หนวย) วนหมดอาย ว/ด/ป

(เบกออก) จ านวน(หนวย)

1 25/11/51 ร_ช0001 Amexicillin 500 mg. 40 29//12/13 2 18/11/51 ร_ช0004 Coamox 250 17 04/06/11 3 10/11/51 ร_ช0003 Betnovate – N 5g. 15 16/12/13 4 7/11/51 ร_ช0002 Bethasone 5g. 21 15/09/12 5 22/11/51 ร_ช0005 Doxycycline 100 mg. 25 05/09/12 6 3/11/51 ร_ช0001 Amexicillin 500 mg. 3 29//12/13 7 30/11/51 ร_ช0001 Amexicillin 500 mg. 10 29//12/13

ภาพท 14 ตวอยางรายการบนทกสนคา (STOCK CARD) ยาเรยกหา : กลมยาปฏชวนะ

2.กกจดเรยงล าดบสนคาทม ว/ด/ป (น าเขา) กอนตองน าออกจ าหนายกอน ใหมระบบหมนเวยนสนคาเขากอน-ออกกอน โดยมรายละเอยดดงน

รานกระปกยา สาขา 1

สนคาคงคลง (STOCK CARD)

ยาเรยกหา : กลมยาปฏชวนะ ล าดบ ว/ด/ป

(น าเขา) รหสสนคา รายการ จ านวน

(หนวย) วนหมดอาย ว/ด/ป

(เบกออก) จ านวน(หนวย)

1 3/11/51 ร_ช0001 Amexicillin 500 mg. 40 29//12/13 2 7/11/51 ร_ช0002 Bethasone 5g. 21 15/09/12 3 10/11/51 ร_ช0003 Betnovate – N 5g. 15 16/12/13 4 18/11/51 ร_ช0004 Coamox 250 17 04/06/11 5 22/11/51 ร_ช0005 Doxycycline 100 mg. 25 05/09/12 6 25/11/51 ร_ช0001 Amexicillin 500 mg. 3 29//12/13 7 30/11/51 ร_ช0001 Amexicillin 500 mg. 10 29//12/13

ภาพท 15 ตวอยางรายการบนทกสนคา ยาเรยกหา : กลมยาปฏชวนะ โดยใชทฤษฎ FIFO (First in First out)

49

จากภาพท 15 จะเหนไดวาสนคาแตละชนดจะมวนททน าเขาแตกตางกน แมแตในสนคาชนดเดยวกนกมวนทน าเขาตางกน

3/11/51 Amexicillin 500 mg. รหสสนคา ร_ช0001 น าเขา 40 หนวย 25/11/51 Amexicillin 500 mg. รหสสนคา ร_ช0001 น าเขา 3 หนวย 30/11/51 Amexicillin 500 mg. รหสสนคา ร_ช0001 น าเขา 10 หนวย

3.กกการน าขอมลไปใช เมอมความตองการจ าหนายสนคาคงคลง พนกงานกจะตรวจสอบไดวามสนคาท

ตองการหรอไม ถาสนคาทตองการมอยในคลงและสนคานนมจ านวนมากโดยมการน าเขาสนคาชนดเดยวกนแตการน าเขาแตละครงมวนทในการน าเขาตางกนหรอการน าเขาในสนคาชนดเดยวกนหลายครง การน าออกมาใชจะตองดวนทน าสนคาเขาเกบในคลงสนคา หากสนคาชนดนนน าเขามากอน กควรน าออกมาใชกอน เชน ตองการน าสนคา Amexicillin 500 ออกจ าหนายในราน ผควบคมสนคากตองพจารณาดกอนวาในคลงสนคาม Amexicillin 500 อยหรอไม ถามกตองตรวจสอบอกทวา Amexicillin 500 น าเขาในวนไหนบาง หากมการน าเขาหลายวน กตองพจารณาดอกวาวนไหนไดมการน าเขามากอน หลงจากนนจงท าการเลอกสนคาทน าเขามากอนออกไปจ าหนายกอนดงภาพท 16

ล าดบ ว/ด/ป

(น าเขา) รหสสนคา รายการ จ านวน

(หนวย)

1 3/11/51 ร_ช0001 Amexicillin 500 mg. 40 2 25/11/51 ร_ช0001 Amexicillin 500 mg. 3 3 30/11/51 ร_ช0001 Amexicillin 500 mg. 10

ภาพท 16 ระบบการบรหารสนคาคงคลง โดยใชทฤษฎ FIFO (First in First out)

คาใชจาย : 60 บาท (คาเอกสารการจดการแบบฟอรมบนทกรายการสนคาเขา-ออก) ผลทไดรบ : มระบบการหมนเวยนสนคา เขากอน -ออกกอน จะท าใหงายตอการตรวจสอบจ านวนสนคาท าใหทราบ

ปรมาณสนคาทมอยเพอใหมเพยงพอตอความตองการของลกคา มการบนทกจ านวนสนคาเขา -ออก อยางสม าเสมอชวยลดปญหาการเสยโอกาสในการตอบสนองความตองการของผบรโภคทจะสงผลไปยงสวนแบงทางการตลาดระยะยาวได และชวยปองกนไมใหมสนคาคงคลงเสอมคณภาพ หมดอายคงเหลอยในกจการ เนองจากการหมนเวยนของสนคา จะท าใหขายสนคาทซอมากอนออกไปกอน

4.2.2.3กกหาปรมาณการสงซอทประหยดสด (ทฤษฎ EOQ Model ) วตถประสงค : -เพอแกไขปญหายาขาดคลงสนคา -เพอลดคาใชจายดานยาคงคลง -เพอวางแผนการสงซอทเหมาะสม

หากทางรานตองการ Amexicillin 500 mg. 30 แผง ในกรณนตองน า Amexicillin 500 mg. ทน าเขาในวนท 3/11/51 น าออกไปจ าหนายกอน

50

ระยะเวลาด าเนนการ : 15 – 25 ธนวาคม 2551 วธด าเนนงาน : ตรวจสอบปรมาณการใชยาวา ยาชนดใดทมการใชมากและมเพยงพอตอความตองการของลกคา เพอใชใน

การค านวณหาปรมาณการสงซอทประหยดทสดในสนคาทขาดคลงสนคา ไมเพยงพอตอความตองของลกคา กลมผศกษาจงท าการปรบปรงและวางแผนการบรหารจดการคลงสนคาใหมประสทธภาพ โดยท าการบนทกปรมาณสนคาเขา -ออกในแตละวน และน าขอมลดงกลาวบนทกลงสตอกการดในโปรแกรม Microsoft Excle เพอใหทราบปรมาณสนคาคงเหลอในคลง พรอมทงน าหลกการเขากอน-ออกกอนมาชวยบรหารยา เนองจากยาทมวนหมดอายกอนจะตองท าการจ าหนายออกไปกอน และน าทฤษฎ EOQ Mode มาชวยในการหาปรมาณจดสงซอทเหมาะ ซงสามารถชวยลดตนทนของกจการไดเปนอยางด

ในกรณทมอตราการใชแตละวนคอนขางสม าเสมอ สามารถใชทฤษฏ EOQ Model มาใชในการแกไขปญหายาขาดคลง และชวยประหยดคาใชจายยงขนดงน สตรในการค านวณ Q* =

H

DS2

โดยก าหนดให Q* = ปรมาณการสงซอทประหยดทสดในแตละครง D = ปรมาณความตองการสนคาตอป(หนวย/ครง) S = คาใชจายในการสงซอตอครง (บาท/ครง) H = คาใชจายในการเกบรกษาตอหนวยตอป (บาท/หนวย/ป)

ขนตอนการค านวณหาปรมาณการสงซอทประหยดทสด 1.กกค านวณหาตนทนในการสงซอยา(S) 2.กกค านวณหาตนทนในการเกบรกษา(H) 3.กกก าหนดใหตนทนการสงซอเทากบตนทนการเกบรกษา 4.กกแกสมการทไดจากขอ 3 เพอใหไดปรมาณสงซอทประหยดทสด ในการค านวณ ไดท าการคดเลอกตวอยางยามา 10 รายการ ซงเปนยาทมปญหาการขาดคลงยาบอยและเมอ

ขาดคลงยาแลว จะท าใหเกดปญหาตอการใหบรการผปวยมาก นอกจากนยาตวอยาง 10 รายการ ยงเปนยาทมอตราใชสม าเสมอ ยาดงกลาวไดแก

1. Amexicillin 500 mg. ตนทน 275 บาท/กระปก 2. ยาธาตน าขาว ตรากระตายบน ตนทน 216 บาท/โหล 3. ยาสตร เพญภาค ตนทน 252 บาท/โหล 4. ยาคม เมอซลอน 21 เมด ตนทน 160 บาท/กลอง 5. ยาคม เมอซลอน 28 เมด ตนทน 160 บาท/กลอง 6. ยาสตร บวแกว ตนทน 300 บาท/โหล 7. ยาคมไดแอน 35 21 เมด ตนทน 154 บาท/กลอง 8. ซารา (เมด) ตนทน 758 บาท/กลอง 9. เกลอแรผใหญ ตรา ซปเปอรว ตนทน 240 บาท/กลอง 10. ยาปายปาก ตรา kanolone ตนทน 250 บาท/กลอง

51

ตวอยางการค านวณ รายการ Amexicillin 500 mg.

คาใชจายในการสงซอตอครง (Ordering Cost : S) จ านวนในการสงซอยาโดยเฉลยสปดาหละ 1 ครง คดเปน 4 ครงตอเดอน

สงซอโดยเฉลย 7 รายการตอครง ดงนน สงซอยาโดยเฉลย 4 x 7 = 28 รายการตอเดอน

เงนเดอนพนกงาน 3 คนซงท างานเกยวกบการจดซอ โดยเฉลยคดเปน 70 % ของงานทงหมด นนคอคาใชจายในการจดซอยาในสวน ทเปนคาจางพนกงานโดยเฉลย =

74

70.03000,10

= 750 บาท/ครง/รายการ

ตนทนเอกสารในการจดซอโดยเฉลย 10 บาท/ครง/รายการ คาโทรศพทโดยเฉลย 15 บาท/ครง/รายการ ราคาตนทนในการสงซอยาโดยเฉลย = 750 + 10 + 15

= 775 บาท/ครง/รายการ คาใชจายในการเกบรกษาตอหนวยตอป (Holding Cost : H)

1.กกค านวณคาเสยโอกาส จากราคาขายยาตอหนอย อตราดอกเบยพนธบตรรฐบาล (4.25%, ขอมลจากธนาคารแหงประเทศไทย)

ดงนน คาเสยโอกาสของยา Amexicillin 500 = 275 0.0425 = 11.69 บาท

2.กกค านวณคาสถานทจดเกบ ยาไดจดเกบไวในบาน โดยไดลงทนกอสราง รวมมลคา 600,000 บาทและไดค านวณอายการ

ใชงาน 20 ป คดคาเสออาคารแบบเสนตรง ดงนน คาเสอมราคาท 30,000 บาทตอป บานหลงนมเนอทเทากบ 27 ตารางเมตร ค านวณคาสถานทจดเกบไดจาก คาสถานทจดเกบ = พนททใชงาน คาเสอมราคาตอป

พนททงหมด ยา Amexicillin 500 ใชพนทจดเกบ 0.40 ตารางเมตร ปรมาณจดเกบตลอดป หนวย

คาสถานทจดเกบ = 000,3027

40.0

= 444.44 บาท/5หนวย หรอ 88.89 บาท/หนวย

3.กกเงนเดอนพนกงาน เนองจากรานกระปกยามทงหมด 3 รานตองใชพนกงาน 3 คนไดแก นายวฒณพงษ ศรกลวงษ

มอตราเงนเดอน 10,000 บาท หรอ 120,000 บาท/ป

52

นางสาวชลตกา เชอมแกว มอตราเงนเดอน 10,000 บาท หรอ 120,000 บาท/ป

นางสาวสภรดา ไชยชนะ มอตราเงนเดอน 10,000 บาท หรอ 120,000 บาท/ป

รวมเงนเดอนพนกงาน 360,000 บาท/ป ยามจ านวนทงสนโดยเฉลย 2,700 หนวย ณ วนท 1 พฤศจกายน 2551

ทพนกงานทง 3 คน ตองรบผดชอบจะได 700,2

000,360 = 133.33 บาท/หนวย

4.กกคาใชจายอนๆไดแก คาไฟฟา คาเครองปรบอากาศ คาตเยน โดยเฉลย เทากบ 2,000 บาท/เดอน คด/ป เทากบ 24,000 บาท/ป

นนคอ คาใชจายอนๆ เทากบ 700,2

000,24 = 16 บาท/หนวย/ป

เพราะฉะนนคาใชจายในการเกบรกษาตอหนวย = คาเสยโอกาส + คาสถานทจดเกบ +คาจาง+ คาใชจายอนๆ ดงนน ยา Amexicillin 500 mg. มตนทนคาใชจายในการเกบรกษาโดยเฉลย = 11.69 + 88.89+133.33+16

= 249.91 บาท/หนวย/ป

ตวอยาง การค านวณรายการยา Amexicillin 500 mg. ราคาตนทน 275 บาท/กระปก ใน 1 ป ทางรานกระปกยาจะ

ขายยาใหแกผบรโภค 30 หนวย

กอนใช EOQ Model ตนทนรวมของยา Amexicillin 500 mg. = (คาใชจายในการเกบรกษา + คาใชจายในการสงซอ) + ทนยา =

Q

DSHO

2+ ทนยา

โดย H = 161.91 บาท/หนอย/ป Q = จ านวนสนคาทสงซอ/ป จ านวนครงทสงซอ/ป =

6

30

= 5 หนวย/ป D = 30 หนวย S = 775 บาท/ครง/หนวย

53

ตนทนรวมของยา Amexicillin 500 mg. = 27530

5

77530

2

591.249

= 624.78+4,650+8,250 = 13,524.78 บาท

หลงใช EOQ Model

ตนทนรวมของยา Amexicillin 500 mg. = (คาใชจายในการเกบรกษา + คาใชจายในการสงซอ) + ทนยา

การค านวณหาปรมาณการสงซอทเหมาะสม (EOQ) จากสตร EOQ ปรมาณการสงซอทประหยดในแตละครง (Q*) =

H

DS2

แทนคา Q* =91.249

775302

Q* = 13.64 หนวย/ครง โดย H = 249.91 บาท/หนวย Q* = 13.64 หนวย/ครง D = 30 หนวย S = 775 บาท/ครง

ตนทนรวมของยา Amexicillin 500 = 27530

64.13

77530

2

64.1391.249

= 1,704.39+1,704.55+8,250 = 11,658.94 บาท

จ านวนการสงซอตลอดทงป (ครง) (N) = *Q

D = 64.13

30 = 2.22 3 ครง/ป

การซอยาแตละครงควรทงชวงหางกน(วน/ครง) T

= จ านวนวนท างานทงหมด(วน) จ านวนครงของการสงซอตลอดทงป(ครง) =

3

365

= 121.67 = 122 วน

54

ระดบหรอจดของยาคงคลงซงตองท าการสงซอยาใหม (ROP) ROP = อตราความตองการยา/วน(d) ชวงระยะเวลาการรอคอยของการสงซอยา(L) ชวงระยะเวลาการรอคอยของการสงซอยา Amexicillin 500 mg. = 10 วน (ขอมลไดจากการสมภาษณ

เภสชกรประจ าราน) อตราความตองการยา/วน =

365

30

= 0.08 หนวย/วน แทนคาจดสงซอ = 10 0.08 = 0.8 หนวย เพราะฉะนน จดทจะตองสงซอ คอ เมอยาคงคลงเหลออยางนอยเทากบ 1 หนวย สรป สามารถลดคาใชจายดานยาคงคลงของยา Amexicillin 500 mg. ตลอดปได = 13,524.78 -11,658.94 = 1,865.84 1,866 บาท/ป

ตารางท 6 ขอมลทใชในการค านวณตวอยางยา 10 รายการ ในการสงซอดวย EOQ Model

รายการยา พนทใชสอย (ตารางเมตร)

ยอดจายยา ใหผบรโภค(หนวย/ป)

จ านวนครง ทสง

(ครง/ป)

ระยะการสงซอ จนกระทงไดรบ

(วน)

ความถในการ ใชยา

(หนวย/วน) 1. Amexicillin 500 mg. 2. ยาธาตน าขาว ตรากระตายบน 3. ยาสตร เพญภาค 4. ยาคม เมอซลอน 21 เมด 5. ยาคม เมอซลอน 28 เมด 6. ยาสตร บวแกว 7. ยาคมไดแอน 35 21 เมด 8. ซารา (เมด) 9. เกลอแรผใหญ ตรา ซปเปอรว 10. ยาปายปาก ตรา kanolone

0.40 0.60 0.60 0.20 0.20 0.60 0.20 0.40 0.20 0.20

30 65 60 70 65 60 68 40 72 60

6 12 10 12 12 8 12 7 9 10

10 10 10 10 10 10 10 10 10 10

0.8 0.18 0.16 0.19 0.18 0.16 0.19 0.11 0.20 0.16

55

ตารางท 7 ตนทนรวมของตวอยางยา 10 รายการ กอนใช EOQ Model

รายการยา D S H Q จ านวนครงทสง/ป

QH/2 DS/Q ทนยา (บาท)

ตนทนรวม

EOQ (Q*)

1. Amexicillin 500 mg. 2. ยาธาตน าขาว ตรากระตายบน3. ยาสตร เพญภาค

4. ยาคม เมอซลอน

21 เมด 5. ยาคม เมอซลอน

28 เมด 6.ยาสตร บวแกว

7. ยาคมไดแอน 35

21 เมด 8. ซารา (เมด)

9. เกลอแรผใหญ

ตรา ซปเปอรว 10.ยาปายปาก

ตรา kanolone

30

65

60

70

65

60

68

40

72

60

775

775

775

775

775

775

775

775

775

775

249.91

825.18

826.71

378.35

378.35

828.75

378.10

625.99

381.75

382.18

5

5.42 6

5.83

5.42

7.5

5.67

5.71 8 6

6

12

10

12

12 8

12 7 9

10

624.78

2,236

2480.13

1.102.89

1,025.33

3,100.31

1,071.91

1,787.20

1,527

1,146

4,650

9,243.12

7,750

9,305.32

9,294.28

6,200

9,294.33

5,429.07

6,975

7,750

8,250

14,040

15,120

11,200

10,400

18,000

10,472

30,320

17,280

15,000

13,524.78

25,519.36

25,350.13

21,608.21

20,719.61

27,300.31

20,838.24

37,536.27

25,782

23,896.54

13.64

7.81

7.50

8.10

11.54

7.49

11.81

7.04

12.09

11.03

รวม 242,075.45

ตวแปร Qกกคอกกปรมาณการสงซอในแตละครง (หนวย/บาท) Q*กคอกกปรมาณการสงซอทประหยดทสดในแตละครง (หนวย/ครง) Dกกคอกกปรมาณความตองการยาตอป (หนวย/ป)

Sกกคอกกคาใชจายในการสงซอในแตละครง (บาท/ครง) Hกกคอกกคาใชจายในการเกบรกษาตอหนวยตอป (บาท/หนวย/ป)

หมายเหต ขอมล D เปนขอมลจากสตอกการด ,จ านวนครงทใชในการค านวณโดยใชทฤษฎ EOQ

56

ตารางท 8 ตนทนรวมของตวอยางยา 10 รายการ หลงใช EOQ Model

รายการยา D S H Q* จ านวนครงท สง/ป

Q*H/2 DS/Q* ทนยา(บาท)

ตนทนรวม

ROP(หนวย)

1. Amexicillin 500 mg

2. ยาธาตน าขาว ตรากระตายบน

3. ยาสตร เพญภาค 4. ยาคม เมอซลอน

21 เมด 5. ยาคม เมอซลอน

28 เมด 6. ยาสตร บวแกว 7. ยาคมไดแอน 35

21 เมด 8. ซารา (เมด) 9. เกลอแรผใหญ

ตรา ซปเปอรว 10. ยาปายปาก ตรา kanolone

30

65

60

70

65

60

68

40

72

60

775

775

775

775

775

775

775

775

775

775

249.91 825.18 826.71 378.35 378.35 828.75 378.10 625.99 381.75 382.18

13.64

11.05

10.60

16.93

16.32

10.59

16.79

9.95

17.10

15.60

3 6 6 4 4 6 4 4 4 4

1,704.39

4,559.12

4,381.56

3,202.73

3,087.34

4,377.64

3,157.14

3,114.30

3,263.96

2,981

1,704.55 4,558.82 4,386.79 3,204.37 3,086.70 4,390.93 3,115.59 3,115.58 3,263.16 2,980.77

8,250

14,040

15,120

11,200

10,400

18,000

10,472

30,320

17,280

15,000

11,658.94

23,157.94

23,888.35

17,607.10

16,574.04

26,768.57

16,784.83

36,549.88

23,807.12

20,961

1 2 2 2 2 2 2 2 2 2

รวม 217,757.77

ตวแปร Qกกคอกกปรมาณการสงซอในแตละครง (หนวย/บาท) Q*กคอกกปรมาณการสงซอทประหยดทสดในแตละครง (หนวย/ครง) Dกกคอกกปรมาณความตองการยาตอป (หนวย/ป)

Sกกคอกกคาใชจายในการสงซอในแตละครง (บาท/ครง) Hกกคอกกคาใชจายในการเกบรกษาตอหนวยตอป (บาท/หนวย/ป)

หมายเหต ขอมล D เปนขอมลจากสตอกการด ,จ านวนครงทใชในการค านวณโดยใชทฤษฎ EOQ

57

ตารางท 9 แสดงมลคาทลดลงดานคาใชจายยาคงคลงของตวอยางยา 10 รายการ เมอใชทฤษฎ EOQ

รายการยา ตนทนรวมกอนใช EOQ

(บาท)

ตนทนรวมหลงใช EOQ (บาท)

สามารถลดคาใชจายดานยาคงคลงได (บาท)

จดของยาคงคลงทตองท าการสงซอใหม

(ROP:หนวย) 1. Amexicillin 500 2. ยาธาตน าขาว ตรากระตายบน 3. ยาสตร เพญภาค 4. ยาคม เมอซลอน 21 เมด 5. ยาคม เมอซลอน 28 เมด 6. ยาสตร บวแกว 7. ยาคมไดแอน 35 21 เมด 8. ซารา (เมด) 9. เกลอแรผใหญ ตราซปเปอรว 10.ยาปายปาก ตรา kanolone

13,524.78 25,519.36 25,350.13 21,608.21 20,719.61 27,300.31 20,838.24 37,536.27

25,782 23,896.54

11,658.94 23,157.94 23,888.35 17,607.10 16,574.04 26,768.57 16,784.83 36,549.88 23,807.12

20,961

1,865.84 2,361.42 1,461.78 4,001.11 4,145.57 531.74

4,053.41 986.39

1,974.88 2,935.54

1 กระปก 2 โหล 2 โหล 2 กลอง 2 กลอง 2โหล

2 กลอง 2 กลอง 2 กลอง 2 กลอง

รวม 242,075.45 217,757.77 24,317.68

จากตารางท 8 แสดงมลคาทลดลงดานคาใชจายยาคงคลงของตวอยางยาทขาดคลงจ านวน 10 รายการ เมอใชทฤษฎ EOQ พบวา ในการแกไขปญหายาขาดคลงควรหาปรมาณจดสงซอสนคาทประหยดสด เพอใหตนทนในการสงซอและตนทนการเกบรกษาต าทสด โดยควรท าการสงซอ ดงน 1.กกAmexicillin 500 mg ควรท าการสงซอครงละ 14 กระปก ในราคากระปกละ 275 บาท และควรท าการสงซอเมอมสนคาคงเหลออย 1 กระปก โดยมระยะเวลารอคอย 10 วน จะสามารถลดคาใชจายดานยาคงคลงได 1,865.84 บาท 2.กกยาธาตน าขาว ตรากระตายบน ควรท าการสงซอครงละ 8 โหล ในราคาโหลละ 216 บาท และควรท าการสงซอเมอมสนคาคงเหลออย 2 โหล โดยมระยะเวลารอคอย 10 วนจะสามารถลดคาใชจายดานยาคงคลงได 2,361.42 บาท 3.กกยาสตร เพญภาค ควรท าการสงซอครงละ 8 โหล ในราคาโหลละ 252 บาท และควรท าการสงซอเมอมสนคาคงเหลออย 2 โหล โดยมระยะเวลารอคอย 10 วน จะสามารถลดคาใชจายดานยาคงคลงได 1,461.78 บาท 4.กกยาคม เมอซลอน 21 เมด ควรท าการสงซอครงละ 9 กลอง ในราคากลองละ 120 บาท และควรท าการสงซอเมอมสนคาคงเหลออย 2 กลอง โดยมระยะเวลารอคอย 10 วน จะสามารถลดคาใชจายดานยาคงคลงได 4,001.11 บาท

58

5.กกยาคม เมอซลอน 28 เมด ควรท าการสงซอครงละ 120 บาท จ านวนครงละ 12 กลอง และควรท าการสงซอเมอมสนคาคงเหลออย 2 กลอง โดยมระยะเวลารอคอย 10 วน จะสามารถลดคาใชจายดานยาคงคลงได 4,145.57 บาท 6.กกยาสตร บวแกว ควรท าการสงซอครงละ 8 โหล ในราคาโหลละ 300 บาท และควรท าการสงซอเมอมสนคาคงเหลออย 2 โหล โดยมระยะเวลารอคอย 10 จะสามารถลดคาใชจายดานยาคงคลงได 531.74 บาท 7.กกยาคมไดแอน 35 21 เมด ควรท าการสงซอครงละ 12 กลอง ในราคากลองละ 120 บาท และควรท าการสงซอเมอมสนคาคงเหลออย 2 กลอง โดยมระยะเวลารอคอย 10 วน จะสามารถลดคาใชจายดานยาคงคลงได 4,053.41 บาท 8.กกยาซารา (เมด) ควรท าการสงซอครงละ 8 กลอง ในราคากลองละ 758 บาทและควรท าการสงซอเมอมสนคาคงเหลออย 2 กลอง โดยมระยะเวลารอคอย 10 วน จะสามารถลดคาใชจายดานยาคงคลงได 986.39 บาท 9.กกเกลอแรผใหญ ตรา ซปเปอรว ควรท าการสงซอครงละ 13 กลอง ในราคากลองละ 240 บาท และควรท าการสงซอเมอมสนคาคงเหลออย 2 กลอง โดยมระยะเวลารอคอย 10วน จะสามารถลดคาใชจายดานยาคงคลงได 1,974.88 บาท 10.กกยาปายปาก ตรา kanolone ควรท าการสงซอครงละ 13 กลอง ในราคากลองละ 250 บาท และควรท าการสงซอเมอมสนคาคงเหลออย 2 กลอง โดยมระยะเวลารอคอย 10 วน จะสามารถลดคาใชจายดานยาคงคลงได 2,935.54 บาท

คาใชจาย : ไมม ผลทไดรบ : จากการค านวณปรมาณการสงซอทประหยดสดตามทฤษฎ EOQ Model ของตวอยางยา

ทขาดคลง เนองจากขาดการวางแผนในการสงซอทด 10 อนดบแรก สามารถชวยลดคาใชจายดานยาคงคลงได 24,317.68 บาท จากตนทนรวม 242,075.45 บาท

ในการด าเนนงานครงน กลมผศกษาไดแสดงตวอยางในการค านวณยาขาดคลงบอย 10 อนดบแรกเทานนเนองจากระยะเวลาในการด าเนนงานมจ ากด แตในความเปนจรงรานกระปกยามยาทขาดคลงมากกวา 10 รายการ ดงนนส าหรบการวางแผนการสงซอในอนาคตของกจการ ผประกอบการสามารถค านวณปรมาณการสงซอทประหยดสดตามทฤษฎ EOQ Model ไดเอง โดยกลมผศกษาไดน ารปแบบการค านวณหาปรมาณการสงซอทประหยดทสด เพอใหผประกอบการไดใชในการวางแผนการสงซอในอนาคตสามารถค านวณไดเอง ตามวธทไดก าหนดดงน

จากทฤษฏ EOQ Model

Q* = H

DS2

Q* = ปรมาณสงซอทประหยดทสดในแตละครง D = ปรมาณความตองการสนคาตอป(หนวย/ครง) หาโดยการคาดคะเนความตองการสนคา

ของผบรโภคใน 1 ป S = คาใชจายในการสงซอ/ครง ไดค านวณแลวในการค านวณยาขาดคลง 10 อนดบแลว ซง

เปนคาใชจายคงท สามารถน ามาใชในการค านวณไดเลย คอ 775 บาท/ครง/รายการ

59

H = คาใชจายในการเกบรกษาตอหนวยตอป (บาท/หนวย/ป) ไดค านวณแลวในการค านวณ ยาขาดคลง 10 อนดบแลว ซงเปนคาใชจายคงท สามารถน ามาใชในการค านวณไดเลย คอ 249.91 บาท/หนวย/ป น าไปแทนคาในสตรได

= 91.249

7752 D

ตารางท 10 รปแบบการค านวณหาปรมาณการสงซอทประหยดทสด

รายการสนคา D แทนคาในสตร Q* = H

DS2 ผลค านวณ

1. =91.249

775.......2

2. =91.249

775.......2

3. =91.249

775.......2

4. =91.249

775.......2

น าผลการค านวณทไดจากตารางท 10 น ามาคดตนทนรวมของยา ดงน

ตนทนรวมของสนคา =

*

775

2

*91.249

Q

DQ ( D ราคาสนคา)

น าตนทนรวมของสนคามาค านวณหา จ านวนการสงซอตลอดทงป(ครง) จ านวนการสงซอตลอดทงป =

*Q

D

น าผลจากขอ 3. มาค านวณหาการซอสนคาแตละครงควรทงชวงหางกนกวน = จ านวนวนทท างานทงหมด จ านวนการสงซอตลอดทงป หาระดบหรอจดของสนคาทตองท าการสงซอใหม ROP = อตราความตองการยา/วน X ชวงระยะเวลาการรอคอยของการสงซอ อตราความตองการยา/วน =

365

D

ชวงระยะเวลาการรอคอยของการสงซอสนคา = 10 วน ROP = อตราความตองการยา/วน X 10 หลงจากทไดค านวณหาปรมาณการสงซอทประหยดทสดแลว จะน าผลการค านวณทไดไปใสในตารางดงน เพอใหเกดความสะดวกแกผประกอบการในการตรวจเชคสนคากอนจะท าการสงซอแตละครง

60

ตารางท 11 แสดงปรมาณการสงซอทประหยดและระดบของสนคาคงเหลอทตองท าการสงซอใหม รายการสนคา ปรมาณการสงซอทประหยด ระดบทตองการท าการสงซอใหม

1. ………………………….... 2. …………………………… 3. ………………………..….. 4. ……………………………

…………………….. ……………….……. …………………….. ……………………..

…………………….. …………………….. ……………………. ..…………………...

4.3กกการแกไขปญหาดานการตลาด จากการวเคราะหปญหาดานการตลาด พบวารานกระปกยาสาขา 1 และ 2 มปญหาดานยอดขายทลดลง และ

สาเหตของปญหาคอ รานกระปกยาขาดการวเคราะหสภาพแวดลอมทางการตลาด และขาดการวางแผนการตลาด เพอการโฆษณาประชาสมพนธราน ซงกลมผศกษาไดด าเนนการแกไขปญหาดงน

4.3.1กกการวเคราะหสภาวะแวดลอมทวไป (General Environment Management) 4.3.1.1กกประชากรศาสตร

จงหวดอดรธานประชากร 142,112 คน ชาย 69,506 คน หญง 72,606 คน ความหนาแนนของประชากร2,979 คน/ตารางกโลเมตร (เทศบาลนครอดรธาน, 2550)

ตารางท 12 แสดงประชากรแยกตามอาย เพศ จงหวดอดรธาน พ.ศ. 2551

เพศ 0-14 ป 15-29 ป 30-34 ป 35-39 ป 40-59 ป 60 ขนไป รวม

ชาย 165,138 195,280 75,745 73,710 190,278 65,110 765,261 หญง 156,742 188,197 73,002 73,538 196,239 76,594 764,312 รวม 321,880 383,477 148,747 147,248 386,517 141,704 1,529,573

ทมา : ขอมลประชากรทะเบยนราษฏร, 2551

ประชากรจงหวดอดรธาน โดยสวนใหญ จะเปนผใหญวยกลางคน รองลงมาคอวยรน ทอยในก าลงแรงงาน ท างานอยในภาคเกษตรกรรม และการคาขายท าใหมก าลงในการซออยมาก

4.3.4.2กกสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม (Sociocultural) รายไดเฉลยตอหวตอป (ป 2549) มมลคา 34,335 บาท (ส านกงานพาณชยจงหวด

อดรธาน . 2551) ล าดบท 55 ของประเทศไทย ล าดบท 3 ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ส านกงานกระทรวงพาณชย . 2551) จะเหนวาประชากรยงมรายได ปานกลาง เมอเทยบกบจงหวดอนในประเทศไทย สวนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอยงถอวาอยในล าดบตนๆ ถอวารายไดสง มก าลงในการบรโภคสง

ปจจบนวถชวตของคนเราไดเปลยนแปลงไป สงผลใหพฤตกรรมตางๆ เปลยนแปลงไป ไดแก พฤตกรรมการบรโภค จากการท างานทเรงรบท าใหรบประทานอาหารไมครบ 5 หม พฤตกรรมการออกก าลงกายนอยลงเนองจากการท างานหนกท าใหไมมเวลา และจากสภาวะแวดลอมทเตมไปดวยมลพษ สงตางๆ

61

เหลานสงผลใหสขภาพ รางกายทรดโทรม ผบรโภคทมการตนตวในเรองสขภาพ จากความกลวทงหลาย เชน กลวเจบปวย กลวอวน กลวแก กหนมาดแลสขภาพและบ ารงรางกายมากขน โดยการเสรมสวนทขาดหายไป ผลตภณฑเสรมอาหารจงไดรบความสนใจมากขน ซงผบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารมความตองการเพอบ ารงรางกาย และเพอจดประสงคอนๆ เชน เพอเสรมความงามบ ารงผว หรอลดน าหนก เปนตน

4.3.4.3กกสภาวะทางการเมอง และกฎหมาย (Political and law) จากขอกฎหมายหามมใหมการโฆษณาทหลอกลวง โออวดเกนความจรงหรอเขาใจผดใน

เรองของคณภาพของอาหารและยา ท าใหเกดขอจ ากดในการจดท าการสงเสรมการขายของผลตภณฑเสรมอาหาร เนองจากมผลตภณฑเสรมอาหารทมากมายในทองตลาดทยงไมผานการขนทะเบยน โดยเฉพาะผลตภณฑทมการจ าหนายแบบการขายตรง ซงไมมหลกประกนในดานคณภาพมาตรฐานของผลตภณฑเสรมอาหารทขนทะเบยนจากส านกงานอาหารและยาจะไดรบความเชอมนจากผบรโภค อกทงกระทรวงสาธารณสขโดยส านกงานอาหารและยาและยงมมาตรการในการเฝาระวงความปลอดภยรวมถงการเกดอาการไมพงประสงคจากผลตภณฑเสรมอาหาร สงผลกระทบตอความเชอมนในการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหาร ท าใหรานกระปกยามยอดขายผลตภณฑเสรมอาหารลดลงดงภาคผนวก ฐ.

4.3.4.4กกเทคโนโลย (Technology) ในปจจบนการน าเอาคอมพวเตอรเขามาประยกตใชกบงานดานการบรหารธรกจ

สามารถชวยแกไขปญหาการบรหารสนคาคงคลงโดยการใชรหสแทง ( Bar Code) หรอรหสสากลส าหรบผลตภณฑ (Universal Product Code หรอ UPC) ปดบนสนคาแลวใชเครองกราดสญญาณเลเซอรอานรหส ( Laser Scan) ซง วธนนอกจะมความถกตอง แมนย า เทยงตรงแลว ยงสามารถใชเปนรากฐานขอมลของการบรหารสนคาคงคลงไดอกดวย ซงทางรานกระปกยาไมมการการน าระบบนมาใช จงเกดปญหาทางดานการบรหารสนคาคงคลง และสงผลกระทบตอความพงพอใจของผบรโภค เนองจากปญหาสนคาขาดคลง ไมทนตอความตองการของผบรโภค จงท าใหสงผลเสยตอภาพลกษณของรานกระปกยา และเสยโอกาสในการขายสนคาดวย

4.3.4.5กกเศรษฐกจ (Economics) ภาวะเศรษฐกจของจงหวดขอนแกน ขนอยกบการผลตของ ผลตภณฑมวลรวมจงหวด

อดรธาน GPP (ป 2549) มมลคา 52,652 ลานบาท รายไดสวนใหญมาจากการคาปลก-คาสง 24.34% รองลงมาคอเกษตรกรรม 16.08 % และ อตสาหกรรม10.36%รายไดเฉลยตอหวตอป (ป 2549) 34,335 บาท(ส านกงานพาณชยจงหวดอดรธาน) ภาวะการคาซบเซา เกดวกฤตเศรษฐกจชะลอตว ท าใหรานกระปกยาไดรบผลกระทบโดยเฉพาะการจ าหนายสนคาฟ มเฟอย ประเภทผลตภณฑเสรมอาหาร ผประกอบการตองปรบตวตอสถานการณทเกดขน รวมถงประชาชนยงคงลดการซอขายสนคาเนองจากก าลงซอลดลง และยงขาดความเชอมนตอภาวะวกฤตเศรษฐกจโลกอกดวย

4.3.4.6กกสภาพแวดลอมระดบสากล (Global) ในปจจบนเกดปญหาวกฤตทางดานเศรษฐกจโลก เหตจากวกฤตของสหรฐอเมรกาใน

ปจจบนคอนขางรนแรงเนองจากมปญหาการขาดดลบญชเดนสะพด และการขาดดลทางการคลง เปนพนฐานทนเดมอยแลว ประกอบกบวกฤตสหรฐอเมรกา จากสนเชอดอยคณภาพของสหรฐอเมรกาทสรางความเสยหายใหแกระบบเศรษฐกจทวโลก ยงชวยเรงใหเกดการชะลอตวทางเศรษฐกจ และเรงการเกดวกฤตเศรษฐกจโลกครง

62

ใหญ สงผลใหมการบรโภคสนคามแนวโนมลดลงโดยเฉพาะสนคาฟ มเฟอย เชน ผลตภณฑเสรมอาหาร จงท าใหยอดขายผลตภณฑเสรมอาหารของรานกระปกยาลดลงดวย

4.3.2กกการวเคราะหการแขงขนในธรกจโดยใช Five Forces Model

การวเคราะห แรงกดดนดานตางๆของธรกจรานขายยา เพอใหทราบแรงผลกดนทมผลตอการด าเนนธรกจรานขายยา แสดงใหเหนถงสภาพรนแรงของการแขงขนวาการแขงขนในธรกจนนมมากนอยเพยงใด ซงจะสงผลตอศกยภาพในการท าก าไรของกจการ

4.3.2.1กกคแขงขนรายเดมในธรกจ (Rivalry Among Current Competitors) การแขงขนในธรกจรานขายยาในเขตเทศบาลนครอดรธาน มความรนแรงมากขน เหน

ไดจากมรานประเภทนกระจายอยทกพนทในแหลงชมชน ตางๆ จากการวเคราะหแบบสอบถามพบวารานอนๆ ทไมไดระบในคแขงขนทางตรงมสงเปนอนดบแรก คดเปน 79.5 เปอรเซนต โดยเฉพาะรานกระปกยา 1 มคแขงขนทางตรงคอ รานรกยาและรานยาหนามอ จากการแบงเกณฑตามหลกภมศาสตร (รศมหางจากรานกระปกยา 1 ก.ม.) ซงเปนรานทมาเปดใหม ท าใหแยงสวนแบงการตลาดจากทางรานกระปกยา ดงนนจงมการแขงขนทรนแรง

4.3.2.2กกคแขงขนรายใหม (New Entrants) ธรกจรานยามการขยายตวมากขนท าใหมโอกาสทคแขงขนรายใหมจะเขามาเปดรานใน

ละแวกใกลเคยงได อกทงพนทบรเวณเขตเทศบาลนครอดรธาน มรานยาคแขงขนประมาณ 92 ราน แสดงใหเหนวาความหนาแนนของธรกจรานยานนมมาก ดงนนผลกระทบจากคแขงขนรายใหมจงมความรนแรง

4.3.2.3กกสนคาทดแทน (Threat of Substitute Product or Services) ผลตภณฑภายในรานขายยามหลายประเภท หลายขนาด หลายยหอ โดยเฉพาะ

ผลตภณฑเสรมอาหาร มการแขงขนทรนแรง จะเหนไดจากมการโฆษณา ประชาสมพนธตางๆ ทงการขายตรง และขายปลกแบบทวไป ผลตภณฑทยงไมไดรบการขนทะเบยนจากองคการอาหารและยายงมอกมาก รวมไปถงตนทนในการเปลยนสนคาไปเปนยหออนต า สงผลกระทบท าใหมการตอธรกจ ดงนนทางดานสนคาทดแทนจงมการแขงขนสง

4.3.2.4กกอ านาจตอรองของผจดหา/ขายปจจยการผลต (Bargaining Power of Suppliers) อ านาจการตอรองของผขายปจจยการผลตคอนขางต าเนองจากมผขายปจจยการผลตมาก

รายสนคาบางประเภทมหลายบรษท โดยเฉพาะผประกอบการทมการจดหาผลตภณฑทด มราคาต ารวมถงมการซอสนคาครงละจ านวนมาก จงท าใหสามารถเพมอ านาจการตอรองไดดวย จงพบวาผลกระทบจากผขายปจจยการผลตคอนขางต า

4.3.2.5กกอ านาจตอรองของลกคา (Bargaining Power of Customer) อ านาจการตอรองของลกคามคอนขางรนแรง เนองจากผบรโภคมทางเลอกในการ

บรโภคสนคา ขณะทตนทนในการเปลยนตราสนคาต า กยงท าใหผบรโภคตดสนใจงายขน รวมไปถงการเขาถงขอมลขาวสารของผบรโภคมมากขน ลกคาจงมความรและฉลาดในการตดสนใจซอมากขน จงสงผลใหอ านาจการตอรองของลกคาสง

63

ตารางท 13 แสดงผลการวเคราะหการแขงขนโดยใช Five Forces Model ภยคกคาม ระดบความรนแรง

1.คแขงขนรายใหม คอนขางสง 2.อ านาจตอรองของลกคา คอนขางสง 3.อ านาจตอรองของผจดหา/ขายปจจยการผลต คอนขางต า 4.สนคาทดแทน คอนขางสง 5.คแขงขนภายในธรกจเดยวกน คอนขางสง

4.3.3กกการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและภายนอกองคกร (SWOT Analysis)

จากการวเคราะหปญหารานกระปกยา พบวา รานมยอดขายลดลง เนองจากขาดการสงเสรมทางตลาดและการประชาสมพนธราน ดงนกลมผศกษาจงไดใช SWOT Analysis เปนเครองมอในการประเมนสถานการณเบองตนเพอเปนพนฐานและทราบแนวทาง

เตรยมการวางแผนในการก าหนดกลยทธการตลาด

ผลการวเคราะห SWOT Analysis : รานกระปกยา 1 จดแขง (Strengths)

1.กกรานเปดด าเนนกจการมานาน ท าใหเปนทรจกของคนในละแวกนน (ซอยทองค าอทศหนามหาวทยาลยราชภฏอดรธาน) และไดรบความนาเชอถอจากลกคา

2.กกรานตงใกลแหลงชมชน มผคนสญจรมากมาย ใกลมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน 3.กกผชวยเภสชกรประจ าราน มมนษยสมพนธดท าใหลกคาเกดความประทบใจ 4.กกชวงเวลาการเปดใหบรการของรานนาน เปดใหบรการตงแต 09.00-23.00น.

จดออน (Weakness) 1.กกไมมผลตภณฑยาบางชนด ทลกคาตองการ แตในระยะหลงไดมการจดรายการบนทกไว

เพอหามาเพมเตมภายหลง 2.กกผลตภณฑบางตวหมดอาย เนองจากไมไดมการตรวจเชคผลตภณฑอยางตอเนอง 3.กกผลตภณฑจดวางไมเปนหมวดหม

โอกาส (Opportunities) 1.กกปจจบนประชาชนทวไปสนใจดแลสขภาพตนเองมากขน ท าใหลกคาทมาใชบรการไม

เพยงแตเฉพาะเวลาเจบปวยเทานน ยงเขามาเพอสอบถามเกยวกบผลตภณฑเสรมอาหารในการดแลสขภาพมากขน 2.กกสอตางๆมการประชาสมพนธเกยวกบผลตภณฑเสรมอาหาร ท าใหเกดกระแสนยมใน

การบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารมากขน อปสรรค (Threats)

1.กกมคแขงขนเพมขน มรานขายยาทเปดใหมในละแวกนน 2 ราน ท าให สวนแบงทางการตลาดลดลง

2.กกรานขายยาทเปดใหมจดโปรโมชนเพอดงดดลกคาโดยการลดราคาสนคา 3.กกธรกจรานขายยามการขยายตวมากขนท าใหมโอกาสทคแขงขนรายใหม จะเขามาเปด

รานในละแวกใกลเคยงได

64

ผลการวเคราะห SWOT Analysis : รานกระปกยา 2 จดแขง (Strengths)

1.กกรานเปดด าเนนกจการมานานท าใหเปนทรจกของคนในละแวกนน (ตลาดเซนเตอรพอย, ตลาดเรมอดม) และไดรบความเชอถอจากลกคา

2.กกรานตงอยในท าเลทด มผคนสญจรมากมาย 3.กกผชวยเภสชกรประจ าราน มมนษยสมพนธดท าใหลกคาเกดความประทบใจ 4.กกมทจอดรถสะดวก

จดออน (Weakness) 1.กกการเปดใหบรการของราน กระปกยา 2 จะเปดเฉพาะชวงเยน เวลา 16.00น.-23.00 น.

เพราะมผคนมาซอสนคาทตลาดเซนเตอรพอยและตลาดเรมอดมจ านวนมาก 2.กกผลตภณฑไมมความเปนหมวดหมในการจดเรยงผลตภณฑ 3.กกสถานทคบแคบ จดวางผลตภณฑไดนอย

โอกาส (Opportunities) 1.กกประชาชนทมาเดนเลอกซอสนคาภายในตลาดเซนเตอรพอย และตลาดเรมอดมมมากขน

ทกวนท าใหมลกคามาใชบรการในรานมากขน 2.กกปจจบนประชาชนทวไปสนใจดแลสขภาพตนเองมากขน ท าใหลกคาทมาใชบรการไม

เพยงแตเฉพาะเวลาเจบปวยเทานน ยงเขามาเพอสอบถามเกยวกบผลตภณฑเสรมอาหารในการดแลสขภาพมากขน 3.กกสอตางๆมการประชาสมพนธเกยวกบผลตภณฑเสรมอาหาร ท าใหเกดกระแสนยมใน

การบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารมากขน 4.กกไมมรานขายยาอยในบรเวณใกลเคยง

อปสรรค(Threats) 1.กกธรกจรานขายยามการขยายตวมากขนท าใหมโอกาสทคแขงขนรายใหม จะเขามาเปด

รานในละแวกใกลเคยงได

ผลการวเคราะห SWOT Analysis : รานกระปกยา 3 จดแขง (Strengths)

1.กกรานตงอยในท าเลทด มผคนสญจรไปมามากมาย ตงอยบนถนนทหาร หนามหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

2.กกรานกวางขวาง สะอาด สวาง และมเครองชงน าหนกไวใหบรการ 3.กกผชวยเภสชกรประจ าราน มมนษยสมพนธดท าใหลกคาเกดความประทบใจ 4.กกมทจอดรถสะดวก

จดออน (Weakness) 1.กกชวงเวลาเปดของรานสน คอใหบรการ 15.30น.-22.00น. ท าใหอาจเสยลกคาในชวงเวลา

เชาได

65

2.กกผลตภณฑไมมความเปนหมวดหมในการจดเรยงผลตภณฑ

โอกาส (Opportunities)

1.กกปจจบนประชาชนทวไปสนใจดแลสขภาพตนเองมากขน ท าใหลกคาทมาใชบรการไมเพยงแตเฉพาะเวลาเจบปวยเทานน ยงเขามาเพอสอบถามเกยวกบผลตภณฑเสรมอาหารในการดแลสขภาพมากขน

2.กกสอตางๆมการประชาสมพนธเกยวกบผลตภณฑเสรมอาหาร ท าใหเกดกระแสนยมในการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารมากขน

3.กกเนองจากรานเพงเปดด าเนนกจการ ท าใหเปนโอกาสทจะแยงสวนแบงทางการตลาด จากรานสมชายเภสช

อปสรรค(Threats)

1.กกมคแขงขนทเปดท าการมานานกวา มประสบการณมากกวารานกระปกยา 3 คอ รานสมชายเภสช

2.กกธรกจรานขายยามการขยายตวมากขนท าใหมโอกาสทคแขงขนรายใหม จะเขามาเปดรานในละแวกใกลเคยงได

สรปผลการวเคราะห SWOT Analysis : รานกระปกยาทง 3 สาขา

จดแขง (Strengths) รานกระปกยาเปดด าเนนกจการมาเปนเวลานานท าใหมชอเสยงเปนทรจกและไดรบความนาเชอถอจาก

บคคลทวไป มสวนครองการตลาดมากเนองจากมหลายสาขา อกทงยงมท าเลทตงอยใกลบรเวณแหลงชมชน การคมนาคมสะดวก ประกอบกบพนกงานรานกระปกยามอธยาศยด ใหบรการเปนกนเอง

จดออน (Weakness) การจดวางผลตภณฑภายในรานไมเปนหมวดหม ท าใหเสยเวลาในการคนหาและใหบรการลกคา อกทง

การบรหารสนคาคงคลงยงไมมระบบทด บางผลตภณฑหมดอาย บางผลตภณฑขาดหรอคางคลงสนคา เนองจากขาดการตรวจสอบอยางสม าเสมอสงผลใหการบรหารงานภายในรานและการใหบรการแกลกคาเกดความลาชา

โอกาส (Opportunities) ปจจบนประชาชนทวไปสนใจดแลสขภาพตนเองมากยงขน ท าใหลกคาทมาใชบรการไมเพยงแตเฉพาะ

เวลาเจบปวยเทานน ยงเขามาเพอสอบถามเกยวกบผลตภณฑเสรมอาหารในการดแลสขภาพมากขน ประกอบกบสอตางๆมการประชาสมพนธเกยวกบผลตภณฑเสรมอาหาร ท าใหเกดกระแสนยมในการบรโภคผลตภณฑเสรมอาหารมากขน

อปสรรค(Threats) การสงเสรมการตลาดของธรกจรานยาท าไดอยางจ ากด เนองจากมขอจ ากดทางกฎหมายในการหามโออวดโฆษณา ประชาสมพนธตาง ๆ ในการขายยา อกทงธรกจรานยามการขยายตวมากขนท าใหมโอกาสทคแขงขนรายใหมจะเขามาเปดรานในละแวกใกลเคยงได

4.3.4กกการวเคราะหคแขงขน (Competitive Situation)

66

การวเคราะหสภาพคแขงขนเปน การระบคแขงขนของบรษทวา พวกเขาเปนใคร โดยตองพจารณาบรษททน าเสนอผลตภณฑทสามารถน ามาใชทดแทนสนคาหรอบรการของบรษทดวย การสรางทะเบยนรายชอคแขงขนของบรษท ควรพจารณาในประเดนทวา :

- คแขงรายอน ๆ ทน าเสนอผลตภณฑเหมอนกบผลตภณฑของบรษทนนเปนใครบาง - บรษททน าเสนอสนคาซงสามารถใชทดแทนสนคาของบรษทไดอยางสมบรณ รานกระปกยามเปาหมายในการตอบสนองความตองการของลกคาดวยการคดเลอกสนคาทม

คณภาพ ไดมาตรฐาน อ .ย. โดยค านงถงคณประโยชนของลกคาเปนทตง บรการโดยบคลากรทมคณภาพเปนทไววางใจ ใหค าแนะน า ปรกษา เพอการรกษา การปองกน และการสรางเสรมสขภาพของลกคา

ระเบยนรายชอคแขงขนของรานกระปกยาใชเกณฑการวเคราะหเพอใหสามารถระบคแขงขนได โดยใชเกณฑดงน

เกณฑการวเคราะห - ทตงราน (รศมหางจากรานกระปกยา 500 เมตร) - ผลตภณฑ - การใหบรการ

- ลกษณะทางกายภาพ 4.3.4.1กกผลวเคราะหคแขงขน : รานกระปกยา 1

จากเกณฑทใชในการวเคราะหขางตนสามารถน ามาสรปรายชอคแขงขนของรานกระปกยา 1 ดงน

ตารางท 14 แสดงรายชอรานคแขงขน ของรานกระปกยา 1

ชอราน ทตง ประเภทผลตภณฑ การใหบรการ ลกษณะทางกายภาพ

รานรกยา

ซอยทองค าอทศบรเวณ หนามหาวทยาลยราชภฎอดรธาน

ขายยา , อาหารเสรม เครองส าอาง

มเภสชกรประจ าคอยใหค าปรกษาตลอดเวลา

จดรานเปนระเบยบเรยบรอยด พนทใชสอยของรานกวางขวาง สะอาด สวาง

รานหนามอ

ซอยทองค าอทศบรเวณหนามหาวทยาลยราชภฎอดรธาน

ขายยา , อาหารเสรม เครองส าอาง

ไมมเภสชกรประจ ารานตลอดเวลา แตจะมเฉพาะชวงเวลา17.00 เปนตนไป

สนคามใหเลอกหลากหลาย จดวางเปนหมวดหม งายตอการมองเหนสนคา

จากระเบยนรายชอคแขงขนของรานกระปกยาสาขา 1 สามารถระบจดแขง จดออนของคแขงขน คอรานรกยา รานหนามอ ไดดงน

67

ตารางท 15 แสดงจดแขง จดออนรานคแขงขน ของรานกระปกยา 1

ชอราน จดแขง จดออน

รานรกยา

ใหค าปรกษาหรอแนะน าการใชผลตภณฑเปนอยางด ขายสนคาราคาต ากวารานกระปกยา จดเรยงสนคาเปนระเบยบเรยบรอย เวลาทลกคามาซอสนคา ทางรานรกยามกจะมสนคาทลกคาตองการเสมอ กลมลกคาหลกของราน จะเปนนกศกษาทอาศยอยในบรเวณใกลเคยง

เปนรานยาทเพงเปดด าเนนกจการไดไมนาน และลกคาทมาใชบรการนนเปนลกคารายใหม

รานหนามอ

ใหค าปรกษาหรอแนะน าการใชผลตภณฑเปนอยางด พนทการใชสอยกวางขวาง ท าใหลกคามองเหนสนคาไดอยางชดเจน เลอกซอได

เปนรานยาทเพงเปดด าเนนกจการไดไมนาน และลกคาทมาใชบรการนนเปนลกคารายใหม และตองการหาซอสนคาทแตกตางจากรานอนๆ

สวนคแขงขนทางออม ไดแก รานขายยาทวไปในเขตเทศบาลนครอดรธาน ถอเปนคแขงขนทางออมทมบทบาทส าคญทงในปจจบนและอนาคต เนองจากใหบรการเปนสนคาประเภทเดยวกบรานกระปกยา 1

4.3.4.2กกผลวเคราะหคแขงขน : รานกระปกยา 2 รานกระปกยา 2 ตงอยบรเวณตลาดเรมอดม ใกลสถานรถไฟ จากการก าหนดคแขงขน

โดยใชเกณฑดานภมศาสตร รศมพนท 1 กโลเมตร พบวา ไมมรานยาทเปดกจการอยในบรเวณใกลเคยง สภาพในการแขงขนจงมนอย ระยะเวลาการเปดท าการของรานคอเวลา 16.00-23.00 น. เปนชวงเวลาเยน สาเหตททางรานเปดเวลาดงกลาว เนองจากบรเวณตลาดเรมอดมและเซนเตอรพอยนน จะมผคนมากมายมาเดนซอของ จงจ าเปนตองใหบรการในชวงเวลาดงกลาว

ตารางท 16 แสดงรายชอรานคแขงขน ของรานกระปกยา 2

ชอราน ทตง ประเภทผลตภณฑ การใหบรการ ลกษณะทางกายภาพ -

- - - -

จากตารางท 16 แสดงรายชอรานคแขงขน ของรานกระปกยา 2 พบวาไมมคแขงขนทางตรง เนองจากรศม

พนท 1 กโลเมตรไมมรานยาทเปดกจการอยในบรเวณใกลเคยง สวนคแขงขนทางออม ไดแก รานขายยาทวไปในเขตเทศบาลนครอดรธาน ถอเปนคแขงขนทางออมทมบทบาทส าคญทงในปจจบนและอนาคต เนองจากใหบรการเปนสนคาประเภทเดยวกบรานกระปกยา 2

4.3.4.3กกผลวเคราะหคแขงขน : รานกระปกยา 3 จากเกณฑทใชในการวเคราะหขางตนสามารถน ามาสรปรายชอคแขงขนของรานกระปก

ยา สาขา 3 ดงน

68

ตารางท 17 แสดงรายชอรานคแขงขน ของรานกระปกยา 3

ชอราน ทตง ประเภทผลตภณฑ

การใหบรการ ลกษณะทางกายภาพ

1.รานสมชายเภสช

ถนนทหาร บรเวณหนามหาวทยาลยราชภฎอดรธาน

ขายยา, อาหารเสรม,เครองส าอาง

มเภสชกรประจ าคอยใหค าปรกษาตลอดเวลาและเปดด าเนนกจการมานาน

สนคามความหลากหลาย จดรานเปนระเบยบ การจดวางสนคาไมกระจดกระจาย พนทใชสอยของรานกวาง สะอาดสวาง

จากระเบยนรายชอคแขงขนของรานกระปกยาสาขา 3 สามารถระบจดแขง จดออนของคแขงขน คอรานสมชายเภสช ไดดงน

ตารางท 18 แสดงจดแขง จดออนรานคแขงขน ของรานกระปกยา 3

ชอราน จดแขง จดออน

รานสมชายเภสช เปนรานทเปดด าเนนกจการมานาน พรอมทงใหค าปรกษาหรอแนะน าการใชผลตภณฑเปนอยางด จดเรยงสนคาเปนระเบยบเรยบรอย เวลาทลกคามาซอสนคา ทางรานสมชายเภสชมกจะมสนคาทลกคาตองการเสมอ

ทจอดรถไมสะดวก และพนทภายในรานคบแคบ แสงสวางไมเพยงพอ

สวนคแขงขนทางออม ไดแก รานขายยาทวไปในเขตเทศบาลนคร อดรธาน ถอเปนคแขงขนทางออมทมบทบาทส าคญทงในปจจบนและอนาคต เนองจากใหบรการเปนสนคาประเภทเดยวกบรานกระปกยา 3

4.3.5กกผลการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม ในการศกษาเรอง การเพมขดความสามารถในการควบคมการบรหารและการวางแผนการตลาดใน

ธรกจรานขายยาแผนปจจบน กรณศกษารานกระปกยา จงหวดอดรธาน ไดมการส ารวจขอมลดวย “แบบสอบถาม” เพอน ามาวเคราะหขอมลและน าเสนอใชเปนเครองมอในการวางแผนการตลาดรานกระปกยา จงหวดอดรธาน กลมตวอยางคอประชากรในเขตเทศบาลนครอดรธาน จงหวดอดรธาน จ านวน 400 คน

4.3.5.1กกล าดบขนตอนในการน าเสนอผลการวเคราะหขอมล (1)กกการวเคราะหขอมลทวไปของผใชบรการรานกระปกยา ในเขตเทศบาลนคร

อดรธาน (2)กกการวเคราะหขอมลเกยวกบพฤตกรรมในการซอผลตภณฑของผบรโภคจากราน

ขายยา จงหวดอดรธาน (3)กกการวเคราะหขอมลเกยวกบพฤตกรรมในการเลอกซอผลตภณฑของผบรโภคจาก

รานกระปกยา จงหวดอดรธาน

69

4.3.5.2กกผลการวเคราะหขอมล - การวเคราะหขอมลทวไปของผใชบรการรานกระปกยา ในเขตเทศบาลนครอดรธาน

ตารางท 19 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง จ าแนกตามเพศ อาย การศกษา อาชพ รายไดตอเดอน

ขอมลทวไปของกลมตวอยาง

รายละเอยด จ านวน (คน) รอยละ

1.เพศ ชาย หญง

106 294

26.5 73.5

รวม 400 100 2.อาย ต ากวา 18 ป

19 – 25 ป 26 - 30 ป 30 ปขนไป

4 281 74 41

1.0 70.3 18.5 10.3

รวม 400 100 3.การศกษา ต ากวามธยมศกษา

มธยมศกษา/ปวช./ปวส. ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

50 51 287 12

12.4 12.8 71.8 3.0

รวม 400 100 4.อาชพ นกเรยน/นกศกษา

พนกงานบรษท/ลกจาง ประกอบกจการสวนตว ขาราชการ/รฐวสาหกจ

231 112 45 12

57.8 28.0 11.3 3.0

รวม 400 100 5.รายไดตอเดอน ต ากวา 5,000 บาท

5,001 – 10,000 บาท 10,001 – 15,000 บาท ตงแต 15,001 บาทขนไป

151 182 53 14

37.8 45.5 13.3 3.5

รวม 400 100 จากตารางท 19 พบวา

เพศ กลมตวอยางเปนเพศหญงและชาย คดเปน 73.5% และ 26.5% ตามล าดบ อาย กลมตวอยางมอาย 19-25 ป, 26-30 ป และ 30ปขนไป คดเปน 70.3%, 18.5% และ10.3% ตามล าดบ การศกษา กลมตวอยางมการศกษาระดบปรญญาตร, มธยมศกษา/ปวช./ปวส. และต ากวามธยมศกษา

70

คดเปน 71.8%, 12.8% และ12.4% ตามล าดบ อาชพ สวนใหญกลมตวอยาง มอาชพนกเรยน/นกศกษา , พนกงานบรษท/ลกจาง และ ประกอบกจการ

สวนตว คดเปน 57.8%, 28.0% และ11.3% ตามล าดบ รายไดตอเดอน กลมตวอยางสวนใหญมรายไดตอเดอนตงแต 5,001-10,000 บาท, ต ากวา 5,000 บาท

และ 10,001-15,000 บาท คดเปน 45.5%, 37.8% และ13.3% ตามล าดบ

71

- การวเคราะหขอมลเกยวกบพฤตกรรมในการซอผลตภณฑของผบรโภคจากรานขายยา จงหวดอดรธาน ตารางท 20 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง ตามพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑ

จากรานขายยา ในเขตเทศบาลนครอดรธาน

พฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑจากรานขายยา

ของกลมตวอยาง รายละเอยด จ านวน (คน)

รอยละ

1.จ านวนผเคยใชบรการซอผลตภณฑจากรานขายยาใดมากทสด

รานกระปกยา รานหนามอ รานเภสชชมชน รานสมชายเภสช รานรกยา รานน าชย รานสมศกดเภสช รานยาอน ๆ

253 153 86 51 189 97 53 318

21 13 7 4 16 8 4 27

รวม 1,200 100 2.สาเหตทใชบรการรานขายยา

เจบปวยเอง ซอไวประจ าบาน ญาต/เพอน เจบปวย อน ๆ

296 26 59 19

74.0 6.5 14.8 4.8

รวม 400 100 3.ปจจยทพจารณาเลอกซอผลตภณฑจากรานขายยา

รานทลกคามความคนเคย รานทใกลบาน รานทมสนคาครบ รานทขายราคาเหมาะสม รานทสะอาด/สวางจดสนคาเปนระเบยบ รานทมบรการด รานทมชอเสยงเปนทรจก รานทมเภสชประจ า รานทมการสงเสรมการขาย

75 234 85 202 116 128 88 84 188

6 19 7 17 10 11 7 7 16

รวม 1,200 100 4.ผลตภณฑทเลอกซอจากรานยา

ผลตภณฑยา เครองส าอาง ผลตภณฑอาหารเสรม

243 36 121

60.75 9.0

30.25 รวม 400 100

72

ตารางท 20(ตอ) แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง ตามพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑ จากรานขายยา ในเขตเทศบาลนครอดรธาน

พฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑจากรานขายยา

ของกลมตวอยาง รายละเอยด จ านวน (คน) รอยละ

5.ลกษณะยาทเลอกซอจากรานขายยา

ยาเรยกหา (บอกชอยา/ตราสนคาโดยเฉพาะ) ยาจด (บอกอาการแลวเภสชเปนผจดให) ยาตามใบสงแพทย

214

167 19

53.5

41.75 4.75

รวม 400 100 6.ชวงระยะเวลาการใชบรการรานขายยา

06.00 – 09.00 น. 09.01 – 12.00 น. 12.01 – 15.00 น. 15.01 – 18.00 น. 18.01 – 21.00 น. 21.01 – 24.00 น.

20 22 29 151 173 5

5.0 5.5 7.3 37.8 43.3 1.3

รวม 400 100 7.ผทเคยใชบรการรานกระปกยา

เคยใชบรการ ไมเคยใชบรการ

394 6

98.5 1.5

รวม 400 100 จากตารางท 20 พบวา

จ านวนผเคยใชบรการซอผลตภณฑจากรานขายยาใดมากทสด กลมตวอยางสวนใหญเคยใชบรการจากรานยาอน ๆ มากทสดเนองจากกลมผศกษาไดแจกแบบสอบถามกระจายทวเขตเทศบาลนครอดรธาน รองลงมาคอ รานกระปกยาและรานรกยา คดเปน 27%, 21% และ16% ตามล าดบ

สาเหตทใชบรการรานขายยา สาเหตทกลมตวอยางใชบรการรานขายยาคอ เจบปวยเอง รองลงมาคอ ญาตหรอเพอน เจบปวย และซอไวประจ าบาน คดเปน 74%, 15% และ 6% ตามล าดบ

ปจจยทพจารณาเลอกซอผลตภณฑจากรานขายยา ปจจยทส าคญทสดทกลมตวอยางเลอกใชบรการรานขายยาคอ ใกลบาน รองลงมาคอ รานทขายราคาเหมาะสม และรานทมการสงเสรมการขาย คดเปน 19%, 17% และ16% ตามล าดบ

ผลตภณฑทเลอกซอจากรานยา สวนใหญกลมตวอยางจะเลอกซอผลตภณฑยามากทสด รองลงมาคอ ผลตภณฑเสรมอาหาร และเครองส าอาง คดเปน 60.75%, 30.25% และ 9% ตามล าดบ

73

ลกษณะยาทเลอกซอจากรานขายยา กลมตวอยางเลอกซอยาในลกษณะของยาเรยกหามากทสด รองลงมาคอ ยาจด และยาตามใบสงแพทย คดเปน 65.5%, 59.8% และ 17.8% ตามล าดบ

ชวงระยะเวลาการใชบรการรานขายยา ชวงระยะเวลาสวนใหญทกลมตวอยางมาใชบรการรานขายยา คอ เวลา 18.01 - 21.00 น. รองลงมาคอ เวลา 15.01 - 18.00 น. และ 12.01 - 15.00 น. คดเปน 43.3%, 37.8% และ7.3% ตามล าดบ

ผทเคยใชบรการรานกระปกยา กลมตวอยางสวนใหญเคยใชบรการรานกระปกยา 98.5% และไมเคยใชบรการรานกระปกยา 1.5% ตามล าดบ

ตารางท 21 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยาง ตามพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑ จากรานกระปกยา ในเขตเทศบาลนครอดรธาน

พฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑจากรานกระปก

ยาของกลมตวอยาง

รายละเอยด จ านวน (คน)

รอยละ

1.ผลตภณฑทเลอกซอจากรานกระปกยา

ผลตภณฑยา เครองส าอาง ผลตภณฑอาหารเสรม อปกรณการแพทย

203 41 143 7

51.5 10.4 36.3 1.8

รวม 394 100 2.ปจจยส าคญทเลอกซอผลตภณฑตาง ๆ จากรานกระปกยา

ผขายใหบรการด บรการรวดเรวถกตอง ราคาสนคาเหมาะสม สะดวก เชน มทจอดรถ ใกลบาน มการลดราคา มการโฆษณาประชาสมพนธ

104 45 84 126 23 12

26.4 11.4 21.3 32 5.8 3.1

รวม 394 100 3.บรการสงเสรมการขายทอยากใหรานกระปกยาม

แจกของแถม แจกเอกสารใหความร สะสมแตมเพอแลกรบรางวล รบสมครสมาชก จดรายการตามเทศกาล ใหสวนลด อน ๆ

82 121 48 19 16 88 20

20.8 30.7 12.2 4.8 4.1

22.3 5.1

รวม 394 100

74

จากตารางท 21 พบวา ผลตภณฑทเลอกซอจากรานกระปกยา กลมตวอยางเลอกซอผลตภณฑยาจากรานกระปกยามากทสด รองลงมาคอ ผลตภณฑเสรมอาหาร และเครองส าอาง คดเปน 51.5%, 36.3% และ 10.4% ตามล าดบ ปจจยส าคญทเลอกซอผลตภณฑตาง ๆ จากรานกระปกยา สวนใหญเลอกซอเพราะผขายใหบรการด รองลงมาคอ สะดวก และราคาสนคาเหมาะสม คดเปน 26.4%, 32% และ 21.3% ตามล าดบ บรการสงเสรมการขายทอยากใหรานกระปกยาม กลมตวอยางอยากใหรานกระปกยามการสงเสรมการขายโดยการแจกเอกสารใหความรมากทสด รองลงมาคอ ใหสวนลด และแจกของแถม คดเปน 30.7%, 22.3% และ 20.8% ตามล าดบ

4.3.6กกการวเคราะหการตลาดตามเปาหมาย (Target marketing หรอ STP marketing) จากการวเคราะหปญหาดานการตลาดนน พบวารานกระปกยาขาดการวางแผนกลยทธทางการตลาด จงไดท าการวเคราะหการตลาดตามเปาหมาย เพอจะไดก าหนดกลยทธทางการตลาดไดเหมาะสม

4.3.6.1กกการแบงสวนตลาด (Market Segmentation หรอ Segmenting) หลกเกณฑในการแบงสวนตลาดรานกระปกยาเปน ดงน

ตารางท 22 แสดงหลกเกณฑในการแบงสวนตลาดรานกระปกยา

หลกเกณฑ ปจจยทใชแบงสวนทางการตลาด รายละเอยดของกลมทแบง เกณฑภมศาสตร เขตทอยอาศย ทท างาน หรอ

สถานศกษา ในเขตเทศบาลนครอดรธาน นอกเขตเทศบาลนครอดรธาน

เกณฑประชากรศาสตร ชวงอาย ต ากวา 18 ป 19-25ป 26-30ป 30 ปขนไป

พฤตกรรม เหตผลในการซอ เจบปวยเอง ซอไวประจ าบาน ญาต/เพอน เจบปวย อนๆ

4.3.6.2กกการก าหนดตลาดเปาหมาย (Market Targeting) รานกระปกยาไดประเมนสวนตลาด (Market target) ซงเปนการศกษาสวนตลาด 3 ดาน

คอขนาดและความเจรญเตบโตของสวนตลาด ชวงอายทมาใชบรการรานขายยามากทสดคอ 19-25 ป ซงชวงอายนเปนชวงทสนใจดแลสขภาพของตนเองมากขน และเหตผลในการซอผลตภณฑ คอ เจบปวยเอง เปนสวนใหญ ขนาดและความเจรญเตบโตสวนตลาด เขตเทศบาลนครอดรธานซงเปนทตงของราน มความหนาแนนของประชากรสงถง 2,979 คน/ตร.กม. (เทศบาลนครอดรธาน : 2551) และวยนกเรยน/ศกษามาใชบรการมากทสดถง

75

57.8% รองลงมาคอพนกงานบรษท/ลกจาง ประกอบกจการสวนตว และขาราชการ/รฐวสาหกจ ตามล าดบ ชวงอายทมาใชบรการรานขายยามากทสดคอ 19-25 ป ซงชวงอายนเปนชวงทสนใจดแลสขภาพของตนเองมากขน และพฤตกรรมของผบรโภคสวนใหญทมาใชบรการทรานกระปกยา มกจะเจบปวยเอง รองลงมาคอญาต/เพอน เจบปวย และซอไวประจ าบาน คดเปนรอยละ 74.0%, 14.8% และ6.5% ตามล าดบ ดงนน กลมตลาดเปาหมายทเลอกส าหรบรานกระปกยา คอ

(1) นกเรยน/นกศกษา ทงภาครฐและเอกชน ทศกษาในเขตเทศบาลนครอดรธานทมความสนใจในเรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร วตามนบ ารงรางกาย และยารกษาสว

(2) พนกงานบรษท/ลกจาง ทท างานในเขตเทศบาลนครอดรธานทมความสนใจในเรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร เครองส าอาง การดแลสขภาพรางกายใหปราศจากโรคภย

(3) ครอบครว ทอาศยในเขตเทศบาลนครอดรธานทมความสนใจในเรอง การดแลสขภาพรางกายใหปราศจากโรคภยกลมตลาดททางรานกระปกยาเลอกนน เปนกลมตลาดทไมแตกตางกนหรอเหมอนกน จะน าเสนอสนคาในลกษณะเดยวกนเพอตอบสนองความตองการของผมาใชบรการได

4.3.6.3กกการก าหนดต าแหนงผลตภณฑ (Market positioning) การก าหนดต าแหนง (Positioning) เปนความพยายามในการจดการความรบรทลกคา

เปาหมายทมตอผลตภณฑหรอบรการ และรานกระปกยาไดใชกลยทธการก าหนดผลตภณฑ คอการก าหนดต าแหนงผลตภณฑตามราคาและคณภาพของผลตภณฑ

การก าหนดต าแหนงผลตภณฑตาม ราคาและคณภาพ ของผลตภณฑ รานกระปกยาตองการเสนอสนคาและบรการใหลกคารบรวา รานกระปกยาเปนรานยาททนสมย ใหค าปรกษาเกยวกบสขภาพและความงามไดเปนอยางด

รานกระปกยา ได ก าหนดต าแหนงผลตภณฑ เพอสรางการรบรของกลมลกคาเปาหมาย ดงน (1)กกสนคามคณภาพ ไดมาตรฐาน อ.ย. (2)กกบรการรวดเรวและถกตองโดยบคลากรทมคณภาพ ไวใจได (3)กกสนคามความหลากหลายสามารถตอบสนองความตองการลกคาได (4)กกบรรยากาศภายในรานสะอาด สวาง ถกสขลกษณะ

4.3.6.4กกการวเคราะหพฤตกรรมผบรโภค การวเคราะหพฤตกรรมผบรโภคของธรกจรานยา ในเขตเทศบาลนครอดรธานไดดงน

(1)กกใครอยในตลาดเปาหมาย (Who is the target market?) -นกเรยน/นกศกษา ทงภาครฐและเอกชน ทศกษาในเขตเทศบาลนครอดรธานทม

ความสนใจในเรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร วตามนบ ารงรางกาย และยารกษาสว -พนกงานบรษท/ลกจาง ทท างานในเขตเทศบาลนครอดรธานทมความสนใจใน

เรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร เครองส าอาง การดแลสขภาพรางกายใหปราศจากโรคภย -ครอบครว ทอาศยในเขตเทศบาลนครอดรธานทมความสนใจในเรอง การดแล

สขภาพรางกายใหปราศจากโรคภย

76

(2)กกผบรโภคซออะไร (What does the consumer buy?) สาเหตทผบรโภคมาใชบรการรานขายยา ไดแก เจบปวยเอง ซอผลตภณฑยาไวท

บาน และญาต/เพอนเจบปวย (3)กกผบรโภคซอทไหน (Where does the consumer buy?)

ผบรโภคมาใชบรการรานยาท ใกลบาน ขายราคาเหมาะสม มการสงเสรมการขาย บรการดใหค าปรกษาทด สะอาดสวาง

(4)กกผบรโภคซอเมอใด (When does the consumer buy?) ผบรโภคจะมาใชบรการรานขายยา เมอรางกายเจบปวย ซงสอดคลองกบทฤษฎ

มาสโลว ทไดกลาวไววา ความตองการพนฐานของมนษย คอ ยารกษาโรค ซงเปนหนงในปจจยส และชวงเวลาในการซอของผบรโภคคอ 18.00 -21.00 น. รองลงมาคอ15.00-18.00 น

(5)กกท าไมผบรโภคถงซอ (Why does the consumer buy?) ผบรโภคมาใชบรการรานยา เพอตอบสนองความตองการทางดานรางกาย เพอให

รางกายหายจากอาการเจบปวย และรสกดขน (6)กกใครมสวนรวมในการตดสนใจซอ (Who participates in the buying)

ผทมสวนรวมในการตดสนใจมาใชบรการรานยา คอ เภสชกรประจ าราน เพราะเภสชกรทใหค าปรกษาเกยวกบการใชยาไดเปนอยางด จะไดรบมความนาเชอถอ ผบรโภคจะรสกปลอดภยในการใชยา

(7)กกผบรโภคซออยางไร (How does the consumer buy?) ผบรโภคจะมาใชบรการรานยาเมอเกดการรบรถงปญหา เชน เมอรางกายเจบปวย

เอง ซอมาไวทบานและ เพอน/ญาตเจบปวย เมอผบรโภครบรถงปญหา จะเลอกใชบรการรานยาทอยใกลบาน ผบรโภคมความคนเคย หรอสอบถามจากเพอนทเคยไปใชบรการรานขายยา

4.3.7กกแผนกลยทธทางการตลาด จากการวเคราะหปญหาของรานกระปกยา พบวา รานกระปกยาขาดการสงเสรมทางการตลาด การโฆษณา

ประชาสมพนธราน สงผลใหยอดขายของรานมแนวโนมลงลง ดงนนกลมผศกษาจงไดจดท าแผนกลยทธทางการตลาดเพอเปนแนวทางในการเพมยอดขายของรานกระปกยา ดงน

วสยทศน (Vision) เปนรานยาทนสมยชนน า เพอสขภาพและความงาม

พนธกจ (Mission) 1.กกคดเลอกสนคาทมคณภาพ ตรงตามความตองการของลกคา โดยค านงถงประโยชนของลกคา 2.กกบรการโดยบคลากรทมคณภาพ เปนทไววางใจ 3.กกกระจายสาขาไปยงชมชนตาง ๆ เพอบรการลกคาไดทวถง 4.กกมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ อนเปนการชวยเหลอสงคม 5.กกใหค าแนะน า ปรกษา เพอรกษา การปองกน และการสรางเสรมสขภาพของลกคา

วตถประสงค (Objective)

77

เพอเพมยอดขายไมนอยกวา 5% เมอเทยบกบปทผานมา ระยะเวลาด าเนนงาน

พฤศจกายน 2551-มกราคม 2552 วธด าเนนงาน 1.กกก าหนดกลมเปาหมาย

จากการศกษาขอมลวเคราะหแบบสอบถามและการวเคราะหการตลาดตามเปาหมาย (Target marketing หรอ STP marketing) สามารถน ามาก าหนดกลมเปาหมายได ดงน - นกเรยน/นกศกษา ทงภาครฐและเอกชน ทศกษาในเขตเทศบาลนครอดรธานทมความสนใจในเรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร วตามนบ ารงรางกาย และยารกษาสว - พนกงานบรษท/ลกจาง ทท างานในเขตเทศบาลนครอดรธานทมความสนใจในเรอง ผลตภณฑเสรมอาหาร เครองส าอาง การดแลสขภาพรางกายใหปราศจากโรคภย - ครอบครว ทอาศยในเขตเทศบาลนครอดรธานทมความสนใจในเรอง การดแลสขภาพรางกายใหปราศจากโรคภย

2.กกก าหนดกลยทธโปรแกรมสวนผสมทางการตลาด

เพอใหสามารถด าเนนการตางๆ ใหเปนไปตามวตถประสงคทางการตลาดทก าหนดไว กลมผศกษาจงวางแผนก าหนดกลยทธโปรแกรมสวนผสมทางการตลาด เพอเพมขดความสามารถการแขงขนทางการตลาด เปนขอไดเปรยบคแขงขน เพอน าไปสผลส าเรจตามวตถประสงค ดงน โปรแกรมท 1 รกแรกพบ

เปนการสรางความดงดดใจใหกบลกคาในการใชบรการรานกระปกยา วตถประสงค

1.กกเพอสรางความแตกตางดานสนคาและการบรการ

2.กกเพอใหรานมความโดดเดนและดงดดความสนใจ วธการด าเนนงาน

1.กกจดตกแตงสถานทและจดวางผงรานใหม โดยแบงพนทภายในรานเปนสวนตาง ๆ โดยน าทฤษฎการจดผงรานคาปลกมาประยกตใชในการจดผงรานกระปกยา เพอให งายในการคนหา หยบใช ในการปฏบตงาน และลกคาสามารถใชบรการไดสะดวก ดงน

78

ภาพท 17 แสดงการจดผงรานกระปกยา

ในการจดรปแบบได ค านงถงหลกของความสะดวกของลกคาในการเลอกซอสนคา รวมไปถงการค านงการใชประโยชนของพนทใหมากทสด โดยมการแยกหมวดหมยาตามหลกเภสชวทยา โดยมการจดสรรพนทภายในราน คอ พนทปฏบตงานของเภสชกร เปนพนทส าคญในการแสดงสนคาทเปนยาตางๆ ไดแก ยาจด ยาปฎชวนะ ยาควบคมพเศษ ซงตองมเภสชกรเทานนทเปนผใหบรการ มมมใหบรการขาวสาร บรการชงน าหนกวดสวนสงจะอยดานในสดเมอลกคาเขาไปใชบรการจะท าใหเดนผานสวนของโปรโมชน และเหนผลตภณฑอน ๆ ผลตภณฑเสรมอาหาร มสวนพนทจดแสดงสนคา โปรโมชนจะจดอยทางเขาหนารานเพอดงดดความสนใจลกคา บรการอนๆ มพนทบรการเครองชงน าหนก มพนทในการเกบรกษาอณหภมของยา มพนทส าหรบใหขอมลขาวสาร มพนทเพอการสงเสรมการขายพเศษ(Promotion Area) เพอเปนทดงดดใจของลกคา สวนของพนทอสระ (Free zone) โดยชนวางในสวนขอบไดใชแนวคดการจดผงรานแบบลแขง ชนวางตดผนงซงจะท าใหมชองวางระหวางชนวางสนคาสวนขอบและชนวางสนคาทอยสวนกลาง ชนวางตดผนงซงจะท าใหมชองวางระหวางชนวางสนคาสวนขอบและชนวางสนคาทอยสวนกลาง เพอใหลกคาได เดนชมสนคาในแผนกตางๆ ของรานคาไดอยางทวถง เพอเปนการบงคบการเดนของลกคาเปนการจดสรรพนทอยางเปนระบบมากขน ในสวนของชนวางทอยตรงกลางไดใชแนวคดการจดผงแบบต ามแนวยาว เพอบงคบใหเดนชมสนคาประเภทอนๆ เพอใหเกดการตดสนใจซอแบบไมตงใจ

โตะท างาน

วตามน เกล

อแร

เสรม

อาหา

ร

ชงน าหนก/ วดสวนสง

เครองส าอาง

สวนแสดงโปรโมชน

ยาจด ปฏชวนะ,ยาควบคมพเศษ

อปกรณก

ารแพ

ทย

หอบห

ด ยาตา

ระบบ

ทางเด

นอาหา

ร

แกปวด , แกอกเสบ,กลมอนๆทวไป

ฮอรโมน

โรคผ

วหนง

มมขอมลขาวสารสขภาพ ทางเขา

Free Zone

ยาน า

,ยาแก

ไอ ตเยน

79

2.กกจดใหมชนวางส าหรบเอกสารเพอใหความรในดานสขภาพและผลตภณฑตาง ๆ ไดแก แผนพบ โปสเตอร โดยลกคาสามารถหยบไดฟรและเพมความโดดเดนในการมองเหนสนคา โดยการน าหลอดไฟมาตดในตโชวสนคา

ผลทไดรบ : จากการน าโปรแกรมทางตลาด “ รกแรกพบ” มาใชในการสงเสรมทางการตลาด พบวา เปนทสนใจ

ของลกคามากขน การจดวางสนคาเปนระเบยบลกคามองเหนไดชดเจน พนกงานสามารถใหบรการไดรวดเรวขน ซงเปนผลมาจากการด าเนนกจกรรม 5ส. ควบคกบบรการตาง ๆ ททางรานจดใหลกคาฟร

คาใชจาย : 100 บาท (คาจดท าแผนพบใหความร และหลอดไฟ)

โปรแกรมท 2 สานสมพนธ วตถประสงค เพอขยายฐานลกคาผลตภณฑเสรมอาหารใหเพมขน วธการด าเนนงาน ประชาสมพนธรานและดงดดใจใหลกคามาซอผลตภณฑเสรมอาหารเพมขน โดยกลมผศกษาท าการ

แจกใบปลวพรอมแนบคปองสวนลด 10% เพอเปนการแนะน ารานใหลกคาไดรจก โดยท าการแจกตามแหลงทกลมลกคาเปาหมายอย ไดแก รานคาแหลงชมชนตาง ๆ ในรศมราน 1 กโลเมตร , มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน , ตลาดเรมอดม และตลาดเซนเตอรพอย ซงผลตภณฑทรวมรายการใหสวนลดในครงน มดงน

1.กกBlink กระปก 60 เมด 2.กกBlackmore Zn กระปก 100 เมด 3.กกQ Marin กลอง 30 เมด 4.กกViteen กลอง 30 เมด 5.กกHi Srim กลอง 30 เมด 6.กกL.C.H Bioplus กลอง 30 เมด 7.กกPeptide Collagen 1000 m. 8.กกGrutatiole 500 mg. กระปก 30 เมด 9.กกGrutatiole 750 mg. กระปก 30 เมด 10.กVitamin C กระปก 1000 mg.

80

ภาพท 18 ใบปลวพรอมคปองสวนลด

ผลทไดรบ จากการน าโปรแกรมทางตลาด “สานสมพนธ” มาใชในการสงเสรมทางการตลาดโฆษณา

ประชาสมพนธรานกระปกยา สามารถขยายฐานลกคาผลตภณฑเสรมอาหารไดมากขน โดยพจารณาจากจ านวนใบปลวพรอมแนบสวนลดทแจกใหลกคา ซงหลงจากทไดด าเนนการโฆษณาโดยการแจกใบปลวจ านวน 240 แผนพบวา มลกคาน าใบปลวกลบมาแลกซอผลตภณฑเพอรบสวนลดนน จ านวน 38 แผน ดงนนการประชาสมพนธพรอมใหสวนลดกบลกคาสามารถขยายฐานลกคาไดเพมมากขน

คาใชจาย : 20 บาท (คาจดท าใบปลวจ านวน 240 แผน) โปรแกรมท 3 ชดสขภาพพรอมดแลคณ

วตถประสงค

เพอเปนการประชาสมพนธผลตภณฑเสรมอาหารรานกระปกยา

วธการด าเนนงาน

จดสนคาเปนชดในดานสขภาพ พรอมระบสรรพคณ วธใช ใหเหมาะสมกบกลมลกคา ดงน กลมวยรน (อายระหวาง 12-20 ป) สนคาทน ามาจดชดสขภาพราคาประหยด มดงน วตามน C ชวย

ตานอนมลอสระ / แคลเซยม ชวยบ ารงกระดก ใหเจรญเตบโต / ยาทาภายนอกรกษาสว

รานกระปกยา

Promotion !! ตอนรบปใหม ห นสวย หนาใส ดวย..กลตาไธโอน

กลตาไธโอนขนาด 500mg 300฿/เดอน

กลตาไธโอนขนาด 750mg 700฿/เดอน

ลดน าหนกเพยง 150฿/2kg./เดอน

ยาคมตานสวเดอนละ 100฿

พเศษ!!เมอน าใบน

มาแลกซอลดทนท 10%

รานกระปกยา 1 ซอยกระเทย รานกระปกยา 2 ขาง เซเวน ตลาดเซนเตอรพอย รานกระปกยา 3 ตรงขามมหาลยราชภฏ อดรธาน

81

ภาพท 19 ชดสขภาพพรอมดแลคณ :ชดขาวใส

กลมวยท างาน (อายระหวาง 21-35 ป) เพศหญง สนคาทน ามาจดชดสขภาพราคาประหยด มดงน

- ผลตภณฑประเภทอาหารเสรมความงาม

- ผลตภณฑเสรมอาหารเพอควบคมน าหนก

ภาพท 20 ชดสขภาพพรอมดแลคณ :ชดขาวใส ไรรวรอย

รานกระปกยา 1 ซอยกระเทย รานกระปกยา 2 ตลาดเรมอดม รานกระปกยา 3 ตรงขามม.ราชภฏ อดรธาน

รานกระปกยา 1 ซอยกระเทย รานกระปกยา 2 ตลาดเรมอดม รานกระปกยา 3 ตรงขามมหาลยราชภฏ อดรธาน

Vitamin C 500mg ราคา 150 ฿

กลตาไธโอน 500mg. ราคา 300 ฿ เพอการบ ารงจากภายในใหผวขาวใสสภายนอก ดวยคณคาจากธรรมชาต ไมกอใหเกดผลขางเคยง

พเศษ!! ซอชดขาวใสไมมทต คกบ วตามนซเพอเพมความขาวรบสวนลดทนท

ราคาปกต 450฿ เหลอเพยง 350฿

ชดขาวใส

ชด A : พเศษ วนน เพยง 799 ฿

กลตาไธโอนพลส 500 mg + Vitamin E ชวยใหดขาวใสขน ลดความหมองครง ฝา กระ จดดางด า

ชด B : ราคา 899 ฿ เสรมสรางคอลลาเจนใหกบรางกายดวย Peptide Collagen เปน

การเพมความ ยดหยนใหกบผวเรยบเนยนใส

ซอสนคาชด A+B ลดทนท 10%

ชดขาวใสไรรวรอย

82

เพศชาย สนคาทน ามาจดชดสขภาพราคาประหยด มดงน

- ผลตภณฑอาหารเสรมเพอสขภาพ

- วตามนรวมเพอเสรมสรางความแขงแรงใหกบรางกาย

กลมวยกลางคนและกลมผสงอาย (อายระหวาง 36-50ป และ อาย 50 ปขนไป) -สมนไพรทเสรมความแขงแรงใหกบรางกาย เชน โสม เหดหลนจอ เปนตน

-วตามนบ ารงรางกาย

ภาพท 21 ชดสขภาพพรอมดแลคณ : ชดบ ารงรางกาย

ผลทไดรบ จากการน าโปรแกรมทางตลาด “ชดสขภาพพรอมดแลคณ” มาใชในการสงเสรมทางการตลาด พบวา

โฆษณาประชาสมพนธรานท าใหคนทไมรจกรานกระปกยาและไมทราบวาทางรานมผลตภณฑเสรมอาหารจ าหนายไดทราบและนกถงรานกระปกยา ผลจากการด าเนนงานตามแผนสามารถเพมจ านวนลกคาทซอผลตภณฑเสรมอาหารไดโดยดจากใบปลวทน าไปแจกตามสถานทตาง ๆ จ านวน 100 แผน ไดรบกลบคนมาและลกคากลบมาสอบถามขอมลเพมเตมและตดสนใจซอเมอไดรบค าแนะน าจากเภสชกร

คาใชจาย : 50 บาท (คาจดท าใบปลวประชาสมพนธราน)

Vitamin รวม ราคา 150 ฿/เดอน

การกนวตามนจะชวยปองกนการเจบปวยเปนภมคมกนใหกบรางกาย เปนการเสรมสรางวตามนส าหรบรางกายทออนแอ

พเศษ !!! ซอสนคาน

รบสวนลด 10%ทนท

รานกระปกยา 1 ซอยกระเทย รานกระปกยา 2 ตลาดเรมอดม รานกระปกยา 3 ตรงขามมหาลยราชภฏ อดรธาน

ชดวตามนบ ารงรางกาย

83

โปรแกรมท 4 ครอบครวกระปกยา วตถประสงค

เพอเพมขยายฐานลกคาผลตภณฑเสรมอาหาร

วธด าเนนงาน 1.กกรบสมครสมาชกส าหรบลกคาทซอผลตภณฑเสรมอาหารครบ 1,000 บาทขนไป โดย

สามารถสะสะยอดซอไดภายในระยะเวลา 3 เดอน ซงสทธประโยชนทลกคาสมาชกจะไดรบคอ สวนลดผลตเสรมอาหาร 10-30% และสวนลดในสวนของผลตภณฑอน ๆ ภายในราน 10%

2.กกสรางความประทบใจใหลกคาโดยการมอบของสมนาคณใหกบลกคาทมาซอสนคาจากรานกระปกยา เชน ปาก, ซองวตามนซ, ตลบใสยา, กระเปาเลกพกพา, สนคาตวอยางททางบรษทผจ าหนายแถมมา เปนตน เพอจงใจใหลกคาเขามาใชบรการรานกระปกยาเพมมากขน

3.กกลกคาไดรบความสะดวกโดยการใหบรการทางโทรศพทเพอขอค าแนะน าปรกษาจากเภสชกรในเรองการใชยา การเจบปวยตาง ๆ โดยไมคดคาบรการ

4.กกแจกบตรสะสมยอดซอส าหรบสมาชกและลกคาทวไป โดยมการสะสมยอดซอของลกคาทวไป 1 บาทเทากบ 1 คะแนน ส าหรบลกคาทเปนสมาชกจะไดรบคะแนนมากกวาคอ 1 บาทเทากบ 2 คะแนน โดยสามารถน าคะแนนสะสมมาแลกของรางวลตาง ๆ ตามเกณฑ ดงน

ตารางท 22 แสดงคะแนนสะสมเพอแลกของรางวล

คะแนนสะสม รางวล 1,000 คะแนน กลองใสทชช 2,000 คะแนน กระเปาผาลดโลกรอน 3,000 คะแนน นาฬกาแขวนผนง 4,000 คะแนนขนไป เสอยด

ผลทไดรบ

จากการน าโปรแกรมทางตลาด “ครอบครวกระปกยา” มาใชในการสงเสรมทางการตลาดสามารถขยายฐานลกคาได โดยพจารณาจาก จ านวนลกคาทสมครเปนสมาชกเพอรกสทธพเศษจากทางราน โดยมลกคามาสมครเปนสมาชกของรานกระปกยา 7 คน

คาใชจาย 1,080 บาท (บตรสะสมยอดซอ, ของรางวล)

84

ตารางท 24 แสดงแผนระยะการด าเนนกจกรรมทางการตลาด

กจกรรม ระยะเวลาด าเนนงาน

คาใชจาย (บาท)

พ.ย. ธ.ค. ม.ค.

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 โปรแกรมท 1 รกแรกพบ 100 โปรแกรมท 2 สานสมพนธ 20 โปรแกรมท 3 ชดสขภาพพรอมดแลคณ 50 โปรแกรมท 4 ครอบครวกระปกยา 1,080 รวม 1,250

สรปผลการด าเนนงาน : รานกระปกยาสาขา 1 ดานคาใชจาย หลงจากรานกระปกยาไดจดท ากลยทธทางการตลาด 4 โปรแกรม น ามาลงสการปฏบตโดยอาศยจดแขง

ของรานทมอยพรอมกบโอกาสทางการตลาดทเอออ านวยในการเพมยอดขาย สงผลท าใหยอดขายของรานกระปกยานนเพมขน

ซงรายไดจากเดอนพฤศจกายน 2551 เทากบ 104,750 บาท และไดรบรายไดจากเดอนมกราคม 2552 เทากบ 122,618 บาท (104,750 -122,618 ) โดยคดเปนก าไรขนตนทเพมขน เทากบ 17,868 บาท แตเนองจากวาในการด าเนนกลยทธตามแผนกลยทธแลวจะมคาใชจายในการด าเนนงานแผนปฏบตตามกลยทธ ทงสนเปนจ านวนเงน 1,250 บาท

เพราะฉะนน เมอกลาวโดยสรปแลว สดสวนผลตอบแทนทไดรบหลงจากไดด าเนนตามแผนกลยทธนแลวสามารถประเมนไดจาก ก าไรขนตนทเพมขน เทากบ 8,418 บาท หกดวยคาใชจายในการด าเนนงานแผนปฏบตตามกลยทธเทากบ 1,250 บาท ซงกหมายถง ผลตอบแทนทไดรบเพมขนหลงจากด าเนนตามแผนกลยทธ คดเปนมลคาเงน เทากบ 7,168 บาท ดงน

ประเมนผลทไดรบรายไดสวนเพมของยอดขาย (พ.ย.51 - ม.ค.52) 17,868 บาท หก ตนทนยา 9,450 บาท ก าไรขนตน 8,418 บาท หก คาใชจายในการด าเนนงานแผนปฏบตตามกลยทธ 1,250 บาท ผลตอบแทนทไดรบเพมขน 7,168 บาท

85

ดานรายได ตารางท 25 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงยอดขายของรานกระปกยา 1

รานกระปกยา สาขา 1

เดอน ป พ.ศ. ยอดขาย (บาท) (%)การเปลยนแปลง

พฤศจกายน 2550 2551

99,620 104,750

5.2%

ธนวาคม 2550 2551

97,512 105,875

8.6%

มกราคม 2551 2552

114,596 122,618

7.0%

จากการน ากลยทธทางการตลาดมาใชจะเหนไดวา สามารถเพมยอดขายในเดอนพฤศจกายน 2551 เปน

จ านวน 5,130 บาท คดเปน 5.2 % เมอเทยบกบปทผาน , เพมยอดขายในเดอนธนวาคม 2551 เปนจ านวน 8 ,363 บาท คดเปน 8.6% เมอเทยบกบปทผานมา และในเดอนมกราคม 2552 สามารถเพมยอดขายไดเปนจ านวน 8,022 บาท คดเปน 7% เมอเทยบกบปทผานมา ตามล าดบ

ดงนนจากกการท าตามแผนกลยทธสามารถบรรลเปาหมายได คอ การเพมยอดขายใหไดไมนอยกวา 5 % เมอเทยบกบปทผานมา

86

สรปผลการด าเนนงาน : รานกระปกยาสาขา 2 ดานคาใชจาย หลงจากรานกระปกยาไดท าการปรบปรงดานราคา ดานสนคา และดานสงเสรมการตลาด ตามแผนการ

ตลาดทผศกษาไดเสนอไวในแผนระยะสนนน น ามาลงสการปฏบตโดยอาศยจดแขงของรานทมอยพรอมกบโอกาสทางการตลาดทเอออ านวยในการเพมยอดขาย สงผลท าใหยอดขายของรานกระปกยานนเพมขน

ซงรายไดจากเดอนพฤศจกายน 2551 เทากบ 138,662บาท และไดรบรายไดจากเดอนมกราคม 2552 เทากบ 214,342บาท (138,662 - 214,342) โดยคดเปนก าไรขนตนทเพมขน เทากบ 75 ,680 บาท แตเนองจากวาในการด าเนนกลยทธตามแผนกลยทธแลวจะมคาใชจายในการด าเนนงานแผนปฏบตตามกลยทธ ทงสนเปนจ านวนเงน 1,250 บาท

เพราะฉะนน เมอกลาวโดยสรปแลว สดสวนผลตอบแทนทไดรบหลงจากไดด าเนนตามแผนกลยทธนแลวสามารถประเมนไดจาก ก าไรขนตนทเพมขน เทากบ 25,315 บาท หกดวยคาใชจายในการด าเนนงานแผนปฏบตตามกลยทธเทากบ 1,250 บาท ซงกหมายถง ผลตอบแทนทไดรบเพมขนหลงจากด าเนนตามแผนกลยทธ คดเปนมลคาเงน เทากบ 24,065 บาท ดงน

ประเมนผลทไดรบรายไดสวนเพมของยอดขาย (พ.ย.51 - ม.ค.52) 75 ,680 บาท หก ตนทนยา 50,365 บาท ก าไรขนตน 25,315 บาท หก คาใชจายในการด าเนนงานแผนปฏบตตามกลยทธ 1,250 บาท ผลตอบแทนทไดรบเพมขน 24,065 บาท

87

ดานรายได ตารางท 26 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงยอดขายของรานกระปกยา 2

จากการน ากลยทธ ทางการตลาด มาใชจะเหนไดวา สามารถเพมยอดขายในเดอนพฤศจกายน 2551 เปน

จ านวน 8,508 บาท คดเปน 6.5 % เมอเทยบกบปทผาน เพมยอดขายในเดอนธนวาคม 2551 เปนจ านวน 11 ,540 บาท คดเปน 7.0 % เมอเทยบกบปทผานมา และในเดอนมกราคม 2552 สามารถเพมยอดขายไดเปนจ านวน 19,486 บาท คดเปน 10% เมอเทยบกบปทผานมา ตามล าดบ

ดงนนจากกการท าตามแผนกลยทธ สามารถบรรลเปาหมาย ได คอ การเพมยอดขายใหไดไมนอยกวา 5 % เมอเทยบกบปทผานมา

รานกระปกยา สาขา 2

เดอน ป พ.ศ. ยอดขาย (บาท) (%)การเปลยนแปลง

พฤศจกายน 2550 2551

130,154 138,662

6.5%

ธนวาคม 2550 2551

164,860 176,400

7.0%

มกราคม 2551 2552

194,856 214,342

10.0%

88

สรปผลการด าเนนงาน : รานกระปกยาสาขา 3 ดานคาใชจาย

หลงจากรานกระปกยาไดท าการปรบปรงดานราคา ดานสนคา และดานสงเสรมการตลาด ตามแผนการตลาดทผศกษาไดเสนอไวในแผนระยะสนนน น ามาลงสการปฏบตโดยอาศยจดแขงของรานทมอยพรอมกบโอกาสทางการตลาดทเอออ านวยในการเพมยอดขาย สงผลท าใหยอดขายของรานกระปกยานนเพมขน ซงรายไดจากเดอนพฤศจกายน 2551 เทากบ 55,780 บาท และไดรบรายไดจากเดอนมกราคม 2552 เทากบ 69,465 บาท (55,780 - 69,465) โดยคดเปนก าไรขนตนทเพมขน เทากบ 13,685 บาท แตเนองจากวาในการด าเนนกลยทธตามแผนกลยทธแลวจะมคาใชจายในการด าเนนงานแผนปฏบตตามกลยทธ ทงสนเปนจ านวนเงน 1,250 บาท

เพราะฉะนน เมอกลาวโดยสรปแลว สดสวนผลตอบแทนทไดรบหลงจากไดด าเนนตาม แผนกลยทธนแลวสามารถประเมนไดจาก ก าไรขนตนทเพมขน เทากบ 25,315 บาท หกดวยคาใชจายในการด าเนนงานแผนปฏบตตามกลยทธเทากบ 1 ,250 บาท ซงกหมายถง ผลตอบแทนทไดรบเพมขนหลงจากด าเนนตามแผนกลยทธ คดเปนมลคาเงน เทากบ 24,065 บาท ดงน

ประเมนผลทไดรบรายไดสวนเพมของยอดขาย (พ.ย.51 - ม.ค.52) 13,685 บาท หก ตนทนยา 7,942 บาท ก าไรขนตน 5,743 บาท หก คาใชจายในการด าเนนงานแผนปฏบตตามกลยทธ 1,250 บาท ผลตอบแทนทไดรบเพมขน 4,493 บาท

89

ดานรายได

ตารางท 27 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงยอดขายของรานกระปกยา 3 รานกระปกยา สาขา 3

เดอน พ.ศ. ยอดขาย (บาท) (%)การเปลยนแปลง พฤศจกายน 2551 55,780 - ธนวาคม 2551 64,679 15.94% มกราคม 2552 69,465 7.41%

จากการน ากลยทธทางการตลาดมาใชจะเหนไดวา สามารถเพมยอดขายในเดอนธนวาคม 2551 เปนจ านวน

8,899 บาท คดเปน 15.94% เมอเทยบกบปทผาน และในเดอนมกราคม 2552 สามารถเพมยอดขายไดเปนจ านวน 4,786 บาท คดเปน 7.41 % เมอเทยบกบปทผานมา ตามล าดบ

ดงนนจากกการท าตามแผนกลยทธ สามารถบรรลเปาหมาย ได คอ การเพมยอดขายใหไดไมนอยกวา 5 % เมอเทยบกบปทผานมา

90

บทท 5 สรปผลการศกษา และขอเสนอแนะ

5.1กกสรปผลการศกษา รานกระปกยา จงหวดอดรธาน เปนรานขายยาแผนปจจบน มทงหมด 3 สาขา โดย รานกระปกยา 1 เปด

ด าเนนกจการมา 4 ป รานกระปกยา 2 เปดด าเนนกจการมา 3 ป และรานกระปกยา 3 เพงเปดด าเนนการมาไดเพยง 3 เดอนเทานน กลมลกคาของรานสวนใหญ คอ กลมนกเรยน/นกศกษา รองลงมาคอกลมวยท างาน รานกระปกยาจงมงเนนใหบรการลกคาเกยวกบสขภาพความงาม เพอดงดดใจใหกลมลกคาหลกของรานกระปกยา เขามาใชบรการมากขน ไมเฉพาะเวลาทเจบปวยเทานน แตในปจจบนธรกจรานขายยามการแขงขนสง ทางเลอกของลกคามมากขน เพอการตอบสนองของลกคา รวมถงการลดความเสยงตอความลมเหลวของธรกจ จากการทกลมผจดท าเขาไปศกษาเบองตน พบวา มปญหาสนคาคงคลง ไดแก การจดเรยงสนคาไมเปนหมวดหมยากตอการคนหาท าใหเสยเวลาในการใหบรการลกคา ไมมการจดระบบหมนเวยนสนคาเขาออก ท าใหเกดปญหาตาง ๆ ตามมา เชน สนคาบางตวไมเพยงพอตอความตองการ หรอสนคาบางตวมปรมาณมากเกนความจ าเปน จนท าใหสนคาหมดอายกอนน าออกจ าหนาย เนองจากยงขาดการวางแผนในการสงซอสนคาทด ท าใหไมทราบจ านวนสนคาคงคลงทหมนเวยนอย ปญหาดานการตลาด รานยงขาดการวางแผนกลยทธทางการตลาดและขาดการประชาสมพนธรานท าใหรานยงไมเปนทรจกของลกคากลมเปาหมาย อกทงยอดขายของรานมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง

การศกษาจากประเดนปญหาดงกลาวน ามาวเคราะห หาปจจยของปญหาอยางละเอยดโดยน าเครองมอทางการจดการและหาวธการแกไขทเหมาะสม การศกษาครงนไดใชเครองมอทางการจดการทใชในการศกษาโดยการจดท าใบตรวจสอบ (Check Sheet) เพอหาประเดนปญหาใหครอบคลมการด าเนนการของทางราน และใชแผนผงกางปลา (Fish Bone Diagram) มาระดมความคดเพอหาสาเหตของปญหาวามปจจยใดบาง โดยแบงเปนสาเหตหลก สาเหตยอยและสาเหตรอง จากการศกษาท าใหสามารถแบงปญหาออกไดเปน 2 ดาน คอ ดานสนคาคงคลง และดานการตลาด

- การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและภายนอกองคกร (SWOT Analysis) วเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคของรานกระปกยา โดยสรปผลการวเคราะหภาพรวมของทง 3 ราน ดงน ท าเลทตงดอยในแหลงชมชน การคมนาคมสะดวก พนกงานมมนษยสมพนธทด แตยงขาดการสงเสรมทางการตลาดและขาดการโฆษณาประชาสมพนธราน

- การวเคราะหสภาพแวดลอมเชงการแขงขน (Five Force Model) ผลการวเคราะหพบวา สภาพการแขงขนของธรกจรานยาอยในระดบคอนขางสง แตผประกอบการรายใหมเขามาไดยาก อกทงผซอมอ านาจตอรองสง เพราะมทางเลอกในการบรโภคสนคาประกอบกบมสนคาทดแทนจ านวนมาก ท าใหรานยาอนๆ พยายามสรางความไดเปรยบในการแขงขนตางกนออกไป

91

5.1.1กกการแกไขปญหา 5.1.1.1กกดานสนคาคงคลง รานกระปกยามการจดเกบสนคาไมเปนหมวดหม ยากตอการคนหาท า

ใหเสยเวลาการใหบรการลกคา รานขาดการบนทกปรมาณสนคาและการตรวจสอบขอมลสนคาคงคลง ไมมการจดระบบหมนเวยนสนคาเขาออก ท าใหเกดปญหาตาง ๆ ตามมา เชน ปญหายาขาดคลงหรอยาคางคลงมากเกนความจ าเปน และยงขาดการวางแผนในการสงซอสนคาทด ท าใหไมทราบจ านวนสนคาคงคลงทหมนเวยน แนวทางการแกไขปญหาโดยใชเครองมอการจดการ ไดแก น าแนวคด 5ส.มาชวยในการจดเกบสนคาทไมเปนหมวดหม ใหดยงขนเพอลดระยะเวลาในการคนหาสนคา ในการใหบรการลกคา โดยพนกงานภายในรานด าเนนงานตามกจกรรม 5ส. อยางตอเนองจนเปนนสยมวนยในการปฏบตงานจะท าใหเกดผลดทงในระยะสนและระยะยาว น าสตอกการดมาจดการระบบสนคาคงคลง โดยมการตรวจนบและจดบนทกสม าเสมอพรอมทงน าหลกการสนคาเขากอนออกกอนมาชวยในระบบหมนเวยนสนคาคงคลง เพอควบคมปรมาณสนคาคงคลงใหมประสทธภาพมากยงขน และมการวางแผนการสงซอทด โดยทราบปรมาณจดสงซอทประหยดสดทสามารถลดคาใชจายดานสนคาคงคลงไดเปนอยางด

51.1.2กกดานการตลาด ขาดการวางแผนกลยทธทางการตลาดทเหมาะสมกบราน และกลมลกคา ท าใหรานยงไมเปนทรจกในลกคากลมเปาหมาย ประกอบกบธรกจรานยาในเขตเทศบาลนครอดรธานมจ านวนมาก การแขงขนระหวางธรกจเดมจงมมาก แนวทางการแกไขโดยใชเครองมอทางการจดการ ไดแก SWOT Analysis, Five Force Model แบบสอบถาม และการวเคราะหพฤตกรรมผบรโภคการตลาดตามเปาหมาย

- แบบสอบถาม ท าการเกบรวบรวมจากกลมประชากรในเขตพนทเทศบาลนครอดรธาน จงหวดอดรธาน จ านวน 400 ชด ศกษาขอมลทวไปผใชบรการ พฤตกรรมชองผใชบรการ และขอมลปจจยททอทธพลตอการตดสนใจเลอกซอผลตภณฑจากรานกระปกยา ผลการวเคราะหพบวา ลกคาสวนใหญทเขามาใชบรการรานยานน เปนเพศหญง อาย 19-25 ป การศกษา ปรญญาตร มรายได 5,001-10,000 บาท/เดอน แสดงใหเหนวา ลกคาเปาหมายมก าลงในการซออยมาก และเปนกลมทสนใจในเรองสขภาพ ความสวยความงามเปนสวนใหญ และเคยใชบรการรานกระปกยามากทสด สาเหตทเขามาใชบรการรานขายยาคอ เจบปวยเอง รองลงมาคอ ญาต/เพอนเจบปวย ปจจยทพจารณาในการเลอกซอผลตภณฑ คอ รานทใกลบาน รองลงมาคอ การขายราคาทเหมาะสม รานทมการจดโปรโมชนตามล าดบ เวลาทเขามาใชบรการ คอ 18.00-21.00 น. การสงเสรมการขายทอยากใหรานกระปกยาม คอ แจกเอกสารใหความร ใหสวนลดและแจกของแถมตามล าดบ จากขอมลขางตนท าใหผประกอบการน าขอมลไปวางแผนการตลาดตอไป

- การตลาดตามเปาหมาย ท าการแบงสวนทางการตลาดตามหลกเกณฑภมศาสตรเขตทอย อาศย ทท างาน หรอสถานศกษา เกณฑประชากรศาสตรโดยใชชวงอาย ต ากวา 18 ป, 19-25ป, 26-30ป และ30 ปขนไป พฤตกรรมในการซอ เจบปวยเอง, ซอไวทบาน, ญาต/เพอนเจบปวย ผลจากการวเคราะหพบวา กลมลกคาเปาหมายคอ นกเรยน/นกศกษา ทอยอาศยหรอศกษาในเขตเทศบาลนครอดรธาน พฤตกรรมในการเลอกซอสวนใหญ คอ เจบปวยเอง

ดงนน จงไดวางแผนกลยทธทางการตลาดเพอใหเหมาะสมกบกลมลกคาเปาหมาย โดย ก าหนดโปรแกรมในการสงเสรมการตลาดเพอเพมยอดขาย มทงหมด 4 โปรแกรม ไดแก โปรแกรมท 1 รกแรกพบ โปรแกรมท 2

92

สานสมพนธ โปรแกรมท 3 ชดสขภาพพรอมดแลคณ และโปรแกรมท 4 ครอบครวกระปกยา รวมทงการแจกใบปลวพรอมใหสวนลดผลตภณฑเสรมอาหาร เปนอกชองทางในการเพมยอดขาย ประชาสมพนธรานและขยายฐานลกคา

5.2กกแผนส ารอง คอแผนทก าหนดไวกรณไมสามารถปฏบตตามแผนทวางไวไมส าเรจ ดงน

5.2.1กกดานสนคาคงคลง กรณทการบนทกและตรวจนบขอมลสนคาคงคลง ไมสามารถแกไขปญหาดานระบบ

สนคาคงคลงได ดงนนควรน าระบบโปรแกรมคอมพวเตอรและระบบบารโคด มาใชในการบรหารสนคาคงคลงใหมประสทธภาพ ซงโปรแกรมบรหารสนคาคงคลงจะชวยในการตรวจสอบ ตรวจนบสนคาคงคลงไดงายขน สามารถจดการสนคาทมอยในสตอกได และสามารถทราบไดวาสนคาตวไหนขายดทสดเพอทจะไดท าการสงไดทน

5.2.2กกดานการตลาด หากกลยทธการตลาดทง 4 โปรแกรม ไมสามารถท าใหรานกระปกยาบรรลวตถประสงคได จะตองท าการตลาดโดยการโฆษณาผานวทยกระจายเสยง เพอใหลกคาไดรจกรานมากยงขน และพฒนารานกระปกยาใหเปนรานยาทนสมยครบวงจรเพอเขาสโครงการตามเกณฑมาตรฐานรานยาคณภาพ เพอใหเกดบรการทมคณภาพเปนทยอมรบ และเกดความนาเชอถอจากประชาชนและสงคมโดยรวม

93

5.3กกขอเสนอแนะ 5.3.1กกขอเสนอแนะในการน าไปใชประโยชน

ท าการปรบปรงแผนการปฏบตงานของพนกงานภายในรานใหมจากเดม ดงในภาพท 22 เปนดงในภาพท 23 เพอเพมประสทธภาพในการบรหารคลงสนคาใหมากยงขน

ภาพท 22 แผนผงการท างานของคลงยากอนปรบปรง

จากภาพท 22 แผนผงการท างานของคลงยากอนปรบปรง พบวา ขนตอนการท างานของพนกงานในราน

ไมมระบบ คอ เมอรบยามาจะมการลงชอรบยาในสมดรบยา จากนนน าเขาหองเกบสนคา เมอยาเหลอนอยหรอหมดในรานกจะจดบนทกรายการยาทหมดและท าการสงซอใหม

สนคา

ลงชอรบสนคา

ลงสมดบนทกรบสนคา

น าเขาหองเกบสนคา/ชน

สนคาหลอนอยหรอหมด

จดบนทกรายการสนคาทตองการสงซอ

สงซอสนคา

94

ภาพท 23 แผนผงการท างานของคลงยาหลงปรบปรง

จากภาพท 23 แผนผงการท างานของคลงยาหลงปรบปรง พบวา ขนตอนการท างานของพนกงานในรานมระบบมากขน คอ เมอรบยามาจะมการลงชอรบยาในสมดรบยา จากนนบนทกลงสตอกการด (ใน Microsoft Excel) และเกบเขาคลงสนคา มการส ารวจยาคงคลงอยางสม าเสมอและท าการสงซอใหมตามปรมาณทไดค านวณไวตามทฤษฎ EOQ

สนคา

ลงชอรบสนคา

ลงสมดบนทกรบสนคา

บนทกลงสตอกการดในคอมพวเตอร(Microsoft Excel)

น ายาเขาหองเกบสนคา/ชน

สงซอตามปรมาณทไดก าหนดไวตามทฤษฎ EOQ

ส ารวจยาคงเหลอ

สงซอสนคา

95

5.3.2กกขอเสนอแนะส าหรบการศกษาครงตอไป 5.3.2.1กกควรจะศกษาวธการทจะชวยลดปญหาการเกดภาวะขาดแคลนยาเพมเตม ไดแก การเกบ

ยาคงคลง เพอความปลอดภย (Safty stock = ss) ไวปรมาณหนง เพอทจะส ารองยาไวใหบรการลกคาหรอผปวยไดทนเวลา โดยพบวาอตราความตองการยาของลกคาหรอผปวยมความแปรปรวนเสมอ ดงนนในชวงทรอรบยาหลงจากทท าการสงซอใหมไปแลว หรอตลอดระยะเวลารอคอยนน หากความตองการของผปวยมสงมากยอมมโอกาสเสยงทจะเกดภาวะยาขาดคลงสงตามไปดวยได

5.3.2.2กกควรศกษาแนวความคด Linear Programming วาสามารถน ามาใชแกไขปญหาสนคาคงคลง โดยเฉพาะเกยวกบยาไดหรอไมอยางไร

96

บรรณานกรม .(2551).รายงานสถานการณเศรษฐกจโลกในป 2551. คนเมอ 7 กมภาพนธ 2552.จากhttp://www.voanews.com กนษฐา กลอมเกลา.(2547). หลกเภสชวทยา. คนเมอ 13 มกราคม 2552. จาก http://computer.pcru.ac.th/emodledata/15/week_5.doc กองควบคมยา.(2530). หวขอกฎหมายและระบบวนย. คนเมอ จาก http://www.ocsc.go.th กตตภม มประดษฐ. ปเตอร ดรกเกอร, ทอม ปเตอร และไมเคล พอรเตอร.(2550). ตนแบบของมหากรนกบรหาร จดการมออาชพ. คนเมอ 13 มกราคม 2552. จาก http://libary.lib.ru.ac.th เกรยงศกด สโยพทธวงศ. (2541). การจดการสนคาคงคลงของอตสาหกรรมอะไหลยนต ส าหรบ บรษทกจกมลสโกศล จ ากด. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน จรญญา พรตระกลพพฒน. (2544). กลยทธทางการตลาดเพอเพมยอดขายผลตภณฑเสรมอาหาร ของราน อาร บ เภสช. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน นรนดร ศรเหลาไพศาล. (2543). การลดคาใชจายดานสนคาคงคลงของ วาย เอส มอเตอร. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน ประสงค ประณตพลกรงและคนอนๆ. (2543). การบรหารการผลตและการปฏบตการ. กรงเทพฯ : โรงพมพไดมอนด แผนผงกางปลา.(2548). คนเมอ 5 กมภาพนธ 2552.จาก http://learners.in.th/file/ibirdboy/FishBone.doc พรชย บณยชวตานนท.(2539).ปญหาสนคาคงคลงของบรษท เอม บ เอ มลด จ ากด.วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน วส กศลรกษาวงค. (2546). การพฒนากลยทธการตลาดสนคาตรายหอ SIKKENS ของบรษท อคโซ โนเบล โคทตงส เทรดดง จ ากด. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน ศรวรรณ เสรรตนและคณะ. (2543). นโยบายผลตภณฑและราคา . กรงเทพฯ:โรงพมพธนธชการ พมพ

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ .(2546) .การบรหารรานคาปลก Retailing Management . กรงเทพฯ : ส านกพมพ บรษทธรรมสาร .

สภาเภสชกรรม.(2552). การจดผงรานขายยา.คนเมอ 5 กมภาพนธ 2552.จาก http://www.pharmacycouncil.org/html/htmlexpand/drug_store04.html ส านกงานเทศบาลนครอดรธาน.(2550).ขอมลประชากรเขตเทศบาลนครอดรธาน. คนเมอ 10 มกราคม 2552.จาก http://www.udonthaniteam.org/ ส านกงานพาณชยจงหวดอดรธาน ส านกงานกระทรวงพาณชย.(2551).เศรษฐกจจงหวดอดรธาน. คนเมอ 10 มกราคม 2552. จาก http://www.moc.ac.th/udonthani

97

บรรณานกรม(ตอ)

สพร พชรนฤมล. (2539). การวางระบบการควบคมภายในรานขายยา.วทยานพนธปรญญา บรหารธรกจ มหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน สรสวด ราชกลชย. (2547). การวางแผนและการควบคมการบรหาร. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬามหาวทยาลย. อดลย จาตรงคกล. (2549). การบรหารการตลาด . กรงเทพฯ:โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร อ าพล ไมตรเวช. (2544). ศกยภาพของการผลตยาในปจจบนและแนวโนมของเทคโนโลยการผลต ยาในอนาคต . กรงเทพฯ : คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล

98

ภาคผนวก

99

ภาคผนวก ก แบบสมภาษณผประกอบการรานกระปกยา

100

แบบสมภาษณผประกอบการ ชอผใหสมภาษณ พนตร ภญ. อนตรตร ศรกลวงษ วนเสารท 8 พฤศจกายน พ.ศ. 2551 สถานท รานกระปกยา 1 ค าถามในการสมภาษณ

1. รานกระปกยามทงหมดกสาขา และเรมเปดด าเนนการเมอไรคะ ค าตอบ มทงหมด 3 สาขา และรานกระปกยา 1 เปดเมอ พ.ศ. 2549 รานกระปกยา 2 เปดเมอ พ.ศ. 2550 และรานกระปกยา 3 เปดเมอเดอนตลาคม พ.ศ. 2551

2. ลกษณะของกจการเปนแบบไหน ค าตอบ เจาของคนเดยว

3. เภสชกรประจ ารานมทงหมดกคน ค าตอบ มคนเดยวคอตวดฉน(พนตร ภญ. อนตรตร ศรกลวงษ) และมผชวยเภสชกรประจ ารานทงหมด 3 คน คอ รานกระปกยา 1 นายวฒณพงษ ศรกลวงษ รานกระยาปก 2 น.ส.ชลตกา เชอมแกว และรานกระปกยา 3 น.ส. สภรดา ไชยชนะ

4. เวลาเปดท าการของราน คอ ชวงเวลาใด ค าตอบ รานกระปกยา 1 เปดเวลา 11.00-23.00น. รานกระปกยา 2 เปด16.00-23.00น. และรานกระปกยา 3 เปด 15.30-22.00 น.

5. ภายในรานแตละรานมตวยาไวใหบรการลกคาทชนด ค าตอบ ไมทราบเลยคะ

6. รไดยงไงวาจะสงซอตอนไหน กระบวนการสงซอยามาจ าหนายเปนอยางไรคะ ค าตอบ ทางรานจะสงซอตวยากบตวแทนจ าหนายโดยตรง

7. อธบายขนตอนในการใหบรการลกคา โดยเรมตงแตลกคาเขามาในราน จนกระทงใหบรการลกคาแลวเสรจ ค าตอบ เมอลกคาเขามาในราน ผชวยเภสชกรประจ ารานจะสอบถามประวตผปวยแลวประเมนอาการของผปวย จากนนเภสชกรกจะจดยาและใหค าแนะน าในการใชยาแกผปวยและเพอความแนใจวาลกคาเขาใจวธการใชยาทถกตองผชวยเภสชกรจะสอบถามวธการใชยาจากลกคาอกครง หลงจากนนผชวยเภสชกรจะเขยนวธการใชยาทซองแลวสงมอบยาใหกบลกคา ลกคาจะช าระเงนคายา

8. ในการจายยามการออกใบเสรจรบเงนใหกบลกคาหรอไม ค าตอบ ไมไดออกใบเสรจรบเงนใหกบลกคา

9. มการก าหนดปรมาณยาทจดสงซอเพมหรอไม ค าตอบ ไมไดก าหนดปรมาณยาทจดสงซอเพมแตใชวธการประมาณดวยสายตาวานาจะสงซอตวยาเพมหรอไม

10. ใชวธใดในการตรวจปรมาณยาคงคลง ค าตอบ ใชการกะประมาณดวยสายตา

101

11. มการตรวจสอบปรมาณสนคาคงคลงทกๆกวน ค าตอบ ไมไดระบเวลาทแนนอน

12. ในการจ าหนายสนคามการจดสงเสรมทางการตลาดหรอไม ค าตอบ ไมมการจดสงเสรมทางการตลาด เนองจากไมมเวลา ไมทราบหลกการในการปฏบต จะมกเพยงแตการแจกโบวชวรแนะน าสนคา

13. การก าหนดราคาขายสนคาของทางรานเปนอยางไร ค าตอบ ราคาทนบวกก าไรทตองการ บางรายการกขายตามราคาทองตลาดโดยสอบถามจากบรษทจ าหนายสนคา

14. ก าไรทบวกเพมคดเปนกเปอรเซนต ค าตอบ บวกเพมประมาณ 30% ของราคาทน ในสวนของผลตภณฑเสรมอาหาร สวนผลตภณฑอน ๆ สวนใหญแลวจะตงราคาตามทองตลาดทว ๆ ไป

15. ในการขายสนคามชองทางการจ าหนายอนอกหรอไม นอกจากการขายปลกหนาราน ค าตอบ ไมมคะ

16. มปญหาเกยวกบพนกงานประจ ารานหรอไม ค าตอบ ไมมปญหา เนองจากพนกงานมนอย คอนขางมความรบผดชอบ เขาใจในลกษณะของงานและสามารถปฏบตหนาทไดเปนอยางด

17. แลวปญหาในสวนอน ๆ ละคะ ค าตอบ ไมคอยมนะ เพราะวาสวนใหญกท างานกบคนแคไมกคน ทยงยากหนอยกเรองคลงสนคานแหละ เพราะพไมมเวลาดเลยตองท างานตลอด กใหหนาทพนกงานในรานเคาดแล เวลาของหมดกโทรแจงทพ

102

ภาคผนวก ข แบบส ารวจเพอศกษาปญหารานกระปกยา (Check Sheet)

103

ตารางท 28 แสดงการตรวจสอบรายการ (Check Sheet ) :กอนด าเนนงาน

ปจจย ผลจากการสงเกต

ม ไมม หมายเหต 1.กกการจดวางสนคาเปนระเบยบ มการแยกกก ประเภทสนคาชดเจน

√ สนคาไมเปนหมวดหม กระจดกระจาย สนคาบางประเภทจดวางไวหลายต าแหนง ไมมการตดปายแสดงประเภทสนคา

2.กกต าแหนงผลตภณฑเหมาะสม สะดวก กก ตอการใชงาน งายตอการคนหา

√ ระยะเวลาในการคนหาโดยเฉลย 2.41 นาท (จากการจบเวลาในการคนหาสนคาเพอใหบรการลกคาจ านวน 5 คน)

3.กกตรวจนบสนคาคงเหลอ บนทกจ านวนกก สนคาเขาออกทกวน

√ ไมมการตรวจนบ ท าใหไมทราบจ านวนสนคาคงเหลอทมอย

4.กกสะอาด แสงสวาง อากาศถายเท √ มฝ นเกาะตามต การวางอปกรณท าความสะอาดไมเปนระเบยบ แสงสวางภายในรานมนอย โดยเฉพาะในสวนของตโชวสนคา

5.กกระบบปองกนอคคภย √ เนองจากกจการมขนาดเลกจงไมเหนความส าคญของระบบปองกนอคคภย

6.กกยาหมดอาย √ มรายการหมดอายจ านวน 12 รายการ 7.กกบญชควบคมและก ากบยาหมดอาย √ ไมมการตรวจสอบ 8.กกยาคางคลง (เกน 6 เดอน) √ มรายการหมดอายจ านวน 25 รายการ 9.กกปายแสดงราคาและสวนลดชดเจน √ มปายแสดงราคาเพยงบางผลตภณฑ และไมมการ

ระบสวนลด

10.กกการวางแผนในการจดซอ √ ในการสงซอจะเปนการประมาณดวยสายตา หรอหากสนคาหมดจงท าการสงซอ

11.กกใหค าแนะน า ซกประวตแพยา มแฟมกก บนทกประวตการใชยาของลกคา

√ ไมมแฟมบนทกประวตการใชยาของลกคา

12.กกแสดงสอใหความรเรองสขภาพ √ มสอใหความร แตวางไวกระจดกระจาย 13.กกเครองชงน าหนก ,ทวดสวนสง √ -

14.กกเครองวดอณหภมรางกาย ,วดความดนกก โลหต, ชดวดระดบน าตาลในเลอด

√ -

15.กกปายแสดงชอ รปถาย เลขทใบกก ประกอบวชาชพและเวลาปฏบตการ เภสชกรชดเจน

√ ไมมการตดรปถาย

16.กกสวมเครองแบบแสดงตนวาเปนเภสชกก กร/ผชวยเภสชกร

√ -

104

ตารางท 29 แสดงการตรวจสอบรายการ (Check Sheet ) :หลงด าเนนงาน

ปจจย ผลจากการสงเกต

ม ไมม หมายเหต 1.กกการจดวางสนคาเปนระเบยบ มการแยกกกกประเภทสนคาชดเจน

√ จากการน าระบบ 5ส.มาชวยในการบรหารสนคา

2.กกต าแหนงผลตภณฑเหมาะสม สะดวกกกกตอการใชงาน งายตอการคนหา

√ ระยะเวลาในการคนหาโดยเฉลย 1.15 นาท (จากการจบเวลาในการคนหาสนคาเพอใหบรการลกคาจ านวน 5 คน)

3.กกตรวจนบสนคาคงเหลอ บนทกจ านวนกกกสนคาเขาออกทกวน

√ ตรวจนบสนคาและบนทกสตอกการด ลงในโปรแกรม Microsoft Excel

4.กกสะอาด แสงสวาง อากาศถายเท √ จากการน าระบบ 5ส.มาชวยในการบรหารสนคา และมการเพมแสงสวางโดยการน าหลอดไฟตดในตโชวสนคาเพอสรางความโดดเดน

5.กกระบบปองกนอคคภย √ เนองจากกจการมขนาดเลกจงไมเหนความส าคญของระบบปองกนอคคภย

6.กกยาหมดอาย √ เปลยนยาหมดอายกบบรษททจ าหนายยานน และใชระบบ First in First out มาชวยบรหารยา

7.กกบญชควบคมและก ากบยาหมดอาย √ ตรวจนบและบนทกวนหมดอายในสตอกการด 8.กกยาคางคลง (เกน 6 เดอน) √ ชะลอการจดซอเพอปรบปรมาณยาคางคลงพรอม

ทงเปลยนเปนยาตวอนทขายดในมลคาเทากน 9.กกปายแสดงราคาและสวนลดชดเจน √ -

10.กกการวางแผนในการจดซอ √ ค านวณหาจดสงซอทเหมาะสมโดย EOQ

11.กกใหค าแนะน า ซกประวตแพยา มแฟมกกก บนทกประวตการใชยาของลกคา

√ มแฟมบนทกประวตการใชยาส าหรบลกคาทเปนสมาชกของราน

12.กกแสดงสอใหความรเรองสขภาพ √ จดใหมมมใหความร 13.กกเครองชงน าหนก ,ทวดสวนสง √ -

14.กกเครองวดอณหภมรางกาย ,วดความดนกกก โลหต, ชดวดระดบน าตาลในเลอด

√ งบประมาณมอยางจ ากด

15.กกปายแสดงชอ รปถาย เลขทใบกกก ประกอบวชาชพและเวลาปฏบตการ เภสชกรชดเจน

√ -

16.กกสวมเครองแบบแสดงตนวาเปนเภสช กร/ ผชวยเภสชกร

√ -

105

ภาคผนวก ค

พนฐานการก าหนดคแขงขน

106

พนฐานของการก าหนดการแขงขน (Bases of Competition) 1.กกการก าหนดการแขงขนโดยใชลกคาเปนพนฐาน (Customers-based competition /Customer oriented) การก าหนดการแขงขนโดยใชลกคาเปนพนฐาน คอ การก าหนดการแขงขนโดยพจารณาจากลกคา ซงเปนลกคากลมเดยวกนทซอสนคาของบรษทและของคแขงขน และสามารถก าหนดการแขงขนโดยใชลกคาเปนพนฐานจากหลายเกณฑ ดงตอไปน การก าหนดการแขงขนจากเกณฑงบประมาณลกคา (Who they are : competition for the same budget) การก าหนดการแขงขนจากเกณฑเหตการณทใชผลตภณฑของลกคา(When they use it) การก าหนดการแขงขนจากเกณฑผลประโยชนหรอเหตผลในการใชของลกคา (Why they use it : benefits sought)

2.กกกการก าหนดการแขงขนโดยใชกจกรรมทางการตลาดเปนพนฐาน (Marketing Activities /Marketing oriented) การก าหนดการแขงขนโดยใชกจกรรมทางการตลาด คอ การก าหนดคแขงขนโดยพจารณาจากกจกรรมทางการตลาดเหมอนกน จดวาเปนคแขงขนซงกนและกน เชน บรษทโคคา โคลา ประเทศไทย มการก าหนดชวงเวลาโฆษณาอยในชวงเดยวกนกบบรษท แปปซ ประเทศไทย หรอใหลกคารวมสงซองบะหมส าเรจรปมามาและไวไวมการโฆษณาใหลกคารวมสงซองบะหม เพอชงโชคทองค า บรษท AVON และ Tupperware แขงขนในการน าเสนอการขายถงบานหรอทท างานของลกคา

3.กกก การก าหนดการแขงขนโดยใชทรพยากรเปนพนฐาน (Resource- oriented) การก าหนดการแขงขนโดยใชทรพยากรเปนพนฐาน คอ กก าหนดคแขงขนจากการใชทรพยากรทเหมอนกน ซงทรพยากรนหมายรวมถง วตถดบ พนกงาน และแหลงเงนทน เชน บรษท IBM และ บรษท Emerson Electric เปนคแขงจนดานบคลากร ดานวศวกรทมความช านาญดานไฟฟา บรษทโกดก และบรษทเครองประดบทงหลาย แขงขนกนในดานวตถดบ ซงทงสองบรษทมความตองการเครองเงนเปนวตถดบ ซงทงสองบรษทมความตองการเครองเงนเปนวตถดบในการผลตสนคา

4.กกกการก าหนดการแขงขนโดยใชภมศาสตรเปนพนฐาน (Geographic) การก าหนดการแขงขนโดยใชภมศาสตรเปนพนฐาน คอ การก าหนดคแขงขนจากพนททางภมศาสตรเดยวกน เชน รานคาปลกและรานคาสงขนาดใหญ มกจะเปดรานคาของตนเองอยในพนทใกลเคยงกน (นภวรรณ คณานรกษ, 2546 : 6-3)

107

ภาคผนวก ง ขอมลเศรษฐกจการคาจงหวดอดรธาน

108

สภาวะทางเศรษฐกจ (Economic) ขอมลเศรษฐกจการคาจงหวดอดรธาน

ปรบปรงขอมล ณ วนท 15 กมภาพนธ 2551

วสยทศนกระทรวงพาณชย เปนกระทรวงผน าในการขบเคลอนเศรษฐกจการคาทงภายในและระหวางประเทศใหเจรญเตบโตอยางตอเนองและยงยนเพอใหประชาชนมความอยดกนดในทกระดบ กลมจงหวด แหลงพ านกแหงท 2 ของนกลงทน และนกทองเทยว จงหวด เมองนาอย ศนยกลางการคา การบรการ เกษตรอตสาหกรรม และการทองเทยวมรดกโลก

ขอมลทวไป ประเดนส าคญ/เรงดวนของจงหวด

ประชากร ( ณ ธนวาคม 2549) พนท เขตการปกครอง ผลตภณฑมวลรวมจงหวด GPP (ป 2549) เกษตรกรรม อตสาหกรรม คาปลก-คาสง กอสราง อน ๆ รายไดเฉลยตอหวตอป (ป 2549) อตราการวางงาน (ก.ค.-ก.ย.) ไตรมาสท 3/2550 คาแรงขนต า อตราเงนเฟอ (ม.ค.51/ม.ค..50) ทะเบยนนตบคคล (ต.ค. 50-ม.ค.51) คงอย - จ านวน - เงนทนจดทะเบยน จดใหม - จ านวน (ม.ค.51) - เงนทนจดทะเบยน แจงเลก - จ านวน (ม.ค.51) ผลประกอบการ ป 2550 - นตบคคลทมก าไร การจดเกบภาษ (ต.ค. 50-ม.ค.51) - ภาษนตบคคล - ภาษมลคาเพม - ภาษธรกจเฉพาะ ผท าประกนภยเอออาทร (ต.ค. 50-ม.ค.51) การจดทะเบยนรถยนตนงไมเกน 7 ทนง (ต.ค.50-ม.ค.51) การจดทะเบยนรถจกรยานยนต (ต.ค.50-ม.ค.51) จดทะเบยนทรพยสนทางปญญา (ต.ค.50-ม.ค.51) - สทธบตร - เครองหมายการคา

1.53 ลานคน 11,730.302 ต.ร.กม.

20 อ าเภอ 52,652 ลานบาท

16.08 % 10.36% 24.34% 3.98%

45.23% 34,335 บาท

0.8% 150 บาท +4.9 %

50 ราย

184.53 ลานบาท 33 ราย

14.58 ลานบาท 11 ราย

- ราย

50.91 ลานบาท 224.60 ลานบาท 33.16 ลานบาท

160 ราย 1,673 ราย 11,675 ราย

9 ราย

13 ราย 14 ราย 1 ราย +1.3 %

* 139.62 ลานบาท

จงหวดมนโยบายเรงดวนในการจดท าแผนพฒนาและงบประมาณจงหวด และกลมจงหวด ปงบประมาณ 2552

ภาวะการคา

1. ภาวะการคาทวไป สถานการณราคาน ามนเชอเพลงในชวงนปรบตวสงขนอยางตอเนองตามภาวะราคาน ามนของตลาดโลก สงผลให ประชาชนไดลดการจบจายซอขายสนคาเนองจากก าลงซอลดลง ท าใหภาวะการคาซบเซา ผประกอบการไดรบผลกระทบโดยเฉพาะรายเลก หรอผจ าหนายสนคาฟมเฟอยตองปรบตวตอสถานการณทเกดขน ภาวะการคาทวไปของสนคา OTOP อยในภาวะทคกคกเปนชวง ๆ เนองจากมการจดงานแสดงสนคา OTOP ในหลายพนทของประเทศ แตสนคาทผลตไดมจ านวนจ ากด ส าหรบการด าเนนการของหนวยงานสงกดกระทรวงพาณชย ไดมการก ากบดแลราคาสนคาและบรการ การคมครองผบรโภคใหไดรบความเปนธรรมในการซอสนคา สงเสรมการตลาดใหกบผประกอบการ ผผลตสนคาผลตภณฑชมชนและทองถน ( OTOP) และจดตงเครอขาย โขง-ช-มล จงหวดอดรธาน

ภาวะอตราเงนเฟอรายเดอนของจงหวดอดรธาน อตราเงนเฟอของจงหวดอดรธาน มกราคม 2551 เทากบ 123.9 เทยบกบเดอนธนวาคม 2550 เทากบ 122.3 สงขนรอยละ 1.3 ดชนหมวดอาหารและเครองดมสงขนรอยละ 2.3 สาเหตส าคญมาจากการสงขนของดชนหมวดผกและผลไมรอยละ 14.8 ผกสดและผลไมทมราคาสงขน เชน กะหล าปล แตงกวา ผกกาดขาว ผกคะนา ผกช ตนหอม กลวยน าวา และสมเขยวหวาน เนองจากอากาศแปรปรวนท าใหพชผกเสยหาย นอกจากนอาหารสดทมราคาสงขน ไดแก ไกสด ปลาและสตวน า (ปลานล ปลาชอน) ส าหรบสนคาประเภท เชน น ามนปาลมบรสทธ น ามนถวเหลองบรสทธ น าปลา ซอสมะเขอเทศ กาแฟผลส าเรจรป บะหมกงส าเรจรป และปลากระปอง มราคาสงขนตามตนทนการผลต สวนสนคาบางชนดทมราคาลดลงโดยเฉพาะขาวสารเหนยวรอยละ 1.5 เนองจาก

109

- ลขสทธ - ภมปญญาทองถนไทย ดชนราคาผบรโภค ม.ค.51 (+เพมขน / - ลดลงเปรยบเทยบกบ ธ.ค.50) การจ าหนายสนคา OTOP (ธ.ค.50) - ยอดจ าหนายของทงจงหวด - การจ าหนายผาน kiosk (ธ.ค.50) สนคา OTOP ส าคญ ไดแก ผาไหม,ผาฝาย, อาหารส าเรจรป มลคาการคาชายแดน (ม) ณ จดผานแดน (ณ ดานศลกากรจงหวดหนองคาย) - การคารวม - สงออก (ม.ค.51) - น าเขา (ม.ค.51) - ดลการคา

*202,500 บาท - - -

2,220,807.61 บาท 1,259,648 บาท 961,159.61 บาท 298,488.39 บาท

ผลผลตฤดใหมออกสตลาด รวมถงเนอหม กระดกซโครงหม และไขไก มราคาลดลงเชนกน ดชนหมวดอน ๆ ไมใชอาหารและเครองดม สงขนรอยละ 0.6 ปจจยหลกมาจากการสงขนของราคาน ามนเชอเพลงโดยเฉลยทกชนดในประเทศ โดยมการปรบราคาน ามนเบนซนสงขน 3 ครง ลดลง 3 ครง และน ามนดเซลสงขน 2 ครง ลดลง 2 ครง ท าใหดชนหมวดน ามนเชอเพลงสงขนรอยละ 1.5 นอกจากนปนซเมนตสงขนรอยละ 1.0 เนองจากปรมาณความตองการมคอนขางมาก รวมถง เบยร สรา และบหร มราคาสงขนตามการปรบภาษสรรพสามต 2. ภาวะการคาชายแดน (ผานดานศลกากรจงหวดหนองคาย) มกราคม 2551 สนคาสงออกทส าคญ ไดแก รถจกรยาน ตะแกรงเหลก สนคาน าเขาทส าคญ ไดแก ชนสวนเครองผสมคอนกรต ,ปมลม

ภาวะสนคาเกษตรทส าคญของจงหวด

1. โครงการรบจ าน าขาวเปลอกนาป ปการผลต 2550/51 มผสมครเขารวมโครงการ จ านวน 1 ราย คอ หจก. โรงสขาวหนองหานไทยงวน (1996) และไดไถถอนหมดแลว 2. โครงการแทรกแซงตลาดมนส าปะหลงป 2550/51 ไมมผสมครเขารวมโครงการ เนองจากราคามนฯ ในทองตลาดสงกวาราคารบจ าน า ราคาขาวเปลอก ณ วนท 15 กมภาพนธ 2551 ขาวเปลอกเจาหอมมะล (ใหม) เมตรกตนละ 11,500-12,500 บาท ขาวเปลอกเหนยว 10% เมลดยาว (ใหม) 8,400-8,850 บาท ขาวเปลอกเหนยว 10% เมลดสน (ใหม) 7,800-8,000 บาท

ภาวะการลงทนและการสงเสรมของ BOI

โครงการสงเสรมจาก BOI - ไดรบการสงเสรม - ไมม -

ทมา : ส านกงานพาณชยจงหวดอดรธาน

110

ภาคผนวก จ แสดงแผนทรานกระปกยาและคแขงขน

111

ถนนม

ตรภาพ ขอ

นแกน

- อดรธาน

ม.ราชภฏอดรธาน

ซอยกระเทย

วงเวยนกรมหลวงประจกษ

หนองคาย

ROBINSON

ตลาดเรมอดม

บ.ข.ส.เกา

รพ.เอกอดร

สถานรถไฟ

ตลาดเซนเตอรพอย

รานกระปกยา 3

รานกระปกยา 2

รานกระปกยา 1

รานรกยา

รานหนามอ

รานสมชายเภสช

ภาพท 24 แสดงแผนทรานกระปกยาและคแขงขน

112

ภาคผนวก ฉ รายชอรานขายยาในเขตเทศบาลนครอดรธาน จงหวดอดรธาน

113

ตารางท 30 รายชอรานขายยาในเขตเทศบาลนครอดรธาน จงหวดอดรธาน

ชอราน ประเภท สถานท ราน ก.สมพนธเภสช ยาแผนปจจบน 28/3 ถ.เพาะนยม ต.หมากแขง ราน กรรณการเภสช ยาแผนปจจบน 194/9 ถ.ประชารกษา ต.หมากแขง ราน กญญาเภสช (โพศร) ยาแผนปจจบน 119/121-123 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน เกษรฟารมาซ ยาแผนปจจบน 193 ถ.อดลยเดช ต.หมากแขง ราน ไกดยาเภสช ยาแผนปจจบน 478 ซ.จนตคาม ม.7 ถ.ทหาร ต.หมากแขง ราน งวนงวนโอสถ ยาแผนปจจบน 139-141 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน งวนองเภสช ยาแผนปจจบน 90/27 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน จตรเภสช ยาแผนปจจบน 33/17 ถ.บานโนน ต.หมากแขง ราน จเอนซเจเนอรล โรบนสน ยาแผนปจจบน ต.หมากแขง อ.เมอง ราน เจาพระยาฟารมาซ ยาแผนปจจบน 317/7 ถ.หมากแขง ต.หมากแขง ราน ชลเภสช ยาแผนปจจบน 90/8 ถ.ประชารกษา ต.หมากแขง ราน ซนใตตงโอสถ ยาแผนปจจบน 244/2 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน ดษฎเภสช ยาแผนปจจบน 90/5 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน ถนอมโอสถ ยาแผนปจจบน 201-203 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน ไทยเจรญเภสช ยาแผนปจจบน 7/34 ถ.มขมนตร ต.หมากแขง ราน ธนพงษเภสช ยาแผนปจจบน 302/16 ถ.ประจกษ ต.หมากแขง ราน น าชยเภสช ยาแผนปจจบน 103/1 ม.14 ต.หมากแขง ราน นตยาเภสช ยาแผนปจจบน 45 ม.3 ต.หมากแขง ราน นตยาเภสช ยาแผนปจจบน 23/6 ถ.โพนพสย ต.หมากแขง ราน บานจกเภสช ยาแผนปจจบน 116/12 ถ.นเรศวร ต.หมากแขง ราน บานยา ยาแผนปจจบน 65/1 ถ.สรการ ต.หมากแขง ราน บานยา ยาแผนปจจบน 95/123 ถ.ศรชมชน ต.หมากแขง ราน บญชยโอสถ ยาแผนปจจบน 7/5-6 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง Chain บทส รเทล ยาแผนปจจบน ชน 1 เจรญศรคอมเพลกซ ต.หมากแขง ราน ใบยา-อาหารเสรม ยาแผนปจจบน 501/3 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน ประกอบเภสช ยาแผนปจจบน 228 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน พงษพรเภสช ยาแผนปจจบน 198/24 ถ.อดลยเดช ต.หมากแขง ราน พงษพนธเภสช ยาแผนปจจบน 178/5 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน พรชตาเภสช ยาแผนปจจบน 173/1 ถ.ทหาร ต.หมากแขง ราน พรพงศเภสช ยาแผนปจจบน 3/5 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน เพชรนลฟารมาซ ยาแผนปจจบน 227/2 ถ.ประจกษ ต.หมากแขง

114

ชอราน ประเภท สถานท ราน ไพจตตเภสช ยาแผนปจจบน 306 บ.หนองนาเกลอ ม.11 ต.หมากแขง ราน ไพบลยโอสถ ยาแผนปจจบน 392 ถ.ไพศร ต.หมากแขง ราน ฟารมาซ ยาแผนปจจบน 499/117 ซ.โนนพบลย ม.7 ต.หมากแขง ราน เภสชกรศรชย ยาแผนปจจบน 210/8 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน เภสชชมชน ยาแผนปจจบน 374 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน เภสชดวงดาว ยาแผนปจจบน 55/31-32 ถ.วฒนา ต.หมากแขง ราน เภสชทรงสดา ยาแผนปจจบน 96 ม.1 ต.หมากแขง ราน เภสชสาธารณสข ยาแผนปจจบน 189/7 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน มสเตอรฟารมาซ ยาแผนปจจบน 78 ถ.หมากแขง ต.หมากแขง บรษท เมดดคอลแมเนจเมนท จก. ยาแผนปจจบน 231/45 ถ.อดรดษฎ ซ.5 ต.หมากแขง ราน เมองทองเภสช ยาแผนปจจบน 349 ม.14 ถ.นตโย ต.หมากแขง ราน รามาฟารมาซ ยาแผนปจจบน 305/1 ถ.หมากแขง ต.หมากแขง ราน รงรตนเภสช ยาแผนปจจบน 53 ถ.ประชารกษา ต.หมากแขง ราน เรองชยเภสช ยาแผนปจจบน 358 ถ.หมากแขง ต.หมากแขง ราน เรองมงคลเภสช ยาแผนปจจบน 296/41 ถ.ศรสข ต.หมากแขง ราน วรรณภาเภสช ยาแผนปจจบน 489/4 ถ.ทหาร ต.หมากแขง ราน ศกดสทธฟารมาซ ยาแผนปจจบน 13/24 ถ.สรางหลวง ต.หมากแขง ราน ส.เภสช ยาแผนปจจบน 364 ถ.โพศร ม.2 ต.หมากแขง ราน สงเสรมฟารมาซ ยาแผนปจจบน 169/3-4 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน สงเสรมเภสช ยาแผนปจจบน 47 ถ.อดลยเดช ต.หมากแขง ราน สงเสรมแมคดคอล ยาแผนปจจบน 55/10 ถ.โพนพสย ต.หมากแขง ราน สมชายเภสช ยาแผนปจจบน 83 ถ.ทหาร ต.หมากแขง ราน สมบรณเภสช ยาแผนปจจบน 296 ถ.หมากแขง ต.หมากแขง ราน สมศกดเภสช ยาแผนปจจบน 90/3 ถ.ประชารกษา ต.หมากแขง ราน สมศกดเภสช ยาแผนปจจบน 194 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน สมศกดเภสช ซ.เอส คอมเพลกซ ยาแผนปจจบน 49/7 ถ.ประจกษ ต.หมากแขง ราน สมศกดเภสชบานหวย ยาแผนปจจบน 166/1-2 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน สมศกดเภสชหนองบว ยาแผนปจจบน 1/20 ถ.หนา รฟท. ม.1 ต.หนองบว ราน สมศลปเภสช ยาแผนปจจบน 68/2 ถ.บานเหลา ต.หมากแขง หจก. สขสนตโอสถอดร ยาแผนปจจบน 48/1-2 ถ.ทหาร ต.หมากแขง ราน สมตรเวชภณฑ ยาแผนปจจบน 339/36 ถ.มขมนตร ต.หมากแขง ราน แสนศกดเภสช ยาแผนปจจบน 282-283 ถ.หมากแขง ต.หมากแขง ราน หมอยา ยาแผนปจจบน 540/25 ถ.สายอทศ ต.หมากแขง

115

( กองควบคมยา, 2551)

ชอราน ประเภท สถานท ราน อดรโชคดฟารมาซ ยาแผนปจจบน 349 ตลาดอดรเมองทอง ต.หมากแขง ราน อดรฟารมาซ ยาแผนปจจบน 381 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน อดรเภสช ยาแผนปจจบน 52/4 ถ.ประจกษ ต.หมากแขง ราน อดรอนเตอรฟารมาซ ยาแผนปจจบน 77/4 ม.1 ถ.ทหาร ต.หมากแขง ราน อนจตคลงยา ยาแผนปจจบน 4/8-9 ถ.มขมนตร ต.หมากแขง ราน ก าธรเภสช ยาบรรจเสรจ 36/16 ถ.สศรทธา ต.หมากแขง ราน คลงงวนโอสถ ยาบรรจเสรจ 11/12-13 ถ.ทหาร ต.หมากแขง ราน เงยโอสถ ยาบรรจเสรจ 97/2 ถ.ประจกษ ต.หมากแขง ราน จอนเภสช ยาบรรจเสรจ 497/2 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน เจรญเภสช ยาบรรจเสรจ 49/10 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน ฉตรชยฟารมาซ ยาบรรจเสรจ 53 ถ.สรการ ต.หมากแขง ราน ชยเจรญเภสช ยาบรรจเสรจ 2/18 ถ.มขมนตร ต.หมากแขง ราน โชคชยเภสช ยาบรรจเสรจ 158/5 ม.1 ต.หมากแขง ราน บานหมอยา ยาบรรจเสรจ 69/22-23 ถ.วฒนานวงศ ต.หมากแขง ราน บญอ านวยโอสถ ยาบรรจเสรจ 51 ถ.ทหาร ต.หมากแขง ราน ประสทธเภสช ยาบรรจเสรจ 23/3 ถ.ทหาร ต.หมากแขง ราน พรชยเภสช ยาบรรจเสรจ 187/14 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน พระธรรมขนธโอสถ ยาบรรจเสรจ 183 ถ.หมากแขง ต.หมากแขง ราน พลอยเภสช ยาบรรจเสรจ 12/13 ถ.อดลยเดช ต.หมากแขง ราน พนองฟารมาซ ยาบรรจเสรจ 497/24 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน มงคลเภสช ยาบรรจเสรจ 7/5 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน รวมชยเภสช ยาบรรจเสรจ 197/1 ถ.ประจกษ ต.หมากแขง ราน รวมเภสช ยาบรรจเสรจ 92 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน วเวทยเภสช ยาบรรจเสรจ 260/2-3 ถ.ประจกษ ต.หมากแขง ราน สมบตเภสช ยาบรรจเสรจ 42/12 ถ.บานเหลา ต.หมากแขง ราน สหเภสช ยาบรรจเสรจ 2/2 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน สมพนธเภสช ยาบรรจเสรจ 244/6 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน แสงเจรญฟารมาซ ยาบรรจเสรจ 169/8 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน อดรฟารมาซ ยาบรรจเสรจ 381 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน ฮ.เภสช ยาบรรจเสรจ 5/11 ถ.อดรดษฎ ต.หมากแขง ราน ฮวเฮงโอสถ ยาบรรจเสรจ 70 ถ.โพศร ต.หมากแขง ราน เฮงฮวโอสถ ยาบรรจเสรจ 188/7 ถ.ประจกษ ต.หมากแขง

116

ภาคผนวก ช

รหสสนคารานกระปกยา

117

ตารางท 31 รหสสนคารานกระปกยา

รหสสนคา ความหมาย จ 0001 กลมยาจด ร_ช 0001 ยาเรยกหากลมยาปฎชวนะ ร_ป 0001 ยาเรยกหากลมยาแกปวด แกอกเสบ ร_ผ 0001 ยาเรยกหากลมยาผวหนง ร_ต 0001 ยาเรยกหากลมยาตา ร_ว 0001 ยาเรยกหากลมยาวตามนและเกลอแร ร_ท 0001 ยาเรยกหากลมยาระบบทางเดนอาหาร ร_ฮ 0001 ยาเรยกหากลมยาฮอรโมน ร_ห 0001 ยาเรยกหากลมยาหอบหด ร_กอ 0001 ยาเรยกหากลมยาแกไอ ร_น 0001 ยาเรยกหากลมยาน า ร_อ 0001 ยาเรยกหากลมยาอนๆ อ 0001 กลมอปกรณทางการแพทย ส 0001 กลมผลตภณฑเสรมอาหาร ค 0001 กลมเครองส าอาง

118

ภาคผนวก ซ ตารางแสดงตวอยางรายการบนทกสนคา (สตอกการด)

119

ตารางท 32 แสดงตวอยางรายการบนทกสนคา ยาจด

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

จ 0001 Ampicillim 250 mg. 0.40 678 Exp12/02/12

จ 0002 Bedexin 0.45 350 Exp 15/10/11

จ 0003 Bisacadyl (เหลอง) 0 .50 566 Exp 25/04/13

จ 0004 Bisccodyl (ชมพ) 0.50 896 Exp 16/01/11

จ 0005 Bromhex 0 .25 478 Exp 05/05/13

จ 0006 CARYOPIN 0 .45 689 Exp 09/11/12

จ 0007 CHLORPHENINE 0.45 957 Exp 14/07/12

จ 0008 Cyproheptadine HCI 0 .40 367 Exp 06/08/11

จ 0009 Dany 0 .50 967 Exp 18/09/12

จ 0010 Dextromethorphan HBr 0.50 578 Exp 15/12/12

จ 0011 Dextromethorphan HBr 15 mg. 0.75 789 Exp 17/06/13

จ 0012 Falete 0.75 456 Exp 25/11/12

จ 0013 FERLI - 6 0.25 890 Exp 18/12/11

จ 0014 FERROUS FUMARATE 0.50 698 Mf04/10/08

จ 0015 Furosic 0.25 649 Mf05/09/08

จ 0016 Gesica 400 0.50 965 Exp 11/12/13

จ 0017 Hyosman 0.10 456 Exp 26/10/12

120

ตารางท 33 แสดงตวอยางรายการบนทกสนคา ยาเรยกหา : กลมยาปฏชวนะ

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

ร_ช 0001 Amexicillin 500 40 40 Exp 29/12/13

ร_ช 0002 Bethasone 5g 25 21 Exp 15/09/12

ร_ช 0003 Betnovate -N 5g 26 15 Exp 16/12/13

ร_ช 0004 Coamox 250 36 17 Exp 04/06/11

ร_ช 0005 Doxycycline 100 mg. 25 25 Exp 05/09/12

ร_ช 0006 Grieofolvin 500 mg. 57 17 Exp 16/15/11

ตารางท 34 แสดงตวอยางรายการบนทกสนคา ยาเรยกหา : กลมยาแกปวด

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

ร_ป 0001 น ามนมวย 120cc 62 3 Exp 08/06/13

ร_ป 0002 น ามนมวย 15cc 15 6 Exp 26/06/11

ร_ป 0003 น ามนมวย 60cc 42 3 Exp 05/10/12

ร_ป 0004 พาราเซตามอน ตรา SARA 10 12 Exp 06/11/11

ร_ป 0005 พาราเซตามอน ตรา Tylinol 10 12 Exp 24/10/13

ร_ป 0006 พาราเซตามอล ตรา Cemol 20 5 Exp 29/05/13

ตารางท 35 แสดงตวอยางรายการบนทกสนคา ยาเรยกหา : กลมยาผวหนง

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

ร_ผ 0001 ยาเชอรา ตรา Topicorte 15g. 40 10 Exp 05/10/12

ร_ผ 0002 ยาเชอรา ตรา TRAMODA 35 9 Exp 06/12/11

ร_ผ 0003 ยาเชอรา ตรา TYLENOI 40 11 Exp 15/06/12

ร_ผ 0004 ยาเชอรา ตรา ซมาครม (1 g.) 35 7 Exp 06/12/11

ร_ผ 0005 ยาเชอรา ตรา ซมาโลชน 35 10 Exp 07/12/12

ร_ผ 0006 ยาเชอรา ตรา ฟงจเดอรม - เค 30 15 Exp 09/10/11

121

ตารางท 36 แสดงตวอยางรายการบนทกสนคา ยาเรยกหา : กลมยาตา

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

ร_ต 0001 ยาปายตา ตรา OPTIVIS 5 g 30 15 Exp 08/11/12

ร_ต 0002 ยาปายตา ตรา OSCIN 25 10 Exp 08/05/12

ร_ต 0003 ยาลางตาโอลน (120 cc.) 35 8 Exp 11/10/13

ร_ต 0004 ยาลางตาโอลน (350 cc.) 50 12 Exp 28/10/12

ร_ต 0005 ยาลางตาโอลน ออฟซาร 30 14 Exp 29/11/10

ร_ต 0006 ยาลางตาโอลน ออฟตล 30 16 Exp 08/11/12

ตารางท 37 แสดงตวอยางรายการบนทกสนคา ยาเรยกหา : กลมเกลอแร

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

ร_ว 0001 Vitamin B Complex 0.25 1000 Exp 08/11/12

ร_ว 0002 Vitamin C รสสม 25 มก. 10 5 Exp 08/05/12

ร_ว 0003 Vitamin C รสสม 60 เมด 10 10 Exp 11/10/13

ร_ว 0004 Vitamin C รสสม+รสสปรด 10 6 Exp 28/10/12

ร_ว 0005 Vitamin C รสสปรด 25 มก. 10 15 Exp 29/11/10

ร_ว 0006 Vitamin C รสสปรด : 1ซอง 10 2 Exp 16/02/13 ตารางท 38 แสดงตวอยางรายการบนทกสนคา ยาเรยกหา : กลมระบบทางเดนอาหาร

รหสสนคา ชอสนคา

ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ

วนผลต/หมดอาย

ร_ท 0001 Carminative Mixtury 180ml 30 3 Exp 08/10/12

ร_ท 0002 Coccila 30 ml. 30 5 Exp 03/11/12

ร_ท 0003 Combizym ยาชวยยอย 40 5 Exp 08/10/13

ร_ท 0004 Daflon 500mg 20 5 Exp 08/11/13

ร_ท 0005 DERMAZIN 25 g. 30 3 Exp 09/05/12

ร_ท 0006 Disento 15 4 Exp 08/12/13

122

ตารางท 39 แสดงตวอยางรายการบนทกสนคา ยาเรยกหา : กลมฮอรโมน

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

ร_ฮ 0001 ยาคมก าเนด ANAMAI 100 8 Exp 16/09/13

ร_ฮ 0002 ยาคมก าเนด Dior 21 เมด 130 10 Exp 18/11/12

ร_ฮ 0003 ยาคมก าเนด Dior 28 เมด 130 12 Exp 09/05/11

ร_ฮ 0004 ยาคมก าเนด EXLUTON 100 8 Exp 11/13/11

ร_ฮ 0005 ยาคมก าเนด Meliane 21 เมด 110 9 Exp 07/09/12

ร_ฮ 0006 ยาคมก าเนด Meliane 28 เมด 110 9 Exp 11/11/13

ตารางท 40 แสดงตวอยางรายการบนทกสนคา ยาเรยกหา : กลมยาแกหอบหด

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

ร_ห 0001 Bisolvon Pediatric 45 10 Exp 25/04/13

ร_ห 0002 CHLOPHENIRAMINEอ 40 5 Exp 16/01/11

ร_ห 0003 Chlorpheniramine SYRUP 55 4 Exp 05/05/13

ร_ห 0004 CLARID 45 10 Exp 09/11/12

ร_ห 0005 Clarityne 40 5 Exp 14/07/12

ร_ห 0006 HYDROX 25 mg 30 6 Exp12/02/12

ตารางท 41 แสดงตวอยางรายการบนทกสนคา ยาเรยกหา : กลมยาแกไอ

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

ร_กอ 0001 ยาแกไอน าด า ตรา เสอดาว 15 4 Exp 06/11/11

ร_กอ 0002 ยาแกไอน าด า ตรา เสอดาว 25 5 Exp 24/10/13

ร_กอ 0003 ยาแกไอ ตรา Flemex 60 4 Exp 29/05/13

ร_กอ 0004 ยาแกไอ ตรา Iyafin 38 4 Exp 27/10/12

ร_กอ 0005 ยาแกไอ ตรา คอนเฮกซน 30 4 Exp 08/06/12

ร_กอ 0006 ยาแกไอ ตรา ซนคอดไซรป 40 1 Exp 05/06/12

123

ตารางท 42 แสดงตวอยางรายการบนทกสนคา ยาเรยกหา : กลมยาผวหนง

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

ร_น 0001 มหาหง ทงเจอร มหาหงยา 45 4 Exp 14/07/12

ร_น 0002 มหาหง ทงเจอร อาศรม (60 cc.) 28 2 Exp 14/11/13

ร_น 0003 มหาหง ศรบญชา 60cc 55 4 Exp 11/13/11

ร_น 0004 มกซเจอร คารมเนตฟ (180 ml.) 20 1 Exp 05/08/13

ร_น 0005 มกซเจอร คารมเนตฟ (450 ml.) 35 1 Exp 15/09/12

ร_น 0006 ยากฤษณากลน (น า) ตรากเลน 20 2 Exp 16/09/13

ตารางท 43 แสดงตวอยางรายการบนทกสนคา ยาเรยกหา : กลมยาอน ๆ

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

ร_อ 0001 Boxing 15g 90 5 Exp 08/12/13

ร_อ 0002 Caladryl 55 ml. 32 3 Exp 06/08/11

ร_อ 0003 CA-R-BON 20 7 Exp 11/05/12

ร_อ 0004 CHALKCAC 35 9 Exp 13/12/13

ร_อ 0005 Comox 40 12 Exp 11/12/11

ร_อ 0006 Hybutyl 30 ml. 25 10 Exp 08/10/13

124

ตารางท 44 แสดงรายการบนทกสนคา อปกรณการแพทย

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

อ 0001 กระบอกฉดยา 2 13 06/12/11

อ 0002 กระเปาน ารอน Natural rubber 35 23 03/02/12

อ 0003 กระเปาน ารอน ตรา Super grade 30 13 05/04/13

อ 0004 ขวดนม 20 23 Exp 29/04/13

อ 0005 เขมฉดยา needle terumo 4 11 Exp 09/04/12

อ 0006 ชดตรวจครรภ Test Ckeck 63 14 Exp 09/11/13

อ 0007 ชดตรวจครรภ Test Orange 65 13 Exp 07/08/11

อ 0008 ชดตรวจครรภ Test Pres Color 58 15 Exp 08/12/13

อ 0009 ชดตรวจครรภ Test 3 55 Exp 29/04/13

อ 0010 ชดปฐมพยาบาล 9 32 Exp 09/04/12

อ 0011 ไซรงคบอล เบอร 1,2 15 14 Exp 15/11/13

อ 0012 ถงรอนเยน โคลด ฮอท แพค 35 17 Exp 08/11/12

อ 0013 โถปสสาวะ 30 19 Exp 29/04/13

อ 0014 เทปแตงแผล ตราไมโครพอ 8 55 Exp 09/04/12

อ 0015 เทปแตงแผลกนน า ตรา Nexcare (ขนาด 1/2 *1.5 หลา) 9 33 Exp 15/11/13

อ 0016 เทปแตงแผลกนน า ตรา Nexcare (ขนาด 1/2 *2.5 หลา) 5 25 Exp 16/02/13

อ 0017 เทปแตงแผลกนน า ตรา Nexcare (ขนาด 1/2 *5 หลา) 6 26 Exp 15/12/13

125

ตารางท 45 แสดงรายการบนทกสนคา ผลตภณฑเสรมอาหาร

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

ส 0001 C 1000 100 แคปซล 215 6 Exp 29/04/13

ส 0002 Catherine เกกฮวย 24g 85 8 Exp 09/04/12

ส 0003 Chelavite plus 30 เมด 250 4 Exp 11/05/12

ส 0004 Collagen น า Blink 21 9 Exp 13/12/13

ส 0005 Dalacin Tim 10ml 25 2 Exp 06/08/11

ส 0006 Everfame Chromilate 100 เมด 29 9 Exp 29/04/13

ส 0007 Hi Srim 25.5 g 30 แคปซล 180 3 Exp 09/04/12

ส 0008 K T D cod liver oil 100 แคปซล 159 9 Exp 09/11/13

ส 0009 L.C.H Bioplus 30 เมด 310 7 Exp 07/08/11

ส 0010 L.C.H Bioplus Anti - Cellulite 325 12 Exp 08/12/13

ส 0011 Loprox 8ml 115 14 Exp 29/04/13

ส 0012 Patap cod liver oil 100 แคปซล 218 8 Exp 29/04/13

ส 0013 Peptide Collagen 100 110 g 235 6 Exp 09/04/12

ส 0014 Seven seas 120 ml 26 4 Exp 11/05/12

ส 0015 Viteen 30 แคปซล 215 5 Exp 29/04/13

ส 0016 คาลวนโกล 60 เมด 289 3 Exp 09/04/12

ส 0017 คาลวนควเทน ฟตต 60 เมด 299 4 Exp 09/11/13

126

ตารางท 46 แสดงรายการบนทกสนคา เครองส าอาง

รหสสนคา ชอสนคา ราคา/หนวย รบ จาย คงเหลอ วนผลต/หมดอาย

ค 0001 Acneaid Bar 50g 29 12 Exp 09/04/12

ค 0002 Acneaid Liquid cleanser 100ml 45 13 Exp 11/05/12

ค 0003 Aczee f gel 20g 35 15 Exp 13/12/13

ค 0004 Amela Ex anti malasma cream 89 12 Exp 29/04/13

ค 0005 Bosisto's น ามนยคาลปตส 45 11 Exp 09/04/12

ค 0006 Clinda M 10 ml 23 12 Exp 09/11/13

ค 0007 Clinda M 100 ml 33 11 Exp 07/08/11

ค 0008 Dentiste 50 g 45 8 Exp 09/11/13

ค 0009 Exxe brightenning facial foam 59 9 Exp 07/08/11

ค 0010 Exxe Serum 30ml 155 9 Exp 08/12/13

ค 0011 Eye Q10 gel 10g 210 7 Exp 29/04/13

ค 0012 Ferm hair remoring cream 40 g 69 6 Exp 05/08/12

ค 0013 Hirudoid cream 14g 43 5 Exp 08/07/12

ค 0014 Hirudoid cream 40g 65 12 Exp 29/04/13

ค 0015 Hirudoid cream 5g 35 13 Exp 09/04/12

ค 0016 Hirudoid forte 14 g 45 11 Exp 09/11/13

ค 0017 Hirudoid forte 40 g 69 14 Exp 07/08/11

127

ภาคผนวก ฌ แบบสอบถาม “การศกษาพฤตกรรมในการซอผลตภณฑ

ของผบรโภคจากรานขายยา ในเขตเทศบาลนครอดรธาน จงหวดอดรธาน”

128

แบบสอบถาม

แบบสอบถามนจดท าขนเพอศกษา เรอง “การศกษาพฤตกรรมในการซอผลตภณฑของผบรโภคจากราน ขายยา” ของผบรโภคในเขตเทศบาลนครอดรธาน จงหวดอดรธาน ซงเปนสวนหนงของการศกษาระดบปรญญาตร สาขาการจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยขอนแกน

ค าชแจง : แบบสอบถามนแบงออกเปน 2 สวน สวนท 1 : ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 : ศกษาพฤตกรรมในการซอผลตภณฑของผบรโภคจากรานขายยา

สวนท 3 : ศกษาพฤตกรรมในการเลอกซอผลตภณฑของผบรโภคจากรานกระปกยา

สวนท 1 : ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม กรณาใสเครองหมาย ลงในชองวาง หนาค าตอบททานเลอก

1. เพศ ชาย หญง

2. อาย ต ากวา 18 ป 26 - 30 ป 19 – 25 ป 30 ปขนไป

3. การศกษา ต ากวามธยมศกษา ปรญญาตร มธยมศกษา/ปวช./ปวส. สงกวาปรญญาตร

4. อาชพ นกเรยน/นกศกษา ประกอบกจการสวนตว พนกงานบรษท/ลกจาง ขาราชการ/รฐวสาหกจ อนๆโปรดระบ........................................ ..

5. รายไดตอเดอน ต ากวา 5,000 บาท ตงแต 10,001 – 15,000 บาท ตงแต 5,001 – 10,000 บาท ตงแต 15,001 บาทขนไป

129

สวนท 2 : ศกษาพฤตกรรมในการซอผลตภณฑของผบรโภคจากรานขายยา

6. ทานเคยใชบรการซอผลตภณฑจากรานยาใดมากทสด ( 1 ทานใชบรการมากทสด หมายเลข 2 และ 3 รองลงมาตามล าดบ )

รานกระปกยา รานรกยา รานหนามอ รานน าชย (ตลาดหนองบว) รานเภสชชมชน (หาแยก) รานสมศกดเภสช (ตลาดบานหวย) รานสมชายเภสช (ถนนทหาร) รานยาอน ๆ

7. สาเหตทท าใหทานมาใชบรการรานขายยา

เจบปวยเอง ญาต /เพอน เจบปวย ซอไวประจ าบาน อนๆ โปรดระบ.........................................

8. ปจจยใดททานพจารณาในการซอผลตภณฑ จากรานขายยา ( กรณาระบปจจยทมความส าคญ 3 อนดบแรก ; หมายเลข 1 หมายถง ปจจยททานใชในการซอมากทสด,หมายเลข 2 และ3 หมายถง ปจจยททานใชในการซอรองลงมาตามล าดบ)

รานทลกคามความคนเคย รานทมชอเสยงเปนทรจก รานทใกลบาน รานทมเภสชประจ า รานทมสนคาครบ รานทมการสงเสรมการขาย รานทขายราคาเหมาะสม รานทสะอาด สวาง จดสนคาเปนระเบยบ รานทมบรการด เชน ผขายอธยาศยด มบรการเครองชงน าหนก บรการน าดม อนๆ โปรดระบ..........................................

9. ทานเลอกซอผลตภณฑใดจากรานขายยา ผลตภณฑยา อาหารเสรม เครองส าอาง อปกรณการแพทย อนๆโปรดระบ...........................................

10. การเลอกซอยาของทานนนสวนใหญทานจะเลอกซอตามลกษณะของยาอยางไร (เลอกไดมากกวา 1 ค าตอบ) ยาเรยกหา (บอกชอยา/ตราสนคาโดยเฉพาะ) ยาจด (บอกอาการแลวเภสชเปนผจดให) ยาตามใบสงแพทย

11. สวนใหญทานใชบรการรานขายยาเวลาใด 06.01 – 09.00 น. 15.01 – 18.00 น. 09.01 – 12.00 น. 18.01 – 21.00 น.

130

12.01 – 15.00 น. 21.01 – 24.00 น.

12. ทานเคยใชบรการรานกระปกยาหรอไม เคย (ท าขอตอไป) ไมเคย (จบการตอบแบบสอบถาม)

สวนท 3 : พฤตกรรมในการเลอกซอผลตภณฑของผบรโภคจากรานกระปกยา

13. ทานเลอกซอผลตภณฑใดจากรานกระปกยา ผลตภณฑยา อาหารเสรม เครองส าอาง อปกรณการแพทย

14. ปจจยใดททานมาเลอกซอผลตภณฑตางๆ จากรานกระปกยา ผขายใหบรการด บรการรวดเรวถกตอง ราคาสนคาเหมาะสม สะดวก เชน มทจอดรถ ใกลบาน มการลดราคา ผขายใหบรการด อนๆ โปรดระบ.................................

15. การบรการสงเสรมการขายรปแบบใดททานอยากใหรานกระปกยาม แจกของแถม/แจกตวอยางทดลอง รบสมครสมาชก (ฟร) แจกเอกสารเพอความร จดรายการตามเทศกาล สะสมแตมเมอซอสนคาเพอแลกรางวล ใหสวนลด อนๆ โปรดระบ................................................

131

ภาคผนวก ญ อตราเงนเดอนแรกบรรจตามคณวฒ

132

อตราเงนเดอนแรกบรรจตามคณวฒ ขาราชการพลเรอน

(มผลตงแตวนท 1 ตลาคม 2550) อตราเงนเดอน คณวฒ อนดบ 1 ต.ค. 48 ปจจบน

1. ม.ตน / ม.ปลาย ท. 4,880 5,080 2. ปวช. ท. 1 5,530 5,760 3. ปวท. / อนปรญญา 2 ป ท. 2 6,220 6,470 4. ปวส. / อนปรญญา 3 ป ท. 2 6,820 7,100

5. ปรญญาตรทวไป (4 ป) ท. 3 7,630 7,940 6. ปรญญาตร (5 ป) (เฉพาะท ก.พ. ก าหนด) ท. 3 8,360 8,700 7. ปรญญาโททวไป (ตร 4 ป + 2 ป) ท. 4 9,320 9,700 8. แพทยศาสตรบณฑต ทนตแพทยศาสตรบณฑต ท. 4 9,790 10,190

และมใบประกอบฯ หรอสตวแพทยศาสตรบณฑต 9. ปรญญาโท 7 ป (ตร 5 ป + 2 ป) ท. 4 10,250 10,660 10. ปรญญาเอก ท. 5 12,600 13,110

(หวขอกฎหมายและระบบวนย, www.ocsc.go.th :2551)

133

ภาคผนวก ฎ งบก าไรขาดทนของรานกระปกยา

134

รานกระปกยา 1 งบก าไรขาดทน

ส าหรบระยะเวลา 1 ป สนสดวนท 31 ธนวาคม 2550 – 2551 หนวย:บาท

2550 2551

รายได รายไดจากการขายสนคา

ตนทนขาย ก าไรขนตน

คาใชจายจากการด าเนนงาน เงนเดอน คาเชา คาน าประปา คาไฟฟา คาโทรศพท คาใชจายเบดเตลด คาใชจายรวม ก าไรจากการด าเนนงาน หกภาษเงนได ก าไรหลงหกภาษ

1,313,629.00

465,445.00 848,184.00

120,000.00 90,000.00 5,478.00

13,047.00 1,168.00

229,693.00 618,491.00 185,547.30 432,871.70

1,226,648.00 524,736.00 701,912.00

120,000.00 90,000.00 5,029.00

12,568.00 9,430.00

237,207.00 464,705.00 139,411.50 325,293.50

135

รานกระปกยา 2 งบก าไรขาดทน

ส าหรบระยะเวลา 1 ป สนสดวนท 31 ธนวาคม 2550 – 2551 หนวย:บาท

2550 2551

รายได รายไดจากการขายสนคา

ตนทนขาย ก าไรขนตน

คาใชจายจากการด าเนนงาน เงนเดอน คาเชา คาน าประปา คาไฟฟา คาใชจายเบดเตลด คาใชจายรวม ก าไรจากการด าเนนงาน หกภาษเงนได ก าไรหลงหกภาษ

2,254,250.00 1,065,829.00

1,188,421.00

120,000.00 42,000.00

3,680.00 1,254.00

166,934.00 1,021,487.00

306,446.10 715,040.90

2,395,254.00 1,147,514.00 1,247,740.00

120,000.00 42,000.00

3,754.00 1,190.00

166,944.00 1,080,796.00

324,238.80 756,557.20

136

ภาคผนวก ฏ แสดงแนวโนมยอดขายของรานกระปกยา

137

ตารางท 47 แสดงการเปลยนแปลงของยอดขายรายไตรมาสของรานกระปกยา 1 ป พ.ศ.2550-2551

ป พ.ศ. ยอดขายรายไตรมาสของรานกระปกยา 1 ป พ.ศ. 2550 - 2551

ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4 2550 325,420 343,900 319,651 342,658 2551 314,059 294,386 297,634 320,569

ภาพท 25 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงของยอดขายรายไตรมาส ของรานกระปกยา 1 ป พ.ศ.2550-2551

จากตารางท 47 และภาพท 25 เปอรเซนตการเปลยนแปลงของยอดขายรายไตรมาสของรานกระปกยา 1 ป พ.ศ.2550-2551 พบวายอดขายรายไตรมาสของรานกระปกยา 1 มแนวโนมลดลงอยางตอเนอง โดยเฉพาะไตรมาสท 4 ของ ป พ.ศ.2550 ถงไตรมาสท 2 ป พ.ศ.2551 ลดลงจาก 13.39% เปน 11.53% ลดลง 1.86%

รานกระปกยา 1

12 . 72

13 . 44

12 . 49

13 . 39

12 . 28

11 . 51 11 . 63

12 . 53

10.5

11

11.5

12

12.5

13

13.5

14

1 2 3 4 1 2 3 4

ไตรมาส

% ขอ

งยอด

ขาย

2550-2551

138

ตารางท 48 แสดงการเปลยนแปลงของยอดขายรายไตรมาสของรานกระปกยา 2 ป พ.ศ.2550-2551

ป พ.ศ. ยอดขายรายไตรมาสของรานกระปกยา 2 ป พ.ศ. 2550 -2551

ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ไตรมาส 4 2550 553648 549,680 556,642 594,280 2551 605,427 586,591 589,591 613,594

ภาพท 26 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงของยอดขายรายไตรมาส

ของรานกระปกยา 2 ป พ.ศ.2550-2551

จากตารางท 48 และภาพท 26 เปอรเซนตการเปลยนแปลงของยอดขายรายไตรมาสของรานกระปกยา 2 ป พ.ศ.2550-2551 พบวายอดขายรายไตรมาสของรานกระปกยา 2 มแนวโนมลดลง โดยเฉพาะในป 2551 ไตรมาสท 2 มแนวโนมลดลงจากไตรมาส 1 โดยลงลงจาก 13.02% เปน 12.62% ลดลง 0.4%

รานกระปกยา 2

12 . 78

13 . 02

11 . 97 11 . 82 11 . 91

12 . 62 12 . 68

13 . 2

11

11.5

12

12.5

13

13.5

1 2 3 4 1 2 3 4

ไตรมาส

% ขอ

งยอด

ขาย

2550-2551

139

ภาคผนวก ฐ แสดงแนวโนมยอดขายผลตภณฑแตละประเภทของรานกระปกยา

140

ตารางท 49 แสดงยอดขายผลตภณฑแตละประเภทของรานกระปกยา 1 ป พ.ศ.2550-2551

ภาพท 27 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงของยอดขายผลตภณฑ

แตละประเภทของรานกระปกยา 1 ป พ.ศ.2550-2551

จากตารางท 49 และภาพท 27 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงของยอดขายผลตภณฑแตละประเภทของรานกระปกยา 1 ป พ.ศ.2550-2551 พบวาผลตภณฑเสรมอาหารม ยอดขายลดลงจากป พ.ศ.2550 ถง 2.51% ลดลงมากกวาผลตภณฑอน

ป

พ.ศ.

เวชภณฑยา

อปกรณการแพทย

ผลตภณฑเสรมอาหาร

เครองส าอาง

ยอดขาย (บาท)

% การเปลยนแปลงยอดขาย

ยอดขาย (บาท)

% การเปลยนแปลงยอดขาย

ยอดขาย (บาท)

% การเปลยนแปลงยอดขาย

ยอดขาย (บาท)

% การเปลยนแปลงยอดขาย

2550 646,859

49.24 171,593

13.06 321,564

24.48 173,613

13.22

2551 652,136

53.17 148,644

12.12 269,546

21.97 156,322

12.74

รานกระปกยา 1

49 . 24

13 . 06

24 . 48

13 . 22

53 . 17

12 . 12

21 . 97

12 . 74

0

10

20

30

40

50

60

เวชภณฑยา อปกรณการแพทย ผลตภณฑเสรมอาหาร เครองส าอาง

% การเป

ลยนแ

ปลยอดข

าย

พ.ศ.2550

พ.ศ.2551

141

ตารางท 50 แสดงยอดขายผลตภณฑแตละประเภทของรานกระปกยา 2 ป พ.ศ.2550-2551

ภาพท 28 แสดงเปอรเซนตการเปลยนแปลงของยอดขายผลตภณฑ แตละประเภทของรานกระปกยา 1 ป พ.ศ.2550-2551

จากตารางท 50 และภาพท 28 เปอรเซนตการเปลยนแปลงของยอดขายผลตภณฑแตละประเภทของรานกระปกยา 2 ป พ.ศ.2550-2551 พบวาผลตภณฑเสรมอาหารมยอดขายลดลงจากป พ.ศ.2550 ถง 11.3 % ซงลดลงอยางเหนไดชด

ป

พ.ศ.

เวชภณฑยา

อปกรณการแพทย

ผลตภณฑเสรมอาหาร

เครองส าอาง

ยอดขาย (บาท)

% การเปลยนแปลงยอดขาย

ยอดขาย (บาท)

% การเปลยนแปลงยอดขาย

ยอดขาย (บาท)

% การเปลยนแปลงยอดขาย

ยอดขาย (บาท)

% การเปลยนแปลงยอดขาย

2550 1,226,534

50.64 169,497

49.45 583,596

55.65 334,623

45.68

2551 1,295,482

53.36 173,264

50.55 468,647

44.35 377,861

54.32

รานกระปกยา 2

50 . 64 49 . 45 55 . 65

45 . 68

53 . 36 50 . 55 44 . 35

54 . 32

0

10

20

30

40

50

60

เวชภณฑยา อปกรณการแพทย ผลตภณฑเสรมอาหาร เครองส าอาง

% การเป

ลยนแ

ปลงยอด

ขาย

พ.ศ. 2551

พ.ศ.2552

142

ภาคผนวก ฑ การจดผงรานยา

143

การจดวางยา พระราชบญญตยาก าหนดใหจ าแนกยาเปนสดสวน กลาวคอ ยาควบคมพเศษ ตองวางอยในสวนเดยวกน แยกตางหากจากยาอนตราย และยาสามญประจ าบาน ขณะเดยวกน ยาทจดเปนวตถออกฤทธและยาเสพตด ตองแยกกลมดวย ทงน ตามขอก าหนดของพระราชบญญตวตถออกฤทธและยาเสพตดตามล าดบเพอใหสามารถตรวจสอบควบคมมใหยาดงกลาวรวไหลไดงาย โดยเฉพาะยาควบคมพเศษ วตถออกฤทธ และยาเสพตด ซงมการควบคมจ านวนทจายไปและจ านวนทคงเหลอเขมงวด ดงนน หากพบวาจ านวนยาทเหลออยในขวดไมตรงกบจ านวนทควรมอยตามทแจงไวในบญช ผรบอนญาต และผมหนาทปฏบตการ มความรบผดทางอาญาดวยยาอนตราย ยาควบคมพเศษ วตถออกฤทธ และยาเสพตด ตองจดวางในททผซอเขาถงดวยตนเองไมได ทงนเพราะเปนยาทตองจ าหนายภายใตการก ากบดแลของเภสชกร

สาระ บทก าหนดโทษ 1.กกไมจดแยกเปนสดสวน พระราชบญญตยา (มาตรา 26) พระราชบญญตวตถออกฤทธฯ (มาตรา 28) พระราชบญญตยาเสพตด (มาตรา 31)

ปรบ 2,000 – 10,000 บาท ปรบ 20,000 – 100,000 บาท ปรบไมเกน 20,000 บาท

2.กกความผดตามบญชไดแก ไมลงบญช และ/หรอจ านวนยาทซอมา ขายไป และคงเหลอในขวดยาไมตรงกน พระราชบญญตยา (มาตรา 26) พระราชบญญตวตถออกฤทธ (มาตรา 87) พระราชบญญตยาเสพตด (62)

ปรบ 2,000 – 10,000 บาท ปรบไมเกน 20,000 บาท

รายชอยาทตองเกบรกษาในอณหภมทก าหนด

ยาแตละชนดจะมคณสมบตทไมเหมอนกน การเกบรกษาทดใหเหมาะกบคณสมบตของยานน ๆ จะชวยใหยาคงสภาพ และมคณภาพอยไดนาน โดยสวนใหญบรษทจะระบวธการเกบรกษาหรออณหภมทควรเกบไวขางภาชนะบรรจ (จากเอกสารประกอบการประชมสมมนา คณะผเยยมส ารวจ ครงท 1/2547 วนท 12 พฤษภาคม 2547) ไดแก

- อณหภมแชแขง (freeze) เชน -20°C ถง -10°C - อณหภมเยนจด หรอเกบในตเยน (cold store หรอ in refrigerator ชวง 2 – 8°C) - อณหภมเยน (cool place) ชวง 8-15°C -หองทมการควบคมอณหภม (controlled room temperature)ชวง 20-25°C

ยาทตองเกบในตเยน - วคซน - อนสลน

144

- ยาหยอดตาทม pilocarpine, chloramphenicol - ยาเหนบทวาร (บางรายการ) - ยาฉดกลม ergot - ยาปฏชวนะชนดผงเตมน าทผสมแลว (เกบในตเยนและใชภายใน 7 วน) ฯลฯ

ยาทตองเกบในทเยน - ฟอรมลดไฮด - ไฮโดรเจนเปอรออกไซด - ยาครมทมสวนผสมของสเตยรอยดและกรดซาลซลก ฯลฯ

ในทางปฏบตอาจเกบยาทระบวาตองเกบในทเยน (in cool place) นไวในตเยน เนองจากอณหภมเฉล ยของประเทศไทยสงกวา 15°C ยาทตองเกบพนแสง และควรจายใสซองทบแสง

- Furosemide tab - Carbidopa - วตามนบ 1-6-12 - วตามนซ - ยาฉดหลายชนด เชน กลม เตตราซยคลน, คลอเฟนนรามน, เมตโตคลอฟาไมด, เดกซา ฮอรโมน, ยา

ตานมะเรงชนดฉด - Paraldehyde – ตองเกบในทมดสนทส าหรบยาหยอดตา อาจปดฉลากก ากบเพมเตม “ทงหลงจากเปดใช

แลว 4 สปดาห” และมฉลากเสรม“เปดใชวนท...” -สวนยาลางตาควรมฉลากบอกวา “เปดขวดแลวใหใชไดไมเกน 7 วน” -ยาปฏชวนะผสมน า ควรปดฉลาก “ไมควรใชยานเกน 7 วนหลงเปดใช” หรอ “ทงหลงจาก เปดใชแลว

7วน” -การเตรยมยาหรอผสมยาแบงบรรจ ใหก าหนด beyond – use date ไมเกนระยะทคาดวาจะ ใชรกษาหรอ

30 วน ยกเวนในสตรต ารบเฉพาะทมขอจ ากดในการเกบรกษามกจะก าหนดอายของยาทสนกวา เชน ไมเกน 14 วน ในบางต ารบอาจก าหนดวนหมดอายทนานขนไดโดยตองมขอมลดานความคงตวทนาเชอถอทางวทยาศาสตร ทสามารถน ามาประยกตใชกบยาเตรยมทเฉพาะเจาะจงนน ๆ ซงโดยสวนใหญมกจะก าหนดไวไมเกนกวา 6 เดอน ยาทจายออกไป... หมดอายเมอใด

ยาทจายในภาชนะบรรจเรมตนจากบรษทผผลต สามารถคาดไดวาวนหมดอายใกลเคยงกบทก าหนดในฉลากยาของบรษทฯ เภสชกรชมชนจงเพยงแตแนะน าใหผปวยเกบยาในสภาวะทแนะน าและจายยาแตละครงเพยงพอตอการใช ไมควรแนะน าใหผปวยกกตนยาไว เพราะการเกบทบานอาจมสภาพไมเหมาะสม ทอาจมผลใหยาเสอมสภาพและหมดอายเรวกวาทก าหนด

ขอแนะน าใหผปวยดวนหมดอายทก าหนดจากบรษทผผลต ใหดทค าวา ยาสนอาย , Expired Date, Expiration Date, Exp., Used Before เปนตนถาไมมการก าหนดวนหมดอายไวใหดทวนผลตตรงค าวา Mfg., ผลต เปนตน ส าหรบยาเมดหรอยาแคปซลจะใหพจารณาท 3-5 ป จากวนผลตเปนวนหมดอาย ยาน าก าหนดท 2-3 ป

145

แลวแตชนดของยา ยาตามอายประมาณ 1 ปครงจากวนทผลต ส าหรบวนหมดอายทระบไวในรป “เดอน/ป” ใหหมายถงวนสดทายของเดอนทก าหนด ตามหลกวชาการ วนหมดอายทก าหนดโดยบรษทผผลตน ไมสามารถน าไปใชกบยาหรอผลตภณฑทแบงบรรจในภาชนะบรรจทตางไปจากเดมนนคอ เมอเปดภาชนะบรรจ สภาพของยาจะตางไป ความคงตวและประสทธภาพจะลดลงตามสภาวะการเกบรกษาและเวลาทเปดใชเมอตองแบงยาจายออกไป เภสชกรจงควรก าหนด beyond – use date คอ วนทไมควรใชยานนอกตอไป ซง beyond – use date บนฉลากทตดบนขวดหรอซองยาแบงจายนนจะตองไมเปนวนหลงจากวนหมดอายของยาทก าหนดโดยบรษทผผลต แตไมเกน 1 ป หลงจากแบงจากขวดเดม ขอความทอาจใชส าหรบ beyond – use date บนซองยาหรอขวดยาแบงจายอาจใชค าวา “วนหมดอาย” “ทงยาทไมใชแลวในวนท” หรอ “หามใชยาหลงจากวนท.... ” โดยใหใชค าทท าใหผปวยสบสนนอยทสด การจดสรรพนทใชสอยในรานขายยา

รานขายยา เปนธรกจบรการทมกฎหมายควบคม การเปดใหบรการตองขอใบอนญาตขายยา ซงผขอใบอนญาตจะตองมเภสชกรทมใบประกอบโรคศลปเปนผมหนาทปฏบตการ ปจจบนมการก าหนดมาตรฐานรานยาโดยสภาเภสชกรรมฯ เปนผก าหนดมาตรฐานตางๆ ขน มการประเมนรานยา และใหการรบรองเมอมคณสมบตตามมาตรฐานก าหนด และหนงในขอก าหนดทส าคญคอ การจดสรรพนทในรานยาใหมสวนส าคญส าหรบการใหบรการจงขอยกตวอยางเพอแนะน าการแบงและการจดสรรพนทใชสอยในรานขายยา โดยเบองตน ดงน 1.กกพนทปฏบตการของเภสชกร เปนพนทส าคญในการแสดงสนคาทเปนยาตาง ๆ อนไดแก

1.1กกยาอนตราย 1.2กกยาควบคมพเศษ 1.3กกวตถออกฤทธตอจตประสาท 1.4 ยาเสพตด

พนทนจะใชประมาณ 10 ตารางเมตร ซงตองมเภสชกรเทานนทเปนผใหบรการ 2.กกพนทส าหรบเภสชกรใหค าปรกษา – แนะน า และบรการอน ๆ 3.กกพนทส าหรบการใหขอมลขาวสารตาง ๆ แกคนทวไป ส าหรบพนทสวนทเหลอจากนสามารถทจะจดแบงใหเกดประโยชนเพมเตมกบกจการไดดงน คอ

- พนทเพอการพก - รอ - พนทจดแสดงสนคาอน ๆ ไดแก ยาสามญประจ าบาน อาหารเสรม นมผงส าหรบเดก อปกรณผปวย

อปกรณเพอการปฐมพยาบาล เครองส าอาง อปกรณกฬา สนคาอปโภค – บรโภค - พนทเพอการสงเสรมการขายพเศษ ( Promotion Area ) เฟอรนเจอรภายในรานขายยาโดยเบองตน ประกอบดวย

1.กก ตตดฝาผนง เพอจดวางแสดงสนคา 2. กกตกระจก เพอจดวางแสดงสนคา 3.กก ชนวางสนคา เพอจดวางแสดงสนคา 4. กกเกาอ – โซฟา

146

อปกรณภายในราน โดยเบองตน ประกอบดวย 1.กกตเยนส าหรบเกบยาเยน 2.กกเครองชงน าหนก – วดสวนสง 3.กกเครองวดความดน 4. ก เครองตรวจน าตาลไขมนในเลอด 5. ก Computer 6. ก Printer 7.ก เครองตราคา 8.กกถง และซองยา ฯลฯ

147

ผงแสดงการจดรานยา

148

ภาคผนวก ฒ ขอจ ากดในการโฆษณา

149

การโฆษณาขายยา ความหมายของค าวา “โฆษณา” หมายถง การเผยแพรหนงสอไปยงสาธารณชน (ความหมายตาม

พจนานกรม ) การปาวรอง ปาวประกาศ การกระท า การไมวาโดยวธใด ๆ ใหประชาชนเหนหรอทราบ ขอความเพอประโยชนในทางการคา (ความหมายตาม พระราชบญญตคมครองผบรโภค)

บทบญญตตาม พระราชบญญตยา พ.ศ.2510 และฉบบแกไขเพมเตม ขอหาม มาตรา 88, 89, 90 ขอบงคบ มาตรา 88ทว, 90 ทว บทก าหนดโทษ มาตรา 124, 124 ทว การโฆษณาขายยาทางวทยกระจายเสยง เครองขยายเสยง วทยโทรทศน ทางฉายภาพ หรอภาพยนตร หรอทางสงพมพ จะตอง 1.กกไดรบอนมตขอความ เสยงหรอภาพทใชในการโฆษณาจากผอนญาต 2.กกปฏบตตามเงอนไขทผอนญาตก าหนด เลขาธการคณะกรรมการอาหารและยา มอ านาจสงเปนหนงสอ ใหระงบการโฆษณาขายยา ทเหนวาเปนการโฆษณา โดยฝาฝนพระราชบญญตน สอโฆษณา

- ประเภทสงพมพเชน หนงสอพมพ นตยสาร ใบปลว โปสเตอร - ประเภทเสยง เชน วทย เครองขยายเสยง - ประเภททมทงภาพและเสยง เชน โทรทศน ภาพยนตร วดทศน - ประเภทอน ๆ เชน ปายโฆษณา ขอความบนสงของ

ใบอนญาตโฆษณายา ม 2 แบบ 1.กกใบอนญาตโฆษณายาทางสอทวไป ( =โฆษณาตอประชาชนทวไป ) ในสอสงพมพ/โทรทศน จะตองแสดงขอความวา “ ใบอนญาตโฆษณา เลขท ฆท xxxx / 254x ” 2.กกค าขอโฆษณายาทกระท าโดยตรงตอผประโรคศลปะ ( =โฆษณาตอแพทย, เภสชกร ฯ) ในสอสงพมพ จะตองแสดงขอความวา “ ใบอนญาตโฆษณา เลขท ฆศ xxxx / 254x”

150

การขออนญาตโฆษณาขายยา

1.กกตรวจสอบหลกฐาน - ทะเบยนต ารบยา : ใบส าคญการขนทะเบยนต ารบยา ฉลากและเอกสารก ากบยา ทมขอความ / ภาพตรงกบทรบอนญาต - ประเภทของยา : ถาเปนยาอนตราย/ยาควบคมพเศษ โฆษณาไดเฉพาะสอทกระท า โดยตรงตอ ผ ประกอบโรคศลปะ (แพทย,เภสชกร ฯ) - ผขออนญาตโฆษณา : นตบคคล มหนงสอมอบอ านาจให บคคลท าการขอโฆษณา / ยนเรอง / แกไข / รบเรองคน บคคลธรรมดา ไมมาด าเนนการเอง กตองท าหนงสอมอบอ านาจ 2.กกวางแผนเรอง แนวคด จดขาย ตารางเวลาด าเนนการ ฯลฯ - ยนค าขอโฆษณาตามระเบยบ ณ ส านกงานคณะกรรมการ อาหารและยา ตก 4 ชน 2 กองควบคมยา กลมงานโฆษณา - สอทวไป ใชเวลาประมาณ 10-15 วนท าการ - สอโดยตรงตอผประกอบการโรคศลปะ ใชเวลาประมาณ 30 วนท าการ -รบใบอนญาต+ขอความโฆษณา ทไดรบอนญาต หรอ รบหนงสอตอบ กรณไมอนญาต -ผลตสอโฆษณา ภาพและขอความตรง ตามทไดรบอนญาต และปฏบตใหตรงตามเงอนไข ทก าหนดไว (หากภาพ / ขอความผดเพยนจากทอนญาต หรอวาขอความโฆษณานน ไมไดรบอนญาตทงหมด) -ออกเผยแพรไดตามสอทอนญาต โดยปฏบตตามระเบยบของสอโฆษณานน ๆ

151

ภาคผนวก ณ รานยาคณภาพ

152

รานยาคณภาพ มการบรหารทแตกตางจากรานขายยาทวไป เปนบรการทไมไดมงเนนเฉพาะการขายยา แตเปนการบรการ

แบบวชาชพทบรการทงในสวนของผลตภณฑ (Product Service) และในสวนของบรการขอมลและขอแนะน า (Information Service) สงผลใหเกดการใชยาทเหมาะสมในชมชน อนท าใหการพฒนาคณภาพ ของระบบบรการสขภาพโดยรวม เพอคณภาพชวตและสขภาพทดขนของหระชาชนคนไทย มาตรฐานรานยา

รานยา เสมอนหนงเปน "ทพงดานสขภาพของชมชน" เพอใหประสบความส าเรจในการใหบรการสขภาพ ตามวตถประสงค จกตองประกอบดวยมาตรฐานตาง ๆ ดงน

มาตรฐานท 1 สถานท อปกรณ และสงสนบสนนบรการ

ความมงหมายของมาตรฐานนเพอใหมองคประกอบทางกายภาพทเหมาะสมและสนบสนนใหเกดการบรการทมคณภาพ โดยมการจดแบงพนทเปนสดสวนทเพยงพอและเหมาะสมส าหรบการใหบรการ แสดงใหเหนอยางเดนชดระหวางพนททตองปฏบตการโดยเภสชกร และพนทบรการอน ๆ มการจดหมวดหมของยา ผลตภณฑสขภาพ และการเกบรกษาทเออตอการรกษาคณภาพของผลตภณฑ ตลอดจนตองจดหาอปกรณ และสงสนบสนนการใหบรการทดแกประชาชน โดยมรายละเอยดของมาตรฐานดงน

1.1กกสถานท

1.1.1กกตองเปนสถานทมนคง แขงแรง มพนทเพยงพอแกการประกอบกจกรรม มอาณาบรเวณแยกจากสถานทแวดลอมเปนสดสวน 1.1.2กกมความสะอาด มแสงสวางเหมาะสม อากาศถายเท รวมถงมระบบหรออปกรณปองกนอคคภย 1.1.3กกมการจดการควบคมสภาวะแวดลอมทเหมาะสมตอการรกษาคณภาพผลตภณฑ 1.1.4กกมบรเวณทจดวางยาทตองปฏบตการโดยเภสชกรเทานน และเปนทรบรของผรบบรการอยางชดเจน 1.1.5กกมบรเวณใหค าแนะน าปรกษาทเปนสดสวน 1.1.6กกมบรเวณแสดงสอใหความรเรองสขภาพ ในกรณจดวางเอกสารหรอตดตงสอทมงการโฆษณาใหมพนทจดแยกโดยเฉพาะ 1.1.7กกมปายสญญลกษณตาง ๆ ดงน

ก.กกปายแสดงวาเปน "รานยา" ข.กกปายแสดงชอ รปถาย เลขทใบประกอบวชาชพ และเวลาปฏบตการของเภสชกรท

ก าลงปฏบตหนาท ไวทเปดเผย ค.กกปายสญลกษณทเปนไปตามขอก าหนดของใบอนญาตและประเภทของยา ง.กกปาย "จดบรการโดยเภสชกร" แสดงบรเวณทปฏบตงานโดยเภสชกร และกจกรรม

อน ๆ ตามความเหมาะสม เชน "รบใบสงยา" "ใหค าแนะน าปรกษาโดยเภสชกร"

153

1.2กกอปกรณ

1.2.1กกมอปกรณในการใหบรการสขภาพทเหมาะสมเพอประโยชนในการตดตามผลการใชยา

เชน

- เครองชงน าหนก - ทวดสวนสง - ทวดอณหภมรางกาย - เครองวดความดนโลหต - ชดวดระดบน าตาลในเลอด ฯลฯ

1.2.2กกมอปกรณนบเมดยา จ าแนกตามกลมยาทจ าเปนในการใหบรการ เชน ยาปฏชวนะกลมเพนนซลน ยาซลโฟนาไมด ฯลฯ 1.2.3กกมอปกรณเครองใชในการใหบรการทสะอาด และไมเกดการปนเปอนในระหวางการใหบรการ 1.2.4กกมตเยนเกบเวชภณฑทเปนสดสวนเพยงพอ และมการควบคมและบนทกอณหภม อยางสม าเสมอ 1.2.5กกมภาชนะบรรจยา โดยท

ก.กกยาทมไวเพอบรการ ควรอยในภาชนะเดมทมฉลากครบถวนตามทกฎหมายก าหนด ไมควรมการเปลยนถายภาชนะ ข.กกภาชนะบรรจยาทเหมาะสมส าหรบการใหบรการตอประชาชน ตองค านงถง ปรมาณบรรจ การปองกนยาเสอมคณภาพ เปนตน

1.3กกสงสนบสนนบรการ

1.3.1กกมแหลงขอมล ต ารา ทเหมาะสมในการใชอางองและเผยแพร 1.3.2กกมฉลากชวย เอกสารความร สนบสนนการบรการอยางเหมาะสม 1.3.3กกมอปกรณพเศษทชวยเพมความรวมมอในการใชยา (ในกรณจ าเปน)

มาตรฐานท 2 การบรหารจดการเพอคณภาพ

ความมงหมายของมาตรฐานนเพอเปนการประกนวา กระบวนการบรหารจดการจะเปนไปตามกระบวนการคณภาพอยางตอเนอง ตอบสนองความตองการทแทจรงของผรบบรการ และปองกนความเสยงทอาจเกดขนจากการประกอบวชาชพ มาตรฐานนครอบคลม บคลากร กระบวนการคณภาพทมงเนนใหรานยามกระบวนการและเอกสารทสามารถเปนหลกประกนคณภาพบรการ โดยมรายละเอยดของมาตรฐานดงน

2.1กกบคลากร

2.1.1กกผมหนาทปฏบตการ

154

ก.กกเปนเภสชกรทสามารถประกอบวชาชพ ตามใบอนญาตประกอบวชาชพเภสชกรรม โดยอยปฏบตหนาทตลอดเวลาทเปดท าการ ข.กกตองแสดงตนใหสาธารณชนทราบวา เปนเภสชกรผมหนาทปฏบตการ โดยสวมเครองแบบตามขอก าหนดของสภาเภสชกรรม ค.กกมมนษยสมพนธ และมทกษะในการสอสารทเหมาะสม ง. มสขภาพอนามยด ไมเปนแหลงแพรเชอแกผรบบรการ

2.1.2กกผชวยปฏบตการ (ถาม)

ก.กกแสดงตนและแตงกายใหสาธารณชนทราบวาเปน ผชวยเภสชกร ข.กกปฏบตงานภายใตการก ากบดแลของเภสชกรผมหนาทปฏบตการ ค.กกมสขภาพอนามยด ไมเปนแหลงแพรเชอแกผรบบรการ

2.2กกกระบวนการคณภาพ

2.2.1กกมเอกสารคณภาพทจ าเปนและเหมาะสม เชน ใบสงยา กฎหมายขอบงคบทเกยวของแยกเปนหมวดหมตามประเภท มาตรฐานหรอแนวทางการดแลผปวยทนาเชอถอ (standard practice guidelines) เปนตน 2.2.2กกมระบบการจดการเอกสารคณภาพและขอมลทจ าเปนและเหมาะสม 2.2.3กกมการประกาศสทธผปวยทควรไดรบจากการบรการ 2.2.4กกมการวเคราะหและระบความเสยงทอาจเกดขน พรอมทงแนวทางการบรหารจดการทเปนรปธรรม เชน ความปลอดภยของการใหบรการ การจายยาผด เปนตน 2.2.5กกมการคนหาความตองการทแทจรงของลกคา เชน

ก.กกระบผรบบรการทแทจรง ข.กกระบความตองการและความคาดหวง

2.2.6กกมบนทกการใหบรการส าหรบผรบบรการทตองตดตามตอเนอง เชน แฟมประวตการใชยา หรอ เอกสารคณภาพ เชน รายงานอบตการณ รายงานการเฝาระวงอาการ อนไมพงประสงคจากการใชยาและผลตภณฑสขภาพ 2.2.7กกมการตรวจสอบซ า (double check) ในแตละขนตอนทเกยวของกบผรบบรการเพอลดความคลาดเคลอนทอาจเกดขน 2.2.8กกมตวชวดคณภาพทส าคญ เชน ความยอมรบหรอความพงพอใจของผรบบรการ รอยละของการคนหาหรอระบปญหาทแทจรงของผรบบรการทเรยกหายา จ านวนผปวยทมการบนทกประวตการใชยา เปนตน 2.2.9กกมการเพมเตมความรทเกยวของกบการปฏบตงาน

155

มาตรฐานท 3 การบรการเภสชกรรมทด

ความมงหมายของมาตรฐานนเพอใหผมหนาทปฏบตการใหบรการเภสชกรรมบนพนฐานมาตรฐานวชาชพเภสชกรรมอยางมคณภาพ และกอใหเกดความพงพอใจเกนความคาดหวงของผรบบรการ โดยมรายละเอยดของมาตรฐานดงน

3.1กกการจดหา การควบคมยาและเวชภณฑ การบรหารเวชภณฑทกขนตอน นบตงแตการจดหา การเกบ การควบคม และการกระจาย จะตองด าเนนการอยางมประสทธภาพและความปลอดภย

3.1.1กกมเกณฑในการเลอกสรรยา และผลตภณฑสขภาพทน ามาจ าหนาย เชน การจดหาผลตภณฑทผานการรบรองตามมาตรฐานการผลตทด (GMP) และมาจากแหลงทนาเชอถอ 3.1.2กกมการเกบรกษาซงมเปาหมายใหยาคงประสทธภาพในการรกษาทด และปลอดภยตลอดเวลา 3.1.3กกมบญชควบคมและก ากบยาหมดอาย 3.1.4กกตองมระบบควบคมยาเสพตดใหโทษ วตถออกฤทธตอจตและประสาท และยาควบคมพเศษอน ๆ ทรดกมและสามารถตรวจสอบไดตลอดเวลา 3.1.5กกมการส ารองยาและเวชภณฑทจ าเปนตอการปฐมพยาบาลเบองตน การชวยชวต ยาตานพษทจ าเปน หรอ การส ารองยาและเวชภณฑทสอดคลองกบความจ าเปนของชมชน

3.2กกแนวทางการใหบรการทางเภสชกรรม

3.2.1กกมการสงเสรมใหมการใชยาอยางเหมาะสม เชน การไมจ าหนายยาชด การค านงถงความคมคาในการใชยา 3.2.2 ตองระบผรบบรการทแทจรง และคนหาความตองการและความคาดหวงจากการซกถามอาการ ประวตการใชยา รวมถงศกษาจากแฟมประวตการใชยา(ถาม) กอนการสงมอบยาทกครง เพอใหเหมาะสมกบผปวยเฉพาะรายตามมาตรฐานการดแลผปวย 3.2.3กกมแนวทางการประเมนใบสงยา

ก.กกตองมความสามารถในการอาน วเคราะห และประเมนความเหมาะสมของใบสงยา ข.กกมการสอบถามและไดรบความเหนชอบจากผสงจายยาทกครงเมอมการด าเนนการใดๆทเกยวของกบการแกไข หรอ การปรบเปลยนใบสงยา

3.2.4กกแนวทางการสงมอบยา

ก.กกมเภสชกรเปนผสงมอบยาใหแกผมารบบรการโดยตรง ข.กกมฉลากยาซง ประกอบดวย ชอสถานบรการ ชอผปวย วนทจาย ชอการคา ชอสามญทางยา ขอบงใช วธใช ขอควรระวง และวนหมดอาย ค.กกตองอธบายการใชยาและการปฏบตตวของผมารบบรการอยางชดเจน ทงโดยวาจาและลายลกษณอกษร เมอสงมอบยา ง.กกไมควรสงมอบยาใหเดกทมอายต ากวา 12 ป โดยไมทราบวตถประสงค ในกรณ

156

จ าเปนควรมแนวทาง และวธปฏบตทชดเจนและเหมาะสม จ.กกหามสงมอบยาเสพตดใหโทษ และวตถออกฤทธตอจตและประสาท ใหกบเดกทอายต ากวา 12 ปในทกกรณ

3.2.5กกจดท าประวตการใชยา (patient's drug profile) ของผรบบรการทตดตามการใชยาอยางตอเนอง 3.2.6กกตดตามผลการใชยาในผปวย ปรบปรงและแนะน ากระบวนการใชยา ตามหลกวชาและ ภายใตขอบเขตของจรรยาบรรณ ทงนเพอมงใหผลการใชยาเกดขนโดยสงสด 3.2.7กกก าหนดแนวทางและขอบเขตการสงตอผปวยทเปนรปธรรม 3.2.8 มแนวทางการใหค าแนะน าปรกษาส าหรบผปวยทตดตามอยางตอเนอง 3.2.9กกเฝาระวงอาการอนไมพงประสงคจากการใชยาและผลตภณฑสขภาพ และรายงานอาการอนไมพงประสงคทพบไปยงหนวยงานทรบผดชอบ 3.2.10กกรวมมอกบแพทยหรอบคลากรสาธารณสขอน ๆ เพอเปาหมายสงสดในการรกษา

มาตรฐานท 4 การปฏบตตามกฎ ระเบยบ และจรยธรรม

ความมงหมายของมาตรฐานนเพอเปนการควบคมก ากบใหรานยาเกดการปฏบตทสอดคลองกบกฎหมายทเกยวของ และมงหมายใหเกดการปฏบตทเปนไปตามจรรยาบรรณแหงวชาชพ โดยมรายละเอยดของมาตรฐานดงน

4.1กกตองไมถกเพกถอนใบอนญาต หรออยในระหวางการพกใชใบอนญาตทเกยวของ

4.2 กกตองมการปฏบตตามกฎหมายและระเบยบ (laws and regulations) รวมถงการจดท ารายงานเอกสารในสวนทเกยวของ

4.3กก ตองไมมยาทไมตรงกบประเภททไดรบอนญาต ไมมยาทไมถกตองตามกฎหมาย

4.4 กกตองเกบใบสงยา และเอกสารทเกยวของไวเปนหลกฐาน ณ สถานทจายยาเปนเวลาอยางนอย 1 ป และท าบญชการจายยาตามใบสงยา

4.5 กกตองใหความเคารพและเกบรกษาความลบ ขอมลของผปวย (patient confidentiality) โดยจดระบบปองกนขอมลและรายงานทเปนของผปวย

4.6กก ไมจ าหนายยาทอยในความรบผดชอบของเภสชกร ในขณะทเภสชกรไมอยปฏบตหนาท

4.7 กกตองไมประพฤตปฏบตการใด ๆ ทสงผลกระทบในทางเสอมเสยตอวชาชพเภสชกรรมและวชาชพอนๆ

157

มาตรฐานท 5 การใหบรการและการมสวนรวมในชมชนและสงคม

ความมงหมายของมาตรฐานนเพอใหรานยาใหบรการแกชมชน ตลอดจนใหเกดการมสวนรวมกบชมชนในการด าเนนการคนหา และแกไขปญหาทเกยวของดานยาและสขภาพของชมชนโดยตรง โดยมรายละเอยดของมาตรฐานดงน 5.1 กกมบรการขอมลและใหค าแนะน าปรกษาเกยวกบ สารพษ ยาเสพตด ทงในดานการปองกน บ าบด รกษา รวมทงมสวนในการรณรงคตอตานยาและสารเสพตด 5.2 กกใหความรวมมอกบราชการในการแจงเบาะแส หรอใหขอมลทเกยวของกบยาและสารเสพตด 5.3 กกมบรการขอมลและใหค าแนะน าปรกษาเรองยาและสขภาพใหกบชมชน เพอประโยชนในการปองกนโรค การรกษาสขภาพ การสรางเสรมสขภาพ และบทบาทอน ๆ ในการสงเสรมสขภาพ และสขศกษาของชมชน 5.4กก สงเสรมการใชยาอยางเหมาะสมในชมชน เชน การรวมในโครงการรณรงคดานสขภาพตางๆ 5.5 กกมสวนรวมในการปองกนปญหาทเกดจากการใชยาทไมเหมาะสมในชมชน 5.6 กกจะตองไมมผลตภณฑทบนทอนตอสขภาพ เชน บหร สรา เครองดมทมแอลกอฮอล เปนตน อยในบรเวณทรบอนญาต

158

ประวตผศกษา นางสาวปวณา ทบภม เกดเมอวนท 13 สงหาคม 2529 ก าลงศกษาในระดบปรญญาตร หลกสตรบรหารธรกจบณฑต ชนปท 4 สาขาการจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยขอนแกน นางสาวปทมา เชอกรงเทพ เกดเมอวนท 13 มกราคม 2528 ก าลงศกษาในระดบปรญญาตร หลกสตรบรหารธรกจบณฑต ชนปท 4 สาขาการจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยขอนแกน นางสาวอจฉรา หาญกลา เกดเมอวนท 16 มถนายน 2528 ก าลงศกษาในระดบปรญญาตร หลกสตรบรหารธรกจบณฑต ชนปท 4 สาขาการจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยขอนแกน