İlaÇ nedİr?

122
Yaşlılarda fizyolojik değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkan hastalıkların tedavisinde birçok ilaç kullanılmaktadır. Bu modülde size, ilaçların özellikleri, çeşitleri, hazırlanması ve verilmesindekigüvenlik önlemleri hakkında bilgiler verilecektir. Bunun yanı sıra ilaçların veriliş yolları ile ilgili bilgiler de açıklanacaktır. Bu bilgilerin ışığında günlük hayatta hasta ve yaşlı için daha güvenilir bir yardımcı olacaksınız.

Upload: zarek

Post on 15-Jan-2016

127 views

Category:

Documents


5 download

DESCRIPTION

Yaşlılarda fizyolojik değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkan hastalıkların tedavisinde birçok ilaç kullanılmaktadır. Bu modülde size, ilaçların özellikleri, çeşitleri, hazırlanması ve verilmesindekigüvenlik önlemleri hakkında bilgiler verilecektir. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: İLAÇ NEDİR?

Yaşlılarda fizyolojik değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkan hastalıkların tedavisindebirçok ilaç kullanılmaktadır.

Bu modülde size, ilaçların özellikleri, çeşitleri, hazırlanması ve verilmesindekigüvenlik önlemleri hakkında bilgiler verilecektir.Bunun yanı sıra ilaçların veriliş yolları ile ilgili

bilgiler de açıklanacaktır. Bu bilgilerin ışığında günlük hayatta hasta ve

yaşlı için daha güvenilir bir yardımcı olacaksınız.

Page 2: İLAÇ NEDİR?

İLAÇ NEDİR?

İlaç doğal ya da sentetik olarak yapılan; hastalıklardan korumak, belirtileri gidermek ve tedavi etmek için kullanılan kimyasal

maddelerdir. Bir hastalığın tanısı için bazı testlerin

yapılmasında röntgen tetkiklerinde teşhis amacı ile kişinin hangi maddeye karşı alerjisi

olduğunu anlamak için kullanılır.

Page 3: İLAÇ NEDİR?

Genelde ise, ilacın anlamı tedavi edici oluşudur. Hastalarda ilaçların doğru ve güvenli

bir biçimde kullanımının sağlanması çok önemli sorumluluklardandır. Yaşlı ve yaşlı

hastanın, daha önceki durumu ile o andaki sağlık durumunu ve ilacın, hangi amaçla

verildiğini ilaç uygulamasının nasıl yapılacağını belirlemede önemlidir.

Page 4: İLAÇ NEDİR?

İlaç Grupları

Page 5: İLAÇ NEDİR?

ANALJEZİK:

Ağrı kesici özelliklerinin yanında, ateş düşürücü olarak ta kullanılırlar.

Page 6: İLAÇ NEDİR?

Bilinç kaybı olmadan ağrı semptomunun ortadan kaldırılmasına analjezi,

Analjezi oluşturmak amacıyla kullanılan ilaçlara da analjezik ilaçlar (ağrı kesici ilaçlar) denir.

Page 7: İLAÇ NEDİR?

ANTİENFLAMATUAR:

Kas gevşemesini ve iltihap olaylarının giderilmesini sağlayan ilaçlardır.

Page 8: İLAÇ NEDİR?

ANTİPİRETİK

Ateş düşürücü ilaçlardır.

Page 9: İLAÇ NEDİR?

NARKOTİKLER:

Normal ağrı kesicilerin etkili olmadığı,çok şiddetli ağrılarda tercih edilen ilaçlardır.

Bu ilaçlar, ilaç bağımlılığına neden olduğundan kilitli dolaplarda saklanmalıdır.

Page 10: İLAÇ NEDİR?

Opioidler santral sinir sisteminde depresyon, psişik ve fiziksel bağımlılık oluşturur.

Bu ilaçlar Şiddetli, künt ağrılara yol açan kanser,

postoperatif ağrılar ve kemik kırığı ağrıları gibi ağrıların

tedavisinde kullanılır. Özel kırmızı reçeteyle alınabilir.

Page 11: İLAÇ NEDİR?

Morfin ve Benzerleri

Morfin ve morfine benzer etkiler oluşturan ilaçlardır.

Morfin bilinç kaybı yapmadan ağrıyı giderir veya ağrıya direnci artırır.

Hasta ağrının yerini hisseder fakat ağrıyı rahatsız edici boyutta algılamaz.

Page 12: İLAÇ NEDİR?

Morfinin Endikasyonları

Terminal dönem kanser ağrıları, ameliyat sonrası ağrılar, Şiddetli yanık ve travmaya bağlı gelişen şiddetli

ağrılarda kullanılır. Akut myokart enfarktüsünde

intravenöz yolla kullanılır.

Page 13: İLAÇ NEDİR?

Narkotik Olmayan Analjezikler

Narkotik olmayan analjezikler; analjezik amaçlı kullanımları yaygın olan ilaçlardır.

Bu ilaçlar bağımlılık oluşturmaz. Ağrı sentezinde rol oynayan prostoglandinin

fonksiyonlarını bozarak etkili olurlar. Çoğunun antienflamatuar (enflamasyon, yangı ve iltihabı giderici) ve antipiretik (ateş düşürücü)etkileri de vardır. Enflamasyonla seyreden ve uzun süre analjezik

alınması gereken romotoid artrit, osteo artrit gibi vakalarda kullanılır.

şiddetli ağrılarda narkotik analjezikler tercih edilir.

Page 14: İLAÇ NEDİR?

Güçlü antienflamatuar etkisi olan glukortikoidlerden ayırmak için Nonsteroidal Antienflamatuar (NSAİ) ilaçlar olarak da adlandırılır.

Page 15: İLAÇ NEDİR?
Page 16: İLAÇ NEDİR?

Salisilatlar

Sailisilatların analjezik etkileri santral ve periferik yolla olur.

Santral sinir sistemini etkileyerek ağrıyı azaltır.

Periferik olarak periferde oluşan yangıyı giderir.

Ateşli hastalıklarda çabuk etki gösterir. Normal vücut ısısını etkilemez.

Doz arttıkça analjezik etkileri artmaz fakat yan etkileri artar.

Page 17: İLAÇ NEDİR?
Page 18: İLAÇ NEDİR?

Salisilatların Endikasyonları

Antipiretik olarak kullanılır. Baş, eklem, diş ve menstrüasyon

ağrıları gibi çeşitli ağrılarda kullanılır.

Akut romatizmal ateşte antienflamatuar olarak kullanılır.

Tromboembolizm ve myokard enfarktüsü profilaksisinde kullanılır.

Page 19: İLAÇ NEDİR?

Kontrendikasyonları Peptik ülserlilerde, Kanama bozukluğu olan hastalarda

kullanılmaz.

Page 20: İLAÇ NEDİR?

Diğer İlaçlar

Salisilat dışında, narkotik olmayan analjezik etkili ilaçlardır.

Page 21: İLAÇ NEDİR?

Asetaminofen (Parasetamol, Parol, Termalgine )

Analjezik, antipiretik etkisi vardır. Antienflamatuar etkisi yoktur. Karaciğerde metabolize olur. Yüksek dozları karaciğere zarar verebilir. Aspirinin kullanılamadığı durumlarda

tablet veya şurup Şeklinde oral yolla uygulanır.

İlaç ateşi ve alerjik reaksiyonlar oluşturabilir.

Page 22: İLAÇ NEDİR?

Dipiron (Novalgine)

Dipironun antienflamatuar etkisi yoktur.

Analjezik ve antipiretik amaçlı kullanılır.

Alerjik reaksiyonlar ve kemik iliğine toksik etkisi yan etkileri arasındadır.

Oral ve parenteral yolla kullanılabilir.

Page 23: İLAÇ NEDİR?

İbuprofen (Brufen)

Analjezik, antipiretik ve antienflamatuar etkilidir.

Artritte, hafif ve orta şiddetli ağrılarda

kullanılabilir.

Page 24: İLAÇ NEDİR?

Naproksen ( Apranax )

Analjezik, antipiretik, antienflamatuar ve antitrombositik etkilidir.

Ağrılı durumlarda, artritlerde ve travmaya bağlı eklem lezyonlarında

kullanılır. Peptik ülserde kontrendikedir.

Page 25: İLAÇ NEDİR?

ANTİBİOTİK:

Canlı organizmalardan elde edilen ve bakteride üremeyi durduran (BAKTERİYOSTATİK)

veya bakteriyi öldürücü (BAKTERİSİT)etki oluşturan maddelerdir.

Page 26: İLAÇ NEDİR?

SEDATiF:

Vücudun motor fonksiyonlarına etki ederek, bunların fazla uyartısını kaldırır.

Hipnotik ve sedatif etki, genellikle birliktedir.

Bu sebeple barbitürat ve benzodiazepin grubu ilaçlar kullanılır.

Page 27: İLAÇ NEDİR?

HİPNOTİK:

Merkezi sinir sistemindeki uyku merkezine etkilidir.

Page 28: İLAÇ NEDİR?

Sedatif-hipnotik ilaçlar aynı grup ilaçlardır.

Düşük dozlarda sedatif,yüksek dozlarda hipnotik etki gösterirler.

Page 29: İLAÇ NEDİR?

Anksiyeteyi azaltıcı, sedatif, hipnotik, antikonvülzan ve kas gevşetici etkileri vardır.

Page 30: İLAÇ NEDİR?

Diazepam

Diazepam sık kullanılan ilaçtır. Sedatif, kas gevşetici ve

antikonvülsif etkisi vardır. Anksiyete tedavisinde, grand mal epilepsi nöbetlerinde, status epileptikusun ve alkolü

bırakan hastaların yoksunluk belirtilerinin görüldüğü akut dönemde kullanılmaktadır.

Page 31: İLAÇ NEDİR?

ANALEPTİKLER:

Santral sinir sistemini uyaran ilaçlardır.

Aminocardol koroner arterleri ve bronş düz kaslarını gevşettiğinden bronşiyal astım tedavisinde kullanılır.

Page 32: İLAÇ NEDİR?

LOKAL ANESTEZİK:

Uygulandıkları yerdeki çevre sinirlerine etki ederek duyarsızlaştırırlar.

O bölgenin ağrıyı hissetmemesini sağlarlar.

Page 33: İLAÇ NEDİR?

GENEL ANESTEZİK:

Santral sinir sistemini etkilerler. Bilinç kaybı ile birlikte bütün duyu

fonksiyonlarının ortadan kalkması için genel anestezikler inhalasyon ve intravenöz olarak verilirler.

Page 34: İLAÇ NEDİR?

ANTİROMATİZMAL:

Romatizmal septomları giderici özelliktedirler.

Page 35: İLAÇ NEDİR?

ANTİALLERJİK-

Vücudun bağışıklık sistemine etki ederek, allerjik septomları ortadan kaldıran ilaçlardır.

Page 36: İLAÇ NEDİR?

ANTİEMETİK:

Bulantı ve kusma septomlarını giderir.

Page 37: İLAÇ NEDİR?

ANTİDİYARETİK:

Diyare (ishal) septomlarını ortadan kaldırır.

Page 38: İLAÇ NEDİR?

ANTİHİPERTANSİF:

Tansiyon düşürücüdür.

Page 39: İLAÇ NEDİR?

ANTİASİT:

Genellikle mide salgısını azaltmak amacı ile kullanılır.

Page 40: İLAÇ NEDİR?

LAKSATİF (PÜRGATİF):

Bağırsak peristaltizmini arttıran, Dolayısıyla dışkılamayı kolaylaştıran

ilaçlardır.

Page 41: İLAÇ NEDİR?

DİÜRETİK:

İdrar atımını arttıran, ödem çözen ilaç grubudur.

Page 42: İLAÇ NEDİR?

ANTİSPAZMATİK:

ANTİSPAZMODİK: Düz kaslardaki spazmı giderir.

Page 43: İLAÇ NEDİR?

ANTİGRİPAL:

Grip semptomlarını giderici ilaçlardır.

Page 44: İLAÇ NEDİR?

ANTİKOAGÜLAN:

Kanın pıhtılaşmasını engelleyen ilaçlardır.

Page 45: İLAÇ NEDİR?
Page 46: İLAÇ NEDİR?

İlaç Şekilleri

İlaçlar hastaya belirli şekiller hâlinde verilirler ve bunlar farmasötik şekiller diye adlandırılır.

İlaçlar katı ve sıvı şeklinde iki şekildedir.

Katı İlaç Şekilleri

Page 47: İLAÇ NEDİR?

KAPSÜL: Jelatin kılıflar içindeki bu ilaç, toz likit ya da yağlı bir madde olabilir.

Jelatin içindeki gliserin miktarına göre sertliği değişebilir.

Ağız yolu ile kullanılır. Bağırsaklarda açılan bağırsak kaplamalı

kapsüller vardır. Kapsüllerin değişik renk ve büyüklükte olması,

ürünün tanınmasında önemlidir.

Page 48: İLAÇ NEDİR?

TABLET: Toz hâlindeki ilaç, sert disk ya da silindirlerle sıkıştırılmıştır.

Bunun için bir miktar birleştirici yağlı katkı maddeleri ilave edilmektedir.

Bazı tabletler, dozların kolay ayarlanabilmesi için çentikli olabilir.

Page 49: İLAÇ NEDİR?

DRAJE: Almayı kolaylaştırmak ve görünümü hoş göstermek için tabletlerin üzeri tatlandırıcılar ile kaplanmıştır.

Bu tatlandırıcılar aynı zamanda, ilacın okside olmasını da önler.

Genellikle çikolata tadında olduklarından, çocuklardan korunmalıdır.

Kapsülde olduğu gibi ayrıca bağırsak kaplamalı drajelerde vardır.

Page 50: İLAÇ NEDİR?

PASTİL: Yuvarlak yassı tabletler şeklinde hazırlanmış ilaçlardır.

İlaç ana maddesi ile beraber şeker, koku ve baharat gibi lezzet vericiler ile bazen de jelatin ilave edilerek hazırlanmıştır.

Tamamen eriyinceye kadar ağızda tutulur.

Böylece ilacın ana maddesi ortaya çıkar.

Page 51: İLAÇ NEDİR?

PİLÜL: Toz hâlindeki etkin maddeler yapıştırıcı maddeler ile karıştırılır.

Küçük küreler hâline getirilir.

Page 52: İLAÇ NEDİR?

KAŞE: Lezzet ve kokuları hoşa gitmeyen ilaçlar, nişastadan yapılan kılıflar içine koyulur.

Bunlar iç içe geçmiş iki silindirden oluşmuştur.

Yutulmaları güçtür. Önceleri gripal enfeksiyonlarda

kullanılan, gripin türü ilaçlar bu şekilde hazırlanırken bu ilaç şeklini diğer ilaç şekilleri almıştır.

Page 53: İLAÇ NEDİR?

SUPOZITUVAR: Rektuma uygulanmak için hazırlanan konik şeklinde bir ilaçtır.

Üzeri kakao, yağ-gliserin, su-jelatin gibi vücut ısısında eriyen bir madde ile kaplanmıştır.

Lokal ya da sistemik etkisi vardır.

Page 54: İLAÇ NEDİR?

OVÜL: Kadınlarda vajinaya uygulanan, supozituvar şeklidir.

Page 55: İLAÇ NEDİR?

Sıvı İlaç Şekilleri

MERHEM (POMAD): Deriye sürülerek kullanılan, katı ilaçlardır.

İlacın hayvansal yağlar ya da vazelinle karıştırılmasıyla elde edilen ilaç şeklidir.

Genellikle cilt ve mukoza hastalıklarında dıştan sürülür.

Örneğin, vazelin pomad deriyi yumuşatmak amacıyla kullanılır.

Ayrıca gözde kullanılan steril pomadlar da vardır.

Page 56: İLAÇ NEDİR?

LOSYON: Cildi korumak için sürülerek kullanılan, likit hâlindeki ilaçlardır.

Sulu solüsyonlardır. Sadece deriye uygulanırlar. Etkileri, içerdikleri ana maddeye göre

değişiklik gösterir. Örneğin bit tedavisinde kullanılan

Kwell losyonu.

Page 57: İLAÇ NEDİR?

ŞURUP: İlacın tadını güzelleştirmek için değişik katkı maddeleri ilave edilerek hazırlanır.

Şuruplar, ilaç ana maddesinin yoğun bir şeker solüsyonunda eritilmesi ile hazırlanır.

Page 58: İLAÇ NEDİR?
Page 59: İLAÇ NEDİR?

SUSPANSİYON: İlaç ana maddesinin, bir likit içinde belli oranda yayıldığı çözelti tipidir.

İlaç partikülleri şişenin alt kısmına çöktüğünden, kullanmadan önce şişe, çok iyi çalkalanmalıdır.

Böylece ilaç partiküllerinin şişenin içinde yayılması sağlanır.

Ağız yoluyla kullanılmak için hazırlanmışlardır.

Page 60: İLAÇ NEDİR?

Bir sıvı, diğer bir sıvının içinde ufak damlacıklar şeklinde dağılmışsa bu süspansiyon şekline EMÜLSİYON denir.

Page 61: İLAÇ NEDİR?

MAGMA: Suda erimeyen ilaçların, iri tanecikli süspansiyonudur.

Süte benzeyen beyaz renkli ilaçlardır.

Page 62: İLAÇ NEDİR?

AMPUL VE VİYAL: Ampuller genellikle tek tozluk steril cam kaplardır.

Viyallerde ise birden fazla dozda ilaç bulunur.

Enjeksiyon şeklinde ve sistemik etki sağlamak için kullanılır.

Page 63: İLAÇ NEDİR?

FLAKON: Toz hâlinde cam kaplarda bulunan bu ilaçlar,

içerisine steril distile su veya serum fizyolojik ilavesi ile eritildikten sonra enjekte edilirler.

Page 64: İLAÇ NEDİR?

SOLÜSYON: Sıvı olarak hazırlanan bu ilaçlar, ağız yoluyla olduğu kadar damar içi veya diğer yollarla da kullanılabilir.

Solüsyonlar ayrıca herhangi bir organ veya boşluk içine zerk edilebilir.

Örneğin mesane irigasyonunda (idrar kesesinin bir sonda yoluyla serum fizyolojik ile yıkanması) kullanılan, belli oranda su karıştırılmış ilaçlar.

Page 65: İLAÇ NEDİR?

LAVMAN: Rektuma uygulanmaya yönelik özel hazırlanmış solüsyon veya suspansiyon şeklindeki preparatlardır.

Örneğin boşaltıcı lavman olarak kullanılan ‘’müshil + su’’ vücut sıcaklığında hazırlanarak kullanılır.

Page 66: İLAÇ NEDİR?

İlacın Veriliş Şekilleri

Doz ve doz aralığı ilacın dozajının iki temel öğesidir.

Bu iki öğe, ilacın hekim tarafından değiştirilebilen ve hastanın durumuna göre ayarlanması gereken özelliklerdir.

İlacın bir kez de verilen miktarına doz denir. Doz aralığı; dozlar arasındaki zaman süresidir. Günlük doz; bir gün boyunca verilmesi tavsiye

edilen miktardır. İlacın dozu, vücuda değişik şekillerde verilebilir. İlaçlar; ağız, inhalasyon, mukoz,membran, deri ve

enjeksiyonla olmak üzere beş yolla verilebilir.

Page 67: İLAÇ NEDİR?

Ağız ve Sindirim Yolu ile Alınan İlaçlar

İlaç vermede, en sık ve en kolay kullanılan yoldur. Ağız yolu ile kullanılan ilaçlar.

Emilen Çiğnenen Yutulan ilaçlar olarak gruplandırılır.

Page 68: İLAÇ NEDİR?

Emilen ilaçlar, tükürük salgısı ile ağızda erir.

Genelde dil altı kılcal damarlar ile kan dolaşımına karışırlar.

Çiğnenen ilaçlar ise, çiğneme esnasında damla damla mideye inerek, mideden kana karışırlar.

Page 69: İLAÇ NEDİR?

Yutulan tabletler, mideden kan dolaşımına karışırken, kapsül ve bazı drajeler ise ince bağırsaklarda emilerek dolaşıma karışırlar.

Bu sebeple ağız yolu ile alınan ilaçların, prospektüsü değerlendirilerek, veriliş amacına uygun olarak emilmesi, çiğnenmesi veya yutulması gereklidir.

Ağız yolu ile ilaç uygulama, çok kullanılan bir yol olmasına karşın bazı sakıncaları vardır.

Page 70: İLAÇ NEDİR?

Bu sakıncaları şu şekilde sıralayabiliriz:

Ağızdan alınan bazı ilaçlar, sindirim sistemini tahriş eder.

Hastanın durumu, ilaçtan yararlanma oranını etkiler (Bağırsakta çözülen bir

ilacın, diyare olan bir kimsede emilimi az olur).

Oral alınan ilacın tümü, emilmediği gibi emilen miktar da saptanamaz.

Sindirim salgıları, bazı ilaçların etkilerini azaltır. Bazı ilaçlar, dişlerin rengini

değiştirebilir.

Page 71: İLAÇ NEDİR?

Deri Yolu ile İlaç Kullanılması

İlaçlar cilde pudra, çözelti, süspansiyon, merhem, krem veya pat gibi şekillerle

doğrudan uygulanabilirler. Cilt, su ve suda çözünen maddelere karşı geçirgen değildir.

Deriden uygulamada ilaçların ne oranda emilecekleri, uygulandıkları alanın genişliğine ve

9 yağda çözünürlüklerine bağlıdır. Bu sebeple

doktorun söylediği kullanım şekline uyulmalı ve

ilaç prokpektüsündeki kullanım şekli okunmalıdır.

Page 72: İLAÇ NEDİR?

Dikkat edilmesi gereken noktalar;

1. İlacı uygulamadan önce, deri üzerinde bulunan eski ilaç temizlenmeli,

2. Deri üzerinde fazla miktar ilaç kalması, sertlik ve yapışkanlığa yol açacağından, ilaç

dozuna dikkat edilmeli, 3. Losyonlar (sıvı olan ilaçlar) iyice

çalkalanmalıdır. Çalkalandığı halde, karışım meydana getirmeyenler kullanılmamalı, 4. İlaçlar cilde pamukla sürülmemelidir. 5. Bazı merhemler boya içerdiğinden, bunların

kullanılmasında hasta giysilerinin ve yatak takımlarının boyanmamasına dikkat

edilmelidir.

Page 73: İLAÇ NEDİR?

Solunum Yolu ile İlaç Kullanımı

Solunum sistemi mukozasında emilmesi için gaz veya buhar hâlindeki ilaçların

verilmesidir. Çok geniş olan akciğer sahasında istenen gaz veya buhar hâline geçen ilaç,

kolaylıkla inhale edilerek kana geçer.

Page 74: İLAÇ NEDİR?

Aerosol Bronkodilatörler, bronkosol ve medihalers gibi ilaçlar solunum yoluyla

verilmektedir. Kişi solunum yaparken ilaç kabını ağzına dayayarak, toz ya da püskürtme

şeklindeki ilacı, doğrudan akciğerlerine çeker ve ilaç kısa sürede kana karışır.

Page 75: İLAÇ NEDİR?

Solunum Yolu ile İlaç Uygulama: Gaz hâlinde olmayan ilaçların

verilmesi, Özel cihaz olmadığı durumlarda

(evde) kaynayan su buharı aracılığıyla,

Özel buhar cihazları ile, Gaz halinde olan ilaçların verilmesi,

şeklindedir.

Page 76: İLAÇ NEDİR?
Page 77: İLAÇ NEDİR?

Enjeksiyon Yolu ile İlaç Alınması

Deri içi, deri altı, kas içi, ven içi, arter içi, periton içi, spinal boşluğa ya da kemiğe ilaç

vermede, enjeksiyon kullanılır. Damar yolu, en hızlı ve etkili ilaç veriliş yoludur. İlaç,

doğrudan kan akımına katılarak, en kısa zamanda hedef organa ulaşmaktadır.

Emilim sırasında görülen ilaç kaybı, bu yöntemde söz konusu değildir. Bu yöntemle istenilen

miktar belirlenen zamanda hastaya uygulanabilmekte ve ilacın dozu da kontrol altında

tutulabilmektedir. Bu aynı zamanda en tehlikeli yöntemdir. Kalbin bir atımında tüm ilaç

istenilen organa ulaşmakta, bu da toksik reaksiyona neden olabilmektedir.

Page 78: İLAÇ NEDİR?

Kas içine ilaç verilişinde ilacın etkisi, damar içine uygulamaya göre çok daha yavaştır.

İlaç önce kastan emilir, daha sonra kana karışır. Bu sebeple damar içine göre, daha uzun

sürede etki eder. Kas içinden veya deri altı dokusundan ilaç verileceği zaman, kasta ve

periferik dokuda kan akımının yeterli olmasına dikkat edilir (şokta ve kalp durmasında

uygulanmaz). Bundan dolayı kas içine uygulama, yalnızca dolaşımı yeterli olan hastalarda

uygulanır.

Page 79: İLAÇ NEDİR?

İlaç deri altına, yağ tabakasına veya onun altındaki dokuya enjekte edilir. Deri altı

dokusuna sınırlı miktarlarda ( 2 ml’den az ) ve tahrişe neden olmayan ilaçlar enjekte edilir.

Bu uygulamada ilacın emilimi yavaştır; etki süresi damar içine uygulanan ilaçlara göre daha

uzundur. İlacın en etkin olduğu düzeye ulaşma süresi 30 dakikadır. Astım krizlerinde

epinefrin (adrenalin) deri altına uygulanır. Genelde ilaç, üst kolun dış tarafındaki dokuya

veya bacağın üst yarısına veya karın bölgesine uygulanır.

Page 80: İLAÇ NEDİR?

Mukoz Membran (Konjoktivita, Vajina, Üretra, Burun)

Mukoz membran yoluyla göz, kulak, burun, genitoüriner ve rektal yolla ilaç

verilebilir.

Page 81: İLAÇ NEDİR?

Rektal Yol ile İlaç Verilmesi Bazı durumlarda (Örnek: hasta

kusuyorsa bilinci kapalıysa kasılma nöbeti geçiriyorsa

vb.) ağız yoluyla ilaç vermek mümkün olmayabilir. Bu durumlarda rektal yol tercih edilir.

Rektal mukozadan emilim hızlıdır.

Page 82: İLAÇ NEDİR?

Rektuma ilaç, iki şekilde uygulanır: a) Sıvı olarak lavman şeklinde, b) Katı olarak suppozituar şeklinde

ilaç verilir.

Page 83: İLAÇ NEDİR?

Rektuma Suppozituar Koyma: Kullanılan suppozituarların eriyip akmaması

için alüminyum kağıt ile kaplandığı gibi bir kısmı da plastik kapsüller içindedir. Halk

arasında fitil olarak bilinen suppozituarlar, daha

çok bebeklerde analjezik-antipiretik amaçla kullanılır. Yaşlı ve yaşlı hastalarda konstipasyon

durumları için, dışkılamayı kolaylaştıran yumuşatıcı yağlardan (gliserin) yapılmış

suppozituarlar kullanılır.

Page 84: İLAÇ NEDİR?

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar: „« .lac verme ilkelerine dikkat edilmeli. „« Kullan.lmayan suppozituarlar,

erimemeleri icin buzdolab.nda saklanmal.. „« Suppozituar, anal kanal.

gececek .ekilde ileriye itilmeli. „« Bebeklerde ozellikle analjezik,

antiperetik etki icin suppozituar veriliyorsa

defekasyon uyar.s. yat...ncaya kadar, birkac dakika kalcalar.na a.a..ya do.ru

bas.nc uygulanmal.d.r.

Page 85: İLAÇ NEDİR?

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar: İlaç verme ilkelerine dikkat edilmeli. Kullanılmayan suppozituarlar,

erimemeleri için buzdolabında saklanmalı. Suppozituar, anal kanalı geçecek şekilde

ileriye itilmeli. Bebeklerde özellikle analjezik,

antiperetik etki için suppozituar veriliyorsa

defekasyon uyarısı yatışıncaya kadar, birkaç dakika kalçalarına aşağıya doğru

basınç uygulanmalıdır.

Page 86: İLAÇ NEDİR?

Vajen Yolu ile İlaç Verilmesi : Krem, vajinal tablet, ovül, köpük

veya jel gibi formülasyonlar halindeki ilaçlar, lokal

etkileri için vajinaya uygulanırlar.

Page 87: İLAÇ NEDİR?

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar; İlaç verme ilkelerine dikkat

edilmeli, Vajinada sfinkter olmadığından,

ilaç mümkün olduğu kadar ileriye itilmeli,

Uygulamadan sonra yaşlı ve yaşlı hasta hemen kalkmamalı,

Page 88: İLAÇ NEDİR?

İşlemin uygulanmasında, yaşlı ve yaşlı hastanın gizlilik duygusuna önem verilmeli,

. Hymeni perfore olmamış kimselerde, bu uygulama yapılmamalı,

. İlaç buzdolabında saklanılmalı, açılırken el değdirilmemeli,

. Ayrıca vajinal kremler (jell)'de vardır. Bunlar vajina içine sıkılır. Bu tedavi

şeklinde de aynı noktalara dikkat edilmelidir.

Page 89: İLAÇ NEDİR?

İşlemin uygulanmasında, yaşlı ve yaşlı hastanın gizlilik duygusuna önem

verilmeli, Hymeni perfore olmamış kimselerde, bu

uygulama yapılmamalı, İlaç buzdolabında saklanılmalı, açılırken

el değdirilmemeli, Ayrıca vajinal kremler (jell)'de vardır.

Bunlar vajina içine sıkılır. Bu tedavi şeklinde de aynı noktalara dikkat

edilmelidir.

Page 90: İLAÇ NEDİR?

Kulağa İlaç Verilmesi Kulak kirini (buşon) yumuşatmak

için ayrıca lokal anestezi sağlayarak ağrıyı

gidermede kulağa ilaç damlatılır. Bazı enfeksiyon durumlarında da antiseptik solüsyon

damlatılır.

Page 91: İLAÇ NEDİR?

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar: Damlalık ucu kırık, batıcı

olmamalı, Damla vücut ısısında olmalı, Damlalık kulağa fazla

sokulmamalı,

Page 92: İLAÇ NEDİR?

Damla doğrudan kulak yolunun ortasına damlatılmamalı, basınçlı verilmemeli,

. İlacın bozuk olmamasına dikkat edilmelidir.

Page 93: İLAÇ NEDİR?

Damla doğrudan kulak yolunun ortasına damlatılmamalı, basınçlı verilmemeli,

İlacın bozuk olmamasına dikkat edilmelidir.

Page 94: İLAÇ NEDİR?

Buruna İlaç Verilmesi Burun tıkanıklıklarında, akut rinitli

(nezleli) kişilerde buruna ilaç damlatılır.

Page 95: İLAÇ NEDİR?

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar „« Ya.l. ve ya.l. hastalar burun

ilaclar.n. genellikle kendileri damlatt.klar. icin

onlara bu uygulamalar o.retilmeli, „« .lac damlat.ld...nda d..ar.ya

akmamas. icin, bir sure damlat.ld... pozisyonda

kalmal.,

Page 96: İLAÇ NEDİR?

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Yaşlı ve yaşlı hastalar burun

ilaçlarını genellikle kendileri damlattıkları için

onlara bu uygulamalar öğretilmeli, İlaç damlatıldığında dışarıya

akmaması için, bir süre damlatıldığı pozisyonda

kalmalı,

Page 97: İLAÇ NEDİR?

Damlalığın ucu bozuk, kırık olmamalı, Burun konjestiyonlarını gideren ilaçlar,

bir süre kullanıldıklarında etkilerini kaybettiklerinden etkileri gözlenmeli, Damla damlatıldığı halde yaşlı ve yaşlı

hasta konjestiyondan şikayetçi ise ilaç tekrar damlatılır.

Page 98: İLAÇ NEDİR?

Göze İlaç Damlatma Göz hastalıklarının teşhisi amacıyla

(gözün incelenmesi için göz bebeğini büyültüp,

küçültmek) ve göz enfeksiyonlarında, ağrılarında göze ilaç damlatılır.

Page 99: İLAÇ NEDİR?

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar İlacın, ambalajın lastik kısmına gidip

yabancı maddeye temas ederek kirlenmemesine dikkat edilmeli,

Dışa taşan ilacın silinmesi esnasında, hem basınç yapılmamalı hem de spanç göz konjoktivasına değdirilmemeli,

İlacın uygulanmasında göz kapağı açılırken göz bebeği üzerine basınç yapılmamalı,

Page 100: İLAÇ NEDİR?

Normalde gözün dış katları, sklera, kornea epiteli, enfeksiyonlara dirençlidir.

Fakat travma sonucu, bakteriyel enfeksiyonlara karşı belirli bir duyarlılık

gösterebilir. Bunun için travmaya uğramış gözlerde, kullanılacak ilaçlarda

sterilliğe çok önem verilmeli, Bazı yaşlı ve yaşlı hastalarda, lokal göz

ilaçlarının uzun süre kullanılması komplikasyonlara neden olabileceğinden (kronik

konjoktivit, keratit gibi) hastada bu belirtiler gözlenmeli,

Page 101: İLAÇ NEDİR?
Page 102: İLAÇ NEDİR?
Page 103: İLAÇ NEDİR?
Page 104: İLAÇ NEDİR?
Page 105: İLAÇ NEDİR?
Page 106: İLAÇ NEDİR?
Page 107: İLAÇ NEDİR?
Page 108: İLAÇ NEDİR?
Page 109: İLAÇ NEDİR?
Page 110: İLAÇ NEDİR?
Page 111: İLAÇ NEDİR?
Page 112: İLAÇ NEDİR?
Page 113: İLAÇ NEDİR?
Page 114: İLAÇ NEDİR?
Page 115: İLAÇ NEDİR?
Page 116: İLAÇ NEDİR?
Page 117: İLAÇ NEDİR?
Page 118: İLAÇ NEDİR?
Page 119: İLAÇ NEDİR?
Page 120: İLAÇ NEDİR?
Page 121: İLAÇ NEDİR?
Page 122: İLAÇ NEDİR?