İçindekiler02Meslekî eğitim reformu ( sunuş)

04İş piyasasi ihtiyac analizi

06Meslek standartlarının gelistirilmesi

08Eğitim standartları

10Ulusal yeterlilik sisteminin kurulması

14Meslekî eğitim müfredatının yenilenmesi

18Hayat boyu öğrenme kavramının geliştirilmesi

20Kalite güvence sistemi

22Yöneticilerin eğitimi

24Eğiticilerin eğitimi

28Meslekî eğitimde sosyal ortaklık

30Pilot projeler

32Tanıtım faaliyetleri / Bilgilendirme seminerleri / Konferanslar

36Okullarımıza donanım desteği

38Meslekî egitim bilgi merkezleri

40Eşleştirme ve ortaklık çalışmaları ile diger yurtdışı çalışmalar

44Yerel düzeyde kapasite güçlendirme çalışmaları

Projenin Finansmanı:Avrupa Birliği

Proje Yararlanıcıları:Milli Eğitim Bakanlığı, MEKSA, TOBB, TUSIAD, TESK,

TİSK, TÜRK-İŞ, DİSK, HAK-İŞ,

Danışmanlık ve Teknik Hizmetler Konsorsiyumu:DHV Consultants-Konsorsiyum Lideri (NL)

CEC Cambridge Education Consultants (UK)Aurus Technical Collage (DK)

Helsinki Consulting Group (SF)Fontys International (NL)ABU Consult GmbH (DE)

R&R Bilimsel Teknik Hizmetler Ltd. (TR)Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (TR)

Üst Yönetim Ekibi:Salih ÇELİK, Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar YardımcısıMahmut TÜNCEL, MEB Projeler Koordinasyon Merkezi

BaşkanıAhmet SABANCI, MEB Projeler Koordinasyon Merkezi

Başkan Yardımcısı

Proje Ekibi:

Yönetim Ekibi:Reinhard ROLLA, Ekip LideriOsman YALÇIN, Eş Yönetici

Güngör ALAM, Kalite Güvencesi Eş UzmanıDoğaç GÜRSEL, Ekip Lideri Asistanı

İrem DURDAĞ, Proje AsistanıCengiz EROĞLU, Lojistik Destek

Mali ve İdari İşler Ekibi:Jens MORTENSEN, Uzman

Birgül KALE, Mali ve İdari İşler AsistanıGülnur YENİDOĞAN, Muhasebe Sorumlusu

Satın Alma Ekibi:Eike DOSE, Uzman

Özlem KAYA, Eş Uzman

İs Piyasası Ekibi:Jan de VOOGD, Uzman

Mustafa AKSOY, Eş Uzman

Eğitim ve Öğretim Ekibi:Lars WILHELMSSON, Uzman

Şennur ÇETİN, Eş Uzman

İletişim ve Bölgesel Çalışmalar:Dr. M. Rıdvan ÖZEL, Uzman

MEGEP ekibi olarak bütün okuyucularımızı, bütün paydaşlarımızı saygıyla selamlaya-rak bültenimize başlamak istiyoruz. Bu

bülten aracılığı ile, projemizi hedeflediklerinin çok üzerinde gerçekleşen çıktılar ile tamamlıyor olma-nın onuru ve mutluluğunu paylaşmaya çalışacağız sizlerle. Ama hemen şunu da belirtmeliyiz ki, bu mutluluk MEGEP markası altında yaptığımız ça-lışmaları bitiriyor olmanın üzüntüsünü ve paydaş-larımızdan bu anlamda ayrılıyor olmanın kaygısını taşıyan buruk bir mutluluk.

Nasıl buruk olmasın ki bu sevincimiz. Söz konu-su olan beş tam yıl.... 2003, 2004, 2005, 2006 ve 2007. Yüzlerce seminer/çalıştay, onlarca ulusal ve uluslararası konferans, sayısız toplantılar, verilen binlerce saat eğitim... Hedefler, vizyonlar, misyon-lar, kararlar, taslak belgeler, sunumlar, raporlar, elkitapları, politika belgeleri, strateji raporları ve daha birçok çalışma. Projemiz kendine özgü öyle bir iç dinamizm ve hız yakalamıştı ki, bazen biz

çalışanların dahi ayak uyduramadığı, yapılanların gerisinde kaldığı zamanlar yok değildi. Ve bütün bu ‘peşinden sürükleyen’ ve ‘alışkanlık yapan’ ça-lışmalardan sonra sizlere artık projemizin sonuna geldiğimizi duyurmak için yazıyoruz. İşte ‘sevinir-

ken üzüldüğümüzü’ ifade ederken bunları kaste-diyoruz.

Bu dinamizm ve üretkenlik nasıl gerçekleşti? MEGEP nasıl projelerden bir proje olmaktan kur-tuldu da; verimli, mümbit, çıktıları kullanılan, işaret ettiği sorunları çöze(bile)n çalışmalar yapan, kısa-ca söylecek olursak ‘işe yarayan’ bir proje haline nasıl geldi? Bu noktada 1 Eylül 2004 önemli bir tarihtir ve projemiz için bir dönüm noktası olduğu söylenebilir.

Bu tarih MEGEP’in tüm taraflarca sahiplenildiği ve yapılan çalışmaların içinde olunacağının ve des-tekleneceğinin teyit edildiği tarihti. Bu sahiplenme gerekliydi ve hayati öneme sahipti. Zira, çok genel olarak ifade edecek olursak, meslekî eğitimi her açıdan modernleştirmeyi ve iyileştirmeyi ve bunu yaparken de ekonominin ve iş piyasasının dina-miklerini gözetmeyi kendine ilke edinen MEGEP, sosyal paydaşları yaptığı çalışmalara da-hil etmeden, onların ihtiyaçlarına vurgu yapmadan ve doğrudan desteklerini almadan, yapmak iste-diklerini arzu ettiği seviyede ve kalitede gerçekleş-tirmesi mümkün değildi. İşte 1 Eylül 2004 tarihinde İstanbul’da düzenlenen bir basın toplantısı aracılı-ğı ile DİSK, HAKİŞ, TESK, TİSK, TOBB, TÜRKİŞ ve TÜSİAD’ın genel başkanları, Milli Eğitim Bakanı ile beraber yaptıkları toplantıda MEGEP projesinin doğrudan yararlanıcısı olduklarını ve çalışmalara her türlü katkıyı vermeye hazır olduklarını teyit et-tiler. Tabi bu önemliydi, ama şimdi beş yıl sonra daha da önemlisini söylememize izin verin: adı geçen bu sosyal ortaklarımız sözlerinin takipçisi oldular ve gerçekten de baştan sona bütün proje çalışmalarına destek verdiler.

Bu noktada Milli Eğitim Bakanlığımızın ilgili birim-lerinin desteği ve inanmışlığı olmadan da yapılan-ların tamamlanmış sayılamayacağını söylemek gerekir. Sayın bakanımızın, müsteşar ve müste-şar yardımcılarının, genel müdürlerimiz ve daire başkanlarımızın yönetim toplantılarından, çalışma gruplarına kadar verdikleri destek ve gösterdikleri katılım MEGEP’in tasarlandığı şekilde ilerlemesine yardımcı olmuştur.

Elinizdeki bu kapanış bülteninde temel faaliyet

Söz konusu olan beş tam yıl.... 2003, 2004, 2005, 2006 ve 2007. Yüzlerce seminer/ça-lıştay, onlarca ulusal ve uluslararası konferans, sayısız toplantılar, verilen binlerce saat eğitim... Hedefler, vizyonlar, misyonlar, kararlar, taslak belgeler, sunumlar, raporlar, elki-tapları, politika belgeleri, strateji raporları ve daha birçok çalışma. Projemiz kendine özgü öyle bir iç dinamizm ve hız yakalamıştı ki, bazen biz çalışanların dahi ayak uyduramadığı, yapılanların gerisinde kaldığı zamanlar yok değildi. Ve bütün bu ‘peşinden sürükleyen’ ve ‘alışkanlık yapan’ çalışmalardan sonra sizlere artık projemizin sonuna geldiğimizi duyur-mak için yazıyoruz.

Meslekî Eğitimde 2

Yeni Yaklaşımlaralanlarına dair ayrıntılı bilgi bulacaksınız. Öne çı-kan ve doğrudan meslekî eğitimde kullanılma fırsatı bulan çıktılarımıza kısaca atıf yapmak ge-rekirse: Kendisi başlı başına bir proje konusu ola-bilecek; binlerce işletme ile görüşülerek ve akabin-de uzman ekipler tarafından masa başı çalışması sonucu gerçekleştirilen iş piyasası ihtiyaç analizi çalışması ve bunlara dayanarak geliştirilen, revize edilen onlarca meslek standardı; 42 meslek alanı-na ve 197 dala ait geliştirilen eğitim standartları; modüler eğitim yaklaşımı doğrultusunda hazırla-nan çerçeve öğretim programları ve bu paralelde yazılan binlerce modül kitapçığı, proje ömrü içeri-sinde kademeli olarak uygulamaya geçmiş çıktıla-rımız arasındadır.

Yine büyük bir mutlulukla bildirmek isteriz ki ulusal meslekî yeterlilikler sisteminin kurulmasına yönelik yapılan çalışmalar, ilgili kanunun meclisten geç-mesi ve Meslekî Yeterlilik Kurumu’nun kurulması ile sonuçlanmıştır. Yine bu çerçevede hayat boyu öğrenmeye dair çalışmalar sürdürülmüş ve bu ko-nuda bir strateji belgesi ortaya konmuştur.

Altı çizilmesi gereken bir başka konu ise, MEGEP’in eğiticilere, eğitim yöneticilerine, bakanlık yöne-ticilerine, sosyal ortaklara, sektör temsilcilerine, kısaca meslekî eğitimin hemen hemen tüm et-ken paydaşlarına verdikleri eğitimlerdir. Yerinden yönetimden kalite güvence sistemine, eğitimin yönetiminden meslek standartı geliştirmeye, eği-tim modülü yazımından hayat boyu öğrenme yak-laşımına ve meslekî eğitimle ilgili daha pek çok konuda ulusal ve uluslararası uzmanlarca verilen eğitimlerin, meslekî eğitim reform çalışmalarının algılanması ve uygulanması konusunda kayda değer bir farkındalık ve nitelik artışına neden oldu-ğu inkar edilemez.

Projemiz ağırlıklı olarak eğitimin niteliğine yönelik çalışmalar yürütse de, pilot okullarımıza ve pilot projeler üzerinden sosyal ortaklara sağladığı do-

nanım desteğinden söz etmemek bir eksiklik olur-du. 145 pilot okulumuz ve 34 pilot proje üzerinden gerek çatı kuruluşu niteliğindeki gerekse yerel ni-telikteki sosyal ortaklarımız projemiz bütçesinden satın alınan meslekî eğitim ekipmanlarına sahip olmuşlardır. Pilot projeler ile yapılanlar sadece sa-tın alma çalışması ile sınırlı kalmamış, üyelerine, işsizlere, riskli gruplara verilen eğitimler ve çoğu durumda sağlanan sürdürülebilirlik çalışmaları ile yaratılan çarpan etkisi sayesinde çok büyük bir kitleye ulaşılmıştır.

Meslekî Yeterlilik Kurumu’nun kurulmasına sağla-nan destek örneğinde olduğu gibi, ülkemize ka-zandırılan bir başka ‘meslekî eğitim konsepti’ de Meslekî Eğitim Bilgi Merkez(ler)i yaklaşımıdır. Bu merkezler ile yapılmak istenenleri ayrıntılı şekilde bültenimizde bulabilirsiniz.

Evet... yukarıda özetlediğimiz konular elinizdeki bu kapanış bülteninin bütün içeriği değil. Bülten sayfaları boyunca MEGEP ‘te yapılan tüm çalış-maların bir özetini bulabileceksiniz. Ayrıca bülteni-mizi, proje çıktılarını özetlemenin yanısıra, bunlara nasıl ulaşılabileceğine dair bir yol haritası görevi de görecek şekilde de tasarladık. Umarız bu son yayınımız hedeflediğimiz bu amaca da hizmet eder ve proje çıktılarımıza bundan sonra da ulaşılmayı kolaylaştırır.

Son söz olarak, başta Milli Eğitim Bakanlığımız olmak üzere diğer sosyal ortaklarımız ve tüm pay-daşların, gerek MEGEP gibi Avrupa Birliği finans-manlı, gerekse ulusal ve uluslararası başka kay-naklardan/fonlardan yararlanarak meslekî eğitim çalışmalarına ara vermeyeceklerine olan ümidimizi ve inancımızı tekrarlamak istiyoruz.

Bütün paydaşlarımıza çok çok teşekkürler. Hoş-çakalın.

MEGEP Ekibi

3

Bu incelemede; istihdamdaki gelişmeler, boş kadrolara uygun personelin bulunması, ekonomik durumun iş yerleri tarafından algılanması, firmaların kapasite kullanım oranları, personelin beceri sorunları, çalışanların eğitimi ve meslekî eğitim ve öğretim mezunlarının değerlendirilmesi, çıraklar ve stajyerlere ilişkin konulara vurgular yapılmaktadır.

Etkili bir meslekî eğitim ve öğretim sistemi, iş piyasasının dinamik güçleriyle uyumuna ve hizmetinde bulunduğu kültüre olan say-

gısına dayanmaktadır. İş piyasası dinamikleri sa-nayinin ve ticaretin ihtiyaçlarına mevcut talepleri karşılamak için hali hazırda bulunan ve gelecek-teki taleplere yanıt vermek için eğitilmiş bireylerin varlığına dayanmaktadır.

Tüm bu bilgiler ışığında, iş piyasası alanında MEGEP, iş piyasası ihtiyaç çözümlemelerinin yapıl-masını ve sosyal ortaklar ile iş birliği içinde meslek standartlarının gözden geçirilmesini hedeflemiştir. Meslekî eğitim için tüm düzeylerde toplumsal or-

taklıkların kurulmasını ve Türkiye’de yaşam boyu öğrenme kavramının araştırılıp yaygınlaştırılmasını desteklemektedir. Bu alandaki yapılan çalışmaları-mızın temel amacı iş piyasası ile eğitim arasındaki iletişimi sağlamaktır.

İş piyasası ihtiyaç analizlerini, masa başı çalışma-ları, analizler, meslek standartlarının incelenmesi, toplumsal ortakların rollerinin belirlenmesi, uz-man toplantıları ve çalıştaylarının düzenlenmesi, yaygınlaştırma eğitimleri, Türk uzmanların AB’de yaptığı araştırmalar, incelemeler ve çalışma yön-temleri oluşturmaktadır.

İş piyasası analizlerinde, beceri ihtiyaçları analiz-leri, uygulamalı testlerle oluşturulan meslek stan-dartları, meslek danışmanlığı ve kariyer rehberliği

temel araçlardır.

2005 ve 2006 yıllarında yapılan yoğun çalışmalar sonucunda iki önemli Rapor kullanıma sunulmuş-tur: İş Piyasası ve Beceri İhtiyaç Analizi Raporu ve Türkiye’nin İş Piyasası Raporu.

İş Piyasası ve Beceri İhtiyaç Analiz Raporu hazır-lık çalışmalarına veri sağlama amacıyla İŞKUR ile birlikte 31 ilde 175 personel ile 2005 yılı Ağustos ve Eylül aylarında İş Gücü Piyasası Beceri İhti-yaç Analizi Anketi uygulanmıştır. 5651 işyerinden derlenen bilgilere dayalı olarak pilot bölge, pilot il, iktisadi faaliyet grupları ve meslekler ayrıntısında hesaplanan sonuçlar yaklaşık 60 tablo halinde kul-lanıma sunulmuştur.

İş Piyasası ve Beceri İhtiyaç Analizi Raporu’ nda 5651 işyeriyle (işletmeler, kamu kurumları, vb.) ya-pılan yüz yüze görüşmeleri temel alan incelemele-rin bulguları sunulmaktadır. Kapsama alınan iller, MEGEP kapsamındaki 30 il ve Çorum’dur. Bu in-celeme, yalnızca 10+ istihdamlı işyerlerini kapsa-maktadır. Bu rapor, MEGEP ile İŞKUR’un İşgücü Piyasası Bilgi Hizmetleri Dairesi Başkanlığı-İşgücü Piyasası Şube Müdürlüğü ortak çalışması sonu-cunda ortaya çıkmıştır. İncelemenin amacı, Milli Eğitim Bakanlığı, İŞKUR, MEGEP çerçevesinde katılımcı çevresi ve özellikle de sosyal taraf olan kurum ve kuruluşlar, bunların bölge kurumları, bir-likleri ve/veya üyeleri için iş gücü piyasası bilgileri-ni içeren analiz sonuçlarının sunulmasıdır.

Bu incelemede; istihdamdaki gelişmeler, boş kad-rolara uygun personelin bulunması, ekonomik du-rumun iş yerleri tarafından algılanması, firmaların kapasite kullanım oranları, personelin beceri so-runları, çalışanların eğitimi ve meslekî eğitim ve

İş Piyasası ileİŞ PİYASASI İHTİYAÇ ANALİZİ

4

öğretim mezunlarının değerlendirilmesi, çıraklar ve stajyerlere ilişkin konulara vurgular yapılmaktadır. Bu konulara, raporun çeşitli bölümlerinde değinil-miştir.

Raporda bölgesel ve il düzeyinde ayrıntılı eklerin yanı sıra, okurun belli sektörler; iller, meslekler vb. arasında ayrım yapmasına olanak sağlayan baş-ka tablolar da vardır. İş Piyasası ve Beceri İhti-yaç Analizi Raporu’na www.megep.meb.gov.tr ve www.iskur.gov.tr internet adreslerinden erişilebi-lir.

Türkiye’nin İş Piyasası Raporu, mevcut gelişmele-rin açıklığa kavuşturulması için, son 10 yılda Tür-kiye’ nin nüfus ve iş piyasasında meydana gelen gelişmeleri istatistiksel bilgilerlerle analiz etmekte-dir. Bu bilgiler daha sonra gelecekteki Türk eğitim sistemine ve iş piyasasına ilişkin bir vizyon geliştir-mek için kullanılacaktır.

Türkiye’nin İş Piyasası Raporu iş piyasası temel değişkenlerine ilişkin akımları sistematik bir bi-çimde sunmaya çalışan istatistiksel bir rapordur. Bu raporda kullanılan veri kaynaklarının çoğu Tür-kiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan is-tatistik ve araştırmalardan özellikle de “Hane Halkı İşgücü Anketinden”, sanayi istatistiklerinden ve 2000 yılı Nüfus Sayımından elde edilmiştir. Diğer istatistikler İŞ-KUR, MEB ve ÖSYM’den alınmıştır. Veriler yerel uzman tarafından toplanmış ve ana-liz edilmiştir. Rapor Millî Eğitim Bakanlığından ve sosyal ortaklardan uzmanların bulunduğu İş Piya-sası Çalışma Grubu tarafından derlenmiştir.

eğitim arasındaki iletişim

Türkiye’nin İş Piyasası Raporu’nda Türkiye’nin ekonomisine ilişkin genel rakamlar ulusal ve böl-gesel düzeyde sunulmaktadır. İl düzeyinde nüfus sayıları, nüfusun iş, yaş, cinsiyet ve eğitim düzey-lerine ilişkin bilgiler raporda tüm detayları ile yer almaktadır. Ayrıca mevcut Türk eğitim sistemine ait bilgiler verilmiş ve genç nüfusun eğitim tercih-lerindeki gelişmeler tanımlanmıştır. İş piyasasına ilişkin bilgiler, bölgesel düzeyde aktarılarak rapo-run yararlılığı arttırılmıştır. Aynı zamanda bölgesel düzeyde istihdam, iktisadi faaliyetler ve meslekler ayrıntıları ile raporda yer almıştır. İstihdamda arz ve talep arasındaki farklılıkları belirtilirken işsizlik, açık işler ve eksik istihdama ilişkin bilgiler de su-nulmaktadır.

Türkiye’nin İş Piyasası Raporu’na www.megep.meb.gov.tr ve www.iskur.gov.tr internet adresle-rinden erişilebilir.

5

Türkiye'de son yıllarda çalışanların iş değiş-tirme ve iş bulma yeteneği ile doğrudan il-gili olarak iş gücü hareketliliğinin artması, iş

gücü piyasasının şeffaflaşması, verimliliğinin ar-tırılması ve istihdam ile ilgili her türlü girişim öne çıkmaktadır. Çalışma hayatının istediği ve ihtiyaç duyduğu bireylerin niteliklerinin tanımlanmasında iş yaşamında geliştirilen ve benimsenen meslek standartları büyük önem taşımaktadır. Bu stan-dartlara uygun insan yetiştirilmesi ve istihdamının gerçekleştirilmesinde meslek standartlarının öne-mi ilgili çevrelerce kabul edilen bir gerçekliktir.

“Standart” Türkçe’ye İngiliz dilinden geçen bir kelimedir ve belli bir tipe göre yapılmış ya da ay-rılmış, belirli ölçülere uygun, yasaya, kullanıma uy-gun olan, örnek ya da temel alınabilen, tek biçim anlamlarına gelmektedir (TDK, 1983:1084). Fran-sızcadaki karşılığı ise “Norme” dir. Türkçede de zaman, zaman standart kelimesine eş anlam ola-rak “norm” kelimesi de kullanılmaktadır. Standart-laştırma ise, standartlaştırma eylemi, “birörnek-

lik” anlamına gelen yöntem ve kuralların tümünü kapsayan bir kavramdır. Ölçütleri önceden tespit edilmiş, tanımlamaları yapılmış, ölçü ve tanımla-malara uygunluk seviyeleri, hangi yöntem ve ku-rallara göre sınanacağı belirlenmiş her iş bir stan-dart konusu olarak ele alınabilmektedir. Standart “birörneklik” kavramı; yapılışta, anlayışta, sınama-da ve denemede birlik anlamına da gelmektedir. Uluslararası Standartlaştırma Örgütünün tanımına göre standartlaştırma “belirli bir faaliyetin, o fa-

aliyetle ilgili bulunan ve özellikle ekonominin ya-rarına, tüm tarafların katkı ve işbirlikleri ile belirli kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemi” olarak belirtilmektedir.

Meslek Standardı, herhangi bir meslek için gerek-li olan hem zihinsel hem de psikomotor becerileri içeren, mesleğin yürütülebilmesi için gerekli olan bilgi ve tutumlarla kullanılan araç - gereç ve ekip-manları belirleyen, ulusal sınav ve belgelendirme (Sertifikasyon) sistemi için geçerli ölçütler oluş-turan ve meslekî tanımlar ve sınıflama açısından uluslararası standartlar ile uyumunu sağlama iş-lemleri olarak tanımlanmaktadır. Ulusal düzeyde geçerli bir meslek standardının tüm ülke sathında genel kabul görmesi, ancak ilgili tüm tarafların onayladığı ve üçlü yapı olarak adlandırılan “Devlet, İşçi ve İşveren” kesimlerinin işbirliği ve uzlaşma-sıyla hazırlanmış olmasına bağlıdır. İlgili tarafların tüm kesimlerinin karşılıklı uzlaşmasıyla hazırlanan meslek standartları, temsil ettikleri toplum kesim-leri için de büyük faydalar sağlamaktadır. Meslek standartlarının sağladığı faydalar aşağıdaki gibi sıralanabilir.

İşverenler için:• İşgörenin verimliliğini ve performansını artırmaktadır.• İşgören bulma, seçme ve eğitim maliyetlerini azaltmaktadır.• Uzun vadeli işgücü sürekliliğini ve elde tutulmasını sağlamaktadır.• Kolay ulaşılabilir ve uygulamaya elverişli öğretim bilgi ve malzemelerini sağlamaktadır.• İşverenin, işgören performansındaki beklentilerini ortaya koymaktadır.• İşgörenin çalıştığı alandaki yükselme olanaklarını göz önüne sermektedir.• İşgörenin becerilerini sürekli olarak artırması konusunda motive etmektedir.

İşgörenler için:• Çalıştığı alandaki olası başarıların, neler olduğunu anlamasını sağlar.• Bilgi ve becerilerinin düzeyini sınamasına olanak verir.• İşbaşındaki performansını belgeler.• Başka işlerde de kullanabileceği becerileri geliştirir.• Almış olduğu eğitim ve öğretimin yeterliliğini ve etkinliğini onaylar.

MEGEP kapsamında yapılan meslek standartları çalışmalarının temeli Türkiye genelin-de düzenlenen 86.000 “işletme anketi” ne dayanarak geliştirilen“meslek profilleri”ne dayanmaktadır. Anketler, MEGEP Eğitim Bileşeni EARGED Ulusal Öğretim Programı Geliştirme Grubu ve İş Piyasası Bileşeni için çalışan İş Analizi Grubu işbirliği ile gerçek-leştirilmiştir.

MESLEK STANDARTLARININ GELİŞTİRİLMESİ

Meslek Standartları, temsil ettikleri

6

• Yaşam boyu öğrenme ve beceri geliştirmeyi kendisine hedef olarak benimsemesini sağlar.• Çalıştığı kuruluşun ve iş arkadaşları grubunun verimli bir üyesi haline gelmesini sağlar.

Devlet (Eğitimciler) için:• İşbaşında hangi becerilerin gerekli olduğunu belirler.• Eğitim programlarıyla iş yaşamının talepleri arasındaki uyumu sağlar.• Kariyer planlamasında ve seçimlerde uygun ve doğru bilgilerin verilmesini sağlar.• İstihdam edilebilir becerilerin tanımlanmasını sağlar.• Meslekî eğitim ve diğer eğitim kurumlarının endüstri kuruluşları arasındaki işbirliğinin artışını sağlar.• Çalışanların ve öğrencilerin gereksinimlerine tam olarak karşılık veren eğitim ve öğretim programlarının hazırlanmasını sağlar. Avrupa Birliği ülkelerinde meslek standardı hazır-lama ve meslek sınıflandırma sistemi kurma çalış-maları 1940’lı yılların sonlarına doğru başlamıştır. Türkiye’de ise meslek standartları çalışmaları 1989 yılında Beşeri Kaynakları Geliştirme (BE-KA) Projesi ile başlamıştır. Sonraki aşamada 1993-2000 yılları arasında Meslek Standartları Komisyo-

nu vasıtasıyla 250 mesleğe ilişkin standart ve soru bankasının geliştirilmesi çalışması yer almıştır. Türkiye'nin meslek standardı geliştirmedeki serü-veni MEGEP ile devam etmiş ve Meslek Yeterlilik Kurumunun kurulmasıyla, kurumun kuruluş kanu-nu gereği meslek standardı geliştirilmesi, sınav ve belgelendirme ile ilgili işlerin tek elden idaresinin ve sistemin işlerlik kazanmasının önü açılmıştır.

Meslek standartlarının geliştirilmesi çalışmasında esnek, sağlam, iş piyasası ihtiyaçlarına yönelik, kalite yönetimi açısından kontrol edilebilir, bilgileri aktarabilen, tamamı ile şeffaf, yaşam boyu öğren-meyi destekleyen canlı bir eğitim yapısı oluşturmak amaçlanmaktadır. Meslek standartlarının geliş-

tirilmesi çalışmasında MEGEP Ekibi ve Milli Eği-tim Bakanlığı, Çalışma Bakanlığı, meslek odaları, sendikalar, ticaret odaları gibi toplumsal ortaklar, meslekî eğitim sektörü ve okullar yer almıştır.

Proje kapsamında yapılan meslek standartla-rı çalışmalarının temeli Türkiye genelinde dü-zenlenen 86.000 “işletme anketi” ne dayanarak geliştirilen“meslek profilleri”ne dayanmaktadır. Anketler, MEGEP Eğitim Bileşeni EARGED Ulusal Öğretim Programı Geliştirme Grubu ve İş Piyasa-sı Bileşeni için çalışan İş Analizi Grubu işbirliği ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya sosyal ortaklar, yer-li ve yabancı uzmanlar destek sağlamışlardır. Bu çalışma sonucu 167 mesleğin profili elde edilmiş aynı zamanda mesleklerin seviyelendirilmesinde kullanılabilecek metotlar geliştirilmiştir.

2004–2005 ve 2006 yıllarında yapılan alan çalış-maları sonucu elde edilen 576 mesleğin analizleri Proje kapsamında geliştirilen meslek standardı formatına yerleştirilerek ilk meslek standartları elde edilmiştir. Sonraki aşamada ise Türkiye'de yapıl-mış önceki çalışmalar da dikkate alınarak meslek standardı geliştirme faaliyetlerine başlanmıştır. Yerli ve yabancı uzmanların desteğinde iş analizi ve meslek standartları geliştirme grubu tarafından 2006 ve 2007 yılları içinde 65 adet mesleğin son taslak meslek standartları oluşturulmuş ve baskısı yapılarak ilgili taraflara dağıtılmıştır. Aynı zamanda geliştirilen meslek standartları www.megep.meb.gov.tr internet adresinde yayınlanmaktadır.

Proje kapsamında meslek standartları geliştirilme-si yönünde bir uzmanlık kapasitesi oluşmasının sağlamasının ardından, sektör temsilcilerinin bu alandaki uzmanlıklarını geliştirmeleri için çalışma-lara başlanmıştır. Bu amaçla İTKİB(İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri), İNTES(Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası), ANKESOB (Ankara Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği), SEİS (Türkiye Sağlık Endüstrisi İşverenleri Sendikası), UND (Uluslararası Nakliyeciler Birliği), YESİAD (Yemek Sanayicileri İşadamları Derneği) gibi sek-tör temsilcileri ile meslek standardı geliştirme ça-lışmaları yapılmıştır.

toplum kesimleri için de büyük fayda sağlar

7

Meslekî eğitim için öğretmen yetiştiren ku-rumlarda, öğretmenin güncel bilgiler ile donatılması sağlanamamaktaydı. Bunun-

la beraber öğretmenlerin eğitimde kaldıkça güncel teknoloji ve endüstriden uzak kalma riskleri doğ-maktaydı. Bu sorunun çözümü için eğitim kurum-larında tamamlayıcı hizmetlere ihtiyaç vardı. Yeni meslek standartları ve bunlara dayalı ulusal ve uluslararası düzeyde yeni eğitim standartları oluş-turulmalıydı.

Tüm bu saptamalar ışığı altında MEGEP kapsa-mında “Eğitim Standartları” çalışmaları gerçekleş-tirilmiştir. Eğitim standartlarını geliştirme çalışma-sının temel amacı var olan ulusal düzenlemelerin uluslararası bağlamda uyum yeteneklerini arttır-mak ve anlaşılabilir olmasını sağlamaktır.

Çalışmanın gerçekleştirilmesi için meslekî eğitim sisteminden ve sosyal ortaklardan katılım ile özel bir “Eğitim Standartları Çalışma Grubu” oluşturul-muştur.

“Meslekî Eğitim Yeterlikleri” uluslararası, ulusal, bölgesel ve yerel şartlara cevap vermeli-dir. Meslekî eğitim kurumları ve programları uluslararası kalitede olmalıdır. Hem yurt için-deki öğrencileri tutmalı hem de diğer ülkelerden öğrencileri çekebilmelidir.

EĞİTİM STANDARTLARI

Çalışma çerçevesinde, meslekî eğitim için eğitim standartları oluşturmada ortak temelin kullanılabil-mesi amacıyla mevcut sistemler arasından gerekli seçim yapılmıştır. Bunun sonucunda sistem için eğitim standartları oluşturmada bir genel çerçeve çizilmiştir. Oluşturulan çerçevede ulusal yeterli-lik sistemi ortaya çıkarılmış ve sosyal ortakların, meslek dallarının ve Meslek Standartları Komis-yonunun bulunduğu bir konferansta sunulmuştur. Analizler sonucunda her meslek dalı için temel bir ulusal sınıflandırma sistemi kabul edilmiş ve mes-lek standartlarının eğitim standartlarına dönüştü-rüldüğü bir ortam oluşturulmuştur.

Çalışma grubunun, yeterlikler ve öğretim prog-ramları ile ilgili tüm ürünleri, tüm öğretim programı geliştirme ürünlerinin merkez yönetimi olan EARGED ile paylaşılmıştır.

Ulusal ve uluslararası düzeyde

98

yeni eğitim standartları

EĞİTİM STANDARDI KOD

98

Geçtiğimiz yüzyılda Türkiye modern ve laik yapısı ile uluslararası platformda yerini al-mıştır. Birleşmiş Milletler ve NATO gibi ör-

gütlerin daimi üyeliğine girmiş ve ulusal kurumları, uluslararası alanlarda uzmanlaşmıştır. Yaşadığımız yüzyılda Türkiye, Avrupa Birliği üyesi olmak yolun-da büyük mesafeler kat etmiştir. Avrupalı komşu-ları ile karşılaştırıldığında sahip olduğu büyük genç nüfusunun geliştirilmiş meslekî ve teknik eğitimi Türkiye'ye dünya ekonomisi içerisinde önemli bir avantaj sağlayacaktır.

Ancak, ülkemizde bireylerin meslekî yeterliliklerini, ulusal ve uluslararası düzeyde belirleyen meslek standartları, sınav ve belgelendirme sistemi bulun-mamaktadır. Ulusal meslek standartlarının ve bu doğrultuda oluşturulması gereken eğitim standart-larının olmaması, meslekî ve teknik eğitim prog-ramlarının iş piyasası aktörlerinin katılımı olmadan eğitim veren kurumlarca hazırlanmasına neden ol-maktadır. Bu programlara göre meslekî ve teknik eğitim alan bireyler, iş piyasasının istediği nitelikle-ri kazanamamaktadır.

Örgün ve yaygın meslekî ve teknik eğitim veren okullardan mezun olanlara verilen diploma veya

belgeler, kişilerin sahip oldukları bilgi ve beceri-leri yeterince ve güvenilir biçimde yansıtmamak-ta, çoğu zaman bir kurumun verdiği belge diğer kurum tarafından kabul edilmemektedir. Herhangi bir eğitim almadan, çalışarak beceri edinen kişi-lerin büyük bir bölümü sahip oldukları becerilerini belgelendirme imkânı bulamamaktadır. Bu durum, işgücünün meslekî yeterliliğinin objektif olarak de-ğerlendirilmesini engellemekte, en basit ifadeyle işsizlerin iş bulmasına, işverenlerin de aradığı işçi-yi temin etmelerine imkân vermemektedir. Ayrıca, akredite edilmiş meslekî yeterlilik belgeleri olmadı-ğı için işgücünün yurt dışında istihdam edilmesin-de çok büyük güçlüklerle karşılaşılmaktadır.

Bu sorunlara çözüm oluşturması amacıyla Avrupa Yeterlilik Çerçevesi kapsamında AB ülkelerinde ol-duğu gibi ülkemizde de özerk bir Kuruma ihtiyaç doğmuştur.

Meslekî ve teknik eğitimin güçlendirilmesi Türkiye’nin ana stratejilerinden biridir. Bu konu-daki ulusal mevzuatlar, uluslararası mevzuatlar ile uyumu sağlanması için:• Meslekî ve Teknik yeterliliğinin uluslararası boyutta şeffaflılığının sağlanması,• Meslekî ve Teknik yeterliliğinin uluslararası, ulusal, bölgesel ve yerel alanlarda ihtiyacı karşılayabilmesi• Meslekî ve Teknik eğitim ve öğrenim kurumlarının program kalitesi öğrenciyi yurtiçinde tutmak ve yurtdışındaki öğrencilerin de yurtiçine çekebilme sahip olması gerekmektedir.

Meslekî ve Teknik eğitimin güçlendirilmesi stratejisi kapsamında MEGEP, “Avrupa Yeterlilik Çerçevesi-AYÇ” kapsamında, “Ulusal Yeterlilik Çerçevesi” ni oluşturması ve Ulusal Yeterlilik Sistemi’nin kurul-ması için çalışmalarını tamamlamıştır.

Yeterlilik, bireyin öğrenmesinin belirli bir bilgi, be-ceri ve kapsamlı yetkinlik standartlarına ulaştığı yetkili bir makam tarafından belirlendiğinde ka-zanılır. Öğrenme çıktılarının standardı, bir değer-lendirme süreci veya bir dersin başarıyla tamam-lanması aracılığı ile doğrulanır. Yeterliliğe yönelik öğrenme ve değerlendirme, çalışma programı ve/veya işyeri deneyimleri ile gerçekleşebilir. Yeterlilik, iş piyasasında ve ileri seviyeli eğitim ve öğretimde değerin resmi olarak tanınmasını sağlar. Yeterlilik

Yeterlilik, bireyin öğrenmesinin belirli bir bilgi, beceri ve kapsamlı yetkinlik standartla-rına ulaştığı yetkili bir makam tarafından belirlendiğinde kazanılır. Öğrenme çıktılarının standardı, bir değerlendirme süreci veya bir dersin başarıyla tamamlanması aracılığı ile doğrulanır.

ULUSAL YETERLİLİK SİSTEMİNİN KURULMASI

Şeffaf, tüm alanlarda ihtiyacı

10

bir mesleğin uygulanması için yasal yetkilendirme şeklinde olabilir.

Bu kapsamda amaç meslekî ve teknik eğitimde yeterlilik sahibi olan, değerlendiren, sertifikalandı-ran eğitici kadrolarının oluşturulmasıdır.

Bu amaca ulaşmak için yapılan yoğun çalışmalar ile:• Ulusal Yeterlilik Sistemi kurumsal bir yapıya ka vuşacak, • Oluşturulan kanuni çatı ile Ulusal Yeterlilik Sis teminin sürekliliği sağlanacaktır.

karşılayabilen, kalite eğitimi

11

Şeffaf, tüm alanlarda ihtiyacı

Ulusal Yeterlilik Sistemi Çalışma Grubu’ nun baş-langıç raporunu hazırlamasından sonra Ulusal Yeterlilik Sistemi Politika Grubu oluşturulmuştur. Paolitika Grubunun yaptığı çalışmalar sonucun-da Türkiye'nin ihtiyacı olan ve arzulanan Ulusal Yeterlilik şartları belirlenmiştir. Toplumsal ortaklar ve iş piyasası ile birçok toplantılar düzenlenmiştir. Birçok farklı görüşlerin içerisinden ortak paydalar doğrultusunda kararlara varılmıştır. 2004 yılında kurulan danışma kurulunun hedeflediği konular aşağıdaki gibi özetlenebilir.

• Sistemin amaç ve hedefleri• Yeterlilik modeli• Değerlendirme ve sertifikalandırma• Kurumların akreditasyonu• Ulusal Yeterlilik Sistemi’ nin devlet tarafından özümsenmesi• Kanunlaşma

Politika Grubu, toplumsal ortaklar, iş piyasası, eğitim sektörü ve diğer strateji grupları ile yapılan birçok uluslararası ve ulusal toplantılar sonucunda

12

karşılayabilen, kalite eğitimi

Ulusal Yeterlilik Sistemi' nin anahtar işlevleri belir-lenmiştir:• Meslek standartlarının geliştirilmesi ve yayınlan ması (sürekli inceleme ve güncellemeyi içeren)• Bu standartlara dayanan yeterliklilerin geliştirilmesi (gerek meslekî gerekse de genel meslekî)• Özel bir yeterliliğin verilmesi için gerekli standartları karşılayıp karşılayamadığını belirlemek amacıyla adayların değerlendirilmesi • Özel bir yeterliliğin verilmesi için gerekli standartlara sahip adaylara sertifikalar verilmesi

• Adaylara sertifika veren kurul ve kuruluşların akreditasyonu • Yeterlilik verilmesini amaçlayan programlar su- nan kuruluşların akreditasyonu• Adayların değerlendirmesini yapan personelin akreditasyonu

TBMM AB Uyum Yasaları Çerçevesinde 21 Eylül 2006 tarihinde "MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU KANUNU" MYKK ‘ yı kabul etmiştir. Kanun 7 Ekim 2006 Cumartesi Günü Resmi Gazete’ de Yayımla-narak yürürlüğe girmesi ile Türkiye'nin geleceğine ışık tutan bu önemli projenin hedeflerine teker, te-ker ulaşılmaya başlamıştır.

13

Meslekî Eğitim Müfredatlarının Yenilenmesi çalışması üç ana alan çerçevesinde ger-çekleştirilmiştir: Yeni müfredatın ve eğitim

materyallerinin geliştirilmesi, genel ve meslekî eği-tim arasında bağlantıları oluşturmak, öğretmenin ve öğrenmenin rollerini belirlemek.

Projenin başlangıcı 2002 yılında, lise eğitimi üç yıldan oluşmaktaydı. Sadece Anadolu liselerinde bir yıllık dil eğitimi ile bu süre dört yıla ulaşıyordu. Proje başlangıcında yapılan analizler sonucunda, meslekî eğitim müfredatı eğitim yöntemlerinden çok idari fonksiyonları içerdiği anlaşılmıştı. Çoğu alanlarda müfredat eğitim hedeflerinden uzaktı. Öğrenim başlıkları öğrenme seviyeleri göz ardı edilerek belirlenmişti. Öğrenci yerine öğretmen merkezli bir öğrenim sistemi müfredata hakimdi ve müfredat yeterlilik endişesini taşımamaktaydı. Müfredatta modüler bir yaklaşım olmadığı gibi öğ-rencinin derslerine destek olabilecek yan kitaplara veya bilgilere ulaşabilmesi de mümkün değildi.Meslekî Eğitim Müfredatının Yenilenmesi çalışma-

sı MEGEP kapsamında uygulamaya konulmuştur. Çalışma grubunun yaptığı analizler sonucunda eğitim kalitesinin yükseltilmesi hedeflerine modü-ler ve yeterlilik temellerine dayanan bir müfredat ile ulaşılabileceği sonucuna varılmıştır. Bu sonuç ışığında iki ana çalışma grubunu oluşturulmuştur:

Öğrenci Merkezli

Ulusal Müfredat Karar Grubu ve Ulusal Müfredat Geliştirme Grubu. Ulusal Müfredat Karar Grubu Avrupa Birliği ve yerel uzmanlarla yaptığı çalışma-lar ile müfredatın çatısını oluşturmuş, Geliştirme Grubu ise her hangi bir Avrupa sisteminin doğru-dan uygulanması yerine Türkiye şartlarına uygun müfredatın geliştirilmesi görüşü ile çalışmalarına başlamıştır.

Çalışmanın gelişimi süresinde lise eğitiminin dört yıla çıkarılması kararlaştırılmış ve bu karar 40 genel 105 Meslekî ve Teknik okulda pilot olarak uygula-maya alınmıştır. Bu uygulama ile müfredatın yenile-mesi çalışmaları için bilgi geri dönüşümleri dikkat-le toplanmış ve değerlendirilmiştir. Müfredatla ilgili olan eğitim modülleri en kısa sürede geliştirilip, hazırlanarak kullanıma açılmıştır. Modüllerin hazır-lanmasında yeterliliği en yüksek olan eğitmenlere görev verilmiş ve görev alan tüm eğitmenler modül hazırlama konusunda eğitilmişlerdir.

Tüm bu çalışmaların amacı "Öğrenci Merkezli" eğitim sisteminin oluşturulmasıdır. Bu amaç doğ-rultusunda müfredatın doğru kullanımı eğitimleri, modül yazarlarının eğitimi, eğiticilerin eğitimi dahil olmak üzere öğretme ve öğrenme alanlarında rol-ler ve sorumluluklar net olarak belirlenmiştir.

Müfredatın yenilenmesi çalışması 42 alan ve 197 dal çerçevesinde yürütülmüştür. Meslekî Eğitim Müfredatının Yenilenmesi çalışması kapsamında çalışma gruplarının eğitimi, müfredat geliştirici-lerinin eğitimi, müfredatın yenilenmesi, tashihi ve kalite/yeterlilik kontrollerinin yapılması modül ya-zarlarının eğitimi, modüllerin hazırlanması, tashihi ve kalite/yeterlilik kontrollerinin yapılması çalışma-ları sonuçlandırılmıştır. Teknik konu öğretmenleri, Türkçe dilbilgisi öğretmenleri, grafik tasarımcıları, değerlendirme uzmanları, akademisyenler ve ilgili sektör pratisyenleri için müfredatı yenileme konu-sunda 133 aktivite gerçekleştirilmiştir.

2003 yılından beri yapılan tüm çalışmalar sonu-cunda,• Müfredat geliştiricileri için el kitabı• Modüler ve yeterlilik zemininde 42 alan ve 197 dalı kapsayan Meslekî ve Teknik Eğitim müfredatı • Müfredat kapsamında 530 sertifika programı

Müfredatın yenilenmesi çalışması 42 alan ve 197 dal çerçevesinde yürütülmüştür. Meslekî Eğitim Müfredatının Yenilenmesi çalışması kapsamında çalışma gruplarının eğitimi, müf-redat geliştiricilerinin eğitimi, müfredatın yenilenmesi, tashihi ve kalite/yeterlilik kontrolle-rinin yapılması modül yazarlarının eğitimi, modüllerin hazırlanması, tashihi ve kalite/yeter-lilik kontrollerinin yapılması çalışmaları sonuçlandırılmıştır.

MESLEKî EĞİTİM MÜFREDATININ YENİLENMESİ

1514

eğitim sistemi

• Müfredatı destekleyen 5662 eğitim modülü• Müfredatın uygulanması için gerekli tüm ekipman hazırlanmıştır.

Yapılan tüm çalışmalar sonucunda projenin hedef-

lerine teker, teker ulaşılmıştır. Hazırlanan müfredat ve modüler yapı şu anda Avrupa Birliği devletleri-nin birçoğunda uygulananların standartlarının çok üzerindedir.Yani müfredat ve modüller sayesinde, okullar ve

1514

OKUL YAPISI VE PROGRAM GEÇİŞİ

Öğrenci Merkezlisosyal ortaklar arasında ilişkiler gelişmiştir.Sosyal ortakların programın oluşturulmasının yanı sıra uygulamasında da rolleri artmıştır.

Öğretmenlerin ifadelerine göre projenin başarısı;• Öğrencilerin bilgi ve iletişim teknolojilerini daha fazla kullanmaları• Pratik egzersizlerine daha fazla zaman ayırmaları• Yavaş öğrenen öğrenciler için modüllerin desteği

• İş piyasasında geçerli ve kullanılan güncel modüllerin eğitimde kullanılması• Öğretim ve egzersiz materyallerinin artması• Öğrencinin yeteneklerinin farkına varması• Öğrencide olumlu gelişimlerin izlenmesi gibi saptamalarla anlatılmaktadır.

Öğrenciler ise;• İş piyasasından daha fazla haberdar olabilmeleri• Grup çalışması yapabilme yeteneklerinin artması

1716

eğitim sistemi• Modüllerin tek başına çalışabilme imkanı sağlaması• Yeteneklerinin gelişimi• Öğrenme isteklerinin artması• İş piyasasına daha yatkın olabilmeleri• Kendi fikirlerini ortaya koyabilmeleri• Sorun çözebilme yeteneklerine sahip olmalarıgibi kazandıkları özellikler ile projenin yararlılığını ifade etmektedirler. Öğrencilerin aileleri çocukları-

nın başarı oranlarının yükseldiğini izlediklerini be-lirtmektedirler.

Meslekî Eğitim Müfredatının Yenilenmesi çalışması ile MEGEP'in "Eğitimde Yeni Yaklaşım” hedefine tamamıyla ulaşılmıştır. Bu yeni yaklaşım öğrencide ve hatta ailesinde olumlu gelişmeler sağlamıştır. MEGEP'in bu reform niteliğindeki büyük atılımı sa-dece okullarımızda değil tüm toplumsal alanlarda olumlu sonuçları kısa zamanda izlenebilecektir.

1716

Öğrenme sadece okullarda değil, hayatın diğer alanlarında da, örneğin, çalışma sırasın-da ya da toplumsal, siyasal, kültürel ve eğlence hayatında da gerçekleştiği için hayat boyu öğrenme hayat boyudur ve hayatın her alanına yayılmıştır.

HAYAT BOYU ÖĞRENME KAVRAMININ GELİŞTİRİLMESİ

Yeni beceriler edinmek, sosyal dışlanma ile

Hayat boyu öğrenme, kişisel, toplumsal, sosyal ve/veya istihdama yönelik bir pers-pektif ile bilgilerin, becerilerin ve yetkinlik-

lerin geliştirilmesi amacıyla, hayat boyunca ger-çekleştirilen tüm öğrenme faaliyetleridir. Hayat boyu öğrenme örgün eğitim, yaygın eğitim ve gayrı resmi eğitim alanlarını kapsamaktadır. Yaş, sosyo-ekonomik statü ya da eğitim seviyesi bakımından herhangi bir kısıtlaması yoktur.

Öğrenme sadece okullarda değil, hayatın diğer alanlarında da, örneğin, çalışma sırasında ya da toplumsal, siyasal, kültürel ve eğlence hayatında da gerçekleştiği için hayat boyu öğrenme hayat boyudur ve hayatın her alanına yayılmıştır.

Hayat boyu öğrenme düşüncesi 40 yıl önce UNESCO tarafından geliştirilmiştir. Avrupa Kon-seyi 2000 yılında Lizbon Stratejisini başlattığında somut eğitim politikaları biçiminde ilk kez uygula-maya geçmiştir.

Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan Hayat Boyu Öğrenme Bildirgesi altı anahtar mesaj içer-mektedir: 1. Herkes için yeni becerilerin elde edilmesinin, sosyal dışlanma ile savaşmanın ve etkin vatandaşlığı desteklemek için öğrenmenin, evrensel ve sürekli erişimin garanti edilmesi. 2. İnsan kaynaklarına daha fazla yatırımın

ve öğrenmeye yapılan para, zaman yatırımı seviyesinin gözle görülür biçimde arttırılması. 3. Hayat boyu ve hayatın her alanına yayılmış öğrenme sürekliliği için etkin öğretme ve öğrenme yöntemleri ile çevre ve şartların geliştirilmesi. 4. Öğrenmeye değer verilmesi, öğrenmenin, katılımın ve sonuçların, özellikle yaygın eğitimin anlaşılma ve takdir edilme yollarının önemli biçimde iyileştirilmesi. 5. Herkesin Avrupa genelinde ve hayatları boyunca öğrenme fırsatlarına ilişkin iyi kalitede bilgilere ve tavsiyelere kolayca erişebilmesinin sağlanması. 6. Öğrenmenin eve daha yakın hale getirilmesi. Hayat boyu öğrenme fırsatlarının öğrencilere kendi toplumlarında ve bilgi ve iletişim teknolojilerine dayalı tesislerce desteklenen biçimde mümkün olduğunca yakından sağlanması.

“Hayat Boyu Öğrenme” 2004 yılında meslekî geli-şim çerçevesinde MEGEP tarafından uygulamaya alınmıştır. Sosyal ortaklar ile oluşturulan çalışma grubunun yoğun çalışmaları ile üç ana maddeden oluşan bir çalışma planı oluşturulmuştur.

• Hayat boyu öğrenme politika belgesinin hazırlanması• Hayat Boyu öğrenme strateji belgesinin hazırlanması• Seminerler, konferanslar ve çalışma gezileri ile kapasitenin arttırılması

Politika belgesi taslağının oluşturulması çalışma-ları 2005-2006 yılında tamamlanmıştır. Çalışmalar AB uzmanları ve yerel uzmanlar tarafından gerçek-leşmiştir. Uluslararası ve yerel kaynaklı belgeler, li-teratür, istatistikler ve hayat boyu öğrenmeye iliş-kin diğer kaynaklar incelenip, analiz edilerek taslak çalışmaları yürütülmüştür. Politika belgesinde ele alınacak konular ve hayat boyu öğrenme konu-sunda Türkiye önceliklerinin belirlenmesi amacıyla paydaşlara, uzmanlar tarafından anket uygulan-mıştır. Hazırlanan Politika Belgesi hayat boyu öğ-renmenin Türkiye için anlamı ve önemi hakkında-dır. Amaç, hayat boyu öğrenmenin Türkiye’deki mevcut rolünü değerlendirmek ve hayat boyu öğrenme politikalarının nasıl geliştirileceği konu-sunda paydaş kurumlardaki politika yapıcıları için tavsiyelerde bulunmaktır.

1918

başa çıkmak ve etkin vatandaşlığı desteklemek

Politika Belgesi:

• Hayat Boyu Öğrenme kavramı ve Avrupa'daki Hayat Boyu Öğrenme Sistemleri• Türkiye’de Hayat Boyu Öğrenme• Hayat Boyu Öğrenme kavramının uygulanması ve başarı şansının değerlendirilmesi

ana başlıkları altında tamamlanmıştır. Ayrıca belge Türkiye’nin konu kapsamında şu anki durumunu da ortaya çıkarmaktadır. Kamu paydaşlarını ve özel sektörü kapsayan geniş bir alan içerisinde konu ile ilgili saptanan önemli sorunlar ve gelecek için öneriler, belgenin başlıkları arasında bulun-maktadır.

2006-2007 döneminde politika belgesinin devamı olarak tanımlanan “Strateji Belgesi” hazırlanmıştır. Strateji belgesi• Paydaşların gelecekteki aktivitelerindeki strate-jik hedeflerine• MEGEP’in sağladığı kazançların özellikle, meslekî gelişim ve iş gücü eğitimleri alanlarında, sürekliliğinin sağlanmasına dikkat çekmektedir. Strateji belgesi sadece MEGEP hedeflerini de-ğil aynı zamanda Türkiye’nin meslekî eğitim sek-törünü de kapsamaktadır. Belgede Türkiye Hayat Boyu Öğrenme politikaları için 8 hedef önerilmiş-tir.

• Hayat Boyu Öğrenme sisteminin ve alt yapısının güçlendirilmesi• Hayat Boyu Öğrenme için gerekli finansal kaynakların arttırılması• İzleme ve karar verme için veri toplama• Öğrenme kültürünün oluşturulması, öğrenenler için bilgi, öneri ve rehberlik hizmetlerinin yaygınlaştırılması

• Kalite güvencesi ve akreditasyonunun geliştirilmesi• Konu ile ilgili görevli kapasitesinin arttırılması• Uluslararası desteğin sağlanması

Strateji belgesi Nisan 2007 de düzenlenen ulus-lararası Hayat Boyu Öğrenme Konferansında su-nulmuştur.

Konuya sağlanan ilgi tatmin edici olsa da Hayat Boyu Öğrenme’ nin ulusal düzeyde daha fazla yaygınlaştırılması için bir çok aktiviteler düzenlen-miştir. Haziran 2007 Hayat Boyu Öğrenme Strate-jisi üzerine iki günlük seminer önemli paydaşların katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Mayıs ve haziran ay-larında MEGEP bölgelerini kapsayan 7 ayrı semi-nerde Hayat Boyu Öğrenme’ nin yaygınlaştırılma çalışmaları yapılmıştır.

1918

Kalite güvence kavramı yeni değildir fakat son yıllarda daha genel bir yapıya dönüş-müştür. Bu güne kadar Kalite ve Güven-

cenin didaktik veya pedagojik bakış açısı, makro ekonomik, sosyolojik, müşteri ve yönetim pers-pektifleri gibi çeşitli açıları vurgulanmıştır. Dok-sanlı yılların sonlarına doğru Milli Eğitim Bakanlığı, eğitim sektöründe yönetimin kalitesini artırmak amacıyla çalışmalarına başlamıştır. Kalite bilgisini eğitimin en alt düzeylerine kadar indiren gruplar / birimler oluşturulmuş ve kalite gelişim sistemleri il düzeyinde uygulanmaya başlanmıştır. Avrupa Birliği, üye ülkelerde, meslekî eğitimde ka-lite güvencesinin gelişip uygulanmasında etkin rol almaktadır. Bu etkinliklerin 3 politika önceliği bu-lunmaktadır: Daha iyi istihdam edilebilirlik, uyum ve hizmetlere ulaşabilme imkânı.

MEGEP’in anahtar çıktılarından biri, eğitim sek-töründe kapsamlı, ilgili ve tamamıyla işlevsel bir Kalite Güvencesi Sisteminin geliştirilmesidir.

MEGEP Kalite Güvencesinin basit bir “uyum faali-yeti” değil, gelişimsel bir iyileşme süreci olduğunu vurgulayarak 2003 yılında çalışmalarına başlamış-tır.

Meslekî ve Teknik Eğitim’ de “kalite ve güvence” sistemini oluşturma etkinlikleri çalışma grubu'nun kurulması ile başlamıştır. Kalite ve Güvence Sistemi Çalışma Grubu ilk çalış-malarını kavram oluşturma üzerinde yoğunlaştırmıştır.

KALİTE GÜVENCE SİSTEMLERİ

Eğitim sektöründe işlevsel bir

Meslekî ve Teknik Eğitim’ de “kalite ve güvence” sistemini oluşturma etkinlikleri çalışma grubu'nun kurulması ile başlamıştır. Kalite ve Güvence Siste-mi Çalışma Grubu ilk çalışmalarını kavram oluştur-ma üzerinde yoğunlaştırmıştır. Bununla ilgili olarak da öncelikle bir yol haritası belirlenmiş ve bu yol haritasına uygun olarak çalışma grubu aşağıdaki başlıklarda eğitimler almışlardır:

1. Performans Değerlendirme Modeli ile Kalite Güvence Sistemi arasındaki ilişki2. Okul bazında ve ulusal bazdaki Kalite Güvencesi arasındaki ilişki 3. AB Üye ülkelerde uygulanmakta olan Kalite Güvence Sistemi Modelleri: Ortak prensipler4. Türk Kalite Güvence Sisteminin en önemli elementleri5. TKY’ de insan faktörü6. Eğitimde kalite için takım çalışması 7. İletişim 8. Problem çözme teknikleri 9. Değişim Yönetimi

Ulusal çalışma grubunun kurulması ve yukarıda bahsi geçen eğitimlerin verilmesi çalışmaları, mev-cut sistemin değerlendirilmesi ve Türkiye’de yeni-lenmiş kalite güvence sistemi kavramının geliştiril-mesi adına yapılmış çalışmalardır. Bu çalışmaların bir örneği de MEGEP’in desteklediği, MEB Per-sonel Genel Müdürlüğü’nün organize ettiği “Yılın Kaliteli Okulu” ve “Yılın Kaliteli Ekibi” yarışmasıdır. 2 yıldır uygulanmakta olan bu çalışmada ödüller proje kapsamında organize edilen “Okullarda TKY Uygulamaları Paylaşım Toplantıları” nda sahipleri-ne teslim edilmektedir.

Kapsamlı ve tutarlı bir Kalite Güvence Sisteminin geliştirilmesinin ancak farklı etkinlikler arasındaki eşgüdüm ile gerçekleşebileceğinin farkında olan çalışma grubu yurt dışında deneyim sahibi ortak kurumlar ile de yakın bağlantılar içerisinde olmuş-tur. Bu farkındalık ile MEGEP' in proje kapsamında gerçekleştirdiği,

• Beceri gereksinim analizinin uzlaşılan her düzeyinde, uzlaşılmış şeffaf formlara ulaşılması• Meslek ve eğitim standartlarının oluşturulması• Akreditasyon ve belgelendirme sistemine sahip bir Ulusal Yeterlilik Sistemi ve öğretmenlerin akreditasyonun sağlanması• Öğretim programı geliştirme yönteminin

2120

Kalite Güvence Sistemi

standartlaştırılması ve eğitimin sunumunda şeffaflığın sağlanması: • Hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimde standartlarının oluşturulması etkinlikleri, kalite güvence sistemi kavramının oluşmasına büyük destek vermiştir.

Bu çalışmaların yanı sıra yerinden yönetim sistem-lerinde meslekî eğitim kurumlarının yöneticilerinin değişen rolleri ve sorumlulukları kalite güvencesi perspektifinde değerlendirilmiş ve pilot kurumlar arasından seçilen 6 kurumda bu çalışma pilot ola-rak denenmiştir. Çalışmanın sonuçları bir el kitabı halinde yayınlanmıştır.

2120

Öğrenci ve öğrenim arasındaki bir diğer önemli grup da okul ve eğitim merkezleri yöneticileridir. Meslekî eğitim reformunun

pratikte uygulanabilmesi yöneticinin istekliliği ve değişime uyum gösterebilme kabiliyetlerine de dayanmaktadır. Bu nedenle reform çalışmaların-da "yöneticilerin eğitimi” konusu önemli bir yer tutmaktadır.

Yöneticilerin var olan çalışma düzenini belirle-yebilmek için bir günlük seminer düzenlenmiştir. Ankara bölgesinden seminere katılan 18 yönetici ile yapılan sohbet ve anket ile önemli ve değerli bilgilere ulaşılmıştır.

Seminer çalışmasında yöneticilerin gelişmelerdeki etkinliklerinin oldukça sınırlı olduğu ortaya çıkmış-tır. Tüm sorumlulukların merkezi bir şekilde belir-lendiği ve uygulatıldığı belirlenmiştir. Merkezi eği-tim sisteminin yöneticilerde daha fazla sorumluluk alma ve yöneticinin kendini değişime karşı uyarla-masında olumsuz bir etkisi olduğu anlaşılmıştır.

İstekli ve değişime

Uygulama yolu ile Öğrenme sistemi teori ile pratik arasında önemli bir bağ oluşturmakta-dır. Eğitilen yöneticiler aldıkları bilgi ve deneyimler ile diğer yöneticilerin eğitimini sağla-maktadırlar.

YÖNETİCİLERİN EĞİTİMİ

Ayrıca var olan sistemde yöneticilerin Meslekî ve Teknik Eğitim deki değişimlerden tam olarak ha-berdar olmadığı da belirlenmiştir. Bu sebeple ya-pılan değişikliklerin her okula yansımadığı gözlen-miş ve yöneticinin kendisini geliştirme fırsatlarının yöneticiye sunulmamış olması ve finans sorunları, gözlenen eksikliklerin sebebi olarak belirlenmiştir.

Tüm bu saptamalar ışığında Meslekî ve Teknik Eğitim reformları çalışması kapsamında yönetici-lerin eğitimleri için kurslar düzenlenmiştir. Kurslar-da alınan bilgi ve deneyimlerin kursu tamamlayan yöneticiler tarafından diğerlerine aktarılması üze-rine bir sitem oluşturulmuştur. Bu sistem ulaşılan bilgiler veriler üzerine geliştirilmiştir. Sistemin adı " Uygulama Yolu ile Öğrenme" dir.

Uygulama yolu ile Öğrenme sistemi teori ile pratik arasında önemli bir bağ oluşturmaktadır. Eğitilen yöneticiler aldıkları bilgi ve deneyimler ile diğer yö-neticilerin eğitimini sağlamaktadırlar.

Yönetici eğitimi 6 modül üzerine dayandırılmıştır. Her modül için iki günlük teorik eğitim verilmiştir. Her modül eğitiminden sonra yöneticiye öğren-dikleri üzerine çalışabilmesi için üç aylık bir süre verilmiştir. Böylece yöneticiye kendini yetiştirme-si konusunda fırsat tanınmıştır. Her modül eğitimi sonunda yöneticiden bir rapor istenmiştir. Eğitim sonunda en başarılı 20 yöneticiye 3 modül üze-rinden "formatör" olmaları üzerine ek kurs düzen-lenmiştir.

Tüm bu çalışmalar 2004 yılının Mayıs ayında baş-layıp, toplam 6 temel modül ve 5 çalıştırma etkinli-ğinden oluşan yönetici eğitimleri ile 145 pilot oku-lumuzdan toplam 290 yöneticiye kurs verilmiştir.

1. Kişisel liderlik tarzı ve yönetim araçları2. Strateji geliştirme ve finansal yönetim3. Ekip liderliği ve ekip çalışması4. Proje Yönetimi5. Bir yönetim yaklaşımı olarak çalıştırıcılık6. Uygulamalar ve pilot okul sunumlarıKonularında tasarlanan eğitim seminerleri, Ankara, Antalya, Gaziantep, İstanbul, İzmir ve Trabzon’da olmak üzere 6 bölge merkezimizde gerçekleşti-rilmiştir. Avrupalı eğitimciler gözetiminde ve yerel uzmanların desteğinde devam eden seminerler

2322

uyum sağlayabilen yönetici

sonunda, yöneticiler Danimarka Aalborg Teknik Koleji’nden “Liderlik ve Yönetim Teknikleri” başarı sertifikala-rını ve Milli Eğitim Bakanlığı’ndan da katılım belgelerini almışlardır.

2322

Şüphesiz ki meslekî eğitiminde rol alan en önemli grup eğiticilerdir. Eğiticiler oluşturu-lan yeni sistem ile öğrenciler arasındaki ara

birimdir. Projenin hedeflerine pratik olarak ulaşıl-ması, eğiticilerin gönüllülüğüne, yeni gelişmelere uyum sağlayabilmelerine, yeni araçları ve prose-dürleri kullanabilmelerine güçlü bir şekilde bağ-lıdır. Reformların gerçekleşmesi için “eğiticilerin eğitilmesi” projesi MEGEP içerisinde çok önemli bir yer tutmaktadır.

MEGEP Projesi için gerekli olan eğitim standart-ları daha önceden oluşturulmadığı için görüşme ve anket yolu ile eğiticilerin gereksinimleri belirlen-miştir. Ortaya çıkan tabloda eğiticilerin anlatma, sorgulama ve cevaplama ve uygulama alanlarında yeterliliklerinin zayıf olduğu anlaşılmıştır.

Eğiticiler de hizmet öncesi teorik eğitimlerin olduk-ça iyi ancak pratik bilgilerinin çok zayıf olduğunda hem fikirlerdir. Birçoğu pratik kazançlarını hizmete başladıkları anda elde edebildiklerini belirtmekte-dirler. Aldıkları teknik eğitimin oldukça teorik, iş dünyasında uygulanan teknolojinin güncelliğinden uzak olduğunu aktarmaktadırlar.

Sorgulayan, cevaplayan

Eğitimler sırasında kursiyerlerin teknik pratik ihtiyaçlarının oldukça fazla olduğu belirlen-miştir. Bu nedenle “Gölgeleme” adı altında yeni bir yaklaşım geliştirilmiştir. Kursiyerler sektörlerdeki pratisyenleri tıpkı bir gölgesi gibi onları takip ederek, sorular sorarak, tartı-şarak ve uygulayarak pratiklerini arttırma çalışmaları yapmışlardır.

EĞİTİMCİLERİN EĞİTİMİ

Bu bilgiler ışığında proje kapsamında öncelikle her pilot kurumdan seçilen eğiticiler için eğitimlerin düzenlenmesi ve çağlayan yöntemi yoluyla önce kendi kurumlarında daha sonra yerel düzeyde yay-gınlaştırma yoluna gidilmesi gerçekleştirilmiştir.

Amaçlar doğrultusunda meslekî eğitimde yeterlilik tabanlı ve modüler sisteme geçişin sağlamlaştı-rılması için eğiticilere birçok seminerler düzen-lenmiştir. Yeterli sayıda eğiticinin eğitilmesi için kademeli bir yaklaşıma ihtiyaç doğurmaktadır. Bu nedenle her pilot bölgeden eğitim almış iki kişi projenin yaygınlaştırılması konusunda görevlendi-rilmiştir. Bu görevlendirilen eğiticilerin sayısı 210 a ulaşmıştır. Eğiticilerin eğitimi 5 ana modül başlığı üzerinden gerçekleştirilmiştir:

Modül 1 : Modüler sisteme girişModül 2 : Eğitim planlaması, öğretme ve öğrenme prosedürleriModül 3 : Öğrenci merkezli öğrenme metodolojisi ve rehberliğiModül 4: Öğrenme ortamı düzenlemeleri ve çokluortam uygulamalarıModül 5: Prosedürlerin değerlendirilmesi ve öğrenci gelişim sisteminin kullanımı

24

ve uygulayan eğiticiler

Modüller üzerine yapılan eğitimler sürecinde kur-siyerler yeni yaklaşımları ve prosedürleri kendi kurumlarında ve pilot uygulama dışındaki birçok kurumda uygulamışlardır. Eğitimin tamamlanması ile 30 pilot bölgede eğitim konularının aktarılması ve yaygınlaştırılması planı başarıyla uygulamaya geçmiştir.

Eğitimler sırasında kursiyerlerin teknik pratik ihti-yaçlarının oldukça fazla olduğu belirlenmiştir. Bu

nedenle “Gölgeleme” adı altında yeni bir yaklaşım geliştirilmiştir. Kursiyerler sektörlerdeki pratisyen-leri tıpkı bir gölgesi gibi onları takip ederek, soru-lar sorarak, tartışarak ve uygulayarak pratiklerini arttırma çalışmaları yapmışlardır. Bu uygulamanın tüm iş alanlarında yapılma imkânı olmamasına rağmen çok başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Bu program 250 katılımcı ve 30 işyeri ile gerçekleş-tirilmiştir.

25

Sorgulayan, cevaplayan

Gerçekleştirilen eğitim programları ile MEGEP tüm hedeflerine ulaşmayı başarmıştır. Toplamda 83 ak-tivite başarı ile düzenlenmiştir. Proje sonucunda eğitim kurumu yöneticileri

• Eğiticilerin gelişiminde ortaya çıkan yararlılığın izlenebilir şekilde olduğunu• Öğrencilerin öğrenmede daha fazla sorumluluk aldıklarını• Öğretme ve öğrenmede daha esnek bir yaklaşım yakaladıklarını• Öğretmenlerin idari kararlarda daha etkin olduklarını• Öğrenci merkezli eğitimin uygulamaya geçtiğini belirtmişlerdir.

Öğretmenler ise proje hakkında düşünce ve izle-nimlerini• Öğrencinin kendi eğitiminde öğrenciye daha fazla sorumluluk verebildiklerini• Monolog anlatım ve dinleme üzerine olan eğitim uygulamasının azaldığını• Yavaş öğrenenlere daha fazla vakit ayırma fırsatı bulduklarını• Alternatif öğretme metotlarını uygulayabildiklerini• Pratik çalışmalarına daha fazla vakit ayırabildiklerini• Öğrenci performansını gözlemleyebilme olanağının sağlanması• Öğrencinin kendini geliştirme uygulamalarının sağlanması• Öğrenciden gelen geri dönüşümlere daha fazla dikkat edebilme şansının doğması• Yavaş öğrenenlere modüllerin büyük destek sağlaması şeklinde aktarmaktadırlar.

Öğrenciler ise yeni sistem ile tek başlarına ve grup olarak çalışabilmenin daha zevkli olduğunu ve hemdi başlarına hem de grup olarak çalışabilme kabiliyetlerinin arttığını söylemektedirler. Ayrıca öğrenci aileleri çocuklarının eğitime olan motivas-yonlarının arttığını belirtmektedirler.

2726

ve uygulayan eğiticiler

2726

Türkiye iş piyasası birçok yönü ile MEGEP’ in dikkatini çekmektedir. Dikkati çeken ko-nulardan birincisi yüksek düzeyde ve uzun

süreli işsizliktir. Her yıl iş piyasasına 3.5 milyon kişi katılmakta ve bunun üzerine de eğitimden ayrılan 2.5 milyon kişi eklenmektedir. Aynı zamanda me-zun öğrenciler ile iş piyasası arasında bir uyum-suzluk bulunmaktadır.

MEGEP'in çözümlemek üzere hedeflendiği bu dikkati çeken sorunlar için sosyal diyaloga ihti-yaç duyulduğu şüphesizdir. Sosyal diyalog; ortak yararın bulunduğu ekonomik ve sosyal konularda hükümet, işçi ve işveren arasındaki her türlü gö-rüşme danışma ve bilgi değişimidir. Türkiye'de isletmelerden ulusal düzeye kadar bir dizi sosyal diyalog kurumu ve mekanizmaları çalışmaktadır. Söz konusu sosyal diyalog kurumları sosyal or-takların katılımından oluşan yeni veya yeniden ya-pılandırılmış organizasyonlardır. Yenilenme süreci Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik başvurusunun bir sonucu olarak 1999'dan itibaren hız kazanmıştır. Sosyal diyalog, isletmeler, bağlı olunan üst ve çatı kuruluşlar ile kamu kurumları düzeyinde işlemesi arzulanan etkin bir süreçtir.

Ulusal düzeyde çeşitli kurum ve kurullar sosyal diyalog üzerinde çalışmaktadırlar. Bunlardan bazı-

Sosyal ortaklar ile çeşitli düzey ve boyutlarda toplantılar ve çalıştaylar düzenlenmiştir. Ortaklık kavramı içerisinde MEGEP sosyal ortaklarına kendi alanlarındaki kapasitelerinin geliştirilmesi konusunda destekler vermiştir.

MESLEKî EĞİTİMDE SOSYAL ORTAKLIK

ları: Meslekî Eğitim Kurulu, İl Meslekî Eğitim Ku-rulları, İl İstihdam Kurulları, Ekonomik ve Sosyal Konsey, ISKUR Genel Kurulu, Asgari Ücret Tespit Komisyonu, Yüksek Hakem Kurulu, Milli Prodük-tivite Merkezi ve Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Merkezi (EARGED)'dir.

Söz edilen kurum ve kurulların çoğunluğu, MEGEP ile doğrudan ortaklık ve çeşitli çalışma grupların-da temsil yolu vasıtasıyla yakın ilişki içerisindedir. MEGEP bu kurumları “Sosyal Ortak” olarak tanım-lamaktadır. Sosyal ortaklar MEGEP kapsamında Türkiye’ nin meslekî eğitim sistemindeki reform çalışmalarına projenin çalışma gruplarında görev alarak önemli katkılarda bulunmuşlardır.

MEGEP sosyal diyaloğun gelişimine katkıda bu-lunmak için “Sosyal Ortakların Rolü” konusunda belirleme çalışmaları yapmıştır. Bu çalışmalar doğ-rultusunda yoğunlaşılan konular • Türkiye'nin mevcut durumu,• En az iki Avrupa Birliği modelinin incelenmesi,• Sosyal ortakların görüşleri • Mali duruma genel bakış. olarak sıralanabilir.

Bu çözümlemelere dayanarak, meslekî eğitim sis-teminin gelişimi ile ilgili tavsiyeler ulusal bir konfe-ransta sosyal ortaklar arasında tartışılmış ve ortak kararlara ulaşılmıştır. Bölgesel düzeyde sosyal or-taklık, sosyal diyalog ve meslekî eğitim yönetimin-de üçlü yapı konularında çalıştaylar düzenlenmiş-tir. Meslekî eğitimin gelişiminde tüm rol sahipleri için eğitim etkinlikleri düzenlenmiş ve onlardan da eğitim programlarının yaygınlaştırılmasında des-tek alınmıştır. Sosyal ortaklar Politika ve Strateji Grubu'nda yeni meslekî eğitim sistemi politikala-rının oluşturulması için stratejik dokümaların yo-rumlama ve uyarlama çalışmalarını yapmışlardır.

Sosyal ortaklar ile çeşitli düzey ve boyutlarda top-lantılar ve çalıştaylar düzenlenmiştir. Ortaklık kav-ramı içerisinde MEGEP sosyal ortaklarına kendi alanlarındaki kapasitelerinin geliştirilmesi konu-sunda destekler vermiştir. Sosyal ortaklar, MEGEP içerisinde aldıkları roller ile projenin meslekî gelişimdeki ulusal reform uygulamaları içerisindeki önemini daha yakından görme fırsa-tını bulmuşlardır. Bu fırsat, sosyal ortakları reform çalışmalarında daha etkin görevler almaları konu-sunda cesaretlendirmiştir.

Gelişme ve geliştirmek için

2928

sosyal diyalog

Projenin hedeflerine ulaşılması için iki bileşenli bir çalışma planı üzerinden harekete geçilmiştir:• “Meslekî Eğitimde Sosyal Ortaklığın Geliştirilmesi Politika Belgesi”nin hazırlanması• Merkezi ve yerel düzeyde kapasitenin arttırılması

Meslek eğitiminde sosyal ortaklığın geliştirilme-si politika belgesinin hazırlanmasındaki amaç ulusal, bölgesel, okullar gibi çeşitli idari alanlar seviyesinde sosyal ortakların meslekî gelişim ala-nında rollerinin analiz edilmesi ve belirlenmesidir. Amaca ulaşılabilmesi için masa başı çalışmaları, birebir görüşmeler, toplantılar ve geniş katılımlı organizasyonlar gibi metodolojiler kullanılmıştır. Bu çalışmalarda işveren organizasyonları ve ticari birliklere özellikle yoğunlaşılmıştır. Taslaklar İş Pi-yasası Takımı’nın danışmanlığında hazırlanmıştır. Son taslak Politika ve Strateji Grubu ile tartışılmış ve sonuçlandırılmıştır. Belge var olan sosyal ortak-lık rollerinin olması gerekenden ne denli zayıf bir çerçeve içerisinde olduğunu vurgulamıştır.

Meslek eğitiminde sosyal ortaklığın geliştirilmesi politika belgesi merkezi, bölgesel, kurum ve giri-şimciler seviyelerinde önerilerde bulunmaktadır. Öneriler sosyal ortakların organizasyon ve sorum-luluk kapasiteleri, ulusal düzeyde meslekî eğitimin politika formülasyonları, meslekî eğitimde sektörel strateji geliştirme, meslekî eğitimin bölgesel uy-gulamaları, işletmeler seviyesinde meslekî eğitim aktiviteleri konu başlıklarında toplanmıştır. Hazır-lanan “Politika Belgesi” proje ortakları tarafından teknik doküman olarak kabul edilmiştir.

Yerel düzeyde meslekî eğitimde sosyal diyaloğun arttırılması amacıyla MEGEP bölgelerinde 7 se-miner etkinliği düzenlenmiştir. Bu seminer etkin-liklerine okullar ve ilgili kamu kurum temsilcileri-nin yanında bölgedeki tüm sosyal ortaklar davet edilmiştir. Seminerler sonucunda tarafların birlikte hareket edebilmelerini kolaylaştırıcı yol haritaları, kendileri tarafından yerli ve yabancı uzmanların desteğinde ortaya konulmuştur. Bu amaçla bir “el kitabı” hazırlanmıştır.

Gelecekteki çalışmalara ışık tutması ve politikalar belirlenmesi amacıyla Sosyal ortakların ve meslekî eğitim kurumlarının ortaklık kurma konusundaki istekleri ve son birkaç yıl içinde kurulan ortaklıkla-rın derlendiği bir envanter çalışması yapılmıştır.

2928

MEGEP’in genel hedefi ülkenin sosyo-ekonomik gereksinimlerine cevap veren ve yaşam boyu öğrenme ilkelerine dayalı

modern, esnek ve yüksek nitelikli bir meslekî eği-tim sisteminin geliştirilmesine destek vermektir. Bu anlamda sivil toplum örgütleri ve eğitim kuru-mu ilişkileri, sosyal ortakların sosyo-ekonomik ya-şamımıza katkıları büyük önem arz etmektedir.

MEGEP kapsamındaki TOBB, TÜSİAD, TESK, TİSK, TÜRK-İŞ, DİSK, HAK-İŞ, Millî Eğitim Vakfı, MEKSA gibi Sosyal Ortaklara “Pilot Proje Teklif Çağrısı” yapılmıştır. Bu çağrının hedefleri; Sivil Top-lum Kuruluşlarının ve Meslek Odalarının “Meslekî Eğitime” olan ilgi ve katkılarının güçlendirilmesi, işbirliği imkânlarının geliştirilmesi, kapasitelerinin yükseltilmesi, bilgilendirme ve bilinçlendirmedir.

Başvuran 149 proje teklifi Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu tarafından değerlen-dirilmiş ve 35 proje desteklenmek üzere seçilmiştir.

Modern, esnek ve yüksekPİLOT PROJELER

Başvuran 149 proje teklifi Avrupa Komisyonu Tür-kiye Delegasyonu tarafından değerlendirilmiş ve 35 proje desteklenmek üzere seçilmiştir. Bu hibe programı çerçevesinde desteklenen projeler, ulu-sal reformun gelişimine, meslekî eğitim sisteminin yerelleşmesine önemli katkılarda bulunmuştur. Yerinde yönetime geçiş yapan toplumlarda özel-likle yerel sorunların teşhisi, alternatif önerilerin değerlendirilmesi, seçilen çözüm teklifinin proje-lendirilmesi, bu kapsamda bütçe oluşturulması, tahsis edilen bütçenin projeye uygun şekilde kulla-nılması en önemli yetki ve sorumluluklar arasında bulunmaktadır. İşte bu anlayış içerisinde MEGEP kapsamında söz konusu etkinlikler için 4 milyon 219 bin EURO ayrılmıştır.Başarı ile yönetilen "Pi-lot Proje" çalışmasında, proje yürüten kuruluşlar “proje tasarımı, uygulanması, sonuçlandırılması, değerlendirilmesi, izlenmesi” gibi çeşitli aşamalara ait önemli deneyimler kazanmıştır.

Eğitim ve İstihdamda Etkinlik Artırma Pilot Projesi

Yeterliliğe Dayalı Ölçme ve Değerlendirme

İnşaat Sektöründe Meslek Standartları ve Pratik Eğitim

Eskişehir Atatürk Anadolu Meslek Teknik ve Endüstri Meslek Lisesinde CAD/CAM, PIC ve İleri Kaynak Teknikleri Geliştirmek

TESK’in ve Bağlı Kuruluşlarının Avrupa Birliği Uygulamalarını Yerinde Değerlendirmesi Deneyimlerin Paylaşımı ve İşbirliği İmkanlarının Yaratılması

İstihdam Edilebilme Becerilerinin Geliştirilmesi Eğitimi Projesi

Bilgisayar Destekli Tasarım ve Üretim Teknisyenliği

Karabük CAD-CAM ve Bilgi Teknolojileri Eğitim Merkezi

Konya Sanayiindeki Teknik Elemanların CAD-CAM ve Otomasyon

Alanlarında Niteliklerinin ve Becerilerinin Yükseltilmesi

Endüstriyel otomasyon Elemanı Yetiştirme Merkezi Projesi

Konya İlinde Mesleki ve Teknik Eğitim Kurumlarındaki Eğiticilerin Otomotiv Mekatroniği Konusunda Bilgi veBecerilerinin Artırılması

PROJENİN BAŞLIĞI YÜRÜTÜCÜ KURULUŞSOSYALORTAK

Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK)

Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası

Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası

Eskişehir Sanayi Odası

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu

Ankara Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği

Mesleki Eğitim ve Küçük Sanayii Destekleme Vakfı

Karabük Ticaret ve Sanayi Odası

Konya Sanayi Odası

Konya Sanayi Odası

Konya Ticaret Odası

TISK

TISK

TISK

TOBB

TESK

TOBB

MEKSA

TOBB

TOBB

TOBB

TOBB

30

nitelikli bir meslekî eğitim

PROJENİN BAŞLIĞI YÜRÜTÜCÜ KURULUŞSOSYALORTAK

Oto Tamirinde Yeni Tamir Cihazlarının Kullanımı

Konya’da Yeni Teknoloji Benzinli Motorların Bakım Onarım Hizmetlerinde Çalışan Teknik Elemanların Eğitimi ve Cihaz Kullanımı

Gaziantep İlinde CAD-CAM Odaklı Eğitim Kapasitesinin Yükseltilmesi

Turizm Sektörü Servis Hizmetlerinde Kaliteli Ara Eleman Yetiştirilmesi

Kayseri Ticaret ve Sanayi Odaları Mesleki Eğitim ve Öğretim Hizmetlerinin ve İşbirliği Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi

Otomotiv Sektöründeki Esnafın Mesleki Eğitim Düzeyini Yükseltmek

Kayseri Mesleki Eğitim Sosyal Ortaklıkları Geliştirme Projesi

Halı Desinatörlüğü Eğitim Merkezinin Kurulması ve Halıcılık Sektörüne Eleman Yetiştirilmesi

KOBİ’ler İçin e-Ticaret Eğitimleri

Otomotiv ve Metal Eğiticilerinin Eğitimi

Doğalgaz ve Sıhhi Tesisatçılık Eğitimi

İstanbul Sanayi Odası’nın Mesleki Eğitim Kapasitesinin Güçlendirilmesi Projesi

KOBİ’ler için Yeni İş Geliştirme Eğitimi

Otomotiv Sanayii İçin Elektronik Kumanda Teknisyenliği Eğitimi

Türkiye Madeni Eşya Sanatkarları Federasyonuna Üye 6 Oda ile Mesleki Eğitim Kurumları Arasında İşbirliği Projesi

AB Sürecinde Mesleki Eğitim ve Öğretimde Diyalog ve İşbirliği

Çıraklık Eğitimi Uygulaması Yapılmayan Meslek Dallarında Mesleki Belge Verilmesi Projesi

Çıraklık Uygulaması Yapılmayan Meslek Dallarında Bilgi Verilmesi

Bursa Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ve Bağlı Odaların Mesleki Eğitim Altyapı Oluşturma ve Geliştirme Projesi

Konfeksiyonda Yalın Üretim Uygulaması Kursları

Bilgisayarlı Giysi Kalıp ve Tasarımı Kursları

Mikroişlemci Programcısı ve Uygulayıcılarının Geliştirilmesi

Tekstil Sektörünün İhtiyacına Yönelik Proses Kalite Geliştiricilerin (supervisor) Yetiştirilmesi Programı

Elektrikçiler Odası Mesleki Gelişim-Farkındalık ve MEGEP Uyum Çalışmaları

Antalya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği

Konya Torna Kaynak ve Tamirciler Odası Başkanlığı

Gaziantep Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

Kayseri Ticaret Odası

MEKSA Vakfı Adana İşletmelerüstü Eğitim Merkezi

Hak-İşçi Sendikaları Konfederasyonu

Gaziantep Sanayi Odası

Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası

MEKSA Vakfı Şanlıurfa İşletmelerüstü Eğitim Merkezi

MEKSA Erzurum Hizmet Meslekleri Eğitim Merkezi

İstanbul Sanayi Odası

İstanbul Sanayi Odası

Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS)

Türkiye Madeni Eşya Sanatkarları Federasyonu

Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS)

Bursa Tuhafiyeciler ve Benzerleri Odası

Bursa Elektronikçiler Odası

Bursa Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO)

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO)

Turgutlu Elektrikçiler Odası

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO)

Denizli Elektrikçiler Odası

TOBB

TESK

TESK

TOBB

TOBB

MEKSA

HAK-IŞ

TOBB

TOBB

MEKSA

MEKSA

TOBB

TOBB

TISK

TESK

TISK

TESK

TESK

TESK

TOBB

TOBB

TESK

TOBB

TESK

31

MEGEP gibi Türkiye' nin geleceğine daha sağlam adımlar ile ulaşmasını sağlayan projelerin getirdiği reformlardan ve ge-

lişmelerden toplumu ve tüm paydaşları inandırıcı, aydınlatıcı ve yaygınlaştırıcı bir şekilde bilgilen-dirmenin en doğru yolu "toplumsal bilgilendirme kampanyası” seviyesinde çalışma metotlarıdır.

MEGEP kapsamında hazırlanan ” Toplumsal Bilgi-lendirme Kampanyası” iki ana hedef doğrultusun-da yürütülmüştür.• Projenin tüm alanlardaki hedeflerinden ve aktivitelerinden toplumu haberdar etmek, bilgilendirmek, bilinçlendirmek • Projenin tüm paydaşlar arasında da yaygınlaştırma çalışmalarının yürütülmesi

Proje başlangıcından önce Türkiye'de meslekî ve teknik eğitime olan ilgi birçok sebeplerden ötürü oldukça azalmıştı. Bu nedenle kampanyanın sade-ce reformlardan ve gelişmelerden haberdar etme ve bilgilendirme çerçevesinde hazırlanması proje hedeflerine ulaşılmasında yeterli desteği sağlama-yacaktı. Bu saptamalar ışığında kampanya kapsa-mında meslekî ve teknik eğitim üzerine toplumsal bilinçlendirme çalışmalarına da önem verilmiştir.

Çalışmaların başlangıç noktasında potansiyel hedef kitleye uygun her türlü iletişim aracı ile ula-şılması kararına varılmıştır. Basılı, sesli ve görsel iletişim materyalleri, konferanslar, seminerler, pa-neller, basın toplantıları ve bu aktiviteleri destekle-yen tüm multimedia malzemeleri bu kararı destek-leyen araçlar olarak belirlenmiştir. Hedef kitle iki ana grup altında toplanmıştır:

• Proje aktivitelerinden doğrudan yararlanan ve etkilenen kitle- öğrenciler, öğretmenler, yöneticiler, işverenler ve işsizler• Proje aktivitelerinden dolaylı olarak yararlanan ve etkilenen kitle- yerel yöneticiler, kamu kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, iş piyasası kuruluşları ve genel halk kitlesi

Kampanya bu iki ana hedef kitle arasındaki fark-lılıklara göre yapılandırılmıştır. Çalışmaların baş-langıcında kampanya temsilcileri sosyal ortaklar, ilgili devlet kuruluşları, ilgili anahtar kuruluşların yetkilileri ile toplantılar ve ziyaretler düzenlenmiştir. Çalışmaların devamı süresinde ihtiyaç duyulduğu her noktada bu ziyaretler yinelenmiştir. Bölge mer-kezleri ve pilot bölgelerdeki MEGEP ekipleri aynı ziyaretleri proje süresince sayısız miktarda tekrar-lamışlardır. Bu ziyaretler 145 pilot kuruma, 30 dan fazla yerel yönetim kurumlarına, bölgesel sosyal ortaklara, sivil toplum kuruluşlarına en az 3 kez ol-mak üzere gerçekleştirilmiştir.

Tanıtım materyallerinin hazırlığı kampanya çalış-malarında önemli bir yer tutmaktadır. Proje çalış-maları başlar başlamaz MEGEP’ i genel noktaları ile anlatan Türkçe ve İngilizce dillerinde tanıtım broşürleri hazırlanmıştır. Bunun yanında 8 dakika süreli tanıtım filmi de yapılmış ve broşürlerle birlik-te tüm ilgili kurumlara dağıtılmıştır. Yapılan tanıtı-mın başarısı ortaya çıktığında projenin hedeflerine daha fazla dikkat çeken 3.5 dakikalık bir film daha hazırlanmıştır.İletişim stratejisinin önemli bir aracı da WEB sitesi-dir. Geçtiğimiz 4.5 yıl boyunca MEGEP WEB sitesi projenin tanıtılmasında önemli bir rol oynamıştır. www.megep.meb.gov.tr adresinde yayınlanan site

Toplumsal Bilgilendirme Kampanyası özenle ve tamamıyla hedef kitleye yönelik ulusla-rarası, ulusal, bölgesel ve yerel boyutta başarı ile tamamlanmıştır. MEGEP amaç ve hedeflerine ulaşılmasında önemli bir rol oynamıştır.

TANITIM FAALİYETLERİ/BİLGİLENDİRME SEMİNERLERİ/KONFERANSLAR

Meslekî ve teknik

3332

eğitim üzerine toplumsal bilinçlenme

vasıtasıyla tüm aktiviteler ve eğitimlerden haberdar olunabildiği gibi, hazırlanan raporlara, konferans, seminer ve panel tutanaklarına, meslekî ve eğitim standartlarına, politika ve strateji belgelerine, ge-liştirilen müfredat tasarımlarına, kısacası MEGEP kapsamında oluşturulan tüm çıktılara ulaşmak mümkündür. Arıca site içerisinde 6 bölgesel WEB sayfası da yayınlanmaktadır.

2004 yılından itibaren 8 MEGEP bülteni hazırlana-rak düzenli olarak yayınlanmıştır. Bültenler proje ile ilgili tüm gelişmeleri özet olarak kapsamaktadır.

Diğer projelerde bahsedildiği gibi MEGEP 17 iş alanında pilot müfredat reformlarını gerçekleştir-miştir. Bu sayı daha sonra 42 iş alanına çıkarılmış-tır.Bu iş alanlarında meslek dallarının öğrencilere aktarılması ve anlatılması amacı ile her iş alanı ile ilgili tanıtım broşürleri hazırlanarak okullara dağı-tılmıştır. Ayrıca fuar katılımları, konferanslar ve se-minerler ile de öğrencilere ulaşılmıştır. Broşürlerin yanı sıra hazırlanan 14 CD ve 2 DVD den oluşan multimedia tanıtım setleri de hedef kitleye ulaştırıl-mıştır. Bu set yeni iş ve istihdam fırsatları, çalışma şartları, ücretlendirme gibi konuları içermektedir. Aynı zamanda bu multimedia setleri tüm meslekî gelişim kurumlarında 9. sınıflara yönelik eğitim materyali olarak kullanılmaya başlanmıştır.

MEGEP' in geliştirdiği sistemlerin sürekliliğini, ha-tırlanırlılığı ve farkındalığını desteklemek amacı bir çok promosyon malzemeleri de kampanya mal-zemeleri içerisinde yerini almıştır. Her pilot okul ve kurumun ana binalarında asılmak üzere tabe-lalar hazırlamıştır. Bu tabelalar üzerinde “Bu eği-tim merkezi Avrupa komisyonu tarafından finanse edilen MEGEP projesinin pilot kurumudur” ibaresi yazılmıştır.

Toplumsal Bilgilendirme Kampanyasının ana ama-cı toplumsal bilinçlendirme olması neden ile tanı-

tımda televizyon, radyo, gazete ve dergi gibi kitle iletişim araçları kampanya çalışmalarında önemli rol oynamıştır. Bu araçları doğru kullanabilmek için Avrupa Birliği ülkelerinde yapılan tanıtım ça-lışmaları yerinde incelenmiştir. İskoçya, İngiltere ve Danimarka da uygulanan reform çalışmalarının tanıtımında görev alan medya kuruluşları ile fikir alışverişi yapılmış ve alınan bilgiler Türkiye’deki hedef kitleye uyarlanmıştır.

Toplumsal Bilgilendirme Kampanyası özenle ve tamamıyla hedef kitleye yönelik uluslararası, ulu-sal, bölgesel ve yerel boyutta başarı ile tamamlan-mıştır. MEGEP amaç ve hedeflerine ulaşılmasında önemli bir rol oynamıştır.

3332

Meslekî ve teknik

3534

eğitim üzerine toplumsal bilinçlenme

3534

Pilot kurumlarda ihtiyaçlar belirlenmiş, gelen veriler derlenmiş, ihtiyaç listesi Milli Eğitim Bakanlığı ve Avrupa Komisyonu tarafından

onaylanmış ve sözleşme makamı olan Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu tarafından ihale edilmiştir. Aşağıda listesi olan ekipman 145 pilot kuruma dağıtılmıştır.

145 pilot kuruma ofis malzemeleri alınmış, bilgisayar laboratuarı kurulmuş ve 105 meslekî pilot kuruma 2’şer alanda meslekî ekipman satın alınmış olup; toplamda yaklaşık 22 mil-yon Avroluk donanım sağlanmıştır.

OKULLARIMIZA DONANIM DESTEĞİ

Meslekî ve Teknik Eğitime yaklaşık

Her bir kurum için :2 adet bilgisayar2 adet dizüstü bilgisayar2 adet yazıcı1 adet renkli yazıcı1 adet scanner (tarayıcı)4 adet bilgisayar masası4 adet çekmeceli raf4 adet masa4 adet sandalye4 adet yazıcı sehpası4 adet kitaplık4 adet askılıkAnalog telefon sistemi1 adet faks makinesi1 adet fotokopi makinesi2 adet projeksiyon makinesi1 adet tepegöz

3736

22 milyon Avroluk donanım desteği

145 pilot kurumda bilgisayar laboratuarı kurularak aşağıdaki ekipmanla donatılmıştır.

Her bir kurum için :16 bilgisayar1 adet sunucu1 adet lazer yazıcı1 adet scanner1 TV seti1 DVD oynatıcı1 dijital fotoğraf makinesi1 elektronik tahta1 beyaz tahta16 adet bilgisayar masası32 adet sandalye

Modüler öğretim programını desteklemek ama-cıyla proje kapsamındaki 105 meslekî pilot kuru-ma MEGEP kapsamında uyguladıkları iki öğretim alanının meslekî ekipman sağlanmıştır.

3736

MEGEP' in önemli aktivitelerinden biri de Meslekî Eğitim Bilgi Merkezleri kurmak da yer alıyor. Meslekî Eğitim Bilgi Mer-

kezleri, meslek alanlarına ilgiyi artırmak ve yaşam boyu öğrenime destek vermek için kurulmuş bilgi ihtiyacı olan herkese hizmet veren birimlerdir. Bilgi Merkezleri, teknolojiyi sürekli takip ederek bilgi ka-litesini artırma ihtiyacı içindeki hedef kitleye ulaş-ma vizyonunu taşımaktadır.

Bilgi merkezlerinin hedef kitlesi , yaşam boyu öğ-renme kapsamında, öğrencileri, öğretmenleri, aile-leri, araştırmacıları, akademisyenleri, politikacıları, gazetecileri kısaca, meslekî eğitim hakkında bilgi edinmek isteyen herkesi kapsamaktadır.

MEGEP kapsamında iki Meslekî Eğitim Bilgilendir-me Merkezi kurulmuştur. İlki İstanbul’un en işlek alanı olan Taksim İstiklal caddesinde hizmete geç-miştir.İkinci merkez Trabzon, İl Milli Eğitim Müdür-lüğü Ek Binası içerisinde çalışmalarına başlamıştır.Merkezlerde kütüphane, elektronik kütüphane ve meslekî eğitim veri merkezine internetten ulaşım hizmetleri sunulmaktadır. Meslekî eğitim çerçe-vesinde merkezler bilgilendirme toplantıları, uyum seminerleri gibi aktiviteleri de düzenlemektedir.

Bilgi merkezleri bilinçlendirme ve bilgilendirme gö-

Eğitimde bilinçlendirme

Haftalık periyotlar şeklinde öğrencilere “Meslek Tanıtım Günleri” düzenlenmektedir. Mer-kezlerin kurulduğu günden itibaren her hafta bir meslek, meslekle ilgili uzman kuruluş tarafından tanıtılmaktadır.

MESLEKî EĞİTİM BİLGİ MERKEZİ

revlerini kapsamlı WEB sitelerinde de yürütmekte-dir. İstanbul merkezinin Web sitesine www.mebil.meb.gov.tr Trabzon’a www.mesbiltrabzon.meb.gov.tr adresinden ulaşmak mümkündür. Ayrıca merkezlerin web sitesine www.megep.meb.gov.tr den de girilebilir. Hedef kitle, söz konusu siteler-den, aktivite duyurularının yanı sıra meslekî eğiti-min gelişimini sağlayacak tüm bilgilere ulaşılabilir. Öğrencilere yönelik olarak okullar, üniversiteler, meslek bilgileri gibi konular da özenle hazırlanmış ve kullanıma açılmıştır.

Haftalık periyotlar şeklinde öğrencilere “Meslek Tanıtım Günleri” düzenlenmektedir. Merkezlerin kurulduğu günden itibaren her hafta bir meslek, meslekle ilgili uzman kuruluş tarafından tanıtıl-maktadır. Haftanın her günü bir tanıtım yapılmakta ve bu tanıtımlarda meslekle ilgili geniş ve ayrıntı-lı açıklamalar yapılmaktadır. Öncelikle mesleğin genel tanıtımı, piyasa şartları, eğitim ihtiyacı, ilgili meslek liseleri vb. bilgiler verilmektedir. Tanıtıma öncelikle ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarımız-da meslek seçme zamanı gelen tüm öğrencileri-mizle birlikte, herkes katılabilmektedir. Hizmete girdiğinden bugüne kadar Bilgi Merkezleri tekstil (İTKİB), kuyumculuk (İKO), iklimlendirme ve soğut-ma (İSEDA), turizm ve seyahat acenteciliği (VİSTA TURİZM), uçak bakım (THY), sigortacılık hizmetleri (GARANTİ SİGORTA), gaz tesisat (UGETAM), bili-şim (MICROSOFT) meslek dalları, uzmanlar tara-fından tanıtılmıştır. Ayrıca Trabzon’da düzenlenen METEF Meslekî ve Teknik Eğitim fuarı yoğun ilgi çekmiştir.

Meslekî Eğitim Bilgilendirme Merkezleri, MEGEP projesinin Türkiye geleceği için önemini vurgulayan kanıtlardan biridir. Bilgi merkezlerinden yararlan-

3938

ve bilgilendirme

ma konusunda toplumu bilinçlendirme çalışmaları "Toplumsal Bilgilendirme Kampanyası" kapsa-mında yürütülmüş merkezlerin tanıtımı hedef kit-leye yapılmıştır. Ayrıca bilgi merkezleri de tanıtım çalışmalarını sürdürmektedir. Meslekî Eğitim Bilgi Merkezi tanıtımı amacıyla İstanbul Anadolu ve Av-rupa yakasında 9 adet seminer düzenlemiştir. Bu

seminerler Rehber Öğretmenlere yönelik yapılmış; merkezin amacı, hedefleri, işleyişi ve faaliyetleri anlatılmıştır. Gösterilen yoğun ilgi "Bilgilendirme Merkezleri" nin proje bitiminden sonra da bizlere, sayılarının arttırılarak uygulanmasının devamı ko-nusunda ipucu vermektedir.

3938

MEGEP Avrupa Birliği ülkelerinde olduğu gibi, okul ve kurumlarımızın meslekî eği-tim ve öğretim alanındaki politika konu-

larına ve yaklaşımlarına ilişkin farkındalıklarının arttırılmasına katkıda bulunmaktadır. Söz konusu okul ve kurumların kendi uygulamaları üzerinde düşünmelerine yardımcı olmak da bu katkılardan biridir.

MEGEP, meslekî eğitim ve öğretim alanında, Le-onardo da Vinci ve Socrates programları gibi AB Topluluk eylem programlarından yararlanma po-tansiyelini geliştirmek ve böylece uluslar arası iş-birliği yolunu açmak hedefleri doğrultusunda “Eş-leştirme ve Ortaklık Programı” çalışmalarını Şubat 2005 yılında uygulamaya koymuştur. Eşleştirme ve Ortaklık programı 145 pilot meslekî eğitim ve öğretim okulları ve eğitim merkezlerini kapsamak-tadır.

Program kapsamında her okul veya kurumun, bir AB ortağı belirlemesi ve bu ortakla beraber kesin ve ayrıntılı bir haftalık çalışma programı hazırlama-sı, bu ortak ülkeye gezi düzenlenmesi, istenmiştir. Tek, tek ziyaret edilen pilot kurumlara tavsiyelerde bulunulmuş ve teknik destek sağlanmıştır. Eşleş-tirme programına başvurma ve grubun oluşturul-ması sorumluluğu (bir Meslekî Eğitim ve Öğretim kurumundan en fazla15 ve liselerden 10 kişi olmak üzere), okul/kurum yöneticilerine verilmiştir.

Eşleştirme programı finansmanından yararlanabi-lecek 145 potansiyel pilot okul/kurum arasından, 100 tanesinin başvurusu onaylanmıştır. Prog-ramdan yararlanamayan 45 okul/kurumun büyük çoğunluğu ortak bulamama nedeniyle başvura-

Program kapsamında her okul veya kurumun, bir AB ortağı belirlemesi ve bu ortakla beraber kesin ve ayrıntılı bir haftalık çalışma programı hazırlaması, bu ortak ülkeye gezi düzenlenmesi, istenmiştir. Tek, tek ziyaret edilen pilot kurumlara tavsiyelerde bulunulmuş ve teknik destek sağlanmıştır.

EŞLEŞTİRME VE ORTAKLIK ÇALIŞMALARI VEDİĞER YURTDIŞI ÇALIŞMALAR

Eğitimde uluslararası

mamıştır. Diğerleri de planlanan tarihler arasında başvurularını çeşitli nedenlerden ötürü yapama-mışlardır. Eşleştirme ve ortaklık çalışma gezisi programının uygulama sürecindeki toplam maliye-ti 2,1 milyon EURO olmuştur. Faydalanıcı kurum başına ortalama olarak 21,000 €, ya da bir başka deyişle katılan 1474 kişiye kişi başına 1,425 € büt-çe sağlanmıştır.

Eşleştirme faaliyetleri 50’si Almanya’dan olmak üzere, 10’u İngiltere, 6’sı İtalya, 5’i Polonya, 4’er adet Danimarka ve İsveç, 3’er adet Fransa ve İs-panya, 2’şer adet Finlandiya ve Belçika ve 1’er adet de Portekiz ve Yunanistan’ dan ülkelerinden bir okul veya kurum ile gerçekleştirilmiştir.

Katılımcıların yaklaşık %47’sini Meslekî Eğitim ve Öğretim okulları, merkezinin öğretmenleri oluştur-maktadır. Diğer iki önemli grubu, %17 ile kurum yöneticileri ve %16 ile öğrenciler oluşturmuştur. MEB’ in İl düzeyindeki temsilcileri ise % 8,5’luk bir paya sahiptir. Geriye kalan %9,6 ise, özel eğitim merkezlerinin temsilcileridir.

Eşleştirme faaliyeti kapsamında yurtdışına giden okul/kurumlarımızın çalışma programları, gidilen kurumda bir takım ziyaretler ve incelemelerle sı-nırlı kalmamıştır. Çalışma grupları pek çok kez, çeşitli şirketlerin ve Ticaret ve Sanayi Odası gibi profesyonel kuruluşlarının temsilcileriyle tanışma fırsatına sahip olmuştur. Ayrıca, gidilen ülkenin eğitim bakanlığının yerel yetkililerinin yanı sıra, il/ilçe düzeyindeki temsilcileriyle (hatta bazı durum-larda Bakanlarla) birlikte toplantılar imkanı dahi olmuştur. İş ve İşçi Bulma Kurumu ve İş piyasası ile ilgili kurumlar ile görüşme fırsatına sahip olan okul sayısı az değildir. Grup çalışma gezilerinin yalnızca kurum ziyaretiyle yetinmemiş olması ol-dukça önemlidir. Bu sayede Türk katılımcılar, “dış” paydaşların Meslekî Eğitim ve Öğretim sürecinde üslendikleri aktif rolü görme imkanını yakalamış-lardır.

4140

farkındalık ve uygulamalar

Gruplarımızın kazanımları açısından en başta be-lirttikleri bir diğer konu, karşı tarafın Meslekî Eğitim ve Öğretim sistemleri hakkında bilgi edinme ola-nağına sahip olmalarıdır. Bunun yanında, özellikle de Almanya, İsveç ve Hollanda’da yürütülen çalış-malarda Türk Toplumunun temsilcileriyle tanışma fırsatı da yakalanmıştır.

Gruplar yaptıkları ziyaretler ve bilgi alışverişleri so-nucunda dış ekonomik ve sosyal çevreyle oluştu-rulması gereken bağların önemini kavramışlardır. Bütün çalışma gezisi grupları, Türkiye’de, meslekî kuruluşlarla ve meslekler arası veya sektörel dü-zeylerdeki sosyal ortaklarla olan ortaklıkların kuv-vetlendirilmesi konusunun Türkiye’nin meslekî gelişimi için ne kadar hayati bir konu olduğunun farkına varmıştır.

Hayat Boyu Öğrenme stratejisinin geliştirilmesinin, eğitimin ve öğretim programlarının oluşturulması ve uygulanmasının gerekliliğini, gittikleri ülkelerde görme fırsatını yakalamışlardır. Gruplar, Meslekî Eğitim ve Öğretim kurumlarının modüler bir yak-laşıma dayanmasının kritik önemini yaşayarak öğ-renmişlerdir.

Eşleştirme programından yararlanarak bir AB ül-kesinde muadilleri bir okul/kuruma inceleme ziya-retinde bulunan hemen, hemen tüm okullarımız,

çalışmalarının sonunda iki kurum arasında uzun dönemli bir ortaklığı resmi hale getirecek bir pro-tokol üzerinde anlaşmanın yollarını aramışlardır. Bu bağlamda pek çok okulumuz somut adımlar atabilmiştir. Bazı okullarımız yazılı bir protokol yapmış, bazıları kısa vadede bir karşı ziyareti de-taylandırmış, bazıları da yapacakları protokolü üst yönetimleri ile tartışmak üzere ertelemişlerdir. Bu durum eşleştirme programının 1 haftalık çalışma ziyaretleri ile sınırlı kalmayıp, uzun dönemli ulus-lararası ortaklıklara zemin hazırladığının kanıtı ve projenin başarısı olarak görülmektedir.

Ülkelere giden okul sayılarımız

4140

Eğitimde uluslararası

4342

farkındalık ve uygulamalar

4342

Meslek eğitiminin stratejik planlamasın projesi kapsamında, mevcut durumu tes-pit etmek ve çözüm önerileri geliştirmek

üzere 30 ilimizde "meslek eğitimi" konulu SWOT analizi çalıştayları başarı ile görevini tamamlamış-tır. Çalıştaylarda; meslekî eğitimin güçlü ve zayıf yönleri, fırsat ve tehditleri ile ilgili konular çalışma gruplarında beyin fırtınası yöntemiyle tartışılmıştır. Tespit edilen hususlar için gerekli önlemler de ay-rıca tartışma konusu yapılmış ve sonuç raporları-

Gerçekleştirilen SWOT analizi çalıştayları, pek çok ilde yukarıda bahsi geçen tarafları ilk kez bir araya getiren aktiviteler olarak ta öne çıkmıştır. 30 ilin meslekî eğitim SWOT analizi sonuçlarını kapsayan değerlendirme raporumuz kullanıma açılmıştır.

YEREL DÜZEYDE KAPASİTE GÜÇLENDİRME ÇALIŞMALARI

Daha güçlü, daha verimli,

na eklenmiştir. MEGEP tarafından düzenlenen söz konusu çalıştayların, meslekî eğitimin ana aktörleri olan il milli eğitim müdürlüğü, meslekî eğitim veren orta ve yüksek öğretim kurumları, meslek odaları, ticaret ve sanayi odaları, işçi-işveren sendikaları, ilgili sivil toplum kuruluşları ve sektör temsilcilerinin katılımları sağlanarak yapılan çalışmalara ve elde edilen sonuçlara ayrı bir değer katılmış ve toplan-tılar pek çok ilde yerel basında da yer bulmuştur. Gerçekleştirilen SWOT analizi çalıştayları, pek çok

44

daha kaliteli

ilde yukarıda bahsi geçen tarafları ilk kez bir araya getiren aktiviteler olarak ta öne çıkmıştır. 30 ilin meslekî eğitim SWOT analizi sonuçlarını kapsayan değerlendirme raporumuz kullanıma açılmıştır.

Kapasite güçlendirme hedefine yönelik yapılan bir başka çalışma da “Eğitim Yönetimi El Kitabı” ha-zırlanılmasıdır. Her seviyedeki eğitim yöneticisine yardımcı olmayı hedefleyen, güncel zorluklara ve çözümlerine değinilen elkitabında konu başlıkları ana hatları ile aşağıdaki gibi düzenlenmiştir:

• Yönetimsel çelişkiler• Motivasyon• Girişimci Liderlik• Eğitmenlik

Konuyla ilgili raporlara ve elkitabına www.megep.meb.gov.tr adresinden ulaşılabileceği gibi MEGEP Proje çıktıları DVD’sinden de ulaşabilirsiniz.

45

Proje ekibi

Salih ÇELİK, Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı

Mahmut TÜNCEL, MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanı

Ahmet SABANCI, MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkan Yardımcısı

Dr. Recep ALTIN, MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkan Yardımcısı

Reinhard ROLLA, Ekip Lideri

Osman YALÇIN, Eş Yönetici

Güngör ALAM, Kalite Güvencesi Eş Uzmanı

Doğaç GÜRSEL, Ekip Lideri Asistanı İrem DURDAĞ, Proje Asistanı

Cengiz EROĞLU, Lojistik Destek Jens MORTENSEN, Uzman Birgül KALE, Mali ve İdari İşler Asistanı

Gülnur YENİDOĞAN, Muhasebe Sorumlusu

Eike DOSE, Uzman Özlem KAYA, Eş Uzman Jan de VOOGD, Uzman Mustafa AKSOY, Eş Uzman

Lars WILHELMSSON, Uzman Şennur ÇETİN, Eş Uzman Dr. M. Rıdvan ÖZEL, UzmanBesim DURGUN, Uzman

46