iç ortam kan

1

Kan

2

KANIN GENEL ÖZELLİKLERİ

-TAHLİL İÇİN KAN ELDE ETMEK

-kapillerden

-venlerden

-arterlerden

TAHLİLLER ŞÖYLE YAPILABİLİR:

- bütün kandan

-kan plazmasından

-kan serumundan

3

KANIN GENEL ÖZELLİKLERİ -KANIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ

-oluşumu

-renk

-hematokrit

-özgül ağırlığı

-sedimentasyon

-viskozite

-elektrokimyasal reaksiyonu

-tamponlar – inorganik ve organik

Blood vesselRed blood cell

platelet

Plasma

White blood cell

6

Kanın oluşumu

1. KANI OLUŞTURAN ÖĞELER

- ERİTROSİTLER –gazalrın transferi

- LÖKOSİTLER - savunma süreçleri

-TROMBOSİTLER – koagülasyon

2. Plazma 98% su, iyonlar, plazma

proteinler (Albumin, globulin, Fibrinogen)

Hücreler arası (intersellüler) sıvıya benzer

7

Kan plazmasında en çok su bulunur (90 - 92%), organik ve inorganik katkı maddelerinden oluşmuştur. Bu kan oluşum elemanlarının çok stabil bir karışımıdır (süspansiyon).

Kan plazmasının inorganik oluşumlarından organizma için önemli olan en çok kimyasal elementler bulunur, örnek sodyum, potasyum, kalsiyum, bakır, demir, magnezyum vb.

8

Kan plazmasını oluşturan organik maddelerden en önemlileri plazma proteinleridir (plazma globulinler, fibrinojen, protrombin, albumin, y globulin vdr.) aminoasitler, lipidler (en çok holesterol), karbonhidratlar (ağırlıklı olarak glikoz), nukleik asitler vdr.

Kanın santrifüjlemesiyle ya da çöktürmesiyle, kabın dibinde kan hücreleri ayrılırlar, bunların üzerinde ise açık renkte bir kan plazması kalır. Kan plazmasından fibrinojenin atılmasıyla kan serumu elde edilir.

kan fonksiyonu

1. Taşıma fonksiyonu O2, CO2, besin maddeleri,

hormonlar, atık maddeler2. Homeostaz

Vücud sıcaklığının düzenlenmesi, ECF, pH

3. Enfeksiyonlara karşı koruma fonksiyonu

Beyaz kan hücreleri, antikorlar

4. Kan pıhtılaşması kan kaybını önler

9

Kan Hacmı

1. Yetişkinlerde 5 litre 45%

hematokrit 55%

plazma hacmı

10

11

İnsan gelişiminde doğum öncesi ve sonrasında farklı dönemlerde hematopoez bölgeler

16

ERİTROSİTLER – şekli, büyüklüğü ve sayısı

- Еr çekirdeksiz kan hücreleridir.- Önden görülen yuvarlak bir şekle sahiptir, yandan bakıldıgında ise ikili bir çift basılı diski andırıyor (bikonkav).

17

ERİTROSİTLER- şekli, büyüklüğü ve sayısı

-BÜYÜKLÜĞÜ: 5-8 m çapı (7.3) ve 2.5 m periferik bülümünün kalınlığı ve 1.2 m merkezinde.

- HACMİ (90 kübik mikron)

-SAYISI:

Erkeklerde: 5,0-5,2*10 12 L(5 000 000 / 1mm3)

Kadınlarda: 4,5-4,7*10 12 L (4 500 000 / 1mm3)

- Küçük kapillerden geçerken çok kolayca kendi şekillerini değiştirebilirler, bu değişiklik eritrositin patlamasına sebep olmaz (hemoliz) çünkü eritrositlerin hücre içeriği açısından fazla bir hücre zarı vardır.

18

ERİTROSİTLER

Dış ve iç faktörlerin etkisiyle eritrositlerin sayısı değişir.

Günlük, mevsimsel değişiklikler, kas çalışması, güçlü duygusal grilimler, sıvı kaybı, yüksek yerlerde yaşamak vb.

Еritrositöz – artmış sayıda Еritropeniya – azalmış sayıda

19


- YAPISI: membranı ve stroması

Меmbranı: çift tabakalı lipoprotein 150А

-dış protein tabakası iki bölümden oluşmuştur:

1. glikoprotein: -dış: сsiyalinik asidi (negativ yüklü)

-iç: elenin (kan grupları için antijenik proteinler)

2. fibriler protein: spektrin

20


- Еr zarı birçok organik ve inorganik bileşikler için seçici zar geçirgenliği gösterir.

- Şunlar için geçirgendir: su, üre, bikarbonatlar, klorürler, hidroksil iyonları, glikoz ve aminoasitler.

- Şunlar için geçirgen değildir: kalsiyum, peptidler ve proteinler.

- Eritrositlerde sodyuma kıyasen daha fazla potasyum bulunur (kan plazmasının aksine).

21

ЕRİTROSİTLER

-eritrosit zarının geçirgenliği

-ERİTROSİTLERİN HEMOLİZİ

-ERİTROSİTLERİN DİRENCİ - Biyokimyasal yapısı: su (60-67%)

hemoglobin (32%)

diğer maddeler (3-7 %)

22

ERİTROSİTLERİN FONKSİYONU

Solunum fonksiyonu (hemoglobin söz konusudur, O2 ve CO2 alıp salma yeteneğine sahiptir)

Тaşıma fonksiyonu (sindirim sisteminden absorbe edilen aminoasitlerin diğer organlara taşınması).

Kanın elektrokimyasal reaksiyon düzenlenmesi (рН). Kanın toplam tampon kapasitesinin 70-75% oranı hemoglobine düşer.

23

ЕRİTROSİTLER -ERİTROSİTLERİN ÜRETİLMESİ (5-6 gün)

kemik iliği ve eritropoetin

-ERİTROSİTLERİN YAŞAMI VE PARÇALANMASI

-aşağı yukarı 120 gün yaşarlar

-karaciğer ve dalakta parçalanırlar

-globinden- aminoasitler

-hemden – safra rengi

24

ERİTROSİTLERİN YAŞAMI

Er kemik iliğinde oluşurlar – ERİTROPOEZ ve sürekli olarak dolaşıma girmektedirler.

Ortalama yaşamı 120 gün kadardır. Perifer dolşımda eritrositlerin yaşam süreleri

farklıdır. Yaşlı eritrositler karaciğer, dalak ve

retiküloendotelial sisteminde (RES) parçalanırlar. Ürerim eritropoetin kontrolündedir – hipoksi

sonucunda böbreklerden salgılanan bir maddedir. Geribildirim.

26

HEMOLİZ VE DİRENÇ

HİPOTONİK İZOTONİK HİPERTONİK

27

ERİTROSİTLERİN SEDİMENTASYONU

Plazmatik (aglomerin – yığılma) ve hücre faktörleri

Normal değerleri:

А) erkeklerde 3-8 mm 1 saat

Б) kadınlarda 7-12 mm 1 saat

İkinci saate ikiye katlanır

Sedimentasayon (SE) hızının

belirlenmesinin klinik önemi

büyüktür.

(sabah aç karnına)

28

ERİTROSİTLER - HEMOGLOBİN

-Karmaşık protein- hromoproteid

Şunlardan oluşmuştur: karışık protein- globin

prostetik grup - hem

GLOBİN: 4 polipeptid zinciri (2 alfa ve 2 beta)

HEM: feroporfirin IX

HEMOGLOBİN (Hb), kırmızı kan hücrelerinin 1/3 işgal eden bir proteindir.

Sentezi proerythroblast fazında başlar. 65% at erythroblast stage 35% at reticulocyte stage

İki kısımdan oluşmuştur Hem - mitokondri Globin - ribozomlar

30

ERİTROSİTLER- HEMOGLOBİN

31ГРАБА НА ХЕМОГЛОБИНОТ

* 4 Hem molekülü =* 4 oksijen molekülü

*Оksijenli hemoglobin parlak kırmızı kan (sistemi)*Oksijensiz hemoglobin Mavi (ven dolaşımı)

Hemoglobin

34


-Hemoglobin miktarı: 140-170 g/l

-Hemoglobin türevleri: kararsız bağlılık

-oksihemoglobin

-deoksihemoglobin

-karboksihemoglobin (sımsıkı bağlanmış)

-methemoglobin

-sulfohemoglobin

-nitrozohemoglobin

Karbon monoksit

O2 den daha iyi Er bağlanır. Dokuyu öldürür Kokusu ve tadı yoktur.

36

ERİTROSİTLER- HEMOGLOBİN -Hemoglobinin görevi: taşıyıcı ve tampon

О2 и СО2 Тaşıyıcısı

Tampon: serbest Hg zayıf asit

oksi Hg kuvvetli asit

-Hemoglobin molekülünün evrimi

-hemoglobinin yapısı

-hemoglobinin gnetiği:

a için 16 hromozomun 5/2 geni

b için 11 hromozomun 8/5 geni

37


Fetal hemoglobin ve erişkin hemoglobin А1 ve А2

Bir gram hemoglobin 1,34 ml О2 bağlayabilir, bu da 100ml kanda erkeklerde 20ml O2, kadınlarda ise 18ml O2 taşıyabilir.

Globin sentezi gebeliğin 3 üncü haftasından başlar.

Embriyonik

Hemoglobin Gower I ( z2e2)

Hemoglobin Portland ( z2g2)

Hemoglobin Gower II (a2 2e ) Fetal : HbF (a2g2), HbA (a2b2) Yetişkin : HbA, HbA2 ( a2d2), HbF.

Globinin sentezi

Globulin zincirlerinin değişikliği

Hb A Hb A2 Hb F

structure a2b2 a2d2 a2g2

Normal % 96-98 % 1.5-3.2 % 0.5-0.8 %

Yetişkin hemoglobin

41

MİOGLOBİN

Kalp kası ve iskelet kasında. Globin fraksiyonu hemoglobin molekülü

ile karşılaştırıldığında daha düşük bir molekül ağırlığına sahiptir.

Oksijenlenme süreçleri daha hızlı gerçekleşir.

RBC’s WBC’ s

43

LÖKOSİTLER

-BÜYÜKLÜĞÜ: 8-25 m- ТOP ŞEKLİNDEDİR

-SAYISI: 5-9 х 109 (5 000-9 000 mm3)

- LÖKOSİTOZ

-ÖZELLİKLERİ:

-diyapedeza- kan damarlarından çıkması

-amebovid hareket- psevdopodlar

-kemotaksi- kemotaksik maddeler

-fagositöz- maddelerin sindirimi

Le fonksiyonu

1. Koruma 2. Тaşıyıcılık 3. Меtabolik 4. Yenilenme

45

FAGOSİTÖZ

46

LÖKOSİTLER

-Bölümü: fonksiyonuna göre: imunositler ve fagositlerelde edilen boyalı ürününe göre:

1. granülositler (protoplazmasında bulunan granüllerin varlığı) 1. neutrofil

2. eozinofil3. bazofil

2. аgranülositler (protoplazmada graüllerin olmaması)

1. monociti 2. lenfositler

5 – Lökositlerin türleri

Her lökositin önemli bir işlevi vardır

GranulocytesAgranulocytes

Le Türleri

Polimorfonükleer Granülositler

1.Neutrofiller2.Eozinofiller3.Bazofiller

1. NEUTROFiLLER

• 50-70% Tüm lökositlerin tarafından (Beyaz kan hücrelerden (lökositler) en sık rastlanan)

• Fagositlerin yediği Debri ve bakteriler

• Enflamatuar süreçlerde en çok bulunan hücrelerdir

2. ЕОZİNOFİLLER

* 1-4% Le tarafından

* Parazitler’e saldırırlar

* Alerjik reaksiyonlarda önem taşırlar.

3. BAZOFİLLER

* Histamin ve Heparin salgılarlar

* 0.5% Le tarafından

• Ialerjik reaksiyonlarında önemli tepkiler verirler

Mononükleer agranulositler

4. Monositler5. Lenfositler(B ve T hücreleri)

4. МОNOSİTLER

Kan’dan çıkınca makrofaj haline gelmek için (diapedesis)

* 2-6 % Le tarafından

* Fagositoz = virüsler ve bakteriler

5. LEMFOSİTLER

* B-lemfositler: antikor oluşturan

* T- lemfositler : Doğrudan virüs ve kanser hücreleri tarafından hücreyi öldürürler/yok ederler.

* 25-33 % Le tarafından

56

Neutrofil

57

Neutrofil

58

Neutrofil

59

Bazofil

60

Bazofil

61

Bazofil

62

Bazofil

63

Bazofil

64

Eozinofil

65

Eozinofil

66

Еozinofil

67

Еozinofil

68

Еоzinofil

69

Еоzinofil

70

Еоzinofil

71

Lemfosit

72

Lemfosit

73

Lemfosit

74

Lemfosit

75

Lemfosit

76

Lemfosit

77

Мonosit

78

Моnosit

79

Моnosit

80

Мonosit

81

Мonosit

82

Мonosit

83

Lökosit Formülü

Nötrofiller Lenfositoz

NÖTROFİLLER % 60-65

EOZINOFİLLER % 1-4

BAZOFİLLER % 0.5-1

LENFOSİTLER % 20-25

MONOSİTLER % 4-8

84

Тrombositler

dev hücrelerin - megakaryositlerin parçalanmasıyla oluşturuyorlar*

86

TROMBOSİTLER

- BOYUTU: 2-3 m (en küçük) ve çekirdekleri olmayan

- RAKAMI: 150 -350 х 109/л (150 000-300 000 -1мм3)

- 2-4 gün yaşıyorlar

- ÖZELLİKLERİ:

- fragilite- kırılganlık

- adhezivite- yapışkanlık

- аgregasyon- gruplarda toplar şeklinde toplanmak

- metamorfozuN viskozitesi- membranın kaybı ve şişmesi

87

ТROMBOSİTLER

88

TROMBOSİTLERİN FONKSİYONLARI

1. Hemostaz (kanamanın durulması)

2. Koagülasyon

3. Fibrinoliz (kan pıhtısının dağılması)

89

TROMBOSİTLER

- ÖNEMLİ BİLEŞENLERİ :

-Tromboplastin

-Serotonin

-Kateholamin

-Trombostenin

- Koagülasyon faktörleri

90

Hemostaz ve Koagülasyon

1. FAZ –TROBOPLASTININ AKTİVASYONU

2. FAZ - PROTROMBININ TROMBİNE DÖNÜŞMESİ

3. FAZ – FİBRİNOGENİN FIBRİNE DÖNÜŞMESİ

4. FAZ – KAN DAMARDAKİ DEĞİŞİKLİKLERİ

- pıhtının retraksiyonu

-fibrinoliz

91

Hemostaz ve Koagülasyon

ANTİKOAGÜLAN VARLIKLAR

1. NATUREL/ DOĞAL

- antitromboplastin

- 8 faktörünün imuninhibitörleri

- antitrombin- antitrombin 3

-heparin

2. ARTIFICIAL / YAPAY

Trombosit fonksiyonu

Hasar görmüş bir kan damarı kanamayı önlemek için,* Hemostaz

Hemostazın üç kademeleri 1. Vasküler Spazm

2. Tr’den bir yastık oluşturulması

3. Kan koagülasyonu (pıhtılaşması)

Kan damarlarının zarar görmesinden sonra:

1. Vasküler Spazm

Kan damarının mevcut daralması

Kan damarlarının duvarları yapışıyorlar

-yapışkan bir halde dönüşüyorlar/adherent

Kan kaybı azalıyor (minimize oluyor)

a. Tr Kollajene iliştiriyorlar

b. Tr Agregasyonu kimyasal mediyatörlerin salımına yol açar (ADP, Thromboxane A2)

c. ADP Daha fazla Tr çekiyor

d. Thromboxane A2 (güçlü bir vazokonstriktör

2. Tr kapanışların Oluşumu:

Figure 11-10

(+) Feedback promotes formation of platelet Plug !

a. Akan kanın sabit kana dönüştürülmesi.

b. Fibrinogen (plasma protein) Fibrin

Thrombin

3. Pıhtılaşmanın oluşuması :

“Clotting Cascade”

Figure 11-11

Thrombin in Hemostasis

Factor X

12 farklı pıhtılaşma faktörlerinin katılımı (plazma glukoproteinleri)

Faktörler Romen rakamları ile işaretlenmiştir.

Proteolitik reaksiyonlarlının kaskadı (kademeli dizi).

inactive

active

Hageman factor (XII)

CLOT !

X

Fibrin :

Kan hücresel elemanlarını çeker ve pıhtılaşma oluşuyor

Tr daralması ile kan damarının kısımları birleşiyor. Pıhtınin daralmasıyla, Sıvı dışarı sıkılıyor (Serum)

Fazla pıhtılaşması : Sakıncalı trombüs oluşumu (emboli) Kan damarları tıkayabilir Çok az pıhtılaşması : Hemofili - (faktörlerinden birinin

eksikliği) Trombositopeni – diffüz kanaması

Red blood cells trapped in a fibrin mesh

Кan Grupları

Karl Landsteiner kan grupları 1901 yılında keşfetti

1930 yılında Nobel Tıp Ödülü'nü almıştır.

Farklı kan grupları nelerdir?

Farklılıklar, özel protein moleküllerinin, antijenlerin ve antikorların varlığının ya da yokluğunun sonucudur.

Antijenler, ER'nin yüzeyinde bulunmaktadır, kan plazmasında ise antikorlar yer alır.

Bu moleküllerinin farklı türleri ve kombinasyonları vardır.

Kan grubu ebeveyn devralınan ne bağlıdır.

AB0 ve Rh kan transfuzyolarının için önemlidir.

Kendi aralarında tüm kan gruplar uyumlu değildir.

Uyumsuz kan grupları karıştırılması kanın pıhtılaşmasına yol açar.

4 KAN GRUPLARI : A, B, AB ve 0

A – Kan Grubu

A grubu: Eritrosit yüzeyinde A antijenini, plazmada B antikorunu taşır

B - Kan Grubu

B grubu: Eritrosit yüzeyinde B antijenini, plazmada A antikorunu taşır.

AB-Kan Grubu – genel alıcı olarak bilinir

AB grubu : Eritrosit yüzeyinde hem A hem B antijenini taşır.Plazmada antikor taşımaz.

0 – Kan Grubu – genel verici olarak bilinir

0 grubu : Eritrosit yüzeyinde antijen taşımaz, ancak plazmada hem A hem B antikorunu taşır.

Rh factor

Eritrositlerin yüzeyinde Rh(D) denilen özel bir antijen daha vardır .

Rh factör’ünün varlığında Rh (+) Rh factör’ünün yokluğnda Rh (-) olarak tanımlanır. Rh (-) olanlarda, Rh (+) kan grubundan Rh

uyuşmazlığı yüzünden kan nakli yapılmamaktadır.

Rh+B (B+) Rh-B (B-)

Rh+AB (AB+) Rh-AB (AB-)

Rh+0 (O+) Rh-0 (O-)

Rh+A (A+) Rh-A (A-)

Sizin kan grubunuz nedir biliyormusunuz ?

iç ortam kan

Education