ISBN 978-83-7440-345-0

PRAWO PRACY I ZUS NR 4 INDEKS 403547 ISBN 978-83-7440-837-0 WRZESIEŃ 2016 WYDANIE III CENA 19,90 ZŁ (W TYM 5% VAT)

UmOWY ZleCeNIA I INNe UmOWY CYWIlNOPRAWNe

Od 1 StYCZNIA 2017 R.

Umowy zlecenia i inne Umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r.

UKAZUJE SIĘ OD 1995 ROKU

Jak ustalać minimalne stawki godzinowe dla zleceniobiorców i samozatrudnionych

W jaki sposób potwierdzać godziny pracy zleceniobiorców

Jakie sankcje grożą w przypadku niestosowania minimalnego wynagrodzenia dla zleceniobiorców

Na jakich zasadach inspektorzy pracy będą mogli kontrolować zatrudnienie na umowy cywilnoprawne

Partner merytoryczny

rewolUcyJnezmiany

od 1 stycznia 2017

ISBN 978-83-7440-836-3

3WWW.iNfor.pl

SpiS treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Rozdział I. Umowa zlecenia – czy warto ją jeszcze zawierać . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 . Obowiązkistronumowyzlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 . Różnicemiędzyumowąopracęaumowązlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 2 .1 .Warunkiodróżniająceumowęzleceniaodumowyopracę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 2 .2 .Konsekwencjeuznaniaumowyzleceniazaumowęopracę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 . Jaksformułowaćumowęzlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 3 .1 .Najczęściejpojawiającesięproblemyprzysporządzaniuumowyzlecenia . . . . . . . . . . . . . . 184 . Wynagrodzeniewumowiezlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 4 .1 .Wynagradzaniezleceniobiorcówdo31grudnia2016r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 4 .2 .Wynagradzaniezleceniobiorcówod1stycznia2017r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 4 .2 .1 . Osobyobjęteminimalnąstawkągodzinową . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 4 .2 .2 .Wysokośćminimalnejstawkigodzinowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 4 .2 .3 .Zakazzrzeczeniasięminimalnejstawkigodzinowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 4 .2 .4 .Formaiczęstotliwośćwypłatywynagrodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 4 .2 .5 . Obowiązekewidencjonowaniagodzinwykonywaniazlecenialubświadczeniausług . . . . 24 4 .2 .6 .Przechowywanieewidencjiprzepracowanychgodzin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 4 .2 .7 . Wyłączeniawzakresiestosowaniaminimalnejstawkigodzinowej . . . . . . . . . . . . . . . 275 . Odpowiedzialnośćztytułuumowyzlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286 . NoweuprawnieniakontrolnePIP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297 . Oskładkowanieumówzlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 7 .1 .Obowiązkoweubezpieczeniaspołecznezleceniobiorców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 7 .2 .Dobrowolneubezpieczeniaemerytalneirentowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 7 .3 .Zbiegitytułówdoubezpieczeńspołecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 7 .4 .Umowazleceniaiumowaopracę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 7 .4 .1 . Umowazleceniazawartazwłasnympracodawcąlubwykonywananajegorzecz . . . . 31 7 .4 .2 . Umowazleceniazinnympodmiotemniżwłasnypracodawcainiewykonywana

najegorzecz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 7 .5 .Umowazleceniaiprowadzeniepozarolniczejdziałalności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 7 .5 .1 . Umowazleceniaiprowadzeniepozarolniczejdziałalnościgospodarczej

–zasadypodleganiaubezpieczeniom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 7 .5 .2 . Umowazleceniaiprowadzeniepozarolniczejdziałalnościgospodarczej

zpodstawąwymiaruskładekwwysokości60%przeciętnegowynagrodzenia . . . . . 35 7 .5 .3 . Umowazleceniaiprowadzeniepozarolniczejdziałalnościgospodarczej

zpodstawąwymiaruskładekwwysokości30%minimalnegowynagrodzenia . . . . . 36 7 .5 .4 . Umowazleceniawramachprowadzonejpozarolniczejdziałalności

gospodarczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 7 .5 .5 . Umowaopracęiumowazleceniazwłasnympracodawcąorazprowadzenie

pozarolniczejdziałalności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 7 .6 .Kilkaumówzlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 7 .7 .Udowodnienieprzezubezpieczonegoinnychtytułówdoobowiązkowychubezpieczeń . . . . 44 7 .8 .Uprawnieniapłatnikaskładekdokontroliubezpieczonegowzakresiepodstawywymiaru

składeknaobowiązkoweubezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 7 .9 .Umowazleceniaiprawodoemeryturylubrenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

4 umoWy�zleceNia�i�iNNe�umoWy...

umoWy�zleceNia�i�iNNe�umoWy�cyWilNopraWNe��od�1�styczNia�2017�r.

7 .9 .1 . Umowazleceniaorazprowadzeniepozarolniczejdziałalnościiprawodoemeryturylubrenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

7 .9 .2 . Kilkaumówzleceniaiprawodoemeryturylubrenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 7 .10 . Umowaopracęiumowazleceniaorazprawodoemerytury

lubrenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 7 .10 .1 .Umowaopracęiumowazleceniazwłasnympracodawcąlubwykonywana

narzeczpracodawcyorazprawodoemeryturylubrenty . . . . . . . . . . . . . . . . 47 7 .10 .2 . Umowaopracęiumowazleceniazinnympodmiotemniżwłasnypracodawca

iniewykonywananajegorzeczorazprawodoemeryturylubrenty . . . . . . . . . . . 47 7 .11 . Umowazleceniazestudentem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 7 .12 . Konsekwencjewprowadzeniadlazleceniobiorcówminimalnejpodstawywymiaru

składeknaubezpieczeniaemerytalneirentowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 8 . Wysokośćizasadyfinansowaniaskładeknaubezpieczeniaspołeczne . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 9 . Podstawawymiaruskładeknaubezpieczeniaspołeczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 10 .Zwolnieniazeskładeknaubezpieczeniaemerytalneirentowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 10 .1 . Odprawyiodszkodowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 10 .2 . Świadczeniabhpiekwiwalentyzateświadczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 10 .3 . Należnościzapodróżsłużbową . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 10 .4 . Kosztyużywaniaprywatnegosamochodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 10 .5 . Wsparciesocjalnezzfśs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 10 .6 . Dietydlazleceniobiorcówwysłanychdopracyzagranicę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 10 .7 . Ekwiwalentyzanarzędzia,materiałylubsprzęt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 10 .8 . Wartośćposiłków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 10 .9 . Zapomogilosowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 11 . Zasadypodleganiaubezpieczeniuzdrowotnemu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 12 .Podstawawymiaruiwysokośćskładkizdrowotnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 13 .Umowazleceniaiinnetytułydoubezpieczeniazdrowotnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 13 .1 . Umowazleceniaiumowaopracę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 13 .2 . Kilkaumówzlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 13 .3 . Umowazleceniaiprzebywanienaurlopiewychowawczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 13 .4 . Umowazleceniaiprawodoemeryturylubrenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 13 .5 . Umowazleceniaiprowadzeniepozarolniczejdziałalności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 13 .6 . Umowazleceniazuczniemlubstudentem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 14 .SkładkanaFunduszPracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 14 .1 . ZwolnieniezopłacaniaskładeknaFunduszPracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 15 . SkładkinaFunduszGwarantowanychŚwiadczeńPracowniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 15 .1 . ZwolnieniezopłacaniaskładeknaFGŚP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 16 .Rozwiązanieumowyzlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 17 . Przedawnienieroszczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 18 .Opodatkowanieprzychodówzumówzlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 18 .1 . Kosztyuzyskaniaprzychodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 18 .2 . Przychódzumowyzlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 19 .Plusyiminusyumowyzlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

Rozdział II. Umowa o dzieło – kiedy można ją zawrzeć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 711 . Obowiązkistronumowyodzieło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 712 . Formaitreśćumowyodzieło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 743 . Wynagrodzeniewumowieodzieło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

5WWW.iNfor.pl

spis�treŚci

3 .1 .Wynagrodzenieryczałtowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 3 .2 .Wynagrodzeniekosztorysowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 3 .3 .Wynagrodzeniekosztorysowo-ryczałtowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 3 .4 .Odpowiedzialnośćztytułuumowyodzieło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 794 . UmowaodziełoaskładkiZUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 795 . Opodatkowanieumówodzieło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 816 . Rozwiązanieumowyodzieło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 827 . Przedawnienieroszczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 828 . Kiedyumowaodziełomożezostaćuznanazaumowęzlecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 8 .1 .Zawieranieumówodzieło–6praktycznychwskazówek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 869 . Plusyiminusyumowyodzieło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

Rozdział III. Umowa agencyjna – z kim może być zawarta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 891 . Uprawnieniaagentaizleceniodawcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 892 . Jaksformułowaćumowęagencyjną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 903 . Wynagrodzeniewumowieagencyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 3 .1 .Prowizjadlaagenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 934 . Oskładkowanieumówagencyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 935 . Opodatkowanieprzychodówzumowyagencyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 936 . Rozwiązanieumowyagencyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 6 .1 .Świadczeniewyrównawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 947 . Plusyiminusyumowyagencyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95

Rozdział IV. Kontrakt menedżerski – komu można go zaproponować . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 961 . Obowiązkistronkontraktumenedżerskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 962 . Formaitreśćkontraktumenedżerskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 973 . Wynagrodzenieztytułukontraktumenedżerskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1014 . Odpowiedzialnośćztytułukontraktumenedżerskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1015 . Rozwiązaniekontraktumenedżerskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1026 . Oskładkowaniekontraktówmenedżerskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1027 . Radanadzorcza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 7 .1 .Ubezpieczeniaczłonkówradnadzorczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 7 .2 .Członkostwowradzienadzorczejainnetytułydoubezpieczeńspołecznych . . . . . . . . . . . 104 7 .3 .Podstawawymiaruskładeknaubezpieczeniaspołeczneczłonków

radnadzorczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 7 .4 .Członkostwowradzienadzorczejwustawiezdrowotnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 7 .5 .Zgłoszeniedoubezpieczeńirozliczenieskładekzaczłonkaradynadzorczej . . . . . . . . . . . 1068 . Opodatkowaniekontraktówmenedżerskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 8 .1 .Podatekliniowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 8 .2 .Zaliczkanapodatek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 8 .3 .Menedżerowieniebędącyrezydentami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1089 . Plusyiminusykontraktumenedżerskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

Rozdział V. Umowy o współpracy z samozatrudnionymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1101 . Naczympolegasamozatrudnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1102 . Zawarcieumowyoświadczenieusług . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 2 .1 .Wyłączenieodpowiedzialności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

umoWy�zleceNia�i�iNNe�umoWy�cyWilNopraWNe�od�1�styczNia�2016�r.

2 .2 .Stopieńpodporządkowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 2 .3 .Ryzykogospodarcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1113 . Uprawnieniaiobowiązkisamozatrudnionych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1144 . Wynagrodzeniesamozatrudnionych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1145 . Oskładkowaniesamozatrudnionych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1146 . Opodatkowaniesamozatrudnionych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1157 . Plusyiminusysamozatrudnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

Rozdział VI. Zasiłki z ubezpieczenia społecznego dla zleceniobiorców i samozatrudnionych . . . . . 1161 . Zasadyustalaniapodstawywymiaruzasiłku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1162 . Niezdolnośćdopracypodlegającegoubezpieczeniuchorobowemuprzezokreskrótszy

niż12pełnychkalendarzowychmiesięcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1173 . Podstawawymiaruzasiłku,gdyniezdolnośćdopracypowstanieprzedupływempełnego

kalendarzowegomiesiącaubezpieczeniachorobowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1184 . Podstawawymiaruwprzypadkuzmniejszeniaprzychoduwmiesiącu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1205 . Zasiłekzaokrespoustaniuubezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

Rozdział VII. Potrącenia z umów cywilnoprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1221 . Przychódzumowycywilnoprawnejjedynymźródłemutrzymania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1222 . Dokonywaniepotrąceńwprzypadkuzbieguegzekucjiod8września2016r . . . . . . . . . . . . . . . . 123

Rozdział VII. Orzecznictwo sądowe i interpretacje urzędowe dotyczące umów cywilnoprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1251 . Umowycywilnoprawneworzecznictwiesądowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1252 . NajciekawszeinterpretacjeZUSwzakresieoskładkowaniaumówcywilnoprawnych . . . . . . . . . 128

8 umoWy�zleceNia�i�iNNe�umoWy...

rozdział i. UmoWa zlecenia – czy Warto ją jeSzcze zaWierać

Od1stycznia2017r .zmieniąsięzasadywynagradzaniaosóbzatrudnionychnaumowęzlecenia .Wpro-wadzonazostaniestawkagodzinowaminimalnegowynagrodzenia,jakietrzebabędziezapewnićzlece-niobiorcom .Wyniesieona13złnagodzinępodwarunkiem,żeminimalnewynagrodzeniedlapracowni-kóww2017r .zostanieustalonenapoziomie2000zł .

Pomimowprowadzeniatychniekorzystnychzmianwprzypadkuzleceń,zawieranieumówcywilnopraw-nych,wtymtakżeumówzlecenia,nadalbędziewarterozważenia .Zatrudnionymnaumowycywilnopraw-nenieprzysługująbowiemuprawnieniapracownicze,takie jaknp .urlopwypoczynkowyczyprawodododatkuzapracęwgodzinachnadliczbowych .Wprzypadkuumówodzieło,jeżeliniesąonezawieranezwłasnympracownikiem,nietrzebaopłacaćskładekZUS .Przedsiębiorcabędziemusiałjednakrozwa-żyć,czybardziejopłacalnenieokażezawarcieinnejumowycywilnoprawnejniżumowazlecenia .

UmowazleceniapodlegaprzepisomKodeksucywilnego .Polegaonanatym,żeprzyjmującyzlecenie,tj . zleceniobiorcazobowiązujesiędodokonaniaokreślonejczynnościprawnejdladającegozlecenie,tj .zleceniodawcy(art .734§1Kodeksucywilnego) .Czynnościąprawnąjestnp .zawarcieumowybądźreprezentowaniezleceniodawcyprzedorganamisądowymilubadministracyjnymi .

Mimożedefinicjaumowyzlecenianieobejmujezleceńdotyczącychwykonywaniafaktycznychczynno-ści,towpraktycetęumowęczęstostosujesiętakżewodniesieniudotakichwłaśnieczynności,polega-jącychnp .nasprzątaniupomieszczeńbiurowych,roznoszeniuulotekczytestowaniuokreślonegopro-gramukomputerowego .Przepisydotycząceumówzleceniastosujemybowiemdoumówoświadczenieusług,któreniesąuregulowaneinnymiprzepisami(art .750Kodeksucywilnego) .

PRZyKładSpółkazo .o .zamierzazatrudnićhostessynatargachwędliniarskich,któreorganizuje .Ichzadaniembędziezachęcanieklientówdodegustacjiproduktówfirmy .Hostessybędązatrudnionewceluzwięk-szeniasprzedażyipoprawywizerunkuproduktówfirmy .Jednakniebędąrozliczaneztego,czyiwja-kiejilościproduktyfirmyzostanąsprzedane .Wprzedstawionejsytuacjiniemożnarównieżokreślić,żerezultatpracyhostessbędziemierzonyjakimkolwiekwymiernymefektemwpostacinp .liczbyzłożo-nychzamówieńprzezklientów,którymhostessyprezentowałyproduktyfirmy .Dlategohostessymogąbyćzatrudnionenaumowęzlecenia .

PrzykładPrzedmiotemumowycywilnoprawnejmabyćwykonaniepółekdlafirmyX .Jeżelipółkibędąwyko-nywaneprzyużyciunarzędzinależącychdowykonawcy,uniegowdomu,napodstawiejegowła-snychprojektów,towówczaswłaściwebędziepodpisanieznimumowyodzieło .NatomiastgdypółkibędąwykonywanewsiedzibiefirmyX,zgodniezprojektemprzygotowanymprzeztęfirmę,przy zastosowaniu materiałów przekazanych przez zleceniodawcę oraz przy ich wykonywaniubędąpomagałyinneosobywskazaneprzezfirmęX,toztakąosobąbędziemożnapodpisaćumo-węzlecenia .

Umowazlecenia,wskutekktórejdochodzidonawiązaniamiędzy jejstronamistosunkucywilno-prawnego,jestumowąstarannegodziałania .Sformułowanie„umowastarannegodziałania”oznaczawtymprzypadku,żeowywiązaniusięzumowyniedecydujejejefekt,aleodpowiedniewykonywanieczynnościorazdołożenienależytejstarannościwrealizowaniuokreślonychdziałań(np .adwokatzo-bowiązuje się do starannego prowadzenia sprawy swojego klienta, ale nie zobowiązuje się do jejwygrania) .

rozdział�i.�umoWa�zleceNia�–�czy�Warto�Ją�Jeszcze�zaWierać

9WWW.iNfor.pl

1. obowiązki stron umowy zlecenia

Stronamiumowyzleceniamogąbyćosobyfizyczne,osobyprawneorazjednostkiorganizacyjneniepo-siadająceosobowościprawnej .

Obowiązkistronumowyzleceniakształtująsięwtensposób,żezleceniobiorcapowinienprzedewszyst-kimpodejmowaćdziałania,którepozwoląmunajaknajlepszewykonywaniezleconychmuprac .Powinienprzytymkierowaćsięwskazówkamiotrzymanymiodzleceniodawcy .Możejednakodstąpićodwskazanegoprzezzleceniodawcęsposobuwykonaniazlecenia,bezjegowcześniejszejzgody,wsytuacjigdyniemożeuzyskaćtakiejzgody,aprzypuszcza(i toprzypuszczenie jestuzasadnione),żezleceniodawca,wiedzącoistniejącymstanierzeczy,zgodziłbysięnazmianę(art .737Kodeksucywilnego) .Takazmianamożedoty-czyćjedyniesposobuwykonaniaczynnościobjętejumowązlecenia,niezaśsamejczynności .

Zleceniobiorca ma ponadto obowiązek wydać wszystko, co przy wykonaniu zlecenia uzyskał dla zle-ceniodawcy, nawet we własnym imieniu.Ponadtoniewolnomuużywaćnawłasnepotrzebyrzeczyipie-niędzyzleceniodawcy .Jestteżzobowiązanyzapłacićzleceniodawcyodsetkiustawoweodśrodkówpie-niężnychzatrzymanychponadpotrzebęwynikającązwykonywaniazlecenia .

Zleceniobiorcapowinienudzielaćzlecającemupotrzebnychwiadomościoprzebiegusprawy,apowy-konaniuzlecenialubpowcześniejszymrozwiązaniuumowyzłożyćmusprawozdanie(art .740Kodeksucywilnego) .Wystarczającebędziew tymprzypadkuudzielenie informacjinawezwaniezleceniodawcyorazzawiadomieniegoowykonaniupracluboniemożnościichwykonania .Z kolei sprawozdanie powin-no zawierać niezbędne informacje o przebiegu sprawy oraz zestawienie wszelkich wydatków i przy-chodów łącznie z dokumentami (np. rachunki, faktury).

Zleceniobiorcamożerównież,zgodniezzasadąswobodyumów,zobowiązaćsięwobeczleceniodaw-cydoniepodejmowaniadziałańkonkurencyjnychwczasie trwaniaumowy (wyrokSąduNajwyższegoz11września2003r .,IIICKN579/01,OSNC2004/10/167) .Niemaprzeszkód,abyzakazkonkurencjido-tyczył teżokresupozakończeniuumowyzlecenia . Jednakzawarcieumowyozakaziekonkurencjinaokresporozwiązaniuumowyzleceniazosobąfizycznąniemożebyćnieodpłatne .Inaczejjestwprzypad-kuprzedsiębiorców,gdzienie jestwykluczonezawarciebezpłatnejumowyozakaziekonkurencjinaokrespozakończeniuwspółpracy(wyrokSąduNajwyższegoz5grudnia2013r .,VCSK30/13) .

UWaGa! zleceniodawca może podpisać ze zleceniobiorcą umowę o zakazie konkuren-cji zarówno na czas trwania umowy zlecenia, jak i po jej zakończeniu.

Jeżeliosoba,którazawodowozajmujesięzałatwianiemczynnościdlainnych,niechceprzyjąćzlece-nia,powinnazawiadomićotymdającegozlecenie .Tosamopowinnazrobićosoba,któradającemuzle-cenieoświadczyłagotowośćzałatwianiaczynnościdanegorodzaju .

Zkoleipodstawowymobowiązkiemzleceniodawcyjestzapewnieniezleceniobiorcymożliwościwyko-naniazlecenia,poprzeznp .udostępnieniemupotrzebnychokreślonychwumowieinformacjiczyrzeczy,atakżezapłatawynagrodzeniawprzypadkuodpłatnościzlecenia .Od1stycznia2017r .zleceniodawcabędziemusiałzapewnićzleceniobiorcomminimalnewynagrodzeniezapracę .Minimalnastawkagodzino-wa została zagwarantowana bez względu na sposób ustalania wynagrodzenia w umowie zlecenia(wgstawkigodzinowej,dziennej,tygodniowej,miesięcznej) .Więcejnatentematpiszemynastr .22 .Obo-wiązkiemzleceniodawcyjesttakżezwrotwykonującemuzleceniewydatków,któretenpoczyniłwcelunależytegowykonaniazlecenia,wrazzustawowymiodsetkami .Powinienteżzwolnićzleceniobiorcęzezobowiązań,któretenzaciągnąłwimieniuwłasnym,bywykonaćzlecenie .Dojegoobowiązkównależyponadtoudzieleniezleceniobiorcyodpowiedniej zaliczkiwsytuacji,gdywykonaniezleceniawymagawydatkówizleceniobiorcategozażądał(art .743Kodeksucywilnego) .

UWaGa! jeżeli wykonanie zlecenia wymaga zaliczki i zleceniobiorca jej zażąda, zlece-niodawca powinien udzielić jej zleceniobiorcy.

Ponadtozleceniodawcamaobowiązekzapewnieniazleceniobiorcombezpiecznych ihigienicznychwarunkówpracy,jeżeliwykonująpracęwzakładziepracylubmiejscuwyznaczonymprzezprzedsiębior-

umoWy�zleceNia�i�iNNe�umoWy�cyWilNopraWNe��od�1�styczNia�2017�r.

10 umoWy�zleceNia�i�iNNe�umoWy...

cę(art .304§1Kodeksupracy) .Zleceniodawcamazatemobowiązekochronyżyciaizdrowiazlecenio-biorcówzagrożonychwprocesiepracy,a takżezapewnieniabezpiecznych ihigienicznychwarunkówpracyprzyodpowiednimwykorzystaniuosiągnięćnaukiitechnikiosobomświadczącympracęwramachzatrudnienianapodstawieumowyzlecenia .Nieoznaczato,żeosobazatrudnionawramachumowyzle-ceniamusibyćnp .wkażdymprzypadkukierowananabadanialekarskie .Wskazanejestnatomiastodby-cieprzezniąszkoleniabhp .

Ze względu na brak wyraźnego nakazu ustawodawcy kierowania osób zatrudnionych w ramach umów zlecenia na badania lekarskie, pracodawca może we własnym zakresie zdecydować, czy rodzaj wykonywanych przez nie czynności i stopień zagrożeń związanych z warunkami wykonywania tych czynności wskazywałby na celowość dopuszczania do pracy wyłącznie osób cieszących się odpo-wiednim stanem zdrowia.TakiestanowiskozająłSądNajwyższywwyrokuz25września1974r .(IICR493/74,niepubl .),stwierdzając,żepracodawcamoże,aleniemusiwymagaćwstosunkudotychosóbpoddaniasiębadaniomlekarskim .

PrzykładPracodawcadoraźniezatrudniaosobynapodstawieumówzleceniadopracporządkowych(dosprzą-taniahal,innychpowierzchniitp .) .Osobyteprzychodządopracykilkarazywmiesiącu,wzależnościodpotrzebzakładupracy .Wtejsytuacjipracodawcaniemusiwymagaćodwskazanychosóbaktual-nychbadańlekarskichzewzględunaniskieryzykoczynnikówszkodliwychdlazdrowia,atakżedoraź-nycharakterwykonywanych czynnościna terenie jegozakładu pracy .Możezdecydować jedynieoprzeprowadzeniuszkoleniabhp .

PrzykładPracodawcazatrudniłnaokreswakacyjnywramachumówzleceniaosobydopomocywlaboratoriumchemicznym .Osobyteprzychodządopracyśrednio20godzintygodniowo,wzależnościodbieżącychpotrzeb .Wtejsytuacji,zewzględunazagrożenieczynnikamiuciążliwymiiszkodliwymidlazdrowia,pracodawcamógłzażądaćprzedłożeniaprzeznieaktualnychzaświadczeńlekarskichozdolnościdopracynategorodzajustanowisku .Pracodawcaniemusiprzytympokrywaćkosztówtychbadań,jeże-liwumowiezleceniabędziezapis,żebadanialekarskieodbywająsięnakosztzleceniobiorcy .

Pracodawcamaobowiązekpokrywaniakosztówbadańlekarskichjedyniewprzypadkupracowników(art .229§6Kodeksupracy) .Niematakiegoobowiązkuwstosunkudoosóbzatrudnionychnapodstawieumówzlecenia .

Jednakczęśćekspertówprawapracyuważa,żeskoronaprzedsiębiorcyspoczywaobowiązekzapew-nieniazleceniobiorcomodpowiednichwarunkówbhp, to równieżmusionpokryćkosztybadań lekar-skich .Najlepiejkwestiętęustalićwumowiecywilnoprawnej .Niemaprzeszkód,abywtakiejumowieza-znaczono,żekosztybadań lekarskichpokrywaprzedsiębiorca,przyczymmożna równieżustalić, żekosztytewcałościponosizleceniobiorca .

Jeżeli charakter pracy zleceniobiorcy tego wymaga, zleceniodawca powinien mu zapewnić również inne świadczenia bhp, np. odzież i obuwie robocze, środki ochrony indywidualnej oraz napoje i posiłki profilaktyczne.

Natomiastzleceniodawcaniemusizapewniaćzleceniobiorcominnychświadczeńpracowniczychniżzwiązanezbhp .Zatemwprzypadkuzleceniobiorcówzleceniodawcaniemusi:

■■ udzielaćimurlopuwypoczynkowego,■■ przestrzegaćokresówodpoczynkówdobowychitygodniowychorazinnychprzepisówoczasiepracy,■■ zapewniaćświadczeńztytułupracywgodzinachnadliczbowych,■■ stosowaćprzepisówdotyczącychochronyprzedzwolnieniemzpracy,■■ zapewniaćdodatkowychświadczeńpracowniczych,takichjaknp .:nagrodyjubileuszowe,dodatkista-

żowe,odprawyemerytalno-rentowe,odprawyztytułuzwolnieniazpracy,■■ stosowaćsformalizowanychprocedurdotyczącychrozwiązaniaumowyopracę(podawanieprzyczyny

wypowiedzenia,przeprowadzaniekonsultacjizwiązkowej,przestrzeganieustawowychokresówwypo-wiedzenia) .