Henryk DietelHenryk Dietel

Henryk DietelHenryk Dietel Heinrich DietelHeinrich Dietel (ur. 15 marca 1839 r. w Greizu w Turyngii,  (ur. 15 marca 1839 r. w Greizu w Turyngii,

zm. 27 czerwca 1911 r.) - niemiecki przemysłowiec zm. 27 czerwca 1911 r.) - niemiecki przemysłowiec branży włókienniczej, o największym - obok Schönów - branży włókienniczej, o największym - obok Schönów - wkładzie w rozwójSosnowca.wkładzie w rozwójSosnowca.

Urodził się jako syn Heinricha Gottloba - właściela Urodził się jako syn Heinricha Gottloba - właściela przędzalni w Wilkau i Johanny Wilhelminy z domu Merbold. przędzalni w Wilkau i Johanny Wilhelminy z domu Merbold. Kształcił się w Stanach Zjednoczonych, następnie Kształcił się w Stanach Zjednoczonych, następnie praktykował w Czechach,Saksonii i Wirtembergii.praktykował w Czechach,Saksonii i Wirtembergii.

W 1877 r. rozpoczął studia na Uniwersytecie Technicznym W 1877 r. rozpoczął studia na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie. W 1878 r ożenił się z Klarą Jacob, z którą jeszcze w Dreźnie. W 1878 r ożenił się z Klarą Jacob, z którą jeszcze tego samego roku przybył do Sosnowca. Przystąpił tu od tego samego roku przybył do Sosnowca. Przystąpił tu od razu do budowy w Pogoni pierwszej w Królestwie razu do budowy w Pogoni pierwszej w Królestwie Kongresowym przędzalni czesankowej. Odtąd jego dalsze Kongresowym przędzalni czesankowej. Odtąd jego dalsze losy nierozerwalnie wiążą się z działalnością w tym mieście, losy nierozerwalnie wiążą się z działalnością w tym mieście, w którym też został pochowany. Spoczywa w w którym też został pochowany. Spoczywa w swoim mauzoleum na cmentarzu ewangelickim w swoim mauzoleum na cmentarzu ewangelickim w Sosnowcu.Sosnowcu.

Mauzoleum rodziny Mauzoleum rodziny DietlówDietlów

Mauzoleum Dietlów jest chyba najokazalszym grobowcem w Mauzoleum Dietlów jest chyba najokazalszym grobowcem w kompleksie cmentarzy przy ul. Smutnej i Mireckiego. Już z daleka kompleksie cmentarzy przy ul. Smutnej i Mireckiego. Już z daleka można dostrzec jego kopułę górującą nad całym cmentarzem można dostrzec jego kopułę górującą nad całym cmentarzem ewangelickim. W 1878 roku Henryk Dietel, niemiecki ewangelickim. W 1878 roku Henryk Dietel, niemiecki przemysłowiec przybywa wraz z żoną do Sosnowca. Osiedlając się przemysłowiec przybywa wraz z żoną do Sosnowca. Osiedlając się tutaj buduje przędzalnię czesankową, w jej okolicach swoją tutaj buduje przędzalnię czesankową, w jej okolicach swoją reprezentacyjną siedzibę, niepodal urządza park. Dbając o reprezentacyjną siedzibę, niepodal urządza park. Dbając o potrzeby religijne swoich pracowników w niedługim czasie stawia potrzeby religijne swoich pracowników w niedługim czasie stawia kościół ewangelicki.kościół ewangelicki.

Zdaje się również fundatorem dwu sosnowieckich cerkwi, wspiera Zdaje się również fundatorem dwu sosnowieckich cerkwi, wspiera budowę kościoła pw. św. Tomasza na Pogoni. Ma również wybitne budowę kościoła pw. św. Tomasza na Pogoni. Ma również wybitne zasługi w dziedzinie oświaty, m.in. funduje gmach Sosnowieckiej zasługi w dziedzinie oświaty, m.in. funduje gmach Sosnowieckiej Szkoły Realnej (obecnie Wydział Techniki UŚ).  Henryk Dietel Szkoły Realnej (obecnie Wydział Techniki UŚ).  Henryk Dietel umiera w 1911 roku, w jego pogrzebie uczestniczy około 10 umiera w 1911 roku, w jego pogrzebie uczestniczy około 10 tysięcy ludzi. Pochowany zostaje w podziemiach okazałego tysięcy ludzi. Pochowany zostaje w podziemiach okazałego mauzoleum, wzorowanym na antycznych grobowcach. mauzoleum, wzorowanym na antycznych grobowcach. 

W krypcie pochowano również żonę Henryka Dietla - Klarę oraz W krypcie pochowano również żonę Henryka Dietla - Klarę oraz prawdopodobnie jeszcze innych członków rodziny. Pomimo, że prawdopodobnie jeszcze innych członków rodziny. Pomimo, że nieomal stuletni grobowiec Dietlów dziś służy jako kaplica nieomal stuletni grobowiec Dietlów dziś służy jako kaplica cmentarna, jego krypta chętnie udostępniana jest zwiedzającym.cmentarna, jego krypta chętnie udostępniana jest zwiedzającym.

Dawna Szkoła RealnaDawna Szkoła Realna W 1894 roku Henryk Dietel funduje Sosnowiecką Szkołę W 1894 roku Henryk Dietel funduje Sosnowiecką Szkołę

Realną. Staje się ona pierwszą szkołą średnią w całym Realną. Staje się ona pierwszą szkołą średnią w całym Zagłębiu Dąbrowskim. Początkowo szkoła mieści się w Zagłębiu Dąbrowskim. Początkowo szkoła mieści się w budynku fabrycznym, a uczniowie mają zorganizowany budynku fabrycznym, a uczniowie mają zorganizowany dojazd specjalnym pociągiem. Wzrost liczby uczniów dojazd specjalnym pociągiem. Wzrost liczby uczniów powoduje, że ówczesny budynek staje się niewystarczający powoduje, że ówczesny budynek staje się niewystarczający i Henryk Dietel decyduje się na budowę nowego gmachu. i Henryk Dietel decyduje się na budowę nowego gmachu. Zostaje on wzniesiony pomiędzy w latach 1895-1898 Zostaje on wzniesiony pomiędzy w latach 1895-1898 według projektu Jasieńczyka-Jabłońskiego, stylem według projektu Jasieńczyka-Jabłońskiego, stylem nawiązujący do renesansu włoskiego. Uroczyste otwarcie nawiązujący do renesansu włoskiego. Uroczyste otwarcie szkoły ma miejsce 3 grudnia 1898roku.szkoły ma miejsce 3 grudnia 1898roku.

Finansowana przez Dietlów Sosnowiecka Szkoła Realna Finansowana przez Dietlów Sosnowiecka Szkoła Realna działa do 1915 roku, kiedy to podczas I wojny światowej działa do 1915 roku, kiedy to podczas I wojny światowej wojska niemieckie wkraczają do Sosnowca, a budynek wojska niemieckie wkraczają do Sosnowca, a budynek wykorzystany na biura administracji niemieckiej. Następnie wykorzystany na biura administracji niemieckiej. Następnie w budynku mieści się Gimnazjum, potem Liceum, które w budynku mieści się Gimnazjum, potem Liceum, które otrzymuje imię Stanisława Staszicaotrzymuje imię Stanisława Staszica..

To w tym budynku maturę w 1921 roku zdaje Jan To w tym budynku maturę w 1921 roku zdaje Jan Kiepura, tutaj uczęszczają Leonard Danielewicz i Kiepura, tutaj uczęszczają Leonard Danielewicz i Tadeusz Heftman, konstruktorzy maszyny Tadeusz Heftman, konstruktorzy maszyny deszyfrującej Enigma. Warto również wspomnieć deszyfrującej Enigma. Warto również wspomnieć wybitnego nauczyciela biologii w tejże szkole wybitnego nauczyciela biologii w tejże szkole - Witolda Wyspiańskiego (brata Stanisława - Witolda Wyspiańskiego (brata Stanisława Wyspiańskiego).Wyspiańskiego).

W 1970 roku budynek staje się siedzibą Wydziału W 1970 roku budynek staje się siedzibą Wydziału Techniki Uniwersytetu Śląskiego.Techniki Uniwersytetu Śląskiego.

Obecnie najbardziej reprezentacyjną salą jest Obecnie najbardziej reprezentacyjną salą jest aula główna na najwyższym piętrze, bogato aula główna na najwyższym piętrze, bogato zdobiona freskami. Niestety, została wyłączona zdobiona freskami. Niestety, została wyłączona jest z zajęć dydaktycznych i wymaga wielu jest z zajęć dydaktycznych i wymaga wielu nakładów finansowych, by przywrócić jej dawną nakładów finansowych, by przywrócić jej dawną świetność.świetność.

MauzoleumMauzoleum Henryk Dietel (1839-1911) po zdobyciu wykształcenia i Henryk Dietel (1839-1911) po zdobyciu wykształcenia i

doświadczenia zawodowego przybył w 1878 roku wraz z doświadczenia zawodowego przybył w 1878 roku wraz z żoną z Saksonii do Sosnowca i stał się po czasie jednym z żoną z Saksonii do Sosnowca i stał się po czasie jednym z najbogatszych ludzi ówczesnego Królestwa Polskiego. W najbogatszych ludzi ówczesnego Królestwa Polskiego. W Sosnowcu założył jedyną wówczas w Rosji przędzalnię Sosnowcu założył jedyną wówczas w Rosji przędzalnię wełny czesankowej, a jej korzystne ceny na skutek wojny wełny czesankowej, a jej korzystne ceny na skutek wojny celnej Rosji z Zachodem uczyniły go wkrótce czołową celnej Rosji z Zachodem uczyniły go wkrótce czołową postacią miasta i regionu. Mimo ogromu bogactwa Dietel postacią miasta i regionu. Mimo ogromu bogactwa Dietel nie zapomniał jednak o wierze i współwyznawcach oraz nie zapomniał jednak o wierze i współwyznawcach oraz innych mieszkańcach miasta, niezależnie od ich innych mieszkańcach miasta, niezależnie od ich narodowości i wyznania.narodowości i wyznania.

  Z własnych środków założył m.in. ewangelicką szkołę Z własnych środków założył m.in. ewangelicką szkołę kantoratową, ufundował gimnazjum, ogród botaniczny, łożył kantoratową, ufundował gimnazjum, ogród botaniczny, łożył na wiele przedsięwzięć charytatywnych i publicznych. Stał na wiele przedsięwzięć charytatywnych i publicznych. Stał się też fundatorem kościoła ewangelickiego w Sosnowcu dla się też fundatorem kościoła ewangelickiego w Sosnowcu dla całej zagłębiowskiej społeczności ewangelickiej oraz całej zagłębiowskiej społeczności ewangelickiej oraz dofinansował budowę sosnowieckich cerkwi prawosławnych dofinansował budowę sosnowieckich cerkwi prawosławnych i dzisiejszej katedry rzymskokatolickieji dzisiejszej katedry rzymskokatolickiej

Mauzoleum Dietlów jest chyba najokazalszym grobowcem w Mauzoleum Dietlów jest chyba najokazalszym grobowcem w kompleksie cmentarzy przy ul. Smutnej i Mireckiego. Już z kompleksie cmentarzy przy ul. Smutnej i Mireckiego. Już z daleka można dostrzec jego kopułę górującą nad całym daleka można dostrzec jego kopułę górującą nad całym cmentarzem ewangelickim. W 1878 roku Henryk Dietel, cmentarzem ewangelickim. W 1878 roku Henryk Dietel, niemiecki przemysłowiec przybywa wraz z żoną do Sosnowca. niemiecki przemysłowiec przybywa wraz z żoną do Sosnowca. Osiedlając się tutaj buduje przędzalnię czesankową, w jej Osiedlając się tutaj buduje przędzalnię czesankową, w jej okolicach swoją reprezentacyjną siedzibę, niepodal urządza okolicach swoją reprezentacyjną siedzibę, niepodal urządza park. Dbając o potrzeby religijne swoich pracowników w park. Dbając o potrzeby religijne swoich pracowników w niedługim czasie stawia kościół ewangelicki.niedługim czasie stawia kościół ewangelicki.

Staje się również fundatorem dwu sosnowieckich cerkwi, Staje się również fundatorem dwu sosnowieckich cerkwi, wspiera budowę kościoła pw. św. Tomasza na Pogoni. Ma wspiera budowę kościoła pw. św. Tomasza na Pogoni. Ma również wybitne zasługi w dziedzinie oświaty, m.in. funduje również wybitne zasługi w dziedzinie oświaty, m.in. funduje gmach Sosnowieckiej Szkoły Realnej (obecnie Wydział Techniki gmach Sosnowieckiej Szkoły Realnej (obecnie Wydział Techniki UŚ).  Henryk Dietel umiera w 1911 roku, w jego pogrzebie UŚ).  Henryk Dietel umiera w 1911 roku, w jego pogrzebie uczestniczy około 10 tysięcy ludzi. Pochowany zostaje w uczestniczy około 10 tysięcy ludzi. Pochowany zostaje w podziemiach okazałego mauzoleum, wzorowanym na podziemiach okazałego mauzoleum, wzorowanym na antycznych grobowcach. antycznych grobowcach. 

W krypcie pochowano również żonę Henryka Dietla - Klarę oraz W krypcie pochowano również żonę Henryka Dietla - Klarę oraz prawdopodobnie jeszcze innych członków rodziny. Pomimo, że prawdopodobnie jeszcze innych członków rodziny. Pomimo, że nieomal stuletni grobowiec Dietlów dziś służy jako kaplica nieomal stuletni grobowiec Dietlów dziś służy jako kaplica cmentarna, jego krypta chętnie udostępniana jest cmentarna, jego krypta chętnie udostępniana jest zwiedzającymzwiedzającym..

Zdjęcia o MauzoleumZdjęcia o Mauzoleum

Pałac DietlaPałac Dietla Pierwsze plany budynku powstają w latach 80. 

XIX wieku, a sygnowane były przez Waligórskiego. Ostateczny projekt powstał w 1890 roku. Około roku 1900, wraz z pracami wykończeniowymi pałacu, powstaje założenie parkowe otoczone murem, z oranżerią i elementami małej architektury. Pałac wchodził w skład zespołu patronackiego, wraz z parkiem, zabudową dawnej fabryki, osiedlem robotniczym, a także kościołem ewangelickim. Jako rezydencja rodowa Dietlów pałac funkcjonował do roku 1945. W styczniu tegoż roku zajęty został przez komendaturę radziecką NKWD miasta na jej potrzeby. Wówczas wiele fragmentów pałacu oraz wyposażenie zostało zniszczonych. Do 1997 roku siedziba Szkoły Muzycznej. Od 1997 budynek znalazł się w rękach prywatnych.

Pałac DietlaPałac Dietla

Wnętrza pałacu zachowały część Wnętrza pałacu zachowały część oryginalnego wyposażenia. oryginalnego wyposażenia. Reprezentacyjne sale usytuowane zostały Reprezentacyjne sale usytuowane zostały na pierwszym piętrze. Obiekt jest na pierwszym piętrze. Obiekt jest cennym zabytkiem ze względu na stan cennym zabytkiem ze względu na stan zachowania wnętrz: neorokokowasala zachowania wnętrz: neorokokowasala balowa, neobarokowa jadalnia i balowa, neobarokowa jadalnia i gabinet, eklektyczny pokój fajkowy i gabinet, eklektyczny pokój fajkowy i gabinet secesyjny, a przede wszystkim gabinet secesyjny, a przede wszystkim bogato zdobiona, efektownie wykonana bogato zdobiona, efektownie wykonana łazienka, którego bogate wyposażenie łazienka, którego bogate wyposażenie zachowało się prawie bez zmianzachowało się prawie bez zmian

Prezentacje wykonali: Prezentacje wykonali:

Julia Sonik Julia Sonik

OrazOraz

Michał SiwiecMichał Siwiec