CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA INTERFERON (IFN) α THÚC ĐẨY SỰ CHẾT THEO CHƯƠNG TRÌNH (APOPTOSIS) CỦA TẾ BÀO KHỐI U (MALIGNANT CELL)

GVHD:TS. Đỗ Hiếu Liêm

Người thực hiện: Đặng Thị Xuân Thiệp

Giới thiệu

Phân chia tế bào là quá trình sinh lý xảy ra trong những điều kiện nhất định ở hầu hết các mô trong cơ thể sinh vật đa bào.

Cân bằng giữa tốc độ của quá trình tăng sinh và quá trình chết (apoptosis) của tế bào mô phát triển bình thường

Mất cân bằng khối u (ung thư)

Giới thiệu

ĐIỀU TRỊ UNG THƯ- Phẫu thuật- Hóa trị liệu: thuốc chống ung thư- Xạ trị liệu: tia X- Miễn dịch trị liệu: cytokin

(interferon), kháng thể đơn dòng,…- Ức chế nội tiết tố,…

Interferon

1935, Werner và Gertrude Henle cho rằng có 1 loại phenomenon gây nhiễu được tạo ra do bởi sự bất hoạt virus.

1957, Alick Isaacs và Jean Lindenmann cho thấy phenomenon gây nhiễu không gây bất cứ tác động nào lên virus, nó được hình thành bởi một yếu tố nào đó chưa rõ từ tế bào trong khi đáp ứng với virus.

Phenomenon gây nhiễu (interference) interferonInterferon là gì ?

Hình 1. Các loại tế bào có liên quan đến tác động của interferon

Interferon

IFNs được chia thành 3 lớp : type I (α/β IFNs), type II (IFN gamma), type III (IFNs lamda) dựa trên trình tự của chúng, receptor đặc hiệu, vị trí trên chromosome, tính chất lý hóa và cấu trúc.

APOPTOSIS

Apoptosis là gì ?

Các con đường apoptosis: nội bào phụ thuộc ty thể và ngoại bào

Caspase là gì? Các loại caspase? Vai trò?

APOPTOSIS

Hình 2: Apoptosis theo con đường nội bào và ngoại bào

Nội bàoNgoại bào

Interferonapoptosis

Nghiên cứu của Lena Thyrell và ctv (2002) trên 3 loại tế bào: tế bào Daudi (từ Burkitt's lymphoma), tế bào SV40 chuyển dạng từ keratinocyte và dòng tế bào U266 (đa myeloma)RPMI 1640 + interferon

Interferonapoptosis

Phân tích western blot và TMRE staining cho thấy:

SV40 và U266 caspases-1, -2, -3, -8 và -9 được hoạt hóa sau 16-24 h và mất màng ty thể làm phóng thích cytochrome C apoptosis

Tb Daudi không 1 caspase nào được hoạt hóa

Interferonapoptosis

Như vậy, IFN là tác nhân thúc đẩy tiến trình apoptosis đối với các tế bào ác tính (Grander et al., 1993, Manabe et al.1993) bằng cách kích hoạt các caspase có trong các tế bào này kết hợp với phá vỡ tính toàn vẹn của hệ thống ty thể và giải phóng cytochrome C.

Interferonapoptosis

Tuy nhiên, hoạt tính IFN còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau:

- gen kích hoạt IFN- STAT 1 protein: IFN+ receptor IFN

apoptosis

Hình 3: Ảnh hưởng của STAT đến tác động của interferon liên quan đến quá trình apoptosis và các quá trình khác

Kết luận

-Nghiên cứu về con đường hoạt động của dòng thác caspase

- Cơ chế tác động ở cấp độ phân tử của các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của IFNs (STAT1,…)

phác đồ điều trị ung thư tối ưu và ngăn ngừa đề kháng với IFNs