Seher

كېپهن ئىچىدىكى خىيالالر

(پوۋېست)

سالن قادىر ئا 1

بۇ دۇنيانىڭ راھىتىدىن جاپاسى توال ئىكهنلىكىنى ھهممه ئادهم بۇ دۇنياغا نېمىشقىمۇ ، بىلىدۇ. شۇڭا بېشىغا كۈن چۈشسىال "ھهي سىت

بهزىده ، مهن نېمىدېگهن شور پېشانه - ھه!" دهپ؟ كهلگهندىمهنبهزىده ئاتا - ئانىسىدىن ئاغرىنىدىغان ئادهملهر تولىمۇ ، خۇدادىن

ئاغزىدا شۇنداق گهپلهرنى قىلىپ ، كۆپ. لېكىن قانداق ئىشكىنتاڭقايغۇ - ، جاپا - مۇشهققهت، تهڭسىزلىك، ئۇۋالچىلىق، قويغىنى بىلهن

كۆڭۈل ئاغرىقلىرى ئۈستىگه بهرپا بولغان بۇ دۇنيا بىلهن ، ھهسرهت بالدۇرراق خوشلىشىشنى چىن كۆڭلىدىن خااليدىغان بىرمۇ ئادهم يوق.

بهزىلهر ئۆزلىرىنى ئۆلتۈرۈۋېلىش يولى بىلهن ئۇ دۇنياغا ، توغرا كېتىپ قالىدىكهن. لېكىن ئۇالرنىڭ بۇ يولنى تاللىشىمۇ بىردهملىك

خاالس. ئهگهر ئۇالرنى قايتا ، ئهسهبىيلىكتىن كېلىپ چىققانبۇنىڭغا جۈرهت ، "ئهمدى ئۆلۈپ باققىن" دېسه، تىرىلدۈرۈۋېلىپ

بۇ دۇنيادا ئۆلۈشنى ، بۇ ناتايىن. شۇنداق، مېنىڭچه؟ قىالالرمۇتىرىشىپ -- ، كاتتا باي بولسا؟ دهيسىز، خااليدىغان كىم بار

تىرمىشىپ مىڭبىر جاپادا تاپقان ياكى كىملهرنىدۇر قاقتى - سوقتى ، زار قاقشىتىپ يۈرۈپ توپلىغان بايلىقىغا تارتىشىپ بولسىمۇ، قىلىپ

خهقلهر بىزار ، ھوقۇقدار بولسا؛ بۇ دۇنيادىن كهتكۈسى كهلمهيدۇ بولۇپ كهتكهنلىكىدىن ئۆزىگه ئۆلۈم تىلهپ تۇرغانلىقىنى بىلىپ

راھهت - پاراغىتىدىن ، ھهيۋىسىدىن، ھوقۇقنىڭ لهززىتىدىن، تۇرسىمۇئۆز كېسىلىنىڭ ساقىيىشىدىن ئۈمىد يوقلۇقىنى ، مېهرىنى ئۈزهلمهيدۇ

يهنىال خهزىنىنىڭ تۈمهن - تۈمهنلهپ پۇلىنى ئايىماي ، ئېنىق بىلسىمۇھوقۇقنىڭ ھۇزۇرىنى ، يهنه ياشاش ئىستىكىده تېپىرالپ، خهجلهپ

تۇغۇلغىنىدىن ، كۆرىدۇ. بۈگۈنىگه تاپسا ئهتىسىگه يوق نامرات تارتىپ بىرهر كۈن راھهتلىنىپ ياشاپ باقمىغان ياكى بىرهر قېتىم

چىن كۆڭلىدىن ئېچىلىپ - يېيىلىپ چىش مىلىكلىرى كۆرۈنگۈچه ئاغزىنى قانداقتۇر بىر ئۈمىدنىڭ ، ئېچىپ كۈلۈپ باقمىغان بولسىمۇ

第 页 1

Seher تۈرتكىسىده تۇمشۇقىنى يهرگه تىرهپ يۈرۈپ ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈشكه

ئاجايىپ - ، ھهرگىز ئۆلۈشنى خالىمايدۇ. شۇالرنى ئويلىسا، رازىكىخۇدا ئۆزىنىڭ مۆمىن ، غارايىپ سۆزلهر بىلهن تهسۋىرلىنىدىغان

بهندىلىرى ئۈچۈن ئاالھىده ياراتقان جهننهتكه ئىنسانالر نېمىشقا نېمىشقا بۇ دۇنياغا كانىدهك ، ئالدىرىمايدىغاندۇ

كىشىنىڭ ئهقلى ھهيران بولىدۇ! ، چاپلىشىۋالىدىغاندۇ دهپ ئويالپ

يهنه ياشايمهن ، مهن تېنىم ساغالم، ياق؟ مېنى ئۆلگۈسى بار دهمسىلهردهپ يۈرگهن بىر ئادهم ئىدىم. بىراق كۆز بىلهن كۆرگىلى ، تېخى

ئادهم ، بولمايدىغان بىر ئۇلۇغلۇقنىڭ كارامىتىدىن بولسا كېرهكئۆلىمهن دهپال ئۆلۈۋااللمايدىكهن. ، ياشايمهن دهپال ياشىۋااللمايدىكهن

ئازراق سهنتۈرۈلۈپ ، بۈگۈن سهھهرده سۈت ئالغىلى چىقىپ، مانابىردىنال "كېتىپ" قالدىم. ئۆيدىكىلهرنىڭ يىغا ، كهتكىنىمنى بىلىمهن

ماشىنىغا سېلىپ دوختۇرخانىغا ، - زار قىلىپ مېنى يۆلىگهنلىرىمۇدوختۇرالرنىڭ كۆكرىكىمگه ئاللىقانداق بىر ، ئاپارغانلىرىمۇ

نهرسىلهرنى قويۇپ "گۈپۈلدهتكهنلىرى"مۇ كار قىلمىدى. "سهۋهب قىلساڭ سېۋهتته سۇ توختايدۇ" دېگهن تهمسىل نۇرغۇن ئىشالرغا باب

دهل مۇشۇ ئۆلۈم ئىشىدا ئۆزىنىڭ ھېكمىتىنى يوقىتىپ ، كهلدىيۇئۆزۈم خالىمىساممۇ بۇ دۇنيادىن كېتىپ ، قويىدىكهن. مانا مهن

ھالىمدىن ، قالدىم. ئىلگىرى يۈرىكىمگه پاتقان رهنج – مۇشهققهتلهريهنه مۇشۇ دۇنياغا ، كهتكۈزگهن تۇرمۇش ھهلهكچىلىكى ئېسىمدىن چىقىپ

لېكىن ، كۆڭلۈم يېرىم بولۇپ يىغلىغۇم كهلدى، تارتىشتىمنهچچه ئون يىل ماڭا ، يىغلىيالمىدىم. كۆزۈمنى قىيا بولسىمۇ ئېچىپلېكىن كۆزۈمنى ، ھهمراھ بولغان ئايالىمنى بىر كۆرۈۋالغۇم كهلدى

ئاچالمىدىم. ھېچبولمىسا "خوش" دېگهن بىر ئېغىز سۆزنى بولسىمۇ بىراق ئۇالر ، كالپۇكلىرىمنى مىدىرالتماقچى بولدۇم، قىلىۋاالي دهپ

قېتىپ قالغانىدى. ئالىي مهكتهپنى پۈتتۈرۈش ئالدىدا تۇرغان سېنىڭ خىزمهت ئىشىڭنى بىر تهرهپ ، ئوغلۇم، ئوغلۇمغا: "كهچۈر

ئهمدى بىرهر خىزمهت تاپقۇچه نېمه ، قىلمايال كېتىپ قالدىمكىملهرنىدۇر ، نېمه خورلۇقالرنى كۆرهرسهن" دېمهكچى، كۈنلهرنى

بىراق دادىسىنىڭ تۇيۇقسىز ، ئىزدهپ بېقىشنى تاپىلىماقچى بولدۇمئۆزىنىڭ تۇتۇق كهلگۈسىدىن ئهنسىرهپمۇ ، ئۆلۈمىدىن ھهسرهتلىنىپمۇ

خۇدا ، ياش تۆكۈۋاتقان ئوغلۇمغا ھېچنېمه دېيهلمىدىم. قارىغانداۋهسىيهت قالدۇرغۇدهكمۇ ئىمكانىيهت ، ماڭا خوشلىشىۋالغۇدهكمۇكىملهردۇر كېلىپ مېنى يۇيۇشتى. ، بهرمهيدىغان ئوخشايدۇ. مانا

第 页 2

Seher بوۋاق ۋاقتىمدا ئاتا - ئانام مېنى يۇيۇندۇرغان بولغىيدى. ئادهم

دېگهننىڭ ھاياتىدا باشقىالرنىڭ يۇيۇندۇرۇشىغا توغرا كېلىدىغان يېقىنقى ، ئىككى قېتىملىق پۇرسهت بولىدىغان ئوخشايدۇ. ئاڭلىسام

يىلالردىن بۇيان ناتونۇش ئايالالر ناتونۇش ئهرلهرنى يۇيۇپ بىراق بۇنىڭغا خېلى كۆپ ، قويىدىغان كهسىپمۇ بارلىققا كهپتۇدهك

پۇل خهجلهشكه توغرا كهلگۈدهك. شۇڭا يانچۇقى تومالر بىلهن ھوقۇقى تومالر مۇشۇ راھهتنى كۆرهرمىش. بهزىلهرنىڭ ئېغىزلىرىدا سېرىق سۇ قاينىتىپ بۇ ھهقته پاراڭالشقانلىرىنى ئاڭالپمۇ قالغانمهن. بىراق بۇ

ئۇالردا ھېلىقى ، بىچارىلهر بۇ ئىشقا ھهۋهس قىلغان بولسىمۇھهۋىسى ھهۋهس پېتى ، "توم"الرنىڭ ئىككىسىال بولمىغاچقا

، قېلىۋهرگهنىدى. ئۇالرنىڭ پاراڭلىرى قۇلىقىمغا كىرىپ قالغاندايا ئۇ ئۆزىنىڭ ، ناتونۇش خهق يۇيسا ئادهم ئىزا تارتمامدۇ، "توۋا

ئايالى بولمىسا" دهپ ئويالپ قاالتتىم. مانا ئهمدى مېنى باشقىالر ، مېنىڭده خىجىل بولۇش تۇيغۇسى دېگهندىن ئهسهرمۇ يوق، يۇيۇۋاتىدۇ

ئۆلۈم دېگهنمۇ ئاجايىپ نهرسه ، سوزۇلۇپ ياتقىنىم ياتقان. توۋا ئىكهن - ھه!

تهپهككۇر قىلىش ئىقتىدارىغا ئىگه قىلىپ ، ئادهم ئهقىللىق يارىتىلغانلىقىنىڭ كارامىتىدىن ئاجايىپ خۇسۇسىيهتلهرگه ئىگه

شۇ ئارزۇ بىلهن ، بولغان. ئۇ نېمىلهرنىدۇر ئارزۇ قىلىپ باقىدۇ، بىرمۇنچه ھهرهج تارتىدۇ. ئارزۇسىغا يېتهلىسه خۇشال بولىدۇ

ئۆزىگه ، يهنه قانداقتۇر باھانه - سهۋهبلهرنى تېپىپ، يېتهلمىسهئاندىن يهنه بىر ئارزۇنىڭ كهينىده پايپېتهك ، تهسهللى بېرىدۇ

بولىدۇ... مانا مهنمۇ بۇ قېتىم شۇنداق قىلدىم. جاپادىن بېرى ئهمما تۇيۇقسىز ، مېنىڭ ياشىغۇم بار ئىدى، كېلهلمىگهن بولساممۇ

"ئۆلۈمگه ، كېتىپ قالدىم. دهسلىپىده كۆڭلۈم يېرىم بولغىنى بىلهنبىر ھېسابتا ، ئامال يوق" دېگهن ھهقىقهت يادىمغا كېلىشى بىلهن

تهسهللى دېگهنمۇ پهقهت ، دهپ قالدىم. شۇغىنىسى، بۇمۇ ياخشى بولدىرېئاللىق يهنىال رېئاللىق. ، ئۆزىنى ئالداشتىن باشقا نهرسه ئهمهس

كىشىنىڭ باشقا كهلگهن ، رېئاللىقتىن ھهقىقىي بىزار بولمىغۇچه كهلگۈلۈككه قايىل بولغۇسى كهلمهيدىكهن.

كارىدوردىن "ئاخىرقى قېتىم يۈز كۆرۈشۈۋااليلى" دېگهن سۆزلهر مېنى مهسچىتكه ئېلىپ بارىدىغان چاغ ، ئاڭلىنىۋاتىدۇ. قارىغاندا

بۇ قېتىمقى يۈز كۆرۈشۈش ، يېقىنلىشىپ قالغان ئوخشايدۇ. بىلىمهن

第 页 3

Seherيهنه كېلىپ ئۈنسىز كۆرۈشۈش بولىدۇ. ، ئاخىرقى قېتىملىق كۆرۈشۈش

ئاغزىمنى ئېچىشىم مۇمكىن ، چۈنكى مېنىڭ ئېڭىكىم چىڭ تېڭىقلىقكۆزلىرىم ، ئهمهس. ئاغزىم ماڭا بۇنداق ۋاپاسىزلىق قىلغىنى بىلهن

ھهتتا ئىلگىرىكىدىنمۇ ئۆتكۈرلىشىپ ، يهنىال مېنىڭ خىزمىتىمدهكۆزلىرىم ، كهتكهن. قاپاقلىرىم چىڭ يېپىقلىق بولغىنى بىلهن

ئۆيدىكى ھهممىنى شۇنچه ئېنىق كۆرۈپ تۇرماقتا.

ئۆيگه كىشىلهر تىزىلىشىپ ، "قېنى! قېنى!" دېگهن سۆزلهردىن كېيىنشۇ ھامان ، كىرىشكه باشلىدى. تۇنجى بولۇپ كىرگهن كىشىنى كۆرۈپ

كۆزلىرىمنى چىڭ يۇمۇۋالغۇم كهلدى. بىراق قاپاقالر يېپىپ تۇرغان ! تهتۈر قارىۋاالي ؟ كۆزلىرىمنى يهنه نېمه بىلهن توسىيالىشىم مۇمكىن

خۇددى پۈتۈن ؟ مىدىرلىغۇدهك ھال مېنىڭده نېمه قىلسۇن، دېسهم، بهدىنىم سېمونتتا قاتۇرۇۋېتىلگهندهك! شۇنىڭدىن قارىغاندا

تىرىكلىكته بۇنداق ئهھۋالغا دۇچ ؟ تىرىكلىك يهنىال ياخشىمۇ نېمه، ئارقىغا بۇرۇلۇپ كېتىپ قېلىشقىمۇ، كۆزنى يۇمۇۋېلىشقىمۇ، كهلسه

ھهتتا ھېلىقى ئادهمگه "كۆزۈمدىن يوقال!" ، ئۆيدىن چىقىپ كېتىشكىمۇ دهپ ۋارقىراشقىمۇ مۇمكىن بوالتتى. بىراق ھازىر...

بۇ بىر قايغۇلۇق چىراي. ئۇ مېنىڭدهك بىر ساۋاقدىشىنىڭ بۇ شۇ تاپتا ، توغرا؟ دۇنيادىن كېتىپ قالغىنىغا قايغۇرۇۋاتقانمىدۇ

ئۇنى كۆرگهن كىشىلهرنىڭ ھهممىسى شۇنداق دهپ ئوياليدۇ. لېكىن مهن ئۇنىڭ ، ئۇنداق ئهمهس. كۆزۈم شۇ قهدهر ئۆتكۈرلىشىپ كهتكهنكى

ئىچكى دۇنياسىغا كىرىپ كېتهلهيمهن. ئۇ ، چىرايىنى تېشىپ ئۆتۈپئۆزىنىڭ باشقىالرغا كهلگهن بهختسىزلىككه ، ماڭا قايغۇرۇۋاتقىنى يوق

ئۇالر ئۈچۈن قايغۇرۇشنى بىلىدىغان ، ھېسداشلىق قىلىدىغانلىقىنى ئادهم ئىكهنلىكىنى بىلدۈرۈش ئۈچۈنال شۇنداق قىلىۋاتىدۇ. چۈنكى ئۇ

شۇنداق ئادهم! سادىق! بۇ ئىسىم ئاڭالنغاندا يۈرىكىمنىڭ چوڭقۇرىدىكى بىر جاراھهت بۇ ، خۇددى تۇز چېچىلغاندهك ئېچىشىپ ئاغرىپ كېتىدۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگه

دۇنيادا بۇ سۆزنىڭ ئىشلىنىدىغان يېرىنىڭ تولىلىقى! شۇنداق شۇ تاپتا كۆز ئالدىمدا ياشاڭغىرىغان ، بولغانلىقى ئۈچۈنمىكىن

كۆزلىرىنى چىمچىقلىتىپ ماڭا قاراپ تۇرغان بۇ قايغۇلۇق چىراي نهپرهت تۇيغۇسىنى ئىچ - ، ئادهم دائىم دېگۈدهك يادىمغا كېلىپ

ئاداۋهتنىڭ ، ئىچىمدىن ئۆرلىتىپ كهلگهنىدى. ئاداۋهت ساقالش گۇناھ ۋاقتى قول ياغلىقنىڭ قۇرۇشىغا كهتكهن ۋاقىتتىن ئېشىپ كهتمهسلىكى

第 页 4

Seherمهن ، دهيدىكهن كونىالر. ئهگهر راستتىنال بۇ گهپ راست بولسا، كېرهك

ئوتتۇز يىلنىڭ بۇياقىدا گۇناھتىن نېرى بواللمىغان بولىمهن. ئاداۋهتلىك بولۇپ ئۇنىڭدىن ئۆچ ئېلىش خىيالىدا يۈرمىگهن

لېكىن كۆڭلۈمدىكى ئۆچمهنلىك ھېسسىياتىنى زادىال يوق ، بولساممۇئۆلۈپ بۇ دۇنيادىن كېتهر چېغىمدىمۇ ، قىلىۋېتهلمىدىم. مانانهپرهت بىلهن قاراپ ياتماقتىمهن. ، ئۇنىڭغا ئۆچمهنلىك

سادىق مېنىڭ ئالىي مهكتهپتىكى ساۋاقدىشىم!

جاھان ئىشلىرىنىڭ كارامىتىدىنمۇ ياكى ئۆپكىسى يوق ئادهملهرنىڭ ، ھاياجانلىنىشىدىنمۇ ۋه ياكى بۇ ئىككىسىنىڭ بىرىكىشىدىنمۇ قانداق

ۋهزىيهتكه قاراپ ئىسىم ئۆزگهرتىدىغان كىشىلهر ، خېلى يىلالر بولدى تېپىلىپ تۇرىدىغان بولۇپ قالدى. سادىق ئىسىملىك بۇ ساۋاقدىشىممۇ

خۇددى ئاتا – ئانىسى باش بولۇپ ئېلىپ بهرگهن ئالدىنقى ئايالىدىن ئاتا - ، ئۇنى قويۇۋېتىپ ئىككىنچى ئايالىنى ئالغاندهك، چېنىپ

مهھهلله ئىمامى ئهزان توۋالپ قويغان "باقى" ، ئانىسى مهسلىههتلىشىپيېڭىلىقنى ، كونىلىققا قارشى تۇرۇش، دېگهن ئىسمىنى تاشلىۋېتىپ

، تىكلهش توغرىسىدىكى بىرمۇنچه ئىنقىالبىي شوئارالرنى توۋالپ تۇرۇپشۇ ئارقىلىق سادىق قىزىل ، ئۆز ئىسمىنى "سادىق"قا يهڭگۈشلىگهن

قهلبىنى ئىزھار قىلىدىغانلىق ۋه مهڭگۈ سادىق بولىدىغانلىقىنى جاكارلىغانىدى.

ئۇ ئالىي مهكتهپكه كهلگهن تۇنجى كۈنى ئۇنىڭ بىلهن تونۇشۇپ قالغانىدىم. بۇرۇنراق تىزىمغا ئالدۇرغان ۋه بۇ شهھهرلىك

ئوقۇغۇچىالر باشقارمىسى مېنى يېڭى ، بولغانلىقىم ئۈچۈن بولسا كېرهك ئوقۇغۇچىالرنى كۈتۈۋېلىش ئىشىغا ھهمكارالشتۇرغانىدى. سادىقنى تۇنجى

چېقىر كۆزلىرى ئادهمگه بىر خىل ئۆچمهنلىك ، قېتىم كۆرگىنىمده بىلهن قاراپ تۇرىدىغان بۇ باال ماڭا زادىال ياقمىغانىدى. شۇنداق

، مهن قىزغىنلىق بىلهن ئۇنىڭ يۈك - تاقلىرىنى كۆتۈرۈشكهن، بولسىمۇھهتتا ياتىقىغا باشالپ بېرىپ ، تىزىمغا ئالدۇرۇشىغا ياردهملهشكهن

ئورۇنالشتۇرۇپ قويغانىدىم. بۇ جهرياندا ئۇنىڭدىن بىرهر قېتىم يا يا "رهھمهت ساڭا" دهيدىغان تهكهللۇپ سۆزى ، "ئاۋاره قىلدىم"

چىقمىدى. لېكىن مهن بۇالرنى خىيالىمغا كهلتۈرمىدىم. چۈنكى ئۇ ئۇنىڭ ئۈستىگه بىر ، مېنىڭ بىر سىنىپتا ئوقۇيدىغان ساۋاقدىشىم

يېتىم باال ئىدى.

第 页 5

Seher

ساقال ، خۇدا ئۇنى نامرات ئائىلىنىڭ بالىسى قىلىپ ياراتقان بىلهن - بۇرۇت مهسىلىسىگه كهلگهنده ئۇنىڭغا تولىمۇ سېخىيلىق قىلغانىدى.

ئۆڭىنىڭ قارامتۇل بولغىنىغا ۋه يېشىنىڭ ئهمدىال يىگىرمىگه ، ساقال - بۇرۇتى پاكىز ئېلىۋېتىلگهندىمۇ، ئۇالشقىنىغا قارىماي

ئېڭىكى كۆپكۆك كۆكىرىپال تۇراتتى. چاسا يۈزىدىمۇ يهنىال يوغان ئۇزۇن ھهم قاپقارا ، كۆرۈنىدىغان بۇرۇنىنىڭ تۆشۈكلىرىدىن تومئۇنىڭغا قاراپ سالغان ، بىرنهچچه تال تۈك تېشىغا دىردىيىپ چىقىپ

كىشىنى دهرھال كۆزىنى ئهپقېچىشقا مهجبۇر قىالتتى. مهكتهپته ھهر ئايدا چىش چوتكىسى ۋه پاستىسى ھهقسىز تارقىتىپ تۇرۇلغىنىغا

ئۇنىڭ چىشلىرى دائىمال سارغىيىپ تۇراتتى ۋه تىنىقىدىن ، قارىماي كۆڭۈلگه تېگىدىغان بىر خىل غهلىته پۇراق بۇرقۇپ تۇراتتى.

يېقىمسىز چېقىر كۆزلىرىدىن ئادهمنى ئهندىكتۈرىدىغان سوغۇق نۇر چاقنايتتى. نامرات ئائىلىنىڭ غورىگىل تۇرمۇشى خۇدانىڭ ئۇنىڭغا ئۇ ، بهرمهكچى بولغان بوي - بهستىگه دهخلى قىاللمىغان بولسا كېرهك

يوغان ، گهۋدىلىك ئىدى. يۈڭ باسقان بىلهكلىرى، ئوتتۇرا بوي مۇشتۇملىرى ئادهمنى ئهيمىندۈرهتتى.

، ئۇ ئايرىم بىر دۇنيا ئىدى. يا ساۋاقداشالر بىلهن ئارىالشمايتتى، قىلىنغان گهپلهرگه توڭلۇق بىلهن جاۋاب بېرهتتى، سورالغان سوئال

تاماقنىمۇ قىزغانچۇقتهك ئايرىم ئولتۇرۇپ يهيتتى. "بهش يىلنى " دېيىشهتتۇق بىز بۇ غهلىته ؟ مۇشۇنداق ئۆتكۈزهرمۇ بۇ بايقۇش

بهندىنىڭ قىلىقلىرىغا ئىچىمىز پۇشۇپ. لېكىن بىزنىڭ ئىچىمىزنىڭ پۇشقىنى بىلهن ئۇنىڭ پهرۋايى پهلهك ئىدى.

سادىقنىڭ بىر ياتاقدىشى ئۆڭسىلى يوق ھالدا مېنى ئىزدهپ ، بىر كۈنى كهلدى.

بهك چاتاق بولدى! – دېدى ئۇ ھودۇققان ، تاھىر، – چاتاق بولدى ھالدا ئالدىراپ سۆزلهپ.

؟ بىرهرسى ئاغرىپ قالمىغاندۇ؟ – نېمه ئىش بولدى

مېنىڭ ئون كوي پۇلۇم ياتاقتا يوقاپ كهتتى... سهن تۇرمۇش ، – ياقئىز - دېرىكىنى قىلىپ بېرىدۇ دهپ ئىزدهپ ، ھهيىتى بولغاندىكىن

第 页 6

Seher كهلدىم.

ئۇ چاغالردا ئون كوي پۇل دېگهن بىز ئۈچۈن تولىمۇ جىق پۇل ، ھېسابلىناتتى. مهن ئهھۋالنىڭ ئېغىرلىقىنى سهزدىم - ده

ئىنچىكىلهپ سۈرۈشتۈرۈشكه باشلىدىم.

پۇل يوقاتقۇچى ۋه ئۇنىڭ ئىككى ياتاقدىشىنىڭ دېگهنلىرىدىن سادىقنىڭ قولىنى ئهگرى قىلىپ قويغانلىقى ئېنىق ئىدى. ، قارىغاندا

سادىق قورقۇنچاق ، مۇشتۇمى چوڭ بولغىنى بىلهن، ئاچچىقى يامانگهپنى ئازراق ، چىقىپ قالدى. مهن ئۇنىڭ بىلهن ئايرىم پاراڭلىشىپ

چوڭقۇرالشتۇرۇشۇم ۋه ئهقىلگه مۇۋاپىق بهزى گۇمانالرنى ئوتتۇرىغا ئۇ بىردىنال يىغلىۋهتتى... ، قويۇشۇمغا

، ئۇ پۇلنى خهجلهشكىمۇ ئۈلگۈرمىگهنىدى. پۇل ئىگىسىگه قايتۇرۇلدى بۇ گهپ پهقهت مۇشۇ بىرقانچهيلهننىڭ ئارىسىدىال قالىدىغان بولدى.

بىز ھهقىقهتهن ۋهدىمىزده تۇردۇق. لېكىن سادىق (شۇ چاغالردىكى بولۇپمۇ مېنى كۆرسه بىر خىل خۇدۈكسىرهش ئىچىده ، باقى) بىزنى

قاالتتى.

، ئهينى چاغدا چىرايىدىنمۇ، ئۈرۈمچىگه ياالڭاياغ كهلگهن كۆزلىرىدىنمۇ بىچارىلىك چىقىپ تۇرىدىغان باقى – بىر يىلدىن

كېيىنكى سادىق – شۇ زامانالردا ئالىي مهكتهپ ئىمتىهانىغا قاتناشقانلىقىغا ئادهمنىڭ ئىشهنگۈسى كهلمهيدىغان بىر قىسىم

ئوقۇغۇچىالرنىڭ بىرسى ئىدى. چۈنكى ئۇ كىتابنى راۋان بۈگۈن يازغان خېتىنى ئهتىسى ئۆزى ھهجىلهپ ، ئوقۇيالمايتتى

قىينىلىپ كېتهتتى. لېكىن ھېچكىم ئۇنى زاڭلىق قىلىشقا يوغان ، ئۇنىڭ سۈرلۈك چىرايى، پېتىنالمايتتى. بۇنىڭدىكى سهۋهب

بهلكى شۇ زاماننىڭ ئهركه بالىسى ، مۇشتلىرى بولغانلىقى ئهمهس ئىكهنلىكى ئىدى. ئانىالر شۇملۇق ۋه ئهسكىلىكته ئۇچىغا چىققان

خۇدامۇ مۇشۇنداق بهندىلىرىنى ، ئوغۇللىرىغا ئامراق بولغىنىدهكسادىقنىڭ تىلى تهييارلىق بۆلۈمنىڭ ، ياخشى كۆرهمدۇ قانداق

ئۇنى بۇ دهردۇباالدىن ، دهرسلىرىگه كهلمهي قىينىلىپ يۈرگهندهيهنى "كهلگۈسى ھايات يولىنىڭ ئاساسى" دهپ ، قۇتقۇزۇپ قالدى

ئېيتىلىۋاتقان ھېلىقى دهرسلهر بىردىنال چىققان يېرىگه كىرىپ كهتتى

第 页 7

Seherسۇيىقهست ۋه ئۆچمهنلىككه باي بىر ، رهھىمسىزلىك، ۋهھىمه، - ده

كاتتا "ئىنقىالب" باشلىنىپ كهتتى. شۇنىڭ بىلهن سادىقنىڭ سۈرلۈك قۇۋۋهتلىك بىلهكلىرى كارغا يارايدىغان ، چىرقىراق ئاۋازى، چىرايى

كۈنلهر يېتىپ كهلدى. دهرسكه كاللىسى ئۆتمىگهن ئادهمنىڭ كاللىسى دېيىش ئۇچىغا چىققان بىمهنىلىك ئىكهن! مانا ، ھېچنېمىگه ئۆتمهيدۇ

يهنه ، مۇشۇ ئىنقىالب باشالنمىسا، سادىق ئۆزىنى بىر يىل قىينىغان تۆت يىل قىيناشقا تهييارلىق كۆرۈپ قويغان ئوقۇتقۇچى - پوقۇتقۇچى

ئۇالرغا ئۆزىنىڭ ئۇنچىۋاال يارىماس ئادهم ، دېگهنلهردىن ئۆچ ئېلىش ئهمهسلىكىنى كۆرسىتىپ قويۇش پۇرسىتىنىڭ يېتىپ كهلگهنلىكىنى

ناھايىتى تېزال چۈشىنىۋالدى. ئۇ ئالدى بىلهن بىر مهزمۇندىكى چوڭ مهكتهپنىڭ ئالدى ۋه ئارقا ، خهتلىك گېزىتتىن ئون پارچىنى يېزىپ

مهيدان قاتارلىق جايالرغا ، ئوقۇغۇچىالر ئاشخانىلىرى، دهرۋازىسى چاپلىدى. چوڭ خهتلىك گېزىتته ئۇ كونىلىقنى بۇزۇش ئىرادىسىنىڭ

ئۆزىنىڭ كونا ئىسمى "باقى"نى ، ئهمهلىي ۋه جانلىق پاكىتى سۈپىتىده "سادىق"قا ئۆزگهرتكهنلىكىنى جاكارلىدى. بۇ چوڭ خهتلىك گېزىتكه

دىققهت قىلغۇچىالر ئاساسهن ئۇنىڭغا يېزىلغان خهتنىڭ پوچېركىسىنىڭ خهتنى ئوقۇپ بىرهر سۆزنى ئاڭقىرىشنىڭ قىيىنلىقىغا ، سهتلىكىگه

ھهيران بولغان ھالدا سهپسالغۇچىالر بولدى. ھهرھالدا ئۇالرنىڭ ، ئارىسىدا بۇنداق سهت خهتنى ئوقۇيااليدىغانالر چىقىپ قالدى - ده

باقى ئىسىملىك بىر كهسكىن ئىنقىالبچىنىڭ ئۆزىنىڭ ئىسمىغا قارىتىپ ئوت ئاچقانلىقىنى باشقىالرغا "تهرجىمه" قىلىپ بهردى. مانا شۇنداق

باقى سادىق بولۇپ قالدى. ، قىلىپ

سادىق تهرىپىدىن تۇنجى ، ئىنقىالبنىڭ قالپاق كىيگۈزۈش باسقۇچىدا قېتىم قهغهز قالپاق كىيگۈزۈلگۈچى مهن بولۇپ قالغىنىم قىزىق. ئۇ

بېشىمغا قهغهز ، مېنى ئوقۇتۇش بىناسىنىڭ ئالدىدا تۇتۇۋالدى - دهبىر توپ "جىن - شهيتانالر"نىڭ قاتارىغا ، قالپاقنى كىيگۈزۈپ

چۈنكى نېمه گۇناھىم ، كىرگۈزمهكچى بولدى. مهن قارشىلىق كۆرسهتتىم بارلىقىنى بىلمهيتتىم.

– دېدىم مهن بېشىمدىكى ؟ – نېمه قىلغىنىمغا بۇنداق قىلىسهنمهنمۇ بىر ، – ئېسىڭده بولسۇن، قالپاقنى تاشلىۋېتىشكه ئۇرۇنۇپ

ئوقۇغۇچى!

ئوقۇغۇچىالر ئارىسىدىكى ھوقۇقدار! – دېدى ، – سهنمۇ بىر ھوقۇقدار

第 页 8

Seher– كهمبهغهللهرنىڭ ، سادىق قولۇمنى كهينىمگه قايرىپ تۇرۇپ

بالىلىرىنىڭ ئهدىپىنى بهرگهن ھوقۇقدارالر مۇشۇنداق جازاغا ئۇچرايدۇ!

بىر سىنىپنىڭ تۇرمۇش ھهيىتىنىڭ "كاپىتالىزم ، ھهرقانچه بولسىمۇ يولىغا ماڭغان ھوقۇقدار"الر قاتارىغا كىرهلىشى مۇمكىن ئهمهس ئىدى. ، لېكىن ئۇنىڭ كېيىنكى سۆزلىرىدىن ئۇنىڭ ماڭا بولغان ئۆچمهنلىكى

ئۆچ ئېلىشقا پۇرسهت كۈتۈپ يۈرگهنلىكى ئاشكارىلىنىپ قالدى. چۈنكى ئۆز ۋاقتىدا مهن ئۇنىڭ ئوغرىلىق دېلوسىغا قول تىققانىدىم. گهرچه

بۇ ئىشنى سادىقنى ئايىغان ھالدا بىر تهرهپ قىلغان ۋه ۋهدهمده يهنىال ئۇنىڭ ، تۇرۇپ بۇ ئىشنىڭ بۇسىنى چىقارمىغان بولساممۇ

چۈشىنىشىگه ئېرىشهلمىگهنىدىم.

بۇ ئاجايىپ ئىنقىالب بولغانىدى. بىرى يهنه بىرىنى پاالنى دهپ ئۇنداق ئهمهس" دهپ ئاقالشقا جۈرهت ، ھېچكىم "ياق، قويسا

بىرى يهنه بىرىگه قهغهز قالپاق كىيگۈزسه ياكى ؛ قىاللمايتتىباشقا بىركىم ئۇنىڭدىن: "نېمه ، بوينىغا ئهسكى داسنى ئاسسا" دهپ سورىيالمايتتى. شۇڭا بىر - بىرى ؟ سهۋهبتىن بۇنداق قىلىسهن

بىرهر - ئىككى ئېغىز گهپ بىلهن تهگىشىپ ، بىلهن ئاداۋىتى بارالرپۇخادىن چىقىشقا ، قالغانالرمۇ بىر - بىرىگه قالپاق كىيگۈزۈشۈپ

كىرىشىپ كهتكهنىدى. مانا مهن شۇ قاتاردا قالپاق كىيگۈچىلهرنىڭ بىرى بولۇپ قالغانىدىم.

ئۇۋالچىلىقتىن يۈرىكىم ئۆرتهندى. ياخشىلىققا يانغان يامانلىق يۈرىكىمده نهپرهت ئوتىنى ياندۇردى. مهن سادىققا قاتتىق ئۆچ بولۇپ

دهردىمنى ئىچىمگه يۇتۇشقا ، كهتتىم. بىراق ھهرقانچه ئۆچ بولساممۇ مهجبۇر ئىدىم.

ئۇچۇپ يۈرمهكته ئىدى. "ئىنقىالب"نىڭ دهسلهپكى ، ياق، سادىق چېپىپئۇ ئۆزىگه ياكى باشقىالرغا ئىلىم بهرگهندىن باشقا ، چاغلىرىدا

مهكتهپنىڭ چوڭ - كىچىك ، ھېچقانداق گۇناھى يوق ئوقۇتقۇچىالرغائهجدادىنىڭ ئۆتمۈشته باي ئۆتكهنلىك گۇناھىنىڭ ، ئهمهلدارلىرىغا

دهردىنى ئهمدى تارتىشقا مهجبۇر بولغان ياكى ھۆكۈمهتنىڭ خىزمىتىده ئهمهل تۇتۇپ قويغان دادىسى ياكى قېرىنداشلىرىنىڭ "جىنايهت"

پاكىتلىرىنى تاپشۇرۇشقا بۇيرۇلغان ساۋاقداشلىرىغا قالپاق

第 页 9

Seher، بوينىغا ئاللىقانداق بىرنېمىلهرنى ئېسىپ سازايى قىلىش، كىيگۈزۈش

ئۇالرنى پىپهن - كۈرهش قىلىش ئىشلىرىدا چاپارمهن ۋه رهھىمسىز كالتهكچى بولغانلىقى بىلهن پۈتۈن مهكتهپتىكىلهر تونۇيدىغان

"داڭدار شهخس" سۈپىتىده تونۇشلۇق بولۇپ كهتتى.

بىزنىڭ فاكۇلتېت مۇدىرىمىزنى پىپهن - كۈرهش قىلىش ، بىر قېتىم يىغىنىغا قاتنىشىپ قالدىم. يىغىنغا باشقا فاكۇلتېتالردىنمۇ

"ۋهكىل"لهر كهلگهنىدى. ئۇ چاغالردا پىپهن - كۈرهش قىلىش بويىچه "ئىلغار تهجرىبه"لهرنى ئۆز فاكۇلتېتىدا ، تهجرىبه ئالماشتۇرۇش

، بىر فاكۇلتېتتا بۇنداق يىغىن ئېچىلسا، ئومۇمالشتۇرۇش مهقسىتىده باشقا فاكۇلتېتالدىن ۋهكىللهر قاتنىشىدىغان ئىشالر بولۇپ تۇراتتى.

يېشى خېلى چوڭىيىپ ، بېشىغا ئۇزۇن قهغهز قالپاق كىيدۈرۈلگهن قالغان ئېگىز بوي ئادهم بىرلهشمه سىنىپنىڭ مۇنبىرىده ئېڭىشتۈرۈپ قويۇلغانىدى. ئۇنىڭ ئىككى تهرىپىده تۇرغان ئىككى "يايى"نىڭ بىرسى

خىزمىتى ئالدىراشلىقىدىن ساقال - ، سادىق ئىدى. ۋهزىپىسى ئېغىرئۆسۈپ كهتكهن ، بۇرۇتىنى ئېلىشقا ۋاقتى يهتمىگهن بولسا كېرهك

ساقال - بۇرۇتلىرى ئۇنىڭ رهھىمسىزلىك ئۇچقۇنلىرى چاقناپ تۇرغان ، كۆرهڭلىك ئاالمىتى چىقىپ تۇرغان چىرايىغا قوشۇلۇپ، چېقىر كۆزلىرى

ئۇنى تېخىمۇ سۈرلۈك قىلىۋهتكهنىدى. بىراق بۇرۇن تۆشۈكلىرىدىن نهشتهردهك چىقىپ تۇرغان تۈكلهر ئۇنى يىرگىنچلىك قىياپهتكه كىرگۈزۈپ قويغانىدى. بىچاره فاكۇلتېت مۇدىرىنىڭ يېتهرلىك

سادىق بىردهم - بىردهم ئۇنى تۈرتۈپ: ، دوڭغىيىپ تۇرغىنىغا قارىماي "دوڭغاي! بېشىڭنى تۆۋهن قىل!" دهپ توۋالپ قوياتتى.

فاكۇلتېت مۇدىرىنىڭ قايسى "جىنايىتى" ئىكهنلىكى ئېسىمده ئىشقىلىپ رىياسهتچى ئۇنىڭ بىر "جىنايىتى"نى ئوقۇپ ، قالماپتۇ بولۇپ:

– دهپ سورىدى ھهيۋه بىلهن. ؟ – شۇنداق قىلغىنىڭ راستمۇ

– ياق! مهن ئۇنداق قىلمىدىم! –دېدى مۇدىر بېشىنى كۆتۈرۈپ. بىراق ئۇ ، شۇ ھامان ئۇنىڭ گهجگىسىگه سادىقنىڭ يوغان مۇشتۇمى تهگدى - ده

يهنه بايىقىدىنمۇ بهكرهك دوڭغىيىپ قالدى.

第 页 10

Seher – سېنىڭ خورىكىڭ ئهجهب ئۆسۈپ كېتىپتا! سهن تېخى "ياق"

– رىياسهتچىنىڭ ۋهزىپىسىنى تارتىۋالغان سادىق ؟ دهۋاتامسهنبىز ، – ئهمىسه، فاكۇلتېت مۇدىرىنى دۈشكهللهپ ۋارقىراشقا باشلىدى

ساڭا يوق گۇناھنى ئارتىپتۇق - ده! بۇ سېنىڭ پرولېتارىيات ئىنقىالبچىلىرىغا تۆھمهت قىلغىنىڭ! مهدهنىيهت زور ئىنقىالبىنى

ھاقارهتلىگهنلىكىڭ! پرولېتارىيات دىكتاتورىسى بىلهن قارشىالشقىنىڭ! يار لېۋىدىن ئېتىڭنىڭ تىزگىنىنى تارتمايدىغان

؟ ھاالك بولىسهن! ئېيته! ئاشۇ گۇناھىڭ يالغانمۇ، بولساڭ

ئۇنىڭ ، سادىق سۆزىنىڭ ئاخىرىدىكى سوئالنى شۇنداق كۈچهپ سورىدىكى بوغۇق ئاۋازى بىلهن تهڭال يهنه بىر غهيرىي ئاۋاز شۇنىڭغا ئوخشاشال

قاتتىق چىقىپ كهتتى. جىددىي ۋه سۈرلۈك كهيپىيات ئىچىده تۇرغان ھهتتا ، يىغىن زالىدا بىردىنال قاقاقلىغان كۈلكىلهر ياڭراپ كهتتىئۆزى زادىال ، دوڭغىيىپ تۇرۇۋېرىپ بېلىنى رۇسلىغۇدهك ھالى قالمىغان

سادىر قىلىپ باقمىغان گۇناھلىرىنىڭ ھېسابىنى قانداق بېرىشنى بىلهلمهي قالغان فاكۇلتېت مۇدىرىمۇ پىسىڭڭىده كۈلۈۋهتتى.

ئۇنىڭ كۆزلىرى ئهتراپقا ، سادىقنىڭ چىرايى تېخىمۇ قارىداپ كهتتىقېلىن كالپۇكلۇق ئاغزى نېمىدۇر بىرنېمه دېمهكچى ، ئاالڭالپ قارىدى

ئۆزىنىڭ ، بولغاندهك مىدىرالپ كهتتى. كۈلكىلهر تېخى بېسىلمىغانىدى"قوش ئاۋاز" ياڭرىتىپ ، ھوقۇقىنى تارتىۋالغانلىقى يهتمىگهندهك

يىغىننىڭ پهيزىنى ئۇچۇرۇۋهتكهن سادىققا خاپا بولغان يىغىن رىياسهتچىسى ئۇنىڭغا گۆلىيىپ قاراپ تۇراتتى.

– ھازىر ،!– سادىق بىردىنال ۋارقىراپ كهتتى؟ – نېمىگه كۈلىسىلهرھهربىر ئادهمنىڭ ؟ ھازىر بىز نېمه قىلىۋاتىمىز؟ قانداق ۋاقىت

، مۇشۇنداق ۋاقىتتىكى ئىپادىسى ئۇنىڭ سادىق - سادىق ئهمهسلىكىنى ئىنقىالبىي پوزىتسىيىسىنىڭ قانداقلىقىنى كۆرسىتىپ بېرىدۇ.

تۇيۇقسىز چىققان بىر ئۇسۇرۇق ئۈچۈن يىغىننىڭ كهيپىياتىنى بۇزۇش بۇ ئۇسۇرۇق ماۋۇ جاھىل ، ! بىلىپ قويۇڭالر؟ قانداق پوزىتسىيه

– كۈرهش ،– سادىق فاكۇلتېت مۇدىرىنىڭ بېشىغا نوقۇپ قويدى، ئۇنسۇرنىقىزىل ئۇسۇرۇق!... ، قىلىش جهريانىدا چىققان ئىنقىالبىي ئۇسۇرۇق

كۈلكىلهر جىمىقتى. چۈنكى ھهرقانداق بىر ئىشنى يوللۇق قىلىش ئۈچۈن ئالدىغا "ئىنقىالبىي" ياكى "قىزىل" دېگهن سۆزلهر سۈپهت قىلىنسىال

第 页 11

Seher كىشىلهرنى ۋهھىمىگه سالىدىغان نهرسىگه ئايلىنىدىغان ئاشۇ

كۈنلهرده ھېچكىم بۇنى كۈلكه قىلىش بىلهن ئۆزىگه كۆڭۈلسىزلىك تېپىۋېلىشنى خالىمايتتى. لېكىن سادىقنىڭ "قىزىل ئۇسۇرۇق" ۋهقهسى

پۈتۈن مهكتهپكه تارقاپ كهتتى. كىشىلهر سادىقنىڭ يۈزىدىن - يۈزىگه ئۇنى كۆرگهنده ئىختىيارسىز كۈلۈمسىرهپ ، دېيهلمىگىنى بىلهن

باشقىالر ، سادىقنىڭ ئىسمى چىقسا، يهنه كېلىپ، قويىدىغان بولدىئاندىن ئۆزىنىڭ ، " دهپ سورايدىغان؟ قهستهن: "قايسى سادىق

سوئالىغا: "ھېلىقى سادىق قىزىل پۈرۈكچۇ!" دهپ جاۋاب بېرىدىغان بولۇپ قالدى.

توغرىراقى ، كىشىلهر ھهق - ناھهقنى ئايرىماقچى بولۇشۇپ، كېيىنيۇقىرى قاتالمدىكى گۇرۇھ ، ئۆزىنىڭكىنى راست قىلماقچى بولۇشۇپ

كۈرىشىنىڭ چاپارمهنلىرى سۈپىتىده ئىككى تهرهپكه ئايرىلىپ سادىق ھهمراھلىرى بىلهن بىلله باشقا مهكتهپنى بازا ، كهتكهنده

قىلىش ئۈچۈن مهكتهپتىن چىقىپ كهتتى...

"ئىنقىالبىي چوڭ بىرلىشىش" ، بىرمۇنچه مالىمانچىلىقالردىن كېيىن شامىلى سادىقالرنى يهنه مهكتهپكه قايتۇرۇپ كهلدى. تهقدىر ماڭا قايتا تهربىيه مهزگىلىنى ئۇنىڭ بىلله ئۆتكۈزۈشكه بۇيرۇغانىدى.

ئۇنىڭ بىلهن بىلله بىر دېهقانچىلىق مهيدانىغا بارىدىغانلىقىمنى چىۋىن يهۋالغاندهك بولۇپ قالدىم. ئۇنىڭ ئىنقىالب ، ئۇققىنىمدا

باشالنغان مهزگىلده قىلغان - ئهتكهنلىرىنى كۆڭلۈمدىن چىقىرىۋېتىشىم ئهسال مۇمكىن ئهمهس ئىدى. قايتا تهربىيه مهزگىلىنى

مۇشۇنداق بىر ئادهم بىلهن ئۆتكۈزۈش ئادهمنى ۋهھىمىگه ساالتتى. ئالمىشىشقا زادىال مۇمكىنچىلىك يوق ، بىراق مهن ئامالسىز ئىدىم

ئىدى.

يۈز يىگىرمىدىن ئارتۇق ئوقۇغۇچى تهكلىماكاننىڭ ئىچكىرىسىدىكى بىر دېهقانچىلىق مهيدانىغا بۆلۈنگهنىدۇق. مهيلى ئۇ يىلالر شۇنچه

مهيلى كىشىلهر بىر - بىرى ، قااليمىقانچىلىق ئىچىده ئۆتكهن بولسۇن، لېكىن ئۈرۈمچىدىن، بىلهن ئاداۋهتلىك بولۇپ كهتكهن بولسۇن

ساۋاقداشالردىن ئايرىلىشقا كۆزى ، ياتاقداشالردىن، مهكتهپتىن قىيماسلىق ھېسسىياتى كۆڭۈللهردىن كۆتۈرۈلۈپ كهتمىگهنىدى. ئۇنىڭ

بىزگه نامهلۇم تهقدىرنىڭ چىغىر يوللىرى ئالدىمىزدا ، ئۈستىگه، سوزۇلۇپ ياتماقتا ئىدى. بىز بىر دېهقانچىلىق مهيدانىغا بېرىپ

第 页 12

Seher ۋاقتى بىزگه ئېنىق بولمىغان مۆھلهت ئىچىده قايتا تهربىيه قوبۇل

بىراق بۇ يولالرنىڭ كېيىنكى ، قىلىدىغانلىقىمىز ئېنىق بولسىمۇبىزنى نېمىلهرنىڭ ، مهنزىلىنىڭ قهيهرگه تۇتىشىدىغانلىقى

، كۈتۈۋاتقانلىقى قاپقاراڭغۇ ئىدى. شۇڭا بىز قىيالماسلىق كهلگۈسىمىزدىن ئهنسىرهش ھېسسىياتىمىزنى يىغا - زار بىلهن

خوشلىشىش ئارقىلىق ئىپادىلىدۇق. مهكتهپ دهرۋازىسىغا يېقىن مهيدان خوشلىشىش مهيدانىغا ئايلىنىپ كهتكهنىدى. مهن بىر دوستۇم بىلهن

كۆزۈم سادىققا چۈشۈپ قالدى. ئۇ پهستىكى ، خوشلىشىۋاتقىنىمدا خوشلىشىش مهنزىرىسىگه پهرۋاسىزلىق بىلهن سوغۇققىنا قاراپ

ئۇنىڭ ، ئۇنىڭ خوشالشقۇدهك بىرهر ئادىمىمۇ، ئولتۇراتتى. قارىغاندا بىلهن خوشالشقۇدهك بىرهر ئادهممۇ يوقتهك قىالتتى. ئۇنىڭ

شۇنچه يىللىق ئىنقىالبمۇ سىلهرنى ، قاراشلىرىدىن "جاھىل ئۇنسۇرالر ئۆزگهرتهلمهپتۇ. قايتا تهربىيه ئېلىشتىن ئىبارهت ئۇلۇغ ۋهزىپه

بۇنىڭغا نارازى بولۇپ ماڭقاڭالرنى ، زىممهڭالرغا يۈكلهنسهمېڭىش ۋاقتىمىز يهنه بهش كۈن ، ئېقىتىۋاتىسىلهر. ئىسىت

تازا كۆرگۈلۈكۈڭالرنى ، ‹ئهمدى يىغلىشه› دهپ، كېچىكتۈرۈلگهن بولسا تازا بىر كۆرسىتىپ قويغان بوالتتىم. ھېلىمۇ ئالدىمىزدا يهنه

يېڭى جايغا يېتىپ بارغاندا كۆرىسىلهر" دهۋاتقاندهك ، پۇرسهت بار قىالتتى.

، يۇلغۇن، چاتقال، تهكلىماكاننىڭ ئىچكىرىسىگه بىر كىرىپ كهتكهنچه يانتاق ۋه قامغاقالر قاپلىغان بىپايان چۆللۈكته توپتوغرا ئون تۆت

ئاي ياشىشىمىزغا توغرا كهلدى. روبېنزون كروزو دېڭىز جۈمه ؟ ئوتتۇرىسىدىكى تهنها ئارالدا قانداق ياشىغان بولغىيدىغېرىبلىق ، ئاتلىق بىرهيلهننىڭ ھهمراھ بولۇشى ئۇنى تهنهالىق

بىزنىڭ بۇ يهرده كېيىن ؟ ھېسسىياتىدىن قۇتۇلدۇرالىشى مۇمكىنمۇ كهلگهنلهرنى قوشقاندا يۈز ئهللىكچه ئوقۇغۇچى بار بولسىمۇ ھهم

لېكىن تۇرمۇش يهنىال ، ھهممهيلهن تهڭ دېمهتلىك ياشالر بولسىمۇ زېرىكهرلىك ئىدى. ھهربىي تۈزۈم بويىچه باشقۇرۇلىدىغان بۇ

مۇنچا قاتارلىق ھازىرقى زامان ، دېهقانچىلىق مهيدانى ھهرھالدا توك مهنقۇالتلىرىغا ئىگه بولغانلىقى بىلهن بىزنى بۇ دۇنيا بىلهن باغالپ

بىر خىل ، بىراق ھهممه نهرسه قېلىپ ئىچىده بولغاچقا، تۇراتتى دىمىقتىلىق ئادهمنىڭ يۈرىكىنى ئېزهتتى. ئىنقىالب باشالنغاندىن

تارتىپ بۇ يهرگه كهلگۈچه بولغان ئارىلىقتىكى بهش يىل ۋاقىت نۇرغۇنلىرىمىزدىكى ئىنقىالبىي قىزغىنلىقنى خورىتىۋهتكهنىدى. بىزنى

第 页 13

Seher ئهخمهق قىلىنغانلىق تۈپهيلى پهيدا بولىدىغان رهنجىش ھېسسىياتى ۋه

، بىزار بولۇش تۇيغۇسى چۇلغىۋالغانلىقى تۈپهيلىدىن بولسا كېرهكجاراڭلىق شوئارالر بىزگه قارىتا بۇرۇنقىدهك ، ئۇلۇغۋار

ھاياجانالندۇرۇش كۈچىدىن قالغاندهك قىالتتى. لېكىن دېهقانچىلىق قاتتىق ھهربىي تۈزۈم ، مهيدانىدىكى قويۇق سىياسىي كهيپىيات

ھهربىرىمىزنىڭ نېرۋا تومۇرلىرىمىزنى خۇددى چالغۇ ئهسۋابىنىڭ زىل ھېلىال ئۈزۈلۈپ كېتىدىغاندهك بىر خىل ، تارىدهك چىڭ تارتىپ

جىددىيچىلىك ئىچىگه سېلىپ قويغانىدى.

مهيدان تهرهپتىن قويۇلغان ، ھهر ئون ئوقۇغۇچى بىر گۇرۇپپا ئىدۇقجهمىي ئون بىر كىشى بىر ياتاقتا ، بىر گۇرۇپپا باشلىقى بولۇپ

ياتاتتۇق. مۇئاۋىن گۇرۇپپا باشلىقى ئۆز ئىچىمىزدىن تهيىنلهنگهن بىزنىڭ گۇرۇپپىدىكى بۇ ئهمهلدار دهل سادىق "قىزىل پۈرۈك" ، بولۇپ

، ئىدى. گۇرۇپپىالرنىڭ رهت تهرتىپى ۋه ئىسىملىك ئېالن قىلىنغاندايۈرىكىم ، سادىق بىلهن بىر گۇرۇپپىدا بولۇپ قالغانلىقىمنى ئاڭالپ

ئىختىيارسىز ئېغىپ كهتتى. ئهلۋهتته شۇنداق بولىدۇ - ده! مهكتهپتىكى ھېكايىلىرى – شهپقهتسىزلىكى ۋه يۈزسىزلىكى يادىمغا

بېشىمغا قهغهز قالپاق كىيگۈزۈپ ئالدىغا سېلىپ چاپتۇرۇپ ، كهلگهنقارشىلىق قىلغىنىمدا قولۇمنى كهينىمگه قايرىپ ، يۈرگهنلىرى

، گهجگهمدىن باسقانلىرى ھازىرال يۈز بهرگهندهك كۆز ئالدىمغا كهلگهن گويا ئهمدى بۇنىڭدىنمۇ ئېغىر كۈنلهر كۈتۈپ تۇرغاندهكال بىلىنىپ

مېنىڭ بىلهن بىر گۇرۇپپىدىكىلهرنىڭ ھهممىسى ، كهتتى. مهنال ئهمهس، ئۇنىڭ مۇئاۋىن گۇرۇپپا باشلىقى بولغانلىقىنى ئاڭلىغاندا

ھهسرهت بىلهن باش ، ھهممهيلهننىڭ چىرايلىرى تاتىرىپ كهتكهنھهربىي تۈزۈملۈك دېهقانچىلىق ؟ چايقاشقانىدى. لېكىن نېمه ئىالج

! ؟ مهيدانىدا بىزنىڭ سايالش ھوقۇقىمىز نېمه قىلسۇن

سادىق خۇشاللىقىدا قېلىن ، بىزنىڭ روھىمىز چۈشۈپ كهتكىنى بىلهن كالپۇكلىرىنى يۇمالمايال قالغانىدى.

بۇ فېۋرال ئېيىنىڭ شىۋىرغانلىق كۈنلىرى ئىدى. نهشتهردهك سانجىلىدىغان چۆل شامىلى سۆڭهك - سۆڭهكلهردىن ئۆتۈپ كېتهتتى.

مىنۇت -سېكۇنت بويىچه ئورۇنالشتۇرۇۋېتىلگهن كۈندىلىك تۇرمۇش تهرتىپىگه كۆنۈش ۋه بۇ تهرتىپنى تولۇق ئورۇنداش ئاسانغا

چۈشمهيتتى. ئهتىگهن سائهت بهش يېرىمدا ئورۇندىن تۇرۇپ ھاپىال -

第 页 14

Seherئاندىن سهپكه تىزىلىپ ، شاپىال كىيىنىپ ۋه يۈز - كۆزنى يۇياتتۇق

قىر چېپىش ، تا سائهت سهككىزگىچه يهر تۈزلهش، ئېتىزلىققا مېڭىپ قاتارلىقالر بىلهن مهشغۇل بوالتتۇق. بىچاره قورساقالر قورساق

بولغىنىغا تويۇپ كهتكهندهك ئاچلىقتىن تارتىشىپ كېتهتتى. پات - پات قۇياشقا قاراپ سائهتنىڭ قانچه بولغانلىقىنى بىلمهكچى

بىراق بۇنداق چاغالردا سائهت مهڭگۈ سهككىز ، بوالتتۇق، بولمايدىغاندهكال بىلىنىپ كېتهتتى. بۇ ۋاقىت يېتىپ كهلمىگۈچه

بىزنىڭ ئهتىگهنلىك تاماقنى يېگىلى ئهترهتكه قايتىشىمىز مۇمكىن كهتمهن ھهرىكهتتىن توختاپ قالسا ، ئهمهس ئىدى. ئۇنىڭ ئۈستىگه

ئاچلىققا قوشۇلغان ھارغىنلىق ئادهمنى قىينايتتى. ، بولمايتتىقولى ، سادىققا ھهيران بوالتتىم. ئۇنىڭ قورسىقى ئاچمامدىغاندۇ

دهپ كېتهتتىم مهن ئۇنىڭ توختىماي كهتمهننى ، تالمامدىغاندۇ ئويناتقىنىغا قاراپ. ئېهتىمال بۇ ئۇنىڭدىكى ئىنقىالبىي

مۇئاۋىن گۇرۇپپا باشلىقىلىق ، قىزغىنلىقنىڭ كۈچىدۇر. يهنه كېلىپ مهنسهپ ئۇنىڭغا كۈچ ئاتا قىلغاندهك قىالتتى. بۇ مهنسهپ ئۇنىڭ

ئۇ پات - پات بىزگه ، ئاۋازى ۋه قاپىقىغىمۇ كۈچ بهرگهن بولۇپ؟ ئالىيىپ قاراپ: "ئهزمهڭنى ئېزىشمهي تېزرهك ئىشلهشمهمسهن

ھهرقايسىڭ بۇ يهرگه قايتا تهربىيه ئالغىلى كهلگهنمۇ ياكى تۇرۇپال ، !" دهپ ۋارقىرايتتى. بۇنداق ۋارقىراشالر؟ ھاڭۋاققىلىمۇ

تۇرۇپال گۇرۇپپا ، بىرهرىمىزنىڭ ئالدىغا دېۋهيلهپ كېلىشلهرچۈشتىن بۇرۇنقى ، باشلىقىغا چېقىشالر ئهتىگهنلىك ئهمگهكتىال ئهمهس

بىزمۇ ئوخشاشال ، ۋه كېيىنكى ئهمگهكلهردىمۇ بولۇپ تۇراتتى. ئومۇلېكىن شۇ تاپتا ، ئوخشاشال قايتا تهربىيه قوبۇل قىلغۇچى، ئوقۇغۇچى

بىز ئهمگهك بىلهن ، ئۇ ئهمگهك بىلهن ئۆزگهرتىش مهيدانىنىڭ ساقچىسى ئۆزگهرتىلگۈچىدهكال قىالتتۇق.

، ئاغزىڭنى بۇزۇپ تىللىغۇڭ، غهزىپىڭ ئىچ - ئىچىڭدىن ئۆرلهپ تۇرىدۇ ھهتتا ئۇنىڭ تۈك باسقان ئېڭىكىگه ياكى تۈكلىرى چىقىپ تۇرغان يىرگىنچلىك بۇرنىغا تازا كېلىشتۈرۈپ سالغۇڭ كېلىدۇ. ئهمما بۇ

بۇ گۇناھىڭنىڭ ، قهتىي مۇمكىن ئهمهس. ئهگهر شۇنداق قىلساڭ خاراكتېرى سېنى ھهرقانداق قىلىۋېتىشكه بولىدىغان دهرىجىگه بېرىپ

ئۈنۈڭنى ، ئىچىڭده مىڭنى تىلالپ، قېلىشى تۇرغان گهپ. ئهڭ ياخشىسىئۆزۈڭگه "بۇ كۈنلهرمۇ ئۆتۈپ كېتىدىغۇ" دهپ ، تېشىڭغا چىقارمايئۇنىڭ دېگىنى بويىچه ئىش قىلىپ ئۆتكىنىڭ تۈزۈك. ، تهسهللى بېرىپ

قورساق قاتتىق ئاچقاندا ئادهمنى قۇرۇق گهپتىنمۇ ئارتۇق بىزار

第 页 15

Seherبىراق مهجبۇرىي ھالدا ، قىلىدىغان يهنه بىر نهرسه بولمىسا كېرهك

بىزار بولساڭمۇ يهنىال ئاڭلىماي ، قۇرۇق گهپ ئاڭلىشىڭ كېرهك بولسا ئىالجىڭ يوق. ئهترهتنىڭ ئىككى مهسۇلى ھهر قېتىملىق تاماق ۋاقتى

نۆۋهتلىشىپ سۆزلهشكه باشاليتتى. بىر خىلدا ، يېتىپ كهلگهندهئهمما تهھدىت كۈچىگه ، سۆز - ئىبارىلىرى قۇرغاق، تهكرارلىنىدىغان

ئىگه بۇ نۇتۇقالر ئاز دېگهنده ئون بهش مىنۇت داۋام قىالتتى. گهپ ئاشخانىغا ، "تارقىلىڭالر!" دېگهن بۇيرۇق بېرىلگهندىن كېيىن، تۈگهپ

گۈرۈلدهپ كىرىپ كېتهتتۇق. لېكىن تاماقنى خاتىرجهم يېيىشمۇ ئاسانغا چۈشمهيتتى. "ئاشخانا رادىئوسى" ئاتىلىدىغان "پروگرامما"

ئۆزىنىڭ جانلىق ، بىركىملهر تۇيۇقسىزال ئورنىدىن تۇرۇپ، بار بولۇپبۇ جانلىق ئىدىيىنى تۈگىتىش ئۈچۈن قانداق ئۈزۈندىدىن ، ئىدىيىسىنى

پايدىالنغانلىقىنى سۆزلهپ كېتهتتى. بۇ ھهربىر ئادهمنىڭ سۆزلىشىنى ھهربىر ئادهمنىڭ قايتا ، تهلهپ قىلىدىغان پروگرامما بولۇپ

ئىدىيه ئۆزگهرتىش دهرىجىسىنىڭ قانداق ، تهربىيىنى قوبۇل قىلىش سهۋىيىگه يېتىپ بارغانلىقىنى ئىپادىلهپ بېرىدىغان مۇھىم ۋاسىته

سېنىڭ جانلىق ئىدىيهڭ ھهر قېتىم ، ئىدى. چاتاق يېرى شۇكى، سۆزلىگهنده بىر خىلال بولسا بولمايتتى. شۇڭا كالالڭدا بولمىسىمۇ

شۇنىڭغا ، يېڭى - يېڭى جانلىق ئىدىيىلهرنى ئويدۇرۇپ چىقىشىڭغا مۇناسىپ ئۈزۈندىلهرنى يادلىشىڭغا توغرا كېلهتتى. پهقهت جانلىق

يهنه يېڭى ، ئىدىيىنى سۆزلهپ قويۇش بىلهنال قۇتۇلغىلى بولمايتتى -يېڭى كهمچىلىك - يېتهرسىزلىكلهرمۇ سۆزلىنىشى كېرهك ئىدى. بۇنىڭ

چوڭ جهھهتكه تهسىر يهتكۈزمهيدىغان ئۇششاق - چۈششهك ، ئۈچۈنئۆتكۈزمىگهن تهقدىردىمۇ ئۆتكۈزگهندهك ، كهمچىلىكلهرنى ئۆتكۈزۈشكه

قىلىپ سۆزلهشكه توغرا كېلهتتى.

ھېچكىم ، بۇ يهرده ھهممهيلهن بىر - بىرىدىن ئۈركۈپ يۈرهتتى ھېچكىمگه كۆڭلىدىكى راست گهپنى قىلمايتتى. ئۆزارا قىلىشىۋاتقان

يالغانچىلىق قىلىنىۋاتقانلىقى ئېنىق ، گهپلهر شۇنچه ياسالما بولۇپقارشى تهرهپ ئىشهنگهندهك قىياپهتكه كىرىۋاالتتى ھهمده ، بولسىمۇ

ئۆزى گهپ قىلغاندىمۇ يهنه بىرهيلهننىڭ شۇنداق مۇئامىلىده ھهركىمنىڭ ، بولۇشىنى ئۈمىد قىالتتى. بۇ يهرده سىرداش دوستالر يوق

سىردىشى پهقهت ئۆزىال ئىدى. شۇڭا ھهركىم ئۆزى بىلهن سۆزلىشىشكه مهجبۇر ئىدى. كهچلىك تاماقتىن كېيىن ئۇخالش ۋاقتىغىچه بولغان ئىككى سائهتلىك ئۆگىنىش ۋاقتى ئهمهلىيهتته ئۆز - ئۆزىمىز بىلهن ، سۆزلىشىش ۋاقتىمىز ئىدى. كات ئۈستىگه مۇقهددهس كىتابنى قويۇپ

第 页 16

Seherيېنىغا موخۇركا قۇتىسىنى ، ئۇنىڭ بىر ۋارىقىنى ئېچىپ قويىمىز

تاماكىنى ئارقا - ئارقىدىن ئوراپ چهككىنىمىزچه خىيالغا ، قويۇپ، توغرىراقى ئىچىمىزده ئۆز - ئۆزىمىز بىلهن پاراڭلىشىشقا، پاتىمىز

بىز ئۈچۈن تۇتۇق بولغان كېيىنكى ، ئهسلىمىلهرنى ئهسلهشكه كۈنلىرىمىز ھهققىدىكى ئهندىشىلىرىمىزنى تۆكۈشكه باشاليمىز...

يهكشهنبه كۈنى ئهتىگهندىن چۈشتىن كېيىن سائهت تۆتكىچه دهم مۇنچىغا ، كىر - قات يۇيۇۋېلىشقا، ئالىمىز. بۇ ۋاقىتتا

چۈشۈۋېلىشقا بوالتتى. بىراق بۇ ۋاقىتنىڭ ھهممىسىنى بۇنداق شهخسىي بهلكى دهم ئېلىش كۈنىدىن ، ئىشالرغا ئاتىۋېتىشقا بولمايتتى

پايدىلىنىپ ياخشى ئىش قىلىشىمىز كېرهك ئىدى. بۇ يهرده يولدىن يا سۈيىنى ئهكىرىپ بېرىدىغان ، ئۆتكۈزۈپ قويىدىغان ئهما بوۋاي يوق

يا تازىالپ قويىدىغان كهڭرى مهيدان يوق. كېلهر ، تهنها موماي يوق يهكشهنبىگىچه ھهر كۈنى ئۈچ ۋاخ تاماق ۋاقتىدا ئاڭلىتىلىدىغان

"ئاشخانا رادىئوسى"دا سۆزلهشكه دهسمايه تېپىش غېمىده ھهممهيلهن ئۆزىمىزدىن ، ياخشى ئىشنى ئىزدهپ يۈرىدىغان گهپ. چاتاق يېرى شۇكى

ئۆزگه ھېچكىم يوق بۇ چۆلده ياخشى ئىشنى تېپىش ھهقىقهتهن قىيىن ئىدى. لېكىن ياخشى ئىش قىلمىساق بولمايتتى. شۇڭا چۆلگه بېرىپ

ھهم ھهرھالدا كۆڭۈللۈك ، تېزهك تېرىش ھهممهيلهن ئۈچۈن ھهم ئورتاقبۇ چاغدا بىر تاغارنى ، ئىش ئىدى. كۆڭۈللۈك يېرى شۇ ئىدىكى

كۆتۈرۈۋېلىپ يالغۇز چىقىپ كېتىشكه بوالتتى. بۇ بىز ئهركىنلىكتىن ھهتتا مۇھهببهت ناخشىلىرىنى ، ئازراق بولسىمۇ بهھرىمهن بوالاليدىغان

بهلكى ئىنسانىي ، ئۆزىمىزنىڭ ماشىنا ئادهم ئهمهس، غىڭشىپئالال ياراتقان ئىنسان ئىكهنلىكىمىزنى ھېس ، مۇھهببهتكه ئىگه

قىالاليدىغان ۋاقىت ئىدى. بىرهر - ئىككى سائهت تهرلهپ - پىشىپ چاتقال ياكى بىرهر ، تاغارنى تېزهك بىلهن توشقۇزۇۋالغاندىن كېيىن

تۈپ يۇلغۇننىڭ تۈۋىده بۇلۇتسىز كۆك ئاسمانغا قاراپ ئوڭدا يېتىش ئهسلىده شۇنداق بولۇشى كېرهك ئىدى. ؟ ھهقىقهتهن ھۇزۇرلۇق ئىشمىدۇ

قهلبىڭنى ، بىراق ھهرقانچه كۆڭۈللۈك ئهسلىمىلهر يوپۇرۇلۇپ كېلىپئاخىرىدا سهن قايتىپ كېلىشكه مهجبۇر ، سۆيۈپ - ئهركىلىتىپ ئۆتسىمۇ

يۈرىكىڭنى ئېزهتتى. ، بولغان رېئاللىق سېنى ئۈمىدسىزلهندۈرهتتى

دېهقانچىلىق مهيدانىغا كېلىپ ئىككى ئاي ئۆتتى. بىر كۈنى كهچلىك تاماق ۋاقتىدا ئهترهتنىڭ ئىككى باشلىقىنىڭ ئىككى ئايدىن بۇيان ، كۈنده ئۈچ ۋاخ سۆزلهۋاتقان سۆزلىرىنى قايتا ئاڭلىغاندىن كېيىن

第 页 17

Seher، ئاشخانىغا كىرىشكه باشلىدۇق. نېمه بولغىنىم يادىمدا يوق

تىلىمنىڭ ئۇچىغا بىر ئاھاڭنىڭ يارتىسى كېلىپ قالدى: "ئايالنىمهن قاراكۆز..."

مۈرهمگه تهگكهن مۇشت مېنى ئالدىمغا دۈگجىتىۋهتتى. مهن غهزهپ بىلهن ئارقامغا ئىتتىك بۇرۇلدۇم. سادىق كۆزلىرىنى چهكچهيتكىنىچه

ماڭا دېۋهيلهپ تۇراتتى.

؟ نېمىشقا بىكاردىن بىكار ئادهمنى ئۇرىسهن؟ – ساراڭ بولدۇڭمۇ

– ،– سادىق بوغۇق ئاۋازدا ۋارقىراپ كهتتى؟بىكاردىن بىكار؟ – نېمهئۇنى بىكاردىن بىكار ئۇرۇپتىدهكمهن! ، ئاڭلىدىڭالرمۇ، ھهي كۆپچىلىكراستىڭنى ئېيته! ؟ ھېلى نېمه ناخشا ئېيتتىڭ، ھهي قاالق ئۇنسۇر

تىلىمغا كهلگهن ھېلىقى بىر مىسرانىڭ ، راست گهپنى ئېيتسام ئاغزىمدىن چىققان - چىقمىغانلىقىنى زادىال ئهسلىيهلمىدىم. مهن

ئاندىن: ، نېمه دېيىشىمنى بىلهلمهي بىردهم تۇرۇپ قالدىم

– دېدىم تاتىرىپ. ؟ – قاچان ناخشا ئېيتىپتىمهن

كىمىڭنى ، – ما گۇينى... قاراپ تۇرۇپ تېنىۋېلىۋاتىدۇيا! ھهيبۇ گهپچه مهن ساڭا تۆھمهت قىلىۋېتىپتىمهن - ؟ ئهخمهق قىلماقچىسهن

ياۋاش بولغىنىڭ ياخشىمىكىن سېنىڭ! سېرىق ناخشا ؟ دهبۇ يهردىكىلهرنىڭ ھهممىسى ئاڭلىدى. ، ئېيتقانلىقىڭنى مهنال ئهمهس

؟ كۆپچىلىك، شۇنداق ئهمهسمۇ

مهن بىچارىلهرچه ئهتراپقا قارىدىم. ماڭا غهزهپ بىلهن ئېچىنىش نهزىرى ، زاڭلىق نهزىرى بىلهن قارىغانالرمۇ، قارىغانالرمۇ

مېنىڭ ، بىراق "مهن ئاڭلىمىدىم" دهپ، بىلهن قارىغانالرمۇ بار ئىدى ئۈچۈن گۇۋاھلىق بېرىپ قويۇشقا جۈرهت قىالاليدىغان ھېچكىم يوق ئىدى.

ئىككى ئايدىن بۇيان قىلغان ھهربىر ئىشىمدىن دېگۈدهك قۇسۇر ئهمما چوڭراق پۇتاق تاپالمايۋاتقان سادىقنىڭ ، چىقىرىپ يۈرگهن

يانپېشىغا چىقىپ قالغىنىمنى تۇيدۇم. مهن ئۈچۈن ئېغىر كۈنلهرنىڭ باشالنغىنى ئېنىق ئىدى. مهن ئۆز ۋاقتىدا سادىقنى ئوغرىلىق

سهتچىلىكىدىن قۇتۇلدۇرۇپ قالغانىدىم. لېكىن سادىق ئۇنىڭ مۇشۇ

第 页 18

Seherقهغهز ، سىرىنى بىلگهنلىكىم ئۈچۈن ماڭا قاتتىق ئۆچ ئىدى

قالپاقنىمۇ پهقهت شۇ تۈپهيلىدىن كىيگۈزگهنىدى. ئۇنىڭ دهردى بۇنىڭ بىلهنال چىقمىغاندهك قىالتتى. قارىغاندا بۇنىڭ دهردىنى داۋاملىق

تارتىشىم كېرهكتهك قىالتتى.

كهچلىك تاماق ۋاقتىدا "ئاشخانا رادىئوسى"دا ئۆزۈمنى تهكشۈرگىنىم بىلهن بۇ باالدىن قۇتۇلۇپ كېتهلمىدىم. گۇرۇپپىنىڭ كهچلىك ئۆگىنىش

ۋاقتى مېنىڭ سېرىق ناخشا ئېيتىش جىنايىتىمنى پىپهن قىلىشقا ، بېغىشالندى. كۆپچىلىكنىڭ ئالدىغا چىقىپ بېشىمنى ئېگىپ تۇرغىنىممۇ

سادىق ۋه بىرنهچچهيلهننىڭ ئهزۋهيلهپ سۆزلهشلىرىنى ياۋاشلىق بىلهن ئاخىرىدا ئۆزۈمنى روھىي دۇنيايىمغا تاقاپ قاتتىق ، ئاڭلىغىنىممۇ

تهكشۈرگهنلىكىممۇ مېنى ئۆتكهلدىن ئۆتكۈزهلمىدى. بۇنداق يىغىن بىرنهچچه ئاخشام داۋام قىلدى. ئاخىر "ھهرھالدا ئۆز خاتالىقىنى

تونۇشتا ئىلگىرىلهش بار" دېگهن باھاغا ئېرىشكهن بولدۇم. لېكىن بىر يىلغىچه ھهر كۈنى بىر قېتىم "ئاشخانا رادىئوسى"دا ئۆزۈمنىڭ "جىنايىتى" – سېرىق ناخشا ئېيتقانلىقىم تۈپهيلى ئۆز - ئۆزۈمنى

سادىققا ، تهكشۈرۈشتىن قۇتۇاللمىدىم. سهپرايىمنى ئۆرلىتىدىغانمهن ، تېخىمۇ ئۆچ قىلىۋېتىدىغان يهنه بىر ئىش شۇ بولدىكى

سادىق ، ئورنۇمدىن تۇرۇپ "ئاڭلىتىش" بېرىپ بولغاندىن كېيىنالئۆزىنى "تهكشۈرۈش"كه باشاليتتى: ، ئورنىدىن تۇراتتى - ده

"ئهڭ ئالىي يوليورۇق: ‹ سۈپۈرگه تهگمىگۈچه ئهخلهت ئۆزلۈكىدىن چىقىپ كهتمهيدۇ.› سېرىق ناخشا ئېيتىش ۋهقهسىده مېنىڭ

جاۋابكارلىقىم بار. چۈنكى مهن سېرىق ناخشا ئېيتقۇچىنىڭ مۇئاۋىن ئۇنىڭ ئىدىيه ئۆزگهرتىشىگه ياخشى ، گۇرۇپپا باشلىقى تۇرۇقلۇق

يېتهكچىلىك قىاللمىدىم. بۇ مېنىڭ سىياسىي سهۋىيهم ۋه سىياسىي سهزگۈرلۈكۈمنىڭ تېخى تۆۋهنلىكىنى بىلدۈرىدۇ. شۇڭا مهن بۇنىڭدىن

كېيىن..."

ئۇ ھهر قېتىم ئورنىدىن تۇرۇپ "ئۈزۈنده" ئوقۇغاندا يۈرىكىم جىغىلداپ كېتهتتى. چۈنكى ئۇ تاللىغان "ئۈزۈنده"لهرنىڭ ۋهزنى

سادىقنىڭ ، ئادهمنى ۋهھىمىگه ساالتتى. يهنه كېلىپ، ئېغىر بولۇپ تهكشۈرۈشى پهقهت سېرىق ناخشا ئېيتقان نهق مهيداندا مېنى

تۇتۇۋالغانلىقىنى كۆپچىلىككه قايتا - قايتا جاكارالش ھهمده مېنىڭ "ئايالنىمهن قارا كۆز" ، يۈرىكىمنى ئېزىشنى مهقسهت قىلغانىدى. توۋا

第 页 19

Seherئىش بۇنىڭ ؟ دېگهن بىر مىسرا مېنى بىر يىل قىينىغىنى قىزىق - ھه

"سېرىق ناخشا ئېيتتى" دېگهن بۇ گۇناھ ، بىلهنال تۈگىمىسه كېرهكمهن ئۆلگۈچه ماڭا ھهمراھ بولىدۇ ، مېنىڭ ئارخىپىمغا يېزىلىپ

ھهرقاچان!

، پۈتۈن بىر ياتاقتىكىلهرگىال ئهمهس، كېچىچه توڭگۇزدهك خورۇلداپ، ئىككى يېنىمىزدىكى ياتاقتىكىلهرگىمۇ ئۇيقۇ بهرمهيدىغان سادىق

كۈندۈزى ئۆزىنىڭ "تهكشۈرۈشى" بىلهن ماڭا زادىال ئارام بهرمهيتتى. كېچىلىرى ئۇنىڭ خورۇلدىغان ئاۋازىنى ئاڭالپ تولغىنىپ ياتقىنىمدا:

"تۇيۇقسىز گېلىغا بىرنېمه قاپلىشىپ غىققىده جېنى چىقىپ كهتسىچۇ!" دېگهن ئوي پهيدا بولۇپ قاالتتى. خهقنىڭ ئۆلۈمىنى تىلهشنىڭ ياخشى

لېكىن ھېلىقى غهلىته خىيالنى ، ئهمهسلىكىنى ئوبدان بىلهتتىم كالالمدىن زادىال قوغلىۋېتهلمهيتتىم. پهقهت ئۇ كېچىسى نۆۋهتچىلىكته

تۇرغان چاغالردىال بۇ ئوي كالالمغا كېلىپ بولغۇچه ئېغىر ئۇيقۇغا كېتىپ قاالتتىم.

3

تۇيۇقسىز پۇشتهك چېلىندى. بۇ ئهترهت باشلىقىنىڭ ، بىر كېچىسى بىزنى جىددىي يىغىلىشقا چاقىرغىنى ئىدى. شۇ كېچىسى سادىق نۆۋهتچى

ھهممىمىز خاتىرجهم ئۇيقۇغا كهتكهنىدۇق. پۇشتهك ، بولغاچقا ئاۋازىدىن چۆچۈپ ئويغىنىپ دهماللىققا نېمه قىلىشىمنى بىلهلمهي

قاراڭغۇلۇققا قارىغىنىمچه ئولتۇرۇپ قالدىم. كېچىلىك جىددىي يىغىلىش سىگنالى چېلىنغاندا چىراغ يېقىشقا بولمايتتى. مهن ئوپۇر

- توپۇر ئاۋازالردىن ياتاقداشلىرىمنىڭ ئالدىراپ جىددىي يىغىلىشقا ، كىيىنىۋاتقانلىقىنى بىلدىم - ده

كىيىملىرىمگه ئېسىلدىم. ، چىقىدىغانلىقىمىزنى بىلىپ

پۈتۈن ئهترهتتىكىلهر سهپكه تىزىلىپ بولدۇق. ، بهش مىنۇتتىن كېيىن، ئهترهت باشلىقىنىڭ قېشىدا سادىق گېدىيىپ تۇراتتى. كۆڭلۈم تۇيدى

قارىغاندا ئۇ بىر "خىزمهت" كۆرسهتكهندهك قىالتتى.

ئهترهت باشلىقى گۇرۇپپىالر بويىچه يوقلىما قىلىشقا باشلىدى. ئۇالرنىڭ جاۋابى ، ئارىدا پهقهت ئىككىيلهننىڭ ئىسمى چىققاندا

第 页 20

Seher ئاڭالنمىدى. ئهترهت باشلىقى ئۇالرنىڭ ئىسمىنى يهنه بىر قېتىم

بىراق يهنه سادا چىقمىدى. ، توۋلىدى

، تارقىلىڭالر! –دېدى ئهترهت باشلىقى قولىنى شىلتىپ، – بولدى ئاندىن سادىقنى باشالپ ئىشخانىسىغا كىرىپ كهتتى.

نېمه ئىش يۈز بهرگهنلىكىنى ھهممهيلهننىڭ كۆڭلى تۇيغانىدى. ھېچكىم ئۈندىمهي ياتاقلىرىغا كىرىپ كېتىشتى. بىزنىڭ ياتاقتىكى خهمىت

يوتقىنىغا كىرىپ كېتىۋېتىپ نهپرهت بىلهن بىر ئېغىزال گهپ قىلدى:

؟ ئهمدى سهن قىلمىغان تاكتاكچىلىق قالدىمۇ، – ھۇ "قىزىل پۈرۈك"

ئهمما ھېچنېمه دېمىدى. ، باشقىالر كۈلۈشتى

ئهھۋال چۈشىنىشلىك ئىدى. بايا يوقلىمىغا قاتناشمىغانالر بىر جۈپ ئهر - خوتۇن ئىدى. مۇھهببهتلىشىپ يۈرگهن بىرمۇنچه ئوقۇغۇچىالر

قايتا تهربىيه مهزگىلىده بىر يهرده بولۇش پۇرسىتىگه ئېرىشىش ئالىي مهكتهپتىكى ياتاقلىرىدا ئاددىيغىنه توي ، مهقسىتىده

مۇراسىملىرىنى ئۆتكۈزۈۋېلىشقانىدى. بىر يهرگه بۆلۈنۈش مهقسىتىگه بىزنىڭ بۇ دېهقانچلىق مهيدانىغا كهلگهن ئهر - ، يهتكىنى بىلهن

خوتۇن ئالىي مهكتهپ ئوقۇغۇچىلىرى ئىككى ياققا بۆلۈنۈپ قالغاندىنمۇ چاره ئېغىر ئازابقا قېلىشقانىدى. قىزىل خېتى بار

ئۇالرنىڭ بۇ يهرده بىر ئۆيده ، قانۇنلۇق ئهر - خوتۇنالر بولسىمۇبىرهر كېچىنى بىلله ئۆتكۈزۈشى زادىال ، بولۇشى ئۇياقتا تۇرسۇنھهتتا ئۇالر پهقهت ھهممهيلهن بار سورۇنالردىال ، مۇمكىن ئهمهس ئىدى

ئۆزارا پاراڭلىشااليتتى. مۇھهببهتلىك قهلبلهرنىڭ ئۆزارا ئىنتىلىشى تهنلهرنىڭ ئۆزارا قوشۇلۇشقا بولغان ، چهكسىز شېرىن بولسىمۇ

تهشنالىقىنىڭ قاندۇرۇلماسلىقى ياشلىق دهۋرىنىڭ ئهڭ ھېسسىياتچان مهزگىللىرىنى بېشىدىن ئۆتكۈزۈۋاتقان بۇ قىز - يىگىتلهرنى قاتتىق

ئىچ - ئىچىدىن تۈگهشتۈرۈۋېتهتتى. ، قىيناپ

ھهر كۈنى "ئاشخانا رادىئوسى"دا بىر ۋاخ ، ئهتىسى ئهتىگهندىن باشالپئۈچ ۋاخ سۆزلهپ ئۆزىنى تهكشۈرىدىغان ساۋاقدىشىمدىن بىرسى ، ئهمهس

بىر بىچاره قىز ساۋاقدىشىمىز يهردىن ئۈستۈن ، كۆپهيدىئۈنسىز ياش تۆكۈپ كۈندىن - كۈنگه ، قارىيالمايدىغان بولدى

第 页 21

Seher سارغىيىشقا باشلىدى. يهنه شۇ لهنىتى "رادىئو"دا سادىقنىڭ ئاۋازى

مۇشۇ ئىش توغرۇلۇق بىرقانچه قېتىم ئاڭالندى:

"ئهڭ ئالىي يوليورۇق: ‹سىنىپىي كۈرهشنى ھهرگىز ئۇنتۇماسلىق الزىم.› بۇرجۇئازىيىنىڭ چىرىك ئىدىيىسىنىڭ تهسىرىگه ئېغىر

دهرىجىده ئۇچرىغان بهزى ساۋاقداشلىرىمىزنىڭ ئىستىل جهھهتتىكى خاتالىقىنى ئاددىي ھالدا ئىستىل مهسىلىسى دهپال قاراشقا بولمايدۇ.

بۇ دېگهن ئىككى سىنىپ ئوتتۇرىسىدىكى كهسكىن سىنىپىي كۈرهشنىڭ بىزنىڭ دېهقانچىلىق مهيدانىمىزدىكى روشهن ئىپادىسى. بىز بۇ

مهسىلىگه پرولېتارىيات سىنىپىنىڭ يۈكسهك دهرىجىدىكى سىياسىي مهيدانى ۋه سىياسىي سهزگۈرلۈكىده تۇرۇپ جىددىي مۇئامىله

مهسىلىنى ، سهۋهبنى يىلتىزىدىن قېزىپ چىقىشىمىز، قىلىشىمىز يىلتىزىدىن ھهل قىلىشىمىز كېرهك. مهن بۇ ئىشنى پاش قىلىشتا

قهتىي ، ھهل قىلىش جهريانىدىمۇ چوقۇم كهسكىن، كهسكىن بولدۇم بولىمهن!..."

، بىر - بىرىمىزگه قارىشىپ قوياتتۇق، بۇ گهپلهر بولۇنۇۋاتقاندا؟ لېكىن نېمه دېيهلىشىمىز مۇمكىن، نېمىلهرنىدۇر دېمهكچى بوالتتۇق

ئۇالرنىڭ بۇنداق ، ئۇالر قانۇنلۇق ئهر - خوتۇنالر، "ھوي ئاغىنىلهربهلكى ئوچۇق - ئاشكارا ھالدا بىر ، ئوغرىلىقچه ئىش قىلىش ئهمهس

بۇ سۆز داۋلى جهھهتته ، ياق؟ ئۆيده تۇرۇش ھوقۇقى بارغۇ!" دهيمىزمۇداۋلىسىزلىق بىلهن ئېيتىلىدىغان سىياسىي ، ئورۇنلۇق بولغىنى بىلهن

قالپاقالرنى ئۆزىگه ھهمراھ قىلغان قورقۇنچلۇق سۆزلهر ئالدىدا ئۆز قايىل بولماسلىق ھېسسىياتىنى ، كۈچىنى يوقىتىدۇ. ئهڭ ياخشىسى

ياۋاش قىياپهتكه كىرىۋېلىش كېرهك. ، كۆڭۈلده ساقالپ ئۈندىمهسلىكبۇ يهرده بىركىم بىركىم ئۈچۈن ياقا يىرتىپ باشقا ، ئۇنىڭ ئۈستىگهھهتتا بهزىده سهن ياقا يىرتىشقان ئادهم ئۆزىنى ، ئهپچىقالمايدۇ

قۇتقۇزۇش ئۈچۈن سېنى ئازگالغا ئىتتىرىۋېتىشتىن يانمايدۇ. يهنه ئۆزىمۇ ، ئۇنىڭ ئىسمىال سادىق بولۇپ قالماي؟ سادىق كىم، كېلىپ

بىز ، ئهينى چاغدىكى ئالىجۇقىلىقنىڭ سادىق ئىجراچىسىيۇقىرى تهرىپىدىن بېكىتىلگهن بىردىنبىر "ئۈلگه" ، سايلىمىساقمۇ

تۈگۈلگهن مۇشتالرغا ، ئىدى. شۇڭا غۇچۇرالۋاتقان چىشالرنى بېسىۋېلىشقاتىل ئۇچىغا كېلىپ قالغان سۆزلهرنى يۇتۇۋېتىشكه ، ھاي بېرىشكه

توغرا كېلهتتى.

第 页 22

Seherيىگىرمه - ئوتتۇزچه چوشقىسى ، ئهترهتنىڭ ئىككى يۈزگه يېقىن قويى

مهن ، بار ئىدى. پادىچى ئوسمان ئىسىملىك بىر ساۋاقدىشىمىز بولۇپ، ئۇنى ئارىمىزدىكى ئهڭ بهختلىك كىشى دهپ بىلهتتىم. كهم سۆز

جىمىغۇر بۇ يىگىت ھهر كۈنى ئهتىگهنده قوتاندىن قويالرنى چىقىرىپ چۈشتىن كېيىن يهنه ، چۈشته قايتىپ كېلهتتى، چۆلگه كىرىپ كېتهتتى

كهچته قايتىپ كېلهتتى. بۇ ۋاقىت ئىچىده ھېچكىم ئۇنى ، كېتىپئۇنىڭ ، باشقۇرمايتتى. ئۇ گويا چۆلنىڭ شاھزادىسى ئىدى. خالىسىال

"قاپقارا ، ئاشۇ ئادهمزاتسىز چۆلده "ئايالنىمهن قارا كۆز"نىال ئهمهسيهنه خالىغان ناخشىلىرىنى ، "ۋادهرىخا"نى، قوي كۆزلۈكۈم"نى

تىلسىز قويالر ئۇنى ئهترهت ، غىڭشىيالىشى تامامهن مۇمكىن ئىدى، باشلىقلىرىغا چاقالمايتتى. ئۇ خالىغىنىچه خىيال سۈرهلهيتتى

، خۇشاللىقىنى، ئۈنىنى چىقىرىپ ئۆز - ئۆزى بىلهن سۆزلىشهلهيتتىھهسرهتلىك كۆز ، سېغىنىشىنى يۇلغۇنالرغا ئېيتااليتتى، خاپىلىقىنى

ياشلىرى بىلهن يانتاقالرنى سۇغىرااليتتى. مهن ئۇنىڭغا ھهۋهس لېكىن بۇ بهخت ماڭا زادىال نېسىپ ، ھهسهت قىالتتىم، قىالتتىمباشقىالر قاتارىدا نۆۋهت بىلهن ، بهلكى قوي بېقىش ئهمهس، بولمىدى

، چوشقا بېقىش شهرىپىگه نائىل بولدۇم. ئۇ چاغالردا دىنىي ئېتىقادكۆڭۈلده ، ئۆرپ - ئادهت دېگهنلهرنىڭ كۆتىگه تېپىۋېتىلگهن بولسىمۇ

ئۇالرنىڭ ئورنى بار ئىدى. لېكىن ئىنسانالرنىڭ كۆڭلى بىلهن قىلچه ئۆرپ - ئادهتلىرىڭنى ، كارى بولمىغان دهھشهتلىك ئىنقىالب ئېتىقاد

ئۆزۈڭ ، دهپسهنده قىلىشتىن يانمىغان، قىلچه كۆزگه ئىلمىغان خالىمىغان ئىشالرنى قىلىشقا مهجبۇرلىغانىدى. چوشقا بېقىش دهل

بىزنىڭ بېشىمىزغا كهلگهن ھاقارهتلىك ئىشالرنىڭ بىرى ئىدى. ئهسلى كۆزىمىزگه ، كۆرۈنۈشى شۈنداقلىقىدىنمۇ ياكى ئېتىقادنىڭ كۈچىدىنمۇ

يىرگىنچلىك كۆرۈنىدىغان چوشقىالر گويا بىزنىڭ ، تولىمۇ بهتبهشىره خوجايىنىمىزغا ئايلىنىپ قالغاندهك ئىدى. بىز كۆڭۈل قويۇپ ئۇالردىن

چوتكىالر بىلهن ، يېمهك - ئىچمىكىنى بېرىشىمىز، خهۋهر ئېلىشىمىز، تېگىنى ۋاقتى - ۋاقتىدا قۇرۇقدىشىمىز، سىالپ - سىپاپ يۇيۇشىمىز

ئىشقىلىپ ئۇالرنى بهگزادىلهرنى كۈتكهندهك كۈتۈشىمىز الزىم ئىدى. بۇ ئىشالرنىمۇ سادىقتهك قامالشتۇرااليدىغان ئادهم ئارىمىزدا يوق ئىدى.

تۇمشۇقلىرىنى سۈركهپ ، ئۇنىڭ چوشقىالرنى قۇچاقالپ كېتىشلىرىتهتۈر قارىۋېلىشقا جۈرهت ، كېتىشلىرى كۆڭلىمىزنى ئېلىشتۇرسىمۇ

قىاللمايتتۇق. كۈيلهپ تۇرالماي قالغان مېكىجىن ئۆزىنى ئۇرۇپ قوتاننىڭ ئىشىكىنى بۇزغىنىچه دېهقانچىلىق مهيدانىدىكى قوتانغا

كهينىدىن قوغالپ كېتىۋاتقان سادىققا قاراپ ، اليىق ئىزدهپ چاپقاندا

第 页 23

Seherئاۋازىمىزنى چىقىرىپ كۈلهلمهيتتۇق. ، ئىچىمىزده كۈلسهكمۇ

ئهترهت باشلىقلىرى ۋه گۇرۇپپا ، تاۋۇز چاغىنى مهزگىلى بولسا كېرهكبىز ، باشلىقلىرى بۇ مۇناسىۋهت بىلهن بىر چوشقىنى سويدى

ئوقۇغۇچىالر ئۈچۈنمۇ بهختلىك ئوسماننىڭ قويلىرىدىن ئىككىسى قازان كاۋىپى قىلىندى. باشلىقالر ھهرھالدا بهزى ئىشالرنى ، سويۇلۇپ

بىزدىن نېرىراقتا ئايرىمچه ئولتۇرۇپ ، ئويلىغانمۇ قانداقئۇ بىر ، غىزالىنىشتى. بىراق ئۇالرنىڭ ئارىسىغا سادىق قوشۇلۇۋالدى، چوشقا پاچىقىنى شۇنداق ھۇزۇرلىنىپ غاجىالشقا باشلىدىكىبىر - ، نۇرغۇنلىرىمىز قاچىمىزدىكى قوي گۆشىكاۋىپىنى يېيهلمهي

بىرىمىزدىن كۆزلىرىمىزنى قاچۇرۇشقىنىمىزچه يهرگه قاراپ ئولتۇرۇپ قېلىشتۇق...

سادىقنىڭ قىتىغۇرلۇقىدا ياتىقىمىز ئهڭ كۆڭۈلسىز جايغا ئايالنغانىدى. ئۇ ئۆزىدىن باشقا ھهرقانداق بىرهيلهننىڭ تازىلىق

؛ قايتا تازىلىغىلى قويماي قالمايتتى، نۆۋهتچىلىكىدىن قۇسۇر تېپىپقىر چىقىرىپ ، ئۆزىنىڭ يوتقان - كۆرپىسى ماكچىيىپ تۇرسىمۇ

ھهربىيچه يىغىلغان يوتقان - كۆرپىلىرىمىزدىن ئېۋهن تېپىپ گۇرۇپپا يىغىنلىرىدا ھهربىرىمىزنىڭ ؛ ھهربىرىمىزگه تهنبىه بېرهتتى

ئىسمىنى ئاتاپ بىر -بىرلهپ تهنقىدلهپ چىقاتتى. كىچىككىنه بىر ئىش بهزىده ئۇدۇل ئهترهت باشلىقىغا ، گۇرۇپپا باشلىقىغا، بولسا

خهمىتنىڭ سهۋر قاچىسى ، يهتكۈزۈشكه ئالدىرايتتى. كۈنلهرنىڭ بىرىده يېرىلىپ كهتتى.

شۇ كۈنى خهمىت ياتاق نۆۋهتچىسى ئىدى. چۈشلۈك تاماقتىن قايتىپ تېگىگه سۇ چېچىلغان ، ياتاق شۇنداق ياخشى رهتلهنگهن، كىرگىنىمىزده

ئېتىزلىقتىن ھېرىپ كهلگهن بىز ئۈچۈن ئاجايىپ ئارامبهخش ، بولۇپ تۇيغۇ بېغىشلىيااليتتى. لېكىن ياتاق سادىققا يارىمىدى.

– دېدى ئۇ ئىشىك تۈۋىگه ؟ – سۈپۈرگىنى جايىغا قويساڭ بولمامدۇ يۆلهكلىك تۇرغان سۈپۈرگىنى زهرده بىلهن بىرنى تېپىپ.

خهمىت ئۇنىڭغا ئاچچىق بىلهن بىردهم قاراپ تۇرۇپ كېتىپ بىردىنال ۋارقىرىۋهتتى:

第 页 24

Seherماڭا بىر كۆرسىتىپ قويغىنا! يا سېنىڭ قىزىل ؟ – جايى قهيهرده

! ؟ پۈرۈكىڭگه قىستۇرۇپ قويامدىم

دېهقانچىلىق مهيدانىغا كهلگهن يېرىم يىلدىن ئارتۇق ۋاقىتتىن بۇيان بىرهركىمنىڭ ئۆزىگه يانغانلىقىنى ئۇچرىتىپ باقمىغان سادىق

بىردهم ھاڭۋېقىپ ، بۇ تۇيۇقسىز ھۇجۇمدىن ھودۇقۇپ قالدى بولغايئاندىن ئېسىنى تېپىپ خهمىتكه قولىنى شىلتىدى: ، تۇرۇپ قالدى

ئىشنى پۈتۈن قىلماي يهنه ھۆركىرهيسىنا! ؟ – نېمه دېمهكچىسهن

– ،– خهمىتمۇ بوش كهلمهي ئۇنىڭغا دېۋهيلىدى؟ – سهن نېمه دېمهكچىھه ، بىرنېمىسىنى چىقىرىپتۇ" دېگهندهك، "كۈچۈكۈم - كۈچۈكۈم دېسه

دهپ بهرسهك ئهجهبمۇ ھهددىڭدىن ئېشىپ كهتتىڭا سهن!

تهپتارتماي ئادهمگه يېنىۋاتقىنىنى! ھېلى باكا بىرنى ، – ما گۇينى سالىمهن!

– ئاتا - ئانام چوڭ ،– دېدى خهمىت ئاچچىق تهنه بىلهن، – شۇنداق قىل بولغىنىڭدا تايىنى يوق بىر "قىزىل پۈرۈك" سېنىڭ يۈزۈڭگه قارىتىپ

دهپ تهلىم بهرگهن. شۇڭا ، ھهرگىز سېسىقكهن دهپ سالما، ئۇسۇرىدۇ مهن نېمه قىلساڭ قىلىۋال دهپ قاراپ تۇرارمهن سهن غوجامغا!

قانداق بولغانلىقىنى ، سادىق مۇشتىنى تۈگكىنىچه خهمىتكه ئېتىلدىكهينىدىنال ئۇ ئارقىغا ئۇچۇپ كهتتى. ئهسلىده خهمىت ، ئۇقمىدىم

ئۇنىڭ مهيدىسىگه بىرنى تهپكهنىكهن. ، چاققانلىق بىلهن پهشۋا ئېتىپ تۇيۇقسىز بېرىلگهن زهربىدىن ئۆزىنى يوقىتىپ قويغان سادىق ئىككى

خهمىتكه چهكچىيىپ قاراپ ، قولى بىلهن يهرگه تايىنىپ ئولتۇرغىنىچه قالدى. مهن خهمىتنىڭ چىرايىغا قاراپ قورقۇپ كهتتىم. ئۇنىڭ يوغان

گۆرهن تومۇرلىرى كۆپۈپ ، كۆزلىرىدىن قان قۇيۇلۇپ تۇراتتىسادىق ئورنىدىن ، شۇ تاپتا ئۇ جاندىن تويغان بولۇپ، كهتكهنىدى

قىلچه ئىككىلهنمهي ئۇنى بوغۇپ ، قوپۇپ يهنه ئالدىغا يۈگۈرسه قويىدىغاندهكال كۆرۈنهتتى. مهن جېدهلنىڭ چوڭىيىپ كېتىشىدىن

، ئۇالرنىڭ ئوتتۇرىسىغا كىرىۋالدىم ۋه: "بولدى قىلىڭالر، قورقۇپئۇرۇشماڭالر" دېدىم. ، ئاغىنىلهر

第 页 25

Seherسادىق ، "ئۇششۇق ئۇششۇقتىن قورقىدۇ" دېگهن راست گهپ ئوخشايدۇ

، ئهمما خهمىتكه ئېتىلمىدى، مهيدىسىنى تۇتقىنىچه ئورنىدىن تۇردىكۆرگۈلۈكۈڭنى كۆرىسهن تېخى!" ، ئالدىرىماي تۇر، بهلكى: "خهپ

ئهترهت باشلىقىنىڭ ياتىقىغا قاراپ ، دېگىنىچه ياتاقتىن چىقىپ يۈگۈرۈپ كهتتى.

– دېدىم مهن خهمىتنىڭ ،ئۆزۈڭنى بېسىۋالساڭ بوالتتى، – يامان قىلدىڭ تهقدىرىدىن ئهنسىرىگهن ھالدا.

– ھهرقانچه سهۋرچان ئادهممۇ بۇ رهسۋا "قىزىل پۈرۈك"نىڭ قىلغان - ئهتكهنلىرىگه بىزدىن ئارتۇق چىدىماس ھهرقاچان! – دېدى خهمىت سادىقنىڭ تېپىشى بىلهن ئۇچۇپ بېرىپ بىر چهتكه بېرىپ ياتقان

– مهن بۇ يهرگه بىرهر گۇناھ ئۆتكۈزۈپ ، سۈپۈرگىنى جايىدا قويۇۋېتىپئۇنىڭغا ئوخشاشال قايتا تهربىيه ئۈچۈن ، قويۇپ كهلگهن ئهمهس

، كهلگهن. قولىدىن كهلگىنىنى قىلسۇن! شۇنچه چاغدىن قىينىغىنىمهنمۇ ، ئۇ كهمبهغهلنىڭ بالىسى بولسا، بوزهك ئهتكىنىمۇ يېتهر

كۆرۈپ باقارمىز! ، قانداق قىالركىن، شۇنداق! قېنى

سادىق ، ياتاقتا بىز ئۈچهيلهنال بار ئىدۇق، ۋهقه يۈز بهرگهندهقالغان ياتاقداشالرمۇ ، ئهترهت باشلىقىنىڭ يېنىغا كهتكهندىن كېيىن

مهنمۇ بولغان ئىش توغرۇلۇق بىر ئېغىز ، ياتاققا كىرىشتى. خهمىتمۇ تىنمىدۇق. چۈنكى غۇلغۇال ئىشنى چوڭايتىۋېتهتتى.

خهمىت ئىشخانىغا چاقىرتىلدى. ھېلىقى "ئايالنىمهن ، بىردهمدىن كېيىن قارا كۆز"نىڭ دهردى دىلىمغا ئورناپ كهتكهچكىمۇ ياكى سادىققا ئىچ

ۋهياكى ئاشۇ ئىككى ، - ئىچىمدىن ئۆچ بولۇپ كهتكهنلىكىمدىنمۇبۇ قېتىم ئۇنىڭ ئهدهپ ، سهۋهبنىڭ قوشۇلۇشى تۈپهيلىدىنمۇ

خهمىتتىن ئهنسىرهپ ، يېگهنلىكىگه قاتتىق خۇش بولغان بولساممۇ، قالدىم. گهرچه ئۇ ئۆزى دېگهندهك كهمبهغهلنىڭ بالىسى بولسىمۇ

ئهترهت باشلىقلىرى قولاليدىغان ۋه قهدىرلهپ ئىشلىتىۋاتقان سادىقتهك بىر ئادهمنى ئۇرۇپ قويغانلىقى ئۈچۈن ئېغىر كۈنده قېلىشى

مۇمكىن ئىدى.

مهن ئىشخانىغا ، ئارىدىن يېرىم سائهت ئۆتكهندىن كېيىن– دهپ ئويلىدىم مهن نېمىلهرنى ، چاقىرتىلدىم. "ئهھۋال ئۇقماقچى

第 页 26

Seher، – ئهلۋهتته ئهينهن ئهھۋالنى دهيمهن، دېيىشنى ئويالپ كېتىۋېتىپ

خهمىتته گۇناھ يوق..."

خهمىت سىرتقا ماڭدى. ئۇ ئېچىنغاندهك ، مېنىڭ ئىشىكتىن كىرىشىمگه بىر خىل نهزهر بىلهن ماڭا قاراپ بېشىنى چايقاپ قويدى ۋه گهپ

، قىلماي چىقىپ كهتتى. كۆڭلۈم بىر شۇملۇقنى سهزگهندهك بولۇپ يۈرىكىم ئىختىيارسىز ئېغىپ كهتتى.

ئهترهت باشلىقى بىلهن سىياسىي يېتهكچى جىددىي قىياپهتته ياندا ئولتۇرغان سادىقنىڭ چىرايى ئۇالرنىڭكىدىنمۇ ، ئولتۇراتتى

بهكرهك جىددىي ئىدى. ئىشىك تۈۋىگه قويۇپ قويۇلغان ئورۇندۇقنى بۇنىڭ مهن ئولتۇرىدىغان ئورۇن ئىكهنلىكىنى بىلدىم. ، كۆرۈپ

– ئهترهت باشلىقى قوپاللىق بىلهن ؟نېمه ئىش يۈز بهردى، – ھه سورىدى.

ئۇالر گېپىمنى ، مهن ئىشنىڭ جهريانىنى سۆزلهپ يېرىمىغا كهلمهيال ئۈزۈۋهتتى:

؟ سهن نېمه قىلدىڭ، – ۋهقه يۈز بهرگهنده

ئۇالرنى يهنه ئۇرۇشۇپ ، – مهن... مهن ھېچنېمه قىلمىدىم... ھهئىككىسىنىڭ ئوتتۇرىسىغا كىرىۋالدىم. ، كهتمىسۇن دهپ

– بىردىنال ئورنىدىن سهكرهپ تۇردى ،تاھىر، – يالغان گهپ قىلماسهن مېنى ، – خهمىت مېنى ئۇرىمهن دهپ ئېتىلىپ كهلگهنده، سادىق

؟ بۇنىڭدىن تېنىۋالماقچىمۇ، قۇچاقالپ تۇتۇپ بهردىڭ

، – توۋا خۇدايىم! – ئىنچىكه ۋاقىتتىكى دهھشهتلىك تۆھمهتتىن چۆچۈپ– ھهرقانچه بولۇپ كهتسهڭمۇ راست گهپ ، ئىختىيارسىز ياقامنى تۇتتۇم

ئادهمگه ئۇۋال قىلما! ، سادىق، قىل

– ھېلى دېگهن گېپىڭنى يهنه بىر دېگىنه!

دهۋاتىمهن! ، – ئادهمگه ئۇۋال قىلما

第 页 27

Seher

ئۇنىڭ بېشىدا دېگىنىڭنى دهۋاتىمهن! ، – ياق

؟ – نېمه دهپتىمهن

؟ – بۇنىڭدىنمۇ تېنىۋالماقچىمۇ

ئالدىدا نېمه ، گاڭگىراش ئىچىده ئۇنىڭ نېمه دېمهكچى بولغانلىقىنى دېگهنلىكىمنى بىلهلمهي قالدىم. بۇ چاغدا ئاغزىمدىن يهنه بىر

ھېلى شۇ گهپنى ، قېتىم "توۋا خۇدايىم" دېگهن سۆز چىقىپ كهتتى - ده قىلغانلىقىم يادىمغا كهلدى. شۇ تاپتا مهن يامان يهردىن تۇتۇلۇپ

قالغانىدىم.

– دېدىم مهن ھودۇققان ھالدا. ، –ئۇ دېگهن بىر ئادهت سۆزىغۇ

– شۇنچه يىل ئىنقىالب ، – شۇنداقمۇ تېخى! –دىمىغىنى قاقتى سادىقسېنىڭدهك جاھىل ئۇنسۇرالر ئۈزۈل - كېسىل ، قىلغان بولساقمۇپۇرسهت تاپسىال دىنىي ئهقىدىلهرنى بازارغا سېلىپ ، ئۆزگهرگىنى يوق

بىزنى زهھهرلىمهكچى بولىدۇ. يهنه پۇرسهت تاپسا بىز كهمبهغهل - تۆۋهن ئوتتۇرا دېهقانالرنىڭ بالىلىرىنىڭ ئارىسىغا زىددىيهت سېلىپ تىنچ ئۆزگهرتىش ئېلىپ بارماقچى بولىدۇ. بۈگۈنكى قىلمىشىڭ دهل

– سادىق بۇ ، مۇشۇنى ئىسپاتلىدى. بۇالردىن ھهرگىز تانالمايسهنئهترهت باشلىقلىرىغا مىڭ بىر جاپادا ، گهپلهرنى قىلىپ بولۇپ

ھېلىقى "توۋا خۇدايىم"نىڭ مهنىسىنى چۈشهندۈردى ۋه مېنىڭ جاھىللىق بىلهن قارشى مهيداندا چىڭ تۇرۇۋالغانلىقىمنى ئېيتتى.

ھاللىق ئوتتۇرا دېهقاننىڭ بالىسى بولۇپ قالغان گۇناھىم ئۈچۈن قىلچه ، مۇشۇ دهردۇباالغا قالغاندهك تۇرىمهن. كۆزۈڭگه قاراپ تۇرۇپ

قىزارماي قىلىنغان تۆھمهتنىڭ ئهلىمى تولىمۇ يامان بولىدىكهن. بىر يهنه كېلىپ سادىقتهك بىر چۈپرهندىنىڭ ئالدىدا ، ئوغۇل باال تۇرۇپ

ياش تۆكۈش مهن ئۈچۈن نومۇس ئىدى. بىراق كۆزلىرىم مېنىڭ ئۇالردىن تارامالپ ياش قۇيۇلۇشقا ، ئىختىيارىمغا بويسۇنمىدى

باشلىدى.

– دېدى سىياسىي يېتهكچى ، – كۆز يېشىڭ بىلهن بىزنى ئالدىيالمايسهن

第 页 28

Seherھهربىرىڭالر ، – سادىق ئهترىتىمىزنىڭ ئۈلگىسى، زهرده بىلهن

ئۆگىنىشكه تېگىشلىك شهخس. ئۇنىڭ ئىپادىسى ئىزچىل ياخشى بولۇپ بىز ئۇنىڭغا ئىشىنىمىز. سېنىڭ ، راستچىل، كېلىۋاتىدۇ. ئۇ سهمىمىي

بۇ قېتىمقى ۋهقهده ئۆتكۈزگهن خاتالىقىڭنىڭ خاراكتېرى ئېغىر. شۇڭا ئهستايىدىللىق بىلهن تهكشۈرۈشنامه ، سهن چىقىپ ياخشى ئويلىنىپ

ئىستىقبالىڭنىڭ قانداق ، ياز. ئۆتكهلدىن ئۆتۈش - ئۆتهلمهسلىكچىق! ، بولۇشى ئۆزۈڭگه باغلىق. ماڭ

ئۇنىڭ ، ئهھۋالنى چۈشهندۈرۈشكه پۇرسهت بېرىلمىدى، ئۆزۈمنى ئاقالشقائۇۋالچىلىق پهيدا قىلغان جىلىچىلىك تىلىمنى كېكهچ قىلىپ ، ئۈستىگه

قويغانىدى. مهن گاڭگىرىغان ھالدا يېنىپ چىقتىم ۋه ياتاققا كىرىپ السسىده ئولتۇرۇپ قالدىم.

خاپا بولما!_ ، ئاداش، – ساڭىمۇ ئىش تېپىپ بهرگهندهك قىلىمهنبىز ئويلىغاندىنمۇ ، – بىز بىلگهن، خهمىت يېنىمغا كېلىپ ئولتۇردى

پهس نېمىكهن ئهمهسمۇ بۇ سادىق دېگهن بىرنېمه! دهسلىپىده ماڭا بۇ ، مهن جاندىن تويدۇم، ۋارقىراپ كهتتى. مهن ئۇنىڭغا: "بىلىپ قوي

ئهمدى بىر قېتىم چىشىمغا تهگسهڭ بىر ، قېتىمقىسى تېخى باشلىنىشىشۇنچه قېتىم... ، قانچه قېتىم چىشىمغا تهگسهڭ، قېتىم ئۇرىمهن

بۇ گهپلىرىمنى ئهترهت باشلىقلىرىغا ئۆرۈپ بهرسهڭمۇ ، خالىساڭ، مانا مهنمۇ شۇنداق، مهيلى. سهن كهمبهغهلنىڭ بالىسى بولساڭ

سېنىڭدىن قورقۇپ قالمايمهن!" دېدىم. ساراڭدىن قورقمايدىغان كىم ئاندىن: "نېمىال ، ئۇ بىردىنال بوشاپ: "ساراڭ بوپسهن" دېدى؟ بار

خهقنىڭ قۇترىتىشىغا ، دېگهن بىلهن ئىككىمىز سىنىپىي قېرىنداش ئۇچراپ بىر - بىرىمىز بىلهن دۈشمهن بولۇشساق بولمايدۇ" دېدى.

ئهترهت باشلىقلىرىغا بولسا: "ئىككىمىز سىنىپىي قېرىنداش ، ئىككى ئېغىز پاراڭلىشىپال ئۆزارا چۈشىنىشىۋالدۇق، بولغاچقا

سىلهرنى ئاۋاره قىلىشنىڭ ھاجىتى قالمىدى" دېدى. شۇنداق قىلىپ مهن يېنىپ چىقتىم. لېكىن ئۇنىڭ گهپلىرىنىڭ تېگىده گهپ بارلىقىنى

، دېگهندهك ئۇ دهردىنى سېنىڭدىن ئالماقچى بوپتۇ. بولدى، سهزدىممهن ئهترهت باشلىقلىرىنىڭ يېنىغا كىرىپ ئهھۋالنى ، قورقما

چۈشهندۈرهي.

سهن ، – قارىغاندا،– دېدىم مهن بېشىمنى ساڭگىالتقىنىمچه، – ياق ئهھۋالنى چۈشهندۈرگىنىڭ بىلهنمۇ بىكار. ئۇالر سادىقنىڭ گېپىگه

第 页 29

Seherدهۋاتىدۇ. سهن كىرسهڭ يهنىال مهن گۇناھكار بولىمهن. ، ئىشىنىمىز

؟ – نېمىشقا ئهمدى

مهن سېنى قايمۇقتۇرغان بولۇپ ؟ ئۇقمايۋاتامسهن، – ھهي - يبۇ دهردنى ئۆزۈم تارتاي... ، قالىمهن. بولدى

مهسىله ئېنىق ئىدى: خهمىت ئۆزىنىڭ "ساراڭلىقى" بىلهن سادىقنى ، سادىق خهمىتتىن ئااللمىغان دهردنى مېنىڭدىن ئالماقچى، قورقۇتقان

شۇ ئارقىلىق ئهلىمىنى يهڭگىللهتمهكچى بولغانىدى. جاھاندا مۇشۇنداق ئادهملهر بىلهن بىلله ، مۇشۇنداق ئادهملهرمۇ بولىدىكهن

ياشاشقا مهجبۇر بولىدىغان گهپ ئىكهن.

"توۋا خۇدايىم" دېگهن سۆز ؟ تهكشۈرۈشنامىنى قانداق يېزىش كېرهكئۇنىغۇ ئىدىيىگه تاقاپ بىرنېمه دېسهم ، ئۆز ئاغزىمدىن چىققاندىكىن

بىراق "خهمىتنى سادىقنى ئۇرۇشقا قۇتراتتى" دېگهن بهتنامغا ؟ بوالريالغان دهي ، تۆھمهتلىكى ئېنىق، راست دهي دېسهم؟ نېمه دېيىش كېرهك

قۇتۇاللمايدىغانلىقىم ئېنىق. ، دېسهم

لېكىن ، مهن قهتىي نىيهتكه كهلدىم: تهكشۈرۈشنامىنى يازىمهنبۇنىڭغا يازىدىغانلىرىم ، "تهكشۈرۈشنامه" دهپ ئات قويۇلغىنى بىلهن

ۋهقه يۈز بهرگهن چاغدىكى ئهينهن ئهھۋال بولىدۇ. ئائىله تهركىبىم سادىقنىڭكىدىن يۇقىرىراق بولغانلىقى ئۈچۈنال بۇ قارا قازاننى

جېنىم چىقىپ كهتسىمۇ راست گهپ قىلىشىم ، ياق؟ يۈدۈشۈم كېرهكمۇ كېرهك!

نىقابنى يىرتىپ تاشالش كېرهك" دېگهن ئهڭ ، "يالغان ھامان يالغان ئالىي يوليورۇق بىلهن باشالنغان "تهكشۈرۈشنامه"مده "توۋا خۇدايىم" دېگهن سۆزنى تۇتقىغا كۆتۈرۈپ ئۆز - ئۆزۈمنى ئۇزاقتىن ئۇزاق پىپهن

لېكىن ھېلىقى ۋهقهده مهسۇلىيهتنى ئۈستۈمگه ئېلىشنى رهت ، قىلدىم قىلدىم.

تهكشۈرۈشنامىنى قايتا يېزىشقا ، مهن ئۆتكهلدىن ئۆتهلمهي بۇيرۇلدۇم. لېكىن كېيىنكى يازغىنىم ئالدىنقىسىدىن پهرقلهنمىدى.

گويا يۈرىكىم قېتىپ ، بۇ قېتىم نېمىشقىدۇر قورققۇم كهلمىدى

第 页 30

Seherقايتا - ، قالغاندهك قىالتتى. قايتا - قايتا تهكشۈرۈشنامه يازدۇرۇش

قايتا چاقىرتىلىپ تهھدىت سېلىشالر ماڭا كار قىلمىدى. مهن يهنه ئۆز گېپىمده چىڭ تۇرۇۋالدىم. ئهترهت باشلىقلىرى زېرىكتىمۇ ياكى مېنىڭ

چىڭ تۇرۇۋېلىشىمدىن ئىشنىڭ ھهقىقىي ئهھۋالىنى پهرهز قىلدىمۇ ئاخىر بۇنى سۈرۈشتۈرمهي تاشالپ قويدى. بىراق سادىق ماڭا ، قانداق

، قۇلىقى مهنده ئىدى، ئۇنىڭ كۆزى، قاتتىق ئۆچ بولۇپ كهتتى ئهتىگهندىن - كهچكىچه مېنىڭدىن بىرهر قۇسۇر تېپىشنىڭ كويىدىال

بۇ ، مۇنداقمۇ توخۇ پوقى ئادهم بولىدىكهن - ھه، يۈرهتتى. توۋا دۇنيادا!

ھهر كۈنى بىر قېتىم دېگۈدهك "ئاشخانا رادىئوسى"دا ئۆزۈمنى تهكشۈرۈش يهتمىگهندهك ( ئهمدى "ئايالنىمهن قارا كۆز"گه "توۋا

سادىقنىڭ ئاغزىغا چىقىپ ، خۇدايىم" دېگهنمۇ قوشۇلغانىدى ) قېلىشتىن قورقۇپ دهككه - دۈككه ئىچىدىال ياشايدىغان بولدۇم.

گويا كېيىنكى ئۆمرۈم قايتا ، كۈنلهر تېخىمۇ ئۇزىراپ كهتكهندهكيۇرتۇم ، تهربىيه ئېلىش بىلهن مۇشۇ جاڭگالدا ئۆتۈپ كېتىدىغاندهك

بۇ جاڭگالدىن ئاتمىش كىلومېتىر نېرىدىكى ناھىيه ، تۇرماق مهركىزىگىمۇ بارالمايدىغاندهك ھېسسىياتتا ياشايدىغان بولدۇم. بۇ

بىرنهچچه جۈپ ئهر - ، يهرده ھېچكىم ھېچكىم بىلهن سىرداش ئهمهسئۇالرنىڭمۇ بۇ يهرده سىردىشىشىغا ، خوتۇننى سىرداش دېگىلى بولسىمۇ

يۈرگهن قىزى يىراقتا قالغان مېنىڭدهك ، پۇرسهت يوق. شۇنداق ئىكهن! ؟ بىر يېگانه بىچاره كىمگىمۇ دهردىنى ئېيتالىسۇن

4

ئوتتۇرا مهكتهپته مېنىڭدىن ئىككى يىل ، ئالىي مهكتهپتىكى چېغىمدا كېيىن ئوقۇغان سابىره ئىسىملىك بىر قىز بىلهن تونۇشۇپ قالغان ۋه

ئۇزۈن ئۆتمهيال بىر - بىرىمىزنى ياخشى كۆرۈشۈپ قالغانىدۇق. قايتا مهن كۆز يېشى قۇرۇمايۋاتقان سابىرهگه ، تهربىيىگه ماڭغان چاغدا

ھهر ھهپتىده بىر قېتىم خهت يېزىپ تۇرۇشقا ۋهده بهرگهن ھهمده ، ئۇنىڭمۇ شۇنداق قىلىشىنى ئۈمىد قىلغانىدىم. ۋهدىمىزگه يارىشا

بىر - بىرىمىزگه يۈرهك ، خهتلهر ۋاقتىدا قولالرغا تېگىپ سۆزلىرىمىزنى يهتكۈزۈشكه ئىمكان يارىتىپ كېلىۋاتاتتى. سابىرهنىڭ

خهتلىرىنى يېنىمدىن ئايرىمايتتىم. يهكشهنبه كۈنى چۆلنىڭ

第 页 31

Seher ئىچكىرىسىدىكى بىر تۈپ يۇلغۇننىڭ تۈۋىده ئولتۇرۇپ ئۇنىڭ

خهتلىرىنى يېنىش - يېنىش ئوقۇيتتۇم. خهتلهردىن سابىرهنىڭ ھىدى خهتلهردىن سابىرهنىڭ ئوتلۇق تىنىقى يۈرىكىمگه ئۇرۇالتتى. ، كېلهتتى

يۇرتۇم بىلهن باغالپ ، بۇ خهتلهر مېنى مۇھهببهتلىك ھايات بىلهن تۇراتتى.

ئۆزىنىڭمۇ ، سابىره ئالدىنقى ئاينىڭ بېشىدىكى بىر پارچه خېتىدهشىمالدىكى ، قايتا تهربىيىگه چۈشۈرۈلۈش ئالدىدا تۇرۇۋاتقانلىقىنى

بىر چهت ناھىيىنىڭ بىر يېزىسىغا بارىدىغانلىقىنى يازغانىدى. ئۈچ ھهپتىگىچه خهت - خهۋهر كهلمهي مېنى تازا ، شۇنىڭدىن كېيىن

ئهنسىرهتتى. بىر كۈنى ئۇنىڭدىن تۇيۇقسىز خهت كېلىپ قالدى. ئۇ ، خېتىده بارىدىغان مهنزىلىگه بېرىپ ئورۇنلىشىپ بولغانلىقىنى

ھهرھالدا بىر توپ ، تۇرمۇشىنىڭ ئىنتايىن جاپالىق ئىكهنلىكىنى ساۋاقداشلىرى بىلهن بىلله بولغاچقا بهكمۇ غېرىبسىنىپ

كهتمىگهنلىكىنى يازغانىدى.

سابىرهنىڭ كۆڭلىنى پاراكهنده قىلماسلىق ، شۇنچه چاغدىن بېرىئىچ ، ئۇنىڭغا يازغان خهتلىرىمده بۇ يهردىكى بۇرۇقتۇرمىلىق، ئۈچۈن

پۇشۇقى ئىچىده ئۆتىدىغان زېرىكهرلىك كۆڭۈلسىز تۇرمۇش توغرىسىدا تۇرمۇش ، ئىش ۋهزىپىمىز ئېغىر، بىر ئېغىزمۇ تىنمىغانىدىمدهپ ، كۈنلىرىمىز ھهرھالدا كۆڭۈللۈك، رىتىمىمىز جىددىي بولسىمۇ

يېزىپ كهلگهنىدىم. ئهمدى مېنىڭ چىدىغۇچىلىكىم قالمىدى. مهن ئۇۋالچىلىقتىن تارتقان دهردلىرىمنى ، قهلبىمدىكى ھهسرهتلىرىم

قورسىقىم پاڭڭىده ، بىركىمگه سۆزلهپ ئىچ - قارنىمنى بوشاتمىسام ئېتىلىپ كېتىدىغاندهك قىالتتى.

مهن سابىرهگه ئىلگىرىكى خهتلىرىمدىنمۇ ئۇزۇن خهت يازدىم. بۇ بۇ ، خهتته سادىق ۋه بهزى كىشىلهرنىڭ ئىسمىنى ئاتىمىغان بولساممۇ

يهردىكى تۇرمۇشنى تهپسىلىي سۈرهتلهپ بهردىم. خهتنى ئهۋهتىش ئۈچۈن يهكشهنبىنى ساقالشقا توغرا كېلهتتى. خهتنى ياستۇقۇمنىڭ تېگىگه

، باستۇرۇپ قويدۇم. ھهر كۈنى كهچته ئىشتىن قايتىپ كهلگهندهخهت جايىدا تۇراتتى. ، ياستۇقنىڭ تېگىگه قولۇمنى تىقىپ باقىمهن

شهنبه كۈنى گۇرۇپپا باشلىقىمىز مېنىڭ ئېتىزغا بارماي ياتاقتا ئولتۇرۇپ تۇرۇشۇمنى ئېيتتى. بۇنىڭدىن ئهجهبلهنمىدىم ۋه

第 页 32

Seher ئهنسىرىمىدىم. چۈنكى گۇرۇپپا باشلىقىنىڭ خالىغان ۋاقتىدا

گۇرۇپپىدىكىلهردىن بىرهيلهننى ئېلىپ قېلىپ سۆھبهتلىشىدىغان ئادىتى بار ئىدى. ئېهتىمال ئۇ مېنىڭ نهچچه چاغدىن بۇيانقى

ئىپادهمگه قارىتا بهزى ئىدىيىۋى خىزمهتلهرنى ئىشلهيدىغاندۇ.

– گۇرۇپپا باشلىقى قاپىقىنى تۈرگىنىچه ؟ – ئۇرۈمچىده كىمىڭ بار پۇسۇققىده سوراپ قالدى.

يۈرىكىم نېمىنىدۇر سهزگهندهك "قارتتىده" قىلىپ قالدى. مهن ؟ ياستۇقۇمغا قاراپ قويدۇم. ئۇنىڭ تېگىده خېتىم بارمىدۇ

– دېدىم مهن پهس ئاۋازدا. ، – ۋهدىلهشكهن قىزىم بار

، ئېنىقراق قىلىپ ئېيتقاندا، – سېنىڭ دېهقانچىلىق مهيدانىمىزغا؟ سىلهرگه بېرىۋاتقان قايتا تهربىيىمىزگه پىكرىڭ بارمۇ

– قايتا ،– دېدىم مهن ئالدىراپ؟نېمىشقا پىكرىم بولغۇدهك، – ياق تهربىيىنى قوبۇل قىلىش بىزنىڭ مهجبۇرىيىتىمىز تۇرسا!

– باشلىق كۆزۈمنىڭ ئىچىگه قاراپ تۇرۇپ تهئهددى بىلهن ؟ – راستما سورىدى.

– راست بولمايچۇ!

سهن قايتا تهربىيه تېزرهك تۈگىسىكهن دهپ تهقهززا ، – بىراق؟ بولۇۋاتقاندهك قىلىسهنغۇ

قايتا تهربىيىنى قانچه ئۇزاق قوبۇل ، – ھهرگىز ئۇنداق ئهمهسمېنىڭ ئۈچۈن شۇنچه ياخشى! ، قىلسام

؟ بۇ خهتنى باشقا بىرسى يازغان ئوخشىمامدۇ، ئهمىسه؟ – شۇنداقمۇ

باشلىق خېتىمنى ئالدىمغا تاشلىدى. غىققىده بولۇپ ئاۋازىمنىمۇ چىقىرالماي قالدىم. كىشىلىك ھوقۇقنىڭ ھهممىسىال ئىرغىتىپ تاشالنغان

ئاشۇ يىلالردا شهخسىينىڭ خېتىنىڭ تۇتۇپ قېلىنىشى ياكى بىركىملهر

第 页 33

Seher، تهرىپىدىن تهكشۈرۈلۈشى نورمال ئهھۋال ھېسابلىناتتى. يامان يېرى

، ئىلگىرى سابىرهنى خاتىرجهم قىلىش ئۈچۈن دېهقانچىلىق مهيدانىنى ئۆتۈۋاتقان كۈنلىرىمىزنى ماختاپ يازغان خهتلىرىم باشلىقنىڭ

بۇرۇقتۇرمىلىق قاپلىغان بۇ ماكاندىن تېزرهك ، قولىغا چۈشمهي كېتىشنى تىلهپ يازغان بۇ خېتىم ئۇنىڭ قولىغا چۈشۈپ قالغانىدى. بۇ

خهتتىكى سۆزلهرنى ، ئىشنى قىلغۇچى سادىق ئىكهنلىكى ئېنىق ئىدىنېمىلهرنى قوشۇپ ، گۇرۇپپا باشلىقىغا قانداق ئۆرۈپ بهرگهنلىكى

لېكىن خهتتىكى: "بۇ كۈنلهر قاچانمۇ ، دېگهنلىكى ماڭا نامهلۇم" دېگهن بىر ئېغىز سۆزنىڭ ئۆزىال مېنى ؟ ئاخىرلىشار

تۈگهشتۈرۈۋېتهلهيتتى.

، بىردىنال ئېغىر مهسىلىسى بار ئادهمگه ئايلىنىپ قالدىم. گۇرۇپپا، ئهترهت بويىچه بىرقانچه قېتىم ئۆزۈمنى تهكشۈرگهن بولساممۇ

ئۆتكهلدىن ئۆتهلمىدىم. ھهر قېتىمدا سادىق ئوتتۇرىغا سهكرهپ چۈشۈپ "بۇ قېتىملىق ، مېنىڭ "مهسىله"منى تۇتقىغا شۇنداق كۆتۈرۈۋېتهتتىكى

ئۆزىنىڭ خاتالىقىنى ، تهكشۈرۈشى ھهرھالدا يامان ئهمهس بوپتۇ تونۇشىدا ئىلگىرىلهش بار" دېيىشكه ھېچكىم جۈرهت قىاللمايتتى. بۇمۇ

مهن سابىرهگه خهت يېزىشقىمۇ جۈرهت قىاللمايدىغان ، يهتمىگهندهك بولۇپ قالغانىدىم.

ھهپتىده بىر قېتىم كېلىدىغان خهتلهر بىراقال "كهلمهس" بولۇپ ئاشۇ خهتلهر مېنى ، قالدى. ئاشۇ خهتلهر ماڭا تهسهللى بېرهتتى

ئاشۇ خهتلهر ئالدىمدا يهنه كۆڭۈللۈك ھاياتنىڭ ، ئاۋۇندۇراتتى كۈتۈۋاتقانلىقىنى ھېس قىلدۇراتتى. ئهمدىلىكته مهن بۇ روھىي

بىراق ، ئوزۇقتىنمۇ مهھرۇم بولدۇم. ھازىر ئۇمۇ قايتا تهربىيىدهكۆڭلىنى ، ئۇنىڭغا تهسهللى بېرهلمهيمهن، مهن خهت يېزىپۋىسال پهيتىنىڭ ھامان يېتىپ كېلىدىغانلىقىنى ، ئاۋۇندۇرالمايمهن

ھېس قىلدۇرالمايمهن. بۇ نهقهدهر ئازابلىق ئىش - ھه!

لېكىن خهمىت قىلغان ، سادىق كۆزۈمگه چوشقىدهك كۆرۈنهتتى "ساراڭلىق"نى مهن قىاللمايتتىم. مېنىڭ ئىچىمنى بوشىتىدىغىنى پهقهت

يهكشهنبه كۈنى ئهتىگهنلىك تاماقتىن كېيىن تاغارنى كۆتۈرۈپ چۆلنىڭ بۈككىده ئۆسكهن بىر تۈپ يۇلغۇننىڭ ، ئىچكىرىسىگه كىرىپ كېتىپ

تۈۋىده يېتىپ ئۆكسۈپ - ئۆكسۈپ يىغالش ئىدى...

第 页 34

Seher 5

يهنه بىر قىشقا كىرىپ كهتتۇق. قىشتا دېهقانچىلىق ئىشلىرىنىڭ كۈن - كۈنلهپ داۋام قىلىدىغان ئۆگىنىشلهر ، تايىنى بولمىغاندىكىن

باشلىنىپ كهتتى. بۇ ئۆگىنىش ئادهمنى ئېتىز ئهمگىكىدىنمۇ بهكرهك پات ، يهنىال قىزغىن قىياپهتته بولۇشقا، ھاردۇرۇۋېتىدىغان بولسىمۇ

ھهرگىز ، - پات ھاياجانلىق ھېسسىياتنى ئىپادىلهپ تۇرۇشقا بوالتتىكىدۇنيا ، سۇسلۇق قىلىشقا بولمايتتى. چۈنكى بۇ مهيدان مهسىلىسى

، قاراش مهسىلىسى ئىدى. بۇنداق چاغالردا ئادهم ئۆزىنى تولىمۇ ئاجىزگويا بۇ دۇنياغا ئۆزى خالىمايدىغان ئىشالرنى ، تولىمۇ بىچاره

قىلىشقىال يارالغاندهك ھېس قىلىپ قاالتتى. لېكىن سادىق ھېچكىمگه ئۇ ، ئۇ گويا يىغىن ئۈچۈنال تۈرهلگهندهك ئىدى، ئوخشىمايتتى

ئوقۇلۇۋاتقان ماقاله ياكى ھۆججهتنىڭ تهلهپپۇزىغا ئهگىشىپ سۆزلىرى بىر - بىرىگه ، غهزهپلىنهلهيتتى، ھاياجانلىنااليتتى

باغالشمىسىمۇ جاۋغىيىدا كۆپۈك قاينىتىپ سائهت - سائهتلهپ سۆزلىيهلهيتتى.

فېۋرالنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا خىزمهت تهقسىماتى توغرىسىدا مىش - مىش پاراڭالر پهيدا بولۇپ قالدى. بۇ خهۋهر ھهممهيلهننى

بىراق ھېچكىمنىڭ ئۆز ھېسسىياتىنى ، ھاياجانالندۇرغاندهك قىالتتىھهتتا باشقا بىركىم بىلهن ئورتاقالشقۇسى ، ئالدىراپ ئاشكارىلىغۇسى

يوق. چۈنكى بۇ خهۋهردىن بهك خۇش بولۇپ كېتىش بىر يىلدىن ئارتۇق ، داۋام قىلغان قايتا تهربىيىگه نارازىلىق بىلدۈرۈش بولۇپ قېلىشى

بۇ ، سادىقتهكلهرگه دهسمىي بولۇپ بېرىشى مۇمكىن ئىدى. يهنه كېلىپ خهۋهرنىڭ تۇيۇقسىز يالغان بولۇپ چىقىشىنىمۇ يوق دېگىلى

بولمايتتى.

بىر قېتىملىق يىغىندا ئهترهت باشلىقلىرىنىڭ ئېالن ، بهختكه يارىشا، قىلىشى بىلهن بۇ خهۋهرنىڭ راستلىقى ئىسپاتالندى. شۇنىڭدىن كېيىن

تهقسىماتقا قارىتا ئىپاده بىلدۈرۈشلهر باشلىنىپ كهتتى: "تهقسىماتقا شهرتسىز بويسۇنىمهن... ئهڭ جاپالىق يهرگه بارىمهن!"

ئهترهتنىڭ ، مانا بۇ سۆزلهر ھهربىرىمىزنىڭ ئاغزىدىن چىقاتتى تىكلىگهن ئۈلگىسى – سادىق بۇ ھهقته تېخىمۇ كۆپ ئىپاده

ئهلۋهتته. ، بىلدۈرهتتى

第 页 35

Seher

ھهربىيچه تۈزۈم بىلهن باشقۇرۇلىدىغان بۇ يهرده بىزنى كۈتۈپ ، تۇرۇۋاتقان تهقسىماتنىڭمۇ ھهربىيچه بۇيرۇق بويىچه بولىدىغانلىقى

شهرت قويۇشقا بولمايدىغانلىقى ئېنىق ئىدى. لېكىن چىن دىلىدىن "ئهڭ جاپالىق يهرگه بېرىش"نى ئارزۇ قىلىدىغانالرنىڭ كۆپلۈكىگه ئادهمنىڭ ئىشهنگۈسى كهلمهيتتى. بۇ يهردىكى ھهربىر كىشى ئهڭ

جاپالىق يهردىن تويۇپ كهتكهنىدى. ، جاپالىق يهرنىڭ تهمىنى تېتىغان، شۇڭا ئاغزىمىزدا "ئهڭ جاپالىق يهرگه بارىمهن" دېگىنىمىز بىلهن

ھېچبولمىسا ئۆز يۇرتىمىزغا كېتىشنى ، كۆپىنچىمىز چوڭ شهھهرلهرگه ئۈمىد قىالتتۇق.

تهقسىماتنى ئېالن قىلىش يىغىنى ئېچىلدى. ئهترهتنىڭ سىياسىي ، ئاخىرئهترهتنىڭ بىر يىلدىن ، يېتهكچىسى ئۇزاقتىن - ئۇزاق سۆزلهپ

دېهقانچىلىق ، بۇيانقى خىزمهتلىرىنى تهپسىلىي خۇالسىلهپجاپالىق ئىشلهش ، مهيدانىدىكى ئۈزلۈكسىز دۇنيا قاراشنى ئۆزگهرتىش

يېڭى خىزمهت ئورنىمىزدا يېڭى ، روھىمىزنى داۋاملىق جارى قىلدۇرۇپئهترىتىمىزگه شهرهپ كهلتۈرۈشىمىز كېرهكلىكىنى ، تۆھپه يارىتىپ

تهكىتلىدى. ئارقىدىن ئهترهتتىكى ئوقۇغۇچىالرغا ۋاكالىتهن سادىق ئهترهت باشلىقلىرىغا رهھمهت ، سۆزگه چىقىپ دېهقانچىلىق مهيدانىغا

ئۇ ئايرىلغۇسى كهلمهيۋاتقانلىقىنى ئىپادىلىمهكچى ، ئېيتتى، كۆزلىرىنى سۈرتۈپمۇ قويدى، بولغاندهك ئاۋازىنى تىترىتىپ

ئهڭ جاپالىق يهرگه ، ئاخىرىدا "تهقسىماتقا شهرتسىز بويسۇنۇش بېرىش" ئىرادىسىنى يهنه بىر قېتىم بىلدۈردى.

ئهمهلىيهتته تهقسىمات ، ئهترهت باشلىقى تهقسىمات اليىهىسىنىئىسىملىكنى ئېالن قىلىشقا باشلىدى. ، بۇيرۇقىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ

تۇنجى قېتىمدا سادىقنىڭ ئىسمى چىقىشى چوقۇم ئىدى. ئۇ ھهرقانچه ھهممهيلهن: "چوقۇم ئاپتونوم رايون ، ئىراده بىلدۈرگىنى بىلهن

دهرىجىلىك ئىدارىدىن بىرىگه تهقسىم قىلىنىدۇ" دېگهنگه ئىشىنهتتى. لېكىن ئهترهت باشلىقىنىڭ ئېالن قىلغىنى ھهممهيلهننى ھهيران

توغرىراقى چۆچۈتۈۋهتتى. ، قالدۇردى

ئۇ بۇ ، – ساۋاقداش سادىق ئهترىتىمىزنىڭ بىردىنبىر ئۈلگىسى قېتىممۇ بىزگه ئۈلگه بوالاليدۇ!

第 页 36

Seherقاتناش ئهڭ قۇاليسىز ناھىيىگه تهقسىم ، ئهڭ نامرات، سادىق ئهڭ چهت قىلىنغانىدى!

سادىقنىڭ ، ھهممهيلهن جىمىپ كهتتى ۋه سادىققا قاراشتى. قىزىق ئىشئۇنىڭ ، كهينىدىن ھۆپپىده قىزىرىپ كهتتى، چىرايى ئاۋۋال تاتىرىپ

بىرده ئهترهت باشلىقىغا ، كۆزلىرى ئاالڭالپ بىرده سىياسىي يېتهكچىگهئۇ بىردىنال "ياشىسۇن"دىن بىرنهچچىنى توۋلىۋهتتى - ، باقتى. كېيىن

ئۆزىنى كۈلكىگه زورلىدى. ھهممهيلهننىڭ كاللىسىدا: "سادىقنىڭ ، دهبىزنىڭ قانچىلىك بولماقچى!" ، تهقسىماتى بۇنداق بولغان ئهھۋالدا

دېگهن بىرال ئوينىڭ ھۆكۈمران ئىكهنلىكى ئېنىق ئىدى. لېكىن ئىش بىز ئويلىغاندهك ئۇنچىۋاال چاتاق بولمىدى. نۇرغۇن ئوقۇغۇچىالر ئۆز

مهن ئۈرۈمچىگه – ئۆز يۇرتۇمغا تهقسىم ، يۇرتلىرىغا بۆلۈنگهنىدى قىلىنغانلىقىمنى ئاڭلىغىنىمدا قۇلىقىمغا ئىشىنهلمهي قالدىم.

لېكىن بۇ دېهقانچىلىق مهيدانىدا "تاھىر" ئىسىملىكتىن يهنه بىرى ئۇ بېقىنىمغا ئاستا تۈرتۈپ: ، يوق ئىدى. خهمىت يېنىمدا ئىدى

ئاتا - ئاناڭنىڭ قېشىغا بارىدىغان ، يۇرتۇڭغا، – مۇبارهك بولسۇن(بۇ ، خاتا ئاڭلىمىغانلىقىمغا ئىشهندىم. توۋا، بوپسهن! – دېۋىدى

شۇ تاپتا ئىچىمده بولسىمۇ يهنه ، سۆز مېنى باالغا قويغان بولسىمۇ بىر قېتىم ئىختىيارسىز ئىشلىتىپ سالدىم) تهقدىر دېگهن ئاجايىپ

، يۇرتۇمغا قايتىش، ئىكهن - ده! ھېلىقى ساالم خهت ۋهقهسىدىن كېيىنسابىره بىلهن دىدارلىشىش ، ئاتا - ئانام بىلهن جهم بولۇش

دېگهنلهرنىڭ ھېچقايسىسىغا كۆزۈم يهتمهيدىغان بولۇپ قالغانىدى. ، بۇ يىغا بىر - بىرىگه قارىمۇقارشى، مېنى ئىختىيارسىز يىغا تۇتتى

ئىنتايىن مۇرهككهپ ھېسسىياتالرنىڭ يىغىندىسىدىن پهيدا بولغان يىغا شۇ تاپتا ئۇنىڭ يېنىغا ، ئىدى. مهن ھېلىقى يۇلغۇننى سېغىندىم

قۇمغا باغرىمنى يېقىپ تازا ئۈن سېلىپ ، ئۇچۇپ بارسام يىغلىۋالسام!...

بۇ بىر شهنبه كۈنى ئىدى. دۈشهنبه كۈنى بىز دېهقانچىلىق مهيدانىدىن ئايرىالتتۇق. ئاخىرقى يهكشهنبىده يهنه بىر قېتىم ياخشى

ئىش قىلىپ ئاخىرقى كۈنلهرنى مهنىلىك ئۆتكۈزۈشىمىز كېرهك ئىدى. ئهتىگهنلىك تاماقتىن كېيىن ھهممهيلهن دېگۈدهك بىردىن تاغار

كۆتۈرۈپ چۆلگه كىرىپ كهتتى. مهن بۇرۇنقىدهك ئالدىرىمىدىم. چۈنكى تاغارنى تېزهككه بۇرۇنقىدهك لىققىده توشقۇزۇش ، ئالدىرىشىمنىڭمۇ

第 页 37

Seher ئۈچۈن كۈچهپ كېتىشىمنىڭمۇ ھاجىتى يوق ئىدى. بۇ كۈنى مهن ھهر

يهكشهنبه كۈنى ئۇچرىشىدىغان قهدىناس يۇلغۇننىڭ تۈۋىده ئولتۇرۇپ بىراق بۇ ، مهن يىغاليمهن، قانغۇچه يىغلىۋالغۇمال بار ئىدى. شۇنداق

، يىغا بۇرۇنقىدهك ئۇۋالچىلىقتىن پهيدا بولغان ئازاب يىغىسى ئهمهسخۇشاللىق يىغىسى بولىدۇ. مېنىڭ ھاياتىمغا ، بهلكى سېغىنىش يىغىسى

بىر يىلدىن ئارتۇق ھهمراھ بولغان چۆللۈك بىرىنچى قېتىم ئۈنلۈك ئاۋازىم مېنىڭ ئۆكسۈشلىرىمنى ، ئاۋازدىكى يىغامنى ئاڭلىۋالسۇن

يانتاق - قامغاقالرغا ، چاتقالالرغا، ئوبدان تونۇيدىغان قۇمالرغا، كهسلهنچۈكلهرنىڭ كامارلىرىغا ئۈسسۈپ كىرىپ، يىالن؛ سىڭىپ كهتسۇن

ئاخىرقى خوشلىشىش سالىمىمنى ، ئۇالرغا مېنىڭ كېتىدىغانلىقىمنى يهتكۈزسۇن!

شۇ ياقتىن ، يۇلغۇنۇمغا يېقىنالشقىنىمدا، مهن خېلى ئۇزاق مېڭىپ ئاڭالنغان بوغۇق يىغا ئاۋازى قهدىمىمنى شاپپىده توختاتتى. مهن

چۆچۈپ قۇم دۆۋىسىنىڭ ئارقىسىغا ئۆزۈمنى ئاتتىم ۋه ئاستا بېشىمنى چىقىرىپ قارىدىم: مېنىڭ يهكشهنبىلىك ماكانىم بىركىم تهرىپىدىن

ئىگىلىۋېلىنغانىدى. بىر يىلنىڭياقى ئۆزىگه بىر تۈپ يۇلغۇننىمۇ يهنه بىر قۇم ، مهن ئايلىنىپ بېرىپ؟ قهدىناس قىاللمىغان كىمدۇ

ھهيران بولغىنىمدىن ، دۆۋىسىدىن بېشىمنى چىقاردىم - دهسادىق "قىزىل ، ۋارقىرىۋهتكىلى تاس قالدىم. بۇ باشقا بىرسى ئهمهس

، پۈرۈك"نىڭ ئۆزى ئىدى! شۇنچه يىلدىن بېرى باشقىالرنىال يىغلىتىپ بىرهر قېتىم ئۆزىنىڭ يىغىسىنى باشقىالرغا ئاڭلىتىپ باقمىغان بۇ تاش يۈرهك بهنده يۇلغۇن تۈۋىده دۈم ياتقىنىچه ھهدهپ قۇمغا مۇشتالپ

نېمىلهرنىدۇر دهپ زارالۋاتاتتى. ، يىغالۋاتاتتى

ئۇنىڭ ، مهن يۈزۈمنى سوغۇق قۇمغا ياققىنىمچه ئۇنىڭ يىغىسىغا زارلىشىغا قۇالق سالدىم.

! ؟مېنى نېمانچه شور پېشانه يارىتىپ قويغانسهن - ھه، – ئهي خۇدامېنىڭ ؟ ئالدىڭدا نېمه گۇناھ ئۆتكۈزدۈم؟ مهن ساڭا نېمه قىلدىم

بالىلىقىم نامراتلىقتا ؟ ئۆزۈمنىڭ غېمىنى يېيىشىمنىڭ نهرى خاتا؟ پۈتۈن ئۆمرۈمنى يهنه شۇ جاپادا ئۆتكۈزۈشۈم كېرهكمىدى، ئۆتتىشۇنى دهپ مهن ؟ مهنمۇ ياخشى كۈنلهرنى كۆرۈشۈم كېرهكقۇ، ياق

! بىر يىلدىن بۇيان تارتقان جاپالىرىم ئاشۇ ؟ نېمىلهرگه چىدىمىدىمقىلغان جىمى ئاكتىپلىقلىرىم ؟ لهنىتى يۇرتقا بېرىش ئۈچۈنمىدى

第 页 38

Seherھهممهيلهننى ؟ ياخشى بىر ئورۇنغا تهقسىم قىلىنىش ئۈچۈن ئهمهسمىدى

سېنىمۇ ، ئاھ خۇدا؟ چىشلهپ تارتىپ رهنجىتكىنىمنىڭ جازاسىمۇ بۇئاخىر بېرىپ مېنى ئاشۇالرنىڭ ئالدىدا تاماشىغا ، كۆرۈپ قويدۇم

قويدۇڭغۇ سهن!...

يىغالۋاتقان كىشى سادىق ، مهن قۇلىقىمغا ئىشىنهلمهي قالدىمدهپ كۆزلىرىمنى ئۇۋۇالپ سىنچىالپ قاراپ باقتىم. ئۇ ، ئهمهسمۇيا

راستتىنال سادىق ئىدى! "توۋا خۇدايىم" دېگهن بىر ئېغىز ئادهت سۆزى ئۈچۈن مېنى قاڭغىر قاقشاتقان بۇ بهنده ئهمدىلىكته بىۋاسىته

دهپ ، جاپا تارتىشنى شهرهپلىك؛ خۇداغا خىتاب قىلىۋاتاتتى مهيدىسىگه ئۇرغان بۇ بهنده ئهمدىلىكته جاپانى يهنه جاپا تارتىش

بهلكى راھهت كۈنلهرگه ئېرىشىش ئۈچۈن تارتقانلىقىنى ، ئۈچۈن ئهمهسھه دېسه تۇتقىغا كۆتۈرۈشلىرىنى ئۆزىنىڭ ؛ ئىقرار قىلىۋاتاتتى، مهيدانى مۇستهھكهم ئىكهنلىكىنىڭ ئىپادىسى، بايرىقىنىڭ روشهن

دهيدىغان بۇ بهنده ئهمدىلىكته نېمه ئۈچۈن باشقىالرنى كۆيدۈرۈش يولىنى تاللىۋالغانلىقىنىڭ سهۋهبىنى ئاشكارىلىماقتا ئىدى.

ئهگهر بىر ئادهم يهنه بىر ئادهم ئۈچۈن ئۆز ئىختىيارلىقى بىلهن بۇ ئالىيجانابلىق. لېكىن بىر ئادهم ئۆزى ، رهنج - مۇشهققهت تارتسا

بۇ ئۇچىغا چىققان ، ئۈچۈن باشقىالرنى رهنج - مۇشهققهتكه سالسا ئىپالسلىق. بۇنداق ئىپالسلىق بىلهن شۇغۇلالنغان ئادهم ھامان بىر

كۈنى شۇ قىلغانلىرىنىڭ دهردىنى تارتىپ قان يىغاليدىغان ئوخشايدۇ. ! ؟سادىق شۇنداق بولۇۋاتمامدۇ، مانا

خهمىت ، مهن يىغالشتىن يالتايدىم. چۈنكى بۈگۈن مهن يىغاليدىغان، يىغاليدىغان ۋه باشقا ئهترهتداشلىرىم يىغاليدىغان كۈن ئهمهس ئىكهن

ئۇمۇ يىغالپ ، پهقهت سادىق يىغاليدىغان كۈن ئىكهن. ئۇ يىغلىسۇنئاشۇ كۆز ياشلىرى ئۇنىڭ پاسكىنىچىلىققا تولغان قهلبىنى ، باقسۇن

(ئهگهر ئۇنىڭدا قهلب دېگهن نهرسه بار بولسا) يۇيۇپ تازىالپ قويسا ئهجهب ئهمهس.

، مهن بىر يىللىق سىردىشىم يۇلغۇن بىلهن يىراقتىن خوشلىشىپ ئۇنىڭدىن يىراقالشتىم.

چۆلدىن بالدۇرال قايتىپ كهلدىم. سادىقنىڭ قايتىپ كهلگهندىن

第 页 39

Seher كېيىنكى چىرايىنى كۆرۈشنى قاتتىق ئارزۇ قىلدىم. تۇرۇپال كالالمدا ، غهلىته بىر ئوي پهيدا بولۇپ قالدى: سادىق چۆلدىن قايتىپ كېلىپ

مهن ئوغرىلىق ، تاھىر، "مېنى كهچۈر، يىغلىغىنىچه بوينۇمغا ئېسىلساشۇنچه ، قىلغاندا سهن مېنىڭ يۈزۈمنى ئاياپ قالغانىدىڭ

بۇ ئىشنى بىرهر قېتىم يۈزۈمگه ، ئهسكىلىكلهرنى قىلغان بولساممۇ سالمىدىڭ. لېكىن مهن قارا يۈزلۈك قىلدىم. ھازىر قولۇمدىن ھېچنېمه

پهقهت ساڭا ‹مېنى كهچۈر!› دېگهن گهپنىال دېيهلهيمهن" ، كهلمهيدۇبهلكىم ؟ ئۇنى كهچۈرهرمهنمۇ؟ مهن قانداق قىلىشىم مۇمكىن، دېسه

، كهچۈرهرمهن. چۈنكى ئۇنىڭ قىلغان - ئهتكهنلىرى يۈرىكىمگه پاتقانبۇنداق بىر ئىنساننىڭ ، يۈرىكىمنى زېده قىلىۋهتكهن بولسىمۇ

يامانلىق يولىدىن يېنىشى ئادهمنىڭ كۆڭلىده ئهپۇ تۇيغۇسىنى پهيدا قىلىشى كېرهك.

مېنىڭ ئويۇم تولىمۇ بىمهنه ئىكهن. كهچلىك تاماق ۋاقتىغا ، لېكىن يېقىن سادىق قايتىپ كهلدى. قاپاقلىرى ئىششىغان ھهم قىزىرىپ قالغانىدى. ئۇ تهقسىماتىنىڭ كۆڭلىدىكىدهك بولمىغانلىقىغا گويا

بىرنېمىلىرىنى ، مهن سهۋهبچىدهك ماڭا ھومىيىپ قاراپ قويدى - ده يىغىشتۇرۇشقا باشلىدى. مهن ئۆز -ئۆزۈمنى زاڭلىق قىلىپ كۈلۈپ

قويدۇم.

دېهقانچىلىق مهيدانىدىن ئايرىلىشنى شۈنچه تهقهززالىق بىلهن كۈتۈپ بىزنى ناھىيه مهركىزىگه ئاپىرىپ قويۇش ئۈچۈن ، كهلگهن بولساقمۇ

، كېلىپ قاتار تۇرۇپ كهتكهن يۈك ماشىنىلىرىغا چىقىش ئالدىدايىغالپ خوشلىشىشالر باشلىنىپ كهتتى. ، قۇچاقلىشىپ خوشلىشىش

كۈلكه بىلهن ، خۇشاللىق بىلهن قايغۇ، قىزغىنلىق بىلهن ئۈمىدسىزلىك يىغا گىرهلىشىپ كهتكهن ئاشۇ بىر يىل ئىككى ئايدا تهقدىرداش بولۇپ

بىلله ياشىغان يۈزدىن ئارتۇق قىز - يىگىت ئهمدىلىكته يېڭى ھايات يهنه كېلىپ پۈتۈن ھايات مۇساپىسىنى بهلگىلهيدىغان يېڭى ، يولىنى

يىغىالرغا بىر - ، سهپهرگه ئاتلىنىۋاتاتتى. شۇڭا بۇ قۇچاقلىشىشالرغامهڭگۈ ئهسلهش توغرىسىدىكى ، بىرىگه بولغان ياخشى تىلهكلهرمۇ ۋهدىلهرمۇ مۇجهسسهملهنگهنىدى.

ئارىدا پهقهت بىرهيلهنال بۇ تهنتهنىلىك مهنزىرىنىڭ سىرتىدا ئىدى. ئۇ ماشىنىغا بېسىلغان يۈك - تاقىنىڭ ئۈستىده دۈگدىيىپ

پهسته بولۇۋاتقان خوشلىشىش مهنزىرىسىگه قاپىقىنى ، ئولتۇرغىنىچه

第 页 40

Seher تۈرگىنىچه سوغۇققىنا قاراپ ئولتۇراتتى. بۇ ئۇنىڭ شۇ پهيتتىكى

، ئهسلى قىياپىتىمۇ ياكى شۇنداق قىياپهتكه كىرىۋالغىنىمۇدهپ ، مهن ئۇنىڭ بولۇشى شۇ، بىلهلمىدىم. بۇرۇن بولغان بولسا

، بىراق ھېلىقى يۇلغۇن ئۇنىڭ يهنه بىر تهرىپىنى، ئويلىغان بوالتتىم بۇ ئۇنىڭ ھهر خىل رهڭلهر بىلهن پهردازالپ كهلگهن ھهقىقىي تهرىپى

ئىكهنلىكىنى ئاشكارىالپ قويغانىدى

6

ۋهقه ۋه قىسمهتلهرگه باي ئاشۇ يىلالرنىڭ ئېچىنىشلىق ھېكايىلىرى نهچچه كېچه - كۈندۈز سۆزلىسهممۇ تۈگىمهيدۇ. لېكىن ئالالنىڭ ماڭا

پهقهت يۈزۈمال ، ئاپاق كېپهنگه ئېلىنغان، شهپقهت قىلغىنى ئوخشايدۇقۇياشلىق دۇنيادىن ئايرىلىشقا ئاز قالغان ، ئېچىپ قويۇلغان

بىرنهچچه سېكۇنت ئىچىدىال بۇالرنىڭ ھهممىسىنى كۆز ، چېغىمدائۇ مېنى ئاشۇ ، ئالدىمغا كهلتۈرۈش پۇرسىتىنى بهردى. چۈشهندىم

بهلكى پانىي ، ئازابلىق ئهسلىمىلهر ئارقىلىق ئازابلىماقچى ئهمهسمېنىڭ بۇ ، دۇنيادا بېشىمدىن كهچۈرگهن كۆڭۈلسىزلىكلهر ئارقىلىق

خۇشاللىق بىلهن مهڭگۈلۈك ، دۇنياغا بولغان مېهرىمنى ئۈزمهكچىبىردىنال مېنىڭ ، سهپهرگه ئاتالندۇرماقچى. شۇ ۋهجىدىن بولسا كېرهك

قارا تۇپراقنىڭ تېگىده خاتىرجهم ياتقۇم ، تېزرهك كېتىپ قالغۇم كهلدى.

"ئىككىنچىلهپ ، دېهقانچىلىق مهيدانىدىن كېتىدىغان چاغدا، لېكىن يۈز كۆرۈشۈشكه نېسىپ بولمىغاي" دهپ تىلىگهن تىلىكىمنىڭ ئىجابهت

ئارىدىن يىگىرمه نهچچه يىل ئۆتكهنده يهنه سادىق ، بولمىغانلىقىيهنه تېخى ئۇنىڭ قول ، يۈز كۆرۈشۈشال ئهمهس، بىلهن يۈز كۆرۈشۈشكه

ئاستىدا ئىشلهشكه مهجبۇر بولغىنىم يادىمغا كهلدى. قاپاقلىرىم چىڭ ئۇنىڭ ، يېپىقلىق ھالدا سادىققا نهپرهت بىلهن بىر تىكىلدىم - ده

يېنىدا تۇرغان ۋىداالشقۇچىغا قارىدىم.

قاتاڭغۇر بۇ ئادهمنى ئىدارىدىكىلهر تۇداخۇن "يۇمشاق" ، ئات يۈزلۈك دهپ ئاتىشاتتى. بۇ ئادهمنىڭ قاڭشارلىق بۇرنىنىڭ ئىككى تهرىپىده

بىر - بىرى بىلهن بهسلهشكهندهك سىرلىق نۇر چېچىپ تۇرىدىغان ئىككى كۆزى بهزى - بهزىده نۆۋهت بىلهن چىمىلداپ كېتهتتى. پاكىز

第 页 41

Seherبار بىلهن يوقنىڭ ئارىسىدىكى ساقال - بۇرۇتلىرى ، قىرىۋېتىلگهن

بىراق بۇ ساقال - بۇرۇتالر ، ئۇنى كوسا كۆرسىتىپ قوياتتىئۇنىڭ چىرايىنى ئاال ئۆسكهن بۇغدايلىقتهك ، قويۇۋېتىلسه

ئۇ ھهر كۈنى ساقال - بۇرۇتىنى ، سهتلهشتۈرۈۋېتىدىغان بولغاچقا، ئېڭىكىنى پارقىرىتىپ يۈرهتتى. ئاقپىشماق چىرايى، پاكىز قىرىپناھال قېقىلغان ئاياغنى كىيىپمۇ تىۋىش چىقارماي ، پاكىز ئېڭىكى

مېڭىشلىرى ئۇنى ئىدارىنىڭ كادىرىدىن كۆره بۇالق مهسچىتىنىڭ ھېلىقى كوسا ئىمامىغا ئوخشىتىپ قوياتتى.

مېنىڭدىن توپتوغرا بهش ، ئىدارىگه يېڭى تهقسىم قىلىنىپ كهلگىنىمده ياش چوڭ ئىكهنلىكىنى ئېيتقان بۇ كىشى ھازىر مېنىڭدىن بىر ياش كىچىك بولۇپ قالغانىدى. كېيىنكى چاغالردا مهن: "ھه ئۇكام..." دهپ

سىزنىڭغۇ ، پىخىلداپ كۈلۈپ: "ۋاي ئاكا، چاقچاق قىلىپ قويسامپېنسىيىگه چىقسىڭىز ئىچ پۇشۇقىڭىزنى ، قولىڭىزدا قهلىمىڭىز

شۇڭا تهشكىالت ؟ بىراق مهن نېمه قىلىمهن، ئالغۇدهك مهشغۇالتىڭىز بارئاخىرغىچه ئىنقىالب ، بۆلۈمدىكىلهرنىڭ كۆڭلىگه ئىنساپ بهرسه

مېنىڭدهك ئادهم ھازىرقى ، قىلغىنىم تۈزۈك. ئۇنىڭ ئۈستىگهھازىر يېشى ، باشلىقالرغىمۇ ئوخشاشال كېرهك" دهيتتى. ئۇنى دېسىغۇ

ئون ئىككى ، چوڭراق باشلىقالرنىڭ ئىچىده ئىككى يېشىدا باشالنغۇچنىئون تۆت يېشىدا پارتىيه ، يېشىدا ئالىي مهكتهپنى پۈتتۈرگهنلهر

شۇالرغا سېلىشتۇرغاندا تۇداخۇن ، ئهزاسى بولغانالرمۇ يوق ئهمهس "يۇمشاق"نىڭ مېنىڭدىن كىچىكلهپ كېتىشى ھهيران قاالرلىق ئىش ئهمهس

ئىدى.

قىرىق يىلنى بىر كۈندهك ، بىزده ئوتتۇز يىلنى بىر كۈندهك ئۆتكۈزۈشئاددىي خىزمهت ئورنىدا بىر ئۆمۈر خاتىرجهم ئىشلهش ، ئۆتكۈزۈش

، قايتا تهربىيىدىن قايتىپ كېلىپ، تهشهببۇس قىلىنىپ كهلگهچكىمىكىنئوتتۇز يىلغا يېقىن ۋاقىتنى ، تۇنجى خىزمهتكه چۈشكهن ئىدارهممۇ

، بىر كۈندهك ئۆتكۈزگهن ئىدارهممۇ مۇشۇ. ئىدارىنىڭ يېزىق ئىشلىرىھه دېسىال ، تهرجىمه ئىشلىرىدا تېزال كۆزگه كۆرۈنۈپ قالغاچقىمىكىن

قهلىمىڭىزنى بىر ئىشقا سېلىپ ماۋۇنى گاچچىده ، "تاھىرجانلۇغهت ئاختۇرۇپ يۈرگۈچىلىكى يوقتهك ، تهييارلىۋېتىڭه... تاھىرجان

ئهته ئهتىگهنگىچىال..." دېگهن بۇيرۇتمىالرنى ۋاقتىدا ، تۇرىدۇ بۇنىڭئۇنىڭ ئۈستىگه بۇ تۇرمۇش ھېلىقى ، ئورۇنداپ كۆنۈپ قالدىم

第 页 42

Seher دېهقانچىلىق مهيدانىدا سادىقنىڭ رهھبهرلىكىده ئۆتكۈزگهن ئاشۇ

كۈنلهردىن مىڭ ھهسسه تىنچ ئىدى. قايتىپ كېلىپال كېيىنكى ئالته ئاي يا ، مېنىڭ يا ئۆلۈكۈم، ئىچىده يازغان خهتلىرىگه جاۋاب ئااللماي

تىرىكىمدىن خهۋهر تاپالماي قان يىغالپ يۈرگهن سابىره بىلهن خهت بىر يىلدىن كېيىن ئۇ قايتا ، ئاالقىنى ئهسلىگه كهلتۈرۈۋالغان

تهربىيىدىن قايتىپ كېلىپ ئۇزۇن ئۆتمهي تويمۇ قىلىۋالغانىدىم. بىراق ، خۇدانىڭ بهرگهن شۇ كۈنلىرىگه شۈكۈر قىلىپ ئۆتسهممۇ بوالتتى، ۋاقىت ئۇزارغانسېرى ئىداره ئۆز ئائىلهڭدهك بولۇپ قالىدىكهن - ده

بهزى ئىشالر ، بۇ ئائىلىده يۈز بېرىۋاتقان ئىشالرغا زهن سالغۇڭ ئۈستىده ئۇنداق - مۇنداق دهپ قويغۇڭ كېلىدىكهن. بۇنداق ئىشالر

ئۇالرنىڭ بهزى ، ساپال ئىدارىنىڭ مهسۇللىرىغا مۇناسىۋهتلىك بولغاچقا ئىشلىرى ھېچقانداق بىر ھۆججهتنىڭ روھىغا چۈشمهيدىغاندهكال

قائىدىلهرنىڭ ئاستىدىال ياشايدىغان ، مىزان، كۆرۈنهتتى. ھۆججهتبۇنداق ئهھۋالالرنىڭ ، ھهرقانداق بىر ئىداره ئۈچۈن ئېيتقاندا

روھقا توغرا ، بىنورمال ئىكهنلىكى ئېنىق. ئېنىق بولغاندىكىن كهلمىگهن ئىشالر ئۈستىده پىكىر قىلىشقا ھهقلىقمهن دهپ قارايتتىم.

بهزىده يىغىنالردا قايناپ سۆزلهپ قويىدىغان ئادهتنى ، شۇ تۈپهيلى، ياخشى، چىقىرىۋالدىم. باشلىقالرمۇ چىرايىنى ئۆزگهرتمهي: "ياخشى

ئىدارىنىڭ ئىشلىرىغا مۇشۇنداق كۆڭۈل بۆلۈش ، مۇشۇنداق دادىل بولۇش كېرهك... ئاممىنىڭ پىكىر بېرىشىنى قارشى ئالىمىز" دېگهندهك

گهپلهرنى قىالتتى. شۇنىڭغا قاراپ ئۆزۈمنىڭ توغرا قىلىۋاتقىنىمغا تېخىمۇ ئىشىنىپ قالدىم.

، تۇداخۇن قۇلىقىمغا: "ئىشخانىغا كىرىڭچۇ، بىر كۈنى چۈشتىن كېيىنشۇنى قىلىۋاالي" دهپ ، ئۆزىڭىزگه پايدىلىق گهپتىن بىرى بار ئىدى

يۇمشاق پىچىرلىدى. ئىدارىنىڭ ئىشخانىلىرى كهڭتاشا تۇداخۇننىڭ پهمى بارلىقىدىنمۇ ياكى ئىداره ، بولغانلىقتىنمۇ

ئىشقىلىپ نامهلۇم بىر ، رهھبهرلىكىنىڭ ئاالھىده غهمخورلۇقىدىنمۇخېلى يىلالردىن بېرى ، ئۇ ئهمهلدار بولمىسىمۇ، سهۋهب تۈپهيلى

ئايرىم ئىشخانىلىق كادىر بولۇپ قالغانىدى. ئۇ ئىشخانىسىغا قويۇۋالغان سهككىز - ئون يىلالر ئىلگىرى كونا باشلىقنىڭ ئورنىغا

كهلگهن يېڭى باشلىق يېڭى سافا ئالدۇرغاندىن كېيىن ئىشخانىسىدىن چىقىرىۋهتكهن بىر جۈپ كونا سافا ۋه سافا شىرهسىنى (بۇالر

ئهسلى ئىگىسىدىن ئايرىلىپ قېلىپ ، ئېلىنغىنىغا بىر يىل بولمايالئۇنىڭ ، مۇشۇ كۈنگه قالغانىدى) بهك قهدىرلهيتتى. قاچانال كىرسىڭىز

第 页 43

Seherيهنه تېخى بهزى ، سافادا ئولتۇرۇپ گېزىت ئوقۇۋاتقانلىقىنى

، ماقالىلهردىكى قۇرالرنىڭ تېگىگه قىزىل قهلهم بىلهن سىزىپ ئۈستىلىنىڭ ئۈستىگه يېيىپ قويغانلىقىنى كۆرهتتىڭىز. ئۆزى ئادهتته

ئوتتۇرا ۋه تۆۋهن دهرىجىلىك تاماكىالرنىڭ ، ئالىي، موخۇركا چهكسىمۇ بىرنهچچه خىلى ئۇنىڭ تارتمىسىدىن ئۈزۈلمهيتتى. تاماكا مهسىلىسىده

دېيهلمهيتتى. چۈنكى ، ھېچكىم ئۇنى باشلىقالرغا خۇشامهت قىلدى ئىدارىدىكى ھهرقانداق كىشىگه يۇمشاق مۇئامىله قىلىدىغان بۇ ئادهم

پۇقراغىمۇ ، تاماكا چېكىدىغان ھهرقانداق كىشىگه – باشلىققىمۇپهقهت تۇتۇلغان تاماكا ماركا جهھهتتىال ، ئوخشاشال تاماكا تۇتاتتى

خاالس. ، پهرقلىنىپ قاالتتى

– ئۇ مېنى سافاغا تهكلىپ قىلدى ۋه ،ئولتۇرۇڭ، تاھىرجان، – قېنىئاۋازىغا سىرلىق تۈس بېرىپ ، ئىشىكنى يېپىپ قويدى - ده

، – بۇ ئىدارىده كونىالردىن سهككىز - ئونىمىزال قالدۇق، پىچىرلىدى شۇالرنىڭ ئارىسىدا يهنىال سىزگه كۆڭلۈم يېقىن. بوينىڭىز قاتتىق

بهزىده ھهتتا سىزگه ھهۋهس قىلىپمۇ ، سىزگه ھۆرمىتىم بار، بولسىمۇئاغزىغا ، قالىمهن ... لېكىن تىرىكچىلىكته كىشىنىڭ چىرايىغا

قاپىقىڭىزنى ، بولدى، باقماي بىر ئىشنى پۈتتۈرۈش قىيىن ... بولدىشۇ ، سىزغۇ مېنىڭ گېپىمنى بىرهر قېتىم ئاڭالپ باققان ئهمهس، تۈرمهڭ

سهۋهبتىن بولسىمۇ بىرمۇنچه ئىشالردا زىيان تارتىپ كهلدىڭىز. ئهمما سىز ، ھازىرغۇ مېنىڭ ئىدارىگه چۈشىدىغان بىرهر ھاجىتىم يوق

، ئالدىڭىزدا يهنه بهزى ئىشلىرىڭىز چىقمايدۇ، ئۈچۈن ئېيتقانداياخشى ، دېگىلى بولمايدۇ. شۇڭا ئازراق يول ياساپ قويامدىكىن دهپ

كۆڭلۈم بىلهن چاقىرىشىم.

نهچچه كۈندىن بۇيان قولۇمدىكى ئىشالر تولىمۇ بېسىق بولۇپ تازا بۈگۈن ئۇالردىن قول ئۈزگهنىدىم. شۇڭا كىملهر بىلهندۇر ، چارچىغان

پاراڭلىشىپ ئىچ پۇشۇقۇمنى چىقارغۇم كېلىپ قالغانىدى. تۇداخۇننىڭ پارىڭىغا قىزىقىپ قالدىم. ، ياخشى كۆڭلىگه مهيلىم بولمىسىمۇ

– دېدىم كۈلۈپ. ،ئۇكام، – سىزغۇ دائىمال مېنىڭ غېمىمنى يهيسىز

بىز بىلىشمهيدىغان ئادهملهر ، ماۋۇ گېپىڭىز بولمىدى، – ھهي - ھهي، ئهمهسقۇ! "ئۇكام" دېگهن گهپنى گويا مهن پېنسىيىگه چىقسام

مائاشىمنى ئۆزلىرىگه بېرىدىغاندهك "قاچان پېنسىيىگه چىقىدىكىنه

第 页 44

Seherئىشلىگىنىگه ئوتتۇز نهچچه يىل بوپتۇ" دهيدىغان ھېلىقى ، بۇ ئادهم

ياش بالىالرنىڭ ئالدىدا دهپ بهرسىڭىز خۇش بولۇپ قالىمهن. ئهمما مېنى زاڭلىق قىلغانلىق بولىدۇ ، ئىككىمىزال بار يهرده بۇ گهپ چىقسا

مېنى ، سىز ئىدارىگه يېڭى كهلگهنده، - ده. ئېسىڭىزده بارمۇمهن كۈلۈپ تۇرۇپ: "بىر ئىدارىدىكى ، "تۇداخۇن ئاكا" دېۋىدىڭىزتۇداخۇن دهۋهرمهمسىز" دېگهنىدىم. ، خىزمهتداش بولۇپ قالدۇق

سىز مېنى ، كۆردىڭىزمۇ مېنىڭ يىراقنى كۆرهرلىكىمنى! بىلىمهن قولىدىن چوڭ ئىش كهلمهيدىغان ئادهم دهپ قارايسىز. بىراق مهن ئۆز

ئىشىغا پۇختا بولغانلىق ئهڭ چوڭ ئىش قىلغانلىق دهپ قارايمهن.

– دېدىم مهن خىر - خىر ،تۇداخۇن، – ئهجهب خاپا بولۇپ كهتتىڭىز كۈلۈپ.

– دېدى تۇداخۇن ،ماۋۇ گېپىڭىز تازا قامالشمىدى، – مانا - مانا، – شۇنچه يىل بىر ئىدارىده ئىشلهپتۇق، ئىستاكانغا چاي دهملهۋېتىپ

يا ئىككىمىزنىڭ سۆھبىتى ؟ مېنىڭ خاپا بولغىنىمنى قاچان كۆردىڭىز نېمىدۇر بىر ئىشالرغا ئىپاده بىلدۈرىدىغان يىغىن بولمىسا...

چىرايىدا خاپا بولمايدۇ. ئهگهر ، تاھىرجان، تۇداخۇن خاپا بولمايدۇمۇشۇ كۈنگىچه مۇشۇنداق ، ئۇ خاپىغان ئادهم بولىدىغان بولسا

؟ ئىشلىرى مۇشۇنداق راۋان يۈرۈشۈپ تۇرارمىدى، ياشىياالرمىدى

، – سىز ھهقىقهتهن تهلهيلىك ئادهم. سىزنىڭ قانداقال ئىشىڭىز بولسۇن ھامان ئوڭىغا تارتىپال تۇرىدۇ.

– تۇداخۇننىڭ سىدام يۈزى كۈلكىدىن ، – ئهمدى قايىل بوپسىز - ده– لېكىن بىر گهپنى توغرا قىلمىغاندهك ، پۈرۈم - پۈرۈم بولۇپ كهتتى

قىلىسىز.

؟ – قايسى گهپنى

؟ – "تهلهيلىك ئادهم" دېگهننىچۇ

؟ – بۇنىڭ نېمىسى خاتا

ئاڭلىماققا توغرىدهك ، تاھىرجان، – ئاڭلىماققا توغرىدهك بىلىنىدۇ

第 页 45

Seher– لېكىن تازا ئىنچىكىلهپ ،– تۇداخۇن بېشىنى چايقىدى، بىلىنىدۇ

بۇ سۆز ئۆزىڭىزنىڭ سىڭدۈرگهن ئهجرىنى ئىنكار ، ئويالپ باقسىڭىز قىلغانلىقىنى بىلىپ قالىسىز. ئىشنىڭ ئوڭغا تارتىشى ئۈچۈن ئۆزىڭىز

مانا بۇ قېتىم ، پهم ئىشلهتمىسىڭىز بىكار. بۇنىڭغا ئىشهنمىسىڭىز سىناپ بېقىڭ.

– دهپ سورىدىم مهن قىزىقسىنىپ. ؟ – قانداق سىناپ باقىمهن

– ئۆيىڭىزده بىر ئاينىڭياقى يېتىپ - قوپۇۋاتقان ھېلىقى دېهقان ؟ سىزنىڭ بالىلىق چاغلىرىڭىزدىكى دوستىڭىز ئىكهنغۇ

– شۇنداق.

– ئۇ ئالىي مهكتهپنى پۈتتۈرگهن ئوغلىنىڭ ئۈرۈمچىده قېلىشى ئۈچۈن ، ھازىر سىزنى خىجىل قىلىۋاتىدۇ، يول ئىزدهپ يۇرتتىن كهلگهن

؟ شۇنداقمۇ

– شۇنداق.

باشلىقلىرىنى ئىزدهيدىغان ، مهيلى قايسى ئىدارىنىڭ بولسۇن، – مانائىدارىدىن ، ئىشىڭىز بار دېگهن گهپ. قهدهمنى يىراقتىن باشلىماي

؟ باشلىمامسىز

؟ – قانداق باشاليمهن

بىراق جهمىيهت ، ئادهمنىڭ ئهيمهنگۈسى كېلىدۇ، – بىلىمىڭىزنى دېسهتۇرمۇش بىلىمىڭىز يوق. زامانىۋى بىلىملهردىن ، بىلىمىڭىز يوق

ھازىرقى كىشىلىك مۇناسىۋهت ، خهۋهردار بولۇپ تۇرغىنىڭىز بىلهنئهمما ، بىلىملىرىدىن ساۋاتسىز سىز! سىزنى قاتتىق ھۆرمهتلهيمهن

شۇنچه ياشقا كىرىپمۇ تۇرمۇشقا يهنىال خام يۈرۈۋاتقانلىقىڭىزغا ئىچىم پۇشىدۇ. مۇشۇ كۈنده ئىداره - ئىدارىلهرده باشلىقالر

، سىز - بىز تونۇيدىغانالردىن ھېچقانچه ئادهم قالمىدى، يهڭگۈشلىنىپ ئهمدى كىمنى ئىزدهيسىز. يهنىال بىزنىڭ مۇشۇ باشلىقىمىز ئهسقاتىدۇ.

第 页 46

Seher– دېدىم مهن سوغۇققىنا دىمىغىمنى قېقىپ. ؟ – ئاشۇ باشلىقما

– دېدى تۇداخۇن تامىقىنى ،يهنه شۇ خۇيىڭىز باشالندى، – مانا - مانا_ مۇشۇ خۇيىڭىز بىلهن شۇنچه يىلدىن بېرى نېمه پايدىغا ، چىكىلدىتىپ

؟ ئېرىشتىڭىز زادى

؟ قانداق قىلسام بولىدۇ، – ئهمىسه

تۇتۇڭ ماۋۇ ، مېنىڭدىن مۇشۇ ئهقىلنى سورىسىڭىز بولىدۇ، – ھهببهللى– تۇداخۇن تارتمىدىن ئالىي ،بىردىن چېكىشىۋااليلى، تاماكىنى

دهرىجىلىك تاماكىدىن بىر قاپنى ئالدى.

– ماڭا تۇتىدىغىنىڭىز ،– دهپ كۈلدۈم مهن، – خاتاالشتىڭىزغۇ دهيمهن ئوتتۇرا دهرىجىلىك تاماكىالردىن ئىدى.

تۇداخۇن بۇنداق گهپلهرگه قىزىرىپمۇ قويمايتتى.

– لېكىن بۈگۈن سىزگه ،– دېدى ئۇ خىرىلداپ كۈلۈپ، – دېگىنىڭىز توغرا ئالىي دهرىجىلىك تاماكا تۇتۇشنىڭ يوللىرىنىمۇ كۆرسىتىپ قوياي

دېدىم - ده...

– بۈگۈن ئۆگىنىدىغىنىم جىق ئىكهن - ده.

سىز مېنى ، بىلىمهن، تاھىرجان، – ئهگهر سىز خالىسىڭىزال! بىلىمهن، ھېچكىمگه راست گهپ قىلمايدىغان ئادهم دهپ قارايسىز. توغرا

، ئۆز ئىشلىرىمنى پۈتتۈرۈش، ئۆمرۈمده نۇرغۇن يالغان گهپ قىلدىم، ھال - كۈنۈمنى ياخشىالش، بالىلىرىمنىڭ تهقدىرىنى ھهل قىلىش

ئىدارىده مهنپهئهتدار بولىدىغانلىكى ئىشالردىن مهنپهئهتدار بولۇش راست گهپ ئاقمايدىغان يهرلهرده يالغان گهپ قىلدىم. بۇالر ، ئۈچۈن

ئۈچۈن پۇشايمىنىم يوق. چۈنكى مهن بۇالرغا چېقىمچىلىق قىلىش بىلهن ئېرىشكىنىم يوق. ئۆزۈمنى دهپ باشقىالر ئېلىشقا تېگىشلىك بهزى

نهرسىلهرنىمۇ ئېلىۋالغان يهرلىرىم بارلىقىنى بىلىمهن. لېكىن ، كىمنىڭ جېنى، تالىشىدىغان نهرسىنى تالىشىش كېرهك، جاھان شۇنداق

كىمنىڭ پهمى بولسا شۇ ئالىدىغان گهپ... ئهسلى گهپكه كېلهيلى: بۈگۈن مېنىڭ سىزگه راست گهپ قىلغۇم بار. بۇنى دېسهم خۇشامهت

第 页 47

Seherيا سىز ، قىلىۋاتىدۇ دهپ قالماڭ. سىزگه نېمىشقا خۇشامهت قىالي

ئهمهلدار بولمىسىڭىز. بىلىملىككه خۇشامهت قىلىدىغان چاغالر تېخى ئۇنىڭ ئۈستىگه بىر ، كهلمىدى بىزده! يېشىمىزمۇ چوڭىيىپ قالدى

ئىدارىده ئىشلهۋاتقىنىمىزغا ئوتتۇز يىلغا يېقىن بولۇپ قاپتۇ. ، ۋاقتى كهلگهنده "ۋاقتىڭىز توشتى، پېنسىيىگه چىقمايمىز دېسهكمۇ

خوش ئهمىسه" دهۋېرىدۇ. شۇنىڭدىن كېيىنمۇ ھال - مۇڭ بولۇپ يهنه ، ئۆتۈشىدىغان ئادهم الزىم. بىزدهك ئۇزۇن يىللىق قهدىناسالر

كېلىپ بىر - بىرىگه يامانلىق قىلىشمىغان قهدىناسالرال شۇنداق شۇڭا بۈگۈن سىزگه يېقىنچىلىق قىلىپ راست ؟ قانداق دېدىم، قىالاليدۇ

گهپ قىلىۋاتىمهن.

ئهمما شۇ ، تىلىمنىڭ ئۇچىغا بىرنهچچه ئېغىز مهسخىرىلىك سۆز كهلدى ھامان يۇتۇۋهتتىم. چۈنكى بۇ ئادهمنىڭ شۇ تاپتىكى سهمىمىيىتىدىن

گۇمانلىنىشقا بولمايتتى.

؟ – زادى مېنى نېمه قىل دهيسىز

؟ – باشلىقىمىزنىڭ قاچان تۇغۇلغانلىقىدىن خهۋىرىڭىز بارمۇ

ئۇ سىزدىن چوڭ ، ئىشقىلىپ سىز مهندىن كىچىك، – مهن نهدىن بىلهييا مهن بىلهن تهڭدېمهت چىقىپ قاالر. ، بولغاندىكىن

– دېدى تۇداخۇن جىددىي ،چېقىشماڭ، تاھىرجان، – چېقىشماڭ دهيمهن، – سىزدىن بهش ياش چوڭلۇقۇم يادىمدىن چىقىپ قالغىنى يوق، تهرزده

باشلىقنىڭ مېنىڭدىن ئۈچ ياش چوڭلۇقىمۇ ماڭا ئېنىق. شۇ ھېسابتا ئۇمۇ تهييار بولۇپ قالدى. لېكىن ئۇنىڭ ئهللىك ئۈچ ياشقا كىرگهن

تۇغۇلغان كۈنىنى ئوبدانراق تهبرىكلهپ قويايلىمىكىن دهيمىنا.

قاقاقالپ كۈلۈۋهتتىم.

چاندۇرماي ، ھهرقانچه سىيلىسىڭىزمۇ، تۇداخۇن، – نېمه دهيدىغانسىز سىيالڭ دهيمهن. بۇنىڭدىن ئالته يىل بۇرۇنال ئاشۇ يېشىنىڭ تۇغۇلغان

! ؟ كۈنىنى ئۆتكۈزۈپ بولغانغۇ ئۇ يىگىت

بۇرۇن شۇنداق بىر ئىش ، – ئىشىڭىزنى پۈتتۈرىمهن دېسىڭىز

第 页 48

Seherبىرهرى ، پۈتۈنلهي ئۇنتۇپ كېتىڭ، بولغانلىقىنى ئۇنتۇپ كېتىڭ

دهپ تۇرۇۋېلىڭ. ، نهده ئۇنداق ئىش بولغان، شۇنداق دهپ قالسىمۇ؟ بۇنداق دېگهنگه سىز نېمه بولۇپ قاالتتىڭىز

– ھهرقانچه بولسىمۇ ئهمدى...

سىزدىن نېمه ، تاھىرجان، – مۇشۇ يهرلىرىڭىز بولمايدۇ دهيمهنئۆزلىرىڭىزنىڭ ، ئادهملهرنىڭ كۆڭلى خۇش بولۇپ قالىدىغان؟ كېتىدۇ

خهقنىڭ دېگىنىگه ئىشهنگهندهك ، ئىشىغا دهخلى يهتمهيدىغان بولساھهتتا راست دهپ قويۇشنىڭ ھېچبىر زىيىنى ، قىياپهتكه كىرىۋېلىشنىڭ

يوق دهيمهن! مانا بۇ ھازىر تازا ئاقىدىغان ھۈنهر.

– ياخشى ،– دېدىم مهن تهئهددى بىلهن بېشىمنى چايقاپ، – مۇنداق دهڭشۇ چاغقىچه قىلىپ باقمىغان ئىشنى ، تۇداخۇن، كۆڭلىڭىزگه رهھمهت

كۆڭلۈمده ئۆمۈرلۈك داغ قېلىپ ، مۇشۇ ياشقا كهلگهنده قىلسامئاغىنهمنىڭ بالىسىنىڭ ، قاالرمىكىن. بۇنچىۋاال قىلىپ كهتمىسهممۇ

ئىشى بىر گهپ بولۇپ قاالر.

شۇ ھامان ، تۇداخۇننىڭ چىرايىدا رهنجىش ئاالمىتى پهيدا بولۇپ ئۆچتى. ئۇ يهنه بۇرۇنقىدهك يۇمشاق كۈلۈپ:

، ياخشى كۆڭلۈمنى ئىپادىلهپ قويدۇم، تاھىرجان، – بوپتۇ - بوپتۇھامان بىلىپ قالىسىز. ، قالغىنىنى ئۆزىڭىز بىلىڭ. ئاي - كۈن ئۇزۇن

شۇملۇق تىلهۋاتىدۇ دهپ قالماڭ. ئهمما مېنى توغرا ، بۇنداق دېسهمدهيدىغان كۈنلىرىڭىز ھامان كېلىدۇ. ، دهپتىكهن

تۇداخۇن مانا شۇنداق ئادهم ئىدى. ئۆزىنىڭ مهنپهئىتىگه زهرهر ئۇ كۆڭلى يېقىن كىشىلىرىگه مۇشۇنداق ، يهتمهيدىغانال بولسا

كۆيۈنۈپمۇ قويىدۇ. مهن ئۇنىڭ بهزى مىجهزلىرىنى ياقتۇرمىساممۇ چىقىشىپ ئۆتهتتىم.

تۇداخۇن كهچۈرمىشلهرگه باي ئادهم ئىدى.

خىزمهتكه ئورۇنالشقان دهسلهپكى يىلالردا ھېلىقى ئىنقىالبنىڭ قۇيرۇقى

第 页 49

Seherتوي ، ئالىجۇقىلىق يهنىال ھۆكۈم سۈرۈۋاتقان بولسىمۇ، ئۈزۈلمىگهن

، بالىلىق بولۇش قاتارلىق تۇرمۇش تهرتىپلىرى بىلهن بولۇپ، قىلىش شۇنداقال ئارتۇقچه ئىشالرغا چېپىلماي تىنچ تۇرمۇش كهچۈردۈم. كېيىنكى چاغالردىكى تېز ھهم جىددىي ئۆزگىرىشلهر كىشىگه

نېمىلهرنىڭدۇر ، خاتىرجهملىك تۇيغۇسى ئېلىپ كهلگهن بولسىمۇنېمىلهرنىڭدۇر ، نېمىلهرنىڭدۇر تاشلىنىپ، ئۆزگىرىۋاتقانلىقى

بولۇپمۇ ، بارلىققا كېلىۋاتقانلىقى ھهرقانداق سهگهك ئادهمنى جاھاندارچىلىقىنى قهلهم بىلهن سىياھقا باغلىۋالغان ئادهملهرنى

تۇرمۇش قهدىمىنى تېزلىتىشكه ، يېڭى -يېڭى نهرسىلهرنى ئۆگىنىشكه مهجبۇرلىماقتا ئىدى. بىراق ئادهملهرنىڭ تالالش يولى خىلمۇخىل

تۇداخۇن ، بولىدىكهن. مهن كىتابالر بىلهن ھهپىلىشىپ يۈرگهندهھهپته - ، باشقىچه يول تۇتقانىدى. ئىشخانىدا بولسىمۇ - بولمىسىمۇ

" دهپ بىرهركىم سۈرۈشتۈرۈپ ؟ ھهپتىلهپ "تۇداخۇن كۆرۈنمهيدىغۇ قويمايدىغان بۇ ئادهم كۈنده دېگۈدهك يۇمشاق دهسسهپ غىپپىده

تىكىۋېتهتتى. ئۇنىڭ نېمه قىلىۋاتقانلىقىنى ھېچكىم بىلمهيتتى. ئۇ مېنى ئىشخانىسىغا چاقىردى ۋه ئادىتى بويىچه ، كۈنلهرنىڭ بىرىده

سىرلىق قىياپهتته ھىجايدى. ، ئىشىكنى چىڭ ئېتىپ

، قهلىمىڭىز بىلهن ئىدارىدىمۇ يۈز تاپتىڭىز، – تاھىرجان باال ئىدارىنىڭ ھهرقانداق ماتېرىيالى سىزنىڭ قولىڭىزسىز پۈتمهيدۇ.

ساالم - سهھهتكه كهلگهنده بېخىل بولغانلىقىڭىز ئۈچۈن باشلىقالرنىڭ ھهرھالدا سىزنىڭ بولغىنىڭىز ئۇالرنىڭمۇ ، سىز بىلهن خۇشى بولمىسىمۇ

باشلىقالرنىڭ ئىشخانىسىغا كىرىپ ، بهختى. سىزگىغۇ مهن توال دېدىمسهپهرگه چىقىپ كهتسه ، ئۇالرغا ئانچه - مۇنچه ساالم بېرىپ قويغاننىڭ

بارغان يېرىگه بىرهرتى - يېرىم قېتىم تېلېفون بېرىپ ساالمهتلىكىنى يهنه تېخى "تۆۋهنده ھاراققا زوراليدىغان ئىش ، سوراپ قويغاننىڭ

ساالمهتلىكلىرىنى ئاسرىسىال" دهپ قويغاننىڭ ، دهپ ئاڭلىدىم، توالزىيىنى يوق. چۈنكى باشلىق دېگهن قول ، پايدىسى باركى

ئاستىدىكىلهرنىڭ ئۆزىدىن ئهھۋال سورىشىنى بهك ياقتۇرىدۇ. لېكىن ئاجايىپ ئىنسان... ئادهم ، تاھىرجان، سىز ئاجايىپ ئىنسان - ده

دېگهن ئاغزىنىڭ يېلى بىلهن نۇرغۇن ئىشالرنى يۈرۈشتۈرۈۋېتهلهيدىغانلىقىنى زادىال ئۇقمايسىز.

تۇرۇپال يهنه ماڭا تهلىم بهرگىڭىز ، تۇداخۇن، – نېمه بولدىڭىز_ دېدىم مهن بىراز جىله بولۇپ. چۈنكى شۇ تاپتا ؟ كېلىپ قاپتۇغۇ

第 页 50

Seher مېنىڭ بۇنداق گهپلهر بىلهن ۋاقتىمنى ئۆتكۈزگۈم يوق ئىدى.

– دېدى تۇداخۇن بىر خىلدا ،جىله بولماڭ، تاھىرجان، – جىله بولماڭسىزگه! شۇڭالشقىمۇ بهزىده ، – كۆڭلۈم يېقىن - ده، يۇمشاق سۆزلهپ

سىزنى ئۆز ئۇكامدهك كۆرۈپ بهزى گهپلهرنى قىلىپ سالىمهن. بۈگۈنمۇ ، راست گهپنى قىلسام، شۇ خىيال بىلهن... سىلهر زىيالىيالرمىچۇ

بىراز خىيالىي كېلىسىلهر. ۋهزىيهتته نېمه ئۆزگىرىشلهر كىشىلهر نېمىگه ئىنتىلىۋاتىدۇ دېگهنلهرگه كىتابىي ، بولۇۋاتىدۇ

مۇشۇ ، چۈشهنچىلهر بىلهن مۇئامىله قىلىسىلهر. مانا سىزمۇ شۇنداقلېكىن مېڭىڭىزنىڭ قېتىقىنىڭ ، يېزىۋاتىسىز، كۈنده يېزىۋاتىسىز

بىر ئاخشام كۈچىگىنىڭىز بىر - ئىككى كىلو ، باھاسى تولىمۇ ئهرزان گۆشكه يارىمايدۇ. قورسىقىدا ھېچقانداق ئۇمىچى يوق ئادهملهرنىڭ

ئهگهر سىزمۇ مۇشۇ ، مۇشۇ كۈنده يانچۇقلىرى يېتىشمهي قېلىۋاتىدۇبوش كهلمىگهن بوالتتىڭىز. بۇنى ، سورۇنغا سهكرهپ چۈشۈپ باقسىڭىز

بىزده دېڭىز ، ھازىرقى مودا گهپته "دېڭىزغا چۈشۈش" دهيدىكهندهرياغا بولسىمۇ چۈشۈپ باققۇلۇق ئىدى. قاچان ، بولمىغاندىكىن

يهنه قولغا ئالسىڭىزمۇ ، قهلىمىڭىزنىڭ باھاسى ئۆسۈپ قالسا ئۈلگۈرگهن بوالتتىڭىز.

تۇداخۇن تۇرۇپال مۇشۇنداق قىزىق گهپلهرنى قىلىپ ساالتتى. ئۇ چىرايىمغا كۈلكه يۈگۈرگهنلىكىنى كۆرۈپ تېخىمۇ ئېچىلىپ كهتتى:

مانا مهن تۇداخۇن زادى خۇشياقىدىغانال ؟ خۇشيېقىۋاتامدۇ، – قانداقپۇقرا بىلهنمۇ ياخشى. ، باشلىق بىلهنمۇ، گهپلهرنى قىلىپ كهلگهچكه

نهچچه ، سىز بۇ ئىدارىگه كهلگىلىمۇ خېلى يىلالر بولۇپ قالدى، قاراڭئۇالردىن ماڭا ئۆچ بولۇپ قالغان بىرهرى ، باشلىق ئالمىشىپ بولدى

يوق! چۈنكى مهن ؟ يوق! ماڭا ئۆچ بىرهر خىزمهتدىشىمىز بارمۇ؟ بارمۇپۇقرا بىلهنمۇ نېرى - بېرى ، باشلىققىمۇ خۇشياققۇدهك گهپ قىالاليمهن

دېيىشىپ قالمايمهن. ئهمهل تۇتسام بوالتتى دېگهن كويدا بولۇپ ، بىركىملهر بىلهن پۇت تېپىشىپ يۈرۈشنىمۇ خالىمايمهن. بىلهمسىز

ئۆزىنىڭ ، ئهمهلدارلىقنىڭمۇ دهردى توال ئىش ئۇ. ھهر ئادهم ئۆزىگه، تىنچ تۇرمۇش؟ ئىشىغا پۇختا بولغىنى تۈزۈك. ماڭا نېمه كېرهك

ئائىلهمدىكىلهرنى ياخشىراق باقالىسام بولدى. ، يېتهرلىك پۇل بولسا، مانا مهن تۇداخۇن شۇنداق ئادهملهردىن... نهق گهپكه كېلهيلى

مېنىڭ بىرهر يىلدىن بېرى نېمه قىلىپ يۈرگهنلىكىمنى تازا

第 页 51

Seherبىلسىڭىزمۇ تازا ئېنىق بىلمهيسىز. ئهمدى ، تاھىرجان، بىلمهيسىز

ئىچىڭىزده گهپ ، سىزنىڭ ئهڭ ياخشى يېرىڭىز، سىزگه دهپ بېرهيشۇڭا سىزدىن گهپ يوشۇرمايمهن... تېرىپ - تهپچىپ يىغقان ، ياتىدۇ

ئىدارىده ئىشىمنىڭ تايىنى ، كىچىككىنه ۋهجىم بار ئىدى، شۇنى دهسمى قىلىپ تىرىكچىلىك قىلدىم... كۈلمهڭ، بولمىغاندىكىن

ئۆزىڭىزچه بىر كادىر تۇرۇپ ئېلىپ - سېتىپ ، كۈلمهڭ، تاھىرجان، لېكىن بۇنىڭ نېمه يامىنى بار؟ دېمهكچىسىز - ھه، يۈردۈڭمۇ

، ئاڭلىسام ئىچكىرىده خېلى چوڭ باشلىقالرمۇ ئىشتىن چۈشكهندىن كېيىنيهنه تېخى ، كالته ئىشتان دېگهندهكلهرنى ساتقۇدهك، كهچته پايپاق

پىششىق تاتلىقياڭيۇ ساتىدىغانالرمۇ بار ئىمىش. ئۇالرنىڭ ئالدىدا ، ... ئادهم دېگهن مىدىراپال تۇرسا بىر گهپ بولىدىكهن؟ بىز نېمىدۇق

، ھهرھالدا زىيان تارتمىدىم. ئهمدى چوڭراق ئىشمۇ قىلىپ باققۇم بارپايدىسى جىق ، چوڭ ئىشنى ئاشۇ دېڭىز بار يهرلهرگه بېرىپ قىلسا

نېمه دېمهكچى بولغانلىقىمنى ، تاھىرجان، دېيىشىدۇ. چۈشىنىۋاتامسىز؟ چۈشىنىۋاتامسىز

– دېدىم مهن. چۈنكى بۇ ئىشالرنىڭ مېنىڭ بىلهن نېمه ، – ياق مۇناسىۋىتى بارلىقىنى راستتىنال بىلهلمىگهنىدىم.

– تامىقىنى چىكىلداتتى تۇداخۇن سهل رهنجىگهندهك ، – ھهي - ي؟ – راست دهۋاتامسىز ياكى خۇپسهنلىك قىلىۋاتامسىز، بولۇپ

– دېدىم مهن ئالدىراپ. ، راست دهۋاتىمهن

– ئوچۇقراق ئېيتاي ئهمىسه! ،– تۇداخۇن ئۇھسىنىپ قويدى، – بوپتۇئۇالر چوڭ بولغانچه چىقىمىمۇ ، سىزنىڭ ئىككى بالىڭىز بولۇپ قالدى

شۇنىڭغا يارىشا چوڭىيىدۇ دهڭا. ئوبدان قاراپ باقسىڭىز جاھان ئهته - ئۆگۈن مۇشۇ پۇرسهتمۇ بولماي ، چىڭالپ كېتىۋاتقاندهك قىلىدۇ

شۇڭا پهيتنى چىڭ تۇتۇپ ياننى توماليدىغاننىڭ غېمىنى ، قالىدۇمهن ، ماڭا قاراڭ، تاھىرجان، قىلماي بولمايدۇ. ماڭا قاراڭ

شتاتىمنى ساقالپ قېلىپ خىزمهتتىن توختاي دهۋاتىمهن.

ھهيران بولغان ھالدا ئۇنىڭغا قاراپ قالدىم. مۇشۇنداق بىر ئىشنى يۇمشاق سۆزلهپ يۈرگهن بۇ ، لېكىن يۇمشاق دهسسهپ، ئاڭالشنى ئاڭلىغان

ئادهمده بۇنچىلىك يۈرهكنىڭ بولۇشىنى زادىال خىيالىمغا

第 页 52

Seherمهن جاھاننىڭ ئىشلىرىغا خۇددى ، كهلتۈرمىگهنىدىم. ئۇنىڭ ئۈستىگه

"دېڭىزغا ، تۇداخۇن دېگهندهك "خىيالىي" مۇئامىله قىالمدىم قانداق چۈشۈش" دېگهنلهرگه تازا قىزىقىپ كهتمهيتتىم.

– دېدىم مهن ئىككىلهنگهن ھالدا. ؟ – شۇنداق قىلسىڭىز بوالرمۇ

– بۇ دېگهن ،– قىزىشىپ سۆزلىدى تۇداخۇن؟ – نېمىشقا بولمىغۇدهك ھۆكۈمهتنىڭ بىزگه بهرگهن بىر كاتتا پۇرسىتى. بۇ غهمخورلۇقتىن

ئوبدان پايدىالنمىغانالر ئاخىر پۇشايمان يهپ قالىدۇ... سىزمۇ ئىككىيلهن تازا بىر ، دېڭىزغا چۈشۈڭ، تاھىرجان، دېڭىزغا چۈشۈڭ

سىزده تىل ، شۇڭغۇپ باقايلى... ئۇدۇل دېڭىز ياقىسىغا كېتىمىزمهنده تىجارهت ئارتۇقچىلىقى! چوقۇم بىزنى ، ئارتۇقچىلىقى بار

ئامهت كۈتۈپ تۈرىدۇ.

ئۇنىڭ ماڭا ، تۇداخۇن شۇنچه كۆيۈپ - پىشىپ سۆزلىگهن بولسىمۇئۇنىڭ تهكلىپىنى ، قارىتا نىيىتىنىڭ خالىسلىقىنى بىلىپ تۇرساممۇ

رهت قىلدىم.

بىر كۈنلهرده بىلىپ ، يامان قىلدىڭىز، تاھىرجان، – يامان قىلدىڭىز، بۇ ئادهم يۇمشاق سۆزلىگىنى بىلهن، شۇ چاغدا "ھهي، قالىسىز

قاتتىق راست دهپتىكهن" دهيسىز...

تۇداخۇن ھهممىمىزنىڭ ، شۇ سۆھبهتتىن ئىككى ھهپته ئۆته - ئۆتمهي قولىنى يۇمشاق تۇتۇپ خوشلىشىپ ئىچكىرىگه كېتىپ قالدى. ئىداره

يوق بولسىمۇ بولىۋېرىدىغان بۇ ئادهمنىڭ ، ئىشىدا بار بولسىمۇ تۇيۇقسىز تهۋهككۈلچىلىك قىلىپ قالغانلىقى توغرىسىدا بىرنهچچه كۈن

ھهتتا ئۇمۇ ئۇنتۇلۇپ ، تېزال بېسىقىپ قالدى، پاراڭ بولغان بولۇپ، كهتكهندهك ئىدى. توي - تۆكۈن بولىدىغان ياكى بولغان چاغالردا

باغاقالرنى ئازغاشتۇرماي ، ئىدارىدىكىلهر: "تۇداخۇن بولغان بولسا تولۇق يهتكۈزۈپ بېرهتتى... تۇداخۇن مېهمان باشالشقا ئۇستا ئىدى... تۇداخۇن چايدىن ياخشى خهۋهر ئاالتتى" دېگهندهك گهپلهر بىلهن ئۇنى

يادىغا ئېلىپ قاالتتى.

ئۇ قايتىپ كهلدى. چىرايىدىن ، ئارىدىن يېرىم يىل ئۆتكهنده ناھايىتى روھلۇقلۇقى كۆرۈنۈپ تۇرغان بۇ ئادهم ئىدارىدىكى قولۇم -

第 页 53

Seherئۆزى قوشنىالرنى ، قوشنىالر پهته ئوقۇپ ئۆيىگه كىرىپ بولغۇچه

ئهمما ئۆزى ، پهتىلهپ بولدى. باشقىالرنىڭ مېهماندارچىلىقىغا ئامراق ئۆيىگه مېهمان چاقىرىشنى جاپا ئىش دهپ بىلىدىغان بۇ ئادهم بۇ

قېتىم قوشنىالرنى ئۆيىده كاتتا كۈتۈۋېلىپ ھهممهيلهننى ھهيران ، قالدۇردى. "ھهممهيلهننى ھهيران قالدۇردىڭىزغۇ تۇداخۇن

" دېگهن ؟ مېهماندوستلۇقنى ئىچكىرىدىن ئۆگىنىپ كهلگهن ئوخشىمامسىزقۇلىقىمغا پىچىرالپ: "ئادهمنى ، چاقچىقىمغا ئۇ يۇمشاق كۈلۈپ

دۈمبىسى ، تاھىرجان، مېهماندوست قىلىدىغان نهرسه دۈمبىسى قىزىل قىزىل. نامراتنىڭ مېهماندوستلۇقى ئۆز - ئۆزىنى زاڭلىق قىلغىنى"

ئۇنىڭ ئاخىرقى سۆزى ماڭا ، دهپ جاۋاب بهردى. راست گهپنى ئېيتقانداشۇ ئاخشىمىال خاتىرهمگه ، بىر ھېكمهتلىك سۆزدهكال بىلىندى - ده

يېزىپ قويدۇم. كېيىن تۇداخۇننىڭ بۇ مېهماندارچىلىقىنىڭ بىر ئىدارىدىكى چوڭ - كىچىك ، ئاددىي مېهماندارچىلىق ئىكهنلىكى

باشلىقالرنى رېستورانغا ئاپىرىپ دېڭىز مهھسۇالتلىرىغا ئېغىز تهگكۈزگهنلىكى توغرىسىدا ئىدارىده بىرنهچچه كۈن پاراڭ بولدى. ئارىدىن بىرهر ئاي ئۆته - ئۆتمهيال تۇداخۇن يهنه سهپهرگه ئاتالندى.

، بۇ قېتىم ئۇ ماڭا "ئىدىيىۋى خىزمهت" ئىشلهپ يۈرمىدى. قارىغاندا ئۇ تىل قىيىنچىلىقى ئۆزىگه توسالغۇ بواللمايدىغانلىقىنى بىلىپ

يهتكهن ئوخشايدۇ.

ھهر ، تۇداخۇن شۇ تهرىقىده كېلىپ - كېتىپ بىرنهچچه يىلنى ئۆتكۈزدىئاخشاملىرى ، قېتىم كهلگهنده قوشنىالرنى چاقىرىۋېلىشنى

نېمىلهرنىدۇر كۆتۈرۈپ باشلىقالر بىناسىغا شۇڭغۇشنى ئۇنتۇپ لېكىن ، ئۇ پۇل تاپقاندهك قىالتتى، قالمايتتى. شۇنىڭغا قارىغاندا

ئايالى ۋه بالىلىرىنىڭ يېڭى كىيىملىرى سهل كۆپىيىپ قالغانلىقىنى تۇرمۇشىدا ئاالھىده ، ئۇنىڭ ئۆيىده، ھېسابقا ئالمىغاندا

ئۆزىمۇ يهنه بۇرۇنقىدهك ، ئۆزگىرىشلهر يۈز بهرگهندهك قىلمايتتى ئاددىيال كىيىنىپ يۈرهتتى.

تۇداخۇننىڭ چهتته بىرمۇنچه تۇغقانلىرى ، چېگرا ئېچىلىپ كېتىۋىدىغهرب سهپىرىنى ، بار بولۇپ چىقتى. ئهمدى ئۇ شهرق سهپىرىنى تاشالپ

باشلىۋهتتى. لېكىن بۇ سهپهرنى ئاران ئىككى يىلال داۋامالشتۇرالىدى. – دېدى تۇداخۇن كۈنلهرنىڭ بىرىده سهل ئېچىنغاندهك ، "سودا تۈگىدى

جانغا ، پۇلى پاخال. ئهڭ تىنچ يهر، – ئۇياقنىڭ ئهھۋالى تهس، قىلىپ ئهڭ ئهسقاتىدىغان يهر يهنه ئىداره بولۇپ قالدى..."

第 页 54

Seher

بۇ چاغالردا ئىدارىدىمۇ ، ئۇ يهنه ئىدارىگه قايتىپ كهلدى، دېگهندهكئىشخانىالر قىس بولۇپ كهتكهنىدى. ئۇ ئۈچ ، ئادهملهر كۆپهيگهن بولۇپ

كىشى بار ئىشخانىغا كىرىپ قالغانلىقى ئۈچۈن كۆڭلى يېرىم بولغان – دېدى ئۇ ،لېكىن چاندۇرمىدى. "بۇمۇ ياخشى بولدى، بولسىمۇ

– گۇڭۇر -مۇڭۇر ، ئىشخانىداشلىرىنىڭ قولىنى يۇمشاق تۇتۇپ تۇرۇپ ئۆتىدىغان بولدۇق".

تۇيۇقسىز تۇداخۇن ئۆيگه كىرىپ قالدى. بۇ ئادهم ، بىر كۈنى كهچتهكىچىك بالىغىمۇ قىزغىن مۇئامىله ، ساالم - سهھهتتىن ئېرىنمهيدىغان

بىركىمنىڭ ئۆيىگه ئۈسۈپ كىرىشنى ياخشى ، قىلىدىغان بولسىمۇئۆي ئىگىسىنىڭ ، كىرمهكچى بولسا ئالدىن خهۋهرلهندۈرۈپ، كۆرمهيتتى

ۋاقتى بار - يوقلۇقىنى سورايتتى. شۇڭا ئۇ ئۆينىڭ ئىشىكىنى مهن سهل ھهيران بولدۇم. ، تۇيۇقسىز چهككهنده

7

توختىماي گهپ قىلىدىغان بۇ ئادهم بۈگۈن تولىمۇ سىرلىق ئىدى. ئايالىم چاي - پاينى راسالپ ئالدىمىزغا قويۇپ مېهمانخانىدىن چىقىپ

بۇ ئادهمگه نېمه ، ئۇ زاۋان سۈرمىدى. مهن ھهيران بولدۇم، كهتكۈچه؟ بىرهر خاپىچىلىق تارتىپ قالغانمىدۇ؟ بولغاندۇ

ئۇ بىردىنال پهس ئاۋازدا سۆزگه كىرىشىپ سوراپ قالدى:

، ئىدارىنىڭ بىرىنچى قول باشلىقىنىڭ ۋاقتى توشۇپتۇدهك، – تاھىرجان؟ ئاڭلىدىڭىزمۇ

– ، – ئهمدى ئهللىك ئالتىگه كىرگهنلىكىنى تهبرىكلهۋاتقاندهك قىالتتى دېدىم مهن كىنايه قىلىپ.

– كونا باشلىق ،– دېدى تۇداخۇن كۈلۈپ، – سىزنىڭ مۇشۇ گهپلىرىڭىززهپهرۋايىڭىز پهلهك. ، يېڭى باشلىق كېلهمدۇ، كېتهمدۇ

، كونا باشلىقنى يىغالپ ئۇزىتىپ، قانداق قىلسام بوالتتى، – ئهمىسه

第 页 55

Seherگويا ، يېڭىسىنى ناغرا - سۇناي چېلىپ قارشى ئالسام بوالمتى

يېڭىسىنى ئۆزۈم سايلىۋالغاندهك! ، كونىسىنى ئۆزۈم يۆتكهپ

، مۇشۇ گهپلىرىڭىز بىلهن باشلىق دېگهنگه سهت كۆرۈنۈپ، – ھهي - ھهي، تا ھازىرغىچه بىرهر بۆلۈمگه بولسىمۇ "پۇدى" بواللمىدىڭىز - ده

سىز!

"جىڭدى"مۇ "پۇدى"مۇ بولغۇم يوقلۇقىنى! ، – ئۆزىڭىز بىلىسىزغۇ

بىراق باشلىقتىن پايدىلىنىشنى ، بۇ مهيلى، – بولغىڭىز بولمىسا بىلىش كېرهك - ده. مانا بۇ قېتىم سىزنىڭ كۆكلهيدىغان ۋاقتىڭىز

كهلگهندهك قىلىدۇ.

؟ مېنى كهتمهكچى بولغان باشلىقنىڭ ئورنىغا قويامدىكهن؟ – نېمهھا - ھا! ، مهن بۇ ئىشقا يارىمايمهن، ئاۋاره بولۇشمىسۇن، بولدى

–قاقاقالپ كۈلدۈم مهن تۇداخۇننىڭ جىددىي قىياپىتىنى زاڭلىق قىلىپ. بىراق ئۇ تۇرقىنى ئۆزگهرتمهي:

شۇ باشلىقتهك ياشايدىغان ، – ئۇنىڭ ئورنىغا قويمىغىنى بىلهن– دېدى. مهن ؟ئۇقتىڭىزمۇ، تاھىرجان، ۋاقتىڭىز كهلگهندهك قىلىدۇ

ئۇنىڭ چىرايىغا قاراپ يهنىال ھېچنېمىنى چۈشىنهلمهي قالدىم. ئويالپ تۇغقانلىرىمنىڭ ئارىسىدىمۇ بىر ئىدارىگه باشلىق بولۇپ ، باقسام

ئهمهل تۇتقان بىرهر كىشى يوق ئىدى.

؟ – سادىق دېگهن بىر باشلىقنى بىلهمسىز

تۇداخۇننىڭ تۇيۇقسىز سورىغان سوئالىغا دهماللىققا جاۋاب بىردهمدىن كېيىن بېشىمنى چايقىدىم. ، بېرهلمهي

– دېدى تۇداخۇن تېخىمۇ سىرلىق قىلىپ. ، – ئوبدان ئويالپ بېقىڭ

يهنىال بېشىمنى چايقىدىم مهن.

– ئالىي مهكتهپته بىلله ئوقۇغانالرنىڭ ئىچىده شۇنداق ئىسىملىك ؟ تاھىرجان، بىرهرسىمۇ بولمىغانمۇ

第 页 56

Seher

، بۇ سوئال دهرھال سادىقنى ئېسىمگه كهلتۈردى. بىراق ئۇ يىراقتا تولىمۇ يىراقتا ئىدى. بىر چاغالردا شۇ ياقتىن كهلگهن بىر

ساۋاقدىشىمدىن ئۇنىڭ ناھىيىده ئهمهل تۇتقانلىقىنى ئاڭلىغانىدىم. دېهقاننى قاقشىتىپ يۈرىدىغاندۇ ، ئۇ ھېلىمۇ شۇ يهرده غادىيىپ

ھهرقاچان!

"قىزىل پۈرۈك" لهقهملىك بىرى ، شۇنداق ئىسىملىك، – شۇنداق بولىدىغان! – دېدىم مهن نهپرهت بىلهن.

ئهمدى تاپتىڭىز! –تۇداخۇن خۇشاللىقىدا چاۋاك ، – مانا - مانا، – دهل شۇ كىشى بۇرۇن بىر ناھىيىده ھوقۇق تۇتۇپتىكهن، چېلىۋهتتى

كېيىن ۋىاليهتته دهۋر سۈرۈپتۇ. ئهمدى بىزگه باشلىق بولۇپ كېلىدىكهن. تۆۋهندىن بۇ يهرگه كهلگىنىدىن قارىغاندا خېلى يولى

ھه... ، ھېلىقى، بايا نېمه دېدىڭىز، بار ئادهم ئوخشايدۇ... ھهباشلىق دېگهننىڭمۇ شۇنداق سهت ، توۋا؟ "قىزىل پۈرۈك" دېدىڭىزما، بۇنى مهنمۇ ئاڭلىمىغان بوالي، بولدى؟ لهقىمى بولىدىكهن - ھه سىزمۇ ئۇنتۇپ كېتىڭ!

بېشىم پىررىده قېيىپ كهتتى. ، ئۇدۇل مېڭهمگه قان تهپكهندهك بولۇپ، ئارىدىن ئوتتۇز يىلغا يېقىن ۋاقىت ئۆتكهنده؟ بۇ راستمىدۇ، توۋا

؟ خۇدا ئۇنى مهن بىلهن يهنه ئۇچراشتۇرارمۇ

، "توۋا" دېگهن سۆز بىر ئازابلىق ئهسلىمه بىلهن چېتىشلىق ئىدىبىرھازاغىچه ئىچىمنى ، شۇڭا خىيالىم شۇ چاغالرغا كېتىپ قېلىپ

ئاندىن روھسىز ھالدا تۇداخۇندىن سورىدىم: ، تىڭشاپ ئولتۇرۇپ كېتىپ

؟ – راست دهۋاتامسىز

مهن باشلىقالرنىڭ كېلىش - كېتىش ئىشلىرىدىن خۇددى ، – چاتاق يوق ھاۋا رايىدىن مهلۇمات بهرگهندهك توغرا خهۋهر بېرىپ كهلگهنغۇ. بۇ

؟ خۇش بولدىڭىزمۇ، قېتىمقىسىنىڭمۇ خاتاسى يوق! قانداق

مهن تۇداخۇننىڭ نېمه دېگهنلىكىنى ئاڭقىرالمىغاندهك ئۇنىڭ

第 页 57

Seher چىرايىغا قارىغىنىمچه ئولتۇرۇپ قالدىم. چىرايىم تاتىرىپ كهتكهن

تۇداخۇن ئالدىراپ سورىدى: ، بولسا كېرهك

يا خۇش خهۋهردىن بهك ھاياجانلىنىپ ؟ مىجهزىڭىز يوقمۇ، – نېمه؟ كېتىۋاتامسىز

خۇشاللىقىمدا ھوشۇمدىن كېتهي دهۋاتىمهن! – دېدىم مهن ، – ھهئه قوپاللىق بىلهن.

باشقىالر بىلهن پاراڭالشقاندا قارشى تهرهپنىڭ كهيپىياتىغا دىققهت ئهھۋالغا يارىشا مۇئامىله قىلىش تۇداخۇننىڭ كىشىلىك ، قىلىش

مۇناسىۋهتتىكى بىر ئاالھىدىلىكى ئىدى. ئۇ قانداق ۋاقىتتا گهپنى قانداق ۋاقىتتا گېپىنى يىغىشتۇرۇۋېلىشنى ئوبدان ، ئۇزارتىشنى

ئاۋازىمنىڭ ئۆزگىرىپ كهتكىنىدىن ئۇ ، بىلهتتى. رهڭگىمنىڭ ئۆڭگىنىگهپنى باشقا ياققا يۆتكىۋهتتى ۋه بىردهم ، بىر ئىشنى سهزدى بولغاي

ئاندىن چىقىپ كهتتى. ، تاغدىن - باغدىن پاراڭ قىلىپ

لېكىن ، " دېگهن ئوي كالالمدا چۆرگىلهپ يۈرهتتى؟ "ئۇنداق ئهمهستۇ" دېگهن سوئال ئالدىنقى سوئالنى ؟ "نېمىشقا ئۇنداق ئهمهس بولغۇدهك

دهپ ، ئۇنى بىر ئۆمۈر كۆزۈم كۆرمىسىكهن، قوغالپ كېتهتتى. توۋائارىدىن ئوتتۇز ، خۇدا نېمه گۇناھىمنى دهپ، خۇدادىن تىلىگهنىدىم

بۇ توخۇ پوقى بىلهن بىر ، يىلغا يېقىن ۋاقىت ئۆتكهندىن كېيىن؟ ھهتتا بىر ئىدارىده ياشاش جازاسىنى بهرگهندۇ، شهھهردىال ئهمهس

"ئايالنىمهن قارا كۆز" دېگهن بىر مىسرا ئاھاڭ ئۈچۈن "ئاشخانا رادىئوسى"دا بىر يىلدىن ئارتۇق ھهر كۈنى دېگۈدهك ئۆزۈمنى

"توۋا خۇدايىم" دېگهن بىر ئېغىز سۆز ، تهكشۈرۈشكه مهجبۇر قىلغان، ئۇرۇشقاندا ئاجرىتىپ قويسام، ئۈچۈن ئارتمىغان گۇناھى قالمىغان

سۆيگهن قىزىمغا ، قۇتراتقۇچى قىلىپ قويۇپ تهكشۈرۈشنامه يازدۇرغانئوغرىلىقچه ئېچىپ كۆرۈپ باشلىقالرغا چاققان ۋه ، خهت يازسام

يېزىلغان خهتلهرنى تۇتۇپ قالغان بۇ ئادهمنى ئاشۇ ئىشالر شۇ يۈرهككه ئورناپ ؟ دهۋرنىڭ مهھسۇلى دهپال ئهپۇ قىلىۋهتكىلى بوالمدۇ

ئهگهر راستتىنال ؟ كهتكهن بۇ خاپىلىقالرنىڭ يۇيۇلۇپ كېتىشى مۇمكىنمۇئۇنىڭ ؟ يهنه نېمه ئىشالر يۈز بېرىشى مۇمكىن، ئۇ بۇ يهرگه كهلسه

ئۇنىڭ ياشاش مىزانلىرىدا ئۆزگىرىش ، ئۇنىڭ مىجهزى، پهيلى، بۇ مۇمكىن ئهمهس جۇمۇ! ھېلىقى يۇلغۇن، ھهي - ي؟ بولغانمىدۇ

第 页 58

Seherھه دهپ قۇمنى مۇشتالپ ، ئۇنىڭ تۈۋىده يۈزىنى قۇمغا يېقىپ

يىغالۋاتقان سادىق بىردىنال كۆز ئالدىمغا كهلدى. ئۇ شۇ چاغدىمۇ پهقهت مهقسىتىگه يېتهلمىگهنلىكى ئۈچۈن ، پۇشايمان قىلمىغان

خاالس! بۇنداق ئادهمنىڭ يىلالرنىڭ تاۋلىشىدا ، ھهسرىتىنى تۆككهنىدى... ؟ ئۆزگىرىشى مۇمكىنمىدۇ

ئاچچىق سوئالالر ماڭا كېچىچه ئۇيقۇ بهرمىدى. ، كۆڭۈلسىز ئهسلىمىلهر كۆڭلۈمده تۇداخۇن يهتكۈزگهن خهۋهرنىڭ يالغان بولۇپ چىقىشىنى

لېكىن بۇ دۇنيادىكى توغرا كېلىپ قېلىشالر ، ئۈمىد قىالتتىم توغرىسىدىكى مىسالالر بۇ ئۈمىدىمنى رهت قىالتتى. مېنى قانداقتۇر

بىر يامان كۈنلهر كۈتۈپ تۇرغاندهك يۈرىكىم ئاغاتتى. "ھازىر دېگهن ئۇنداقمۇ بولۇپ كهتمهس" دهپ ئۆز - ئۆزۈمگه ، زامان ئۆزگهردى

لېكىن زامان ئۆزگهرگهن بىلهن ئادهم ، تهسهللى بېرىپ باقاتتىميهنىال بهزى ئىشالرنىڭ يۈز بېرىۋېرىدىغانلىقىنى ، ئۆزگهرمىسه

ئويلىغىنىمدا كۆڭلۈم بىر قىسما بوالتتى. كۆڭۈلسىزلىكلهرگىغۇ بىراق ئادهمگه بىر خىل ، چىدىغۇچىلىكىم بار، تاقابىل تۇرغۇچىلىكىم

بۇرۇن ، ئۆچمهنلىك بىلهن قارايدىغان بىر جۈپ چېقىر كۆزنىھهم قاپقارا تۈكلهر دىردىيىپ چىقىپ ، تۆشۈكلىرىدىن ھهم ئۇزۇن

تۇرىدىغان ئاشۇ يىرگىنچلىك چىراينى زادىال كۆرگۈم يوق ئىدى.

تهقدىر دېگهن ئادهمنى زاڭلىق قىلىشنى ياخشى كۆرىدىغان شېتىله دهپ قالدىم مهن ئارىدىن ئىككى ، مىجهزلىك ئادهمگه ئوخشايدىكهن

ھهپته ئۆتۈپ. چۈنكى تۇداخۇننىڭ خهۋىرىنىڭ راستلىقى ئهمهلىيهتكه مهسىلىلهرگه كهسكىنلىك بىلهن ئىپاده ، ئايالندى. گهپنى ئوچۇق قىلىپ

، ئۆز ئىشىمنىڭ ھۆددىسىدىن چىقىش بىلهنال بولۇپ، بىلدۈرگهنلىكىمئاخشاملىرى ئۆيلىرىنى ، ئىش ۋاقىتلىرىدا باشلىقالرنىڭ ئىشخانىسىنى

ياقىالپ يۈرمىگهنلىكىم ئۈچۈن "بوينى قاتتىق" دهپ نام ئالغان ھهرھالدا ئوتتۇز يىلغا يېقىن ۋاقىتنى چوڭ ، بولساممۇ

كۆڭۈلسىزلىكلهرگه ئۇچرىماي ئۆتكۈزگهنىدىم. بۇ خاتىرجهملىك يهنه ؟ داۋام قىالالرمۇ

، مېنىڭ بىلهن بىۋاسىته ئاالقىسى يوق، ئۇ دېگهن ئىداره باشلىقى چۈنكى ئىككىمىزنىڭ ئارىسىدا باشقارما ۋه بۆلۈم باشلىقلىرى بار.

، بىزده بىۋاسىته ئۇچرىشىش ئاساسهن بولمايدۇ، ئۇنداق بولغاندىكىنئۆزى كاتتا ، مهن ئۇنىڭ ھوقۇق رىقابهتچىسى ئهمهس، ئۇنىڭ ئۈستىگه

第 页 59

Seherمېنىڭدهك بىر ئاددىي ئادهم بىلهن يهنه ، باشلىق بولۇپ تۇرۇقلۇق

ئېيتىشىپ يۈرمهس... كالالمغا كهلگهن شۇ ئويالر مېنى بىر ئهندىشىدىن بىراق كۆڭلۈمنىڭ غهشلىكى يهنىال يوقالمىدى. ، قۇتقۇزغان بولدى

زادىال كۆرگۈم يوق ئىدى. شۇڭا يېڭى ، چۈنكى مېنىڭ ئۇنى كۆرگۈمدهپ چاقىرىلغان ، ئىداره باشلىقى ئامما بىلهن يۈز كۆرۈشىدىكهن

يىغىنغا ئاغرىپ قالغانلىقىمنى باھانه قىلىپ قاتناشمىدىم.

شۇ كۈنى كهچته تۇداخۇن يهنه ئۆيۈمده پهيدا بولدى.

بۈگۈنكى يىغىنغا قاتناشماي يامان قىلدىڭىز! ، تاھىرجان، – ھهيقاتنىشىپ ، – ھهرقانداق ئىشىڭىز بولسىمۇ، –دېدى ئۇ ئىشىكتىن كىرىپال

قويسىڭىز بوالتتى.

– مىجهزىم يوق ئهمهسمۇ! – دېدىم مهن ئېرهنسىزلىك بىلهن.

سىزمۇزه... ، بۈگۈن سىزگه ئامهت كهلگهن كۈن ئىكهندۇق، – ھهي

– ھهيران بولدۇم مهن. ؟ – نېمه ئامهت ئىكهن ئۇ

– دېدى تۇداخۇن سافاغا ،يېڭى باشلىقنىمۇ كۆردۇق، – مانا قاراڭمېنى ، قوپال ئادهمدهك قىلىدۇ... ھهي، – ئۆزىغۇ يېقىمسىز، ئولتۇرۇپ

بىركىمگه دهپ يۈرمهڭ يهنه!... ئهمما "داداڭ ، شۇنداق دېدى دهپئاناڭ شۇ" دېگهن گهپ بار. بىزنىڭ باشلىق دېگهننى ، كىمنى ئالسا

، بولىدىغان ئادهم ئىكهن، تاللىۋېلىش ھوقۇقىمىز بولمىغاندىكىنئۇ: "بۇ ئىدارىده تاھىر ، دهۋېرىمىز دهڭا! يىغىننىڭ ئاخىرىدا

" دهپ ؟كۆرۈنمهيدىغۇ، ئىسىملىك بىرهيلهنمۇ بار دهپ ئاڭلىۋىدىمبۇ يهرده سىزدهك ، ئۇ كېلىشتىن بۇرۇنال، ئاالھىده سورىدى. قارىغاندا

بىر ساۋاقدىشىنىڭ بارلىقىدىن خهۋهر تاپقان گهپ. كۆرۈشۈپ كۆرۈشۈپ قويسىڭىز بوالتتى. ، تاھىرجان، قويىدىغان گهپ ئىدى

، ئۆتكهنكى ئهلپازىڭىزدىن ئۇنى تازا ياقتۇرمايدىغاندهك تۇرىسىزتىرىكچىلىكته ھامان ئېگىلىدىغان ، ئۇ باشلىق، بىراق سىز پۇقرا

تىنچلىق سورىشىپ ، گهپ. يهنه تېخى بىر ئىدارىده بولغاندىكىنبالدۇرراق ساالم ، ئۆتۈشكه توغرا كېلىدۇ. كېچىكىپ ساالم بهرگهندىن

ھازىرچه ؟ قانداق دېدىم، بېرىپ قويغاننىڭ پايدىسى بار، مېهمانخانىدا يېتىپ تۇرغۇدهك ئۇ كىشى. كىيىملىرىڭىزنى كىيىڭ

第 页 60

Seher بىلله بېرىپ ھاردۇق سوراپ قويايلى. نېمىال دېگهنبىلهن

ساۋاقدىشىڭىز ئهمهسمۇ!

ئىلگىرىكى كۆڭۈلسىز ھېكايىلهرنى تۇداخۇنغا سۆزلهپ بهرگۈم كهلمىدى.

تۈزۈك ئهسرا ، – ئۇ ئادهم بىلهن بىر مهكتهپته ئوقۇغان بىلهن– مىجهزىمنى ،– دېدىم مهن بېشىمنى چايقاپ، بولۇشۇپمۇ باقمىغان

مېنىڭ ئاالھىده بېرىپ كۆرۈشكۈم يوق. ئهته - ئۆگۈنگىچه ، بىلىسىزشۇ چاغدا ساالم بېرىپ قويساممۇ بولىۋېرىدۇ. ، ئۇچرىشىپ قاالرمىز

سىز! – دېدى تۇداخۇن تامىقىنى ، ئاجايىپ كاج ئادهم - ده، – ھهيشۇ قابىلىيىتىڭىز بىلهن ، – سىز دېگهن شۇ بىلىمىڭىز، چاكىلدىتىپ

لېكىن مۇشۇ خۇي - پهيلىڭىز ، ئاللىقاچان ئۆسۈپ كېتىدىغان ئادهم بۇنىڭغا قويمىدى.

– ،– دېدىم مهن كۈلۈپ،ئۆزۈممۇ قويمايمهن، – خۇي - پهيلىمال ئهمهس ئۆسىدىغان ئادهمنىڭ خېمىرتۇرۇچى باشقىچه بولىدۇ.

– ئۆزۈم ،– دېدى تۇداخۇن ئۈمىدسىزلهنگهن قىياپهتته،بوپتۇ، – بوپتۇبۇنداق ئىشالرغا ، ئوبدان بىلىسىز، بېرىپ ھاردۇق سوراپ كېلهي

كهلگهنده ئايىغىم چاققان مېنىڭ!

ئۆيىنىمۇ پات - پات يوقالپ تۇرىدىغان ، باشلىقالرنىڭ ئىشخانىسىنىمۇبىر ، بۇ ئادهم چىقىپ كهتتى. ئۇنىڭ بۇ ئىشى بىلهن خۇشۇم بولمىسىمۇ

خىسلىتىگه قايىل ئىدىم. ئۇ باشلىقالرنىڭ ئهتراپىدا ھهرقانچه ھهرگىز بهزى ئادهملهردهك باشقىالرنىڭ ، پهرۋانه بولۇپ يۈرسىمۇ

باشلىقالر توغرۇلۇق پۇقراالر ئارىسىدا ، يامان گېپىنى قىلىدىغان بولۇۋاتقان غۇلغۇلىالرنى ئۇالرغا يهتكۈزۈپ قويمايتتى. ئۇمۇ ئهمهلگه

پوقى ، چۈنكى ئۇ بهزى ئادهملهردهك "ئۆزى ئورۇق، قىزىقمايتتىبهلكى ئۆزىنىڭ ئىداره ئىشلىرىدا ، چوڭ"الردىن ئهمهس ئىدى

، ئىقتىدارسىز ئىكهنلىكىنى ئوبدان بىلهتتى. ئۇنىڭ ئۈچۈن ئېيتقانداخاتىرجهم تىرىكچىلىك ، باشلىقالر ئۆزىنىڭ خاتىرجهم ياشىشىغا

شۇنىڭ ئۆزى كۇپايه ئىدى. شۇ تۈپهيلىدىن ، قىلىشىغا يول قويسىالئىدارىدىكىلهر ئۇنى خۇشامهتچىلهر قاتارىغا ، بولسا كېرهك

第 页 61

Seher قوشمايتتى. شۇڭا ئىدارىدىكى پۇقراالرمۇ ئۇنىڭغا ياخشى مۇئامىله

قىالتتى.

سادىققا مېنىڭ يامان ، تۇداخۇننىڭ مىجهزىنى ئوبدان بىلگهچكه گېپىمنى قىلىپ بهرمهسلىكىنى بىلهتتىم. بىراق سادىق بىلهن تۇنجى

ئۇچرىشىشىمنىڭ قانداق بولىدىغانلىقىنى زادىال كۆز ئالدىمغا بۇرۇن ئارىمىزدا ھېچقانداق ئىش يۈز ، كهلتۈرهلمىدىم. ۋاي بوپتۇال

دهپ ئويلىدىم مهن. لېكىن ئۇنىڭ ، بهرمىگهندهك كۆرۈشۈپ قويارمهنئاشۇ كۈنلهر كۆز ، ئاشۇ قىلغانلىرىنى ئازراقمۇ ئۇنتۇيالمىغانىدىم

ئالدىمغا كېلىۋېلىپ زهردهمنى قاينىتاتتى.

تهقدىر مېنى يهنه ، مهن يۈز كۆرۈشۈشنى ھهرقانچه خالىمىغىنىم بىلهندهل ئىش ، بىر قېتىم تهڭقىسلىققا سېلىپ قويدى: ئهتىسى ئهتىگهنده

بىناسىنىڭ ئالدىدا سادىق بىلهن دوقۇرىشىپ قالدىم. سهمرىپ قورساق بويىغانلىقى مانا مهن ، سالغان سادىق ساالپهتلىك بولۇپ قالغانىدى

دهپ چىقىپ تۇرىدىغان قويۇق چاچلىرى ئۇنى خېلى ياش كۆرسىتىپ تۇراتتى. نېمىشقىدۇر كۆزۈم ئۇنىڭ بۇرۇن تۆشۈكلىرىگه تىكىلدى. ھهرھالدا ئۇ بۇرۇن تۆشۈكلىرىدىكى تۈكلهرنى قايچىالپ تۇرىدىغان

بولۇپ قالغاندهك قىالتتى. چىرايىدا بىرمۇنچه ئۆزگىرىشلهر بولغىنى چېقىر كۆزلىرىنىڭ ئادهمگه بىر خىل زهھهرخهندىلىك بىلهن ، بىلهن

چىرايىدا تهكهببۇرلۇق ئاالمىتى ئويناپ ، تىكىلىشى ئۆزگهرمىگهنىدى تۇراتتى.

سول قولىنى كهينىگه ، ئۇ مېنىمۇ دهرھال تونۇۋالدى بولغايئۆزىنى ئارقىغا تاشالپ تۇرۇپ ئوڭ قولىنى ماڭا ئۇزاتتى. ، تۇتقىنىچه

– دېدى ئۇ گهپنى "ئهسساالمۇئهلهيكۇم"دىنمۇ ؟ – بار ئىكهنسهن - ھه– مېنىڭ كهلگهنلىكىمنى ،تهنه قىلغاندهك ئاھاڭدا، باشلىماي

قارشى ئالساڭ - ؟ ئۇقمىدىڭمۇ ياكى قارشى ئالغۇڭ كهلمىدىمۇ ئالمىساڭ كېلىپ قالدىم. يهنه تېخى سېنىڭ باشلىقىڭ بولۇپ دېگىنه!

يهنه شۇ يىڭنه ، خىزمىتىمنى ياخشىراق قولالپ قويارسهن... توۋاھا - ھا - ھا... ، يهۋالغاندهك ئىنچىكىال تۇرىسهنغۇ

ئۇ تاماكا دېغى ئورناپ كهتكهن چىشلىرىنى ھىڭگايتىپ كۈلۈپ كهتتى.

第 页 62

Seherخىيالىم يهنه "توۋا ، ئۇنىڭ ئاغزىدىن "توۋا" دېگهن سۆزنى ئاڭالپ

خۇدايىم" دهپ قويغانلىقىم ئۈچۈن دهرد تارتقان كۈنلىرىمگه كېتىپ قولۇمنى ئىتتىك تارتىۋالدىم ۋه: ، قالدى - ده

– دېدىم ، – خۇدا ماڭا سهمرىش بهختىنى ئاتا قىلمىغان ئوخشايدۇ قهستهن خۇدانى شىپى كهلتۈرۈپ ۋه ئامالسىز ئهدهپ يۈزىسىدىن قوشۇپ

– ئۆزۈڭ ئوبدان تۇرغاندهك قىلىسهن. ، قويدۇم

سادىقنىڭ خىيالىغا بىرهرنهرسه كهلدىمۇ ياكى مېنىڭ سۆز قىلغاندىكى چىرايى ئۆڭگهندهك بولدى ۋه دىمىغىنى قېقىپ ، ئاھاڭىم ياقمىدىمۇ

ئۆزىگه قول ئۇزىتىپ كهلگهن بىرنهچچهيلهنگه بۇرۇلدى. ، قويۇپ

يېڭى ، بىزنىڭ باشقارمىنىڭ باشلىقى مېنى چاقىرىپ، چۈشتىن كېيىن باشلىقنىڭ چاقىرىۋاتقانلىقىنى ئېيتتى. "نېمه قىلىدىغاندۇ بۇ

ئادهمنى ئارامخۇدا ياشىغىلى قويماي!" دهپ ئىچىمده ، ‹قىزىل پۈرۈك› مىڭنى تىللىدىم تېرىككهن ھالدا. لېكىن ئۇنىڭ ئالدىغا كىرمهي

ئىالجىم يوق ئىدى.

، ئىشخانىغا كىرگىنىمده ئۇ مېنى سافا تۇرماق، ھهيرانمهنكى ئورۇندۇققىمۇ تهكلىپ قىلمىدى. مهن ئوڭايسىزالنغان ھالدا ئۆره

تۇرۇپ قالدىم.

– دېدى ئۇ يۆلهنچۈكى ئېگىز لۆم - لۆم ، – باشقا گهپمۇ يوق، – بىر ئىدارىده بولۇپ قالدۇق، ئورۇندۇقىنى لىڭشىتىپ ئولتۇرغىنىچه

ئوبدانراق ئىشلهپ يۈزۈمنى يورۇق قىالرسهن. ، بىز ساۋاقداش

ئۇ ماڭا ئۆزى بۇ ئىدارىگه ، ئاچچىقىم غۇججىده كهلدى. شۇ تاپتاشۇنچه ، مهن يېڭىدهك مۇئامىله قىلىۋاتاتتى. "ئادىشاۋاي، كونا

بۇنىڭدىن كېيىنمۇ ، يىلدىن بېرى يۈزۈم يورۇق ئىشلهپ كهلگهنمهنئۆزۈمنىڭ يۈزىنى يورۇق ، سېنىڭ يۈزۈڭنى يورۇق قىلىش ئۈچۈن ئهمهس

قىلىش ئۈچۈن ئىشلهيمهن" دېگۈم كهلدى. لېكىن يهنىال ئۆزۈمنى مۇاليىم ئاھاڭدا: ، بېسىۋېلىپ

، بۇرۇن قانداق ئىشلىگهن بولسام، – بۇ ھهقته تهلىم بهرمىسهڭمۇ– ، ئارامخۇدا ئىشلىگىلى بولسىال...، شۇنداق ئىشلهپ كېتهرمهن

第 页 63

Seher دېدىم.

، ئۇ مېنىڭ كېيىنكى گېپىمنى چۈشهنمىدىمۇ ياكى چۈشهنمهسكه سالدىمۇئۈستهلنى چېكىپ تۇرۇپ دېدى: ، ئۇقمىدىم

باشقا گهپلهر بولسا ئاستا - ئاستا دېيىشهرمىز. ئاساسىي ، – ھهئىككىمىزنىڭ ئارىسىدا نېمىال دېگهنبىلهن يۇقىرى - ، مهقسهت

شۇڭا بۇنىڭدىن كېيىن "سىزلىشىپ" ، تۆۋهنلىك مۇناسىۋهت بار ئۆتهيلى.

"ماۋۇ چاكىنىنى!..."

، مهن مهسخىرىلىك نهزهر بىلهن ئۇنىڭغا بىر قاراپ قويدۇم - ده ئارقامغا بۇرۇلۇپ چىقىپ كهتتىم.

مهن ئۇنى "سىز" دېگۈدهكمىشمهن! ئۇ باشلىق بولغانلىقى ئۈچۈن ، توۋا ئۇنى "سىز" دېيىشىم كېرهك ئىكهن! سادىقتهك ئادهملهر مهنسهپ -

ئادهملهرنىڭ ئوتتۇرىسىدىكى ، مهرتىۋىده ئۆزگىرىش بولسا مۇناسىۋهتتىمۇ ئۆزگىرىش بولۇشى كېرهك دهپ قارايدىغان ئوخشايدۇ.

! ؟ مهنسهپ - مهرتىۋه دېگهنلهر شۇنداق ئۇلۇغ نهرسىلهرمىدۇ

مهن سادىق بىلهن بۇنىڭدىن كېيىنكى مۇئامىلهمنىڭ قانداق بولىدىغانلىقىنى چۈشىنىپ بولدۇم: بىزنىڭ چىقىشىپ ئۆتۈشىمىز زادىال

مۇمكىن ئهمهس ئىدى!

مۇشۇ زاماندا بهزى باشلىقالردا ئۆزىدىن ئىلگىرىكىلهرنىڭ قىلغان ، ئىشىنى ياقتۇرمايدىغان غهلىته كېسهل پهيدا بولۇپ قالدى. مهسىلهن

ئۆزىدىن ئىلگىرى ، بهزىلهر بىرهر ناھىيىده ئهمهل تۇتۇپ قالسا ھوقۇق تۇتقان باشلىق ناھىيه بازىرىنىڭ كوچىلىرىغا تىككۈزگهن

ئورنىغا قارىغاي (ھاۋا شارائىتى ، ئاكاتسىيىلهرنى يۇلدۇرۇۋېتىپبۇ قارىغاي كۆچهتلىرى ئهي ، ماس كهلسۇن - كهلمىسۇن) تىككۈزىدىكهن

بۇ باشلىق يهنه بىر يهرگه كېتىپ قالىدىكهن ، بولۇپ سايه تاشلىغۇچه، شۇنداق كېسىلى باردىن يهنه بىرسى كېلىپ قالغۇدهك بولسا، - ده

ئۆزى ياخشى كۆرگهن يهنه بىر ، ئۇنىڭ قارىغايلىرىنى يۇلدۇرۇپ تاشالپ خىل دهرهخ كۆچهتلىرىنى پهيدا قىلىدىكهن. يهنه بهزىلهر ئىداره

第 页 64

Seher دهرۋازىسىنى يېڭىالش بىلهن ئىدارىنىڭ قىياپىتىده يېڭىلىق

يارىتىشنى ياخشى كۆرىدىكهن. سادىق دهل دهرۋازا يېڭىلىغۇچى چىقىپ تۇداخۇندىن "ئىداره باشلىقى ، قالدى. ئۇ كېلىپ بىر ئايدىن كېيىنال

، ئىداره دهرۋازىسىنىڭ ئورنىنى يۆتكهش توغرىسىدا بۇيرۇق چۈشۈرۈپتۇ قۇرۇلۇش ئهترىتىنى ئۆزى بىۋاسىته ئۇقۇشۈپتۇ" دېگهن خهۋهرنى ئاڭالپ

ئىدارىنىڭ پۇلىغا ئىچىم ئېچىشتى. ، ھهيران بولمىدىم. شۇغىنىسى چۈنكى نۇرغۇن پۇل بىلهن پۈتكهن بۇ دهرۋازىنىڭ ياسالغىنىغا بىر

دهرۋازىنىڭ ئورنىمۇ ياخشى ، ئۇنىڭ ئۈستىگه، يىلمۇ بولمىغانىدىئىداره خىزمهتلىرىگه تهسىر يهتكۈزگۈدهك ھېچقانداق يېرى ، بولۇپ

يوق ئىدى.

– بۇ دهرۋازا ئۇنىڭ ،– دېدىم مهن قايناپ؟ – بۇ نېمه گهپ ئهمدىئىدارىنىڭ ئىقتىسادىي ؟ ھېلىقى رهڭلىك پۈرۈكىگه تاقىشىپتۇمۇ

، بۇرۇنقى باشلىقالر ياخشى باشقۇرماپتۇ، ئهھۋالى ياخشى ئهمهس ئىكهنقىلىدىغان ئىش ؟ دهپ يۈرگهن سادىق ئهمدى نېمه قىلماقچى

تاپقان ئىشىنى قارىمامدىغان ئۇنىڭ! ، تاپالمىغاندهك

سىز دېگهن ئاددىي ، قاينىماڭ، تاھىرجان، قاينىماڭ، – ھهي - ھهيكاتتىالرنىڭ ئىشىغا ئارىالشقىنىڭىز بىلهن سهت كۆرۈنۈپ ، بىر پۇقرا

قېلىشتىن باشقا ھېچقانداق نهتىجىگه ئېرىشهلمهيسىز. سىز باشلىق قىلىدىغىنىنى قىلىۋېرىدۇ. ، سۆزلهۋېرىسىز

تۇداخۇننىڭ راست دهۋاتقانلىقىنى بىلهتتىم. ھهر يىللىق باھاالش يىل بويى غادىيىپ يۈرگهن باشلىقالر ، مهزگىلى يېتىپ كهلگهندهقول ئاسىتىدىكىلهر بىلهن قىزغىن ، چىرايىغا كۈلكه يۈگۈرتۈپ

ئۇالر ئالدى ، ساالملىشىدىغان بولۇپ قالىدۇ. باھاالش باشالنغانداھهر يىلى باھاالشتا ، بىلهن ئۆزلىرىنىڭ نهتىجىلىرىنى بىر سائهت

ئهمما زادىال تۈزىتىلمهيدىغان يېتهرسىزلىكلىرىنى ، سۆزلىنىدىغانئاندىن ئاممىنىڭ قىلچه قورقماي پىكىر ، بهش مىنۇت سۆزلهپ

بۇ پىكىرلهرنىڭ كېيىنكى خىزمهتلهرنى ياخشى ئىشلىشى ، بېرىشىنى ئۈچۈن قاتتىق ياردهم بېرهلهيدىغانلىقىنى تهكىتلىشىدۇ. ماڭا

ئهمما باھاالش تۈگىشى بىلهن ، ئوخشاش ئىچى پۇشقاقالر سۆزلهپ قويىدۇئۇالر ئۆزلىرى سۆزلىگهن ، ئىشالر يهنه بۇرۇنقىدهك كېتىۋېرىدۇ

بىزنىڭ ئوتتۇرىغا قويغان ، يېتهرسىزلىكلىرىنىال ئهمهس ئۈمىدلىرىمىزنىمۇ ئۇنتۇپ كېتىدۇ. بهزى باشلىقالر بۇ يهرده ئىشنى

第 页 65

Seherيۇقىرى مېنى تهڭشهپ يهنه بىر يهرگه ، ئهپلهشتۈرهلمهي قالسام

، يهنىال باشلىق بولۇپ تۇرىۋېرىمهن دهپ، ئاپىرىپ قويىدۇئاممىنى تهڭشهپ ئاپىرىپ ، قىلىدىغىنىنى قىلىپ يۈرگىنى بىلهن

"تهڭشهلسه" جهمىيهتكه چىقىشقا توغرا ، قويىدىغان بىرهر يهر يوقئاشۇ ئاممىنى پاالكهت باسىدۇ. ، كېلىدۇ شۇ! ئىدارىنى پاالكهت باسسا

يهنه كېلىپ ، شۇڭا ئۇالر ئىداره دېگهننى ئۆزىنىڭ يهنه بىر ئائىلىسى ئۆزى ۋه ئائىلىسىدىكىلهرنىڭ تىرىكچىلىكى بىلهن زىچ مۇناسىۋهتلىك

ئۇنىڭ ئىشلىرىغا بهك كۆڭۈل بۆلىدۇ. ، مۇھىم ئائىله دهپ بىلىپقاينىغىنىم دهل مۇشۇ ، دېگهنلىرىمنىڭ ئاقمايدىغانلىقىنى بىلسهممۇ

سهۋهبتىن ئىدى.

– ، – يا ئهمدى دهيمىنا! –دېدىم مهن ئۆزۈمنى باسالمىغان ھالدا ئىداره ئۈچۈن بىر تىيىنلىق پايدا ياراتماي تۇرۇپ پۇل خهجلهيمهن

دېيىشنىڭ ئۆزى توغرا ئهمهس - ده!

– قۇرۇلۇش دېگهن پۇل تاپقىلى بولىدىغان ئىش... –دهپ كۈلدى ، – ئۆزىڭىزنى بېسىۋېلىڭ، تۇداخۇن ۋه كهينىدىنال گهپنى يۆتكىۋهتتى

باشلىق ، ئۆزىڭىزنى بېسىۋېلىڭ. دهرۋازا پۈتكهندىن كېيىن، تاھىرجانمائاش ، تاھىرجان، قاراپ تۇرۇڭ! سىزچۇ، دېگهن ماشىنىنىمۇ يېڭىاليدۇدېگهنگه ئوخشاش مۇھىم ئىشالرغا ، ۋاقتىدا بېرىلىۋاتامدۇ - يوق

نېمه قىلىسىز ئۆزىڭىزنىڭ كۈچى يهتمهيدىغان ، كۆڭۈل بۆلسىڭىز بولدى ئىشالرغا كۆڭلىڭىزنى پاراكهنده قىلىپ!

ئهمما مېنىڭ ئالدىمدا كۆڭلىدىكى ، گهپ - سۆزده تولىمۇ ئېهتىياتچان بهزى نهرسىلهرنى ئاشكارىالپ قويۇشتىن ئهندىشه قىلمايدىغان بۇ

نۇرغۇن ، ئادهمنىڭ دېگهنلىرىنى خاتا دېيىشكه بولمايتتى.دهرۋهقه پۇلغا پۈتكهن ھهيۋهتلىك يېڭى دهرۋازا كونا دهرۋازىنى يوقاتتى.

ئارقىدىنال ئىداره باشلىقى سادىق يېڭى پىكاپقا ئولتۇرۇپ يېڭى دهرۋازىدىن كىرىپ - چىقىدىغان بولدى.

8

第 页 66

Seher

ھهتتا قېلىن لهۋلىرىمۇ ئالتۇن بىلهن ، ھهممه چىشلىرىال ئهمهس قاپالنغاندهك كۆرۈنىدىغان بۇ بودهك ئايال سادىقنىڭ ئايالى ئىكهن.

يېرىم يىلدىن كېيىن ئائىلىسىنى ، سادىق ئىدارىمىزگه باشلىق بولۇپ كۆچۈرۈپ چىققانىدى. ئىداره ئائىلىلىكلهر قورۇسىدىكى ئايالالر

ئۇنىڭ ئۆيىگه بىرهر قۇر پهته قىلىپ چىققان بولدى. "بولدى – بوسۇغىسىغا قهدهم باسقۇچىلىكى يوق ،– دېدىم مهن سابىرهگه، قىلغىن

خهقلىقىنى ئوبدان بىلىسهنغۇ!" لېكىن ئايالىم: "ھهرقانچه بولسىمۇ سهت بولىدۇ" دهپ ئۇنىمىدى. ، قوشنا بولۇپ قالدۇق ئهمهسمۇ

، بهزى ئايالالر سادىقنىڭ ئايالىنى ئۆيىگه چاقىرىۋېلىشقانمۇ بولدىھهممىگىال "يوليورۇق" تهلهپپۇزىدا ، لېكىن ئېرىگه ئوخشاشال قوپال

گهپ قىلىدىغان بۇ تهكهببۇر ئايال ئۇالرنىڭ ھېچقايسىسىغا ياقمىدى ئۇزاق ئۆتمهي ئۇنىڭدىن ئۆزلىرىنى چهتكه ئېلىشتى. ، بولغايرىزقىمىز ئۇنىڭ قولىدىمىدى! –دېيىشهتتى ئايالالر ، "ۋاييهي

– قوشنا بولۇپ قالدۇق دهپ ئادىمهتچىلىك ، لهۋلىرىنى پۈرۈشتۈرۈشۇپھهممىنى باشقۇرىمهن دهيدىكىنا بۇ خوتۇن! يا ئېرىگه دهپ ، قىلساق

بىزنىڭ ھويلىدا بىر ئىداره قۇرۇۋالغۇسى بارمىكىنتاڭ بۇنىڭ!..."

"ئۈرۈمچى دېگهن ئاجايىپ بىر قامالشمىغان يۇرتكىنا بۇ! – دهپ ‹ئالتۇن ، كوتۇلدايتتى بۇ ئايال ئالتۇن چىشلىرىنى غۇچۇرلىتىپ

– يۇرتتىكى چېغىمىزدا جىمى ئادهم ، كالپۇك›لىرىنى قىسايتىپ، يولنىڭ چېتىده ئېگىلىپ، يىراقتىن بىزنى كۆرۈپ قالغۇدهك بولسا

بۇ يهرده بېشىنى ، بىز ئۆتۈپ بولغۇچه قول قوۋۇشتۇرۇپ تۇرۇشاتتى‹ياخشىمۇسىز› دهپ قويغىنى چوڭ ئىش ئىكهن..." ، لىڭشىتىپ قويغىنى

، باشلىق دېگهن ئىدارىده باشلىق، باشلىقتىن باشلىق توال، دېمىسىمۇدېگهن قاراش ئومۇمالشقان بۇ شهھهر ، سهككىز سائهت ئىچىده باشلىق

، تۆۋهندىن كهلگهن باشلىقالر ۋه ئۇالرنىڭ ئائىلىسىدىكىلهرگىال ئهمهس ئادهتتىكى كىشىلهرگىمۇ بىر خىل غهلىته تۇيغۇ بېرهتتى.

سادىقنىڭ ئالىي مهكتهپته ئوقۇۋاتقان ئوغلۇم بىلهن تهڭدېمهتلىك سادىقنىڭ ئهسلى ئىسمى ، ئوغلى رازىق (بۇ ئىسىمنى ئاڭلىغىنىمدا

دادىسىغا ئوخشاش چېقىر ، باقى ئىكهنلىكى ئېسىمگه چۈشتى) دوغىالقيوغان بۇرۇن باال ئىدى. سىنىپىي لۇشيهن ۋاقىتلىرىدا بولغان ، كۆز

第 页 67

Seherرهسمىي ، ئالىي مهكتهپكه دادىسىدهك كىرىپ كېتهرمىدىكىنتاڭ، بولسا

ئىمتىهان بىلهن قوبۇل قىلىدىغان بۈگۈنكى ئالىي مهكتهپلهرگه تېخىچه بىكار ، كىرگۈدهك ماجالى بولمىغانلىقتىن بولسا كېرهكسادىق ئۇنى بىر ، يۈرهتتى. ئۇالر ئۈرۈمچىگه كېلىپ ئۇزاق ئۆتمهي

لېكىن ئىككى ئاي ئۆتمهيال رازىق ، شىركهتكه ئورۇنالشتۇرۇپ قويدىرازىق ، بىكارچى بولۇپ قالدى. مىش - مىش پاراڭالرغا قارىغاندا

سادىق بۇ پۇلنى ، شىركهتنىڭ بىرمۇنچه پۇلىنى خهجلىۋالغانمىشئوغلىنى جازادىن قۇتقۇزۇپ قاپتۇدهك. ، تۆلهپ

رازىقنىڭ بهزىده ھويال سىرتىدىكى دوقمۇشتا "چىرت ، شۇنىڭدىن كېيىنبهزىده چىرايى تېخىمۇ قارىداپ ، – چىرت" تۈكۈرۈپ ئولتۇرغانلىقىنى

مهست ھالهتته ھويلىدا ئولتۇرغانلىقىنى كۆرىدىغان بولدۇم. ، كهتكهن

– دېدىم بىر كۈنى مهن ئوغلۇمغا ، – رازىق بىلهن ئارىلىشىپ قالما كهسكىنلىك بىلهن.

– دېدى ،ئۇ دهلدۈش بىلهن ئارىالشقىلى، دادا، – ساراڭ بولمىدىم– ئارىالشقۇسى بار ئۇ ، ئوغلۇم گېپىمدىن رهنجىگهندهك قىياپهتته

ھهرگىز ، ساراڭنىڭ. لېكىن بىز باشقا - باشقا ئادهملهر چىقىشالمايمىز.

مىجهز - خاراكتېرى ئۆزۈمنى تارتىپ چوڭ بولۇۋاتقان ئوغلۇمدىن ئۇنىڭ مۈرىسىگه قېقىپ قويدۇم. ، پهخىرلهنگهندهك

سادىق بىلهن بولغان مۇئامىلهم بىر خىلدا كېتىۋاتاتتى. مهن ئۇنى "سىز" دېگۈم كهلمىگهچكىمىكىن ياكى يېقىنلىشىشنى

بىر ئامال قىلىپ ، يىراقتىن كۆرۈپ قالساممۇ، خالىمىغاچقىمىكىنبېشىمنى ئېگىپ ، ئۇدۇل كېلىپ قالسا، ئۆزۈمنى بىر چهتكه ئاالتتىم

قويۇش بىلهنال كۇپايىلىنهتتىم. بۇنداق چاغالردا ئۇ ماڭا ھومىيىپ قاراپ قويۇپ ئۆتۈپ كېتهتتى. ئۇنى كۆرسهمال ئاشۇ كۈنلهر يادىمغا

ئىچىمده بىر خىل نهپرهت تۇيغۇسى باش كۆتۈرهتتى. ، كېلهتتى - ده

يهنه يىللىق خۇالسىلهر باشلىنىپ كهتتى. ئومۇمىي ، يىل ئاخىرلىشىپ يىغىندا سادىق قاتارلىق ئىداره مهسۇللىرى ئۆزلىرىنىڭ بىر يىللىق

第 页 68

Seherيىلدا بىر قېتىم ، ئهھۋالىنى دوكالت قىلغاندىن كېيىن

تهكرارلىنىدىغان ئادهت بويىچه ئاممىنىڭ ھهرقانداق پىكرىنى يېڭى يىلدا يېڭى ، سهمىمىيلىك ۋه قىزغىنلىق بىلهن قوبۇل قىلىپ

يېڭى نهتىجىلهرنى قولغا كهلتۈرىدىغانلىقلىرى ، قهدهم تاشالپ توغرىسىدا قۇرۇق ۋهدىلهرنى بېرىشتى.

ئىدارىنىڭ ئىقتىسادىدىكى قىزىل ، بىر يىللىق ئهھۋالدىن قارىغاندابۇنىسى ، رهقهم كۆپىيىپ كهتكهنىدى. سادىق بۇ ئىشقا قانداق قارايدۇ

بىراق ئامما قاتتىق ئهندىشىگه چۈشۈپ قالغانىدى. شۇڭا ، نامهلۇم پىكىر ئېلىش يىغىنىدا بۇ مهسىله توغرىسىدىكى گهپ كۆپرهك بولۇندى.

بۇ ھهقته كۆپ گهپ قىلغانالرنىڭ بىرسى مهن ئىدىم. مهن يېڭى يېڭى ماشىنىالرنىمۇ تىلغا ئېلىپ سالدىم. مهن ، دهرۋازا

بىر بۇلۇڭدا ئولتۇرۇۋالغان تۇداخۇن ماڭا قاراپ ، سۆزلهۋاتقاندائۇ ماڭا سۆزلىرىمنىڭ كېرهككه ، بېشىنى چايقاپال ئولتۇردى. بىلىمهن

يىللىق باھاالشتىن كېيىن ئىشالرنىڭ يهنه ، كهلمهيدىغانلىقىنى"ئاقىل ئۆزىنى ، بۇرۇنقىدهك كېتىۋېرىدىغانلىقىنى ئاگاھالندۇرۇپ

ئايايدۇ" دېگهن ماقال بويىچه ئىش قىلىشىمنى بىلدۈرمهكچى. لېكىن مهن ئۇنىڭ بىلهن كارىم بولمىدى.

ئارىدىن بىر ئاي ئۆتتى. ئىشالر يهنه بۇرۇنقىدهك كېتىۋاتاتتى. ، تۇداخۇننىڭ دېگىنىدهك "يېڭى دهرۋازىنى بۇزۇۋهتكىلى بولمايتتى

يېڭى ماشىنىدا ئولتۇرۇشقا ھهقلىق ئىدى". ، سادىق باشلىق ئىكهن

شۇنداق غهلىته ئادهملهر بار. ئۆز ئورنىدىكى مهسىلىلهرگه قارىتا تازا بار. ئامما غۇلغۇال قىلغاندا ئۇالرمۇ ، پىكرى بارمۇ دېسىڭىز

يىللىق خۇالسه ، تهڭال سۆزلهيدۇ. لېكىن پىكىر ئېلىش يىغىنىيهنه ، دېگهنلهرده باشلىقالر ئۆزلىرىنى چهتكه ئالغان بولسىمۇ

مۇم چىشلىۋالغاندهك جىم ، نېمىدىندۇر ئهنسىرىگهندهك بولۇشۇپبىراق ھهممىدىن يامان يېرى يىغىن ، ئولتۇرۇشىدۇ. بۇمۇ مهيلى

بۇرۇن - بۇرۇندىن "يۇمىالق ، سورۇنىدا باشلىقالر بولمىغىنى بىلهن، تاۋۇز" دهپ ئاتىلىپ كهلگهن بۇ كىشىلهر بولۇنغان گهپلهرنى

كىملهرنىڭ نېمه دېگهنلىكىنى ئېقىتماي - تېمىتماي ئۇالرغا يهتكۈزىدۇ. ئۇالر خۇددى ئهۋالدتىن - ئهۋالدقا قالىدىغان مىراسقا

يهنه بىر باشلىقنىڭ قۇلىقى سۈپىتىده ، بىر باشلىق كهتسه، ئوخشايدۇئۇنىڭغا ، خىزمهت قىلىۋېرىدۇ. باشلىق بىلهن خۇشى بولمىسىمۇ

第 页 69

Seher ياخشىچاق بولۇپ نهپكه ئېرىشىش غېمىده باشقىالرنى سېتىش ۋه چېقىشالر

يۈزىنى قىزارتمايدۇ. بۇرۇن ، ئۇالرنىڭ ۋىجدانىنى ئازابلىمايدۇ ھېچبولمىسا ھومىيىپ قويۇپ بولسىمۇ ئۆتۈپ كېتىدىغان سادىق مېنى

كۆرمهسكه سالىدىغان بولۇۋالدى. بۇ ئىدارىمىزدىكى ھېلىقىدهك كىشىلهرنىڭ كۆرسهتكهن خىزمىتىنىڭ نهتىجىسى ئىكهنلىكى ئېنىق.

ئهمما مهن بۇنى قېتىمغا ئالمىدىم. "سىياسىي جهھهتته زىيانكهشلىك مهن سېنىڭ ؟ ئهمدى نېمه قىالاليتتىڭ، قىلىدىغان زامان ئۆتۈپ كهتتىلېكىن سېنىڭ قانداق ئادهم ئىكهنلىكىڭنى ، بىلهن قېرىشماقچى ئهمهس

قىلىۋاتقان ئىشلىرىڭ نهزىرىمدىن قېچىپ ، ئوبدان بىلگهچكه قۇتۇاللمايدۇ. مهن دهيدىغىنىمنى دهيمهن" دهپ ئوياليتتىم مهن.

تۆۋهنگه ، باشقارما باشلىقى مېنى ئىشخانىسىغا چاقىرىپ، بىر كۈنى يېرىم يىللىق خىزمهتكه بارىدىغانلىقىمنى ئۇقتۇردى. بۇرۇنقى

بۇنداق ئىشالر ماڭا تهگمهيتتى. ، چاغالردا ھهرقانچه ئارزۇ قىلساممۇ ئۇ چاغالردا مېنىڭ تۆۋهننىڭ كېيىنكى مهزگىللهردىكى ئهھۋالىنى

ھاۋا ئالماشتۇرۇپ مېڭهمنى سهگىتىپ كهلگۈم بار ، بىلىپ باققۇم ئىدى. لېكىن بۇنداق ئۇزاق مهزگىللىك ئىشالرمۇ ئۆستۈرۈلىدىغان

كادىرالرنى چېنىقتۇرۇشنىڭ بىر شهرتى سۈپىتىده قارىلىدىغان بولۇپ تۆۋهنگه بېرىشنى ئالدىراپ - تېنهپ تهلهپ قىلغىلى ، قالغاچقا

يېشىم ئهللىكتىن ئاشقاندا بۇ ئامهت ماڭا كهپتۇ. ، بولمايتتى. مانا لېكىن ئۆستۈرۈلۈش يېشىدىن ئاللىقاچان ھالقىپ كهتكهن مهن ئۈچۈن

، بۇنىڭ قهدىرلهش ئهمهسلىكى ئېنىق ئىدى. ئۇنىڭ ئۈستىگه، ئېيتقاندا ئايالىم يېڭىدىنال چوڭ ئوپېراتسىيىدىن چىققانىدى.

– دېدىم مهن سىلىق ئاھاڭدا ، – تهشكىلنىڭ غهمخورلۇقىغا رهھمهت– ، ئايالىمنىڭ چوڭ ئوپېراتسىيىدىن يېڭىال چىققانلىقىنى ئېيتىپ

شۇ چاغدا بارسام. ، كېيىن يهنه پۇرسهت چىقىپ قاالر

– دېدى باشقارما باشلىقى تهلهتىنى ،ئاكا، – ئۇنداق قىلغىلى بولماسبۇنىڭغا ، _ بۇ دېگهن سا جۈيجاڭنىڭ بىۋاسىته ئورۇنالشتۇرۇشى، بۇزۇپ

! ؟ بويۇن تولغىسىڭىز قانداق بولىدۇ

يىللىق خۇالسىنىڭ دهردى ئهمدى چىقىۋاتاتتى. ، مهن چۈشهندىمپۇشايمان كۆڭلۈمگه سايه ، قىلغىنىمنىڭ توغرىلىقىغا ئىشهنگهچكه

تاشلىيالمىدى. سادىقنىڭ يېنىغا يالۋۇرۇپ كىرىشنى ئهسال

第 页 70

Seherيهنه ھال ئېيتىپ ، خالىمايتتىم. شۇڭا ھهرقانچه قىيىنچىلىق بولسىمۇ

ئهۋهتىلگهن جايدا يېرىم يىل تۇرۇپ كېلىشنى نىيهت ، ئولتۇرماسلىق قىلدىم.

بىزگىمۇ ، ئايالىمنىڭ "يوقىالڭ ئىشالرغا ئارىلىشىپ ئۆزىڭىزگىمۇئهمما مىجهزىمنى بىلگهچكه ، ئارام بهرمهيسىز" دېگۈسى بارلىقىنى

ئۇ ، ئاغزىدىن چىقىرالمايدىغانلىقىنى ئوبدان بىلىمهن. دېگهندهك سهپهر خهۋىرىنى ئاڭلىغاندا كۆز يېشى قىلىشتىن باشقا ئىپاده

بىلدۈرمىدى.

تۆۋهندىكى يېرىم يىللىق تۇرمۇش مېنىڭده ئىنتايىن چوڭقۇر تهسىر بىر قارىسا تېخىمۇ نامراتلىشىپ ، قالدۇردى. بىر قارىسا بېيىغاندهك

ئۈستۋېشىنى توپا باسقان توپا چىراي ، كېتىۋاتقاندهك كۆرۈنىدىغان دېهقانالر ئادهمده "مۇشۇنىڭغا ئوخشايدىغان دېهقانالر دۇنيادا يهنه

" دېگهن ئوينى پهيدا قىالتتى. بهزى يهرلىك ئهمهلدارالرنىڭ ؟ بارمىدۇئۇنىڭ ناھىيه ۋه ۋىاليهتته ، ئۆكتهملىكلىرى دهل سادىقنى ئهسلىتىپ

ئىشلىگهن چاغلىرىدىكى قىياپىتىنى كۆز ئالدىمغا كهلتۈرهتتى. لېكىن ئۇنىڭغا تۈزۈك ئىش قىلىپ ، دېهقانغا قاراپ ئىچىڭ سىيرىلىدۇ

بولسىمۇ ئىمكان ، چۈنكى سېنىڭده ئۇنچىلىك ھوقۇق يوق، بېرهلمهيسهن يوق...

قوپال ، سادىقنىڭ تهكهببۇر چىرايىدىن، ئىدارىدىكى باش ئاغرىقالردىنبۇ يهردىكى ، ۋه بوغۇق ئاۋازىدىن قۇتۇلغىنىمغا خۇش بولغىنىم بىلهن

ئاشۇ كۆرۈنۈشلهرنىڭ ئۆرتىشى مېنى يېرىم يىل قىينىدى. نېمىال يا ، دېگهنبىلهن دېهقانالرنىڭ "بولىدىغان كادىركىناي بۇ

گهپ - سۆزلىرىمۇ سىلىق... ، يا نهپسى باال ئهمهس، يوغانچىلىقى يوق " دېگهندهك باھاسىغا ئېرىشىپ قايتىپ كهلدىم.

يهنه ھېلىقى باشقارما باشلىقى ، ئارىدىن بىر ئاي ئۆتكهندهمېنىڭ يهنه سهككىز ئايلىق ۋهزىپه بىلهن ، ئىشخانىسىغا چاقىرىپ

تۆۋهنگه بارىدىغانلىقىمنى ئۇقتۇردى.

، – بۇ ياشقا كىرگىنىمده،– دېدىم مهن تېرىكىپ،ئۇكام، – قويۇڭا ئىدارىنىڭ تۆۋهنگه چۈشۈش ۋهزىپىسىنى ماڭا كۆتۈره بهرگۈڭالر

خۇددى ، ئۇياقتىن كهلسهم، قانداق دېگهن گهپ بۇ؟ نېمه، كهلدىمۇ

第 页 71

Seher دېهقاننى ھاشارغا ھهيدىگهندهك بۇياقتىن تۆۋهنگه قوغالپ! ئهڭ

ئۇالر ھهم ، ئۆسۈشنىڭ غېمىده يۈرگهنلهرنى ئهۋهتىڭالر، ياخشىسىھهم ئۆزلىرىنى بىر كۆرسىتىۋالسۇن. ، چېنىقىۋالسۇن

بۇ قېتىم باشقارما باشلىقى ئۆتكهن قېتىمقىدهك توڭلۇق قىلمىدى. ئۇ خىجىل بولغاندهك قىياپهتته بېشىنى قاشالپ قويۇپ:

، بۇنى مهن ئورۇنالشتۇرغىنىم يوق، ئاكا، – مېنىڭدىن خاپا بولماڭ ساجۈيجاڭنىڭ بىۋاسىته ئورۇنالشتۇرۇشى بۇ!

بۇيرۇقنى ئىجرا قىلىشتىن باشقا ئاالھىده ھوقۇقى بولمايدىغان بۇ باشقارما باشلىقىغا دوق قىلغىنىمغا خىجىل بولۇپ قالدىم. دېمىسىمۇ

ئۇ ئىشلىرى ؟ ھهممىنى سادىق قىلىۋاتمامدۇ؟ نېمه قىلغىنىم بۇئۆزىگه قارشى ، يۈرۈشمىگهنده دهردىنى ئالىدىغانغا ئادهم ئىزدهش

چىققانالرنىڭ ئهدىپىنى بېرىش ئۇنىڭ ئادىتى ئهمهسمۇ! بۇرۇن ئوچۇق - ھازىر باشقىالرنىڭ قولى ئارقىلىق قىلىدىغان ، ئاشكارا قىالتتى

بوپتۇ. ئۇنىڭ ئهمهلدارلىق ھاياتىدا ئۆگهنگىنى ئاران شۇ ئوخشايدۇ.

– دېدىم مهن ئىشخانىدىن ،سىزنىمۇ تهڭلىكته قويماي، ئۇكام، – بولدى– ئاشۇ ئادهم بىلهن ئۆزۈم بىر كۆرۈشهي. ، چىقىپ كېتىۋېتىپ

سېنى قهدىرلىگهنلىكى. ، – بۇ دېگهن ئىدارىنىڭ ساڭا ئىشهنگهنلىكى بىر ئىدارىده شۇنچه يىل ئىشلهپ مۇشۇنچىلىك داۋلىنىمۇ

– دېدى سادىق مېنىڭ گېپىمنى يېرىمىدىال ؟ چۈشىنهلىگۈدهك بواللمىدىڭمۇئىدارىنىڭ قارارى ، تاھىر، – تهييارلىقىڭنى قىل، ئۈزۈپ تاشالپ

ئۆزگهرتىشكه بولمايدۇ! ، قارار

– ئاۋازىمنى ؟ – بۇ ئىدارىنىڭ قارارىمۇ ياكى سېنىڭ قارارىڭمۇ كۆتۈردۈم مهن.

بۇ! –دهپ دىمىغىنى قاقتى سادىق بۇرنىنى ، – قىزىق گهپ بولدى - دهئىداره دېگهن ، – يۇقىرى بۇ ئىدارىنى ماڭا تاپشۇرغانىكهن، كوالۋېتىپ

، تاھىر، مهن دېگهن ئىداره!... سهن تېخى نادان ئىكهنسهن، مهنبهلكىم ساڭا ئهقىل كىرىپ ، تۆۋهنگه بېرىپ كۆپرهك چېنىققىن، بارغىن

第 页 72

Seher قاالر.

ئوچۇقال قىلىپ "ماڭا خۇشامهت قىلىشنى ئۆگىنىپ ، – ئۇنداق دېگۈچه كهل" دېسهڭال بولمامدۇ!

سهن دهۋاتىسهن. سهن خۇشامهت قىلىشنى ، – بۇنى مهن دېمىدىمسېنىڭ ، بۇنىڭ بىلهن كارىم يوق، ئۆگىنهمسهن- ئۆگهنمهمسهن

خۇشامهت قىلىدىغان ئادهم ئازمىدى ، خۇشامىتىڭنىڭمۇ كېرىكى يوق ماڭا!

، كۆڭلۈڭدىكى ئۆچمهنلىك تېخىچه يوقىماپتۇ - ده، – قارىغاندا– يهنه بىر يهرگه ، سېنىڭ!– دېدىم مهن ئۇنىڭغا نهپرهت بىلهن قاراپ

؟ دهۋاتقان ئوخشىمامسهن، نېمه قىلىدىغىنىمنى كۆر، كېلىپ قالدۇقمېنى ئاشۇ يىلى دېهقانچىلىق مهيدانىدىكى ئاخىرقى ، ناھايىتى بولسا

يهكشهنبىده سهن دۈم يېتىۋېلىپ يىغلىغان يۇلغۇن تۈۋىگه سهن يىغلىغان بىلهن مهن ، بىراق بىلىپ قوي، قوغلىۋېتهرسهن

سهن ئاشۇ ئاتتىن باشقا ، يىغلىمايمهن. ئات تهپكهنگه ئات چىدايدۇ بىرنېمه بولۇپ قالمىساڭال...

سادىقنىڭ چىرايى تاتىرىپ كهتتى. ئۇ بىرھازاغىچه گهپ قىاللماي ماڭا ئاندىن ئۈستهل ئۈستىدىن سوزۇلۇپ تۇرۇپ ، تىكىلىپ قاراپ قالدى

قولىنى شىلتىدى:

كۆزۈمدىن يوقال! ، – چىق

مهن مهسخىرىلىك كۈلۈپ قويۇپ چىقىپ كهتتىم. گويا چىدىماسلىق ، ئۇنىڭ ئهجهللىك يېرىگه تهگكۈزگهن، قىلغاندهك قىلغىنىم بىلهن

ئهسلى قىياپىتىنى ئېچىۋهتكهنىدىم. بهلكىم ئۇ يۈرىكىنىڭ چوڭقۇر ئۆمۈر مۇساپىسىگه يېتهكچىلىك قىلىۋاتقان ، يېرىگه يوشۇرۇپ قويغان

، دهپ ئويلىغان بولغىيدى، ئوي - پىكرىنى مهڭگۈ سىر پېتىچه قالىدۇ بىراق بۇ سىر بۇنىڭدىن يىگىرمه نهچچه يىلالر بۇرۇنال ھېلىقى يۇلغۇن

تۈۋىده ماڭا ئاشكارا بولۇپ بولغانىدى. مانا ئهمدى ئۇ ماڭا تېخىمۇ ئهمما ئۆزى ئۆزىگه رهقىب قىلىۋالغان ئادهمنىڭمۇ ، ئۆچ بولۇپ كهتتى

ھهرقانچه قىلسىمۇ باش ، ئۇنچه بوش ئادهم ئهمهسلىكىنى ئهگمهيدىغانلىقىنى چۈشىنىۋالدى.

第 页 73

Seher

تېلېفون ئهنسىز جىرىڭالپ كهتتى. مهن تېخىچه ، شۇ كۈنى يېرىم كېچىده ئۇيقۇسىز ياتقاچقا چۆچۈپ كهتمىدىم. تۇرۇپكىدىن تۇداخۇننىڭ

ھودۇققان ئاۋازى ئاڭالندى:

پهقهت ئامال بولمىدى... ، ماالل يهتكۈزدۈم، كهچۈرۈڭ؟ – تاھىرجانما

كۆڭلۈم بىر ، ئۇنىڭ ئاغرىقچان ئايالى كۆز ئالدىمغا كهلدى -ده ئىشنى تۇيغاندهك بولۇپ ئورنۇمدىن ئالدىراپ تۇردۇم.

؟ نېمه ئىش بولدى، دهڭ، ھودۇقماڭ، – تۇداخۇن

دوختۇرغا ، – كهچته ئايالىمنىڭ كېسىلى تۇيۇقسىز قوزغىلىپئهستا! ، ئهكهتكهن... ماراپ تۇرغاندهك بولغان ئىشنى قارىمامدىغان

– ئادهمنى تهقهززا قىلماي چاققانراق دېمهمسىز! ئايالىڭىز...

ئهمما ئۆيگه ئوغرى كىرىپتۇ. ، ئايالىم ساق، ياق، – ياق

چهت ئهلگه قاتراپ تاپقان ، تۇداخۇننىڭ "دېڭىزغا چۈشۈپ"، قارىغاندا دۇنيالىرىغا سوغۇق قول تهگكهندهك قىالتتى.

، تۇداخۇننىڭ ئۆيى ئوڭ - تهتۈر بولۇپ كهتكهنىدى، راست دېگهندهكسىنقويغۇ دېگهندهك ، تېلېۋىزور، ئوغرى ھالى چوڭ ئوغرى بولسا كېرهك

ئالتۇن زىبۇزىننهت ، پهقهت پۇل، نهرسىلهرگه قول تهگكۈزمهي دېگهندهكلهرنىال كۆتۈرۈپ كهتكهنىدى.

سۈرهتكه ، دېلونى ساقچىغا مهلۇم قىلدۇق. نهق مهيدان تهكشۈرۈلدىگۇمانلىق ھالقىالر تهكشۈرۈلگهن بولدى. مهن تاڭ ئاتقۇچه ، ئېلىندى

، تۇداخۇنغا ھهمراھ بولدۇم. ئۇنىڭ چىرايىدا قان قالمىغانىدى "پۇلنىڭ بىر ئۇچى يۈرهكته بىر ئۇچى بىلهكته" دېگهن گهپ راست

ئاغزى تۈزۈك ، ئۇ ئىختىيارسىز غالىلداپ تىترهيتتى، بولسا كېرهكنېمه ، قارىمامسىز، تاھىرجان، پهقهت: "قارىمامسىز، گهپكىمۇ كهلمهي

جاپاالر بىلهن تاپقانىدىم - ھه!..." دېگهن سۆزنىال تهكراراليتتى.

第 页 74

Seherكىشىلهر ئۇنداق - ، بۇ ئىش پۈتۈن ئىدارىگه پۇر كهتتى، ئهتىسى

، بىراق پهرهز ھامان پهرهز، مۇنداق پهرهزلىرىنى ئېيتىشىپ باقتىئېنىقالش نهتىجىسىنى كۈتۈشتىن باشقا ئامال ، ساقچىالرنىڭ تهكشۈرۈش

يوق ئىدى.

ئهتىسى مهن سهككىز ئايلىق سهپهرگه مېڭىشىم ، يهنه بىر كۈن ئۆتتى كېرهك ئىدى. كهچته تۇداخۇن خوشالشقىلى ئۆيگه كىردى. ئۇنىڭ

چىرايىدا نهچچه كۈنكى بىچارىلىك ئاالمهتلىرى يوق ئىدى.

– دېدىم مهن ئۇنىڭ ئۈچۈن ،تۇداخۇن، – دېلو پاش بولغان ئوخشىمامدۇ؟ – ئوغرى تۇتۇلۇپتىمۇ، خۇش بولۇپ

تۇداخۇن ئوڭايسىزالنغاندهك بولۇپ دۇدۇقلىدى:

تهلىيىم بار ئىكهن مېنىڭ! بۇ ئىشمۇ بىر ، خۇداغا شۈكۈر، – ھه - ھه تهرهپ بولدى.

– ئىش يۈز ، – ئهجهب تىلىڭىزنى چايناپ قاپسىزغۇ! –دېدىم مهن رهنجىپخاتىرجهم بولۇپ ، كېچىده يۈرهكنى چۆچۈتۈپ تېلېفون بېرىسىز، بهرسه

؟ گهپنى پۈتۈن قىلىپ بهرگۈڭىز كهلمهيدۇ. بۇ قانداق گهپ، قالسىڭىز

– راست ،– دېدى ئۇ ئالدىراپ،خاپا بولماڭ، تاھىرجان، – خاپا بولماڭلېكىن سىز ، بۇنى ھېچكىمگه دېمهي دېگهنىدىم، گهپنى قىلسام

ئىچىڭىزده گهپ ياتىدۇ. ئهممازه بۇ گهپ ، ھېچكىمگه ئوخشىمايسىزماڭا ياخشى كۈن يوق جۇمۇ!... ، سىرتقا چىقىپ كهتسه

ئۆزىڭىزنىڭ دۇنياسىنى ئۆزىڭىز ؟ نېمه ئىش بولدى، – دهڭا ئوغرىلىغاندهك ئهجهبمۇ "تىتى – مىتى" دهپ تىلىڭىزنى چاينىدىڭىز

ئادهمنىڭ ئىچىنى پۇشۇرۇپ!

؟ بوالمدۇ، ئهمما كهينىدىنال ئۇنتۇپ كېتىڭ، ئاڭالڭ، – ئهمىسه؟ رازىقجاننىڭ ئاققا ئۆگىنىپ قالغانلىقىنى ئاڭلىغانمۇسىز

؟ – قايسى رازىقجان

第 页 75

Seher؟ – بىزنىڭ جۈيجاڭنىڭ ئوغلىچۇ

، ماڭا ھهممه چۈشىنىشلىك بولدى. سادىق گېدىيىپ يۈرگىنى بىلهن ئۇنىڭ بېشىغا ئېغىر كۈنلهر كېلىشكه باشلىغانىدى. بۇ ئۇنىڭ

باشقىالرغا قىلغان ئهسكىلىكلىرىنىڭ جازاسى سۈپىتىده ئالالنىڭ ئوغلى ئۇنىڭ ئائىلىسىنى ، جازالىشىمۇ ياكى ئۇنىڭ تارتقۇلۇقىمۇ

ۋهيران قىلماقتا ئىدى.

سادىقنىڭ ئالىي مهكتهپته قىلغان ئوغرىلىقى ئېسىمگه كهلدى. ئۇنىڭ يۈزىنى ساقالپ قالغان ، بۇ سهتچىلىكىنى چىرايلىق ھهل قىلىپ

ئۆز - ئۆزىدىن خۇدۈكسىرىگهن سادىق مېنى ئۆمۈرلۈك ، بولساممۇ دۈشمهنگه ئايالندۇرۇۋالغانىدى. ئهمدى بۇ كۈن تۇداخۇننىڭ بېشىغا

"ئاال ئىنهكنىڭ بالىسى چاال قۇيرۇق" دېگهن شۇ ئىكهن - ده! ؟ كېلهرمۇ

ھهممىنى ، قالغىنى سىزده سىر بولۇپ قالسۇن، تۇداخۇن، – بولدىدهڭا! ، سادىق بىلهن يهڭ ئىچىده كېلىشتۇق، چۈشهندىم

كېچىدىكى ئويلىرىم تولىمۇ مۇرهككهپ بولدى. سادىقنى بىر ئاتا ئۇنىڭغا ئىچىم ئاغرىدى. ، سۈپىتىده كۆز ئالدىمغا كهلتۈرگىنىمده

چۈنكى ئۆزىنىڭ يىلتىزى دهپ قهدىرلىگهن ئوغلىنىڭ تىرىك مۇردىغا ئۇنىڭ ، ئايلىنىپ كېتىۋاتقانلىقىنى ئۆز كۆزى بىلهن كۆرگىنىده

يۈرىكىنىڭ ئېزىلمهسلىكى مۇمكىن ئهمهس ئىدى. ئۇنى بىر ناباب "خوپ بوپتۇ!" ، ھوقۇقدار سۈپىتىده كۆز ئالدىمغا كهلتۈرگىنىمده

دېگۈم كهلدى.

9

سهككىز ئاي مېنى ئالدىنقى ئالته ئايدهك قىينىۋېتهلمهيتتى. چۈنكى شۇ تۇيغۇ ، ئۇۋالچىلىق تۇيغۇسى مېنىڭدىن نېرى كهتمىسىمۇ

تۈپهيلىدىن پهيدا بولغان قارشىلىق كۆرسىتىش ھېسسىياتى مېنى مهن يهنه قايتىپ ، تېتىكلهشتۈرهتتى. "سهككىز ئايمۇ ئۆتۈپ كېتىئىدۇ

第 页 76

Seherيۈرىكى ، ئۇ مېنىڭ تىككىده قهددىمنى يهنه كۆرگىنىده، بارىمهن

" دهپ ئوياليتتىم مهن. ؟ قانچه ئۆرتىنىپ كېتهر - ھه

بۇ ئارىدا ئىدارىدىن بهزى قىزىق خهۋهرلهرمۇ كېلىپ تۇردى. تۇداخۇننىڭ پېنسىيىگه چىقىشىغا ئىككى - ئۈچ يىلال ۋاقىت قالغان

ئىداره باشلىقىنىڭ بىۋاسىته غهمخورلۇق قىلىشى بىلهن ، بولسىمۇ مهمۇرىي ئىشخانىنىڭ مۇئاۋىن باشلىقلىقىغا تهيىنلىنىپتۇدهك.

بۇنداق ئىشالر بىلهن خۇشى يوق تۇداخۇن سادىقنىڭ يېنىغا كىرىپ: مېنى مۇشۇ ئىشتىن ئازاد قىلىۋهتسىله. ، جۈيجاڭ، "ئۇنداق قىلمىسىال

مهن ئهمهلدارلىق ئىشلىرىنى ھهرگىز قامالشتۇرالمايمهن" دهپ سادىق: "باشلىق بولۇشنى خالىمايدىغانمۇ ئادهم ، يالۋۇرغانىكهن

ئوتتۇز ؟ بوالمدۇ بۇ دۇنيادا! بهرگهن ئهمهلنى كىچىك كۆرۈۋاتامسىز، يىل نهچچه باشلىقنىڭ قولىدا ئىشلهپ ھېچنېمه تهگمهپتىكهن سىزگه

كىچىك بولسىمۇ چوڭغا ھېساب قىلىپ تۇتۇۋېلىڭ بۇ ، مانا مهن بهردىمتۇداخۇننى ئىشخانىسىدىن چىقىرىۋېتىپتۇدهك. ، ھوقۇقنى!" دهپ

پول سۈرتكۈچ دېگهندهك نهرسىلهرگه مهسۇل ، داس - چېلهك، سۈپۈرگهيا كۈلۈشنى بىلمهي يۈرگۈدهك. ، بولۇپ قالغان تۇداخۇن يا يىغالشنى

يهنه بىر خهۋهر سادىقنىڭ ئائىلىسىگه مۇناسىۋهتلىك ئىدى. بىر ئۇنى پۇل ، رازىق دادىسىنىڭ ئىشخانىسىغا باستۇرۇپ كىرىپ، كۈنى

ئۇنىڭ گېلىغا پىچاق ، بېرىشكه زورالپتۇدهك. سادىق ئۇنىمىغانىكهن تهڭلهپتۇدهك. باشقىالر كىرىپ مىڭ تهسته سادىقنى قۇتقۇزۇۋاپتۇدهك.

سادىق شۇ ئاچچىقىدا بالىسىنى ساقچىغا تۇتۇپ بېرىپتۇدهك. رازىق ئاتا - ئانىسىنىڭ ، زهھهرسىزلهندۈرۈش ئورنىدا قوشۇقنى يۇتۇۋېلىپ

ئالتۇن لهۋلىك بودهك خوتۇن ، ھوشىنى ئاپتۇدهك. ئالتۇن چىشلىقئۇنى زهھهرسىزلهندۈرۈش ئورنىدىن ، يىغالپ - قاقشاپ يۈرۈپ

ھېسسىياتىم يهنه ، ئاچىقىۋاپتۇدهك. بۇ خهۋهرنى ئاڭلىغىنىمدا، مۇرهككهپ بولدى. سادىق بۇ قېتىممۇ بىرده بىر بىچاره ئاتىدهك

بىرده بىر ناباب ھوقۇقداردهك كۆز ئالدىمغا كهلدى.

ئىدارىدىن دهرھال قايتىپ كېلىش توغرىسىدىكى بۇيرۇق تېلېگراممىسى سادىقنىڭ ماڭا بهرگهن سهككىز ئايلىق "سۈرگۈن" مۆھلىتىنى تولۇق

توشقۇزۇشقا ئىمكان بهرمىدى. ئۆيده بىرهر كۆڭۈلسىزلىك يۈز دېگهن ئهندىشه ئىچىده ئالدىراش قايتىپ كهلدىم. ، بهرگهنمىدۇ

ئهندىشهم ئورۇنسىز بولۇپ چىقتى. قايتىپ كېلىشىمگه دهل سادىق

第 页 77

Seherبىراق بۇ قېتىم ئۇ بۇيرۇق چۈشۈرۈشكه مۇشهررهپ ، سهۋهبچى بولغانىدى

بواللمىغانىدى.

، ئۇنىڭ ئۈستىگه، سادىقنى پاالكهت باسقانىدى، بۇ قېتىم مېنى ئهمهس بۇ پاالكهت سادىقنىڭ ئهمهلدارلىق ھاياتىنى ئۈزۈل - كېسىل ۋهيران قىلىۋهتكهنىدى. ئىچىدىن سېسىغان ئالمىدهك بولۇپ قالغان سادىق

"ئهلىشاھ ئوۋغا ، ۋىاليهتتىن بىزنىڭ ئىدارىگه كېلىپ ئۇزۇن ئۆتمهيالبۇرۇن ھوقۇق تۇتقان ، كهينىدىن غوۋغا چىقتى" دېگهندهك، چىقتى

ئىدارىسىدىن ئهۋهتىلگهن پاش قىلىش ماتېرىياللىرى ئىنتىزام بۇ ئورۇندىكىلهرمۇ ، تهكشۈرۈش ئورۇنلىرىغا كېلىشكه باشلىغان

ئىنكاس قىلىنغان ئهھۋالنىڭ ئېغىرلىقىنى بىلىپ مهخسۇس گۇرۇپپا تهكشۈرۈشنى باشلىۋهتكهنىكهن. تهكشۈرۈش ئىچكىرىلىگهنچه ، تهشكىللهپ

چۇۋۇلغانسېرى سادىقنىڭ ھوقۇقنى ، مهسىلىلهر چۇۋۇلۇپ چىقىۋهرگهن، پارا بېرىپ ئهمهل سېتىۋېلىش، پارا يېيىش، قااليمىقان ئىشلىتىش

ئومۇمنىڭ پۇلىنى چۆنتىكىگه سېلىۋېلىش قاتارلىق ئېغىر مهسىلىلهر ئۇ ئۈرۈمچىگه ، ئارقا - ئارقىدىن پاش بولغان. بۇنىڭغا ئۇلىشىپ

ئهمهل سېتىش قاتارلىق ، كهلگهندىن كېيىنكى دهرۋازا يۆتكهش مهسىلىلىرىمۇ تهكشۈرۈش گۇرۇپپىسىدىكىلهرنىڭ نهزىرىدىن قېچىپ

سادىقنىڭ بۇ ، قۇتۇاللمىغان. كىم ئىنكاس قىلغانلىقى نامهلۇمئۆچ ، مهسىلىلىرى قاتارىدا ئۆزى يامان كۆرگهنلهرنى چهتكه قاققان

بۇنىڭ تىپىك مىسالى تاھىر ئىسىملىك بىر كىشى ، ئالغانلىقى ئىكهنلىكىمۇ ئۇالرنىڭ قۇلىقىغا يهتكهن. مهن مانا شۇ سهۋهبتىن

چاقىرتىپ كېلىنىپتىمهن.

بىردىنال ھاردۇق يهتكهندهك ، تۇداخۇندىن بۇ گهپلهرنى ئاڭالپسادىقنىڭ ماڭا قىلغان - ؟ ئولتۇرۇپ قالدىم. خۇش بولۇشۇم كېرهكمۇ

ئهتكهنلىرىنى ئويلىغىنىمدا قاتتىق خۇش بولۇشۇم كېرهك. بىر ھامان ، خۇدايىم بۇيرۇسا، "بىرگه قىلغان بىرده قالمايدۇ، چاغالردا

، بىر كۈنى سېنىمۇ پاالكهت باسقىنىنى كۆرىمهنغۇ" دهپ ئويلىغان شۇنداق كۈننىڭ تېزرهك يېتىپ كېلىشىنى زارىقىپ كۈتكهنىدىم. مانا

لېكىن ئۆزۈمنىڭ خۇش بولغان - ، ئهمدى بۇ كۈنمۇ يېتىپ كهلدى بولمىغانلىقىمنى پهرق ئېتهلمىدىم. كالالم مۇرهككهپ خىيالالرنىڭ

تىنماي قوچۇشى بىلهن گاراڭ بولۇپ كهتتى.

– دېدى تۇداخۇن ،تاھىرجان، – مانا شۇنداق ئىشالر بولۇپ كهتتى

第 页 78

Seher– ئۇ ئادهمدىن ھهممهيلهن ، ئاخىرىدا تامىقىنى چىكىلدىتىپئۆي ۋه ئىشخانىسىنىڭ ئىشىك ، نىجاسهتتىن قاچقاندهك قېچىشتى

تۈۋىدىن نېرى كهتمهيدىغانالر بۇنداق چاغدا ھهممىدىن بۇرۇن ، قاچىدىغان گهپ ئىكهن. مۇشۇ كۈنده ھېچكىم ئۇنىڭغا گهپمۇ قىلمايدۇ

؟ ئۆزى ئورۇقالپ شۈمهكتهك بولۇپ قالدى... ئازمايدىغان ئادهم بارمۇئۇچرىشىپ قالسامال تىنچلىق ، يهنىال ئۇنىڭغا ئىچىم ئاغرىپ قالدى

سوراپ قويىمهن. بۇنداق چاغالردا ئۇنىڭ كۆزلىرىگه ۋىللىده ياش كېلىدۇ.

– نېمىال دېگهنبىلهن ئۇ سىزنى ئهتىۋارالپ ئىشلهتتى - ده! –ئۆزۈمچه تۇداخۇنغا چاقچاق قىلغۇم كېلىپ قالدى.

قويۇڭا مۇشۇ گهپنى! – تۇداخۇننىڭ راستتىنال تېرىككىنىنى ، – ئاھاي، – مېنىڭ قانداق ئادهم ئىكهنلىكىمنى، تۇنجى قېتىم كۆردۇم

مىجهزىمنىڭ قانداقلىقىنى تازا ئوبدان بىلىپ تۇرۇپ شۇنداق گهپ تاھىرجان! ماڭا ئهمهل بېرىپ ، قىلسىڭىز ماڭا ئۇۋال بولمامدۇ

يۈرىكى بهك پۇچۇلىنىپ ، ئۇالرمۇ ئاتا - ئانا، قاالرمىكىن دهپ ئهمهسئوغلىنىڭ ئىشىنى يهڭ ئىچىده بىر تهرهپ قىلىشقا ، كهتمىسۇن دهپال

ماقۇل بولدۇم شۇ! بۇ ئادهمنىڭ كاللىسىدا ئهمهلدىن باشقا نهرسه مېنىمۇ تهمهسى بار دهپ قاپتۇ. ، شۇنداق قىلسام، يوق ئىكهن

ئۇنىمىسام ئۇنىمىدى... تاس قالدىم بۇ قېتىم پۇل خهجلهپ ئهمهل ئىستېپانامه ، سېتىۋالغانالر قاتارىغا كىرىپ قالغىلى!... مانا

يېزىپ يۈرۈپ بۇ ئىشتىنمۇ قۇتۇلۇۋالدىم.

بالكوندا يېرىم كېچىگىچه ، تۇداخۇن چىقىپ كهتكهندىن كېيىن ئولتۇردۇم. سۈپسۈزۈك كېچه ئاسمىنىدا يۇلتۇزالر چاراقاليتتى.

ئۈرۈمچىده بۇنداق كېچىلهرنى كۆرۈش ئاسانغا چۈشمهيدۇ. بۇ بهلكىم مېنىڭ بۇنىڭدىن كېيىنكى تۇرمۇش خاتىرجهملىكىمنىڭ بېشارىتىدۇر.

لېكىن كۆڭلۈم يهنىال پاراكهنده ئىدى. ئالىي مهكتهپتىكى ھايات كۆز بىراق ئېسىمده سادىقنىڭ بېشىمغا ئۇزۇن قهغهز ، ئالدىمدىن ئۆتتى

بىرمۇنچه "جىن – شهيتانالر" قاتارىدا چاپتۇرۇپ ، قالپاقنى كىيدۈرۈپ يۈرگىنىال ئېسىمده قالغاندهك قىالتتى. بىراق دېهقانچىلىق

مهيدانىدىكى ئىشالر بىرمۇبىر ئېنىق ئېسىمده ئىدى.

سادىق ئىدارىمىزگه باشلىق بولۇپ كهلگهندىن كېيىن تارتقان

第 页 79

Seher، خورلۇقلىرىممۇ كۆز ئالدىمغا كهلدى. يۈرىكىم غهزهپتىن تىترىدى

مهن ئورنۇمدىن تۇردۇم. شۇ تاپتا مهن تهكشۈرۈش گۇرۇپپىسىدىكىلهرگه جىمى ھېكايىنى تهپسىلىي سۆزلهپ بېرىش نىيىتىگه كهلگهنىدىم.

تۇيۇقسىز بىر ئاقار يۇلتۇز ئاسماننى يېرىپ نهگىدۇر غايىب بولدى. بهزى ، مهن يهنه ئولتۇرۇپ قالدىم. مهن ھېلىقى ھېكايىلهرنى سۆزلهپ

سادىقنىڭ پاش بولغان ، ئىشالر توغرىسىدا گۇۋاھلىق بهرمىسهممۇ مهسىلىلىرى ئۇنى ئۈزۈل - كېسىل بهربات قىلىشقا يېتهتتى. شۇنداق

ئۆزۈمنى ، مېنىڭ بۇ سېسىق كۆلچهككه قول ئۇزىتىپ، بولغانىكهن... ؟ پاسكىنا قىلىشىمنىڭ ئورنى بارمۇ

تهكشۈرۈش گۇرۇپپىسىدىكىلهرنىڭ مېنىڭ بىلهن قىلغان بىرقانچه قېتىملىق سۆھبىتى نهتىجىسىز بولۇپ چىقتى.

تهڭشهپ يهنه بىر يهرگه ئاپىرىپ قويغۇچىلىكىمۇ قالمىغان سادىق مۇددهتتىن بۇرۇن پېنسىيىگه چىقىرىۋېتىلدى. ، مهنسهپتىن قالدۇرۇلۇپ

ئۇنىڭ ئۆيىگه كىرىدىغان ئادهممۇ ، ئۇ ئۆيىدىن ئاساسهن چىقمايتتىئالتۇن كالپۇكلۇق ، يوق ئىدى. بهزى - بهزىده ھېلىقى ئالتۇن چىشلىق

ئايالنىڭ ئېغىزغا ئالغۇسىز تىلالر بىلهن كىمنىدۇر تىلالۋاتقىنى ئاڭلىنىپ قاالتتى. رازىق يهنه بىر قېتىملىق ئوغرىلىق دېلوسى بىلهن

كىرىدىغان يېرىگه كىرىپ كهتكهنىدى.

سادىق بىلهن دوقۇرىشىپ قالدىم. ئۇ راستتىنال ئورۇقالپ ، بىر كۈنى شۈمهكتهك بولۇپ قالغانىدى. بوياقسىز چاچلىرى ئۆزىنىڭ پۈتۈنلهي

ئاقىرىپ كهتكهنلىكىنى كۆرسىتىپ تۇراتتى. بۇرنىنىڭ تۆشۈكلىرىدىنمۇ بىرنهچچه تال ئاق تۈك دىردىيىپ چىقىپ تۇراتتى. ئىلگىرى كىشىگه

زهھهرخهندىلىك بىلهن تىكىلىدىغان كۆزلىرىدىن ياش ئهگىپال تۇرىدىغان بولۇپ قالغانىدى.

مهن ئالدىدا توختاپ مهيدهمنى كېرىپ تۇرۇپ بىر ئۆمۈرلۈك يۈزىگه شارتتىده تۈكۈرسهممۇ ، ئهسكىلىكلىرىنى يۈزىگه سالساممۇ

پهقهت ئۇنىڭ چېقىر كۆزلىرىگه ، بوالتتى. لېكىن مهن ئۇنداق قىلمىدىم تىكىلىپ تۇرۇپ:

، – دېگهن بىر ئېغىز سۆزنىال قىلدىم - ده؟تىنچلىقمۇ، – قانداق نېمىلهرنىدۇر دېمهكچى بولۇپ ئاغزىنى ئۈمهللىشى بىلهن كارىم

第 页 80

Seher بولماي كېتىپ قالدىم.

تىنچلىقمۇ!" دېگهن بۇ سۆزگه مېنىڭ دېمهكچى ، "قانداقنهپرىتىمنىڭ ھهممىسى ، غهزىپىم، بولغانلىرىمنىڭ – ئهلىمىم

مۇجهسسهم بولغانىدى.

٭ ٭ ٭

تۇداخۇن ياشلىق كۆزلىرى بىلهن ماڭا قاراپ - قاراپ قويۇپ ئىشىك تهرهپكه ماڭدى. ئىشىك تۈۋىده سادىق قاراپ تۇراتتى. ئۇنىڭ چېقىر

كۆزلىرى ياشاڭغىرىغانىدى. لېكىن بۇ ياشالرنىڭ مېنىڭ ئۆلۈمىمگه بولغان قايغۇرۇشتىن پهيدا بولمىغانلىقىنى ئوبدان بىلىمهن. ئۇنىڭ

، ئۇ شۇنداق بهنده ئىدىكى، باشقىالر ئۈچۈن ياش تۆكۈشى مۇمكىن ئهمهسبېشىدىن ئۇچۇپ كهتكهن نۇسرهت قۇشى ئۈچۈنال ياش ، ئۆزى ئۈچۈن

ئۇنىڭ ، تۆكىدۇ. لېكىن ئامهت ئۇنىڭدىن مهڭگۈلۈككه يىراقالشتى بۇنىڭدىن كېيىنكى ئۆمرى ئهنه شۇنداق ھهسرهت بىلهن ئۆتىدۇ. مهن

ئۇنىڭدىن بۇرۇن بۇ دۇنيادىن كېتىپ قالغانلىقىم ئۈچۈن قىلچه ئۇزۇن يىلالر ياشىسۇن. يىلالر ئۇنىڭ ، ئۆكۈنمىدىم. ئۇ ياشىسۇن

ئۇنى تونۇيدىغانالر ئۇنىڭ ھېكايىسىنى باشقىالرغا ، يۈرىكىنى غاجايدۇباشقىالرنى ئۇنىڭدهك ئادهم بولۇپ قالماسلىققا ، سۆزلهپ بېرىدۇ ئاگاھالندۇرىدۇ.

خاتىرجهم كېتهي! ، مهن كېتهي

؟ ئهمدىكى ۋىداالشقۇچى كىم

ئۈرۈمچى.، - يىل ئىيۇل2001

تورغا تهييارلىغۇچى : ئۇيغۇر تور بىكىتىدىن ئۇيغۇر

第 页 81