groenlinks magazine augustus 2012

MAGAZINEGROENLINKS

UITGAVE VAN GROENLINKS - NUMMER 4 - AUGUSTUS 2012

Bijlage:de kunst van het campagnevoeren

Nieuwe namen op de kandidatenlijst

On/zinvan peilingenen stemwijzers

GroenEuropa heeft onsgered van Rutte I

in actie

Wie: Ron CremersWat: Campagne voor de verkiezingen. GroenLinksers !yeren 23 juli op de druk bezochte Roze Maandag van de Tilburgse kermis.Waarom: ‘Voor ons in Tilburg was het de start van de campagne. Flyeren is heel leuk om te doen. Je komt in contact met kiezers, en op de kermis kan dat licht en luchtig. Als mensen je zien en wat kunnen vragen, heeft dat tien keer meer effect dan alleen een folder door de brievenbus.’ foto Michiel Wijnbergh

Opinie: ‘GroenLinks moet duidelijk maken dat arbeidsmigratie over mensen gaat en niet over arbeidsmiddelen’ Op pagina 27

EUROPA

heeft een gezicht nodig

6

gonnen met vrijwilligers werven. Laat het leger groeien en langs de deuren maar! #GroenLinks #RotterdamNoord @josvanderlans @jesseklaver praat in ieder geval het snelst van alle kandi

date

n. A

ls h

et in

de

TK n

iks

wor

dt, k

an h

ij iig

nog

tv-d

omin

ee w

orde

n @

jaap

ih G

roen

Link

s-Tw

eede

Kam

erfr

actie

mee

st fa

ire fr

actie

@S

imon

Otje

s @

toft

hiss

en is

ooi

t roa

die

gew

eest

van

een

pop

groe

p! @

selc

uk_n

l Alle

s w

ent,

beha

lve

Van

Gen

t. M

aar

voo ral: #stoerwijf, bedankt @kathalijne Way to go, Jolande! "NL moet geen soevereiniteit herwinnen van Brussel, maar van de fi nanciële markten!" @Snuzel Campagne voeren bij de zwar

MAGAZINEGROENLINKS

UITGAVE VAN GROENLINKS - NUMMER 4 - AUGUSTUS 2012

Bijlage:de kunst van het campagnevoeren

Nieuwe namen op de kandidatenlijst

On/zinvan peilingenen stemwijzers

GroenEuropa heeft onsgered van Rutte I

UITNEEMBAAR CAMPAGNEKATERNde kunst van campagnevoeren 15

EVEN VOORSTELLEN: Corinne Ellemeet, Bram van Ojik en Niels van den Berge

20

Buurtwerk is kind van de rekening 14

Veel linkse politiek begon bij bevlogen theologen 24

AafIdee: ik doe een Aaf. U weet wel, die Volks-krantcolumniste die voortdurend te horen krijgt dat ze alleen maar over haar kinderen schrijft. Stomvervelend. Maar soms een uitkomst – zo-als nu. Ik ga het over mijn kinderen hebben.

Mijn kinderen vertellen mij regelmatig waarover zij vinden dat ik moet schrijven in het Magazine. Over echt belangrijke dingen, dingen die zij er tot hun grote teleurstelling niet in terugvinden. Het Amazonewoud bijvoorbeeld, en dat er overal ter wereld alsmaar bomen gekapt wor-den, terwijl we die zo hard nodig hebben. Of bedreigde diersoorten, die nooit meer terugko-men als ze eenmaal uitgestorven zijn. En dat is heel erg, want natuur is mooi. Dat gras leuker is dan een snelweg (en autorijden stom, want daar ga je van overgeven), dat niemand wat heeft aan grote gebouwen die leegstaan, dat je nooit moet worden als de koningin – zo rijk en dan toch zo weinig weggeven aan andere mensen.

Gelijk hebben ze: laten we het hebben over wat echt belangrijk is, de inhoud. Bas Eickhout zegt hetzelfde over Europa: ‘Kijk naar waar Europa belangrijk is: natuur, milieu. Als Europa er niet was, had Bleker het natuurbeleid kapotge-maakt.’ Het is de sociale kant van Europa waar de schoen wringt, en we moeten alles op alles zetten om daar verandering in te brengen. Ook Corinne Ellemeet wil vechten voor wat zij echt van waarde vindt, en noemt als voorbeeld kunst educatie: ‘In Frankrijk is het heel normaal dat je klassen met jonge kinderen rond ziet lo-pen in musea’ (en hier niet, dat kan ik beamen. Als je met kinderen zomaar los rondloopt in een museum en niet in het kader van een speciaal kinderprogramma, heb je subiet een eenheid suppoosten op je nek). Bram van Ojik wil tegen de stroom inroeien, dromen verwezenlijken en praktisch aan de slag gaan à la Americana. ‘Politiek is meer dan het vertellen van mooie verhalen, het gaat om het veranderen van de samenleving.’

Mijn kinderen zeggen het hem bijna woordelijk na. ‘En niet alleen over schrijven hoor mam, ook actievoeren. Want we moeten wel de we-reld veranderen!’ En zo is het maar net. Laten we zo snel mogelijk beginnen.

Carolien Ceton

En verder2 In actie14 Korte berichten24 Media & meer26 Opinie28 Brieven28 Strip29 Column30 Partijkatern

redactie

#Gro

enLi

nks

#Cam

pagn

e @

josv

ande

rlans

@G

roen

Lies

beth

foss

iel r

echt

s st

aat s

til in

de

fi le.

GL

fi ets

t fl u

itend

voo

rbij

@ja

nrot

man

s E

xplo

sie

van

loka

le, d

uurz

ame

initi

atie

ven:

wie

nie

t goe

d ki

jkt i

s ve

rras

t, w

ie w

el g

oed

kijk

t vin

dt h

et lo

gisc

h #V

VM @

keesboonman Jesse Klaver, campagneleider GL. Let op hem na 12 september @

JaapJansen Wij w

achten op de tweet van H

enk, mede nam

ens Ingrid #PVV @

NiekeJansen E

n jawel.. O

nze plak-ster heeft het weer gered: het allereerste verkiezingsaanplakbiljet in #K

ampen is van #G

roenLinks! @josvanderlans #groenlinks Waar koopt Paulus de Wilt die pakken? @selcuk_nl wij beginnen met de inhoud. En ons kennende zijn we daar nog wel even mee bezig @AmelieVe Zo. Campagne is vandaag begonnen met vrijwilligers werven. Laat het leger groeien en langs de deuren maar! #GroenLinks #RotterdamNoord @josvanderlans @jesseklaver praat in ieder geval het snelst van alle kan

dida

ten.

Als

het

in d

e TK

nik

s w

ordt

, kan

hij

iig n

og tv

-dom

inee

wor

den

@ja

apih

Gro

enLi

nks-

Twee

de K

amer

frac

tie m

eest

faire

frac

tie @

Sim

onO

tjes

@to

fthi

ssen

is o

oit r

oadi

e ge

wee

st v

an e

en p

opgr

oep!

@se

lcuk

_nl A

lles

wen

t, be

halv

e Va

n G

ent.

Maa

r vo

o ral: #stoerwijf, bedankt @kathalijne Way to go, Jolande! "NL moet geen soevereiniteit herwinnen van Brussel, maar van de fi nanciële markten!" @Snuzel Campagne voeren bij de zwarte cross was tof! Vannacht even wat slaap inhalen en morgen fl yeren in Tilburg, roze maandag

GZIN EN ONZINvan opiniepeilingen en kieswijzers in verkiezingstijd

12

APRILRANSHUIJSENmaakt van haar fysieke beperking haar kracht

32

Groen moet je doen: eten verbouwen in de stad 25

FOTO

: MA

RIE

TTE

CA

RS

TEN

S/H

OLL

AN

DS

E H

OO

GTE

Gezocht: Mr. Europe m/v

Gezocht: Mr. Europe m/v

In een tijd waarin de eurocrisis

zich voortsleept en de

euroscepsis groeit, is ‘Europa’ een

belangrijk verkiezingsonderwerp.

Verdere Europese integratie is

hard nodig om tegenwicht te

kunnen bieden aan de macht van

de banken. ‘Maar dat is moeilijk,

omdat er te veel jaren te weinig

aandacht aan Europa is besteed’,

zegt Bas Eickhout. Wat ging er

mis en hoe moet het beter?

door Lara de Brito

Geert Mak beschrijft in zijn boekje De hond van Ti!ma. Wat als Europa klapt? de strijd tussen economisten en monetaristen rond de invoering

van de muntunie. De monetaristen, die geloof-den dat een gezamenlijke munt zou leiden tot een politieke unie, wonnen en de euro werd inge-voerd. We zijn een verstandshuwelijk aangegaan en staan nu verbaasd te kijken dat er geen liefde is. Rens van Tilburg, onderzoeker voor de !nanci-ele sector bij Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO), vat de huidige proble-men in Europa samen: ‘Het probleem is dat de economische eenwording veel sneller is gegaan dan de politieke. Dat begon met de interne markt waar de milieu- en sociale regels bij zijn achter-gebleven. Daar is de monetaire unie zonder ban-kentoezicht bijgekomen.’

Europa als bedreigingGroenLinks was kritisch over de invoering van de euro. Kees Vendrik, toenmalig !nancieel woordvoerder, voorspelde de huidige proble-men. Gaandeweg is GroenLinks steeds positiever geworden over Europa. Waar kwam de omslag? Europarlementariër Bas Eickhout beaamt dat Europa niet begonnen is als GroenLinks ideaal. ‘Maar ondertussen is Europa ook milieu-Europa. Daardoor kwam de GroenLinkse draai: het groe-ne project van Europa. We hebben onze knopen geteld. Vendrik was (in "##$, LdB) tegen Europa omdat Europa niet sociaal genoeg was. We heb-ben gekozen voor verdere integratie om het juist socialer te maken. De SP heeft een andere keus gemaakt.’ Een Europa van mens en milieu in plaats van markt en munt, een mooie frase die politiek lei-der Jolande Sap in haar speeches regelmatig her-haalt. Maar als het gaat om mens en milieu en niet om markt en munt, waarom krijgen we als kiezers slechts economische argumenten te ho-ren? Europa is goed voor ons omdat het goed is voor onze portemonnee. Nederland draagt "%% euro per Nederlander bij aan Europa maar ver-

dient, omdat we een exportland zijn, er ruim-schoots aan. ‘Dit levert de gemiddelde Neder-lander ongeveer &%%% euro op’, valt er op de site van GroenLinks te lezen: ‘We hebben dus een vol maandsalaris extra te besteden dankzij de EU.’ Een gemiddelde is leuk, belangrijker is hoe het verdeeld is. We weten dat lager opgeleiden min-der vertrouwen hebben in Europa. Maar levert het hun ook minder op? Eickhout: ‘Hoger opge-leiden zien de winst van Europa eerder. Die heb-ben al een wereld die groter is dan Nederland. Lager opgeleiden zien de negatieve kanten van globalisering sneller. Het voordeel voor lager opgeleiden is indirecter, moeilijker te begrijpen. Neem de pensioenfondsen, die hebben veel aan Europa verdiend, dat vergeten we in tijden dat het minder gaat.’ Monique Kremer, onderzoeker aan de Univer-siteit van Amsterdam, gespecialiseerd in de ver-zorgingsstaat en Europa, is ook niet overtuigd dat lager opgeleiden minder van Europa pro!te-ren. Het hangt er ook van af hoe je lager opgeleid de!nieert, benadrukt ze. ‘Nederland krijgt veel landbouwsubsidies. Behoren boeren tot de lager opgeleiden of niet?’ Feit blijft dat het gevoel er is dat Europa minder voordelig is ‘voor de gewone arbeider’. En ook dat gevoel verdient de aandacht van GroenLinks.

Moreel falenNiet alleen de mensen die het als onrechtvaardig voelen om ‘op te draaien’ voor de problemen van zuidelijke landen, hebben moeite met Europa, ook degenen die juist in een solidair Europa gelo-ven. Want ondanks de miljardeninvestering van Nederland in het noodfonds, is het beeld van de uitzichtloosheid van de situatie van de gewone Griek of Spanjaard hartverscheurend. Zo kan so-lidariteit er onmogelijk uitzien. Waar zien we die dan wel? ‘Onze solidariteit zit vreemd genoeg in het !nanciële systeem’, zegt Kremer: ‘We voelen ons misschien niet solidair, maar door onze af-drachten aan Europa zijn we dat feitelijk wel.’ Econoom Amartya Sen stelt dat de economische crisis een product is van moreel falen. Het falen van een systeem dat enkel op !nanciële waar-den is gefundeerd. Welvaart en welzijn, de relatie daartussen, is een belangrijk fundament van het GroenLinks-gedachtegoed. Welvaart helpt bij het bereiken en behouden van welzijn. Maar wat betekent welvaart zonder welzijn? Want dat is de weg waar we ons al lang op begeven; er is een

Referenda Europa 1952Het referendum van 2005 over de Europese grondwet was niet het eerste referendum over Europa in ons land. In 1952 hielden Delft en Bolsward al een referendum over de Europese samenwerking. De voorloper van de Euro-pese Unie, de Gemeenschap voor Kolen en Staal, werd in dat jaar opgericht. De steden werden landelijk en internationaal nieuws. Een karavaan politici uit Den Haag ging erheen op campagne. Onder hen Joseph Luns en Marga Klompé. Ook toen ging de discussie over het verliezen van soevereiniteit. Daarover zei Klompé: ‘Soevereiniteit is een uitgehold begrip. Nederland is niet soeverein meer, want wat betekent soevereiniteit als andere landen ons geen grondstoffen leveren?’ Ondanks dat de CPN mensen had opgeroepen om niet te gaan stemmen, was de uitslag in beide steden een overduidelijke ‘ja’ voor Europese samenwerking, maar liefst 93 en 97 procent.

Dick Pels: ‘Je moet je niet

laten tegenhouden door

de gedachte dat er geen

Europese identiteit zou

bestaan’

8 AUGUSTUS 2012 / GROENLINKS MAGAZINE

eenzijdige focus op economische groei. Voor veel burgers is economische stabiliteit een weinig aansprekend gegeven. Ze zoeken naar de morele component van Europa: waarom Europa goed is. Eickhout ondersteunt die gedachte. ‘Je moet niet beginnen met het economische verhaal. Europa wordt door de regering al versmald tot rekenma-chine. Je moet kijken naar waar Europa belang-rijk is: natuur, milieu. Als Europa er niet was, had Bleker het natuurbeleid kapotgemaakt en was er niets gedaan aan de luchtkwaliteit in Nederland.’ Voor de groene kiezer is de morele waarde van Europa makkelijker aan te wijzen: het milieu-Europa heeft ons beschermd tegen Ruttes rechts-grijze regering. Het is sociaal Europa dat wringt.

Baken van democratieHet toppunt van democratische tristesse was toen de toenmalige Griekse premier Papandreou met het idee kwam om de immense bezuinigings-plannen voor te leggen aan zijn bevolking. Hoe haalde hij het in zijn hoofd, luidde de reactie van Europese leiders. Het beeld van een beledigde Ronald Plasterk in de Tweede Kamer was alles-zeggend – of die Grieken gek waren geworden. Dat referendum mocht er niet komen. Eickhout: ‘Was dat referendum er maar wel gekomen. Van-uit democratisch oogpunt was het heel goed dat Papandreou op die manier steun wilde vragen voor het project.’ GroenLinks had zich daar dui-delijker over moeten uitspreken en het moeten ondersteunen, vindt hij.Om burgers mee te kunnen nemen in verder-gaande integratie is meer democratische legiti-miteit noodzakelijk. Burgers moeten het gevoel krijgen dat ze zeggenschap hebben over wat er in Europa gebeurt. Dat draagvlak en democratie daarmee gelijkgesteld worden, zit Kremer niet lekker. ‘Is het alleen maar democratisch als we het er allemaal mee eens zijn?’, luidt de retorische vraag. ‘Als politieke partijen vinden dat er een de-mocratisch tekort is, moet de oplossing ook dui-delijk worden. Is het stelsel fout? Moet er meer directe democratie komen? Of ligt het democra-tisch tekort vooral aan het ontbreken van een ge-sprek over Europa?’

Het zijn weliswaar twee totaal verschillende za-ken – Kremer wijst daar terecht op – maar beide worden als noodzakelijk gezien door Groen-Links: er moet aan meer demos gewerkt worden én er moet meer directe democratie komen. Niet verwonderlijk, voor de meest democratische par-tij van Europa. * Dick Pels, directeur van het Bureau de Helling en pleitbezorger van politieke vernieuwing: ‘Op de-mocratie moeten we radicaal inzetten. In plaats van de Europese Raad moeten de Commissie en het Europarlement versterkt worden.’ Pels wijst ook op het belang van personen in de politiek: ‘We hebben een Mr. of Mrs. Europe nodig.’ Kre-mer en Eickhout betogen hetzelfde: Europese politici moeten een gezicht krijgen.

Nieuwe Europese droomDaarnaast vindt Pels dat er een nieuw groot verhaal nodig is. Een verhaal dat gepaard gaat met een gezonde dosis Europees paternalisme. Het moet gaan over beschaving. ‘GroenLinks mag daar best elitair in zijn.’ Pels ziet graag een GroenLinks dat o'ensief is in het uitdragen van een Europees beschavingsideaal. Het Groen-Links-verhaal blijft te veel hangen in de Green New Deal, vindt Pels. ‘Een prima verhaal, maar een normatieve inbedding ontbreekt.’ Pels is er-van overtuigd dat uiteindelijk iedereen, ook de mensen die zich nu primair bezighouden met materiële zaken zoals een baan, een breder ver-haal nodig heeft. ‘Nooit meer oorlog is achterhaald, dat is te veel het verhaal van de Europese elites’, constateert Pels. ‘In plaats van een achteruitkijkende bena-dering moeten we een positief ideaal hanteren: dat van een samenleving waaruit het geweld in al zijn vormen (economisch, politiek, sociaal, sek-sueel, verbaal) zo veel mogelijk is verbannen. Dat is een verhaal dat passie kan wekken, en de basis kan vormen voor een soort Europees nationa-lisme.’ Pels ziet een nieuwe multiculturele iden-titeit voor zich. ‘Dat moet groeien. Je moet je niet laten tegenhouden door de gedachte dat er geen Europese identiteit zou bestaan. Denk aan voet-balfans, het songfestival, mensen die op vakantie gaan. Een bezoek is het prille begin, het eindpunt is trouwen met een buitenlander.’ Hebben mensen niet eerst sociale bescherming nodig en dan pas een groot verhaal? ‘Sociale be-scherming kun je alleen bieden door het !nan-cieel kapitalisme te beteugelen’, antwoordt Pels:

Rens van Tilburg: ‘Ik wil

er wel over denken of twee

euroblokken niet beter zou

zijn dan één’

Monique Kremer: ‘We

voelen ons misschien niet

solidair, maar door onze

afdrachten aan Europa zijn

we dat wel’

GROENLINKS MAGAZINE / AUGUSTUS 2012 9

Kamperen op een van de 132 Natuurkampeerterreinen is genieten van wat de natuur te bieden heeft vanuit uw tent, caravan of camper. Ook leuk met kinderen! Met de Natuurkampeerkaart in Het Groene Boekje 2012 heeft u toegang tot alle terreinen in deze gids. Het Groene Boekje is voor 14,95 te koop bij alle Natuurkampeerterreinen, ANWB, Bever en reisboekhandels, of via www.natuurkampeerterreinen.nl.

Kamperen metgratis terreinwacht

Kamperen op een van de 132 Natuurkampeerterreinen

kinderen! Met de Natuurkampeerkaart in Het Groene Boekje 2012 heeft u toegang tot alle terreinen in deze

14,95 te koop bij alle Natuurkampeerterreinen, ANWB, Bever en reisboekhandels,

14,95 te koop bij alle Natuurkampeerterreinen, ANWB, Bever en reisboekhandels,

e

Start deze pittige zomer met kruiden of maak plannen voor een inspirerende opleiding vanaf september

Zomer(vakantie)week KruidenEen midweek waarin je kruiden intensief leert kennen en toepassenStart 16 juli

NatuurvoedingskundigeLeer alles over het inzetten van natuurvoeding bij ziekten van deze tijdDriejarige opleiding in deeltijdStart 21 september

Natuur- en tuintherapeutPas de natuur toe en spreek zo het zelfhelend vermogen van mensen aanTweejarige opleiding in deeltijdStart 25 september Bezoek ook onze landgoeddagen met workshops over ons aanbod op 23 juni en 1 september

Meer weten? Kijk op www.kraaybeekerhof.nlof bel ons op telefoonnummer 0343-512925

Zomer

‘In feite gaat het om een oud socialistisch ideaal. Maar anders dan de SP denkt, is “socialisme in één land” niet langer denkbaar. Daar hebben we een politieker en democratischer Europa voor nodig.’Pels: ‘Ik pleit niet voor een abstract kosmopo-litisme waar denkers als Cuperus en Baudet te-recht kritiek op hebben. In Marokko voel ik me niet thuis en in Libië zou ik me niet happy voe-len. Omdat het low trust societies zijn. We moeten ons richten op Europa en bottom-up een Euro-pees gevoel voeden.’ Cuperus en Baudet hebben moeite met het idee van wereldburgerschap om-dat ze geloven dat het geen gevoelde, herkenbare identiteit is.Kremer reageert op Pels’ pleidooi: ‘Het is niet genoeg voor een visie op Europa, het zou aange-vuld moeten worden met een debat over sociaal Europa. We hebben verschillende benaderingen van een sociaal Europa nodig. Er moet een debat komen over hoe je de sociale component inricht. Moet er een sociaal minimum komen voor Eu-ropa? Moeten er grotere sociale fondsen komen om schokken op de arbeidsmarkt op te vangen? Meer scholing? Het verhaal van Dick Pels is geen politiek alternatief.’ Van Tilburg herinnert aan het feit dat de zorgen van burgers nu vooral de eco-nomie betre'en. ‘En dat lijkt me terecht. Daar zul je als politiek dus een antwoord op moeten geven.’

OverlevenPolitici lijken zich nu vooral bezig te houden met de schuldvraag: wie is verantwoordelijk voor de schulden in de landen die in de problemen zit-ten? De schuldkwestie staat een snelle oplossing in de weg. Niet de zuidelijke landen, maar het ontbreken van toezicht op de !nanciële markten heeft de eurocrisis veroorzaakt, zegt Van Tilburg. Door de invoering van de euro konden zuidelijke landen praktisch gratis geld lenen. ‘De heersende gedachte was dat de markt het wel het beste zal weten. De bankiers – daar en hier – hebben er goed aan verdiend, maar ze hebben hun kern-taak, het inschatten van risico’s, verwaarloosd.’ De eurocrisis zet de situatie onder druk, snelle in-tegratie is nu hard nodig. We hebben meer Euro-pa nodig. ‘Om te voorkomen dat we door banken gerund blijven worden’, zegt Eickhout: ‘Dat is erg moeilijk omdat er te veel jaren te weinig aandacht aan Europa is besteed, ook door GroenLinks.’De Europese Unie kent geen exitstrategie, lan-den kunnen niet uit de Unie stappen. Ook Klaas Knot, directeur van de Nederlandse Bank, ver-klaart dat er geen plan B is. En dat wekt ergernis. Hoezo is er geen alternatief? Het roept rebellie op bij burgers. Socioloog Willem Schinkel zei het mooi tijdens een uitzending van het televisiepro-gramma Het Filoso"sch Kwintet: vrijheid is het hebben van alternatieven.

ADVERTENTIES

‘Politici moeten onmiddellijk stoppen met zeg-gen dat het licht uitgaat,’ zegt Eickhout. Die hou-ding werkt averechts. Hij vervolgt: ‘Het tussen-model heeft zijn einde bereikt. We hebben twee opties: of we kiezen voor de euro en werken aan een politieke unie, of we geven de euro op. Dan krijg je een los-vaste samenwerking, naar Brits model.’ Een interne markt zonder gezamenlijke munt. Van Tilburg is, net als Eickhout, van me-ning dat uit de euro stappen geen goede keuze zou zijn. ‘Waar ik wel over wil denken, is of twee euroblokken niet beter zou zijn dan één. Vergele-ken met de VS is de afstand tussen noord en zuid in Europa veel groter qua taal en cultuur. Als je dan ziet wat de Amerikanen jaarlijks naar elkaar overmaken, dan vraag ik me af of de Europeanen daartoe ooit bereid zijn.’ Een zuidelijke euro zou de zuidelijke landen de mogelijkheid geven om de munt te devalueren. ‘Wat ze in het verleden met enige regelmaat deden en wat ze nu graag ook zouden willen doen.’Gaat Europa het overleven? Eickhout vindt het spannend. ‘Het is een verrekt lastig verhaal. De vraag is of de geesten rijp zijn.’ De Tweede Kamer heeft haar eigen probleem gecreëerd. ‘Eerst het beeld schetsen van de Grieken die de hele dag ouzo drinken aan het strand, en daarna moeten uitleggen waarom er noodhulp naartoe moet.’ Eickhout wijst op het gepolariseerde debat in Nederland. Het Europese debat kent slechts twee smaken: voor of tegen. Eickhout noemt het debat onvolwassen. ‘Als je kritiek hebt op wat er met Grieken en Spanjaarden gebeurt, word je neer-gezet als een tegenstander van Europa. Maar als je kritiek hebt op Nederlands beleid wordt toch ook niet gezegd: u bent tegen Nederland.’ Veel meer dan in andere landen hebben de Ne-derlandse middenpartijen zich laten meesleuren door het anti-Europasentiment. Eickhout: ‘Elk land heeft zijn eigen PVV. Maar in Nederland is de houding van de middenpartijen – CDA, VVD en PvdA – erg opvallend. Dat betekent dat er in het midden een zee van ruimte is ontstaan om je te onderscheiden met een genuanceerd eu-rorealistisch verhaal, zoals GroenLinks dat al jaren consequent vertelt. Dat verhaal kan wel wat zichtbaarder gemaakt worden in het debat.’ Die genuanceerde visie valt duidelijk terug te lezen in het verkiezingsprogramma, maar in de campagne lijkt de nadruk meer op Nederland te liggen. Een keuze die Pels verraste: ‘Ik was ver-baasd dat ons verkiezingsprogramma, waarin Europa op zowat alle bladzijden terugkomt, de titel “Groene kansen voor Nederland” kreeg.’

Europees paternalismeEen Nederlandse en een Europese identiteit hoe-ven elkaar niet uit te sluiten. Pels streeft dan ook een gelaagde identiteit na. Maar die ontstaat niet vanzelf. Investeren in een Europese waardenge-meenschap is een must (zie kader). De euroscep-sis in Nederland heeft ruimte gekregen door de onzichtbaarheid van Europa in de Nederlandse politiek – zoals Eickhout ook aangaf. De bevol-

king is nooit betrokken bij de Europese integra-tie. Politici schrokken toen in &%%( een meerder-heid ‘nee’ zei tegen de Europese grondwet. Maar een andere politieke attitude bleef achterwege. Wat we van de opkomst van het het Fortuynisme konden leren, is dat het niet slim is om scepti-sche kiezers over te laten aan populistische par-tijen. Kritiek op Europa door eurosceptici, over het sociaal en democratisch tekort, is veelal legi-tiem. GroenLinks heeft inhoudelijk oog voor deze groep, maar wel op abstract niveau. Eickhout geeft toe dat GroenLinks moeite heeft met het for-muleren van de boodschap. Het zou goed zijn als GroenLinks – geëquipeerd met het Europees pa-ternalisme van Pels – moeite deed om de sociale sceptici te overtuigen van de waarde(n) van Eu-ropa. Eickhout: ‘Laat het hosannaverhaal aan D)) over. Daar bereik je de kosmopolieten mee, maar verlies je de sociaal geëngageerden, en die heb je keihard nodig om het project te laten slagen.’ <

*Uit een onafhankelijke vergelijking in #$$% van alle verkiezingsprogramma’s door het Montesquieu Instituut en het Documentatiecentrum Nederland-se Politieke Partijen blijkt dat GroenLinks de groot-ste democratische ambitie heeft voor Europa.

Uitgaven 2012 per doelstelling(Bron: Rijksbegroting)

2%

98%

0%

0%

Uit deze cijfers blijkt dat de Nederlandse regering het niet als belangrijk ervaart om te investeren in een Europese waardengemeenschap (0% wordt er aan deze doelstel-ling uitgegeven). Deze cijfers bevestigen het beeld van een binnenlandse politiek die Europa louter als een economische samenwerking beschouwt.

Bijdrage internationale samenwerking EU

Een hechtere Europese waardengemeenschap

Versterkte Nederlandse positie in de Unie van 27

Nederlandse afdrachten aan de EU

Bas Eickhout: ‘Je moet

kijken naar waar Europa

belangrijk is: natuur, milieu’


stemhokje

De Tweede Kamerverkiezingen komen eraan. Bijna dagelijks worden we be-stookt met opiniepeilingen die moe-ten laten zien hoe de politieke ver-

houdingen liggen. Op basis daarvan wordt druk gespeculeerd welke partij het grootst wordt: SP of VVD? Net als in eerdere campagneperiodes klinkt er ook kritiek op het enorme belang dat aan de opiniepeilingen wordt gehecht. Ze zou-den een eigen leven leiden en kiezers beïnvloe-den in hun stemgedrag. En politici laten hun oren er te veel naar hangen, waardoor ze het gevaar lopen hun eigen beginselen te verlooche-nen. Als tegenreactie zien we al jaren een toene-mend aantal stemwijzers op internet die kiezers moeten helpen hun politieke keuze te bepalen

Samenin het

Twee zetels verlies, één zetel winst:

met de verkiezingen op komst draaien

politieke barometers overuren. De kiezer

zoekt z’n heil bij kieswijzers die het lastige

keuzeproces moeten vergemakkelijken.

Is dat handig? Over de zin en onzin

van opiniepeilingen en kieswijzers in

verkiezingstijd.

op basis van inhoudelijke standpunten, weg van de waan van de dag.

Strategisch stemmenWellicht zijn we beter af zonder die opiniepeilin-gen met hun – mogelijk – corrumperende e'ec-ten. Moet Nederland het voorbeeld volgen van Frankrijk, waar vanaf een dag voor de verkiezin-gen geen peilingsresultaten meer mogen ver-schijnen? Of van Luxemburg, dat verkiezingspolls vanaf een hele maand voor de verkiezingen aan banden legt? ‘Nee, beslist niet’, stelt Galen Irwin. De oud-hoogleraar politicologie heeft zich ja-renlang beziggehouden met opiniepeilingen en kiezersgedrag. Al die jaren heeft hij zich verbaasd over de steeds terugkerende kritiek op het ver-schijnsel opiniepeilingen. ‘Opiniepeilingen zijn niets meer en niets minder dan een vorm van informatie die kiezers gebruiken om hun stem te bepalen. Daar kun je toch niets op tegen heb-ben? Helemaal in Nederland is het begrijpelijk dat daar behoefte aan is. Een van de problemen van het Nederlandse stelsel is dat kiezers geen in-vloed hebben op de formatie van het kabinet. Ze moeten maar afwachten wat er uit de coalitieon-derhandelingen komt. Dus het is niet meer dan normaal dat kiezers door “strategisch stemmen” proberen hierin te sturen, door op een partij in het linkse of rechtse blok te stemmen die een goede kans maakt de grootste te worden. Omdat de grootste in Nederland nu eenmaal het voor-touw krijgt in de formatieonderhandelingen.’

Het kontje van de lijsttrekkerOok de politicologen Tom van der Meer en Ar-mèn Hakhverdian van de Universiteit van Am-sterdam vinden het niet problematisch dat kie-zers hun stem bepalen op basis van trends in opi-niepeilingen. ‘Althans, dat is niet beter of slechter dan stemmen op basis van traditie, verkiezings-programma’s, stemwijzers of het kontje van de lijsttrekker’, schrijven ze op hun weblog Bedreig-dedemocratie.nl. ‘Maar dan moet de berichtge-ving over opiniepeilingen wel kloppen. En daar gaat het consequent fout.’ Van der Meer en Hakhverdian onderzochten in mei van dit jaar de stelling dat kiezers geneigd zijn op partijen te stemmen die het goed doen in de peilingen, het zogenaamde bandwagon effect. Ze legden &* duizend deelnemers van het Een-Vandaag Opiniepanel de uitslag van een peiling

Maurice de HondPeilingen zijn gebaseerd op steekproeven. Voor een betrouwbare uitkomst is het belangrijk dat deze ‘aselect’ zijn, dat wil zeggen dat alle Nederlanders evenveel kans hebben om in de steekproef te komen. Maar niet alle populaire peilin-gen in Nederland zijn aselect. Die van TNS/NIPO wel, maar die van Neerlands peilkoning Maurice de Hond en van EenVandaag niet. Beide maken gebruik van internetpanels waarvoor deelnemers zich vrijwillig kunnen aanmelden. Dat geeft een enorme vertekening. Wie geen internetaansluiting heeft, doet niet mee. En alleen politiek geïnteresseerden met tijd om vragenlijsten in te vullen, melden zich aan. De uitkomsten worden wel gewogen, dus ‘vertaald’ naar de doorsnee bevol-king. Als er bijvoorbeeld relatief veel mannen meedoen, weegt de mening van deelnemende vrouwen zwaarder. Ook voor zaken als leeftijd en inkomensniveau corrigeren ze de uitkomsten. Toch neemt dit de vertekening, die inherent is aan een aselecte steekproef, niet weg.

I

door Marije Wilmink


stemhokjevoor, voorzien van verschillende soorten begelei-dende teksten over de uitslag voor de PvdA: neu-traal, positief en negatief. Eén deelgroep kreeg al-leen de kale peilingsuitslag te zien, zonder bege-leidende interpretatie. Op basis hiervan kwamen ze tot de conclusie dat blootstelling aan peilingen an sich geen invloed heeft op stemgedrag, maar dat een negatieve of positieve duiding wel dege-lijk uitmaakt. Met andere woorden: als er gezegd wordt dat het goed gaat met een partij, dan zullen kiezers eerder op die partij stemmen.

Zetels gissenEn dat is waar de schoen wringt, ook in de ogen van Irwin. Want journalisten en politieke bloggers hebben er een handje van om veel betekenis te hechten aan kleine schommelingen in peilingen. Bovendien zijn ze nogal selectief in hun beslissing wanneer dat nieuwswaardig is. Neem het alar-merende bericht dat &% mei jl. overal opdook, dat GroenLinks een historisch dieptepunt had bereikt. De partij was drie zetels gedaald in een peiling van Maurice de Hond. Toen De Hond een week later weer peilde, bleek GroenLinks twee zetels geste-gen te zijn. Dat dit laatste niet in het nieuws kwam en het eerste wel, dát is wat e'ect heeft. Nog erger is dat dit soort informatie helemaal niet klopt. Want het toekennen van zetels op ba-sis van verkiezingspolls brengt een enorme fout-marge met zich mee, en dus misinformatie. Ir-win: ‘Twee zetels verschil is statistisch niet-signi-!cant. De statistische marges en het systeem van

restzetelverdeling en lijstverbindingen dat we in Nederland kennen, maken dat je er zo één of twee zetels naast zit. Een kop als ‘VVD wint één zetel in peiling’ is gewoon kant-en-klare non-sens, dat kun je helemaal niet staven. Die omzet-ting van peilingsuitslagen naar zetels, daar zou-den journalisten echt mee moeten stoppen.’

Optellen en aftrekkenEn de kieswijzers dan, die de laatste jaren zo in opmars zijn? Nadat miljoenen mensen de Stem-wijzer (een initiatief van ProDemos) hadden omarmd, schoten de kieswijzers als padden-stoelen uit de grond: Kieskompas, KieswijzerWij-zer, Groene Kieswijzer, Programmavergelijker

Ouderen, Wie is de ideale minister-president van Nederland?. Inmiddels blijkt uit onderzoek dat maar liefst negentien procent van de kiezers zijn partijkeuze laat afhangen van de uitkomst van een kieswijzer. Handig en betrouwbaar hulpmid-del? Wat Irwin betreft absoluut niet. ‘Kieswijzers geven geen informatie maar een stemadvies, en dat vind ik helemaal dubieus. Ik ben al veertig jaar bezig om te begrijpen hoe mensen hun stem bepalen, en dat is een zeer gecompliceerd pro-ces waarin enorm veel factoren een rol spelen. En dan zouden kieswijzermakers even vertellen hoe mensen het beste kunnen stemmen? Het is niet gewoon een kwestie van optellen en aftrek-ken van standpunten, maar ook van prioriteiten stellen; van het grote verhaal waar je wel of niet achter staat. Gelukkig zijn er inmiddels kieswij-zers waar je kunt aangeven welke kwesties je be-langrijker vindt dan andere, maar dan nog. Geef liever gewoon een helder overzicht van stand-punten van partijen rond bepaalde kwesties. Dan help je mensen in hun keuzeproces door ze dui-delijk en snel te informeren, maar ga je niet sa-men met ze in het stemhokje staan.’ <

StemmentrackerIn juli van dit jaar werd met veel bombarie een nieuwe variant kieswijzer gelanceerd: de Stem-mentracker. Deze is niet zoals andere kieswij-zers gebaseerd op verkiezingsprogramma’s of stellinglijsten die partijen eerst zelf invullen, maar gaat uit van feitelijk stemgedrag van partijen in het recente verleden. Klinkt prettig objectief, maar kan in de praktijk verwarrend uitpakken. Je krijgt stellingen voorgelegd als ‘De btw-verhoging op podiumkunsten moet pas per 1 januari 2012 worden ingevoerd’. Als je hier ‘vóór’ invult, ben je dan voor die btw-verhoging in het algemeen, of alleen voor uitstel van de datum van invoer van die maatregel, omdat je eigenlijk tegen bent? En hoe zat dat bij de partijen die voor stemden?

'Bij de berichtgeving over opiniepeilingen gaat het consequent fout’


Groen en fairDe GroenLinks-Tweede Kamerfractie is uitgeroepen tot fairste fractie van het afgelopen jaar. Volgens Fair Politics (Evert Vermeer Stichting), heeft ze zich het hardst ingezet voor rechtvaardig beleid ten opzichte van ontwikke-lingslanden. GroenLinks-Kamerlid Rik Grashoff is samen met PvdA-er Lutz Jacobi en D66’er Stientje van Veldhoven door Natuurmonumenten benoemd tot groenste politicus. De drie werkten samen aan de initiatiefwet Mooi Nederland, dat Natuurmonumen-ten een ‘feest voor de natuur’ noemt.

‘Het vertrouwen tussen ontwikkelingslanden en rijke landen is niet sterk genoeg om tot een oplossing te komen’ Bas Eickhout is teleurgesteld over de resultaten van de VN-duurzaamheidstop Rio+20, van half juni in Brazilië.

WegbezuinigdBouwspeelplaats ’t Landje in Amsterdam Nieuw-West vierde afgelopen juni zijn veertigjarig bestaan. Integreren doen ze er al jaren: kinderen van allerlei etnicitei-ten timmeren aan hun hut, paardenmeisjes van de ponyclub gaan bootje-varen met jongens die er komen tafeltennissen. Ook kandidaat-Kamerleden To"k Dibi en Paulus de Wilt waren te gast op het jubileum. De feestelijkheden hadden een stevig rouwrandje: ’t Landje raakt de helft van zijn subsidie kwijt door bezuini-gingen op het buurtwerk – vijf van de zeven werknemers moeten vertrekken. De blauwe clownsneuzen werden uitgedeeld door clowns die kalenders verkochten om geld op te halen voor een nieuwe ponyclubkeet.

s

FOTO

: WIL

LEM

WA

GEN

AA

R

OP CAMPAGNE

Uit de JSF?Nederland moet uit de ontwikkeling van de Joint Strike Fighter (JSF) stappen, de door defensie gewenste opvolger van gevechtsvliegtuig F16. Een Tweede Kamermeerderheid – waaronder GroenLinks – stemde op de laatste dag voor het reces in met een motie daartoe, nadat de PvdA had aangegeven de Neder-landse deelname aan de steeds duurder wordende ontwikkeling niet meer te zien zitten. GroenLinks-Kamerlid Arjan El Fassed pleitte tevergeefs voor een parlementaire enquête; volgens hem kunnen alleen ondervragingen onder ede inzichtelijk maken hoe het JSF-project "nancieel zo uit de hand heeft kunnen lopen. Minister Hillen van Defensie zegde toe dat een onafhankelijk instituut uiterlijk in november rapporteert over de kosten, waardoor een besluit op zijn vroegst na de verkiezingen valt.

Nieuwe WobDe tijd is rijp voor meer transparantie, vindt Groen-Links-Tweede Kamerlid Mariko Peters. Begin juli diende zij een initiatiefwetsvoorstel in voor een nieuwe Wet op de openbaarheid van bestuur (Wob). De Wob regelt de openbaarheid van bestuur door de overheid. Maar te veel informatie blijft nu geheim, aldus Peters. Minister Liesbeth Spies van Binnenlandse Zaken ontwikkelt momenteel een ‘Wet aanpassing Wob’ die de mogelijkheden om informatie aan te vra-gen volgens critici verder beperkt. Peters wil met haar wetsvoorstel juist regelen dat openbaarheid de regel wordt en de gronden waarop een uitzondering kan worden gemaakt, worden verscherpt. Informatie moet sneller en systematischer via internet beschikbaar komen, vindbaar met een register. Alle met publiek geld ge"nancierde diensten moeten eronder vallen, dus ook een grote groep (semi-publieke) instellingen die er nu buitenvallen. In beroep gaan tegen een afwijzing moet kunnen bij een onafhankelijke ‘informatiecommissaris’. De huidige Wob is verouderd, legt Wob-expert Roger Vleugels uit. Vleugels werkte mee aan Peters’ wets-voorstel. ‘De omschrijving “alle bestuursorganen” was in de jaren tachtig prima, maar nu niet meer. Bijvoor-beeld het Havenbedrijf Rotterdam, delen van Schiphol en ziekenhuizen: ze zijn geprivatiseerd en vallen er niet meer onder. Het initiatiefwetsvoorstel de"nieert het zo dat de wet ook op die bedrijven van toepassing is.’ Ook de onafhankelijke informatiecommissaris zou een grote verbetering betekenen. ‘Nu moet je in bezwaar bij degene die je verzoek heeft afgewezen, dat is natuurlijk heel gek. Internationaal blijkt dat een onafhankelijke informatiecommissaris ook minder vaak een gang naar de rechter oplevert.’ Het gebruik van de Wob inperken, zoals de Wet aanpassing Wob van Spies zou doen, is niet nodig zegt Vleugels. ‘In vergelijking met landen om ons heen wordt in Nederland heel weinig gewobt.’ In de maand voordat Peters het wetsvoorstel indiende, vroeg ze geïnteresseerden om mee te denken via nieu-wewob.nl. Daar is de tekst van het voorstel nu te lezen.


OP CAMPAGNEBeste GroenLinkser,

We gaan campagne voeren! Verkiezingen halen het beste boven in GroenLinksers. We hebben uitstekende kandidaten, 27.000 trouwe leden die vol energie campagne willen voeren en een ijzersterk verhaal. We weten wat ons als GroenLinks onmisbaar maakt voor Nederland: onze vernieuwende groene oplossingen. Zeker nu, tijdens de !nanciële crisis.

Die oplossing is verrassend simpel. Stop met de miljardensubsidies op vervuilende diesel, olie en steenkool, dan krijgt schone energie uit zon, water en wind een eerlijke prijs. Met de opbrengst kunnen wij voor eerlijke salarissen, eerlijke banen creëren voor extra docenten, verpleegkundigen en andere werkzoekenden. Voor altijd, want lang nadat de steenkool en de olie op zijn, is er de zon en de wind.

Onze wijze van groen en links met elkaar verweven is voor onszelf zo logisch, dat we er bescheiden over zijn. Voor wie ons niet kent, zijn onze groene oplossingen juist opzienbarend en daarom doen we Nederland tekort als we niet met ons allen onze groene aanpak uitdragen. Waar we ook zijn. Op het strand, in het park, achter de computer, op twitter en bij de buren. Dus GroenLinksers, we moeten het samen doen.

We zijn niet de rijkste partij, maar wel de partij met de leden die het best onze verkiezingsbelofte uitdragen. Als ieder lid tien nieuwe kiezers overtuigt, kunnen we met elf zetels Nederland een groen programma bieden. We hebben drie keer goud in handen: ons verkiezingsprogramma, onze kieslijst met mensen die eensgezind voor groen en links gaan en ons derde goud: dat zijn jullie, onze leden.

Er is veel te winnen. Ik heb er zin in. Ik hoor graag van je en hoop je snel te zien!

Jolande Sap


Campagnevoeren is posters plakken, flyers rondbrengen, maar vooral: praten met potentiële kiezers. Er gaat ten-slotte niets boven persoonlijk contact. De GroenLinks-Academie geeft tips voor een goed campagnegesprek.

1 WEET MET WIE JE EEN GOED GESPREK KUNT VOEREN De campagne is kort en krachtig, je hebt geen tijd voor uitgebreide gesprekken of om veel energie te steken in lastig te overtuigen mensen. Het geheim: richt je op die mensen die nog maar een klein zetje nodig hebben om op GroenLinks te stemmen. Die nog twijfelen tussen partijen of overwegen om om strategische redenen op een grote partij te stemmen. Sta je bijvoorbeeld op een verkiezingsmarkt, let dan vooral op de eerste signalen of iemand interesse heeft. Oogcontact is belangrijk. Als iemand wegkijkt, is dat geen opmaat voor een vruchtbaar gesprek... Verdeel je tijd goed. Er zijn mensen die uitgebreid met je willen discussiëren of gedetailleerde vragen hebben. Probeer deze gesprekken kort te houden, zeker als ze al op GroenLinks stemmen of dat juist nooit zullen doen. Hou het gesprek prettig, wees vriendelijk en verwijs door naar de "yer, de website of social media, als ze iets speci!eks willen weten. Richt je daarna weer op anderen.

2 ZOEK IETS GEMEENSCHAPPELIJKS De ander vraagt zichzelf altijd af: “Waarom zou ik naar jou luisteren?” Zoek dan ook naar wat jullie gemeenschappelijk hebben. Als je met "yers langs de deuren gaat, is een nee-nee- of ja-nee-sticker een indicatie dat je met mensen te maken hebt die geen behoefte hebben aan overbodige folders e.d. Dat levert jou een prima openingszin op! Hoe weet je nou of je daadwerkelijk aansluit bij de ander? Heel simpel: stel een vraag. “Ik zie dat u een sticker op de brievenbus heeft, zou u een uitzondering willen maken voor informatie over GroenLinks?” Zoek vooral bij strategische stemmers naar waar het verkiezingsprogramma aansluit bij hun behoeften en belangen. Wij hebben tenslotte nog altijd het beste programma en een partij hoeft niet per se groot te zijn om invloedrijk te zijn.

3 WEES NIET BANG OM EEN GESPREK TE BEËINDIGEN Je kunt in situaties belanden die niet leiden tot het doel van je campagnegesprek, namelijk een stemmer erbij. Als je toch in een discussie belandt, als iemand je onvriendelijk of erger bejegent (reactietype “Zakkenvullers!”), beëindig vriendelijk maar duidelijk het gesprek: “Wij gaan het niet eens worden, ik ga weer verder, een prettige dag verder!”.

MEER WETEN? Vraag je afdelingsbestuur of er een lokale training in campagnegesprekken voeren wordt georganiseerd, of neem contact op met de GroenLinks-Academie, [email protected].

EEN GOED CAMPAGNEGESPREK

GROENLINKS UITDRAGEN? Je kunt vandaag al beginnen! Met trainingen (geven) in campagne-gesprekken, uitzoeken waar GroenLinks-sympathisanten wonen en juist daar samen huis-aan-huisgesprekken gaan voeren, je aanmelden bij info@groen links.nl als fotograaf, blogger of twitteraar, actief worden op ons facebook, onze campagne !lmpjes doorsturen en natuurlijk ook met doneren in het verkiezingsfonds, giro 5555.


EEN GROENER NEDERLAND IS STERKEREerste pinksterdag van dit jaar. Alle zonnepanelen in Duitsland produceren samen de helft van alle energie die het land op die dag nodig heeft. Dat is geen toekomstmuziek, dat is een paar maanden geleden. Een groene economie werkt. Biedt echte oplossingen. En de tijd daarvoor is nu. De enige weg uit de crisis is de groene weg. Een schone economie die nieuwe banen schept. Die gelijke kansen biedt voor iedereen. Waar ruimte is voor natuur. Dit is het moment om door te pakken. Om het volgende kabinet een groen hart te geven.

EEN GROENER NEDERLAND SCHEPT BANENDe vervuiler ontvangt subsidie, de vernieuwer staat er alleen voor. Dat is hoe het nu in Nederland is. Er gaat zes miljard overheidssubsidie op aan vervuilende bedrijven. Dat moet dus precies andersom. Het maken van banen moet goedkoper worden en het opstoken van olie duurder. GroenLinks beloont duurzame initiatieven. Investeren in zonne- en windenergie. In isolatie van huizen. Samen levert dat honderdduizenden nieuwe banen op. En een schoner milieu.

EEN GROENER NEDERLAND IS GEZONDERVoorkomen is beter dan genezen. GroenLinks wil dat iedereen in Nederland gezond kan leven. Dat betekent betaalbaar biologisch voedsel, geen megastallen vol dierziektes. Schone lucht in onze steden, niet meer asfalt. En groene ruimte om te bewegen in de buurt, geen leegstaande bedrijventerreinen. Zo kunnen onze kinderen gezond opgroeien. Een groener Nederland is gewoon een kwestie van gezond verstand.

EEN GROENER NEDERLAND IS EERLIJKERIn een groener Nederland heeft iedereen gelijke kansen. En bepaal je zelf hoe je die wilt benutten. GroenLinks wil een groene economie. Een economie waarin duurzaamheid en de menselijke maat centraal staan. Waar iedereen een eerlijke kans heeft op een goede baan. Ook als je een handicap hebt. We willen meer zekerheid voor "exwerkers. Betaalbare kinderopvang en "exibele arbeidstijden. En bovenal: meer investeren in onderwijs. Hoe je begint, mag niet bepalen waar je uiteindelijk uitkomt. Wel zo eerlijk.

V.l.n.r.: Bram van Ojik, Liesbeth van Tongeren, Jesse Klaver, Jolande Sap, Niels van den Berge, Corinne Ellemeet, Tofik Dibi, Arjan El Fassed

1 WAT HEEFT GROENLINKS BEREIKT?GroenLinks heeft met het Lenteakkoord laten zien concrete resultaten te kunnen bereiken. Dat akkoord is verre van ideaal. Om de begroting op orde te krijgen moet er bezuinigd worden. Die lasten verdelen we eerlijk. We hebben wel vijftien van de meest pijnlijke en asociale bezuinigingen terug kunnen draaien. Zoals die op het pgb, de natuur en het passend onderwijs. En we starten met een grote economische vergroening. Iedereen die Stef Blok van de VVD na a"oop chagrijnig heeft zien kijken, weet: GroenLinks heeft echt iets voor elkaar gekregen. En in het volgende kabinet kunnen we nog veel meer verschil maken. Een groener Nederland is mogelijk.

2 EUROPA, JA OF NEE?Een groener Nederland begint met Europa. Zo simpel is het. Neem de Rijn. Die stroomt door tien landen. Wat helpen strenge regels tegen lozing, als die in de andere negen niet gelden? Er moet in heel Europa veel veranderen zoals strengere begrotingsregels voor landen en meer regulering van de !nanciële sector. Dus Europa: ja. Maar wel anders.

3 IS DUURZAAM ECHT GOEDKOPER?Olie wordt alleen maar duurder. Ondertussen raakt ook onze gasbel op. Wind en zon zijn voor Nederland de beste energiebronnen. Daarmee zijn we minder afhankelijk van olie en de landen die het produceren. Door het milieu te sparen, sparen we juist onze portemonnee. Bijvoorbeeld door onze huizen te isoleren. Dat betekent voor iedereen een lagere energierekening en het levert ook nog eens duizenden banen op.

TOP 3 MEEST GESTELDE

VRAGEN


Op18 augustus start de campagne

van GroenLinks met een spetterende

kick-off in Utrecht. De hele zomer

gaan we met onze kandidaten en

vrijwilligers het land in om zo veel

mogelijk mensen ervan te overtuigen

om op 12 september op GroenLinks

te stemmen. Hieronder vind je een

selectie van data en plaatsen waar je

GroenLinks kunt tegenkomen. Kom

ook en help mee!

VRIJDAG 17 AUGUSTUS

Biddinghuizen: Lowlands

ZATERDAG 18 AUGUSTUS

Utrecht: CAMPAGNESTART


Haarlem: muzikale stadspicknick

Zutphen: gezinspicknick

ZONDAG 19 AUGUSTUS

Groningen: Noorderzon

MAANDAG 20 AUGUSTUS

Amsterdam: IDEEweek markt VU

DINSDAG 21 AUGUSTUS

Tilburg: Universiteit TOP-festival

DONDERDAG 23 AUGUSTUS

Maastricht: met DWARS op

introductiedagen INKOM


Tilburg: activiteit met biologische ijsjes

Den Bosch: activiteit met kandidaat-

Kamerlid

Eindhoven: Brabant Open Air

ZONDAG 26 AUGUSTUS

Utrecht: activiteit met kandidaat-

Kamerlid

ZATERDAG 1 SEPTEMBER

Zoetermeer: campagneactiviteit

Leidschendam-Voorburg: muziektent

met podium

Alkmaar: presentatie met publiek in

centrum

Hilversum: campagneactiviteit

ZONDAG 2 SEPTEMBER

Utrecht: campagneactiviteit

Amsterdam: picknick

Groningen: picknick

VRIJDAG 7 SEPTEMBER

Eindhoven: solar bioscoop op

zonnepanelen (’s avonds)

ZATERDAG 8 SEPTEMBER

Breda: activiteit in Valkenberg

Tilburg: activiteit met muziek

Rotterdam: activiteit met muziek

Haarlem: aansluiten bij open podium

Hoorn: verkiezingsmarkt

ZONDAG 9 SEPTEMBER

Rotterdam: activiteit met muziek

Leiden: activiteit met kandidaat-

Kamerlid

Den Haag: activiteit met kandidaat-

Kamerlid

10-12 SEPTEMBER

Hele land: slotoffensief

CAMPAGNETOUR

De touragenda wordt nog dagelijks bijgewerkt en aangepast.

Alle actuele informatie over de tour vind je op groenlinks.nl.


UR

GetestElke stad kent hindernissen voor mensen met een licha-melijke beperking. Die zijn doorgaans wel op te lossen, maar dan moeten ze eerst in kaart zijn gebracht. Dat is precies wat Groenen in meer dan vijftien plaatsen in Europa hebben gedaan, zoals hier op 13 juni in het Oostenrijkse Wenen. Ze maakten al dan niet voor de gelegenheid in een rolstoel een tocht door de stad. De actie was een initi-atief van Europarlementariër Marije Cornelissen.

Don Quichot in Noord-HollandOp 9 juli stemde Provinciale Staten Noord-Holland in met het voor een half jaar bevriezen van alle nieuwe aanvragen voor de bouw van wind-molens op land. De coalitie van VVD, PvdA, CDA en D66 had dat eerder in haar coalitie-akkoord opgenomen. De provincie vecht als Don Quichot tegen windmo-lens, zo reageerde GroenLinks. ‘Want die molens komen er echt wel, alleen nu zonder regie van de provincie’, zegt Titia van Leeuwen, fractievoorzit-ter van GroenLinks. Kleinere projec-ten vallen mogelijk onder gemeen-telijk beleid; grote parken onder het Rijk, zegt ze. Ze vreest wel dat er overal losse molens verschijnen als de provincie geen eigen beleid voert, en dus niet in overleg met initiatief-nemers en gemeenten gaat. ‘En dat is precies wat we niet moeten willen.’

In de vorige Staten – met Groen-Links in het college – was nog een ‘windkansenkaart’ vastgesteld als basis voor de ontwikkeling van wind op land. Om bij nieuwe windmolens weerstand onder omwonenden te voorkomen, moeten zij zorgvuldig betrokken worden bij de planvor-ming, vindt GroenLinks, die lokale windenergie-initiatieven wil stimu-leren. De Amsterdamse wethouder Ruimtelijke Ordening en Energie Maarten van Poelgeest (GroenLinks) reageerde ‘verbijsterd’. Hij zet juist in op windenergie. Volgens hem is het onduidelijk hoe de beslissing van de provincie juridisch uitpakt. In geval van een provinciaal belang kan die een gemeentelijk besluit aanvechten, maar Van Poelgeest vraagt zich af of er bij windmolens een provinciaal belang is. ‘Wij gaan gewoon door.’

kort

Burgerinitiatief vangt botSinds 2006 is het mogelijk om een landelijk burgerinitiatief in te dienen, maar heel succesvol waren de meeste indieners niet. Het Instituut Maat-schappelijke Innovatie inventariseerde dat slechts vier van de twaalf initiatie-ven door de Tweede Kamer ontvankelijk verklaard zijn. Het instituut wil het middel burgerinitiatief versterken en initiatiefnemers meer kans van slagen bieden. Vooral de ‘tweejaarsregeling’ staat succes in de weg. Daarin staat dat het onderwerp in de afgelopen twee jaar niet in de Kamer behandeld mag zijn geweest. Afschaffen van die regel is dan ook een van de aanbeve-lingen van het onderzoek, net als betere begeleiding van initiatiefnemers.

FOTO

JU

RJE

N D

ON

KER

S

Luchtvervuiling meten bij A13De luchtkwaliteit langs de A13 bij de Rotterdamse wijk Overschie is al slecht en wordt nog slechter als de maximum snelheid er weer omhoog gaat, vreest fractievoorzitter Arno Bonte van GroenLinks Rotterdam. Negen jaar geleden werd hier voor het eerst een 80-kilome-terzone ingevoerd vanwege de slechte luchtkwaliteit. De uitstoot van stikstofdioxide nam met dertig procent af, en ook "jnstof, geluidsover-last en het aantal verkeers-ongevallen werden terug-gedrongen. Nu heeft Minister Schultz van Haegen van Verkeer de maximumsnelheid

sinds 1 juli weer op 100 ki-lometer per uur gesteld. Om de ernst aan te tonen heeft GroenLinks Rotterdam begin juli vier metingen laten doen, waaruit bleek dat de Euro-pese norm van 40 microgram per kubieke meter ruim wordt overschreden. Een langdurige meting van de Milieudienst Rijnmond pakte lager uit, maar het resultaat overschreed nog steeds de norm. Bonte: ‘De gezondheid van meer dan tienduizend Rotterdammers staat op het spel. Nu de lucht viezer blijkt te zijn dan de minister dacht, moet ze terugkomen op haar besluit.’

Veel mensen, weinig discussieOver studietax en vrouwenquota ontstond enige discussie, maar het 31ste GroenLinks-congres zorgde niet voor grote verrassingen. Wel voor een recordopkomst. Belangrijkste on-derwerpen waren de kandidatenlijst voor de verkiezingen van 12 september a.s. en het verkiezingsprogramma. Het congres was volgzaam; bij slechts vier van de 242 amendementen die in stemming werden gebracht, werd tegen het advies van het partijbestuur in gestemd. Ook het lijstvoorstel de kandidaten-commissie werd nagenoeg overgenomen. De top vijf bleef ongewijzigd, met 'nieuwkomer' Bram van Ojik op plaats twee. Zie magazine.groenlinks.nl/congres30juni12

Zelf energie opwekkenZelf duurzame stroom opwekken moet belastingvrij kunnen, ook als je het in groepsverband doet. Dat vindt GroenLinks-partijleider Jolande Sap, die woensdag 11 juli samen met Eneco-baas Jeroen de Haas windmolen Duinvogel in Scheveningen bezocht, een samenwerkings-verband tussen het elektriciteitsbedrijf en buurtbewoners. ‘Veel Nederlanders willen samen met de buren zonnepa-nelen of een windmolen kopen,’ zei Sap, ‘maar zij lopen daarbij tegen oneerlijke belastingregels aan. De overheid zit deze groene energieprojecten nog te vaak in de weg. Dat moet echt anders.’


Even voorstellen

FOTO

'S M

AR

GO

T S

CH

EER

DER

EN

MIC

HIE

L W

IJN

BER

GH

De drie nieuwkomers in de top tien van de kandidatenlijst

van GroenLinks. Over drijfveren, helden en inspiratiebronnen.

door Noortje Thijssen en Pepijn Vloemans

VrouwbeeldenIk ben geschiedenis gaan studeren vanwege mijn interesse in de ander. Als cultuurhistoricus leer je over mensen die bepalend zijn geweest voor de geschiedenis, over de veranderingen die zij in gang hebben gezet. Ik verdiepte me in Conrad Busken Huet, die zich al in de negentiende eeuw bezighield met vrouwbeelden – al was hij als per-soon conservatief. Emancipatie boeit mij. Femke Halsema vind ik een voorbeeld van een sterke, charismatische vrouw. Zij staat voor vernieu-wing. Liberalisme met oog voor kwetsbare men-sen spreekt mij aan. Jolande Sap zet die lijn door.Ik wil laten zien dat je carrière kunt maken én

‘Al van jongs af aan zoek ik het debat op. Tijdens mijn middelbareschooltijd won ik een beurs waarmee ik naar een internationale school kon. In die periode heb ik veel verschillende mensen ontmoet. Ik vind het belangrijk om je met men-sen met andere opvattingen te omringen; daar leer je meer van dan van gelijkgestemden. Vooral bij de mensen uit Oost-Europa, Azië en Afrika zag ik een enorme drive. In hun land kregen zij als één van de weinigen de kans om te studeren, en die grepen zij met beide handen aan. Studeren was voor ons meer gratuit; dat is een keerzijde van welvaart. Als je niet alles aangereikt krijgt, ontstaat er ook creativiteit.

Corinne Ellemeet: ‘Vechten voor wat echt van waarde is’

Lees uitgebreide interviews met de top 10 kandidaat-Kamerleden op bureau helling.nl


een gezin kunt hebben. De samenleving is echt niet zo geëmancipeerd als we denken. Wer-kende moeders krijgen nog steeds een schuld-gevoel aangepraat. Daarnaast is mijn gezin ook een drijfveer. Door mijn kinderen van drie en vijf wordt het een heel persoonlijke ambitie om onze economie te vergroenen. Straks komen zij in een wereld terecht waar veel zekerheden helemaal niet meer zo vanzelfsprekend zijn.

Kunst en cultuurIk wil vechten voor wat ik écht van waarde vind, zoals kunsteducatie. In Frankrijk is het heel nor-maal dat je klassen met jonge kinderen rond ziet lopen in musea. Het is be-langrijk om te leren naar kunst te kijken, dan zie je welk statement een kun-stenaar wil maken. Hoge kunst is voor mij geen vies woord zolang die maar toegankelijk is. De bezui-nigingen op de cultuur-sector vind ik kwalijk. Het is goed als kunstenaars ondernemerschap creë-ren, maar vergis je niet: juist nu is het heel moei-lijk om investeerders te vinden. Dansen is mijn passie: ballet, salsa. William For-sythe en George Balanchine zijn indrukwekken-de choreografen, met klassieke techniek maakten zij moderne stukken. Daar geloof ik in: vernieu-wen vanuit een solide basis. Ook in de boeken die ik lees, zie je het klassieke en moderne terug. De oude Russen, zoals De Meester en Margarita van Michail Boelgakov, vind ik fantastisch, maar ik ben ook fan van een eigentijdse schrijver als Ian McEwan. Bij hem denk ik: wow, een boek van zo’n niveau is in mijn tijd geschreven. Ook de Jamaicaans-Engelse schrijfster Andrea Levy is geweldig, zij snijdt met humor pijnlijke onder-werpen aan. Soms kan de politiek wel wat meer humor gebruiken.

SamenspelDoelgericht werken is iets wat de politiek van het bedrijfsleven kan leren. De politiek zou meer op zoek moeten naar partners. Dan denk ik aan kleine ondernemers zoals Mike Venekamp. Hij brengt in de kop van Noord-Holland lokale

Even voorstellenvoedselproducenten en lokale klanten bij elkaar. Maar grote bedrijven kunnen net zo goed inte-ressant zijn. Neem Philips, dat is in staat slimme lampen te ontwikkelen die aangaan op het mo-ment dat er daadwerkelijk mensen in de buurt zijn. Daarmee kun je een hoop energie besparen. Met dat soort partners kan de politiek verbindin-gen aangaan. Ik ben een teamspeler, werk graag voor het collectieve belang. Met samenspel be-reik je de beste resultaten.’

Corinne EllemeetGeboren: Rotterdam, 26 april 1976Opleiding: Bedrijfskunde, Geschiedenis (UvA), American Studies (Smith College, USA), Interna-tional Baccalaureate (UWC Adriatic, Italië)Werk(te) als: Adjunct-directeur Westergasfa-briek, adjunct-directeur Economisch Program-mabureau Amsterdam Topstad, beleidsmede-werker ministerie van VWSEn verder: Co-auteur verkiezingsprogramma LokaalSociaal, campagnecommissie Groen-Links, steunfractie GroenLinks De Ronde Venen


Bram van Ojik: ‘Tegen de stroom in’‘Deze vakantie neem ik een stapel boeken mee die ik nu eindelijk eens uit wil lezen. Pas las ik &e sense of an ending van Julian Barnes, een Engelse schrijver. Het boek gaat over vier vrienden, waar-van de slimste zelfmoord pleegt. De anderen wor-stelen met de vraag wat ze daarvan moeten vinden: is het een heldhaftig verzet tegen de zinloosheid van het leven of la'e wanhoop? Ook &e art of "el-ding van de Amerikaan Chad Harbach gaat over vriendschap, met wederom een hoofdpersoon die een einde aan zijn leven maakt. Maar het is veel optimistischer, het gaat om het verwezenlijken van dromen en aan de slag gaan. Typisch Amerikaans. Ik voel meer voor die Amerikaanse mentaliteit. Laatst zag ik Hillary Clinton speechen, onge-loo+ijk inspirerend. Ze zei: alle kinderen van de wereld hebben het recht minstens vijf jaar oud te worden. Wat heb je daarvoor nodig? Gezond-heidszorg, goede voeding, opgeleide ouders, een stabiele overheid, zo somde ze op. En hoe gaan we dat regelen? Een Europeaan was allang afge-haakt, die zou zeggen: onmogelijk. Amerikanen

Bram van Ojik Geboren: Veenendaal, 22 september 1954Opleiding: Economie (VU)Werkt(e) als: Directeur Voorlichting, Inspectie en Sociale Ontwikkeling bij ministerie van Buitenlandse Zaken, ambassadeur te Benin, freelance journalist, voorzitter Milieudefen-sie, campagneleider en voorzitter programmacommissie GroenLinks, Tweede Kamerlid, beleidsadviseur (Oxfam)NovibEn verder: Bestuur Nederlands Insti-tuut voor Meerpartijendemocratie

beginnen gewoon. Dat prak-tische spreekt me aan, dat zonnige optimisme, tegen de stroom in roeien. Dat verschil tussen de Europese en Ameri-kaanse mentaliteit herken je meteen in beide boeken.

Doen waar je voor staatWat ik waardeer in een poli-ticus is de moed impopulaire standpunten te verdedigen tegenover de eigen achter-ban. De toespraak waarmee Joschka Fischer als minis-ter van Buitenlandse Zaken voor Die Grünen zijn eigen

congres probeerde te overtuigen van militair in-grijpen tijdens de oorlog in Kosovo, zal ik nooit vergeten. Ook zijn kompaan Daniel Cohn-Bendit toont altijd weer leiderschap, vertelt bevlogen over Europa en neemt zijn eigen achterban mee. Jolande Sap kan wat mij betreft met haar steun aan de Kunduzmissie en het Lenteakkoord in die traditie komen te staan. Die waardering voor de moed tegen de stroom in te roeien, doen waar je voor staat, komt van mijn vader. Als metaalarbeider uit Veenendaal nam hij het altijd op voor anderen. Soms was dit niet zo ge-zellig op feestjes, dan zei iemand iets over buiten-landers en eindigde de avond in politiek geruzie. Achteraf waren mijn moeder, mijn zus en ik wel al-tijd trots op hem. Hij maakte zijn opvattingen ook concreet. Dan nodigde hij Turkse gastarbeiders thuis uit. Zaten we met ons allen op zondag in de tuin. Dan bleek er een kapper tussen te zitten en die knipte voor het zicht van de buurt onze haren.

Ideeën verkopenMijn idealen zijn door de jaren heen gelijk geble-ven. In de jaren zeventig werd ik door Grenzen aan de Groei van de Club van Rome milieube-wust. Ik geloof in de oplossing van milieupro-blemen via de markt: de vervuiler betaalt. Voor tien euro een vliegticket naar Barcelona, dat kán gewoon niet. Vrijheid verkies ik boven verboden. Toen ik voorzitter was van Milieudefensie voer-den we al harde actie tegen de uitbreiding van het vliegverkeer, terwijl we tegelijk met de direc-ties van Schiphol en KLM aan tafel bleven zitten. Waarom de vervuiler nog altijd niet betaalt in Nederland? Dat is een goede vraag. Waarschijn-lijk omdat Nederland een bulkland is: wij kiezen voor kwantiteit boven kwaliteit. De belangen die daarmee gemoeid zijn – de haven, Schiphol, fos-siele energie, landbouw – zijn enorm.Eigenlijk ben ik een kruidenier. Als ik een idee heb, wil ik dat ook aan de man brengen. Ik vond het heerlijk om in een Wereldwinkel eerlijke pro-ducten te verkopen. Hetzelfde is van toepassing op de politiek. Politiek is meer dan het vertellen van mooie verhalen, het gaat om het veranderen van de samenleving. Daarvoor moet je je ideeën wel willen en kunnen verkopen.’


Niels van den Berge: ‘Ik kies voor het individu’‘Ik heb altijd een sterk rechtvaardigheidsgevoel gehad, ik voel me geroepen op te komen voor groepen mensen die zichzelf moeilijk kunnen representeren. Als student kraakte ik met vrien-den een pand van een sociale verhuurder. Daar woonden we met vluchtelingen die geen ver-blijfsvergunning hadden. We hoopten op een generaal pardon; de vluchtelingen waren voor &%%" gekomen en zouden waarschijnlijk mogen blijven. Door die periode ben ik gaan inzien wat een voorrecht het is om hier geboren te worden. We hebben een rechtszaak tegen de verhuurder gewonnen en mochten in het pand blijven. Dat heeft me gesterkt in de overtuiging dat optimis-me loont.

Ik maak onderscheid tussen een positief en ne-gatief rechtvaardigheidsgevoel. Positief betekent andere mensen helpen en bereid zijn te delen. Negatief betekent je eigen rechten en ruimte be-schermen, ook als dit ten koste gaat van ande-ren. Het opvangen van vluchtelingen dwong me tot persoonlijke concessies, we moesten privacy en luxe inleveren. Dat had ook iets moois. Het maakte ons als groep hechter. Helpen moet wel altijd leiden tot zelfstandigheid. Door werk of een verblijfsvergunning te regelen, heb ik vluchtelin-gen zelfstandig zien worden.

Het leed van de wereldGeorge Orwells werk – '%(), Boerderij der die-ren en Houd de sanseferia hoog – raakt me. Dat laatste boek speelt zich af in Londen in de jaren dertig en gaat over de spanning tussen idealisme en realisme bij een schrijver die werkt voor een commercieel reclamebureau. Het is een socialist die een hekel krijgt aan de producten met slo-gans die hij verkoopt. Daarom besluit hij dichter te worden. Daar kan hij niet van leven, maar hij houdt zich voor dat het niet erg is om, net als de kwetsbaren, arm te zijn. Straatarm geworden be-sluit hij uiteindelijk terug te gaan naar het recla-mebureau. Hij had zichzelf voor de gek gehou-den. Ik denk dat je niet het leed van de wereld op je schouders moet dragen, al ben je nog zo ide-alistisch. Zo heb ik de afgelopen jaren geleerd te re+ecteren en soms afstand te nemen door een strandwandeling of een stuk zeilen. Want ik ben wel een workaholic. Maar ik laat mezelf vooral inspireren door men-sen, niet door boeken. Ik geloof in dialoog, men-sen met elkaar in contact brengen. Mensen die een hekel hebben aan allochtonen, vinden hun Turkse buurman vaak wel een prima vent. De kloof tussen burger en politiek is alleen te dichten door eerlijk te zijn, door te praten vanuit waarden en drijfveren. GroenLinksers kunnen vaak goed over maatregelen praten, maar kiezers willen we-ten waarom je ergens voor staat. De maatregelen komen daarna. Mensen hebben veel gedeelde dromen – een goede toekomst voor jezelf en kin-

deren – maar we slagen er te wei-nig in om dit voor het voetlicht te brengen. Kathalijne Buitenweg vormt daarop een uitzondering; zij is bij uitstek iemand die hoofd en hart verbindt.

De waarde van het individu Mensen lijken soms veel op an-dere dieren, we hebben oerin-stincten als haat en liefde. Daar zitten kwaadaardige kanten aan, die vaak niet te rationaliseren zijn. Dieren denken vaak in termen van de eigen soort of clan. Bijen bijvoorbeeld. De darren zijn in de winter overbodig, dus steken de vrouw-tjes hen dood en in het voorjaar kweken ze weer nieuwe mannetjes om de koningin te bevruch-ten. Ook de mens denkt vaak in termen van de groep. Mens versus dier of de Nederlander versus de rest. Als ik moet kiezen, kies ik voor het indi-vidu. Er is geen enkel argument krachtig genoeg om de waarde van het individu ondergeschikt te maken. Dat onderscheidt ons echt van dieren.’ <

Niels van den BergeGeboren: Bad Honnef, 28 december 1984Opleiding: Rechten (Radboud Uni-versiteit, niet afgerond) en Bos- en Na-tuurbeheer (Universiteit Wageningen)Werkt(e) als: Tijdelijk Tweede Kamer-lid GroenLinks, beleidsmedewerker Tweede Kamerfractie en Europarle-mentariërs, duoraadslid GroenLinks Wageningen, woordvoerder Milieu & Inrichting DWARS En verder: Kandidatencommissie GroenLinks Den Haag, coördinatie-groep Milieunetwerk, coördinatiegroep Jongeren Milieu Actief


media&meer

Als er iets is wat GroenLinks en andere partijen kunnen leren van het boek Bevlogen theologen, dan is het wel dat politici en pre-dikanten veel gemeen hebben: allebei willen ze de wereld ver-beteren. Veel twintigste-eeuwse linkse politiek in Nederland is voortgekomen uit de inzet van dominees en gelovigen. Predikanten stonden aan de wieg van de vredesbeweging, de anti-armoedebeweging en ontwikkelingssamenwerking. Zij getuigden tot ver buiten de kerk-muren in de publieke ruimte en tot in de Tweede Kamer toe van hun geloof in een andere wereld, op grond van het bijbelse visi-oen van vrede en gerechtigheid. Krijn Strijd (1909-1983) bijvoor-beeld, was er diep van overtuigd dat het optreden van Jezus niet anders kon worden nagevolgd dan door een paci"stische en antimilitaristische houding. Hij werd een van de oprichters van de PSP, die later weer opging in GroenLinks. Koos Koster koos vanuit zijn geloof partij voor de guerrillastrijd tegen de Latijns-Amerikaanse dictatoren van de jaren zeventig. Het kostte hem zijn leven, toen hij voor de IKON op pad was in El Salvador. CPN’er en oud-Tweede Kamer-lid voor GroenLinks Ab Harre-wijn luidde de noodklok over de armoede in Nederland. De criteria voor de keuze van de in dit boek besproken predikan-ten zijn niet erg duidelijk. Waar-om wordt een van de bekendste

sociale dominees, J.J. Buskes, niet besproken? En waarom staat er maar één vrouw in het boek? Doordat praktisch alleen overleden predikanten – alleen Bé Ruijs, de enige vrouw, is nog in leven – worden besproken, wordt aan de twintigste eeuw eigenlijk geen recht gedaan. Vraagstukken als racisme en (homo)seksualiteit ontbreken. Het accent ligt op het ‘sociale’ vraagstuk en de vragen rond oorlog en vrede.Het beeld dat ook in GroenLinks nog bestaat, van de dominee als wereldvreemde betweter, blijkt een voorstelling uit de negen-tiende eeuw. Tot de Tweede Wereldoorlog traden predikanten vaak op als volksopvoeders en opiniemakers, maar met de toenemende ontkerkelijking werden sociaal bewogen predi-kanten steeds vaker actievoer-ders, critici van zowel kerk als overheid. Dit boek is van harte aanbevolen aan GroenLinksers om hun kennis van de sociale betrokkenheid van gelovigen bij te spijkeren, iets wat hard nodig is op een moment dat religie op een nieuwe manier weer volop in het publieke debat aanwezig is. Erica Meijers

Bevlogen Theologen. Geën-gageerde predikanten in de negentiende en twintigste eeuw, Paul Werkman en Rolf van der Woude (red.), Uitgeverij Verloren, 494 p., 38 euro

Bevlogen theologen LenWie kent niet zijn prents tegen kernwapens? De vredesproblematiek ligt hem na aan het hart, vertelde teke-naar Len Munnik enkele jaren geleden in Trouw. ‘Die omsluit zoveel. Begrip voor elkaar, respect voor elkaar. Iedereen te eten geven. En niet eerst ik.’ Toen Len Munnik in 1972 in die krant zijn eerste prent publiceerde, was dat het begin van een nu veertig jaar durende carrière als cartoo-nist. Hij stond eerst dagelijks links onderin op pagina drie, daarna op dezelfde plek op

de voorpagina en vervolgens op Podium. Rode draad in zijn werk is het vertrouwen in idealen als de weg om de sa-menleving prettiger te maken en de planeet bewoonbaar te houden. In 1996 won hij de Inktspotprijs. Recent werkt hij ook aan kinderboeken en schilderijen. In de Grote Kerk van Breda is tot en met 26 augustus een overzichts-tentoonstelling van Munniks werk te zien, Trouw aan je idealen. Toegang is gratis.

Zie lenmunnik.nl

I

OpruimenAls iedereen een beetje doet, doen we samen een heleboel. Op 21 september is het Keep it clean day, de dag om zwerfafval op te ruimen. Meedoen? Je wandelt naar buiten, pakt wat rotzooi op en stopt het in de prullenbak. Klaar! Zie Keepitcleanday.nl


media&meer

StadslandbouwZelf actie ondernemen voor een betere wereld. Huibert de Leede (35) is stadslandbouwer. Met ‘Uit je eigen stad’ brengt hij het verbouwen van voedsel naar de Rotterdammer toe.

‘In, voor en met de stad voedsel produceren, dat is stadsland-bouw. Wij doen dat in Rotterdam. De groente verbouwen we op anderhalve hectare braakliggende grond bij het Marconiplein; de komende tien jaar blijft deze grond beschikbaar. In april gingen de eerste zaadjes de grond in en nu al verkopen we de eerste groente. Daarnaast zijn we een loods aan het opknappen waarin we begin september een restaurant en een winkel openen. In de loods gaan we ook kippen houden en vis kweken. We willen stadsbewoners weer verbinden met de productie van hun eten; de productie dichtbij brengen. Het is een sociale opgave om samen eten te produceren. Gezond, duurzaam, maar vooral lekker eten. We hebben een vrijwilligerspool van zo’n zeventig buurtbe-woners; zij doen allerlei klussen. Maar we werken professioneel. We hebben bijvoorbeeld ook een tuinder die betaald wordt. “Uit je eigen stad” is een bedrijf. Dat is een verschil tussen ons en andere stadslandbouwprojecten: wij willen het rendabel maken en er een boterham aan kunnen verdienen. Daar zit een spanningsgebied met onze ideële doelstelling. Maar om van die doelstelling een suc-ces te maken, moet je ook "nancieel duurzaam zijn. Als je voedsel levert aan lokale horeca, moet je wel constant zijn. Stadslandbouw kan kleinschalig en grootschalig zijn, van buurt-moestuinen en eten verbouwen op je balkon tot een echt bedrijf. We hebben voorbeelden van stadslandbouwprojecten in Amerika bezocht, waar het idee is ontstaan. Voedsel produceren kan op alle denkbare plekken. In onbruik geraakte industrielocaties, op kan-toordaken, in voormalige showrooms of tijdelijk bruikbare groen-stroken. Alles wordt afgestemd op de dynamiek van de stad.

Samen met de twee andere oprichters werk ik fulltime voor “Uit je eigen stad”. Ik ben organisatiedeskundige, zij komen uit de vast-goed en landbouw. Met onze achtergrond vullen we elkaar goed aan. We zijn alle drie echte stadsbewoners, maar met een boeren-hart. Anderhalf jaar geleden hebben we onze banen opgezegd om vol voor dit project te gaan. We zijn nu druk met de opbouw van de keten: productie, logistiek, lokale afzet, winkel, restaurant. Op termijn willen we in Rotterdam vierduizend maaltijden per week pro-duceren en in meerdere steden zitten. We denken aan Amsterdam, Utrecht en Amersfoort.’Marc van Dijck

Je groene idealen in de praktijk: doen! Tips voor deze rubriek van harte welkom op [email protected]

Vanuit het ZuidenVisies op een groene economie zijn vaak Westers georiënteerd: hergebruik van grondstoffen en belasting op verspilling. Met de bundel Denkend aan duur-zaamheid – Zeven visies op groene en eerlijke economieën vanuit het Zuiden willen de ngo’s Both ENDS en Cordaid lezers inspireren met nieuwe ideeën. Zeven Zuidelijke visionairs laten hun oplos-singen zien; van groene daken in Caïro tot blauwe luchten in Beijing. Visies waarbij ontwik-kelingslanden niet buiten de boot vallen. Zoals samenstel-lers Hans van de Veen en Han van de Wiel in het voorwoord zeggen: ‘plekken waar wij wel grondstoffen en producten vandaan halen maar nauwelijks inspiratie’. Zij ontdekken achter de verhalen een opvallende constante: een terugkeer naar de menselijke maat.

Zie bothends.nl / cordaid.nl

SyriëMaarten Zeegers studeerde islamitisch recht in het Syrische Damascus toen de vlam in de pan sloeg en opstanden tegen het regime uitbraken. Hij was er om onderzoek te doen naar drie dingen waar je er in het openbaar niet over praat: seks, politiek en religie. Het boek dat hij daarover wilde schrijven, werd door de opstand meteen actueel. In Wij zijn Arabieren verhaalt hij losjes over zijn leven in Syrië en geeft hij een inkijkje in een land waar buitenlandse jour-nalisten niet gewenst zijn. Dat deed hij ook anoniem voor verschillende kranten, totdat hij vorig jaar werd opgepakt en wegens deze ‘illegale journalistieke prak-tijken’ het land werd uitgezet.

Wij zijn Arabieren - Por-tret van ondoordringbaar Syrië, Maarten Zeegers, Uitgeverij Podium, 240 p., 18,50 euro

‘Ontwikkelingslanden zijn plekken waar wij wel grondstoffen en producten vandaan halen, maar nauwelijks inspiratie’

Groen moet je doen


OpinieKansen pakken, kansen missen

Groene kansen voor Nederland. Zo heet het programma waar GroenLinks de verkiezingen voor 12 september mee ingaat. Maar met die focus drei-

gen we andere kansen te missen. De woning-markt vlot trekken is een speerpunt van bijna alle politieke partijen, leren de media. Juist op dit ter-rein ligt een gouden kans voor het oprapen. Die kans heeft het congres op 30 juni gemist.Want wat is er aan de hand? Op &* mei &%"& pre-senteerden de organisaties van de kopers, huur-ders, verkopers en verhuurders een akkoord om de woningmarkt te hervormen: Wonen ,.%. In dit plan wordt steun van de overheid (hypotheek-renteaftrek en huurtoeslag) ondergebracht in één woontoeslag voor mensen met een lager of be-scheiden middeninkomen. Ook bepaalt de kwali-teit van een woning (zoals grootte, ligging of luxe) de huurprijs van een woning, net zoals dat met een koopprijs het geval is. Dat voorstel komt niets te vroeg, want de woning-markt zit muurvast. Kopers stellen een aankoop uit vanwege onzekerheid over de hypotheekren-teaftrek, huiseigenaren zien de prijzen alleen maar dalen. Huurders verhuizen niet omdat ze !nancieel slechter af zijn of domweg niet aan de beurt komen. Ontwikkelende partijen haken een voor een af en bouwen niet meer. Door Wonen ,.% over te nemen kan de politiek de woning-markt openbreken. Maar politiek Den Haag legde Wonen ,.% naast zich neer. Ook GroenLinks legde het ter zijde in het conceptprogramma.De afdeling Groningen diende een motie in om in ieder geval de uitgangspunten van Wonen ,.% te omarmen; die motie is massaal aangenomen. Het slechte nieuws is dat het de!nitieve program-ma daar niet op aansluit. Bij mijn weten komt GroenLinks op voor de ‘have nots’, de ‘outsiders’,

Er ligt een prachtig plan klaar voor

hervorming van de woningmarkt: Wonen

4.0. Helaas hebben politiek Den Haag en

nu ook GroenLinks het terzijde geschoven.

Een gemiste kans, vindt Ynskje van Meurs.

mensen die weinig kansen krijgen van de geves-tigde orde. Op de woningmarkt zijn dit huurders en jongeren. Het gros van de huurders en jonge-ren woont in een sociale huurwoning omdat zij geen eigen woning kunnen betalen. Daar is niets mis mee en die mensen moeten vooral betaal-baar wonen, al dan niet met huurtoeslag. In het programma zijn juist deze groepen de klos.Teleurstellend was bijvoorbeeld de reactie van het partijbestuur op een amendement van de lande-lijke werkgroep Wonen: de korting op de huurtoe-slag wordt niet teruggedraaid. Daarnaast is kwa-lijk dat huurders met een inkomen boven **.%%% euro volgens het Lenteakkoord jaarlijks meer huur gaan betalen, los van de kwaliteit van hun woning. Het argument is om ‘scheefwonen’ tegen te gaan, huurders met een wat hoger inkomen in een soci-ale huurwoning zouden te weinig huur betalen en de doorstroming tegenhouden. Maar deze scheef-woners pro!teren niet van de hypotheekrenteaf-trek en krijgen geen huurtoeslag. Ze kosten de be-lastingbetaler geen cent en houden geld over om in de economie te investeren. De grootste misser zit hierin: de extra inkomsten die dit oplevert, gaan naar de corporaties. In het Lenteakkoord zijn die corporaties op hun beurt verplicht om met ingang van &%"* – via de zoge-noemde verhuurdershe-ng – mee te betalen aan de kosten van de huurtoeslag. Een bezuiniging op overheidsuitgaven die het kabinet-Rutte voor ogen had met ingang van &%",. Met steun van Groen-Links is deze naar voren gehaald. De he-ng is een veelvoud van de inkomsten die verhuurders van de ‘scheefwoners’ zouden incasseren. Geld van huur-ders, de armste groepen in Nederland, gaat hier-mee rechtstreeks naar de algemene middelen en komt niet ten goede aan de volkshuisvesting. Dit terwijl kopers op allerlei manieren voordeel krij-gen, zoals premies voor starters en een blijvende hypotheekrentaftrek voor het gros van de kopers. Al met al heeft het congres de nieuwe fractie met een onduidelijke agenda opgezadeld. Dat valt de congresgangers niet kwalijk te nemen; de verhuurdershe-ng wordt bijvoorbeeld nergens in het programma genoemd. De uitweg voor de fractie is niet zo ingewikkeld: Wonen ,.% nog eens goed bestuderen en daarnaar handelen tijdens de coalitiebesprekingen. Vanuit Groningen gun-nen we de Haagse fractie die ruimte van harte. <

Ynskje van Meurs, lid van de afdeling Groningen

‘Geld van huurders, de armste groepen in Nederland, gaat hier-mee recht-streeks naar de algemene middelen’


Arbeidsmigratie: driedubbel winst

er waterdichte rekenmethoden zijn om dergelijke berekeningen accuraat uit te voeren. Beide typen migranten, zowel de ‘hoofden’ als de ‘handen’, le-veren een meerwaarde. Hoger en lager opgeleiden verzorgen voor elkaar een infrastructuur – cultu-reel, politiek, religieus – waar de samenleving als geheel ook van pro!teert.

Mensen, geen arbeidsmiddelenDe uitdaging waar we voor staan, is dan ook hoe we migranten welkom kunnen heten én hen goede kansen kunnen bieden, zodat ze een waardevolle aanvulling zijn op onze arbeidsmarkt en in onze samenleving. Kleurrijk Platform wil een nieuwe en vooral GroenLinkse visie. Een visie die ver-dere ontwikkeling voor alle betrokkenen mogelijk maakt. Het beleid moet arbeidsmobiliteit niet be-lemmeren en een goede rechtspositie bevorderen om te voorkomen dat er een tweedeling op de ar-beidsmarkt ontstaat tussen werknemers met volle-dige en met beperkte rechten. Een dergelijke twee-deling maakt migranten kwetsbaar voor uitbuiting. In de visie van GroenLinks moet duidelijk worden dat arbeidsmigratie over mensen gaat en niet over arbeidsmiddelen. Daarom vindt Kleurrijk Platform dat GroenLinks arbeidsmigratie moet koppelen aan een perspectief op integratie en deelname in de samenleving. Nederland kan zich niet permit-teren om dezelfde fouten van de jaren zeventig te maken, toen het ontbreken van een duidelijk inte-gratieperspectief tot uitsluiting en spanningen in de samenleving leidde. Kleurrijk Platform stelt een triple win model op arbeidsmigratie voor, waarbij de belangen van migrant, herkomstland en ontvangend land in evenwicht zijn. Een model waarin migranten de ruimte en kansen krijgen om naar Nederland te komen, om te werken én om desgewenst – tijde-lijk – weer terug te gaan naar het herkomstland zonder hier opgebouwde rechten te verspelen. Laten we een arbeidsvisum invoeren van zes maanden, waarin iemand de tijd heeft om werk te vinden. Is werk gevonden, dan wordt het vi-sum verlengd en worden (verblijfs)rechten op-gebouwd. Een dergelijk sterke arbeids- en ver-blijfsrechtelijke positie is in onze visie hét basis-element voor een +exibel en modern arbeids-migratiebeleid. De migrant heeft in een nieuw land kansen gevonden; de extended familie in herkomstlanden wordt geholpen; wij hebben een waardevolle toevoeging aan onze economie en geluk. Duidelijk een triple win model. <

Kleurrijk Platform

Nog altijd wordt de politieke en maat-schappelijke discussie rondom ar-beidsmigratie bepaald door clichés, vooroordelen en onjuistheden. Dat

maakt het bespreken van innovatieve voorstel-len moeilijk. Het is daarom bewonderenswaardig dat het congres op 30 juni de motie van Kleurrijk Platform (ondersteund door Feministisch Net-werk en GroenLinksPlus) heeft aangenomen om een vernieuwde visie rondom arbeidsmigratie te ontwikkelen. We kunnen niet langer om deze discussie heen. Het meest rechtse kabinet van naoorlogs Nederland heeft een frontale aanval uitgevoerd op migratie en participatie van immi-granten. Daarmee heeft het kabinet Nederland van de rest van de EU geïsoleerd op het thema migratie. Hoog tijd dus voor GroenLinks om met een pro-gressief alternatief te komen. De geschiedenis laat zien dat mensen bij economische tegenwind haard en huis verlaten om geluk en werk elders te vinden. Deze mensen worden door rechts krampachtig buiten de poorten van Nederland en Europa gehouden. Ze worden niet toegelaten, waarmee rechts niet alleen hen tekortdoet, maar ons allen. Het vergrijzende Europa heeft migran-ten nodig. Steeds meer vertrekken liever naar China of de VS. Migranten leveren een belangrijke bijdrage aan de samenleving. De beweringen van rechts dat migratie te veel kost, blijken niet te kloppen; meerdere studies hebben het tegengestelde be-wezen. Evenmin is er enig bewijs voor de stelling dat hoger geschoolde migranten meer bijdragen dan laaggeschoolden – nog los van de vraag of

Kleurrijk Platform vindt dat GroenLinks

een migratiebeleid moet ontwikkelen

dat Nederland uit de rechtse impasse

trekt. Een voorzet van deze landelijke

werkgroep voor een GroenLinkse visie

op arbeidsmigratie: een arbeidsvisum

van zes maanden, met gerede kans op

verlenging.

Werkgroep Kleurrijk Platform houdt zich be-zig met het bevorderen van diversiteit binnen GroenLinks en het ont-wikkelen van een con-structief diversiteitsbe-leid. Dat betekent dat we te maken hebben met verschillende thema’s: discriminatie aan de poort (uitgaans-leven, arbeidsmarkt), inburgeringsbeleid en migratiebeleid in al zijn aspecten.


brieven Brieven van maximaal 250 woorden zijn welkom, voor in het Magazine of op de site. De redactie behoudt zich het recht voor brieven ingekort of niet te plaatsen.

hGroenen.nl De brief van Hans Boer en het stukje van Jos van der Lans in het laatste GroenLinks Magazine zijn mij uit het hart gegrepen. Ik ben van me-ning dat politiek rechts/ links niet meer van deze tijd is. Zo makkelijk als wij steeds weer nieuwe logo’s en a-ches laten ontwerpen, zo moeilijk wordt er gedaan over de naamsveran-dering. Van mij mag dat links er wel uit: wij zijn niet links, we zijn ook niet rechts, wij zijn voor duurzaamheid! Door een naamsverandering komen we ook ‘los van links’, met de SP en PvdA hebben wij niks. Wij kiezen voor duur-zaam: ecologie, groene econo-mie, solidariteit. Laten we daar nou eens werk van maken. Dat zou ons ook een prachtige mid-denpositie geven in het poli-tieke landschap. Zo zouden we veel van onze thema’s kunnen inbrengen ook bij een coalitie met CDA en ChristenUnie en, waarom niet, VVD. Ik was blij met het Lenteakkoord, een

geweldige prestatie waar we op door moeten borduren. Als we ons los kunnen maken van ‘links’, zouden veel meer kiezers naar ons toetrekken. Daarom nu de oproep aan ve-len: laten we ons los maken van ‘links’ en groeien naar Groe-nen.nl.Will Kranenburg, raadslid Leidschendam-Voorburg, bestuurslid Linker Wang

WinkeltijdenAls winkelier van twee natuur-voedingswinkels, een Ekoplaza in Arnhem en een Van Nature in Nijmegen, ben ik het hart-grondig eens met Arend Wes-dijk (Nieuwsbrief, && juni &%"&) wat betreft zijn standpunt over winkelopeningstijden. Naar mijn mening heeft GroenLinks de gevolgen van het vrij laten van de openingstijden danig onderschat. Het is voor de kleine zelfstandige weer een aderlating, want hij heeft zijn rustdag hard nodig. Door de beslissing bij de gemeenten te leggen, krijg je in elke gemeen-

te een oorlog tussen de super-markten en grote winkelketens enerzijds en de kleine zelfstan-digen anderzijds; en ik ken de uitslag al. Dus, kies je voor de winkel op de hoek, breek dan de winkeltijdenwet niet open. Om met Janis Joplin te spreken: ‘Freedom is just another word for nothing left to loose.’Rudie Wijnen, Nijmegen

Vuile handen?In het laatste GroenLinks Maga-zine licht Hans Boer toe waarom hij zich niet meer thuis voelt binnen GroenLinks. Hoewel niet iedereen dezelfde stap zet als hij – opzeggen – hoor ik zijn argumenten vaker. Behalve afzonderlijke politieke besluiten van de fractie waarover je van mening kunt verschillen, signa-leert hij ook trends in de partij die uiteindelijk tot zijn besluit leiden, zoals het toenemend liberalisme, partijcentralisme en invloed boven ideaal. Over sommige punten kan ik kort zijn: in Kunduz hebben we niks te zoeken, het is onverantwoord

om een maatschappelijk gedra-gen pensioenakkoord op deze wijze om zeep te brengen, het is gemakkelijk genoeg om mensen te ontslaan en nutsbedrijven horen overheidsbedrijven te zijn. En hoe heftig betrokken je je ook kunt voelen bij de impact van dergelijke besluiten, je kunt er ook over van mening ver-schillen: misschien kun je toch iets nuttigs doen in Kunduz, het pensioenakkoord wordt voor een groot deel door jongeren betaald en het gaat niet om nog makkelijker ontslaan, maar om sneller weer aan het werk ge-raken. Het begrotingsakkoord voor &%"* roept bij mij aanzien-lijk warmere gevoelens op dan bij Hans. Het is natuurlijk niet !jn om medeverantwoordelijk te zijn voor zo veel lastenver-zwaringen. Ik heb er een tijdje buikpijn van gehad. De echte vraag is of we er genoeg voor terugkrijgen. En de wezenlijke onderliggende vraag is of we bereid zijn tot compromissen. In het akkoord zitten genoeg trendbreuken (vergroening,


jos Vrijzinnigheid & tolerantieMag ik u iemand voorstellen? Christiaan S., woonachtig in Kerkhoven* en aldaar ambtenaar van de burgerlijke stand. Hij heeft volgens eigen telling inmiddels 476 paren in de echt verbonden. Hij is er goed in. Hij heeft een intuïtie ontwik-keld voor het type stel dat tegenover hem plaats neemt; zenuwachtig, vrolijk of statig – hij weet tijdens de plechtig-heid precies de juiste toon te treffen. Zijn succesformule: een gedegen voorgesprek + jarenlange ervaring + een grabbelton aan kwinkslagen en anekdotes waar voor ieder wat passends in zit. Behalve voor homoparen. Sorry, maar daar lukt het niet bij. Hij kan het niet. Zo is hij niet opgevoed. Toen hij in 1993 beëdigd werd, was dat ook geen kwestie. Van hem mogen ze trouwen. Maar je moet al-leen niet aan hem vragen zo’n huwelijk af te sluiten. Dat gaat niet. Dan hapert zijn succesformule. Het hoeft ook niet, want meerdere beëdigde trouwambtenaarcollega’s hebben aange-geven zo’n plechtigheid met liefde te zullen voltrekken. Toch raakt Christiaan S. zijn bijbaan kwijt. Hij staat namelijk te boek als weiger-ambtenaar. En die moeten of iets doen wat ze niet willen of ze worden ontslagen. Dat er in Kerkhoven geen homotrouwprobleem is, is niet relevant. De meerderheid in de Tweede Kamer wil dat weigerambtenaren uit hun ambt worden ontzet. Christiaan S. begrijpt niet dat partijen die zich liberaal en vrijzinnig noemen vooropgaan in deze – ja, hij kan niet anders noemen – heksenjacht. Hij had altijd gedacht dat vrijzinnig-heid iets met tolerantie te maken had, maar vermoedelijk heeft hij dat niet helemaal goed begrepen. Ook vrijzinnigen kunnen kennelijk niet zonder vijandsbeeld: de weiger-ambtenaar als vleesgeworden homofoob. Hallo! Hij is geen homohater, hij wil ze alleen niet trouwen. En eerlijk gezegd kan hij zich ook niet een homostel voorstellen dat door hem getrouwd zou willen worden. Wie wil het belangrijkste uur van zijn leven doorbrengen met een ex-weigerambtenaar? Maar goed, trouwen kunnen homostellen probleemloos, in Kerkhoven, in Lutjebroek, in Giethoorn; ja, in elke gemeen-te. Dus welk hoger politiek doel dient de verdere vervolging van weigerambtenaren? Die verdwijnen vanzelf, want nieuwe trouwambtenaren weten nu waar ze aan beginnen. Waarom mag hij niet gewoon blijven? Hij heeft nog wel een mailtje gestuurd naar de woordvoerders in de Tweede Kamer. Kunt u het me nog eens uitleggen? Nooit echt antwoord gekregen. Volgend jaar trouwt zijn lievelingsnichtje. Ze heeft altijd gezegd dat ze bij hem wil trouwen. Hij vreest dat hij haar zal moeten teleurstellen. Hij is verdoemd. Hij is weigerambtenaar.

Jos van der Lans is cultuurpsycholoog en publicist. Voor GroenLinks was hij lid van de Eerste Kamer. Volg hem via: www.josvdlans.nl en/of @josvanderlans.

* Christiaan S. en Kerkhoven zijn niet de echte namen. De betrokkene wil om begrijpelijke redenen liever anoniem blijven.

Online lezenMeer brieven op magazine.groenlinks.nl/brieven

Foutieve plaatsing zonnepanelen Naar aanleiding van de coverfoto van het vorige Magazine wijst Paul Rebers op het be-lang van juiste plaatsing van zonnecellen: niet in de schaduw.

Meer opinieartikelen op magazine.groenlinks.nl/opiniemagazine

Bezuinig op verspilling In de totale keten van ‘boer tot bord’ gaat in Nederland naar schatting dertig tot veertig procent van al het voedsel verloren door onnodige verspilling. Dat kost in totaal ongeveer *,) miljard euro per jaar. Als we toch moeten bezuini-gen, zegt DWARS, waarom dan niet op verspilling? Ontwikkelingssamenwerking: het kind en het badwater De gemiddelde Afrikaan heeft het de afgelopen jaren iets beter gekregen, dat klopt, en de groeicijfers zijn hoog. Maar die groei is grotendeels pervers, schrijft Jan Ruyssenaars in een reactie op het laatste Magazine. Bezuinigen op de hulp is gevaarlijk en slecht. Een sociaalliberale rustdag Arend Wesdijk vindt niet dat een verruiming van de winkeltijdenwet mensen de ‘vrije keuze’ laat; het is juist funest voor kleine middenstanders en daarmee ook voor de sociale cohesie in de wijk. Zijn voorstel: verplicht iedere winkel een dag dicht te gaan, maar laat de winkelier zelf kiezen welke dag.

ontwikkelingssamenwerking, compensatie lagere inkomens, hypotheken, geen Wet werken naar vermogen, werkgevers be-talen WW) om het te rechtvaar-digen. Ik zie geen enkele andere manier waarop we dit hadden kunnen bereiken. Toch doet dit akkoord blijkbaar pijn bij velen. GroenLinks heeft moeite met de macht. Macht betekent vuile handen maken, compromis-sen sluiten. Dat voelt al snel als principes inleveren. We hebben immers principiële vragen over de huidige maatschappelijke or-dening. We zouden die zo graag wezenlijk veranderen, principi-eel sociaal en principieel groen en liefst snel een beetje. Ik denk ook af en toe: weg met de ban-ken, weg met Shell; laten we ons eigen groene hoekje gaan in-richten; stuur CEO’s elk jaar een maand op stage in Soedan; en andere wilde gedachten. Maar dan bedenk ik al snel: ging het

niet ook om het bestrijden van onderdrukking en uitbuiting? Daarover gaat het GroenLinks-liberalisme wat mij betreft: dat niemand een ander zal onder-drukken en dat onderdruk-kende structuren dus afgebro-ken dienen te worden. Alleen grotere individuele vrijheid kan ons verder brengen. Dat is niet beginselloos, zoals Hans Boer schrijft. Ja, we zullen – en daarin zijn we te weinig expliciet en te weinig zichtbaar – solidair moe-ten zijn, maar daarin zal ruimte moeten zijn voor de menselijke pluraliteit en dus ieders indivi-dualiteit. Daarvoor moeten we vuile handen willen maken. Als we een trend kunnen keren dan is dat niet alleen gerechtvaar-digd, maar ook een plicht.Hans Sietsma, bestuurslid afdeling Groningen

Lees de hele brief op magazine.groenlinks.nl/brieven


Collegereeks Waardevolle EconomieBureau de Helling en de GroenLinks-Aca-demie organiseren dit najaar een college-reeks over Waardevolle Economie. In vijf lezingen gaan we met verschillende des-kundigen op zoek naar de oorzaken van de crisis en groene en sociale antwoorden hierop. Data: van 29 oktober tot en met 26 november. Locatie: Utrecht. Meer informa-tie: bureaudehelling.nl/agenda.

Tijdens de verkiezingscampagne gaan duizenden vrijwilligers voor ons de straat op. Zij zetten zich in om een goed verkiezingsresultaat voor GroenLinks te realiseren. We stellen er graag drie aan u voor. We hebben hen gevraagd wat hun motivatie is om mee te helpen en wat ze tijdens de campagne gaan doen.

Duizenden vrijwilligers zetten zich in voor de campagne

Naam: Paul Vermast Leeftijd: 35 jaar Beroep: gemeente-raadslid in Dronten

Naam: Menno SlaatsLeeftijd: 30 jaarBeroep: hovenier

Naam: Linda Kiewiet Leeftijd: 38 jaar Beroep: senior marketing manager

Vooraankondiging vacatures PartijbestuurIn 2013 komen er twee vacatures in het Partijbestuur: bestuurslid Financieel Beleid (pen-ningmeester) en bestuurslid Europa en Internationaal. De kandidatencommissie gaat in het najaar aan de slag. Meer informatie volgt in de digitale nieuwsbrief en op de website groenlinks.nl/vacatures

Waarom vind je het belangrijk om mee te helpen? “Ik wil natuurlijk een zo groot mogelijk GroenLinks, zodat we een stem hebben in toekomstig beleid. Ik vind het belangrijk dat duurzaamheid, rechtszekerheid en gelijke kansen niet vergeten worden de komende jaren, en daarvoor heeft GroenLinks het meeste oog. Het tij zit op dit moment niet helemaal mee, maar als we veel ons gezicht laten zien en onze ideeën goed over de bühne brengen, kunnen we sterk uit de ver-kiezingsstrijd komen.”

Wat ga je doen voor GroenLinks? “In mijn woonplaats, Dordrecht, help ik mee met het lokale campagneteam. Onder andere !yers schrijven en daarna uitdelen als we de straat op gaan. Ook heb ik voor het eerst met het landelijke actieteam meegedaan. Bij het festival Over het IJ hebben we bezoe-kers gefotografeerd die via GroenLinks een ‘groene groet’ stuurden. Deze zomer kun je ons op nog veel meer festivals tegenkomen! Het lijkt misschien vroeg, maar veel mensen reageren juist enthousiast dat we nu al bezig zijn.”

Waarom vind je het belangrijk om mee te helpen?“Om de boodschap niet alleen op papier uit te dragen, maar ook op straat. Veel Groen-Linksers staan daar misschien niet om te springen, maar het is juist erg leuk om te doen: een praatje maken en mensen over-tuigen. Vaak blijken mensen een verkeerde inschatting te maken van onze standpunten en kunnen ze er na een kort gesprek toch mee instemmen. Daarnaast is het een erg gezellige groep mensen die campagne voert, voor mij ook een reden om mee te helpen.”

Wat ga je doen voor GroenLinks?“Zo vaak als mogelijk ga ik met de festival-tour mee om mensen in het land enthousiast te maken voor onze groene en sociale stand-punten. En natuurlijk ga ik meehelpen met de lokale campagne in Eindhoven. Zodat we 12 september ook daar heel veel stemmen krijgen!”

Waarom vind je het belangrijk om mee te helpen?“Als gemeenteraadslid ben ik natuurlijk gewend om GroenLinks uit te dragen. In de aanloop naar de verkiezingen van september is er alle reden om een stapje extra te zetten. In de campagne hebben we nog een hoop werk te verzetten om te komen tot een mooi resultaat. Als we allemaal dat stapje extra zetten, komt dat zeker goed.”

Wat ga je doen voor GroenLinks?“Ik help het webteam van het landelijke bureau. Dat ondersteunt de lokale webmas-ters altijd bij vragen en problemen, maar komt daar door de verkiezingsdrukte niet meer aan toe. Daarom spring ik de komende tijd in, zodat hopelijk alle lokale websites ook actueel zijn. Juist in campagnetijd is dat extra belangrijk!”

Dit katern is een uitgave van het Landelijk Bureau GroenLinks.

Wil je ook vrijwilliger worden? Meld je dan aan via actief.groenlinks.nl.


Contact

mijn.groenlinks.nl

webmasters: groenlinks.nl/contact/service

groenlinks.nl/contact/publieksdienst

plannen en -beleid: groenlinks.nl/contact/publieksdienst

Postbus 8008 3503 RA Utrecht (030) 2 39 99 00 Bezoekadres: Oudegracht 312 3511 PK Utrecht.

Colofon GroenLinks MagazineNr. 4, augustus 2012

GroenLinks Magazine is een uitgave van het partijbestuur van GroenLinks en ver-schijnt 6 maal per jaar in druk. Het wordt samengesteld door een onafhankelijke redactie, die werkt op basis van een redactiestatuut.

Abonnement Leden van GroenLinks ontvangen het blad gratis. Anderen kunnen zich abonneren voor ! 17,50 per jaar. Er is een gesproken editie beschikbaar voor mensen met een leeshandicap. Opgave via het Landelijk Bureau van GroenLinks Postbus 80083503 RA Utrecht

Bezoekadres: Oudegracht 312Utrechttel. 030 2399900 [email protected] www.groenlinks.nl

Redactie Carolien Ceton (hoofdredacteur), Marc van Dijck (redacteur), Harmen Binnema, Lara de Brito, Katinka Eikelenboom, Simon Otjes en Lin Tabak.

Redactieadres:Postbus 80083503 RA Utrechttel. 030 2399909 [email protected] magazine.groenlinks.nl

Aan dit nummer werkten verder mee: Rinske Bijl, Jurjen Donkers, Pieter Geenen, Kleurrijk Platform, Jos van der Lans, Erica Meijers, Ynskje van Meurs, Margot Scheerder, Noortje Thijssen, Pepijn Vloemans, Michiel Wijnbergh en Marije Wilmink.

VormgevingRuparo (Ivo Sikkema en Ingeborg Seelemann), Amsterdamwww.ruparo.nl

Druk Meijer Rotatie op 100% kringlooppapier.ISSN 1380 3700

AdvertentiesAdviesbureau Cadex tel. 0111 643307www.cadex.nl

Tweede Kamerfractie GroenLinksPostbus 200182500 EA Den Haagtel. 070 3183030fax 070 [email protected]

Sluitingsdatum10 september (verschijnt 29 september)

Langstzittend Kamerlid van de drie is vice-fractievoorzitter Ineke van Gent. Sinds 1998 heeft ze zich met ziel en zaligheid ingezet voor sociale rechtvaardigheid, groene politiek en een soli-daire, vreedzame samenleving. Nu vindt ze het tijd voor nieuwe uitdagingen. Ze viel op als een scherp en gepassioneerd debater en een zeer betrokken politica op vooral de sociale thema’s. Ze diende talloze initiatiefwetten in, vaak ook samen met collega’s van andere partijen. Met het CDA maakte Van Gent haar meest recente wetsvoorstel om !exibel werken mogelijk te ma-ken. Met het afsluiten van het Lenteakkoord eind april heeft Van Gent een van haar laatste grote politieke klussen geklaard. In totaal zat Van Gent bijna 25 jaar in de politiek.

HeldinVan de partij krijgt Van Gent als geschenk een naar eigen inzicht in te vullen symposium aan-geboden. “Je bent honderd procent GroenLinks, je bent in hart en nieren een partijvrouw”, sprak partijvoorzitter Weening op het congres Van Gent toe: “Ineke, je bent een inhoudelijke duizendpoot, alle onderwerpen – van "nanciën tot homorech-ten – kon je aan en dat pákte je ook aan, op een manier zoals alleen jij dat kan. Veertien jaar in de Kamer, veertien jaar onze GroenLinkse heldin.”Bruno Braakhuis neemt na één periode afscheid van de Kamer. Hij blikt tevreden terug op zijn periode, maar wil terug naar het bedrijfsleven. Braakhuis is woordvoerder "nanciën en eco-nomische zaken. Hij boekte tastbare resultaten in debatten over de "nanciële crisis, telecom en belastingontwijking. Zo zorgde hij voor een

Kamermeerderheid voor netneutraliteit, waardoor telecomaanbieders geen extra kosten meer mo-gen rekenen voor gebruik van hun netwerk.

Hart en zielMariko Peters stond na de val van het laatste ka-binet-Balkenende aan de wieg van de voortzetting van de Nederlandse samenwerking met Afgha-nistan, waar zij vroeger als diplomaat werkte. Ze is woordvoerder buitenlandse zaken, cultuur en media. Peters’ verzet tegen de cultuurbezuinigin-gen werd in het Lenteakkoord bekroond. Onlangs lanceerde zij een initiatiefvoorstel voor meer trans-parantie van bestuur: de Nieuwe Wob. “Ik denk dat ik voor heel veel GroenLinksers spreek als ik zeg hoe sterk ik jouw drive bewonder”, sprak Weening haar toe. “Goede tijden of slechte tijden, Mariko gaat altijd door. Met hart en ziel. Geweldig zoals je strijdt voor de kwetsbaren in de wereld.”

Ineke, Mariko en Bruno bedankt!Voor drie Tweede Kamerleden was het congres van 30 juni jl. hun laatste als Kamerlid. Ineke van Gent, Mariko Peters en Bruno Braakhuis stelden zich niet herkiesbaar. Ze wer-den voor hun werk uitvoerig bedankt door partijvoorzitter Heleen Weening en kregen groot applaus van het congres.

Mariko Peters en Ineke van Gent worden in de bloemen gezet. Ze nemen afscheid op hun laatste congres als Kamerlid. Bruno Braakhuis was niet aanwezig op het congres.

Recordaantal leden op verkiezings congresOp zaterdag 30 juni vond het 31ste GroenLinks-congres plaats in Vredenburg Leidsche Rijn (Utrecht).Ruim 1600 leden zorgden voor een record-opkomst. Zij spraken over het verkiezings-programma “Groene kansen voor Nederland” en stelden de kandidatenlijst vast voor de Tweede Kamerverkiezingen. Lijsttrekker Jolande Sap presenteerde vol vertrouwen het team waarmee ze de verkiezingen ingaat: “Met deze fantasti-sche kandidatenlijst boordevol talent en ervaring gaan we keihard aan de slag. Want een sterk GroenLinks kan na 12 september een sleutelrol spelen in een groener en socialer Nederland.” Het congres nam het advies van de kandidatencom-missie voor de top van de lijst volledig over: Bram van Ojik, Liesbeth van Tongeren, Jesse Klaver en Linda Voortman kwamen op plaatsen 2 tot en met 5. Bij de plaatsen 6 tot 10 stegen de

zittende Kamerleden Rik Grashoff (6) en Arjan El Fassed (7). Niels van den Berge en Corinne El-lemeet kwamen op plaats 8 en 9. To"k Dibi werd gekozen op plaats 10. In haar speech benadruk-te Jolande Sap dat in de afgelopen tien jaar vijf kabinetten hebben gefaald in het aanpakken van de grote uitdagingen waar Nederland voor staat. “De tijd is nu om de omslag te maken naar een sociale en groene toekomst. Dat kan met een groene economie waar de vervuiler betaalt en waar werken wordt beloond. Het levert duizen-den banen op; Duitsland en Denemarken bewij-zen het. Dát is wat wij voor Nederland willen.”Lees alles over het laatste congres, het verkiezingsprogramma en de kandidaten op congres.groenlinks.nl.Lees het verslag dat GroenLinks Maga-zine maakte, op magazine.groenlinks.nl/congres30juni12.


‘Ik heb van mijn fysieke beperking mijn kracht gemaakt’, stelt April Ranshuijsen. Als zelfstan-dig ondernemer, kampioen rolstoelhockey, actief lid van een cliëntenwerkgroep én steun-fractielid voor GroenLinks in Nijmegen zet ze eigenhandig vooroordelen over gehandicapten op losse schroeven. ‘Je hebt zelf invloed op het beeld dat andere mensen van jou heb-ben. Klopt het met wat je wilt bereiken? Of moet je het veranderen? Door mijn spierziekte ben ik ervaringsdeskundige geworden op het gebied van empowerment en beeldvorming. Dat gebruik ik in mijn lezingen en trainingen. Vaak hoor ik achteraf dat mensen door mij hun beeld over mensen in een rolstoel hebben bijgesteld.’ In overleg met haar opdrachtgevers – over-heid, bedrijven, non-pro"torganisaties – bedenkt ze trainingen en workshops op maat. Haar opleiding als theatermaker komt hierbij goed van pas. Zo werkt ze met rollenspe-len en probeert ze op een creatieve manier

buiten de bestaande kaders te denken. Haar onderneming bestaat nu twee jaar. ‘Ik ben een ondernemend persoon, met een eigen visie. Het is moeilijk om daar een perfect passende baan in loondienst bij te vinden. Ook kan ik als zelfstandige veel beter mijn eigen tijd indelen en mijn energie doseren.’ Het ondernemer-schap geeft haar veel voldoening. ‘Mentaal en fysiek werken op elkaar door. Het geeft me een kick om alles zelf te doen, en daar krijg ik weer meer energie van.’Toch kleven er ook risico’s aan het zelfstandig ondernemerschap. De inkomensonzekerheid bijvoorbeeld. Ranshuijsen staat daarom achter de punten uit het GroenLinks-verkiezings-programma om de positie van freelancers te verbeteren. ‘Arbeidsongeschiktheidsverzeke-ringen en pensioenopbouw moeten toegan-kelijker worden. De tijden zijn nou eenmaal veranderd, steeds meer mensen willen !exibel werken.’

WinnaarsmentaliteitRanshuijsen heeft ook ambities op het poli-tieke vlak. ‘Van jongs af aan kom ik op voor de belangen van anderen. De afgelopen tijd kwam ik op voor iets dat ook mezelf aangaat: het persoonsgebonden budget (pgb). Met het

pgb kunnen mensen de regie over hun eigen leven houden. Die autonomie is zo essentieel voor het gevoel van eigenwaarde. Met de cli-entenwerkgroep heb ik gelobbyd voor behoud van het pgb, en intensief contact gehad met het ministerie, de staatssecretaris en Tweede Kamerleden. Iedereen zei altijd al tegen me dat ik de politiek in moet, maar nu is de vlam echt overgeslagen.’ Inmiddels is ze lid van de steunfractie van GroenLinks in Nijmegen. Dat ze ooit de stap naar de landelijke politiek maakt, sluit ze zeker niet uit.Ondanks haar drukke agenda vindt Rans-huijsen ook tijd om te sporten. Ze koos voor rolstoelhockey. ‘Er zijn ook andere sporten die ik zou kunnen doen, maar de meesten zou ik door mijn beperking alleen op een laag niveau kunnen beoefenen. Bij rolstoelhockey kan ik toch aan de top spelen.’ Ranshuijsen behoort tot de beste spelers van de wereld: in septem-ber 2011 won ze de internationale Canadian Challenge Cup voor individueel rolstoelhockey. En ze werd al tweemaal kampioen met het Ne-derlandse team: in 2004 wereldkampioen en in 2012 Europees kampioen. ‘Ik heb een echte winnaarsmentaliteit’, concludeert ze dan ook. ‘Ik wil overal het maximale uit halen.’ <Rinske Bijl

&werkbl

Naam: April RanshuijsenLeeftijd: 35 jaarBeroep: spreker en trainer Missie: een inclusieve samenleving waaraan iedereen naar vermogen kan bijdragen

GroenLinkserals zelfstandig ondernemer

ZELF TE DOEN’

FOTO

RIN

SK

E B

IJL

‘Het geeft een kick om alles


groenlinks magazine augustus 2012

Documents