flanders inshape jaarverslag 2010-2011

Project

Jaarverslag 2010-2011

SHArINGKNoWLeDGeSHAPING INDUStrY

VG68003_FI_JRVERSLAG 10.indd 1 3/15/11 8:49:23 PM

02 jAArverSLAG 2010-2011 03jAArverSLAG

2010-2011

VOORWOORD_Onze traJecten ziJn de mOtOr achter innOvatie en wiJ mOeten er vOOralvOOr zOrgen dat de prOcessen biJ de Ondernemingen niet stilvallen.

2010 was een overgangsjaar, niet alleen voor de ondernemingen maar ook voor Flanders InShape. Wij hebben in de voorbije jaren de opgebouwde kennis en expertise volledig kunnen exploreren en zijn op kruissnelheid gekomen. Dat vertaalt zich onder meer in nieuwe opleidingen op maat van de bedrijven, in succesvolle trajecten en coachen van bedrijven, in netwerkactiviteiten waar ondernemers, dienstverleners en onderwijs elkaar ontmoeten, ervaring en best practices uitwisselen en nieuwe samenwerkingen opstarten.

In dit jaarverslag zult u een aantal voorbeelden van deze activiteiten terugvinden waar wij met trots op terugblikken.

In het afgelopen jaar werden ook tal van nieuwe onderzoeksprojecten opgestart die nu op heel korte termijn vruchten zullen afwerpen. Het team van Flanders InShape initieerde ook vele andere projecten zoals onder meer “Groei door designmanagement” waarin groeiende bedrijven één jaar lang worden gecoacht om design als motor van groei in te zetten.

De Raad van Bestuur van Flanders InShape nam de belangrijke beslissing om te opteren voor “DOEN”. Ondernemingen hebben nu immers nood aan een daadwerkelijke begeleiding en een sparringpartner die objectief én met kennis van zaken het bedrijf kan ondersteunen.

Dit is geen evidente keuze temeer omdat wij design ingang willen laten vinden in innovatie. In deze optiek zien wij design als een proces om tot nieuwe en duurzame producten en diensten met een hogere toegevoegde waarde te komen die tevens oplossings- en mensgericht zijn.

Processen zijn per definitie steeds langere trajecten die enerzijds soms geen tastbare resultaten opleveren maar anderzijds aan de basis liggen van de verandering van het volledige productontwerpproces en van een nieuwe manier van werken in de ondernemingen.

“De ene verandering legt altijd de grondslag voor de verandering die erop volgt.”, zegt Machiavelli. Onze trajecten zijn dus de motor achter innovatie en wij moeten er vooral voor zorgen dat zulke processen bij de ondernemingen niet stilvallen.

In 2011 zijn wij goed van gestart gegaan en zullen wij de werking van Flanders InShape met hetzelfde elan en dezelfde passie verder zetten als in 2010. ¶

carl Dewulf - Voorzitter Flanders InShape

INDeX_voorWoorD_03oNze mISSIe_04tHemA’S_05oNDerzoeK_06ADvIeS vAN oP De eerSte rIj_09met KeNNIS vAN zAKeN_17tHemADAGeN_18NetWerKeN_19tevreDeN KLANteN_21ProjecteN IN De mArGe_22teAm_28SLotWoorD_30rAAD vAN BeStUUr_31

coLoFoN_REDactIEcOöRDINatIE maka de lameillieure EN marianne verkest_REDactIE Flanders inshape team_Lay-Out inge cOrnelis, [email protected]_DRukWERk desiere printing, www.desiereprinting.be_FOtOGRaFIE tEaMLEDEN gerald van raFelghem, www.gerald.be

VG68003_FI_JRVERSLAG 10.indd 2-3 3/15/11 8:49:26 PM

04 jAArverSLAG 2010-2011 05jAArverSLAG

2010-2011

oNze mISSIe_Flanders InShape is de Vlaamse competentiepool voor productontwikkeling en industrieel design, opgericht in december 2006, in samenwerking met Industrie Vlaanderen, enkele dienstverlenende bedrijven, hogescholen en gespecialiseerde kenniscentra.

De missie van Flanders InShape is de creatie van een duurzame meerwaarde voor de Vlaamse industrie door:» de toepassing van tools en methodes voor productontwikkeling en industrieel design.» de academische kennis en praktijkkennis uit binnen- en buitenland te vertalen op maat

van het bedrijf.

van kennis naar tOOls

_Het onderzoeksprogramma van Flanders InShape zet de laatste stap tussen academische kennis en inzetbare middelen voor bedrijven. kennis wordt immers niet ontwikkeld om alleen

“interessant” of “boeiend” te zijn. kennis moet ook toepasbaar en bruikbaar zijn, en moet leiden tot meerwaarde voor elke gebruiker.

tOOls Op maat van het bedriJF

_het adviesprogramma op maat van elke onderneming wordt uitgevoerd door interne en externe experts uit binnen- en buitenland. Met tools zoals optimalisatie van het ontwerpproces, gebruikersgericht ontwerpen en designmanagement wordt het beheer van het ontwerpproces binnen een onderneming op punt gesteld.

uw kennisplatFOrm

_We produceren met z’n allen veel kennis rond productontwikkeling en design. Via lezingen, seminaries, netwerksessies en in-house opleidingen en met zorgvuldig geselecteerde onderwerpen en sprekers brengt Flanders InShape deze kennis tot bij u.

tHEMa’S WaaRVOOR u BIj FLaNDERS INSHaPE tEREcHt kaN_

• coaching van medewerkers ontwerpteam en “sparring partner“Medewerkers uit het ontwerpteam ondersteunen en gericht trainen om o.a. de taakinhoud vorm te geven; projectplanning en integrale aanpak toepassen.

• professionaliseren van het ontwerpproces

Implementeren van gekende technieken. combinatie van het aanleren van de techniek, de vertaalslag naar het bedrijf, opvolgen van de eerste periode van toepassing, bijsturen waar nodig.

• introductie van geavanceerde techniekenNieuwe technieken aanreiken. combinatie van het aantonen van het potentieel, de vertaalslag naar het bedrijf, samenwerken met experts ter zake.

• Ondersteuning bij typische vragenIntellectuele eigendom, designbrief opmaken, prototypetechnieken, technologiekeuze, subsidies vinden, …

_inZicht in de consument

Ontwerpers zijn niet alleen verantwoordelijk voor functionaliteit en esthetiek; ze moeten het denkproces en de emoties van de consument begrijpen om zo op gedragsverandering in te spelen.

_proFessionaliseren van het ontWerpproces en risicobeperking

Design is een proces van vertaling van inzichten in concrete innovaties zodat de doelstellingen van het bedrijf en de wensen van de consument worden gerealiseerd.

_duurZaamheid

Ontwerp speelt een fundamentele rol bij de volgende grote uitdagingen voor elke industrie.Hoe kunnen merken hun imago behouden en een uitstekende gebruikerservaring leveren terwijl ze onderdelen, afval en hun ecologische voetafdruk verminderen?

_stimuleren van marketing en branding

Design is een fundamenteel onderdeel van het creëren van een beeld, de ervaring van een onderneming, evenals van de producten en diensten.


OnderzoekDoeltreffend

Toegepast

Universiteit

Ambi

tieus

Kenn

is

Vraa

gged

reve

n

Kenn

isce

ntra

Onde

rzoe

kthe

ma

Inte

rnat

iona

al

Competenties

Vertaalonderzoek

Kennismakelaar

Succ

esvo

l

Impa

ct

Hogeschool

Oproepen

Onderzoeker

Ondersteunen

Tools

jAArverSLAG 2010-2011 07jAArverSLAG

2010-2011 06

FunctiOneel verbeteren van mObiliteitsOplOssingen vOOr persOnen met een mOtOrische beperking.

Hulpmiddelen voor de zorgsector voldoen meestal niet aan de verwachtingen van de gebruiker (zorgverlener of zorgbehoevende persoon).Het project aSSISt is gericht op een methodische benadering van gebruiksgericht ontwerpen. Het projectteam wil deze benadering uitwerken en voorstellen aan de Vlaamse producenten van “zorgtechnologische” producten, met betrekking tot de ondersteuning van mobiliteit (assistieve technologie).

De methodische benadering bestaat onder andere uit een “extreme user-centered-design” benadering, met onder meer observatie van gebruikers in hun natuurlijke omgeving en contextuele diepte-interviews met zorgverlenende organisaties en eindgebruikers van assistieve hulpmiddelen. Dankzij deze inhoudelijke informatie kunnen we de behoeftes van de gebruikers en mogelijke productopportuniteiten in kaart brengen. Enkele van deze productopportuniteiten worden vervolgens vertaald naar conceptuele ontwerpen van producten.

Bij de selectie van de productopportuniteiten en de vertaling naar conceptuele ontwerpen wordt ook rekening gehouden met de mogelijke bredere marktwaarde. Daardoor beantwoorden deze ontwerpen niet alleen aan de behoefte van de ‘extreme gebruiker’, maar kan een veel bredere doelgroep er gebruik van maken. Hierdoor kunnen de producten uiteindelijk op grote schaal geproduceerd worden, wat de productie ook economisch interessant maakt. Dit levert tijdens de ontwerpen ontwikkelfase veel voordelen op, waardoor er rendabele producten voor de nichemarkt ontwikkeld kunnen worden.

uiteindelijk zal het project resulteren in een aantal innovatieve productconcepten, richtlijnen voor de toepassing van deze “extreme user-centered-design” benadering en materiaal voor de verspreiding van de kennis en de ervaring opgedaan in dit project. Het project wordt uitgevoerd door enthoven associates en door experientia s.r.l. ¶

ONDERzOEkSPROjEct aSSIStIEVE tEcHNOLOGIE_

_assist

Flanders inshape

met Het HooFD IN De tHeorIe eN De voeteNoP De WerKvLoer_

vraaggedreven OnderzOek in ciJFers

» 5 oproepen» 14 onderzoeksprojecten» 47 uitvoerders uit 33 verschillende organisaties» Multidisciplinair: hogescholen, kenniscentra, ontwerpbureaus en dienstverleners uit binnen- en buitenland

voor meer info: [email protected]


Met

hode

s

Coac

hen

Tools

Innovatiestudie

User-centered

InnovatieprojectenAdviesTechnologie

OntwerpprocesDesign

Subsidie

IWT

jAArverSLAG 2010-2011

jAArverSLAG 2010-2011 0908

Dat duurzaamheid een blijvend thema is hoeven we intussen niet meer te argumenteren. Dat het naast ecologische en maatschappelijke relevantie ook in toenemende mate een economische finaliteit heeft, is een recenter, maar groeiend besef bij veel organisaties.

Ook in de beurs-, congres- en evenementenwereld is deze problematiek de eerstkomende jaren aan de orde. Met een iso-normering voor sustainability van events in de maak tegen de Olympische zomerspelen 2012 in London, is het moment rijp om een –strategische- positie in te nemen.

kortrijk Xpo heeft de ambitie het meest duurzame beurs- en congrescomplex in België te zijn. Een duurzame aanpak is een kans om onderscheidend vermogen te creëren, voorsprong voor Vlaamse bedrijven binnen het “ecosysteem” van organisatie en toelevering in de evenementenwereld. tegelijkertijd resulteert een duurzame aanpak in meer aantrekkelijke en comfortabele producten en diensten, toegankelijk voor meer mensen.

Om de resultaten van een duurzame aanpak zichtbaar te maken is meten belangrijk. alleen door te meten kun je concrete doelen stellen en de resultaten ook tastbaar communiceren. De carbon footprint is hiervoor uitermate geschikt.

De aanpak van het project is tweeërlei. aan de ene kant wordt aan de hand van de carbon footprint van een beursevenement bekeken wat de impact van de verschillende activiteiten rond een beurs is. catering, transport, vervoer van bezoekers, energie, aankleding van de beursstanden en zalen, enzovoort. Hierin worden opportuniteiten voor reductie gezocht en doelstellingen bepaald.

Een tweede invalshoek is een internationale benchmark; het zoeken naar best practices en hiervan leren. al deze input en onderzoek zullen uiteindelijk resulteren in een concreet stappenplan voor kortrijk Expo, een roadmap naar duurzaamheid. En als je een plan hebt… kun je aan de slag om de producten en diensten te ontwikkelen die bijdragen tot de gestelde doelen.

Het project wordt uitgevoerd door Futureproofed bvba en door experientia s.r.l. in onderaanneming. ¶

EVENt: MILIEuStaPPENLaN VOOR BEuRScOMPLEX _

_OnderzOeksprOJect kOrtriJk XpO

Flanders inshape

ADvIeS vAN oP De eerSte rIj_

adviesverlening in ciJFers

» 85 korte en lange adviestrajecten» 12 kMO projecten technologieverkenning via kMO Portefeuille» IWt kMO innovatiestudies» IWt O&O innovatieproject» Sectoren: 25 technologische sector, 10 meubel/hout, 3 textiel, andere (voeding, kunststof, … )» advies voor zowel startende als gevestigde ondernemingen, kMO’s en grote bedrijven

voor meer info: [email protected], [email protected]




_FleXidal investeert in eigen design

Flexidal startte in 2006 met de productie en verdeling van ultrasonic antifouling toestellen, innovatieve technologie voor het bestrijden van algen op de romp van pleziervaartuigen. Bij de opstart was dit toestel uniek in zijn soort. De eerste producten werden gemaakt in een behuizing van standaard onderdelen. Dankzij het succes en de internationale aanpak is de jaarlijkse seriegrootte van het product snel toegenomen en werd investeren in de ontwikkeling van een eigen behuizing mogelijk.

jan Franco, zaakvoerder van Flexidal, volgde gedurende 2 jaar het Plato netwerk ‘productontwikkeling en industrieel design’ ingericht door VOka Oost-Vlaanderen samen met Flanders InShape. jan leerde er hoe hij zijn designproject concreet kon aanpakken en kwam er in contact met ontwerpbureau Moebius Design, aan wie hij deze opdracht toevertrouwde.Flanders InShape begeleidde Flexidal bij het beschrijven van de projectopdracht. Designvoorstellen moeten immers realistisch zijn, passen bij de merkuitstraling van Flexidal en aangepast voor de toepassing in pleziervaartuigen en zeiljachten. Flexidal verwachtte een duidelijke en vernieuwende vormgeving, geschikt voor het volledige productgamma en tevens technisch en economisch haalbaar. Gezien de ecologische grondslag van het product, werden ook ecologische eisen opgenomen.Flanders InShape hielp Flexidal om de nodige subsidies te vinden, zoals 10.000 euro tussenkomst voor designinvesteringen via het Europese project ‘Strategisch Ondernemen’. Eén jaar na de start van het project staan de eerste onderdelen intussen klaar voor verzending. Het nieuwe ontwerp oogst alvast veel bijval op de internationale markt. ¶

www.flexidal.com

_FamiliebedriJF Orac decOr Ontwikkelt design als kerncOmpetentie

Orac Decor is een familiebedrijf, opgericht in 1970 door Guy taillieu. Orac Decor maakt, distribueert en vermarkt kunststof sierlijsten en interieurdecoratieartikelen en is vandaag uitgegroeid tot de Europese referentie op het gebied van architecturale profielen en decoratieve ornamenten.

Decoratie, stijl, interieur en creativiteit zijn altijd belangrijk geweest in de strategische ontwikkeling van het bedrijf. Design, designmanagement en

integrale productontwikkeling zijn gerelateerde begrippen en daardoor de logische verdere stappen die als strategische onderdelen van de bedrijfsvisie moesten ontwikkeld worden. Daarvoor deed Orac Decor een beroep op Flanders InShape. Onder begeleiding van extern expert Vic cautereels (designFIXION) is design tot een kerncompetentie ontwikkeld en geïntegreerd in de bestaande bedrijfsstructuren. In eerste instantie werden de reeds ontwikkelde brand fundamentals verdiept en vertaald naar waarden die als basis kunnen dienen voor een designmanagement strategie. Vervolgens werden de ontwikkelde brand values onderzocht en werd gekeken hoe hieruit design values konden ontwikkeld worden voor elk van de collecties of subbrands. De ontwikkelde brand en design values vormden de basis voor de ontwikkeling van een Product Portfolio Management voor elke collectie. ten slotte is het bestaande –embryonaal ontwikkelde- productontwikkelingsproces verder verfijnd en samengebracht met de learnings van het strategische luik van het designmanagement advies.

www.oracdecor.com

_umbrOsa zet in Op innOverende prOductOntwikkeling

Door het stijgende aantal nieuwe ontwikkelingsprojecten, besliste umbrosa om een medewerker voltijds vrij te maken voor interne productontwikkeling. Binnen umbrosa was er tot dan nog geen formeel productontwikkelingsproces of efficiënte projectplanning aanwezig.

Flanders InShape bracht voor umbrosa de interne productontwikkelings-aanpak en de daarbij gevolgde stappen in kaart, structureerde ze en stelde een planningsmethodiek op maat van het bedrijf op. Vandaag ontwerpt, ontwikkelt en commercialiseert umbrosa

“schaduwcreaties” die verdeeld worden in meer dan 40 landen, hoofdzakelijk via de retailmarkt. De innovatieve processen laten een lokale productie en assemblage toe. Het bedrijf wil wereldwijd toonaangevend zijn in haar markt door een doorgedreven focus op haar 3 strategische pijlers: Innovatie, communicatie en Easy to do Business With. umbrosa realiseert een omzet van 3.5 miljoen euro met 12 medewerkers.

www.umbrosa.be

“Dankzij de investering in een eigen design kan Flexidal zich differentiëren, zijn voorsprong tegenover de concurrenten vergroten en zijn positie in de markt versterken. een door ons ontwikkelde behuizing zorgt voor een kostenverlaging door productie- en assemblageoptimalisatie, voor een kwalitatieve en innovatieve productuitstraling en een duidelijk herkenbare identiteit voor het merk. Deze investering moet een hefboomeffect hebben om de internationale groei nog te versnellen.” jan Franco, zaakvoerder Flexidal

“Door dit project hebben we een beter inzicht gekregen in de verschillende stappen van productontwikkeling en hebben we geleerd hoe vooraf duidelijk te bepalen waar een product/dienst moet aan voldoen.”jimmy vanhoucke, Product Development manager, Umbrosa




_rF-technOlOgies integreert bescherming van intellectueel eigendOm in het innOvatieprOces

Innovatie zit bij Rf-technologies ingebakken. als pionier in het toepassen van state-of-the-art technieken voor brandwerende kleppen, wordt het bedrijf regelmatig geconfronteerd met problemen rond het beschermen van kennis en knowhow.

Samen met Flanders InShape en B.I.I.P. (Business integrated intellectual Property) werd een strategie uitgewerkt om van een reactieve naar een pro-actieve aanpak te gaan voor intellectueel eigendom. Dit betekent con-creet dat de bescherming van intellectueel eigendom volledig geïntegreerd wordt in het innovatieproces, van ideegeneratie tot de lancering van een nieuw product, evenals het kennisbeheer binnen de hele organisatie. ¶

www.rft.be

_saeY hOme & garden Ontdekt het belang van een gOede design brieF

Saey Home & Garden NV, gevestigd te kortrijk, met fi lialen in Frankrijk en andere Europese landen, is ontwerper, marketeer en wereldwijde leverancier van diverse producten rond huis & tuin.

Saey Home & Garden heeft Flanders InShape aangesproken om aan te leren hoe eenduidige projecten design briefs op te stellen. Een goede briefi ng is cruciaal voor het slagen van een ontwerpproject. zonder een duidelijke analyse van de bestaande situatie, een helder beeld van de gewenste situatie en duidelijke beoordelingscriteria, is het voor een ontwerper niet of nauwelijks mogelijk een passende oplossing te bieden voor de probleemstelling.In een eerste informatieve sessie werd uitgelegd waarom een design brief wordt opgemaakt, wat een goede design brief inhoudt, wie de brief moet schrijven, welke essentiële elementen een design brief bevat en hoe de design brief te gebruiken. In twee werksessies werd samen met de betrokken teamleden een concrete initiële projectbrief, een designbrief en eerste lijst van specifi caties voor een Saey designproject opgesteld en geëvalueerd. ¶

www.saey.com

_mtm-giFts is namaak te slim aF

MtM-gifts is een lokaal gevestigde, maar wereldwijd actieve speler in de markt van high-end gadgets. Het bedrijf werkt samen met diverse internationale ontwerpers en onderaannemers.

Het doordachte concept, het design en de kwaliteit van de producten maakt het verschil in de markt. Deze in hoofdzaak niet-technische intellectuele eigendom beter beschermen tegen namaak was de aanleiding om met Flanders InShape in zee te gaan. Samen met IP angels werd een draaiboek uitgewerkt waarbij in elke stap van productontwikkeling concrete afspraken en spelregels rond bescherming van het intellectueel eigendom werden opgesteld, zonder een stijlbreuk te creëren in de corporate identity die MtM-gifts uitstraalt naar haar open innovatie-partners. ¶

www.mtm-gifts.com

_italO suisse: brainstOrm Over (en met!) chOcOlade

Italo Suisse, chocolate creators sinds 1923, is een producent van Belgische chocolade en bedient leidende retailers en klanten over de hele wereld.

Italo Suisse slaagde er in het verleden in een rijk productgamma te creëren met opmerkelijke innovatieve producten. Het team stelde echter vast dat er nog grotere innovaties mogelijk zijn met een dergelijke interessante grondstof en emotioneel product als chocolade. Een brainstorm met chocolade is het beste wat een adviseur kan overkomen, vooral omdat er veel “stalen” moeten getest, lees geproefd worden. Maar iets wat zo leuk is, hoeft niet per defi nitie ineffi ciënt te zijn. Vooral dankzij de toepassing van de juiste creativiteitstechnieken in een multidisciplinaire groep met o.a. externe ontwerpers zijn de resultaten spectaculair. Resultaat: 2 van de 3 ideeën zijn al in ontwikkeling en iedereen zal ervan kunnen proeven met Sinterklaas 2011.Het belangrijkste resultaat is volgens ons dat de uitkomst van de brainstorm direct werd opgepakt, gevalideerd en verder ontwikkeld. chapeau voor het productontwikkelingsteam! ¶

www.italosuisse.com

“Flanders InShape heeft ons volledig bewust gemaakt van het belang van intellectuele eigendom. Sinds het project hebben we een uitgebreide Ie-portefeuille, is er binnen rf-technologies een duidelijke Ie-cultuur aanwezig en is Freedom to operate een absolute

“must-have”.elien ottoy, r&D engineer,IP responsible, rf-technologies

“vooreerst is het altijd nuttig om te kunnen leren van de kennis en ervaring van derden. Positief was dat de toepassing van het proces werd gezien in functie van de eigenheid van ons bedrijf.” Werner roelen, Division manager Heating, SAeY Home & Garden

“Flanders InShape heeft in een handomdraai de fi losofi e van ons bedrijf aangevoeld, erop ingespeeld en ons dankzij een intense brainstormsessie de weg gewezen naar concrete, innovatieve productmogelijkheden.We hielden aan hun ondersteuning een reeks bruikbare ideeën over die bij ons op korte termijn in concrete producten werden omgetoverd.” Pieter Libert, ceo Italo Suisse

“ De samenwerking met IP Angels was een boeiende en verrijkende ervaring die door mensen zoals catherine en Pierre met passie en begrip is doornomen zonder daarbij de technische materie uit het oog te verliezen, meer dan een aanrader, bij deze dank voor de samenwerking.”Yves Wynant en Isa verstraete, mtm-Gifts




_recOr bedding prOFessiOnaliseert interne prOductOntwikkeling als cOmpetentie

Recor Bedding, gevestigd in Genk, is beddenspecialist en –producent. Het is een dochteronderneming van de inter-nationale Recor Group, Belgische marktleider in kwali-teitsmeubels.

al sinds de aanvang in 1987 is Recor Bedding zich sterk bewust van de invloed van design in de sector van de (slaap-)meubelen. Om de troeven van het vakgebied ten volle te benutten werd een merkstrategie ontwik-keld met 3 subbrands: Recor Bedding, Indigo en Scapa; elk met een eigen identiteit en kernwaarden. Bovendien startte bedrijfsleider johan Oyen een structurele samenwerking met axel Enthoven, gerenommeerd ontwerper met een indrukwekkend palmares, ook in de meubelsector. Investeren in innovatie is een langetermijntraject en vergt moed, maar Recor Bed-ding heeft begrepen dat dit de enige manier is om blijvend het verschil te maken.

De vruchten van deze samenwerking – innovatieve concepten met hoge toegevoegde waarde- stelden Recor Bedding voor nieuwe en boeiende uitdagingen, zowel op het gebied van technische complexiteit als qua interne ontwikkelprocessen. In een intensief coachingtraject met Flanders InShape werd het productontwikkelingsproces van Recor Bedding aange-past en verfijnd op basis van deze nieuwe realiteit. Speciale aandacht gaat naar de vrijgaveprocessen die gepaard gaan met de overgang van R&D-omgeving naar productie. Het eerste zichtbare resultaat was het realiseren van een volledig operationeel prototype van het “Sat-bed” (Sleeping apart together), van de hand van axel Enthoven, op tijd voor de 2010 editie van de “Meubelbeurs Brussel”, wat veel publiciteit opleverde.

Einddoel van dit traject is een competentiever-hoging van de interne productontwikkeling. De projecten die vanuit merk – en designstrategie ontstaan hebben een hogere toegevoegde waarde en ondanks de toegenomen technische com-plexiteit kunnen ze vanuit conceptfase tot aan de productie door eigen mensen getrokken worden. Dit brengt Recor Bedding op de hoogste trap van de designladder: een bedrijf dat ontwerp heeft ingebed in zijn strategie, continuïteit brengt in zijn innovatie-inspanningen en dit doortrekt tot in de processen op de werkvloer. ¶

www.recorbedding.be

_dbOX Ontwikkelt eigen mOdel dakkOFFer

dbox is een relatief klein bedrijf en heeft met eigenaar Ste-fan Demeestere een zeer ondernemende zaakvoerder. aan de ene kant is het bedrijf verdeler van wagenaccessoires zoals fietsdragers en imperialen. anderzijds is het ook handelaar in het “betere buitenspeeltuig” zoals trampoli-nes en gocarts van grote merken.

In de categorie wagenaccessoires is dbox bovendien producent van een eigen model dakkoffer van zeer hoge kwaliteit, dat rechtsreeks uit eigen werkplaats aan de consument geleverd wordt. Het oorspronkelijke gamma stamt uit een overname, dbox heeft geen eigen productontwikkelingscel. Dit wil echter niet zeggen dat zij geen nieuwe producten uitbrengen. zij laten zich hiervoor ondersteunen, maar gaan niet over één nacht ijs: inte-grale productontwikkeling in samenwerking met derden, maar met dbox aan het roer.

Om een nieuw model dakkoffer te ontwikkelen had dbox onder begeleiding van het Innovatiecentrum Oost-Vlaanderen al een studie rond aerodyna-mica gehouden met de universiteit van Gent als kennispartner. Dit was waardevolle informatie, maar een dakkoffer is meer dan luchtweerstand alleen. Samen met Flanders InShape werd een traject opgesteld met twee zwaartepunten: het merk dbox en de stem van de klant.

Een begeleide Merkenworkshop was van belang als input voor de latere ontwerpopdracht. aan welke merkeigenschappen en waarden dient een dbox dakkoffer te voldoen? De resultaten van deze oefening werden via een enquête getoetst aan de perceptie van de klant. Diezelfde enquête was meteen de start van een gebruiksonderzoek, waarin de responden-ten (klanten bij dbox) in diepte werden bevraagd over hun dbox-producten. Deze data, aangevuld met real-life testen van verschillende –ook concurre-rende- modellen op verschillende types van wagens leverde een schat aan informatie op die middels QFD-analyse werd omgezet naar specificaties voor de ontwerper. als ontwerpbureau werd gekozen voor Voxdale: een algemeen ontwerpbureau met specialistische expertise op het gebied van computersimulatie van aerodynamica.

Op basis van de specificaties werden enkele concepten gegenereerd en via cFD-analyse ten opzichte van elkaar geverifieerd. Het eindconcept vormt de basis voor een nieuw uit te werken dakkoffer, die dankzij betere aero-dynamische eigenschappen en verbeterde bediening, hang -en sluitwerk, een bijkomend elan zal geven aan het bedrijf dbox. Het nieuwe model komt voor de zomer van 2011 op de markt. Een tipje van de sluier? Nog even niet, maar wees er zeker van dat de radicale nieuwe vormen uw aandacht zullen trekken! ¶

www.dbox.be


KennisLerendNetwerk

StudiedagSeminarie

TrainingBijeenkomst

Beurs

Meeting

Leren

In-H

ouse

-Opl

eidi

ng

Ople

idin

g

Toeg

ang

Expe

rtis

e

Cong

res

Collo

quiu

mN

etw

erke

n

Inno

vatie

lunc

hCo

nfer

entie

Ontm

oetin

g

Wor

ksho

p



_drOmen met metakOr

Productinnovatie in een traditionele en mature sector is de uitdaging waarmee Metakor wordt geconfronteerd. Me-takor is producent van meubelbeslag en levert aan meu-belbouwers, vooral in het segment van keuken- en badka-mermeubelen.

Het bedrijf staat in voor ontwikkeling, productie en verdeling, wat op zich al een uitzondering begint te worden in de metaalverwerkende sector. Het bedrijf werkt al met buitenlandse ontwerpers. De vormgeving was dus niet de vraag waarmee Metakor naar Flanders InShape kwam. ze waren op zoek naar nieuwe, alternatieve productconcepten voor eventueel andere toepassingen.In het lange traject, dat o.a. met de ontwerpbureaus Namahn en Pilipili werd doorlopen, heeft Flanders InShape een zogenoemde Dreaming ses-sion* georganiseerd met lead end-users. Dat is een manier om aan inno-vatieve ideeën te komen zonder de klanten expliciete vragen te stellen over het product zelf. De juiste interpretatie van de resultaten van zo een sessie is van zeer groot belang. De uitkomst van de Dreaming session* heeft invloed op de positionering van de producten van Metakor op de markt en dus ook voor het opstellen van hun innovatiestrategie. ¶

www.metakor.be

*Xerox refocuses on Its customers,BusinessWeek

Flanders inshape

met KeNNIS vAN zAKeN_

kennisverspreiding in ciJFers

» 65 contactmomenten waarvan 4 netwerkreeksen » Bijna 1000 bezoekers - op uiteenlopende locaties in de 5 provincies » Voor elk evenement werd met minstens 1 andere organisatie of een ander bedrijf samengewerkt » Podium geboden aan dienstverleners en experts uit de academische wereld en uit de praktijk om hun expertise in een voordracht of casestudie te demonstreren




Samen met meerdere partners organiseert Flanders InShape een keer per jaar een groter evenement rond een actueel thema. Experts uit binnen- en buiten-land brengen de laatste nieuwe inzichten uit hun vakgebied naar Vlaanderen. De deelnemers krijgen een intensief ‘kennisbad’ in een dagprogramma dat mikt op hoogwaardige kennisoverdracht in combinatie met praktische werksessies.

Op 19 mei 2010 organiseerde Flanders InShape een boeiende studiedag over de tactiliteit van materialen. Het prachtige bedrijfsgebouw van Niko in Sint-Niklaas bleek een ideale locatie om de talrijke deelnemers onder te dompelen in de wereld van tactiele eigenschappen, tastzin, sensorische technieken, objecteigenschappen en de meerwaarde ervan voor productontwikkeling.

Voor academisch inzicht in tactiele eigenschappen zorgden keynote-sprekers Lise Dreyfuss en Prof. Dr. Laurence Schacher, terwijl Dr. Benedetta Peyron toelichtte hoe het Research center van Fiat die inzichten al in de praktijk toepast bij het ontwikkelen van nieuwe auto’s en landbouwmachines.

Luc Meirlaen van Niko en Lieve Vermeire van Van de Velde toonden aan hoe hun bedrijf in de praktijk bewust tactiliteit inzet bij de productontwikkeling. Vervolgens verdiepten de aanwezigen zich in de interactieve workshops van hun keuze. De materiO-tentoonstelling tactiele illusies bood een visuele en tastbare verrijking voor de studiedag. ¶

29 juni is traditioneel World Industrial Design Day. Onder het motto ’Good In-dustrial Design is Good Business’ organiseerde Flanders InShape de Vlaamse Industrieel Design Dag in samenwerking met artesis Hogeschool antwerpen, Howest en de Vereniging van Vlaamse Ontwerpers.

Prof. Dr. Peter zec, initiator van de Red Dot award en acht jaar lang hoofd van het International council of Societies of Industrial Design (Icsid), gaf een uitgebreide lezing over de meerwaarde van design en de tools om design value te berekenen. als invloedrijk expert op het gebied van industrieel design en dankzij het internationale karakter van Red Dot heeft hij een brede kijk op design kan hij zijn bevindingen internationaal kaderen. Dat doet hij dan ook in zijn nieuwste boek design value, a strategy for business success (2010).

Het werd duidelijk dat de uitdagingen waarmee wij in Vlaanderen geconfronteerd worden niet zo gek anders zijn dan in Duitsland en in andere landen. kennelijk leeft ook daar de vraag of design meer is dan vorm en is men er nog niet uit of het eerder het merk of de vormgeving is die een bepalende rol speelt bij aankoopbeslissingen.

Na de levendige lezing en de vele vragen uit het publiek, dat letterlijk en fi guurlijk opgewarmd was, kwamen achilles associates en Dymo vertellen over hun unieke samenwerking en volgden jonge designers elkaar op in een pittige pecha-kuchastijl om hun best practices toe te lichten. Nieuwe gespreksstof voor een volgende Industrieel Design Dag! ¶

_netwerken

Eenmalige kennisoverdracht volstaat vaak niet om een bedrijf tot actie aan te zetten. Netwerken zijn een ideale formule om bedrijven samen te brengen rond hetzelfde onderwerp zodat ze van experts en van elkaar kunnen leren. De aan-gereikte informatie gaat veel dieper en wordt altijd aangevuld met praktische ervaringsuitwisseling. contacten tussen de deelnemers onderling leiden soms tot gezamenlijke projecten.

uW kENNISPLatFORM _

_themadagen

sectOrOverschriJdende studiedag tast

wOrld industrial design daY - Flemish editiOn


57%het inzetten van specifiekemethodes of tools

het belang van de mensgebruiker

de rol van design

het proces van productontwikkelingen industrieel design

49%

28%

43%

53%we heben iets veranderd aan onsPROCES van productontwikkeling

we hebben 1 of meerdere NIEUWE MEDEWERKERSaangeworven voor R&D, design of innovatie (› 20 personen)

we werken voor een NIEUWE MARKT

er zijn 1 of meerdere NIEUWE PRODUCTEN ofdiensten ontwikkeld (› 62 producten)

38%

26%

51%

19%partnerschip gestart met een ander bedrijf

6%beter bestand tegen de crisis(dan onze concurenten)

verbetering van ons imago

meer toegevoegde waarde voor de onderneming

groei van de onderneming

30%

40%

6%



lerend netwerk prOductOntwikkeling in samenwerking met vOka west-vlaanderen

Voor de 3e keer al werd het Lerend Netwerk “productontwikkeling en industrieel design” georganiseerd door VOka West-Vlaanderen in samenwerking met Flanders InShape. Maandelijks werden de belangrijkste thema’s van productontwikkeling onder de loep genomen en op een interactieve manier naar de professionele

context van de 19 deelnemers vertaald. De reeds beproefde aanpak heeft ook dit keer haar doel niet gemist. Elke sessie startte met een inleiding door Flanders InShape, vervolgens gaf een expert ter zake een uiteenzetting en nadien volgden nog een netwerkbreak, een vragenronde en tot slot de zeer gewaardeerde ervaringsuitwisseling. ¶

insiders

als kennisplatform voor Vlaamse bedrijven werkt Flanders InShape ook aan kennisverdieping voor mature ondernemingen. in 2010 organiseerden we voor het eerst het netwerk ‘insiders’ voor ervaren designers uit grote ondernemingen met een internationale structuur. Senior designers van onder andere Dymo, Philips, Samsonite, Niko, Honda Belgium en Brabantia, ontmoetten elkaar maandelijks rond geavanceerde designtopics. Internationale sprekers leidden telkens een onderwerp in, waarna intensieve ervaringsuitwisseling volgde, gemodereerd door Flanders InShape.

Verrassend was dat deze ervaren ontwerpers elkaar voordien nauwelijks spontaan ontmoetten, hoewel zij in de praktijk voor zeer gelijkaardige uitdagingen staan. Het werken in een grote organisatie in een internationale context schept een typische problematiek, waarbij ondermeer communicatie tussen afdelingen erg belangrijk blijkt. Designmanagement hoger op de agenda krijgen is voor velen een dagelijkse opgave. De ervaringsuitwisseling tussen bedrijven bleek erg relevant. Ook het aanreiken van een denkkader was nuttig en hielp de deelnemers na te denken over de organisatie waarin ze als designer functioneren.

Na deze eerste jaargang wordt InSiders in 2011 verder gezet. Op vraag van de deelnemers zal er nog meer tijd voorzien worden voor ervaringsuitwisseling, waarbij ze ook een eigen ‘designuitdaging’ aan de groep kunnen voorleggen. als ‘denktank’ heeft dit team van ervaren designers uit onze grotere Vlaamse bedrijven immers een onschatbare creatieve waarde! Flanders InShape is er trots op dat we zoveel Vlaams potentieel samen kunnen brengen. ¶

special interest grOup intellectual prOpertY, ‘sig ip’ vOOr de vrienden

Flanders InShape en Sirris sloegen de handen in elkaar om 9 technologische bedrijven iets bij te brengen over specifi eke topics binnen het domein van intellectueel eigendom (IE). De bedrijven werden geselecteerd op basis van hun reeds aanwezige kennis en aanpak met betrekking tot intellectueel eigendom, en ze waren bereid om hun ervaringen te delen met de andere deelnemers. tijdens een 4-tal dagen verspreid over een jaar werden onder meer topics zoals IE-strategie, fi scale aspecten met betrekking tot IE en softwaretools voor kennisbeheer behandeld. telkens kwamen eerst experts in het domein aan het woord; na de middag was er ruim de tijd voor ervaringsuitwisseling en netwerking voorzien. Een bespreking van concrete leerpunten sloot de sessie af. De deelnemers waardeerden vooral de realiteit achter de theorie en de kruisbestuiving door ervaringen te delen. ¶

In juni 2010 polste Flanders InShape naar de tevredenheid van haar klanten. Een ideaal moment om even stil te staan bij hoe bedrijven onze werking concreet ervaren. De resultaten gaven veel voldoening en we leren er nog elke dag uit. De vele suggesties nemen we ter harte. We geven u graag een aantal resultaten mee, een representatief deel van de hele enquête.

tEVREDEN kLaNtEN _

_96% van Onze klanten heeFt dankziJ Flanders inshape iets biJgeleerd, 92% merkt cOncreet resultaat!

heeFt iets biJgeleerd, nameliJk Over

verandering

ziet glObaal resultaat vOOr het bedriJF

96%

79%

cOncrete



jAArverSLAG 2009 2322

Flanders inshape

prOJecten “IN De mArGe”_indigO prOJect slaat een brug tussen hOgeschOlen en bedriJven

zoek bereidwillige bedrijven, breng hen in contact met enthousiaste studenten en laat die laatstejaars onder de deskundige begeleiding van docenten en promotoren samenwerken aan de ontwikkeling van een nieuw product. Dat is de formule van het Indigo project, dat in het academiejaar 2009-2010 aan zijn derde editie toe was.

Philips Brugge, cochlear, cibo, Brabantia, Royal Botania en Dymo gaven een unieke kans aan twaalf laatstejaarsstudenten productontwikkeling en industrieel design van de hogescholen te antwerpen, kortrijk en Genk om voor hun eindwerk samen te werken met het bedrijf. Sommigen werkten alleen, anderen vormden een team en alle studenten waren zelf verantwoordelijk voor het beheer van de afspraken met het bedrijf en met elkaar. Die autonomie gaf hen de kans om al eens voorzichtig te proeven van het reële bedrijfsleven. anderzijds kregen de deelnemende bedrijven frisse, nieuwe ideeën aangereikt die ze al dan niet verder kunnen ontwikkelen.

tijdens tussentijdse bezoeken aan de teams in de verschillende bedrijven konden de projectcoördinatoren van Flanders InShape al vaststellen dat er interessante eindwerken in de maak waren. Met veel inzet en creativiteit en met de niet aflatende steun van hun docenten en promotoren voltooiden de deelnemers hun eigen project. In juni verdedigden ze hun eindwerken in de hogescholen en in oktober boog de Indigo jury zich over de resultaten van alle teams. De prototypes waren rond die tijd ook te bewonderen op Design at Work tijdens Interieur 2010 in kortrijk Xpo. Op het Indigo slotevent in Budascoop maakte de jury bekend dat het cibo project de Indigo award verdiende, vooral voor de synergie binnen het cibo team waar Simon christiani (artesis Hogeschool antwerpen) en Gunther Wolfvelde (Howest kortrijk) samen de Re-Finish hebben ontworpen. De unieke samenwerking tussen twee studenten van verschillende hogescholen en hun promotor werd beloond. Ook andere nieuwe productontwerpen konden rekenen op goede juryscores en alle bedrijven willen in de toekomst blijven samenwerken met de hogescholen. Precies het resultaat dat een dergelijk brugproject als belangrijkste doelstelling heeft: het onderwijs en het bedrijfsleven dichter bij elkaar brengen.

Flanders InShape coördineerde dit Indigo Project, dat samen met Portfolio - gecoördineerd door Optimo - de steun kreeg van de Vlaamse overheid als brugproject tussen economie en onderwijs. ¶

indigO award 20106 bedrijven – 12 studenten – 3 hogescholen

humin30 deelnemende bedrijven – 20 designcoaches

tis agOriadesignmanagement voor de mechatronicasector

tis prOJectcross-sectorale marktgedreven innovatie

td prOJectmassacustomisatie

grOei dOOr designmanagementhet scandinavische model achterna

innOvatiekanaalbedrijven stellen hun innovatieproject voor




van designmanagement. tijdens het “4x4 bedrijf ontmoet designer” partnermatchingevent konden bedrijven kennis maken met designers en designbureaus en met de mogelijkheden die ze bieden op het gebied van productontwikkeling, vormgeving, branding, projectmanagement etc. Hieruit zijn concrete samenwerkingen ontstaan. ¶

tis prOJect (thematische innOvatie-stimulering)crOss-sectOrale marktgedreven innOvatie

Stimuleren van nieuwe markten & producttoepassingen via cross-sectorale initiatieven.

Het project Marktgedreven innoveren wil in eerste instantie de samenwerking bevorderen tussen bedrijven van verschillende sectoren bij het exploreren en bespelen van nieuwe marktopportuniteiten. De doelgroep omvat vooral bedrijven die toeleverancier zijn van onderdelen, halffabricaten en/of diensten (B2B) binnen de kunststof-, textiel- en

ervaren designcOaches begeleiden bedriJvenOm innOvaties te realiseren

innoveren met en voor de eindgebruikerHumin helpt kMO’s om hun concurrentiekracht te verhogen door people-centered design: innoveren met en voor de eindgebruiker. Dit unieke initiatief van de Stad Genk, Designregio kortrijk en Flanders InShape krijgt Vlaamse overheidssubsidies om kMO’s te ondersteunen in hun innovatietraject en Vlaanderen beter te positioneren als innovatieve regio. Ervaren ontwerpers coachen gedurende 18 maanden een bedrijf en reiken nieuwe inzichten en tools aan om in te zetten en toe te passen in het innovatieproces. Ook de visie, positionering, organisatie en dynamiek van het bedrijf worden onder de loep genomen. uiteraard komen ook Brand, service en sustainability aan bod tijdens het coachingtraject.

humin’s den, mid term evenementNa tal van workshops en dagen van persoonlijke designcoaching stelden de 30 deelnemende bedrijven kort en krachtig hun idee voor tijdens Humin’s Den op 5 mei 2010. 2 à 3 minuten per deelnemer moesten volstaan om aan het publiek en een panel van experts een actieplan voor te leggen en te vertellen wat men in het Humin project wil realiseren. zoals in het bekende BBc programma Dragon’s Den, stelden de experts enkele krachtige vragen om vervolgens te oordelen of zij in de slaagkansen van het idee of concept geloven. Het panel bestond uit Richard Eisermann (creative Director Humin), justin knecht en Rebecca Battman.Het publiek, de andere Humin-deelnemers, kon reageren door een bordje op te steken dat duidelijk maakte of ze fi ctief veel of weinig in het voorgestelde project zouden investeren. ¶

tis agOria (thematische innOvatie-stimulering)designmanagement creËert meerwaarde vOOrde mechatrOnicasectOr

Het goed managen van design is een belangrijke driver voor het verbeteren van bedrijfsresultaten. Sterker inzet-ten op niet-technologische aspecten zoals creativiteit, ge-bruiksgemak, touch&feel en gebruikersappreciatie wordt alsmaar belangrijker.

agoria en Flanders InShape informeren, sensibiliseren en ondersteunen bedrijven met betrekking tot het inzetten van designmanagement als managementtool. De focus ligt specifi ek op hoe een bedrijf de perceived quality kan verhogen. tools zoals een audit en een voorbeeldenmatrix en specifi eke workshops rond customer perceived quality, branding en de nieuwste vormgeeftechnieken inspireren bedrijven om meer aandacht te schenken aan het managen van design.

Een tiental bedrijven uit onder meer de sectoren textiel, automotive en landbouwmachines heeft ondertussen al kennis gemaakt met de audit rond 8 relevante thema’s. als resultaat van de audit krijgt het bedrijf een rapport met mogelijke verbeteracties. Via diverse lezingen kregen bedrijfssectoren een introductie in de mogelijkheden

De bedrijven en hun Humin designcoach

altus - eric Dumortieraluci - Dany robberechtanziplast tavernier - johan Bonnerascolia - Annita Beysenbelisia - Katja craeghsbrems doors - vic cautereelschiyoda europa - Filiep Dewittecras - eric Dumortierdas access systems - Koen Beyersdegels metal - Koen elsendingens barometers & clocks - David Pase-max - vic cautereelsebema - Stefan Schöningelan languages - tom Stevensgroup de keyzer - Steven Dehollanderghekiere industries - Sas Adriaenssenshegge toelevering - roel vandebeekhelbig - jan Hoekstrahoet design - Dany robberechtJansen Finishings - Filiep Dewittelumoza - Koen Beyersmetafox - Steven Dehollandermetakor - roel vandebeekpublius - Wim Soensp&v elektrotechniek - Peter van rietrmoni wireless - Kristel van Aelsavic - vic cautereelsspecial Fences - Peter van riettrafi con - Dany robberechtvandersanden - johan Bonner

product communication environment behaviour

aesthetics Physical appearance of your product

Symbols, company logos, stationery, website etc.

Packaging, presentation of the demo center, company booth on a fair, welcome center etc.

aesthetics and surface quality of the machine can stimulate anti-vandalism behaviour of users

interaction Ease of operation of your product

Interaction through the website, online Q&a’s, possibilities to ask questions and to get online help

Level of interaction at company booth (e.g. life demonstration of your product)

Increase operator pride by making the interaction personal. He is taking care of his machine.

perFormance Performance of your product (e.g. fl ow rate)

communication of performance levels and quality checks during production

Fit between machine and environment or the environment and the expectations of the user

Effi ciency of work can be improved if the operator has a clear working spot (focused)

construction Material selection (stainless steel vs. painted steel)

Layered communication tool with the machine. use of Graphical user Interfaces

Material selection in company building or demo room (stainless steel vs. steel, natural glass vs. plastic)

the construction of the machine parts can infl uence operators to keep their machine clean

meaning the story behind the product fi ts (honesty) or the properties of your product are clear

Operator/machine interface can intuitively be operated

Danger zone around the machine is intuitively identifi ed by operators

company image (brand) and ‘brand promise’


marktgedreven innoveren



houtsector. In tal van open sessies lichten de initiatiefnemers een aantal potentiële domeinen toe voor innovatie en sectoroverschrijdende samenwerking. Daaruit volgen meer specifieke, gesloten sessies die concreter zullen inspelen op het verwezenlijken van de gewenste marktinnovaties. Een toolkit biedt elementaire ondersteuning om de samenwerking tussen bedrijven goed op te starten en te stimuleren zodat er concrete en goeddoordachte innovatieprojecten uit voortkomen.

de resultaten?Dit project voorziet in adviezen, doorverwijzingen naar experts, audits productontwikkeling, het opstellen van innovatieplannen en haalbaarheidsstudies en de organisatie van workshops, seminaries en netwerkinitiatieven. talrijke publicaties en presentaties zijn voorzien om dit te ondersteunen. als belangrijk werkinstrument wordt een “starterskit” voor innovatiegerichte samenwerking ontwikkeld.De voorbeeldverhalen, best practices, tools en roadmaps – bekomen uit de verschillende initiatieven van dit project – worden gebundeld in een boekje dat aansluit op “Het verhaal achter nieuwe producten” van Flanders InShape. ¶

www.marktgedreveninnoveren.be

td prOJect (technOlOgische dienstverlening)massacustOmisatie: business mOdel vOOr de tOekOmst

Om zich in een globale economie te handhaven, creëren bedrijven een maximale meerwaarde voor hun klanten door hun producten of diensten te personaliseren naar de wensen van hun klanten.

Het massacustomisatie (Mc) businessmodel is een antwoord op deze vraag. Het is erop gericht de klant een gepersonaliseerd product/dienst aan te bieden binnen een industriële omgeving, met maximale efficiëntie en lage productiekost.

Hoewel het Mc businessmodel niet sectorgebonden is, vereist de implementatie ervan vaak een sectorspecifieke aanpak. Om bedrijven uit de textiel-, confectie- en technologische sector bij de implementatie van massacustomisatie te adviseren en te ondersteunen hebben Sirris, Hogeschool Gent, centexbel en Flanders InShape samen dit project opgestart. Dit tD-project ging recent van start en laat momenteel een tiental bedrijven toe op een gestructureerde wijze na te denken over massacustomisatie als businessmodel.

www.massacustomisatie.be

grOei dOOr designmanagement:het scandinavische mOdel achterna

Studies wijzen uit dat succesvolle groeiondernemingen veel kenmerken delen met bedrijven die aan strategisch designmanagement doen. De term en het managementmodel zijn al goed ingeburgerd in Finland, Denemarken en het Verenigd koninkrijk. Wellicht niet toevallig landen die heel wat sterke, innovatieve groeibedrijven tellen.

In het pilootproject “Groei door designmanagement” worden 8 Vlaamse “bijna-gazellen” begeleid om strategisch designmanagement in hun onderneming toe te passen. Het project wil hen helpen om via designmanagement een flinke “gazelle-sprong” te maken. De focus ligt op drie sleutelaspecten: creatieve bedrijfscultuur, marktgerichte aanpak en brand management.

“Groei door designmanagement” kadert in het programma “Groei” van het agentschap Ondernemen onder voogdij van minister-president kris Peeters. Dit project van Voka Oost-Vlaanderen, Voka West-Vlaanderen, Flanders InShape en agoria ging van start op 1 september 2010 en loopt tot september 2012. ¶

www.groeidoordesignmanagement.be

innOvatiekanaal

“Lead by example” is een motto dat we bij Flanders InShape altijd onderschrijven.

Het is de ambitie van Flanders InShape om het vakgebied van productont-wikkeling en industrieel design in de Vlaamse industrie op een hoger niveau te brengen. In plaats van erover te praten is het soms beter om gewoon te tonen waar het om gaat. Daarom participeerde Flanders InShape in het Innovatiekanaal. Hier wordt een waaier van cases, best practices en succesverhalen gebracht. Dit was voor Flanders InShape de kans om een podium te verschaffen aan de resultaten van drie concrete adviestrajecten in bedrijven.

acl Food: met de Deli’Do, een creatieve chocoladecreatiekit voor kinderen én hun ouders brengt acL Food zijn eigen product op de markt. (Flanders InShape, concrete en Profacts.)

studio satrima: met de Oh!, een innovatief concept voor een verwisselbare wasbak, wordt Studio Satrima ontwikkelaar van eigen producten. (Flanders InShape, Sirris en Profacts).

nieuwe producten voor roltex: vanuit de mogelijkheden van Roltex op het gebied van materiaal en productie wordt gezocht naar nieuwe markten. Het resultaat is een nieuwe bedrukbare kleerhanger. (Flanders InShape, concrete en Smidesign). ¶

De uitzendingen van het Innovatiekanaal zijn te bekijken op www.innovatiekanaal.be




maka de lameillieure algemeen directeur056 28 28 40 – 0498 91 94 [email protected]

_Maka is burgerlijk ingenieur elektrotechniek en studeerde in Georgië (Gtu) en in Duitsland (tu Berlijn). Sinds 1990 voert Maka onderzoek op het vlak van gebruikersinteractie en –ervaring, perceptie en het capteren van noden voor innovaties, zowel op academisch niveau (Fraunhofer Gesellschaft, Berlijn), in de industrie (Philips), als bij kMO’s (Flanders InShape).Het is wonderlijk dat Maka nog tijd vindt om boeken te lezen maar toch kon ze vlot een lijstje voor 2010 samenstellen. How to Measure Anything van Douglas W. Hubbard vindt ze een zeer grondig en praktisch boek over het meten van niet-tastbare en niet-rationele waarden. Het tegenovergestelde is Emotionele Innovatie, van Ronald en Rogier Van kralingen. Dit boek hoeft u zeker NIEt te lezen, het is zonde van de tijd. Het prentenboek Erwten! Het verhaal van hun leven van Rickerty & cullen vertelt over de superspannende reis van de erwtjes Erik en Evelien, van op het veld van de boer tot op het bord. Een leuk verhaal om voor te lezen, maar na de duizendste keer valt het Maka toch serieus tegen. alle pogingen om een vervanging voor dit boek te vinden werden tot nu toe door haar jongste zoon gewogen en te licht bevonden.

liesbeth lOnguevillecoördinator 056 28 28 41 – 0498 91 94 [email protected]

_Liesbeth studeerde af als licentiaat in de productontwikkeling aan artesis antwerpen in 1993. als General Manager leidde zij gedurende 14 jaar het design- en prototypebedrijf Indumo, dochterbedrijf van kunststofproducent Vitalo. Samen met een 18-koppig team begeleidde zij het ontwerpproces bij tal van internationale bedrijven uit technologische sectoren. Deze praktijkervaring komt haar als coördinator kennisverspreiding bij Flanders InShape goed van pas. zij zoekt voortdurend naar nieuwe manieren om kennis over het ontwerpen designproces bij bedrijven binnen te brengen, aan te passen aan de dagelijkse realiteit en hen te helpen dit concreet toe te passen. Liesbeth opent haar boekentips met een aanrader voor iedereen die smacht naar een beetje ‘quality time’: Puppy’s opvoeden en verzorgen van Scott Miller. Na heel wat overleg en voorbereidend leeswerk hebben Liesbeth en haar gezin zich laten verleiden om een hond aan te schaffen! als de hond is uitgelaten, rest er nog wat tijd voor meeslepende literatuur zoals Het ijzig hart van almudena Grandes. Een eye-opener over de geschiedenis van de Spaanse burgeroorlog en zijn nasleep tot op vandaag. Business Model Generation van alexander Osterwalder beschrijft Design thinking in de praktijk. De hele complexe problematiek van strategische vragen en business overwegingen samengevat in 1 helder schema, zo eenvoudig kan het zijn!

kim sOenen management assistent056 28 28 50 – 0498 91 94 [email protected]

_kim ging na haar studies secretariaatsbeheer aan Hantal in kortrijk enkele jaren werken op een commerciële binnendienst, onder andere bij thermote & Vanhalst Forklift Parts in Waregem. In functie van haar gezin is ze in november 2007 als management assistant begonnen bij Flanders InShape waar ze een veelzijdige ondersteunende job heeft. Dit gaat van receptie, opmaak en controle van facturen, agendaplanning en personeelsbeheer tot het organiseren van meetings en events.kim houdt van koken en dat weerspiegelt zich duidelijk in haar boeken top 3. Mijn pure keuken van Pascale Naessens en De 4 seizoenen van sterrenchef Peter Goossens inspireren haar in de keuken. Voor het slapengaan leest kim haar kinderen voor uit Lotta van Diane Put, die dit mooie prentenboek zelf getekend en geschreven heeft naar aanleiding van het verlies van haar dochtertje.

remcO lenstracoördinator kennisontwikkeling056 28 28 42 – 0498 91 94 [email protected]

_Remco is sinds 2008 coördinator kennisontwikkeling bij Flanders InShape. Na het behalen van zijn Master of Productdesign in Genk was hij gedurende 10 jaar actief in de meubelsector o.a. als R&D manager. Behalve het opvolgen van de lopende onderzoeken, trekt hij enkele lerende netwerken en adviseert hij bedrijven, vooral kMO’s in de maakindustrie. Het Handboek praktisch tuinieren van Reader’s Digest voert Remco’s boekenlijstje aan, naar eigen zeggen omdat die 7 piepkleine, scheefgegroeide, met zand vervuilde aardbeitjes uit eigen tuin zoveel meer voldoening geven dan een kistje geïmporteerde waterballonnetjes. tijdens het lezen van The Designful Company van Marty Neumeier wordt Remco enthousiast over ons vakgebied en krijgt hij zin om aan de slag te gaan. Over Elementaire deeltjes van Houellebecq is hij dan weer heel wat minder te spreken. Veel geprezen en gelezen en toch kent hij persoonlijk niemand die het ook een goed boek vindt. Het intrigeert hem te weten of het misschien een bestseller is geworden omdat iedereen die paar lovende critici heeft gevolgd of dat het misschien het gewoon Frankrijk is… Sarkozy komt er ook vandaan.

catherine decOutterecoach productontwikkeling056 28 28 43 - 0498 91 94 [email protected]

_catherine is burgerlijk bouwkundig ingenieur, heeft enkele jaren ervaring in onderzoek en meer dan 10 jaar industriële ervaring in de sectoren bouwkunde en voeding. ze bevindt zich steeds op de brug tussen engineering, R&D en marketing en heeft vooral ervaring met R&D management, radicale innovaties en duurzaam ondernemen. Sinds 2009

maakt catherine deel uit van het team van Flanders InShape waarin ze bedrijven coacht, lerende netwerken organiseert en onderzoek uitvoert rond de thema’s industrieel design en innovatie.uit de stapel professionele lectuur die catherine het laatste jaar heeft gelezen, kiest ze als aanraders The backside of the napkin van Dan Roam, Hoe wij beslissen van johan Lehrer en Product experience van Hekkert & Schifferstein. Daarnaast heeft catherine ook bijzonder genoten van Yoga-critical alignment van Gert van Leeuwen en van een halve meter strips, van Alex tot De werelden van Aldebaran.

philippe martenscoach productontwikkeling056 28 28 44 - 0498 91 94 [email protected]

_Philippe studeerde in 1996 af aan het Henry van de Velde Instituut (nu artesis Hogeschool) als licentiaat Productontwikkeling. Hij deed enkele jaren ervaring op als productontwikkelaar bij Duco en NVS en werd in 1999-2000 laureaat voor het Fonds Design & Onderneming van de koning Boudewijnstichting. Gedurende een jaar kreeg Philippe de kans om voor Barco Projection Systems een mobiele virtuele omgeving te ontwikkelen. Daarna werkte hij ruim 9 negen jaar bij Barco, eerst als Design Engineer en daarna als technical Manager. Voor Flanders InShape begeleidt Philippe sinds juni 2009 bedrijven met advies rond alle aspecten van producten dienstontwikkeling.afhankelijk van de mood van het moment, leest Philippe 3 of 4 boeken tegelijk. Naast een paar vakgerelateerde werken, waarvan hij zeker Change by Design van tim Brown en Design Thinking van thomas Lockwood kan aanraden, lag in 2010 ook nog Tirza van arnon Grunberg naast zijn bed. Hoewel Grunbergs mediageilheid hem soms wat stoort, heeft Philippe uitermate genoten van dit debuut. En de laatste bladzijden van De vliegeraar van khaled Hosseini hebben hem zelfs een trein doen missen. Verder had Philippe in 2010 persoonlijk heel wat aan één van de tips van Guillaume Van der Stighelen uit het miniboekje Creativiteit uit De Essentie reeks: “zet elke dag een stapje in de wereld die niet de jouwe is”.

luc JacQuescoach productontwikkeling056 28 28 45 – 0498 91 94 [email protected]

_Luc studeerde Natuurkunde aan de universiteit Gent en behaalde er zijn doctoraat in de gasontladingsfysica. aansluitend ging hij bij Philips werken waar hij meer dan 20 jaar actief was op het gebied van R&D en product marketing management. Voordat hij in 2009 het team van Flanders InShape vervoegde was Luc innovatieadviseur bij het Innovatiecentrum West-Vlaanderen. tijdens de “winteropkuis” kreeg Luc Elseviers wetenschappelijke pocket Ingenieursdromen uit 1961 terug in handen. Het boekje beschrijft een aantal, op dat ogenblik, zeer wilde technologische uitdagingen waaronder

de mogelijkheden en mislukkingen voor het bouwen van een tunnel onder het kanaal, het opwekken van energie uit de golven of het bouwen van vliegvelden op zee. Wat toen nog dromen waren zijn ondertussen realisaties. Laten we dus maar verder dromen! Op professioneel vlak raadt Luc B2B brand management van Philip kotler aan, een recent werk dat het onderwerp branding op een zeer leesbare en grondige manier beschrijft en aangeeft waarom ook hier branding belangrijk is.

stephanie straatmancoach productontwikkeling – huminprojectleider regio limburg – antwerpen0498 91 94 [email protected]

_Stephanie studeerde af als master in Productontwikkeling aan de artesis Hogeschool antwerpen. Sinds 2009 is Stephanie actief bij Flanders InShape waar ze vooral het project Humin orkestreert vanuit Genk. The Story of Stuff van annie Leonard vindt Stephanie een echte eye-opener. Dit verhaal werd als filmpje en in boekvorm uitgebracht. ‘consu-minderen’ in plaats van ‘consu-meren’ is een mindset die we stilaan moeten adopteren. als productontwikkelaar vindt ze dat zeer confronterend omdat wij steeds trachten betere, meer ecologische en people-centered producten op de markt te brengen, maar uiteindelijk produceren we misschien toch weer ‘iets’ dat niemand eigenlijk echt nodig heeft.

marianne verkestprojectcoördinator056 28 28 40 [email protected]

_Marianne behaalde haar licentiaatsdiploma als vertaler aan de universiteit antwerpen en werkte op exportafdelingen en commerciële binnendiensten van verschillende kMO’s vooraleer ze zich in de cultuursector verdiepte bij het Festival van Vlaanderen en bij arteconomy. In maart 2010 vervoegde ze Flanders InShape als projectcoördinator voor Indigo en voor Groei. ze ondersteunt het team voor de organisatie van events. uit de stapel boeken die ze in 2010 heeft gelezen, onthoudt Marianne vooral het minimalistische De branding, het prachtige debuut van claudie Gallay, en Kleine Dagen van Bernard Dewulf, dat in de pers omschreven stond als “Schitterende miniaturen over het genot van het alledaagse”. De historische romans De overgave, Een schitterend gebrek en De zwarte met het witte hart van meester-verteller arthur japin kan ze iedereen aanraden.

P.S.: We kunnen het niet laten. Adviesverlening en kennisver-spreiding zijn bij het Flanders InShape team nooit ver weg, zelfs in de soms schaarse vrije tijd. Een greep uit de favoriete boeken van 2010, gratis leestips!

_HEt

FLa

ND

ERS

INSH

aPE

tEaM

_ _HEt FLaN

DER

S INSH

aPE tEaM

_



jAArverSLAG 2010-2011 30 31

_rAAD vAN BeStUUr

voorzItter_carl deWulF / LvD GroUPSecretArIS_ herman derache / SIrrISerevoorzItter_philippe vlerick / Uco teXtILeS

ledencaroline van cauWelaert /eNtHoveN ASSocIAteS DeSIGN coNSULtANtSchris de roock / FeDUStrIAFrans dierYck / eSSeNScIAFreek couttenier / AGorIAhenri vliegen / rectIceLkarel debaere / LeIeDAL (reSoc)simon deWulF / creAXjan van hecke / BooNe INterNAtIoNALluc meirlaen / NIKoronald bastiaens / HoWeStjan laperre / ceNteXBeL

Waarnemersbernard de potter / AGeNtScHAP oNDerNemeNeric sleeckX / IWt

_LESSONS LEaRNEDHet is soms te vroeg om conclusies te trekken (uit de crisis), soms lastig (uit de verkiezingsuitslag) en soms heeft het geen enkele zin (uit de prestaties van de rode duivels). conclusies trekken is echter zeer belangrijk om essentiële punten samen te vatten en om de volgende stappen te kunnen zetten. Hierbij een poging om de lessons learned van de voorbije 4 jaar samen te vatten:

1 klanten worden vaak onderschatDat klanten/consumenten de laatste jaren veeleisender worden, ervaren niet alleen artsen die aan grondige vergelijkingen met collega’s worden onderworpen. Ook de industrie, zowel B2B als B2c, ziet dat innovaties de grootste kans op slagen hebben wanneer de perceived value – vermeende waarde voor de klant - hoog is. Om deze waarde te creëren volstaat een diepgaand inzicht in hun noden en/of in het gebruiksgemak echter niet*. Men moet rekening houden met de irrationele kanten van beslissingen. Op basis van welke criteria worden beslissingen genomen? Op basis van prijs, imago, aantrekkelijkheid, merknaam, bruikbaarheid, …? Er bestaan talrijke methodes om deze vragen te beantwoorden en ze zijn nogal uiteenlopend, van wetenschappelijk tot bijna op paranormaal domein. Daarom is de belangrijkste uitdaging methodes te vinden die betrouwbaar werken in een concrete context en voor een concrete toepassing of sector. Wij hebben in de voorbije jaren deze methodes gezocht en (deels) gevonden. Geen buzzwoorden, maar werkende methodes gebaseerd op designprincipes.

2. het ontwerpproces wordt vaak onderschat Iedereen kent bestaande innovatiemanagement methodieken zoals de innovation funnel. De meeste van deze technieken zijn lineair en zijn gebaseerd op een statistisch denkproces. Wat men daarbij wel vergeet is dat een mens is geen precisie-instrument is en niet gemaakt is om honderd procent betrouwbaar te functioneren. Integendeel, wij mensen behoren tot een compleet andere categorie. We zijn uiterst fl exibel, nuchter, creatief en briljant als we zoeken naar verklaringen en samenhang op grond van incompleet en onbetrouwbaar feitenmateriaal. En het opsporen van zo’n verkeerde conclusie kan een heel karwei worden**. Daarom zien wij dat er in plaats van de innovatie funnel vaak een innovatie Matrix*** ontstaat. Geen lineair proces met een start en een stop maar een organisatiemodel dat voortdurend werkt (design thinking). Een organisatiemodel waarbij vanuit de behoeftes vertrokken wordt in plaats van vanuit losse ideeën; waarin al in vroege stadia prototypes worden gebouwd en gevalideerd (quick and dirty); waarin een design brief wordt opgesteld zodat de specifi caties duidelijk zijn voor elke betrokken partij (ook externe ontwerpers) en waarbij verschillende competenties en kennis op een slimme manier worden ingezet.

3. Onze ondernemingen worden onderschatHet voordeel van een organisatie die sectoroverschrijdend werkt is dat wij in totaal verschillende ondernemingen over de vloer komen. Van een klein maar bijzonder stevig metaalverwerkend bedrijf, over een snelgroeiend spuitgietbedrijf tot een internationaal opererende textielonderneming, een creatief meubelproducent of een voortdurend innoverend technologiebedrijf. Wat wij zien is bewonderenswaardig. Dagelijks verantwoordelijkheid nemen (waar heb ik dit woord nog gehoord?), op zoek gaan naar nieuwe oplossingen, mensen motiveren, de weg zoeken door regels en wetgevingen, en dat alles doen met een enorme inzet, gedrevenheid en vooral passie. Daarom geeft het ons grote voldoening wanneer wij deze bedrijven een klein stukje vooruit kunnen helpen. Daarvoor willen wij ons ook volop inzetten in de komende jaren.

maka De Lameillieure - algemeen directeur Flanders InShape

* Nussbaum, Berner & Brady - Business Week in 2005, - “The brutal truth is that up to 96% of all new projects fail to meet the targets for return on investment”, p. 72. ** Dan Norman *** Philips Design


Etienne Sabbelaan 51 - 8500 kortrijk - Belgiumt +32 56 28 28 50 - F +32 56 28 28 05e-mail [email protected]

SHArINGKNoWLeDGeSHAPING INDUStrY

VG68003_FI_JRVERSLAG 10.indd 32 3/15/11 8:54:09 PM

flanders inshape jaarverslag 2010-2011

Documents