externe omgevingsanalyse 2014 - maldegem · 2015-10-13 · 6.2 e- commerce ... (gemeentelijke...
TRANSCRIPT
GEMEENTE MALDEGEM
Externe Omgevingsanalyse 2014
Destep-Methode
Missie
“De gemeente Maldegem is een actieve landelijke gemeente met aantrekkelijke leefkernen en een
levendig centrum. Typerend zijn de diversiteit aan landschappen, een sterk uitgebouwd
verenigingsleven, een behoorlijk aanbod aan lokale tewerkstelling en een uitgebreide dienstverlening,
toonaangevend op het vlak van welzijn.”
Visie
“Vanuit een goed werkende organisatie gaat de gemeente samen met haar inwoners op een
transparante manier de uitdagingen van de toekomst aan. Maldegem leeft, werkt en deelt uw zorg!”
2
3
Externe Omgevingsanalyse Maldegem DESTEP
1 Inhoud
1 Inhoud ............................................................................................................................................. 3
2 Algemeen ......................................................................................................................................... 5
3 Demografie ...................................................................................................................................... 7
3.1 Bevolking ................................................................................................................................. 7
3.2 Diversiteit en migratie ............................................................................................................. 9
3.3 Huishoudens .......................................................................................................................... 11
4 Economie ....................................................................................................................................... 13
4.1 Bestuurskracht....................................................................................................................... 13
4.2 Werkgelegenheid .................................................................................................................. 14
4.3 Ondernemen ......................................................................................................................... 17
4.4 Wonen ................................................................................................................................... 21
4.5 Mobiliteit ............................................................................................................................... 24
5 Sociaal- Cultureel ........................................................................................................................... 27
5.1 Onderwijs .............................................................................................................................. 27
5.2 Veiligheid ............................................................................................................................... 30
5.3 Welzijn en armoede .............................................................................................................. 31
5.4 Inburgering en integratie ...................................................................................................... 39
5.5 Vrije tijd ................................................................................................................................. 40
5.6 Sport ...................................................................................................................................... 40
5.7 Jeugd ...................................................................................................................................... 46
5.8 Bibliotheek ............................................................................................................................. 49
5.9 Cultuur ................................................................................................................................... 50
5.10 Toerisme ................................................................................................................................ 53
6 Technologie ................................................................................................................................... 54
6.1 Informatisering ...................................................................................................................... 54
6.2 E- commerce .......................................................................................................................... 54
6.3 Gemeentelijke communicatie ............................................................................................... 55
6.4 Veranderende mobiliteit ....................................................................................................... 57
4
7 Ecologie ......................................................................................................................................... 58
7.1 Afval en kringloopgoederen .................................................................................................. 58
7.2 Natuur en groen .................................................................................................................... 60
7.3 Ecologische infrastructuur ..................................................................................................... 62
7.4 Waterlopen ............................................................................................................................ 64
7.5 Energie ................................................................................................................................... 64
8 Politiek ........................................................................................................................................... 68
8.1 Gemeente .............................................................................................................................. 68
8.1.1 Gemeenteraad ............................................................................................................... 68
8.1.2 College ........................................................................................................................... 69
8.2 OCMW ................................................................................................................................... 69
8.2.1 Raad voor Maatschappelijk Welzijn (RMW) .................................................................. 69
8.2.2 Vast Bureau ................................................................................................................... 70
8.3 Politieke representativiteit .................................................................................................... 71
8.4 Bevoegdheidsverschuivingen ................................................................................................ 71
8.4.1 Planlastendecreet en BBC ............................................................................................. 71
8.4.2 Witboek van de interne staatshervorming ................................................................... 72
8.5 Rol van de raden .................................................................................................................... 73
9 Algemene macro- tendensen ........................................................................................................ 77
10 Lijst van figuren ......................................................................................................................... 80
11 Lijst van tabellen ........................................................................................................................ 82
12 Bibliografie................................................................................................................................. 82
5
2 Algemeen
In de contextuele omgeving van Maldegem vinden ontwikkelingen plaats waar de gemeente geen
invloed op heeft. Door gebruik te maken van de DESTEP- analyse (Demografie, Economie, Sociaal-
cultuureel, Technologie en Politiek) kijken we van buiten naar binnen. De ontwikkelingen uit de
algemene omgeving hebben invloed op de gemeente. In deze externe omgevingsanalyse worden de
algemene trends beschreven die zich voordoen in de contextuele omgeving van Maldegem. De
DESTEP-methode dient als leidraad om zeker te stellen dat de gehele omgeving is overwogen. Als
laatste puntje worden ook de opvallendste tendensen op macro-niveau opgenomen die doorheen de
tijd ook kunnen doorsijpelen naar het lokale niveau.
Een trend is het geschatte verloop van een bepaalde ontwikkeling die gebaseerd is op historische
data. Hieronder proberen we de trends voor onze gemeente vast te stellen aan de hand van
cijfergegevens uit onder andere de Gemeentelijke Profielschets (Agentschap voor Binnenlands
Bestuur, 2014), de sociaal-economische situatieschets van Oost-Vlaanderen (Studiedienst van het
Huis van de economie, 2014), VRIND (Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2014), Milieubarometer
(Gemeente Maldegem, 2014), Vlaamse Profielschets (Agentschap voor Binnenlands Bestuur Vlaamse
Overheid, 2014) … Aangezien er een overvloed aan data bestaat, werd er een zo objectief mogelijke
selectie gemaakt van de cijfergegevens die het meest relevant zijn voor onze gemeente Maldegem.
In de Gemeentelijke profielschets (Agentschap voor Binnenlands Bestuur, 2014) worden de cijferdata
van onze gemeente vergeleken met de gemiddelden van het Vlaamse Gewest en van de cluster V3
waartoe Maldegem behoort. In 2001 heeft Belfius Maldegem ingedeeld in cluster V3 – erg landelijke
gemeenten met sterke vergrijzing. Deze cluster telt zo’n 33 gemeenten, voornamelijk gelegen in de
westhoek, de regio Roeselare- Tielt en het Meetjesland. Voor onze regio maken Assenede, Kaprijke,
Knesselare en Zomergem, evenals de aangrenzende gemeenten Beernem en Damme deel uit van
deze cluster. Algemene kenmerken van deze gemeenten zijn:
De gemeenten tellen niet meer dan 10.000 inwoners – Maldegem is hierop een uitzondering.
De gemeenten hebben een lage verstedelijking
De gemeenten hebben eveneens een lage centrumfunctie
Het inkomen niveau ligt beduidend lager dan het regionale gemiddelde
Er treedt een sterke vergrijzing op
Op demografisch vlak staat de sterke natuurlijke aangroei van de bevolking in contrast met
de negatieve migratiecomponent
6
De omliggende gemeenten van Maldegem die zich in andere clusters bevinden worden in
onderstaande tabel opgesomd. Globaal genomen kunnen we stellen dat onze regio een eerder
landelijk karakter heeft.
Cluster Clusternaam Meetjeslandse gemeente en/of buurgemeente
V2 Woongemeenten in landelijke zones Lovendegem, Nevele
V3 Erg landelijke gemeenten met sterke vergrijzing
Assenede, Kaprijke, Knesselare, Maldegem, Zomergem, Beernem en Damme
V5 Middelgrote steden Eeklo
V6 Weinig verstedelijkte gemeenten met demografische achteruitgang
Waarschoot
V7 Sterk verstedelijkte gemeenten met lage inkomens
Evergem, Zelzate
V9 Kleine landbouwgemeenten Sint-Laureins
V13 Verstedelijkte plattelandsgemeenten met industriële activiteit en demografische groei
Aalter
Figuur 1: Clusters waartoe Meetjeslandse gemeenten en/of buurgemeenten behoren
7
3 Demografie
3.1 Bevolking
De bevolkingsevolutie van het aantal inwoners van Maldegem kent een duidelijke groei en houdt het
midden tussen de gemiddelde groei van de cluster van Vlaamse landelijke gemeenten met sterke
vergrijzing, waartoe onze gemeente behoort, en die van het Vlaamse Gewest. Het aantal inwoners in
Maldegem bedroeg in 2002 nog 22081 en steeg naar 23138 in 2013, een stijging van 4,8%.
De verhouding tussen het aantal geboorten en het aantal overlijdens, het natuurlijk accress
genaamd, kende tot 2010 een lichte stijging. In 2012 echter daalde dit met -1,1 per duizend
inwoners. Dit is ook te merken in de cijfers van de leeftijdsstructuur van de Maldegemse bevolking.
De bevolkingsaantallen binnen de leeftijdsgroepen 20-64 jaar en 65+ blijven in een respectievelijk
licht en sterk stijgende lijn gaan, terwijl de groep 0-19 jaar in 2013 een daling kent. De 65- plussers
kennen de grootste groei, wat duidelijk de vergrijzing van de bevolking bevestigt.
Figuur 3: Leeftijdsstructuur (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
95,00
100,00
105,00
110,00
115,00
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Gro
ei (
%)
Jaar
Evolutie Leeftijdsstructuur Maldegem (2002=100)
0-19
20-64
65+
99,0
100,0
101,0
102,0
103,0
104,0
105,0
106,0
107,0
Gro
ei
(%)
Jaar
Bevolkingsgroei (2002=100)
Maldegem
Cluster (erg landelijkmet sterke vergrijzing)
Vlaams Gewest
Figuur 2: Bevolkingsgroei Maldegem (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
8
De afhankelijkheidsratio die de verhouding tussen het aantal jongeren tot en met 19 jaar en
ouderen vanaf 65 jaar weergeeft ten opzichte van de beroepsbevolking tussen 20 en 64 jaar, geeft
ook een duidelijk stijgende lijn weer tot en met 2012, in 2013 zien we een lichte daling. Door de
vergrijzing en de ontgroening neemt de (potentiële) beroepsbevolking in omvang af. Voor 2013 is de
verouderingscoëfficiënt die de verhouding aangeeft van het aantal ouderen (65+) ten opzichte van
het aantal jongeren (-20) gelijk aan 0,92 voor onze gemeente. Dit wil zeggen doordat de coëfficiënt
onder de 100 zit dat de groep 65+ niet groter is dan de groep onder de 20. Toch ligt dit cijfer voor
onze gemeente hoger dan het gemiddelde van de provincie (0,85).
Figuur 4: Afhankelijkheidsratio (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
De bevolkingsdichtheid van onze gemeente ligt boven het gemiddelde van de cluster, maar ver
onder het Vlaamse gemiddelde. We stellen wel een lichte stijging vast doorheen de afgelopen jaren.
Op 1 januari 2013 bedroeg de bevolkingsdichtheid van Maldegem 246 inwoners per km². Dit ligt
onder het cijfer van de provincie Oost-Vlaanderen (494 inwoners/ km²). De urbanisatiecategorie
waartoe Maldegem behoort is deze van ‘Gemeenten met matige morfologische en matige
functionele verstedelijking’. De urbanisatiegraad, met andere woorden het percentage van de
bevolking die in stedelijk gebied woont, bedroeg volgens cijfers uit 2009 16,90% (Statbel).
Figuur 5: Bevolkingsdichtheid (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
66,0
67,0
68,0
69,0
70,0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130-1
9 e
n 6
5+
t.o
.v.
20
-64
jari
gen
Jaar
Evolutie Afhankelijkheidsratio
Maldegem
160190220250280310340370400430460
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
aata
l in
wo
ne
rs /
km
²
Jaar
Evolutie Bevolkingsdichtheid per km²
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
9
De evolutie van de bebouwde oppervlakte gaat evenwel in stijgende lijn. In vergelijking met het
gemiddelde van de cluster en van het Vlaamse Gewest zet deze groei zich in Maldegem het sterkst
door, met een verschil van 18 procent in 2013 ten opzichte van 2002.
Figuur 6: Bebouwde oppervlakte (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
3.2 Diversiteit en migratie
Het onderdeel diversiteit betreft het aantal vreemdelingen die woonachtig zijn in onze gemeente. Dit
gaat over het aantal inwoners binnen Maldegem die een andere nationaliteit dan Belg hebben. De
onderstaande grafiek geeft de instroom weer van de voornaamste groepen nieuwkomers van het
afgelopen decennium. Er is een duidelijke stijging merkbaar van het percentage vreemdelingen ten
opzichte van het aantal inwoners. Dit cijfer is sinds 2002 meer dan verdubbeld. Het percentage
Nederlanders ten opzichte van het totale aantal inwoners vormt de grootste groep, al kan worden
vastgesteld dat het percentage Nederlanders stabiel is gebleven ten opzichte van 2002 (in absolute
cijfers is er wel een stijging van 206 naar 228 in 2013). De groei van het aantal vreemdelingen doet
zich voornamelijk voor binnen de groep ‘Oost- Europeanen’ (van 7 in 2002 naar 207 in 2013) en de
groep ‘andere landen’ (niet Europa en niet Noord-Afrika) (van 21 naar 135).
Figuur 7: Vreemdelingen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
100
105
110
115
120
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Gro
ei (
%)
Jaar
Evolutie bebouwde oppervlakte (2002=100)
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
% t
.o.v
. to
taal
aan
tal i
nw
on
ers
Jaar
Evolutie aantal vreemdelingen per nationaliteitsgroep t.o.v. totaal aantal inwoners Maldegem
% Nederlanders tov totaalaantal inwoners
% Oost- EU tov totaal aantalinwoners
% andere landen tov totaalaantal inwoners
Totaal % vreemdelingen tovtotaal aantal inwoners
10
Het migratiesaldo wijst op het aantal interne en externe (of internationale) migraties samen. De
interne migratie is het saldo van de gemeentegrensoverschrijdende in- en uitwijkingen binnen België
en de externe (internationale) migratie is het saldo van de in- en uitwijkingen van en naar het
buitenland. Het migratiesaldo betreft met andere woorden het veranderen van verblijfplaats zowel
binnen als buiten België.
Figuur 8: Migratiestromen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
We stellen vast dat zowel het interne- als het externe migratiesaldo vanaf 2001 over het algemeen
in stijgende lijn gingen. In 2008 kende de interne migratie een piek en na een geleidelijke stijging
kende in 2010 ook de internationale migratie in onze gemeente een piek. Vanaf 2010 zien we een
kleine daling in het totaal migratiesaldo optreden.
Wanneer we diversiteit koppelen aan migratie, dan bekomen we onderstaande grafiek, namelijk het
migratiesaldo van vreemdelingen. Daar stellen we vast dat de internationale migratie van
vreemdelingen in sterk stijgende lijn gaat vanaf 2007 maar de laatste twee jaar wel een afzwakking
kent. Het intern migratiesaldo van vreemdelingen daalt dan weer vanaf 2007. Het is duidelijk dat het
aantal vreemdelingen die vanuit het buitenland rechtstreeks naar onze gemeente immigreren sterk is
toegenomen en dat er in verhouding met het aantal inwijkingen veel minder uitwijkingen zijn naar
het buitenland.
Figuur 9: Vreemdelingenmigratie (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
-60-40-20
020406080
100120140160180200220
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Sald
o
Jaar
Migratiestromen
Totaal Migratiesaldo
Interne migraties
Internationale migraties
-25-15
-55
152535455565758595
105
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Gro
eis
ald
o
Jaar
Migratie van vreemdelingen Maldegem
Totaal migratiesaldovreemdelingen
Saldo interne migratievreemdelingen
Saldo internationalemigratie vreemdelingen
11
500
1000
1500
2000
2500
Aan
tal a
llee
nst
aan
de
n
Jaar
Evolutie Alleenstaanden Maldegem
Mannen
Vrouwen
Totaal
3.3 Huishoudens
Het aantal huishoudens kent een duidelijke groei in het afgelopen decennium. Onze gemeente blijft
duidelijk boven het gemiddelde van onze cluster en kent ongeveer dezelfde stijging als het Vlaams
Gewest. In tien jaar tijd steeg het aantal huishoudens met 10 procent. De oorzaak hiervoor kan
worden gevonden in de stijging van het bevolkingsaantal. Als we dieper ingaan op dit fenomeen zien
we dat vooral de stijging van het aantal alleenstaanden verantwoordelijk is voor de groei in het
aantal huishoudens. Er kan worden gesproken van een trend van ‘huishoudenverdunning’. Dit heeft
als gevolg een stijging van het aantal huishoudens in onze gemeente.
Figuur 10: Huishoudens (Gemeentelijke Profielschets)
We stellen vast dat
sedert 2002 het aantal
alleenstaanden in onze
gemeente van 2000 naar
2500 is gestegen. Het
aantal alleenstaande
vrouwen ligt continu
boven het aantal
alleenstaande mannen, al
maakt die laatste groep
wel een lichte
inhaalbeweging de
laatste jaren.
100 100,9
101,3
102,5
103,8 104,5
105,5
106,9
108,1
109,3 109,9 110,2
100
102
104
106
108
110
112
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Gro
ei (
%)
Jaar
Evolutie aantal huishoudens (2002= 100)
Maldegem
BelfiusClusters V3
VlaamsGewest
Figuur 11: Alleenstaanden (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
12
Figuur 12: Evolutie aantal huwelijken en echtscheidingen (Gegevens burgerlijke stand Maldegem juni 2014)
Bovenstaande grafiek geeft het aantal huwelijken en het aantal scheidingen in onze gemeente per
jaar weer. We stellen vast dat er in 2009 het meeste scheidingen waren ten opzichte van het aantal
huwelijken, namelijk 75 huwelijken en 60 scheidingen. In 2011 zien we het omgekeerde, 99
huwelijken ten opzichte van 44 scheidingen. In 2013 waren er 81 huwelijken en 46 scheidingen. De
trendlijnen tonen aan dat het aantal huwelijken licht stijgt en dat het aantal scheidingen nagenoeg
constant blijft.
0
20
40
60
80
100
120
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
tal
Jaar
Evolutie aantal huwelijken en echtscheidingen
Aantal huwelijken
Aantalechtscheidingen
Lineair (Aantalhuwelijken)
Lineair (Aantalechtscheidingen)
13
0
200
400
600
800
1000
1200
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
Euro
/ in
wo
ne
r
Jaar
Evolutie ontvangsten en uitgaven gewone dienst
Exploitatie-Ontvangsten
Exploitatie-Uitgaven
4 Economie
4.1 Bestuurskracht
Dit onderdeel bevat voornamelijk de cijfers omtrent de financiële en personele bestuurskracht van
het lokale bestuur. De evolutie van het bedrag per inwoner wordt hier in kaart gebracht.
De gewone ontvangsten en uitgaven van de gemeente per inwoner stijgen. De ontvangsten per inwoner stijgen minder snel in vergelijking met de uitgaven per inwoner. We stellen wel vast dat de evolutie van de ontvangsten per inwoner helemaal in lijn liggen met het gemiddelde van de cluster en ver onder dat van het Vlaams Gewest. Voor de uitgaven per inwoner ligt Maldegem iets boven het gemiddelde van de cluster,
maar nog mooi onder dat van het Vlaamse Gewest.
De aanvullende personenbelasting (APB) bedroeg jarenlang 8 procent in onze gemeente, in 2014 is
dit echter verlaagd naar 7,5 procent. Hoewel de aanslagvoet van de aanvullende personenbelasting
jarenlang sterk boven het cijfer van de cluster en van het Vlaams Gewest lag, waren de bedragen per
inwoner in lijn met de gemiddelden van Vlaanderen en de cluster. Voor het jaar 2012 betekent dat
voor Maldegem een bedrag van 240 euro APB per inwoner, voor de cluster was dit 232,5 euro en
voor het Vlaamse Gewest 270 euro. Dit heeft te maken met het gemiddelde inkomen van de
Maldegemnaren dat lager ligt dan het gemiddelde inkomen van de Vlaming.
Het aantal opcentiemen op de onroerende voorheffing bleef tot dit jaar constant 1350, vanaf 2014
is dit opgetrokken naar 1650 opcentiemen. Op die manier blijkt dat Maldegem meegaat met de
trend van de cluster (1636 opc. in 2012). In Vlaanderen ligt het aantal opcentiemen wel lager,
namelijk op 1341 opc. in 2012. De inning per Maldegemnaar bedroeg in 2012 zo’n 229,50 euro (1350
opc.), tegenover 261,76 euro in de cluster (1636 opc.) en 321,84 euro gemiddeld voor de Vlaamse
gemeenten (1341 opc.).
Figuur 13: Ontvangsten & uitgaven (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
14
Figuur 14: Financiële schuld per inwoner (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
De financiële schuld per inwoner kent sinds 2009 terug een groei. Waar de financiële schuld per
inwoner in 2009 gedaald was tot 775 euro bedroeg deze schuld in 2012 opnieuw 961 euro per
inwoner. Toch kan worden gesteld dat dit cijfer zowel onder het Vlaamse gemiddelde (1251 euro per
inwoner) en onder het gemiddelde van de cluster (1066 euro per inwoner) zit.
4.2 Werkgelegenheid
Figuur 15: Sectorale werkgelegenheid per niveau (Sociaal- economische Situatieschets Oost-Vlaanderen 2014)
Eerst en vooral valt op te merken dat, in vergelijking met de provincie en het Vlaamse Gewest, er in
onze gemeente een vrij hoog aantal personen is tewerkgesteld in de primaire en secundaire
sector1, respectievelijk 5,9% en 31,4%. De werkgelegenheid in de tertiaire sector ligt iets lager in
Maldegem maar het verschil met de andere niveaus is niet zo groot als het verschil van primaire en
secundaire sector met de andere niveaus, met name 38,9% voor Maldegem, 39,8% voor Provincie
Oost-Vlaanderen en 44,2% voor het Vlaams Gewest. De quartaire sector is in onze gemeente dan
weer duidelijk minder uitgebouwd dan die op provinciaal en Vlaams niveau (23,8 % ten opzichte van
33,8% en 31,5%).
1 De primaire sector betreft voornamelijk landbouw/visserij, secundaire sector voornamelijk industrie, tertiaire
sector betreft commerciële dienstensector en quartaire sector slaat op de niet- commerciële dienstensector.
500
600
700
800
900
1000
1100
1200
1300
1400
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Sch
uld
/ in
wo
ne
r (€
)
Jaar
Financiële schuld per inwoner (€)
Financiële schuld Maldegem
Financiële schuld cluster
Financiële schuld VlaamsGewest
5,9% 2,3% 2,1%
31,4%
24,1% 22,3%
38,9% 39,8% 44,2%
23,8%
33,8% 31,5%
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
Maldegem Provincie Oost-Vlaanderen
Vlaams Gewest
Pe
rce
nta
tge
te
we
rkge
ste
lde
n
Sectorale werkgelegenheid
Primair
Secundair
Tertiair
Quartair
15
Figuur 16: Jobratio (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
De jobratio geeft het aantal jobs per 100 inwoners op beroepsactieve leeftijd (20-64 jaar) weer.
Zowel het gemiddelde van de cluster van landelijke gemeenten met sterke vergrijzing als het cijfer
van onze eigen gemeente ligt gevoelig lager dan de jobratio op Vlaams niveau. Als we Maldegem
vergelijken met de cluster dan zien we in 2011 en 2012 dat er een stijging is van de jobratio tot
boven het niveau van de cluster. Toch blijft een jobratio van 59,6 ver onder het gemiddelde van
Vlaanderen met een ratio van 74. Dit wil dus zeggen dat de laatste jaren het aantal jobs per 100
inwoners in Maldegem licht is toegenomen (van 56/100 in 2006 naar 59/100 in 2012).
Figuur 17: Werkzaamheidsgraad (Gemeentelijke profielschets 9 april 2014)
De werkzaamheidsgraad betreft het aantal werkenden ten opzichte van de totale bevolking op
beroepsactieve leeftijd (20-64 jaar). Onze gemeente volgt qua werkzaamheidsgraad de cluster op de
voet. Met een werkzaamheidsgraad van 76,0 ligt onze gemeente net onder dat van de cluster
(76,6) en boven het Vlaamse gemiddelde (71,5). Het verschil tussen de werkzaamheidsgraad van
mannen en van vrouwen is de afgelopen jaren ook een stuk kleiner geworden. Daar waar in 2003 het
verschil in werkzaamheidsgraad tussen mannen en vrouwen nog 18,2 bedroeg, is dit in 2012
geslonken tot een verschil van 9,5.
55
60
65
70
75
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Aan
tal j
ob
s p
er
10
0 2
0-6
4-
jari
gen
Jaar
Jobratio
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
60
65
70
75
80
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Aan
tal w
erk
en
de
n t
.o.v
. 2
0-
64
jari
gen
Jaar
Werkzaamheidsgraad
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
16
Figuur 18: Werkloosheidsgraad (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Wanneer we de werkloosheidsgraad van naderbij bekijken dan zien we dat Maldegem het opvallend
beter doet dan de gemiddelde Vlaamse gemeente. Onze gemeente blijft systematisch onder het
Vlaamse gemiddelde. Toch zien we dat de werkloosheidsgraad in Maldegem dezelfde trend volgt als
Vlaanderen.
Figuur 19: Werkloosheidsgraad per leeftijdcategorie (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
De werkloosheidsgraad per leeftijdscategorie toont duidelijk aan dat er sinds 2008 een vrijwel
continue stijging is geweest van het aantal jongeren dat werkloos is. Bij de groep 25-50 jaar blijft de
trend stabiel en bij de 50-plussers zien we een lichte daling optreden vanaf 2011. De nationale trend
van jongerenwerkloosheid blijkt ook in onze gemeente duidelijk aanwezig te zijn. In 2013 bedroeg de
werkloosheidsgraad bij jongeren in Maldegem 15,1. Dat is bijna een verdubbeling met 2007 en 2008
(7,9).
6,5 6,7 7 6,8 6,4 4,9 4,5
5,3 5,4 4,9 5,1 5,6
7 7,7 8,3 8,5 7,8 6,4 5,9
7,1 7,2 6,6 6,6 7,5
0
2
4
6
8
10
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
tal w
erk
loze
n t
.o.v
. 2
0-
64
- ja
rige
n
Jaar
Werkloosheidsgraad
Maldegem
Vlaams Gewest
0
2
4
6
8
10
12
14
16
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
tal w
erk
loze
n t
.o.v
. 2
0-6
4 ja
rige
n
Jaar
Werkloosheidsgraad per leeftijdsgroep Maldegem
< 25 jaar
25 tot 50 jaar
> = 50 jaar
17
Figuur 20: Langdurig werklozen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Het aandeel langdurig werklozen is het aantal niet-werkende werkzoekenden dat langer dan 1 jaar
werkloos is ten opzichte van het totale aantal niet-werkende werkzoekenden. Doorheen de jaren
bleef dit percentage vrij hoog in onze gemeente. Tot en met 2012 was het aandeel langdurig
werklozen hoger dan het Vlaams en cluster gemiddelde. In 2007 kende het aandeel langdurig
werklozen een piek van 53 procent waarna het daalde tot 40 procent in 2013. In 2013 zien we ook
dat we voor het eerst onder het gemiddeld percentage van het Vlaams Gewest duiken. Toch blijven
we net boven het gemiddelde van onze cluster. Het verschil tussen de gemeente, de cluster en het
Vlaams Gewest is wel minimaal de laatste jaren.
Wat de leeftijden betreft van de langdurig werklozen valt op dat het aandeel 50- plussers hierin van
11 personen in 2002 naar 132 in 2013 is gestegen. Dit is dus meer dan vertienvoudigd. Het aantal 25
tot 50 jarigen daalde dan weer van 214 naar 91. Wat de langdurige jongerenwerkloosheid betreft
zien we dat er in 2007 (19), 2008 (13) en 2009 (13) een daling was, maar dat dit cijfer weer gestegen
is in 2013 naar het aantal (26) van 2002. Diezelfde tendensen zijn ook in de cluster en op Vlaams
niveau merkbaar binnen de leeftijdsgroepen.
4.3 Ondernemen
Er waren op datum van 31 december
2011 in totaal 640 ondernemingen in
Maldegem (exclusief eenpersoons-
zaken). De meerderheid daarvan (579)
zijn ondernemingen met minder dan
20 werknemers in dienst. 56
ondernemingen hebben tussen de 20
en de 99 werknemers in dienst en
slechts 5 bedrijven stellen meer dan 99
werknemers te werk op ons
grondgebied.
39% 40%
47% 48% 51% 53%
49%
42% 45% 46%
43% 40%
32% 33% 36% 38%
46% 47% 44%
38% 43% 45%
41% 39%
35% 37% 41% 43% 48% 47% 42% 39% 43% 44% 42% 42% 20%
30%
40%
50%
60%
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
de
el l
angd
uri
g N
WW
Z/
tota
al a
anta
l NW
WZ
(%)
Jaar
Evolutie aandeel langdurig werklozen- totaal
Maldegem
Cluster
VlaamsGewest
579
56
5
Aantal ondernemingen op 31/12/2011
Van 1 tot 19 werknemers Van 20 tot 99 werknemers
Meer dan 99 werknemers
Figuur 21: Aantal ondernemingen naar dimensieklassen (31/12/2011) (Sociaal-economische situatieschets Oost-Vlaanderen 2014)
18
Figuur 22: Handelsondernemingen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Sinds 2000 is er een constante groei in het aantal handelsondernemingen merkbaar.
‘Handelsondernemingen’ betreft in deze context het aantal BTW- plichtige rechtspersonen (ook
eenpersoonszaken). De groei in Maldegem ligt van in het begin al hoger dan die van de cluster, maar
de kloof blijkt de laatste jaren enkel groter te worden. Zo is er een groei in 2013 met bijna 88 procent
tegenover 2000 in Maldegem tegenover een groei van 74 procent in de cluster. In 2000 waren er nog
504 BTW- plichtige rechtspersonen in onze gemeente, terwijl dit in 2013 er al 947 waren.
Figuur 23: Zelfstandigen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
In tegenstelling tot het aantal handelsondernemingen krimpt het aantal zelfstandigen (BTW-
plichtige natuurlijke personen) sinds 2000 (1488) sterk. In 2004 en 2005 waren er nog 1381 en 1382
zelfstandigen. Vanaf 2006 kende het aantal zelfstandige ondernemers opnieuw een lichte groei, tot
2008 (1427). Vanaf 2009 daalde het cijfer tot 1388 in 2011. Sinds 2012 is er opnieuw een toename
van het aantal zelfstandigen. Tot en met 2012 zat onze gemeente qua aantal zelfstandigen onder het
gemiddelde van de cluster. Sinds 2013 ligt de groei van het aantal zelfstandigen in Maldegem (96,2)
hoger dan dat van de cluster (94,8). Maar om terug het niveau van 2000 te bereiken is er nog een
lange weg te gaan. In 2000 waren er nog 1488 BTW-plichtige natuurlijke personen, terwijl dit er in
2013 nog 1432 zijn.
100
120
140
160
180
200
Aan
tal h
and
els
on
de
rne
min
gen
te
n o
pzi
chte
van
20
00
=10
0
Jaar
Evolutie Handelsondernemingen (2002=100)
Maldegem
Cluster
92
94
96
98
100
102
Aan
tal z
elf
stan
dig
en
te
n
op
zich
te v
an 2
00
0=
10
0
Jaar
Evolutie Zelfstandigen
Maldegem
Cluster
19
Figuur 24: Groei aantal Zelfstandigen en Ondernemingen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Samengenomen zien wij een gestage groei sedert 2000 van het aantal BTW- plichtige
ondernemingen. Daarmee volgen we de trend die ook in de cluster valt op te merken. Het aantal
starters is na de val van 2009 (van 148 in 2008 naar 114 in 2009) terug in sterk stijgende lijn aan het
gaan naar 133 starters in 2012. Het aantal stopzettingen daalde dan weer vanaf 2010 (van 101 in
2010 naar 72 stoppers in 2012). In de grafiek hierboven is dit weergegeven in groeipercentage ten
opzichte van het jaar 2000.
De oprichtingsratio en de uittredingsratio geven het beeld weer van het aantal opgerichte en het
aantal verdwenen ondernemingen ten opzichte van het aantal nog actieve ondernemingen. We
stellen vast dat onze gemeente een vrij overeenkomstig verloop kent met de eigen cluster en het
Vlaamse Gewest, zowel wat uittredingsratio als oprichtingsratio betreft. De uittredingsratio geeft
voor de laatste jaren aan dat er een daling is waarbij onze gemeente onder het niveau van de
cluster duikt. De oprichtingsratio gaat in stijgende lijn zodat we in 2012 terug op de hoogte van de
cluster zitten. Dit terwijl op Vlaams niveau er een verder daling is in dat jaar.
Figuur 25: Oprichtingsratio (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Figuur 26: Uittredingsratio (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
60
80
100
120
140
160
180
Aan
tal o
nd
ern
em
inge
n t
en
op
zich
te
van
20
00
=10
0
Jaar
Groei BTW-plichtige Natuurlijke personen + Rechtspersonen
Aantal BTW-plichtigeondernemingen Maldegem
Starters
Stopzettingen
0
1
2
3
4
5
6
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
Gro
ei
Jaar
Uittredingsratio
Maldegem Cluster Vlaams Gewest
012345678
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
Gro
ei
Jaar
Oprichtingsratio
Maldegem Cluster Vlaams Gewest
20
De nettogroeiratio geeft het saldo van het aantal opgerichte ondernemingen en het aantal
verdwenen ondernemingen weer ten opzichte van alle actieve ondernemingen. De grafiek leert ons
dat in het jaar 2001 en 2002 een negatieve groei werd vastgesteld. Dit cijfer lag tevens sterk onder
het niveau van Vlaanderen en de cluster. Alle groepen kenden daarna een sterke stijging van de
nettogroeiratio tot 2007-2008 (begin van de financiële crisis). Daarna viel dit cijfer in een dal. In onze
gemeente kende het zijn dieptepunt in 2010 terwijl dit gemiddeld in de cluster en in het Vlaams
Gewest een jaar vroeger was. 2011 en 2012 waren daarentegen sterke groeijaren waarbij de
nettogroeiratio in Maldegem voor het eerst sinds 2000 tot boven het Vlaams gemiddelde uitkomt.
Figuur 27: Nettogroeiratio (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
De bedrijventerreinen in Maldegem beslaan een oppervlakte van 215,1 ha. Daarvan is 132,7 ha
bebouwd waarvan 115,6 ha wordt gebruikt voor economische doeleinden. 12,4 ha heeft een
afwijkende functie en er is sprake van 4,6 ha leegstand. Daarnaast is er nog 17,4 ha dat infrastructuur
betreft en nog eens 65,1 ha is nog onbebouwd in die zin dat het gaat om onder meer reservegrond
van bedrijven, in ontwikkeling zijnde gronden of tijdelijk niet realiseerbare bedrijfsbebouwing.
Momenteel is er geen actief aanbod aan onbebouwde bedrijfsterreinen. De cijfers dateren van 1
januari 2014 (Studiedienst van het Huis van de economie, 2014).
-1
-0,5
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
(op
geri
chte
on
de
rne
min
gen
-ve
rdw
en
en
on
de
rne
min
gen
) /
acti
eve
on
de
rne
min
gen
* 1
00
Jaar
Nettogroeiratio
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
21
4.4 Wonen
Figuur 28: Verkoopprijs bouwgrond per m² (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
De gemiddelde verkoopprijs voor een vierkante meter bouwgrond in Maldegem blijft steeds boven
het gemiddelde van de cluster. Tussen de jaren 2006 en 2009 kende de prijs een piek in onze
gemeente waarbij er een groot verschil was met het gemiddelde in de cluster en zelfs met het
Vlaamse Gewest. In 2012 was de gemiddelde prijs voor bouwgrond in Maldegem opgelopen tot
175,5 euro per vierkante meter. Dit ligt boven de 147,3 euro /m² van de cluster en boven de 165,6
euro /m² gemiddeld in Vlaanderen. Bouwgrond wordt steeds duurder en zeker in onze gemeente
komt deze trend sterk naar voren.
Wat de evolutie van de verkoopprijzen van woongelegenheden betreft kan worden gesteld dat
Maldegem de algemene trend volgt tussen het Vlaams gemiddelde en de cluster. Deze trend is sterk
stijgend, zowel voor gewone woonhuizen (groei van 109% ten opzichte van 2002), villa’s, bungalows
en landhuizen (groei van 33,8% ten opzichte van 2002) als appartementen, flats en studio’s (groei
van 144,8 % ten opzichte van 2002). De gemiddelde prijs van een gewoon woonhuis in onze
gemeente was 204.823 euro in 2012 (in 2002 97.577), van een villa, bungalow en landhuis 326.932
euro (in 2002 244.271) en 190.388 van een appartement, flat of studio (in 2002 77.758).
40
60
80
100
120
140
160
180
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Euro
/m²
Jaar
Evolutie gemiddelde verkoopprijzen bouwgrond per m² (in euro)
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
22
Figuur 29: Sociale woningen t.o.v. private huishoudens (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Wanneer we het aantal sociale woningen in verhouding nemen ten opzichte van het aantal private
huishoudens, dan ligt Maldegem onder zowel het Vlaamse als het cluster gemiddelde. Het Vlaams
gemiddelde blijft de laatste tien jaar stabiel rond 5,5. Het clustergemiddelde steeg met 0,6, van 3,1
naar 3,7. In onze gemeente steeg het aantal met 0,5, van 1,5 naar 2,0. Het totale aantal sociale
woningen bedraagt in onze gemeente 192 in 2012.
Figuur 30: Woningen aangeboden via sociale verhuurkantoren (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Het aantal woningen dat wordt aangeboden via sociale verhuurkantoren blijft in Maldegem een
constante lijn volgen (met name 18 woningen in totaal) in tegenstelling tot het gemiddelde van de
cluster en van het Vlaamse Gewest, die een sterk stijgende lijn volgen.
Op 18 maart 2009 werd het decreet grond- en pandenbeleid goedgekeurd door het Vlaams
Parlement. Dit decreet voorziet in tal van maatregelen van invloed op de grond- en pandenmarkt.
Eén van die maatregelen voorziet in een sociaal objectief per gemeente. Dit objectief legt een
aantal te realiseren sociale woningen op per gemeente voor de periode 2009-2020. Het sociaal
objectief bestaat uit sociale huurwoningen, sociale koopwoningen en sociale kavels. De drie
categorieën samen vormen het sociaal objectief.
0
1
2
3
4
5
6
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Gro
ei
Jaar
Evolutie totaal aantal sociale woningen t.o.v. aantal private huishoudens
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
80
100
120
140
160
180
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Gro
ei
Jaar
Evolutie woningen aangeboden via sociale verhuurkantoren
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
23
Gemeenten die hun sociaal objectief bereikt hebben of geen sociaal objectief toebedeeld kregen,
kunnen met een woonbeleidsconvenant alsnog een aantal sociale huurwoningen realiseren, indien
zij dit willen. Dit woonbeleidsconvenant moet met de Vlaamse overheid aangegaan worden. Die
gemeenten die op 1 januari 2008 over minder dan 3% sociale huurwoningen beschikken dienen een
specifieke inhaalbeweging (stap 3) te realiseren tussen 2013 en 2025. Deze extra inspanning
bedraagt tussen de 0,03% en 0,83% van het totaal aantal huishoudens op 1 januari 2008. De
inhaalbeweging is gericht op die gemeenten die in het verleden weinig inspanningen voor een sociaal
huuraanbod gerealiseerd hebben. Dit vormt een bijkomend aanbod bovenop het gemeentelijk
huurobjectief (stap 1). Van deze inhaalbeweging kan een afwijking bekomen worden, bijvoorbeeld
doordat de gemeente belangrijke inspanningen levert op het vlak van de opvang en voorzieningen
van woonbehoeftige doelgroepen (Vlaams Kenniscentrum Publiek-Private Samenwerking ).
Maldegem dient een bijkomende inhaalbeweging te maken aangezien het aandeel sociaal
huuraanbod ten opzichte van het aantal huishoudens slechts 1,86% bedroeg. Deze inhaalbeweging
zou voor onze gemeente inhouden dat er tegen 2025 30 sociale huurwoningen dienen bij te komen.
Het agentschap Wonen Vlaanderen voerde in 2014 een vooruitgangstoets uit op vlak van de
realisatie van het bindend sociaal objectief. De vooropgestelde groeiritmes voor Maldegem bedragen
21,63% voor sociale huurwoningen en 15,84% voor sociale koopwoningen. Onze gemeente behaalde
33,88%2 voor sociale huurwoningen en 38,36%3 (mits rekening houdend met de meerjarenplanning)
voor sociale koopwoningen. Dit wil zeggen dat Maldegem het vooropgestelde groeiritme volgt en
daardoor in categorie 1 (de gemeente levert voldoende inspanningen om het bindend sociaal
objectief te bereiken) wordt ondergebracht. De volgende voortgangstoets wordt gevoerd in 2018.
Tabel 1: Sociaal Objectief Maldegem
Huishoudens 01-01-2008
Sociaal huuraanbod volgens de nulmeting
Aandeel sociaal huuraanbod volgens de nulmeting
STAP 1: verdeling op provinciaal niveau
STAP 2: beperken tot 9% van het aantal huishoudens in de gemeenten (richtcijfer 2020 behoudens afwijking voor 2025)
STAP 3: Bijkomende inhaalbeweging behoudens afwijkingen (richtcijfer 2025)
9216 171 1,86 % 153 153 30
2 Het aantal gerealiseerde sociale huurwoningen binnen de gemeente sinds 1 januari 2008 = 62 ten opzichte
van het gemeentelijk objectief voor sociale huurwoningen = 183 => 33,88% 3 Het aantal gerealiseerde sociale koopwoningen binnen de gemeente sinds 1 januari 2008 = 4 ten opzichte van
het gemeentelijk objectief voor sociale koopwoningen = 73 => 5,48% omdat dit lager is dan de norm ( 15,84%) wordt eveneens rekening gehouden met het geplande sociaal koopaanbod (meerjarenplanning). De som van de gerealiseerde sociale koopwoningen en het aantal geplande sociale koopwoningen = 28 ten opzichte van het gemeentelijke objectief sociale koopwoningen = 38,36%.
24
4.5 Mobiliteit
Figuur 31: Aantal personenwagens (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Het aantal personenwagens per 1000 inwoners is de afgelopen twaalf jaren alleen maar
toegenomen. De evolutie doet zich voor op het Vlaams niveau, de cluster en in onze gemeente.
Daarbij zien we dat de stijging in Maldegem het sterkste is en dat we gemiddeld per 1000 inwoners
het meeste personenwagens hebben in vergelijking met de andere groepen. Momenteel bezitten
515 mensen op 1000 Maldegemnaars een personenwagen. Dat maakt dus dat er in 2012 11.909
mensen in Maldegem over een eigen auto beschikten.
Tabel 2: Evolutie aantal Lijnabonnementen
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aantal Buzy Pass abonnementen
812 817 848 891 915 869 870 866 nnb
Aantal Omnipass abonnementen 25-59 jaar
261 237 240 279 305 332 280 248 nnb
Aantal Omnipass abonnementen 60+ jaar
20 23 19 23 27 38 33 26 nnb
440
460
480
500
520
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Aan
tal p
ers
on
en
wag
en
s/ 1
00
0
inw
on
ers
Jaar
Evolutie aantal personenwagens per 1000 inwoners
Maldegem
Belfius
Vlaams Gewest
25
Figuur 32: Aantal Lijnabonnementen (Buzy Pass en Omnipas)
De milieubarometer van de gemeente (Gemeente Maldegem, 2014) geeft een overzicht van de
evolutie van het aantal Lijnabonnementen. De verkoop van Lijnabonnementen bleef in de periode
2005-2007 grosso modo gelijk. Vanaf 2008 is er een kleine stijging in het totaal aantal abonnementen
te zien. Deze trend zet zich door in 2009 en 2010, behalve voor het aantal Buzy Pass abonnementen.
Voor deze laatste is in 2010 een sterke daling waar te nemen. Het aantal Buzy Pass abonnementen
bleef in 2011 en 2012 ongeveer gelijk. Er is wel een sterke daling van de andere abonnementen
waarneembaar.
De lokale loontrekkende werkgelegenheid omvat het aantal personen dat een job in loontrekkend
dienstverband heeft in onze gemeente. Het verschil tussen de werkende loontrekkende
beroepsbevolking4 en de loontrekkende werkgelegenheid5 kan verklaard worden door
pendelstromen. Personen die niet in Maldegem wonen, maar er wel een job uitoefenen dragen wel
bij tot de economische activiteit in Maldegem, maar niet tot de werkzaamheid in Maldegem
(aangezien zij als inkomende pendelaars niet tot de werkende beroepsbevolking van Maldegem
horen). De uitgaande pendel omvat anderzijds de werknemers die wel wonen in Maldegem, maar er
niet werken. De uitgaande pendel uit Maldegem maakt dus geen deel uit van de werkgelegenheid
van Maldegem (Departement Werk en Sociale economie, 2012).
Tabel 3: Loontrekkende werkgelegenheid en inkomende en uitgaande pendel (personen vanaf 15 jaar) in Maldegem (Gemeentefoto 2012)
Loontrekkende bevolking 8370
+inkomende pendel 2488 -uitgaande pendel 5902 = Lokale loontrekkende werkgelegenheid 4957
4 De loontrekkende beroepsbevolking: de beroepsbevolking naar woonplaats.
5 Loontrekkende werkgelegenheid: het aantal loontrekkenden volgens werkplaats, of volgens de plaats van
vestigingseenheid waar men is tewerkgesteld.
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
aa
nta
l a
bo
nn
em
en
ten
jaar
Aantal Buzy Passabonnementen
Aantal Omnipassabonnementen 25-59jaar
Aantal Omnipassabonnementen 60+ jaar
26
De inkomende pendelintensiteit geeft aan in welke mate Maldegem inwoners van andere
gemeenten aantrekt om er te komen werken. Van de 4957 personen die in 2010 een loontrekkende
job uitoefenen in Maldegem, wonen 2488 personen in een andere gemeente. Dit komt overeen
met een inkomende pendelintensiteit van 50,20%. Met andere woorden, de helft van de
loontrekkende jobs in Maldegem wordt ingevuld door mensen die niet in onze gemeente wonen.
Van de 8370 loontrekkende inwoners van Maldegem in 2010 zijn er 5902 die niet werken in
Maldegem maar in een andere gemeente. Dit komt neer op een uitgaande pendelintensiteit van
70,51%. Dit wil zeggen dat van het totaal aantal loontrekkende Maldegemnaars er 70% zijn geld
verdient buiten de gemeente.
27
5 Sociaal- Cultureel
5.1 Onderwijs
Figuur 33: Leerlingen kleuteronderwijs t.o.v. kleuterpopulatie (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Het aandeel kleuters (tussen 2,5 en 5 jaar) ten opzichte van de totale kleuterpopulatie kende
tussen 2003 en 2006 een duidelijke stijging en een relatief hoog aantal. In 2007 zien we een terugval
naar 96% en in 2009 daalde dit naar 94,9%. Sindsdien is er terug een lichte stijging tot 2012 (97,3%).
In 2013 is er opnieuw een zeer lichte afname naar 96,7%. Dit wil dus zeggen dat ongeveer 3,5% van
de kleuters die in Maldegem wonen, elders naar school gaan dan in de eigen gemeente, met andere
woorden bijna 97% van de kleuters loopt school in de eigen gemeente. Het gemiddelde van de
cluster ligt op zo’n 100% en bij het Vlaamse Gewest ligt het cijfer op 102%.
Figuur 34: Leerlingen lager onderwijs t.o.v. populatie 6-11- jarigen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Het aantal leerlingen in het (buiten) gewoon lager onderwijs (van 6 tot 11 jaar) kende de afgelopen
tien jaar een daling van 93% naar 89%. Meer dan 10% van de kinderen gaat buiten de eigen
gemeente naar school. In de cluster ligt dit aantal (in 2013) op 93% en in het Vlaams Gewest op
100%.
De schoolse vertraging in het gewoon lager onderwijs blijft de laatste vijf jaar stabiel. Het aandeel
schoolse vertraging in Maldegem ligt op 15,3. Bij de jongens ligt dat aandeel (16%) hoger dan bij de
meisjes (14,7%) in 2013. In Maldegem ligt het aandeel schoolse vertraging ook net iets hoger dan het
Vlaamse gemiddelde (14,7) en de cluster (12,2).
94
96
98
100
102
104
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
tal l
ln. k
leu
tero
nd
erw
ijs/
kle
ute
rpo
pu
lati
e (
%)
Jaartal
Aantal lln. (buiten)gewoon kleuteronderwijs t.o.v. kleuterpopulatie
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
85
90
95
100
105
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
tal l
ln. l
age
r o
nd
erw
ijs /
6
-11
jaar
(%
)
Jaartal
Aantal lln. (buiten)gewoon lager onderwijs t.o.v. 6-11 jarigen
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
28
Figuur 35: Aantal lln. secundair onderwijs t.o.v. 12-17-jarigen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Het aandeel leerlingen in het (buiten)gewoon secundair onderwijs (12- 17 jaar) kent in onze
gemeente de laatste 10 jaar een duidelijke verhoging met zo’n 10%. Het cijfer ligt nu op zo’n 66%
van de 12-17 jarigen die in Maldegem schoollopen van het totaal aantal 12-17 jarigen die in
Maldegem woont. In vergelijking met de cluster heeft onze gemeente meer dan een dubbel zo hoog
aandeel secundaire leerlingen die er schoollopen (66% ten opzichte van 25,8% in de cluster).
De schoolse vertraging in het secundair onderwijs is de afgelopen 10 jaar in onze gemeente met 5%
afgenomen. Het aandeel lag in 2013 op 16,9%. Dit cijfer is lager dan het gemiddelde van de cluster
(21,3%) en dan het Vlaamse gemiddelde (28,6%). Er zijn ook hier weer meer jongens dan meisjes die
schoolse vertraging hebben opgelopen.
De grafiek hieronder geeft in het algemeen de aantrekkingskracht van het onderwijs in Maldegem
weer voor kleuter- en basisonderwijs en secundair onderwijs. De laatste vier schooljaren blijkt de
aantrekkingskracht van het kleuter- en basisonderwijs stabiel te zijn. De aantrekkingskracht van
het secundair onderwijs in onze gemeente kende dan weer een lichte stijging met 3%.
Figuur 36: Aantrekkingskracht van gemeenten- basis en secundair onderwijs per schooljaar (Statistieken Studiedienst Vlaamse Regering 'Onderwijs en Vorming')
0
20
40
60
80
100
120
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
tal l
ln. s
ecu
nd
air
/ 1
2-1
7
jaar
(%
)
Jaartal
Aantal lln. (buiten)gewoon secundair onderwijs t.o.v. 12-17- jarigen
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
89,89 88,08 88,45 89,33
59,75 60,78 61,97 62,56
55
65
75
85
95
2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013
Rat
io (
%)
Schooljaar
Aantrekkingskracht onderwijs Maldegem
Kleuter-enBasisonderwijs
Secundaironderwijs
29
In Maldegem zijn er vijf basisscholen. Daarvan zijn er drie vrije gesubsidieerde basisscholen, één
basisschool van het gemeenschapsonderwijs en één gemeentelijke basisschool, met name Kruipuit.
Geografisch is er in elke deelgemeente en woonkern van Maldegem een basisschool of wijkschool
gevestigd. In de tabel hieronder worden alle basisscholen van onze gemeente opgesomd.
Tabel 4: Basisscholen Maldegem
Basisschool Scholengroep Plaats
Gesubs. Vrije Basisschool De Ark
De Ark hoofdschool De Parel wijkschool De Ark wijkschool De Ark wijkschool
Maldegem centrum Donk Vossenhol Middelburg
Vrije Gem. Basisschool De Papaver
De Papaver hoofdschool Adegem
Gesubs. Vrije Basisschool De Kleiheuvel
De Kleiheuvel hoofdschool Kleit
Basisschool GO! Mevr. Courtmans hoofdschool Maldegem centrum Gemeentelijke Basisschool Kruipuit
Kruipuit hoofdschool Adegem
Er zijn twee middelbare scholen in Maldegem. Deze twee splitsen zich elk op in een middenschool en
een school voor de tweede en derde graad. Ze zijn beiden gevestigd in Maldegem centrum en bieden
een grote studiekeuze aan. Zowel ASO, TSO als BSO –richtingen kunnen in onze gemeente gevolgd
worden.
Tabel 5: Middelbare scholen Maldegem
Middelbare school Wat Plaats
Instituut Zusters Maricolen Middenschool
1e graad Maldegem centrum
Virgo Sapientiae instituut 2e en 3e graad Maldegem centrum Middenschool Mevr. Courtmans
1e graad Maldegem centrum
Koninklijk Atheneum Mevr. Courtmans
2e en 3e graad Maldegem centrum
Naast het reguliere onderwijsaanbod is er ook de mogelijkheid tot het volgen van avondschool. De
gemeente beschikt ook over een eigen kunstacademie en er is een filiaal gevestigd van de Aalterse
Academie voor Muziek, Woord en Dans.
Tabel 6: Ander onderwijs aanbod
Ander onderwijs aanbod Wat Plaats
IVOMAL Avondschool Maldegem-centrum (Gebouwen Mevr. Courtmans)
Gemeentelijke kunstacademie KUMA Maldegem-centrum Academie voor Muziek, Woord en Dans
Filiaal van hoofdschool in Aalter Maldegem-centrum
30
5.2 Veiligheid
Inzake criminaliteitscijfers zitten we op een algemene koers. Het aantal geregistreerde diefstallen en
afpersingen blijft rond de 18 per 1000 inwoners. Daarmee blijven we gemiddeld wel boven het
niveau van de cluster (14 per 1000), maar zitten we beduidend onder het gemiddelde van het
Vlaamse Gewest (33 per 1000). Het aantal geregistreerde misdrijven tegen de lichamelijke
integriteit per 1000 inwoners is ook vrij stabiel rond de 5 misdrijven op 1000 inwoners. Ook hier
zitten we boven het gemiddelde van de cluster (4 per 1000) en onder het gemiddelde van de
Vlaamse gemeenten (6,3 per 1000). Het aantal geregistreerde gewelddadige misdrijven tegen
eigendom kende in Maldegem een piek in 2009 (11,4 per 1000 inwoners), daarna viel dit cijfer
terug naar 8,2 per 1000 inwoners. Als we dit dan vergelijken met Vlaanderen en de cluster, dan zien
we een gelijkaardige trend. Onze gemeente bevindt zich over het algemeen in het midden van het
Vlaamse cijfer (9,1 per 1000) en het clustercijfer (6,3 per 1000).
Figuur 37: Misdrijven tegen eigendommen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Wanneer we de evolutie van het aantal verkeersongevallen ten opzichte van 2003 (=100) onder de
loep nemen, stellen we vast dat Maldegem in de middenmoot zit en meer neigt naar de trendlijn van
het Vlaamse Gewest. De cluster heeft een veel sterkere groei van het aantal verkeersongevallen.
Onze gemeente blijft globaal gezien rond het aantal verkeersongevallen zitten van 2003, met name
130 en in 2012 132. In 2004 en 2009 waren er opvallend minder verkeersongevallen, namelijk 106 en
99.
Figuur 38: Verkeersongevallen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
56789
101112
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Aan
tal /
10
00
inw
on
ers
Jaar
Aantal geregistreerde gewelddadige misdrijven tegen eigendom per 1000 inwoners
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
70
80
90
100
110
120
130
140
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Aan
tal o
nge
valle
n 2
00
3=1
00
Jaar
Aantal verkeersongevallen
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
31
Het aantal verkeersongevallen met fietsers was ook erg laag in 2009, slechts 11, terwijl het
gemiddeld aantal 23 is. Tussen 2010 en 2012 steeg het aantal ongelukken met fietsers weer tot het
normale niveau. In 2012 was het zelfs hoger dan het gemiddelde van het Vlaamse Gewest en de
cluster.
Figuur 39: Aantal ongevallen met fietsers (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
5.3 Welzijn en armoede
Figuur 40: Gemiddelde inkomen per inwoners in euro (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Figuur 41: Gemiddelde inkomen per aangifte in euro (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
40
60
80
100
120
140
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Aan
tal f
iets
on
geva
llen
20
05
=10
0
Jaar
Evolutie aantal verkeersongevallen met fietsers
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
12500
13500
14500
15500
16500
17500
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011inko
me
n p
er
inw
on
er
(€)
Jaar
Gemiddeld inkomen per inwoner in euro
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
23000
25000
27000
29000
31000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011inko
me
n p
er
aan
gift
e (
€)
Jaar
Gemiddeld inkomen per aangifte in euro
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
32
Het gemiddeld netto belastbaar inkomen per inwoner, wat wil zeggen het quotiënt van het totale
netto belastbaar inkomen en het aantal inwoners (totale bevolking, dus inclusief de personen die
niet aan de personenbelasting zijn onderworpen) bedroeg voor Maldegem in 2011 gemiddeld
16.298 euro. Onze gemeente bevindt zich tussen het gemiddelde van het Vlaamse Gewest (17.146
euro) en dat van de cluster (15.854 euro) en volgt ook de stijgende trend die de twee andere niveaus
volgen. Als we het gemiddelde inkomen per aangifte bekijken (dus enkel de bevolking die aan
personenbelasting is onderworpen), stellen we dezelfde trend vast, al ligt het gemiddelde van onze
gemeente (28.410 euro) wel nauwer tegen het gemiddelde van de cluster (28.180 euro).
De interkwartiele coëfficiënt6 geeft aan hoe groot het verschil is tussen het hoogste en het laagste
inkomen. Hoe hoger deze coëfficiënt, hoe groter de inkomensongelijkheid. Voor Maldegem
bedroeg de interkwartiele coëfficiënt 97 in 2011 (aanslagjaar 2012). Het gemiddelde van de
provincie Oost- Vlaanderen en van het Vlaamse Gewest was 100. De inkomensongelijkheid ligt in
onze gemeente dus een stukje lager dan het provinciaal en Vlaams niveau.
6 Eerst wordt het inkomen centraal in de reeks met alle inkomens bepaald, namelijk de mediaan. Daarna
bepaalt men het inkomen dat centraal staat in de reeks van het laagste inkomen tot het mediaaninkomen, nl. Q1 (eerste kwartiel). Evenzo bepaalt men Q3 (derde kwartiel), zijnde het inkomen van de aangifte centraal tussen het mediaaninkomen en het hoogste inkomen. Het verschil van Q3 en Q1 of het interkwartiel verschil geeft een idee van de spreiding van de inkomens rond de mediaan. Het gaat hier om het verschil tussen het hoogste en het laagste inkomen van een verzameling aangiften, die 50% van het totaal aangiften beslaat, en waarvan telkens de helft aan iedere zijde van de mediaan gerangschikt is. Hoe kleiner het interkwartiel verschil, hoe dichter de inkomens rond het mediaaninkomen gegroepeerd zijn, dus hoe kleiner de spreiding. Om de spreiding te vergelijken van reeksen waarvan de mediaan sterk kan verschillen, kan men bezwaarlijk een absolute spreidingsmaat aanwenden. De interkwartiele coëfficiënt is de verhouding tussen het interkwartiel verschil en de mediaan.
33
Figuur 42: Kaart gemiddeld inkomen 2011 Oost- Vlaanderen (euro) (Sociaal- economische situatieschets Oost-Vlaanderen 2014)
Figuur 43: Kansarmoede index (Gemeentelijke Profielschets april 2014)
0
2
4
6
8
10
12
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Kan
sarm
oe
de
- in
de
x ci
jfe
r
Jaar
Kansarmoede- index
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
34
Deze statistiek geeft het aantal kinderen geboren in een kansarm gezin volgens de criteria van Kind
en Gezin. Volgens Kind en Gezin is kansarmoede 'een toestand waarbij mensen beknot worden in
hun kansen om voldoende deel te hebben aan maatschappelijk hooggewaardeerde goederen, zoals
onderwijs, arbeid, huisvesting. Het gaat hierbij niet om een eenmalig feit, maar om een duurzame
toestand die zich voordoet op verschillende terreinen, zowel materiële als immateriële'.
Uit deze definitie werden zes toetsingscriteria afgeleid, met name: het beschikbaar maandinkomen,
de opleiding van de ouders, de arbeidssituatie van de ouders, laag stimulatieniveau (onregelmatig
kleuteronderwijs volgen en/ of moeilijkheden met de verzorging van kinderen), huisvesting en
gezondheid. Op basis hiervan wordt nagegaan of een gezin al dan niet als kansarm wordt beschouwd.
De cijfers tonen aan dat de kansarmoede- index voor Maldegem in 2012 meer dan verdubbeld is
ten opzichte van 2001 (van 4,2 naar 8,8). Ook op Vlaams niveau (van 6,0 naar 10,5) en in de cluster (
van 3,1 naar 5,9) merken we deze alarmerende trend op. In Maldegem zet de trend zich fors door in
de laatste twee jaren (2011 en 2012), in de andere groepen volgt de trend een meer gestage
stijgende lijn.
Hoewel er in Maldegem steeds meer budgetmeters worden geplaatst voor elektriciteit en aardgas,
stellen we vast dat het aantal afsluitingen (exclusief afsluitingen ingevolge verhuis) relatief beperkt
blijft en zelfs licht daalt (Agentschap voor Binnenlands Bestuur, 2014). Daarmee volgen we de trend
die zich in het Vlaamse Gewest algemeen voordoet (Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2014).
Deze vaststellingen dienen niet gelinkt te worden aan cijfers inzake energie-armoede, maar zijn wel
te verklaren door de inhoudelijke manier van werken rond energie-armoede.
Het OCMW heeft de voorbije jaren sterk ingezet op de werking van de Lokale Advies Commissie (LAC)
met inzet van mankracht in de fase voorafgaand aan het voorbrengen van dossiers op het LAC. Dit
leidde tot een stijging van het aantal ‘oplossingen’ voor de eigenlijke LAC-zitting, daarnaast werd
ingezet op begeleiding ook na de LAC-beslissing en tenslotte is er voorafgaand aan elke melding tot
mogelijke afsluiting een hernieuwd contact en huisbezoek aan de betrokken klant om in extremis
alsnog tot een oplossing te komen en afsluiting te voorkomen.
Logischerwijze leidt deze aanpak tot het vermijden van afsluitingen. De plaatsing van een
budgetmeter dient gezien te worden als een belangrijk instrument, niet alleen om afsluiting te
voorkomen, maar ook om inwoners bewust te maken van hun energieverbruik.
Ten slotte werden er ook inspanningen gedaan inzake het afnemen van energiescans bij inwoners in
energiearmoede, het voorzien in infomomenten en vorming en dergelijke meer. Daarnaast werd er
een regeling uitgewerkt inzake de minimale levering van aardgas en werd deze ook uitgebreid naar
elektriciteit en werd door het OCMW bijkomende financiële steun voorzien inzake tussenkomsten in
energiefacturen.
35
Figuur 44: Aantal personen met leefloon naar leeftijd per 1000 inwoners (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Het aantal leefloontrekkenden in Maldegem, maar ook op de Vlaams en Clusterniveau, is sedert
2002 gedaald, van 96 naar 51. Per 1000 inwoners tussen 18 en 64 zijn er dus 3,6 leefloontrekkers, dit
is een daling met bijna de helft in vergelijking met 2002. Toch stellen we vast dat er zich een nog
grotere daling voordoet binnen de cluster (namelijk van 8,9 in 2002 naar 2,7 in 2012). Ook in het
Vlaams Gewest zien we gemiddeld een daling, al is die niet zo groot als in de cluster (van 11,6 naar
7,8).
Figuur 45: Aantal 18 tot 24 jarigen met leefloon per 1000 18-24 jarigen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Het aantal jongeren dat een leefloon ontvangt in onze gemeente ligt op 16 jongeren in 2012 (8,9
per 1000 inwoners 18-24 jaar). Dit is terug het gemiddelde niveau van voor de crisis. Tijdens de jaren
2008-2011 kende dit aantal een lichte groei. Het aantal leefloontrekkers in het Vlaamse Gewest ligt
een stuk hoger dan dat van onze gemeente. Maldegem zat wat het aantal jongere leefloontrekkers
betreft tot en met 2006 onder het gemiddelde per 1000 18-24 jarigen van de cluster, maar sinds
2007 blijft onze gemeente boven het niveau van de cluster.
0
5
10
15
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Aan
tal l
ee
flo
on
tre
kke
nd
en
/
10
00
18
- 6
4 ja
rige
in
wo
ne
rs
Jaar
Aantal personen met een (equivalent) leefloon in het kader van het Recht op Maatschappelijke Integratie of Maatschappelijke Hulp naar leeftijd van 18 t.e.m. 64
jaar per 1000 inwoners van 18 t.e.m. 64 jaar
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
0
5
10
15
20
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Aan
tal /
10
00
18
-24
jari
ge
inw
on
ers
Jaar
Aantal 18-24 jarigen met (equivalent) leefloon in het kader van het Recht op Maatschappelijke Integratie of Maatschappelijke Hulp naar leeftijd per 1000
inwoners van 18 t.e.m. 24 jaar
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
36
Figuur 46: Aantal personen met verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering per 1000 inwoners (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Maldegem kent over het algemeen een gelijk aantal personen met een verhoogde
tegemoetkoming in de ziekteverzekering. Na een daling in 2009 (140,2 /1000 inwoners naar 127,1 in
2009) blijft het aantal schommelen rond de 130 per 1000 inwoners. De statistieken van onze
gemeente blijven de afgelopen vijf jaar onder de gemiddelden van de cluster (gemiddeld 140/1000
inwoners). Het Vlaamse Gewest kende dan weer een stijging sinds 2010 en kwam boven het cijfer
van onze gemeente uit in 2012 (130,9) en 2013 (133,2).
Figuur 47: Aantal IGO gerechtigden per 1000 inwoners 65+ (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Zowel het Gewaarborgd Inkomen voor Bejaarden (GIB) als de Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO)
zijn bijstandsregelingen die de overheid verstrekt aan ouderen die de pensioengerechtigde leeftijd
van 65 jaar bereikt hebben en die door omstandigheden geen of geen voldoende loopbaan hebben
kunnen opbouwen. Het is een soort leefloon dat wordt toegekend aan ouderen die over
onvoldoende bestaansmiddelen beschikken.
110
120
130
140
150
2008 2009 2010 2011 2012 2013aan
tal p
ers
on
en
/ 1
00
0
inw
on
ers
Jaar
Aantal personen met een verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering per 1000 inwoners
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
30
40
50
60
70
80
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
tal I
GO
ge
rech
tigd
en
/ 1
00
0
65
+ 'e
rs
Jaar
Aantal IGO- gerechtigden per 1000 inwoners van 65+
Maldegem IGO
Cluster IGO
Vlaams Gewest IGO
37
Op 1 juni 2001 werd het GIB vervangen door een nieuwe regeling, de IGO, op basis van de wet van 22
maart 2001 tot instelling van een inkomensgarantie voor ouderen en het koninklijk besluit van 23
mei 2001. De twee regelingen blijven naast elkaar bestaan, in die zin dat wie reeds een GIB had met
daarin voordeligere rechten dan bij de IGO, zijn oude GIB kan behouden.7
Aangezien het aantal GIB-gerechtigden in onze gemeente langzaamaan aan het uitdoven is (in 2013
was er slechts één GIB-gerechtigde in Maldegem), focussen we ons op de IGO- gerechtigden. Het
aantal IGO-gerechtigden is ten opzichte van 2002 (70,9 per 1000 inwoners 65+) gedaald (60,9 per
1000 inwoners 65+). De trendlijn glooit doorheen de jaren en volgt de tendens van de cluster. Er is
wel een duidelijk verschil merkbaar met het gemiddelde van het Vlaamse Gewest, waar het aantal
IGO-gerechtigden per 1000 65- plussers opmerkelijk lager ligt. Dit kan worden verklaard door de
vergrijzing die kenmerkend is voor onze gemeente en voor de cluster.
Het aantal plaatsen in de residentiële ouderenzorg betreft het aantal erkende plaatsen in groepen
van assistentiewoningen en in woonzorgcentra. De statistieken spreken over 275 erkende plaatsen
in de residentiële zorg in Maldegem in 2013. Dit zijn slechts 7 plaatsen meer dan in 2010. Door deze
trage evolutie zien we dat de realisatiegraad8 dan ook achteruitgaat (van 67,8 % in 2010 naar 65,5 %
in 2013). In de cluster en het Vlaamse Gewest blijft de realisatiegraad nagenoeg stabiel. Per 1000 65-
plussers stellen we vast dat er in Maldegem ongeveer 60 plaatsen zijn in de residentiële zorg. Op
het clusterniveau betreft dit 78 plaatsen en op het niveau van het Vlaams Gewest bedraagt dit 72
plaatsen. Hoewel de vergrijzing hard toeslaat in onze gemeente, hinken we wel wat achterop.
In de semi- residentiële zorg zijn er in Maldegem vier erkende plaatsen in centra voor kortverblijf
en vijf erkende plaatsen in dagverzorgingscentra. Dit is de helft van het programmatiecijfer. De
realisatiegraad ligt daarom op 50 %. In vergelijking met de cluster (een realisatiegraad van rond 90
%) staat Maldegem dus achter. Het Vlaams Gewest schommelt rond de 60 %.
De mantel- en thuiszorg kent een opmars. Niet enkel in onze gemeente maar ook op cluster en
Vlaams niveau. Sinds 2003 steeg het absolute aantal gerechtigden voor mantel- en thuiszorg per
1000 65- plussers in onze gemeente van 57,4 naar 96 in 2012. Daarmee zitten we op hetzelfde niveau
van de cluster (95,7) en licht boven het Vlaamse gemiddelde (93,1).
7 In de nieuwe regelgeving wordt de nadruk gelegd op de gelijke behandeling van mannen en vrouwen
(gelijkschakeling van de intredeleeftijd op 65 jaar), de aanpassing aan recente maatschappelijke en sociale veranderingen (gelijke behandeling van gehuwden en samenwonenden - individualisering van het vermogen) en de modernisering van de wetgeving (verhoging van het inkomen - rechtvaardige aanrekening van het vermogen). Vergeleken met gewaarborgd inkomen, verdwijnt het "gezinsbedrag" en de verdeling van dit bedrag bij feitelijke scheiding en is het mogelijk dat twee alleenstaande gerechtigden die samenwonen elk het basisbedrag ontvangen. Het bedrag van de toegekende IGO is afhankelijk gesteld van het feit of de aanvrager al dan niet dezelfde hoofdverblijfplaats deelt met één of meerdere personen. De IGO is een individueel recht. Bron: Gemeentelijke Profielschets Maldegem 9 april 2014 8 Realisatiegraad: het aantal erkende plaatsen ten opzichte van de programmatiecijfers
38
Figuur 48: Kinderopvangplaatsen capaciteit tov doelgroep 0-2,5 jarigen in % (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
De kinderopvangplaatsen in onze gemeente zijn de laatste jaren alleen maar toegenomen. In 2013
zijn er 377 opvangplaatsen, in 2009 waren dat er nog maar 264. De grootste stijging in het aantal
plaatsen is er in 2013. In vergelijking met de cluster en het Vlaamse Gewest, bevond Maldegem zich
in de middenmoot, maar in 2013 steeg het aandeel plaatsen ten opzichte van de totale populatie 0-
2,5 jarigen fors tot boven het clusterniveau.
Maldegem organiseert een kinderopvang binnen de drie leefkernen (Maldegem, Adegem en Kleit). Er
is ook een buitenschoolse kinderopvang in twee leefkernen (Maldegem en Adegem). De capaciteit
van buitenschoolse kinderopvang en kinderopvang voor 0 tot 3-jarigen die door de gemeente wordt
aangeboden wordt in onderstaande tabel weergegeven.
Tabel 7: Capaciteit (buitenschoolse) kinderopvang gemeente Maldegem (cijfers 2014)
Ibo Maldegem 15 plaatsen Voorschools, naschools, woensdagnamiddag. Geen vakantieopvang of opvang op schoolvrije dagen.
Ibo Adegem 36 plaatsen Voorschools, naschools en woensdagnamiddag. Vakantieopvang voor 70 kinderen. Voor kinderen vanaf schoolgaand (2,5 jaar) t.e.m. 6e leerjaar.
Ukkie- Pukkie Maldegem 24 plaatsen 0-3 jaar Ukkie- Pukkie Adegem 22 plaatsen 0-3 jaar Ukkie- Pukkie Kleit 21 plaatsen Van 0 tot en met derde kleuterklas. Er wordt
uitbreiding met 3 plaatsen extra gevraagd.
Naast de kinderopvang voor kinderen van 0 tot 3 jaar die door de gemeente worden voorzien, zijn er
nog 35 zelfstandige kinderdagverblijven in Maldegem die zich op de website
www.kinderopvangmeetjesland.be hebben ingeschreven. Dit is enkel een indicatie van het aantal
zelfstandigen (opvang in gezinsverband bij zelfstandige onthaalouders, opvang in gezinsverband bij
onthaalouders aangesloten bij de dienst voor onthaalouders, groepsopvang in zelfstandig
kinderdagverblijf, groepsopvang in erkend kinderdagverblijf) die kinderen opvangen, aangezien deze
zichzelf eerst moeten registreren op de website voor ze in de databank van kinderopvang
Meetjesland kunnen komen.
Naast de twee gemeentelijke initiatieven voor buitenschoolse kinderopvang en de gemeentelijke
basisschool ‘Kruipuit’, bieden ook andere scholengemeenschappen buitenschoolse kinderopvang
40
50
60
70
2009 2010 2011 2012 2013
Cap
acit
eit
/ 0
-2,5
jar
ige
n (
%)
Jaar
Kinderopvangplaatsen capaciteit tov doelgroep 0- 2,5 jarigen in %
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
39
aan. Voor het gemeenschapsonderwijs biedt De Driesprong buitenschoolse kinderopvang aan, voor
het vrij gesubsidieerd onderwijs zijn dit De Ark, De Papaver, De Parel en De Kleitheuvel.
Er zijn geen gegevens gekend omtrent het aantal opvangplaatsen voor de buitenschoolse
kinderopvang in de scholen. Voor de gemeentelijke initiatieven De Zandloper in Maldegem en
Adegem is dit respectievelijk 15 en 36 plaatsen. In Adegem is er een ruimere opvangmogelijkheid tot
70 plaatsen tijdens de vakantieperiodes.
5.4 Inburgering en integratie
Nieuwkomers zijn personen die zich recentelijk, voor het eerst en voor langere duur in Vlaanderen
komen vestigen. Personen die hier slechts tijdelijk verblijven, worden niet als nieuwkomers
beschouwd. Concreet gaat het om de som van (Agentschap voor Binnenlands Bestuur, 2014):
het aantal meerderjarige inburgeraars met een vreemde (=niet-Belgische) nationaliteit dat
zich voor het eerst en voor langere duur (meer dan 3 maanden) in België komt vestigen.
het aantal meerderjarige inburgeraars met de Belgische nationaliteit dat voor het eerst
sedert niet langer dan 12 opeenvolgende maanden in het bevolkingsregister van de
gemeente werd ingeschreven.
het aantal meerderjarige asielzoekers dat meer dan 4 maanden geleden een asielaanvraag
heeft ingediend.
het aantal meerderjarige personen dat recent als doelgroep van inburgering werd
gedetecteerd, maar niet onder categorie 1, 2 en 3 valt (bv. slachtoffers van mensenhandel
met een attest van immatriculatie model A) dat geldig is voor 3 maanden.
We stellen vast dat het totale aantal nieuwkomers sinds 2010 gedaald is van 104 naar 77. Daarvan is
de meerderheid afkomstig uit de EU zonder Nederland en uit andere landen dan Europa
(derdelander). Al daalt het aandeel ‘derdelander’ wel en stijgt het aandeel EU burgers, voornamelijk
uit Oost- Europa. Dezelfde trends zien we ook in de cluster en op het Vlaamse niveau terugkomen.
Het aantal inburgeraars dat een inburgeringsattest heeft behaald stijgt (in 2010 waren er 9 en in
2013 27). Daarbij zijn er minder EU inburgeraars (exclusief Nederlanders), maar wel een stijging van
het aantal inburgeraars van buiten Europa dat een inburgeringsattest behaalde. Deze trend zien we
niet in de cluster en het Vlaamse Gewest.
40
5.5 Vrije tijd
Figuur 49: Vrijetijdsaanbod, aantal evenementen per 10.000 inwoners (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
Het algemene vrijetijdsaanbod in onze gemeente kent de afgelopen jaren een sterke stijging (van
77 per 10.000 inwoners naar 184). Ook in de cluster en het Vlaamse Gewest is deze trend merkbaar.
Toch piekt onze gemeente in 2013 uit boven de andere groepen. Het is voornamelijk het aantal
cursussen en voordrachten dat gegeven wordt in Maldegem die in 2013 enorm toeneemt, hoewel
ook het aantal ‘andere’ evenementen fel vermeerdert en in mindere mate ook het aantal films.
Evenementen als circus, festivals, … en expo’s, muziekevents en theater- en dansvoorstellingen
blijven rond hetzelfde aantal.
5.6 Sport
Naast het sportaanbod die door de gemeentelijke sportdienst worden aangeboden, zijn er ook tal
van sportverenigingen actief in onze gemeente. Alle sportverenigingen met een zetel in Maldegem
kunnen kosteloos aansluiten bij de Maldegemse sportraad en hebben een stem op de algemene
vergadering. In 2013 waren er 59 sportverenigingen aangesloten bij de sportraad. In 2014 gaat het
om 62 sportverenigingen. Zo komt het aantal sportclubs per 1000 inwoners voor 2013 op een cijfer
van 2,5 clubs per 1000 inwoners. Dit is meer dan het cijfer van de cluster dat op 2,3 sportclubs per
1000 inwoners ligt en opmerkelijk meer dan het gemiddelde van het Vlaamse Gewest met 1,5
sportclubs per 1000 inwoners.
77
106 118
184
58
86
121
142
97
120
143
163
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
2010 2011 2012 2013
Aan
bo
d p
er
10
.00
0 in
wo
ne
rs
Jaar
Vrijetijdsaanbod per 10.000 inwoners
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
41
Figuur 50: Aantal sportclubs per sporttak
Er bestaat een hele grote variëteit aan sportverenigingen in Maldegem. De tak ‘voetbal’ is het best
vertegenwoordigd met 10 voetbalclubs, 6 zaalvoetbalploegen en 1 mini-voetbalploeg. Daarna komt
de ‘wieler- en fietssport’ met 7 sportverenigingen. Gevolgd door 6 zaalsport verenigingen:
badminton (2), volleybal (3) en basketbal (1). Van de andere sporttakken zijn er meestal per tak 1, 2
of 3 verenigingen per tak. Het gaat hierbij wel om verenigingen die in de sportraad zitten. Andere
clubs zijn niet opgenomen in deze statistieken. Voor een volledig overzicht van alle sportverenigingen
uit de sportraad kunt u de Verenigingengids Maldegem 2013-2014 raadplegen (Gemeente
Maldegem, 2013).
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
Sportverenigingen
Aan
tal
Atletiek
Badminton-volleybal-basketbal
Bolsport- Curve Bowl
Dans
Gevechtsport- kickbox -verdedigingssport
Hengelsport
Hondensport
Krachtbal
Paardensport
Recreatieve sport(turnen en zwemmen)
Survival
(Tafel-) tennis
Wandelen
Wieler-en fietssport
Zaal-, mini- voetbal
Zangvogelsport
Zwemmen
42
Figuur 51: Overzicht gebruik MEOS (cijfers sportdienst)
Het gebruik van de sportinfrastructuur MEOS kende de afgelopen drie jaren ongeveer dezelfde
tendens van bezetting doorheen het jaar. In de wintermaanden wordt de sporthal duidelijk meer
gebruikt dan in de zomer.
Figuur 52: Evolutie verkoop sportkaarten Meos en uitreiken sport+ passen (cijfers sportdienst)
De sportkaart is een tienbeurtenkaart voor alle sportactiviteiten die door volwassen in sporthal Meos
als avondlessen kunnen worden gevolgd. Zo’n sportkaart kost 35 euro voor tien lessen naar keuze.
Vanaf 2011 stellen we vast dat er een duidelijk stijgende trend is in het aantal verkochte
sportkaarten. De sport+ passen zijn registratie passen van de mensen die gebruik maken van de
openlucht accommodatie van sportpark Dewaele. Voornamelijk wordt daarmee de atletiekpiste, de
voetbalweide, het beachvolleyterrein en het skate en skeelerpark bedoeld. Deze sport+ passen zijn
0
100
200
300
400
500
600
700
jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
Be
zett
ing
in u
ren
Overzicht gebruik MEOS
meos 2011 meos 2012 meos 2013 meos 2014
220
329 364 368
164
83
0
50
100
150
200
250
300
350
400
2011 2012 2013
Aan
tal v
erk
och
t/u
itge
reik
t
Jaar
Evolutie verkoop sportkaarten MEOS en uitreiking sport+ passen
Verkochte sportkaarten
Aantal sport+passen (gebruiksportpark)
43
gratis sedert 2010 en dienden om zicht te hebben op het aantal gebruikers van deze accommodatie.
We stellen vast dat het aantal mensen dat een sport+ pas aanvraagt sterk daalt. Dit is wellicht het
gevolg van het gratis maken van de kaart waardoor de mensen zich niet meer verplicht voelen de pas
aan te gaan schaffen.
Figuur 53: Aantal deelnemers aan activiteiten zwembad (cijfers sportdienst)
Het aantal bezoekers van het zwembad in 2011 lag op 96.190. In 2012 daalde dit cijfer naar 63.996.
Vorig jaar bezochten nog 63.097 zwemmers het gemeentelijk zwembad. In de bovenstaande grafiek
zien we dat vooral de hydrobic een groot aantal deelnemers kent de afgelopen jaren. Het aantal
deelnemers aan baby en peuterzwemmen daalde de laatste drie jaar van 522 naar 416. De
zwemschool daalde opvallend in 2013 naar 200 hoewel dit het jaar ervoor nog het dubbele was. Het
aantal deelnemers aan de zwemlessen steeg dan weer van 187 in 2012 naar 302 in 2013. De
waterspeeltuin kende in 2013 77 bezoekers. Van het aantal bezoekers op de zwembaddagen zijn
geen gegevens beschikbaar.
187 302
427 400
200 77
522 474 416
1168
1393 1285
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
2011 2012 2013
Aan
tal d
ee
lne
me
rs
Jaartal
Activiteiten zwembad
Aantal deelnemerszwemlessen
zwemschool
waterspeeltuin
baby en peuterzwemmen
hydrobic
44
Figuur 54: Evolutie aantal deelnemers sportevents (cijfers sportdienst)
Wat betreft de scholensport werden er voor schooljaar 2012-2013 2071 deelnemers genoteerd. Voor
schooljaar 2013-2014 waren dat er 1628. Van voorgaande schooljaren zijn er geen gegevens
beschikbaar. In bovenstaande grafiek is de evolutie van het aantal deelnemers van de verschillende
sportevents die jaarlijks terug komen weergegeven. De kidsparkcross kende in 2013 (356) een daling
ten opzichte van 2012 (432). De voetbalspeeltuin kent een gelijkmatig verloop wat betreft het aantal
deelnemers (57 in 2011 en 2012) en 47 deelnemers in 2013. De Triatlon voor volwassenen kende in
2012 een daling, dit omwille van de te late promotie door twijfel of de triatlon al dan niet
georganiseerd moest worden. In 2013 waren er dan weer 84 deelnemers aan de triatlon. De
sporteldagen werden voor de eerste maal georganiseerd in 2013.
78
47
84
57 57 47
68
432
356
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
2011 2012 2013
Aan
tal d
ee
lne
me
rs
Jaartal
Evolutie deelnemers sportevenementen
Triatlon (volwassenen)
Voetbalspeeltuin
Sporteldagen
Kidsparkcross
45
Figuur 55: Evolutie deelnemers sportkampen (cijfers sportdienst)
De sportkampen kennen een licht dalend deelnemersveld doorheen de afgelopen jaren. De
zomersportkampen kenden in 2013 een vermindering in aantal deelnemers (622) met 87 in
vergelijking met het jaar voordien (709). Het aantal deelnemers aan sportkampen in de
herfstvakantie daalt van 281 in 2012 naar 226 in 2013. De daling bij de sportkampen in de
kerstvakantie is nog groter, van 410 in 2011 naar 285 in 2012 en 220 in 2013. Ook de sportkampen in
de krokusvakantie kunnen sinds 2011 rekenen op een steeds kleiner wordend aantal deelnemers
(265 in 2011, 225 in 2012 en 152 in 2013). In de paasvakantie blijft het aantal deelnemers van de
sportkampen ongeveer stabiel.
Figuur 56: Evolutie verkoop tennis stickers (cijfers sportdienst)
194
281
226 265
225
152
398 414 384
410
285
220
675 709
622
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
550
600
650
700
750
2011 2012 2013
Aan
tal d
ee
lne
me
rs
Jaar
Evolutie deelnemers sportkampen
Sportkampenherfstvakantie
Sportkampenkrokusvakantie
Sportkampenpaasvakantie
Sportkampenkerstvakantie
Zomersportkampen
145
204
343
254
427
321
186
381
233
93
269
201
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
tal v
erk
och
te s
tick
ers
Jaar
Evolutie verkoop tennisstickers
Evolutieverkooptennisstickers
46
Tennisstickers kosten 10 euro en dienen voor mensen die éénmalig de gravelterreinen willen
gebruiken om te tennissen. De cijfers zijn erg afhankelijk van het weer. Dat valt ook op te merken in
de grafiek. In 2006 kende het gebruik van sportstickers een toppunt met 427 stickers. In 2011 was er
dan weer een dieptepunt met amper 93 verkochte stickers. Er is moeilijk een lijn te trekken in de
cijfers. Toch stellen we vast dat er sedert 2010 geen 300 stickers per jaar meer worden verkocht.
Figuur 57: Evolutie uren tennis/ seizoen in sportpark De Waele (cijfers sportdienst)
Bovenstaande grafiek toont de aantal uren tennis die werden gespeeld per seizoen. Het
tennisseizoen begint in april en loopt tot eind oktober. De cijfers betreffen zowel eenmalig tennis via
de tennisstickers als het spelen van tennis op vaste dagen/uren via abonnementen. We stellen vast
dat het aantal uren tennis per seizoen in sportpark De Waele doorheen de jaren afneemt. In 2003
waren er nog 2256 uren tennis per seizoen, terwijl in 2013 dit nog slechts 876 uren waren.
5.7 Jeugd
In dit deel komen de jeugdinitiatieven van onze gemeente aan bod. Deze informatie en cijfers werden door de jeugddienst bijgehouden. Ten eerste kent Maldegem een aantal jeugdwerkinitiatieven die constant bleven de afgelopen 10 jaren:
Chiro Vannoes Kleit
Chiro PAO Maldegem
Jeugdverbroederingscomité (JVC)
KSA Maldegem
Scouts & Gidsen Maldegem
Jeugdhuis De Redekiel
Dans-en jeugdvereniging Katootje
Vzw Oranje (speelpleinwerking, clubwerking en sportactiviteiten) Van 2006 tot 2009 was er ook de Jeugd Rode Kruis, een jeugdbeweging die één keer per maand op zondagnamiddag een activiteit organiseerde rond een bepaald ‘rode kruis’ thema. Deze zijn gestopt
1.419
2.256
1.903 1.729
1.366 1.417 1.260
1.411 1.316
1.132
876
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
tal u
ren
te
nn
is/
seiz
oe
n
Seizoen (april t.e.m. oktober)
Statistieken tennisseizoen sportpark De Waele
Aantal urentennis/seizoen(viaabonnementen via sticker)
47
wegens te weinig succes. In 2009 werd de jeugdbeweging KLJ opgestart te Adegem. De studentenvereniging Maldo ontstond in 2011. Onze gemeente kent dus in totaal tien jeugdwerkinitiatieven. De jeugdverenigingen organiseren elk jaarlijks hun eigen fuif. Tot 2013 had je ook nog de KGCC (koepel in Maldegem van KSA, Gidsen en Chiro PAO), die jaarlijks een fuif gaf. Dit hebben zij stopgezet wegens te weinig interesse van de aangesloten verenigingen en te intensief om er nog bij te nemen. In het kader van een feesteditie, waren er nog enkele extra initiatieven de afgelopen jaren:
2010: KSA bestond 80 jaar en vierde dit met een sneukeltoer en barbecue 2012-2013: 50jarig bestaan van Chiro Vannoes die een feestjaar organiseerden met o.a. sportfeesten, een sneukeltoer, een straatfeest, een quiz, de show “Wedden Dat”,… 2013-2014: de Scouts & Gidsen vieren hun 50jarig bestaan met een sneukeltoer en optreden.
Het aantal bezoekers van de verschillende jeugdfuiven werd in 2013 eenmalig opgevolgd in het kader van het advies van de jeugddienst in verband met het nieuwe jeugdcentrum. De cijfers van het aantal bezoekers per jeugdfuif zijn te vinden in onderstaande tabel. De cijfers van voorgaande edities zullen wellicht in dezelfde lijn liggen, alhoewel voor de fuif TD Maricolen het cijfer voor de editie van 2013 opmerkelijk hoger lag dan voorheen, waar het vroeger om een 1500 bezoekers ging. Tabel 8: Bereik Jeugdfuiven 2013 (cijfers jeugddienst)
Wie? Aantal betaalde bezoekers? Locatie?
KSA 950 Tent KSA lokalen Gidsen 600 Jeugdlokalen de Piramide Chiro PAO 400 Jeugdlokalen de Piramide Chiro Vannoes 650 Sporthal De Berken JVC streekbieravond JVC kermisfuif
1500 950
Tent voorkant St. Annapark
KLJ 300 JOC De Redekiel KGCC 600 Jeugdlokalen de Piramide Redekiel carnavalsfuif 1200 Tent voorkant St. Annapark TD Maricolen 2500 Tent aan jeugdlokalen de
Piramide TD Atheneum 600 Tent
48
Figuur 58: Aantal leden per jeugdbeweging (cijfers jeugddienst)
Bovenstaande grafiek toont het verloop van het aantal leden per jeugdbeweging aan sedert 2008. We stellen vast dat de in 2010 gestarte jeugdbeweging, KLJ Adegem, een sterke groei kent van 32 bij de start tot 80 leden in 2013, dat is tot bijna op het niveau van het aantal leden van Chiro Maldegem (88 leden) en KSA Maldegem (95 leden). De twee grootste jeugdbewegingen in onze gemeente zijn Chiro Vannoes Kleit en Scouts en Gidsen Maldegem met respectievelijk 145 en 139 leden in 2013. Maldegem beschikt ook over een groot aantal jeugdlokalen en andere jeugdinfrastructuur. Hieronder volgt een opsomming waarbij ook wordt aangegeven of deze van de gemeente zijn of niet.
Gemeentelijke Jeugdlokalen De Piramide (Gidsenlaan): hier zijn de Gidsen en Chiro PAO gevestigd, net als de buitenschoolse kinderopvang. Ook de tafeltennisclub maakt gebruik van deze infrastructuur.
Jeugdlokalen KSA (Bloemestraat)
Jeugdhuis de Redekiel (Bloemestraat 36): gemeentelijk gebouw.
Jeugdlokalen Chiro Kleit (Kleitkalseide, achter sporthal de Berken).
Gemeentelijke Jeugdlokalen Zandakkers (Zandakkers 16): hier zijn de KLJ en de JVC (en in de zomer speelpleinwerking Adegem) in gevestigd, net als de buitenschoolse kinderopvang.
Gemeentelijke zaal De Poermolen (Donk): dansvereniging Katootje heeft er een lokaal waarin ze hun dansen kunnen oefenen en activiteiten laten doorgaan.
Speelpleinen
0
20
40
60
80
100
120
140
160
2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
tal l
ed
en
Jaar
Aantal leden per jeugdbeweging Chiro Maldegem
Chiro VannoesKleit
Scouts en GidsenMaldegem
KLJ Adegem
KSA Maldegem
49
5.8 Bibliotheek
Figuur 59: aantal leners t.o.v. de totale bevolking
Het aantal leners aangesloten bij de bibliotheek ten aanzien van de totale bevolking betrof in het jaar
2012 4878 leners in Maldegem, ofwel 21,1% van de totale bevolking. Het percentage kende een
stijging in 2008 waarna het weer terugviel naar het niveau van 2006. Het percentage ligt onder dat
van het Vlaamse Gewest, maar duidelijk hoger dan in de cluster. Er is de laatste jaren op alle niveaus
een licht dalende trend merkbaar.
Figuur 60: Aantal leners jonger dan 15 t.o.v. totaal aantal jongeren onder 15 jaar
Het aantal jongeren onder de 15 jaar die leent bij de bibliotheek in onze gemeente kende in 2008
een piek, maar gaat daarna in een dalende lijn. In 2012 bedroeg het aantal – 15- jarige leners ten
opzichte van het totale aantal jongeren onder 15 jaar nog 43%, terwijl dit in 2008 nog 54,2% was. Een
daling met zo’n 11%. En waar Maldegem in 2008 nog boven het gemiddelde van het Vlaams Gewest
en van de cluster uit kwam, hinkt onze gemeente in 2012 sterk achterop.
20
22
24
26
28
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Aan
tal l
en
ers
t.o
.v.
tota
le
be
volk
ing
(%)
Jaar
Aantal leners t.o.v. de totale bevolking (in %)
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
40
45
50
55
60
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Aan
tal -
15
jari
ge le
ne
rs t
.o.v
. to
taal
aan
tal -
15
jari
gen
(%
)
Jaar
Evolutie aantal leners jonger dan 15 t.o.v. totaal aantal jongeren onder 15 jaar (in %)
Maldegem
Cluster
Vlaams Gewest
50
5.9 Cultuur
Figuur 61: Aantal culturele verenigingen volgens categorie
Maldegem kent een uitgebreid aanbod aan cultuurverenigingen. In bovenstaande grafiek worden de
lokale culturele verenigingen opgesplitst in vier grote categorieën. Elke categorie wordt hieronder
kort besproken:
1. Amateuristische kunstbeoefening: hierbinnen vallen alle verenigingen met betrekking tot
theater, muziek, zang, dans en ook foto- en videoclubs. Er zijn 18 culturele verenigingen zoals
koren, dansgroepen, fanfares … gekend in onze gemeente.
2. Culturele vrijetijdsbesteding: deze algemene noemer omvat alle verschillende soorten
culturele vrijetijdsbestedingsverenigingen die niet kunnen worden ondergebracht in de
andere categorieën. Het gaat hier van buurtcomités tot schaakclub. In totaal betreft het 16
verenigingen.
3. Erfgoed: alle verenigingen gelinkt aan erfgoed, zoals de Heemkundige Kring, Historisch
genootschap … vallen binnen deze groep. In Maldegem zijn er 5 erfgoedverenigingen gekend.
4. Vormingswerk en cultuurverspreiding: alle lokale afdelingen van gekende verenigingen zoals
Davidsfonds, FEMMA, Gezindsbond, KVLV, Landelijke Gildes, maar ook meer lokaal gegroeide
vormingsverenigingen vallen in deze categorie. Dit vormt de grootste groep binnen de
gemaakte opdeling met een aantal van 33 verenigingen in Maldegem.
De cijfers in bovenstaande grafiek geven de culturele verenigingen weer die de afgelopen vier jaren
werden opgenomen in de Verenigingengids. De categorieën ‘Amateuristische kunstbeoefening’ en
‘Vormingswerk en vrijetijdsbesteding’ kennen een lichte daling. De andere twee groepen blijven
stabiel of kennen een lichte stijging. Deze cijfers zijn echter indicaties van de bestaande culturele
verenigingen die door de cultuurraad gekend zijn en/of subsidies ontvangen.
Naast de bovenstaande opdeling van culturele verenigingen wordt er in de Verenigingengids
Maldegem van 2013-2014 een aparte lijst gevormd van de kermis- en wijkcomités in Maldegem. Er
zijn 19 kermis- en wijkcomités opgenomen in deze verenigingengids. Ook de seniorenverenigingen
vormen een aparte groep en het gaat daar om 8 verenigingen die in de seniorenraad ook
vertegenwoordigd zijn, voornamelijk lokale afdelingen van Okra, Neos en de vereniging 50 actief
Maldegem. Een laatste groep zijn de sociale verenigingen. Er zijn er 25 gekend bij de sociale raad.
20 20 17 18
12 13 11
16
3 3 5 5
37 36 34 33
0
5
10
15
20
25
30
35
40
2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014
Aan
tal
Evolutie Culturele verenigingen per categorie
1. Amateuristischekunstbeoefening
2. Culturele vrijetijdsbesteding
3. Erfgoed
4. Vormingswerk encultuurspreiding
51
Onderstaande grafiek toont de evolutie van het aantal culturele verenigingen (som van de vier
hierboven besproken categorieën), de kermis- en wijkcomités, de seniorenverenigingen, de sociale
verenigingen en de sportverenigingen. Het aantal culturele en sociale verenigingen kent een lichte
daling. Het aantal sportverenigingen neemt toe. Het aantal seniorenverenigingen blijft ongewijzigd.
Het aantal kermis- en wijkcomités werd in de verenigingengids 2013-2014 voor de eerste keer
opgenomen.
Figuur 62:Evolutie aantal verenigingen naar soort
De verschillende gemeentelijke culturele instellingen zijn de volgende:
Bibliotheek Maldegem
CC Den Hoogen Pad
Kunstacademie Maldegem (met filialen in deelgemeenten en in Bellem)
Filiaal in Maldegem van de Academie voor Muziek, Woord en Dans (Aalter)
Bezoekerscentrum Middelburg
Tabel 9: Evolutie bezoekersaantallen erfgoed evenementen (cijfers Cultuurdienst)
Erfgoeddag Aantal bezoekers
Open Monumentendag Aantal bezoekers
Open kerkendag Aantal bezoekers
2008 790 115 / 2009 670 139 / 2010 502 755 / 2011 ≥ 1000 444 / 2012 909 307 ? 2013 580 500 ? 2014 > 450 nvt ?
Bovenstaande tabel geeft de evolutie weer van de bezoekersaantallen van de Erfgoeddag en de
Open Monumentendag. We stellen vast dat de Erfgoeddag een piek kent in 2011 met meer dan
duizend bezoekers. Daarna zien we een geleidelijke daling in het aantal bezoekers tot minder dan
450 in 2014. De Open Monumentendag kende in onze gemeente in 2010 groot succes met 755
getelde bezoekers. Dit cijfer daalde in 2011 en 2012, maar steeg weer tot een 500 bezoekers in 2013.
De Open kerkendag is ook zo’n evenement, maar daarvan zijn geen gegevens beschikbaar.
72 72 67 69
0 0 0
19
8 8 8 8
32 30 32 25
54 56 58 60
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014
Aan
tal
Evolutie aantal verenigingen naar soort
Culturele verenigingen
Kermis- en wijkcomités
Seniorenverenigingen
Sociale verenigingen
Sportverenigingen
52
Figuur 63:Evolutie aantal bezoekers bezoekerscentrum Middelburg (cijfers Cultuurdienst)
De grafiek toont aan dat er na de stijging van het aantal bezoeken (zowel individuele als
groepsbezoeken) in de jaren 2006-2009, er een continue daling is sedert 2010. In 2009 bereikte het
aantal bezoekers een toppunt met 1570 bezoekers op jaarbasis. In 2013 daalde dit cijfer echter tot
een dieptepunt met 683 bezoekers dat jaar.
Figuur 64: Evolutie zaalverhuur (cijfers Cultuurdienst)
Via het gemeenschapscentrum worden een aantal zalen ter beschikking gesteld aan zowel
gemeentelijke, als niet-gemeentelijke gebruikers. In de grafiek hierboven is de evolutie terug te
vinden van het aantal verhuringen. We stellen vast dat voornamelijk de verhuur van zalen in Den
Hoogen Pad opmerkelijk is toegenomen vanaf 2011. De hoge cijfers van 2012 zijn mede toe te
schrijven aan het wegvallen van zaal parochie Adegem. Het verhuur van zaal De Poermolen blijft
relatief stabiel evenals de verhuur van de Kanunnik Andrieszaal. De verhuringen van zaal De Kesel
nemen dan weer licht af in 2013.
908
1.330 1.414 1.570
1.155 971
776 683
0
500
1000
1500
2000
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
tal b
ezo
eke
rs
Jaar
Evolutie aantal bezoekers Bezoekerscentrum Middelburg
0
100
200
300
400
500
600
2008 2009 2010 2011 2012 2013
Aan
tal v
erh
uri
nge
n
Jaar
Evolutie zaalverhuur
Den Hoogen Pad
De Poermolen
Kan. Andrieszaal
zaal De Kesel
53
5.10 Toerisme
Binnen onze gemeente zijn er 19 logies gekend door ons UIT- loket. Deze lijst betreft adressen voor
overnachting gaande van 4 personen tot logeeradressen waar 74 personen kunnen overnachten. Van
deze 19 logies zijn er 8 Bed & Breakfasts , 2 logies met gastenkamers, 2 hotels, 5 vakantiewoningen, 1
jeugdherberg en 1 vakantiewoning én B&B samen.
Maldegem telt ook 31 cafés waarvan er 3 ook een eetgelegenheid hebben en er zijn ook 31
eetgelegenheden binnen onze gemeente. De onderstaande tabel geeft het aantal horecazaken per
soort weer in onze gemeente. Voor specifiekere informatie kan het UIT-Loket worden gecontacteerd.
Toeristen die Maldegem komen bezoeken kunnen beroep doen op vier erkende gidsen.
Tabel 10: Horecazaken Maldegem
Soort horecazaak Aantal in Maldegem
Cafés 31 Restaurants 21 Bistro’s 12 Frituren 8 Broodjeszaken 4
De dienst toerisme heeft kennis van 23 verschillende toeristische attracties binnen onze gemeente.
Voornamelijk gaat het om huifkartochten, het bezoeken van landbouwbedrijven of
landbouwmuseum, stoomcentrum, Canadees museum en andere landelijke activiteiten.
54
6 Technologie
6.1 Informatisering
78 % van de huishoudens die in België wonen beschikken thuis over een internetverbinding. Dit
loopt al snel op tot 95 % voor de huishoudens met twee volwassenen met kinderen. De computer
blijft het apparaat bij uitstek om zich met het internet te verbinden, maar ook andere apparaten
worden meer en meer gebruikt. Vooral het gebruik van de mobiele telefoon (gsm of smartphone) en
de tablet-pc’s kenden een sterke groei (+10 %) in 2012 (FOD Economie, KMO, Middenstand en
Energie, 2013).
Toch zijn er nog ongeveer 2 op 10 huishoudens die thuis geen internetverbinding hebben. Het gaat
hier voornamelijk om geïsoleerde volwassenen zonder kinderen. Zij zien er het nut niet van in (43 %),
vinden het materiaal te duur (29 %) of geven toe dat ze niet over voldoende kennis beschikken om er
gebruik van te maken (28 %). Het grootste deel van de gebruikers maakt er heel regelmatig, dagelijks
of bijna dagelijks, gebruik van. De digitale kloof in België blijft rond 15 %. Er zijn echter grote
verschillen vast te stellen naargelang de generatie: minder dan 3 % van de 16-24 jarigen in ons land
heeft nog nooit het internet gebruikt, tegenover 51 % van de 65 tot 74 jarigen. 98 % van onze
ondernemingen gebruikt computers en 97 % is verbonden met het internet (FOD Economie, KMO,
Middenstand en Energie, 2013).
Internet, social media en ICT zullen de komende jaren blijvend een grote rol blijven spelen van
macro- tot microniveau. De digitalisering heeft ook op de gemeentelijke organisatie een impact.
Internet maakt het mogelijk om efficiënter en klantgerichter te werken. In de organisatie zelf kan
professioneler gewerkt worden door automatisering door nieuwe software, intranet … Naar de
burger toe kan het de dienstverlening verbeteren onder andere met een goede duidelijke website,
handig e-loket, digitale nieuwsbrieven, snelle digitale bereikbaarheid via de kortere
communicatielijnen die social media creëert … De digitalisering brengt mogelijkheden om de
gemeentelijke dienstverlening dichter bij de burgers te brengen, zowel wat betrokkenheid als
toegankelijkheid betreft.
Ook in de zorg speelt informatisering een grote rol. Domotica staat voor elektronische communicatie
tussen allerlei elektrische toepassingen in de woning ten behoeve van bewoners en dienstverleners.
Huizen worden in de toekomst zelfdenkende netwerken van sensoren en apparaten. Denk hierbij aan
het automatisch regelen van de verlichting en verwarming en het bijhouden en bestellen van
boodschappen. Ook voor veiligheid en zelfstandigheid binnenshuis zal domotica een grote rol gaan
spelen. Mensen kunnen hierdoor langer thuis blijven wonen.
6.2 E- commerce
45 % van de Belgen heeft tijdens de laatste twaalf maand onlineaankopen verricht, wat een stijging is
van 2 % ten opzichte van het jaar voordien. De goederen en diensten die het meest online
aangekocht worden zijn reizen (50 %), toeristische verblijven (42 %), tickets voor evenementen (40
%), kleding en sportartikelen (36 %). De Belgen die onlineaankopen verrichten, doen dit voornamelijk
bij Belgische verkopers (78 %) of verkopers uit een andere Europese lidstaat (56 %). Via 22 % van de
Belgische bedrijfswebsites is het mogelijk om online een bestelling te plaatsen of een
55
onlinereservatie te maken, wat heel wat meer is dan het Europese gemiddelde (15 %). 14 % van de
omzet van de Belgische ondernemingen is afkomstig van elektronische handel. Dit percentage is
voornamelijk te danken aan de grote omzet via e-commerce door de middelgrote ondernemingen
(50.249 werknemers).
De sociale en economische stromen worden steeds virtueler en minder fysiek. De nieuwste
ontwikkelingen op ICT vlak zorgen ervoor dat mensen voor steeds meer diensten en producten 24/7
online terecht kunnen. Kranten worden digitaal, er komt een breder, transparanter en flexibeler
aanbod waardoor ook de druk om zich van elkaar te onderscheiden verhoogt. Dit heeft natuurlijk
gevolgen voor de lokale kleinhandel die hoe langer hoe meer de concurrentie van het
internetshoppen voelen.
In onze gemeente wordt via e-commerce voornamelijk bestedingen gedaan met betrekking tot vrije
tijd, bruin- en witgoed9 en kleding en mode.
Figuur 65: Overzicht percentage bestedingen per categorie via E-commerce
6.3 Gemeentelijke communicatie
50 % van de Belgen heeft het afgelopen jaar via internet contact gehad met de bevoegde instanties.
Steeds meer Belgen sturen ingevulde formulieren via internet terug naar de administratie. Terwijl in
2008 zo’n 12 % van de Belgen dit deed, is hun aantal in 2012 gestegen tot meer dan 29 %. In 2012
bezat 69 % van de Belgische huishoudens nog geen kaartlezer voor hun eID en 38 % van de Belgen
had nog nooit hun eID gebruikt in combinatie met een kaartlezer. De Belgen verkiezen hun eID
echter boven het token om zich op overheidswebsites te identificeren. Van de 7,9 miljoen
9 Bruin- en witgoed heeft betrekking op al dan niet huishoudelijke elektronische apparaten. Dit gaat met
andere woorden over wasmachines, vaatwasmachines, koelkasten, … maar ook televisies, radio’s, en dergelijke.
0
1
2
3
4
5
6
7
Maldegem Gem. VRIND 2013 Tot. Provincie Tot. Vlaams Gewest
% b
est
ed
inge
n p
er
cat.
go
ed
ere
n
% Bestedingen via E-commerce
Levensmiddelen
Persoonlijke verzorging
Kleding en mode
Huishoudelijke artikelen
Vrije tijd
In en om woning
Bruin- en witgoed
Auto en fiets
Doe-het-zelf
56
geregistreerde authenticaties in 2012, gebeurde 62 % met behulp van een eID (FOD Economie, KMO,
Middenstand en Energie, 2013).
In huidige tijden van digitalisering en informatisering wordt informatie in overvloed verspreid en gaat
alles vliegensvlug. Hoewel deze trend van snelle informatieverspreiding positief kan zijn, bestaat de
kans ook dat foute informatie op die manier heel snel rondgestuurd wordt. Dit moet voorkomen
worden en vanuit de gemeente is een goede, snelle en vooral juiste communicatie naar de burgers
toe van groot belang. De gemeente gebruikt hiervoor vele diverse middelen. Zo is er de infokrant, de
website, perswerking, folders en brochures, social media, directe mailing, elektronische nieuwsbrief
van Den Hoogen Pad en de Jeugddienst,…
In 2008 werd er een bevraging gedaan bij de bevolking over de algemene tevredenheid en kennis van
de communicatiekanalen van de gemeente Maldegem. De algemene communicatie werd goed
bevonden door 67,7% van de 517 bevraagden. De grafiek toont de percentages van
informatiekanalen die de burgers aangaven op een spontane – de mensen zelf laten antwoorden
zonder antwoordcategorieën voor te lezen - dan wel op een geholpen manier, waarbij de kanalen
werden voorgezegd.
De resultaten van de bevraging tonen aan dat spontaan 70% van de ondervraagden de infokrant
aangaven, gevolgd door de website (23,2%) en andere informatiekanalen (17,8%). Via de geholpen
manier werd de infokrant aangegeven als best gekende informatiekanaal (93%). Gevolgd door
brochures en folders (67%), de website (56%) en affiches (55%). Het e-loket werd slechts door 11%
van de bevraagden aangehaald. Website en e-loket bleken in 2008 slechts in beperkte mate gekend
onder de bevolking. Frappanter was nog dat van de 508 ondervraagden er slechts 36 waren die het
effectief gebruikten. Uit deze bevraging bleek ook nog dat er een grote vraag was voor een algemene
elektronische nieuwsbrief die dan maandelijks of om de veertien dagen in de mailbox van de erop
ingeschreven inwoners zou vallen (Canniere P., 2008). De vraag is echter hoe het nu gesteld is met de
kennis van de informatiekanalen bij de inwoners, daar de gegevens uit de bevraging toch al van 2008
dateren.
Figuur 66: Kennis bij de bevolking van de informatiekanalen van de gemeente (Artevelde Hogeschool, 2008)
70,4
14,7 9,5
23,2
1,4 7 3,5
17,8
93,4
67,3
55,9 56,1
11,6
40,4 31,7
18,8
Kennis informatiekanalen in %
spontaan
geholpen
57
6.4 Veranderende mobiliteit
Maatschappelijke ontwikkelingen, veranderingen in ons (reis)gedrag en een onuitputtelijke reeks
technologische innovaties maken nieuwe vormen van vervoer mogelijk, wenselijk of zelfs
noodzakelijk. Een belangrijk resultaat van die ontwikkelingen is dat het individu – met al zijn
behoeften, gedragingen en mogelijkheden - steeds meer centraal komt te staan in het
vervoerssysteem. Individualisme, vrijheid en privacy zijn daarbij kenmerkend. Reismotieven
veranderen, communicatietechnologie maakt reizen minder noodzakelijk, in car technologie maakt
reizen eenvoudig en ga zo maar door (Verkeer in beeld, 2014). Het bezitten van een auto blijft voor
velen belangrijk en vormt nog steeds een belangrijk, zo niet HET belangrijkste vervoersmiddel.
De vergrijzende bevolking heeft ook gevolgen voor de mobiliteit. In die zin dat deze trend kan leiden
tot een toename van het gemotoriseerd vervoer en in een toename van voetgangers en elektrische
fietsen … De openbare ruimte dient daaraan te worden aangepast, want met een oudere bevolking
vormt een losliggende stoeptegel een steeds groter probleem.
De intrede van de elektrische auto en de verandering in het rijden betreft ook een belangrijke
tendens. Elektrische auto’s hebben gevolgen voor de infrastructuur die nodig is om deze van stroom
te voorzien. In Maldegem is er aan de parking van het zwembad een locatie voorzien met publieke
oplaadpunten. Twee oplaadpunten voor elektrische auto’s en mobilhomes en zes oplaadpunten voor
fietsen. De onderstaande tabel toont het gebruik van het oplaadpunt sinds de ingebruikname op 14
september 2012. Daarnaast is de integratie van ICT in de auto- ontwerpen zich verder aan het
doorzetten. Waaronder bijvoorbeeld navigatie en rijbegeleidingstechnologieën.
Tabel 11: gebruik van het oplaadeiland elektrische auto's en fietsen (cijfers milieudienst)
vanaf 14/9/2012 2013 tot 22/10/2014
Auto 0 4 16
Fiets 0 5 3
58
7 Ecologie
7.1 Afval en kringloopgoederen
Het afvalbeleid wordt voor restafval door onze eigen huisvuilwagen en personeelsleden opgehaald.
In een week is onze ophaaldienst in staat om het huisvuil op te halen bij alle huishoudens op ons
grondgebied. Dit in eigen beheer uitvoeren maakt het goedkoper dan het uit te besteden. PMD en
papier en karton wordt wel uitbesteed en opgehaald door een externe ophaaldienst. Voor het
groenafval bestaat momenteel geen ophaling.
Figuur 67: Totale hoeveelheid afval per inwoner (in kg)
Bovenstaande grafiek toont een stijging van het aantal kilogram afval per inwoner in de jaren 2007
en 2008 (respectievelijk 921 en 1005 kg). Dit wordt wel verklaard doordat in die jaren grote partijen
grond werden afgevoerd. De laatste jaren zien we daarentegen een duidelijke daling als gevolg van
sensibilisering en de trend om herbruikbare goederen weg te schenken of via de
tweedehandsmarkt te verkopen. Ook de totale hoeveelheid restafval per inwoner in kilogram kent
een daling van 176 kg in 2011 naar 153 kg in 2012 en blijft stabiel in 2013 (152 kg).
Het percentage niet-huishoudelijk-restafval (KMO-zakken) kent een forse stijging van 4,22% in
2010 tot 10% in 2013. Dit door de sensibiliseringscampagnes in 2011 en 2012. In 2013 was er geen
campagne, maar wordt de stijging toegekend aan het feit dat zelfstandigen bij hun aankoop een
specifiek betalingsbewijs kunnen krijgen om bij de belastingaangifte te voegen. Daarnaast zijn de
prijzen van de KMO-zakken gestegen vanaf 1 januari 2014.
59
Figuur 68: Kringloopgoederen totaal (in kg)
Vanaf 2006 neemt het aantal kilogram kringloopgoederen in stijgende lijn toe. In 2009 worden alle
inzamelaars van kringloopgoederen en textiel meegerekend, daarmee wordt de enorme verhoging
verklaard (271.649 kg). De stijging in 2012 (345.482 kg) is dan weer te wijten aan een aanpassing op
het containerpark waardoor herbruikbaar materiaal apart werd gehouden voor hergebruik. De daling
in 2013 (316.998 kg) wordt misschien toegeschreven aan privé-verkoop van tweedehands
materiaal dat algemeen in de lift zit.
Figuur 69: Aantallen voertuigen op containerpark10
Sinds de reorganisatie van het containerpark (afgerond in 2007) zien we dat het aantal aangemelde
voertuigen lager ligt dan voordien. Het is niet zo dat er minder mensen gebruik ervan maken. De
vermindering is te wijten aan de invoering van het Diftar- systeem11. De inwoners wachten langer om
naar het containerpark te gaan. De hoeveelheden die worden aangebracht zijn dan wel groter, maar
minder transportbewegingen zijn ook goed voor het milieu. In 2010 werden de prijzen aangepast
waardoor inwoners meer gingen sorteren en materiaal bijhouden. In 2011 stellen we opnieuw een
lichte stijging vast. In 2012 daalt het aantal door sensibilisering en aansporingen om niet met kleine
10
Voor 2005,2006 en 2007 zijn er geen (volledige) cijfers beschikbaar omwille van de reorganisatie van het containerpark. 11
Diftar is een systeem om de afvalverwerkingskosten eerlijk te verdelen. Diftar staat voor gedifferentieerde tarieven, daarbij moet enkel betaald worden voor de hoeveelheid afval die je aanbiedt.
0
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
300.000
350.000
400.000
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
kg
jaar
0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
aantal voertuigen
jaar
60
hoeveelheden naar het containerpark te komen. Voor 2013 zien we een status quo bij het aantal
bezoekers van het containerpark.
7.2 Natuur en groen
Maldegem telt heel wat bossen en natuurgebieden. Verschillende daarvan zijn eigendom van de
gemeente en dienen ook door de gemeente te worden onderhouden. De onderstaande tabel somt
alle natuur en groen op uit Maldegem met verdere informatie.
Tabel 12: Natuur en groen Maldegem (Milieudienst 2014)
Bos/natuurgebied Eigenaar + onderhoud Erkend als natuurgebied?
Reesinghebos Gemeente, groendienst Neen Zandhoogte Gemeente, milieudienst Neen Meulekreek Gemeente, milieudienst Neen Torrebos Natuurpunt Ja Maldegemveld Natuurpunt Ja Drongengoedbos ANB12 Ja Landschapspark Drongengoed Gemeente, milieudienst Kapellekesbos/ Burkel bossen Privaat Neen Paddepoelebos Privaat Neen Sint-Anna Park Gemeente, groendienst Neen
De onderstaande tabel toont de evolutie van de bosoppervlakte van Maldegem in vergelijking met de
Meetjeslandse gemeenten en/of buurgemeenten. Daarnaast is ook te zien hoeveel procent van de
totale oppervlakte van een gemeente bosgebied is. Voor Maldegem bedraagt de bosoppervlakte in
2001 579 hectare. Tien jaar later is er nog 574 hectare bosoppervlakte ofwel 6% bos ten opzichte
van de totale oppervlakte van de gemeente (FOD Economie, 2011).
Tabel 13: Bosoppervlakte per Meetjeslandse en/of buurgemeente van Maldegem
Gemeente Bosoppervlakte in 2001 (ha)
Bosoppervlakte in 2008 (ha)
Bosoppervlakte in 2011 (ha)
Percentage bos t.o.v. de totale oppervlakte in
2011
Sint-Laureins 28 28 28 0%
Zelzate 56 56 56 4%
Lovendegem 66 65 64 3%
Nevele 86 86 86 2%
Eeklo 108 107 105 4%
Assenede 134 133 133 2%
Evergem 135 136 135 2%
Waarschoot 169 172 175 8%
Zomergem 191 194 194 5%
Damme 195 198 199 2%
Kaprijke 229 219 216 6%
Knesselare 499 499 498 13%
Maldegem 579 575 574 6%
Beernem 653 656 659 9%
Aalter 885 877 874 11%
12
Agentschap voor Natuur en Bos
61
Figuur 70: Aantal verontreinigde gronden
Door de jaren heen is er een verhoogde controle doorgevoerd op verontreinigde gronden.
Verschillende bedrijven moeten op regelmatige basis een bodemonderzoek laten uitvoeren.
Hierdoor worden verontreinigde gronden dus ook sneller vastgesteld. Verhoogde controle leidde in
het verleden tot verhoogde vaststelling van het aantal verontreinigde gronden. Sinds 2008 maakt
OVAM een ander overzicht met meer specificaties (zie grafiek). Hierdoor is het moeilijker een
algemeen beeld op te stellen. Toch stellen we in de jaren 2009 en 2012 een verhoging vast van het
aantal verontreinigde gronden in Maldegem. Het gaat daarbij vooral om percelen waar verdere
maatregelen nodig zijn of effectief sanering nodig is. In 2012 betrof het 16 ha (20 percelen) waar
sanering nodig is en 30 ha (41 percelen) waar verdere maatregelen dienen getroffen te worden
(Gemeente Maldegem, 2014).
Tabel 14: Aantal verleende subsidies KLE en totaal bedrag per jaar
Jaar Aantal verleende subsidies Uitgegeven bedrag aan subsidies
1999 14 BEF 85.350 2000 20 BEF 104.364 2001 19 BEF 131.484 2002 18 € 2.551,80 2003 30 € 4.511,17 2004 23 € 3.916,18 2005 18 € 2.858,23 2006 22 € 3.267,19 2007 18 € 3.928,24 2008 25 € 3.687.40 2009 33 € 6.183,90 2010 37 € 6.583,98 2011 Afgeschaft - 2012 Afgeschaft - 2013 Afgeschaft -
35
51
37
37
50
0 10 20 30 40 50 60
2008
2009
2010
2011
2012
ha
Jaar
Verontreinigde gronden
Totaal
ha eindverklaring saneringafgeleverd
ha sanering nodig
ha verdere maatregelen nodig
62
Het aantal verleende subsidies voor kleine landschapselementen (KLE’s) varieert van jaar tot jaar.
Er is hiervoor geen echte verklaring. De uitbetaalde bedragen verschillen hierdoor sterk (zie tabel
hierboven). Afhankelijk waarvoor er precies subsidie wordt aangevraagd, staan andere vergoedingen
ter beschikking. Zo zijn er vergoedingen voor aanleggen en onderhouden van drinkpoelen,
aanplanten en onderhouden van knotwilgen, onderhouden van hagen en houtkanten … Sinds 2011
worden er geen subsidies meer uitgekeerd voor KLE’s. Tegen 2015 zouden de subsidies voor KLE’s
terug ingevoerd worden.
Figuur 71: Evolutie aantal verleende subsidies KLE
7.3 Ecologische infrastructuur
De ecologische infrastructuur wordt gevormd door strook-, lijn-, punt- en kleine vlakvormige
natuurelementen, en kan bestaan uit lage begroeiing van voornamelijk kruiden of waterplanten
(stelsel van bermen, dijken, wegen, spoorwegen, slootkanten) en uit opgaande begroeiing
(houtsingels, bomenrijen, hagen). Ook bosjes, moerasjes, poelen en holle wegen behoren tot de
ecologische infrastructuur. Ecologisch gezien zijn deze elementen van groot belang. Enerzijds als
verbinding tussen verschillende zones met een grote ecologische waarde. Anderzijds zijn het de
belangrijkste elementen om voldoende biodiversiteit te garanderen.
Randen, oevers en wateroppervlakken van kanalen en poldervaarten: Vooral de oevers van
het Leopoldkanaal en het Schipdonkkanaal herbergen een waardevolle fauna en flora. Naast
de bomenrij bestaande uit populieren komen er ook graasweiden voor met Engels raaigras
en witte klaver.
Oude spoorwegberm: Deze ligt ten westen van Maldegem en vormt een waardevolle strook
met grassen en struikvegetatie (o.a. brem).
Bunkers: Tussen de taluds van kanalen komen plaatselijk resten van oorlogsbunkers voor. Ze
vormen een verblijfplaats voor vleermuizen en amfibieën. Verschillende dag- en
nachtvlinders gebruiken deze bunkers als overwinteringsplaats.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
jaar
aantal
verleende
subsidies
63
Wegbermen: De meeste wegbermen dragen een weinig bloemrijke vegetatie. Een aantal
bermen langsheen voormalige bosrestanten dragen een uitzonderlijke relictvegetatie met
onder meer gewone Salomonszegel en Adelaarsvaren.
Figuur 72: Subsidies hemelwaterinstallaties
Het aantal verleende subsidies voor hemelwaterinstallaties varieert van jaar tot jaar en hangt af
van de interesse van de plaatsing van een hemelwaterput bij de bouwheren. Bij verbouwingen is
het niet verplicht om een regenwaterput te plaatsen en nieuwbouwwoningen komen niet in
aanmerking voor subsidie aangezien de plaatsing van een regenwaterput wettelijk verplicht is. Het
aantal verleende subsidies lag in 2001 (21) wel opmerkelijk hoger dan de andere jaren. Sinds 2005
blijft het aantal onder de 10 per jaar (Gemeente Maldegem, 2014).
Figuur 73: Aantal subsidies voor IBA's
Het aantal verleende subsidies voor IBA’s (Individuele Behandelingsinstallatie voor Afvalwater)
varieert van jaar tot jaar en was een beetje afhankelijk van enerzijds de bouwaanvragen op plaatsen
waar geen riolering werd voorzien en anderzijds de uitvoering van deze bouwprojecten. 2009 was
0
5
10
15
20
25
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
aantal verleende subsidies
jaar
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
jaar
aantal
verleende
subsidies
64
echter het laatste jaar dat er subsidies werden verleend waardoor er vanaf 2010 een terugval tot 0
vast te stellen is. Het gemeentebestuur is ondertussen zelf gestart met het plaatsen van IBA’s op
locaties waar er nooit (druk)riolering zal komen. In 2011 werden er zo 5 IBA’s geplaatst. Voor 2012
waren het er 29.
7.4 Waterlopen
De Ede vormt samen met bijrivier de Biestwatergang de belangrijkste natuurlijke waterloop van de
gemeente. Deze twee waterlopen wateren samen het volledige zuidelijke deel van Maldegem af. De
Ede ontstaat door een samenvloeiing van drie kleine beekjes die ontspringen in het Drongengoed. De
Ede wordt verder gevoed door verschillende beekjes die van de Kampel-Buisputten afstromen.
Voorbij Kleit maakt de waterloop deel uit van de Vossenholmeersen. Na samenvloeiing met de
Biestwatergang stroomt de Ede door de kern van Maldegem. De Ede mondt ten noorden van het
centrum van Maldegem uit in het Schipdonkkanaal.
Verder wordt het landschap in Maldegem gekenmerkt door het krekengebied in het noorden
(Middelburg) met de kanalen (Schipdonkkanaal en Leopoldskanaal) die het doormidden snijdt en
het uitgebreid waterlopennetwerk. Het water is één van de krachtigste natuurelementen waarbij
gestreefd wordt naar het terugdringen van risico’s door wateroverlast en het zorgvuldig inrichten,
onderhouden en herstellen van het waterlopenstelsel. Maldegem heeft twee waterbekkens
gelegen te Kleit en er is sprake van de realisatie van een derde wachtbekken, eveneens in Kleit.
7.5 Energie
Figuur 74: Huishoudelijk elektriciteitsverbruik per aansluitingspunt
Het duurzame energiebeleid bestaat voornamelijk uit 2 pijlers, rationeel energieverbruik (REG) en
gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Met REG wordt het spaarzaam en efficiënt omgaan met
energie bedoeld, dus het aanmoedigen van energiebesparing. Het ‘huishoudelijk
elektriciteitsverbruik per aansluitingspunt’ gaat om een nieuwe indicator die nog maar werd
toegevoegd aan de Milieubarometer. Daarom zijn enkel de gegevens van de laatste 3 jaar
beschikbaar en is het nog moeilijk om een evolutie waar te nemen. Bovendien zeggen de cijfers niets
over het aandeel ‘groene energie’ dat werd gebruikt.
4500
4600
4700
4800
4900
5000
5100
2010 2011 2012
Gemiddeld verbruik (kWh)
jaar
huishoudelijk elektriciteitsverbruik per aansluitpunt
65
De grafiek toont dat het gemiddelde elektriciteitsverbruik (in kWh) in 2011 is gedaald ten opzichte
van het jaar ervoor. In 2012 bleef het gemiddeld elektriciteitsverbruik ongeveer gelijk (Gemeente
Maldegem, 2014).
Figuur 75: Huishoudelijke aardgasverbruik per aansluitingspunt
Ook het ‘huishoudelijk aardgasverbruik per aansluitingspunt’ is een nieuwe indicator die sinds kort
aan de milieubarometer werd toegevoegd in het kader van het duurzame energiebeleid. Ook hier
zeggen de cijfers niets over het aandeel ‘groene energie’ dat werd gebruikt. De bovenstaande
grafiek toont dat het gemiddeld aardgasverbruik in 2011 sterk gedaald is ten opzichte van 2010. In
2012 stellen we dan weer een stijging vast ten opzichte van 2011. De weersomstandigheden zullen
hier voor een stuk tussen zitten (strenge winter, nat voorjaar en zomer). Voor 2013 waren er nog
geen cijfers beschikbaar.
Figuur 76: Totaal jaarlijks aardgasverbruik gemeentelijke gebouwen in kWh volgens Comeet
De lichte stijging die waar te nemen valt in 2008 en 2009 is te wijten aan het feit dat vanaf dan de meterstanden van twee gebouwen toegevoegd werden aan de boekhouding nl. deze van Huis Wallyn en het gebouw van de Chiro van Kleit. De stijging in 2010 is te danken aan het verbruik van het gemeentelijk zwembad dat meegeteld werd. In 2011 is een sterke daling waar te nemen. Dit komt door de verbouwing van het gemeentehuis, tekenacademie Kleit en de kinderopvang Kleit waardoor er veel minder verwarming nodig was. Ook bij het gemeentelijk zwembad zagen we een serieuze
0
5000
10000
15000
20000
25000
2010 2011 2012
gemiddeld verbruik (kWh)
jaar
huishoudelijk aardgasverbruik per aansluitpunt
1.000.000
1.500.000
2.000.000
2.500.000
3.000.000
3.500.000
4.000.000
4.500.000
5.000.000
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
kW
h
jaar
66
daling ten opzichte van 2010. In 2012 was er opnieuw de ingebruikname van enkele verbouwde gebouwen, waardoor de stijging te verklaren is. Voor 2013 zien we eveneens een stijging. Een aantal gebouwen staan leeg, maar dienen ondanks hun leegstand toch miniem verwarmd te worden om vochtbescherming tegen te gaan. Ook de strenge winter van 2012-2013 heeft het aardgasverbruik (verwarming) de hoogte in gejaagd (Gemeente Maldegem, 2014).
Figuur 77: Totaal jaarlijks waterverbruik gemeentelijke gebouwen in m³ volgens Comeet
In 2006 zien we een groot verbruik voor de bibliotheek in Maldegem. Dit zal verder moeten worden uitgeklaard. De stijging in 2010 is volledig te wijten aan het waterverbruik van het gemeentelijk zwembad. Er werd in de loop van 2009 overgeschakeld op stadswater ipv grondwater. Dit jaagt het verbruik de hoogte in. Het verbruik in 2011 is ongeveer gelijk aan dat van 2010. Voor 2012 is een opnieuw een daling waar te nemen terwijl het verbruik in 2013 weer aanzienlijk stijgt (Gemeente Maldegem, 2014).
Figuur 78: Totaal jaarlijks elektriciteitsverbruik gemeentelijke gebouwen in kWh volgens Comeet
Tussen 2006 en 2010 blijft het elektriciteitsverbruik min of meer hetzelfde. Volgens de gegevens van 2011 zien we een duidelijke daling. De oorzaak van deze vermindering kan toegewezen worden aan de leegstand van het gemeentehuis, tekenacademie Kleit en de kinderopvang Kleit waar er verbouwingen zijn doorgevoerd. In 2012 is opnieuw een stijging te zien in het verbruik. Alle gemeentelijke gebouwen zijn opnieuw in gebruik en de stijging is vooral veroorzaakt door het politiegebouw.
01.0002.0003.0004.0005.0006.0007.0008.0009.000
10.00011.00012.000
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
m³
jaar
900.000
950.000
1.000.000
1.050.000
1.100.000
1.150.000
1.200.000
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
kWh
jaar
67
Voor 2013 is opnieuw een daling vast te stellen, gezien een aantal gebouwen nu leeg staan. In een aantal ((ver)nieuw(d)e) gebouwen is wel een stijging vast te stellen. Dit komt vooral omdat er in nieuwe gebouwen (bvb. gemeentehuis en sporthal MEOS) ook koeling voorzien is.
68
8 Politiek
8.1 Gemeente
8.1.1 Gemeenteraad
De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan van de gemeente. De raad regelt alles wat van
gemeentelijk belang is, namelijk wat niet specifiek werd opgedragen aan anderen overheden. De
raad stelt de schepenen aan, stelt de gemeentelijke reglementen en verordeningen op, keurt de
gemeentelijke begroting en rekeningen goed, voert belastingen in en houdt toezicht op de
ondergeschikte besturen, zoals het OCMW en de kerkfabrieken.
De raad neemt alle maatregelen tot ordening van de lokale gemeentelijke samenleving en behartigt
de belangen van de bevolking inzake ruimtelijke ordening, wegenbouw, riolering, veiligheid,
gezondheid, jeugd, sport, cultuur, onderwijs, … De gemeenteraad vergadert minstens tienmaal per
jaar en telkens als dit nodig geacht wordt. De raadszittingen zijn openbaar, behalve voor de
persoonsgebonden agendapunten, die worden in een besloten zitting behandeld.
Op politiek vlak heeft de coalitie CD&V –Groen de meerderheid. Dit komt tot uiting in de
samenstelling van de gemeente- en OCMW- raad. De gemeenteraad wordt gevormd door de
burgemeester, 7 schepenen en 20 raadsleden. In de gemeenteraad zijn 4 fracties vertegenwoordigd.
De CD&V is de grootste met 12 zetels, N-VA heeft 9 zetels, Open Vld heeft 4 zetels en Groen heeft 2
zetels. De OCMW- raad bestaat uit de burgemeester, de OCMW- voorzitter, de OCMW- secretaris en
10 raadsleden. Er zitten 4 fracties in de OCMW-raad namelijk; 4 raadsleden van CD&V, 3 van N-VA, 2
van Open Vld en 1 raadslid van Groen.
Tabel 15: Samenstelling Gemeenteraad (juni 2014)
Samenstelling Gemeenteraad Marleen Van den Bussche Burgemeester CD&V
Valerie Taeldeman 1e Schepen Wonen, Jeugd en Tewerkstelling CD&V
Erwin Goethals 2e Schepen Openbare werken en Ruimtelijke ordening Groen
Geert De Roo 3e Schepen Sport, Lokale economie en Land- en tuinbouwbeleid
CD&V
Frank Sierens 4e Schepen Financiën, Cultuur en Onderwijs CD&V
Antoine Pauwels 5e Schepen Burgerlijke stand, Toerisme en Seniorenbeleid
CD&V
Annelies Lammertyn 6e Schepen Milieu, communicatie en kinderopvang CD&V
Stefaan Standaert 7e Schepen Welzijn en Sociale Zaken Groen
Koenraad De Ceuninck Voorzitter gemeenteraad CD&V
Boudewijn De Schepper Raadslid CD&V
Anneke Gobeyn Raadslid CD&V
Maarten De Smet Raadslid CD&V
Marten De Jaeger Raadslid CD&V
Ann Van Den Abeele Raadslid CD&V
Boudewijn De Schepper Raadslid CD&V
Anneke Gobeyn Raadslid CD&V
Maarten De Smet Raadslid CD&V
Lies Dhondt Raadslid Groen
Freddy Boels Raadslid N-VA
69
8.1.2 College
Het college van burgemeester en schepenen bestaat uit de burgemeester en zeven schepenen. Na de
verkiezingen wordt de burgemeester door een meerderheid in het nieuwe bestuur aan de
provinciegouverneur voorgesteld, een maand voor de eerste gemeenteraad in haar nieuwe
samenstelling vergadert. De gouverneur neemt de eed af van de nieuwe burgemeester en benoemt
hem. Deze eed luidt in Vlaanderen "Ik zweer de verplichtingen van mijn mandaat trouw na te
komen".
De schepenen worden aangesteld door de gemeenteraad zelf. De gemeenteraad bepaalt bovendien
een rangorde bij de schepenen. Dit gebeurt tijdens de afroeping, stemming, aanvaarding,
eedaflegging en benoeming op de eerste gemeenteraad van het nieuwe gemeentebestuur. De
rangorde is van belang om te bepalen wie de burgemeester vervangt tijdens zijn of haar afwezigheid.
In de eerste plaats zal dat de eerste schepen zijn.
Het College komt elke maandag samen. De belangrijkste taak van het college is het voorbereiden van
de gemeenteraad en het uitvoeren van gemeenteraadsbeslissingen. Daarnaast heeft het college
specifieke bevoegdheden, zoals het aanstellen van personeel en het beheren van het budget van
onze gemeente.
Het college kan enkel samen beslissen, schepenen hebben geen afzonderlijke
beslissingsbevoegdheid. Om praktische redenen is er in het college wel een taakverdeling en heeft
elke schepen specifieke bevoegdheden en beslist in de regel bij consensus. Alle beslissingen van het
college worden genotuleerd. De namen en bevoegdheden van de schepenen zijn terug te vinden in
Tabel 15.
8.2 OCMW
8.2.1 Raad voor Maatschappelijk Welzijn (RMW)
De OCMW-raad (Raad voor Maatschappelijk Welzijn (RMW)) bestuurt het OCMW. Deze raad bestaat
uit 10 door de gemeenteraad verkozen leden. De raad vergadert elfmaal per jaar en wordt
voorgezeten door de voorzitter van het OCMW, die intern door de OCMW-raad wordt verkozen. De
burgemeester kan met raadgevende stem de raadszitting bijwonen. De werking van de OCMW-raad
is te vergelijken met deze van de gemeenteraad. De vergaderingen van deze raad zijn toegankelijk
voor het publiek, behoudens het besloten gedeelte.
Rudi De Smet Raadslid N-VA
Peter Van Hecke Raadslid N-VA
Nicole Maenhout Raadslid N-VA
Arnout De Lille Raadslid N-VA
Johan De Metsenaere Raadslid N-VA
Leen Boussier Raadslid N-VA
Maarten Bekaert Raadslid N-VA
Urbain Arseen Bauwens Raadslid N-VA
Jason Van Landschoot Raadslid Open Vld
Peter Van Hecke Raadslid Open Vld
Bart Van Hulle Raadslid Open Vld
Wim Swyngedouw Raadslid Open Vld
Tijs Van Vynckt Gemeentesecretaris
70
De wetgeving probeert om de samenwerking tussen de gemeente en het OCMW te garanderen. Het
Gemeentedecreet voorziet dat vanaf 2012 de OCMW- voorzitter lid moet zijn van het
schepencollege. Stefaan Standaert, de schepen van Welzijn en Sociale Zaken, is zodoende als OCMW-
voorzitter aangesteld. De gemeente heeft de sociale werking toevertrouwd aan het OCMW.
Tabel 16: Samenstelling OCMW-raad (juni 2014)
Samenstelling OCMW-Raad Marleen Van den Bussche Burgemeester CD&V
Stefaan Standaert Voorzitter Groen
Piet Vanwambeke Secretaris
Stefan Lamotte Raadslid CD&V
Jacques de Taeye Raadslid CD&V
Laura De Lille Raadslid CD&V
Cecile Ryckaert Raadslid CD&V
Patricia Stokx Raadslid Groen
Geertrui Baert Raadslid N-VA
Lieve Blondeel Raadslid N-VA
Frederik De Baets Raadslid N-VA
Tina Rogge Raadslid Open Vld
Johan Lasoen Raadslid Open Vld
8.2.2 Vast Bureau
Het Vast Bureau telt 4 leden, de Voorzitter inbegrepen, en behartigt de zaken van dagelijks bestuur
en de dagelijkse werking van het OCMW. Het Vast Bureau vergadert twee maal per maand. Het Vast
Bureau heeft naast een pakket van overgedragen bevoegdheden van de Raad, een belangrijke
adviesbevoegdheid naar de Raad toe. De volgende personen zetelen in het Vast Bureau: Stefaan
Standaert (voorzitter), Laura De Lille (raadslid), Jacques de Taeye (raadslid), Frederik De Baets
(raadslid) . Tot de bevoegdheid van het Vast Bureau behoort de voorbespreking van alle belangrijke
punten, welke door de Raad dienen te worden beslist. Het Vast Bureau brengt advies uit over alle
zaken betreffende haar bevoegdheden.
8.2.2.1 Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst
Binnen de leden van Raad voor Maatschappelijk Welzijn, wordt een Bijzonder Comité voor de Sociale
Dienst gekozen. Het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst behandelt alle individuele
steunaanvragen van de sociale dienst.
Het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst telt, met inbegrip van de voorzitter vier leden: Stefaan
Standaert (voorzitter), Stefan Lamotte (raadslid), Jacques de Taeye (raadslid), Lieve Blondeel
(raadslid).
De taak van het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst is drieledig:
• beslissen over dossiers van individuele hulpverlening (toekenning leefloon,
voorschotten, budgetbegeleiding)
• het bespreken van de werking van de sociale dienst
• adviesfunctie over het sociaal beleid van het OCMW
71
8.2.2.2 Bijzonder Comité Senioren & Zorg
Binnen de leden van Raad voor Maatschappelijk Welzijn, wordt een Bijzonder Comité Senioren &
Zorg gekozen. Het Bijzonder Comité voor Senioren & Zorg behandelt o.a. de opnames in de
verschillende instellingen en neemt kennis van de beslissingen genomen aangaande de aanvragen
binnen de thuiszorgdienst.
Het bijzonder Comité Senioren & Zorg telt, met inbegrip van de voorzitter, vier leden: Stefaan
Standaert (voorzitter), Jacques de Taeye (raadslid), Cecile Ryckaert (raadslid), Geertrui Baert
(raadslid).
Het Bijzonder Comité Senioren & Zorg neemt inzake volgende diensten het dagelijks beheer waar:
WZC Warmhof, Centrum voor Kortverblijf, Serviceflats Merlaen, Bejaardenwoningen met
dienstverlening Begijnewater en Lazarusbron. Het BCS&Z neemt kennis van de beslissingen van het
dienshoofd sociale dienst, genomen aangaande de aanvragen om dienstverlening in de thuiszorg.
8.3 Politieke representativiteit
De politieke representativiteit van het openbaar bestuur verandert. Tijdens de verzuiling werden de
belangen van de burgers vertegenwoordigd door maatschappelijke organisaties en politieke
vertegenwoordigers uit de bijbehorende zuilen. Met de ontzuiling werden de banden van burgers
met hun vertegenwoordigers losser, wat tot grotere bestuurlijke afstand leidde. De afnemende
partijbinding, toenemende electorale volatiliteit en de opkomst van de mondige burger vragen om
een nieuwe invulling van politieke representativiteit. Eens in de zes jaar verkiezingen wordt niet meer
als voldoende legitimerend geacht. Burgers willen meer invloed op beleid dat hun aangaat.13 De
verschillende adviesraden (die verder worden toegelicht op bladzijden 72-75) vormen reeds een
belangrijk instrument om burgers meer inspraak te geven bij de gemeentelijke beslissingen.
8.4 Bevoegdheidsverschuivingen
8.4.1 Planlastendecreet en BBC
Het Planlastendecreet14 wil de planlast voor lokale besturen verlagen en de beleidsruimte verhogen.
Hoe? Door aparte subsidieaanvragen te verwerken in het integraal meerjarenplan van het lokaal
bestuur.
In uitvoering van titel IV van de organieke decreten op de gemeenten, de OCMW’s en de provincies
keurde de Vlaamse Regering op 25 juni 2010 het besluit betreffende de Beleids- en Beheerscyclus
van de gemeenten, de provincies en de OCMW’s goed. Dit besluit van de Vlaamse Regering, samen
met het ministerieel besluit van 1 oktober 2010 reikt de lokale besturen een modern beleids- en
beheersinstrumentarium aan. Centraal staat de vernieuwde planning- en rapporteringscyclus waarbij
financiële informatie wordt gekoppeld aan beleidsinformatie (beleidsvelden, beleidsdoelstellingen,
actieplannen). Het Planlastendecreet greep de kans om de bestaande sectorale plan- en
rapporteringsverplichtingen zo veel mogelijk af te stemmen op de vernieuwde lokale planning- en
13
Bovens, et al. (2007) Openbaar Bestuur. 14
voluit het ‘Decreet van 15 juli 2011 houdende vaststelling van de algemene regels waaronder in de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest periodieke plan- en rapporteringsverplichtingen aan lokale besturen kunnen worden opgelegd’
72
rapporteringscyclus. Op die manier verdwijnen verschillende plannen die lokale besturen nu maken
(cultuurbeleidsplan, jeugdbeleidsplan,…) en worden ze geïntegreerd in het meerjarenplan.
Het planlastendecreet gaat uit van vijf principes:
•Het gebruik van BBC
•Meer beleidsvrijheid voor de lokale besturen
•Van inputsturing naar output/outcomesturing
•Het belang van lokale participatie
•Beperking cofinanciering
De Vlaamse Regering heeft op 26 oktober 2013 – als gevolg van het Planlastendecreet – de Vlaamse
beleidsprioriteiten voor de periode 2014-2019 via Omzendbrief BZ/2012/3 betreffende vermindering
van de plan- en rapporteringsverplichtingen bekendgemaakt. Lokale besturen hebben vanaf 2014
naar aanleiding van de algemene invoering van de Beleids-en Beheerscyclus meer vrijheid om een
eigen lokaal beleid vorm te geven. Lokale besturen kunnen op deze Vlaamse beleidsprioriteiten
intekenen en daar subsidies voor krijgen. Door het afschaffen van de sectorale plannen én de
integratie ervan in de lokale meerjarenplanning, dalen de planlasten en rapporteringsverplichtingen
voor de lokale besturen aanzienlijk.
Als gevolg van de invoering van de Beleids-en Beheerscyclus en de uitvoering van het
planlastendecreet, staan de lokale besturen voor een belangrijke nieuwe stap in de voortschrijdende
professionalisering van het lokale niveau. De Vlaamse overheid heeft het nodige kader gecreëerd,
maar de echte uitdagingen liggen nu bij de lokale besturen.
8.4.2 Witboek van de interne staatshervorming
Op politiek vlak brengt/bracht het Witboek van de interne staatshervorming verandering met zich
mee voor het lokale niveau. Zo stelt het Witboek dat er een versterking komt van de bestuurskracht
van de gemeenten. De gemeente kan zelf een schaalvergroting/ fusie doorvoeren. Daarvoor werd
een kader gecreëerd. De financiële draagkracht wordt vergroot door een herijking van het
gemeentefonds. Er is de mogelijkheid om binnen een lokaal bestuur aan slagkracht te winnen door
de samenwerking tussen gemeente en OCMW te versterken. De werking van de gemeenteraad
wordt opgewaardeerd samen met de efficiëntie van het politieke apparaat. Er komt een versterking
van de democratische legitimiteit van intergemeentelijke samenwerkingsverbanden.
Daarnaast zorgt het Witboek er ook voor dat de gemeenten meer autonomie en bevoegdheden
krijgen. Zo is er de planlastenvermindering en de terughoudende opstelling van de Vlaamse
Overheid ten opzichte van het gemeentebeleid. Er zijn hierdoor heel wat bevoegdheden die naar de
gemeente werden verschoven/ worden versterkt, namelijk:
Personeelsbeleid
Lokaal cultuurbeleid- kunsten en erfgoedbeleid
Verdeling van de verkeersbelasting
Binnengemeentelijke fiscale differentiatie (om verdichting van de kernen aan te moedigen en
stadsvlucht tegen te gaan)
Kleinhandelsbeleid en bedrijfshuisvesting en lokaal werkgelegenheidsbeleid
Zorgstrategische planning
73
Toezicht op welzijnsvoorzieningen
Voorschoolse kinderopvang
Buitenschoolse kinderopvang
Mobiliteitsconvenant
Lokaal armoedebeleid
Flankerend onderwijsbeleid
Omvorming AGIOn15 van een intern verzelfstandigd agentschap (IVA) naar een extern
verzelfstandigd agentschap (EVA) waarbij lokale besturen een vertegenwoordiging krijgen in
de raad van bestuur
Ruimtelijke ordening
Woningskwaliteitsbeleid
Lokale regierol in woonbeleid - aanleg infrastructuur
Onroerend erfgoed
Afschaffing koppelsubsidies onroerend erfgoed
Afschaffen specifiek toezicht
Verder stelt het Witboek dat processen performanter moeten worden, dit door een versnelling van
processen en een betere coördinatie en afstemming. Daarnaast wil het ook minder interveniërende
bestuursniveaus en dit dan voornamelijk inzake subsidieregelingen.
8.5 Rol van de raden
Er bestaan verschillende adviesraden in onze gemeente. Deze raden bestaan uit vertegenwoordigers
van verenigingen en adviseren de gemeente op eigen vraag of op vraag van de gemeente bij hun
specifiek beleidsdomein. Deze formele of informele overlegorganen zorgen ervoor dat de gemeente
de betrokken actoren leert kennen en dat er een grotere participatie is van belanghebbenden in het
beleid. Hieronder worden de verschillende overlegraden kort besproken.
8.5.1.1 Cultuurraad
De Cultuurraad van Maldegem is samengesteld uit leden van 72 culturele verenigingen, vijf
gemeentelijke culturele instellingen/ diensten (Bibliotheek, KUMA, Cultuurdienst, C.C. Den Hoogen
Pad, Academie voor Muziek, Woord en Dans) en vier deskundigen. De raad bestaat uit een algemene
vergadering en een dagelijks bestuur met elf bestuursleden. Zij adviseren het gemeentebestuur over
allerlei zaken van cultureel belang. Ze kunnen dit doen op vraag van het gemeentebestuur of op
eigen initiatief. De Cultuurraad brengt overleg en samenwerking tot stand binnen de culturele sector
en voorziet ook in een uitleendienst met audiovisueel materiaal. Daarnaast is de raad ook
(mede)organisator van een aantal culturele evenementen. Binnen de Cultuurraad zijn hiertoe drie
werkgroepen actief , waarbij ook externen zijn betrokken.
Werkgroep Kunsten
Erfgoedcomité Maldegem
Werkgroep teboekstelling geschiedenis Maldegem
8.5.1.2 Jeugdraad:
De Jeugdraad van Maldegem is samengesteld uit vertegenwoordigers van tien jeugdorganisaties.
Ongeveer elke maand komen de afgevaardigden samen. De Jeugdraad geeft advies over onder meer
15
AGIOn: "Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs"
74
het jeugdbeleid, de jeugdwerkbeleidsplannen en werkingsverslagen. Maar er valt ook heel wat
interessant nieuws te rapen over het Maldegemse jeugdwerk.
Het dagelijks bestuur, de Coördinatieraad, komt iedere drie weken samen. Ze bereiden de
vergaderingen voor en discussiëren over de belangrijkste programmapunten. Jaarlijks organiseren de
aangesloten verenigingen enkele activiteiten om het lokale jeugdwerk te promoten, zoals: Dag van
de Jeugdraad, De Jeugdruimteweek, De Jongeren Markt, de Verwendag, de Kinder- en
Jongerenactiviteiten en de Nieuwjaarsreceptie.
8.5.1.3 Seniorenraad:
De Seniorenraad bestaat uit twintig leden vanuit de verschillende seniorenverenigingen, vier
bestuursleden, drie leden met een raadgevende stem en een verslaggever van de gemeentelijke
dienst burgerzaken. Seniorenraad is een gemeentelijk adviesorgaan dat beraadslaagt over alle
kwesties op gemeentelijk vlak die rechtstreeks of onrechtstreeks de senioren aanbelangen. De
Seniorenraad heeft tot taak seniorenwerk en -zorg te bevorderen, en de integratie van senioren in de
maatschappij en in het beleid te bewerkstelligen.
8.5.1.4 Sociale raad:
De gemeentelijke sociale raad is een gemeentelijk adviesorgaan met een coördinerende,
informatieve, adviserende en stimulerende rol op het vlak van het sociaal welzijn van de
Maldegemse bevolking. De sociale raad beraadslaagt over alle kwesties op gemeentelijk vlak die,
hetzij rechtstreeks, hetzij onrechtstreeks, het gezin en het algemeen maatschappelijk welzijn
aanbelangen.
8.5.1.5 Sportraad:
De Sportraad bestaat uit een dagelijks bestuur met zes leden, een Raad van Bestuur bestaande uit
twintig mensen en een Algemene Vergadering waarin 65 sportverenigingen zijn vertegenwoordigd.
De Sportraad heeft tot doel de Sportdienst, AGB en het Gemeentebestuur te adviseren in alle
aangelegenheden op het gebied van sport. De Sportraad is het middel bij uitstek om het sportbeleid
te verbeteren en eventuele voorstellen te doen. Alle sportverenigingen met een zetel in Maldegem
kunnen kosteloos aansluiten bij de Maldegemse Sportraad en hebben een stem in de algemene
vergadering.
8.5.1.6 Milieuraad:
De Milieuraad van Maldegem is samengesteld uit 29 stemgerechtigde leden (uit landbouw, milieu,
burger, BIM, jacht, onderwijs, ACV en ABVV), de milieudienst, schepen van Milieu en vier
waarnemers van politieke partijen. De milieuraad is een gemeentelijk adviesorgaan en bestaat uit
een groep mensen en afgevaardigden van verenigingen die geregeld bij elkaar komen om het milieu-
en natuurbeleid van Maldegem te bespreken. De milieuraad heeft een adviserende, informatieve en
stimulerende rol op het vlak van milieu en natuur in Maldegem. Onder de milieuraad zijn nog een
aantal werkcellen werkzaam. Het gaat over de cel natuur, landbouw, compostmeesters, educatie en
duurzaamheid. Het secretariaat gebeurt door de gemeentelijke Milieudienst.
8.5.1.7 Raad voor ontwikkelingssamenwerking (ROM):
De ROM is samengesteld uit 29 leden, waaronder de schepen van Ontwikkelingssamenwerking, de
gemeentelijke dienst voor ontwikkelingssamenwerking en vertegenwoordigers van humanitaire
hulporganisaties. De ROM wil de Maldegemse bevolking informeren en sensibiliseren rond duurzame
75
ontwikkeling. De raad oefent ook een signaal- en adviesfunctie uit naar het Maldegemse
gemeentebestuur bij de voorbereiding, de bepaling, de uitvoering en de evaluatie van initiatieven in
het kader van het gemeentelijk Noord-Zuidbeleid.
De ROM geeft advies aan het College van Burgemeester en Schepenen over de verdeling van de
gemeentelijke subsidies aan ontwikkelingsprojecten waarbij de Maldegemse bevolking betrokken is.
Dit houdt niet alleen ontwikkelingssamenwerking in de strikte zin van het woord met Derde
Wereldlanden en gewezen Oostbloklanden in, maar impliceert ook facetten als mensenrechten,
migranten, vluchtelingen, mensenhandel, duurzame ontwikkeling, en verdraagzaamheid. De ROM
beoogt zowel de subsidiëring van projecten ter plaatse als geldinzamelingen en sensibiliseringsacties
op het grondgebied van de gemeente Maldegem.
8.5.1.8 Beheerorgaan van het Gemeenschapscentrum
Het beheersorgaan van het Gemeenschapscentrum bestaat uit achttien leden: 9 vertegenwoordigers
van de politieke fracties in de gemeenteraad en 9 vertegenwoordigers van de gebruikers. Dit
beheersorgaan adviseert het gemeentebestuur naar het beheer van gemeenschapscentrum Den
Hoogen Pad toe, d.i. de gemeentelijke culturele infrastructuur met het oog op cultuurparticipatie,
gemeenschapsvorming en cultuurspreiding ten behoeve van de lokale bevolking en met bijzondere
aandacht voor de culturele diversiteit. Deze taken worden geconcretiseerd in het gemeentelijk
meerjarenplan. Het gemeenschapscentrum van Maldegem omvat volgend(e) gebouw(en):
1. Den Hoogen Pad, Adegem-Dorp 16B, 9991 Adegem:
Polyvalente zaal met bijhorende keuken, berging en kleedkamers
Inkomhal
Vergaderzaal 1
Cafetaria met bijhorende keuken
2. Zaal De Kesel (2e verdieping), Adegem-Dorp 14, 9991 Adegem;
3. Polyvalente zaal Kanunnik Andries, Kloosterstraat, 9992 Middelburg;
4. Zaal De Poermolen, Paardekerkhof, 9990 Maldegem:
Polyvalente zaal
Keuken
8.5.1.9 Beheersorgaan van de Bibliotheek:
Samen met de bibliothecaris, die secretaris is van het beheersorgaan, zorgt het beheersorgaan van
de bibliotheek voor de goede werking van de bibliotheek. Dit beheersorgaan geeft adviezen aan de
gemeenteraad over het te volgen beleid wat betreft de openbare bibliotheek: infrastructuur,
bibliotheekreglement, uitbouw nieuwe afdelingen, bibliotheekpromotie, bespreking en interpretatie
werkingsresultaten, ... Er wordt minimum 4 maal per jaar vergaderd.
In onze gemeente werd gekozen voor de ’gemengde beheersformule‘, waarbij politieke
afgevaardigden (aan te duiden door de politieke partijen die in de gemeenteraad vertegenwoordigd
zijn), samen met geïnteresseerde bibliotheekgebruikers (aangesteld door de gemeenteraad) rond de
tafel zitten. Het beheersorgaan van de bibliotheek bestaat uit achttien leden: negen
vertegenwoordigers van de politieke fracties in de gemeenteraad en negen vertegenwoordigers van
de gebruikers.
76
8.5.1.10 GECORO:
De GECORO of gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening bestaat uit twaalf
stemgerechtigde leden en een secretaris (ambtenaar ruimtelijke ordening). Van die twaalf leden is er
één voorzitter en zijn er twee leden van natuurverenigingen, twee van vereniging van werkgevers en
zelfstandigen, één vereniging van handelaars, twee verenigingen van werknemers en twee
vertegenwoordigers vanuit de landbouw.
De GECORO is de adviesraad voor ruimtelijke ordening op het niveau van de gemeente. De
commissie moet advies uitbrengen over het gemeentelijk beleid inzake ruimtelijke ordening, onder
andere bij de totstandkoming van de gemeentelijke structuur- en uitvoeringsplannen, de
verordeningen en het gemeentelijk jaarprogramma. De commissie kan ook adviseren bij het
vergunningenbeleid. Naast bovengenoemde verplichte opdrachten kan de GECORO evenwel op
eigen initiatief meewerken aan het ruimtelijk beleid van de gemeente. Dit kan zij doen door
bijvoorbeeld op eigen initiatief advies te geven over bepaalde geplande gemeentelijke projecten, of
door zelf aanzet te geven tot de opmaak van bepaalde reglementen, verordeningen of premies.
77
9 Algemene macro- tendensen
Ook tendensen die zich op wereldschaal voordoen kunnen in meer of mindere mate doorsijpelen tot
op het micro- niveau. Dit zijn algemene tendensen die niet noodzakelijk allemaal de gemeentelijke
context beïnvloeden. Het zijn bepaalde trends die wel een inschatting of een actie vragen van de
lokale gemeenschap. Benchmarking blijft ook bij het herkennen van deze voorname tendensen een
belangrijk gegeven.
Enkele belangrijke trends zijn16 17 18:
Participatie en socialisering: er is een groeiende behoefde aan meedenken en meedoen
(participatiemaatschappij). Mensen willen meedenken en meedoen met organisaties,
verenigingen, beleid, … termen als bottom-up engagement en citizen empowerment komen
steeds vaker aan bod. De trend van individualisering lijkt hiermee op zijn einde te lopen. In
plaats van te streven naar hoe de meest individuele wensen vervuld kunnen worden, moet
meer worden gedacht hoe we steeds meer mensen bij elkaar kunnen brengen. Dit gaat niet
terug naar de verzuiling van destijds, maar naar een flexibele vorm van socialisering waarbij
iedereen op zijn eigen manier een bijdrage aan de groep kan leveren.
Duurzaamheid: er is een groeiende behoefte aan hergebruik, energiebesparing, natuurlijke
grondstoffen,… De vraag naar energie neemt sterk toe, terwijl de voorraden uitgeput raken.
Zorgvuldig omspringen met natuurlijke hulpbronnen bij de productie van goederen en
diensten zorgt ervoor dat we voor toekomstige generaties meer overhouden.
Dematerialisering: er is een groeiende behoefte aan zingeving, onthaasting, kwaliteit van
leven… Immateriële waarden nemen het over van de winst en het aanzien door materiële
status. Tendensen van participatie en duurzaamheid komen hierin terug. De kenniseconomie
kenmerkt zich door een verschuiving van hardware naar software, van kwantiteit naar
kwaliteit, van materieel naar immaterieel. Tastbare en uiterlijke kenmerken worden
ondergeschikt aan ontastbare en ‘innerlijke’ eigenschappen. Het gaat niet meer om maten,
hoeveelheden en uren, maar om kennis, ideeën, talent, ervaring en visie. In een
maatschappij waar alles altijd en overal te koop is, zijn niet producten maar ervaringen
schaars.
Regionalisering en conservering: dit is een trend als antwoord op de globaliserende wereld.
Na de Val van de Muur (1989) kon globalisering als overheersende macrotrend invloed
uitoefenen. Globalisering werd toegejuicht als zouden alle mensen wereldburgers in een
‘global village’ worden. Rond 2001 sloeg de publieke opinie om, globalisering zou slechts
leiden tot schaalvergroting en uniformisering, Amerikanisering en commercialisering. Mede
door politieke ontwikkelingen, met name de oorlog in Irak, sloeg globalisering om in het
tegendeel. Er is nu eerder sprake van de-globalisering en de eerste tekenen van een
16
Bron: http://www.sympassion.com/marketing-en-communicatie/marketing/swot-analyse/analyse-van-de-markt/ geraadpleegd op 4 juni 2014 17
Bron: http://intra.iam.hva.nl/content/0809/verdieping2/trendanalyse/intro-en-materiaal/Maatschappelijke-trends.pdf geraadpleegd op 4 juni 2014 18
Bron: http://www.in2030.nl/trends/ geraadpleegd op 4 juni 2014
78
tegentrend, regionalisering, zijn zichtbaar. Niet het mondiale maar het nationale, het
regionale en het lokale staan voorop. Hoe sneller de wereld verandert en hoe complexer de
leefomgeving van mensen wordt, hoe groter ook het verlangen naar overzichtelijkheid, naar
herkenbaarheid, kleinschaligheid en naar de eenvoud van vroeger. De macro-trend
conservering staat voor het verlangen naar vroeger, voor het behouden van dingen die
waardevol zijn en voor het vasthouden aan het bekende. Conservering is een manier om je te
weren tegen de grote veranderingen die zich aan het begin van een nieuwe eeuw voordoen.
Demografische evolutie: De wereldbevolking neemt toe, Europa vergrijst. Het beeld van de
afhankelijke en hulpbehoevende oudere maakt plaats voor dat van de zelfstandige senior die
nog volop van het leven kan en wil genieten. De nieuwe generatie heeft het begrip jeugd
opnieuw uitgevonden en zal dat ook op oudere leeftijd blijven doen. Oud en jong zijn
relatieve begrippen geworden. Doordat ouderen veel ouder worden dan vroeger hebben zij
voor het eerst in de geschiedenis na hun werkzame leven nog jaren te leven. Zo hebben de
senioren van nu ineens de beschikking over vrije tijd die op een jarenlange vakantie lijkt.
Maar je hebt niets aan een tweede jeugd als je lichaam of je geest het allemaal niet meer
aankunnen. Ziedaar het taboe van de toekomst: oud zijn en niet meer in staat om je jong te
voelen.
Risicobeheersing: met de financiële crisis nog in het achterhoofd zijn we bang geworden om
onze verworvenheden kwijt te raken. Zekerheid willen we. Openheid over risico’s die
verbonden zijn aan een keuze (risicocommunicatie), werkzekerheid en andere garanties
moeten hierop inspelen. Eigenlijk is er maar weinig waar we ons zorgen over hoeven te
maken. Hoewel ‘vadertje staat’ ons niet meer van de wieg tot het graf verzorgt, leiden de
meeste mensen een welvarend leven. Maar we worden meer dan ooit geconfronteerd met
risico’s waar we geen invloed op uit kunnen oefenen. Overal waar veel mensen zijn, staat
veiligheid als eerste en als laatste op de agenda. Hoe meer informatie er beschikbaar is, hoe
onduidelijker het wordt wat veilig is en wat niet, wat gezond is en wat niet, wat risicovol is en
wat niet. Na de gebeurtenissen van rond de eeuwwisseling staan risico’s ook in
maatschappelijke zin weer bovenaan de agenda.
Informatie- en Communicatietechnologie: Als er een macrotrend is die de gemoederen
bezig houdt, dan is het wel de voortschrijdende invloed van de techniek. Het inzicht dat de
snelheid van bewegen toeneemt, hebben we te danken aan toepassingen op het gebied van
informatie- en communicatietechnologie. Hoewel de internethype voorbij is, is de digitale
revolutie nog lang niet ten einde. Technologisering staat voor digitalisering en
miniaturisering. Maar ook technologische ontwikkelingen en vernieuwingen op het gebied
van biotechnologie en duurzame technologie (zoals waterstoftechnologie) en de integratie
van verschillende technologieën behoren hiertoe.
Feminisering: Er is een toenemende invloed van typisch vrouwelijke waarden op het leven
van vrouwen èn mannen. De tendens naar feminisering, waarbij het gaat om waarden als
zorg en aandacht, vertrouwen en verantwoordelijkheid, doet de maatschappij volkomen
veranderen. In het huidige decennium vindt weer een verschuiving naar verharding en
verzakelijking plaats. Maar op de achtergrond is de invloed van deze macrotrend nog steeds
79
groot. Waar aan de buitenkant verharding de norm is, zijn binnenshuis en onderhuids zachte
waarden belangrijk. De enige manier om de verharding te bestrijden is door welzijn voor
welvaart te plaatsen en kwaliteit voor kwantiteit.
Humanisering: De gebeurtenissen van de afgelopen tijd maken voor eens en altijd duidelijk
dat niet technologisering of globalisering maar humanisering de overheersende beweging
van het komende decennium zal zijn. In plaats van de belangstelling voor systemen en
processen moet er meer aandacht komen voor lokale verschillen en kleinschaligheid, voor
groepsverbanden en culturele diversiteit, kortom: voor de menselijke schaal. Daarmee kan
gelijk gesteld worden dat bedrijven en organisaties die de menselijke schaal onderkennen,
diversiteit nastreven en aandacht hebben voor sociaal-culturele aspecten de komende tien
jaar recht van spreken hebben.
80
10 Lijst van figuren
Figuur 1: Clusters waartoe Meetjeslandse gemeenten en/of buurgemeenten behoren ....................... 6
Figuur 2: Bevolkingsgroei Maldegem (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ................................. 7
Figuur 3: Leeftijdsstructuur (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ................................................ 7
Figuur 4: Afhankelijkheidsratio (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ........................................... 8
Figuur 5: Bevolkingsdichtheid (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ............................................. 8
Figuur 6: Bebouwde oppervlakte (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ....................................... 9
Figuur 7: Vreemdelingen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) .................................................... 9
Figuur 8: Migratiestromen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ................................................ 10
Figuur 9: Vreemdelingenmigratie (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ..................................... 10
Figuur 10: Huishoudens (Gemeentelijke Profielschets) ........................................................................ 11
Figuur 11: Alleenstaanden (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ................................................ 11
Figuur 12: Evolutie aantal huwelijken en echtscheidingen (Gegevens burgerlijke stand Maldegem juni
2014) ...................................................................................................................................................... 12
Figuur 13: Ontvangsten & uitgaven (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) .................................. 13
Figuur 14: Financiële schuld per inwoner (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ......................... 14
Figuur 15: Sectorale werkgelegenheid per niveau (Sociaal- economische Situatieschets Oost-
Vlaanderen 2014) .................................................................................................................................. 14
Figuur 16: Jobratio (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ............................................................ 15
Figuur 17: Werkzaamheidsgraad (Gemeentelijke profielschets 9 april 2014) ...................................... 15
Figuur 18: Werkloosheidsgraad (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ........................................ 16
Figuur 19: Werkloosheidsgraad per leeftijdcategorie (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ...... 16
Figuur 20: Langdurig werklozen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ........................................ 17
Figuur 21: Aantal ondernemingen naar dimensieklassen (31/12/2011) (Sociaal-economische
situatieschets Oost-Vlaanderen 2014) .................................................................................................. 17
Figuur 22: Handelsondernemingen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) .................................. 18
Figuur 23: Zelfstandigen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ................................................... 18
Figuur 24: Groei aantal Zelfstandigen en Ondernemingen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
............................................................................................................................................................... 19
Figuur 25: Oprichtingsratio (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ............................................... 19
Figuur 26: Uittredingsratio (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ............................................... 19
Figuur 27: Nettogroeiratio (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ................................................ 20
Figuur 28: Verkoopprijs bouwgrond per m² (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ..................... 21
Figuur 29: Sociale woningen t.o.v. private huishoudens (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) .. 22
Figuur 30: Woningen aangeboden via sociale verhuurkantoren (Gemeentelijke Profielschets 9 april
2014) ...................................................................................................................................................... 22
Figuur 31: Aantal personenwagens (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) .................................. 24
Figuur 32: Aantal Lijnabonnementen (Buzy Pass en Omnipas) ............................................................. 25
Figuur 33: Leerlingen kleuteronderwijs t.o.v. kleuterpopulatie (Gemeentelijke Profielschets 9 april
2014) ...................................................................................................................................................... 27
Figuur 34: Leerlingen lager onderwijs t.o.v. populatie 6-11- jarigen (Gemeentelijke Profielschets 9
april 2014) ............................................................................................................................................. 27
Figuur 35: Aantal lln. secundair onderwijs t.o.v. 12-17-jarigen (Gemeentelijke Profielschets 9 april
2014) ...................................................................................................................................................... 28
81
Figuur 36: Aantrekkingskracht van gemeenten- basis en secundair onderwijs per schooljaar
(Statistieken Studiedienst Vlaamse Regering 'Onderwijs en Vorming') ................................................ 28
Figuur 37: Misdrijven tegen eigendommen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ..................... 30
Figuur 38: Verkeersongevallen (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ......................................... 30
Figuur 39: Aantal ongevallen met fietsers (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ........................ 31
Figuur 40: Gemiddelde inkomen per inwoners in euro (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) .... 31
Figuur 41: Gemiddelde inkomen per aangifte in euro (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ..... 31
Figuur 42: Kaart gemiddeld inkomen 2011 Oost- Vlaanderen (euro) (Sociaal- economische
situatieschets Oost-Vlaanderen 2014) .................................................................................................. 33
Figuur 43: Kansarmoede index (Gemeentelijke Profielschets april 2014) ............................................ 33
Figuur 44: Aantal personen met leefloon naar leeftijd per 1000 inwoners (Gemeentelijke
Profielschets 9 april 2014) ..................................................................................................................... 35
Figuur 45: Aantal 18 tot 24 jarigen met leefloon per 1000 18-24 jarigen (Gemeentelijke Profielschets
9 april 2014)........................................................................................................................................... 35
Figuur 46: Aantal personen met verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering per 1000
inwoners (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014) ........................................................................... 36
Figuur 47: Aantal IGO gerechtigden per 1000 inwoners 65+ (Gemeentelijke Profielschets 9 april 2014)
............................................................................................................................................................... 36
Figuur 48: Kinderopvangplaatsen capaciteit tov doelgroep 0-2,5 jarigen in % (Gemeentelijke
Profielschets 9 april 2014) ..................................................................................................................... 38
Figuur 49: Vrijetijdsaanbod, aantal evenementen per 10.000 inwoners (Gemeentelijke Profielschets 9
april 2014) ............................................................................................................................................. 40
Figuur 50: Aantal sportclubs per sporttak ............................................................................................. 41
Figuur 51: Overzicht gebruik MEOS (cijfers sportdienst) ...................................................................... 42
Figuur 52: Evolutie verkoop sportkaarten Meos en uitreiken sport+ passen (cijfers sportdienst) ...... 42
Figuur 53: Aantal deelnemers aan activiteiten zwembad (cijfers sportdienst) .................................... 43
Figuur 54: Evolutie aantal deelnemers sportevents (cijfers sportdienst) ............................................. 44
Figuur 55: Evolutie deelnemers sportkampen (cijfers sportdienst) ...................................................... 45
Figuur 56: Evolutie verkoop tennis stickers (cijfers sportdienst) .......................................................... 45
Figuur 57: Evolutie uren tennis/ seizoen in sportpark De Waele (cijfers sportdienst) ......................... 46
Figuur 58: Aantal leden per jeugdbeweging (cijfers jeugddienst) ........................................................ 48
Figuur 59: aantal leners t.o.v. de totale bevolking ................................................................................ 49
Figuur 60: Aantal leners jonger dan 15 t.o.v. totaal aantal jongeren onder 15 jaar ............................. 49
Figuur 61: Aantal culturele verenigingen volgens categorie ................................................................. 50
Figuur 62:Evolutie aantal verenigingen naar soort ............................................................................... 51
Figuur 63:Evolutie aantal bezoekers bezoekerscentrum Middelburg (cijfers Cultuurdienst) .............. 52
Figuur 64: Evolutie zaalverhuur (cijfers Cultuurdienst) ......................................................................... 52
Figuur 65: Overzicht percentage bestedingen per categorie via E-commerce ..................................... 55
Figuur 66: Kennis bij de bevolking van de informatiekanalen van de gemeente (Artevelde Hogeschool,
2008) ...................................................................................................................................................... 56
Figuur 67: Totale hoeveelheid afval per inwoner (in kg) ...................................................................... 58
Figuur 68: Kringloopgoederen totaal (in kg) ......................................................................................... 59
Figuur 69: Aantallen voertuigen op containerpark ............................................................................... 59
Figuur 70: Aantal verontreinigde gronden ............................................................................................ 61
Figuur 71: Evolutie aantal verleende subsidies KLE .............................................................................. 62
82
Figuur 72: Subsidies hemelwaterinstallaties ......................................................................................... 63
Figuur 73: Aantal subsidies voor IBA's................................................................................................... 63
Figuur 74: Huishoudelijk elektriciteitsverbruik per aansluitingspunt ................................................... 64
Figuur 75: Huishoudelijke aardgasverbruik per aansluitingspunt ......................................................... 65
Figuur 76: Totaal jaarlijks aardgasverbruik gemeentelijke gebouwen in kWh volgens Comeet .......... 65
Figuur 77: Totaal jaarlijks waterverbruik gemeentelijke gebouwen in m³ volgens Comeet................. 66
Figuur 78: Totaal jaarlijks elektriciteitsverbruik gemeentelijke gebouwen in kWh volgens Comeet ... 66
11 Lijst van tabellen
Tabel 1: Sociaal Objectief Maldegem .................................................................................................... 23
Tabel 2: Evolutie aantal Lijnabonnementen .......................................................................................... 24
Tabel 3: Loontrekkende werkgelegenheid en inkomende en uitgaande pendel (personen vanaf 15
jaar) in Maldegem (Gemeentefoto 2012) ............................................................................................. 25
Tabel 4: Basisscholen Maldegem .......................................................................................................... 29
Tabel 5: Middelbare scholen Maldegem ............................................................................................... 29
Tabel 6: Ander onderwijs aanbod ......................................................................................................... 29
Tabel 7: Capaciteit (buitenschoolse) kinderopvang gemeente Maldegem (cijfers 2014) .................... 38
Tabel 8: Bereik Jeugdfuiven 2013 (cijfers jeugddienst) ......................................................................... 47
Tabel 9: Evolutie bezoekersaantallen erfgoed evenementen (cijfers Cultuurdienst) ........................... 51
Tabel 10: Horecazaken Maldegem ........................................................................................................ 53
Tabel 11: gebruik van het oplaadeiland elektrische auto's en fietsen (cijfers milieudienst) ................ 57
Tabel 12: Natuur en groen Maldegem (Milieudienst 2014) .................................................................. 60
Tabel 13: Bosoppervlakte per Meetjeslandse en/of buurgemeente van Maldegem ........................... 60
Tabel 14: Aantal verleende subsidies KLE en totaal bedrag per jaar .................................................... 61
Tabel 15: Samenstelling Gemeenteraad (juni 2014) ............................................................................. 68
Tabel 16: Samenstelling OCMW-raad (juni 2014) ................................................................................. 70
12 Bibliografie
Agentschap voor Binnenlands Bestuur. (2014). Gemeentelijke Profielschets Maldegem. Brussel:
Studiedienst van de Vlaamse Regering.
Agentschap voor Binnenlands Bestuur Vlaamse Overheid. (2014). Vlaamse Profielschets. Brussel:
Guido Decoster, administrateur-generaal.
Canniere P., e. a. (2008). Gemeente Maldegem: Communicatieonderzoek. Artevelde Hogeschool.
Departement Werk en Sociale economie. (2012). Gemeentefoto: De arbeidsmarktsituatie in
Maldegem 2012. Brussel: Dirk Vanderpoorten secretaris- generaal.
83
FOD Economie. (2011, oktober 10). Bosoppervlakte per gemeente. Opgeroepen op september 7,
2014, van ademloos.be: www.ademloos.be/sites/default/files/forestcomm_nl_tcm325-
148905.xls
FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie. (2013). Barometer van de informatiemaatschappij.
Opgeroepen op juni 5, 2014, van Fod Economie: http://economie.fgov.be/nl/binaries/0275-
13-01-barometer_2013_tcm325-226083.pdf
Gemeente Maldegem. (sd). Opgeroepen op juni 23, 2014, van Maldegem.be:
http://www.maldegem.be
Gemeente Maldegem. (2013). Uit in Maldegem: Verenigingengids Maldegem 2013-2014. Maldegem.
Gemeente Maldegem. (2014). Milieubarometer 2013 Maldegem.
OCMW Maldegem. (sd). Opgeroepen op juni 23, 2014, van ocmwmaldegem.be:
http://www.ocmwmaldegem.be/
Ponds, R., van Woerkens, C., & Marlet, G. (2013). Atlas van kansen voor de Euregio Scheldemond.
Utrecht: Atlas voor gemeenten.
Studiebureau Vansteelandt bvba in opdracht van gemeente Maldegem. (2005). Gemeentelijk
Ruimtelijk Structuurplan Maldegem. Eke (Nazareth).
Studiedienst van de Vlaamse Regering. (2014). Vlaanderen in Cijfers 2013. Brussel: Josée Lemaître
Administrateur- Generaal.
Studiedienst van de Vlaamse Regering. (2014). VRIND 2013: Vlaamse Regionale Indicatoren. Brussel:
Josée Lemaître, administrateur-generaal.
Studiedienst van het Huis van de economie. (2014). Sociaal-Economische situatieschets. Gent: Geert
Versnick, gedeputeerde Provincie Oost-Vlaanderen.
Verkeer in beeld. (2014, mei 15). Verkeer in beeld: Veranderende reismogelijkheden boost voor
economie en innovatie. Opgeroepen op juni 3, 2014, van Verkeer in beeld:
http://acquirepublishing.nl/verkeer-in-beeld/veranderende-reismogelijkheden-boost-voor-
economie-en-innovatie
Vlaams Kenniscentrum Publiek-Private Samenwerking . (sd). Sociaal Objectief. Opgeroepen op juni
24, 2014, van Vlaams Kenniscentrum Publiek-Private Samenwerking :
http://www2.vlaanderen.be/ruimtelijk/wetgeving/SociaalObjectief/sociaal%20objectief%20
Vlaanderen.html