Elektromagnetni talasi(uticaj na zivotnu sredinu)

Elektromagnetni talasi Svi talasi prenose energiju kroz prostor. Elektromagnetni talasi prenose specijalni oblik energije

koji se opštim imenom naziva zračenje. Život na zemlji odvija se u uslovima neprekidnog delovanja elektromagnetnog zračenja. Postoje veoma različiti izvori zračenja: svjetlosni talasi, radio-talasi, mikrotalasi i X-zraci (rentgen),elektromagnetski vibratori, živino-kvarcne cevi, radioaktivno raspadanje materijala, uređaji za induktivno zagrevanje, radari, radio i televizijski predajnici, dalekovodi visokog napona,mobilni telefoni.Ona može da se prostire i kroz vakum, gde nema nikakve materije. Svi elektromagnetni talasi, uključujući i svetlost, putuju kroz vakuum brzinom od 300 000 kilometara u sekundi.

Istraženi opseg elektromagnetnih talasa obuhvata područje talasnih dužina od 107 do 10-14 cm i frekvencije od 50 do 1024 Hz i veće za kosmička zračenja (sl.1).

Podjela štetnih zračenja Geopatogena zračenja su štetna zraĉenja ĉiji se

izvori nalaze ispod površine zemlje. Njihovu pojavu moze da izazove sve ono što preseca, raslojava ili na bilo koji drugi naĉin remeti prirodne homogenosti Zemljinih slojeva. U ovu grupu zračenja spadaju:

1.zračenje podzemnih vodenih tokova  2.zračenje ruda i minerala 3.zračenje geoloških pukotina (loma) 4.zračenja nastala raspadanjem organskih

materija.Tehnička zračenja - sa početkom industrijalizacije i pojavom novih tehniĉkih uređaja različitog porekla i namene, pojavili su se i novi tehnički izvori zračenja. Sa napretkom tehnologije i potrošačke elektronike, štetnost ovih zračenja se iz dana u dan povećava, ali se istovremeno povećava i ekološka svest ljudi. Tehnička zračenja se mogu podeliti u sledeće grupe:

a) Nejoniziraju a: ć električna (struja)b) Joniziraju a ć alfa zraci (jezgro helijuma), beta zraci (elektroni) (-), neutroni (nenaelektrisane ĉestice), gama i x zraci (em energija)c) Mehaničke vibracije: prevozna sredstva, rad na teškim mašinama, ultrazvuĉne vibracije, neispravnih mašina i aparata.

ELEKTROMAGNETNO ZRAČENJE I ZDRAVLJE LJUDI

Epidemiološkim studijama i eksperimentalnim istrazivanjima dolazi se do zaključka da elektromagnetna polja i talasi (koji su prisutni svuda oko nas i čiji se intenzitet svakodnevno povećeva preko dozvoljene granice) predstavljaju stalnu opasnost po naše zdravlje čak i kada su u okvirima dozvoljenih granica. Stručnjaci već godinama upozoravaju da su prvi simptomi oboljenja izazvanih štetnim delovanjem zračenja povećana razdrzljivost i nervoza, nesanica, glavobolje, osećaj malaksalosti i hroniĉnog umora, anksioznost, sklonost depresiji, teškoće pri pamćenju i problemi sa koncetracijom, gubljenje vitalnosti, smanjivanje telesne i psihiĉke aktivnosti i sl.

Ne postoji prostor u kojem čovek radi, živi ili spava, a u kojem nema štetnih zračenja. Duga izloženost kompleksnom uticaju štetnih zračenja isključivo remeti energetsku strukturu bioloških sistema, a to se odražava tako što dolazi do pojave raznih oboljenja, kako psiho-mentalnih tako i fizičkih. Dugi uticaj štetnih zračenja kod slabije građenih ličnosti,dovodi do pojave najštetnijih oboljenja, pa čak i do smrti.

Najopasnija mesta su ona na kojima se čovek najduže zadržava, a to su krevet ili radno mesto.

Uticaj elektromagnetnih polja na životnu sredinu

Eksperimentima na životinjama, dopunjenim rezultatima istraživanja zdravstvenog stanja ljudi zaposlenih u zoni elektromagnetnog zračenja, dokazano je da izlaganje živog organzma elektromagnetnom zračenju dovodi do bioloških oštećenja organizma pa i do smrti. Povrede mogu biti akutne i hronične. Stepen oštećenja zavisi od intenziteta primljene zračene energije, trajanja izlaganja organizma zračenju i od frekvencije izvora zračenja. Sa stanovišta biološkog dejstva elektromagnetnog zračenja, treba reći da talase milimetarskog opsega apsorbuju površinski slojevi kože, centimetarskog koža i potkožno tkivo, a decimetarskog unutrašnji organi jer prodiru u dubinu 10 -15 cm.

Ukoliko se živi organizam nađe u snažnom elektromagnetnom polju, tok promena je identičan kao i pri prekomernom zagrevanju bilo kojim izvorom toplote. Pod uticajem apsorbovane energije, joni u tkivima organizma prelaze u toplotno kretanje, stvaraju se struje visoke frekvencije, koje različito utiču na rad različitih sistema organizma.

Dosadašnja ispitivanja nesumnjivo potvrdjuju da usled dejstva elektromagnetnog zračenja postoji termički i netermički efekat.

  Usled termičkog efekta, dolazi do povišenja temperature, a koja dovodi do povećanja

bazalnog metabolizma. Dalje povećanje temperature u znatnoj meri povlači povećanje potrebe tkiva za kiseonikom i dalje smanjenje sposobnosti hemoglobina za vezivanje kiseonika. Netermički efekat, manje je proučavan, ali se u poslednje vreme njemu sve više posvećuje pažnja. Ogleda se pre svega u poremećajima proteinskih molekula. Ovim pojavama delimično se objašnjavaju promene na očima i trombocitima.

Mehanizam delovanja elektromagnetnih polja

Rezimirajući razmatranja mehanizme delovanja elektromagnetnih zračenja na organizam, možemo zaklju iti da čova zra enja delovanjem na periferni ili centralni nervni sistem čregulišu ili remete fiziološke procese koji su pod kontrolom ovih sistema. Pri tom ne treba zaboraviti da elektromagnetna zračenja mogu i direktno da deluju na biohemijske procese unutar ćelija živog organizma, te da na taj način menjaju funkcije određenih struktura tkiva.

Utvrđeno je da prirodna elektromagnetna zra enja mogu dvostruko da čuti u na živi organizam.č Prvo, ova zračenja mogu da deluju kao regulatori fizioloških procesa u organizmu i drugo, ona mogu da naruše te procese. Primer, regulišućeg uticaja elektromagnetnih zračenja jeste njihov uticaj na održavanje biološkog ritma u organizmu. Međutim, pri povremenoj povećanoj aktivnosti elektro-magnetskih zračenja, odnosno pri povećanju intenziteta polja zračenja, može doći do značajnih poremećaja funkcija organizma ili do stimulacije patoloških poremećaja koji su bili u toku.

KOLIKO SU OPASNI MOBILNI TELEFONI ?

Princip rada mobilnog telefona, kao i većine bežičnih uredjaja, bazira se emitovanju miktotalasa iste frekvencije. Na isti način radi mikrotalasna rerna. A znamo svi šta se dogadja kada jelo stavimo u rernu. Unutar ozračenog predmeta miktotalasi povećavaju temperaturu koja se iznutra širi prema spolja, a ne obrnuto kao kod infra- peći. To u kompleksnom ljudskom mozgu kao i na njegovoj površini pruzrokuje takozvane vruće tačke u kojima povećana temperatura ima ubistven učinak na ćelije. Stalnim prolaskom elektromagnetnih talasa kroz mozak, čak i kada ne razgovaramo mobilnim telefonom, na svim živim bićima se stvaraju oštećenja ćelija.

Mozak pacova.

POMO U DVA MOBILNA ĆSKUVALI JAJEPrilikom eksperimenta istraživači su stavili jaje u posudu od porculana (koji je dobar provodnik toplote) i sa obe strane jajeta postavili po jedan mobilni telefon. Nakon toga su sa prvog mobilnog telefona pozvali onaj sa druge strane jajeta. Nakon prvih petnaest minuta trajanja "razgovora" na jajetu nije bilo promena. Ali, nakon 20 minuta ljuska jajeta je počela da se zagreva. Nakon 40 minuta skuvalo se belance, a nakon 65 i žumance.

Pčele osjete signal mobitela!

Sirom svijeta u posljednjih nekoliko godina alarmantno se smanjio broj pčela i dosad se nije znalo što je tome uzrok. Iako u pčela nije pronađena nikakva bolest, njihov broj dramatično opada. Dosad su među moguće uzroke navodili nepoznate viruse, pesticide, genetski inženjering sjemena i klimatske promjene, ali ni za što nisu pronađeni dokazi.

Znanstvenici sa Sveučilišta Punjab u Indiji napravili su ogled u koji su uključili dvije košnice pčela. U jednu košnicu su stavili mobilni telefon na kojem su dvaput dnevno simulirali poziv u trajanju od 15 minuta. U drugu košnicu su stavili imitaciju mobilnoga telefona koji nije davao nikakav signal.

Nakon tri mjeseca znanstvenici su otkrili da se broj pčela u košnici s aktivnim mobilnim telefonom znatno smanjio. Pčele izložene zračenju mobilnog telefona su se neobično ponašale, izlegle su znatno manje jajašaca i nisu proizvele med.

Ovim pokusom su znanstvenici u Punjabu potvrdili više godina spominjanu mogućnost da su mobilni telefoni krivci za tako rapidno izumiranje pčela na svijetu.

1895. godine Rentgen je otkrio da kristali barijum-plantinocijanida sijaju kada se postave u blizini katodne cevi (staklene cevi sa fluorescentnim ekranom na jednom kraju koja stvara snop negativno naelektrisanih čestica), čak i kad je cev prekrivena kartonom. On je zaključio da je novi oblik energije bio emitovan iz cevi i da, nasuprot svetlosti, ova energija može da prolazi kroz karton utičući da kristali sijaju. Rentgen je nazvao ove talase X-zracima.

Otkri e X-zrakać

Rendgenski zraci se prolazeći kroz živu materiju, u najvećoj meri apsorbuju. Ovako apsorbovana energija izaziva jonizaciju atoma, a stvoreni jonski parovi dovode do bioloških promena u živoj materiji. Jaka moć reakcije izaziva oštećenje ćelija. Dolazi do histoloških promena koje nastaju u ozračenoj ćeliji. 

Veća doza rendgena izaziva trajno oštećenje ćelije, a najizraženiji efekat je smrt ćelije. 

Različita tkiva i različite ćelije ljudskog organizma su različito osetljivi na rendgenske zrake. Rendgenovi zraci deluju jače na ćelije koje su reproduktivnije, jer je proces mitoze dugotrajniji, pa je zračenje štetnije.

Ove činjenice nam služe kao orijentacija za razumevanje oštećenja pojedinih tkiva. Štetno dejstvo rendgenskog zračenja ne zavisi samo od ukupne količine apsorbovane zračne energije, već i od brzine odnosno od vremena za koje je apsorbovana količina zračenja.  Odnosno, ako su velike doze raspoređenje kroz vremenske razmake, oštećenja će biti manja.

Dejstvo rendgenskih zraka na organizam

Otkri e radio-talasać

1887. godine Hajnrih Herc je pokazao da se elektromagnetni talasi mogu prostirati na veliku daljinu. U svom eksperimentu pokazao je da se radio-talasi mogu odašiljati, prostirati slobodno kroz prostor, a zatim prikupljati u istom obliku u kojem su poslati.

Mjere zaštite 1.Propisivanje graničnih vrijednosti jačine polja izlaganja

nejonizujućim zračenjima 2.Otkrivanje prisustva i određivanje nivoa izlaganja nejonizujućim

zračenjima 3.Određivanje uslova za proizvodnju, promet, korišćenje,

označavanje i vođenje evidencije o izvorima nejonizujućih zračenja, koji mogu biti opasni po zdravlje ljudi i zone opasnog zračenja;

4. Obezbjeđivanje organizacionih, tehničkih, finansijskih i drugih uslova za sprovođenje zaštite od nejonizujućih zračenja

5. Primjena sredstava i opreme za zaštitu od nejonizujućih zračenja; kontrola stepena izlaganja nejonizujućem zračenju u životnoj sredini i kontrola sprovedenih mjera zaštite od nejonizujućih zračenja;

6.Obezbeđivanje stručnih i zdravstvenih uslova za lica koja rade sa izvorima nejonizujućih zračenja

7. Obezbeđivanje materijalnih, tehničkih i drugih uslova za sistematsko ispitivanje i praćenje nivoa nejonizujućih zračenja u životnoj sredini;

8. Obrazovanje i stručno usavršavanje kadrova u oblasti zaštite od nejonizujućih zračenja u životnoj sredini; informisanje stanovništva o zdravstvenim efektima izlaganja nejonizujućim zračenjima i mjerama zaštite[4].

Tehničke mjere zaštite na elektroenergetskim objektima i postrojenjima podrazumijevaju, pored gore izloženog, da se pri projektovanju, izboru opreme, izgradnji prenosnih i distributivnih dalekovoda i trafostanica, kao i rekonstrukciji i izgradnji proizvodnih objekata, mogu u značajnoj mjeri smanjiti uticaji elektromagnetnih polja, odnosno dovesti u propisane granice.