dünyada görülen büyük iklim tipleri

DÜNYA’DA GÖRÜLEN İKLİM TİPLERİ HİSAR OKULLARI COĞRAFYA DERSİ İÇİN HAZIRLANMIŞTIR TALYA YUZATLİ 9-‐B 12/16/13

I-‐DÜNYA’DA GÖRÜLEN BÜYÜK İKLİM TİPLERİ ......................................................................................... 1

1-‐Tüm iklim tiplerini gösteren tablo .................................................................................................... 2

2-‐İklim tiplerinin görüldüğü yerler/bölgeler ........................................................................................ 2

3-‐İklim tiplerinin genel özellikleri ve yaşandığı bölgede yer alan 2 farklı yere ait verilerin karşılaştırılması ................................................................................................................................... 3

A-‐SICAK İKLİMLER: ........................................................................................................................... 3

1-‐Ekvatoral İklim ......................................................................................................................................... 3

2-‐Tropikal (Subtropikal, Savan ) İklim ......................................................................................................... 3

3-‐Muson İklimi ............................................................................................................................................ 4

4-‐Çöl İklimleri .............................................................................................................................................. 4

B-‐ ILIMAN İKLİMLER ........................................................................................................................ 5

5-‐Okyanus İklimi .......................................................................................................................................... 5

6-‐Akdeniz İklimi ........................................................................................................................................... 5

7-‐Step İklimi (Ilıman Karasal) ...................................................................................................................... 6

8-‐Sert Karasal İklim ..................................................................................................................................... 6

C-‐ SOĞUK İKLİMLER ......................................................................................................................... 7

9-‐Tundra İklimi ............................................................................................................................................ 7

10-‐Kutup İklimi ............................................................................................................................................ 7

3-‐İklim tiplerinin genel özellikleri ve yaşandığı bölgede yer alan 2 farklı yere ait verilerin karşılaştırılması ................................................................................................................................... 8

A-‐SICAK İKLİMLER: ........................................................................................................................... 8

1-‐Ekvatoral İklim ......................................................................................................................................... 8

2-‐Tropikal (Subtropikal ,Savan ) İklim ....................................................................................................... 12

3-‐Muson İklimi .......................................................................................................................................... 14

4-‐Çöl İklimi ................................................................................................................................................ 17

B-‐ ILIMAN İKLİMLER ...................................................................................................................... 20

6-‐Okyanus İklimi ........................................................................................................................................ 20

6-‐Akdeniz İklimi ......................................................................................................................................... 22

8-‐ Sert Karasal İklim .................................................................................................................................. 26

C-‐ SOĞUK İKLİMLER ....................................................................................................................... 29

9-‐Tundra İklimi .......................................................................................................................................... 29

10-‐Kutup İklimi .......................................................................................................................................... 31

II-‐ DÜNYA’DA GÖRÜLEN BÜYÜK İKLİM TİPLERİNİN DAĞILIŞINI GÖSTEREN HARİTA ............................. 33

III-‐KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN NEDEN VE SONUÇLARI ................................................................... 34

IV-‐ KAYNAKLAR ...................................................................................................................................... 35

~ 1 ~ Bu çalışma Bilgi ve İletişim Teknolojileri dersinde hazırlanmıştır

I-‐DÜNYA’DA GÖRÜLEN BÜYÜK İKLİM TİPLERİ

A-‐SICAK İKLİMLER:

1-‐ Ekvatoral İklim 2-‐ Tropikal (Subtropikal,Savan ) İklim 3-‐ Muson İklimi 4-‐ Çöl İklimleri (sıcak ve kurak iklim)

B-‐ ILIMAN İKLİMLER:

5-‐ Okyanus İklimi 6-‐ Akdeniz İklimi 7-‐ Step İklimi (Ilıman Karasal) 8-‐ Sert Karasal İklim (yarı kurak iklim)

C-‐ SOĞUK İKLİMLER:

9-‐ Tundra İklimi

10-‐Kutup iklimi

Kaynak: http://www.bizimcografya.com/9-‐sinif-‐kavram-‐haritalari/4650-‐buyuk-‐makroklima-‐iklim-‐tipleri-‐sema.html


1-‐Tüm iklim tiplerini gösteren tablo

1Kaynak: http://kafedeneme.blogcu.com/kpss-‐cografya-‐ders-‐notlari-‐buyuk-‐iklim-‐tipleri-‐tablo/7706723

2-‐İklim tiplerinin görüldüğü yerler/bölgeler

2Kaynak: https://www.google.com.tr/search?q=d%C3%BCnyada+g%C3%B6r%C3%BClen+b%C3%BCy%C3%BCk+iklim+tipleri&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=U7ulUtLiJION4ATziYHwCw&ved=0CAkQ_AUoAQ&biw=1280&bih=684#facrc=_&imgdii=_&imgrc=Z0xv9CfVgzitVM%3A%3B0F4PV7xxZLAGyM%3Bhttp%253A%252F%252Fimg218.imageshack.us%252Fimg218%252F1921%252Fdnyaiklimtipleri6qoug6.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fcografyamiz.blogcu.com%252Fyeryuzundeki-‐baslica-‐iklim-‐tipleri%252F2772147%3B928%3B624

ÖZGÜR GÜVERCİN

BÜYÜK İKLİM TİPLERİ (MAKROKLİMA)

ÖZELLİKLERİ

EKVATORAL İKLİM

SAVAN

(Yazı yağışlı tropikal)

ÇÖL İKLİMİ

MUSON

AKDENİZ

OKYANUS İKLİMİ

ILIMAN

KARASAL (STEP)

SERT

KARASAL

TUNDRA

KUTUP

GÖRÜLDÜĞÜ BÖLGELER

0º-10º

KUZEY-GÜNEY

10º-20º

KUZEY-GÜNEY

30ºD.Y.B. Dönenceler

ve KARA

İÇLERİNDE

10º-20º Enlemleri

(G.D.Asya- Kuzey

Avustralya)

30º-40º Enlemleri (Akdeniz, G.Afrika-

Kap,Orta Şili)

40º-60º Enlemleri Karaların

Batı Kesimleri

Orta Kuşakta

Karaların İç kesimleri

Sibirya, Kanada

60º-70º

Enlemleri

Kutup

Çevreleri ve Grönland

YILLIK

SICAKLIK ORTALAMASI

25º-28ºC

20ºC

21ºC

20ºC

15º-20ºC

15ºC

20ºC

En Soğuk ay -45ºC

En sıcak 20ºC

-10ºC

-20ºC

YILLIK

SICAKLIK FARKI

5ºC

5º-10ºC

Günlük Sıcaklık Farkı 20ºC

Civarında

5º-10ºC

20ºC

5º-10ºC

30ºC

65ºC

40ºC

25ºC

YILLIK YAĞIŞ MİKTARI

2000-2500mm (Düzenlidir)

1.’dir

1500mm

(Düzensiz) 4.’dür

200mm

(Düzensiz) 10.’dur

2000mm (Yaz yağışı

görülür- düzensizdir)

2.’dir

1000mm (Yaz kuraklığı

var, düzensizdir)

5.’dir

1500mm (Düzenli)

3.’dür


görülür, düzensizdir)

6.’dır



7.’dir



8.’dir

Dünyada En az yağış

alan bölgedir 9.’dur

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Sık ve geniş

yapraklı ormanlar

Savan (yüksek

boylu otlar), orman

kümeleri

Kaktüs ve Cılız ot ve çalılıklar

Muson

Ormanları

Maki

(Defne, zeytin, kekik, lavanta)

Karışık ve İğne

yapraklı Ormanlar

İğne Yapraklı

Orman ve Step (Bozkır)

İğne yapraklı Orman, Tayga

Ormanları

Tundra (Cılız ot ve

bodur çalılık)

Buz ve Kar ile örtülü

olduğundan bitki yok

DİĞER ÖZELLİKLERİ

LATERİT TOPRAK ÇEŞİDİ

VARDIR

TAYFUN

VE HORTUM

GÖRÜLÜR

Arabistan, Gobi, Sahra, Büyük Kum,

Kalahari, Taklamakan

Assam böl. Çerapunçi (12.000mm yağış alır)

Batı Avrupa, K-Güney

Amerikanın Batı kıyıları


3-‐İklim tiplerinin genel özellikleri ve yaşandığı bölgede yer alan 2 farklı yere ait verilerin karşılaştırılması


1-‐Ekvatoral İklim

3Kaynak:https://www.google.com.tr/search?q=b%C3%BCy%C3%BCk+iklim+tipleri&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=HV-‐oUqDBH8uh7Ab0r4DwDQ&ved=0CCsQsAQ&biw=1280&bih=641


10º kuzey ve güney enlemleri arasında görülür: Amazon ve Kongo Havzaları, Malezya , Endonezya, Filipinler ve Papua Yeni Gine’de etkilidir. İklim özellikleri güneş ışınlarının geliş açısına göre şekillenmiştir. Ekvator çemberinin geçtiği yüksek yerlerde ekvatoral iklim görülmez.

2-‐Tropikal (Subtropikal, Savan ) İklim


Ekvatoral iklim ile çöl iklimi arasında, 10-‐20° kuzey ve güney enlemleri arasında görülür. Görüldüğü başlıca ülkeler: Sudan, Cad, Nijerya, Mali, Moritanya,Brezilya; Venezuela, Kolombiya, Peru ve Bolivya gibidir.


3-‐Muson İklimi


Güney, Doğu ve Güneydoğu Asya kıyılarında, Güney Hindistan, Güney Çin, Güneydoğu Asya, Japonya ve Mançurya Madagaskar'ındoğusunda,Avustralya'nınkuzeydoğusunda,Kuzey Amerika'nın güneydoğu kıyılarında görülür.

4-‐Çöl İklimleri


Dönenceler civarında (oluşmasında dünyanın günlük hareketinden kaynaklanan dinamik yüksek basınç etkilidir). Yıllık yağış miktarı 150 mm’nin altında olan bölgelerde çöl iklimleri görülür (kıta içlerinde etrafı dağlarla çevrili çukur alanlarda). Çöllerin en büyük bölümü Kuzey yarım Küre'dedir. Bu durum, karaların Kuzey Yarım Küre'de Güney Yarım Küre'den daha fazla olmasıdır. Asya Kıtası'nda: Arabistan, Gobi, Taklamakan Çöllerinde Ortadoğu:Necef KuzeyAmerika'da:Kaliforniya,Nevada,Kolorado,MeksikaÇöllerinde, Afrika'da:Büyüksahra,Kalahari,NamibyaÇölleri'nde, Avustralya'da:BüyükKumÇölü'nde,Gorbon,Gibson GüneyAmerika'da:Patagonya,Peru,AtakamaÇölü'ndegörülür.


B-‐ ILIMAN İKLİMLER

5-‐Okyanus İklimi

8Kaynak:https://www.google.com.tr/search?q=b%C3%BCy%C3%BCk+iklim+tipleri&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u

&source=univ&sa=X&ei=HV-‐oUqDBH8uh7Ab0r4DwDQ&ved=0CCsQsAQ&biw=1280&bih=641


Batı Rüzgarları ve sıcak su akıntıları etkisiyle oluşan iklim tipidir. Genel olarak, 30° -‐ 60° enlemleri arasında, karaların batı kıyılarında görülür.

Türkiye’de Doğu Karadeniz Kıyıları KuzeyAmerika'nınbatıvegüneydoğukıyılarında, BatıKanadaveGüneyAlaskakıyılarında, GüneyAmerika'nıngüneybatıkıyılarında,GüneyŞili BatıAvrupa'nınAtlasOkyanusukıyılarında, YeniZellanda'da Afrika'nıngüneyinde Avustralya'nınkuzeydoğusunda, Tasmanya'dagörülür.

6-‐Akdeniz İklimi


Genel olarak, 30° – 40° enlemleri arasında, Akdeniz çevresindeki ülkelerde (yer şekillerinin engebesiz olmasından dolayı Libya ve Mısır’da Akdeniz’e kıyısı olmasına rağmen görülmez ), Güney Portekiz kıyılarında,


Afrika'da Kap Bölgesi'nde, GüneybatıAvustralyakıyılarında, OrtaŞili'de, KuzeyAmerika'daKaliforniyayöresinde, GüneyAfrikaCumhuriyeti'ninGüneykıyılarındagörülür.

7-‐Step İklimi (Ilıman Karasal)


Orta kuşakta, Sıcak ve ılıman, deniz etkisinden uzak karaların iç kesimlerinde step (yarı kurak karasal) iklimi görülür. Bu yerlerde günlük ve yıllık sıcaklık farkları şiddetli karasal iklimin görüldüğü yerlere göre daha azdır. Görüldüğü başlıca yerler: Orta Asya, Anadolu'nun iç kısımları, Kuzey Amerika'nın orta kısımları, İran platoları, yurdumuzda İç Anadolu Bölgesi’nde ve Ergene Bölümü’nde görülen karasal iklim buna örnektir

8-‐Sert Karasal İklim


Genel olarak, 30° -‐ 65° enlemleri arasında, karaların deniz etkisinden uzak iç kısımlarında ve ılıman kuşak karalarının doğu kıyılarında (soğuk su akıntısından dolayı) görülür. Karasal iklim, Sibirya, Kanada ve Doğu Avrupa’da geniş bir yayılış sahasına sahiptir. Yurdumuzda ise Doğu Anadolu Bölgesi’nde Erzurum –Kars Bölümünde görülen karasal iklim buna benzer.


C-‐ SOĞUK İKLİMLER

9-‐Tundra İklimi


60°-‐70°enlemleriarasında, Kanada'nın kuzey kısımlarında, Grönland adasının kıyı kesimlerinde görülür Avrupa'da, İskandinav Yarımadasında görülür.

10-‐Kutup İklimi


Kutuplarçevresinde, Grönland'da, Antartika'dagörülür.


3-‐İklim tiplerinin genel özellikleri ve yaşandığı bölgede yer alan 2 farklı yere ait verilerin karşılaştırılması

-‐ İklim grafiği

-‐ Sıcaklık özellikleri

-‐ Yağış özellikleri

-‐ Doğal bitki örtüsü

-‐ Yetiştirilen tarım ürünleri

-‐ Konut tipleri, yerleşme biçimleri


1-‐Ekvatoral İklim



İklim grafiği


Malezya(Büyük Okyanus kıyısı) Kongo, Brazzaville (Kongo havzası) Kuzey Çin Denizi, Hint Okyanusu Atlas Okyanusu kıyısı


18kaynak:https://www.google.com.tr/search?q=b%C3%BCy%C3%BCk+iklim+tipleri&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=HV-‐oUqDBH8uh7Ab0r4DwDQ&ved=0CCsQsAQ&biw=1280&bih=641#es_sm=122&espv=210&q=ekvatoral+iklim&tbm=isch

19Kaynak:https://www.google.com.tr/search?q=b%C3%BCy%C3%BCk+iklim+tipleri&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=HV-‐oUqDBH8uh7Ab0r4DwDQ&ved=0CCsQsAQ&biw=1280&bih=641#es_sm=122&espv=210&q=ekvatoral+iklim&tbm=isch


EKVATORAL İklim Hakkında genel bilgi

Sıcaklık özellikleri

• Yıllık sıcaklık ortalaması 25 °C’nin üstündedir. • Güneş ışınlarının bütün yıl dike yakın açıyla düşmesi ve nemliliğin fazla olmasından dolayı yıllık ve günlük sıcaklık

farkı en az olan iklimdir (1°C -‐2 °C civarında). • Bahar dönemlerinde yağışların arttığına her mevsim yağış olduğuna ve sıcaklık ortalamasının 20 derecenin

altına düşmez. .

Yağış özellikleri

• Her mevsim düzenli yağış alır. Yükselici hava hareketlerinin artmasından dolayı en fazla yağış güneş ışınlarının Ekvatora dik geldiği tarihlerde görülür.

• Yağışlar oluşum bakımından konveksiyon yağışlarına örnektir. • Yıllık yağış miktarı 2000 mm ‘nin üstündedir.

Doğal bitki örtüsü

20Kaynak:https://www.google.com.tr/search?q=b%C3%BCy%C3%BCk+iklim+tipleri&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=HV-‐oUqDBH8uh7Ab0r4DwDQ&ved=0CCsQsAQ&biw=1280&bih=641#es_sm=122&espv=210&q=ekvatoral+iklim&tbm=isch

• Yağışların fazla olması ve yüksek sıcaklık kimyasal çözülmeyi artırmıştır. • Yağıştan dolayı fazla yıkanan toprakların verimi düşüktür ve kırmızı renkli Laterit topraklarıdır. • Ekvatoral bölgede 1000 m’nin altındaki yerlerde sık orman örtüsü, bataklıklar vardır. • Bu iklimde hep yeşil kalabilen, boyları 30–40 m. arasında değişen, kat kat ağaçlardan oluşmuş, bütün

yıl yeşil kalan sık ve uzun boylu, ekonomik değeri yüksek, ekvatoral yağmur ormanları (balta girmemiş ormanlar) bulunmaktadır.

Yetiştirilen tarım ürünleri

Orman altı da genelde sarmaşıklardan oluşan sık bir dokuyla kaplanmıştır. Yer yer bataklıklardan oluşan bu bölgede muz, şeker pancarı, pirinç, hindistan cevizi, kahve, kakao, kauçuk, kinin, kokain gibi ekonomik değeri yüksek ürünler elde edilmektedir.


21kaynak:https://www.google.com.tr/search?q=b%C3%BCy%C3%BCk+iklim+tipleri&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=HV-‐oUqDBH8uh7Ab0r4DwDQ&ved=0CCsQsAQ&biw=1280&bih=641#es_sm=122&espv=210&q=ekvatoral+iklim&tbm=isch

Konut tipleri, yerleşme biçimleri

22kaynakhttps://www.google.com.tr/search?q=b%C3%BCy%C3%BCk+iklim+tipleri&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=HV-‐oUqDBH8uh7Ab0r4DwDQ&ved=0CCsQsAQ&biw=1280&bih=641#es_sm=122&espv=210&q=ekvatoral+iklim&tbm=isch

Bazı bölgelerde deniz kıyısında da yerleşim vardır. Ekvatoral bölgeler, bol yağışlı olmasına rağmen yoğun nüfuslu değildir. Sıcaklık ve yağış insan yaşamını olumsuz etkilediği için yerleşmeler daha çok 1000 metreden sonra kurulmuştur çünkü Ekvatoral bölgede 1000 m’nin altındaki yerlerde sık orman örtüsü, bataklıklar, yüksek sıcaklık ve nem vardır.

Hint Okyanusu kıyısında bulunan Malezya ve Atlas Okyanusu kıyısındaKongo Havzasında bulunan Kongo’da da Ekvatoral iklim tipi görülür.

Malezya’da günlük sıcaklık ortalaması alçak yerlerde 21 °C’-‐ 32 °C’ arasında yüksek yerlerde ise bunun biraz altındadır. Malezya her mevsim yağışlı ve nem oranı çok yüksektir.

Kongo Yıllık sıcaklık ortalaması 21 °C’-‐ 27 °C’dır. Malezya’daki sıcaklık ortalamasının daha fazla olmasının sebebi kıyısından geçen sıcak deniz akıntıları Kongo’nun daha az sıcak olmasının sebebi ise kıyısından geçen soğuk su akıntıları ve denize olan kıyısının daha az olmasıyla açıklanabilir. Ayrıca farklı enlemlerde olduklarından dolayı enlem etkisinden de bahsedebiliriz.Kongo (Brazzaville) Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında yağış almaz (karasallık) fakat Malezya (Kuala Lumpur) bu aylarda yağış almaktadır.

Her iki ülkenin de bitki örtüsü nem ve yağışın çok olması, ekvatora olan yakınlık’ndan kaynaklanan balta girmemiş ormanlardır. Kongo’da iç bölgelere gidildikçe savanlar görülür fakat Malezya’da uzunluğu 45 metreyi bulan uzun boylu ağaçlar, Bambu, kauçuk, orkide ve amber gibi bitkiler vardır.


Her iki ülkede de yetiştirilen tarım ürünleri benzerlik gösterir bunlar: Kauçuk, tütün, yerfıstığı, patates, muz gibidir. Malezya’da farklı olarak Hindistan cevizi, pirinç, , ananas, hurma, kopra, manyuk, mısır, çay, baharat üretilir. Kongo’da Malezya’dan farklı olarak şekerkamışı, kakao, kahve üretilir. Bu farklılıklar tarım ürünlerinin istedikleri sıcaklıklarla ve yağış miktarı ile açıklanabilir.

Malezya’da yerleşim şehirler haricinde kazıklar üzerinde kurulmuş klübelerdir ve amacı su baskını, yırtıcı hayvandan korunma, evlerin alttan soğumasını sağlamaktır. Bunun dışında halk su yolları üzerinde veya deniz kıyılarında yaşamayı tercih etmiştir. Bunun amacı ulaşımın rahatlığı ve sıcaklıktan kaçınmaktır. Kongo’da halk genellikle tarıma elverişli bölgelerde yerleşmişlerdir. Halkın %40’ı büyük şehirlerde yerleşmiş durumdadır. Bu da ulaşım etkisinden kaynaklanır.

2-‐Tropikal (Subtropikal ,Savan ) İklim


İklim grafiği


Nijerya Brezilya, Rio de Janerio,



26Kaynak:https://www.google.com.tr/search?rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&biw=1280&bih=684&tbm=isch&sa=1&q=nijerya+brezilya+harita&btnG=

Tropikal (subtropikal, Savan) İklim Hakkında genel bilgi


10 ila 20 K. ve G. paralelleri arası ile ekvator çevresindeki yüksek alanlarda görülen savan ikliminde yıllık sıcaklık farkı ekvatoral iklime göre biraz artmış 4-‐5ºC olmuştur ve yıllık ortalama sıcaklık 20ºC üstündedir. Mevsimlerin belirgin yaşanmasına rağmen, mevsimler arası sıcaklık farkı azdır. Bunun sebebi mevsimlerin sıcaklığa göre değil yağışa göre belirginleşmesidir. Muson iklimine göre sıcaklık ortalaması daha yüksektir.


Yağış rejimi düzensizdir. Isınmadan dolayı yazları yağışlı, kışları ise Sub Tropikal yüksek basıncın etkisinden dolayı kuraktır. Yıllık yağış miktarı 1000-‐2000 milimetredir.

Güneş yılda iki kez dik açıyla düşer. Yaz dönemi güneş dik gelir ve yağışlıdır. Kış dönemi ise kuraktır.

Muson ikliminle aynı zamanlarda yağış almasına rağmen yağış miktarı daha fazladır.


Doğal bitki örtüsü ekvatoral ve stepler arasında geçişi oluşturan uzun boylu, uzun süre yeşil kalan otlar arasına serpiştirilmiş seyrek ağaçlardan oluşan savanlardır.

Akarsu boylarında gür galeri ormanları vardır.


Muz, piriç, şekerkamışı, mısır başlıca tarım ürünleridir.


Kalın duvarlı, küçük pencereli, düz çalıtı evler (sıcaklıktan dolayı) ve ahşap evler (nemden dolayı). Daha çok serin olan yüksek bölgelerde yerleşim vardır.


Atlas okyanusu kıyısı, Güney Amerika kıtası, Oğlak Dönencesi civarında bulunan Brezilya’nın Rio de Janario kentinde ve yine Atlas Okyanusu kıyısı Afrika Kıtası’nda bulunan Nijerya’nın Jos kentinde Savan iklimi görülmektedir.

Rio’da sıcaklık 38ºC’a kadar yükselir bunun sebebi Oğlak dönencesi’ndeki yüksek nemdir.Jos’ta ise sıcaklık genelde 28ºC-‐33ºC iken Mart-‐Nisan aylarında 37ºC’a kadar yükselir. Bunun sebebi ise karasallıktır. Rio’da yağış yazın fazla kışın ise daha azdır ( esen sert rüzgarlar yağış getirir)Jos’ta ise tam tersidir. Her iki yerde de yağış miktarı ortalama 1500 milimetre ve üstüdür. Bitki örtüleri savanlardır, Jos’ta sert ve yumuşak tahtalı ağaç türleri görülür ve yerleşimler daha çok yüksek bölgelerdedir. Tarım ürünleri Rio için muz, kakao, pirinç, şeker kamışı, mısır; Jos için ise meyve, mısır ve darı gibidir.

3-‐Muson İklimi


İklim grafiği



Çin Halk Cumhuriyeti (Hong Kong) Hindistan (Kalkuta)

Büyük Okyanus kıyısı Hint Okyanusu Kıyısı

29Kaynak: http://tenten47.blogspot.com/2011/05/muson-‐iklimi.html Kaynak: 30Kaynak:http://www.cografyatutkudur.com/iklimtipleri/iklimtipleri.html

31Kaynak: http://www.nkfu.com/asya-‐kitasi-‐iklimi-‐ve-‐bitki-‐ortusu/

MUSON İklimi Hakkında genel bilgi

Sıcaklık özellikleri:

Muson ikliminde aylar arasındaki sıcaklık farkı belirgindir bunun sonucunda da mevsimler belirgin olarak yaşanır. Enlem etkisinden dolayı yıllık sıcaklık farkı savan iklimine ve Ekvatoral iklime göre daha fazladır. Sıcaklık ortalaması muson rüzgarlarının esme yönüne göre belirlenir. Yıllık ortalama sıcaklık 15ºC-‐20ºC dir. Yıllık sıcaklık farkı 10ºC civarıdır. Alçak enlemlerde sıcaklık yüksek iken kuzeye doğru gittikçe kışlar sıcaklığın azalmasından dolayı daha sert geçer.



Yağış miktarı ve rejimini muson rüzgarlarının esme yönü belirler dolayısıyla yaz mevsimi yağışlı, kışları ise kuraktır. Dünyanın en çok yağış alan iklimlerinden biridir ve yıllık yağış 2000 milimetreden fazladır ve bu yağışın %85’i yaz aylarındadır. Yaz aylarnda orografik (nemli hava kütlesinin bir dağa çarpıp yükselmesiyle oluşan)yağışlar görülür.


Yazın yeşillenen geniş yapraklı ormanlar görülür. Fakat yağışın azaldığı yerlerde (kuzyeye doğru) savanlar vardır. Yağışın fazla olduğu yerlerde kışın yapraklarını döken yayvan (yıllık ortalama sıcaklık fazla) yapraklı ağaçlar vardır. En bilinen ağacı teak ağacıdır.


Başlıca tarım ürünleri çay, buğday, mısır, pirinç ve tütündür.


Kalın duvarlı, küçük pencereli, düz çalıtı evler (sıcaklıktan dolayı) ve ahşap evler (nemden dolayı).

Büyük Okyanus Kıyısında, yengeç dönencesindeki Çin Halk Cumhuriyeti’nin bir şehri olan Hong Kong ve Hint Okyanusu kıyısında, yengeç dönencesindeki Hindistan’ın bir şehri olan Kalküta’da Muson iklimi görülmektedir. Hong Kong’da sıcaklık yaz aylarında 30ºC’e kadar ulaşırken kış ayı olan Ocak ayında en fazla 15ºC’a kadar düşer. Yazları sıcak ve yağışlı, kışları ise serindir. Kalküta’da yaz sıcaklığı Hong Kong ile aynı seviyede iken, kış sıcaklığı daha yüksektir (19ºC). Kalküta’da yıllık ortalama sıcaklık 26ºC iken Hong Kong’da 22ºC. Bunun sebebi yükselti ve rüzgarlardır.

Her iki şehir de Güneybatı Musonların etkisi altındadır. Yazları sıcak ve yağışlı kışları serin ve kurak geçer. Hong Kong’da yağış en fazla Mayıs-‐Eylül aylarında görülürken ( ortalama yıllık yağış 2200 milimetre), Kalküta’da Mayıs-‐Ekim aylarında görülür.

Hong Kong’da çam, palmiye, okaliptüs ağaçları görülür ve yüzölçümünün %11’ini ormanlar kaplar geri kalan yerlerde savan ve mangrav görülür. Az miktarda pirinç, portakal, papaya, muz gibi meyveler, turp, kabak gibi sebzelerin yanı sıra ,mısır, pamuk ve orkide yetiştiriciliği yapılır. Zengin bir şehir olan Hong Kong’un zengin olmayan halkı gecekondu ve teknelerde yaşar. Kalküta halkı için de yaşam aynı şekildedir. Ganj civarında kışın yaprak döken büyük ormanlar vardır ve buğday, pirinç, pamuk, şeker kamışı, jüt gibi ürünler yetiştirilir.


4-‐Çöl İklimi

32kaynak: http://cografyasoru.com/site/index.php?act=harita&bid=1&page=3

• İklim grafiği

33Kaynak: http://www.slideshare.net/cagrikarats/byk-‐iklim-‐tipleripps

Türkmenistan Nevada,Las Vegas Asya Kıtası Kuzay Amerika kıtası Orta kuşak çölleri Orta kuşak çölleri

34Kaynak: http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkmenistan 35Kaynak.: http://tr.allmetsat.com/iklim/kuzey-‐amerika.php?code=72386


36Kaynak: http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkmenistan 37 Kaynak: http://tr.wikipedia.org/wiki/Nevada

ÇÖL İklimi Hakkında genel bilgi


Dönenceler civarındaki tropikal çöller dünyanın en sıcak yerleridir çünkü nem azdır ve alçalıcı hava hareketleri etkilidir. Fakat orta kuşak çöllerinde yıllık sıcaklık farkı tropikal çöllere göre daha fazladır çünkü karasallık etkisi vardır.

Çöllerdeki nemin azlığı gündüzleri ısınma ve geceleri soğumanın hızlı olmasına yol açar dolayısıyla bu iklimde günlük sıcaklık farkı çoktur.


Bu iklimde belirli bir yağış rejimi yoktur. Birkaç yıl yağış olmayabilir. Oluşan yağışlar genellikle sağnak yağış olarak görülür.


Doğal bitki örtüsü cılız ve kurakçık kaktüslerdir. Vahalarda(çöllerdeki sulu alanlarda) kaktüs dışındaki ağaç türlerine de rastlanır.


Çöllerde sulama yapılarak pamuk, karpuz, tahıl, pamuk, mısır gibi ürünler yetişebilir.


38Kaynak: https://www.facebook.com/THAjansiTR/posts/687511121278813

Vahalarda yerleşim, çadırlar kurularak olur. Topraktan ya da kerpiçten yapılar görülür


Orta kuşak çöl iklimini Türkmenistan (Asya Kıtası) ve A.B.D.’nin Nevada Eyaletinde bulunan Las Vegas (Kuzey Amerika Kıtası) yaşar.

Türkmenistan’da yazın sıcaklık 40ºC’nin üzerine geçerken kışın ise 0ºC’nin altındadır. Burada yağış kış aylarında görülür, yaz aylarında ise çok az bir yağışa rastlanır. Las Vegas’ta ise yazın hiç yağışa rastlanmazken sıcaklık 30ºC’nin üstündedir. Kışın ise 7ºC civarındadır.

Bitki örtüleri çöl bitki örtüsü olan kaktüs ve iğne yapraklılardır fakat sulama ile tarım ürünleri yetiştirilebilir. Özellikle Kanallarla yapılan sulama ile Türkmenistan’da pamuk, mısır, tahıl, karpuz gibi bitkiler yetişirken zengin bir ülkenin parçası olan Las Vegas turizm geliri ile geçindiği için tarım üretimi yoktur. Türkmenistan kırsallarında kerpiç ve toprak evler, küçük camlar ve düz çatılara rastlanırken Vegas bir mimari harikasıdır.


B-‐ ILIMAN İKLİMLER

6-‐Okyanus İklimi


• İklim grafiği


Fransa(Nantes) Avrupa Kıtası Yeni Zellanda (Auckland) Avustralya Kıtası

41Kaynak: http://www.cografyatutkudur.com/iklimtipleri/iklimtipleri.html

42Kaynak: http://www.insightguides.com/destinations/asia-‐pacific/new-‐zealand/otago/queenstown/overview


43Kaynak: http://www.turkiye-‐rehberi.net/harita/fransa/nantes-‐haritasi.asp

44Kaynak: http://www.ibp.gov.tr/pg/section-‐pg-‐ulke.cfm?id=7596B08605B78A20FA5D0BDA

OKYANUSAL İklim Hakkında genel bilgi


Ilıman iklimlerin içinde yıllık sıcaklık farkının (15ºC-‐17ºC) en az olanıdır. Yazları serin, ortalama sıcaklık 24ºC’dır, kışları ılıktır ortalama sıcaklık 7ºC’dır..


İklimin oluşumunda sıcak su akıntıları ve batı rüzgarları etkilidir. Bunların sayesinde her mevsim bol yağış vardır. Düzenli bir yağış sistemi olan okyanus ikliminde cephe ve yamaç yağışları etkilidir. Yıllık yağış 1000milimetrenin üstündedir.


İğne ve yayvan yapraklı ormanlık alanlar nem ve yağışın fazla olmasından dolayı görülür. Ormanlık alanların yetişemediği yerlerde çayırlar bulunur.


Üzüm (asma bahçeleri), buğday, yulaf, arpa,


Hemen hemen her yerde yerleşim vardır.

Ahşap evler, normal çatılı beton evler.

Fransa,Nantes( Avrupa Kıtası, Kuzey yarım küre )ve Yeni Zellanda, Auckland (Avustralya Kıtası, Güney yarım küre)’de her mevsim düzenli yağış alan Okyanusal iklim görülür. Nanates’da kış ayları dediğimiz Ocak, Şubat gibi aylarda yağış yaz aylarına göre daha çoktur fakat Auckland’da bunun tam tersi görülür. Bunun temel nedeni iki şehrin farklı yarımkürede yer almasıdır. Kuzey yarım kürede yaz yaşanırken, Güney yarım kürede kış yaşanır.

Nantes dünyanın en yeşil yerleşim yeri ünvanını almıştır. Halkın tümü yeşil bölgelerde oturur ve yüz ölçümünün %60’ı ya tarım alanı ya da yeşil bölgedir. Buğday, tahıl, şekerpancarı, patates, üzüm başlıca tarım ürünleridir. Ahşap evler, normal çatılı beton evler görülür.

Otlak ve çayırlıklarla kaplı Yeni Zellanda’da buğday, arpa, mısır, yulaf, patates, bezelye, fasulye, kivi, elma, armut gibi ürünler yetişir. Konut tipleri her iki yerde aynı özellikleri taşır.


6-‐Akdeniz İklimi

45Kaynak: http://cografyasoru.com/site/index.php?act=harita&bid=1&page=3

İklim grafiği


Antalya, Türkiye Asya kıtası

47Kaynak: http://www.hayatnotu.com/sicaklik-‐ve-‐yagis-‐grafigi-‐cografya-‐yagis-‐sicaklik-‐grafikleri.html

48Kaynak:http://adrivski.blogspot.com/

Kuzey Amerika Kıtası


49Kaynak: http://www.forumdas.net/konu/turkiye-‐haritasi-‐antalya.114994/

50Kaynak: http://www.fundasen.com/gezi/macera-‐dolu-‐amerikaaa-‐parti-‐san-‐franciscoya-‐ruya-‐gibi-‐bir-‐yolculuk.html

AKDENİZ İklimi Hakkında genel bilgi


Yazlar sıcak ( güneş ışınlarının düşme açısından dolayı)ve kurak( alçalıcı hava hareketlerinden dolayı) kışlar ılık ve yağışlı geçer. Yaz ayları ortalama 28ºC kışlar 8ºC civarındadır.


Kışlar ılık geçer kar yağışı ve don görülmez. Kışın düşen yağış Cephesel ( dağların cephelerinde yükselip sonra yağan) yağışlardır.


Makiler (sürekli yeşil kalan, bodur, sert yapraklı, kuraklığa dayanıklı bitkiler), mersin, defne, kocayemiş, keçiboynuzu, zeytin, süpürge çalısı başlıca maki türleridir.


Zeytin, turunçgiller, pamuk, muz, üzüm, incir, buğday, arpa


Taş evler ve deniz kıyılarında artan yerleşim görülür.

Akdeniz iklimi Türkiye’de Akdeniz’e kıyısı olan Antalya ilinde görülürken Kuzey Amerika Kıtası’nda bulunan ve Büyük Okyanus’a kıyısı bulunan Amerika’nın Los Angeles şehrinde de görülür. Her iki şehirde de yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçerken, yazları yok denecek kadar az yağmur vardır. Antalya (30ºC) yazın Los Angeles’e (25ºC )göre biraz daha sıcaktır. Ortalama yağış 1000 milimetredir. Antalya’da makiler (zeytin, keçiboynuzu, kekik gibi) doğal bitki örtüsünü oluşturur. Üretilen tarım ürünleri buğday, arpa, yulaf, pamuk, susam, soğan, yerfıstığı, nohut, muz, portakal ( gibi turunçgiller), üzüm, elma, armut, erik, şeftali, incir’dir. Nüfusun çoğu kıyılara yerleşmiştir. Tarım bölgeleri geniştir. Taş evler görülür. Los Angeles’te de aynı bitki örtüsü ve tarım ürünleri vardır fakat burada değişik olarak avokado ve çilek üretiminden de bahsedebiliriz.


7-‐Step İklimi (Ilıman Karasal)

51:https://www.google.com.tr/search?q=b%C3%BCy%C3%BCk+iklim+tipleri&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=HV-‐oUqDBH8uh7Ab0r4DwDQ&ved=0CCsQsAQ&biw=1280&bih=641

İklim grafiği


Konya, Türkiye, İç Anadolu İran, Asya Kıtası Asya Kıtası

53Kaynak: http://www.forumexe.com/frm/cografya/79237-‐yeryuzundeki-‐baslica-‐iklim-‐tipleri.html 54Kaynak: http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ran

55Kaynak: http://tr.wikipedia.org/wiki/Konya 56 Kaynak: http://www.clubs.psu.edu/up/iranian/iran.htm


STEP İklimi Hakkında genel bilgi


Akdeniz iklimi ile çöl iklimi arasında geçiş özelliğine sahip bir iklim türü olan step ikliminde yazları sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer. En sıcak ay sıcaklık ortalaması 20ºC-‐25ºC, en soğuk ayda ise -‐2ºC-‐0ºC


En fazla yağış ilkbaharda görülür ve konveksiyoneldir( yerden yükselen ve buharlaşan hava soğuk tabakaya çarpar ve yeteri yüksekliğe geldiğinde yoğuşur ve yere geri düşer). Yıllık yağış miktarı 300-‐500 milimetre civarındadır.


İlkbahar başlarında yeşeren ve yaz başlarında kuruyan kısa boylu ot toplulukları görülür. Bunlara bozkır adı verilir. Bozkırlara örnek olarak geven, deve dikeni, gelincik, çoban yastığını verebiliriz.

Buralarda ayrıcıca ormanların ortadan kaldırılması ile oluşan antropojen bozkır adı verilen yer yer ortaya çıkan ormanlar da görülür.


Tarım ürünleri baklagiller, tahıllar, şeker pancarı, buğday, arpadır.


Yerleşim ovalar ve su kenarlarındadır. Yazın yaylalara çıkılır. Kerpiç, toprak yapılar ve şehirlerde kalın duvarlı betonarme evler görülür.

Asya Kıtasında toprakları olan Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesi’ndeki bir ili olan Konya ve Asya Kıtası’nda bulunan ve Türkiye’nin sınır komşusu olan İran’da Step iklimi görülür.

Konya’da yaz ayları yağış az kış aylarında ise çoktur. Yaz ayları sıcaklık 24ºC’nin üstüne çıkar. Kış aylarında ise 0ºC’ın altına düşer. Yıllık ortalama sıcaklık 11.5ºC ve ortalama yağış ise 323.9 milimetredir. İran’da da yaz ve kış ayları yağış Konya gibidir fakat İran’da yaz sıcakları 38ºC civarında, kış aylarındaki sıcaklık ise -‐9ºC’dır. Yağış ortalaması ise 100-‐250 milimetredir. Konya İran’a göre daha serindir bunun başlıca sebebi enlem etkisi ve yükseklik etkisidir. Ayrıca İran kışın Sibirya’dan gelen soğuk hava yazın ise Hindistan’dan ve Arabistan’dan gelen soğuk hava ile karşılaşır.

Her ikisinin de bitki örtüsü bozkırdır. Konya’da meşe, ardıç, kızılçam, sedir ormanları ve kekik, kuzukulağı, geven gibi bitkiler görülür. Konya’nın tarım ürünleri buğday, arpa, yulaf, çavdar, mısır, baklagiller, kavun, karpuz ve çeşitli sebzelerdir. İran’da ise buğday, arpa, pirinç, pamuk, şekerpancarı, iran fıstığı vardır. Konut tipleri olarak kırsalda kerpiç, toprak yapılar ve şehirlerde kalın duvarlı betonarme evler görülür.


8-‐ Sert Karasal İklim


• İklim grafiği


Canada, Ontario, Toronto Rusya, Moskova Kuzey Amerika Kıtası Asya Kıtası

59Kaynak:https://www.google.com.tr/search?q=hebron+canada&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=MPKpUv2iCPTH7AbtjID

ABA&ved=0CAcQ_AUoAQ&biw=1280&bih=647#es_sm=122&espv=210&q=ontario+canada+Temperature+and+Precipitation+Graphs&tbm=isch&facrc=_&imgdii=_&imgrc=aLjD-‐-‐ssV3kWFM%3A%3BSa6Hhc03ePl65M%3Bhttp%253A%252F%252Foption.canada.pagesperso-‐orange.fr%252Fimages%252FIconographie%252520Canada%252Fclimate_ontario.gif%3Bhttps%253A%252F%252Fsites.google.com%252Fa%252Focsb.ca%252Fcgc1d-‐template%252Funit-‐2-‐physical-‐geo%252F4-‐canadas-‐regions%252Fcanada-‐s-‐regions-‐-‐great-‐lakes-‐st-‐laurence-‐lowlands%3B676%3B432

60Kaynak: http://www.forumexe.com/frm/cografya/79237-‐yeryuzundeki-‐baslica-‐iklim-‐tipleri.html


61Kaynak:https://www.google.com.tr/search?q=hebron+canada&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=MPKpUv2iCPTH7AbtjID

ABA&ved=0CAcQ_AUoAQ&biw=1280&bih=647#es_sm=122&espv=210&q=ontario+canada+Temperature+and+Precipitation+Graphs&tbm=isch&facrc=_&imgdii=_&imgrc=aLjD-‐-‐ssV3kWFM%3A%3BSa6Hhc03ePl65M%3Bhttp%253A%252F%252Foption.canada.pagesperso-‐orange.fr%252Fimages%252FIconographie%252520Canada%252Fclimate_ontario.gif%3Bhttps%253A%252F%252Fsites.google.com%252Fa%252Focsb.ca%252Fcgc1d-‐template%252Funit-‐2-‐physical-‐geo%252F4-‐canadas-‐regions%252Fcanada-‐s-‐regions-‐-‐great-‐lakes-‐st-‐laurence-‐lowlands%3B676%3B432

62Kaynak: http://www.formacil.org/dunyadan-‐resimler/386009-‐rusya-‐haritasi-‐hakkinda-‐bilgi.html

KARASAL İklim Hakkında genel bilgi


Step iklimine göre yazları daha serin kışları ise daha soğuk ve uzun geçer. Kış erken gelir ve kar ortalama 80-‐90 gün toprak üzerinde kalır. Yaz da erken gelir ve karları eritir. Serin olan yaz aylarının ortalama sıcaklığı 15ºC-‐20ºC, kış aylarınınki ise -‐10ºC civarındadır bazen günlük sıcaklık40ºC civarına kadar düşer. Yıllık ortalama sıcaklık 3ºC-‐5ºC civarında olur. Yıllı sıcaklık farkı ise 40ºC-‐50ºC arasında olabilir.


Step iklimine göre daha fazla olan yağış ilkbahar aylarında görülür. Karasallığın arttığı yerlerde yağış yaz aylarına kadar uzar. Yaz yağışları konveksiyoneldir. En az yağış kış aylarında kar şeklindedir. Yıllık ortalama yağış 500-‐600 milimetre civarındadır.


Karasal iklimin bitki örtüsü yaz aylarındaki yağışın fazla olmasından dolayı üreyen alpin çayır şeklindeki bozkırlardır. Yağışın fazla olduğu yerlerde Tayga (Sibirya ve Kanada’da bulunan ormanlara verilen ad) adı verilen iğne yapraklı ormanlar görülür. Bunlar dünya ormanlarının %15’ini oluşturur.


Kayısı, üzüm, elma, şekerpancarı ve yazın yağış olmayan yerlerde arpa ve çavdar. Sert karasal iklimdeki verimi toprağa çernozyum adı verilir.


Dik çatılı betonarme evler görülür. Evlerin boyanmasında koyu renkler tercih edilir çünkü güneş ışınlarını tutar.

Kuzey Amerika Kıtası’nda bulunan Kanada’nın Toronto şehri ve Asya Kıtası’nda bulunan Rusya’nın Moskova şehirlerinde Sert karasal iklim görülür. Her ikisi de her mevsim yağışlıdır fakat yağış en çok yaz aylarında görülür. Kış ayları kar yağışlı geçer. Kışın sıcaklık Toronto’da -‐5ºC’ın, Moskova’da ise -‐10ºC’ın altındadır. Yazları


sert karasal iklime uygun olarak sıcaklık 15ºC-‐20ºC arasıdır. Toronto’nun yıllık yağış miktarı 831 milimetredir. Bitki örtüsü gene iklime uygundur ve yetişen tarım ürünleri Toronto’da mısır, pirinç, Hindistan cevizi, şeker kamışı, muz, ananas ve çeşitli sebzelerdir. Moskova’da da tahıl, şekerpancarı, patates, sebze ve meyveler üretilir. Her iki şehir de çok soğuk olduğu için kalın duvarlı ve dik çatılı evler vardır. Her ikisi de büyük şehirler olduğundan halk şehir yaşamı sürer, apartman tipi evlerde oturur.


C-‐ SOĞUK İKLİMLER

9-‐Tundra İklimi


• İklim grafiği


Barrow, Alaska; ABD Norveç, Ferder Kuzey Amerika Kıtası İskandinav Yarım Adası Avrupa

65Kaynak: http://www.forumexe.com/frm/cografya/79237-‐yeryuzundeki-‐baslica-‐iklim-‐tipleri.html

66Kaynak:http://www.bartholomewmaps.com/world_country_profile.asp?countryname=NORWAY


67Kaynak: http://forces.si.edu/arctic/04_00_21.html 68 Kahttp://gardkarlsen.com/Tromso_Norway_trip_report.htm

TUNDRA İklimi Hakkında genel bilgi


Tundra ikliminin en sıcak ayları sıcaklık ortalaması 5ºC-‐10ºC en soğuk ayları ise -‐30ºC olmaktadır.


Yıllık yağış miktarı çok azdır, 200-‐250 milimetre civarındadır.


Toprak yılın büyük bir kısmında donmuş haldedir. Sadece yazın sıcaklığın artması ile toprağın üst kısmındaki buzlar erir ve bataklıklar oluşur. Doğal bitki örtüsü yosun, saz ve çalılardan oluşan tundradır.


Yok


Dik çatılı kalın betonarme evler

Kuzey Amerika, Alaska’da bulunan Barrow şehri ile İskandinav yarımadası Norveç’te bulunan Ferer şehirlerinde tundra iklimleri görülür. Sıcaklık kışın -‐30ºC civarları olur. Yağış her mevsim çok azdır, Barrow’da yıllık yağış 127 milimetredir. Topraklar genelde donmuş yaz aylarında ısınınca çözülüp tundra bitki örtüsünü alır. Tarın her iki yerde de yapılamamakta evler ise dik çatılı kalın betonarme evlerdir.


10-‐Kutup İklimi


İklim grafiği


Elsmitte, Grönland Kutuplar

71Kaynak: http://www.forumexe.com/frm/cografya/79237-‐yeryuzundeki-‐baslica-‐iklim-‐tipleri.html 72Kaynak:https://www.google.com.tr/search?q=siberia+Temperature+and+Precipitation+Graphs&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source

=univ&sa=X&ei=7e6pUtXKCZPX7Ab4rICgCQ&ved=0CDsQsAQ&biw=1280&bih=647#es_sm=122&espv=210&q=Temperature+and+Precipitation+Graphs+Antartica&tbm=isch&facrc=_&imgdii=_&imgrc=dgy0yHJ29WNE0M%3A%3BXM4hR8WjPLiFkM%3Bhttp%253A%252F%252Fgs.riverdale.k12.or.us%252F~michaelf17%252Fmaudlandia_desret%252Fclimatograph.gif%3Bhttps%253A%252F%252Fsites.google.com%252Fsite%252Fmitchellmccartybiomes%252Fhome%252Fterrestrial-‐biomes%252Fpolar-‐regions%3B370%3B354


73Kaynak: http://nordenbladet.wordpress.com/greenland/

74Kaynak:https://www.google.com.tr/search?q=siberia+Temperature+and+Precipitation+Graphs&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source

=univ&sa=X&ei=7e6pUtXKCZPX7Ab4rICgCQ&ved=0CDsQsAQ&biw=1280&bih=647#es_sm=122&espv=210&q=Temperature+and+Precipitation+Graphs+Antartica&tbm=isch&facrc=_&imgdii=_&imgrc=dgy0yHJ29WNE0M%3A%3BXM4hR8WjPLiFkM%3Bhttp%253A%252F%252Fgs.riverdale.k12.or.us%252F~michaelf17%252Fmaudlandia_desret%252Fclimatograph.gif%3Bhttps%253A%252F%252Fsites.google.com%252Fsite%252Fmitchellmccartybiomes%252Fhome%252Fterrestrial-‐biomes%252Fpolar-‐regions%3B370%3B354

KUTUP İklimi Hakkında genel bilgi


Sıcaklık bütün sene 0ºC altıdır genelde -‐40ºC altına iner. Yıllık sıcaklık farkı 30ºC olur. Güneş tüm yıl buralara eğik açıyla gediği için güneşlenme süresi çok dahi olsa sıcaklık yükselemez.


Yağış çok azdır çünkü sıcaklık düşük olduğundan buharlaşma ile atmosfere karışan nem azdır. Ortalama 200 milimetre yağış görülür.


Toprak sürekli buzlarla kaplıdır. Bitki örtüsü yoktur, çöl gibidir.


Yoktur


İglo adı verilen buzdan kulübeler, dik çatılı ahşap evler.

75Kaynak: http://www.bilgiustam.com/iglo-‐nedir-‐nasil-‐yapilir/

Grönland’da ve Kutuplarda Kutup iklimi görülür. Grönland’da sıcaklık kışın -‐50ºC ye kadar düşer fakat kutuplarda bunun daha üzerinde olur. Bunun başlıca sebebi enlemdir. Kutupların altındaki bölgeler kutuplara göre daha soğuk olurlar. Grönland’da yağış kutuplara göre daha azdır. Yerler erimeyen buzlarla kaplıdır dolayısı ile çöl gibi kurak olup tarım ve bitki örtüsü yoktur. Yaşam olan yerlerde İglo adı verilen buzdan klübeler, dik çatılı ahşap evler görülür.


II-‐ DÜNYA’DA GÖRÜLEN BÜYÜK İKLİM TİPLERİNİN DAĞILIŞINI GÖSTEREN HARİTA


III-‐KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN NEDEN VE SONUÇLARI Yeryüzünde görülen iklim tiplerini ve atmosferde meydana gelen hava olaylarını inceleyen bilme klimatoloji denir. Klimatoloji bu incelemeyi yaparken meteorolojinin verilerinden, matematik, coğrafya, istatistik ve fizikten yararlanır. Klimatoloji iklim incelemelerini yaparken dünyadaki makroklima ( büyük alanları etkileyen iklim grupları) ve mikroklima (makroklima içerisindeki bölgesel farklılıklar gösteren özel koşullu küçük iklim alanları)’ları inceler. Senelerdir makro ve mikro klimaları incelerken bunlarda çeşitli farklılıklar olduğu ortaya çıkmıştır. Makroklimanın sıcaklık, yağış özellikleri çeşitli sebeplerle değişmeye başlamış, küresel iklim değişiklikleri olmuştur.

Küresel iklim değişikliğinin başlıca sebepleri dünyadaki sıcaklık artışı (küresel ısınma), yağış ve nem rejiminin değişmesi ve nüfus artışı olarak sıralanabilir.

Dünyadaki nüfus artışı enerji tüketiminin, toprak kullanımının, ticaretin, ulaşım ve sanayinin artmasına yol açmıştır. Özellikle sanayi ve enerji (fosil yakıt kullanımı artışı ile karbondioksit miktarının artışı) artışı iklim oluşumunda başlıca etken dünyadaki atmosfer tabakasının içindeki karbondioksit, azot, karbon monoksit gibi gazların artmasına, dolayısıyla sera gazlarının artmasına sebep olmuştur. Sera gazlarının hızlı artışı doğal sera etkisini kuvvetlendirmiş ve yerkürenin yüzey sıcaklıklarında artış olmuş böylece iklimlerde, tarım ürünlerinde, bitki örtüsünde, yerleşme ve konut tiplerinde değişiklikler olmaya başlamıştır.

Atmosferin yapısının değişimi insanların kullandığı çeşitli zararlı gazlar (deodorantlar gibi), radyasyon içeren atom bombaları, radyoaktif tesislerden sızıntılar, tarım alanlarını çoğaltmak ve üretimi arttırmak içi kullanılan yapay gübreler ve kesilen ağaçlar, yerleşim alanlarını arttırmak için kesilen ormanlar dolayısıyla atmosferdeki oksijen miktarının azalması gibi olaylardan olur.

Sera gazlarının artması ve nüfusun artması, küresel ısınmanın artmasına sebep olmuş, böylece makro ve mikro klimalarda değişikliler olmuştur. Bu değişiklikler dünyada çeşitli sonuçlara yol açmıştır.

Bu sonuçlardan ilki herkesin bildiği atmosferdeki ozon tabakasında oluşan deliktir. Bundan dolayı bölgesel ve uzun zamanlarda küresel sıcaklık artışı olacak, artış, dünya buzullarının erimesine bu sayede de kıtaların deniz kıyılarındaki bölgelerdeki su seviyelerinin yükselmesi ve uzun zamanda buralardaki yerleşim ve tarım alanlarının sular altında kalmasına yol açacaktır.

Bir başka sonuç ise küresel ısınma ile sıcak kıtaların karalarındaki sıcaklığın daha da artmasına ve su kaynaklarının azalmasına yol açacaktır. Bu nüfusun yerleşim ve ekonomik seviyesinde kötü etkilere yol açacaktır.

Dünyadaki sıcak kuşak kutuplara doğru kayacak, dolayısıyla şu anki eko sistemler, kendilerini yeni koşullara ayarlarken birçok canlı türü de yok olacaktır.

Yağış rejimlerinin değişmesi de yine kuraklığa sebep olacağı gibi aynı zamanda da yağışın arttığı yerlerde sel, çığ, erozyon gibi doğal afetler olacaktır. Ayrıca yağışlarda mevsimsel ve enlemsel kaymalar olacaktır. Küresel sıcaklık ve bölgeler arası büyük sıcaklık farklılıkları tayfunlar ve fırtınaların artışına sebep olacaktır.

Devletler küresel ısınmayı yavaşlatmak için antlaşmalar imzalamakta fakat bunlar dünyanın kurtarılması için yalnızca bir başlangıç olmuştur. Dünyanın esas kurtuluşu, küresel ısınmanın neden ve sonuçları hakkında bireysel bilincin artmasıyla olacaktır. Bireysel bilinç, sadece devletin uyarması ya da okullarda bu konuların işlenmesiyle değil, aynı zamanda da ailelerin verecekleri destekle artacaktır. Bunun için ilk olarak yapmamız gereken evlerimizdeki gereksiz enerji tüketimini azaltmak, kullandığımız deodorantları değiştirme ve toplu taşıma kullanımını arttırmaktır.


IV-‐ KAYNAKLAR 1-‐ http://cografyabilim.wordpress.com/tag/dunyada-‐gorulen-‐buyuk-‐iklim-‐tipleri/ 2-‐ http://geograpy.blogcu.com/dunya-‐uzerinde-‐gorulen-‐iklim-‐tipleri-‐ve-‐dagilisi/1119926 3-‐ http://cografyalise.blogcu.com/iklim-‐tipleri-‐ve-‐ozellikleri/3818929 4-‐ http://www.slideshare.net/cagrikarats/byk-‐iklim-‐tipleripps 5-‐ http://kafedeneme.blogcu.com/kpss-‐cografya-‐ders-‐notlari-‐buyuk-‐iklim-‐tipleri-‐tablo/7706723 6-‐ https://www.google.com.tr/search?q=d%C3%BCnyada+g%C3%B6r%C3%BClen+b%C3%BCy%C3%BCk+i

klim+tipleri&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=U7ulUtLiJION4ATziYHwCw&ved=0CAkQ_AUoAQ&biw=1280&bih=684#facrc=_&imgdii=_&imgrc=Z0xv9CfVgzitVM%3A%3B0F4PV7xxZLAGyM%3Bhttp%253A%252F%252Fimg218.imageshack.us%252Fimg218%252F1921%252Fdnyaiklimtipleri6qoug6.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fcografyamiz.blogcu.com%252Fyeryuzundeki-‐baslica-‐iklim-‐tipleri%252F2772147%3B928%3B624

7-‐ https://www.google.com.tr/search?q=savan+iklimi&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=IL2lUvbbMIXK4ATdqoCIAw&ved=0CCsQsAQ&biw=

8-‐ https://www.google.com.tr/search?q=savan+iklimi&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=IL2lUvbbMIXK4ATdqoCIAw&ved=0CCsQsAQ&biw=1280&bih=684#facrc=_&img

9-‐ https://www.google.com.tr/search?q=çöl+iklimi&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=qcClUvPnKYqF4ATOvYHgDg&sqi=2&ved=0CCkQsAQ&biw=1280&bih=684#facrc=_&imgdii=_&imgrc=wwxH_OBpk2L2-‐M%3A%3Bg_Y_nNcG9kqcJM%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.5000cografyasorusu.com%252Fsite%252Fgaleri%252F50922e2beeead3dad48e0c87048

10-‐ https://www.google.com.tr/search?q=orta+kuşak+karasal+iklim&rlz=1C1SKPL_enTR465TR480&espv=210&es_sm=122&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=jsOlUti6OYnl4QTDmoHgCA&ved=0CCsQsAQ&biw=1280&bih=684#es_sm=122&espv=210&q=kutup+iklimi&tbm=isch&facrc=_&img

11-‐ http://www.turkcebilgi.com/ansiklopedi/ekvatoral_iklim 12-‐ http://www.cografya.gen.tr/siyasi/devletler/ 13-‐ http://tr.allmetsat.com/iklim/afrika.php?code=65201 14-‐ http://www.kureselisinma.org/forum_posts.asp?TID=181 15-‐ http://www.eie.gov.tr/iklim_deg/i_deg_nedir.aspx 16-‐ http://www.turkcebilgi.org/cografya/genel-‐cografya/iklim-‐degisikligi-‐31851_4.html 17-‐ http://www.cografyatutkudur.com/iklimtipleri/iklimtipleri.html 18-‐ http://www.muhakeme.net/forum/cografya-‐bolumu/9160-‐iklim-‐tipleri.html#ixzz2nAVCTny3 19-‐ http://www.derszamani.net/step-‐iklimi-‐ne-‐demektir-‐goruldugu-‐yerler-‐ve-‐ozellikleri.html 20-‐ http://cografyadersanesi.blogcu.com/step-‐iklimi-‐ve-‐ozellikleri/1812623 21-‐ http://tr.wikipedia.org/wiki/Nevada 22-‐ http://www.durumum.com/bilgi/iklimin-‐konut-‐tipine-‐etkisi-‐nedir-‐t31073.html 23-‐ http://video.kamudunyasi.com/Iklim-‐Cesitleri-‐566i.cgi 24-‐ http://www.delinetciler.net/akdeniz-‐bolgesi/152389-‐antalyada-‐yetisen-‐tarim-‐urunleri.html 25-‐ http://www.cografyamvehayat.com/klim-‐tipleri.html 26-‐ http://tr.wikipedia.org/wiki/Jos 27-‐ http://www.bakimliyiz.com/soru-‐cevap/96018-‐iklime-‐gore-‐ev-‐tipleri-‐nasildir.html 28-‐ http://www.nkfu.com/hong-‐kong-‐hakkinda-‐bilgi/ 29-‐ http://europa.eu/rapid/press-‐release_IP-‐12-‐1282_en.htm 30-‐ http://www.nkfu.com/yeni-‐zelanda-‐hakkinda-‐bilgi/


31-‐ ww.laalmanac.com/agriculture/ag04.htm 32-‐ http://www.nkfu.com/iran-‐hakkinda-‐bilgi/ 33-‐ http://www.msxlabs.org/forum/soru-‐cevap/403635-‐konyada-‐yetisen-‐tarim-‐urunleri-‐nelerdir.html 34-‐ http://www.philcongen-‐toronto.com/general/general_products.php 35-‐ http://en.wikipedia.org/wiki/Barrow,_Alaska 36-‐ http://norvec-‐istihdam.blogspot.com/ 37-‐ Final Yayınları, YGS-‐LYS, Coğrafya konu anlatımlı

dünyada görülen büyük iklim tipleri

Documents