Dünya Sağlık Günü 2011ANTİBİYOTİK DİRENCİ

Prof.Dr Recep AKDUR

7.4.2011 1AKDUR WHD 2011 Kastamonu

DÜNYA SAĞLIK GÜNÜ 2011

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Anayasa’sı 7 Nisan 1948 tarihinde yürürlüğe girdi.

Bu tarih her yıl Dünya Sağlık Günü olarak kutlanmaktadır

Her sene halk sağlığı için önemli bir konu seçilerek bu kutlamalar sırasında, tüm dünyada çeşitli etkinlikler ile işlenmektedir.

WHD 2011 Antimicrobial resistance and its global spread konusunu seçilmiştir

7.4.2011 2AKDUR WHD 2011 Kastamonu

MİKROP-ANTİBİYOTİK NEDİR

Mikrop; canlılarda yerleşip çoğarlarak onları hasta eden tek hücreliler

Parazit, mantar, bakteri ve virüsler olarak sınıflanırlar.

Antibiyotik; mikropları canlı bedeninde öldürmek ya da üremesini durdurmak suretiyle tedavi eden kimyasallar

7.4.2011 3AKDUR WHD 2011 Kastamonu

ANTİBİYOTİKLERİN ÖNEMİ

Antibiyotiklerin keşfinden önce hastalık ve ölümlerin birinci sebebi enfeksiyonlar idi

Geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerde önemini hala koruyor

Binlerce mikrobun varlığına karşılık antibiyotikler çok sınırlı ve 20 kadar çeşidi var

7.4.2011 4AKDUR WHD 2011 Kastamonu

ANTİBİYOTİK DİRENCİ

Antibiyotiğin mikrobu etkileyemez hale gelmesi

Enfeksiyonlar açısından yeniden antibiyotiklerin keşfi öncesine dönülüyor. Antibiyotik direnci büyük bir hızla yayılıyor

Hiçbir antibiyotiğin etkilemediği enfeksiyonlar dünya için felaket olur

7.4.2011 5AKDUR WHD 2011 Kastamonu

ANTİBİYOTİK DİRENCİ

Mikroplar dünyanın en yetenekli canlılarıdır Antibiyotiği etkisizleştiren madde salgılıyor Antibiyotiği etkisizleştiren enzim salgılıyor Etkilenen kısmını değiştiriyor Tüm yapısını değiştiriyor Diğer mikroplardan direnç mekanizması

alıyor

7.4.2011 6AKDUR WHD 2011 Kastamonu

HANGİ YAYGINLIK VE ÖNEMDE

Küresel bir sorun ve acil önlem gerekli Penisillin 1941’de kullanıma girdi 1948’de

mikropların %53’ü 1980’de neredeyse tamamı direnç kazandı

2000’li yılların başında geliştirilen iki antiviral devre dışı kaldı

Antibiyotik dirençleri geri dönüşsüzdür. Spesifik enfeksiyonların hemen tamamı brinci

kuşak antibiyotiklere dirençli İkinci ve üçüncü kuşak antibiyotiklerle

tedavilerde sorunlar yaşanıyor.

7.4.2011 7AKDUR WHD 2011 Kastamonu

HANGİ YAYGINLIK VE ÖNEMDE

Ölümlerin %85’i enfeksiyonlara bağlı Akut solunum yolu enfeksiyonları İshalle seyreden enfeksiyonlar Kızamık Tüberküloz: 440000-150000 Sıtma: Tamamına yakını klasik ilaçlara

dirençli HIV/AIDS: Antiviraller etkisiz hale geldi HASTANE ENFEKSİYONLARI KAVRAMI

7.4.2011 8AKDUR WHD 2011 Kastamonu

POLİTİK NEDENLERİ

Enfeksiyon kontrolündeki yetersizlik Farkında olmama Duyarsızlık-sorumsuzluk Kalitesiz ilaç üretim ve dağıtımı Akılsız ilaç kullanımı Araştırma yetersizliği İzleme yetersizliği

7.4.2011 9AKDUR WHD 2011 Kastamonu

PRATİK /UYGULAMA NEDENLERİ

1. Aşırı kullanım2. Yanlış kullanım 3. Yanlış üretim ve dağıtım4. Dirençli mikropların kişiler gruplar ve

ülkeler arası yayılımının kolaylaşması

7.4.2011 10AKDUR WHD 2011 Kastamonu

1.AŞIRI ANTİBİYOTİK KULLANIMI

Reçetesiz satış Her derde deva anlayışı Uygunsuz seçim Antibiyogram yapmadan kullanımTürkiye’de İlaçların önemli bir kısmı reçetesiz satılıyor Reçetelerin 7/10 sinde antibiyotik var Yıllık 12 milyar TL ilaç, %25’ini antibiyotikler

oluşturuyor

7.4.2011 11AKDUR WHD 2011 Kastamonu

2. ANTİBİYOTİKLERİN YANLIŞ KULLANIMI

Mikrobik olmayan hastalıkta kullanım Yanlış jenerasyon seçimi Dirençli enfeksiyonlarda kullanım Gereğinden kısa süre kullanım Gereğinden düşük doz kullanım Gereğinden uzun süre kullanım

7.4.2011 12AKDUR WHD 2011 Kastamonu

3. YANLIŞ ÜRETİM VE DAĞITIM

Kalitesiz üretim (doz, sayı, tampon madde, raf ömrü)

Uygun olmayan taşıma Uygun olmayan saklama Raf ömründen sonra kullanma

7.4.2011 13AKDUR WHD 2011 Kastamonu

ÇÖZÜM

Antibiyotiklerin aşırı ve yanlış kullanımının engellenmesi

Dirençli mikropların yayılımının engellenmesi

Mikropların yayılımının engellenmesi

7.4.2011 14AKDUR WHD 2011 Kastamonu

ÇÖZÜM POLİTİKALARI Enfeksiyon ve yayılımlarını önlemek Antibiyotiklere ulaşımı kolaylaştırmak Akılcı Antibiyotik kullanımını sağlamak Sağlık sistemi ve surveillance kapasitesini

geliştirmek Yasal yapıyı güçlendirmek Yeni ilaçların geliştirilmesine ortam

sağlamak

7.4.2011 AKDUR WHD 2011 Kastamonu 15

KİMLERİN SORUMLUĞU

Politikacı ve plancılar İlaç endüstiri Doktorlar Eczacı ve uygulayıcılar Toplum ve hastalar

7.4.2011 16AKDUR WHD 2011 Kastamonu

TOPLUM EĞİTİMİ

Kendini enfeksiyondan koruma Başkalarına bulaştırmama Nonspesifik tedavi ve semptomları

giderme Uygun antibiyotik kullanma yol ve

yöntemleri (hekim- tam kullanım)

7.4.2011 17AKDUR WHD 2011 Kastamonu

Dirençli mikropların yayılımının engellenmesi

Kişisel hijyen Spesifik direnç kazanma (aşı) Blokaj (maske) Hastane enfeksiyonlarına dikkat

7.4.2011 18AKDUR WHD 2011 Kastamonu

HEKİM EĞİTİMİ

Antibiyotik direnci ve önemi Korumayı öncelemeli Tanı becerilerinin arttırılması Laboratuvar imkanların arttırılması ve

antibiyotik sıralama Antibiyotik kullanma standartları

geliştirme İzleme raporlama

7.4.2011 19AKDUR WHD 2011 Kastamonu

ECZACI EĞİTİMİ

Bilinçlendirme Reçetesiz satımın engelenmesi Raf ömrüne dikkat Hasta ile iyi iletişim/ doğru ve tam

kullanım yönünde eğitim

7.4.2011 AKDUR WHD 2011 Kastamonu 20

KANUNİ DÜZENLEMELER

Önlemler yönünde kanuni düzenleme yapılması

Reçetesiz satışın önlenmesi Uygunsuz seçim ve antibiyogram

yapılmadan kullanımın engellenmesi

7.4.2011 21AKDUR WHD 2011 Kastamonu

TEŞEKKÜRLER

7.4.2011 AKDUR WHD 2011 Kastamonu 22