Download - Magda Rogalska

ROLA ZWIĄZKÓW FRAZEOLOGICZNYCH

ZAWIERAJĄCYCH NAZWY CZĘŚCI TWARZY W OBRAZOWANIU

KOMUNIKACJI NIEWERBALNEJ

Prezentacja z przygotowań pracy licencjackiejMagdalena Rogalska

etnolingwistyka

ZAWARTOŚĆ PRACY

I. Część teoretycznaII. Część empiryczna

I. CZĘŚĆ TEORETYCZNA

1. Komunikacyjne zachowania niewerbalne1) Definicja komunikacji niewerbalnej;2) Kategorie zachowania niewerbalnego;3) Znaczenie ekspresji twarzy w komunikacji

pozajęzykowej;

2. Związki frazeologiczne a komunikacja niewerbalna

1) Pojęcie frazeologizmu;2) Rola frazeologizmów w badaniu JOS;3) Rola związków frazeologicznych związanych z

twarzą jako źródło informacji o językowym obrazie komunikacji niewerbalnej;


1. Komunikacyjne zachowania niewerbalne

1) Definicja komunikacji niewerbalnej:

• każda komunikacja inna niż słowna;

• dotyczy wszystkich ludzkich zachowań, postaw i obiektów;

• określa relacje między nadawcą a odbiorcą, stan

emocjonalny rozmówców;

• posiada wartość komunikacyjną;

• często wytwarzana poza kontrolą świadomości;

• uzależniona od kontekstu;



2) Kategorie zachowania niewerbalnego:• Kinezyka:o Mimika;o Okulezja;o Ruch;o Zachowania postularno – gestowe;

• Parajęzyk;

• Proksemika;

• Haptyka;

• Chronemika;

• Wygląd fizyczny;



3) Znaczenie ekspresji twarzy w komunikacji

pozajęzykowej:

• Identyfikowanie osób;

• Komunikowanie emocji – sześć podstawowych klas:

szczęście, zaskoczenie, strach, złość, smutek,

odraza, pogarda, zainteresowanie;

• Emocje wyrażane z większą intensywnością przez

lewą połowę twarzy;


2. Związki frazeologiczne a komunikacja

niewerbalna

1) Pojęcie frazeologizmu:• zdanie/wyrażenie wzmacniające ekspresywność wypowiedzi;

• ma charakter mniej lub bardziej utarty;

• jest często powtarzany w tej samej formie i w tym samym porządku wyrazowym;

• funkcjonuje jako nierozerwalna całość;

• jednostka wielowyrazowa zapamiętywana oraz odtwarzalna;

• znaczenia tych związków nie są sumą znaczeń ich składników;



niewerbalna

3) Rola frazeologizmów w badaniu JOS:

• Utrwalają: zewnętrzne zachowania i gesty

człowieka, realia obyczajowo – społeczne, ludzkie

przekonania i poglądy na świat;

• Określają emocje nazywając stany rzeczy

powiązane z uczuciami;

• Skład leksykalny – nazwy części ciała;

• Związek dwustronny;



niewerbalna3) Rola związków frazeologicznych związanych z

twarzą jako źródło informacji o językowym obrazie komunikacji niewerbalnej:

• Komunikacja międzyludzka i nawiązanie kontaktu:

stanąć twarzą w twarz, spojrzeć prosto w twarz

• Z twarzy wnioskujemy o: emocjach i sferze

intelektualnej, cechach, postawie i osobowości człowieka

II. CZĘŚĆ EMPIRYCZNA

1. Metodologia1) Cel badań;

2) Źródło i materiał badawczy;

3) Metoda badawcza;

2. Znaczenie poszczególnych nazw części ciała w komunikacji niewerbalnej

1) Oko; 2) Czoło;3) Brew;4) Powieka;5) Nos;6) Buzia;7) Usta/wargi;8) Ząb;9) Twarz;


1. Metodologia

1) Cel – zbadanie:• Z wyrażaniem jakich procesów, emocji lub uczuć

związane są poszczególne części twarzy;

• Które ze związków skierowane są na nadawcę, odbiorcę, a które odnoszą się do relacji między nimi;

• Które z frazeologizmów obrazują świadome, a które nieświadome komunikaty niewerbalne;


1. Metodologia

2) Źródło i materiał badawczy• Źródło:

Słownik frazeologiczny języka polskiego Stanisława Skorupki, Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami autorstwa Anny Kłosińkiej, Elżbiety Sobol i Anny Stankiwiecz oraz Słownik frazeologiczny PWN pod red. Anny Kłosińskiej;

• Materiał badawczy: Związki frazeologiczne zawierające nazwy następujących części twarzy: czoło, oko, brew, powieka, nos, buzia, usta/wargi, ząb i twarz;


1. Metodologia

3) Metoda badawcza:• Odnalezienie frazeologizmów

zawierających nazwy części twarzy wraz z ich znaczeniami;

• Podstawowe kryterium: dany związek frazeologiczny obrazuje komunikację niewerbalną jeśli można go ukazać za pomocą mimiki twarzy lub gestów, bez konieczności wypowiadania go;



1) Oko: • robić, zrobić (duże, wielkie, okrągłe) oczy – być bardzo

zdziwionym, zaciekawionym, przerażonym;• zjadać, jeść, połykać, pożerać itp., chłonąć, pochłaniać

kogoś oczami – patrzeć na kogoś z zachwytem, chciwością, pożądliwością;

2) Czoło:• pukać się (palcem) w czoło – dawać do zrozumienia, że

uznaje się czyjeś postępowanie za niedorzeczne, nierozsądne, że ktoś nie jest przy zdrowych zmysłach, uważać coś za niedorzeczne, absurdalne;

• mieć miedziane, wytarte czoło - wykazywać brak ambicji, honoru, wstydu, być bezczelnym, cynicznym;

II. CZĘŚĆ EMPIRYCZNA2. Znaczenie poszczególnych nazw części ciała

w komunikacji niewerbalnej3) Brew:

• chmurzyć, nachmurzyć, najeżyć, nastroszyć, ściągnąć, targać, (z)marszczyć brwi;

• czernić, przyczernić, regulować, wyregulować brwi;4) Powieka:

• powieki ciążą komu , zamykają się - komuś chce się spać;

• coś komu spędza, płoszy sen z powiek – ktoś nie mógł zasnąć, ktoś cierpi na bezsenność;

5) Nos:• kręcić /krzywić nosem na co – okazywać

niezadowolenie, grymasić;• coś przeszło komuś koło nosa – kto stracił

niespodziewanie co, czego zdobycia był już prawie pewien;



6) Buzia:• ułożyć buzię w ciup, w podkówkę – nadać ustom

odpowiedni kształt mający wyrażać zakłopotanie, skromność, smutek itp.;

• wyjeżdżać z buzią – pyskować;

7) Usta/wargi:• przykładać palce do ust – na znak milczenia;• coś rozpływa, rozpływało się w ustach – coś, co

komuś bardzo smakuje, jest wyjątkowo smaczne;



8) Ząb:• dzwonić, szczękać, zaszczękać zębami; zęby

dzwonią, szczękają, zaszczękały komuś – trząść się, dygotać z zimna, ze strachu; ktoś się trzęsie, dygocze z zimna, ze strachu;

• trzecie zęby - sztuczne uzębienie;

9) Twarz:• z wypiekami na twarzy – wykazując bardzo duże

zainteresowanie czymś, z niecierpliwością, przejęciem, z napiętą uwagą;

• z kamienną twarzą – spokojnie, obojętnie, nie zdradzając żadnych emocji

WSTĘPNE WNIOSKI I SPOSTRZEŻENIA

1. Świadomość/nieświadomość:• Pukać się palcem w czoło/z wypiekami

na twarzy;2. Oko – najczęściej występująca część

twarzy;3. Przenośne znaczenie frazeologizmu –

nieuwzględnione – kamienna twarz;4. Istotne także znaczenie i wartość

komunikacyjna – nie zmrużyć oka – nie móc zasnąć;

BIBLIOGRAFIA1. Chlebda Wojciech, Elementy frazematyki, Oficyna Wydawnicza

LEKSEM, Łask 2003.

2. Filar Dorota, Językowy obraz świata a obraz świata w tekście poetyckim w: Język a kultura, Acta Univeritatis Wratislaviensis, Wrocław 2000.

3. Grove, Theodore G. Niewerbalne elementy interakcji w: Mosty zamiast murów. Warszawa: PWN, 2000.

4. Jarmołowicz, Ewa. Niewerbalne elementy aktów mowy. Empiryczne badania paralingwistyczne. Poznań, 2005.

5. Kania Stanisław, Tokarski Jan Frazeologia w: Zarys leksykologii i leksykografii polskiej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1984.

6. Kłosińska Anna, Słownik frazeologiczny PWN, Wydawnictwo Naukowe PNW, Warszawa 2005.

7. A. Kłosińska, E. Sobol, A. Stankiewicz, Wielki Słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

BIBLIOGRAFIA7. Krawczyk-Tyrpa Anna, Frazeologia Somatyczna w gwarach

polskich. Związki frazeologiczne o znaczeniach motywowanych cechami części ciała, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław1987.

8. Leathers, Dale G. Komunikacja niewerbalna. Warszawa: PWN, 2009.

9. S.P Morreale, B.H. Spitzberg, J.K Barge, Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności, Warszawa 2007.

10. Nieckowski Piotr, Frazeologia poszerzona, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 2007.

11. Pajdzińska Anna, Jak mówimy o uczuciach? Poprzez analizę frazeologizmów do językowego obrazu świata w: Językowy obraz świata, Lublin 1999.

12. Pajdzińska Anna, Lewicki Andrzej, Frazeologia w: Współczesny język polski, Lublin 2001.

13. Pease Allan, Mowa ciała, Jedność, Kielce 2001.14. Skorupka Stanisław, Słownik frazeologiczny języka polskiego,

Wiedza Powszechna, Warszawa 1985.15. Warner Tony, Umiejętności w komunikowaniu się, Wrocław 1999.

Dziękuję

Download - Magda Rogalska

Top Related