Transcript
Page 1: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

www.krishijagran.comwww.krishijagran.com

n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD;kb 17 ^ nze 07 ^ i[bkJh 2015 ^ o[gJ/ 35

r/Id/ dh ftfrnkfBe y/sh

fuZNh eqKsh dk X[ok- v/noh ckofwzr

r/Id/ dh ftfrnkfBe y/sh

fuZNh eqKsh dk X[ok- v/noh ckofwzr

rohB jkT{; ftu gkbh fcbwK dk wjZstrohB jkT{; ftu gkbh fcbwK dk wjZst

towh ezg';Ntowh ezg';N

^fe;kB, ftfrnkfBe ns/ tgkoh fJeZm/ fJe wzu s/*^ /*fe;kB, ftfrnkfBe ns/ tgkoh fJeZm/ fJe wzu s

Page 2: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 3: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 4: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 5: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 6: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

y/sh ;wkuko HHHH10

ਕੰਪਨੀ HHHHHHH20;wkuko

r/Id/ dh ftfrnkfBe

y/shHHHHHHHHHHHHHHHHHH30

gqfrnk v/noh ns/

n?ro' fe;kBK ~ uzr/

T[sgkd gqdkB eoB

bJh tuBpZX j?HHHH34

fJe fJe p{zd s'I uzrh g?dktko ;zGt- vkH f;zxHHHHHHHHHHHH36

ijxs dw shI BwA lYx leI ikswn nUM cukxy hI pYxgy q`kVI Aqy v`tyHHHH40

Fzyg[Fgh B/ pdbh fe;wsHHHHHHHHHHHH42

rohB jkT{; ftu gkbh fcbwK dk wjZstHHHHHHHHHHHHHH43

towh ezg';NHHHHH45

Ph. : 011-26511845, 26517923, 45503170Email : [email protected] Web : www.krishijagran.com

;zgkde� � n?wH;hH v'fwfBe

fBd/Fe� � FkfJBh fJwkB[tb

n?wH ihH tk;B

ekoiekoh ;zgkde� vkH e/H hHuKvhN

oftzdo s/tfsnk

uzdo w’jB

;zgkdeh e'nkovhB/No ;zi/ e[wko

n?;'f;J/N ;zgkde e[w[d F[ebk

wkoehfNzr j?v ghHn?;H;?Bh

wjkgqpzXe� � u/sokw

T[g wjkgqpzXe� cojk ykB

gqpzXe e/Hi/H ;oB:k

fos{goD p?Boih

;hBhno eko;gkv?IN o{ph i?B

gZsoeko nfBe/s f;Bjk

efBek u”jkB

fJwokB ykB

ftgBD ;jkfJe� ;kok ykB

� � ;[iksk

� � i:'sh Fowk

;fosk f;zx

� � nc;kBk wfbe u[zeh G{Nhnk

ftek; fsnkrh

gqpzXe gq;ko� � fBFKs Nke

;jkfJe gqpzXe� uzdo d/t GZN

� � gtB nkir/

� � Bo/Ido F/oNkN/

fFteKs T[gkfXnkJ/

� � nkoHn?BH u'p/ feqPB fpjkoh

okj[b f;zx

ni/ e[wko

;[e[wko dbkJh

npd[; ;ws

rhsk okts

fozeh g[zvho

no[Dk ikBk

jowBgqhs f;zx ezr

nekT{IN; fgqEk n?w BkfJo

e/HphHfJzdok

fvikfJfBzr� � Xow/Ido e[wko

w'fBek wbj'sok

:'r/F e[wko

ezwekih ;jkfJe� d/t/Ido f;zx

okj[b

� � gq/w e[wko

� � oziB

dqy ist 66

n?Zw.J/.;h. feqPh ikroDgzikp dh gqw[~y g/Av{ gfotkoe wk;e g~fsqek

o"kZ 17 vad 07 tqykbZ 2015 #i;s 35

sseok

laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e-lh- Mksfefud

,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ

fnYyh&110016 ds }kjk iq"id izsl izk-fy-] 203&204] Mh-,l-vkbZ-Mh-lh- dkWEiysDl] vks[kyk vkS|ksfxd {ks=]

Qsl&1] ubZ fnYyh&110020 *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA

bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

Subscribe toKrishi Jagran Magazine

Punjabi, Hindi, Gujarati, Marathi & English

Nishant Taak Mob: 09953756433

MAC KRISHI JAGRAN

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201506

www.krishijagran.com

sseok

N . M . I N D U S T R I E S

ic`tI kRwqI dw

Durw- fyArI

PwrimMgHHHHHHHHHH48

eo' fwZNh dh iKu-

ewkU g?;kHHHHHHHHHH52

dwlW pgMu rwE,

pSO itkqw vDwEHHH54

;/jsHHHHHHHHHHHHHHHH56

ykDk^yIkBkHHHHHH57

ਖੇਡHHHHHHHHHHHHHHHHH58

ਉਤਪਾਦ �ੁਰHੂHHHHH59

ਰਾਜਨੀਤੀHHHHHHHHHH60

fcbwh d[BhnkHHHH62

Page 7: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 8: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

;zgkdeh

www.krishijagran.com;zgkdeh

n?ZwH;hH v'wfBe&Email: [email protected]

AGRICULTURE W RLD(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)the pulse of global commodity market

www.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.com.

n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD

The Pulse of Agri-World

www.krishijagran.com

1717YEARS1717

(1999-2015)

arming Comg F muin nrv ite yS

os ftu f;zukJh ftt;Ek dhnK io{osK ~

fXnkB ftu oZyd/ j'J/ ns/ xNd/ G{-roG

ib gZXo d/ ekoB fe;kBK ~ GftZy ftu ;wZf;nk

dk ;kjwDk eoBk g? ;edk j? go fJ;dk jZb

eoB bJh fe;kBK ~ y[d jh nkgDhnK T[whdK dh

g{osh bJh ;oeko dhnK rshftXhnK d/ fJbktk

nkgDh :'iBk dk th fBowkD eoBk gt/rk fijVk

nkT[D tkb/ ;w/I ftu fe;kBK bJh jh ;jkfJe

f;ZX j't/rk. j[D/ jkb jh ftu e/Idoh ;oeko B/

nkgDh w[Zy f;zukJh gfo:'iBk bJh nkT[D tkb/

;w/I ftu 50,000 eo'V o[gJ/ tzvD dk ftuko

ehsk j?.

fJ; gfo:'iBk d/ sfjs BdhnK ~ BfjoK

Bkb i'VD dk Nkor?N oZfynk j? fi; Bkb

f;zukJh ftt;Ek ;[fBFfus j' ;e/. 21thI ;dh d/

nkX[fBe Gkos d/ eJh okiK d/ fe;kB y/sh ftu

f;zukJh bJh fGzB fGzB geko dh seBhe

fJ;s/wkb eo oj/ jB fit/I Nge f;zukJh, (fvqg)

ctkok (;fgqzebo) f;zukJh fi;d/ gq:'r Bkb Bk

e/tb gkDh dk T[fus fJ;s/wkb j[zdk j? ;r'I

yogstko th ezNo'b j[zd/ jB. fJ; Bkb f;zukJh

bkrs ~ xZN ehsk ik ;edk j? fi; Bkb

fe;kBK ~ eJh ckfJd/ j' oj/ jB Bkb jh j'D

tkb/ gkDh dh p/tiQk popkdh s'I S[Nekok fwfbnk

j?. j[D ;k~ ikro[e j' e/ nkgD/ y/sK ftu

nfijh jh :'iBkpZX f;zukJh eoBh j't/rh fi;

Bkb gkDh dk ;jh wksok ftu gq:'r j' ;e/ ns/

fJ; ~ ;KfGnk th ik ;e/. Bkb jh whIj d/ gkDh

~ ;KGD dk sohek th ngBkT[D Bkb fe;kBK ~

finkdk ckfJdk fwb/rk ns/ fJ; ftXh d/ gq:'r

Bkb fe;kBK ~ fe;/ j'o ftt;Ek s/ fBoGo BjhI

ofjDk gt/rk.

nZi d/ d”o ftu fi; Bkb Gkos dh nkpkdh

tX ojh j? T[; d/ nB[;ko b'eK dhnK io{osK th

tX ojhnK jB ns/ ;G s'I w[Zy io{os j? G'iB,

fijVk fe f;oc y/sh j'D s/ jh gqkgs j[zdk j?

ns/ y/s ftu j'D tkb/ M'Bk, eDe, ;pih okjhI

n;hI nkgD/ G'iB dhnK io{osK ~ g{ok eo ;ed/

jK. fJjBK ;ko/ T[sgkdK dh g{osh bJh ;kv/ d/F

dk fe;kB eVh X[Zg ftu w/jBs eoe/ b'eK bJh

nzB dh g{osh eodk j? go fJjBK nzB dksktK

dhnK w[Zy f;zukJh dh ftt;Ek bJh ;oeko B/ Bk

sK GftZy bJh e'Jh :'iBk fsnko ehsh j? ns/ Bk

jh tkfdnK ~ j[D sZe w[eZoo ehsk j?. jkbK

fijVhnK :'iBktK d/ gqko{g fsnko ehs/ jB

T[jBK ~ nwbh ikwk gfjBkT[D ftu ;oeko ed'I

se nkgDk :'rdkB d/ gkJ/rh fJj sK nkT[D

tkbk tes jh dZ;/rk.

f;zukJh ftt;Ek dh noE-ftt;EkGk

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201508

Page 9: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 10: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

thI fdZbh n?;'u?w jkT{; d[nkok fJzvhnk j?phN/N ;?Ino

ftu B?FBb n?rohebuo wkoehN gZfsqek dk ftw'uB

e/Idoh y/shpkVh wzsoh okXk w'jB f;zx B/ ehsk. fJ; gZfsqek

okjhI ;oeko B/ j[D fe;kBK bJh okFNoh y/s pkiko (B?FBb

n?rohebuo wkoehN) dk beF oZfynk j?. fi; ftu Gkos

d/ eJh y/sh gqXkB okiK dhnK wzvhnK ~ nkg; ftu Jh-wzvh

Bkb i'fVnk ikJ/rk. fe;kBK d[nkok T[gikJhnK ikD tkbhnK

c;bK ~ ;jh w[Zb d/D bJh j[D ;kohnK wzvhnK ~ fJe t?p

g'oNb d/ sfjs i'fVnk ikJ/rk. fJ; w”e/ s/ feqFh ;fut

Fhoki j[;?B d/ Bkb n?;'u?w jkT{; d/ ;?eNoh iBob

vhHn?;Hokts ns/ n?;n?cJ/;h d/ w?B/fizr vkfJo?eNo gqt/F

Fowk B/ th gq'rokw dh gqXkBrh ehsh ns/ nkT[D tkb/ ;w/I

ftu fe;kBK ~ nkgD/ T[sgkdK fit/I cb, ;pihnK ns/ M'B/,

eDe dk T[fus w[Zb dtkT[D dh ;oeko fsnkoh eo ojh j?.

� fJ; gfo:'iBk d/ sfjs Gkos d/ okiK ftu eJh

wzvhnK ~ uNBh, cbK d/ i{; ns/ gkgV nkfd dh f;ybkJh

d/D d/ pknd T[jBK ~ ;t?-o[}rko bJh gq/fos ehsk. Fqh

feqFBk nuko fi;B/ pkiko ftu nkgDh gfjukD pDk bJh j?

T[j fJ;/ ftfrnkB e/Ido d/ rqfj ftfrnkB ftGkr s'I

f;ybkJh b?D d/ pknd pkiko ftu y[d ~ ;Ekfgs eoB ftu

ekw:kp j'J/. fJ;d/ fJbktk eJh wfjbktK ~ f;ybkJh d/

pknd ;t?-o[}rko bJh gq/fos ehsk. nfij/ eJh fe;kB jB

fijBK B/ feqFh ftfrnkB e/Ido T[itk d/ ftfrnkfBeK s'I

;bkj b?D d/ pknd y/sh d/ y/so ftu soZeh ehsh.

sh;rV d/ e”Ivk fgzv d/ fe;kB fFtBkE :kdt B/ uktb dh fJe nfijh fe;w fJikd ehsh j?

fijVh j[D dtkJh dk ezw eo/rh. fJ; uktb Bkb T[jBK b'eK ~ ckfJdk fwb/rk fijV/ b'j/ ns/ i;sk dh ewh Bkb i{M oj/ jB. fJ; fe;w dk gzihnB bkiBh ;[go fFtBkE d/ BK s'I eokfJnk ik fojk j?. fFtBkE d/ fJ; gq:'r Bkb y/shpkVh wzsokb/ Bkb i[Vh ;z;Ek gkdg fe;w ;[oZfynk ns/ fe;kB gqrsh gqkfXeoB B/ d; bZy o[gJ/ fJBkw d/D dk c?;bk ehsk j?. fJj gqkXheoB M'B/ dh BthI fe;w d/ gzihnB ftu wdd eo/rk. bkiBh ;[go, nkw uktbK s'I ekch nbr j?. fJ; bkb uktb ftu pkeh uktbK d/ w[ekpb/ b”j/ dh wksok 20 ghghn?w j? ns/ i;sk 20 ghghn?w s'I finkdk gkfJnk frnk j?. j'o uktbK ftu fJj wksok uko s'I S/ ghghn?w jh j[zdh j?. fJB;kB d/ fdwkr d/ ftek; bJh i;sk ekch wjZstg{oB j[zdk j?.

j[D dtkJh d/ o{g ftu uktb

wkub gqd/F ftu j[D ;/p dk ;hiB F[o{ j'D tkbk j?. oki d/ xZN T[ukJh tkb/ ;/p

T[sgkde fJbkfenK ftu ;/p dh c;b brGr fsnko j? ns/ e[M ;EkBK s/ pkrpkBh B/

fJ;~ wzvhnK se gj[zukT[D dk ezw th F[o{ eo fdsk j?. jkbKfe nfXekfoe s”o s/ gqd/F ftu

;/p ;hiB 15 i[bkJh s'I F[o{ j'Dk j?. nfij/ ftu ;/p pkrpkB ;zrmBK tb'I ;/p dk ;oekoh

;woZEB w[Zb tXkT[D dh wzr i'o cVB bZrh j?. fJ;/ eVh ftu fjwkub fe;kB pkrpkB

efbnkB ;zx B/ gqd/F ;oeko s'I ;/p dk ;woZEB w[Zb tXk e/ d; o[gJ/ eoB dh wzr ehsh j?.

w”i{dk ;w/I ftu gqd/F ;oeko tb'I ;/p dk ;woZEB w[Zb e/tb S/ o[gJ/ gqsh feb' j?.

;zx d/ nfXneF ow/F B?eN B/ fejk fe wfjzrkJh d/ w”i{dk d”o ftu S/ o[gJ/ ;woEB

w[Zb pj[s xZN j?. T[jBK B/ ;oeko tb'I ubkJh ik ojh c;b phwk :'iBk dh ikDekoh ;ko/

fe;kBK ns/ pkrpkBK se gj[zukT[D bJh ekoro edw u[ZeD bJh ;oeko s'I wzr ehsh j?.

T[jBK B/ fejk fe fJ; :'iBk dh finkdkso fe;kBK ns/ pkrpkBK ~ ikDekoh BjhI j? fi;

ekoB T[j fJ;dk g{ok bkG BjhI u[e ;ed/.

d/F ftu Jh-wzvh dh ;EkgBk ibdhB

;/p dk ;woZEB w[Zb tXkT[D dh wzr;/p dk ;woZEB w[Zb tXkT[D dh wzrfj

S

www.krishijagran.comy/sh ;wkuko

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201510

Page 11: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 12: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

ikp ;oeko B/ fejk fe yohc dh fpikJh d/ pknd oki ftu :{ohnk dh e'Jh ewh BjhI

j?. fe;kBK ~ fJ;dh fuzsk BjhI eoBh ukjhdh. gqd/F ;oeko B/ fe;kBK dh wzr ~ g{ok

eoB bJh T[otoeK dh b'VhIdh wksok dk gqpzX ehsk j'fJnk j?. gqd/F d/ y/shpkVh wzsoh

s'sk f;zx B/ e/Ido ;oeko dhnK J/iz;hnK ;fjs ftGkr d/ T[u gZdK d/ nfXekohnK Bkb fJe

thvhU ekBcoz; ftu feqFh ftGkr dhnK fsnkohnK dk ikfJ}k fbnk. f;zx B/ fejk fe

fgSb/ ;kb yohc ;so d/ d”okB T[otoeK dh ygs 7,97,000 NB doi ehsh rJh ;h

gozs{ fJ; ;kb gqd/F ~ 10,23,939 NB :{ohnk gqkgs j'fJnk j? ns/ gqd/F Go ftu

;fjekoh ;fwshnK ns/ fBZih vhboK ~ b'VhIdh wksok ftu ;Nke ng{osh ehsh rJh j?.

T[jBK B/ fejk fe gqd/F ;oeko ~ e/Ido tb'I nkFtk;B fdsk frnk j? fe ukb{ wjhB/ bJh

nkpzfNs T[otoeK dh ng{osh ehsh ikJ/rh ns/ nZr/ dhnK io{osK ~ yohc ;so dh pkeh

ntXh d/ d”okB gqd/F dh io{os d/ nB[o{g g{ok ehsk ikJ/rk.

:{ohnk dh ewh BjhI- s'sk f;zx

Fh ftfrnkB e/Ido (T[itk) BthI fdbh d/ gqGkoh J/He/H:kdt d/ Bkb T[jBK d/

ftfrnkB e/Ido s/ j'o ftfrnkfBeK Bkb feqFh ikroD dh Nhw dh w[bkeks j'Jh fi; ftu ;G B/ nkgD/ nkgD/ y/soK ftu j' ojhnK y'iK d/ pko/ dZf;nk ns/ fejk fe n;hI nkgD/ feqFh ftfrnkB e/Ido ftu ;w/I ;w/I s/ Nq/fBzr okjhI fe;kBK ~ ikro[e eo oj/ jK fi; s'I fe;kB ns/ fgzvK d/ b'ehI bkG b? oj/ jB. nfijk jh e[M fe;kBK Bkb rZb eoB d”okB gsk bZrk fe fJE'I fe;kBK ~ phi w[jZfJnk eokT[D d/ pknd eJh fe;kB bkGKfts j' oj/ jB ns/ uzrh g?dktko eo oj/ jB.

fJ; ftfrnkB e/Ido ftu rqfj ftfrnkB e/Ido dhnK th ekch T[bpXhnK jB. fJ; y/so ftu wfjbktK ~ nuko, uNBh, cbK d/ i{;, gkgV nkfd dh f;ybkJh b?D d/ pknd T[jBK ~ ;t?-o[}rko bJh gq/fos ehsk. Fqh feqFBk nuko fi;B/ pkiko ftu nkgDh gfjukD pDk bJh j? T[j fJ;/ ftfrnkB e/Ido d/ rqfj ftfrnkB ftGkr s'I f;ybkJh b?D d/ pknd y[d ~ pkiko ftu ;Ekfgs eoB ftu ;cb j'J/. fJ;d/ fJbktk eJh wfjbktK ~ f;ybkJh d/ pknd ;t?-o[}rko bJh gq/fos ehsk. nfij/ eJh fe;kB jB fijBK B/ feqFh ftfrnkB e/Ido, T[itk d/ ftfrnkfBeK s'I ;bkj b?D d/ pknd y/sh d/ y/so ftu soZeh ehsh.

SZsh;rV ftu bZrDr/ wZeJh nkXkfos ykd gqk;z;eoD T[d:'r sh;rV d/ weZJh T[sgkde fe;kBK ~ fJe tZvh ;”rks fwb rJh j?. weZJh dh y/sh ~

tXkT[D bJh, fe;kBK ~ fJ;dh uzrh ehws dtkT[D bJh ns/ weZJh nkXkfos ykd gqk;z;eoB T[d:'r bkT[D bJh SZsh;rV ftu gfjbh tko oki ;oeko ns/ fszB ezgBhnK ftu fszB ;wM”fsnK s/ j;skyo ehs/ rJ/. fJjBK ezgBhnK d[nkok 670 eo'V o[gJ/ dk g{zih fBt/F ehsk ikJ/rk ns/ T[jBK tb I' p;so, Xwsoh ns / okiBKd fgvz ftu bkJ / ikD tkb /Td[ :r' K ftu xNZ ' xNZ giz jiko be' K ~ f;XZ / oi[ rko fwbr/ k. TE[ / jh nf;XZ / so” s / brGr 35 jiko fe;kBK ~ oi[ rko fwbD dh ;Gz ktBk j.? wyZ[ wsz oh vkHowB f;xz dh wi” d{ rh ftu thotko Fkw ~ Tj[ BK d / fBtk; nkfc; ftu nk:f' is oki fBtF/ gs'q ;kjB po' v dh pm? e ftu fJjBK ;wMs” k gsZ oK s / j;skyo ehs / rJ./ wyZ[ wsz oh vkHowB f;xz B / fJ; we” / s / fejk fe oki ftu weJZ h dh ys/ h dk oepk ns / Ts[ gkdB brksko tX fojk j.? fe;kBK ~ urz k pkiko dtkTD[ ns / Tj[ BK ~ weJZ h dh gd? ktko tXkTD[ ns / gs'q ;kfjs eoB ftu fJjBK egz BhnK dn[ kok bkJ / ikD tkb / Td[ :r' K Bkb ekch wdd fwbr/ h. fi; Bkb SsZ h;rV ftu weJZ h dh ys/ h ns / weJZ h g;q ;z eoD ~ b ? e / fJe Td[ kjoD gF/ ehsk j.? fJ; we” / s / ys/ hpkVh wsz oh fpiq wj' B nrotkb, Td[ :r' wsz oh now nrotkb, wyZ[ ;fut ftte/ YKv, To{ ik ftGkr d / gwq yZ[ ;fut nwB ew[ ko f;xz , ;hn;? nkJhvh;h d / nw? vh ;B[ hb fwFok, Un;? vh n;? e / pj/ ko, ;uz kbe Td[ :r' ekoshen/ rf' Jb, feFq h ;uz kbe ghHnko fedq s th wi” d{ ;B.

SZ

e/HftHe/I T[itk ftu feqFh ikroD

gz

feq

www.krishijagran.comy/sh ;wkuko

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201512

Page 13: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 14: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

p cbK dk okik j? ns/ ;G ~ nih} j[zdk j?. ukj/ e'Jh

tZvk j't/ iK S'Nk jo e'Jh fJ;dh y[Fp{ ns/ ;[nkd dk dhtkBk j?. b'eK dh nzp d/ gqsh dhtkBrh dk nzdk}k fJ; rZb s'I bkfJnk ik ;edk j? fe nzp dk ;hiB ysw j'D d/ pknd th fJ; ~ ukj[D tkb/ ;zGkb e/ oZyd/ jB. fJjh ekoB j? fe fgSb/ 26 ;kbK s'I ekch b'efgqn j' u[e/ nzp wjkT[s;t ~ fdZbh gq:NB ftGkr d[nkok 27t/I nzp wjk-T[s;t dk nk:'iB iBeg[oh g{ot ;fEs fdZbh jkN ftu ehsk frnk. wjk-T[s;t ftu fyZu dk e/Ido w[iZcoBro d/ g[oek ih d/ w[;sck d[nkok fbnKdk frnk 900 rqkw dk jkEh M{b nzp fojk fi;~ t/ye/ ;ko/ j?okB j' rJ/. t/yD ftu tZvk ns/ ;[oy jok, ykD ftu ;[nkdh jkEhM{b nzp B/ jo fe;/ ~ nkgD/ tZb fyZfunk. fJ;/ soQK dhnK brGr 500 s'I finkdk fe;wK fJ; wjk-T[s;t ftu t/yD ~ fwbhnK. nzp wjk-T[s;t dk T[dxkNB w[Zy wzsoh Fqh noftzd e/iohtkb d/ eo - ewbK d[nkok ehsk frnk.

r”osbp j? fe ;z;ko ftu nzp dhnK 1365 s'I th finkdk fe;wK gkJhnK iKdhnK jB. fi; ftu'I brGr 1000 fe;wK Gkos ftu jh fwbdhnK jB. fdZbh gq:NB d/ wjk gqpzXe i?vH:{Hf;dheh B/ fJ; gq'rokw dk T[d/F iB ;kXkoB ~ nzp dhnK fGzB fGzB fe;wK s'I ikD{ eokT[Dk

dZf;nk. T[jBK B/ fJj th fejk fe nzp T[s;t okjhI xo/b{ nzp T[d:'r ns/ fBo:kseK ~ gq's;kfjs eo T[jBK ~ fJe wzu gqdkB eoBk jh ;kvk wzst j?. fi; Bkb ftd/Fh w[dok noiB ~ tXktk fwb/rk ns/ fBo:kseK ns/ T[sgkdeK dh ;fEsh wip{s j't/rh.

fJ; wjk-T[s;t ftu nzr{o d/ nkeko s'I b? e/ eNjb d/ nkeko d/ nzpK ~ gqdofFs ehsk frnk. fJ; ftu fGzB fGzB o{g ozr ns/ nkeko dhnK fe;wK d/ nzpK dh gqdoFBh dk th nk:'iB ehsk frnk fi; ftu nzpK dhnK d[obG fe;wK ;heoh, ijKrho, Bhb/Fto, okfJb n?;HghH, o/vh g;zd, nBko; bZeFBG'r, okBhg;zd ns/ fezr;NB nkfd w”i{d ;B.

fJ; w”e/ s/ T[g-w[y wzsoh Fqh wBhF f;;'dhnk, wzsoh Fqh efgb fwFok, ;?o-;gkNk, ftXh, ebk ;z;feqsh ns/ GkFk ns/ ib ftGkr ps”o w[Zy w/jwkB w”i{d ;B.

nkdkso fe;kB BjhI ikDd/ fe wo/ j'J/ ikBto d/ f;zr

s'I ykd pDkJh iKdh j?. c;b T[sgkdB ftu fJj ykd pj[s jh bkGdkfJe j[zdh j?. ns/ nZi d/ ;w/I ftu y/sh bJh i?fte ykd dk T[g:'r pj[s jh io{oh j?. fJ; ykd ~ sohe/ Bkb fsnko ehsk ik ;edk j?. gfjbk, wt/Fh d/ r'po ~ rT{ w{so ftu fwbk e/ f;zr ~ r'po Bkb Go d/Dk ukjhdk j?. d{ih ftXh ftu dftdb dk nkNk ns/ r'po pokpo wksok ftu b? e/ ftu rT{ w{so ~ uzrh soQK fwbk e/ f;zr ftu Go d/Dk ukjhdk j?. f;zr d/ w[zj ~ gbk;fNe iK egV/ Bkb pzBQ

d/Dk ukjhdk j?.

fJ; ftu fJe s'I finkdk f;zr Go/ ik ;ed/ jB. pknd ftu f;zr ~ iwhB ftu fszB c[ZN dh v{zxkJh s/ B'e ~ T[go oZye/ fwZNh Go d/Dh ukjhdh j? ns/ T[; rZY/ ftu d' wjhB/ se Bwh oZyDh ukjhdh j? sKfe d' wjhB/ d/ pknd f;zr ~ pkjo eZY e/ ykd ~ uhBh iK eZu d/ posB ftu Goe/ SK ftu mzvh irQk s/ oZyDk ukjhdk j?. i/ rowh j't/rh sK fJ; ftu'I p?eNhohnk wo ikDr/.

fJe J/eV ftu fJ; i?fte ykd dh 25 rqkw wksok pj[s j[zdh j?. fJ;~ fJ;s/wkb eoB bJh pkfoF, Fhs iK rowh d/ w”;w ftu id'I Bwh j't/ T[; t/b/ gqsh J/eV 25 rqkw ykd 100 bhNo gkDh ftu fwbk e/ 10 fwzN fjbkT[D Bkb p?eNhohnk ;feqn j' iKd/ jB. fJ;d/ pknd ;t/o/ Fkw fJ; gkDh ~ y/s ftu fSVeDk ukjhdk j?. f;zr ftu id'I se S/e Bk j' ikJ/ sd se T[; ~ tos'I ftu fbnk ;ed/ jK. fJj fJe ;;sh ns/ T[g:'rh i?fte ykd j?.

ekdsZVfephZ-dkWe dk mi;ksx djsaA vius lkjs Ñf"k mRikn] Ñf"k lqfo/kkvksa dh eq¶r ekdsZfVax djsaA

marketmirchi.com

900 rqkw dk jkEh M{bnz

f;zr s'I pDh i?fte ykd

fi

www.krishijagran.comy/sh ;wkuko

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201514

Page 15: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 16: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

:[es okFNo dh fJe fog'oN d/ nB[;ko nrb/ d;

;kbK ftu ykd nzB dhnK ehwsK ftu j”bh j”bh froktN nkJ/rh. fJ;dk w[Zy ekoB feqFh T[sgkdB, whN ns/ v/noh T[sgkdK ftu nkjko dh fGzBsk dk tXDk j?.

fog'oN ftu fJj th fejk frnk fe feqFh T[sgkdB ftu fJikck j'D Bkb y/sh ftu th tkXk j't/rk. :{og, J/Fhnk ns/ T[soh nwohek ftu y/sh eoB d/ sohfenK ftu pdbkn nkT[D ns/ dZyDh nwohek ftu y/sh dk y/socb tXD Bkb T[sgkdB th tX/rk. T[sgkdB tXD Bkb ykd nzB dhnK ehwsK xNDrhnK fi; Bkb T[otoe ns/ y/sh Bkb ;zpzfXs j'o T[sgkdK dhnK ehwsK ftu th T[Skb ns/ froktN t/yh ik ;e/rh.

fog'oN d/ nB[;ko Gkos 2024 se egkj ns/ rT{ wk; dk d{ik ;G s'I tZvk fBo:kse d/F pfDnk oj/rk. eDe

owBh d/ fe;kB j?I; ghNo fFco B/ d[fBnk dk ;G s'I bzpk

;{oiw[yh T[rkT[D ftu ;cbsk jkf;b eo bJh j?. frBh} tobv foekov d/ w[skfpe fJ; g”d/ dh bzpkJh 30 c[N fJe fJzu j?. fFco B/ ;{oiw[yh dk ;G s'I bzpk g”dk T[rkT[D dk nkgDk jh foekov s'V fdsk j?. fJ; s'I gfjbK 2012 ftu T[j 26 c[ZN 4 fJzu dk, 2013 ftu 28 c[ZN 8 fJzu bzpk g”dk pBkT[D dk foekov s'V u[e/ jB.

� fJ; tko T[jBK B/ fJj ewkb i{B 2015 ftu ehsk j?. fJj g”dk J/Bk bzpk j? fe fJ;dh bzpkJh BkgD bJh

b'eb ckfJo pqr/v dh wdd b?Dh gJh. fFco dk efjDk j? fe e[M g”d/ Bk-ftFtk; j'D fizBh bzpkJh d/ jB. fJjBK dh bzpkJh j'o tXkT[Dk ;zGt j? jkbKfe fJj ezw J/Bk nk;kB BjhI. feT[Ife yokp w”;w eoe/ g”d/ dh j'Id yso/ ftu g? ;edh j?.

dhnK s'I r[bkp dhnK gzy[VhnK ftu b[eh fGzBh fGzB y[Fp{

d/ oki s'I godk T[m frnk j?. ftfrnkfBeK B/ T[; n?I}kfJw dk gsk bk fbnk j? fijVk r[bkp d/ c[bK ftu fJj y[Fp{ g?dk eodk j?. fJ; n?I}kfJw dk BK j? nkon?un?B:{vhn?e; 1. fJ; n?I}kfJw dk gsk bZrD Bkb j[D r[bkp dhnK fGzB fGzB fe;wK dh rkfJp j' ojh y[Fp{ fco s'I tkfg; nk ;e/rh.

fJ; n?I}kfJw dh y'i eoB tkb/ ftfrnkfBeK dk efjDk j? fe fJso ns/ y{p;{osh gq;kXBK bJh io{oh s/b w[jZfJnk eoB tkb/ r[bkp ns/ T[;dh y{p;{osh ns/ w'je y[Fp{ bJh T[rkfJnk iKdk j? gozs{ ;w/I d/ Bkb fJ;dh y[Fp{ rkfJp j[zdh ik ojh j?. T[jBK B/ fejk fe r[bkp dh y[Fp{ ~ tkfg; fbnkT[D bJh T[;dh wfje bJh fizw/tko sob gdkoEK ~ bGDk io{oh ;h. r[bkp dh y[Fp{ d/ ;pzX ftu jkb/ se ehs/ rJ/ nfXn?B d/ nB[;ko e[M ftfrnkfBeK dk fJj dkntk j? fe NogkfJB f;zE/f;; n?I}kfJw e/tb nfijk wkfXnw j? fijVk g”fdnK ftu ;[rzfXs w'B'NogkfJz} g?dk eodk j?. jkbKfe coK; ;fEs dk :{fBtof;Nh nkc fbUB ;?IN J/NhBk d/ ihB b[fJ; w?rBkov ns/ T[;d/ ;kEhnK B/ fBFfus io{oh ftF/FsktK bJh u[D/ rJ/ r[bkp dhnK d' fe;wK dh ihB dh iKu eoB s/ gkfJnk fe c[ZbK dh y[Fp{ dk ekoB ngqfsnkfFs n?I}kfJw dk gfotko j?. iKu d/ pknd T[jBK B/ gkfJnk fe nkon?un?B:{vhn?e;1 n?I}kfJw y[Fp{ g?dk eodk j?.

ykd:KB dhnK ehwsK ftu froktN

d/ t?Ffte T[sgkdB ftu ;kb 2024 se 786H7 fwbhnB NB se tX ikD dh ;zGktBk fog'oN ftu do;kJh rJh j? fijVh fe 2014 ftu 700 fwbhnB NB ;h. fJ;/ soQK uktb dk t?Ffte T[sgkdB 2024 se 564H1 fwbhnB NB, fsbjD dk 516H4, uhBh dk 275H6 fwbhnB NB tX ikD dh ;zGktBk j? fijVk fe 2014 ftu bVhtko 494 fwbhnB NB, 425H2 fwbhnB NB ns/ 257H7 fwbhnB NB fojk.

;z

tkg; nkJ/rh r[bkp dh y[Fp{

d[fBnk dk ;G s'I bzpk ;{oiw[yh

;

d[fBnk dk ;G s'I bzpk ;{oiw[yh

www.krishijagran.comy/sh ;wkuko

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201516

Page 17: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

nksw-fBoGo fe;kB dh nkBtXd/ Gkos dh gfjukD

b[ph fJzv;Noh} n?bHn?bHghefbnkD fwb d/ B/V/, Bo'Vk o'v, nfjwdkpkdc'BL07930610100 c?e;L 07930610300Jhw/bL [email protected]

Page 18: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

,e-,-lh- —f”k tkxj.k twu 201524

w; Go/ tksktoD ftu gF{ th b'eK dh soQK sBkn dk

wkj”b ;fjD eo oj/ jB. nfij/ w”;w ftu gF{ fGzB fGzB fpwkohnK Bkb ghfVs j' ;ed/ jB. fJ; ftu rbx'N{ fpwkoh sK gF{nK bJh ikBb/tk ;kfps j' ;edh j? fJ;bJh fJ; soQK d/ w”;w ftu gF{ gkbD ftGkr jo ;kb gF{nK ~ fJ; fpwkoh s'I pukT[D bJh NhekeoB th eodk j?.

fJ; soQK c?bdh j? fJj fpwkoh

gF{nK ftu rb x'N{ fpwkoh gkFuo'bk wbN';hvk Bkwe ihtkD{ s'I j[zdh j?. fJj ihtkD{ finkdkso gF{nK d/ rb/ ftu gkfJnk iKdk j?. id'I gF{ bzpk ;co eodk j? iK c/o pdb/ j'J/ w”;w d/ dpkn ftu sBkt ftu jdz[ k j,? T;[ do” kB fJj ihtkD { gFn{ K s / jwbk eo fddz / jB. T;[ d / pknd Tj[ gF {fpwko j ' e / ibdh jh pt/ esh ws” wo iKd / jB.

phwkoh d/ bZSDL

fJ; fpwkoh ftu gF{ d/ ;oho dk skgwkB tX iKdk j?. gF{ ~ ;kj b?D ftu fdZes j'D brdh j?. ;kj b?Id/ tes T[j nbr nbr soQK dhnK nktk}K eZYdk j?. fJ; fpwkoh dh ug/N ftu nkfJnk gF{ ukok ykDk pzd eo fdzdk j?. fJ; soQK d/ gF{ d/ rb/ d/ EZb/ ;'i nk iKdh j?. fJ; fpwkoh s'I ghfVs gF{ dk s[ozs fJbki Bk j'D s/ 24 xzfNnK s'I fszB fdB d/ nzdo gF{ dh w”s j' iKdh j?.

pukn d/ sohe/L

fJ; fpwkoh ftu fJbki s'I gfjbK jh pukn dk fXnkB oZyDk pj[s io{oh j[zdk j?. gF{-gkbD ftGkr fJ; fpwkoh d/ w[cs Nhe/ bkT[Idk j?. fJj Nhe/ jo gF{ gkbe ~ nkgD/

doh wzsoh frohoki f;zx B/ fejk j? fe d/F ftu jo/ uko/ dh

g?dktko ftu 40 s'I 50 ch;dh dh ewh nkJh j?. fJ; ;wZf;nk s'I fBgND bJh j[D ukok eqKsh dh io{os j? ns/ fJ; ftu ;fjiB dh G{fwek wjZstg{oB j' ;edh j?. frohoki f;zx B/ e/Idoh peoh nB[;zXkB ;z;EkB ~ ;zp'fXs eofdnK dZf;nk fe ;fjiB o'gD Bkb gF{nK bJh jo/ uko/ dh ewh g{oh j' ;e/rh ns/ ;fjiB okjhI fJ; fdFk ftu fJe uzrh gfjb f;ZX j' ;edh j?.

;fjiB d/ o'gD ~ tXkT[D bJh gF{nK bJh ;fjiB dhnK johnK gZshnK dk gq:'r jo/ uko/ d/ o{g ftu ehsk ik ;e/rk. ;fjiB dhnK gZshnK ftu 16H64% eq{v g'qNhB gkfJnk iKdk j?. peohnK fJ;~ ukn Bkb yKdhnK jB. gZshnK dk gq'NhB pZeohnK ~ ibdh jiw j[zdk j?.

INVESTMENT OPPORTUNITIES IN • Education • Farm Land • Media • Organic Agriculture • Commodities

For Details: 09654193353

"A call can change your life"

gF{ d/ uko/ ftu ;fjiB dh G{fwek

ikBb/tk j? rb x'N{ fpwkohikBb/tk j? rb x'N{ fpwkoh

gF{nK ~ io{o btkT[D/ ukjhd/ jB. i/ e'Jh gF{ fJ; fpwkoh s'I ghfVs j' ikJ/ sK T[;~ pkeh gF{nK s'I s[ozs nbr eo d/Dk ukjhdk j?. ghfVs gF{ dk i{mk ukok iK gkDh d{i/ gF{nK ~ BjhI d/Dk ukjhdk feT[Ife fJj fpwkoh S{s d/ o'r dh soQK c?bdh j?.

gF{nK d/ vkeNoK dh okJ/ ftuL

fJ; fpwkoh d/ pko/ ftu fGtkBh t?NoBoh gkbh efbfBe d/ w?vh;B ftGkr d/ n?;HthHU vkHfti/ ;B;Btkb d;d/ jB fe rbx'N{ fJe ikBb/tk fpwkoh j?. i/ e'Jh gF{ fJ; fpwkoh s'I ghfVs j' ikJ/ sK T[;dk s[ozs fe;/ vzro vkeNo s'I fJbki eokT[Dk ukjhdk j?. vzro vkeNo fJ; ftu pokv ;g?eNqw n?IvhpkfJUfNe ns/ ;bck vor dk gq:'r eoe/ gF{ ~ puk ;edk j?. i/ gF{ ~ ;kj b?D ftu finkdk sebhc j't/ sK Nq?efJUN'wh Bkb ;kj dh Bbh gk; eoe/ gF{ ~ pukT[D dh e'fFF eoBh ukjhdh j?.

gF{ d/ uko/ ftu ;fjiB dh G{fwek

e/I

j[z

www.krishijagran.comy/sh ;wkuko

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201518

Page 19: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 20: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

,u-,e- baMLVªht yk,xk vkWDl

BHn?wHfJzv;Noh} c?pohe/FB fpiB; ftu wzB gqwzB/ ns/

gqfsFms fBowksk jB. c?pohe/FB y/so ftu ngko ;cbsk d/ pknd poKv BK- nke; Bkb feqFh wFhBK pDkT[D ik oj/ jB. n?BHn?wHfJzv;Noh} nkgDh ;jkfJe ezgBh fBNt?b fJzvhnk gqkHfbH d/ BK Bkb th ikDh iKdh j? fi;d/ uzvhrV, v/okpZ;h (gzikp) ns/ gzie{bk (jfonkDk) ftu ;z:zso jB. 72 eo'V o[gJ/ dh e[b ;kbkBk nkwdBh tkbh fJj ezgBh Xks{ dh gos pBkT[D tkb/ Bkwh fteq/sktK ftu'I fJe j? fijVh fe ;'Bkfbek Nq?eNo} ns/ fBT{ jkb?Iv Nq?eNo} ~ wFhBh T[geoD th t/udh j?.

n?BHn?wHfJzv;Noh} dk wzBDk j? fe T[jBK dk BK ns/ uzr/ fpiB; d/ fgZS/ deFskg{oD ;[;Zfis tksktoD ns/ :'r ;Nkc j? fi;d/ bzp/ siop/ ns/ rkjeK dhnK io{osK ~ g{oh eoB dh ;wM d/ nkXko s/ jh ;kvh ezgBh nZi fJ; w[ekw s/ gjz[uh j?. ;kvh ;cbsk d/ fgZS/ gqpzXB d[nkok ;w/I ;w/I s/ fds/ ikD tkb/ BthB ftuko b'eK ~ ikro[e eoB ftu nfjw G{fwek fBGkT[Id/ jB.

T[Zu Fq/Dh ns/ r[DZtsk tkbhnK wFhBKL

n?BHn?wHfJzv;Noh} jw/FK T[u Fq/Dh ns/ ;G s'I tXhnk r[DtZsk tkbk eZuk wkb fJ;s/wkb eodh j?. fJ;d/ Bkb jh Bt/I T[geoDK ~ pBkT[D bJh nfij/ fJzihfBnfozr fv}kfJB pDkT[Idh j? fijV/ bzp/ ;w/I se ekfJw ofjzd/ jB ns/ nzso-okFNoh gZXo s/ th nkgDh geV oZydh j?. ezgBh edh th rkjeK dh ;zs[FNh ns/ T[sgkdK dh r[DtZsk Bkb ;wM”sk BjhI eodh.

ezgBh dh ;N/N nkc dk nkoN fBowkD fJekJh ftu T[Zu F/qDh dhnK T[j wFhBK jB fijVhnK fe tZv/ nkovoK ~ g{ok eoB ftu ezw nkT[IdhnK jB. fit/I fe ;hn?B;h, thn?w;h, n?un?w;h, o'p'Ne thbfvrz , b}/ o efNrz wFhB, FkN pbk;fNe wFhB, Fhno pf? vrz wFhB, jkJhvf'q be g;?q nkfd wyZ[ jB.

N . M . I N D U S T R I E S

ro' ;Nko ezgBh r[ioks d/ fe;kBK se gj[zuD dk

nkX[fBe y[dok wzu j?. fi; okjhI y/shpkVh ;pzfXs phiK, c;b ;[oZfynk, g'FD ns/ jkovt/no T[sgkdK dh tZvh bVh fe;kBK ~ xo p?m/ T[gbpX eokJh ikJ/rh. fJ;d/ bJh fe;kBK ~ j?bgbkJhB Bzpo 1800-3000-0021 s/ fw; ekb d/Dk j?. fw; ekb fwbd/ jh n?ro' ;Nko ezgBh d/ ;/b} nc;o fe;kBK ~ c'B eoDr/ ns/ wzr/ rJ/ nkovo ~ fbyD d/ pknd T[jBK ~ xo p?m/ p?m/ w[jZfJnk eokT[Dr/.

n?ro' ;Nko B/ fJzvhnk g';N d/ fJbktk nfjwdkpkd ;fEs e/Idoh Gzvko ns/ j'o eJh e'ohno ezgBhnK ns/ NqK;g'oN ezgBhnK Bkb fwbe/ fJe wip{s tzv ftt;Ek th pDkJh j?. ezgBh d / eJh chbv nc;o th jB fijV / tvz bJh jwF/ K pkiko ftu wi” d{ ofjdz / jB. brGr fsBz byZ s I' finkdk fw; ekb jD[ se gkq gs j ' ue[ / jB ns / fJj ftt;Ek ;u[ ko { og{ Bkb ri[ oks ftu ub ojh j.? ibdh jh wjkokFNo, oki;EkB ns / wXZ gdq F/ ftu th fJj Fo[ { ehsh ikJr/ h.

p; 1800-3000-0021 s/ fJe fw;v ekb

o'Nkt/No ~ fsnko eoBk

toswkB ftu ezgBh fe;kBK bJh T[u r[DtZsk tkbk o'Nkt/No pBkT[D ik ojh j? fi;dk ;kfJ} uko s'I ;Zs c[N j't/rk. fJ; ftu J/eb ns/ pj[ ;ghv r/no pke; j't/rk. ezgBh d/ ekoykB/ ftu fJe wjhB/ ftu brGr 1500 o'Nkt/No fsnko ehs/ ik ;ed/ jB.

nke; o'Nkt/No dhnK ftF/FsktKL

· j?th fvT{Nh r/no pke;

· fwZNh ftu rzY Bk g?Dk

· g”d o'gD bJh v{zx/ M[ekn tkbk p?v

· fe;kBK dk ;wK, g?No'b ns/ w/jBs pukT[Idk j?

· ;[Ze/ nkodo jkbksK ftu nB[e{b

· M'Bk, rzBk, eDe, e/bk, egkj ns/ ;kohnK ;pihnK dh y/sh ftu wddrko

· fJe ;kb dh tkozNh

ibdh nkT[D tkbk j? nke; feqFh T[geoD

toswkB ftu ezgBh Bt/I T[geoD dk fBowkD eoB s/ i'o d/ ojh j? fi; ftu fJzNok o' o'Noh thvo ns/ Nq?eNo wkT{IN/v pkfJzvo ew ohgo j?. fJj pkiko ftu nr;s 2015 se nk ikDr/. finkdk ikDekoh bJh t?p;kfJN t/y'-

www.nmagro.com

n?BHn?wHfJzv;Noh} bkJ/rk nke;

n?

n?

www.krishijagran.comਕੰਪਨੀ ;wkuko

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201520

Page 21: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

ih n?; e?bN?e; nkfJb

fe;kB dh FkBih n?; e?bN?e; nkfJb

Nq?eNo ftu gkJ/ BthI ikBfe;kB dh FkBNq?eNo ftu gkJ/ BthI ikB

tgkfoe ikDekoh bJh+91-9350572002 s/ ekb eo' iK

[email protected] s/ Jhw/b eo'

Page 22: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

Dh d/ yko/gB ~ d{o eoB bJh Fqh ;[doFB ezgBh

fgSb/ ekch ;w/I s'I ezw eo ojh j?. fJ;/ eqw ~ nZr/

tXkT[Id/ j'fJnK Fqh ;[doFB ezgBh fJb?eNq'w?rB?fNe tkNo

ezvhFBo b? e/ nkJh j? fijVk gkDh d/ yko/gB ~ g{oh soQK

d{o eoB ftu ekw:kp j?. t/yD ftu fJj S'Nk ns/ g{oh soQK

ezfgT{NokfJ}v f;;Nw s/ nkXkfos

:zso xo d/ nzdo nkT[D

tkbh gkfJg bkfJB iK N?Ie

s/ nk;kBh Bkb bkfJnk

ik ;edk j?. fJ;dh

ykf;ns fJj j? fe fJ;

ftu fJ; soQK dk f;;Nw

pDkfJnk frnk j? fijVk e?bFhnw

ns/ w?rBhFhnw d/ eDK dk nkeko, gqeko ns/

gqGkt xN eo fdzdk j? fi; Bkb fJjBK dk d[FgqGkt ysw j'

iKdk j?. fJj :zso yk; s”o s/ yko/ ns/ Gko/ gkDh bJh

pDkfJnk frnk j?. ezgBh B/ xo/b{, T[d:'fre ns/ y/shpkVh

fszBK jh y/soK dhnK io{osK ~ ;wMfdnK j'fJnK fJj :zso

pDkfJnk j?. i/ :zso ezw BjhI eodk sK ezgBh fJ;s/ 6

wjhB/ dh wBh p?e rkozNh ns/ gzi ;kb dh fBowkD tkozNh th

d/ ojh j?.

ezgBh d/ ;hHJhHU Fqh frohF ftnk; B/ dZf;nk fe fJj

T[sgkd Gkoh gkDh ~ jbe/ gkDh ftu pdbD ftu pj[s jh

n;oekoe j?. T[jBK B/ fJ;dh ykf;ns dZ;h fe fJj

y/shpkVh ns/ g”fdnK ~ T[rkT[D ftu pj[s T[g:'rh j?. fJ;

T[sgkd ~ y/sK ftu fJ;s/wkb eoB Bkb c;b dh g?dktko

20 s'I 25% se tXkJh ik ;edh j? ns/ y/sh bJh Gkoh

gkDh th nk;kBh Bkb fJ;s/wkb ftu fbnKdk ik

;edk j?. fJb?eNq'w?rB?fNe tkNo

ezvhFBo dh wdd Bkb p{zd

f;zukJh ~ n;odko, ;kc

ns/ oZy-oykn w[es

pDkfJnk ik ;edk j?.

yk; s”o s/ rohB jkT{;

ns/ w[orh gkbB ftu fJj

pj[s T[g:'rh j?. ezgBh d/ J/ohnk

w?B/io jotho u”Xoh B/ dZf;nk fe oki;EkB ftu fJj

T[sgkd ekch g;zd ehsk ik fojk j? feT[Ife T[E/ yko/ gkDh dh

;wZf;nk pj[s finkdk j?. T[jBK B/ fejk fe g{o/ Gkos ftu

T[jBK B/ eJh irQK s/ tkNo ezvhFBo bkfJnk j? fi;d/ Bshi/

;ekokswe fwb/ jB.

;bK ~ ;w/I ;w/I s/ eJh ;wZf;nktK dk ;kjwDk eoBk

g?Idk j? fit/I cc{zd, yogstko, ehV/ nkfd fi; Bkb

g?dktko gqGkfts j[zdh j?. nfij/ ftu o;kfJfDe ehNBkFe

pkiko ftu nkT[D Bkb eJh ;wf;nktK dk ;wkXkB j' frnk

gozs{ o;kfJfDe ehNBkFeK s/ ;kvh io{os s'I finkdk

fBoGosk j'D Bkb tksktoD bJh fJj fuzskiBe j?. fJ;

;fEsh ~ t/yfdnK o;kfJfDe ehNBkFe d/ ftebg ftu

pkfJUehNBkFe dh io{os wfj;{; ehsh ikD bZrh. pkfJU-

ehNBkFe T[j ehN BkFe j[zd/ jB fijV/ e[dosh o{g ftu

fsnko ehs/ iKd/ jB fit/I gF{, g”d/ p?eNhfonk ns/ j'o yfDi

gdkoE.

rqhBb?Iv pkfJU ;kfJzf;} ezgBh B/ Jhe' co?Ivbh

ehNBkFe ns/ bkotk ~ BFN eoB tkbh dtkJh pBkT[D dk

fizwk u[fenk. ezgBh d/ T[sgkd ;g?Ffb;NK dh d/yo/y ftu

fsnko ehs/ iKd/ jB. fJjBK ftu'I w[Zy jB FeshwkB ;[go

ns/ bktk gb; fijBK dh wzr ;G s'I finkdk j?. FeshwkB

;[go ~ egkj bJh yk; s”o s/ pDkfJnk frnk j? fijVk

egkj d/ g”d/ dh ehfVnK s'I oZfynk eodk j? ns/ fJ;~ yokp

j'D s'I pukT[Idk j?. fJj T[sgkd egkj d/ g”d/ dh o'r-

gqsho'Xh Fwsk th tXkT[Idk j?. fJj egkj ftu bZrD tkb/

ehV/ ns/ x[D ~ BFN eodk j? fijV/ fJ;dh g?dktko ~ o'ed/

jB. egkj d/ Bkb Bkb fJj pkrpkBh, ;pihnK nkfd c;bK

bJh th T[g:'rh j?. fJ;~ 50 fwHbhH_15 bhNo gkDh ftu

fwbk e/ fSVekn eoBk ukjhdk j?. T[E/ d{i/ gk;/ bktk gb;

;G soQK dhnK c;bK bJh xkse bkot/ ~ ysw eoB ftu

;jkfJe j?. fJj pj[s jh n;oekoe ns/ fe;/ th nt;Ek

ftu T[g:'r ftu fbnKdk ik ;edk j?. fJ;~ 6 fwHbhH_15

bhNo gkDh ftu gk e/ T[g:'r eoBk ukjhdk j?.

ykokgB d{o eo/rk Fqh ;[doFB

fJb?eNq'w?rB?fNe tkNo ezvhFBo

rqhB b?Iv pkfJU;kfJzf;} d/

Jhe' co?Ivbh T[sgkd

rqhB b?Iv pkfJU;kfJzf;} d/

Jhe' co?Ivbh T[sgkd

c

gk

www.krishijagran.comਕੰਪਨੀ ;wkuko

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201522

Page 23: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

y/sh dh ikB fe;kB dh gfjukD y/sh dh ikB fe;kB dh gfjukD

Regd. Office : CSC-GH-4/FF-5, DDA Mkt-Meera Apartments Outer Ring Road, Paschim Vihar, New Delhi-110063

Ph. : +91-11-25253078, 69415232

E-mail : [email protected] • www.ambercrops.com

Insecticide

R

R

gy czk.M

amberTM

Amber Crop Science Pvt. Ltd.(AN ISO 9001 - 2008 CERTIFIED COMPANY)

beF ;kvkftek; s[jkvkbeF ;kvkftek; s[jkvk

Page 24: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

eFB ez;NqeFB fJeT[gw?IN p'b/ sK @Bzpo tB# ;kb1995 s'I nkgDh ;EkgBk d/ pknd J/; B/ nkgD/

T[sgkdB okjhI Gkos ftu fBowkD d/ y/so ftu nkgD/ T[sgkdK dh ;cbsk d/ pknd @J/;# B/ j'o Nq?eNo ezgBhnK d/ w[ekpb/ p/jso seBhe Bkb b?; nkgD/ Nq?eNo ~ pkiko ftu fe;kBK bJh phs/ eJh ;kbK s'I T[gbpX eok ojh j?. feqFh ikroD Bkb w[bkeks d/ pknd n?; ezgBh d/ gqGkoh B/ dZf;nk fe ;kvh T[sgkdB ;Eb cohdkpkd (jfonkDk) ns/ ekFhg[o (T[sokyzv) ftu ;fEs jB. @J/;# d/ Nq?eNo @;VeK s/ ;/o, y/s s/ ;tk;/o# d/ o{g ftu nkgDh gfjukD fe;kBK ftu pDk u[e/ jB. fJ; Nq?eNo Bkb fgzzv d/ fJbkfenK d/ eJh fe;kB bkG b? oj/ jB ns/ y/sK ftu @J/;# Nq?eNo d/ gq:'r eoB Bkb fJj nkgD/ ehwsh ;w/I dk ;dT[g:'r eo gk oj/ jB. gfjbK d/ d”o ftu fiE/ fe;kB jb ns/ p?b ~ b? e/ iKd/ ;B ns/ y/sK dh i[skJh eoB ftu go{ k fdB th br iKdk ;h TE[ / @J;/ # B / fe;kBK dh ioo{ s ns / ;f[ tXk d / nB;[ ko nkgD /Ne?q No ~ Tu[ seBhe ns / wips{ fJiz B egf? ;Nh d / Bkb jkJhvf'q be gkto Bkb b;? nkgD / Ne?q NoK ~ pkiko ftu fe;kBK bJh Tg[ bpX ehsk j.? @J;/ # ISO9001 s I' wkBsk gkq gs j.?

feqFh ikroD dh Nhw B/ @J/;# ezgBh d/ y/shpkVh y/so ftu gq:'r j'D tkb/ ;cb T[sgkdK d/ pko/ ikDekoh fJeZmh ehsh fe fet/I J/; d/ T[sgkd pkeh ezgBhnK Bkb'I p/jso jB.

fszB f;bzvoK tkb/ Nq?eNoK d/ e[M wkvbK d/ pko/ ftu ikDekoh j/m fbyh j?L

nke;hboh tkbt d/ Bkb ezgBh B/ (DI-854 NG, DI-550 NG, DI-350 NG, DI-450 NG) uko Nq?eNo wkvb ftu ;t?-ukfbs v?cN ns/ vqkcN ezNo'b bkfJt jkJhvq'fbe; fwe; w'v Bkb b?; j?. fJjBK ;G dh vhib N?Ie dh eg?f;Nh 57 bhNo se j?. Bkb jh ;G s'I w[Zy rZb j? fe fJjBK ;G ftu ipod;s p?eng Nkoe j? fijVk Nq?eNo ftu ikB gkT[Idk j?.

uko f;bzvo tkb/ Nq?eNo ;kv/ ;cb wkvb dh ikDekoh j/mK fdZsh j?L

ipod;s gkto p?enZg Nkoe d/ Bkb (DI-350+DI-450+, DI-550+) uko f;bzvo fJziB tkb/ Nq?eNo ftu ;t?-ukfbs v?cN ns/ vokcN ezNo'b bkfJt jkJhvq'fbe; ns/ fwe; w'v d/ Bkb, s/b ftu v[Zp/ fv;e po/e, fJjBK ;G Nq?eNoK d/ fJziB dh eg?f;Nh 2670 ;h ;h j?.

TRACTOR

@J/;# d/ Nq?eNo fJziB ftu d' gqeko dh seBhe j?. fszB f;bzvo ns/ uko f;bzvo fi; dh tiQk Bkb pkeh ezgBhnK d/ w[ekpb/ fe;kB fJ;~ ;cbskg{ote T[g:'r eo gk oj/ jB ns/ bkG b? oj/ jB.

NoB?FBb Nq?eNo} fbH feqFh T[geoD ns/ Nq?eNo

pBkT[D tkbh Gkos dh nrqDh ezgBh j?. ezgBh dk Nq?eNo @;'Bkfbek# d/ BK Bkb wFj{o j?. ;'Bkfbek B/ Gkos ftu jh BjhI ;r'I d[fBnk Go ftu 70 s'I finkdk d/FK ftu BK pDkfJnk j?. ;cbsk dhnK BthnK T[ukJhnK ~ g{ok eoB bJh 1969 s'I ;'Bkfbek ;w{j B/ fJe bzpk ;co s?n ehsk j?.

nZi ;'Bkfbek Gkos d/ gfjb/ fszB Nq?eNo fBowksktK ftu'I fJe j?. ezgBh Nq?eNo d/ fJbktk pj[-T[g:'rh tkjB, fJziB feqFh wFhBoh, vhib ioB/No ;?N, nkN' ns/ eo/B ;fjs fJe g{oB T[sgkd bVh gqdkB eodk j?. ;'Bkfbek ro[Zg B/ ;m d/ dFe ftu Gkos ftu jfos eqKsh ftu gqw[Zy

:'rdkB fdZsk. ;'Bkfbek ;w{j B/ ikgkB dh :kBwko, i/ n?w ckJhBK; Nq;Nh ns/ w?rwk ;koKuh ckJhBK; fijhnK gqw[Zy nzso-okFNoh ezgBhnK d/ Bkb skbw/b ehsk j?.

;'Bkfbek nkgD/ rqkjeK dhnK io{osK ~ ;wMdk j? ns/ n;kXkoB T[sgkdK ~ T[jBK dhnK io{osK d/ Bkb fwbkT[D dh e'fFF eodk j?. ;'Bkfbek dk eJh J/eV ftu c?fbnk T[sgkdB ;z:zso, gzikp ns/ fjwkub gqd/F ftu gqd{FD w[es fJekJh j?.

nZi ;'Bkfbek ;cbsk ns/ ftek; dk d{ik BK pD frnk j?.nzso-okFNoh N?eBkb'ih, nkN'w?fNe T[sgkdB fJekJhnK, nB[Gth NhwK d/ Bkb ;'Bkfbek Gkos ns/ ftd/FK ftu nkgD/ rqkjeK dhnK io{osK s/ yok T[so fojk j?.

www.krishijagran.comਕੰਪਨੀ ;wkuko

@J/;# p'b/ sK Bzpo -1

;'Bkfbek Nq?eNo} fe;kBK dh gfjbh g;zd

fJz

n?

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201524

Page 25: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

Toll Free No :

Page 26: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

B/ dh c;b ~ cc{zd s'I pukT[D

bJh jkb jh ftu fJe cc{zdhBkFe ns/ tfoXh fB:kwe T[sgkd pkiko ftu nkJ/ jB fijV/ Bk f;oc c;b ~ cc{zd bZrD s'I pukT[Dr/ ;r'I c;b d/ ftek; ftu th ;jkfJe j'Dr/. fJjBK T[sgkdK ~ pkiko ftu fbnkT[D dk eo?fvN

e'o'wzvb fJzNoB?FBb ezgBh ~ iKdk j? fi;B/ j?r}k;Nkg ns/ c?BN?e gb; T[sgkdK dh T[g:'frsk s/ i'o fdZsk. ezgBh d/ iBob w?B/io, ;hgh;h BkoE, Fqh ;shF fstkoh B/ dZf;nk fe fe;kBK d[nkok ;ys w/jBs Bkb T[rkJhnK ikD tkbhnK c;bK ~ cc{zd s'I j'D tkb/ B[e;kB s'I pukT[D ns/ g”fdnK d/ tkX/ ftu fJj d't/I T[sgkd nfjw G{fwek fBGkT[Dr/.

Fqh fstkoh B/ dZf;nk fe j?r}kB/FB wsbp M'B/ dh c;b s/ 20-25 fdB ftu gfjbh ykd d/ Bkb j?r}k;Nkg ns/ c?BN?e gb; dk fJ;s/wkb eoB Bkb c;b s/ cc{zdh BjhI brdh j? feT[Ife j?r}k;Nkg fJe nzsogqtkjh cc{zdhBkFe j? fijVk M'B/ ftu F[o{nks ftu bZrD tkbh cc{zd dh fpwkoh ~ d{o oZydh j? ns/ M'B/ ~ ;/jswzd ns/ jok Gok oZyD ftu wdd eodh j?. ezgBh d/ ;g?Ffb;NK dk wzBDk j? fe j?r}kB/FB Bkb ;t;E ns/ bzphnK iVK, sZsK ~ uzrh soQK b?D dh Fesh gqdkB eodh j?. T[E/ jh c[Nkn tXkT[D ftu ;fj:'rh, bzphnK iVQK gkDh dh ewh j'D s/ c;b ~ ;[ZeD s'I pukT[Idh j?. :{ohnk ~ j”bh j”bh SZvD s/ ykd dk uzrk ns/ g{ok fJ;s/wkb j[zdk j? fi; Bkb T[gi ns/ dkfDnK ftu uwe tXdh j?. T[jBK B/ fejk fe j?r}k;Nkg jZd s'I finkdk n;oekoe j? fi; ftu ;feqn sZs d/ o{g ftu EkfJUcB/N fwEkfJb j[zdk j?. fJj M'B/ ~ bZrD tkb/ o'rK s'I pukn eodk j? feT[Ife fJj finkdk ;w/I se g”d/ ftu ofjzdk j?. fJjh ekoB j? fe fJj bzp/ ;w/I se g”d/ ~ ;[oZfynk gqdkB eodk j?.

Fqh fstkoh dk efjDk j? fe c?BN/e gb; fJe g”dtoXe dtkJh j? fijVh fe g”fdnK dhnK w[y io{osK ~ g{ok eodk j?. fJ; ftu ftNkfwB, nwhB' n?f;v, fwBob ns/ n?B}kfJw j[zd/ jB. M'B/ ftu fJ;dk fJ;s/wkb F[o{nks ftu 20-25 fdB s/ gfjbh ykd ns/ j?r}k;Nkg d/ Bkb fwbk e/ eoBk ukjhdk j?. fJ;d/ fJ;s/wkb Bkb eZbK dh ;zfynk tX iKdh j? ns/ g”d/ ~ skesto ns/ jok Gfonk pBkT[D ftu fJj nfjw G{fwek fBGkT[Idk j?. fJ;d/ fJ;s/wkb Bkb g”d/ dhnK iVK bzphnK j[zdhnK jB. T[jBK B/ df;nk fe c?BN?e gb; d/ fJ;s/wkb Bkb g”fdnK dh fGzB gqeko d/ sBkn ;fjD dh Fesh tXdh j?. g”d/ d/ nzdo{Bh skgwkB, Bwh tr?ok s'I puD dh Fesh ftu tkXk eodk j?. fJjh BjhI g”d/ d[nkok nzdo e'Fh BkJhNq'iB dk Gzvko tXkT[Idk j?. g”d/ d[nkok ;{eFw g”Fe sZsK dk deFsk Bkb T[g:'r j[zdk j?. cb'n?w ns/ ikJhbw fNT{p iK BfbektK d/ w[V fBowkD ns/ ftek; ftu wdd eodk j?.

j?r}k;Nkg ns/ c?BN?e gb; ~ ykd ftu fwbk e/ fSVe fdU. 20-25 fdBK s/ fJjBK T[sgkdK d/ Bkb :{ohnk dk fJ;s/wkb th eoBk ukjhdk j?. j?r}kB/FB dk ;G s'I tZvk ckfJdk fJj j? fe fJ; Bkb c;b dh g?dktko uzrh j[zdh j?. YkJh ;” rqkw j?r}k;Nkg d/ Bkb 100 fwbh c?BN/e gb; ~ :{ohnk d/ Bkb fwbk e/ gq:'r eoB Bkb c;b s/ cc{zd dk gqGkt BjhI g?Idk. fJjBK dk fSVekn :{ohnk s'I gfjbK eoBk ukjhdk j?.

fe;kBK bJh ;ehwL

e'o'wzvb fJzNoB?FBb fbfwN/v d/ wkoehfNzr w?B/io Fqh gqthB e[wko B/ dZf;nk fe fe;kBK bJh T[gjko dh fJe ftF/F :'iBk dh th F[o{nks ehsh j?. fJ;d/ sfjs 5 feb'rqkw j?r}k;Nkg yohdD s/ fJe p?r ns/ 10 feb'rqkw j?r}k;Nkg yohdD s/ fJe Nh-FoN fdZsh ikJ/rh.

Coromandel

BHe/Hv/noh fJeT[gw?IN; dh ;EkgBk jfonkDk d/ :w[Bk Bro fib/ ftu fJj ;'u e/ ehsh rJh fe v/noh T[d:'r Bkb i[V/ b'eK ~ o'}rko w[jZfJnk eokfJnk ik ;e/. feqFh ikroD Bkb rZbpks d”okB Fqhwsh e”o B/ dZf;nk fe v/noh T[d:'rK dhnK io{osK ~ fXnkB ftu oZye/ n;hI v/noh :zsoK dk tgko F[o{ ehsk. ;kvk T[d/F rkje ~ T[usw r[DtZsk tkb/ T[sgkd w[jZfJnk eokT[Dk j?. ;kv/ ;kpek T[sgkdK ftu eohw ;go/No, gBho go?;, t/fJzr wFhB, d[ZX dh c?N N?;fNzr wFhB, fwbe d[ZX d/ vZp/, pNo uoB ns/ d[ZX eZYD tkbh wFhB nkfd j?. ;kvh ndG[s tgkfoe Nhw v/noh

T[sgkdeK ~ g{o/ Gkos ftu uzrh r [ D t Z s k t k b / T[sgkdK ~ ;zg{oB f i z w / t k o h B k b w[jZfJnk eokT[Dk ;[fBFfus eodh j?. n;hI fJ; T[d:'r ftu brksko ftek; tb tX/ jK ns/ ;kvk w[Zy T[d/F f;oc ns/ f;oc rkje ~ ;zg{oB ;zs[FNh gqdkB eoBk j?.

j?r}k;Nkg ns/ c?BN?e gb;L fstkohM'B/ bJh todkBM'B/ bJh todkB

j?r}k;Nkg ns/ c?BN?e gb;L fstkoh

rkje dh g{oh ;zs[FNh ;kvk beF- fjwgqhs e”o

M'

n?

www.krishijagran.comਕੰਪਨੀ ;wkuko

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201526

Page 27: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

e?gNB Nq?eNo Bkb s[jkv/ feZs/ d/

T[iZtb GftZy d/ ftek; dk ;[Bfjok w”ek.....

e?gNB Nq?eNo} gqkHfbH gzikp oki ftu vhbofFg bJh nkg~ ;Zdk fdzdh j?.

e?gNB

wkvb Fq/Dh Fq/Dh Fq/Dhf;bzvo f;zg;B fJziB d/ Bkb

ofi;No/FB, fJzF'o?I; ns/ n;?;oh} d/ nbr ukoi bkr{

ckfJBK; T[gbpX ;pf;vh dh wkBsk

wbNh ;ghN J/vhvh;h jkJhvq'fbe tjhb tjhb nkgFB

e?gNB Nq?eNo} gqkH fbH Gkos dh ;G s'I gfjbh fwzBh No?eNo pBkT[D tkbh ezgBh j?. nZi fwzBh Nq?eNo d/ y/so ftu pj[s tZvh ftFkb

gq'veN dh o/Ii d/ Bkb 15 jkH gkto Fq/Dh s'I b? e/ 2 thb vokJht ns/ 4 thb vokfJt d/ Bkb fszB ozrK ftu T[sgkdB eo ojh j?. nZi d/

fe;kB dh gfjbh io{os d/ nkXko s/ fwzBh Nq?eNo d/ fJzgbhw?IN th ezgBh d[nkok T[sgkfds j'D Bkb fe;kB bJh 360 fvroh ;fbT{FB

e?gNo d[nkok fwbdk j?. nZi fJj ezgBh ftek; d/ T[u/ fFyo tb brksko tX ojh j?. e?gNB Nq?eNo} gqkHfbH nkrkwh GftZy ftu fwzBh

Nq?eNo d/ y/so ftu finkdk ;[Xko d/ Bkb Bt/I gq'veN bKu eoe/ fwzBh Nq?eNoK d/ y/so ftu fGzBsk gqdkB eoB ftu T[g:'rh j't/rh.

;kv/ fJ; ftek; dh do ~ finkdk rsh d/D bJh ns/ vhbo}_;pf;vh B?Ntoe ~ finkdk wip{s pBkT[D bJh gzikp ftu

vhbofFg bJh nkg ih ~ ;Zdk fdsk iKdk j?.

vhbofFg bJh ;kvh ;fji T[whd

n?rohebuo ns/ nkN'w'pkfJb y/so dk siopkF'o{w ns/ toeFkg bJh nB[e{b ns/ b'VhIdh irQkfBozso ftek; bJh g{oh ftZsh F'XB Fwsktgko ftu g{oh eosZt fBFmk ns/ tuBpZXsk

vhbofFg bJh ;zgoe eo'L

c'B

Jhw/b

e?gNB Nq?eNo} gqkHfbH gvtbk o'v, t/oktb (Fkgo), skHe'Nvk ;zrkBh, ih okie'N (r[ioks) N?bh c?e;

Fq/Dh Fq/Dh Fq/Dh

thb ;?INo�

tkNo go{c po/eK f;zeo' NqK;fwFB vh}b dh pus

Page 28: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

fbT[r'Ir d/ 818 ;h B/ Gkosh pkiko ftu wukJh X[zw

T[r'Ir Gkoh wFhBoh pBkT[D tkbh ;z;ko dh wzBhgqwzBh ezgBh j?. ez;NqeFB, y/shpkVh ns/ ykdnzB

Bkb ;zpzfXs wFhBoh fit/I o'bo, w'No rq/vo, n?e;e?t/No, Nqe, eo/B p[bv'}o wkfJfBzr NoZe nkfd T[sgkd pBkT[D tkbh fJ; ezgBh dh F[o{nks uhB ftu 1958 ftu j'Jh ;h. nZi fJj ezgBh p/jso r[DtZsk:[es ns/ nZsnkX[fBe seBhe b?; wFhBK pBkT[D bJh ftFt gqf;ZX j?. nkgDhnK wFhBK dh tZvh o/Ii d/ Bkb nZi fbT[r'Ir ftFt pkiko ftu fJe nbr gfjukD Bkb fJ; soQK d/ T[sgkd tkbh ftFt dhnK ;G s'I tZvhnK ezgBhnK dh ;{uh ftu Fkfwb j?.

fJj ezgBh nkgD/ fJe j}ko fJzihfBnoK Bkb ns/ fszB ftFt gZXoh fo;ou e/Ido ns/ ;z;ko d/ 131 d/FK ftu nkgD/ ftsoeK d/ fJe tZv/ B?Ntoe Bkb fJ; y/so ftu ezw eod/ j'J/ Gkos ftu 2002 s'I nkgDhnK ;/tktK gqdkB eo ojh j?. fJ;/ ;kb ezgBhnK B/ 40 tjhb b'vo b”j ydkB r'nk ~ ;gbkJh ehs/ fijBK B/ 30,000 xzfNnK s'I th finkdk ezw ehsk ns/ T[jBK dh ekoi Fwsk th pj[s uzrh ojh. T[jh wFhBK nZi th brksko ezw eo ojhnK jB.

id'I feqFh ikroD dh Nhw B/ fbT[r'Ir d/ gqtesk Fqh gqshe e[wko efFng Bkb rZb ehsh sK T[jBK B/ dZf;nk fe fbT[r'Ir fJzvhnk gqkHfbH Gkosh pkiko ftu pj[s uzrh soQK nkgDh fJe nbr gfjukD pDkJ/ p?mk j?. i/ ezgBh d/ vhbo} B?Ntoe dh rZb eohJ/ sK Gkos ftu nkgD/ 15 s'I finkdk vhboK ns/ 45 s'I finkdk nkT[Nb?N d/ Bkb fJe wip{s B?Ntoe j?.

;kb 2008 ftu fbT[ ezgBh B/ Gkos d/ ghEwg[o d/ 44 J/eV y/so ftu nkgDk w?B{c?eufozr gbKN ;Ekfgs ehsk fi;dh eg?f;Nh brGr 3000 :{fBN tjhb b'vo ns/ w'No ro/vo jo ;kb T[sgkdB eoB dh j?. ;kb 2009 ftu ezgBh B/ Gkos ftu fBofws wFhB ~ wkoehN ftu T[skfonk ns/ fJ; ;kb g{o/ Gkos toF ftu fszB s'I gzi NB d/ tjhb b'vo brGr 2000 s'I finkdk :{fBN dk T[sgkdB ns/ fteoh ehsh. fJj ezgBh ;kb 2011 s'I b? e/ j[D se uko BthnK wFhBK bKu eo u[eh j? fi; ftu w'No ro/vo 414, fszB NB d/ tjhb b'vo, 836 BSIII bKu eo u[eh j?.

fbT[r'Ir d/ 818 ;h B/ Gkosh pkiko ftu wukJh X[zw

2014 ftu nkgD/ Bt/I ;?rw?IN ftu d' NB dk BtK CLG818 tjhb b'vo bKu ehsk j? fi;B/ Gkosh pkiko ftu yk; irk pDkJh j'Jh j?.

fJj b'vo nkgDh yk; pBktN ns/ T[u seBhe d/ Bkb 4104 feob';No fJziB d/ Bkb Gkosh pkiko ftu T[skfonk frnk j?. fJj wFhB 280 f;zrb g/i Nkoe eBtoNo Bkb b?; j?. fi;dh tiQk Bkb fJj wFhB tXhnk ;ghv Bkb ezw eodh j? ns/ bkrs th xZN nkT[Idh j?. fJ; wFhB dk nkgo/fNzt Gko 5H64 NB rok; gkto, 75 jko; gkto, vfpzr T[ukJh 2H5 whNo j?. fi;~ 3H1 whNo se tXkfJnk ik ;edk j?. fJ;dh pe/N eg?f;Nh 0H8 s'I 1H2 xD whNo ns/ g/b'v Gko eg?f;Nh nfXesw 1H8 NB j?.

fJ;d/ Bkb jh fJ; ftu wFhB nkgo/No d/ p?mD bJh nkgo/No e?fpB pDkfJnk frnk j?. fi;d/ d't/I gk;/ ;kfJv s/ ezw eod/ j'J/ fJe nkgo/No nk;kBh Bkb d'jK gkf;nK dk B}kok t/y ;edk j? ns/ e?fpB ftu d't/I gk;/ d/ dotkf}nK s'I dkfynk ;zGt j?. fJ; wFhB ftu jkJhvq'fbe fv;e po/e f;;Nw j? fi; ftu po/e bkT[IfdnK jh fJedw wFhB dh gkto nkgD/ nkg jh pzd j' ikJ/rh. fJj fJe Go';/:'r f;;Nw j? fi; ftu b'n gq?Fo ;[oZfynk seBhe dk th fJ;s/wkb ehsk frnk j?.

fJ; wFhB d/ Bkb j'o ezwK yk;eo y/shpkVh ez;NqeFB nkfd ~ fXnkB ftu oZyfdnK eJh soQK d/ j'o T[geoD th fdZs/ rJ/ jB. fijBK ~ ezw d/ nB[;ko pdfbnk ik ;edk j?. fJ; wFhB ~ ez;NqeFB fJzv;Nqh ns/ feqFh y/soK ~ fXnkB ftu oZye/ Gkosh pkiko ftu T[skfonk frnk j?. fJ; ftu rzBk, bZeV ~ NoZe iK Nokbh ftu GoD bJh pe/N dh irQk tZvk fuwNk NkJhg ;zouBk ~ i'fVnk iKdk j?. fijVk fe uhBh fwZbK ns/ tgkfoe bZeV eZND tkb/ b'eK bJh bkrs ns/ w/jBs pukT[D ftu ekoro ns/ bkGdkfJe j?.

finkdk ikDekoh bJh ;zgoe eo'-

01147272200www.liugong.com

CLG818C BSIII tjhb b'vo d/ Bkb i[VD tkb/ fGzB fGzB T[geoD

fbT[r'Ir d/ d' NB dk CLG818C BSIII tjhb b'vo

fb

www.krishijagran.comਕੰਪਨੀ ;wkuko

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201528

Page 29: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

m';, nkeoFe, fJe ;wkB,nobh_ikd{ s/i dh fJjh gfjukDm';, nkeoFe, fJe ;wkB,nobh_ikd{ s/i dh fJjh gfjukD

SOMANI KANAK SEEDZ PVT LTDC-91/7, SECOND FLOOR, WAZIRPUR INDUSTRIAL AREA , NEW DELHI - 110 052

Ph- 011 47503925, 011 47505228

Page 30: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

dk pj[s jh T[g:'rh ns/ nk;kBh Bkb T[rkfJnk ikD

tkbk c[ZbK dk g”dk j?. fJj w[y o{g Bkb ;iktNh c;b j?. fJj c[Zb wkbk pBkT[D d/ fJbktk w[orhnK d/ dkD/ ftu th ghb/ toBD dk tXhnk ;o's j?. fJ;dh w[Zy s”o s/ d' gqikshnK- co?Iu r/Idk ns/ ncoheB r/Idk gkJhnK iKdhnK jB. fJ;dh y/sh g{ok ;kb ehsh ik ;edh j?.

T[BZs fe;wKL

r/Id/ dhnK w[Zy s”o s/ d' gqikshnK j[zdhnK jB.

T)H ncoheB r/Idk iK jikfonk r/IdkL fJjBK fe;wK d/ g”fdnK dh T[ukJh 60-80 ;?HwhH se gkJh iKdh j?. fJ;d/ c[ZbK dk nkeko tZv/, r[ZE/ j'J/ ns/ fGzB fGzB ozrK fit/I ghb/, Bkozrh dk fwFoB j[zdk j?.

fe;wKL eokT{B nkc r'bv, :?b' ;[gohw, ikfJzN vpb ncoheB, Bkozrh ikfJzN vpb ncoheB, Bkozrh ikfJzN vpb ghbk, eo?eo i?e, r'bvB n?i, ebefsnk nkfd.

n) co?Iu r/Idk iK r/IdhL fJ; ftu r/Idk finkdkso p'B/ ns/ S'N/ c[ZbK tkb/ j[zd/ jB. fJjBK fe;wK d/ g”fdnK dh T[ukJh 20-30 ;?HwhH se gkJh iKdh j.? fJ;dhnK wyZ[ fe;wK jBL o;Nh ov? , pNo;eku, pNo pkb, ckfJorb,' ov/ poe' v/ , ;;[ kBk cbf/ wrz , ckfJo vpb, ;Nko nkc fJvz hnk nkfd.

fJ;d/ fJbktk g{;k Bkozrh r/Idk, g{;k p;zsh r/Idk BK dhnK d' BthnK ikshnK th Gkosh feqFh nB[;zXkB d[nkok eZYhnK rJhnK jB.

ibtk:{L

fJ;dh y/sh fGzB gqeko dh ibtk:{ ftu nk;kBh Bkb ehsh ik ;edh j?. fszB'I w”;wK- po;ks, ;odh ns/ rowh d/ w”;w ftu fJ;dh y/sh eod/ jB gozs{ r/Id/ dk ;w[fus tkXk, finkdk ns/ y{p;{os c[ZbK bJh 20-30 fvroh ;?Hrq/H skgwkB dh io{os j[zdh j?. finkdk skgeqw s/ g”d/ dk tkXk xN iKdk j? fi;d/

xsank

ekoB c[ZbK dh r[DtZsk ns/ T[gi s/ p[ok gqGkt g?Idk j?. fJ;/ soQK finkdk mzv Bkb th g”d/ ns/ c[Zb wod/ jB.

Bo;oh ns/ g”d fsnko eoBkL

fJe j?eN/no y/socb ftu r/Id/ dh c;b bJh 1H5 feb'rqkw phi ekch j[zdk j?. fJ;dh fpikJh c[bK dh T[gbpXsk d/ nB[;ko j/m fby/ sohe/ Bkb ehsh ik ;edh j?.

phi phiB s'I gfjbK iwhB ~ d' gqshFs ckow/fbB Bkb T[gukfos eo d/Dk ukjhdk j?. T[guko d/ pknd iwhB ~ d' fdB se gkfbEhB iK gbk;fNe d/ p'o/ Bkb YZe e/ oZyDk ukjhdk j?. fJ;d/ pknd iwhB ~ ;[ek e/ fszB whNo bzph, fJe whNo u”Vh fenkohnK pDkJhnK ikDhnK ukjhdhnK jB. d' fenkohnK d/ ftu 30 ;?HwhH dk nzso oy' sKfe gkDh ns/ fBokJh r[vkJh dk ezw nk;kBh Bkb ehsk ik ;e/. Bo;oh dhnK fenkohnK ftu uzrh soQK r[vkJh eo 100 feb'rqkw ;Vh r'po dh ykd uzrh soQK fwbkU. c/o fenkohnK d/ T[s/ 5 ;?HwhH dh d{oh s/ bkfJB pDk e/ phiK ~ fszB s'I gzi ;?HwhH v{zxkJh s/ phi' ns/ T[go'I jbeh G[oG[oh r'po dh ykd fSVe fdU. s[ozs f;zukJh eoe/ ;[Zeh xkj Bkb YZe fdU sKfe phiK dk c[Nkn finkdk ns/ fJe ;wkB j't/.

G{whL

c[ZbK dh tXhnk g?dktko bJh uzr/ ib fBek; tkbh pb{Jh d'wN fwZNh fi;dk ghHn?u wkB 7-7H5 j't/ tXhnk j[zdh j?. g”fdnK d/ uzr/ ftek; bJh ;{oi dh o”FBh dh T[gbpXsk nZs io{oh j?. finkdk ykoh ns/ finkdk nwbh fwZNh fJ;d/ bJh T[g:[es BjhI j[zdh. g”fdnK dh o'gkJh s'I gfjbK y/s dh i[skJh eoe/ fwZNh ~ G[oG[oh pDk b?Dk ukjhdk j?.

ykd ns/ T[otoeL

finkdk T[sgkdB ns/ tkX/ bJh BkJhNq'iB, ck;c'o; ns/ g'NkF dh wksok 100L150 feb'rqkw gqsh j?eN/no dk gq:'r eo'. G{wh dh nzfsw i[skJh ;w/I r'po dh ;Vh ykd, ck;c'o;

www.krishijagran.com

r/Id/ dh ftfrnkfBe y/shr/Id/ dh ftfrnkfBe y/sh

r/Id/ dh y/sh

r/I

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201530

Page 31: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 32: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

ns/ g'NkF dh ;zg{oB wksok ~ nkXko o{g ftu fwZNh ftu uzrh soQK fwbk fdU. fJ;d/ pknd BkJhNq'iB ~ d' pokpo fjZf;nK ftu tzv e/ gfjb/ fjZ;/ ~ o'gkJh 20 s'I 30 fdB pknd ns/ pkeh puh BkJhNq'iB dh nZXh wksok ~ 45 fdB pknd g”fdnK d/ B/V/ s/V/ bkJhBK d/ ftu gkU. c[ZbK dk ozr ns/ ;rBsk BkJhNq'iB 60 feb' ns/ ;c{o 90 feb' gqsh j?eN/no d/ gq:'r Bkb gqkgs ehsh ik ;edh j?.

g”d o'gD dk ;wK ns/ d{ohL

Bo;oh ftu phi phiD s'I 30-35 fdB pknd fszB uko gZshnK tkb/ g”d/ o'gD bJh fsnko j' iKd/ jB. y/sK ftu bkJhB s'I bkJhB dh d{oh 45 ;?HwhH ns/ g”d/ s'I g”d/ dh d{oh 30 ;?HwhH (ncoheB r/Id/) id'I fe co?Iu r/Id/ ftu g”d/ ns/ esko s'I esko dh d{oh 30 ;?HwhH oZyh iKdh j?. o'gD dk ezw Fkw t/b/ ns/ Bo;oh ftu g”d/ T[ykVD s'I gfjbK jbeh f;zukJh eo' sKfe T[ykVd/ ;w/I g”d/ dhnK iVK ~ B[e;kB Bk gj[zu/. o'gkJh s'I pknd jbeh f;zukJh eoBh io{oh j/.

f;zukJhL

r/Id/ dh c;b ~ w[ekpbsB gkDh dh xZN io{os j[zdh j?. nkw s”o s/ d; s'I gzdoK fdBK d/ nzso s/ f;zukJh eoBh ukjhdh j?. }whB dh fe;w ns/ w”;w d/ nB[;ko f;zukJh d/ nzso ~ xZN iK finkdk ehsk ik ;edk j?. io{os s'I finkdk gkDh d/D Bkb c;b ~ B[e;kB j' ;edk j?.

fBokJh iK r[vkJhL

fBokJh r[vkJh dk g”fdnK dh F[o{nksh nt;Ek ftu yk; wjZst j?. xZN' xZN d' fBokJhnK r[vkJhnK dh io{os j[zdh j?. gfjbh r[vkJh g”fdnK d/ o'gD d/ 20-25 fdB pknd ns/ d{ih 40-45 fdB pknd eoBh ukjhdh j?. ;w/I ;w/I s/ id'I th io{oh j't/, yogstko ezNo'b ehsk ikt/.

fgfuzrL

fJj feqnk g”fdnK ~ S'Nk, MkVhB[wk ns/ finkdk NfjDhnK tkbk pBkT[D bJh ehsk iKdk j?. fi; Bkb finkdk wksok ftu c[Zb gqkgs j[zd/ jB. g”fdnK ~ o'gD d/ pknd id'I c[Zb dh gfjbh ebh fdykJh d/t/ sK T[; ;w/I NfjDhnK d/ T[gob/ fjZ;/ ~ s'V fdZsk iKdk j? fi; Bkb g”d/ s/ BthnK NfjDhnK nk iKdhnK jB.

j'o ezwL

· g”fdnK ~ ;jh ;w/I s/ y/s ftu bkU. BjhI sK finkdk T[u/ g”d/ bkT[D s'I pknd iwhB s/ b/N iKd/ jB. fizB/ S'N/ g”d/ bkUr/ T[B/ jh wip{s j'Dr/.

· g”d o'gD d/ 30 fdB pknd i/ 1000 ghHghHn?w ekopfoe n?f;v dk fSVekn ehsk ikJ/ sK T[gi ftu tkXk j[zdk j?.

· g”d o'gD d/ 40 fdB pknd fgfuzr eoB Bkb g”fdnK ftu NfjDhnK ibdh ns/ finkdk pDdhnK jB. Bshi/ ti'I T[gi th finkdk gqkgs j[zdh j?.

c[ZbK dh s[VkJhL

nkw s”o s/ 2-3 wjhB/ pknd c[Zb fybBk F[o{ j' iKd/ jB. gfoget nt;Ek ftu fyb/ j'J/ c[ZbK ~ ibdh ;t/o/ iK Fkw ~ mzv/ ;w/I s'V e/ rBh p?r iK pK; dhnK N'eohnK ftu g?e eoe/ d{o ;fEs iK b'eb pkiko ftu G/i'. g?fezr d/ pknd p?r iK N'eoh ~ T[go'I o'i gkDh Bkb frZbk eo' ns/ ;[Ze/ c[ZbK ~ s'V e/ nbr eo'. sKfe Bkb Bkb c[Zb fyVd/ ofjD.

T[giL

nfXesw T[gi brGr 400 e[fJzNb j?H se gqkgs j' ;edh j?. fijVh bkJ/ rJ/ w”;w ns/ ebuob feqnktK d/ nB[;ko xZN finkdk th gqkgs j' ;edh j?. gq:'rK d/ nkXko s/ r/Id/ dh y/sh Bkb 1 o[gfJnk you eoB Bkb 6H5 o[gJ/ gqkgs ehs/ ik ;ed/ jB. gZeD s/ ;[ek e/ T[jBK dh pkjo dhnK fJe d' gosK dk phi oZy' pkeh ;[ZN d/Dk ukjhdk j?. nfijk eoB Bkb g{oh soQK fyV/ c[b gqkgs j[zd/ jB.

g”d ;[oZfynkL

o?v ;gkfJvo wkJhN - fJjBK jwbk c[ZbK d/ fyVD d/ ;w/I d/ B/V/ s/V/ j[zdk j?.

o'eEkwL fwEkfJb g?okfEnkB iK w'B'eq'N'ck; dtkJh dh 1H5 fwHbhH wksok ~ gqsh bhNo gkDh ftu x'b e/ fSVekn eo'. io{os nB[;ko fSVekn ~ 10 s'I 15 fdB ftu d[jokU.

j/noh e/No fgbo- fJj fJZbh gZsh ~ yk e/ B[e;kB gj[zukJh j?.

o'eEkwL fwEkfJb g?okfEnkB dtkJh dh v/Y fwHbhH wksok ~ gqsh bhNo gkDh ftu x'b e/ fSVekn eo'.

v?Ifgzr nkc- fJj ftnkXh g”dFkbk ftu S'N/ S'N/ g”fdnK ~ finkdk B[e;kB gj[zukT[Idh j?.

o'eEkwL ib fBek; dh T[fus ftt;Ek ehsh ikJ/ ns/ finkdk gkDh s'I g”fdnK ~ pukfJnk ikDk ukjhdk j?. p'ov' fwFoD Bkb vo?f;zr eo'.

fbc ;gkN ns/ pbkfJB- g[okDh ns/ j/mbhnK gZshnK s/ S'N/ S'N/ r'b G{o/ XZp/ fdykJh fdzd/ jB fijV/ pknd ftu g”d/ ~ B[e;kB gj[zukT[Id/ jB.

o'eEkwL w?e'i/p dtkJh dh 2H5 rqkw wksok gqsh bhNo gkDh ftu x'b e/ fSVekn eo'. o'r d/ gqe'g nB[;ko io{oh j't/ sK 15 fdB pknd d[pkok fSVekn eo'.

gkT{voh fwbfvT{- gZshnK s/ ;c/d gkT{vo B[wk XZpk fdykJh fdzdk j? ns/ B[e;kB gj[zukT[Idk j?.

o'eEkwL ;bco gkT{vo dk p[oek eo'.

cbkto pv ;vB- ebhnK G{o/ ozr dhnK j'D brdhnK jB ns/ ;V iKdhnK jB.

o'eEkwL w?e'i/p dtkJh YkJh rqkw wksok gqsh bhNo gkDh ftu x'b e/ fSVekn eo'.

gkfJb ;kttfoFm T[fdnkB ftek; nfXekoh

T[d:'freh ns/ gqy/so tkfDehn, SZsh;rV, okJ/g[o Jhw/[email protected]

www.krishijagran.comr/Id/ dh y/sh

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201532

Page 33: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

w?;h

tZvk Nq?eNo | tZvh N?eBkb’ih | tZvk coe

;ghv

j?th fvT{Nh | (HAV) ebu | j?th fvT{Nh n?e;b

ekb eo’L

Page 34: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

gDh w/jBs ns/ brB Bkb e'Jh

th w[Ffeb s'I w[Ffeb wzfib ~ gqkgs ehsk ik ;edk j? nfijk ghH;hHgkNhdko ih B/ eo ftykfJnk j?. gkNhdko ih gqfrnk ro[g d/ u/now?B ns/ w?B/fizr vkfJo?eNo jB. T[jBK ~ gF{gkbD y/so ftu d' dFeK s'I finkdk dk si[opk j?. T[jBK B/ 18 wkou 2010 ftu gqfrnk v/noh n?Iv n?ro' ezgBh dk F[G nkozG ehsk ;h. F[o{ s'I jh ezgBh ~ uzr/ Bshi/ fwb oj/ jB. fJ; ezgBh ~ F[o{ eoB d/ fgZS/ T[jBK dk fJe jh gqD ;h fe rqkwhBK ~ ;jh o[}rko Bkb i'V e/ T[jBK ~ T[jBK d/ ihtB d/ beF ~ gqkgs eoB ftu ;fj:'r d/Dk. gqfrnk v/noh n?Iv n?ro' d/ fJbktk d{ihnK ezgBhnK fijVhnK d{i/ y/soK ftu gqrshFhb jB, j/m fbyhnK jBL

· gqfrnk iB u/sBk ;wkfie ;z;EkB

· gqfrnk fJzF'o?I; ;oftf;} gqkH fbH

· ;fwqdh gq'veN; n?Iv fpiB; ;b{FB} gqkH fbH

· thHnko n?i{e/FB nekdwh

· gqfrnk ;'Fb t?bc/no n?Iv vht?bgw?IN ;';kfJNh

gkNhdko ih fJ; s'I gfjbK wZX gqd/F dh ;oeko d/ gF{ fufes;k ftGkr ftu 25 ;kb s'I ezw eo oj/ ;B. jkb jh ftu, feqFh ikroD dh Nhw B/ T[jBK dk fJzNoftT{ fbnk fi; ftu T[jBK B/ nkgDh ezgBh d/ T[sgkdK ns/ gF{nK Bkb i[VhnK ikDekohnK ~ ;KMk ehsk. T[jBK Bkb ehsh fJzNoftT{ d/ gqw[Zy nzF j/m fds/ jBL

nkgdh ezgBh d/ eJh t?NoBoh T[sgkd fe;kBK Bjh yk;k bkGdkfJe f;ZX j' oj/ jB. T[jBK ftu'I b'efgqn T[sgkd fejV/ jB fijBK ~ b? e/ s[;hI T[s;kfjs j'<

t?;/ ;kvh ezgBh d/ eJh T[sgkd gF{nK dhnK io{osK ~ g{ok eod/ jB. fi; ftu'I fbp';NqKr f;og, ftNkfwB gb;, o{wh p{;N, ekbp{;N nkfd jB. gozs[ fJjBK T[sgkdK ftu'I d' T[sgkd gqw[Zy jB fijV/ nkgDh yk; gfjukD pDk oj/ jB. ;G s'I gfjbk fwbe;kb- fJ;d/ nzdo iVhnK p{NhnK jB fijVhnK finkdk d[ZX T[sgkdB ftu gF{nK bJh bkGekoh j[zdhnK jB. eJh tko t/fynk frnk j? fe gF{ sBkn eoe/ nkgD/ d[ZX ~ o'e b?Id/ jB. nfij/ jB, pj[sk ;wK gF{nK ~ nke;hNkf;B d/ fJzi?eFB fds/ iKd/ jB fijV/ fe T[jBK bJh ekch jkBhekoe j[zd/ jB. fJE/ se fe vpfbT{Hn?;HU B/ nfij/ fJzi?eFBK ~ g{oh d[fBnk ftu gqshpzfXs eo fdsk j?. fJ; dh ewh ~ fwbe;kb B/ g{ok ehsk j?. i:zsh, e/;o ns/ ;{eFw g”Fe sZsK Bkb Gog{o fwbe;kb gF{nK d/ sBkn ~ xN eodh j? ns/ gF{nK ~ ;/js dh fdqFNh s'I bkG gj[zukT[Idh j?. fwbe;kb g{o/ Gkos ftu t?oNoBoh vkeNoK d[nkok bJh ik ojh j?.

;kvk fJj T[sgkd eJh gqd/FK ftu gj[zu u[ek j? fit/I fe T[so gqd/F d/ 30 fifbnK ns/ wZX gqd/F d/ ;ko/ fifbnK ftu. Jkb jh ftu, n;hI SZsh;rV ftu th g{oh soQK fJ;~ c?bk fdsk j?. GftZy ftu, ;kvh wjkokFNo ns/ oki;EkB ftu th F[o{nks eoB dh :'iBk j?.

fwbe;kb d/ fJbktk ;kvk d{ik gqw[Zy T[sgkd gkto pkb d/ o{g ftu j?. fi; ftu n?b'thok, r[V, jbdh, ;{eFw g”Fe sZs gF{ uko/ d/ Bkb fwfbnk j[zdk j? fijVk s[ozs gF{nK ~ T{oik gqdkB eodk j?.

n;hI t/fynk j? fe jkb/ sZe n?b'thok dk T[g:'r e/tb wB[ZyK se ;hfws ;h gozs{ ;kvk fJj T[sgkd d{i/ T[sgkdK s'I nbr j? ns/ yk;eo gF{nK ~ fXnkB ftu oZy e/ pDkfJnk frnk j?. fJj T[sgkd T[jBK gF{nK bJh bkGdkfJe j? fijV/ bzph fpwkoh ns/ fe;/ nkgq/FB d/ pknd pj[s ewi'o j' iKd/ jB. T[jBK ~ i/ e?bFhnw d/ Bkb fJj T[sgkd fwbk e/ fdZsk ikJ/ sK T[jBK dh ;/js ftu s/ih Bkb ;[Xko j' ;edk j?. fJ; T[sgkd ~ b? e/ fe;kBK ftu yk;k T[sFkj j? ns/ fJ;~ b? e/ eJh ;tkb T[jBK d[nkok ;k~ c'B eoe/ th g[ZS/ iKd/ jB.

EB?bk o'r Bkb bVD bJh s[jkvh ezgBh j'fwUg?Eh s/ nkXkfos T[sgkd pDk ojh j?. fJ; d/ pko/ ftu e[M ikDekoh ;kv/ fe;kB GkJhnK ~ fdU<

gqfrnk ro[Zg, j'fwUg?Eh s/ nkXkfos T[sgkdK ~ ;G s'I gfjbK b? e/ nk ojh j?. t?;/ EB?bk o'r gF{nK ftu eJh ekoBK Bkb j[zdk j?. fJ; ftu w[Zy s”o s/ ;{iB nk iKdh j? fi;~ xZN eoB bJh g?B/;hBhnk dtkJh dk gq:'r ehsk iKdk j? fi; Bkb gF{nK dk d[ZX T[sgkdB xN iKdk j?. fJ;d/ bJh n;hI j'fwUg?Eh dk fJbki bZfGnk j? fi; ftu fJe fdB bJh n?InhpkfJUfNe pzd eo fdzd/ jB. fJ;d/ pknd fJzi/eFB bkT[Id/ jB fijV/ gF{nK dh rodB d/ ;Zi/ ns/ yZp/ d't/I gk;/ bkJ/ iKd/ jB. fJ; fJzi/eFB ~ d' tko d[jokfJnk iKdk j?. fJ;d/ fJbktk vhtfwor j?, fijVk gF{nK d/ ;oho d/ nzdo ns/ pkjo d/ d't/I feqwhnK ~ BFN eodk j?.

wt/FhnK d/ uko/ dh r[DtZsk bJh jkb/ fejVhnK rZbK s/ i'o d/D dh io{os j?<

gF{nK bJh fijVk ukok pkiko ftu fwb fojk j?, T[j jkb/ fJe soQK dk j?.

&gkNhdko

gqfrnk v/noh ns/ n?ro' fe;kBK ~ uzr/ T[sgkd gqdkB

eoB bJh tuBpZX j?

www.krishijagran.comfJzNoftT{

nk

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201534

Page 35: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

;kv/ ezgBh, jkb/ S'N/ gF{nK d/ bJh ukok T[sgkdB s/ i'o d/ ojh j? fijVh fe finkdk gq'NhB :[es j't/. fJ;d/ fJbktk fJ; ftu eJh ;{eFw g”Fe sZs ns/ jkow'Bb gdkoE th fwbkJ/ iKd/ jB fijV/ T[jBK d/ uzr/ tkX/ ftu ;jkfJe f;ZX j' ;ed/ jB.

d[ZX T[sgkdB ftu t?;/ sK Gkos nZr/ j? gozs{ i/ B;b dh rZb eohJ/ sK fezB/ ;[Xko dh io{os j?<

Gkos ftu jfonkDk dh ;kjhtkb ns/ r[ioks dh fro ~ gq's;kjB fwbDk ukjhdk j? feT[Ife fJj uzrhnK B;bK jB. i/ jkJhfpqv gF{ fbnk ikJ/ sK jkJhfpqv ioFh gqw[Zy jB feTfI[ e fJjBK ftu dXZ[ Ts[ gkdB dh skes finkdk jdz[ h j.?

;oeko d[nkok ubkJ/ rJ/ feqfsqw tho:'o'gD d/ gq'rokw yk;eo B;bK d/ ;[Xko bJh ubkJ/ rJ/ gozs{ iwhBh s”o s/ jkb/ fejVhnK rZbK s/ fXnkB d/D dh io{os j?<

;oeko ~ nkgD/ Bkb Bkb d{i/ r?o-;oekoh ;zrmBK fijV/ yk;eo gF{nK ftu feqfsqw tho:'o'gD ftu ezw eo oj/ jB, ;fj:'r d/Dk ukjhdk j?. GftZy ftu, ;kv/ gqfrnk ro[Zg B/ th tho: p?Ie dh ;EkgBk eoB dh :'iBk pDkJh j?. ;oeko d[nkok gq:'fis feqfsqw tho:o'gD dh t?B fgzv fgzv ik e/ ezw eodh j?. fJ; d”okB sob BkJhNq'iB dh ewh j' ikD Bkb ;N'o ehs/ tho: ftu F[eokD{ ysw j' iKd/ jB. fJ;d/ bJh ;oeko ~ gpfbe gqkJht/N f;;Nw s/ Ii'o d/Dk ukjhdk j? ns/ ;gbkJh f;;Nw ~ mhe eoBk ukjhdk j?. fJ; soQK fJj gq'rokw iwhBh s”o s/ ;cb pDkfJnk ik ;edk j?.

nZi d/ ;w/I ftu, gF{ gkbD ~ nkwdBh dk uzrk ;o's pBkT[D bJh fe;kBK ~ eh fXnkB ftu oZyDk ukjhdk j?<

gF{ gkbB ftu uzrh nkwdBh bJh fJe yk; rZb j?

fe d[ZX T[sgkdB d/ Bkb Bkb wt/FhnK s'I gqkgs j'o gdkoE fit/I r'po ns/ rT{ w{so eJh j'o T[sgkd pBkT[D ftu gq:'r eoB/ ukjhd/ jB. t/fynk ikJ/ sK d/F ftu eo'VK o[gJ/ dh ykd w”i{d j?. r'po ns/ rT{ w{so dh p?eNhfonk ns/ e/Iu{nK okjhI pj[s T[g:'rh ykd pDkJh ik ;edh j?. fJ; ykd ~ fe;kB t/ue/ uzrh nkwdBh ewk ;ed/ jB ns/ fJ;d/ Bkb jh fJj :{ohnk dk th uzrk ftebg GftZy ftu pD ;edk j?.

s[jkvh ;z;Ek i?fte y/sh ftu fe;kBK ~ ikro[e pBkT[D bJh eh eo ojh j?<

fe;kB ikDekoh dh ewh eoe/ uzrh

i?fte ykd BjhI pDk gk oj/. ;kvh n?BihU @gqfrnk iB u/sBk ;wkfie ;z;EkB# i?fte ykd yk;eo e/Iu{nk ykd ns/ towhtkF pBkT[D bJh fe;kBK ~ ;fj:'r d/ ojh j?. fJe j'o rZb, fBzw dh fBzp'bh ns/ rT{ w{so ~ fwbke/ pj[s uzrk ehNBkFe th pDkfJnk ik ;edk j? ns/ fJj ;G n;hI fGzB fGzB Nq/fBzrK d[nkok fe;kBK ~ f;ykT[Id/ jK.

;kv/ pkfJUcoNhbkfJ}o fit/I fe g”Xro', ;zihtBh fe;kBK dhnK c;bK ~ pj[s bkG gjz[uk oj/ jB. fJ;d/ fJbktk eJh n?INhczr;, rq'E gqw'No, n?INh p?eNhohnb ns/ j'o 20 T[sgkdK ~ n;hI fe;kBK se gj[zuk oj/ jK.

xZN s'I xZN ;w/I ftu Nq?eNo ~ i'VBk nk;kB

xZN oZy-oykn ns/ Go';/:'r gqdoFB

tiB ftu jbek ns/ nktkikJh ftu nk;kB

;pwo;hpb gzg ubkT[D/ nfsnzs T[fus, T[gbpXsk

Eoh c/; ns/ f;zrb c/; nkT[Ng[N T[gbpX

vh}b dh ygs ftu brGr 25% dh pus

fJ;s/wkb eoB ftu nk;kB ns/ ;[oZfyns

ftF/FsktKL

AMER-NSM INDIA Pvt.Ltd.Avalwadi Road, A.P. Wagholi,Taluka - Haveli, Pune - 412207Phone : 9212168527, 9823281141, 9545321141Email : [email protected]

vhbofFg bJh ;zgoe eo'L

j[D Gkosh fe;kBK bJh fJN?bhnB gqDkbh Nq?eNo ghHNhHU nbNoB/No

vhbofFg bJh ;zgoe eo'L

ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਲਾਗੂ

www.krishijagran.comfJzNoftT{

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 2015 35

Page 36: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

fJe fJe p{zd s'I uzrh g?dktko ;zGt- vkHf;zx

okFNoh pkrpkBh p'ov pkrK d/ ftek; ftu nfjw G{fwek fBGk fojk j?

ib jh ihtB j?, y/shpkVh jh fe;kB dh g{zih j?. fJ;dh

f;zukJh bJh T[;~ gkDh s/ jh fBoGo ofjDk g?Idk j?. pZdbK ~ T[wVfdnK- x[wVfdnK t/y fe;kB dh y[Fh dk fmekDk BjhI ofjzdk. id'I fJj pZdb MwkMw pkfoF ftu pdb iKd/ jB sK fit/I fe;kB bJh XB dh pkfoF j' ojh j?. fJ;/ bJh fe;kB dh nZyK jw/FK pZdbK ~ Ne-Neh bk e/ t/ydhnK ofjzdhnK jB. fJ;/ soQK pkrpkBh c;bK, fijBK dh gqftaosh ibdh yokp j'Dk j[zdh j?, e[dosh gkDh dh io{os finkdk j[zdh j?.

ib pkrpkBh c;bK d/ ftek; ns/ tkX/ ftu fJe wjZstg{oB xNe wzfBnk iKdk j? fJ;bJh y/sK ftu gkDh dh T[gbpXsk ~ ;[fBFfus ehsk ikDk ukjhdk j?. nkw s”o s/ pkrpkBh c;bK bJh gqsh J/eV ftu 30-40 bhNo gqsh fwzN gkDh dh io{os j[zdh j?. gkDh ns/ T[;dh tzv dh ehws, T{oik dh tXdh bkrs d/ Bkb Bkb fdB gqshfdB tXdh ik ojh j?. fJ;d/ Bkb jh ib gq:'r eoB bJh ;zF'fXs ns/ nkX[fBe e[Fb tzv gqDkbh dh io{os j?. toswkB ftu gkDh dh T[gbpXsk ns/ fJ;dh io{os ~ n;hI @w'o eokg go vqkg# dk BK fdsk j?.

feqFh ikroD dh Nhw B/ vkHf;zx Bkb pkrpkBh p'ov dhnK rshftXhnK ns/ :'iBktK s/ ft;Eko ftu rZbpks ehsh. T[jBK B/ fejk fe gkDh dh fJe fJe p{zd pj[s T[g:'rh j? ns/ pkrpkBh c;bK ftu fJjBK dk pVk wjZst j?. T[Zu r[DtZsk ns/ T[Zu ehws tkbhnK pkrpkBh c;bK ftu p'ov fJ; bJh jh fvqg iK Nge f;zukJh ~ gfjb fdzdk j?.

vkHf;zx B/ okFNoh pkrpkBh p'ov dk ekoiGko 16 cotoh 2015 ~ fbnk j?, gozs{ fJ;s'I gfjbK T[jBK B/ Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB ftu ftGkr nfXneF, cb nB[Gkr ftu nkgDh f;Zfynk ns/ ;wM ~ J/Bh y{ph Bkb fBGkfJnk fi; cb;o{g T[j nZi okFNoh pkrpkBh p'ov ~ BthnK T[ukJhnK s/ fbikD tZb nKrtX{ jB.

vkHf;zx B/ fejk fe T[jBK dk T[d/F finkdk nkwdBh d/D tkbhnK pkrh c;bK ~ tXktk d/Dk j?. fJ;d/ Bkb jh c;b eNkJh d/ pkd j'D tkb/ B[e;kB ~ xZN eoB bJh T[u seBhe fit/I fe e'bv ;N'o/i, Fhs GzvkoD, gqfFfFs t?B pBkT[D ns/ fJ; Bkb ;zpzfXs g?e jkT{f;} d/ fBowkD s/ i'o fdsk. T[jBK B/ fejk fe ;oeko dhnK :'iBktK d/ nB[;ko n;hI fGzB fGzB Fq/DhnK ftu fe;kBK ~ y[F eoB tkb/ nB[dkB gqdkB eod/ jK. ibdh BFN j'D dh gqftqsh tkbhnK T[fdnkBeh c;bK ~ tXktk d/D bJh fe;kBK ~ g[{zih d/ Bkb Bkb N?eBkb'ih ns/ nksw ftFtk; dh b'V j[zdh j?. fJjh ekoB j? fe okFNoh

pkrpkBh p'ov T[fdnkBeh y/so ftu fGzB fGzB nB[dkB gqdkB eodk j? fi; Bkb cb, ;pihnK, c[ZbK nkfd dk gq;ko ehsk ik ;e/.

vkHf;zx B/ fejk fe cb, ;pih ns/ c[Zb ibdh yokp j' ikD tkbhnK uhiK jB ns/ ;kv/ Gkos ftu sK fJj y/so ns/ w”;w d/ fj;kp Bkb j[zdhnK jB. fco c;b d/ pknd j'D tkb/ B[e;kB ~ th xZN eoe/ fe;kBK dh nkwdBh ~ fet/I tXkfJnk ikJ/ sKfe T[j th nksw-fBoGo j' ;eD ns/ T[;dh Gog{o nkwdBh Bkb fJe y[Fjkb ihtB pshs eo ;eD. ;pihnK, c[ZbK nkfd dk gq;ko ehsk ik ;e/. fJ; tZb okFNoh pkrpkBh p'ov dh fJe tZvh G{fwek j?.

vkHf;zx B/ y/sh ;g?Ffb;NK ns/ fe;kBK d/ ftu fJe nfij/ ;ztkd s/ i'o fdsk fi;ftu okFNoh pkrpkBh p'ov fJe wkor-doFe d/ s”o s/ fe;kBK dk jwdod pD ;edk j? ns/ fJj ezw T[j nkgD/ siop/ Bkb fe;kB ns/ okFNoh pkrpkBh p'ov ~ fJe d{i/ dk g{oe pDk e/ eoB dh e'fFF ftu i[N/ jB.

okFNoh pkrpkBh p'ov nKfFe o[{g Bkb ;g?Ffb;NK ns/ fe;kBK d/ ftu fe;kB r'Fmh_gqdoFBh_;zw/bBK okjhI FzektK d/ jb bJh fGzB fGzB rshftXhnK ;w/I ;w/I s/ nk:'fis eodk j? fi; ftu fJe s'I gzi by o[gJ/ se dk nB[dkB w[jZfJnk eokfJnk iKdk j?. g[okD/ pkrK dh pjkbh bJh gzi bZy o[gJ/ dk nB[dkB c;bK d/ T[sgkdB ns/ r[DtZsk ftu ;[Xko eoB bJh fdsk iKdk j?. p'ov w[Zy pkrK ns/ T[; Bkb ;zpzfXs Bo;oh d/ p[fBnkdh YKu/ dh ;EkgBk bJh tZvh ;zfynk ftu gqwkfDe o'gD ;wZroh d/ fBowkD dk ;woEB th eodk j?. g”fdnK ~ ibdh ftef;s eoB d/ Bkb fe;kBK dh nkwdBh ftu tkX/ bJh n;hI gkbh jkT{;_rohB jkT{; ;Ekfgs eoB bJh eJh gqukoe rshftXhnK th Fkfwb ehshnK jB.

vkH f;zx dk nZr/ efjDk ;h fe jkb/ n;hI @okJhN;# d/ Bkb o/b ;/tktK ~ p/jso pBkT[D bJh fJe ftjkfoe nfXn?B th ehsk j? ns/ o/b ;/tk d/ uzr/ gqukbB Bkb pkrpkBh d/ y/so ftu T[;d/ T[sgkdK ~ uzrk bkG fwb/rk. d{o dhnK irQK

fJe fJe p{zd s'I uzrh g?dktko ;zGt- vkHf;zx

www.krishijagran.comfJzNoftT{

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201536

Page 37: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 38: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

www.krishijagran.comfJzNoftT{

60$9, sh;oh wzfIb, :{;| ;okfJ wkoehN, BIdhe rqhB gkoe w?No' ;N/PB, BthA fdZbh^110016

N?bh|'B L 011^26511845, 26517923, 45503170, 9953756433

Jh^w/b L [email protected], [email protected], www.krishijagran.com

u?~e$vhHvhH, n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD d/ BK fdZbh ftu e?P j'Dk ukjhdk j?, wBhnkovo BthA fdZbh nkf|; ’u G/fink ikJ/

feqPh ikroD w?ApofPg o/N;kb ekghnK� ehws� S'N��� G[rskB

1 12 420 40 380

2 24 840 140 700

3 36 1260 260 1000

5 60 2100 600 1500

s'I pkrpkBh t;s{nK dh T[u wksok bJh gfotfjB bJh n;hI o/b ;/tktK s/ fBoGo eod/ jK fijVk fe gfotjB ftu fJe wjZstg{oB G{fwek fBGkT[Idk j?. gkbh jkT{; ftu r[bkp, fFwbk fwou, NwkNo, iop/ok nkfd dh y/sh bJh th nB[dkB fdsk iKdk j? fi; Bkb tgko d/ p[fBnkdh YKu/ d/ ftek; ftu wdd fwb ;e/.

vkH f;zx B/ pV/ T[s;kfjs j'e/ dZf;nk fe feqFh ftfrnkfBeK d[nkok ehs/ rJ/ gq:'rFkbk ns/ y/s ftu ehs/ rJ/ ezwK d/ uzr/ BshfinK ~ S'N/ ns/ wzMb/ pkrpkBh eoB tkb/ ns/ T[jBK Bkb i[V/ ftneshnK bJh th n;hI N?eBkb'ih dk jz;sKsoD pkrpkBh T[sgkdK dk gq;z;eoB ns/ c;b eNkJh d/ pknd gqpzX dhnK e'fFFK ~ T[sgkdeK, fe;kBK ns/ ;/tk gqdksktK fit/I wkbh, y/s gZXo s/ e[Fb wid{o, Fhs rqjK ftu nkgo/No nkfd ftu gq;ko eod/ jB.

vkH f;zx B/ okFNoh pkrpkBh p'ov d/ feqnk- ebkgK ftu pkrpkBh c;bK dh r[DtZsk, iKu ns/ tgko s/ i'o fdzfdnK ;k~ fJe j'o BthI ikDekoh s'I ntrs eokfJnk fe @e/;o gkoe gfo:'iBk# d/ sfjs r[DtZsk gohyD ns/ tgko d/ xNe okFNoh pkrpkBh p'ov d[nkok feqnkBfts ehs/ ik oj/ jB. fJ; gkoe dk fBowkD ekoi ub fojk j? ns/ ;zGkfts nrb/ ;kb dh F[o{nks ftu fJj ekoiFhb j' ikJ/rk. T[jBK B/ fejk fe fJ; ;[ftXk Bkb eFwho d/ e/;o T[sgkdeK ~ ekch wdd fwb/rh. Gkos ;oeko B/ izw{ eFwho d/ y/shpkVh wzsokb/ ftu e/;o dh y/sh d/ nZsnfXe g[Bo-T[EkB bJh @okFNoh e/;o fwFB# ~ wzi{oh fdsh j?.

� vkH f;zx B/ okFNoh pkrpkBh p'ov d[nkok tgkfoe pkrpkBh ftek; dh nfjwhns s/ pb fdzdhnK j'fJnK p'ov d/ ;fj:'r dk ;to{g fe;kBK dh j?;hns d/ nB[o{g gqdkB ehsk iKdk j? fijVk fe fJ; gqeko j?L

1H y[b/ y/so ftu tgkfoe pkrpkBh ftek; nfXesw y/soL

2 j?eN/no s'I finkdk Bkowb y/soK ftu nzfsw nB[dkB b'B g'fFs e{b gfo:'iBk bkrs dk 40% se ns/ nfXesw ;hwk 30 bZy o[gJ/ ns/ g{otT[so, gjkVh ns/ nB[;{fus y/soK ftu b'B g'fFs e{b gfo:'iBk bkrs dk 50% ns/ nfXesw

;hwk 37H50 bZy o[gJ/ nB[dkB d/ o{g ftu fdZs/ ikd/ jB.

2H ;[oZfyns tgkfoe pkrpkBh ftek;

nfXesw y/soL 2500 tor whNo s'I finkdk

nzfsw nB[dkB foD g'fFs e[b gfo:'iBk bkrs dk 50% ns/ nfXesw ;hwk 50 bZy o[gJ/.

3H J/ehfeqs eNkJh d/ pknd gqpzXB

nkw y/soK ftu foD g'fFs e[b gfo:'iBk bkrs dk 35% ns/ nfXesw ;hwk 50H75 bZy o[gJ/ gqsh gfo:'iBk ns/ g{ot-T[so, gjkVh ns/ nB[;[fus y/soK ftu foD g'fFs e[b gfo:'iBk bkrs dk 50% ns/ nfXesw ;hwk 72H50 bZy o[gJ/ nB[dkB d/ o{g ftu fdZsk iKdk j?.

4H Fhsrqfj ns/ fB:zsfos tksktoD r'dkw

Nkw y/soK ftu g{zih bkrs s/ 35% dh ;jkfJsk okFh ns/ g{ot-T[so gjkVh ns/ nB[;[fus y/soK ftu g{ih bkrs s/ 50% ;jkfJsk okFh 5000 whNqe NB s'I b? e/ d; jiko whNqe NB GzvkoD eg?f;Nh d/ fGzB gqeko d/ r'dkwK bJh fdsh

iKdh j?. finkdk ikDekoh bJh nhb.gov.in s/ ;ehw rkJhvbkJhB ftu d/y'.

cb-g”d Bo;oh bJh Fq/Dh gqwkDheoD gZXsh

pkrpkBh Bo;oh ~ e[M nfXfB:w iK gqFk;fBe nkd/FK d/ sfjs bkfJ;z; d/Dk nbr j?. fJj w{b ;wZroh d/ fBozso w[bKeD ns/ o'r w[es tksktoD ftu seBheh o{g Bkb fBoXkfos ftXh, uzrk Bo;oh gqpzXB nkuoD, ftFtk;:'r ns/ ;jh foekov oZyD, eowukohnK ~ Nq/fBzr d/D s/ nkXkfos j?. jo wkgdzv s/ nkebD Nhw d[nkok fBoXkfos wkBdzvK dh iKu rzGho o{g Bkb ehsh iKdh j? ns/ Bo;oh dh o/fNzr d/ nB[;ko jh pkrpkBK ~ g”d yohdD dh ;bkj fdsh iKdh j?.

j/m fbyhnK Fq/DhnK d/ nB[;ko nKebBL

· FkBdko *****

· nZs T[sw ****

· pj[s tXhnk ***

· tXhnk **

· ;zs'FiBe *

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201538

Page 39: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 40: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

gI KyqIbwVI dI buinAwd ijxs dw suc`jw mMfIkrn

huMdw hY[ AwpxI &sl nUM mr mr ky pYdw krn vwlw

ikswn mMfIkrn dw smW Awaux qy AwVHqIAW dy jwl iv`c P`s

jWdw hY Aqy kOfIAW dy BwA &sl vyc idMdw hY ijs nwl aus

dI &sl dw vDyry munwPw AwVHqIAw kmw jWdw hY Aqy ies

nwl aus dI vycI &sl nUM pYdw krn iv`c kIqy Krcy vI pUrI

qrW ausnUM vwps nhIN imldy[ AijhI nwzuk siQqI iv`c

ikswn nUM AwpxI &sl dI mMfIkwrI krn leI kuJ nvyN FMg

qrIky Apnwauxy pYxgy[ jdoN q`k ikswn AwpxI ijxs nUM

vycx leI AwVHqIAW dy au~qy inrBr rhygw auh iesy qrW

nukswn sihMdw rhygw[ ies qoN bcx leI isr& ieh hI ho

skdw hY ik ikswn AwpxI ijxs nUM Awp q`kVI Aqy v`ty c`uk

mMfI iv`c jw ky vycy[ ies leI ausnUM AwpxI mwniskqw nUM

bdlxw hovygw[ ies kMm leI ausnUM Awpxy AMdr pYdw huMdI

Srm Aqy iJjk nUM pUrI qrW nwl iqAwgxw hovygw, qW jo Kyq

iv`coN pYdw kIqI ijxs auh is`Dw Kpqkwr q`k jw ky vyc sky[

ies qrW ikswn Aqy Kpqkwr iv`c jo pwVw bixAW hoieAw hY

auh Kqm ho skdw hY[ ies nwl ie`k qW AwVHqIAW Aqy

ivcoilAW qoN ikswn dw ip`Cw Cu`t skdw hY Aqy dUjy aus nUM

AwpxI &sl jW aupj dw shI mu`l vI iml jWdw hY[

kxk, Jonw, m`kI, kmwd, kpwh Awid pMjwb dIAW mu`K

&slW hn[ AijhIAW &slW dI aupj dw qW mu`l kuJ h`d q`k

srkwr v`loN suinSicq kIqw igAw huMdw hY pr vDyry krky

sbzIAW dwlW Awid leI ikswn nUM Awp nyVlIAW mMfIAW

iv`c jw ky auhnW dw mMfIkrn krnw cwhIdw hY Aqy ijxs dw

shI mu`l lY ky Awpxy munwPy iv`c vwDw krnw cwhIdw hY[ ies

leI ikswn nUM vDyry sucyq hox dI loV hY[ &slW nUM is`Dy vycx

dI bjwey auh Awpxy auqpwd dy pdwrQ bxwA ky Aqy pYikMg

kr ky AswnI nwl Awpxy gwhkW nwl vyc vtWdrw kr skdw

hY[ ausnUM v`K v`K mMfIAW iv`c cldy ijxsW dy BwA dI pUrI

jwxkwrI vI hoxI cwhIdI hY[ ies nwl auh AwpxI phuMc

Anuswr iksy vI mMfI iv`c phuMc ky AwpxI ijxs nUM vyc

skdw hY[ mMfIAW dy BwA jwnx leI ikswn dy kol bhuq swry

swDn hn ijvyN tYlIivzn, ryfIE, AKbwrW, mYgzIn,

ieMtrnY~t Awid ijhnw dy zrIey auh AwpxI ijxs dI shI

kImq Aqy mMfI dI cox kr skdw hY[

mMfIkrn dI smisAw nUM hor Gtwaux leI ikswn nUM

kxk Jony dy &slI c`kr iv`coN bwhr Awauxw pvygw[ kxk

Jony qoN ielwvw m`kI, sUrjmu`KI, kmwd, dwlW, mOsmI sbzIAW

Awid bIj ky Awp gwhkW nUM vycxIAW cwhIdIAW hn qW jo

ikswn nUM AwpxI kIqI imhnq Aqy pYdw kIqI ijxs dI pUrI

kImq iml sky[ ies qoN ielwvw &lW, Pu`lW, pwpUlr, sPYdw

Awid dI kwSq kr ky AwpxI Awmdn iv`c coKw vwDw kIqw

jw skdw hY[ ies qoN ielwvw kuJ KyqI shwiek DMdy Apxw ky

KyqI dy nwl nwl vwDU Awmdn pRwpq kIqI jw skdI hY[

Aijhy DMidAW iv`c vI ikswn nUM Awp mMfIkrn leI au~dm

krny pYxgy Aqy pdwrD bxwA ky vycxy pYxgy[

kuJ ikswn iek`Ty ho ky AwpxI slwh mSvry Aqy zrUrq

muqwbk &slW dI pYdwvwr kr skdy hn Aqy ie`k AwpxI

mMfI vI bxwA skdy hn ij`Qy koeI vI bwhrI vpwrI jW

AwVHqIey ivcolIey dI pUrn rUp iv`c mnwhI hoxI cwhIdI hY

pr ies leI ikswn nUM mMfI iv`c Awp q`kVI Aqy v`ty cukxy

pYxgy Aqy gwhkW nUM AwpxI ijxs KrIdx pRqI gwhkW nUM

pRyrq krnw hovygw[ ikswn cwhvy qW sihmqI dI KyqI vI kr

skdw hY[ jy auh hor isAwxp idKwvy qW auh Kpqkwr Aqy

zrUrq mMd injI kMpnIAW dy nwl glbwq krky hI iksy &sl

nUM bIj skdw hY Aqy ibnW K`jl KuAwr

hoey ausdw mUMh mMigAw mu`l lY skdw hY[

ikswn nUM AwpxI ijxs bIjx iv`c jykr

bhuq &^r huMdw hY qW ausy ijxs nUM vycx

iv`c auh Srm ikaNu mihssU krdw h[Y ahu

cwhv y qW AwpxI ijxs dw iek̀ iek̀ psY w

AwpxI jby ivc̀ pw skdw h Y Aq y AwpxI

AwriQkqw n MU mjbqU kr skdw h[Y idnyS dmwQIAwjsvMq ngr, jlMDr[

ijxs dw shI BwA lYx leI ikswn

nUM cukxy hI pYxgy q`kVI Aqy v`ty

ijxs dw shI BwA lYx leI ikswn

nUM cukxy hI pYxgy q`kVI Aqy v`ty

cM

www.krishijagran.comtowh ezg';N

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201540

Page 41: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 42: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

www.krishijagran.com

yK dh GhV ftu fJe fJeZbk nfijk

io{o j[zdk j? fijVk ;G s'I nbr j't/, ;G s'I jN e/ ezw eo/ ns/ d{finK bJh fJe fw;kb ekfJw eo/. ih jK, oki;EkB pkVw/o fib/ d/ pkfJs{ sfj;hb d/ wkvg[ok potkbk fgzv d/ ;kXkoB gfotko Bkb ;pzX oZyD tkb/ i'rkokw fijBK B/ nfijk jh e[M ehsk j? fijVk d{finK s'I jN e/ j?. Fqh i'rkokw ih d/ pko/ ftu dZ;D d/ Bkb Bkb feqFh ikroD ;w{j th T[jBK dh fJ; e'fFF bJh ;bkw eodk j?. feT[Ife nZi y/shpkVh d/ y/so s'I eJh b'e gbkfJB eo oj/ jB T[E/ jh i'rkokw ih fij/ e[M fe;kB jB fijV/ nkgDhnK nEZe e'fFFK Bkb y/shpkVh ftu e[M BtK eoB bJh i[N/ j'J/ jB.

Eko wo{;Eb ftu T[rD tkbh xkj Fzyg[Fgh ~ fiE/ gfjbK T{Im nkfd ikBtoK dk g/N GoB bJh fJ;s/wkb ehsk iKdk ;h T[E/ j[D fJ;~ dtkJh d/ o{g ftu fJ;s/wkb eoB Bkb fJ;dk wjZst tX frnk j?. fJ; xkj dh ykf;ns j? fe fJ; s/ w”;w nkfd dk gqGkt xN g?Idk j? ns/ jo w”;w ftu fJ;~ T[rkfJnk ik ;edk j?. b'eb GkFk ftu fJ;~ ;kDso th fejk iKdk j?. y/soh fe;kB fijV/ finkdk w[Bkck ewkT[Dk ukj[zdk jB T[jBK dk o[MkB fJ;dh y/sh tb tX fojk j?. T[jBK fe;kBK ftu'I jh fJe jB i'rkokw ih

fijBK B/ Fzyg[Fgh dh y/sh eoe/ nkgDh fe;ws pdbD dh mkDh.

efjzd/ jB fe feFshnK pdbD dh io{os BjhI, ;'u ~ pdb' f;sko/ pdb ikDr/. E'Vh E'Vh ikDekoh b? e/ i'rkokw ih B/ feqFh ftu Btnkuko dh ejkDh fbyD d/ Bkb nkgDh fe;w y[d pdb fdZsh. Fqh i'rkokw ~ ekch w[Bkck j'fJnk ns/ fJjh ekoB j? fe T[j wzBd/ jB fe jo fe;kB nkgDh fe;ws pdb ;edk j?. T[j j'o fe;kBK bJh gq/oBk ;o's pD e/ T[Go/ jB. T[jBK B/ 50 thxk gfotkfoe G{wh s/ Fzyg[Fgh dh y/sh ;zB 2012 ftu Fo[ { ehsh. fJ; s I' gfjbK Tj[ gogz okrs c;bK wrz{ , wm' , pkiok, rtko, fsb nkfd dh ys/ h eod / ;B.

Fqh i'rkokw ih B/ dZf;nk fe T[jBK B/ nypkoK okjhI w?vh;Bb y/sh d/ pko/ gfVnk ns/ feqFh ftfrnkB e/Ido ftu ;zgoe ehsk. feqFh ftfrnkB e/Ido ftu j'D tkbhnK Nq/fBzrK ftu ;w/I ;w/I s/ Gkr fbnk fi; Bkb T[jBK d/ wB ftu w?vh;Bb y/sh eoB dh bkb;k ikrh. T[jBK B/ c?;bk ehsk fe T[j th w?vh;Bb y/sh eoBr/ ns/ fJ;d/ Bkb jh T[jBK B/ nkgDh gfotkfoe iwhB d/ fJe j?eN/no fjZ;/ ftu Fzyg[Fgh dh y/sh eoBk F[o{ eo fdZsk. fJ;dh ykf;ns fJj j? fe fJjBK w?vh;Bb g”fdnK dh y/sh eoB ftu xZN gkDh, xZN po;ks ns/ w”;wh gqe'gK d/ pkti{d th uzrh

g?dktko j[zdh j?.

Fzyg[Fgh dh y/sh d/ Bkb Bkb i'rkokw B/ nrBhwE dh y/sh F[o{ ehsh. fi; Bkb fszB ;kb d/ nzdo jh T[jBK dh nkwdBh ftu v/Y s'I d' bZy dk ckfJdk j'fJnk. i'rkokw ih B/ dZf;nk fe ;[Ze/ o/fr;skBh fJbkfenK ftu fe;kBK bJh Fzyg[Fgh ns/ nrBhwE dh y/sh nkihftek ~ ;[fdqV pBkT[D dk nk;kB ns/ tXhnk ifonk j?. fJ;dh y/sh bJh E'Vh w/jBs ns/ xZN you Bkb uzrh nkwdBh gqkgs ehsh ik ;edh j?. nw{wB 50,000 dh bkrs Bkb fJe bZy dk w[Bkck ewkfJnk ik ;edk j?. Fzyg[Fgh ns/ nrBhwE wo[;Ebh fJbkfenK ftu nkw s”o s/ xkj ns/ MkVhnK d/ o{g ftu gkJ/ ikD tkb/ w?vh;Bb g”d/ jB fijBK dh wzr nk:[ot?fde dtkJhnK pBkT[D bJh ehsh iKdh j?. toswkB ftu i'rkokw ih d' j?eN/no ftu Fzyg[Fgh d/ y/sh eoe/ 60-70 jiko o[gJ/ jo ;kb tkX{ nkwdBh ewk oj/ jB.

Fzyg[Fgh B/ pdbh fe;wsbZ

efBek u”jkB;ztkddksk, feqFh ikroD

I s[;hI th nkgDh ;cbsk dh ejkDh ;kv/ Bkb ;KMk eoBk ukj[zd/ j' sK ;zgoe eo'-

w'L 9953746033Jhw/bL [email protected]

ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201542

Page 43: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

os ftu jfos rqfj y/sh d/ T[d:'fre o{g ftu gkbh

fcbw} dh F[o{nks 1989 ftu j'Jh ;h ns/ nZi brGr 22 ;kb pknd jfos rqfj d/ Yku ibtk:{ ezNo'b, c;bK dhnK ;w/I dhnK feqnktK, s[VkJh, s[VkJh d/ pknd gqpzXB, f;zukJh gZXsh ns/ coNhr/FB nkfd B/ ;EkJh o{g XkoB eo fbnk j?. fco th BthI seBhe ns/ Btkuko d/ jtkb/ ftu jfos rqfj fJzv;Nqh d/ dotki/ nZi th y[b/ j'J/ jB sKfe fJjBK ~ ngBke / jfos rfq j ftu bkJhnK ikD tkbhnK c;bK dh rD[ tsZ k ns / wksok ftu tkXk ehsk ik ;e./

gkbh jkT{; d/ YKu/ dh wip{sh bJh ebZJh uVhnK b'j/ dhnK SVK dk fJ;s/wkb ehsk ikdk j? fi; Bkb T[jBK dh T[wo 15-20 ;kb se tX iKdh j?. t?;/ jh fJe uzrh nk:ks ehsh rJh gkbhfEB fcbw dh th T[wo fszB ;kb nKeh rJh j?. w[Zy o{g Bkb gok-p?IrBh ftfeoD, skg Bkb ewh nkT[Dk ns/ Eowb vhrq/FB, c'N' nke;hv/FB ns/ c;b ;[oZfynk d/ ezw ftu fbnkJ/ ikD tkb/ o;kfJfDe T[sgkd, uko ekoe gkbh fcbw dh T[wo ~ gqGkfts eod/ jB.

e[M fe;kBK d[nkok rowhnK d/ w”;w ftu gkfbEhB fcbw d/ T[gob/ gk;/ (pkjo) ;c/d u{B/ dh g[skJh c[N gzg d[nkok ehsh iKdh j?. fJ; Bkb gqekF dh rsh ftu sK ewh nkT[Idh j? go gkbh fcbw dh T[wo s/ T[bNk n;o g?Idk j?. fJ; bJh fe;kBK ~ fJ; gqeko dh seBhe BjhI ngBkT[Dh ukjhdh.

gkbh fcbw d/ pko/ ft;Ekfoe seBheh ikDekoh nkw s”o s/ T[jBK fe;kBK bJh io{oh j? fijV/ jfos rqfj (gkbh

jkT{;) bkT[Dk ukj[zd/ jB iK fco jfos rqfj ;pzXh feZs/ ftu fdbu;gh oZyd/ jB. fe;kBK bJh fJj ikBDk nfsnzs wjZstg{oB j' ikdk j? fe pkiko ftu fGzB fGzB r[DtZsk tkbh gkbh fcbw fwbdh j? ns/ T[; ftu'I fejVh gkbh fcbw T[;dh c;b ns/ T[;d/ y/so dh ibtk:{ ~ t/yfdnK T[g:[es j?.

nkw s”o s/ jo gkfbEhB fi;dk T[g:'r gkbh jkT{; pBkT[D bJh ehsk iKdk j?, 200 wkJheq'B w'NkJh tkbh, gok-p?IrBh feoBK ~ o'eD tkbh ntoes T{Fwh feoBK, X{b fwNh

gqsho'Xh, p{zd gqsho'Xh fij/ wjZstg{oB r[DK d/ ;wkt/F tkbh j'Dh ukjhdh j?. fJ;/ soQK fit/I fe finkdkso d/FK d/ fGzB fGzB y/soK ftu fdB dk skgwkB finkdk ofjzdk j? ns/ jfos rqfj ftu skgwkB ~ xZN eoB dh io{os wfj;{; ehsh iKdh j?. nfij/ ftu f;nkDg fJ;/ ftu j? fe ntoes goktosh mzvh fMZbh dk gq:'r ehsk ikt/. jkb jh ftu nkJhHnko goktofss e{fbzr fcbw dk ntoes ezgBhnK B/ ehsk j? ns/ fe;kBK ftu fJ;dk ubB tfXnk j?.

nk:ks ehsh rJh finkdkso gkbh fcbw pj[-gos ns/ pj[-r[DK tkbh j[zdh j?.

:{HthH ;N?pbkfJ}o, ghHJ/Hnko fcbNo, ;bco gqsho'Xh, we?Bheb ;Nq?IE ns/ Eowb ;N?pbkfJ}o ~ jo gos ftu

www.krishijagran.com

rohB jkT{; ftu gkbh fcbwK dk wjZst

pkjoh gos� X{b gqsho'Xh+fJBcok_ntoes o?v e{fbzr

wZX tkbh gos fSsokt

nzdo tkbh gos fJBNhfvqg+ntoes T{Fwh

rohB jkT{;

Gk

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 2015 43

Page 44: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

fJe fBFfus wksok ftu fwbkT[Dk io{oh j[zdk j? sKfe gkbh fcbw nkgD/ nkg ftu ;ko/ r[DK ~ ;w/N ;e/ ns/ fpBk cN/ fJe fBFfus ;w/I ;hwk se ub ;e/ fi;dh rkozNh nkw s”o s/ gkbh fcbw fBowksk nkgD/ T[sgkdK bJh nkgD/ rqkje ~ fdzdk j?. pj[-nk:kwh gkfbEhB dhnK gosK ftu'I i/ fe;/ fJe gos ftu fJj gdkoE gkfJnk ikJ/ sK nfijh gkbh fcbw s'I fo}bN dh gfoebgBk eoBk p/eko j?.

;{oi dhnK feoBK ~ fszB fjZf;nK ftu tzfvnk ik ;edk j?L :{HthH, ghHJ/Hnko ns/ nkJhHnko. y/shpkVh ;zpzXh feqnktK

ftu T[go'es ;{oi dhnK feoBK ~ ;wMBk ns/ ezNo'b eoBk nZs io{oh j?.

:{HthH ;N?pbkJh}/FB g?e/fi;

gkfbEhB dh T[wo tXkT[D bJh ns/ T[;~ fpyoB s'I pukT[D bJh e[M wfjzr/ o;kfJfDe sZsK ~ gkfbEhB ftu fwbkfJnk iKdk j? gozs{ fJ;dh gq';?f;zr gqfeqnk th T[Bh jh io{oh j?. Bkb-Bkb gkbh fcbw ~ gok-p?IrBh feoBK s'I pukT[D bJh fGzB gqeko d/ :{HthH ;N?pbkfJi/fB g?e/fi; fJ;s/wkb ehs/ iKd/ jB.

· n?uHJ/Hn?bHn?;L fJj fJe gqeko dh BthI seBhe j?. fJ; Bkb pDh fcbw ozrjhD gkodoFh, :{HthH feoBK Bkb gkbh fcbw ~ pukT[Idh j? ns/ finkdkso ghHJ/Hnko ~ nzdo nkT[D fdzdh j?. n?uHJ/Hn?bHn?; dk wsbp fjzvo} nwkfJB bkfJN ;N?pbkfJ}o j[zdk j?.

· Bheb e{t/Iuo, n?uHJ/Hn?bHn?;L :{HthH ;'yD tkbh

oki/F ;?Bhjfos rqfj ;g?Ffb;N

fJzNoB?FBb j'oNhebuo fJB't/FB n?Iv Nq/fBzr ;?INo

d[orkg[o, gZSwh pzrkb, w'L 9024701474email: [email protected]

T[go'es gkbh fcbw nkw s”o s/ jo/gB ftu iK ghb/ ozr dh j[zdh j?. fijVhnK c;bK ftu o'r ns/ ehN gqpzXB bJh ;bco ns/ eb'ohB, j?b'iB fij/ o;kfJDK dk fJ;s/wkb j[zdk j?, fJ; gkfbEhB fcbw dk Tg[ :r' eoBk ukjhdk j.? fJjBK Tg[ oe' s rD[ K dh tiKQ Bkb fJ;~ ;bco gsq hoX' h fcbw d / BK Bkb ikfDnk iKdk j.?

· n?BHUHnko - n?uHJ/Hn?bHn?;L fJj n?uHJ/Hn?bHn?; dh gzithI iBo/FB j?. fJ; Bkb pDh gkfbEhB ozrjhB ns/ y/shpkVh ftu ezw ftu fbnkJ/ ikD tkb/ ysoBke o;kfJfDe sZsK d/ n;o s I' gkbh fcbw ~ pukTdI[ h j.? fJj fcbw ;o{ i dhnK feoBK ~ fpBK oF” Bh dh rD[ tsZ k gGq kfts ehfsnK jfos rfq j d / ndz o dkfyb eokTdI[ k j.?

Eowb vhrq/v/FB_c'N' nke;hv/FB

gkbh jkT{; ftu ezw ftu bJh rJh gkbh fcbw nke;hiB ns/ nkodosk bJ/ j'J/ tksktoD d/ ftu Xks{ Bkb pD/ Yku/ d/ ;zgoe ftu nkT[Idh j? ns/ gkbh fcbw ~ B[e;kB gj[zukT[Idh j?. fi;~ n;hI nke;hv/FB dh feqnk efjzd/ jK.

fJ;d/ fJbktk gkbh jkT{; dk Ykuk fijVk fe b'j/ iK ;Nhb dh Xks{ s'I pfDnk j[zdk j?, ;{oi dh s/i rowh Bkb row j' iKdk j? ns/ gkbh fcbw T[; d/ ;zgoe ftu nk iKdh j?. T[E'I T[j ewi'o j' iKdh j? ns/ j”bh j”bh cND brdh j?. fJ; gqfeqnk ~ n;hI Eowb vhrq/v/FB efjzd/ jK.

nke;hv/FB ns/ Eowb vhrq/v/FB dh gqfeqnk ~ xZN eoB bJh nke;hv/FB gqsho'Xh ns/ Eowb ;N/pbkfJ} fij/ sZsK ~ gkbh fcbw dk T[sgkdB eod/ tes fwbk fdsk iKdk j? ns/ Bkb jh fe;kBK ~ fJj jdkfJs fdsh iKdh j? fe fiE'I se j' ;e/ gkbh fcbw ns/ jfos rqfj d/ Yku/ dk nkg; ftu f;ZXk ;zgoe Bk j't/. fJ; Bkb gkbh fcbw dh T[wo tXdh j?.

:{HthH;h 190 s'I 280 B?B' whNo �:{HthHph 280 s'I 320 B?B' whNo :{HthHJ/ 320 s'I 400 B?B' whNo ghHJ/Hnko� 380 s'I 700 B?B' whNo n?BhnkJhHnko 700 s'I 1100 B?B' whNo n?cHnkJhHnko 1100 s'I 1600 B?B' whNo

1H :{HthH S'Nh t/t b?IE finkdk T{oik

2 ghHJ/Hnko wZXw t/t b?IE, gqekF ;z;b/FB bJh - T[g:[es, wZXw T{oik

3H nkJhHnko bzph t/t b?IE_rowh tXkT[D bJh fizw/tko, xZN T{oik

www.krishijagran.comrohB jkT{;

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201544

Page 45: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

ikp fJZe y/sh gqXkB ;{pk j? fiZE/ 80# iB ;zfynk

y/sh s/ fBoGo j?. xN ojh IwhB fJekJh, v{zx/ j[zd/

gkDh, fwZNh ftZu sZsK ns/ yfDiK dh ewh, ca;bK d/ BkV Bz{

;kVB eoe/ gqd{fPs j' oj/ tksktoB ns/ MkV ftZu nkJh

yV's B/ y/shpkVh d/ gZXo Bz{ pj[s ewI'o eo fdZsk j?.

tX oj/ xo/b{ ns/ feo;kBh yofunK B/ g/Av{ tor dh

ewkJh T[Zs/ pj[s v{zxk n;o gkfJnk j?. 1966^67 dh

joh eqKsh s'A pknd y/shpkVh ftZu tos/ rJ/ ;[Xo/ phiK

ns/ o;kfJDe ykdK B/ d/P ftZu nBki dh E[V Bz{ sk g{ok

eo fdZsk go d/P d/ fe;kBK dk o;kfJDe ykdK,

ehNBkPe ns/ BdhB BkPe dtkJhnK s/ g{oh soQK fBoGo

j' ikD Bkb ;kv/ d/P (yk; eoe/ gzikp) d/ g"D gkDh ns/

IwhB Bz{ Gkoh B[e;kB j'fJnk j?. ca;bK dhnK tZX MkV

d/D tkbhnK fe;wK dh ekPs ns/ ;kb ftZu eJh ca;bK

g?dk eoB d/ tXd/ o[MkB ekoB IwhB dh T[gikT{ Pesh

ftZu Gkoh ewh j' ojh j?. fJ; ewh Bz{ g{ok eoB bJh

fe;kBK tZb'A nkw s"o s/ w[Zy sZsK tkbhnK o;kfJDe ykdK

dh tos' ehsh iKdh j? fi; ekoB IwhB ftZu ca;bK bJh

S'N/ sZsK dh xkN tZXdh ik ojh j? ns/ IwhB dh G"fse

pDso s/ th p[ok n;o g?Adk j?. IwhB dh T[gikT{ Pesh

Bz{ ekfJw oZyD ftZu rzv'fJnK dh ykd dk yk; wjZst j?.

fwZNh ftub/ ;{yw ihtkD{ Xosh dh T[gikT{ Pesh Bz{

pDkJh oZyD bJh nfs io{oh jB, go ni'e/ ;w/A dh

IfjoK Gog{o o;kfJDe y/sh ekoB Xosh ftub/ ;{yw

ihtkD{nK dh ;zfynk pj[s xZN iK Bk d/ pokpo ofj u[Zeh

j?.fJ; s'A fJbktk o;kfJDe ykdK dk 15^20# fjZ;k jh

ca;bK d[nkok tofsnk iKdk j? ns/ pkeh ;kok gkDh ftZu

x[b e/ gqd{PD g?dk eo fojk j?. rzv'fJnK dh ykd fJZe

nfijh seBhe j? fi; oKjh xo/b{ ofjzd y[zd Bz{ ezg';N

ftZu pdfbnk iKdk j? ns/ fwZNh dh T[gikT{ Pesh Bz{

www.krishijagran.com

towh ezg';NtXkT[D d/ Bkb^Bkb ofjzd yz{d dh th ;jh ;zGkb eodh

j?. rzv'J/ nfij/ iht jB fijV/ e{V/$r'j/ ftZu o;kfJDe

spdhbh eod/ jB. fJBQK dh gkuD Bkbh dk fJZe ft;/P

nzr uZeh tKr ezw eodk j? ns/ ykX/ rJ/ m'; gdkoE Bz{

ghj e/ wjhB pDk fdzdk j?. rzv'J/ dh gkuD gqDkbh ftZu

ofjzd/ bkGdkfJe ihtkD{ fJ; wjhB gdkoE Bz{ jIw eoB

ftZu ;jkJh j[zd/ jB.

towh ezg';N eh j?<

nzro/ih GkPk ftZu rzv'fJnK Bz{ tow; ns/ fJjBK Bz{

gkbD dh fefonk Bz{ “towh ebuo” fejk iKdk j?.fJ;

s'A fsnko ykd towh ezg';N d/ BK Bkb ikDh iKdh j??.

fJ; ftZu i?fte ykd ns/ rzv'fJnK dk T[sgkdB Bkb^Bkb

j[zdk j?. nw'Bhnk ns/ Bwe tkbh ofjzd y{zjd Bz{ SZv e/

rzv'J/ nkw s"o s/ jo soQK dh xo/b{ ofjzd y{zd Bz{ ykd ftZu

spdhb eo fdzd/ jB.

;koBh ̂ 1 L towh ezg';N d/ sZsK dk t/otk L

bVh BzL sZs towh ezg';N

1 BkJhNq'iB # 1H40 ̂ 1H60

2 ck;c'o; # 0 H 4 7 ^ 0 H 7 0

3 g'NkP # 0 H 7 0 ^ 0 H 8 0

4 e?bPhnw # 0 H 5 0 ^ 4 H 4 0

5 w?rBhPhnw # 0 H 2 0 ^ 0 H 4 6

6 b'jk (ghHghHn?wH) 175H00 ̂ 7563H00

7 w?ArBhI (ghHghHn?wH) 96H50 ^ 475H00

8 fIze (ghHghHn?wH) 24H50 ^ 278H00

9 sKpk (ghHghHn?wH) 5H00 ̂ 27H00

10 ekopB L BkJhNq'iB nB[gks 15H5

towh ezg';N

towh ezg';Ngz

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 2015 45

Page 46: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

www.krishijagran.com

towh ezg';N fsnko eoB dh ftXh nkw i?fte ykdK

(o{Vh dh ykd) Bkb'A tZyoh j?. fit/A fe L

fJ; ykd ftZu'A e'Jh ;/e (rowh) BjhA fBZebdh,

skgwkB 35 fvroh ;?b;hn; s'A xZN j[zdk j? idfe

nkw ezg';N ftZu skgwkB 60^70 fvroh ;?b;hn; j'

iKdk j?. fJj xZN ;w/A 35^40 fdBK ftZu fsnko j'

iKdh j? ns/ fe;/ fe;w dh pdp{ th BjhA nkT[Adh.

towh ezg';N dkD/dko G{o/ ozr dk gdkoE j[zdk j? i' fe

BdhBK ns/ jkBhekoe ihtkD{nK sA' ofjs jdz[ k j.?

towh egz ;' N ftuZ BdhBK d / phiK dk ykswk j ' iKdk j.?

fJ; ykd T[Zgo e'Jh wZyh$wZSo th BjhA tXd/.

fJ; ezg';N ftZu ukofis eD j[zd/ jB i' fe p{fNnK Bz{

g"PfNe sZs b?D ftZu wZdd eod/ jB fi; ekoB fJ;

dh r[DtZsk o{Vh dh ykd Bkb'A tZX j[zdh j?.

fJ; ykd d/ eDK s/ fugfugk gdkoE fbgfNnk j'D

eoe/ fwZNh ftZu jtk dk ;zuko tZX iKdk j? fi; ekoB

ib XkoB ;woZEk tZX iKdh j?.

fJ; ykd ftZu ekcah Bwh j'D ekoB ;{yw ihtkD{nK dh

rshftXh ubdh ofjzdk j? fi; Bkb p{fNnK Bz{ io{oh

g"PfNe sZs n;kBh Bkb fwbd/ ofjzd/ jB.

ca;b tos'A dk ;wK wksok

eDe, M'Bk, wZeh fpikJh t/b/ 2 NB gqsh J/eV

dkbK fpikJh t/b/ 1 NB gqsh J/eV

rzBk fpikJh t/b/ 3 NB gqsh J/eV

cab nzp, bhuh, eNjb ;kb ftZu d' tko 5 feHrqkH gqsh g"dk

fBzp{ iksh d/ cab ;kb ftZu d' tko 3 feHrqkH gqsh g"dk

;pihnK fpikJh t/b/ 2^3 NB gqsh J/eV

;pihnK dh Bo;oh fsnkoh ;w/A 10 feHrqkH gqsh p?Zv

Izrbks g"d/ ;kb ftZu d' tko 3^5 feHrqkH gqsh g"dk

rwb/ tkb/ p{N/ brkJh t/b/ 100 rqkw gqsh rwbk

bknB s/ j?i ;kb ftZu d' tko 5 feHrqkH gqsh 100 tHc[ZN

bckfcanK ftZu 4”%10” bckc/ GoB ;w/A 50 rqkw gqsh E?bh

;koBh ^ 2L towh ezg';N dh tos'A dk ;wK ns/ wksok L

rzv'J/ Bk sK vzr wkod/ jB ns/ Bk jh e'Jh fpwkoh

c?bkT[Ad/ jB.

ykd fsnko eoB bJh nB[e{b jkbks L

rzv'fJnK d/ mhe tkX/ s/ ftek; bJh 20 s'A 30 fvroh

;?b;hn; skgwkB ns/ 30^40 gqshPs Bwh nB[e{b j?.

rowhnK ftZu f;Zb Bz{ poeoko oZyD bJh T[Zgo'A p'ohnK

Bkb YZe d/Dk ukjhdk j?. rzv'fJnK bJh Y/o dk jtkdko

j'Dk pj[s io{oh j?.

towh ezg';N

irQk gZXoh eoe/ p?Zv fsnko eo'

gZXo ehsh Xosh s/ 6^7 ;?ANhwhNo o/s/ dh sfj pDkT[

fJ; sfj s'A pknd 6 fJzu w'Nh fwZNh dh sfj ftSkT[[

fJ; TgZ[ o n;kBh Bkb rb Q ikD tkb / gdkoE fitA/ Bkohnb d /

fSbe,/ rBz / d / nkr, gokbh nkfd dh d' fJzu w'Nh sfj pDkT[

pvZ? ftuZ ie/ o euok GoBk j ? sK Tu[ kJh 3^4 fJuz ns / ie/ o

rj' k GoBk jt' / sK Tu[ kJh 1^1H5 cNZ[ oyZ Dh ukjhdh j.?

pvZ? TgZ[ o oI' gkDh dk fSVekn eoBk ukjhdk j ? sK fe rj' /

ftuZ bV' hAdh Bwh poeoko oyZ h ik ;e.// mvz k jD' Tg[ osz pvZ?

d / TgZ[ oA' 3^4 fJuz irkQ cob' e / T;[ ftuZ rvz J' / fyvz k

fdT[ s/ w[V YZe fdT[.

fsnko ykd ns/ rzv'fJnK Bz{ nbZr eoB bJh p?Zv dh

r[vkJh eo'. rzv'J/ o"PBh s'A vo e/ j/mK tZb Bz{ ik e/ fJZem/

j' ikDr/. ykd Bz{ nbZr eZY bU. fJeZm/ j'J/ rz Bz{

v'fJnKBt/A p?Zv ftZu gk fdU.

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201546

Page 47: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

www.krishijagran.com

;kbo ;kfJDe ykdK dh tos'A towh ezg';N dh tos'A

gfjb/ ;kb 25# xZN eoBh j? g{oh wksok gkT[Dh j?

d{i/ ;kb 50# xZN eoBh j? g{oh wksok gkT[Dh j?

shi/ ;kb7 5# xZN eoBh j? g{oh wksok gkT[Dh j?

u"E/ ;kb o;kfJDe ykd BjhA tosDh towh ezg';N dh g{oh wksok gkT[Dh j?

nwBgqhs, rrBi's e"o ns/

vkH nzfwqs gkb f;zx pokVfeqPh ftfrnkB e/Ado, w'rk (gzikp)

towh ezg';N

fJ; ykd d/ bkG L

fJZe gP{ d/ r'po s'A bZrGZr 2 NB rzv'fJnK dh ykd

fsnko ehsh ik ;edh j?. fJj ykd fJZe J/eV ftZu'A 2

ca;bK b?D d/ ;woZE j[zdh j?. fJ; Bkb fe;kB tho 10

jiko ;kbkBk ewk ;ed/ jB. fJ; feZs/ Bz{ ;jkfJe Xzd/

tKr gqufbs eoB bJh Gkos ;oeko okPNoh pkrpkBh

fwPB nXhB 50# ;pf;vh d/ ojh j?. fJ; ykd Bkb

ca;bK dk MkV tXdk j?. f;T[Ae dh ;wZf;nk xNdh j? ns/

fwZNh, gkDh ns/ ftnoE ykd gdkoEK dk gqd{PD xNdk

j?. y/sh you/ xNd/ jB ;' fe;kBK Bz{ fJ; ;pf;vh dk

g{ok T[g:'r b? e/ fJ; bkj/tzd feZs/ Bz{ ngDkT[Dk

ukjhdk j?.

ykd fsnko eoB dh ftXh L

i/eo ca;b dh T[gi g{oh b?Dh j? sK j/m fby/ nB[;ko

o;kfJDe ykdK dh tos'A xNkJh ik ;edh j? L

;koBh ^ 3L

nBki tkbhnK ca;bK Bz{ ezg';N fszB fePsK ftZu

gkJh ik ;edh j?. gfjbh fePs fpikJh ;w/A, d{;oh

fePs gfjbh r'vh ;w/A ns/ sh;oh fePs dkfDnK ftZu

d'X/ ;w/A.

;{oi eokg;kfJzf;} fbfwN/v, rKXhBro (r[ioks)

;zeo pkiok

fe;wK

wjkokik ;{oi fezr:[toki

;zeo wZeJh

gqikshnK

;{oi ;KJh;{oi r'bv;{oi T[Zsw

;{oi ;toDk

;'Xh w{zr

gkotsh gdwBh okfXek

F'Xh T[Vd

ekbk ;'Bkpb?e ;'Bk

;'X/ fsb

wjkd/tNopk

ekog'o/N nkfc;L @@;koEe wkb## shih wzfib, ;ork;B eok; o'v, ;tkwh ftt/ekBzd wkor, rKXhBro-382421(r[ioks)

okfXek

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 2015 47

Page 48: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

ic`tI kRwqI dw Durw- fyArI PwrimMg

jwb iek KyqI pRDwn sUbw hY[ 1960 dy dhwky iv`c

AweI hrI kRWqI kwrn pMjwb dy pNyfU lokW ny kwPI

AwriQk q`rkI kIqI[prMqU smW bIqx nwl KyqI dI

pYdwvwr iv`c KVOHq ijhI Aw geI hY Aqy pYdwvwr nMU hor

vDwauxw AOKw ho irhw hY[ pihly smy iv`c Gr iv`c r`Ky pSU

dw du`D pirvwr dI loV pUrw krn leI hI vriqAw jWdw

sI[ prMqU KyqI iv`c AweI KVOq kwrn bhuq swry ikswn

vIrW ny fyArI PwrimMg nMU shwiek DMdy jW mu`K DMdy vjo vI

Apnwauxw SurU kr id`qw hY[BWvy pMjwb du`D dI pYdwvwr

iv`c bwkI siUbAW nwlNo kwPI A`gy hY pRMqU au`nq dySw dy

mukwbly pRqI pSU du`D dI pYdwvwr kwPI G`t hY[ies leI

fyArI PwrimMg dy DMdy nMU shwiek jW mu`K DMdy vjo Apnwaux

vyly hyT id`qIAw g`lW dw iDAwn r`Kxw cwhIdw hY[

1 pSU dI cox fyArI PwrimMg dy DMdy nMU lwBdwiek

bnwaux leI zrUrI hY ik cMgy pSU hI r`Ky jwx[pMjwb dy

jlvwXU muqwbk murwh Aqy nIlI rwvI nslW dIAW m`Jw

Aqy AYc AYP doglIAW gwvW pwlIAW jw skdIAW hn[jy

m`JW r`KxIAW hn qw sUx smy ienHW Q`ly G`to G`t 10 lItr

du`D hovy jdik doglIAW gwvW Q`ly sUx smNy 15 lItr qo

G`t du`D nhI hoxw cwhIdw[vDyry du`D dyx vwlIAW gwvW Aqy

m`JW qo pYdw hoeIAW k`tIAW Aqy v`CIAW dI cMgI dyKBwl

krky Biv`K vwsqy cMgI nsl dy duDwrU pSU iqAwr kIqy jw

skdy hn[pSU hspqwlwN iv`c auplbD tIikAwW dI vrqo

rWhI vI nsl dw suDwr kIqw jw skdw hY[

nsl suDwr leI zrUrI hY ik pSUAW dw irSiqAW iv`c

imlwp nw hovy ikauik ies qrIky nwl jMmy b`cy jW qw mr

jWdy hn jw kmzor huMdy hn[ienHW dI v`Dx Pu`lx dI dr

G`t hMudI hY Aqy k`tIAW/ v`CIAW dI jxn SkqI G`t Aqy

sQwnk ibmwrIAW dw twkrw krn dI qwkq vI G`t hMudI

hY[ies leI kdy vI swnH/Joty qo auh gW/m`J g`Bx nw jo ik

irSqydwr hox[ lvyrI KrIdx smNy vI kwPI DoKw ho skdw

hY[ ies leI G`to G`t iqMn fMg dI cuAweI krn qo bwAd

hI lvyrI KrIdxI cwhIdI hY[lvyrI mMfI iv`co lYx dI QW

iksy pSU pwlk qoN KrIdx nMU pihl ida[jykr ho sky qW

pSU dI mW, BYx Aqy dwdI Awid dw du`D dw irkwrf pqw

kr lE ikauikN du`D dyx dI qwkq pSU nMU kwPI h`d q`k

ivrsy iv`c hI imldI hY[lvyrI KrIdx dw Fu`kvW smW

r`KVIAW qo lY ky ivswK qk dw hMudW hY[nvy KrIdy pSU nMU

v`g dy pSUAW nwlo 10 idn leI v`K rKo[

2 pSUAW leI Fwry duDwrU pSUAW dI sWB sBWl duDwrU

pSUAW qo auhnW dI smrQw muqwbk du`D lYx leI jrUrI hY

ik pSUAW dI cMgI sWB sMBwl kIqI jwvy[ies leI jrUrI hY

ik iehnW nMU grmIAW Aqy srdIAW dy mwrU pRBwv qo

bcwieAW jwvy[pSU dy Fwry swP suQry, Ku`ly Aqy hvwdwr

hoxy cwhIdy hn[FwirAw dI jgHw p`DrI Aqy Awly duAwly dI

sqw qo au`cI hoxI cwhIdI hY[Fwry irhwieSI QW dy nyVy hoxy

cwhIdy hn, qW jo pSUAW dI AswnI nwl dyKBwl kIqI jw

sky[Fwry bnwaux vyly zrUrI hY ik iehnW dI idSw pUrb

p`Cm hovy[au`qr v`l KurlI hovy Aqy d`Kx v`l K`ulI jgW hovy

qwik swry vwVy ivc D`up Aw sky Aqy pSU srdIAW ivc

in`Gy rihx[pSUAW nMU K`uly Aqy bMd Fwry iv`c rKxw

cwhIdw hY[ies pRxwlI iv`c pSU nMU dwxw dyx vyly,cox

vyly bMn ky r`iKAw jwdW hY[ bwkI smy leI pSU nMU Ku`ly hI

C`f id`qw jWdw hY[ies iksm dy FwirAW iv`c hryk pSU nMU

www.krishijagran.comਡੇਅਰੀ

pM

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201548

Page 49: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

To Reach Rural India–Advertise in Krishi Jagran and Go Global through Agriculture World

www.krishijagran.com

ALL INDIARavindra Teotia — +91-9891511144 Sanjay Kumar — +91-9313301029P.S. Saini — +91-9891405403Farha Khan — +91-9891724495K.J. Saranya — +91-9811758683

AGRICULTURE W RLD(Portal for Agri Commodities, Research Reports, Prices & News)the pulse of global commodity market

www.kjcommoditynews.comwww.kjcommoditynews.com.

n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD

The Pulse of Agri-World

www.krishijagran.com

The Pulse of Rural India

KRISHI JAGRAN, INDIA'S NO.1 AGRICULTURE MEDIA GROUP1 Global Language, 4 Indian Languages, 2 Portals–6 Million combined readership

AGRICULTURE WORLD

COMING SOON

n?Zw-J/-;h- feqPh ikroD

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email: [email protected] Web: www.krishijagran.com • •

Andhra Pradesh

Bihar

Chhattisgarh

Gujarat

Haryana

Himachal Pradesh

Jammu and Kashmir

Jharkhand

Karnataka

Kerala

Madhya Pradesh

Maharashtra

Punjab

Rajasthan

Tamil Nadu

Uttar Pradesh

Uttarakhand

Telangana

AFSANA MALIK9891899322

MEGHA SHARMA9891668292

SARITA SINGH9891899197

JYOTI SHARMA9891828266

CHETRAM98911123772

KANIKA CHAUHAN9953746033

POONAM BISWAKARMA8447527318

PREETHA M. NAIR9891755566

West Bengal

CHUNKI BHUTIA9891655888

Orissa

RINKI PUNDIR999947835

ARUNA JANA9953824044

Assam

ABDUS SAMAD9891889588

NISHANT TAAK9953756433

YOGESH KUMAR9891668636

RAHUL SINGH9891339440

RUBY JAIN9999142633

SARA KHAN9953720233

SUJATA GAUTAM8588998437

GEETA RAWAT 7503577314

Page 50: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

150 vrg Pu`t QW cwhIdI hY[ ies iv`c 48 vrg Pu`t C`qI

Aqy 96 vrg Pu`t K`ulI jgHW cwhIdI hY[ies qrHW 3 mhIny

dI aumr dy k`tVUAW vCVUAW nMU 20-25 vrg P`ut QW

cwhIdI hY Aqy iehnW nMU v`Kry v`Kry KwinAW iv`c r`Kxw

cwhIdw hY[ jdik 3 mhIny qo ie`k swl dy aumr dy b`icAW

leI 30-35 vrg Pu`t C`qI Aqy 65 vrg Pu`t Ku`lI QW hoxI

cwhIdI hY[ies qo ielwvw pSU dy sUx leI vKrw hoxw

cwhIdw hY[ijs iv`c qkrIbn 75 vrg Pu`t C`qI hoeI jgw

hoxI cwhIdI hY[

gW/ m`J leI KurlI 3 Pu`t cOVI Aqy fyF Pu`t fUMGI

mUrlI Aqy ipClI kMD dI aucweI kRmvwr 2.5 Aqy cwr Pu`t

hoxI cwhIdI hY KurlI AMdro vwly pwsy Gol krky sImMt nwl

plsqr krvw dyxI cwhIdI hY[jdik ktVUAW vCVUAW

leI KurlI dI cOVweI 2 PU`t, fUMGweI pOVw Pu`t Aqy mUrlI

kMD dI aucweI 1.5 Put hoxI cwhIdI hY[PrS p`ky sImMt

bjrI jW KVvI ie`t dy Kurdry,jldI su`kx vwly, nw

iqlkx vwly Aqy shI Flwx vwly hoxy cwhIdy hn[SYfw dI

aucweI G`to G`t 10-12 Pu`t zrUr hoxI cwhIdI hY[PrS dI

lMbweI s`q Pu`t Aqy KurlI qo lY ky mlmUqr vwlI nwlI v`l

Flwn ie`k ieMc hoxI cwhIdI hY[mlmUqr vwlI nwlI dI

cOVweI fyF Pu`t, fMUGweI do ieMc Aqy koinAW qo gol hoxI

cwhIdI hY Aqy 10 Pu`t lMbweI ipCy iek ieMc dI Flwx hoxI

cwhIdI hY[nwlI dy nwl dI lgBg ie`k mItr jgHw p`kI

hoxI cwhIdI hY[ies jgHW qo bwAd 40 Pu`t jgHw KolI

hovy[ieh jgHW nw qW C`qI hovy Aqy nw hI p`kI hoxI cwhIdI

hY[ies k`cI QW qy pwxI pIx vwlI KurlI bxw idE Aqy

ies dy Awly duAwly dI jgHW p`kI krvw dyxI cwhIdI

hY[pwxI dI KurlI 8 Pu`t lMbI, 3 Pu`t cOVI Aqy FweI Pu`t

au`cI hoxI cwhIdI hY[ C`qW gwfr bwilAW vwlIAwN TIk

rihMdIAW hn[ C`qW dI Flwn vI TIk hoxI cwhIdI

hY[grmIAW iv`c pSU nMU grmI dy mwrU Asr qo bcwaux leI

S`Yf iv`c p`Ky, pwxI vwly PuAwrIAW dw Xog pRbMD hoxw

cwhIdw hY[

iehnW FwirAW iv`c dI sPweI krnI vI zrUrI

hY,ies leI hr roz gohw, mlmUqr, bcy hoey p`Ty bwhr

k`F ky PrS nMU pwxI nwl DoieAw jwvy[FwirAW dy PrS nMU

hr 15 idnW bwAd iPnweIl nwl ikrm rihq krdy

rihxw cwhIdw hY[

3 pSU dI Kurwk lvyrI nMU Awpxy SrIr dI sWB sMBwl

Aqy du`D dI pYdwvwr vwsqy sMquilq Kurwk dI loV hY[Awpxy

srIr dI sWB sMBwl vwsqy duDwrU pSU nMU idn iv`c 300 gRwm

pcxXog poRtIn Aqy 2.5-3.0 iklo ku`l pcxXog q`q dI

loV hY[iesy qrW iek iklo do`D pYdw krn leI 50-80

grwm pcxXog poRtIn Aqy 300-500 grwm ku`l pcxXog

q`q dI loV pYNdI hY[ies qo ielwvw hryk duDwrU pSU nMU idn

dI Kurwk iv`c 50 grwm DwqW dw cUrw dyxw cwhIdw

hY[ssqw du`D pYdw krn leI pSU nUM idn ivc 40-45 iklo

hrw cwrw (PlIdwr Aqy gYr PlIdwr cwry dw imSrx)

pwauxw cwhIdw hY[gwvW qo 8 iklo Aqy m`JW qo 6 iklo du`D

ie`kly hry cwry rWhI hI pRwpq kIqw jw skdw hY[ ies qo

v`D du`D dyx vwly pSUAW leI vMf dI loV pNYdI hY[grmIAW

Aqy srdIAW iv`c v`K v`K qrHW dI vMf dI loV pYdI

hY[grmIAW ivc 100 iklo vMf iqAwr krn leI 35 iklo

Anwj, 35 iklo K`LW 27 iklo cOkr/qyl rihq rwies

pwilS, 2 iklo DwqW dw cUrw Aqy iek iklo nmk dI vrqo

kIqI jWdI hY jdik srdIAW ivc iqAwr krn leI 45

iklo Anwj, 25 iklo K`LW 27 iklo cOkr/qyl rihq

rwies pwilS, 2 iklo DwqW dw cUrw Aqy iek iklo nmk

dI loV pNYdI hY[ vMf iqAwr krn vyly G`to G`t do v`K v`K

AnwjW Aqy do KlW dI vrqo kIqI jwvy[gwvw dy 2.5 iklo

du`D Aqy m`JW dy 2 iklo duD ip`Cy iek iklo dwxy dI vrqo

kIqI jwvy[ duDwrU pSU nMU vMf idn ivc 2-3 vwr hry cwry

iv`c imlw ky dyxI cwhIdI hY[ ikauNik ijAwdw mwqrw iv`c

iek`lI id`qI vMf nwl imhdy iv`c qyjwbIpn Aw skdw hY[

4 grmIAW iv`c lvyirAw dI sWB sMBwl dysI pSUAW

dy mukwbly doglIAW Aqy vlYqI gWvW iv`c grmI brdwSq

krn dI qwkq Gt hMudI hY[ grmIAW ivc pSU dI BU`K G`t

jWdI hY Aqy du`D dI pYdwvwr qy mwVw Asr pYdW hY[ies

leI pSU nMU nW qW Du`py iPrn idE Aqy nw hI Du`py KVw

rKxw cwhIdw hY Aqy grm hvw Aqy lUA qo vI bcw ky

r`Kxw cwhIdw hY[ grmIAW qo bcwaux leI zrUrI hY ik pSU

nMU swP sUQry Arwmdwiek Aqy hvwdwr FwirAW iv`c hI

r`iKAw jwvy Aqy pIx vwsqy qwzw pwxI auplbD hoxw

cwhIdw hY[SYf dy Awly duAwly CW vwly drKq hoxy cwhIdy

hn[idn ivc 3-4 vwrI pSU nMU nvwauxw cwhIdw hY [pwxI

vwly PuAwirAW, kUlr Aqy p`Ky Awid rwhI vI SYf nMU TMfw

r`iKAW jw skdw hY[SYf ivc pSU dy bYTx dI k`cI QW qy

iek ieMc ryqy dI qih ivCw ky aus auqyy pwxI dw iCVkw

kIqw jw skdw hY[ pSU nMU sMquilq Kurwk ijs ivc 40 iklo

hry cwry Aqy du`D dI pYdwvwr muqwbk vMf dyxI cwhIdI hY[

pSU nMU Kurwk idn dy TMfy smy qy dyx nUM qrjIh dyxI cwhIdI

hY[dUiphr vyly Kwx vwsqy hrw cwrw jW vMMf nhI pwauxI

cwhIdI[grmIAW dorwn pSUAW Kws krky m`JW ivc hyhw

nw Awaux dI muSkl AwauNdI hY Aqy hyhy dI pihcwx leI

svyry SwmI pSU nMU iDAwn nwl dyKo[grmIAW dorwn jUMAw,

iccVW Aqy m`KI mCrW dw hmlW vI vDyry hMudw hY jo pSUAW

ivc keI iksm dIAW ibmwrIAW pYdw krdy hn[ies leI

pSUAW nMU smyN smNy qy vYtnrI fwktr dI slwh nwl ic`cV

mwrn vwlI dvweI lgwauNdy rihxw cwhIdw hY[pSU iv`c

mMUh Kur Aqy grmIAW qo bwAd brswqW dI ru`q dorwn

glGotU ibmwrI dw Kqrw rihMdw hY ies leI iehnw

ibmwrIAW qo bcwA leI pSUAW dw smNy smyN qy tIkwkrn

krvw lYxw cwhIdw hY[

www.krishijagran.comਡੇਅਰੀ

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201550

Page 51: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

5 srdIAW iv`c lvyirAw dI sWB sMBwl srdIAW

dorwn pSU dy du`D dI pYdw krn dI smrQw isKr qy hMudI hY[

srdIAW ivc Fwry swP qy KuSk rihxy cwhIdy hn[TMfIAW

hvwvW qo bcwA leI SYf dy Awly duAwly twt jW plIAW

lw dyxIAW cwhIdIAW hn[Swm vyly pSU Q`ly su`k jW Jony dI

prwlI ivCw dyxI cwhIdI hY[ idn vyly plIAW nMU iekTIAW

kro ijs nwl Dup pUry SYf iv`c phuMc sky Aqy hvw SYf iv`co

lMG sky[ pSU nMU A`q dI srdI dorwn svyry Swm SYf qo

bwhr nw kFo Aqy nw hI drKq hyTw b`nxw cwhIdw hY[pSU

nUM idn vyly Du`py r`Kxw cwhIdw hY[ srdIAW ivc jy pSU nMU

nvwauxw hY qW dupihr vyly Du`p iv`c hI nvwauoxw cwhIdw

hY[srdIAW ivc pSUAW dI Kurwk vwly pwsy vI iDAwn dyx

dI loV hY[pSU nMU du`D bnwaux qo ielwvw srdI qo bcwA

leI vI aUrjw KrcxI pNYdI hY jdik ies smy PlIdwr

cwry pSU dy Kwx leI auyplbD hMudy hn[ies leI vMf ivc

Anwj dI mwqrw vDw idqI jWdI hY Aqy KlW dI mwqrw

G`tw id`qI jwdI hY[ pSU nMU qryly p`Ty nhI pwauxy cwhIdy hn

Aqy nw hI Bu`Ky pSU nMU izAwdw p`Ty pwauxy cwhIdy

hn[brsIm iv`c 10 pRqISq qUVI imlw ky hI pSU nMU

pwauxIy cwhIdIy hY[

g`Bx pSU dI sWB sMBwl g`Bx pSU nMU a`cI QW qy nhI

jwx dyxw cwhIdw hY[g`Bx pSU dI Kurwk v`l ivSys iDAwn

dyxw cwhIdw hY[ikauik pSU nMU Awpxy srIr dI sWB sMBwl,

du`D dyx leI Aqy pyt iv`c pl rhy b`cy vwsqy vI Kurwk dI

loV pYdI hY[ jykr g`Bx pSU nM loV muqwibk cwrw Aqy vMf

nw imly qW iehnW dI Agly sUey du`D dyx dI smrQw G`t

jWdI hY Aqy kmzor k`tVU/v`CVU pYdw hMudy hn jo ik ibmwrI

dw vDyyry iSkwr hMudy hn[sUx dI sMBwvI qrIk qo 60-70

idn pihlW pSU dw du`D coxw C`f dyxw cwhIdw hY[ qW jo pSU

Awaux vwly sUey leI iqAwr ho sky[g`Bx pSU nMU idn ivc

vDIAW hrw cwrw Aqy do iklo vMf dyxI cwhIdI sUx vyly

pSUpwlk nMU pSU dy nyVy rihxw cwhIdw hY[SUx qo 15 idn

pihlW g`Bx pSU nMU dUjy pSU nwlo A`lg kr dyxw cwhIdw hY

Aqy sUx vwly pSU nMU swP sUQrI Aqy Awrwm vwlI jgHW qy

vKry kmry iv`c r`Kxw cwhIdw hY[sUx qo pihlW pSU nMU

kbz nhI hox dyxI cwhIdI[ sUx qON 3-4 GMty pihlW

pRsUqkI pIVw SurU ho jWdIAW hn[pRsUqkI pIVw qo bwAd

mitAWfI sU rwhI bwhr inkldI hY[mitAWfI AWaox qo

bwAd b`cy dIAW AglIAW l`qW Aqy mUMh bwhr AwaudW

hY[pr jykr pSU dy lgwqwr zor mwrn Aqy mitAWdI

Awaux qo bwAd vI b`cw bwhr nhI AwauNdw qW fwktr dI

qurMq mdd lYxI cwhIdI hY[sUx qo bwAd pSU nMU kosw jW

qwjw pwxI pIx leI idE[pSU dy ipCy nMU kosy pwxI nwl

cMgI qrHW Do idE[ies qo bwAd pSU dI cuAweI kr lE

Aqy ktVU/vCVU nUM bhulI iplw idE[ sUx qo 2-3 idn q`k

pSUAw dw swrw du`D nw k`Fo[ Awm qOr qy 8-10 GMty iv`c

zyr pY jWdI hY[ pr jykr sUx qo 12 GMty bwAd vI zyr nw

pvy qw fwktr dI mdd lE[

ktVU/vCVUAw dI sWB sMBwl ktVUAW/vCVUAw nMU 15

idnW dI aomr qk roj iqMn lItr du`D iplwaouxw cwhIdw

hY[ ies qo bwAd iek mhIny dI aumr q`k swFy iqMn iklo

du`D rozwnw Aqy Bu`K Anuswr vMf Aqy hrw cwrw dyxw

cwhIdw hY[ mhIny qo bwAd du`D Gtw ky 2.5 iklo rojwnw

Aqy 250 grwm vMf Aqy do mhIny qo bwAd du`D do iklo

Aqy ktVU/vCVUAw dw vMf A`Dw iklo dyxw cwhIdw hY[ iqMn

mhIny dI aumr qy du`D iek iklou Aqy vMf 750 grwm kr

dyxI cwhIdI hY[ hy[ies qrW du`D holI holI Gtw ky Aqy vMf

vDw ky cwr mhIny qk du`D bMd kr skdy hW[ ktVU/

vCVUAw dy vMf dI bxqr hyT ilKy Anuswr hY[

mkI/kxk/jO/jvI 50 iklo

mMUgPlI/soieAwbIn dI Kl 30 iklo

sprytw du`D/mCI dw cUrw 7 iklo

cokr/rwies pwilS 10 iklo

lUx 1 iklo

Dwqw dw cUrw 2 iklo

joV 100 iklo

ktVUAW dy iek hPqy dI aumr Aqy vCVUAW dI do

hPqy dI auomr qy isMg dwg dyxy cwhIdy hn[k`tVUAW Aqy

v`CVUAW nMU AMdrUnI Aqy bwhrlI prjIvw qo bcwE leI

fwktr dI slwh Anuswr mlp rihq krdy rihxw cwhIdw

hY[iccV Aqy jUMAW Awid pY jwx qy isPwirS kIqI dvweI

dI vrqo kIyqI jwvy[pSUAW dI pihcwx leI CotI aomr

iv`c hI nMbr lgw dyxy cwhIdy hn[qW jo pSU dw pUrw

irkwrf riKAW jw sky[pSUAW iv`c qU jwx dI ibmwrI qo

bcwA leI k`tIAW/ v`CIAW nUM 6-9 mhIny dI aumr qy

tIkwkrn krvwauxw cwhIdw hY[

fw. primMdr isMG, fw. Brq isMG

Aqy fw. AjIqpwl isMG DwlIvwl

(ky.vI.ky. pitAwlw/mwnsw/biTMfw)

www.krishijagran.comਡੇਅਰੀ

feqFh ikroD gZfsqek ~ xo xo ftu fbikT[D bJh pbke gZXo s/ w?B/io, n?r}hfeT{fNt dh }o{os j?.

sBykj ns/ j'o g?e/ifibk ftgBD nfXekoh;Bkse (3-4 ;kb dk s}opk)

n?wHJ/H;h feqFh ikroDpbke n?r}hfeT{fNt

10th gk; (s}opk - fe;kBK Bkb w/bi'b)

;zgoe eo'L fBFKs Nke, nkb fJzfvnk ;oe[b/FB nfXekoh, c'BL 09953756433 60_9, sh;oh wzf}b, :{;c ;okJ/ wkoehN, rohB gkoe w?No' ;N/FB d/ B}dhe, BthI fdZbh - 110016

c'BL 011-26511845, 26517923, 45503170 Jhw/bL [email protected] t?p;kJhN L www.krishijagran.com

1717YEARS1717

(1999-2015)

rming Commg Fa unvin iter yS

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 2015 51

Page 52: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

oh rowh ftu d{o'I d{o'I fgzv'I s'I whbK dk ck;bk s?n eoB

d/ pknd th id'I fe;kBK ~ fBokFk jZE bZr/ sK nfijk

brdk j? fe ekF e'Jh uwseko j' ikt/. yk; s”o s/ id'I rZb

j't/ fwZNh iKu e/Ido s/ ik e/ fwZNh dh T[gikT{ Fesh dh iKu

dh sK Bk f;oc rohp fe;kBK dk ekch ;wK popkd j[zdk j?

pbfe nkofEe o{g Bkb th T[jBK ~ B[e;kB j[zdk j?. nfij/

ftu fe;kBK bJh todkB d/ o{g ftu fJe :zso pBkT[D dk

fizwk vpfbT{ n?; N?bhw?fNe; gqkH fbH ezgBh B/ u[Zfenk j?

fi;~ BK fdZsk frnk j? g{;k ;kfJb N?;N coNhbkfJ}o

foew?Iv/FB whNo (g{;k n?;Nhn?cnko whNo). ezgBh B/ fJ;

:zso ~ Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB g{;k dh seBhe d/

nXhB fsnko ehsk j? fijVk fe;kBK ~ fwZNh dh iKu dh

ikDekoh d/t/rk ns/ Bkb jh T[jBK ~ o[}rko th w[jZfJnk

eokJ/rk.

fwZNh dh iKu Bkb i/ rohp fe;kBK ~ o[}rko fwbdk j?

sK fJj pj[s jh y[Fh dh rZb j?. gkozgfoe y/sh eoB d/

fJbktk fe;kBK e'b nkihftek dk j[D fJe j'o ;kXB w”i{d

j?. fJZE'I se fe T[jBK ~ uzrh g?dktko bJh fwZNh gohyD

bJh whbK dk ck;bk s?n eoe/ iKu e/IdoK se BjhI ikDk

gt/rk. gfjbK eJh fe;kB ;w/I f;o fwZNh dh iKu BjhI eok

;ed/ ;B fi; Bkb y/sh s/ G?V/ gqGkt g?Id/ ;B gozs{ g{;k

n?;Nhn?cnko feN dh ;jkfJsk Bkb y/s dh fwZNh ftu g”Fe

sZsK dh ewh iK nfXesk d/ pko/ ftu gsk bkfJnk ik ;edk

j?. fwZNh dh iKu d/ pknd feqFh ikDekoK dh ;bkj w[skfpe

y/s dh fwZNh dk T[guko eoBk ukjhdk j? fi; Bkb uzrh T[gi

j' ;e/. fwZNh dh iKu dk ;G s'I tZvk ckfJdk fJj j? fe c;b

dh g?dktko uzrh j'D d/ Bkb Bkb fwZNh dh T[gikT{ Fesh

bzp/ ;w/I se pDh ofjzdh j?. Bkb jh fe;kB fwZNh d/ nB[e{b

c;b dh fpikJh eo ;ed/ jB. nw{wB t/yD ftu nkT[Idk j?

fe eJh fgzvK d/ e'b feqFh ftfrnkB e/Ido iK fwZNh iKu e/Ido

j? jh BjhI. fwZNh dh iKu eokT[D bJh fe;kBK ~ fgzv'I d{o

ikDk g?Idk j? fi; Bkb tes finkdk bZrD d/ Bkb eJh tko

e/IdoK d/ uZeo eZND/ g?Id/ jB. nKefVnK d/ nB[;ko ;kv/ d/F

ftu brGr 1000 fwZNh dh iKu dhnK gq:'rFkbktK jB

gozs{ T[j fezBhnK ;eFw jB, fJj efjDk w[Ffeb j?. ;G s'I

tZvh ;wZf;nk j?, nfXekohnK dk fe;kBK se Bk gj[zu

gkT[Dk. fJjh ekoB j? fe fe;kBK dh io{os ~ d/yfdnK

ezgBh B/ fJe nfijh wFhB eZYh j? fijVh fe;kBK dh gj[zu

ftu j?.

wFhB dh ehwsL

fJ; wFhB d/ d' wkvb jB. gfjbK wkvb fe;kBK ~

w?I y[d fJe fe;kB dk g[Zso jK

fJ; :zso ~ Btzpo 2014 ftu bKu ehsk frnk

;h. yk;s”o s/ fe;kBK ns/ p/o[}rko Bt:[teK ~

fXnkB ftu oZye/ fJj wFhB fsnko ehsh rJh j?

fi; Bkb Bk f;oc fe;kBK ~ c;b dh g?dktko ns/

T[sgkdesk tXkT[D ftu wdd fwb/rh ;r'I

p/o[}rko B”i[nkB fJ; wFhB okjhI 1500 o[gJ/

gqshfdB ewk ;ed/ jB. fJ; wFhB dh yk; rZb

fJj j? fe g/Iv{ gZXo s/ fwZNh dh iKu ehsh ik ;edh

j? fi; bJh gfjbK whbK se dk ck;bk s?n eoBk

g?Idk ;h. w?I y[d fJe fe;kB dk g[Zso jK fJ; bJh

fe;kBK ~ j'D tkbhnK go/FkBhnK ~ uzrh soQK ;wM

e/ w?I (nkJhHJ/HnkoHnkJh) g{;k dh BthI seBhe d/

nzsors wFhB pDkJh. fJ;dk g{ok ;/jok g{;k dk

ftfrnkfBe vkHn?;H;hHdZsk d/ f;o iKdk j? fijBK B/

fe;kBK d/ fjs ftu ;'ufdnK fJ; wFhB ~ Jhikd

ehsk. fe;kBK bJh ezw eoBk ns/ jo fgzv ftu

xZN' xZN fJe B”i[nkB ~ o[}rko dtkT[Dk jh w/ok

we;d j?.

tiho f;zx djhnkvpfbT{ n?; N?bhw?fNe; gqkH fbH

w'L 09958302277_07042160018

www.krishijagran.comfJzNoftT{

eo' fwZNh dh iKu-ewkU g?;keo' fwZNh dh iKu-ewkU g?;kG

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201552

Page 53: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

N?e; ;fjs e/tb 31,500 o[gJ/ ftu fwb ikJ/rk. d{ik

wkvb N?e; ;fjs e/tb 47,250 o[gJ/ ftu fwb/rk fi; d/

Bkb fgqzNo ns/ ezfgT{No ~ i'VB dh ;[ftXk th fdZsh ikJ/rh.

xZN you ftu ;Nhe iKuL

fJ; wFhB dh yk; rZb fJj j? fe fJ; ftu you pj[s

xZN nkT[Idk j?. fe;kBK ~ fwZNh dh iKu bJh jkb/ se fiE/

400-500 o[gJ/ you eoB/ g?Id/ ;B ns/ iKu fog'oN th ;w/I

s/ BjhI fwbdh ;h T[E/ j[D fe;kBK ~ pj[s xZN you ftu

fwZNh gohyD dh fog'oN fwb ikJ/rh. yk; rZb fJj j? fe

fJ; wFhB d[nkok iKu eoB Bkb ;Nhe Bshi/ fJe jh fdB

ftu fog'oN okjhI gqkgs j' iKd/ jB. v/Y xzN/ ftu fwZNh d/

Bw{B/ dh iKu nk;kBh Bkb ehsh ik ;edh j?.

d' fszB xzN/ dk p?Noh p?enZgL

fgzvK ftu fpibh Bk j'D s/ fJ; wFhB ~ ;”o T{oik dh

;jkfJsk Bkb th ukoi ehsk ik ;edk j?. fJjh BjhI, fJ;

ftu ezfgT{No eB?eFB d/ Bkb fgqzNo dh ;[ftXk th fe;kBK ~

T[gbpX eokJh rJh j?. fpibh Bk j'D s/ th fJj wFhB

ekoiFhb oj/rh feT[Ife fJ; ftu p?Noh p?enZg d' fszB xzN/

dk fdsk frnk j?. fJ; ftu 50 ohJ/izN dh feN th fdsh

iKdh j? fi; dh wdd Bkb fwZNh d/ r[DK fij/ fwZNh nfGfeqnk

(ghHn?uH) btDhnsk (ftX[s ukbesk) i?fte ekopB,

ck;c'o;, gqkghn g'NkFhnw, gqkghn f}ze, gqkghn p'o'B ns/

gqkghn ;bco dk fBoXkoB th ehsk ik ;edk j?.

B”i[nkBK ~ fwb/rk o[}rkoL

wFhB dh ehws xZN j'D eoe/ fe;kB gfotkoK d/

B”i[nkBK ~ o[}rko d/ w”e/ th fwbDr/. fJ; Bkb c;b dh

g?dktko ftu ckfJdk sK j'fJnk jh j? Bkb jh fe;kBK ~ fGzB

fGzB ikDekohnK th fwbDrhnK. fwZNh iKu feN nkT[D d/

pknd s'I Bk f;oc B”i[nkBK ~ o[}rko dk ;kXB fwfbnk j?

pbfe c;b dh T[sgkdesk ftu th tkXk j'fJnk j?.

400 fe;kBK e'b j? fJj wFhBL

jfonkDk, T[sogqd/F, gzikp, wjkokFNo nkfd okiK d/

brGr uko ;” fe;kBK e'b fJj wFhB T[gbpX j? fijV/

B/Vb/ fgzvK s'I nkT[D tkb/ ;kEh fe;kBK ~ fwZNh dh iKu dh

;/tk fdzd/ jB. fJjh BjhI, fJj wFhB ;oekoh ;z;EkBK tKr

nkJhHJ/HnkoHnkJh, nkJhHnkoHnkoHnkJh nkfd ftu th fwbdh

j?. T[E/ jh eJh feqFh :{Bhtof;NhnK B/ th fJj wFhB

yohdh j?.

g{;k n?;HNhHn?cHnko feN dh yk;hnsL

g{;k n?;HNhHn?cHnko feN ftu fvihNb whNo bZrk

j'fJnk j? fi; d/ Bkb fJ; ftu F/eo, n;?;oh} feN,

rbk;t/no feN ns/ o;kfJfD feN th fdZsh iKdh j?. fJ;

ftu 85 t'bN s'I 265 t'bN J/H;hH se fJBg[N t'bN/i d/

Bkb 27 thHJ/H se b'v u[e ;edh j? ns/ fJ; ftu p?Noh

p?eng th pj[s tXhnk j?. fJj ;”o g?Bb Bkb th nk;kBh

Bkb ukoi ehsk ik ;edk j?. whNo ftu u”Vh Bhbh

n?bH;hHvhH fv;gb/ ns/ wkJheo' ezNo'b nkXkfos seBhe dk

fJ;s/wkb ehsk frnk j?. fJ;~ ezfgT{No Bkb th i'fVnk ik

;edk j?.

fwZNh dh iKu dh io{osL

· fwZNh ftu w”i{d g”Fe sZsK dh iKu ftu ;jkfJsk eodk

j?.

· T[otoeK dh wksok dk c;b dh io{os d/ nB[;ko

fBoXkoD eodk j?.

· fwZNh ~ o[VD s'I o'edk j?.

· T[otoeK dh T[fus wksok dk fBoXkoD eoe/ fe;kBK ~

ftZsh bkG gj[zukT[Idk j?.

· uzrh g?dktko d[nkok fe;kBK ns/ d/F dh gqrsh ftu

;jkfJsk eodk j?.

whNo d/ bkG

· fiE/ d{ihnK fwZNh gohyD feZNK fwZNh d/ nt:nK dh

ikDekoh e/tb ozrK dh r[Dkswe s[bBk d/ nkXko s/

fdzd/ jB, fJ; ebNhwhNo nkXkfos :zso Bkb ;ko/

ftFb/FDK dk ;jh ;jh wksokswe fBoXkoD j[zdk j?.

· fJj d' ckfJfdnK tkbk :zso j? fijVk fwZNh gohyD d/

Bkb Bkb c;bK bJh T[otoeK dh ;z;s[sh th doFkT[Idk

j?.

· fJj T[jBK ;ko/ y/soK bJh nZs T[g:'rh j? fiE/ fwZNh

gohyD dh ;[ftXk T[gbpX BjhI j?.

· fJ;d/ gq:'r Bkb ;zpzfXs d' fdB dh No/fBzr b?D d/

pknd fe;kB y[d jh fwZNh dh iKu eo ;ed/ jB.

· rqkw gzukfJsK, T[otoe ns/ feqFh T[sgkdB fteoh e/Ido

ns/ fgzvK ftu ezw eo oj/ ;?bc j?bg ro[g fJ; dk

T[g:'r eoe/ nkgDhnK ;/tktK dh r[DtZsk ftu tkXk

eo ;ed/ jB.

· fgzvK d/ f;Zfyne p/o[}rko B”i[nkB fJ; :zso dk

T[g:'r eoe/ fwZNh gohyD dk ezw eo ;ed/ jB.

www.krishijagran.comfJzNoftT{

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 2015 53

Page 54: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

wkf;e GftZycb

w/FL gq/w eoB tkfbnK bJh fJj wjhBk uzrk oj/rk. i/

ftnkj d/ :'r j' ns/ gq/w ;zpzX jB sK nkgD/ gq/wh Bkb Fkdh

eoB dk tXhnk :'r j?. Xkofwe ezwK ftu o[MkB ns/ you

j' ;edk j?.

tfoFGL s[;hI ;kj;, T[sFkj ns/ BthI T{oik wfj;{; eo'r/.

fe;ws th y{p ;kE d/t/rh. Bt/I ezwK bJh tfXnk ;wK j?.

iwhB-ikfJdkd ;zpzfXs ezwK ftu ;cbsk dk :'r pD

fojk j?.

fwE[BL gq/w ;zpzXK ns/ fttkfje ihtB ftu nfsnzs y[Fh

oj/rh. Bt/I gq/w ;zzpX th gBg ;ed/ jB. nkwdBh ns/ youk

pokpo oj/rk. tgko ftu Bt/I w”e/ ns/ B”eoh ftu soZeh d/

:'r pD oj/ jB.

eoeL wB ftufbs oj/rk. tkDh s/ ezNo'b eoBk j't/rk.

nkwdBh tX/rh ns/ Bt/I ezwK d/ w”e/ th fwbDr/ gozs{

s[jkvhnK rZbK s'I s[jk~ B[e;kB j' ;edk j?. fJ; bJh ;'u

;wM e/ p'b'. ihtB ;kEh dk Gog{o ;fj:'r fwb/rk.

f;zxL fttkfje ihtB ftu ekch ;wZf;nk nk ;edh j?. fJ;

bJh ihtB ;kEh d/ Bkb fwb i[b e/ ofjD dh e'fFF eo'.

pj[s ;ko/ yokp jkbksK d/ pkti{d wB FKs oj/rk. s[;hI

;wZf;nk ~ ;[bMk bUr/.

ezfBnkL nkgD/ pb s/ pj[s ;ko/ ezw g{o/ eoB dh fJZSk

ikr/rh. fJj ;wK eJh wkwfbnK ftu s[jkv/ bJh nB[e{b j?.

yk; eo id'I se r[o{ dk okFh pdbkn Bjh I j ? sK se sK jo' th

pj/ so j.? gw/q ;pz Xz ns / fttkfje ihtB bJh fJj ;wK urz k j.?

s[bkL fwsoK dk ;fj:'r Bk fwbD d/ ekoB eFN tX ;ed/

jB. fgsk dh ;/js ftu nfB:wsk nk ;edh j?. fuzsktK

ftu ewh j't/rh. g?oK ftu dod dh go'pbw nk ;edh j?.

tfoFueL Bt/I ezwK ~ jZE gkT[D ftu ;cbsk fwb/rh. XB

dk nkrwB tXhnk oj/rk. nkgD/ s'I T[u tor Bkb ;zpzX

pBDr/. :ksok ;cb j't/rh. jo ezw ftu F[o{ ftu nVuB

nkJ/rh gozs{ Bshi/ s[jkv/ gZy ftu j'Dr/.

XB[L i/ s[;hI nkgDh ;/js dh ;wZf;nk Bkb bzp/ ;w/I s'I i{M

oj/ j' sK fJ; wjhB/ d/ wZX s'I s[jk~ pj[s jh okjs fwbD

tkbh j?. feT[Ife fJ; wjhB/ pqfj;gs dk okFh gfotosB j'D

tkbk j? fijVk s[jkv/ bJh jo soQK bkGekoh j?.

weoL ihtB;kEh Bkb nukBe wsG/d g?dk j' ;edk j? ns/

T[;dk ekoB s[jkv/ ;[Gkn dk pdbkt j?. nkgD/ r[;/ s/ ekp{

oZy'. c?;bk b?D dh skes ewi'o oj/rh fJ; bJh i'fyw Go/

edwK s'I goj/} eo'.

e[zGL c?;b/ b?D ftu w[Ffeb j't/rh feT[Ife fdwkr d'fuZsk

oj/rk. gfo;fEshnK ekoB xo'I d{o ikDk g? ;edk j?. you

ezNo'b s'I pkjo j' ;edk j? yk;eo fttkd ns/ j;gskb

ftu XB you j'D dh ;zGktBk pD ojh j?.

whBL ;wK E'Vk gqshe{bsk bJ/ nZr/ tX fojk j? fJ; bJh

Xhoi ns/ ;z:w s'I ezw bU. fe;/ th ezw ftu ibdpkih ns/

nkt/F B[e;kB gj[zuk ;edk j? feT[Ife fJ; ;w/I c?;bk b?D dh

Fesh ewi'o oj/rh.

ekfldHkfo”;Qy wkf;e

GftZycb

GftZycb www.krishijagran.com

125 ;kb d/ fJe dkdk ih w”s d/ pknd ;tor gj[zu/. ;tor ftu y{p;{os ng;oktK dk fBqs t/y e/ dkdkih c[ZN c[ZN e/ o'Id/ j'J/ p'b/ ;kbk pkpk okwd/t d/ uZeo ftu BjhI g?Idk sK ed dk fJE/ gj[zu frnk j[zdk.

dkdk (g's/ ~)L s/oh Nhuo nk

ojh j? ik b[e ik.g'sk (dkd/ ~) L gfjbK s[;hI b[e

ikU feT[Ife s[jkvh w”s d/ pjkB/

w?I d' jcs/ dh S[ZNh bJh j?.

nr;s 2015nr;s 2015

b'Ng'N

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201552

s[;hA th b/ye pD'

fe;kB tho

frnkB ;KMk eoB

feqPh ikroD g~fsqek ’u

nkgD/ ;[Mkn, ;w~f;nktK s/

nB[Gt ;kƒ G/i'. y/shpkVh Bkb

;pzXs BthA s/ g[okDh seBhe dh

ikDekoh fdU.

ikDekoh s[jkv/ BK s/ c'N/

;w/s g~fsqek ’u gqekPs ehsh

ikJ/rh.

60$9, sh;oh wzfIb, :{;| ;okfJ wkoehN,

BIdhe rqhB gkoe w?No' ;N/PB, BthA fdZbh^110016

|'B L 011 26511845, 9313301029, 9654193353, 9891724495, 9811758583

Jh^w/b L [email protected], [email protected]

Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkBd[nkok ftef;s gqikshnK d/ phi gqkgsh d/ ;o's

;z;EkB d[nkok ftef;s gqikshnK d/ phi

gqkgs eoB bJh j/m fby/ nB[;ko ;zgoe

eo'L

1H phi T[sgkdB fJekJh iK feqFh

gqkd:'freh ;{uBk e/Ido, Gkosh feqFh

nB[;zXkB ;z;EkB, BthI fdZbh-12

2H Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB e/Ido,

eoBkb, jfonkDk. N?bhc'BL 0184-

2267169

3H Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB y/soh

e/Ido, g{;k, ;w;shg[o, fpjko. N?bhc'BL

06274-240232

4H Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB y/soh

e/Ido, fJzd”o, wZX gqd/F. N?bhc'B 0731-

2702921

5H Gkosh feqFh nB[;zXkB ;z;EkB y/soh

e/Ido, t/fbzrNB, sfwbBkv{. N?bhc'BL

0423-2234796

g{;k j?bg bkJhB (N?bhc'B 011-25841670)

g{;k n?rqhe'w coh (N?bhc'b 1800-11-8989)

;z;EkB dhnK fJjBK j?bg-bkJhBK s'I fe;kB

GkJh N?bhc'B dh wdd Bkb feqFh ;{uBktK dh

ikDekoh ;t/o/ 9H30 s'I Fkw 4H30 ti/ se

(working days) gqkgs eo ;ed/ jB.

torhfeqs www.krishijagran.com

To Advertise in Krishi JagranTo Advertise in Krishi Jagran

To Subscribe Krishi JagranTo Subscribe Krishi Jagran

MAHARASHTRA Megha Sharma 09891668292 [email protected]

GUJARAT Sara Khan 09953720233 [email protected]

PUNJAB Kiran Kumari 09999743660 [email protected]

HARYANA Sarita Singh 09891899197 [email protected]

RAJASTHAN Jyoti Sharma 09891828266 [email protected]

UTTAR PRADESH Sarla Singh 09999141933 [email protected]

UTTARAKHAND Kanika Chauhan 0995346033 [email protected]

MADHYA PRADESH Poonam Biswakarma 08447527318 [email protected]

CHHATTISGARH Yogesh Kumar 09891668636 [email protected]

BIHAR Afsana Malik 09891899322 [email protected]

JHARKHAND Chunki Bhutia 09891655888 [email protected]

HIMACHAL PRADESH Sujata Gautam 08588998437 [email protected]

JAMMU & KASHMIR Ruby Jain 09999142633 [email protected]

WEST BENGAL Hrituparna Banerjee 09891899064 [email protected]

KARNATAKA Bansi Shukla 09891614614 [email protected]

ASSAM Abdus Samad 09891889588 [email protected]

ANDHRA PRADESH Aniket Sinha 09891335460 [email protected]

ODISHA Rahul Singh 09891339440 [email protected]

TAMIL NADU Nishant Taak 09953756433 [email protected]

KERALA Preetha M. Nair 09891755566 [email protected]

Ph. : 011-26511845, 26517923, 45503170Email : [email protected] Web. : www.krishijagran.com

ALL INDIA SANJAY KUMAR 09313301029 [email protected]

GUJARAT Sara Khan 09953720233 [email protected]

MAHARASHTRA Megha Sharma 09891668292 [email protected]

Pavan Ajage 08411889826 [email protected]

Narendra Sherdale 09881063466 [email protected]

Bhausaheb Wagh 08806851660 [email protected]

MADHYA PRADESH Poonam Biswakarma 08447527318 [email protected]

CHATTISGARH Yogesh Kumar 09891668636 [email protected]

JAMMU & KASHMIR Ruby Jain 09999142633 [email protected]

HIMACHEL PRADESH Sujata Gautam 08588998437 [email protected]

PUNJAB Kiran Kumari 09999743660 [email protected]

UTTRAKHAND Kanika Chauhan 0995346033 [email protected]

HARYANA Sarita Singh 09891899197 [email protected]

UTTAR PRADESH Sarla Singh 09999141933 [email protected]

R.N. Chaubey 09453577732 [email protected]

Krishna Bihari 09719029604 [email protected]

RAJASTHAN Jyoti Sharma 09891828266 [email protected]

BIHAR Afsana Malik 09891899322 [email protected]

JHARKHAND Chunki Bhutia 09891655888 [email protected]

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 2015 53

lwN pRotIn Aqy bI �smuUh ivtwimnwN dw cMgw

somw hn pr ienHwN iv~c mOjUd pRotIn G`t

pcxSIl hMuNdI hY, ikaNuik rySy dI izAwdw mwqrw

ienHwN dy pwcn iv~c rukwvt pwaudI hY [ies leI

jykr ienHw nUM puMgrw ky KwieAw jwieAw qW dwlW dI

pOSitkqw iv~c vwDw kIqw jw skdw hY[

puMgrwaux dy lwB

1. puMgrwaux nwl dwlW dI sKq sYluloj dI dIvwr

tu~t jWdI hY Aqy ieh ijAwdw pcxSIl ho

jWdIAw hn[

2. puMgrwaux nwl rySy dy nrm ho jwx kwrn dwlW dI

pRotIn vI ijAwdw pcxSIl ho jWdI hY[

3. ienHW iv~c ivtwimn bI dI mwqrw vD jWdI hY[

4. ivtwimn sI jo su~kIAw dwlW iv~c iblkul nhIN

huMdw, puMgrwaux qy pYdw ho jWdw hy ikauNik

puMgrwaux nwl dwlW hry pOidAw dw rUp lY lYNdIAw

hn[

5. sYluloj nrm ho jwx qy dwlW iv~co lohy dI pRwpqI

ijAwdw ho jWdI hY ikauNik puMgrwaux kwrn pYdw

hyieAw ivtwimn sI lohy dy jjb hox iv~c mdd

krdw hY[

dwlwN puMgrwaux dI ivDI :

swbq dwlW nUM puMgrwaux leI ienHW nUM DOx qoN bwAd

rwq Br pwxI iv~c iBgo ky r~iKAw jWdw hY[ AglI

svyr pwxI iv~coN k~F ky is~ly k~pVy iv~c bMnH ky in~GI

jgHw qy r~K id~qw jWdw hY[k~pVy nUM hmySw is~lw

r~iKAw jWdw hY qW jo loVINdI mwqrw iv~c nmI bxI

rhy[grmIAW iv~c 24 GMty bwAd Aqy srdIAW iv~c

48 GMty bwAd dwl dy dwixAW iv~coN AMkur Pu~t pYNdy

hn[pRXog krn qoN pihlW puMgrI hoeI dwl nUM BwP

duAwrw pkw ilAw jWdw hY[ies nUM keI pRkwr dy

pkvwnW, ijvyN BrvyN prONTy, pulwE ,rwieqw, cwt,

ktlYt, brYf rol, slwd Awid iv~c pRXog kIqw jw

skdw hY[ienW ivcoN kuC dI ivDI hyTW id`qI geI hY[

puMgrI dwl dI Byl pUrI

sm`grI

puMgrI hoeI swbq iemlI dI ctnI -4 v`fy cmc

mUMgI dI dwl -1/2 ktorI

vysx dIAW brIk pudIny dI ctnI -2 v`fy cmc

syvIAW -1/2 ktorI

aubly AwlU -2 hrw DnIAw -1/2 ktorI

pwpVI -1/2 ktorI hrI imrc -2

cwvlW dy prml -1/2 ktorI cwt mswlw � ½ cmc

brIk k`ty ipAwz -2 nmk, lwl imrc �suAwd

Anuswr

qrIkw-

1. puMgrI hoeI dwl nUM pRYSr ku`kr iv`c ds imMt leI

BwP nwl pkwE[

2. pwpVI bxwaux leI ie`k k`p mYdy iv`c QoVHw ijhw

nmk Aqy ie`k cmc iGE imlw ky QoVw ijhw sKq

guMno[

3. guMny hoey mYdy nUM Coty Coty pyiVAwN iv`c vMf ky pqlw

vyl lau[Aqy kWty nwL ivMn lE[grm iGE iv`c

hlkw BUrw hox q`k ql lau[qlx qoN bwAd pypr

nYpikn qy r`Ko[

4. prml pMj imMt leI hlkI grm kVwhI iv`c BuMn

dwlW puMgrwE, pOSitkqw vDwE

dw

www.krishijagran.comdwlW puMgrwE

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201554

Page 55: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

lau qW jo ieh Ksqw ho jwx[

5. ie`k v`fy pqIly iv`c pwpVI qoV ky , syvIAW

,prml Aqy puMgrI hoeI dwl imlwE[ dUjy brqn

iv`c cOrn tukiVAwN iv`c k`ty AwlU,nmk, lwl

imrc ,pudIny dI ctnI ,A`DI iemlI dI ctnI

cMgI qrHW imlwau[

6. prosx smyN pwpVI vwlw imSrx,AwlUAW vwlw

imSrx,brIk k`ty ipAwz, brIk k`tI hrI

imrc,Aqy hrw DnIAw,bwkI bcI iemlI dI

ctnI imlwau[

7. hry DnIey nwl imlw ky jldI proso qW jo pwpVI

Aqy prml ig`ly ho ky nrm nw ho jwx[

puMgrI dwl Aqy PlW dI cwt

sm`grI-

puMgrI hoeI dwl- 50 gRwm inMbU -2

nwSpwqI-2 nmk � 1 cmc

kyly -3 kwlw nmk � 1 cmc

AwlU-2 cwt mswlw -1 cmc

AmrUd -2 kwlI imrc � QoVI ijhI

Anwr dy dwxy � 1 k`p ipsI cInI -1 v`fw cmc

qrIkw-

1. puMgrI hoeI dwl nUM pRYSr ku`kr iv`c ds imMt leI

BwP nwl pkwE[

2. AwlU aubwl ky TMfy kro[

3. PlW nUM Do ky iClky Aqy bIj auqwr idau Aqy ie`ko

Awkwr iv`c k`t lE[

4. iek Ku`ly brqn iv`c puMgrI hoeI dwl,swry PlW dy

tukVy Aqy Anwr dy dwxy pwE[ AwlU vI tukiVANw

iv`c k`t ky imlwE[

5. ies iv`c nmk ,inMbU dw rs ,cInI Aq cwt

mswlw imlw ky cMgI qrHW imlwE Aqy proso[

puMgrI hoeI dwl dy brY`f rolz

sm`grI-

fbl rotI dy pIs -4 hrI imrc -1

AwlU -75 gRwm hrw DnIAw-QoVHw ijhw

ipAwz-1 Cotw AmcUr -1/4 cmc

puMgrI hoeI dwl- 30 gRwm grm mswlw -1/2 cmc

bMdgoBI -20 gRwm fbl rotI dw cUrw - QoVHw ijhw

ADrk -1 Cotw tukVw qyl- qlx leI

nmk, imrc �suAwd Anuswr

qrIkw-

1. AwlU aubwl ky,iCl ky m`Q lvo[

2. puMgrI hoeI dwl nUM pRYSr ku`kr iv`c ds imMt leI

BwP nwl pkwE[

3. ipAwz ,ADrk ,hrI imrc brIk brIk k`t

lvo]

4. m`Qy hoey AwlU iv`c puMgrI hoeI dwl,k`dUks kIqI

bMdgoBI, brIk k`itAw ipAwz,ADrk, hrI

imrc, nmk, lwl imrc, AmcUr, grm mswlw

Aqy brIk k`itAw hrw DnIAw cMgI qrHW imlw

lvo[

5. fbl rotI dy pIs pwxI iv`c iBgo ky nrm kro[

hQylIAW iv`c dbw ky pwxI incoV lvo[

6. incoVy hoyey pIs iv`c iqAwr inSrx Bro [pIs nUM

moV ky lpyt lvo Aqy brYf rol dw Awkwr dy dvo[

7. iPr fbl rotI dy cUry iv`c lpyt ky kVwhI iv`c

grm kIqy iGE iv`c ql lvo[

8. BUrw ho jwx qy k`F ky pypr nYpikn qy r`Ko[pudIny

Aqy iemlI dI ctnI nwl grn grn proso[

puMgrI hoeI dwl dy BrvyN prONTy

sm`grI- Brn leI

Awtw -100 gRwm puMgrI hoeI dwl- 50 gRwm

pwxI �loV Anuswr ipAwz-1 Cotw

nmk- QoVHw ijhw hrI imrc -1

iGE- QoVHw ijhw hrw DnIAw-QoVHw ijhw

nmk,imrc �suAwd Anuswr

grm mswlw -1/2 cmc

ADrk -1 Cotw tukVw

qrIkw-

1. Awty iv`c nmk pw ky Cwxo[loV Anuswr pwxI pw

ky mulwiem guMn lau[

2. puMgrI hoeI dwl nUM pRYSr ku`kr iv`c ds imMt leI

BwP nwl pkwE[ies iv`c brIk k`itAw

ipAwz,ADrk, hrI imrc , lwl imrc ,grm

mswlw Aqy brIk k`itAw hrw DnIAw cMgI qrHW

imlw lvo[

3. guMny hoey Awty dy Coty Coty pyVy bxw ky vylo[

4. aus iv`c imSrx Br ky dubwrw pyVw bxwE Aqy

iPr vylo[

5. qvy qy pkwE QoVw p`k jwx qy donoN pwsy iGE lgw

ky Ksqw bxn q`k hlkI A`g qy pkwau[

6. dhIN jW m`Kx nwl grm grm proso [

www.krishijagran.comdwlW puMgrwE

vkH ;[ydhg e”o wkB;jkfJe gqk-nfXnkfgek

rqfj ftfrnkBe/HthHe/H cs/jrV ;kfjpw’L 09872428119

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 2015 55

Page 56: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

j/no wk;e Bkb o'e' j/no ckb bK dk MVDk fJe ;wZf;nk j? fijVh jo

T[wo d/ b'eK ftu t/yh ik ;edh j?.

gqd{FD, ykD-ghD ftu g”FfNe sZsK dh ewh,

sBkn nkfd ;kvh fdBufonk Bkb i[VhnK

nkdsK jh tkbK d/ fvrD dk ekoB jB.

fvrd/ tkbK ~ pukT[D bJh pkiko ftu eJh

T[sgkd w”i{d jB gozs{ fJjBK ftu eJh nfij/

sZs j[zd/ jB fijV/ s[jkv/ tkbK dh ;wZf;nk ~ tXk

;ed/ jB. fJjBK ~ fvrD s'I o'eD bJh xo ftu jh

j/m fby/ j/no wk;e pDkU ns/ nkgD/ tkbK s'I fvrD s'I

e[dosh sohe/ Bkb o'e'L

1H nzv/ dh iodh ns/ rohB Nh Bkb pfDnk wk;eL nzvk ykD ftu ns/

;kp[s gq:'r eoB ftu th pj[s ckfJd/wzd j?. fJ; ftu gq'NhB pj[s gkfJnk iKdk j?

fijVk j/no ckbheb ~ wip{s pDkT[Idk j? id'I fe rohB Nh ftu n?INh nke;hv?IN

gkfJnk iKdk j?. fJe nzv/ dh iodh ftu d' uwu/ rohB Nh gkU. fJ;dk g/;N pDk e/

tkbK dhnK iVK s/ uzrh soQK brkU. 30 fwzN pknd tkbK ~ X' bU. jcs/ ftu

fszB tko eo'.

2H fgnk} dk j/no wk;eL fgnki n?INh nke;hv?IN Bkb Gog{o j[zdk j? fijVk tkbK ~ fvrD s'I pukT[Idk j?. fJ;dk wk;e

pBkT[D bJh fszB fgnk} ns/ fcNeoh dk S'Nk N[eVk bU. fgnki dk o; eZY e/ fJ; ftu fcNeoh gh; e/ fwbk bU. tkbK ~

uzrh soQK X' e/, ;[ek e/ jh fJj wk;e bkU. fJ;~ g{oh oks tkbK ftu bZrk ofjD fdU. i/ go/FkBh j't/ sK s”bhJ/ Bkb tkbK

~ bg/N bU. nrbh ;t/o tkbK ~ uzrh soQK X' bU sKfe pdp{ ubh ikJ/. uzr/ BshfinK bJh jcs/ ftu d' tko gq:'r eo'.

3H Ffjd dk wk;eL fJe uwu Ffjd, fJe uwZu ow, fJe uwZu e?;No s/b, nzv/ dh iodh, ftNkfwB J/ ns/ Jh d/

e?g;{bK ~ b? e/ uzrh soQK fwe; eoe/ fJ;dk wk;e fsnko eo'.fJ; wk;e ~ tkbK dhnK iVK d/ Bkb g{o/ tkbK ftu bkU ns/

jbe/ row s”bhJ/ Bkb tkbK ~ bg/N e/ fJe xzN/ bJh Sv fdU. tkbK ~ X'D bJh pZfunK dk F?Ig{ gq:'r eo ;ed/ j'.

o;ks d/ fdBK ftu SbhnK dh

pjko nkJh j?. fJj ykD ftu jh

;[nkdh BjhI ;r'I ;/js bJh th

ckfJd/wzd th j?. SZbh d/ ;/tB Bkb

dzdK ~ wip{sh fwbdh j?. SZbh ykD d/

pknd fJ;~ ;[ZN' BjhI ;r'I ;kV e/ oky

pDk bU. ;kj d/ o'r ftu fJj pVk

ekoro fJbki j?. fJ; oky ~ jo o'i

r[Br[B/ gkDh Bkb cKeB Bkb yK;h dk

fJbki j[zdk j?. e[eo yK;h ftu pVh

okjs fdzdh j? fJj oky. SZbh n?INh

nke;hv?IN dk tXhnk ;o's j? fijVk

tXdh T[wo ~ o'edk j? ns/ e?I;o Bkb

bVD ftu th wdd eodk j?. NhHphH d/

wohiK ~ iK fijBK ~ NhHph j'D dh

nkFzek j't/ jo o'i wZeh dh o'Nh ykDh

ukjhdh j?. fJj ekch wksok ftu o/F/

Bkb Gfonk j'fJnk j? fi; Bkb epi,

ptk;ho ns/ g/N dk e?I;o j'D dh

;zGktBk d{o j[zdh j?. y[ibh bJh th

SZbh dk ;Nkou gq:'r ehsk iKdk j?.

fJ; Bkb uwVh y{p;{os ns/ fueBh

pD iKdh j?.

;/js www.krishijagran.com

j/no wk;e Bkb o'e' j/no ckb

po;ks dh ;[nkdh ;kED SZbh

tk

po;ks dh ;[nkdh ;kED SZbhp

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201556

Page 57: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

ykDk^yIkBk www.krishijagran.com

gow fxU-gBho d /w;kb/dko ftnziB

xo ftu pDkJ/ ikD tkb/ ;B?e; ftu i/ s[;hI gow fxU ns/ gow gBho dk

fJ;s/wkb eo'r/ sK fJ;dk ;[nkd bkitkp j't/rk.

;g?frNh ftd g'N?N' pkb

;wZrohL ;g?frNh 200 rqkw

w?ohBkok ;k;L NwkNo 250 rqkw (;k;), Bwe ;tkd nB[;ko, ekbh fwou

1_4 S'Nk uwZu, nitkfJB nZXk uwZu, NwkNo ;k; 2 tZv/ uwZu, e?unZg

fJe tZvk uwZu, fwou pkohe eZNh j'Jh nZXk S'Nk uwZu, E'V/ fij/ s[b;h d/

gZs/.

g'N?N' pkb bJhL nkb{ fJe eZg (T[pb/ ns/ w;b/ j'J/), pq?v ;bkfJ; 2 (fGT[I

e/ fBu'V/ j'J/) Bwe fJe u”EkJh uwZu, ekbh fwou fJe u”EkJh S'Nk uwZu,

nitkfJB fJe u”EkJh S'Nk uwZu, gow fxU sbD bJh (;koh ;wZroh ~

fwbk e/ fwe; eo bU ns/ r'b/ pDk e/ gow fxU ftu vhg cokJh eo e/

nbr oZy bU.

ftXhL tZvh eVkjh ftu gkDh, ;g?frNh, Bwe ns/ fJe tZvk uwZu gow fxU

gk e/ ;Zs s'I nZm fwzN se T[pbD fdU. j[D ;g?frNh ~ uzrh soQK nbr

eoe/ oZy fdU.fJe tZvk uwZu gow fxU row eoe/ w?ohBkok ;k; dh

;wZroh fwbk e/ e[M fwzN gekU ns/ nbr oZy bU. go';d/ ;w/I gb/N ftu

;g?frNh ns/ nkb{ pkb s/ w?ohBkok ;k; gk e/ pkohe eZNh uh} Bkb ;ik e/

row row go';'.

jBh-fubh gBho;wZrohL 200 rqkw gow gBho (bzpk eZfNnk j'fJnk), ekoBcb'o 2 tZv/

uwZu, jBh fJe tZvk uwZu, f;oek, joh fwou, fgnki (efNnk j'fJnk),

nitkfJB, Bwe, ekbh fwou.

ekoBcb'o v;fNzr bJhL ekoBcb'o nZXk tZvk uwZu (gkDh Bkb fwe;

ehsk j'fJnk), NwkNo ;k; 2 S'N/ uwZu, bkb fwou, ;k; 2 S'N/ uwZu,

Bwe ;tkd nB[;ko, gow fxU sbD bJh, bkb fwou g/;N nZXk s'I fJe

uwZu, bkb ozr fJe u[Neh.

ftXhL Bwe, ekbh fwou, fubh ;k;, nitkfJB ns/ bkb ozr gow gBho

s/ fSVe'. ekoB cb'o th gow gBho s/ gk e/ E'Vk gkDh fSVe'. j[D

fJ;~ row gow fxU ftu vhg cokJh eo' ns/ fNF{ g/go s/ oZy e/ gow

fxU ;[ek bU. ;k; gk e/ fJe T[pkbk fdU. j[D fJ; ftu cokJh gow

gBho gk e/ uzrh soQK fwe; eo'.

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 2015 57

Page 58: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

obv o?Ifezr ftu Bzpo tB fyvkoh ;ophnk d/ B'tke

Ii'e'ftu B/ fJe tko fco ;ftN}ob?Iv d/ o'io c?vo ~

jok e/ T[jBK dk 8tK fyskp fiZs e/ fJfsjk; ouD dk ;[gBk

s'V fdsk j?. i'e'ftu B/ 7-6, 6-7,6-4, 6-3 Bkb fiZs

doi eo ftzpbvB N?fB; N{oBkw?IN ftu g[oF J/eb dk fyskp

shih tko nkgD/ BK eo fbnk j?. T[E/ jh wfjbk J/eb dk

fyskp ;G s'I T[uh ftFt gqf;ZXh gqkgs nwoheh N?fB; ;Nko

;/o/Bk ftfbnw} B/ nkeokwesk Bkb y/bd/ j'J/ ;g/B dh

rkopkfJB w[e[o{ik ~ 6-4, 6-4 Bkb joke/ nkgD/ BK

ehsk.

id'I fe Gkos d/ N?fB; ;Nko fbJ/Ivo g/; B/

nkgDk 16tK ftpzbvB fyskp nkgDh ;ft; gkoNBo

wkoNhBk fjzfr; d/ Bkb fwbe/ fiZfsnk. Bkb jh Gkos

osh c[Npkb egskB ;[Bhb S/soh ns/ fwv chbvo :{i/B/;B fbzrd'j ~ fJzvhnB ;[go bhr

bJh fyvkohnK dh gfjbh fBbkwh ftu bVhtko w[zpJh f;Nh n?c;h ns/ g[D/ f;Nh n?c;h B/ fJe eo'V s'I finkdk ehws ftu yohfdnk. T[jBK ~ w[zpJh n?c;h B/ fJe eo'V 20 bZy o[gJ/ ftu yohfdnk id'I fe T[jBK dk p/; gohfJ} 80 bZy o[gJ/ ;h. T[E/ jh nkJhfbzr ftu ;G s'I tXhnk gqdoFB eoB tkb/ fbzrd'j ~ g[D/ f;Nh B/ fJe eo'V gzi bZy ftu yohfdnk. T[jBK dk p/; gokfJ} 27 bZy 50,000 o[gJ/ ;h. w[zpJh bJh S/soh coK; d/ ;kpek nzso-okFNoh ;Nko fBe'b; nB/bek d/ Bkb y/bDr/ fijV/ wkoeh fyvkoh ns/ w?B/io jB.

d/ jh ;[fws Bkrb B/ :[rb dk fyskp nkgD/ BK ehsk

s/ ;kfBnk fwo}k B/ th wkoNhBk fjzr; d/ Bkb fwbe/

ftwB} vpb} dk fyskp fiZsD ftu ;cbsk jkf;b

ehsh.

tb 16 ;kb dh T[wo ftu jh tZv/ tZv/ d[ozdoK ~ fgZS/ Svd/ j'J/ nwoheh gqKs

ikoihnk dh e?Iv/; fjb B/ 100 whNo o/; ftu tobv i{Bhno foekov pDkfJnk

j?. f;J/Nb ftu nk:'fis B?FBb fJBthN/FBb whN ftu 11 ;?e/Iv s'I th xN tes

ftu r[wBkwh s'I fBebd/ j'J/ fjb B/ ;g'oN; dh d[fBnk ftu sfjbek wuk fdZsk ns/

T[j uwedk f;skok pD e/ T[Goh. yk; rZb fJj j? fe fjb dk 100 whNo dk ;wK

fe;/ th chw/b jkJh ;e{b n?EbhN d[nkok pDkJ/ rJ/ foekov s'I s/i ;h. f;oc 10H8

;?ezv ftu T[jBK B/ fJj fyskp nkgD/ BK eo fbnk.

1H2 eo'V ftu fte/ ;[Bhb S/soh

okN e'jbh dh nrtkJh ftu Nhw fJzvhnk Fqh bzek dk d”ok nr;s ftu eo/rh fiE/ d'jK d/ ftu fszB N?;N w?uK dh ;hoh}

y/vh ikJ/rh. fJj ;hoh} Fqhbzek d/ wjkB pZb/pki e[wko ;zrekok dh

ftdkJh ;hoh} th j't/rh. gfjbk N?;N 12-16 nr;s rkb/ ftu,

d{ik N?;N 20-24 nr;s ns/ shik N?;N 28-31 nr;s ~ e'bzp'

ftu j't/rk.

www.krishijagran.comਖੇਡ

i'e'ftu pD/ ftzpbvB u?IfgnBi'e'ftu pD/ ftzpbvB u?IfgnBt

e?Iv/; fjb- d[fBnk dh ;G s'I s/i Xkte

e/

Gkos ns/ Fqh bzek ftu fszB N?;N nr;s ftu

Gk

Gkos ns/ Fqh bzek ftu fszB N?;N nr;s ftu

ft

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201558

Page 59: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

;'Bh B/ bKu ehsk tkNogo{c

vk dh cb?rfFg ;/dkB eko ne'ov

d' ;kb se Gkosh gfofdqF s'I

rkfJp ofjD d/ pknd fJe tko fco

nkgDh w”i{drh doi eokT[D bJh

Gkosh pkiko ftu nk rJh j?. ezgBh B/

fJe tko fco ne'ov ~ oh-bKu eoB

dh :'iBk pDkJh j?. T[whd iskJh ik

ojh j? fe fdZbh ftu nk:'fis j'D tkb/

nkN' n?e;g' 2016 ftu fJj fyZu dk

e/Ido oj/rh. fJ;d/ Bkb jh ezgBh

ne'ov dk jkJhfpqv wkvb th bKu

eoB tkbh j?.

bZrGr 30 bZy o[gJ/ dh BthI

ne'ov eko dk fJziB jkbKfe pdfbnk

BjhI frnk j? gozs{ eko ftu 2H4 bhNo

dk 4 f;bzvo tkbk g?No'b bkfJnk

frnk j? fi; ftu eko ~ 173 phn?ugh

dh Fesh fwbdh j?. fJ; ftu

nkN'w?fNe NqK;fwFB f;;Nw th bkfJnk

frnk j?. eko d/ fJzNhohno dh

rZb eohJ/ sK fJ; ftu

ekch ;g/; j?. Bkb

jh Nu;eqhB ;wkoN c'B eB?eNhftNh,

Nh-fJb?eNq'fBe fono o'bv pbkfJzv,

Jhe' vokJht w'v, B?thr/FB w'fvT{b,

g[F pNB fJziB ;NkoN fij/ T[g:'rh

ns/ T[BZs chuo th fdZs/ rJ/ jB.

os ftu nkgD/ T[sgkdK dk ft;sko eod/

j'J/ ezfgT{No fBowksk ezgBh v?b B/

dkntk ehsk j? fe bKu ehs/ rJ/ Bt/I T[sgkdK

ftu N?pb/N d[fBnk dk ;G s'I gsbk N?pb/N j?.

v?b B/ n?e;ghn?;-13, ehws 70,990 o[gJ/,

n?bkfJBt/no 15 ns/ 17 dh ehws

1,25,990 ns/ 1, 45, 990 o[gJ/, n?;ghokB

5000 dh ehws 39,900 o[gJ/ ns/ 34,999

v?b b? e/ nkfJnk j? d[fBnk dk ;G s'I gsbk N?pb/No[gJ/ dh ehws tkb/ t/BT{-87000

N?pb/N bKu ehs/ jB. fJjBK Bt/I

T[sgkdK dh bKfuzr d/ Bkb jh ezgBh B/

Gkos ftu nkgDh N?pb/N ;hoh} dk

ft;sko ehsk j?. fJj ;ko/ N?pb/N pkiko

ftu fwb oj/ jB. t/yD ftu ;[jDk j'D

d/ Bkb Bkb fJj tiB ftu jbek ns/

gsbk j?. fJ;dh p?Noh th bzp/ ;w/I se

uZb/rh.

Xperia M4 Aqua DualXperia M4 Aqua DualB;{B nkT[Id/ jh ;G s'I gfjbk

fynkb nkT[Idk j? fe w”;w dk

wik b?D ftu fes/ w'pkfJb yokp Bk j'

ikt/. fJ;/ rZb dk fXnkB oZyd/ j'J/

wFj{o ;wkoN c'B w/eo ezgBh ;'Bh B/

wkB;{B bJh Gkosh w'pkfJb pkiko

Xperia M4 aqua dual bKu ehsk j?.

fJ; c'B ftu T[sw chuo d/ Bkb ezgBh

B/ gq';?f;zr ;ghv dk yk; fynkb ofZ ynk

j.? yk; rbZ fJj j ? fe fJj 4ih cB' j.?

;c/d, ekb/ ns/ w{zrhnk ozr ftu

T[gbpX fJ; c'B dh ehws 24,990

o[gJ/ oZyh rJh j?. fJj c'B n?IvokfJv

bkbhgkg (5H0) s/ nkXkfos j?.

n?e;ghohnk n?w 4 n?e[nk ftu 5” dk

fv;gb/n j? fi;dk o?}'fbT{FB

720X1280 j?. etkv e'o 1.5 Ghz

Cortex A53 ns/ etkv e'o 1-0 Ghz

Cortex A53 gq';?;o Bkb b?; fJ; c'B

ftu 2 ihph o?w dh ;[ftXk j?. fJ;

ftu 13 w/rkfge;b fono ns/ 7

w/rkfge;b cozN e?wok j?. fJ; ftu

2400 mah dh p?Noh bkJh rJh j?.

www.krishijagran.comਉਤਪਾਦ �ੁਰੂ

;'Bh B/ bKu ehsk tkNogo{c

wk

Gkos nkJh j'Ivk ne'ovj'I

Gk

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 2015 59

Page 60: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

;d nkdoF rqkw :'iBk d/ sfjs j'J/ ftek; d/ ezwK ~

b? e/ nbr nbr gzukfJsK s'I gqkgs j'Jh fog'oN ~

e/Ido B/ fJj efj e/ ykfoi eo fdsk fe fi; oki dh gzukfJs

dk ;G s'I tXhnk gqdoFB j't/rk T[; ~ pkeh okiK d/ Bkb

;KMk ehsk ikJ/rk. Bkb jh gzukfJs d/ wkvb d/ nB[;ko jh

nB[;oD th ehsk ikJ/rk.

e/Ido ~ gqkgs j'Jh oki tko fog'oN ftu'I :{gh dhnK 59

ftu'I 49 ~ ykfoi eo fdsk frnk j?. id'I fe T[sokyzv s'I 7

fog'oN, fpjko s'I 46 ftu'I f;oc 11 fog'oN ~ jh joh Mzvh

ftykJh rJh j?. pkeh okiK dh fog'oN nkT[Dh jkb/ pkeh j?.

e[b 682 rqkw gzukfJsK ftu'I eohp 464 rqkw gzukfJsK B/

fgzv d/ ftek; dh :'iBk fsnko ehsh j? fijBK ftu'I eJh

gzukfJsK ftu ftek; dk ezw F[o{ j' u[Zek j?.

osh w{b dh nwoheh Bkrfoe pkph fizdb gqKs

fbT{f;nkBk d/ rtoBo jB fijV/ nkT[D tkb/ ;w/I

ftu nwoheh okFNoh d/ gd bJh :'r T[whdtko wzB/ ik oj/

jB. ;kb 2016 ftu j'D tkbhnK u'DK ftu nkgDh

dknt/dkoh ~ wip{s eoB bJh fizdb B/ j[D/ s'I F[o{nks eo

fdZsh j?. nzdk}/ bkJ/ ik oj/ jB fe nkT[D tkb/ ;w/I ftu

nwohek dh ewkB fJe Gkosh d/ jZE ftu j' ;edh j?.

o/Ido w'dh B/ gkfe;skB d/ gqXkB wzsoh Btk} Fohc ns/

okFNoh ;[oZfynk ;bkjeko ;oski nihi Bkb o{; d/

T[ck ftu w[bkeks ehsh. fJ; w[bkeks ~ ;ekokswe gfjb

dZ;fdnK j'fJnK rqfj wzsoh B/ fejk fe d'jK d/FK d/ ftu

ftfGzB gZXoK s/ ;zgoe d/ Bt/I o;s/ y[bDr/. Bkb jh ;hwk s/

;fEsh Bkowb eoB ftu wdd fwb/rh.

ਰਾਜਨੀਤੀ www.krishijagran.com

u[Dkth gohfynk ftu c/b wjkrmpzXB b jh ftu j'J/ ftXkB gfoFd dhnK 24 ;hNK bJh u'DK ftu ;Zsko{V

id:{, okid eKro; wjkrmpzXB ~ tZvk MNek T[; ;w/I bZrk id'I u'DK d/

Bshi/ x'fFs j'J/. ns/ phi/gh B/ 12 ;hNK fiZs e/ nkgDh fiZs dk Mzvk c?okfJnk.

id'I fe id:{ ~ 5, okid ~ 4, ns/ eKro; ~ 1 ;hN jh fwb ;eh. fcbjkb

uouk dk ftFk fJj j? fe fpjko dh ;Zsk s/ fejVh gkoNh ekp} j't/rh fJj sK

nkT[D tkbk tes jh dZ;/rk fe j[D wjkrmpzXB dk eh j't/rk.

jk

f;oc 10 ~ joh Mzvh, pkeh 49 ykfoi

;z

w'dh B/ Gkos-gke ;hwk d/ w[Zd/ s/ rZbpks ehshB

nwoheh okFNogsh dh d”V ftu Fkfwb Gkosh

Gk

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201560

Page 61: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

Toll�Free

�180

0�20

00�124

nkgD/

ezw, bkrs ns/ T[geoD d

h ;[oZfynk eo'

jw/FK ;hn?Bn

?u fJzv;Nqhnb i?B:

[fJB gkoN; u[D

'

rRi

j l

ok

i?B:[fJB gkoN; d

h gSkD

j? fJj j'b

'rqkw

fBT{

jkb?Iv

i?B:

[fJB gkoN;

dh BthI g?e/fizr

fBT{

jkb?Iv

i?B:

[fJB gkoN;

dh BthI g?e/fizr

fBT{

jkb?Iv

i?B:

[fJB gkoN;

dh BthI g?e/fizr

Page 62: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

fJro Fokc nkgDh nrbh fcbw dk cbkfJzr iN

bJh wkoFb nkoN; dh Nq/fBzr b?D p?Ieke

ikDr/. fJ; fcbw ftu T[jBK d/ Bkb i?efbB coBKfv;

j?. fcbw dk fBod/FB o?w' fv;{}k eo oj/ jB. jkbKfe

jkb/ se NkfJro d/ b[e ~ S[gk e/ oZfynk frnk j?.

fcbw dh F{fNzr th p?Ieke ftu jh j't/rh. ;{soK d/

nB[;ko T[j ;[go jho' d/ feodko ftu jB fi;d/ bJh

T[j fJ; soQK dh Nq/fBzr b? oj/ jB. T[jBK ~ wkoFb

nkoN; dh Nq/fBzr d/D bJh ;g?Fb Nq/Bo oZfynk frnk

j?. wzfBnk ik fojk j? fe fJ; fcbw ftu NkfJro

ipod;s nzdk} ftu Bio nkT[Dr/.

pek nk;Nq/bhnkJh feqe/No pq?N bh ;Nkoo ew/vh fcbw fJ;@nBfJzvhnk#

;kb 15 nes{po ~ fobh} j't/rh. fJ; ftu pq?N bh d/ Bkb n?eNo

sBhFk u?Noih T[jBK dh gq/fwek d/ o{g ftu B}o nkJ/rh. nk;Nq/bhnk Gkos

fcbw czv okjhI pDh fJ; gfjbh fcbw dk fBod/FB f;vBh ftu ofjD tkb/

Gkosh w{b d/ fBod/Fe nB[gw Fowk B/ ehsk j?. fcbw dh F{fNzr fgSbhnK

rowhnK ftu f;vBh ftu j'Jh ;h. sfBFmk B / fcbw ftu fJe nfijh sbkeFd[ k

wfjbk dk ob' ehsk j ? fijVh nkgD / ;gfBnK ~ ;uZ eoBk ukjdz[ h j.?

;h dh okDh beFwhpkJh d/ ihtB s/ nkXkfos fcbw

ftu w[Zy G{fwek eo ojh nfGB/soh ezrBk ~ T[whd j?

fe fJj T[;d/ e?ohno dhnK p/jsohB fcbwK ftu'I fJe

j't/rh. e/sB wfjsk fBod/fFs fJ; fcbw dk BK jkb/ BjhI

oZfynk frnk. fcbw dh F{fNzr th nrb/ ;kb s'I jh F[o{

j't/rh gozs{ T[; s'I gfjbK feodko ftu ikB gkT[D bJh

okFNoh g[o;eko Bkb ;zwkfBs ezrBk sbtkopkih ns/

x[V;tkoh dh Nq/fBzr bt/rh.

sB[ t?v; wB{ foNoB} ftu ;G s'I tXhnk gqdoFB

eoB tkbh ezrBk fJ; fcbw ~ b? e/ ekch T[s;kfjs j?.

T[j fJ; fcbw ~ nkgD/ bJh u[B”sh wzBdh j?. fJ; fcbw

ftu T[j ewf;B ebh Bjh ;r'I fJe :'Xk d/ o{g ftu Bio

nkJ/rh. ezrBk nkgD/ jo feodko bJh eVh w/jBs

eodh j?.

fcbwh d[Bhnk www.krishijagran.com

pq?N bh dh fcbw nes{po ftu;k

cbkfJzr iN bJh p?Ieke ftu NkfJro Fokc

Nk

ezrBk f;Zy/rh x[V;tkohMK

n?~wHJ/H;hH feqPh ikroD i[bkJh 201562

Page 63: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

R

Page 64: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 65: Krishi jagran punjabi magazine july 2015
Page 66: Krishi jagran punjabi magazine july 2015

Published on 24th & Posted on 26-27 of Every Month RNI No. DELPUN/1999/06753 Postal Reg. No. DL-SW-1/4176/2013-15


Top Related