Innowacje 2015

Redakcja: dr Agnieszka Sznyk, Jakub Karasek Recenzja: dr hab. prof SGH Joanna Cygler, Krzysztof Bolesta, prof. nadzw. dr hab. Bolesław Rok Wydawca: Fundacja Instytut Innowacyjna Gospodarka www.ingos.pl

Marzec 2015 Partnerem publikacji jest MasterCard

Innowacje 2015

Partnerem publikacji jest MasterCard

4

Spis treści

7. Przedmowa

9. Wstęp

CZĘŚĆ I Innowacje w Polsce - fikcja, rzeczywistość czy przyszłość?

13. 1. Nie ma innowacji bez…13. Kapitał ludzki13. Wydatki15. Zachęty dla firm

17. 2. Innowacyjność w Polsce18. Dojrzałość innowacyjna21. Badania i rozwój22. Liderzy innowacji

25. 3. Innowacyjność w Polsce na tle Europy 25. W ogonie Europy?

31. Polska na tle regionu

33. 4. Społeczny wymiar innowacji w Polsce 33. Wyzwania innowacji33. Priorytetowa innowacyjność36. Budowanie wartości ekonomicznej i społecznej

37. Biznes, społeczeństwo i rozwój

CZĘŚĆ II: Polskie innowacje

43. 1. Sektor finansowy45. BZ WBK46. mBank47. Getin Noble Bank48. Trevica48. GPW

49. 2. Medycyna i biotechnologia50. Osiągnięcia polskich lekarzy51. Adamed52. Biofarm52. HTL-Strefa

5

52. Mabion53. Medicalgorithmics54. Pharmena55. Selvita

56. 3. Nowe technologie56. Młodzi programiści57. Firmy z sektora nowych technologii58. Laboratoria

59. 4. Przemysł59. Eko Export59. Vigo System

60. 5. Usługi60. Integer.pl62. Benefit Systems

63. 6. Osiągnięcia studentów i naukowców63. Łazik marsjański63. Grafen64. Prototyp protezy ręki65. Elektroniczna kostka do gry Dice+65. Pochłaniacz energii

66. 7. Start-upy66. Beacon68. CSTM68. Ecologic69. Funmedia69. NeuroOn70. Quick back70. Sherlybox70. Modułowo72. Sidly72. Smart Frigo73. Delta Prototypes

74. Podsumowanie

75. Bibliografia

7

Przedmowa

Każda publikacja, która pobudzi czytelnika do myślenia, osiągnęła sukces. Niewątpliwie raport pt.: „Innowacje 2015” jest takim dokumentem. Skłania on do zastanowienia nad innowacjami przedsiębiorstw, szczególnie nad tymi, które są chlubą nie tylko ich autorów, ale również stały się wizytówką polskiej gospodarki i myśli technicznej. Treść raportu jasno przekonuje, że przed-siębiorstwa innowacyjne odnoszą znacznie bardziej spektakularne sukcesy finansowe, rynkowe i prestiżowe od organizacji skupiających się na eksploatacji dotychczas posiadanych zasobów materialnych i niematerialnych. Również klarowny jest przekaz co do znacznych możliwości rozwoju długofalowego przedsiębiorstw poprzez zdobywanie i kształtowanie kompetencji inno-wacyjności, kooperacji oraz elastyczności.

Mimo niezaprzeczalnych walorów raportu, powinien być on traktowany jako dokument otwarcia o charakterze bardzo wstępnym. Wynika to z dosłowności pojmowania innowacji (w katego-riach techniczno-technologicznych) i pobieżności prezentowanych analiz i poglądów. W trakcie wnikliwej lektury powstają pewne pytania i wątpliwości budzące niedosyt. To bardzo dobrze. Pobudzane jest u czytelnika pragnienie pozyskania dalszej (pogłębionej) wiedzy o innowacjach w Polsce oraz o innowacyjności przedsiębiorstw (głównie polskich) i całego kraju w analizach porównawczych z konkurentami.

Biorąc pod uwagę charakter raportu, spełnia on raczej funkcję informacyjną i promocyjną. Zgodnie z założeniami autorów, tekst dokumentu ma stać się przyczynkiem do szerszej dysku-sji, nie jest zaś próbą odpowiedzi na wszystkie pytania związane z kwestią innowacji w Polsce.

Dr hab. prof. SGH Joanna Cygler, ekspert Fundacji Instytut Innowacyjna Gospodarka

9

Wstęp

Według raportu Komisji Europejskiej Innovation Union Scoreboard 2014, Polska znajduje się obecnie w grupie państw „umiarkowanych innowatorów” w UE. W 2013 roku jej indeks inno-wacyjności wyniósł 0,28, podczas gdy średnia dla całej Unii Europejskiej przekroczyła 0,551. Współczynniki 6. największego państwa UE są wprawdzie poniżej średniej, ale zauważalna jest stała tendencja wzrostowa. Działania na rzecz innowacyjności są niezbędne, by Polska nie powtórzyła losu Portugalii czy Grecji, które zatrzymały się w połowie drogi między krajami o średnim i wysokim dochodzie w przeliczeniu na jednego mieszkańca.

Polska powinna stawiać na innowacje, ponieważ tylko w ten sposób jej gospodarka będzie w stanie prowadzić międzynarodową ekspansję. Cenami nie wygra, gdyż tańszych pracow-ników mają kraje azjatyckie. Polska jest krajem świadomym stojących przed nim wyzwań, dlatego podejmuje liczne działania zmierzające do poprawy poziomu innowacyjności, zarówno z wykorzystaniem środków własnych, jak i pochodzących z Unii Europejskiej. Stąd w progra-mach rządowych duży nacisk kładzie się na wspieranie innowacyjności poprzez tworzenie warunków sprzyjających prowadzeniu badań, podnoszeniu wykształcenia Polaków oraz zwięk-szaniu współpracy firm z uczelniami.

Można zaryzykować twierdzenie, że działania na rzecz poprawy warunków prowadzenia dzia-łalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej zaczynają przynosić pierwsze efekty. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w 2012 roku wydatki na badania i rozwój stano-wiły 0,9 procent PKB wobec 0,77 procent w 2011 roku. Zbliżony poziom wydatków udało się utrzymać także w 2013 roku, gdy sięgnęły one 0,87 procent PKB2. Należy jednak pamiętać, że jest to tylko pierwszy krok i kropla w morzu potrzeb. Strategia do roku 2020 zakłada wzrost wydatków na badania i rozwój do 1,7 procent PKB. Chociaż cel wydaje się realny do osiągnię-cia w zakładanym horyzoncie czasowym, trzeba podkreślić, że nawet w nawiązaniu do histo-rycznej już Agendy Lizbońskiej nie jest on zbyt ambitny. By zmniejszenie dystansu dzielącego Polskę od liderów innowacyjności w UE było możliwe, niezbędne jest zwiększanie nakładów na badania i rozwój w bardziej zdecydowany sposób.

Zdecydowane działania na rzecz rozwoju polskiej innowacyjności są również konieczne po to, by nie zaprzepaścić potencjału, jakim kraj dysponuje. Dokonania polskich naukowców i innowa-cje proponowane przez firmy są doceniane na całym świecie. Wystarczy wspomnieć wysokie miejsca polskich spółek informatycznych w rankingach najbardziej innowacyjnych firm, wyróż-nienia zdobywane przez start-upy, a także nagrody dla studentów i naukowców w międzyna-rodowych konkursach. Już kilka tych przykładów potwierdza, że w dziedzinie innowacyjności Polska ma spory potencjał, który zaczyna być dostrzegany i zyskiwać uznanie za granicą. Jednak to najbliższe lata zadecydują o tym, czy zostanie on wykorzystany i przyniesie wy-mierne korzyści polskiej gospodarce. Dlatego temat innowacji powinien być w tym momencie w centrum debaty publicznej w Polsce.

1. „Innovation Union Scoreboard 2014”, EC, 2014, s. 92, www.ec.europa.eu.

2. www.stat.gov.pl.

10

Innowacje w Polsce

11

Innowacje w Polsce

CZĘŚĆI

12

1

13

1. Nie ma innowacji bez…

Najważniejszymi czynnikami decydującymi o tym, czy dany kraj będzie innowacyjny, są przede wszystkim kapitał ludzki, zachęty dla innowacyjnych firm oraz wydatki na badania i rozwój.

Kapitał ludzki

Polska ma bardzo dobrze wykształconą ludność, co przejawia się jednym z najwyższych w Europie wskaźników skolaryzacji osób w wieku 19-24. Według rankingu PISA firmy Pear-son Polska znalazła się na 10. miejscu w zestawieniu najlepszych systemów edukacyjnych na świecie1. Szczególnie doceniany jest system edukacji technicznej, którego jakość znajduje potwierdzenie w międzynarodowych konkursach, w których programiści z Polski zajmują niezmiennie wysokie miejsca. Zagraniczne koncerny doceniają potencjał kapitału ludzkiego w Polsce i dlatego wiele firm decyduje się na otwieranie tutaj swoich oddziałów czy centrów badawczo-rozwojowych. W 2014 roku Google poinformował, że otworzy w Warszawie swój trzeci Google Campus, czyli miejsce „gdzie przedsiębiorcy mogą zdobywać wiedzę, spotykać się z innymi przedsiębiorcami oraz budować firmy, które w przyszłości mogą zmienić świat”2. Swoje jednostki badawcze w Polsce mają m.in. Intel i Samsung. W Polsce z roku na rok przy-bywa też centrów usług biznesowych. Rozwojowi innowacji służą ponadto liczne inkubatory przedsiębiorczości, parki technologiczne, inkubatory technologiczne itd.

Wydatki

Koszty badań i rozwoju są wysokie. Firmy nie są jednak ograniczone w tym aspekcie wyłącznie do własnych funduszy. Rosną wydatki funduszy venture capital na finansowanie działalności innowacyjnej oraz badań i rozwoju. Z raportu „Najlepsze praktyki działalności innowacyjnej firm w Polsce” przygotowanego przez firmę doradczą PwC wynika, że po załamaniu w 2009 roku war-tość inwestycji funduszy venture capital w Polsce sukcesywnie rośnie i spodziewany jest dalszy jej wzrost. W 2011 roku sięgnęła ona już 26,7 miliona euro, podczas gdy w 2010 roku było to 2,8 miliona euro, a w 2009 roku zaledwie 0,6 miliona euro3.

1. J. Suchecka, „Strzał w dziesiątkę”, „Gazeta Wyborcza”, 8.05.2014, www.wyborcza.pl.

2. „Google Campus zawita do Warszawy!”, 4.04.2014, www.googlepolska.blogspot.com.

3. M. Mazur, B. Tylman, M. Walewski, „Najlepsze praktyki działalności innowacyjnej firm w Polsce”, PwC, 2013, s. 29, www.pwc.pl.1 miejsce zajęła Polska w rankingu PISA firmy Pearson w zestawieniu najlepszych systemów edukacyjnych na świecie.

14

Istotne znaczenie dla skali działalności innowacyjnej ma też wsparcie z Unii Europejskiej, z któ-rego działające w Polsce firmy chętnie korzystają. Nie bez znaczenia jest ponadto możliwość pozyskiwania finansowania za pośrednictwem GPW oraz NewConnect, czyli rynku stworzonego przede wszystkim z myślą o młodych, innowacyjnych firmach.

Na szczeblu krajowym podejmowane są działania zmierzające do podniesienia wydatków na badania naukowe i prace badawczo-rozwojowe. Przygotowana przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji długookresowa strategia rozwoju kraju do 2030 roku zakłada stopniowy wzrost zna-czenia wydatków na naukę oraz badania i rozwój w całkowitych wydatkach publicznych w trwa-jącym dziesięcioleciu i kontynuację tego trendu w latach kolejnych. Zwiększanie nakładów jest niezbędne, by poziom wydatków na B+R w dalszym ciągu odpowiadał poziomowi rozwoju gospodarczego Polski. Instytucje rządowe są świadome tego, że znaczny wzrost innowacyjności polskiej gospodarki nie będzie możliwy bez zwiększenia nakładów publicznych na ten cel. Dlate-go w Strategii zakładany jest wzrost wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych na cele badawczo-rozwojowe i naukę do 1,3 procent PKB w 2030 roku z 0,4 procent aktualnie. Projekcje Unii Europejskiej przewidują, że w tym czasie udział środków prywatnych w finansowa-niu badań wzrośnie do 50-60 procent z obecnych około 30 procent. Autorzy strategii prognozują, że w perspektywie 20-letniej pozwoli to na zwiększenie całkowitych nakładów na badania i roz-wój w Polsce do około 3 procent PKB1.

1. „Polska 2030...”, s. 76-77.

15

Zachęty dla firm

Przedsiębiorstwa planujące i podejmujące działania innowacyjne mogą korzystać z licznych zachęt, wśród których najpowszechniej stosowanymi są zwolnienia podatkowe oraz dotacje. Firmy mogą korzystać z ulg, jeśli prowadzą działalność w specjalnych strefach ekonomicz-nych. Wówczas otrzymują zwolnienia podatkowe w zamian za spełnienie określonych warun-ków, do których się zobowiązały. Przedsiębiorstwa mogą też odliczać nakłady na działalność badawczo-rozwojową.

Istotnym czynnikiem wspierającym działalność innowacyjną przedsiębiorstw jest wsparcie z Unii Europejskiej. Z nowej perspektywy unijnej Polska otrzyma ok. 10 miliardów euro na inno-wacje1. O wsparcie ze środków UE ubiegać się można w ramach unijnych programów. Środki unijne finansują ponadto funkcjonowanie instytucji podejmujących działania zmierzające do wspierania innowacyjnych firm. Jedną z nich jest Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, które zostało powołane w 2007 roku w celu wspierania polskich jednostek naukowych i przedsię-biorstw w tworzeniu innowacji głównie poprzez zacieśnianie współpracy. Aktualnie budżet instytucji finansowanej ze środków unijnych i ze Skarbu Państwa przekracza 5 miliardów złotych2. NCBR realizuje szereg programów zmierzających do wspierania innowacyjności. Jed-nym z nich jest Program Kreator Innowacyjności którego celem jest zwiększenie aktywności publicznych organizacji badawczych i przedsiębiorców w zakresie komercjalizacji wiedzy.

„Do 2020 roku polskie władze przewidują podwojenie obecnych wydatków na badania i rozwój będące prawdziwym źródłem innowacji. Przewidywany jest również wzrost niskiego obecnie udziału przedsiębiorstw w finansowaniu tego typu przedsię-wzięć. Po długim okresie konsolidacji i restrukturyzacji polskie firmy wchodzą w fazę intensywnej ekspansji, spoglądając coraz częściej na rynki międzynarodowe, dla których innowacje są kluczowe. Z pomocą tym, którzy opierają rozwój na tego typu aktywnościach przychodzą fundusze UE, które na projekty związane z innowacyjnością rezerwują ponad 10 mld euro w latach 2012-2020”.

Bartosz Niedźwiedzki, starszy menedżer w firmie doradczej EY

1. „Miliardy euro z Unii za chwilę trafią do Polski. Na co wydamy pieniądze z nowej perspektywy?”, 26.02.2015, www.tvn24bis.pl.

2. „Wspieramy konkurencyjność polskiej gospodarki. Raport roczny 2013”, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, 2014, s. 20, www.ncbr.gov.pl.

16

2

17

2. Innowacyjność w Polsce

W przeszłości źródłem wzrostu polskiej gospodarki była stosunkowo niedroga i dobrze wykwa-lifikowana siła robocza. Wraz ze wzrostem zamożności polskiego społeczeństwa praca staje się jednak coraz droższa, przez co kraj traci tę przewagę. Dlatego Polska musi szukać innych źródeł wzrostu. Najskuteczniejszą metodą konkurowania we współczesnym świecie jest szeroko rozumiana innowacyjność, która najczęściej przejawia się we wprowadzaniu nowatorskich produktów i usług. Do tego niezbędne są zaś inwestycje w działalność badawczo-rozwojową.

Polskie firmy z roku na rok stają się coraz bardziej świadome tego, że bez innowacji nie będą w stanie konkurować z często większymi zagranicznymi podmiotami o ugruntowanej mię-dzynarodowej pozycji. Polska wciąż ma do zrobienia dużo, jeśli chodzi o innowacyjność, gdyż nadal część firm nie prowadzi żadnej działalności innowacyjnej lub prowadzi ją w niewielkim zakresie. W ostatnich latach widoczna jest jednak poprawa sytuacji – z roku na rok coraz wię-cej przedsiębiorstw podejmuje działania nastawione na wprowadzanie innowacji. Szczególnie widoczne jest to w sektorze przemysłowym. W wypadku firm usługowych niekiedy występują niewielkie spadki, ale tu również zauważalny jest trend wzrostowy.

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w latach 2011-2013 aktywność innowa-cyjną wykazało 18,4 procent działających w Polsce przedsiębiorstw przemysłowych oraz 12,8 procent firm z sektora usług, podczas gdy w latach 2010-2012 wskaźniki wyniosły odpowied-nio 17,7 procent i 13,9 procent1. W okresie 2009-2011 udział firm przemysłowych aktywnych innowacyjnie wyniósł zaś 16,9 procent, a w wypadku sektora usług było to 12,3 procent2.

Także w wypadku współczynnika firm, które wprowadziły nowe lub istotnie ulepszone inno-wacje produktowe lub procesowe w tym okresie zauważalny był wzrost w sektorze przed-siębiorstw przemysłowych i spadek w segmencie usług. W grupie przedsiębiorstw przemy-słowych w latach 2011-2013 współczynnik wyniósł 17,1 procent, podczas gdy w okresie 2010-2012 było to 16,5 procent. W wypadku firm z sektora usług wskaźniki wyniosły zaś odpowiednio 11,4 procent i 12,4 procent3. W okresie 2009-2011 innowacje wprowadziło 16,1 procent firm przemysłowych oraz 11,6 procent przedstawicieli sektora usług4.2 1. „Działalność innowacyjna w Polsce. Informacja sygnalna”, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2014, HYPERLINK „http://www.stat.gov.pl/” www.stat.gov.pl

2. Wspieramy konkurencyjność polskiej gospodarki. Raport roczny 2013”, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, 2014, s. 20, www.ncbr.gov.pl.

3. Działalność innowacyjna w Polsce..., s. 20.

4. Tamże.

18,4 % 12,8%firm przemysłowych w latach 2011-2013 prowadziło działalność innowacyjną

podmiotów z sektora usług w latach 2011-2013 było aktywnych innowacyjnie

18

Zauważalny jest też systematyczny wzrost nakładów na innowacje ponoszonych przez polskie przedsiębiorstwa. W 2013 roku w sektorze przedsiębiorstw przemysłowych nakłady te wynio-sły blisko 21 miliardów złotych, a w przypadku firm usługowych było to niespełna 12 miliardów złotych1. Wydatki na innowacje okazały się nieco niższe niż w 2012 roku. W porównaniu z 2006 rokiem w sektorze przemysłowym wzrost nakładów sięgnął jednak prawie 27 procent, a w seg-mencie usług wyniósł blisko 67 procent2.

Dojrzałość innowacyjna

Z raportu firmy badawczej KPMG „Dojrzałość innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce”, w któ-rym analizie poddano działania blisko 500 średnich i dużych firm, wynika, że w ciągu ostatnich trzech lat prace nad innowacjami rozpoczęło 78 procent spośród działających w Polsce śred-nich i dużych przedsiębiorstw. W 71 procent przypadków opracowane innowacje zostały wpro-wadzone w życie3. Blisko połowa firm zatrudniających co najmniej 50 pracowników uznaje innowacyjność za jeden ze swoich celów strategicznych4. 57 procent przedsiębiorstw prowadzi zaś lub zleca prace badawczo-rozwojowe5.

Nakłady na działalność innowacyjną w Polsce, w mld zł

0

5

10

15

20

25

2013 r.2012 r.2011 r.2010 r.2009 r.2008 r.

Przedsiębiorstwa przemysłowe

Firmy usługowe

24,7

10,7

22,7

8,3

23,8

10,8

20,8

11,0

21,5

15,1

21,0

12,0

źródło: GUS

1. „Działalność innowacyjna w Polsce...”.

2. Obliczenia na podstawie danych z notatki informacyjnej „Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2004-2006”, Warszawa 2007, www.stat.gov.pl.

3. J. Kalinowski, P. Kuskowski, M. Strojny, M. Trusiewicz, „Dojrzałość innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce”, 2014, s. 13, www.kpmg.com.

4. Tamże, s. 19.

5. Tamże, s. 28.

19

65 procent średnich i dużych przedsiębiorstw przemysłowych oraz 49 procent firm handlowych i usługowych prowadzi lub zleca na zewnątrz prace badawczo-rozwojowe, przy czym w większości przypadków podmioty te pozytywnie oceniają skuteczność prowa-dzonych lub zlecanych prac1. Prace badawczo-rozwojowe nie są najczęściej stosowaną formą działalności innowacyjnej. Znacznie częściej firmy inwestują w maszyny, urządzenia i oprogra-mowanie (70 procent przypadków). Często współpracują też z innymi podmiotami z branży (51 procent)2.

„KPMG, jako firma doradcza aktywnie zaangażowana w rozwój polskiej go-spodarki, od lat diagnozuje stan dojrzałości innowacyjnej dużych i średnich przedsiębiorstw. Nasze ostatnie badania pokazują, że nasi przedsiębiorcy coraz częściej podejmują działania innowacyjne, jednak nadal zbyt rzadko mają one charakter strategiczny. W ostatnim czasie, przedsiębiorstwa coraz bardziej doceniają wagę współpracy z uczelniami, co dobrze ilustruje fakt, że wspólną aplikację do NCBR na sektorowy program badawczo-roz-wojowy tzw. innoICT złożyło pod auspicjami Lewiatana i Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji ponad 30 przedsiębiorstw z sektora ICT wraz 16 jednostkami naukowymi”.

Jerzy Kalinowski, szef grupy doradczej w zakresie strategii i operacji w KPMG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej

78% 71%dużych i średnich firm w Polsce rozpoczęło prace nad innowacjami w ostatnich trzech latach.

przedsiębiorstw wdrożyło innowacje w życie.

1. Tamże, s. 28.

2. Tamże, s. 6.

20

Podejmowane przez firmy działania innowacyjne przynoszą im wymierne korzyści. Około dwóch trzecich przedsiębiorstw badanych przez KPMG pozytywnie ocenia bowiem zwrot na in-westycjach w innowacje1. Dzięki wdrożonym innowacjom firmom udało się przede wszystkim poprawić jakość produktów i usług (na ten aspekt wskazywało 91 procent firm), a 86 procent-przedsiębiorstw udało się polepszyć postrzeganie marki2. W efekcie 73 procent firm zwiększyło sprzedaż, a 76 procent badanych podmiotów umocniło swoją pozycję konkurencyjną. Inno-wacje przyczyniły się też do zwiększenia efektywności operacyjnej (82 procent firm), co w 63 procent przypadków doprowadziło do redukcji kosztów operacyjnych.

Pozytywna ocena podejmowanych działań przekłada się też na plany firm dotyczące przy-szłości. 83 procent firm przemysłowych oraz 81 procent handlowych planuje w perspektywie trzech lat wdrożyć nowe innowacyjne rozwiązania. Badane przedsiębiorstwa zamierzają nadal koncentrować się przede wszystkim na tych obszarach, w których prowadzą już działania in-nowacyjne. Firmy przemysłowe planują skupiać się na produktach i usługach oraz procesach, a podmioty handlowe i usługowe na produktach i usługach oraz organizacji3.

Analizując przytoczone powyżej liczby i badania, należy jednak poczynić pewne uwagi. Inwe-stycje głównie w maszyny, urządzenia i oprogramowanie świadczą o tym, że polskie firmy decydują się inwestować głównie w najlepsze istniejące już na rynku rozwiązania. Chociaż z punktu widzenia konkretnego przedsiębiorstwa nowe rozwiązanie ma charakter innowacji,

Korzyści osiągnięte dzięki wdrożonym innowacjom

0 20 40 60 80 100

Obniżenie nakładów inwestycyjnych

Obniżenie kosztów operacyjnych

Wzrost udziału w rynku/poprawa pozycji konkurencyjnej

Wzrost sprzedaży

Poprawa jakości obsługi klienta

Zwiększenie efektywności operacyjnej/wydajności pracy

Lepsze postrzeganie marki

Poprawa jakości produktów/usług

37%

63%

73%

76%

79%

82%

86%

91%

źródło: KPMG

1. Tamże, s. 6.

2. Tamże, s. 33.

3. Tamże, s. 35.

21

Badania i rozwój

Jednym z kluczowych działań podejmowanych w procesie opracowywania innowacji są bada-nia i rozwój. W najbliższych latach pożądany i prawdopodobny wydaje się być wzrost nakładów ponoszonych na ten cel przez firmy. Z opracowania firmy doradczej Deloitte „Badania i rozwój w Polsce. Raport 2014” wynika, że liczba firm, które w ciągu najbliższego roku – dwóch lat zamierzają zwiększyć swoje wydatki na działalność badawczo-rozwojową zwiększyła się w po-równaniu z 2013 rokiem o ponad 10 punktów procentowych, sięgając poziomu 47,2 procent. W podobnym tempie wzrósł odsetek firm, które zamierzają zwiększyć wydatki w perspektywie trzech-pięciu lat. W 2014 roku takie plany wskazało 61,1 procent ankietowanych przedsiębiorstw1.

Z drugiej strony badanie wskazało na spowolnienie dynamiki wzrostu wydatków na działalność B+R. W 2012 roku 22,2 procent przedsiębiorstw przeznaczyło na nią ponad 10 procent swoich obrotów. W 2013 roku odsetek tych firm spadł do 12,5 procent. Co więcej, w 2013 roku wszyst-kie badane firmy deklarowały, że poziom ich wydatków na badania i rozwój co najmniej utrzy-ma się w porównaniu z poprzednim rokiem. W 2014 roku 9,7 procent przedsiębiorstw zapowia-dało zaś ograniczenie nakładów na ten cel w perspektywie najbliższego roku lub dwóch lat2.

Powyżej 10 proc.

5-10 proc.

3-5 proc.

1-3 proc.

Mniej niż 1 proc.

Brak wydatków

Nie wiem, nie dotyczy

12,6%

9,7%

22,2%

29,2%

6,9%

6,9%

12,5%

Wydatki na działalność B+R w 2013 roku, procent obrotów

Powyżej 10 proc.

5-10 proc.

3-5 proc.

1-3 proc.

Mniej niż 1 proc.

Brak wydatków

Nie wiem, nie dotyczy

źródło: Deloitte

1. „Badania i rozwój w Polsce. Raport 2014”, Deloitte, 2014, s. 7, www.deloitte.com.

2. Tamże, s. 7.

to nie jest to innowacja dla rynku. Dlatego z punktu widzenia podnoszenia poziomu innowacyj-ności całej polskiej gospodarki jak również polskich firm, istotne jest zwiększanie udziału prac badawczo-rozwojowych wśród form działalności innowacyjnej.

22

Rosnąca skłonność do nawiązywania współpracy może być potwierdzeniem skuteczności polityki zmierzającej do zacieśniania relacji między biznesem a nauką, komercjalizacji wyników badań oraz zmiany sposobu postrzegania działalności badawczo-rozwojowej. Z drugiej strony należy zwrócić uwagę na fakt, że wymuszana i odgórnie narzucana konieczność współpracy może oznaczać, że nie jest ona trwała, przyniesie mniejsze korzyści niż gdyby była dobrowolna, a także może definitywnie zakończyć się wraz z zakończeniem realizacji danego projektu.

Liderzy innowacji

W raporcie „Najlepsze praktyki działalności innowacyjnej firm w Polsce” firma doradcza PwC poddała analizie spółki pochodzące w znacznej części z sektorów uznawanych za tradycyjne, jak energetyka i przemysł ciężki, ale wyróżniające się pod względem zaangażowania w badania i rozwój. W ankiecie udział wzięło 51 firm, w wypadku których oczekiwano działalności badaw-czo-rozwojowej znacznie przekraczającej polską przeciętną. Badane podmioty w 2012 roku na działalność badawczo-rozwojową przeznaczyły przeciętnie 8 procent swoich przychodów, a aż

Polskie firmy coraz częściej w ramach działalno-ści badawczo-rozwojowej nawiązują współpracę z zewnętrznymi ośrodkami badawczymi. W 2014 roku udział przedsiębiorstw deklarujących taką współpracę w ogóle firm prowadzących działalność B+R wzrósł do 82 procent z 66 procent w 2013 roku. Większa skłonność do nawiązywania kooperacji wynika z jednej strony z jej nieodzowności w reali-zacji projektu, a z drugiej z tego, że jest ona często jednym z wymogów w procesie ubiegania się o do-finansowanie lub uzyskania wyższego wsparcia na realizację projektu. Firmy, które nie decydują się na nawiązywanie relacji z zewnętrznymi podmiotami jako przyczynę wskazują zaś zwykle to, że dysponu-ją własnymi centrami badawczo-rozwojowymi1 .

“Kładziemy szczególny nacisk na większe zaangażowanie przedsię-biorców w prace B+R, a co za tym idzie – większy i łatwiejszy dostęp do finansowania tego typu działalności. Istotną barierą hamującą rozwój polskich przedsiębiorstw, a zwłaszcza ograniczającą ich innowacyjność, jest brak odpowiedniego kapitału. Dlatego w przygo-towanym w Ministerstwie Gospodarki „Programie Rozwoju Przed-siębiorstw” zaproponowaliśmy rozwiązania, które mają zwiększyć efektywność transferu innowacji do przemysłu”.

Jerzy Majchrzak dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu

w Ministerstwie Gospodarki

1. Tamże, s. 15.

82%wyniosła w 2014 roku liczba firm nawiązujących współpracę z zewnętrznymi ośrodkami badawczymi w ramach B+R. W 2013 roku było to 66 procent.

23

Zdaniem PwC doświadczenia firm podejmujących z sukcesem działania innowacyjne mogą być wskazówką dla innych przedsiębiorstw, jak skutecznie prowadzić działalność tego typu i wdrażać opracowane rozwiązania, co z kolei powinno przełożyć się na wzrost innowacyjności polskiej gospodarki.

32 procent z nich wydało na nią więcej niż 10 procent obrotów. Jest to współczynnik znacząco wyższy niż w wypadku analiz zjawiska dla całej gospodarki. Przedsiębiorstwa przeciętnie prze-znaczają bowiem na działalność B+R nie więcej niż 3 procent swoich obrotów1.

Badane przez PwC firmy mogą też pochwalić się wyższym od średniej dla gospodarki udziałem nowych produktów w całkowitej sprzedaży. Dla 47 procent ankietowanych podmiotów nowe produkty stanowią ponad 20 procent obrotów, a jedynie dla 24 procent z nich udział ten wynosi poniżej 10 procent. Dla porównania, w grupie przedsiębiorstw przemysłowych średni udział sprzedaży nowych produktów w przychodach to niespełna 9 procent2.

Większa świadomość tej grupy widoczna jest w odpowiedziach udzielanych na pytania o dzia-łania innowacyjne. Aż 94 procent zarządów ankietowanych przez PwC firm jest zaangażowa-nych w tworzenie strategii innowacyjnych, a 88 proc. przedsiębiorstw współpracuje z ze-wnętrznymi podmiotami w zakresie badań i rozwoju. Warte podkreślenia jest też to, że ponad 90 procent firm posiada wydzielone strategie innowacji oraz badań i rozwoju3.

Z jakimi instytucjami współpracują firmy?

0 20 40 60 80 100

Parki naukowe i technologiczne

38%

36%

44%

80%

80%

84%

Indywidualni wynalazcy

Firmy doradcze

Jednostki badawczo-rozwojowe

Inne przedsiębiorstwa

Uczelnie wyższe

źródło: PwC

1. M. Mazur M., B. Tylman, M. Walewski, „Najlepsze praktyki...”, s. 4.

2. Tamże.

3. Tamże, s. 5.

24

3

25

3. Innowacyjność w Polsce na tle Europy

Jednym z mierników innowacyjności jest odsetek firm prowadzących działalność tego typu. W zależności od jego wysokości poszczególne kraje można zaliczyć do jednej z czterech grup: liderów, doganiających, średnich innowatorów i słabych innowatorów. W 2010 roku w gronie 27 państw Unii Europejskiej do liderów pod względem innowacji zaliczyć można było Niem-cy oraz Luksemburg, dla których wskaźniki wyniosły odpowiednio 79 i 68 procent. W drugiej grupie, czyli krajów doganiających o wysokim odsetku aktywnych innowacyjnie firm, znalazły się państwa, dla których współczynnik przekraczał średnią dla analizowanych państw, czyli 53 procent. Do tego grona zaliczyć można chociażby Francję, Danię, Włochy czy Holandię. Polska, ze wskaźnikiem na poziomie 28 procent, w 2010 roku znalazła się w grupie z takimi krajami, jak Słowacja, Litwa, Węgry, Rumunia, Łotwa i Bułgaria1.3 Odsetek firm prowadzących działalność innowacyjną w latach 2008-2010

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Bułgaria

Malta

Włochy

Węgry

Czechy

Irlandia

Polska

Wielka Brytania

Austria

Litwa

Francja

Szwecja

Islandia

Łotwa

Cypr

Holandia

Słowacja

Dania

Portugalia

Luksemburg

Rumunia

Słowenia

Estonia

Hiszpania

Finlandia

Belgia

Niemcy

27%28%

30%31%31%

34%36%

41%42%

44%46%

49%52%

53%55%

56%56%56%57%57%

60%60%60%

61%64%

68%79%

1. „Świt innowacyjnego społeczeństwa. Trendy na najbliższe lata”, pod red. P. Zadury-Lichoty, 2013, s. 114-115, www.parp.gov.pl.

W ogonie Europy?

26

Autorzy raportu „Świt innowacyjnego społeczeństwa. Trendy na najbliższe lata” podkreślają, że wyników poszczególnych krajów nie wolno rozpatrywać w oderwaniu od ich historii. Historia gospodarki rynkowej nad Wisłą jest bowiem znacznie krótsza niż w Niemczech czy Luksem-burgu. Dlatego Polska powinna być porównywana przede wszystkim z państwami o podobnym poziomie rozwoju gospodarczego. Pod względem poziomu rozwoju gospodarczego, mierzo-nego produktem krajowym brutto na mieszkańca, Polska znajduje się poniżej średniej dla Unii Europejskiej wspólnie z takimi krajami, jak Bułgaria, Łotwa, Węgry, Rumunia, Słowacja, Hiszpa-nia, Malta, Cypr, Słowenia i Czechy, ale również Estonia i Portugalia, dla których odsetek firm prowadzących działalność innowacyjną jest zauważalnie wyższy. Z kolei w wypadku Wielkiej Brytanii odsetek firm innowacyjnych znajduje się poniżej średniej unijnej, mimo że pod względem PKB na mieszkańca kraj ten znajduje się w europejskiej czołówce. Jak zatem widać, poziom roz-woju gospodarczego nie zawsze wprost przekłada się na skalę działalności innowacyjnej, gdyż dobre rezultaty pod tym względem osiągają również kraje o nieco niższym jego poziomie1.

W krajach Unii Europejskiej najbardziej innowacyjnymi branżami są informacja i komunikacja oraz działalność finansowa i ubezpieczeniowa. Działalność innowacyjną w zakresie produktów lub procesów prowadzi w nich przeciętnie odpowiednio 61 i 57 procent przedsiębiorstw. Najmniej innowacyjną spośród analizowanych dziedzin jest zaś transport i gospodarka magazynowa, w której działalność innowacyjną prowadzi 35 procent przedsiębiorstw. Podobne prawidłowości można zaobserwować również w przypadku Polski, chociaż w związku z niższą skalą innowacyj-

Działalność innowacyjna w zależności od sekcji gospodarki w latach 2008-2010

0 10 20 30 40 50 60 70 80

UE27

PL

45%Działalność finansowa i ubezpieczeniowa

Informacja i komunikacja

Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę

i powietrze do układów klimatycznych

Handel hurtowy z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi

Przetwórstwo przemysłowe

Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna

Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność

związana z rekultywacją

Transport i gospodarka magazynowa

57%44% 61%35%

52%28% 47%28% 51%

24% 49%22%

46%17% 35%

Źródło: PARP

1. Tamże, s. 115-116.

27

1. Tamże, s. 122-123.

ności wskaźniki dla poszczególnych działów gospodarki są odpowiednio niższe od średnich dla całej Unii Europejskiej. W branży finansowej i ubezpieczeniowej działania innowacyjne podejmuje 45 procent polskich firm. W wypadku informacji i komunikacji odsetek ten wynosi zaś 44 procent. Pod względem wydatków na działalność przypadających na jedno przedsiębiorstwo liderem w Unii Europejskiej w 2010 roku była Dania z nakładami przekraczającymi 2 miliony euro. Niewiele mniej inwestuje przeciętne fińskie przedsiębiorstwo z wydatkami rzędu 1,9 miliona euro. Polska pod względem nakładów przypadających na jedną firmę zajęła jedenaste miejsce, wypadając lepiej od unijnej średniej. W 2010 roku średnie wydatki przypadające na jedną polską firmę sięgnęły 785 tysięcy euro, podczas gdy średnia dla 27 krajów Unii Europejskiej wyniosła 726 tysięcy euro1.

w UE

28

Polska wyróżniła się na tle państw o podobnym poziomie rozwoju gospodarczego, czyli Czech, Słowacji, Słowenii czy Estonii. Mimo spowolnienia gospodarczego w tym okresie miała bowiem nie tylko wyższe od średniej dla krajów Unii Europejskiej wydatki na działalność innowacyj-ną przypadające na jedną firmę, ale również zanotowała wzrost tych nakładów. Działalność innowacyjną w Polsce prowadzi zatem stosunkowo niewielka grupa przedsiębiorstw, ale są to firmy dobrze doinwestowane, które zwiększają skalę nakładów, co jest zjawiskiem wyjątkowym w grupie analizowanych krajów.

Polskie firmy zajmują wysokie lokaty w Unii Europejskiej także pod względem przychodów ze sprzedaży produktów nowych dla przedsiębiorstwa oraz dla rynku. Działające w Polsce przed-siębiorstwa, które wprowadziły nowe produkty dla firmy, osiągają przeciętnie około 5,3 miliona euro z ich sprzedaży, podczas gdy średnia dla UE to 6,9 miliona euro. W przypadku produktów nowych dla rynku średnie przychody polskich firm wynoszą zaś 8,1 miliona euro, podczas gdy średnia dla krajów Unii Europejskiej to 7,9 miliona euro. To potwierdza, że w Polsce występuje grupa silnie innowacyjnych firm, które osiągają dzięki temu znaczące przychody2. Jednym z aspektów, który wspiera innowacyjność firm, jest również współpraca z innymi podmiotami. Pod tym względem polskie przedsiębiorstwa także osiągają wyniki zbliżone do średnich dla Unii Europejskiej. W latach 2008-2010 odsetek polskich firm, które współpracowa-ły z innymi podmiotami w zakresie innowacji wyniósł 33 procent, podczas gdy średnia dla Unii Europejskiej wyniosła 34 procent3.

Z danych zgromadzonych przez Unię Europejską w ramach badania „Community Innovation Survey” wynika, że skala wydatków na działalność innowacyjną w Polsce w latach 2008-2010 wzrosła w porównaniu z okresem 2006-2008 o 13 procent, podczas gdy średnia dla krajów UE spadła o 5 procent. Zauważalne spadki zanotowały zarówno państwa o wysokim odsetku inno-wacyjnych firm (wydatki w Irlandii spadły o 46 procent, Luksemburgu o 32 procent, Estonii o 13 procent a Niemczech o 7 procent), jak i te o względnie niewielkiej skali działalności innowacyj-nej (Bułgaria zanotowała spadek nakładów o 57 procent, Rumunia o 50 procent, Łotwa o 34 procent, Malta o 17 procent, Słowenia o 16 procent, a Czechy o 10 procent)1.

1. Tamże, s. 121-122.

2. Tamże, s. 128.

3. Tamże, s. 129.

O13 % O5 %wzrosły przeciętne wydatki polskich firm na innowacje w latach 2008-2010 w porównaniu z okresem 2006-2008.

spadły w tym czasie przeciętne wydatki dla krajów z Unii Europejskiej.

29

1. Tamże, s. 133.

2. Tamże, s. 140-141.

Także pod względem motywów, którymi kierują się polskie firmy, podejmując działania innowa-cyjne, zauważyć można duże podobieństwa w porównaniu ze średnimi dla krajów Unii Euro-pejskiej. Najważniejszym czynnikiem decydującym o podjęciu działalności innowacyjnej przez polskie firmy jest chęć poprawy jakości wyrobów i usług, na co wskazało 50 procent przedsię-biorstw. Tylko nieznacznie mniej istotnym motywem jest dążenie do zwiększenia asortymentu wyrobów i usług, na co wskazywało 49 procent przedsiębiorstw. Natomiast 43 procent firm podejmuje działania innowacyjne, gdyż motywuje je do tego chęć wejścia na nowe rynki lub zwiększenia udziału w rynku. Także w wypadku całej Unii Europejskiej kluczowym czynnikiem była chęć poprawy jakości wyrobów i usług. Te same miejsca przypadły również czynnikom, które zostały wskazane jako drugi i trzeci przez polskie firmy. Na chęć poprawy jakości wyro-bów i usług wskazywało 55 procent firm z UE, zwiększenia asortymentu wyrobów i usług – 51 procent, a na cel związany z ekspansją – 46 procent1.

Jednym z czynników ułatwiających prowadzenie działalności innowacyjnej jest możliwość sko-rzystania z mechanizmów wspierających prace nad nowatorskimi rozwiązaniami. W Polsce, po-dobnie jak w innych krajach regionu, szczególnie duże znaczenie ma wsparcie z Unii Europejskiej. W 2010 roku skorzystało z niego 16 procent polskich firm. Wysokie wskaźniki zanotowały też Czechy (16 procent), Węgry (21 procent) oraz Litwa (34 procent). Te cztery kraje znalazły się na czołowych pozycjach pod względem odsetka firm korzystających z tego typu wsparcia. Gorzej prezentuje się Polska, jeśli pod uwagę weźmie się udział firm, które skorzystały z jakiejkolwiek formy publicznego wsparcia. W tym wypadku odsetek dla Polski wyniósł 20 procent, podczas gdy liderzy, czyli Francja i Cypr, osiągnęli wskaźniki na poziomie odpowiednio 46 i 42 procent2.

8,1mln 7,9mlnwynoszą przeciętne przychody polskich firm ze sprzedaży nowych na rynku produktów.

wynosi zaś analogiczna sprzedaż dla firm z UE.

euro euro

16 %polskich firm w 2010 roku skorzystało ze wsparcia Unii Europejskiej w działalności innowacyjnej. Polska znalazła się w pierwszej czwórce w UE pod tym względem.

30

W rankingu Innovation Union Scoreboard, którego najnowsza edycja została sporządzona w 2014 roku, Polska znalazła się w grupie umiarkowanych innowatorów ze wskaźnikiem inno-wacyjności na poziomie 0,28, podczas gdy średnia dla całej Unii Europejskiej wyniosła 0,55. W wypadku większości wziętych pod uwagę czynników Polska znalazła się poniżej średniej UE. Szczególna słabość widoczna była chociażby w przypadku przychodów osiąganych z zagra-nicznych licencji, międzynarodowych zgłoszeń patentowych w zakresie wyzwań społecznych oraz udziału doktorantów spoza UE w ogólnej liczbie doktorantów, co świadczy o niskiej skłonności do międzynarodowej współpracy naukowej. Relatywną siłą kraj wykazał się zaś pod względem wydatków na innowacje poza B+R oraz udziału w populacji młodych osób z wyż-szym wykształceniem2.

By zwiększać swoją innowacyjność, Polska musi kłaść nacisk przede wszystkim na zwiększa-nie wydatków na badania i rozwój oraz zacieśnianie powiązań pomiędzy biznesem a nauką, gdyż w przeciwnym wypadku trudno będzie o poprawę jej wyników w rankingach tego typu.

„Już dziś środki do wydania na innowacje są w Polsce pokaźne, a ich pula w najbliższych latach będzie się jeszcze powiększać, głównie dzięki wsparciu Unii Europejskiej. Ale więcej wcale nie znaczy dobrze. Można być innowacyjnym przy skromnych nakładach. Polska przedsiębiorczość oraz wypracowana przez lata zdolność małych i średnich firm do poszukiwań oszczędnych innowacji jest jedną z zalet naszej gospodarki. Na rynku funkcjonuje cała gama firm, które opracowały technologie, które nie tylko jakością ale i ceną biją konkurentów z państw uznanych za liderów innowacji. To właśnie oszczędne innowacje (ang. frugal innovation) mogą stanowić w przyszłości o sile polskiej gospodarki”.

Krzysztof Bolesta, doradca Ministra Środowiska, ekspert Fundacji Instytut Innowacyjna Gospodarka.

2. „Innovation Union…”, s. 82-83.

31

Polska na tle regionu

Analiza danych z raportu przygotowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pokazuje, że Polska ma jeszcze trochę do nadrobienia w stosunku do innych krajów Unii Eu-ropejskiej. Różnice występują jednak głównie w odniesieniu do państw, w których gospodarka rynkowa funkcjonuje znacznie dłużej, niż ma to miejsce nad Wisłą i które w związku z tym znaj-dują się na znacznie wyższym poziomie rozwoju gospodarczego. Natomiast w porównaniu do krajów regionu, Polska wypada zdecydowanie lepiej.

Analizę gospodarek Europy Środkowo-Wschodniej za cel postawiła sobie firma doradcza Deloit-te, przygotowując raport „Badania i rozwój w Polsce. Raport 2014”. W badaniu udział wzięło 330 przedsiębiorstw z dziesięciu krajów z Europy Środkowo-Wschodniej. 86,9 procent wszystkich ankietowanych firm deklarowało, że w 2013 roku ponosiło wydatki na badania i rozwój. Dla Pol-ski współczynnik ten okazał się nieco niższy, gdyż wyniósł 79,2 procent. Jednak pod względem innych analizowanych czynników Polska wypadła zdecydowanie lepiej. Tylko minimalne rozbież-ności występowały w przypadku planów utrzymania lub wzrostu wydatków na badania i rozwój w perspektywie najbliższych dwóch lat. Taką chęć zadeklarowało 86,1 procent firm z Polski oraz 88,5 procent przedsiębiorstw z regionu. W perspektywie trzech-pięciu lat co najmniej utrzyma-nie wydatków na poziomie z 2013 roku deklarowało zaś 91,7 procent firm polskich oraz 89,7 procent spośród ankietowanych przedsiębiorstw z regionu1.

1. „Badania i rozwój w Polsce...”, s. 7, 21

79,2 %polskich firm deklarowało, że w 2013 roku ponosiło wydatki na badania i rozwój.

32

4

33

Wyzwania innowacji

W najszerszym możliwym znaczeniu innowacja to każda zmiana, która coś ulepsza, daje nową jakość lub pozwala stworzyć nowy produkt czy usługę. Joseph A. Schumpeter definiował in-nowację jako wprowadzanie nowych towarów oraz nowych metod produkcji, otwarcie nowych rynków zbytu, nowych surowców i materiałów wytwórczych lub nowy sposób organizacji procesów wytwórczych. Dla Petera F. Druckera z kolei innowacja jest szczególnym narzędziem przedsiębiorców, za pomocą którego ze zmiany czynią oni okazję do podjęcia nowej działalno-ści gospodarczej lub świadczenia nowych usług. W jego opinii, innowacja nie musi być tech-niczna, nie musi być nawet czymś materialnym.

O innowacji można mówić na poziomie przedsiębiorstwa, na poziomie kraju, na poziomie świata, stawiając coraz wyższe wymagania dotyczące tego, na jakim poziomie dana zmiana jest nowością. Dlatego też definicja tego terminu jest bardzo szeroka. Innowacja to zmiana, nowy sposób podejścia do znanego z pozoru tematu. Innowacje odgrywają bardzo ważną rolę w rozwoju gospodarczym i społecznym. Często stosowaną definicję podaje Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny: innowacja to wykorzystywana przewaga konkurencyjna oparta na wiedzy, której źródłem mogą być badania naukowe, technologie, modele biznesowe, rozwiąza-nia w zakresie usług, wzór, marki bądź metody organizacji pracy i produkcji, a także poprawy środowiska pracy. Zazwyczaj innowacje powstają jako efekt połączenia różnego rodzaju wiedzy i umiejętności i sprzyjają rozwojowi przedsiębiorstw, społeczeństwa oraz wzrostowi dobrobytu.

Innowacje społeczne, jak i każdy inny typ innowacji, cechuje duża dynamiczność i interdyscy-plinarność. Zawsze jednak towarzyszy im wspólny cel, który doprowadzić ma do podnoszenia jakości życia i funkcjonowania w społeczeństwie, wewnątrz grupy lub wspólnoty. Ich działanie powinno być mocno związane ze współ-zaangażowaniem podmiotów biorących w nim udział w jego kreację i funkcjonowanie. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju definiuje innowację społeczną następująco: innowacje społeczne są to rozwiązania, które równocześnie odpowia-dają na zapotrzebowanie społeczne, jak również powodują trwałą zmianę w danych grupach społecznych. Rozwiązania te mogą wiązać się z innowacyjnymi produktami, usługami bądź procesami, które umożliwiają odmienne rozwiązywanie typowych problemów społecznych.

Priorytetowa innowacyjność

Innowacyjność społeczna wpisuje się dobrze w 6. priorytet Krajowego Programu Badań pt. „Społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizujących się rynków”. Zgodnie z nim poprawa pozycji Polski w światowym procesie rozwoju kapitału intelektualnego „wy-maga badań koncentrujących się na określeniu warunków dla rozwoju talentów i gospodarki opartej na wiedzy poprzez analizę barier i możliwości rozwoju innowacyjności, kreatywności oraz przedsiębiorczości (…)”. Z kolei potrzebę włączania przedstawicieli różnych grup interesa-riuszy w proces innowacji dostrzega się w założeniach przyjętych w Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki, szczególnie w kierunku działania 2.4.: Kształtowanie kultury inno-

4. Społeczny wymiar innowacji w Polsce4 Prof. nadzw. dr hab. Bolesław Rok

34

wacyjnej oraz szersze włączenie społeczeństwa w proces myślenia kreatywnego i tworzenia innowacji, według którego „nie do przecenienia jest promowanie w społeczeństwie postaw otwartości wobec innowacji, połączone z jasnym przekazem co do ich znaczenia dla poprawy jakości życia”.

Również w dokumentach UE zwraca się uwagę na wagę zagadnień dotyczących innowacji społecznych. Jednym z priorytetów wyznaczonych przez „Strategię na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu: Europa 2020” jest „rozwój inteligentny – rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji”. W ramach strategii Europa 2020 stworzono Unię Innowacji, która „ma na celu zapewnienie przekładania się innowacyj-nych pomysłów na nowe produkty i usługi, które z kolei przyczynią się do wzrostu gospodar-czego i tworzenia nowych miejsc pracy”. Zagadnienie innowacji społecznych zostało szczegó-łowo przedstawione m.in. w dokumencie Empowering people, driving change. Social Innovation in the European Union, opracowanym przez Bureau of European Policy Advisers.

Raport Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce z 2012 roku podaje, że „rozwój gospo-darczy i osiągnięcie przewag konkurencyjnych we współczesnym świecie przez poszczególne państwa i regiony są w coraz większym zakresie uzależnione od szybkości pojawiania się na rynku nowych, innowacyjnych podmiotów gospodarujących. W rezultacie wysiłki władz pu-blicznych skierowane są na rozwój przedsiębiorczości oraz intensyfikację procesów innowa-cyjnych. Transformacja wiedzy w nowe produkty, usługi, technologie czy rozwiązania organi-zacyjne wymaga właściwej infrastruktury obejmującej ośrodki innowacji i przedsiębiorczości (tzw. instytucje nowoczesnej gospodarki). Ich kluczowe funkcje dotyczą działań w zakresie pobudzania tkwiącej w ludziach kreatywności, przedsiębiorczości i innowacyjności, tym sa-mym aktywizacji wewnętrznych (endogenicznych) zasobów, prowadzącej do efektywniejszego wykorzystania lokalnych czynników wzrostu”.

W raporcie tym znaleźć można informację, że liczba ośrodków innowacji i przedsiębiorczości systematycznie rośnie, w połowie 2012 roku było ich w Polsce 821, w tym:

• 40 parków technologicznych i 14 inicjatyw parkowych• 29 inkubatorów technologicznych• 73 preinkubatory i akademickie inkubatory przedsiębiorczości• 58 inkubatorów przedsiębiorczości• 69 centrów transferu technologii• 68 funduszy kapitału zalążkowego• 10 sieci aniołów biznesu• 86 lokalne i regionalne fundusze pożyczkowe• 55 fundusze poręczeń kredytowych• 319 ośrodków szkoleniowo-doradczych

35

Autorzy publikacji poświęconych innowacjom społecznym w Polsce wskazują, że jest możliwa zmiana potencjału wokół innowacji społecznych. Aby zmiana ta zaszła powinno się jednak zadbać m.in. o:

• Wzmocnienie współpracy biznesu z organizacjami społecznymi i sektorem publicznym, która może być inspiracją do powstawania pomysłów rozwiązujących konkretne potrzeby społeczne

• Kompleksowe wspieranie procesu powstawania innowacji – od pomysłu do wdrożenia, a szczególnie rozszerzenie instrumentów i zasad finansowania innowacji społecznych

• Lepsze poznanie roli innowacji społecznych we współczesnej gospodarce i ich realnego wpływu na rozwiązywanie problemów społecznych.

“W polityce gospodarczej innowacyjność jest obecnie chyba naj-częściej używanym terminem – i to nie tylko w Polsce. Dominują-ce podejście w zakresie innowacji koncentruje się jednak nadal na rozwoju i wdrażaniu innowacji technologicznych, na elementach zarządzania procesem zmiany oraz ewentualnym dopasowywaniu możliwości danego przedsiębiorstwa do oczekiwań rynkowych. Społeczne wyzwania i społeczne konsekwencje innowacji nie są zwykle przedmiotem analizy w tym kontekście. A przecież wzrost poziomu innowacyjności jest nie tylko kluczowym wyzwaniem z punktu widzenia konkurencyjności gospodarki, ale również z punktu widzenia podejmowania największych wyzwań stojących przed społeczeństwem. Innowacyjność społeczna może przy-czyniać się zarówno do wzrostu gospodarczego w skali makro i wzrostu wartości firmy w skali mikro, jak i do budowania trwałej przewagi konkurencyjnej w oparciu o tzw. wspólną wartość ekono-miczno-społeczną (ang. shared value)”.

Dr hab. Bolesław Rok, Akademia Leona Koźmińskiego, ekspert Fundacji

Instytut Innowacyjna Gospodarka.

36

Budowanie wartości ekonomicznej i społecznej

Wpływ działalności przedsiębiorstw, szczególnie największych, na zmianę warunków o cha-rakterze społecznym, prawnym, politycznym, technologicznym, czy ekologicznym może być bardzo istotny. Tego typu wiedza prowadzi – jak wskazała na to już w 1999 roku R.M. Kanter, przedstawiając koncepcję „społecznej innowacyjności przedsiębiorstw” (corporate social innovation) – do rzeczywistych, a nie tylko marginalnych zmian społecznych i jedno-cześnie rozwoju oczekiwań. Jej przełomowy artykuł przyczynił się do powstania ważnego nurtu w literaturze z zakresu zarządzania, a także w praktyce gospodarczej, dotyczą-cego traktowania społecznych wyzwań jako swoistych „laboratoriów kreowania wie-dzy”. Takie podejście umożliwia tworzenie wartości społecznej poprzez innowacyjne rozwiązania biznesowe, które jednocześnie budują wartość dla firmy, kreując np. nowe rynki zbytu. Proces ten przyczynia się także do wzmacniania podstaw organizacyjnego uczenia się i nawet jeżeli na danym etapie z różnych przyczyn nie wszystkie wyzwania są możliwe do podjęcia, to ważna jest świa-domość istotności i drogi dojścia w perspek-tywie długoterminowej. Jest to także istotny czynnik w kształtowaniu motywacji przywód-ców i kadry kierowniczej. Podejmowanie spo-łecznych wyzwań prowadzi do zmian modeli biznesowych i stawia wszystkie przedsiębior-stwa – szczególnie te największe – oraz ich liderów w nowej roli.

W nauce o zarządzaniu już od czasów Schumpetera, a potem Druckera, podkreśla się rolę innowacji jako czynnika budującego przewagę konkurencyjną i wartość firmy. Jednak dopiero wtedy, gdy zwrócono uwagę na modele otwartych innowacji (open innovation), umożliwiają-ce współpracę z otoczeniem na różnych etapach powstawania innowacji, zaczął się rozwijać nowy obszar badawczy – na pograniczu ekonomii, teorii zarządzania, marketingu, psychologii, socjologii, nauki o etyce i odpowiedzialności biznesu – dotyczący innowacji popytowych (user-driven innovation). Tego typu innowacje umożliwiają współpracę z otoczeniem, czyli z zaanga-żowanymi użytkownikami jako współ-twórcami wartości.

Ci, którzy potrafili w praktyce wykorzystywać wiedzę płynącą od klientów, znacznie efektyw-niej wprowadzali innowacyjne – wspólne – rozwiązania na rynek. Stąd się przecież wzięła już w latach 80. ubiegłego wieku koncepcja prosumentów, czyli zaangażowanych konsumentów

37

i użytkowników jako współ-producentów w procesie tworzenia łańcuchów wartości przed-siębiorstw. Obecny rozwój takich instrumentów – na tyle nowych, że nie stosuje się jeszcze polskich terminów – jak crowdsourcing, co-creation design, network governance, itd. przyczy-nia się do zapoczątkowania nowej fali innowacyjności – skierowanej na zmiany jakości i stylu życia, wzorców produkcji i konsumpcji, w kierunku realizacji wizji zrównoważonego rozwoju (sustainability). Obecnie coraz częściej potrzeby konsumentów – szczególnie na rynkach naj-

bardziej rozwiniętych – wiążą się z ochroną środowiska i odpowiedzialnością za następ-ne pokolenia.

Warto podkreślić, że innowacje społeczne w biznesie mają często charakter radykal-ny, prowadząc do zmiany typu budowanej wartości i wymagając całkowicie nowego podejścia do przewag konkurencyjnych. Dla wielu przedsiębiorstw włączanie użytkow-ników, czy też klientów, nie tylko w kon-sultowanie innowacyjnych rozwiązań, ale przede wszystkim w sam proces tworzenia odpowiedzialnych produktów lub usług (np. poprzez różne formy charakterystyczne dla user–driven innovation) stało się ważną formą budowania przewagi konkurencyjnej na rynku. Wiemy już, że innowacje popytowe dotyczą nie tylko nowych produktów i usług, ale także sposobu funkcjonowania całego przedsiębiorstwa i modelu biznesowego, zaś form włączania użytkowników może być bardzo dużo. W różnych miejscach na świecie zachodzi obecnie proces przemiany biernych konsumentów w zrównoważonych przedsiębiorców, mówi się czasem, że to

„społeczności stają się firmami”. Te osoby nie czekają na oficjalne „przyzwolenie” by rozwiązy-wać społeczne i ekologiczne problemy. Sami chcą być aktywni i zdają sobie sprawę, że biznes może być częścią takiego rozwiązania – dotyczy to zarówno małych lokalnych przedsię-biorstw, jak i dużych firm działających w coraz większej skali.

Biznes, społeczeństwo i rozwój

Innowacje społeczne to – mówiąc najogólniej – rozwój i wdrażanie nowych produktów lub usług w celu spełniania ważnych potrzeb społecznych i tworzenia nowych relacji społecznych, budowania i wzmacniania możliwości współpracy. Innowacje społeczne to taki typ innowacji,

38

który ma charakter społeczny zarówno w warstwie celów, jak i środków. Patrząc z szerszej perspektywy można powiedzieć, że innowacje społeczne wymagają nowych relacji pomiędzy biznesem, społeczeństwem a rozwojem, dlatego w tworzeniu innowacyjnych zmian prowadzą-cych do rozwoju konieczny jest udział zarówno społeczeństwa, jak i biznesu. Wdrażanie inno-wacji angażujących interesariuszy jako odpowiedź na konkretne potrzeby i problemy społeczne może przyczynić się do podniesienia jakości kapitału społecznego, zwiększenia zaufania do instytucji życia społecznego, w tym także do biznesu, wzmacniając wartości związane ze współdziałaniem i realizacją dobra wspólnego.

Żyjemy w coraz trudniejszym świecie, z jednoczesnym występowaniem różnorodnych „kryzy-sów” – klimatycznego, demograficznego, społecznego, finansowego, ekologicznego itd. Dlate-go na problematykę roli biznesu w społeczeństwie powinniśmy patrzyć znacznie szerzej, niż to praktykowano w nauce o zarządzaniu do tej pory. Podejmowanie wyzwań w ramach innowacji społecznych ma – z jednej strony – wzmacniać przedsiębiorstwa, ich wartość i konkurencyj-ność na rynku globalnym, a z drugiej – przyczyniać się do zapewnienia spójności społecznej, podnoszenia jakości życia wszystkich obywateli poprzez umożliwianie efektywnego współdzia-łania i współpracy różnych interesariuszy. Aby to uzyskać, przede wszystkim potrzebna jest wiedza i zrozumienie codziennych wyzwań społecznych.

Prawdą jest, że wiele różnych środowisk poszukuje obecnie skutecznych rozwiązań różnorod-nych i nawarstwiających się problemów społecznych. Ich kompleksowość i współzależność staje się coraz lepiej widoczna także w perspektywie niezbędnego zaangażowania sektora prywatnego. Jak pisze znany ekonomista N. Stern: „Dwa największe problemy naszych cza-sów – walka z biedą w rozwijającym się świecie i walka ze zmianami klimatu – są ze sobą nierozłącznie związane. Brak rozwiązania jednego problemu podważy wysiłki podjęte w celu radzenia sobie z drugim. […] potrzeba nam odpowiedniej strategii ograniczenia niebezpieczeń-stwa i stworzenia realnej i atrakcyjnej alternatywy dla dotychczasowej gospodarki o wysokim wzroście emisji dwutlenku węgla. […] odpowiednie działania będą w większości zależeć od prywatnych inwestorów – zarówno małych jak i dużych”.

Niepewność i nieprzewidywalność zmian dotyczących otoczenia technologicznego, ekonomicz-nego, czy politycznego, powoduje zwiększenie nacisku na elastyczność i umiejętność szybkie-go reagowania na oczekiwania społeczne. Jak wskazują przykłady najbardziej innowacyjnych firm świata, niezbędne jest by liderzy rozumieli innowacyjność na bardzo osobistym poziomie, by byli na tyle szaleni, żeby wydawało im się, że mogą zmienić świat, bo tylko tacy rzeczywi-ście ten świat zmieniają. Dyer, Gregersen i Christensen piszą tak: „jeśli prezesi chcą innowacji, powinni przestać wskazywać palcem na inne osoby, a zacząć przyglądać się krytycznie samym sobie. Muszą stanąć na czele szarży i zrozumieć jak działa innowacja, poprawiając swoje umie-jętności innowacyjne i wyostrzając zdolności do pielęgnowania innowacyjności u innych.”

Na wiele istotnych pytań dotyczących innowacyjności biznesu nie jesteśmy jeszcze w stanie odpowiedzieć. Nie jest wcale jednoznaczne określenie tego, co decyduje o sukcesie w proce-sie wdrażania innowacji – czy ważniejszą rolę odgrywa „pchanie” (push) przez innowatorów, czy „ciągnięcie” (pull) przez społeczeństwo, rynek, administrację publiczną? Nie wiemy, czy na

39

poziom innowacyjności przedsiębiorstw największy wpływ ma wsparcie administracji publicz-nej (a w polskich przykładach – wykorzystanie dotacji unijnych), czy może prywatne nakłady finansowe, efektywne przywództwo w firmach i partnerstwach, poziom wiedzy, umiejętności negocjacyjne. Jakie instrumenty zarządcze są niezbędne do tworzenia społecznie innowacyj-nych modeli biznesowych, pozwalających na wdrażanie rozwiązań ekonomicznie uzasadnio-nych i społecznie – a także ekologicznie – pożytecznych dla różnych interesariuszy, umożli-wiających rzeczywiste rozwiązywanie ważnych problemów społecznych? Niewątpliwie jednak innowacje potrafią mieć istotny wpływ na efektywność biznesową i rozwój firmy, przyczyniając się do jej sukcesu. Można przypuszczać, że w dłuższej perspektywie, wartości i oczekiwania społeczne będą miały znacznie większy wpływ, niż np. zmiany technologiczne, na proces bu-dowania strategii i systemów zarządzania coraz lepiej dopasowanych do społecznych prioryte-tów i podzielanych wartości.

40

Polskie innowacje

41

Polskie innowacje

CZĘŚĆII

42

II

43

II Polskie innowacje

1. Sektor finansowy

Pod względem innowacyjności w Polsce zdecydowanie wyróżnia się sektor finansowy, który należy do najbardziej nowoczesnych i szybko rozwijających się sektorów polskiej gospodarki.

Polska jest liderem w adaptacji nowych technologii, co przejawia się chociażby w bardzo dy-namicznym upowszechnianiu się dostępnych od kilku lat płatności zbliżeniowych, w wypadku których do zawarcia transakcji wystarczy, by klient zbliżył kartę lub telefon do terminala. Pod względem rozwoju tego systemu Polska jest jednym z liderów w Europie i jednym z najbardziej

Działalność innowacyjna ma duże znaczenie cywilizacyjne. Ma ona nie tylko charakter bizne-sowy, ale również przyczynia się do poprawy jakości życia ludzi. Oba te cele mogą występo-wać równocześnie.

Wśród motywów podejmowania działań innowacyjnych firmy wskazują najczęściej chęć poprawy jakości wyrobów i usług, dążenie do zwiększenia asortymentu oraz chęć wejścia na nowe rynki lub zwiększenia udziału w rynku. Wszystkie te motywy służą oczywiście zwiększa-niu sprzedaży, a co za tym idzie również wartości samych firm.

Polskie firmy prowadzą działalność innowacyjną na mniejszą skalę niż przedsiębiorstwa z go-spodarek bardziej rozwiniętych. Często dysponują mniejszym zapleczem finansowym. Mimo to wiele z nich jest w stanie wprowadzać na rynek innowacje, które zostają zauważone na całym świecie.

W niniejszej części raportu opisane zostały kluczowe sektory polskiej gospodarki wyróżniające się pod względem innowacyjności, a także osiągnięcia polskich innowatorów z różnych sektorów. Z racji na ograniczenia objętościowe ukazany został jedynie niewielki wycinek działań innowa-cyjnych. Innowacje o znaczeniu cywilizacyjnym wprowadzane są dzięki polskim innowatorom niemal we wszystkich segmentach. Od przełomowych operacji, które dają nadzieje na przywróce-nie czucia w nogach sparaliżowanym osobom, przez leki umożliwiające powstrzymanie chorób cywilizacyjnych po rozwiązania ułatwiające codzienne życie, czy dostarczające rozrywki.

Wiele z zaprezentowanych poniżej innowacji znajduje się dopiero w fazie testów lub wdrażania do produkcji. Jednak już na początkowym etapie zyskują one spore zainteresowanie, o czym świadczą ostatnie przypadki pozyskania przez firmy dopiero pracujące nad prototypami pro-duktów kwot sięgających milionów złotych czy zaangażowanie w finansowanie ich działalności funduszy, co skutkowało wycenami liczącymi dziesiątki milionów złotych.

O skuteczności polskich innowatorów najlepiej świadczyć mogą przypadki takich firm, jak Inte-ger.pl, czy HTL-Strefa, które nie tylko z powodzeniem rywalizują na międzynarodowych rynkach, ale też stają się liderami w wybranych przez siebie niszach. To zaś prowadzi do wzrostu ich wartości i zwrotów dla akcjonariuszy wielokrotnie przewyższających zainwestowany kapitał.

44

zaawansowanych technologicznie krajów na świecie. Polska nie tylko znajduje się w czołówce państw najbardziej dynamicznie wprowadzających nowoczesne systemy płatności, ale jest też jednym z najbardziej innowacyjnych rynków w tym obszarze.

Rozwojowi innowacyjnych form płatności służyło powołanie funduszu „Innovation 4 Poland”. Stworzony przez firmę MasterCard fundusz rozpoczął działalność w styczniu 2011 roku. Jego bezpośrednim celem jest tworzenie ekosystemów dla innowacyjnych rozwiązań płatniczych. Program wpływa też na upowszechnianie w Polsce nowoczesnych narzędzi płatniczych, do których zaliczyć można chociażby karty zbliżeniowe1.

W Polsce bardzo szybko rozwijają się także płatności zbliżeniowe z wykorzystaniem środków płatniczych innych niż karty – przede wszystkim telefonami komórkowymi z wbudowanym modułem NFC, coraz powszechniej dostępnych na polskim rynku. To oczywiście nie wyczer-puje możliwości technologicznych. Równie wygodnie i bezpiecznie płacić można naklejkami, a nawet zegarkami czy brelokami. Takie możliwości oferuje szereg polskich banków, choć nie cieszą się one wielką popularnością wśród klientów.

Technologia mobilnych płatności zbliżeniowych zaczęła funkcjonować w Polsce w drugim półroczu 2012 roku i, po stosunkowo krótkim etapie pilotażowym, została uruchomiona w kilku bankach w ramach systemu MasterCard2. Aktualnie to właśnie MasterCard oferuje najszerszy system płatności zbliżeniowych telefonem, dzięki współpracy z siedmioma bankami (Alior Bank, Eurobank, Getin Bank, mBank, Noble Bank, T-Mobile Usługi Bankowe i Raiffeisen Polbank) oraz dwoma wiodącymi operatorami telefonii komórkowej (T-Mobile i Orange).

„Polski rynek płatniczy jest obecnie jednym z najbardziej innowacyj-nych sektorów naszej gospodarki. Przyczyniła się do tego nie tylko powszechna dostępność nowych technologii, takich jak zbliżeniowe płatności kartą czy smartfonem, ale również programy edukacyjne skierowane do konsumentów, prowadzone przez wszystkich uczestni-ków rynku finansowego. Dynamika wdrażania i popularyzacji inno-wacyjnych rozwiązań płatniczych w Polsce pozwala mieć nadzieję, że w najbliższych latach utrzymamy szybkie tempo rozwoju tego sektora. Dzięki niemu Polska staje się ważnym punktem na nie tylko europejskiej, ale i światowej mapie innowacyjności. W MasterCard jesteśmy dumni, że możemy się do tego przyczynić”.

Bartosz Ciołkowski, dyrektor generalny polskiego oddziału MasterCard Europe

1. Trzy lata rozwoju innowacyjnych form płatności bezgotówkowych z funduszem Innovation 4 Poland’”, 11.09.2013,

HYPERLINK „http://www.biuro-prasowe.mastercard.pl/” www.biuro-prasowe.mastercard.pl.

1. „Diagnoza stanu rozwoju obrotu bezgotówkowego w Polsce”, Warszawa, s. 83, www.nbp.pl.

45

Obok mobilnych płatności zbliżeniowych, rosnącą popularnością cieszą się metody płatności mobilnych opartych o internet. Prekursorem w tej dziedzinie jest należąca do grupy kapitałowej ATM spółka mPay, która jako pierwsza w Polsce uruchomiła taką usługę już w 2007 roku. Użyt-kownicy mPay mogą np. kupować bilety na przejazdy komunikacją miejską oraz uiścić opłatę parkingową w wielu polskich miastach. Kolejny tego typu system został wprowadzony przez spółkę SkyCash Poland, której usługi oferowane są dziś w kilkudziesięciu polskich miastach1.

Kolejnym krokiem na drodze mobilnej rewolucji, była premiera rozwiązania MasterCard Mo-bile, które powstało w Polsce w 2011roku. Aplikacja mobilna udostępniona przez MasterCard umożliwia płacenie za pomocą telefonu komórkowego zarówno za zakupy w sklepach interne-towych, jak i za bilety komunikacji miejskiej czy parkowanie w kilkudziesięciu miastach2.

Latem 2014 roku rozwiązanie to zostało zastąpione przez globalną platformę płatności mo-bilnych oferowaną przez MasterCard pod nazwą MasterPass. Obecnie korzysta z niego kilka-dziesiąt tysięcy użytkowników w Polsce, a usługa dostępna jest w ofercie większości agentów rozliczeniowych dostarczających swoje usługi sklepom e-commerce3.

Własne rozwiązania płatności mobilnych tworzą też niektóre banki, jak PKO BP, który od marca 2013 roku oferuje usługę zdalnych płatności mobilnych o nazwie IKO. Bank Pekao w 2013 roku wdrożył zaś system płatności mobilnych o nazwie PeoPay. Do innowacyjnych usług płatni-czych należą też płatności realizowane za pośrednictwem serwisów płatności wirtualnych, które obsługują głównie transakcje pomiędzy osobami fizycznymi handlującymi na aukcjach internetowych oraz zakupy w coraz liczniejszych sklepach internetowych. Na świecie najważ-niejszymi serwisami tego typu są PayPal i MoneyBookers, które są obecne również w Polsce. Na polskim rynku warto ponadto wspomnieć o PayU z Grupy Allegro4.

Innowacyjnym rozwiązaniem jest też usługa przelewów natychmiastowych. W Polsce działają dwa systemy tego typu: Express ELIXIR, którego operatorem jest KIR, rozpoczął funkcjonowa-nie w czerwcu 2012 roku oraz uruchomiony w listopadzie 2012 roku BlueCash, którego opera-torem jest Blue Media5.

BZ WBK

Wiele działających w Polsce banków ma na swym koncie innowacyjne rozwiązania, które z cza-sem zyskują coraz większą popularność. Za lidera pod względem wprowadzania innowacyjnych rozwiązań na rynku finansowym uznawany jest jednak przede wszystkim Bank Zachodni WBK. Jako pierwszy w Polsce zaczął on wydawać swoim klientom karty z mikroprocesorami i karty do płatności bezstykowych. Od tego czasu zaproponował szereg innych innowacyjnych rozwiązań.

1. Tamże, s. 83.

2. Tamże.

3. J. Uryniuk, „MasterCard wprowadza do Polski MasterPass”, 14.07.2014, www.forsal.pl.

4. „Diagnoza stanu rozwoju...”, s. 83, 85.

5. Tamże, s. 85.

46

Jednym z kluczowych elementów strategii BZ WBK jest dynamiczny rozwój bankowości mobilnej. W jej ramach bank oferuje już chociażby możliwość zakupu biletów komunikacji miejskiej w wielu miastach Polski, czy zakładania lokat. Wśród opcji dostępnych dla klientów indywidualnych znajduje się też usługa mySafety mobile, która obejmuje ochronę trzech urządzeń mobilnych na wypadek kradzieży lub zgubienia. Ochronie podlega nie tylko sprzęt, ale też zapisane na nim dane. W ramach usługi klienci otrzymują serwis umożliwiający geolokalizację i blokadę urządzeń1.

Klienci korzystający z usług mobilnych mają też możliwość m.in. wypłacenia gotówki z banko-matu bez karty, dokonania przelewu pieniędzy na numer telefonu, czy zapłacenia rachunków poprzez zeskanowanie kodu QR2.

Bank nie poprzestaje na wymienionych powyżej innowacjach, z których spora część upo-wszechniła się już na polskim rynku bankowym. Pod koniec września 2014 roku spółka poin-formowała bowiem, że rozpoczyna wdrożenie mobilnych płatności opartych o chmurę i tech-nologię Host Card Emulation (HCE). Usługa umożliwia dokonywanie płatności zbliżeniowych za pomocą urządzenia mobilnego wyposażonego w moduł Near Field Communication (NFC) bez „bezpiecznego elementu” znajdującego się na karcie SIM, w smartfonie lub akcesoriach zewnętrznych3. Ten rodzaj płatności w grudniu 2014 roku. został udostępniony użytkownikom aplikacji PeoPay Banku Pekao i jest to pierwsze w Europie i jedno z pierwszych na świecie komercyjnych wdrożeń płatności w modelu HCE.

W 2014 roku BZ WBK wdrożył ponadto Smartcard, czyli pierwsze elektroniczne legitymacje studenckie wyposażone w funkcję płatniczą. Karta Smartcard, poza funkcjami płatniczymi, ofe-ruje szereg innych funkcji, jak elektroniczny system dostępu do pomieszczeń na kampusach uczelni, kartę miejską oraz dziennik obecności na zajęciach4.

mBank

Szereg osiągnięć na polu innowacji w bankowości na koncie ma również mBank. Firma rozpo-częła działalność w 2000 roku i była pierwszym w Polsce bankiem oferującym obsługę klienta przez internet, czym od początku wyróżniała się na tle innych działających na polskim rynku banków. Rewolucyjne rozwiązanie szybko znalazło uznanie wśród klientów, co sprawiło, że w ciągu kilkunastu lat mBank z niszowego stał się jednym z największych banków w Polsce. Było to możliwe za sprawą sukcesywnie wprowadzanych przez instytucję innowacji. Bank szybko rozpoczął wydawanie swoim klientom kart umożliwiających płatności zbliżeniowe, duży nacisk położył też na rozwój aplikacji internetowej oraz technologii mobilnych.

W 2013 roku mBank uruchomił nowy system transakcyjny, który oprócz funkcjonalności oferowanych do tej pory zagwarantował użytkownikom ponad 200 premierowych funkcji, jak

1. „Kolejne nowości w bankowości mobilnej Banku Zachodniego WBK”, 04.03.2014, www.bzwbk.pl.

2. Tamże.

3. „BZ WBK i Visa wdrażają płatności mobilne wykorzystujące chmurę”, 22.09.2014, www.bzwbk.pl.

4. „Pierwsze w Polsce legitymacje studenckie z funkcją płatniczą wydane”, 23.07.2014, www.bzwbk.pl.

47

chociażby możliwość rozmowy z dostępnym 24 godziny na dobę ekspertem on-line za po-średnictwem wideo, połączenia głosowego lub czatu, pierwszy w Europie program rabatowy mOkazje, pozwalający na oszczędzanie podczas zakupów, czy nawigację finansową ułatwiają-cą zarządzanie domowym budżetem. Platforma działa nie tylko na komputerach, ale również na urządzeniach mobilnych, jak tablety czy smartfony1.

W lutym 2014 roku bank wprowadził natomiast zbudowaną od podstaw bankowość mobilną. Wprowadzona przez mBank aplikacja umożliwia sprawdzenie stanu konta lub limitu karty kredy-towej bez konieczności logowania się do rachunku. Bez logowania można też znaleźć najbliższy bankomat, czy sprawdzić ofertę banku. Aplikacja umożliwia ponadto chociażby płatności P2P przez SMS w oparciu o listę adresatów w telefonie oraz otrzymanie kredytu w 30 sekund2.

Nowy system transakcyjny mBanku zyskał już uznanie na rynku międzynarodowym. Eksperci z firmy Celent Research uznali, że mBank jest numerem jeden w kategorii „Digital Model Bank”. Nagroda przyznawana jest instytucjom finansowym, które najlepiej wykorzystują technolo-gię w bankowości3. W opublikowanym w 2014 roku rankingu międzynarodowej firmy dorad-czej Forrester Research, w którym oceniane były funkcje serwisów transakcyjnych i aplikacji mobilnych banków działających w siedmiu europejskich krajach, serwis internetowy mBanku zdobył najwyższą notę spośród wszystkich ocenianych, a jego aplikacja mobilna zajęła trzecie miejsce. W 2013 roku w globalnym konkursie „Distribution and Marketing Innovation Awards” mBank został zaś uznany za najlepszy bank on-line i mobilny oraz otrzymał nagrodę dla insty-tucji, która radykalnie zmienia oblicze globalnej bankowości4.

Getin Noble Bank

Liczne osiągnięcia na polu innowacyjności ma również Getin Noble Bank. Instytucja została wybrana jako pierwszy na świecie wydawca karty płatniczej z wbudowanym czytnikiem linii papilarnych. Karta została opracowana z firmą MasterCard. Rozwiązanie zostało zaprezentowane pod koniec październi-ka 2014 roku w Londynie, a dla klientów banku zostanie udostępnione w pierwszej połowie 2015 roku5.

W 2013 roku bank wprowadził na rynek kartę MasterCard Display, pierwszą na świecie interaktyw-ną kartę z wyświetlaczem, na którym w każdej chwili można sprawdzić aktualny stan konta. Także w 2013 roku wprowadzono innowacyjny system weryfikacji tożsamości klienta oparty oparty o technologię, która wykorzystuje strukturę naczyń krwionośnych palca6.

W lutym 2014 bank otworzył pierwszy na polskim rynku i drugi w Europie samoobsługowy oddział, który umożliwił klientom dostęp do szeregu usług oferowanych dotychczas wyłącznie w tradycyj-nych placówkach lub za pośrednictwem bankowości elektronicznej. W punktach można chociażby założyć konto, wyrobić i od razu otrzymać kartę oraz złożyć wniosek o nowy produkt bankowy7.

1. „mBank się zmienia. Nowe logo, serwis transakcyjny i większa oferta”, 04.06.2013, www.media.mbank.pl. 2. „mBank radykalnie zmienia bankowość mobilną”, 19.02.2014, www.media.mbank.pl. 3. „mBank doceniony w Nowym Jorku”, 08.04.2014, www.media.mbank.pl. 4. „Nowy mBank najbardziej przełomową innowacją na świecie”, 23.10.2013, www.mbank.pl. 5. „Getin Bank przeprowadził pierwszą na świecie transakcję biometryczną kartą debetową”, 20.10.2014, www.getinbank.pl. 6. Tamże. 7. „Getin Point – nowa era polskiej bankowości”, 10,02.2014, www.gnb.pl.

48

Bank kładzie też duży nacisk na rozwój bankowości internetowej i mobilnej. Innowacyjne konto internetowe zostało udostępnione klientom pod koniec 2012 roku. Konto umożliwia chociażby przelewy bez znajomości numeru konta – przez Facebooka, e-mail lub SMS. Getin udostępnił ponadto swoim klientom płatności NFC oraz skanowanie przy pomocy komórki kodów 2D z faktur i rachunków, dzięki czemu przelewy są automatycznie uzupełniane o niezbędne dane1.

Innowacyjne rozwiązania Getin Noble Banku również są doceniane na arenie międzynarodowej. Karta MasterCard Display otrzymała w 2013 roku tytuł Światowej Innowacji podczas Między-narodowego Festiwalu Reklamy Cannes Lions2. Samoobsługowy oddział banku w 2014 roku zdobył zaś tytuł “Innowacji miesiąca” w międzynarodowym konkursie Distribution and Marke-ting Innovation Awards3.

Trevica

Mówiąc o innowacjach w polskim systemie finansowym, warto wspomnieć również o firmie Trevica. Założona w 2008 roku polska spółka specjalizująca się w przetwarzaniu płatności kartowych, od 2012 roku wchodzi w skład grupy MasterCard. Firma dostarcza innowacyjne rozwiązania przetwarzania płatności kartowych w konkurencyjnych cenach4. Trevica oferuje swoim partnerom dostęp do innowacyjnej platformy zapewniającej bezpieczne przetwarzanie płatności kartowych na całym świecie. Na mocy podpisanej w 2010 roku umowy z Getin Ban-kiem Trevica w 2011 roku rozpoczęła przetwarzanie transakcji wykonywanych każdym rodza-jem kart wydanych przez ten bank. W ślad za tym partnerem Trevica szybko zaczęła pozyski-wać kolejnych. W maju 2011 roku zawiązała partnerstwo z Bankiem Ochrony Środowiska5.

Celem współpracy było zastąpienie dotychczasowego portfela kart banku, w którym występowały wyłącznie karty magnetyczne, kartami działającymi w oparciu o najnowsze rozwiązania MasterCard PayPass EMV. W sierpniu 2011 roku analogiczne partnerstwo stworzone zostało z Bankiem BGŻ6.

GPW

Dużo dokonań na polu wprowadzania i upowszechniania innowacji ma też Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, która w ramach swojej działalności wprowadza nowe techno-logie oraz produkty. Umożliwia też pozyskiwane kapitału na rozwój innowacyjnym spółkom z takich branż, jak biotechnologiczna, czy IT.

1. „Getin Bank rzuca wyzwanie liderom bankowości internetowej”, 14.11.2011, www.getinbank.pl.

2. Tamże.

3. „Getin Point innowacją miesiąca w konkursie EFMA & Accenture”, 18.07.2014, www.getinbank.pl.

4. www.trevica.pl.

5. www.trevica.pl/references/.

6. Tamże.

49

2. Medycyna i biotechnologia

Medycyna i biotechnologia należą do najbardziej innowacyjnych sektorów polskiej gospodarki. Jednym z kluczowych elementów budowy innowacyjnego sektora farmaceutyczno-medycznego w Polsce jest rozwój badań przedklinicznych i klinicznych. Już w 2012 roku Polska była dziesią-tym największym rynkiem na świecie pod względem badań klinicznych i pierwszym wśród tzw. krajów wschodzących pod względem liczby ośrodków biorących udział w badaniach klinicznych3.

Polska jest atrakcyjna dla globalnych koncernów jako rynek badań klinicznych, gdyż ma dużą populację, a przy tym badania te są tańsze niż w wielu innych krajach (pacjenci skupieni są w placówkach specjalistycznych, co ułatwia logistykę takich badań). Wielkim atutem Polski są też dobrze wykształceni lekarze, którzy współpracują z sektorem farmaceutycznym, przekazu-jąc mu informacje o skuteczności leków4.

Szansą Polski w tym segmencie jest to, że w ostatnich latach wygasła lub niebawem wygaśnie ochrona patentowa wielu leków, więc krajowe firmy będą mogły wejść na zagraniczne rynki z lekami generycznymi. Już teraz Polska produkuje dużo leków generycznych, które są niedro-gie i mają wysoką jakość5.

Polska ma spore osiągnięcia na polu innowacji w medycynie. Polscy naukowcy opracowali między innymi innowacyjne leki stosowane na wirusy opryszczki i półpaśca. Wynalezienie tego leku zawdzięczamy prof. Zdzisławowi Machoniowi z Akademii Medycznej we Wrocławiu. Prof. Stanisław Biniecki wynalazł zaś lek, który w 1970 roku trafił do użytku w leczeniu choroby wień-cowej oraz terapii nadciśnienia tętniczego6.

Od połowy kwietnia 2013 roku warszawska giełda funkcjonuje w oparciu o nowoczesny sys-tem UTP, który jest znacznie szybszy i bardziej wydajny od wcześniejszego systemu Warset. Ma też większą przepustowość, co oznacza możliwość obsługi kilkadziesiąt razy większej liczby zleceń w tym samym czasie. UTP w ciągu sekundy może obsłużyć 20 tysięcy zleceń, podczas gdy Warset był w stanie obsłużyć ich 8501.

Produktem adresowanym m.in. do innowacyjnych firm jest rynek NewConnect, który został po-wołany do życia z myślą o stworzeniu miejsca, w którym młode innowacyjne spółki będą mogły pozyskiwać środki na dalszy rozwój. NewConnect szybko zyskał dużą popularność wśród firm.

Aktualnie notowanych jest na nim ponad 400 spółek. Liczna grupa firm dzięki pobytowi na NewConnect i pozyskanym z rynku środkom rozwinęła swoją działalność na tyle, że były w sta-nie przenieść się na główny rynek warszawskiej giełdy2.

1. www.gpw.pl/utp. 2. www.newconnect.pl. 3. „Go Global! Polish Pharma. Raport o innowacyjności polskiego sektora farmaceutyczno-medycznego”, pod red. K. Rybińskiego, 2012, s. 12. 4. Tamże, s. 54. 5. Tamże, s. 11. 6. Tamże, s. 35.

50

Osiągnięcia polskich lekarzy

Wysoki poziom edukacji medycznej sprawia, że polscy lekarze są cenieni na całym świecie. Wielu z nich prowadzi działania na polu innowacji, dokonując przełomowych operacji.

W listopadzie 2014 roku w krakowskim szpitalu dziecięcym przeprowadzono operację wszcze-pienia biologicznej zastawki płucnej u pięcioletniej dziewczynki. Operacje tego typu wykony-wane są powszechnie na osobach dorosłych. Dzieci operowane są jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Operacja wykonana w Krakowie jest pierwszą na świecie przeprowadzoną u tak małego dziecka. Dziewczynka ważyła bowiem 12 kilogramów, podczas gdy najmniejszy pa-cjent, który dotychczas został poddany takiej operacji, ważył 16 kilogramów1.

To kolejny przełom w medycynie, jakiego dokonali polscy lekarze w ostatnich miesiącach. W październiku 2014 roku wrocławscy lekarze poinformowali o przeprowadzonej wspólnie z chirurgami brytyjskimi operacji, w wyniku której sparaliżowany od pasa w dół mężczyzna odzyskał czucie w nogach, dzięki czemu jest w stanie samodzielnie zrobić kilka kroków oraz prowadzić samochód. Mężczyzna był sparaliżowany od kilku lat w wyniku urazu, który spowo-dował przerwanie jego rdzenia kręgowego. Lekarze w miejsce uszkodzonego rdzenia kręgo-wego zdecydowali się wszczepić pacjentowi glejowe komórki węchowe, które odznaczają się

Sukcesy na swoim koncie mają również firmy farmaceutyczne. Polacy są szczególnie silni w dziedzinie chemii, genetyce, kosmetologii i lekach biopodobnych. Polskie firmy z branży farmaceutycznej prowadzą działania zmierzające do wprowadzenia na światowe rynki nowych leków i preparatów umożliwiających nie tylko leczenie chorób, ale również ułatwiających ich wykrywanie i profilaktykę. Poniżej zaprezentowane zostały osiągnięcia tylko kilku firm spośród dość licznego grona innowacyjnych przedstawicieli branży.

„W wielu dziedzinach medycyny w Polsce obserwujemy innowacyjność. Widać ją w radiologii, gdzie odnotowujemy sukces tomografii kom-puterowej, w radioterapii nowotworów, gdzie podstawą leczenia jest nowoczesna diagnostyka obrazowa obejmująca PET, obserwujemy ją w zakresie leczenia małoinwazyjnego – w chirurgii , urologii, kardiologii i wielu innych. W Polsce brakuje przede wszystkim prawnego unormo-wania zdrowia publicznego i uchwalenia zapowiadanej już od lat ustawy o zdrowiu publicznym. W naszym kraju zbyt mało jest działań prozdro-wotnych i profilaktycznych, a nakłady na te działania są dziesięciokrot-nie niższe niż zalecane przez WHO. To należałoby pilnie zmienić”.

Maciej Hamankiewicz, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej

1. „Przełomowa operacja zastawki u 5-letniej dziewczynki”, 19.11.2014, www.naukawpolsce.pap.pl.

51

tym, że posiadają zdolność regeneracji. Lekarze najpierw pobrali z mózgu pacjenta zdrową tkankę, następnie mnożyli odpowiednie komórki, po czym wszczepili je pacjentowi w miejsce przerwanego rdzenia wraz z fragmentem nerwu pobranego z jego nogi. Kilka miesięcy po operacji mężczyzna odzyskał czucie w nogach oraz zaczął nimi poruszać. Światowe media po-informowały, że jest to pierwszy przypadek w historii, gdy sparaliżowany pacjent z przerwanym rdzeniem kręgowym odzyskał czucie w nogach i kontrolę nad mięśniami. Polscy i brytyjscy chirurdzy zamierzają przeprowadzić kilka podobnych zabiegów w celu potwierdzenia, czy to dzięki zastosowaniu innowacyjnej metody leczenie zakończyło się sukcesem1.

Natomiast w 2013 roku w Gliwicach przeprowadzony został pierwszy w Polsce przeszczep twa-rzy, który został uznany za najlepszy na świecie zabieg rekonstrukcyjny 2013 roku. Operacja, którą przeprowadził w gliwickim Centrum Onkologii zespół pod kierownictwem prof. Adama Maciejew-skiego, była pierwszym na świecie przeszczepem twarzy przeprowadzonym dla ratowania życia2.

Adamed3

Grupa Adamed powstała w 1986 roku. Na polskim rynku działa już zatem od blisko 30 lat. W tym czasie firma wprowadziła leki stosowane m.in. w kardiologii, psychiatrii, pulmonologii, ginekologii i leczeniu infekcji dróg moczowych. Leki wprowadzone przez Adamed sprzedawane są do ponad 40 krajów, a firma ma przedstawicielstwa m.in. w Hiszpanii, Rosji, Kazachstanie i na Ukrainie.

Firma dużo inwestuje w poszukiwaniu nowych leków. Od kilku lat dział badawczo-rozwojowy Adame-du prowadzi projekty badawcze w obszarze onkologii oraz chorób ośrodkowego układu nerwowego.

Działania B+R są sukcesywnie rozwijane od początku istnienia grupy. Prace nad innowacyjnymi lekami Adamed rozpoczął w 2001 roku. W 2005 roku firma zainicjowała konsorcjum naukowo--przemysłowe, dzięki któremu ponad 150 naukowców z uczelni i instytutów badawczych uczest-niczy w projektach, których celem jest opracowanie innowacyjnych leków. W ciągu ostatnich pięciu lat firma przeznaczyła na badania ponad 200 milionów złotych.

W ramach pionu badawczo-rozwojowego w Grupie Adamed działają dwa laboratoria: chemiczne i bio-logiczne oraz działy odpowiedzialne m.in. za zarządzanie projektami, rejestrację leków oraz badania kliniczne. Laboratorium chemiczne opracowuje związki chemiczne, które potencjalnie mogą zostać zastosowane w przyszłości jako innowacyjne leki. Laboratorium biologiczne powstało zaś z myślą o poszukiwaniu nowych substancji biologicznie czynnych, które mogą zostać zastosowane jako leki.

Firma została już wielokrotnie doceniona za podejmowane działania innowacyjne. W badaniach Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN Adamed otrzymał tytuł „Najbardziej Innowacyjnej Firmy w Polsce w 2008 roku” oraz „Najbardziej Innowacyjnej Firmy w sektorze medycznym”. W 2012 roku spółka została wyróżniona tytułami „Rynkowego Lidera Innowacji”, „Rzetelni w Biznesie” oraz „Innowatora WPROST”.

1. „Sukces nowatorskiej operacji pacjenta z przerwanym rdzeniem kręgowym”, 22.10.2014, www.naukawpolsce.pap.pl.

2. „Sukces polskiej medycyny. Przeszczep twarzy – najlepszy zabieg na świecie”, 16.01.2014, www.polskieradio.pl.

3. Informacje za stroną www.adamed.pl.

52

Biofarm1

Niewiele młodsza od Adamedu jest firma Biofarm, która powstała w 1988 roku i należy dziś do grona największych firm farmaceutycznych obecnych na polskim rynku. Pierwszy opracowany przez siebie lek firma wprowadziła na rynek w 1992 roku. Aktualnie w swoim portfelu posiada ponad 50 zarejestrowanych produktów leczniczych oraz liczne suplementy diety.

Biofarm inwestuje w rozwój i opracowywanie nowych leków. Swoje projekty inwestycyjne finansuje m.in. ze środków unijnych, które przeznacza chociażby na prowadzenie badań w ra-mach programu Inicjatywa Technologiczna.

HTL-Strefa2

Spółka HTL-Strefa powstała w 2000 roku. Historia produkcji bezpiecznych narzędzi do pobierania krwi, w czym specjalizuje się firma, sięga jednak 1994 roku, gdy firma PZ HTL uzy-skała patent na pierwszy nakłuwacz bezpieczny. To właśnie firma PZ HTL w 2000 roku założyła spółkę HTL-Strefa.

Dziś HTL-Strefa jest największym na świecie producentem nakłuwaczy bezpiecznych przezna-czonych do użytku klinicznego, lancetów personalnych do użytku osobistego oraz igieł insuli-nowych. Produkty spółki trafiają do ponad 80 krajów na świecie. Jej udział w światowym rynku produkcji nakłuwaczy bezpiecznych przekracza 50 procent, co daje jej pozycję niekwestionowa-nego lidera. W wypadku lancetów osobistych zajmuje zaś trzecią pozycję z kilkunastoprocento-wym udziałem w rynku.

W latach 2006-2010 spółka była notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Z obrotu została wycofana pod koniec września 2010 roku po przejęciu przez szwedzki fundusz private equity z grupy EQT. Firma została wyceniona w tej transakcji na 886 milionów złotych.

Spółka od wielu lat prowadzi wspólne projekty rozwojowe z największymi na świecie koncerna-mi medycznymi. Współpracuje też z renomowanymi uczelniami wyższymi, jak choćby Politech-nika Łódzka czy Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, oraz z biurami projektowymi, kance-lariami patentowymi i organizacjami prowadzącymi badania kliniczne.

Mabion3

Powstały w 2007 roku Mabion jest spółką biotechnologiczną, która opracowuje i wprowadza na rynek specjalistyczne leki biopochodne najnowszej generacji. Firma pracuje nad lekami celowa-nymi, które mają działać wybiórczo na komórki nowotworowe, dzięki czemu zapewnią większą skuteczność terapii oraz jej mniejszą toksyczność. Aktualnie w otwartym wiosną 2011 roku labo-

1. Informacje za stroną www.biofarm.pl.

2. Informacje za stronami www.htl-strefa.com i www.bankier.pl.

3. Informacje za stronami www.mabion.eu i www.bankier.pl.

53

ratorium w Łodzi spółka prowadzi prace badawczo-rozwojowe nad kilkoma lekami stosowanymi w leczeniu chorób nowotworowych oraz metabolicznych.

W sierpniu 2010 roku spółka zadebiutowała na rynku NewConnect warszawskiej giełdy, pozysku-jąc przy tym blisko 23 miliony złotych. W 2013 roku spółka wyemitowała akcje o łącznej wartości 39 milionów złotych, a następnie przeniosła się z NewConnect na główny rynek warszawskiej giełdy. W 2014 roku przeprowadziła zaś emisję akcji, z której pozyskała ponad 53 miliony złotych. W marcu 2015 roku jej akcje na giełdzie wyceniane były na około 570 milionów złotych.

Mabion korzysta również ze środków z Unii Europejskiej. W październiku 2010 roku pozyskał blisko 40 milionów złotych dofinansowania w ramach projektu dotyczącego leku MabionCD20. Firma informowała wówczas, że przeznaczy pieniądze na dokończenie rozwoju produktu, dzięki czemu uniezależni się od zagranicznych podmiotów w zakresie komercyjnego wytwarzania leku na potrzeby światowych rynków. Całkowita wartość projektu sięgnęła blisko 75 milionów złotych. Aktualnie spółka prowadzi procedury rejestracyjne leku w szeregu krajów. Firma otrzymała też ponad 24 miliony złotych dofinansowania w zakresie rozwoju technologii otrzymywania analo-gów insuliny przy koszcie realizacji projektu szacowanym na ponad 31 milionów złotych. W 2014 roku spółce przyznano zaś 10 milionów złotych dofinansowania na rozwój badań klinicznych i rejestrację leku MabionHER2.

Medicalgorithmics1

Założona w 2005 roku spółka Medicalgorithmics jest dostawcą rozwiązań w diagnostyce kardio-logicznej, zwłaszcza w zakresie analizy sygnału EKG. Firma koncentruje się na produkcji i rozwo-ju swojego flagowego produktu – PocketECG, czyli systemu służącego do zdalnego monitoro-wania zaburzeń pracy serca. Sprzedaż produktu rozpoczęła się w 2010 roku, początkowo tylko na rynku polskim. Już na początku 2011 roku większość przychodów spółki pochodziła jednak ze sprzedaży produktów i usług na terenie USA.

Firma informuje, że jej dział badawczo-rozwojowy pracuje nad kilkoma nowymi projektami, wśród których wymienia chociażby urządzenie do telerehabilitacji kardiologicznej czy urządze-nie i system do zdalnego, natychmiastowego opisu EKG.

W 2011 roku spółka zadebiutowała na NewConnect. W lipcu 2012 roku firma przeprowadziła emisję akcji o wartości blisko 56 milionów złotych. Na początku lutego 2014 roku przeniosła się zaś na główny rynek warszawskiej giełdy. W marcu 2015 roku jej akcje były wyceniane na około 880 milionów złotych.

1. Informacje za stronami www.medicalgorithmics.pl i www.bankier.pl.

54

„Mamy w Polsce świetnych naukowców w sektorze rozwiązań dla medycyny, którzy wiedzą często przewyższają kadrę z innych krajów. Jednak droga do komercjalizacji wynalazku z tej dziedziny nie jest krótka. Mówi się, że w Polsce jest z tym jeszcze gorzej przez biuro-krację, trudności w pozyskaniu funduszy i skostniałe procedury. Ja patrzę na to inaczej. Wszyscy naukowcy mierzą się z podobnymi problemami przy komercjalizacji wynalazku. Ci, którzy je pokonają i nie zrezygnują przy pierwszej przeszkodzie – wygrywają przewagę i pieniądze. Jeśli wynalazek ma sensowny plan komercjalizacji i jest na niego zapotrzebowanie, w końcu się uda. My też wielokrotnie odbijaliśmy się od zamkniętych drzwi, ale nigdy się nie poddaliśmy. Teraz tworzymy firmę w zasadzie bezkonkurencyjną na globalnym rynku. Oczywiście przydałyby się zmiany systemowe, regulujące kwestię własności patentów i parę innych – wiem, że działania w tym kierunku już się rozpoczęły i wierzę, że będzie przybywało sukcesów polskich firm zakładanych przez naukowców”.

Marek Dziubiński prezes Medicalgorithmics S.A

Pharmena1

Założona w listopadzie 2002 roku spółka biotechnologiczna skupia się na opracowywaniu i ko-mercjalizacji innowacyjnych produktów powstałych na bazie substancji czynnej 1-MNA będą-cej metabolitem niacyny. Spółka koncentruje się na badaniach klinicznych nad innowacyjnym lekiem przeciwmiażdżycowym, produkcji i sprzedaży innowacyjnych dermokosmetyków oraz wdrożeniu innowacyjnego suplementu diety w profilaktyce miażdżycy.

Głównym rynkiem sprzedaży produkowanych przez spółkę dermokosmetyków aktualnie jest Polska. Firma prowadzi jednak działania zmierzające do zwiększenia sprzedaży swoich wy-robów w Europie i na świecie. Prace badawczo-rozwojowe ukierunkowane przede wszystkim na choroby układu krążenia mają zaś doprowadzić do stworzenia nowych leków, które będą sprzedawane na wszystkich głównych rynkach.

Od początku istnienia spółka skupia się na działalności badawczo-rozwojowej. Badania klinicz-ne prowadzi we współpracy z wiodącymi jednostkami akademickimi.

Pod koniec sierpnia 2008 roku spółka zadebiutowała na prowadzonym przez warszawską giełdę rynku NewConnect.

1. Informacje za stroną www.pharmena.pl.

55

Selvita1

Założona w 2007 roku spółka Selvita skupia się na dostarczaniu partnerom zewnętrznym kom-pleksowych rozwiązań z zakresu chemii, biotechnologii oraz bioinformatyki umożliwiających obniżenie kosztów wprowadzenia na rynek innowacyjnych produktów. Spółka prowadzi własne projekty zmierzające do opracowania oryginalnych cząsteczek chemicznych o działaniu tera-peutycznym. Prowadzi jednak również usługi badawczo-rozwojowe na zlecenie firm z sektora chemicznego oraz biotechnologii i farmacji. Tworzy też innowacyjne rozwiązania informa-tyczne, których celem jest przyspieszenie prowadzenia badań oraz ograniczanie ryzyka ich niepowodzenia. Aktualnie spółka pracuje nad substancjami, które mają znaleźć zastosowanie m.in. w onkologii (leczenie białaczki, chłoniaka i nowotworów jelita grubego), leczeniu choroby Alzheimera oraz innych chorób ośrodkowego układu nerwowego.

1. Informacje za stronami www.selvita.com i www.bankier.pl.

56

O osiągnięciach polskich programistów głośno jest co najmniej kilka razy każdego roku. Wśród ostatnich osiągnięć wymienić można chociażby zwycięstwo polskiego zespołu Need4C podczas konkursu Hello World Open, którego finały zostały rozegrane w połowie 2014 roku w Helsinkach. Finałowym zadaniem było stworzenie wirtualnego kierowcy Formuły 1. Polacy pokonali 4 tysiące programistów z 92 krajów1.

Polska bardzo dobrze wypada też w innych programistycznych konkursach, jak choćby Imagi-ne Cup Microsoftu, Google Code Jam czy TopCoder. W trakcie finałowej gali konkursu Imagine Cup 2013 polski zespół WeRule z Politechniki Gdańskiej zdobył srebrny medal w kategorii Windows Phone Challenge. Polacy zostali wyróżnieni za aplikację na urządzenia mobilne, która pozwala na wykrywanie osób będących pod wpływem środków odurzających. Trzecie miejsce w tej samej kategorii zdobył zespół FRONT z Wojskowej Akademii Technicznej, który został do-ceniony za projekt COPE, czyli platformę informatyczną umożliwiającą koordynację jednostek uczestniczących w dowolnej akcji2.

W jednym z najbardziej prestiżowych konkursów informatycznych Google Code Jam w 2012 roku zwyciężył Polak Jakub Pachocki. Poprawił tym samym swój wynik z 2011 roku, gdy zajął trzecie miejsce. By zwyciężyć, Polak musiał rozwiązać pięć skomplikowanych zadań oraz wy-kazać się znajomością różnych środowisk i języków programowania3.

Polscy studenci mogą też pochwalić się osiągnięciami w konkursie TopCoder. Uniwersytet Warszawski przez 4,5 roku utrzymywał się na pierwszej pozycji tego rankingu, który jest aktu-alizowany co tydzień4.

W rozegranym w marcu 2012 roku finale drugiej edycji konkursu programistycznego Facebook Hacker Cup znalazło się pięciu Polaków. Do finału awansowało łącznie 25 najlepszych zawod-ników spośród ponad 7,5 tysiąca programistów z całego świata5.

Młodzi programiści

3. Nowe technologie

Wysoki poziom kapitału ludzkiego i dobre wykształcenie Polaków bardzo widoczne jest rów-nież za sprawą osiągnięć szkolonych w Polsce programistów oraz szybkiego rozwoju firm informatycznych. Studenci z Polski święcą triumfy w akademickich mistrzostwach świata od 1995 roku, oraz w mistrzostwach regionu Europy Środkowej.

1. R. Kędzierski, „Biało-czerwoni! Polska znów wygrała konkurs dla programistów”, 13.06.2014, www.technologie.gazeta.pl.

2. „Dwa medale dla Polski w Światowych Finałach Imagine Cup 2013!”, 06.08.2013, www.microsoft.com/pl-pl/.

3. „Jakub Pachocki z UW triumfuje w konkursie programistycznym Google”, 03.08.2012, www.naukawpolsce.pap.pl.

4. R. Kędzierski, „Biało-czerwoni! Polska...”.

5. „Pięciu Polaków w finale Facebook Hacker Cup”, 13.02.2012, www.wiadomosci.gazeta.pl.

57

Firmy z sektora nowych technologii

Polskie spółki co roku zajmują wysokie pozycje w rankingu firm technologicznie innowacyjnych w regionie EMEA. W czternastej edycji edycji konkursu „Deloitte Technology Fast 500 EMEA” znalazło się 15 polskich firm, podczas gdy rok wcześniej było ich 17. W ostat-niej edycji Polska zajęła jedenaste miejsce wśród najliczniej reprezentowanych krajów. pod-czas gdy w 2013 roku była dziesiąta. Dla porównania jeszcze cztery lata termu Polska miała w tym rankingu zaledwie sześciu reprezentantów1.

Ranking prezentuje najszybciej rozwijające się spółki technologicznie innowacyjne, a anali-za oparta jest o procentowy wzrost przychodów ze sprzedaży w ciągu ostatnich pięciu lat. W ostatniej edycji konkursu najwyższą spośród polskich firm lokatę zajęła spółka Comperia.pl, która uplasowała się na 77. miejscu, podczas gdy rok wcześniej znalazła się na początku dru-giej setki firm uwzględnionych w rankingu2.

Polska ma liczną grupę rozwijających się szybko innowacyjnych firm informatycznych, które korzystają głównie dzięki dostępności na rynku dobrze wykształconych programistów. Inno-wacyjne rozwiązania programistyczne już od wielu lat na rynek wprowadzają spółki z grupy Asseco czy Comarch. Międzynarodowe rynki podbijają też producenci gier. Stworzony przez spółkę CD Projekt „Wiedźmin” jest jedną z bardziej docenianych na świecie gier w ostatnich latach, a jego najnowsza wersja jedną z najbardziej wyczekiwanych premier.

W dziedzinie nowych technologii działa też olsztyńska spółka Zortrax, która opracowała dru-karkę 3D. Zaraz po prezentacji urządzenia zainteresował się nim Dell, który zamówił od polskiej spółki 5 tysięcy takich drukarek3.

1. „15 polskich laureatów w rankingu firm technologicznie innowacyjnych”, 28.10.2014, www.deloitte.com/pl.

2. Tamże.

3. „Olsztyńska firma dostarczy firmie Dell drukarki 3D”, 24.01.2014, www.pap.pl.

58

„Technologia druku 3D w ostatnich latach przeżywa prawdziwy roz-kwit, dzięki czemu staje się dostępna dla coraz większej liczby małych i średnich przedsiębiorstw, poprawiając ich wydajność i przyspieszając procesy prototypowania. Druk 3D to też technologia, dzięki której dziś już może dokonywać się to, co jeszcze wczoraj było niemożliwe. Tak jest choćby w przypadku medycyny, która dzięki zastosowaniu druku 3D może diagnozować nawet najbardziej skomplikowane schorzenia”.

Rafał Tomasiak, prezes spółki Zortrax

Laboratoria

Warunki sprzyjające rozwojowi nowych technologii sprawiają, że w Polsce powstają liczne labo-ratoria badawcze i centra technologiczne. Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki oraz Instytut Systemów Elektronicznych Politechniki Warszawskiej realizują projekt laboratoriów badawczych w obszarze mikro-, nano- i optoelektroniki, którego celem jest stworzenie zespołu laboratoriów wyposażonych w nowoczesną aparaturę i oferujących wysokiej jakości usługi badawcze1.

W Polsce powstają też licznie centra badawczo-rozwojowe międzynarodowych koncernów. W 2000 roku Samsung otworzył w Warszawie swój ośrodek badań i rozwoju, do którego zadań należą m.in. prace nad systemami mobilnymi. Aktualnie w Polsce działają cztery centra badaw-czo-rozwojowe tej firmy, które stanowią największy tego typu ośrodek Samsunga w Europie2.

Intel postanowił zlokalizować jeden ze swoich ośrodków R&D w Gdańsku. Biuro to pracuje m.in. nad grafiką wbudowaną w procesory, HD audio, czy bezprzewodowym wyświetlaniem. W 2014 roku Intel poinformował, że planuje zatrudnić do 300 inżynierów, zwiększając zatrud-nienie w tym ośrodku do 1250-1300 osób3.

1. www.elka.pw.edu.pl.

2. „Samsung otworzył centrum badawczo-rozwojowe w Krakowie”, 30.10.2013, www.pap.pl.

3. S. Gawłowski, „Intel planuje zatrudnienie do 300 inżynierów w ośrodku badawczym w Gdańsku”, 23.04.2014, www.stooq.pl.

59

Eko Export1

Spółka Eko Export specjalizuje się w pozyskiwaniu i sprzedaży mikrosfery, czyli ziaren szlaki powstających w czasie spalania pyłu węglowego w dużych paleniskach, najczęściej w elek-trowniach. Spółka importuje surowiec głównie z Rosji, Kazachstanu i Ukrainy. Po jego prze-tworzeniu blisko 100 procent produkcji kieruje na rynki Europy Zachodniej. Mikrosfera znajduje zastosowanie w przemyśle samochodowym, energetyce i technice, budownictwie, branży rekreacyjnej oraz branży tworzyw sztucznych. Wykorzystywana jest do wyrobu tak zróżnico-wanych produktów, jak opony, ramiona śmigieł, powłoki i kompozyty statków kosmicznych, zaprawy murarskie, łodzie, deski surfingowe, kajaki, czy nylon i polietylen.

W połowie lipca 2009 roku spółka Eko Export zadebiutowała na rynku NewConnect. Pod koniec 2010 roku przeniosła się zaś na rynek główny Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. W marcu 2015 roku jej wartość rynkowa wynosiła około 250 milionów złotych2.

Polska jest doceniana za kapitał ludzki. Ma dobrze wykształconą ludność i prężnie działające ośrodki naukowe. Innowacyjne firmy chętnie nawiązują współpracę z uczelniami wyższymi, dzięki czemu opracowywane w ramach ich działalności technologie i rozwiązania coraz czę-ściej znajdują zastosowanie w przemyśle.

Polskie firmy mogą poszczycić się wprowadzaniem innowacyjnych na skalę światową roz-wiązań, które umożliwiają im międzynarodową ekspansję. Warto tu wspomnieć chociażby o firmach Baltic Ceramics, która produkuje proppanty stosowane w procesie poszukiwania i wydobywania węglowodorów ze złóż niekonwencjonalnych, Eko Export, czyli producencie mikrosfery, specjalizującej się w produkcji detektorów promieniowania podczerwonego spółce Vigo System, a także firmie z przemysłu zbrojeniowego WB Electronics.

4. Przemysł

Vigo System3

Firma Vigo System została założona w 1993 roku przez grupę naukowców z Wojskowej Akademii Technicznej, specjalistów w dziedzinie podczerwieni. Historia produkowanych przez spółkę detek-torów poczerwieni sięga jednak lat 80-tych minionego wieku, gdy grupa naukowców WAT opraco-wała unikalną technologię wytwarzania detektorów pracujących bez chłodzenia kriogenicznego.

1. Informacje za stroną www.ekoexport.pl.

2. www.bankier.pl.

3. Informacje za stroną www.vigo.com.pl

60

Integer.pl1

Grupa Integer.pl powstała w 1999 roku i początkowo specjalizowała się w dystrybucji druków reklamowych, a z czasem zaczęła świadczyć usługi pocztowe. Przełomem w jej rozwoju było wprowadzenie do oferty paczkomatów, czyli automatów umożliwiających odbiór przesyłek pocztowych 24 godziny na dobę siedem dni w tygodniu. Zaledwie w trzy lata paczkomaty tra-fiły na rynki takich krajów jak: Australia, Chile, Wielka Brytania, Irlandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Estonia, Ukraina, Rosja, Arabia Saudyjska, Cypr, Słowacja, Czechy, Polska, Włochy, Kolumbia, a także Kostaryka, Salwador oraz Gwatemala. Na świecie zainstalowanych jest już około czterech tysięcy paczkomatów, a spółka planuje ustawienie kolejnych sześciu tysięcy.

5. Usługi

W grupie firm wprowadzających innowacyjne rozwiązania są też przedsiębirostwa usługowe, a wśród nich notowane na giełdzie Integer.pl oraz Benefit Systems.

Produkowane przez spółkę detektory mają bardzo szerokie zastosowanie. W kolejnictwie umożliwiają wykrywanie awarii taboru kolejowego dużych prędkości podczas jazdy. W energe-tyce służą do weryfikacji stanu infrastruktury przesyłowej energii elektrycznej. W wojskowości wykorzystywane są jako systemy obserwacyjno-celownicze na bezzałogowych obiektach latających. W medycynie służą zaś do wykrywania na wczesnym etapie markerów chorób nowotworowych, zmian onkologicznych w tkankach miękkich lub zaburzeń w systemie krążenia krwi.

Spółka od kilku lat jest oficjalnym dostawcą podzespołów dla amerykańskiej agencji kosmicz-nej NASA. Czujniki Vigo System pracują na pokładzie łazika Curiosity szukającego śladów życia na Marsie. Urządzenie opracowane na bazie podzespołów dostarczonych przez spółkę bada próbki atmosfery laserem na podczerwień, a następnie analizuje jej widmo w różnych za-kresach fal. Dzięki określeniu proporcji metanu, wody i dwutlenku węgla naukowcy będą mogli z większym prawdopodobieństwem stwierdzić, czy na Marsie było kiedykolwiek życie.

Ponad dwie trzecie produkcji detektorów polskiej spółki trafia na eksport, między innymi do Japonii, Izraela oraz Stanów Zjednoczonych Ameryki. W ofercie firmy są też kamery termowizyjne kupowane na rynku krajowym z uwagi na cenę znacząco niższą od zagranicz-nych odpowiedników.

1. Informacje za stroną www.integer.pl.

61

Innowacyjność paczkomatów została doceniona w licznych międzynarodowych konkursach, w tym m.in. w World Mail Awards 2013, Retail Innovation of the Year (2013), Delivery Inno-vation Excellence UK (2014). Firma otrzymała też tytuł „Innowatora Roku 2014” w rankingu tygodnika „Wprost”.

Spółka nie poprzestaje na już zaproponowanych innowacjach, gdyż pracuje nad kolejnymi. W celu usprawnienia korzystania z paczkomatów zainstalowała w nich czytniki kart płatni-czych, dzięki czemu klienci będą mogli w wygodny sposób zapłacić za nadanie lub odebranie przesyłki za pobraniem. Ponad połowa automatów wyposażona jest w czytniki kart zbliżenio-wych, co wpisuje się w preferencje polskich konsumentów. Wchodząca w skład grupy spółka InPost Finanse, po uzyskaniu zezwo-lenia Komisji Nadzoru Finansowego na działalność w charakterze krajo-wej instytucji płatniczej, rozpoczęła zaś uruchamianie punktów kasowych w urzędach skarbowych. Możliwe w nich będzie dokonywanie wszyst-kich opłat skarbowych.

Grupa Integer.pl od 2007 roku no-towana jest na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, a jej wartość rynkowa w marcu 2015 roku wynosiła około 1,4 miliarda złotych1.

1. www.bankier.pl.

62

„Polscy przedsiębiorcy są bardzo aktywni, nie boją się podejmować ryzyka i stawiać na nowoczesne technologie, dlatego w krótkim czasie mają szansę niwelować bariery finansowe czy operacyjne nad właścicielami firm zagra-nicznych. Przykładem są nasze Paczkomaty InPost – ter-minale do samodzielnego nadawania i odbierania przesy-łek dostępne w trybie 24/7 – które pokonały rozwiązania wielu światowych gigantów i są już obecne w 22 krajach na świecie. Nieustanny rozwój działów R&D oraz IT, patrze-nie na biznes dalekowzrocznie, wprowadzanie kolejnych rewolucyjnych metod dostarczania towarów, zwłaszcza dedykowanych branży e-commerce, uważam za czynniki fundamentalne – poza tym wychodzę z założenia, że tylko praktyczne zastosowanie innowacyjności może prowadzić do poprawy jej jakości”.

Rafał Brzoska, prezes Integer.pl

fot. Żelazna Studio, Piotr Waniorek

Benefit Systems1

Założona w 2000 roku spółka Benefit Systems początkowo oferowała pozapłacowe świadcze-nia pracownikom wyłącznie z zakresu usług finansowych. Przełomem okazał się 2003 rok, gdy firma wprowadziła do oferty świadczenia motywacyjne w obszarze sportu i rekreacji. Począt-kowo były one jedynie dodatkiem do głównego produktu, ale w kolejnych latach spółka skon-centrowała się na rozwoju programu MultiSport oferującego nielimitowany dostęp do obiektów sportowych i rekreacyjnych. Do oferty wprowadzała też kolejne produkty, jak program kinowy MultiBilet, czy BenefitLunch, pierwszą w historii rynku benefitów pracowniczych żywieniową kartę abonamentową.

W 2011 roku spółka zadebiutowała na GPW. W marcu 2015 roku jej akcje warte były łącznie około 870 milionów złotych2.

1. Informacje za stroną www.benefitsystems.pl.

2. www.bankier.pl.

63

6. Osiągnięcia studentów i naukowców

Dobry system edukacyjny w Polsce sprawia, że licznymi osiągnięciami pochwalić się mogą polscy studenci i naukowcy. Z jednej strony często otrzymują oni wyróżnienia w międzynaro-dowych konkursach, a z drugiej opracowują innowacyjne rozwiązania, które przyjmowane są z uznaniem przez cały naukowy świat.

O osiągnięciach polskich naukowców i studentów można by pisać długo, gdyż o kolejnych mówi się stosunkowo często. Poniżej zaprezentowano jedynie krótką listę tych, o których w ostatnich latach było głośno i które pokazują skalę ich innowacyjności.

Łazik marsjański

W 2014 roku łazik marsjański opracowany przez studentów Politechniki Białostockiej został wybrany najlepszym łazikiem na świecie. Tym samym studenci obronili tytuł, co udało się po raz pierwszy w historii1.

1. „Marsjański łazik studentów z Białegostoku znów najlepszy na świecie”, 02.06.2014, www.naukawpolsce.pap.pl.

64

„Struktura grafenu wytwarzanego metodą opracowaną w Instytu-cie Technologii Materiałów Elektronicznych (ITME), jego jednorod-ność i inne właściwości, sprawiają, iż jest on uważany za jeden z najdoskonalszych, posiadających większość z zalet grafenu. Tym samym jest on predestynowany głównie do zastosowań w elektronice, jako dziedzinie o najwyższych wymaganiach. Ten właśnie grafen sprzedaje Nano Carbon, celując w potrzeby róż-nego typu programów badań nad jego zastosowaniami prowa-dzonych w Polsce i na świecie. Kolejne inwestycje Nano Carbonu poszerzą naszą ofertę o grafen wytwarzany na podłożach o coraz większych rozmiarach. To szansa na zdobycie znaczącej części rynku w segmencie grafenu dla badań aplikacyjnych. Powiedzieć można, i są ku temu mocne podstawy, że „moda na grafen” nie jest zjawiskiem przejściowym i w perspektywie najbliższych lat pojawią się na rynku włókna i tworzywa konstrukcyjne o unikal-nych właściwościach otwierające nowe możliwości. Zakotwicze-nie Nano Carbonu w Polskiej Grupie Zbrojeniowej pozwala skrócić drogę od eksperymentu naukowego do zastosowań w przemyśle”.

Zbigniew Mularzuk, prezes spółki Nano Carbon

1. Informacje za stroną www.nano-carbon.pl.

Grafen1

Polscy naukowcy opracowali bardzo efektywną metodę pozyskiwania grafenu, czyli bardzo wytrzymałego a jednocześnie elastycznego i rozciągliwego materiału, który ma właściwości bakteriobójcze i bardzo dobrze przewodzi prąd. Stąd plany wykorzystywania go m.in. w elek-tronice, inżynierii i medycynie. Pod koniec 2013 roku w Polsce jako jedynym kraju na świecie udało się wyprodukować ten materiał na skalę przemysłową.

W 2011 roku Agencja Rozwoju Prze-mysłu powołała spółkę Nano Carbon, której celem jest poszukiwanie i wdro-żenie produktów wykorzystujących grafen i mających szanse wejścia na globalny rynek. Produkcję grafenu oraz internetowy kanał jego sprzedaży spół-ka uruchomiła w grudniu 2013 roku. Jest to pierwsza w Polsce udana próba komercjalizacji grafenu.

65

Elektroniczna kostka do gry Dice+

Dziełem polskich naukowców jest też elektroniczna kostka DICE+ wykorzystywana do grania w gry planszowe na tablecie. Pozwala łączyć grę w tradycyjne gry planszowe z nieograniczo-nymi możliwościami oferowanymi przez urządzenia mobilne. Kostka komunikuje się z nimi za pomocą technologii Bluetooth. Producentem kostki jest firma Game Technologies. Linia produkcyjna mieści się w Polsce. W sprzedaży kostka jest dostępna od 21 sierpnia 2013 roku2.

Pochłaniacz energii

Dziełem polskiego naukowca jest też pochłaniacz energii, czyli rodzaj zderzaka, który zamie-nia część energii kinetycznej ruchomego obiektu w energię kinetyczną ruchu obrotowego, co w efekcie będzie znacząco zmniejszać siły działające na obiekty podczas zderzenia. Wynalazek Lucjana Łągiewki zainicjował powstanie projektu EPAR (Energetycznego Przetwornika Akumu-lacyjno-Rozproszeniowego)3.

Prototyp protezy ręki

Zakład Inżynierii Biomedycznej z Wrocławia opracował prototyp protezy dłoni, który wyróżnia się tym, że jest o dwie trzecie tańszy od protez produkowanych w Niemczech. Proteza ma trzy palce, dzięki czemu jest w stanie zastąpić utraconą rękę. Każdy z palców może poruszać się niezależnie od pozostałych, można je też wszystkie wyprostować lub zgiąć w pięść. Na ruch protezy wpływa się wyłącznie, wyobrażając sobie czynność1.

1. „Nowoczesna proteza ręki powstała na Politechnice Wrocławskiej”, 15.02.2011, www.naukawpolsce.pap.pl.

2. www.dicepl.us/pl.

3. A. Dzikowska, „Wynalazek deklady”, 15.10.2011, www.wroclaw.tvp.pl.

66

7. Start-upy

Splot szeregu wymienionych wcześniej czynników, wśród których uwagę zwrócić należy przede wszystkim na bardzo dobry kapitał ludzki przejawiający się w dobrze wykształconym i przedsiębiorczym społeczeństwie, sprawia, że w Polsce powstają liczne start-upy (młode firmy poszukujące swojego miejsca w biznesie), które są doceniane nie tylko w kraju, ale również poza jego granicami. Pomysły polskich początkujących przedsiębiorców bez proble-mów zbierają fundusze na globalnej platformie crowdfundingowej Kickstarter oraz wygrywają międzynarodowe konkursy.

Nowe pomysły pojawiają się co chwilę, więc można by je wymieniać bardzo długo. Poniżej zaprezentowana została tylko niewielka część start-upów, które pojawiły się w ciągu ostatnich paru lat. Spora część z nich zdobyła już uznanie poza granicami Polski, a rozwiązania przez nie zaproponowane z powodzeniem zaczynają podbijać międzynarodowe rynki. Zdecydowana większość innowacyjnych pomysłów na działalność biznesową pochodzi z branży nowych technologii, co jest zjawiskiem typowym również dla innych krajów. Nowe technologie są bowiem jedną z najmłodszych gałęzi gospodarek, a także jedną z najbardziej dynamicznie się rozwijających oraz najszybciej proponujących i wprowadzających innowacje.

Beacon

Krakowska spółka Estimote powstała w 2012 roku i już po kilku miesiącach opracowała projekt a następnie prototypy urządzenia o nazwie beacon, czyli niewielkiego czujnika, któ-ry jest w stanie przesyłać informacje na telefon komórkowy wyposażony w odpowiednią aplikację. Zaproponowane rozwiązanie może być wykorzystywane w celu ułatwienia na-wigacji w budynkach, wprowadzenia efektywnej metody obsługi klientów w sklepach czy jako pomoc w rozpoznawaniu dzieł sztuki w muzeach.

Umieszczone na półkach sklepowych beacony mogą dostarczać klientom informacji o cenach, aktualnych promo-cjach, a także umiejscowieniu danego towaru. Beacony będą cennym źródłem informacji dla sklepów. Ich menedżero-wie dowiedzą się bowiem, jakie artykuły interesują klientów. Beacony umożliwią też wprowadzenie nowego rodzaju re-klamy. Telefony klientów będą w stanie zbierać informacje o tym, jakie pro-dukty ich interesują, co przy kolejnych wizytach umożliwi zaproponowanie im

67

właśnie tych artykułów, które mogą ich potencjalnie zainteresować. Podobny mechanizm sto-sowany jest aktualnie w internecie. Analiza odwiedzanych stron i wyszukiwanych haseł umożli-wia zaoferowanie internautom produktów, których najczęściej poszukują, czyli które mogą być dla nich szczególnie interesujące1.

Spółka Estimote powstała w Krakowie, jednak posiada już swoje przedstawicielstwo w Stanach Zjednoczonych Ameryki. O polskim pomyśle głośno zrobiło się we wrześniu 2013 roku, gdy Estimote został wybrany najlep-szym start-upem produkującym sprzęt pod-czas konferencji TechCrunch Disrupt w San Francisco. Niewiele później Estimote wygrał w rankingu 10 najgorętszych start-upów przy-gotowywanym przez firmę Mattermark, która analizuje postępy nowatorskich projektów poszukujących środków poprzez fundraising2.

Estimote nie jest jedynym polskim start-upem, który już odniósł sukces dzięki pomysłowi beaco-nów. Rozwiązania tego typu proponują również firmy Ifinity i kontakt.io.

Spółka Ifinity skupia się przede wszystkim na rozwiązaniach dedykowanych obszarom bizne-sowym oraz smart cities. Jej rozwiązania znajdują zastosowanie w sześciu podstawowych obszarach: miasta i administracja publiczna, przestrzenie parkingowe, sektor edukacyjny, służba zdrowia, galerie i muzea oraz handel.

Z rozwiązań spółki opartych o technologię beaconów korzysta już Warszawa. Miasto zleciło Ifini-ty wdrożenie systemu mikrolokalizacji i nawigacji w Stołecznym Centrum Osób Niepełnospraw-nych. W efekcie uruchomiony został przystosowany do potrzeb osób niewidomych system, który został zintegrowany z usługami dostępnymi na miejscu. System ułatwia nawigację wewnątrz budynku, dotarcie do miejsca, w którym załatwiona może zostać konkretna sprawa, umożliwia zdalne zajęcie miejsca w kolejce i informuje o jej nadejściu oraz umożliwia dostęp do informacji (np. z tablic informacyjnych)3.

W sierpniu 2014 roku, za sprawą inwestycji SpeedUp Venture Capital Group warszawski start-up został wyceniony na 38 milionów złotych4.

Firma kontakt.io została założona w związku z chęcią wprowadzenia rozwiązań, które ułatwiłyby osobom z problemami ze wzrokiem poruszanie się po przestrzeniach publicznych i pozwoliły bar-dziej skorzystać na wizytach w miejscach turystycznych, muzeach czy innych obiektach kultury. Dziś celem spółki jest dostarczanie produktów ułatwiających wszystkim interakcję z otaczają-cym ich światem5.

1. www.estimote.com. 2. B. Możdzyński, „Beacon i trafisz jak po sznurku”, 13.11.2013, www.pierwszymilion.forbes.pl. 3. www.getifinity.com. 4. „Ifinity po inwestycji seed capital warte 38 mln zł”, 13.08.2014, www.speedupgroup.com. 5. www.kontakt.io.

68

CSTM

Uznanie na międzynarodowych rynkach zdobył też szybko CSTM, czyli aplikacja umożliwiająca projektowanie mebli na wymiar przy użyciu tabletu lub telefonu. Osoba korzystająca z aplikacji może dopasować meble do własnych potrzeb, a zastosowanie technologii rzeczywistości roz-szerzonej umożliwia umieszczenie projektu w mieszkaniu przed zakupem i sprawdzenie, czy będzie on pasował do potrzeb. Następnie przy pomocy aplikacji można złożyć zamówienie, co ma maksymalnie skrócić proces oczekiwania na meble. Linię produktów otwierają dwa meble: regał IVY oraz stolik kawowy FOLD2.

Warszawski start-up otrzymał nagrodę w kategorii „Best technical achievement” na Launch Festival w 2014 roku3.

Ecologic4

Warszawska firma Netmart System zaproponowała system wspierający kierowców i firmy w bezpiecznej i ekonomicznej jeździe. Ecologic to narzędzie, które wykorzystuje czynniki ruchu, przyrząd do pomiaru przyspieszenia, modem GSM i GPS połączone z aplikacją mobilną oraz portalem internetowym. Od momentu instalacji urządzenie rozpoczyna zbieranie i przesyłanie danych eksploatacyjnych pojazdu, jego pozycji oraz techniki jazdy kierowcy.

Po zakończeniu jazdy aplikacja informuje kierowcę o popełnionych przez niego błędach, które przyczyniły się do zwiększenia zużycia paliwa oraz obniżenia bezpieczeństwa jazdy. Przedsta-wia też informacje o zużyciu paliwa oraz koszcie przejechanego kilometra.

Firma stworzyła punktację Eco Driving Index, której zadaniem jest motywowanie kierowców do bardziej bezpiecznej i ekonomicznej jazdy. Na bazie ocen poszczególnych użytkowników aplikacji tworzony jest ranking bezpiecznych i ekonomicznych kierowców, a najlepsi mogą liczyć na nagrody.

System adresowany jest nie tylko do zarządzających flotami pojazdów, ale również do kierowców prywatnych, którym zależy na bardziej ekonomicznej i bezpiecznej jeździe. W marcu 2014 roku Ecologic zwyciężył w finale Startup Fest Agora 2014, pokonując ponad 300 innych pomysłów.

Firma kontakt.io została założona w Warszawie. Posiada jednak już oddział w Nowym Jorku. W październiku 2014 roku 2 miliony dolarów zainwestował w nią kopenhaski fundusz Sunstone Capital. W zamian za kapitał fundusz przejął 10 procent udziałów start-upu. Firma została zatem wyceniona na 20 milionów dolarów1.

1. M. Sierant, „Polski start-up pozyskał 2 mln dolarów na globalny rozwój”, 28.07.2014, www.pierwszymilion.forbes.pl.

2. „Samsung otworzył centrum badawczo-rozwojowe w Krakowie”, 30.10.2013, www.pap.pl.

3. Tamże.

4. Informacje za stroną www.ecologic.io.

69

Funmedia1

Wrocławski start-up Funmedia został założony w 2009 roku i specjalizuje się w tworzeniu systemów e-learningowych, w tym specjalistycznych kursów online, które są dystrybuowane już na ponad 30 rynkach. Klienci firmy pochodzą nie tylko z Europy, ale również z obu Ameryk, Azji i Australii.

We wrześniu 2013 roku spółka wprowadziła na rynek pierwszą aplikację mobilną do nauki pięciu języków obcych Kursy123, a w listopadzie 2013 roku jej międzynarodową wersję Courses123.

Firma jest dwukrotnym laureatem nagrody European Language Label (europejskiego znaku in-nowacyjności w nauczaniu i uczeniu się języków obcych). W pierwszych miesiącach 2014 roku wzięła udział w międzynarodowym programie akceleracyjnym Ready To Go, organizowanym w Dolinie Krzemowej.

NeuroOn

Założona pod koniec stycznia 2013 roku firma Intelclinic opracowała maskę NeuroOn, której zadaniem jest umożliwienie skrócenia czasu potrzebnego na sen do dwóch-sześciu godzin dziennie. Ideą towarzyszącą twórcom maski było wykorzystanie koncepcji snu polifazowego polegającego na tym, że zamiast dłuższego naturalnego snu śpi się w cyklach kilku krótszych drzemek na dobę2.

W trakcie prac nad maską jej autorzy poszli jednak dalej. Skupili się na stworzeniu aplikacji umożliwiającej dokładne monitorowanie aktywności podczas snu. Maska analizuje fale mózgo-we, napięcie mięśniowe i ruch gałek ocznych, a następnie wysyła dane do specjalnej aplikacji na telefonie. Dane te są następnie analizowane, dzięki czemu telefon jest w stanie obudzić daną osobę w najbardziej optymalnym momencie3.

Polski start-up w grudniu 2013 roku wzbudził duże zainteresowanie na Kickstarterze. Zakładane 100 tysięcy dolarów zgromadził w ciągu niespełna doby, a pozyskana osta-tecznie kwota sięgnęła blisko 440 tysięcy dolarów. W czasie konfe-rencji LeWeb Intelclinic został zaś wybrany najlepszym start-upem Europy 2013 roku4.

1. Informacje za stroną www.fun-media.com. 2. www.neuroon.com. 3. Tamże. 4. P. Grabiec, „Polski startup Intelclinic zajmuje pierwsze miejsce na LeWeb 2013 w Paryżu”, 12.12.2013, www.pcworld.pl.

70

Quick back

Modułowo

Wielkopolski start-up Quick Back stworzył system zabezpieczeń rzeczy osobistych przed utratą za pomocą specjalnych przywieszek i nalepek wyposażonych w QR code. Rozwiązanie adresowane jest przede wszystkim do osób, którym zdarza się zgubić telefon, klucze czy port-fel. Przywieszki i nalepki ułatwiają kontakt z właścicielem zgubionego przedmiotu. W tym celu uczciwy znalazca musi jedynie zeskanować QR code lub skorzystać z formularza dostępnego na stronie internetowej. Same przywieszki mogą być zaś wykorzystane jako nośnik reklamy1.

Spółka Modułowo zajmuje się projektowaniem, produkcją oraz sprzedażą innowacyjnych pro-duktówz branży elektronicznej. Są to zestawy zawierające najnowsze elementy i układy elek-troniczne, które umożliwiają sprawne budowa-nie prototypów projektów elektronicznych oraz rozwój istniejących projektów.

Sherlybox

O urządzeniu Sherlybox, opracowanym przez firmę Sher.ly.Inc, głośno zrobiło się w czerwcu 2014 roku, gdy pojawiło się w Kickstarterze, czyli najbardziej znanym serwisie crowdfundingowym umożliwiającym finansowanie społecznościowe). Wykonane z tworzywa sztucznego urządzenie o wysokości około 15 centymetrów ma służyć przekazywaniu danych za pośrednictwem inter-netu. Nowością jest jednak to, że dane, które chce się udostępnić innym użytkownikom, nie są przesyłane na zewnętrzny serwer. Wysyłane jest jedynie zaproszenie do współdzielenia plików z miejsca, gdzie się znajdują. Połączenie nawiązywane jest bezpośrednio pomiędzy kompute-rem osoby udostępniającej pliki a urządzeniami osób, którym zostały one udostępnione. Dzięki temu eliminowane jest ryzyko, że dane zostaną podejrzane przez osoby do tego nieuprawnione. Nawiązanie połączenia umożliwia aplikacja Sher.ly. Samo urządzenie Sherlybox sprawia zaś, że dane będą dostępne dla zaproszonych użytkowników nawet po wyłączeniu komputera je udo-stępniającego2.

Polski start-up zyskał uznanie w trakcie konferencji TechCrunch Disrupt w Berlinie w 2013 roku, gdzie został umieszczony w grupie 20 wyróżnionych projektów3.

1. www.pl.quickback.eu.

2. W. Wrzos, „Sherlybox: Ciekawy pomysł z Polski podbija Kickstartera”, 17.06.2014, www.komputerswiat.pl.

3. K. Lech, „Sherlybox, polska „nie chmura”, trafiła na Kickstartera”, 05.06.2014, www.pcworld.pl.

71

Klienci spółki wykorzystują je również do celów edukacyjnych. Chętnie wybierają je między innymi studenci, biura projektowe oraz firmy, które korzystają z proponowanych przez firmę rozwiązań do budowania i rozwijania własnych produktów.

Firma zajmuje się także pracami rozwojowymi oraz opracowywaniem materiałów i przykładów praktycznych, ułatwiających zastosowanie produktów. Klientom oferuje profesjonalne wsparcie techniczne oraz doradztwo.

Firma posiada aktywnych dystrybutorów na terenie Polski – sklepy stacjonarne i internetowe, a w styczniu 2015 roku produkty Modułowa zostały wprowadzone do oferty globalnego dystry-butora podzespołów elektronicznych.

72

Sidly

Spółka SiDLY konstruuje innowacyjne urządzenia pomiarowe sygnałów biomedycznych. Pracownicy firmy poszukują niezagospodarowanych obszarów w telemedycynie a następnie konstruują urządzenia zapełniające lukę rynkową.

Sztandarowym urządzeniem jest multisensoryczny aparat do telematyki medycznej, który powstał we współpracym.in. z Wydziałem Elektroniki Wojskowej Akademii Technicznej i został zakwalifikowany do drugiego etapu konkursu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości – Polski Produkt Przyszłości, oraz wyróżniony nagrodami na rynku polskim i niemieckim.

Multisensoryczny aparat do telematyki medycznej to urządzenie w formie opaski, które moni-toruje procesy życiowe. Dzięki połączeniu z dedykowaną aplikacją, może być wykorzystywany do stworzenia całego systemu opieki w klinikach i szpitalach.

Smart Frigo

Firma SmartSCM uruchomiła giełdę transportu chłodniczego, która pozwala firmom z branży transportowej optymalizować koszty oraz zarządzać realizowanym przez siebie transportem. Platforma łączy w sobie zalety giełdy transportowej, platformy przetargowej oraz oprogramo-wania do zarządzania zleceniami transportowymi.

SmartFrigo umożliwia wymianę ofert pomiędzy firmami w celu zorganizowania transportu. Dzięki platformie przewoźnicy mogą redukować tzw. „puste przebiegi”, a załadowcy obniżać koszty transportu poprzez pominięcie pośrednika. Dostęp do giełdy posiada ponad 1700 firm.

Delta Prototypes

Wykorzystanie rozwiązań występujących w przyrodzie jest nowoczesnym kierunkiem projek-towania maszyn. Zainspirowały one również polskiego wynalazcę i przedsiębiorcę Michała La-tacza, który wzorując się na sposobie pływania zwierząt takich jak Kalmary i Sepie opracował innowacyjny system, znacznie zmniejszający straty energii w układzie napędowym pojazdu wodnego. Wynalazek zyskał uznanie pod nazwą podwodnego samolotu.

Jak wynika z pomiarów - system wykazuje wyjątkowo niskie zapotrzebowanie na energię w stosunku do klasycznych rozwiązań śrubowych oraz jest cichy. Michałowi Lataczowi, jako pierwszemu i jedynemu, udało się stworzyć napęd falowy o tak wysokiej wydajności i dyna-mice pracy. Rozwijana linia produktowa adresowana jest do klienta z sektora turystycznego, klubów i centrów płetwonurkowych oraz odbiorców uprawiających nurkowanie techniczne.

73

Innowacyjne rozwiązania DELTA PROTOTYPES i są chronione międzynarodowymi patentami oraz zostały wyróżnione m.in. złotym medalem ze specjalnym wyróżnieniem od jury konkursu Brussels Eureka, Nagrodą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego czy wyróżnieniem w Konkur-sie o Nagrodę Prezesa Stowarzyszenia Inżynierów I Techników Mechaników Polskich.

74

PODSUMOWANIEBadania nad innowacyjnością są kluczowe z punktu widzenia kontynuowania przez Polskę rozwoju gospodarczego. Kraj w ostatnich latach poczynił duże postępy, ale wciąż ma sporo do nadrobienia w stosunku do bardziej rozwiniętych państw. Rząd powinien kłaść duży nacisk przede wszystkim na wspieranie działalności innowacyjnej oraz zwiększanie jej efektywności, gdyż w przeciwnym wypadku Polska nie będzie w stanie zniwelować dystansu dzielącego ją od bardziej rozwiniętych państw.

Polska znajduje się w grupie umiarkowanych innowatorów. Wypada gorzej od średnich unij-nych w przypadku większości wskaźników świadczących o innowacyjności. Analizy pokazują, że kluczowymi czynnikami niezbędnymi do tego, by dany kraj można było zaliczyć do grona innowatorów, są innowacyjna przedsiębiorczość oraz szkolnictwo wyższe. Gospodarki liderów innowacji osiągają wysokie wskaźniki nakładów na badania i rozwój oraz znajdują się w czołów-ce rankingów pod względem liczby składanych wniosków patentowych. Duże znaczenie mają też rozwinięty sektor szkolnictwa wyższego i ścisłe powiązania między przemysłem i nauką.

Z większości badań wyłania się obraz polskiego biznesu będącego w połowie drogi do innowa-cyjności. Co ważne, w ostatnich latach zauważalna jest zdecydowana poprawa. Firmy coraz częściej podejmują działania innowacyjne, choć problemem wciąż jest to, że rzadko są one wielostronne i mają strategiczny charakter. Wiele podejmowanych działań nie jest ponadto w pełni efektywna.

Polska dysponuje wysokiej jakości kapitałem ludzkim. By jednak mogła poprawiać swoje pozy-cje w rankingach innowacyjności, niezbędne jest stworzenie silniejszych powiązań pomiędzy przemysłem i nauką oraz zwiększenie skali wydatków na B+R. W tym celu istotne jest wprowa-dzanie zachęt do podejmowania działalności tego typu oraz ułatwień w pozyskiwaniu finanso-wania badań i rozwoju. W celu zwiększania wydatków niezbędne wydaje się wsparcie państwa, by z jednej strony finansowanie było bardziej dostępne, a z drugiej, by firmy nie bały się pono-sić ryzyka związanego z działalnością innowacyjną. Ważne jest również tworzenie warunków sprzyjających współpracy przemysłu z nauką.

Powyższy raport oraz płynące z niego wnioski stanowią jedynie wprowadzenie do bardziej pogłębionej analizy polskiej gospodarki. Raport miał pokazać, w jakim miejscu na skali inno-wacyjności znajduje się Polska, jakie są jej mocne i słabe strony oraz jak wypada na tle innych państw UE. W dalszej kolejności należałoby skoncentrować się na węższych zakresach tema-tycznych, by móc przedstawić bardziej konkretne rekomendacje i bardziej pogłębioną analizę poszczególnych aspektów innowacyjności. Instytut Innowacyjna Gospodarka planuje opra-cowanie kolejnych raportów dotyczących innowacyjności, w których poruszy chociażby taką tematykę, jak: smart cities, współpraca biznesu z administracją i jednostkami badawczymi, czy szanse i bariery dla innowacyjności sektora małych i średnich przedsiębiorstw.

75

BIBLIOGRAFIA„15 polskich laureatów w rankingu firm technologicznie innowacyjnych”, 28.10.2014, www.deloitte.com/pl. www.adamed.pl. ak, „Polski start-up wśród zwycięzców Launch Festival”, 05.03.2014, www.pierwszymilion.forbes.pl. ali, par, „Olsztyńska firma dostarczy firmie Dell drukarki 3D”, 24.01.2014, www.pap.pl. „Badania i rozwój w Polsce. Raport 2014”, Deloitte, 2014, www.deloitte.com. www.balticceramics.com. www.bankier.pl. www.benefitsystems.pl. www.biofarm.pl. „BZ WBK i Visa wdrażają płatności mobilne wykorzystujące chmurę”, 22.09.2014, www.bzwbk.pl. www.cormay.pl. „Diagnoza stanu rozwoju obrotu bezgotówkowego w Polsce”, Warszawa, s. 83, www.nbp.pl. www.dicepl.us/pl. „Dwa medale dla Polski w Światowych Finałach Imagine Cup 2013!”, 06.08.2013, www.micro-soft.com/pl-pl/. „Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2004-2006”, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2007, www.stat.gov.pl. „Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2009-2011”, Warszawa 2012, www.stat.gov.pl. „Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2010-2012”, Warszawa 2013, www.stat.gov.pl. „Działalność innowacyjna w Polsce. Informacja sygnalna”, Główny Urząd Statystyczny, Warsza-wa 2014, www.stat.gov.pl. Dzikowska A. , „Wynalazek deklady”, 15.10.2011, www.wroclaw.tvp.pl. www.ecologic.io. www.ekoexport.pl. www.elka.pw.edu.pl. www.estimote.com. „EY’s attractiveness survey. Europe 2014. Back in the game”, EY, 2014, www.ey.com. „Forrester: bankowość mBanku w światowej ekstraklasie”, 21.10.2014, www.mbank.pl. www.fun-media.com. Gawłowski S., „Intel planuje zatrudnienie do 300 inżynierów w ośrodku badawczym w Gdań-sku”, 23.04.2014, www.stooq.pl. www.getifinity.com. „Getin Bank przeprowadził pierwszą na świecie transakcję biometryczną kartą debetową”, 20.10.2014, www.getinbank.pl. „Getin Bank rzuca wyzwanie liderom bankowości internetowej”, 14.11.2011, www.getinbank.pl. „Getin Point innowacją miesiąca w konkursie EFMA & Accenture”, 18.07.2014, www.getinbank.pl. „Getin Point - nowa era polskiej bankowości”, 10,02.2014, www.gnb.pl. „Go Global! Polish Pharma. Raport o innowacyjności polskiego sektora farmaceutyczno-me-dycznego”, pod red. K. Rybińskiego, 2012.

76

„Google Campus zawita do Warszawy!”, 4.04.2014, www.googlepolska.blogspot.com. www.gpw.pl/utp. Grabiec P., „Polski startup Intelclinic zajmuje pierwsze miejsce na LeWeb 2013 w Paryżu”, 12.12.2013, www.pcworld.pl. hes, kap, „Nowoczesna proteza ręki powstała na Politechnice Wrocławskiej”, 15.02.2011, www.naukawpolsce.pap.pl. hp, drag, „Przełomowa operacja zastawki u 5-letniej dziewczynki”, 19.11.2014, www.na-ukawpolsce.pap.pl. www.htl-strefa.com. „Ifinity po inwestycji seed capital warte 38 mln zł”, 13.08.2014, www.speedupgroup.com. „Innovation Union Scoreboard 2014”, EC, 2014, www.ec.europa.eu. www.integer.pl. Kalinowski J., Kuskowski P., Strojny M., Trusiewicz M., „Dojrzałość innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce”, KPMG, 2014, www.kpmg.com. Karkoszka M., „Wynalazek Michała Latacza umożliwi lot w podwodnych przestworzach”, 30.03.2012, www.gazetakrakowska.pl. „Karta Display Getin Banku wśród największych innowacji na świecie”, 20.06.2013, www.getinbank.pl. Kędzierski R., „Biało-czerwoni! Polska znów wygrała konkurs dla programistów”, 13.06.2014, www.technologie.gazeta.pl. Kolejne nowości w bankowości mobilnej Banku Zachodniego WBK”, 04.03.2014, www.bzwbk.pl. Lech K., „Sherlybox, polska „nie chmura”, trafiła na Kickstartera”, 05.06.2014, www.pcworld.pl. lt, agt, „Jakub Pachocki z UW triumfuje w konkursie programistycznym Google”, 03.08.2012, www.naukawpolsce.pap.pl. www.mabion.eu. Mazur M., Tylman B., Walewski M., „Najlepsze praktyki działalności innowacyjnej firm w Pol-sce”, PwC, 2013, www.pwc.pl. „mBank doceniony w Nowym Jorku”, 03.04.2014, www.media.mbank.pl. „mBank radykalnie zmienia bankowość mobilną”, 19.02.2014, www.media.mbank.pl. „mBank się zmienia. Nowe logo, serwis transakcyjny i większa oferta”, 04.06.2013, www.media.mbank.pl. www.medicalgorithmics.pl. Możdzyński B., „Beacon i trafisz jak po sznurku”, 13.11.2013, www.pierwszymilion.forbes.pl. mszy, gry, „Miliardy euro z Unii za chwilę trafią do Polski. Na co wydamy pieniądze z nowej perspektywy?”, 26.02.2015, www.tvn24bis.pl. www.nano-carbon.pl. www.neuroon.com. www.newconnect.pl. „Nowy mBank najbardziej przełomową innowacją na świecie”, 23.10.2013, www.mbank.pl www.pharmena.pl. „Pierwsze w Polsce legitymacje studenckie z funkcją płatniczą wydane”, 23.07.2014, www.bzwbk.pl. www.pl.quickback.eu.

77

pmw, ros, agt, „Sukces nowatorskiej operacji pacjenta z przerwanym rdzeniem kręgowym”, 22.10.2014, www.naukawpolsce.pap.pl. „Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa strategia rozwoju kraju”, Minister-stwo Administracji i Cyfryzacji, 2013, www.mac.gov.pl. prot, PAP, „Pięciu Polaków w finale Facebook Hacker Cup”, 13.02.2012, www.wiadomosci.gazeta.pl. www.read-gene.com. rgr, pad, „Samsung otworzył centrum badawczo-rozwojowe w Krakowie”, 30.10.2013, www.pap.pl. www.selvita.com. Sierant M., „Polski start-up pozyskał 2 mln dolarów na globalny rozwój”, 28.07.2014, www.pierwszymilion.forbes.pl. Suchecka J., „Strzał w dziesiątkę”, „Gazeta Wyborcza”, 8.05.2014, www.wyborcza.pl. „Szkoły wyższe i ich finanse w 2013 r.”, Warszawa 2014, www.stat.gov.pl. „Świt innowacyjnego społeczeństwa. Trendy na najbliższe lata”, pod red. P. Zadury-Lichoty, 2013, www.parp.gov.pl. to, „Sukces polskiej medycyny. Przeszczep twarzy - najlepszy zabieg na świecie”, 16.01.2014, www.polskieradio.pl. www.stat.gov.pl www.trevica.pl. www.trevica.pl/references/. „Trzy lata rozwoju innowacyjnych form płatności bezgotówkowych z funduszem Innovation 4 Poland’”, 11.09.2013, www.biuro-prasowe.mastercard.pl. ula, malk, „Marsjański łazik studentów z Białegostoku znów najlepszy na świecie”, 02.06.2014, www.naukawpolsce.pap.pl. Uryniuk J., „MasterCard wprowadza do Polski MasterPass”, 14.07.2014, www.forsal.pl. Wrzos W,, „Sherlybox: Ciekawy pomysł z Polski podbija Kickstartera”, 17.06.2014, www.kompu-terswiat.pl. „Wspieramy konkurencyjność polskiej gospodarki. Raport roczny 2013”, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, 2014, www.ncbr.gov.pl. www.wyborcza.pl. zan, ula, „Rower bez łańcucha - wśród polskich wynalazków docenionych za granicą”, 19.12.2011, www.nauka.pap.pl.

79

Fundacja Instytut Innowacyjna Gospodarka jest organizacją pozarządową, która działa w ob-szarze tworzenia, wdrażania i promocji nowoczesnych technologii oraz innowacji. W dobie coraz intensywniejszego rozwoju cywilizacyjnego, presji ze strony krajów rozwijających się, drastycznego kurczenia się zasobów naturalnych konieczna jest inwestycja w rozwiązania, które pozwolą na dynamiczny, ale jednocześnie zrównoważony rozwój.

Instytut wspiera innowacyjność tworząc platformę wymiany doświadczeń pomiędzy decyden-tami, instytucjami naukowymi, biznesem i start-upami. Identyfikuje bariery, które spowalniają wdrożenie nowoczesnych technologii, wypracowując jednocześnie skuteczne rozwiązania je przełamujące.

W ramach swojej działalności Instytut prowadzi działania badawcze, edukacyjne i szkoleniowe, których efektem są raporty, opracowania, rekomendacje i roadmaps innowacyjności w Polsce. Ważnym elementem działalności jest wypracowanie odpowiednich form dialogu i współpracy pomiędzy różnymi grupami interesariuszy w celu rozwoju polskiej innowacyjności.

Kluczowe obszary działania to innowacje w Polsce, dobra legislacja, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw oraz rozwój miast w oparciu o ideę „Smart Cities”.

Zapraszamy na naszą stronę internetową: www.ingos.pl

www.ingos.pl

Partner: