Transcript
Page 1: Charter voor biodiversiteit: stappenplan

Charter voor Biodiversiteit: Stappenplan

Het Charter voor Biodiversiteit groeide in 2007 uit een initiatief van Natuur-punt Oost-Brabant. Geetbets, Zoutleeuw en Herent beten de spits af en zet-ten de eerste stap naar een betere lokale biodiversiteit. Talrijke partners later, kunnen we spreken van een succes voor heel Vlaanderen. De ervaringen van deze gemeenten en verenigingen zijn gebundeld in dit stappenplan met tal-rijke bijlagen waarmee je zelf aan de slag kan. Korte introductieHeel wat individuen, verenigingen en gemeenten zetten zich in voor de lokale biodiversiteit. Nestkastjes ophangen, poelen graven, een dagje werken in een natuurgebied of het ecologisch beheren van wegbermen. Deze acties zijn veel meer dan een druppel op een hete plaat. Maar het is belangrijk dat deze acties gekaderd worden in een integrale visie. Het Charter voor Biodiversiteit vormt hiervoor het uitgelezen instrument. Dit is een engagementsverklaring tussen een gemeente en vereniging om samen werk te maken van lokale biodiversi-teit. Bij elk charter hoort een actieplan met concrete acties om de biodiversi-teit op terrein te versterken. Vele gemeenten, lokale afdelingen, bedrijven en provincies schaarden zich reeds achter dit Natuurpunt-initiatief.

De meerwaarde ligt vooral in het inzetten van de lokale knowhow in het ge-meentelijk natuurbeleid. Zowel van de lokale natuurkenners als het bestuur. Door een integrale visie te koppelen aan actie, zorg je voor een coherent en transparant beleid rond dit thema. Daarnaast worden er op die manier finan-ciële middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de opgestelde ac-ties.

Het initiatief voor de ondertekening van een charter kan zowel bij de ge-meente als bij de vereniging liggen. De uitvoering van het charter gebeurt altijd in nauw overleg en samenwerking tussen beide partners.

Fase 1: Voorbereiding

1 - Vereniging: nodig de gemeente uit om samen aan de slag te gaan met het Charter voor Biodiversiteit

Stuur een ludieke brief naar je gemeente met wensen. Verpak dit bijvoor-beeld in een ‘Biodiverse Nieuwjaarsbrief’. Koppel aan deze brief een docu-ment met een korte omschrijving van het Charter voor Biodiversiteit, het ac-

Dit stappenplan begeleid je bij het opstellen van een lokaal actieplan voor meer biodiversiteit en biedt tips en inspiratie aan om van de officiële on-dertekening en de uitvoering van dit charter een succes te maken. Bij elke stap vind je handige bijlagen die jou kunnen helpen bij de uitvoering van dit project. Klik op de gewenste bijlage.

Je kan ook de volledige actiekit downloaden via http://tandemweb.be/Tandemkoffer.

Page 2: Charter voor biodiversiteit: stappenplan

tieplan en wat je verwacht van de gemeente. Omschrijf wat de meerwaarde is van het charter en samenwerkingsverband. Wat zijn de voordelen voor de gemeente? Hoe kan kennis over lokale natuur beter verspreid worden? … Je kan hiervoor gebruik maken van de handige infofiches ‘Charter voor Bio-diversiteit’. Wens je meer informatie over de waarde van lokale biodiversi-teit voor de gemeente, lees dan het ‘Beter Adviseren dossier Biodiversiteit’ van Tandem.In de actiekitBijlage 1.1. Voorbeeld en sjabloon van biodiverse nieuwjaarsbrief aan de gemeenteBijlage 1.2. Infofiche Charter voor BiodiversiteitBijlage 1.3. Modeladvies ‘Biodiversiteit’

Gemeente: nodig de lokale natuurvereniging uit om aan de slag te gaan met het Charter voor BiodiversiteitDe lokale natuurvereniging werkt al jaren aan natuurbehoud, soortbescher-ming en sensibilisatie. Met hun acties beschermen zij de lokale biodiver-siteit zowel in natuurgebieden als in het gebied daarbuiten. Zij zullen dus zeker bereid zijn om de reeds bestaande samenwerking te formaliseren en uit te diepen in een Charter voor Biodiversiteit. Het charter van Natuurpunt vormt het ideale instrument om de goede voorbeeldprojecten nog eens ex-tra in de verf te zetten en sterke ideeën in de praktijk om te zetten!

2 - Vereniging: werk een duidelijke toekomstvisie uit voor het lokaal biodiversiteitsbeleidWil je als vereniging aan de slag gaan met het Charter voor Biodiversiteit? Zorg er dan voor dat je een duidelijke visie hebt over de lokale biodiversiteit en het beleid vooraleer je het gemeentebestuur benadert. Wat willen we prioritair aanpakken? Wat gebeurt er nu reeds? Wat moet zeker besproken worden tijdens het eerste overleg? Welke ideeën kunnen vertaald worden in een project in het kader van de samenwerkingsovereenkomst? Welke percelen hebben een groot potentieel voor een soortbeschermingsproject? … Gebruik de biodiversiteitsbevraging van Natuurpunt voor een vliegende start!In de actiekitBijlage 2.1. Biodiversiteitsbevraging

Gemeente: inventariseer welke biodiversiteitsac-ties de gemeente al onderneemtEr gebeurt al heel wat op het terrein om de lokale fauna en flora te bescher-men: van subsidiereglementen voor zwaluwnestkasten tot het ecologisch inrichten van openbaar groen en het promoten van inheems plantgoed. Jouw gemeente doet vast al heel wat, maar waar scoort de gemeente nu juist goed en waar kan het beter? Inventariseer aan de hand van de biodi-versiteitsbevraging van Natuurpunt welke biodiversiteitsacties de gemeen-te nu reeds uitvoert.

3 - Volg samen de werksessie ‘Charter voor Biodi-versiteit en actieplan’Reserveer jouw workshop en kom alles te weten over het Charter voor Bio-diversiteit en mogelijke lokale acties.In de actiekitBijlage 3.1. Inschrijvingsformulier workshop

Page 3: Charter voor biodiversiteit: stappenplan

Fase 2: Overleg

Plan een overleg Plan een overleg met de verschillende partners. Streef naar constructieve ac-ties en een duidelijke taakverdeling. Help elkaar om reële verwachtingen en goede afspraken te maken. Probeer de lokale milieuraad te betrekken in dit overleg.

4 - Het huidige biodiversiteitsbeleid onder de loep: leg de resultaten van de biodiversiteitsbevraging samen en trek conclusiesInventariseer samen het huidige biodiversiteitsbeleid van de gemeente aan de hand van de biodiversiteitsbevraging. Deze bevraging geeft je op een over-zichtelijke manier een overzicht van wat de gemeente nu reeds onderneemt rond biodiversiteit. Hieruit kan je de prioritaire punten filteren voor jouw lo-kale situatie. Potentiële acties zijn bijvoorbeeld een goed bermbeheer, een efficiënt waterbeleid, trage wegen of het ‘adopteren’ van (rodelijst) soorten. Vergeet zeker de provinciale prioritaire soortenlijst niet, een prima hulpmid-del om een koestersoort te selecteren.Ken je de LSD-U onderhandelingstechniek? Luister, vat Samen, vraag Door en buig problemen om tot Uitdagingen. Wedden dat je een stuk verder komt in je onderhandelingen? In de actiekitBijlage 4.1. BiodiversiteitsbevragingBijlage 4.2. Stappenplan Natuurpunt Dilbeek

5 - De schouders onder een ambitieus actieplanHet charter bestaat uit een vaste internationale verklaring (het charter), aangevuld met een lokaal actieplan met concrete acties en activiteiten. Dit actieplan is essentieel om het Charter voor Biodiversiteit leven in te blazen.Gebruik voor het opstellen van het actieplan de biodiversiteitsbevraging (stap 5). Probeer alvast een tijdschema en takenverdeling uit te werken waar-bij je rekening houdt met: Welke acties worden opgenomen in het actieplan? Op welke termijn? Welke middelen en hoeveel middelen zijn er beschikbaar voor het project? Welke resultaten verwacht je? … Het actieplan is gestructureerd rond 4 werkpijlers:Gebiedsgericht: restfinanciering voor het aankopen van natuur, specifiek be-heer voor gemeentelijke gronden, actualisering van GNOP, bermbeheerplan, … Soortgericht: acties rond een specifieke soort: bv. rugstreeppad (Tienen) , sleedoornpage (Boortmeerbeek), …Natuur dicht in de buurt: aanleg van een speelbos, beheer van een park, subsi-dies voor zwaluwen, haagplantactie, …Natuur voor iedereen: communicatie over natuur, lokale natuurgebieden en soorten, sensibilisatie via informatieve brochures, gebruik van gemeentelijke infokanalen, ... In de actiekitBijlage 5.1. 101 (bio-)diverse actiepuntenBijlage 5.2. Engagementstekst Charter voor BiodiversiteitBijlage 5.3. Invulbaar actieprogrammaBijlage 5.4. Voorbeeld actieplan Tienen & WaregemBijlage 5.5. Natuur in jouw gemeenteBijlage 5.6. Brochure In de bres voor een rijke natuurBijlage 5.7. Soortbeschermingsmap Biodiversiteit in je gemeente

Page 4: Charter voor biodiversiteit: stappenplan

6 - Advisering door MAR en goedkeuring door ge-meentebestuurZorg dat het Charter voor Biodiversiteit en het lokaal actieplan gedragen worden door de Milieuraad en het gemeentebestuur. Betrek hun dus tijdig bij de besprekingen. Het gemeentecollege zal zijn goedkeuring moeten ge-ven aan het Charter voor Biodiversiteit en het actieplan.

Biodiversiteit is een complex en moeilijk toegankelijk onderwerp. Het is dus heel normaal dat niet elk gemeenteraadslid of milieuraadvertegenwoordi-ger mee is in dit verhaal. Natuurpunt Educatie biedt een actuele voordracht over het biodiversiteitsbeleid. Met veel aandacht voor het verhaal achter de feiten en de relevantie van het beleid op de verschillende niveaus. Door de ruime aandacht voor geplande acties, activiteiten en projecten wordt de band gelegd met het lokale en persoonlijke verhaal. Het doel van deze inter-actieve voordracht is: actuele informatie verstrekken die een inzicht geeft in de aanpak van een mondiaal probleem met gevolgen voor de eigen leefom-geving. Om zo uiteindelijk verbanden te leggen met concrete activiteiten en initiatieven.In de actiekitBijlage 6.1. Voorbeeld van collegebesluitBijlage 6.2. Tandem vorming Biodiversiteitsbeleid

Fase 3: Evenement

7 - Maak van de ondertekening een feestProficiat! Jullie hebben ervoor gezorgd dat er een actieplan klaarligt om aan de slag te gaan. Dit is een belangrijke stap naar een geslaagd biodiversiteits-beleid. Zorg voor een feestelijk ondertekeningsmoment waarbij inwoners en pers worden geïnformeerd over de wederzijdse engagementen. In de actiekitBijlage 7.1. Handleiding publieksevenementenBijlage 7.2. Infofiche Tips & tricks voor werve(le)nde activiteitenBijlage 7.3. Infofiche Happenings organiserenBijlage 7.4. Handleiding Tips voor een professioneel persberichtBijlage 7.5. Voorbeeld persbericht

Page 5: Charter voor biodiversiteit: stappenplan

8 - Breng Natuurpunt op de hoogte van jouw actie!Stuur het ondertekende charter en een mooie foto van de ondertekening op naar het Natuurpuntsecretariaat. Tav. Liselotte VanderoyeCoxiestraat 112800 Mechelen

9 - Implementatie in het MilieujaarprogrammaZorg dat het charter een levend instrument blijft. Probeer de acties uit het actieplan te implementeren in het milieubeleidsplan en het milieujaarpro-gramma van de gemeente. En zorg ervoor dat de uitvoering van dit actieplan een vast agendapunt is op de lokale milieuraad. Richt bv. een biodiversiteits-werkgroep op.

10 - Monitoring en opvolgingZorg voor een goede monitoring en opvolging van het Charter voor Biodiver-siteit en het actieplan. Betrek eventueel andere partners bij deelaspecten van het actieplan. Vele handen en hoofden maken licht werk!In de actiekitBijlage 10.1. Actievoorbeeld: hernieuwingsactie Herent

11 - Communicatie Communicatie vormt de rode draad doorheen de uitvoering van het charter, betrek en mobiliseer inwoners bij lokale biodiversiteit! In de actiekitBijlage 11.1. Voorbeeldartikels 1Bijlage 11.1. Voorbeeldartikels 2

12 Stuur een evaluatieformulier/verslag naar TandemMet jullie evaluatie van de activiteiten en ervaringen op kunnen wij onze projecten nog beter doen aansluiten bij de lokale noden. Ideeën, tips, nieu-we verhalen en inspirerende voorbeelden zijn zeker welkom. Post ze op onze projectendatabank: www.tandemweb.be/Projectendatabank/Voeg-zelf-een-project-toeIn de actiekofferBijlage: 12.1 Evaluatieformulier Tandem

Foto’s:: Rina Rubens, Eric malfait, Edgard Verhasselt, Ewoud Lamiral, Hugo Willockx, Trage wegen, Pieter Moysons

Meer info: www.natuurpunt.be/biodiversiteit met verwijzing naar diverse websites

V.U.: Willy Ibens - Coxiestraat 11 - 2800 Mechelen

Fase 4: Uitvoering en evaluatie


Top Related