Download - balaji tambe

Transcript
Page 1: balaji tambe

दमा�...डॉ�. ह. वि�. सरद�स�ईFriday, October 01, 2010 AT 03:31 PM (IST) Tags: health,   family doctor,   h v sardesai दम्या�चा� त्रा�स ह�ऊ नया� म्हणू�न न�हमा�चा घे�ण्या�चा� का�ळजी� माहत्त्��चा� असते�. आ�श्! याकाते� असली� तेर औषधे� न चा&काते� घे�णू� जीरुर�चा� असते�. शिश्��या त्रा�स झा�ली� तेर का�णूते� उपा�या लीगे�चा स&रू कार��या�चा� ह� ज्ञा�न रुग्णू�ली� � रुग्णू�च्या� स�न्नि2ध्या�ते�ली व्यक्तीं6न� अस�याली� ह��. उश्�र झा�ली� तेर प्रा�णूघे�तेका स8काटह� ओढ�� श्काते�.

दमा� ह� एका अन�का�8न� ह�णू�र� त्रा�स आह�. जीगे�ते पा8धेर� का�ट= व्यक्तीं6न� दमा� अस��� अस� अ8द�जी आह�. तेज्ज्ञा�8च्या� माते� दम्या�चा� समा�जी�ते�ली प्रामा�णू ��ढते चा�लीली� आह�. या� ��ढ=चा� स8बं8धे ��ते��रणू�ते�ली ��ढत्या� प्रादूषणू�श्� ली��ली� जी�ते�. एका� णूचा ज्या�8न� ऍलीजीCचा� आजी�र म्हणूते�ते त्या� स��Dतेचा अश्� ��ढ ह�ते�न� जीगेभर आढळते आह�. या� ऍलीजीCचा� का�ह� का�रणू आन&��8शिश्काते�तेह� आह�. आई-�विडॉली�8पाFकाG एका�ली� किंकाI�� द�घे�8न�ह� दमा� अस�ली तेर मा&ली�8न� दमा� ह�ण्या�चा� स8भ� विनश्! शिचाते ��ढते�. भवि�तेव्य�ते अश्� जीन&काGया वि�का�र�8�र उपाचा�र स�पाडॉण्या�चा� श्का! याते� आह�; पार8ते& आजीन्निमाते�स अश्� वि�का�र�8�र आजी�र पा�णूD बंर� कारते� या�ईली अश्� औषधे� उपालीब्ध न�ह�ते. त्या�मा&ळ� दमा� असणू�ऱ्या� स�D व्यक्तीं6न� आपाल्या� प्राकाM ते�चा� न�हमा�चा का�ळजी� घे�ते र�हणू� आ�श्! याका आह�. आपा�पाली� उपाचा�र जी�णू�न घे�तेली� पा�विहजी�ते. स्�तेOचा का�णूते� औषधे का� व्ह� घ्या��या�चा� ह� मा�ह�ते कारून घे�णू� जीरुर�चा� असते�. दम्या�चा� त्रा�स ह�ऊ नया� म्हणू�न न�हमा�चा घे�ण्या�चा� का�ळजी� माहत्त्��चा� असते�. आ�श्! याकाते� असली� तेर औषधे� न चा&काते� घे�णू� जीरुर�चा� असते�. शिश्��या त्रा�स झा�ली� तेर का�णूते� उपा�या लीगे�चा स&रू कार��या�चा� ह� ज्ञा�न रुग्णू�ली� � रुग्णू�च्या� स�न्नि2ध्या�ते�ली व्यक्तीं6न� अस�याली� ह��. अश्� व्यक्तींG म्हणूजी� का& ट&8बं�चा� घेटका. श्�ळ�ते�ली शिश्क्षिSका�, न्निमात्रा-माFवित्राणूTपाFकाG का�णू� किंकाI�� समा�जी�ते�ली का�णू�ह� अस� श्का� ली. ��ळ��र उपाचा�र न्निमाळणू� फा�र माहत्त्��चा� असते�. उश्�र झा�ली� तेर प्रा�णूघे�तेका स8काटह� ओढ�� श्काते�.

दम्या�चा� प्रामा&ख लीSणू म्हणूजी� श्! ��स�च्छ्��स�बंर�बंर "स�8-स�8' अस� शिश्ट्टी= ��जी�ल्या�स�रख� आ��जी रुग्णू�ली� आक्षिणू पारिरसर�ते�ली व्यक्तींGली� ऐका� या�याली� ली�गेते�. धे�पा ली�गे� ली�गेते�. छा�ते� आ�ळल्या�स�रख� भ��न� जी�णू�� ली�गेते�. बंहुते�का ��ळ� ख�काली� या�ऊ ली�गेते�. पाणू काधे� पा�8ढर� काफाह� थो�ड्या� प्रामा�णू�ते पाडॉ� ली�गेते�. सहस� दम्या�चा� त्रा�स र�त्रा�च्या� दुसऱ्या� वितेसऱ्या� भ�गे�ते, पाह�ट�च्या� आधे� ह�ते�. या�चा� का�रणू त्या� ��ळ�स आपाल्या� श्र�र�ते�ली का�र्टिटIस�ली न���च्या� स8प्रा�रका�चा� पा�तेळ= कामा� झा�ली�ली� असते�. स�याaदया�पा��C एका प्राहर (ते�न ते�स) असते�न� आपाल्या� श्र�र�ते "जी�गे� ह�ण्या�चा�' प्राविbया� स&रू ह�ते� (अ��काकिंनIगे). त्या�माध्या� ह�णू�ऱ्या� बंदली�ते�ली एका माहत्त्��चा� बंदली म्हणूजी� स&प्रा�र�नली (अविcनली) ग्रं8थो�चा� का�याD स&रू ह�ते�. का�र्टिटIस�ली स्त्रा�ली� जी�ते�. या�पा��Cच्या� का�ळ�ते का�र्टिटIस�लीचा� पा�तेळ= सबं8धे दिद�स�ते कामा� असते�. ऍलीजीCमा&ळ� ह�णू�ऱ्या� अन�का त्रा�स�8�र का�र्टिटIस�ली प्राभ���पाणू� मा�ते कारते�. ते�व्ह� का�र्टिटIस�लीचा� पा�तेळ= कामा� असते� ते�व्ह� ऍलीजीCचा� प्रा�दुभ�D� ��ढते�. दमा� ह� आजी�र ऍलीजीCमा&ळ� ह�ण्या�चा� श्का! याते� मा�ठीg असते�. त्या�मा&ळ� दम्या�चा� त्रा�स माध्यार�त्रा ते� पाह�ट या�दरम्या�न ह�ण्या�चा� स8भ� जी�स्ते असते�. त्रा�स स&रू झा�ली� काG लीगे�चा आपाल्या� फाh न्निमाली� डॉ�का! टर�8न� स&चावि�ली�ल्या� फा��ऱ्या�चा� (इनह�लीर) ��पार कार���.

एका�पा�ठी�पा�ठी द�न ते�न न्निमाविनट�8च्या� अ8तेर�न� द�न फा��र� घ्या���ते. या� ��ळ= रुग्णू�न� � रुग्णू�च्या� आजी�बं�जी�ली� असणू�ऱ्या�8चा� मान श्�8ते अस���, शिचात्त स्थिlर ठी�����. ज्या� स्थिlते�ते रुग्णू�ली� अन्निधेका आर�मा ��टते� ते� स्थिlते� ठी�����. बंहुते�का�8न� बंस�न, पा�या ख�ली� स�डॉली�ल्या� स्थिlते�ते बंर� ��टते�. जी�णू��पा��Dका श्! �सन�चा� गेते� स8थो ठी��ण्या�चा� प्रायात्न कार���. दर द�न-ते�न न्निमाविनट�8न� औषधे�चा� फा��र� घे�ऊनस&द्धा� अध्या�D ते�स�च्या� आते बंर� न ��टल्या�स रुग्णू�ली� ह�स्पिoटलीमाध्या� न�णू� इष्ट असते�. ओठी विनळ� पाडॉणू�, न�डॉ�चा� गेते� जीलीद असणू�, तेqडॉ उघेडॉ�न श्! ��स घे�ण्या�चा� रुग्णू�न� प्रायात्न कारणू� ह� लीSणू� गे8भ�र आजी�र�चा� असते�ते. अश्� ��ळ= तेत्का�ळ ह�स्पिoटलीमाध्या� न�णू� माहत्त्��चा� ठीरते�.

दम्या�स�ठीg ��पारते असणू�ऱ्या� फा��ऱ्या�ते द�न प्राका�रचा� औषधे� अस� श्काते�ते. का�हTचा� ��पार दमा� ह�ऊ नया� अस� प्रावितेबं8धे�त्माका असते�, तेर दुसऱ्या� औषधे�8चा� उपाया�गे त्रा�स स&रू झा�ली� तेर ते� ली�कार आट�का! या�ते या�ण्या�च्या� दृन्निष्टका�न�ते�न "त्रा�स�ते�न स&टका� ह�ण्या�कारते�' असते�. (Preventers and releavers) प्रावितेबं8धे�त्माका औषधे�8चा� मा&ख्या पारिरणू�मा श्! ��सनशिलीका�8च्या� अस्तेर��र�ली पा�श्Tचा� स8��दनSमाते� कामा� कारण्या�कारते� असते�. ह� औषधे� र�जीचा सका�ळ= एकाद�- स8ध्या�का�ळ= उशिश्र� एकाद� अश्� द�नद� घ्या��या�चा� असते�ते.

Page 2: balaji tambe

रुग्णू�ली� बंर� ��टते असते�न�द�ख�ली घ्या��या�चा� असते�ते. त्रा�स�ते�न स&टका� ली�कार ह�ण्या�चा� औषधे� त्रा�स स&रू ह�णू�र अश्� भ��न� आल्या�बंर�बंर ली�कार�ते ली�कार घ्या��या�चा� असते�ते. श्! ��सनशिलीका�8च्या� आ�रणू�ते�ली स्न�या� या� औषधे�8मा&ळ� सFली ह�ते�ते � का�ह� न्निमाविनट�8तेचा श्! �सन स&लीभ ह�ऊ ली�गेते�. ह� पारिरणू�मा स�धे�रणूपाणू� ४ ते�स�8पायाuते दिटकाते�. "o�ससD' न���च्या� प्लीhस्टिस्टकाच्या� भ�8डॉ��जी� उपाकारणू�ते�न ह� फा��र� घे�णू� ख�पा स�या�चा� पाडॉते�. लीह�न अभDका� , �Mद्धा व्यक्तींG, श्शिक्तींह�न मा�णूस�, स8न्निधे��ते�न� ग्रंस्ते रुग्णू इत्या�दxस�ठीg "o�ससD' फा�र उपाया&क्तीं असते�ते. जी�व्ह� दम्या�चा� त्रा�स गे8भ�र पारिरस्थिlते� विनमा�Dणू कारते� ते�व्ह� "न�ब्या&ली�याझार' या� या8त्रा�चा� ��पार आ�श्! याका असते�. या�चा� मा�विहते� आपाल्या� फाh न्निमाली� डॉ�का! टर�8काडॉ�न प्रात्या�का दम्या�च्या� रुग्णू�न� � रुग्णू�च्या� न�ते���इका�8न� कारून घ्या���.

दम्या�च्या� रुग्णू�न� आपाली� उपाचा�र स्�तेOहून काधे�ह� थो�8बं�� नया�ते. का�ह� रुग्णू�8न� जी��नसत्� "का' घे�ण्या�चा� फा�याद� ह�ते�. सकास आक्षिणू स8ते&शिलीते आह�र, ते�जी� फाळ� आक्षिणू वि�वि�धे र8गे�ते भ�ज्या� या�8चा� स��नह� उपाया&क्तीं ठीरते�. एख�द्या� व्यक्तींGली� आपाल्या� आह�र�ते�ली का�णूत्या� घेटका�चा� आपाल्या�ली� ऍलीजीC आह� ह� ध्या�न�ते या�ऊ श्काते�. अस� ध्या�न�ते आल्या�स ते� पाद�थोD ट�ळणू�चा इष्ट ह�या. अश्� प्राका�रचा� पाद�थोD श्�धेण्या�स�ठीg ऍलीजीCच्या� तेपा�सण्या� उपाया&क्तीं ठीरते�ते. आपाल्या� विन��सl�न� फा& ली�8चा� पार�गे � धे�ळ स�चाते न�ह� न� या�चा� कास�श्�न� ख�त्रा� कारून घ्या���. ते8बं�ख�चा� धे�र ह� दमा�काऱ्या�8न� घे�तेका असते�. घेर�ते मा�8जीर पा�ळणू� ट�ळ���. मा�8जीर�8च्या� अ8गे��र�ली का� स � त्�चा��रच्या� गेळणू�ऱ्या� पा�श्� या�8चा� ऍलीजीC चाटकान ह�ऊ श्काते�. प्रात्या�का आजी�र�ते मा�नशिसका स्��स्थ्या�चा� माहत्त्� असते�चा. दम्या�च्या� आजी�र�ते मान�च्या� अस्��स्थ्या�चा� मा�ठी� भ�गे अस� श्काते�. आपा�पाली� ते�णू-तेणू�� जी�णूणू� आक्षिणू आपाल्या� भ��न� आक्षिणू वि�चा�र का�बं�ते ठी��ण्या�चा� प्रायात्न कारणू� आ�श्! याका असते�. सद}, ख�काली�, इन्फ्ली&एन्झा� अस� �रपा�8गे� झा&ळ�का ��टणू�र� आजी�र दम्या�चा� त्रा�स ��ढ�� श्काते�ते. या�ग्या ��ळ= पा&र�श्� वि�श्रां�8ते� � आ�श्! याका औषधे� घे�णू� जीरुर�चा� असते�. थो8डॉ�-पा��स�ळ� या� दिद�स�8ते न�का�तेqडॉ�स�मा�र "मा�स्का' ��पार���. आपाल्या� आजी�र�स8बं8धे�ते प्रात्या�का रुग्णू�न� र�जीविनश्� शिलीह���, म्हणूजी� काश्�न� आजी�र ��ढ� श्काते� ह� समाजील्या�स मादते ह�ते�. विनयामा�न� व्य�या�मा फा�र उपाया&क्तीं ठीरते�. वि�श्�षते: पा�हण्या�चा� व्य�या�मा अन�का�8न� फा�याद�श्�र ठीरली�ली� आह�. का�हTन� श्रांमा का� ल्या��र किंकाI�� व्य�या�मा�न8तेर दम्या�चा� त्रा�स ��ढते�. अश्� व्यक्तीं6न� व्य�या�मा�पा��C औषधे/फा��र� घे�णू� जीरुर�चा� असते�. प्रा�णू�या�मा, या�गे�सन�, ध्या�न या�8न� अन�का रुग्णू�8न� फा�याद� झा�ल्या�चा� दिदसते�. या�ग्या अन&भ�� शिश्Sका�8च्या� नजीर�ख�ली� ह� शिश्काणू� आ�श्! याका असते�. आपाल्या�ली� ह�णू�र� त्रा�स न�माका� दम्या�मा&ळ�चा आह� न�, या�चा� विनश्! शिचाते विनद�न ह�णू� फा�र माहत्त्��चा� असते�. हृदयावि�का�र, श्! ��सनशिलीका� चा� इतेर आजी�र, काh न्सर, रक्तींद�ष, मा�त्राकिंपाIडॉ�चा� आजी�र इत्या�द= अन�का वि�का�र�8मा&ळ� धे�पा ली�गे� श्काते�. का�णूते�ह� उपा�या कारण्या�पा��C विनद�न विनश्! शिचाते ह�णू� माहत्त्��चा� असते�. चा&काGच्या� विनद�न�मा&ळ� का� ली�ली� उपाचा�र का� �ळ विनरुपाया�गे�चा नव्ह�, तेर घे�तेकाह� ठीरू श्काते�ते.स8बं8न्निधेते बं�तेम्या�

अल्ट्रा�स�विनका स्का� लिंलीIगे स8ते�नया�गे आह�र प्रा�णू � आर�ग्या माहत्त्� हृदया�चा�

प्रावितेविbया�

र�जीच्या� आह�र�ते सhलीडॉ विकाते� अस���? तेस�चा फाळ� ख�णू� या�ग्या काG फाळ�8चा� रस विपाणू� या�ग्या असते�?उत्तर ःO आह�र आठी भ�गे�8ते वि�भ�गेते� या�ईली. म्हणूजी� द�न भ�गे भ�ते, अधे�D भ�गे उसळ, अधे�D भ�गे अन्या भ�जी�, द=डॉ भ�गे पा�ळ=, अधे�D भ�गे आमाट=, पाक्��2 द�न भ�गे अस� स�ते भ�गे�8ते आह�र अस�ली. त्या�न8तेर अधे�D भ�गे सhलीडॉ अस���. म्हणूजी� चा�र ते� पा�चा टक्का� ए�ढ�चा सhलीडॉ ख���. काच्चे� अ2 त्या�हून अन्निधेका नस���. ते� भरपा�र ख�ल्ली� तेर त्या�न�चा पा�ट भरून जी�ईली, पाणू त्या�मा&ळ� श्र�र�चा� गेरजी भ�गेणू�र न�ह�. पा�न�8चा� सhलीडॉ असते�ते त्या��र का�णूते�ह� काGटकान�श्का फा��रणू� का� ली�ली� न�ह� न�, त्या�ली� उग्रं ��स या�ते न�ह� या�चा� ख�तेरजीमा� कारून घ्या���. का�ह� गे�ष्ट� उकाडॉ�न, का�लिंश्Iविबंर� कारूनह� ख�ते� या�ते�ली. बंट�ट� उकाडॉ�न त्या��र ली�णू�, न्निमारपा�डॉ ट�का� न त्या�चा� र�याते� कारते� या�ईली. अश्� प्राका�र� सhलीडॉमाध्या� वि�वि�धेते�ह� ठी� �ते� या�ईली. फाळ� का�पा�न ख�ण्या�चा� फा�याद� असते�. स8त्रा�, मा�स8बं�, अननस, फाणूस अश्� फाळ� �गेळते� बंहुते�का फाळ� स�ली�सह ख�ते�

Page 3: balaji tambe

या�ते�ते. सफारचा8द�चा� स�ली�सह रस का�ढली� तेर हरकाते न�ह�. स8त्रा�, मा�स8बं� या�8चा�ह� रस का�ढ�न प्या�याली� हरकाते न�ह�. मा�त्रा, फाळ� सका�ळ= दह�न8तेर स�या8का�ळ= पा�चापायाuते ख���ते. दुधे�श्� न्निमासळ�न का�णूते�ह� फाळ ख�ऊ नका�. त्या�मा&ळ� न्निमाल्काश्�का �गेFर� घे�ऊ नया�ते. र�त्रा�च्या� ��ळ= ज्या�स विपाऊ नया�. शिश्कारणू ख�याली� हरकाते न�ह�. मा�त्रा त्या�ते माधे किंकाI�� का� श्र घे�ली�न ख���. न&सते� का� ळ� दुधे�ते का& स्कारून का� ली�ल्या� शिश्कारणू�न� काफा�Mद्धा= ह�ते�. शिश्कारणूह� दुपा�रच्या� जी��णू�ते घ्या���; र�त्रा� घे�ऊ नया�.

र�स�याविनका खते��रच्या� पा�ली�भ�ज्या�8चा� श्र�र��र दुष्पारिरणू�मा ह�ते� का�?उत्तर : अगेद=चा र�ल्��ली�ईनच्या� श्�जी�रच्या�, गेट�र�च्या� पा�ण्या��र घे�तेली�ल्या� पा�ली�भ�ज्या� अजिजीबं�ते ख�ऊ नया�ते. आळ� स�8डॉपा�ण्या��र घे�तेली� जी�ते�; पाणू त्या�चा� पा�न द=डॉ-द�न फा� ट उ8चा असते�, तेस�चा त्या�ते�ली द�ष का�ढ�न ट�काण्या�स�ठीg दह�-ते�का ली��ली� जी�ते�. पाणू पा�लीका, मा�थो� या� भ�ज्या� जीन्निमान�लीगेते असते�ते. त्या�8च्या�बं�बंते वि�श्�ष का�ळजी� घ्या���. श्&द्धा � ते�जी� पा�ली�भ�जी� अस���. जीFनधेमाCया�8ते चा�ते&मा�Dस�ते पा�ली�भ�ज्या� ख�ते न�ह�ते. का�रणू त्या� का�ळ�ते जी8ते�स8सगेD ख�पा ह�ते�. पा�ली�भ�जी� आधे� न्निमाठी�च्या� पा�ण्या�ते न�ट धे&��न घ्या�. मागे चा�8गेल्या� पा�ण्या�न� पा&न्ह� धे&��न घ्या�. त्या�मा&ळ� त्या��र�ली जी8ते� विनघे�न जी�ते�ली. भ�जी� थो�डॉ� ह�ते��र का& स्कारून ��स घ्या�. काGटकान�श्का� फा��रली�ली� असते�ली � त्या�चा� अ8श् त्या� पा�न�8माध्या� अस�ली तेर लीगे�चा त्या�चा� ��स या�ईली. ह� भ�जी� ख�ण्या�स अया�ग्या अस�ली. का�बं�, फ्ली��रमाध्या� खते � काGटकान�श्का� या�8चा� अ8श् दिटका� न र�हते�. त्या��र अळ्या�ह� ली�कार पाडॉते�ते. म्हणू�न या� भ�ज्या� श्का! ‍या ते��ढ्या� ट�ळ�व्य�ते.

           Family Doctor ref.:

Ayurveda फाh न्निमाली� डॉ�का! टर

May24

शरी�रीपो�षक धान्यवर्ग� र�जीच्या� ��पार�ते असणू�ऱ्या� अ2धे�न्या�च्या� आया&��दिदका गे&णूधेमा�uचा�, गे&णूद�ष�8चा� मा�विहते� आपाणू घे�ते� आह�ते. आजी आपाणू अजी&न का�ह� धे�न्या�8चा� मा�विहते� घे�ऊ या�.

च्या� अ8का�ते आपाणू ते�8दळ�चा� गे&णूधेमाD पा�विहली�. त्या�ते ते�8बंडॉ� ते�8दूळ, स�ठी�स�ळ=चा� ते�8दूळ गे&णू�8न� उत्तमा असते� ह�ह� पा�विहली�. अजी�न एका स�8गे�याचा� म्हणूजी� ते� ज्या� जीन्निमान�ते तेया�र ह�ते� त्या�न&स�रह� त्या�चा� गे&णू बंदलीते�ते.

दग्धायमवनौ� जाताः� शलय� लघु�पोकिकनौ� ।

कषय बद्धकिवण्म�त्रा रुक्षाः� श" ल#ष्मपोकष�णाः� ।।

… सु�श्रु�ताः सु�त्रास्थानौ

भ�जीली�ल्या� जीन्निमान�ते ह�णू�र� ते�8दूळ पाचा�याली� हलीका�, किंकाIशिचाते ते&रट, मालीमा�त्रा कामा� कारणू�र�, रुS � काफाद�ष कामा� कारणू�र� असते�. तेर स�ध्या� म्हणूजी� अगे�दर भ�जी�न न घे�तेली�ल्या� जीन्निमान�ते विपाकावि�ली�ली� ते�8दूळ काफा-विपात्तन�श्का � जी�ठीर�ग्न�चा� �धेDन कारणू�र� असते�.

अगे�दर र�पा� तेया�र कारून पा&न्ह� दुसऱ्या� दिठीका�णू� र���न तेया�र झा�ली�ली� ते�8दूळ पाचाण्या�स अवितेश्या हलीका�, गे&णू�8न� श्रां�ष्ठ असते�, ली�कार शिश्जीते�, स�Dद�षन�श्का, श्शिक्तीं�धेDका � मा�त्राली असते�.

Page 4: balaji tambe

बजारी�

ज्��र�प्रामा�णू� बं�जीर�चा� चारका-स&श्रां&ते�दिद आषD ग्रं8थो�ते उल्ली�ख न�ह�, मा�त्रा विनघेण्ट&रत्न�कार बं�जीर� स8बं8धे� स�8गेते�ते,

सुजाक� वताःल� हृद्यो� बल्य� कन्तिन्ताःकरी� मताः� ।

अन्तिग्नौद.न्ति/ताःकरीश" चो�ष्णाः� रुक्षाः� किपोत्तप्रक�पोणाः� ।।

… किनौघुण्टु� रीत्नौकरी

बं�जीर� गे&णू�न� रुS � त्या�मा&ळ� ��ते&ळ असते�, मा�त्रा हृदया�ली� विहतेकार, पाचाण्या�स ��ळ ली�गेणू�र� असली� तेर� ते�काद ��ढ�णू�र� असते�. उष्णू ��या�Dचा� असल्या�न� विपात्त द�ष�चा� प्राका�पा कार�ते�. स्त्रा�माधे� का�मा उत्पा2 कारणू�र� पाणू पा&रूष�चा� पा&रुषत्� कामा� कारणू�र� असते�.

नौचोणाः�

ली�ली र8गे�च्या� या� धे�न्या�पा�स&न भ�कार�, पा�पाडॉ �गेFर� बंन�ते� या�ते�ते. या�ली� स8स्काM तेमाधे� नतेDका अस� म्हणूते�ते.

नौताः�कस्ताः�वरीस्तिस्ताःक्तो� मधा�री� ताःपो�णाः� लघु�� ।

बल्य� श�ताः� किपोत्तहरीस्तिस्त्राद�षशमनौ� मताः� ।।

रीक्तोद�षहरीश" चो9व म�किनौभिः;� पो�व�म�रिरीताः� ।।

… किनौघुण्टु� रीत्नौकरी

न�चाणू� अथो�� न�गेली� चा��ली� माधे&र � ते&रट, काडॉ�ट असते�. पाचा�याली� हलीकाG असते�, तेपाDणू म्हणूजी� स�D श्र�रधे�ते&8चा� समा�धे�न कारणू�र� असते�, ते�काद ��ढ�ते�. ते�न्ह� द�ष�8चा� श्मान कारणू�र� असली� तेर� वि�श्�षत्��न� विपात्त�चा� श्मान कारते�, रक्तीं�ते�ली द�ष दुर कारणू�र� असते�. बंऱ्या�चाद� ली�ली र8गे�मा&ळ� का� का�या पाणू न�चाणू� उष्णू असते� अस� समाजी आढळते� पाणू विनघेण्ट&रत्न�कार�तेल्या� या� श्! ली�का��रुन न�चाणू� श्�तेली असते� ह� समाजीते�.

उपा��स�च्या� दिद�श्� भगेर�चा� भ�ते किंकाI�� �र�चा� भ�ते कारते�ते ते�ह� एका धे�न्याचा असते�.

वरीक� मधा�री� रुक्षाःस्ताः�वरी� वताःकिपोत्तक= ताः" ।

… किनौघुण्टु� रीत्नौकरी

�र� चा��ली� माधे&र � थो�डॉ�श्� ते&रट, रुSते� ��ढवि�णू�र� � ��ते-विपात्तद�ष ��ढवि�णू�र� असते�.

उपा��स�स�ठीg र�जीविगेर�ह� ��पारली� जी�ते�. या�चा� आया&��द�न� द�न प्राका�र का� ली�ली� आह�ते. लीघे& म्हणूजी� लीह�न रीजाकिर्गरी व ब=हताः" म्हणाःजा# म�ठा रीजाकिर्गरी.

लघु� रीजाकिर्गरी� प्र�क" ताः� कफक= त्सुरीक� र्ग�रु� ।

किनौद्रालस्यकरी� पोथ्य� मलवष्टंD;करीक� ।।

… किनौघुण्टु� रीत्नौकरी

Page 5: balaji tambe

लीह�न र�जीविगेर� काफा�धेDका � पाचा�याली� जीडॉ असल्या�न� विनद्रा�कार � आळस ��ढवि�णू�र� असते�. ��या�Dन� श्�तेली, रुचाकार � विपात्तश्�माका असते�, माली��ष्ट8भ कारणू�र� असते�, मा�त्रा या�ग्या प्रामा�णू�ते स��न का� ली� असते� पाथ्याकार असते�.

ब=हताः" रीजाकिर्गरी� पोथ्य� सुरीक� चोकिताःश�ताःल� ।

किपोत्तनौशकरीश" चो9व म�किनौभिः;� पोरिरीकEर्तिताःGताः� ।।

… किनौघुण्टु� रीत्नौकरी

र�जीविगेर� पाथ्याकार, श्�तेली � स�रका � विपात्तन�श्का असते�.

धे�न्या�8च्या� बं�बंते�ते एका माहत्त्��चा� गे�ष्ट आया&��द�ते स�8विगेतेली� आह� काG स�D धे�न्या� �षDभर जी&न� कारून ��पार���ते.

सुवH नौव�नौD धान्यD ताः� र्ग�रु स्वदु कफप्रदम" ।

स्ताःD;करीD ताःच्च किKवषL लघु� पोथ्यक= ताः" ।।

वषL ताः=ताः�यD किवरीसुम" ।।

… किनौघुण्टु� रीत्नौकरी

एका� �ष�Dच्या� आतेली� धे�न्या पाचा�याली� जीडॉ, काफा�धेDका � माली��ष्ट8भ कारणू�र� असते�. �ष�Dन8तेरचा� धे�न्या पाचा�याली� हलीका� � पाथ्याकार बंनते�, मा�त्रा द�न �ष�uन8तेर वितेसऱ्या� �षC वि�रस म्हणूजी� विनOसत्त्� बंनते�.

- डॉN. श्रु� बलजा� ताःDब#

आरी�ग्यचो# ताःDत्रा घुरी�घुरी� ! आया&��द�च्या� इवितेह�स�ते एका गे�ष्ट आह�. जी��का न���चा� एका तेरुणू �Fद्या आपाल्या� गे&रु8काडॉ� आया&��द शिश्काते ह�ते�. ते� अवितेश्या बं&जिद्धामा�न ह�ते�, गे&रु8 न� शिश्का�ली�ली� त्या�8न� चाटकान समाजीते अस� � का�यामाचा� लीS�तेह� र�हते अस�. या� पाद्धाते�न� स�ते �ष� शिश्Sणू घे�तेल्या�न8तेर एका दिद�स त्या�न� गे&रुली� वि�चा�रली� काG मा�झा� शिश्Sणू पा�णूD झा�ली� आह� का� न�ह� ह� कास� समाजी���? या��र गे&रु8 न� उत्तर दिदली� काG बं�गे�ते का�मा कारण्या�चा� ख&रपाणू� घे�ऊन चा�रह� दिदश्�8न� प्रा��स कार � जी� औषधे� न�ह� अस� द्राव्य घे�ऊन या�.जी��का विनघे�ली�, का�ह� दिद�स�8न� पारते या�ऊन म्हणू�ली�, आचा�याD मा� चा�रह� दिदश्�8न� ख�पा विफारली� पाणू माली� औषधे� न�ह� अस� का�ह�चा स�पाडॉली� न�ह�. या��र गे&रु म्हणू�ली�, ते&झा� शिश्Sणू पा�णूD झा�ली�. पा&ढ� ह�चा �Fद्या र�जी�Fद्या झा�ली�.

ह� गे�ष्ट इथो� स�8गेण्या�चा� का�रणू म्हणूजी� आपाल्या�ह� घेर�ते, आसपा�स असणू�ऱ्या� स�D नFसर्गिगेIका गे�ष्टTमाधे� का�ह� न� का�ह� औषधे� गे&णू असते�ते. या�8चा� या�ग्या या�जीन� कारते� आली� तेर ते� घेरगे&ते� उपाचा�रचा ह�ते. सध्या�चा� दिद�स आह�ते उन्ह�ळ्या�चा�. उष्णूते�न� श्र�र�ते�ली विपात्तद�ष ��ढणू� स्��भ�वि�का असते�. अश्���ळ= कारते� या�ण्या�स�रख� घेरगे&ते� उपाचा�र या�प्रामा�णू� ह�ते.

उन्ह�ळ्या�ते पा�णू� विपाऊनह� समा�धे�न ह�ते न�ह�, ओठी, घेस� का�रडॉ� पाडॉते�ते, ह�ते�पा�या�च्या� तेळव्य�8चा� आगे ह�ते�, अश्���ळ= स�धे�रणू एका शिलीटर पा�ण्या�ते द�न स&का� अ8जी�र, मा&ठीभर मान&का� आक्षिणू द�न चामाचा� धेन� घे�ली�न ह� स�D न्निमाश्रांणू र�त्राभर मा�ठी�ते ठी�����. सका�ळ= र��न� घे&सळ�न, गे�ळ�न पा&न्ह� मा�ठी�ते ठी�����. दिद�सभर�ते ह� पा�णू� थो�डॉ� थो�डॉ� प्या�याल्या�स ऊन्ह�ळ्या�चा� त्रा�स कामा� ह�ते�ते. ऊन्ह�ळ्या�माधे� थोकाल्या�स�रख� ��टते� ते�ह� कामा� ह�ते�.

Page 6: balaji tambe

उन्ह�ळ्या�माधे� द्रा�S� न्निमाळते�ते. द्रा�S�8चा� रस ह� उन्ह�ळ्या�ते�ली ऊष्णूते� कामा� कारण्या�स�ठीg उत्काM ष्ट असते�. द्रा�S�च्या� रस�ते शिचामा&टभर जी�र�पा&डॉ आक्षिणू शिचामा&टभर बंविडॉश्�पा�चा� पा�डॉ ट�का& न प्या�याली� असते� उन्ह�ळ्या�ते�ली उष्णूते�मा&ळ� S�णू झा�ली�ली� रसधे�ते& पा&न्ह� ट�ट��ते ह�ते�. द्रा�S� ��या�Dन� थो8डॉ असल्या�न� अ8गे�चा� द�ह, मा�त्रा�चा� द�ह �गेFर� लीSणू� कामा� ह�ते�ते.

बंऱ्या�चा व्यका! तेTन� उन्ह�ळ्या�ते डॉ�ळ्या�8चा� आगे ह�णू�, डॉ�ळ� ली�ली ह�णू�, दुखणू� �गेFर� त्रा�स ह�ते�ते. स8गेणूका��र �� प्राखर प्राका�श्�ते का�मा कारणू�ऱ्या�8न� तेर उन्ह�ळ्या�ते डॉ�ळ्या�8चा� वि�श्�ष का�ळजी� घ्या��� ली�गेते�. या�स�ठीg डॉ�ळ्या�8�र का�हळ्या�च्या� रस�च्या� घेड्या� ठी��णू� उत्तमा असते�. श्&द्धा गे&ली�बंपा�ण्या�च्या� किंकाI�� न ते�पा�ली�ल्या� काच्च्या�, थो8डॉ किंकाI�� ते�पा��न गे�ळ�न घे�तेली�ल्या� दुधे�च्या� घेड्या� ठी��ण्या�चा�ह� चा�8गेली� उपाया�गे ह�ते�न� दिदसते�.

* उन्ह�ळ्या�ते लीह�न मा&ली�8न� तेस�चा त्�चा� असणू�ऱ्या�8न� घे�मा�ळ� या�ते�न� दिदसते�, या��र खरबं�जी�चा� गेर ली��ण्या�चा� उपाया�गे ह�ते�.

* उष्णूते� ��ढल्या�न� तेळपा�या�8चा� जीळजीळ ह�ते असल्या�स दुधे�चा� काच्चे� काGस बं�8धे�न ठी��ण्या�चा� तेस�चा दू��uच्या� ली�न�र अन��णू� चा�लीण्या�चा� उपाया�गे ह�ते�.

* उन्ह�ळ्या�च्या� दिद�स�ते प्रात्याS उन्ह�ते जी�ण्या�चा� ट�ळणू�चा विहतेकार असते�. पाणू उन्ह�ते जी��� ली�गेली�चा तेर उन्ह�चा� त्�चा��र पारिरणू�मा ह�ऊ नया�, त्�चा� का�ळ�8डॉ� नया� या�स�ठीg चा�हर�, ह�ते �गेFर� उन्ह�चा� स8पाकाD आली�ल्या� दिठीका�णू� घेरचा� ते�जी� ली�णू� चा�ळणू� उत्तमा असते�.

* उन्ह�ळ्या�ते लीघे�� कारते�न� आगे ह�णू�, लीघे��चा� र8गे गेडॉद ह�णू� �गेFर� लीSणू� असल्या�स कापाभर दुधे�ते अधे�D चामाचा� चा8दन�चा� गे8धे � चा��न&स�र खडॉ�स�खर न्निमासळ�न घे�तेल्या�स लीघे��ली� स�फा ह�ऊन बंर� ��टते�.

* उष्णूते� बं�धे� नया� म्हणू�न उन्ह�ळ्या�ते श्�तेली द्राव्य�चा� उटणू� ली�����ते अस� आया&��द�ते स&चावि�ली� आह�. अन8तेमा�ळ, ��ळ�, चा8दन, ज्या�ष्ठमाधे �गेFर� श्�तेली, स&गे8धे� � �णू�Dते विहतेकार द्राव्य�8चा� चा�णूD � मा&गे�च्या� डॉ�ळ=चा� पा�ठी या�पा�स�न तेया�र का� ली�ल्या� उटणू� ली���न स्न�न कारणू� उन्ह�ळ्या�ते उत्तमा ह�या.

उन्ह�ळ्या�न8तेर या�ते� पा��स�ळ�, म्हणूजी� आर�ग्या�चा� स�Dते�पार� का�ळजी� घे�ण्या�चा� का�ळ. पा��स�ळ्या�ते अग्न� मा8द ह�ते असल्या�न� पाचान ख�ली��ते�, ��ते ��ढते�, त्या�मा&ळ� श्र�रश्का! ते� कामा� ह�ते असते�. शिश्��या पा��स�ळ्या�ते जी8ते&स8सगेD ह�ण्या�चा� प्रामा�णू स��Dन्निधेका असते�. या� गे�ष्ट� लीS�ते घे�ते� पा��स�ळ� स&रू झा�ली� काG त्रा�स ह�ण्या�पा��Cचा का�ह� घेरगे&ते� उपाचा�र कारणू� इष्ट असते�.

* गे�ते� चाह�, आली�, ते&ळश्�, द�लीशिचान� या�8च्या�सह उकाळली�ल्या� पा�ण्या�ते चा��न&स�र स�खर ट�का� न पा��स�ळ्या�ते र�जी एकाद� घे�णू� चा�8गेली� असते�. या�मा&ळ� जी8ते&स8सगेD ह�ण्या�स प्रातेबं8धे ह�ते� � पाचानश्का! ते� चा�8गेली� र�हण्या�स मादते न्निमाळते�.

* ओ��, ते�ळ, ज्या�ष्ठमाधे, स�धे� �गेFर� द्राव्य�8पा�स�न बंनवि�ली�ली� स&&पा�र�पा��स�ळ्या�ते जी��णू�न8तेर ख�णू� विहते��ह असते�, या�न� पाचान�ली� मादते ह�ते�.

* पा��स�ळ्या�ते पा&दिदन� ह� स&द्धा� मा�ठी� घेरगे&ते� औषधे आह�. जी��णू�ते पा&दिदन्या�चा� ते�जी� पा�न�, का�ळ= द्रा�S�, जिजीर�, किंहIगे, स�धे�, न्निमार� या�पा�स�न बंनवि�ली�ली� चाटणू� ख�ण्या�चा� उपाया�गे ह�ते�. या�न� तेqडॉ�ली� रुचा� या�ते�, शिश्��या पाचान�स मादते न्निमाळते�.

* दुपा�रच्या� जी��णू�न8तेर विकासली�ली� आली� � पा&दिदन्या�चा� रस ट�का� न ते�का घे�ण्या�न�ह� पाचान व्य�स्थिlते र�हण्या�स मादते न्निमाळते�. वि�श्�षतेO जी&ली�बं, आ� �गेFर� त्रा�स�8न� प्रातेबं8धे ह�ते�.

* पा��स�ळ्या�ते ��तेद�ष ��ढते�. ��ते ��ढली� काG त्या�पा�ठी�पा�ठी दुखणू�आली�चा. स8न्निधे��ते, आमा��ते �गेFर� दुखणू� असणू�ऱ्या�8न� या�चा� अन&भ� या�ते�चा. अश्� व्यका! तेTन� � इतेर�8न�ह� पा��स�ळ्या�ते स&8ठी-गे�ळ-ते�पा या�पा�स�न

Page 7: balaji tambe

बंनवि�ली�ली� लीह�न स&पा�र�च्या� आका�र�चा� गे�ळ= घे�णू� चा�8गेली� असते�. या�न� ��तेद�ष विनया8वित्राते ह�ण्या�बंर�बंर पाचान�ली�ह� मादते न्निमाळते�.

* पा��स�ळ्या�ते भ�का ली�गेते नसली�, पा�ट जीडॉ ��टते असली�, गेhस�स अडॉका� न र�विहली� आह�ते अस� ��टते असली� तेर लिंलीIबं� � आल्या�च्या� रस�च्या� न्निमाश्रांणू�ते थो�डॉ� जिजीर� पा�डॉ � स�धे� ट�का� न तेया�र का� ली�ली� चा�टणू थो�डॉ� थो�डॉ� चा�टणू� उत्तमा असते�.

* किंहIग्��ष्टका न���चा� चा�णूD पा��स�ळ्या�ते उत्तमा ह�या. त्रा�स अस� �� नस�, प्राकाM ते�न&स�र पा�� ते� अधे�D चामाचा� चा�णूD � थो�डॉ�स� ते�पा भ�ते�च्या� पाविहल्या� घे�स�बंर�बंर घे�ण्या�न� भ�का ली�गे�याली� मादते ह�ते�, अ2 व्य�स्थिlते पाचाते�.

* पा��स�ळ्या�ते ते�ली ली���न गेरमा पा�ण्या�न� स्न�न कारणू� विहते��ह असते�. ��तेश्�माका द्राव्य�8न� शिसद्धा का� ली�ली� ते�ली ��पारणू� अन्निधेका विहते��ह असते�.

* जी8ते ह�ऊ नया�ते � झा�ली�ली� जी8ते नष्ट व्ह���ते या�स�ठीg उपा�याया�जीन� कारणू� एर��ह� चा�8गेली� असते�. पा��स�ळ्या�ते मा�त्रा या�काडॉ� वि�श्�षतेO द्या��� ली�गेते�. त्या�दृष्ट�न� माविहन्या�ते�न आठी दिद�स सका�ळ= चामाचा�भर ���किंडॉIगे�चा� चा�णूD माधे�सह घे�णू� चा�8गेली� असते�. काढ=लिंलीIबं�चा� ते�जी� पा�न� ��ट�न का� ली�ली� गे�ळ= अधे�न माधे�न घे�ण्या�चा�ह� उपाया�गे ह�ते�.

* पा��स�ळ्या�ते जी8ते&स8सगेD ह�ण्या�चा� श्का! याते� स��Dन्निधेका असते�. या�स प्रातेबं8धे ह�ण्या�च्या� दृष्ट�न� घेर, ऑविफास, द��ख�न� �गेFर� स��Dजीविनका दिठीका�णू� विनयान्निमातेपाणू� धे�पा कारणू� उत्तमा असते�. या�स�ठीg काडॉ&किंनIबं�चा� पा�न�, ���किंडॉIगे, का�पा�र, ऊद �गेFर� द्राव्य�8चा� न्निमाश्रांणू �� तेया�र ‘स8ते&लीन प्या&रिरफा�यार धे�पा’ ��पारते� या�ते�.

पा��स�ळ्या�न8तेर विह��ळ्या�चा� चा�हूली ली�गेण्या�पा��C या�णू�ऱ्या� श्रद ऋते�ते पा&न्ह� एकाद� विपात्त ��ढते असते� किंकाIबंहुन� विपात्त�चा� प्राका�पा ह्या�चा का�ळ�ते ह�ते असल्या�न� उन्ह�ळ्या�ते घ्या�याचा� का�ळजी� पा&न्ह� या� दिद�स�ते घे�णू� आर�ग्यारSणू�स�ठीg चा�8गेली� असते�.

तेस� पा�हते� विह��ळ� ह� आर�ग्याद�याका का�ळ असते�. या� दिद�स�ते अग्न� प्राज्�शिलीते ह�ते�, श्र�रश्का! ते� आपा�आपाचा ��ढते�. थो8डॉ�चा� त्रा�स ह�ऊ नया� � विनसगेDतेO ��ढणू�ऱ्या� श्र�रश्का! ते�ली� घेरगे&ते� उपा�या�8चा� जी�डॉ न्निमाळ�न ते�काद कामा��न ठी��ते� या��� या�स�ठीg विनश्! शिचाते प्रायात्न कारते� या�ते�ते.

* विह��ळ्या�ते विनयान्निमाते अभ्या8गे कारणू� उत्तमा असते�. या�मा&ळ� थो8डॉ�चा� विन��रणू ह�ते� � श्र�रश्का! ते� ��ढ�याली� मादते ह�ते�.

* थो8डॉ�मा&ळ� त्�चा� का�रडॉ� ह�ण्या�चा� स8भ� असते�. ह� ट�ळण्या�स�ठीg अगे�दर अ8गे�ली� ते�ली ली���न न8तेर अगेरू, जीट�मा�8स�, का� श्र, �गेFर� द्राव्य�8न� या&का! ते “सhन मास�जी पा��डॉर’स�रख्या� उटण्या�न� स्न�न कारण्या�न� विह��ळ्या�ते उत्तमा असते�.

* थो8डॉ�मा&ळ� सद}, ख�काली� ह�ऊ नया�, तेस�चा श्र�र�ते काफाद�ष स�ठी� नया� या�स�ठीg विह��ळ्या�ते न�हमा�च्या� चाह�ते गे�ते� चाह� ट�काणू� चा�8गेली� असते�.

* विह��ळ्या�ते जी��णू�न8तेर त्राया�दश्� वि�डॉ� म्हणूजी� श्�स्त्रा�का! ते पाद्धाते�न� बंनवि�ली�ली� वि�डॉ� ख�ण्या�चा�ह� उपाया�गे ह�ते�. या�न� अवितेरिरका! ते काफाद�ष कामा� ह�ऊन पाचान चा�8गेली� ह�ते�.

* विह��ळ्या�ते बंद�मा�चा� ख�र ख�णू� चा�8गेली� असते�. र�त्रा� चा�र बंद�मा क्षिभजीते घे�ली���ते, सका�ळ= स�ली� का�ढ�न बं�र�का ��ट���ते � दुधे�ते का�ली��न थो�डॉ� आट����. या�ते खडॉ�स�खर � थो�डॉ� ते�पा ट�का� न तेया�र झा�ली�ली� ख�र सका�ळ= ख���.

* किंडॉIका�चा� ली�डॉ�, का�हळ�पा�का, गेव्ह�चा� ख�र आद= धे�ते&पा�षका पाद�थो�uचा� आह�र�ते समा���श् कारणू�ह� विह��ळ्या�ते विहतेकार असते�.

Page 8: balaji tambe

- डॉN. श्रु� बलजा� ताःDब#

श्रुमप्रकिताःष्ठाबंऱ्या�चा बं8गेल्या�8�र ‘श्रांमास�फाल्या’ अस� न�� दिदली�ली� आढळते�. अस� न�� बंन्निघेतेल्या��र का& णू�चा� श्रांमा का& ठी� सफाली झा�ली� ह� एका मा�ठी� प्राश्! न पाडॉते�. “इच्छा�पा�तेC’ अस� म्हटल्या�स बं8गेल्या�च्या� मा�लीका�चा� इच्छा� पा�णूD झा�ली� अस� म्हणूते� या�ते� पाणू श्रांमा का� ली� एका�न� आक्षिणू त्या�चा� सफालीते� दुसऱ्या�च्या� न����र, अस� का�ह�स� वि�शिचात्रा भ�� ‘श्रांमास�फाल्या’ ह� न�� ��चाल्या��र मान�ते या�ते�ते.

श्रांमा �� कामाD का� ल्या�शिश्��या का& णू�ली�चा र�हते� या�ते न�ह�. प्रात्या�का�न� श्रांमा कार���तेचा. जी��न चा�लीवि�ण्या�स�ठीg आ�श्! याका असते� ते� उपाजी�वि�का� आक्षिणू उपाजी�वि�का� स�ठीg का& ठीली� तेर� का�मा कारणू� आ�श्! याका असते�चा. उपाजी�वि�का� स�ठीg ली�गेते� अ2, �स्त्रा, विन��र� � पाFस� आक्षिणू ह� न्निमाळवि�ण्या�स�ठीg कार��� ली�गेते� का�मा. उपाजी�वि�का� या� श्ब्द�ते�ली ‘उपा’ श्ब्द�चा� अथोD ‘दुय्यामा’ अस� आह�. मागे मान&ष्या�चा� मा&ख्या जी�वि�का� का�णूते�? मा&ख्या जी�वि�का� या�ग्या तेऱ्ह�न� विनभ��ण्या�स�ठीg ली�गेते� कारुणू�, प्रा�मा, श्रांद्धा�, स��� � समा�धे�न आक्षिणू ह� गे&णू न्निमाळवि�ण्या�चा� प्रायात्न न का� ल्या�स जी��न व्यथोD जी�ते�.

मान&ष्यामा�त्रा�न� कामा�Dचा� वि�चा�र कारते�न� ‘धेमाD’ म्हणूजी� कामाDका�8डॉ, ‘अथोD’ म्हणूजी� का� �ळ पाFस� न्निमाळवि�णू�र� कामाD, ‘का�मा’ म्हणूजी� श्र�र � मान या�8न� स&खवि�णू�र� कामाD ह� वि�चा�र कारून मा�S�स�ठीgचा� कामाD म्हणूजी� ज्ञा�न � अन&भ� न्निमाळवि�णू� ह� स�डॉ न्निमाळ�ल्या�स कार��या�चा� म्हणू�न श्��ट= बं�जी�ली� ठी��ली�. जी�वि�का� चा� अन्निधेष्ठ�न असल्या�शिश्��या उपाजी�वि�का� उपाया�गे�चा� न�ह�. कामाD नFवितेकाते��र आधे�रिरतेचा ह�� आक्षिणू अस� कामाD कारते�न� घेडॉणू�ऱ्या� श्रांमा�8चा� पारिरह�र कारण्या�चा� या�जीन� प्रात्या�का�न� वि�चा�र�ते घे�तेली� पा�विहजी�. प्रात्या�का व्य�स�या कारते असते�न� त्या�ते श्रांमा अक्षिभप्रा�ते असते�तेचा. त्या�चा� आर�ग्या��र चा�8गेली�-��ईट पारिरणू�माह� ह�ते असते�तेचा. आर�ग्या दिटका�ते� आली� न�ह� तेर उपाजी�वि�का� चा� स�धेन म्हणू�न का� ली�ली� श्रांमा मा&ख्या जी�वि�ते�च्या� आडॉ या�ते�ते. म्हणू�न आया&��द�न&स�र प्रात्या�का�न� स्�तेOचा� प्राकाM ते� समाजी�न घे�ऊन आह�र-वि�ह�र�चा� या�जीन� कार���. आह�र�चा� माहत्त्� आपाणू समाजी� श्काते�. त्या�काडॉ� लीS दिदली�ह� जी�ते�, का�रणू चा&काGचा� ख�ल्ल्या�न8तेर पा�ट ते�बंडॉते�बं विबंघेडॉते�. तेस�चा अमा&का एका� र�गे�ते अमा&का आह�र चा�लीणू�र न�ह� या�चा� मा�विहते� लीगे�चा न्निमाळते�. पार8ते&, वि�ह�र�च्या� बं�बंते�ते औद�शिसन्या दिदस�न या�ते�. विफार�याली� जी�णू�, चा�लीणू� आर�ग्या�स�ठीg चा�8गेली� असली� तेर� का�ह� वि�शिश्ष्ट पारिरस्थिlते�ते चा�लीणू� जीमाते न�ह�. अश्� स्थिlते�ते चा�लीणू� ट�ळल्या�सचा आर�ग्या दिटका� श्काते�. का�णू�स�ठीg स�याकालिंलीIगे कारणू� चा�8गेली� असते� तेर का�णू�स�ठीg जिजीमामाध्या� जी�णू� चा�8गेली� असते�. का�णू� पाळ��� �� का�णू� का& ठील्या� प्राका�रचा� व्य�या�मा कार���ते ह� प्राकाM ते� पा�हूनचा ठीर���� ली�गेते�. या�गे आक्षिणू प्रा�णू�या�मा ह� प्राका�र स�D ली�का�8न� जीमाण्या�स�रख्या� वि�ह�र�ते मा�डॉते�ते. पाणू, त्या�तेह� का& ठीली� प्राका�र �� का& ठील्या� पाद्धाते� आपाल्या�स�ठीg या�ग्या आह�ते ह� ठीर����चा ली�गेते�. अन�काद� या� स�ऱ्या� वि�षया�8तेह� स�Dस�मा�न्या�8माध्या� बंर�चा जी�गेरूकाते� दिदसते�. पाणू व्य�स�या का& ठीली� विन�डॉ��� या�बं�बंते�ते मा�त्रा आर�ग्या�च्या� अ8गे�न� वि�चा�र का� ली�ली� नसते�.

ज्या� व्य�स�या�ते काGतेC, प्राशिसद्धा=, मा�न � पाFस� ख�पा ख�पा न्निमाळ�ली अस� व्य�स�या चा�8गेली� अस� समाजी�न प्रात्या�का जीणू का�ह� वि�शिश्ष्ट व्य�स�या�8च्या� मा�गे� ली�गेली�ली� दिदसते�ते. त्या�मा&ळ� ऊठी स�ट प्रात्या�का जीणू इ8जिजीविनअर �� डॉ�का! टर ह�ते� किंकाI�� ‘आयाट=’च्या� मा�गे� ली�गेते�. त्या� व्य�स�या�मा&ळ� आर�ग्या�ली� ह�णू�र� धे�का� समाजी�न घे�तेली�ली� नसते�ते. उन्ह�ते का�णू� का�मा कार���, भट्टी=जी�ळ का�णू� का�मा कार���, डॉqगेर��रचा� ह�� का�णू�ली� मा�न��ली � समा&द्रा�च्या� जी�ळ का�णू� व्य�स�या विन�डॉ��� या� दृष्ट�न� वि�चा�र कारणू� आ�श्! याका असते�. त्या�तेल्या� त्या�ते श्�र�रिरका श्रांमा कारणू�ऱ्या� ली�का�8च्या� आर�ग्या�चा� वि�चा�र कारणू� ख�पाचा आ�श्! याका असते�.

डॉ�का! या��र �जीन उचालीणू� चा�8गेली� का�? डॉ�का! या�चा� उपाया�गे सहस� �जीन उचालीण्या�स�ठीg कार�याली� ली�गे� नया�. अश्� तेऱ्ह�न� �जीन उचाली��� ली�गे� नया� म्हणू�न बंऱ्या�चा प्रागेते र�ष्ट्रां�8माध्या� ��गे��गेळ्या� या8त्रा�8चा� श्�धे ली�गेली�ली� दिदसते�ते. पार8ते&, डॉ�का! या��र �जीन ��हण्या�चा� ��ळ आली�चा तेर का�या का�ळजी� घ्या��� या�चा� वि�चा�र कारणू� आ�श्! याका आह�. का�णूत्या�ह� काठीgणू गे�ष्ट�चा� डॉ�का! या�ली� oश्D ह�ऊ नया� म्हणू�न डॉ�का! या��र माऊ �स्त्रा घे�तेल्या�शिश्��या डॉ�का! या��र ओझा� ठी��� नया�. मा�दूली� आक्षिणू मास्तेका�ली� पा�रका गे�ष्ट� आह�र�ते अ�श्! या ठी���व्य�ते. र�त्रा� झा�पाते�न� न चा&काते� न�का�ते � का�न�ते ते&पा�-ते�ली�चा� थो�बं ट�का���ते. ट�ळ��र आया&��दिदका ‘स8ते&लीन ब्रह्मली�न ते�ली’ किंकाI�� न&सते� एर8डॉ�ली ते�ली चा�ळ���.

Page 9: balaji tambe

डॉ�का! या��र ओझा� उचाली��� ली�गेली�चा तेर मा�न�चा� स्न�या� काडॉका ह�ते�ली इतेका� ��ळ उचाली� नया�. र�त्रा� झा�पाण्या�पा��C पा�ठीg�र ‘स8ते&लीन का&8 डॉशिलीन� ते�ली’ चा�ळ���. प्रात्या�का का�रख�न्या�ते � बं�8धेका�माS�त्रा�ते स�मा�न�चा� ��हते�का कार��� ली�गेते�चा. त्या�स�ठीg श्रांमा कार��� ली�गेते�ते. श्�ते�ते आक्षिणू बं�8धेका�माS�त्रा�ते का�मा कारणू�ऱ्या� मा8डॉळxन� बंऱ्या�चा अ8गेमा�हनते�चा� का�मा कार��� ली�गेते�. त्या�8न� अश्� का�मा�चा� स�या झा�ली� अस� ��टली� तेर� त्या�8न�ह� श्र�र�चा� का�ळजी� घे�णू� आ�श्! याका असते�चा. त्या�8न� स्�तेOच्या� श्र�रप्राकाM ते�न&स�र डॉ�का! टर�8न� भ�ट�न सल्ली� घे�ऊन त्या�न&स�र ��गेणू� या�ग्या ठीरते�. त्या�8न� का�मा��र ठी��णू�ऱ्या�8न� त्या�8च्या�स�ठीg अश्� तेपा�सणू�चा� या�जीन� कारून त्या�8न� सल्ली� न्निमाळ�ली या�काडॉ� लीS द�णू�ह� आ�श्! याका ठीरते�.

स8गेणूका�समा�र का�मा कारणू�ऱ्या�8न� स8गेणूका�च्या� चाका�काणू�ऱ्या� पाडॉद्या�चा� त्रा�स ह�ऊ नया� या�स�ठीg डॉ�ळ्या�ते का�जीळ घे�लीणू�, र�त्रा� झा�पाते�न� डॉ�ळ्या�8�र गे&ली�बंपा�ण्या�च्या� घेड्या� ठी��णू�, श्र�र�ते थो8डॉ�ई या�ण्या�स�ठीg दूधे-स�खर �� ‘स8ते&लीन विपात्तश्�8ते�’स�रख� विपात्तश्�माका द्राव्य घे�णू� आ�श्! याका असते�.

शिश्Sका, ली�का! चारसD, प्रा�फा� ससD, �काGली या� व्य�स�या�ते�ली ली�का�8न� ख�पा बं�ली��� ली�गेते असल्या�मा&ळ� त्या�8न� र�जी �� आठी�ड्या�ते�न का�ह� दिद�स हळद-मा�ठी ट�का� न गेरमा पा�ण्या�न� गे&ळण्या� कारणू�, स�ते�पाली�द= स�रख� चा�णूD ते�पा-माधे�बंर�बंर घे�णू�, दिद�स�ते�न का�ह� ते�स तेर� न बं�लीणू� इत्या�द= पाथ्या� पा�ळणू� आ�श्! याका असते�. �विकाली�स�रख्या� व्य�स�या�ते खऱ्या�-ख�ट्या�चा� चाचा�D असते� आक्षिणू ख�पा मा�नशिसका ते�णू या�ऊ श्काते�. अश्� व्यका! तेTन� मा�दूस�ठीg ‘स8ते&लीन श्तेद�मा’ स�रख� श्ते��र� बंद�माया&का! ते पा�न्निष्टका काल्पा घे�णू�, स&�णू�Dचा� प्राS�पा झा�ली�ली� ‘स8ते&लीन आत्माप्रा�श्’स�रख� एख�द� काल्पा घे�णू� आक्षिणू मा�दूली� उपाया�गे� पाडॉते�ली अश्� रस�यान�8चा� स��न कारणू� आ�श्! याका असते�. काफाप्राकाM ते�च्या� व्यका! ते�न� बंFठीg का�मा� अन्निधेका कारू नया�ते. तेस�चा ��तेप्राकाM ते�च्या� व्यका! ते�न� जी�स्ते विफारते�चा� का�मा� कारू नया�ते.

व्य�स�या�ते�न उद्भ�णू�र� अन�का प्राका�रचा� श्�र�रिरका अपा�या ट�ळण्या�स�ठीg ते� कामाD कास� कार��� या�चा� प्राशिश्Sणू नक्काG घ्या���. स�धे� रस्ते� स�फा कारण्या�चा� का�मा असली� तेर� ते� कामा�ते कामा� श्�र�रिरका श्रांमा�ते, बंस�न किंकाI�� ��का� न कास� झा�डॉ��� ह� शिश्का� न घे�णू� गेरजी�चा� असते�. व्य�स�या�मा&ळ� ह�णू�र� आजी�र ट�ळणू� आ�श्! याका आह� ह� लीS�ते घे�ऊन त्या�प्रामा�णू� का�मा कारणू� आ�श्! याका असते�. अन्याथो�, उपाजी�वि�का� चा� स�धेन जी��न नष्ट कारण्या�स�ठीg का�रणू�भ�ते ठीरू श्काते�.

व्य��स�न्नियाका आजी�र�चा� वि�चा�र कार�ते असते�न� श्रांमा कारण्या�स�ठीg फा& प्फा& स�8च्या� ते�काद=चा� ख�पा आ�श्! याकाते� असते�. श्र�र स&8दर � स&दृढ असली� पाणू फा& प्फा& स�8माध्या� ते�काद नसली�, छा�ते� फा& गेण्या�चा� Sमाते� नसली� तेर श्रांमा कारणू� जीमाते न�ह�. धे&ळ=चा� काणू अन्निधेका प्रामा�णू�ते असणू�ऱ्या� दिठीका�णू� का�मा कार��� ली�गेल्या�न� बंऱ्या�चा ��ळ� अन�का जीणू फा& प्फा& स�8च्या� वि�का�र�न� आजी�र� पाडॉते�ते अस� दिदसते�. दुधे�सरख� एख�द� पा�या घे�ऊन या�स�रख� त्रा�स ट�ळण्या�चा� प्रायात्न कारते� या�ते�. तेस�चा का�रख�न्या�ते�न या�णू�र� धे�र, उडॉणू�र� र8गे�चा� काणू किंकाI�� ली�का� डॉ का�पाण्या�च्या� का�रख�न्या�ते उडॉणू�र धे&रळ� या�मा&ळ� फा& प्फा& स�8चा� Sमाते� कामा� ह�ते�. ह� स�र� घेटका फा& प्फा& स�8च्या� वि�का�र�ली� का�रणू�भ�ते ठीरते�ते. अश्� ��ळ= आधे�चा दम्या�स�रख� वि�का�र असली� तेर श्रांमा कारण्या�स अडॉचाणू� या�णू� स�हजिजीका असते�. त्या�स�ठीg न�का�-तेqडॉ��र विफाल्टर बं�8धे�न का�मा कारणू� या�ग्या असते�. अश्� व्यका! तेTन� प्रा�णू�या�मा�स�रख� श्! �सनप्राका�र विनयान्निमाते का� ल्या�स अश्� त्रा�स�8पा�स�न दूर र�हते� या�णू� श्का! या असते�.

एका8 दर�ते श्रांमाप्रावितेष्ठ� जीपाण्या�स�ठीg का�मा�ते�ली नFवितेकाते� आक्षिणू श्र�र�चा� आर�ग्या जीपाणू� आ�श्! याका असते�.

आय�वLदचो# आहरीशस्त्रा - अन्नय�र्ग आया&��द�ते आह�र�वि�षया� अवितेश्या पारिरपा�णूD अस� मा�गेDदश्Dन का� ली�ली� आढळते�. आह�र प्राकाM ते�न&रूपा अस��� ह� आया&��द�चा� मा&ख्या स8काल्पान�. अथो�Dते, ह� अ8माली�ते आणू�याचा� तेर त्या�स�ठीg स्�तेOचा� प्राकाM ते� मा�ह�ते अस�याली� ह�� � आह�र�ते�ली प्रात्या�का �स्ते�चा� गे&णू-द�ष काळ�याली� ह��ते. र�जीच्या� जी��णू�ते अस�याली�चा हव्य� अश्� गेहू, ते�8दूळ, मा�गे-ते�र�पा�स�न ते� भ�ज्या�, फाळ� , दूधे, ते�का �गेFर� स�D पाद�थो�uचा� गे&णू, त्या�8चा� स्�भ��, त्या�8चा� द�ष�8�र ह�णू�र� पारिरणू�मा या� स��uचा� आया&��द�ते वि�स्तेMतेपाणू� �णूDन का� ली�ली� आढळते�.

आया&��द�च्या� अन�का ग्रं8थो�8माध्या� “पा�काकाM ते�’ समाजी��ल्या� आह�ते.

Page 10: balaji tambe

पा�काकाM ते� ज्या� घेटकाद्राव्य�8पा�स�न बंनली�ली� असते� त्या�8चा� आपा�पाली� स्�ते8त्रा गे&णूधेमाD असते�ते पाणू त्या�8चा� स8या�गे झा�ल्या�मा&ळ� � पा�काकाM ते� तेया�र कारते�न� का� ल्या� जी�णू�ऱ्या� स8स्का�र�8मा&ळ� तेया�र पाद�थो�uचा� गे&णूधेमाD वि�श्�ष अस� श्काते�ते. म्हणू�नचा पा�काकाM ते� बंन�ते�न� का�णूते� घेटकाद्राव्य� काश्� प्राका�र�, विकाते� प्रामा�णू�ते न्निमासळ���ते या� स��uचा� एका श्�स्त्रा असते�. आया&��दिदका पा�काकाM तेTमाध्या� या�ली� ख�पा माहत्त्� दिदली�ली� आढळते�. उद�हरणू�द�खली का�ह� ग्रं8थो�का! ते पा�काकाM ते� या�प्रामा�णू� स�8गेते� या�ते�ली.

म�हनौ;�र्ग

विनघेण्ट&रत्न�कार�ते मा�हनभ�गे या� न���चा� एका पा�काकाM ते� दिदली�ली� आह�. या�ते ते�पा, र��, दूधे, स�खर ह� मा&ख्या द्राव्य� आह�ते. या�8चा� स्�ते8त्रा गे&णूधेमाD अस� ह�ते.

ते�पा - श्का! विते�धेDका, श्रांमा�8चा� पारिरह�र कारणू�र�, ��ते-विपात्तश्�माका, श्र�र�चा� का�8ते� ��ढवि�णू�र�, श्र�र�ली� दृढ कारणू�र�, ��याD�धेDका.

गेव्ह�चा� र�� - गेहू ह� स्निस्नग्धे, धे�ते&�धेDका, पा�न्निष्टका � बंलीका�रका असते�ते. पाणू पाचाया�ली� थो�डॉ� जीडॉ � काफाका�रका असते�ते. गेव्ह�पा�स�न तेया�र का� ली�ल्या� रव्य�ते गेव्ह�चा� बं�काGचा� गे&णू आली� तेर� जीडॉपाणू� � काफा ��ढण्या�चा� प्रा�Mत्त� कामा� झा�ली�ली� असते�.

दूधे - श्�ते गे&णू�चा�, स्निस्नग्धेते� द�णू�र�, एका8 दर जी��नश्का! ते� ��ढवि�णू�र�, ��ते-विपात्तश्�माका � बंली�धेDका.

स�खर - ��ते-विपात्तश्�माका, श्�ते गे&णू�चा�, ��याDश्का! ते� ��ढवि�णू�र�, चाक्कार � थोका�� या�8न� दूर कारणू�र�, द�ह कामा� कारणू�र�.

मा�हनभ�गे�चा� ग्रं8थो�ते स�8विगेतेली�ली� पा�काकाM ते� अश्� - ते�पा ते�जी� काढ���� � त्या�ते समाप्रामा�णू�ते गेव्ह�चा� बं�र�का र�� घे�ली�न पाळ=न� ढ�ळ���. त्या�ते ते&पा�इतेका� चा दूधे थो�डॉ� थो�डॉ� लिंश्Iपा���. रव्य�माध्या� दूधे जिजीरली� � ते�पा स&ट� ली�गेली� काG रव्य�इतेकाG स�खर घे�ली��� तेस�चा ��लीचा�, ली�8गे, न्निमार� या�8चा� चा�णूD न्निमासळ�न न�ट एकाजी�� झा�ली� काG वि�स्ते���रून ख�ली� उतेर���.

तेया�र झा�ली�ल्या� मा�हनभ�गे�चा� गे&णू पा&ढ=लीप्रामा�णू� स�8विगेतेली�ली� आह�ते.

बंल्या� �Mष्या� गे&रुO स्निस्नग्धेO काफाकाM ते! धे�ते&�धेDनO ।

रस� पा�का� चा माधे&र� ��तेविपात्तवि�न�श्नO ।।

मा�हनभ�गे ते�काद ��ढ�ते�, श्&bधे�ते�चा� श्का! ते� ��ढ�ते�, पाचा�याली� जीडॉ, काफा कारणू�र� असते�. स्निस्नग्धेते� द�ते�. धे�ते� ��ढ�ते�, चा��ली� � वि�पा�का�न� माधे&र असते�, तेस�चा ��ते-विपात्तद�ष�8चा� श्मान कारते�.

रीसुलभिःशखरिरीणाः�

श्रां�ख8डॉ या� पाक्��2�ली� आया&��द�ते “रस�ली�शिश्खरिरणू�’ म्हटली�ली� आह�. या�माध्या� पा�णू� विनथोळ�न गे�ली�ली� दह� म्हणूजी� चाक्का�, माधे, ते�पा, स�खर, द�लीशिचान�, न�गेका� श्र, ��लीचा�, तेमा�लीपात्रा, न्निमार�, स&8ठी ह� घेटकाद्राव्य� असते�ते. या�8चा� गे&णू पा&ढ=ली प्रामा�णू� आह�ते.

दह� - काफा�धेDका, पाचा�याली� जीडॉ, ��तेश्�माका, श्र�र�ली� स्निस्नग्धेते� द�णू�र�, पा&न्निष्टकार.

माधे - काफाद�षश्�माका, पाचा�याली� हलीका� , आ��जी स&धे�रणू�र�, प्रामा�णू�पा�S� अन्निधेका असणू�ऱ्या� मा�द�ली� कामा� कारणू�र�, रुचाकार, रुS.

Page 11: balaji tambe

ते�पा - श्का! विते�धेDका, श्रांमा�8चा� पारिरह�र कारणू�र�, ��ते-विपात्तश्�माका, श्र�र�चा� का�8ते� ��ढवि�णू�र�, श्र�र�ली� दृढ कारणू�र�, ��याD�धेDका.

स�खर - ��ते-विपात्तश्�माका, श्�ते गे&णू�चा�, ��याDश्का! ते� ��ढवि�णू�र�, चाक्कार � थोका�� या�8न� दूर कारणू�र�, द�ह कामा� कारणू�र�.

द�लीशिचान�, न�गेका� श्र, ��लीचा� � तेमा�लीपात्रा ह� चा�र द्राव्य� न्निमाळ�न “चा�ते&जी�Dते’ गेणू तेया�र ह�ते�. ह� काफान�श्का, रुचा�धेDका, आमापा�चाका अस� असते�.

न्निमार� � स&8ठी - ह� द�घे�ह� चा��ली� वितेखट, अग्निग्न�धेDका, पा�चाका � काफान�श्का असते�ते.

रस�ली�शिश्खरिरणू� बंनवि�ण्या�चा� पाद्धाते

पा�णू� विनथोळ�न गे�ली�ल्या� दह्या�च्या� विनम्म्या� प्रामा�णू�ते स�खर घ्या���. माधे � ते�पा स�खर�च्या� एका स�ळ�8श् प्रामा�णू�ते घ्या���. चा�ते&जी�Dतेगेणू�चा� चा�रह� द्राव्य� माधे�च्या� एका अष्टमा�8श् प्रामा�णू�ते घ्या���ते तेर न्निमारपा�डॉ � स&8ठी माधे�इतेकाGचा घ्या���.

ह� स�D एकात्रा कार���, का�पार�च्या� स&गे8धे�न� स&��शिसका का� ली�ल्या� भ�8ड्या��र स&ते� स्�च्छा का�पाडॉ बं�8धे��� � त्या��र हळ� हळ� घे�स���.

गे&णू - ��तेविपात्तश्�माका, श्&b�धेDका, बंली�धेDका, रुचाकार, स्निस्नग्धे, पा&न्निष्टकार, का�8विते�घेDका

ह� गे&णू पा�विहली� असते� लीS�ते या�ते� काG दह� जीर� काफा ��ढवि�णू�र� असली� तेर� त्या�बंर�बंर�न� अश्� पाद�थो�uचा� या�जीन� का� ली�ली� आह� काG त्या�मा&ळ� श्रां�ख8डॉ काफा�धेDका ठीरते न�ह�. दह्या�ते�ली इतेर गे&णू मा�त्रा �Mद्धिंद्धाIगेते ह�ते�ते

जा�वनौदय� रीक" ‍ताः

Friday, April 17th, 2009 AT 9:04 AM Tags: ayurveda, hemophilia, balaji tambe, family doctor

जीली�8श् म्हणूजी� जी��न ह� जीगे�तेल्या� प्रात्या�का घेटका�ली� ली�गे� असणू�र� न्या�या लीS�ते घे�तेली� तेर, रक्तीं ह� आपाल्या� जी��न�श्� इतेका� विनगेविडॉते का� ह� लीS�ते या�ऊ श्काते�. रक्तीं�ते विनमा�Dणू झा�ली�ली� द�ष श्र�र��र वि�वि�धे प्राका�र� व्यक्तीं ह�ते�ते. म्हणू�न मा&ळ�ते रक्तीं�तेचा द�ष विनमा�Dणू ह�ऊ नया�ते या�स�ठीg का�ळजी� घे�तेली� जी�याली� ह��.

पा&र�णू�8तेर� अश्� गे�ष्ट स�पाडॉते� काG या&द्धा�ते एका� र�Sस�चा� �धे कारणू� ख�पा अ�घेडॉ ह�ते� का�रणू या&द्धा कारते� ��ळ= जीन्निमान��र पाडॉली�ल्या� त्या�च्या� रका! ते�च्या� प्रात्या�का थो�बं�पा�स�न पा&न्ह� र�Sस उत्पा2 ह�ते अस�. पा&र�णू�ते�ली अस� र�Sस दूविषते रका! ते�चा�, का& ठील्या�तेर� व्ह�यारसचा� विनदश्Dका असते�. श्&द्धा रका! ते म्हणूजी�चा जी��न � रका! ते�मा&ळ�चा जी��न�ते�ली आन8द असते�. मा�णूस�-मा�णूस�ते�ली स्न�ह ह्या� ओली�व्य�मा&ळ�चा असते�. रका! ते दूविषते ह�णू� म्हणूजी�चा ओली��� कामा� ह�णू�.

“प्रायात्न� ��ळ�चा� काणूह� रगेविडॉते� ते�लीह� गेळ�” अस� म्हणू�याचा� ��ळ का� या�ते� तेर ��ळ� ए�ढ= का�रडॉ� असते� काG त्या�ते जीली�8श् �� ते�ली�8श् अस�चा श्काते न�ह�. पाणू म्हणूते�ते काG ख�पा प्रायात्न का� ली� तेर काद�शिचाते ��ळ�ते�नह� ते�ली विनघेणू� श्का! या आह�. ��ळ�ते�ली ते�ली का�ढण्या�स�ठीg प्रायात्न�8चा� पार�का�ष्ठ� कार��� ली�गे�ली ह� स8द�श् या� म्हणू�ते�न आपाल्या�ली� न्निमाळते�. ते�त्पायाD का�या तेर काणू�काणू�ते ओली��� अस���चा ली�गेते�. ली�काडॉ�ते ओलीसरपाणू� अस�पायाuते ते� जिजी�8ते असते�, त्या�तेली� ओलीसरपाणू� एका� माया�Dद�पा�S� कामा� झा�ली� काG ते� विनजीC� ह�ते�, त्या�चा� भ&गे� ह�ते�, त्या�चा� काणू ��ऱ्या��र उडॉ�न जी�ते�ते � त्या�चा� आया&ष्या स8पाते�.

Page 12: balaji tambe

�स्ते�चा� जिजी�8तेपाणू� त्या�ते�ली जीली�8श्��र �� ते�ली�8श्��र अ�ली8बं�न असल्या�न� ते�चा अ8श् का�ढ�न घे�तेल्या�स �स्ते�चा� आका�र तेस�चा र�विहली� तेर� त्या� �स्ते�ते का�ह� तेथ्या र�विहली�ली� नसते�.

आया&��द�न� अ2�च्या� पारिर�तेDन�न8तेरच्या� धे�ते� - स्निस्नग्धे�8श्�ली� ��याD अस� स8बं�धेली�. म्हणू�न एख�द्या� �स्ते�ते ��याD विकाते� आह� त्या�न&स�र त्या� �स्ते�चा� किंकाIमाते ठीरते�. सध्या� ली�8गे�, ��लीचा� अश्� माह�गेड्या� �स्ते� त्या�ते�ली ते�ली का�ढ�न घे�ऊन न8तेर स्�स्ते�ते वि�काल्या� जी�ते�ते. अश्� �स्ते� ��पारून, “मा� शिश्ऱ्या�ते ��लीचा� ट�काली�’ अश्� समा�धे�न�पा�S� अन्या का�ह� उपाया�गे ह�ते न�ह�. अश्� ��लीचा�ली� ��स या�ते असली� तेर त्या� ��लीचा�ली� र�स�याविनका द्राव्य ली��ली� आह�, अस� समाजी�याली� हरकाते न�ह�.

प्रात्या�का �स्ते�तेली� जीली�8श् ह�चा त्या� �स्ते�चा� जी��न असते�. तेस�चा, मान&ष्या�च्या� श्र�र�ते�ली रका! ते ह�चा त्या�चा� जी��न असते�. रका! ते बं�ह�र बंनवि�ते� या�ते न�ह�. ते� ��ळवि�ते�ह� या�ते न�ह�. ��ळण्या�चा� स&रु��ते�चा� विbया� म्हणूजी� ते� थो�डॉ�स� घेट्टी झा�ली� तेर� हृदया�ते �� मा�दूते अ�र�धे उत्पा2 ह�ऊन हृदया�घे�ते �� पाS�घे�ते�चा� झाटका� आली�ली� दिदसते�. रका! ते श्र�र�ते असते�न� त्या�चा� एका वि�शिश्ष्ट पा�तेळपाणू� असणू� आ�श्! याका असते�, त्या�ते�ली स�D द्राव्य� वि�शिश्ष्ट प्रामा�णू�ते अस��� ली�गेते�ते � प्रात्या�का पा�श्�ली� रका! ते�ते�नचा जी��न न्निमाळते�. मा�या� पा�तेळ झा�ली� तेर व्य�ह�र�ते न�ते�स8बं8धे विबंघेडॉते�ते.

रका! ते अविते पा�तेळ ह�ऊ ली�गेली� तेर जीखमा झा�ली� असते� रका! ते ��हून जी�ईली � आ8तेर�दिद्राया�8न� आ�श्! याका त्या� प्रामा�णू�ते रका! तेपा&र�ठी� ह�णू�र न�ह�. म्हणू�नचा विहमा�विफाशिलीया� या� र�गे�चा� मा�ठीg भ�ते� ��टते�. पाणू या� र�गे�श्� लीढण्या�स�ठीg जीन्मापा��D प्रायात्न, गेभDस8स्का�र � नFवितेका ��गेणू�का या�8चा� आ�श्! याकाते� असते� आक्षिणू तेरचा औषधे�पाचा�र याश्स्�� ह�ते�ते.

श्र�र�ते रका! ते भरपा�र आह� किंकाI�� न�ह� या�चा� अ8द�जी बं�ट�चा� नख द�बं�न घे�तेली� जी�ते�. समा&द्राविकान�ऱ्या��र�ली ��ळ�ते बं�ट द�बंली� काG ते��ढ� भ�गे पा�8ढरट दिदसते� का�रणू त्या�तेली� जीली�8श् दूर सरकाते� तेस�चा नख द�बंल्या��र प्राथोमा ते�थो�ली रका! ते बं�जी�ली� सरून ते�थो�ली नख पा�8ढरट दिदसते� � नख��रचा� द�बं का�ढल्या��र ते�थो� रका! तेप्रा��ह जीलीद गेते�न� या�ऊन नख ली�ली दिदसते�.

का� स�8माध्या� जी�पायाuते जी���8श् किंकाI�� ते�ली�8श् आह� ते�पायाuते का� स�8न� चाका�काG असते�. अश्� ��ळ= �रून ली��ली�ली� ते�ली उपाया�गे� पाडॉते� � ते� न�ट बंसते�ते. श्र�र�च्या� मा&ख्या भ�गे�8न�चा जी�व्ह� जी��नसत्त्�� न्निमाळणू� दुर�पा�स्ते ह�ते� ते�व्ह� का� स�8न� विबंचा�ऱ्या�8न� रका! ते का�ठी�न न्निमाळणू�र? अश्� ��ळ= का� स पा�8ढर�फाटका पाडॉ�न ��ऱ्या��र भ&रभ&रू ली�गेली� �� गेळ� ली�गेली� तेर न�ली न�ह�. ते�व्ह� का� स गेळण्या�चा� तेb�र असल्या�स फाका! ते का� स�8न� ते�ली ली���न उपाया�गे नसते�. तेर, श्र�र�ते�ली रका! ते�काडॉ�ह� लीS द्या��� ली�गेते�. का� स पा�8ढर� ह�णू� या� तेb�र��र उपा�या कार�याचा� असली� तेर रका! ते��र उपाचा�र कारून न8तेरचा का� स�8�र उपाचा�र कारणू� आ�श्! याका असते�. श्र�र�ते रका! ते कामा� असली� काG ते�काद र�ह�ते न�ह�, धे�पा ली�गेते�, त्�चा� का�ळपाट, पा�8ढरट �� र�ख�डॉ� म्हणूजी� जी��न नसली�ली� दिदस� ली�गेते�.

रका! ते ह�चा जी��न�चा� स�Dस्� असल्या�न� व्यका! ते� का& ठील्या� रका! ते�चा� आह�, व्यका! ते� र�जीघेर�ण्या�ते�ली रका! ते�चा� आह� का�? अस� पा�विहली� जी�ते�. या��रून लीS�ते या�ते� काG रका! तेस8बं8धे ह�चा श्��ट= माहत्त्��चा� असते�. या&द्धा�ते श्त्रा�चा� रका! ते स�8डॉणू� किंकाI�� रका! तेश्&द्धा=, रका! ते�चा� न�ते� या� गे�ष्ट� न�हमा� बं�लीण्या�ते असते�ते � या��रूनह� रका! ते�चा� माहत्त्� लीS�ते या�ते�.

श्र�र�ते रका! ते भरपा�र प्रामा�णू�ते असली� तेर� त्या�ते का�ह� द�ष असते�ते अस�ह� बंर�चा ��ळ� अस� दिदसते�. जीस� पा�णू� उघेडॉ� ठी��ली� तेर �रून काGडॉ�-मा&8गे� पाडॉ�न पा�णू� दूविषते ह�ईली ह� तेर ��गेळ�चा पाणू त्या�ते ��ते��रणू�ते�ली धे&ळ=चा� बं�र�का काणू न्निमासळ�न जी�ते�ते का�ह� ��ळ�न� त्या�ते द�ष उत्पा2 ह�ते�. त्या�चाप्रामा�णू� श्र�र��र का& ठी� ह� बं�ह्या��ते��रणू�श्� स8बं8धे या�ईली अश्� उघेडॉ� जीखमा असल्या�स ख�पा का�ळजी� घ्या��� ली�गेते�. का�रणू, अश्� उघेड्या� जीखमा�द्वा�र� बं�ह्या��ते��रणू�ते�ली जी8ते&स8सगेD �� व्ह�यारसस8सगेD ह�ऊ श्काते�. या� गे�ष्ट��र आधे�रिरते स्निस्त्राया�8च्या� मा�शिसका धेमा�Dच्या� ��ळचा� का�ह� विनयामा का� ली�ली� दिदसते�ते.

रका! ते�चा� श्&द्धाते� स�8भ�ळणू� ख�पा माहत्त्��चा� असते�. स��न का� ली�ल्या� अ2�पा�स�नचा रका! ते तेया�र ह�ते असल्या�न� अ2-पा�ण्या�चा� श्&द्धा= पा�ळणू� ह� रका! ते श्&द्धा ठी��ण्या�चा� एका स�पा� � प्राभ��� मा�गेD असते�. मास�ली�द�र, अविते वितेखट पाद�थोD, ते�लीकाट पाद�थोD स��न का� ल्या�स रका! ते�ते विपात्तद�ष उत्पा2 ह�ऊन त्�चा� ली�ली ह�णू�, त्�चा��र गे�8धे� ��

Page 13: balaji tambe

पा&टका& ळ्या� उठीणू� अस� त्रा�स स&रू ह�ते�ते. फा& प्फा& स�ते �� रका! ते�ते मा�ठी� द�ष उत्पा2 झा�ली� तेर एका! जिझामा�, त्�चा�र�गे, स�र�याशिसस अस� र�गेह� झा�ली�ली� दिदसते�ते. डॉ�का! या�ते काqडॉ� ह�णू�, अ8गे��र का8 डॉ स&टणू�, अ8गे��र स&ई ट�चाण्या�स�रख� ��टणू� अस� स�D त्रा�स झा�ली�ली� दिदसते�ते. रका! ते�ते�ली बंर�चास� द�ष का�ह� प्रामा�णू�ते तेर� बंर� कारते� या�ते�ते. तेस�चा ऍविनन्निमाया� म्हणूजी� रका! ते कामा� प्रामा�णू�ते असणू� या� र�गे�चा�ह� इली�जी कारणू� स�पा� असते�,

सध्या� ख�ण्या�विपाण्या��र का�ह� विनबंuधे र�विहली�ली� नसल्या�मा&ळ� � आह�रश्�स्त्रा�बं�बंते�ते चा&काGचा� मा�गेDदश्Dन न्निमाळ�ल्या�मा&ळ� बंहुते�का दिठीका�णू� रका! तेद�ष घे�ऊनचा मा&ली� जीन्मा�ली� आली�ली� दिदसते�ते. त्�चा��र फा�डॉ, ली�लीसरपाणू� या�द्वा�र� रका! तेद�ष स�धे�रणूपाणू� प्राकाट ह�ते� पाणू रका! तेद�ष अन्निधेका प्रामा�णू�ते असल्या�स श्! �सन�चा� वि�का�रह� झा�ली�ली� दिदसते�ते. रका! ते�ते�ली द�ष�मा&ळ�चा त्�चा� का�ळ�8डॉते� ह� आपाल्या� लीS�ते या�ते न�ह�. म्हणू�न स¢दयाD ��ढवि�ण्या�चा� �� र8गे उजीळ व्ह��� � चा�हर� ते�जीOपा&8जी दिदस��� अश्� इच्छा� असल्या�स औषधेया�जीन� कारण्या�चा� का�मा रका! ते�च्या� मा�ध्यामा�ते�न अत्या8ते स�पा�पाणू�न� ह�ऊ श्काते�.

- डॉN. श्रु�. बलजा� ताःDब#

क�लNइडॉ सिसुस्टु “भ�ऊर��, अह� भ�ऊर��!” या� ह�का�8न� भ�ऊर�� लिंश्Iद�न� जी�गे आली�. भ�ऊर�� ह� पाडॉ�गे��चा� श्�तेकार�. स&पा�का जीमा�न, भरपा�र पा�णू�. दुपा�रचा8 का�मा स8पा��न भ�ऊर�� आ8ब्या�च्या� झा�डॉ�ख�ली� झा�पाली� ह�ते�. जी�गे या�ऊन बंघेते�ते, तेर घेर�तेली� दत्त� गेडॉ�.

“भ�ऊर��, लीगे�चा चाली�; आपाली� स�न�ली� बं�श्&द्धा झा�ली� आह�. “का�या? अस8 कास8 झा�ली8?” अस8 म्हणूते ते� उठीली� � मा�टरस�याकालीली� विकाका मा�रली�.

स�न�ली� लिंश्Iद� ह� भ�ऊर���8चा� थो�रली� स&कान्या�. न&काते�चा बं�.एस.स�. झा�ली�ली�. न�हमा�प्रामा�णू� का�ली�जी�ते�न घेर� आली� आक्षिणू वितेचा8 डॉ�का8 दुख�याली� ली�गेली8, चाक्कार आल्या�स�रख� ��टली� आक्षिणू थो�ड्या�चा ��ळ�ते ते� बं�श्&द्धा झा�ली�. या� घेटन� इतेका! या� थो�ड्या� ��ळ�ते घेडॉल्या�, काG दत्त� एकादमाचा घे�बंरून गे�ली�.

“भ�ऊर��, ते&म्ह�ली� ते�बंडॉते�बं स�न�ली�ली� मा�ठ्या� ह�स्पिoटलीमाध्या� हली��याली� पा�विहजी�. ते� पा�णूDपाणू� बं�श्&द्धा आह� आक्षिणू मा�दूचा� आजी�र ��टते� आह�.” डॉ�का! टर स�8गेते ह�ते�. “मा� मा�दूचा� स�जी कामा� कारण्या�चा� औषधे� दिदली�ली� आह�ते. पाणू, वितेच्या��र ते�तेडॉ�न8 उपाचा�र व्ह�याली� ह��ते.” ते� म्हणू�ली�.

स�न�ली�ली� ते�बंडॉते�बं ऍम्ब्या&लीन्समाधे�न पा&ण्या�ली� हली�ण्या�ते आली�. ते�थो� वितेचा� मा�दूचा� स�ट= स्काh न कारण्या�ते आली�. स�ट= स्काh नमाधे�न वितेली� आयास�या�माध्या� हलीवि�ण्या�ते आली�. ते�थो� मा�त्रा थो�ड्या� ��ळ�न� ते� श्&द्धा=�र आली�.

“भ�ऊर��, स�न�ली�ली� मा�दूमाध्या� अगेद= आतेल्या� भ�गे�ते एका गे�ठी आह�. गे�ठी म्हटल्या��र घे�बंरून जी�ऊ नका�. का�रणू ह� अगेद= स�ध्या� प्राका�रचा� गे�ठी आह�. फाक्तीं ते� अगेद= वि�शिचात्रा दिठीका�णू� बंसली�ली� आह�.”

“डॉ�का! टर, माली� न�माका8 काळली8 न�ह�!”

“भ�ऊर��, या� गे�ठीgली� इ8ग्रंजी�ते “का�ली�इडॉ शिसस्ट’ म्हणूते�ते. या� गे�ठीgते पा�8ढरट विपा�ळ� द्रा�� भरली�ली� असते�, काच्चे� अ8ड्या�तेली� पा�8ढर� भ�गे जीस� असते�, तेश्� प्राका�रचा� ह� द्रा�� असते�. काधे�काधे� मा�त्रा, या� द्रा���चा� घेनते� ��ढली�ली� आढळते�. ह� गे�ठी स�धे�रणू आ�ळ्या�च्या� आका�र�चा� असते�. अथो�Dते ह� आ�ळ� लीह�न, माध्यामा किंकाI�� मा�ठी� का�णूते�ह� अस� श्काते�. स�न�ली�चा� गे�ठी ह� मा�ठ्या� आ�ळ्या�च्या� आका�र�चा� आह�. ते� न�हमा�पा�S� मा�ठीg आक्षिणू मा�गेच्या� भ�गे�ते आह�. आपाणू ते�बंडॉते�बं श्स्रbया� कारून ह� का�ढण्या�चा� गेरजी आह�.”

स�न�ली�चा� ऑपार�श्न याश्स्��र�त्या� पा�र पाडॉली�. मा�याb�स्का�पाच्या� स�ह्या�न� ह� गे�ठी पा�णूDपाणू� का�ढ�न ट�काण्या�ते आली�. स�न�ली� दुसऱ्या�चा दिद�श्� उठी�न बंसली� � चा�ली� विफारू ली�गेली�.

Page 14: balaji tambe

“डॉ�का! टर, आम्ह� ख�ड्या�तेली� मा�णूस8. पाणू स�न�ली�ली� न�माका8 का�या झा�ली8 ह�ते8 ह� स�8गे� श्का�ली का�?” भ�ऊर���8चा� लीह�न भ�ऊ वि�का�स डॉ�का! टर�8न� वि�चा�रते ह�ते�.

“वि�का�स, ख�ड्या�ते�ली का�या किंकाI�� श्हर�ते�ली का�या, मा�णूस�च्या� आजी�र�वि�षया� पा�णूD ज्ञा�न कारून घे�ण्या�चा� आपाल्या�ली� हक्का आह�. “ते&म्ह� द��!” अस8 म्हणू�न डॉ�का! टर�8न� भगे��नपाद��र पा�चा��याचा� � आपाणू फाक्तीं बंघेते र�ह�याचा�, ह� �Mत्त� स�डॉण्या�चा� गेरजी आह�. मा� ते&ली� समाजी�ली अश्� पाद्धाते�न� स�8गेण्या�चा� प्रायात्न कारते�.”

का�ली�इडॉ शिसस्ट म्हणूजी� का�या?

आपाली� मा�दू ह� “स�एसएफा” न���च्या� पा�ण्या�स�रख्या� द्रा��ते तेर8गेते असते�. (स�एसएफा म्हणूजी� “स�र�ब्र�o�यानली फ्ली&इडॉ” म्हणूजी�चा “मा�दू आक्षिणू माज्जा�रज्जा�चा� पा�णू�”). आपाल्या� मा�दूच्या� आते ह� पा�णू� तेया�र ह�ण्या�चा� या8त्राणू� असते�. वितेली� व्ह�दिट्राका! या&लीर शिसस्टिस्टमा अस� म्हणूते�ते. या�ते एका� णू चा�र काप्पा� असते�ते. द�न मा�ठ्या� पा�काळ्या� (लीhटरली व्ह�दिट्राकाली) या� पा�काळ्या�ते�न एका� लिंचाIचा�ळ्या� खिंखIडॉ�स�रख्या� मा�गे�Dते�न ह� पा�णू� वितेसऱ्या� पा�काळ=ते जी�ते� � ते�थो�न पारते एका� अरु8 द मा�गे�Dन� चा�थ्या� पा�काळ=ते जी�ते�. ते�थो�न ते� मा�दूच्या� बं�ह�र पाडॉ�न मा�दू � माज्जा�रज्जा�भ��ते� विफारते� � पारते रक्तीं�ते श्�षली� जी�ते�. या� पा�काळ्या�8माध्या� ह� पा�णू� स�रख�चा तेया�र ह�ते असते� � त्या�चा� अक्षिभसरणूह� चा�ली� असते�.

आते� काल्पान� कार�, ते&माच्या� श्�ते�तेल्या� का�लीव्य�माधे�न पा�णू� ��हते जी�ते�, त्या�ते अचा�नका बं�8धे घे�तेली� तेर का�या ह�ईली? “”बं�8धे�च्या� अली�काडॉ� पा�णू� स�चाते जी�ऊन मा�ठी� तेळ� तेया�र ह�ईली,” वि�का�स म्हणू�ली�.“बंर�बंर! स�न�ली�च्या� मा�दूते�ली गे�ठी ह�, पाविहल्या� द�न पा�काळ्या�8ते�न पा�णू� ज्या� खिंखIडॉ�ते�न वितेसऱ्या� पा�काळ=ते जी�ते�, वितेथो� बंसली�ली� ह�ते�. स�डॉ���टरच्या� बं�टली�चा� गे�ट= जीश्� बं�टली�च्या� तेqडॉ�ते अडॉका� न बंसते�, त्या�प्रामा�णू� ह� गे�ठी त्या� खिंखIडॉ�ते अडॉका� न बंसली� ह�ते�. जी�व्ह� ह� गे�ठी अडॉकाली�, त्या� ��ळ= मा�ठ्या� पा�काळ=ते�ली पा�ण्या�चा� द�बं प्राचा8डॉ प्रामा�णू�ते ��ढली� आक्षिणू ते� बं�श्&द्धा झा�ली�. ह� स्थिlते� तेश्�चा र�विहली�, तेर प्रास8गे� माMत्या�स&द्धा� या�ऊ श्काते�. का�रणू “बं�8धे�च्या�’ अली�काडॉच्या� पा�ण्या�चा� पा�तेळ= ��ढतेचा जी�ते�. म्हणू�नचा ह� गे�ठी ते�तेडॉ�न� का�ढ��� ली�गेते�. ह� गे�ठी अगेद= स�ध्या� प्राका�रचा� असल्या�न� एकाद� पा�णूDपाणू� का�ढल्या��र पारते उद! भ�ते न�ह�; मा�त्रा वितेचा� विनद�न या�ग्या ��ळ= ह�णू� माहत्त्��चा� असते�.डॉN. जायद#व पोDचोवघु, चो#ताःशल्यकिवशरीद, पो�णाः#

प्रज्ञापोरीधा टुळा आया&��द ह� फाका! ते र�गे बंर� कारणू�र� �Fद्याकाश्�स्त्रा न�ह� तेर ते� एका जी��न�क्षिभमा&ख श्�स्त्रा आह�, या�चा� ग्रं8थो ��चाते�न� पाद�पाद= प्रात्याया या�ते�. कास� ��गे���, का�या कारू नया� या�स8बं8धे� सद! �Mत्त वि�भ�गे�ते अवितेश्या मा�शिलीका मा�गेDदश्Dन का� ली�ली� आढळते�.

सद! �Mत्त�माध्या� का�या का�या कारू नया� ह� जी� स�8विगेतेली� त्या�ते पाविहली� गे�ष्ट स�8विगेतेली�, “न�नMते8 ब्र�या�ते! ”‘ म्हणूजी� असत्या बं�ली� नया�.

मान&ष्या�ली� ते�न स्��भ�वि�का इच्छा� असते�ते. प्रा�णूFषणू�, धेनFषणू� आक्षिणू पारली�काF षणू�.

प्रा�णूFषणू� म्हणूजी� प्रा�णू�8चा� रSणू कारण्या�चा� इच्छा�

धेनFषणू� म्हणूजी� उपाजी�वि�का� चा�लीण्या�स�ठीg आ�श्! याका असणू�र� धेन न्निमाळवि�ण्या�चा� इच्छा�

पारली�काF षणू� म्हणूजी� माMत्या�न8तेर पारली�का�ते चा�8गेली� l�न न्निमाळवि�ण्या�चा� इच्छा�

आया&��द�ते या� ते�न एषणू� न&सत्या�चा समाजी��ल्या� अस� न�ह� तेर त्या� पा�णूD ह�ण्या�स�ठीgह� मा�गेDदश्Dन का� ली�ली� आह�. चारकास8विहते�तेल्या� या� स�त्रा��रून ह� oष्ट ह�ते�.

Page 15: balaji tambe

इमDस्ताः� धारीय#K#र्गनौ" किहताःर्थीX प्र#त्य चो#ह चो ।

सुहसुनौम" अशस्ताःनौD मनौ�वक्कय कम�णाःम" ।।

… चारका स�त्राl�न

जिजी�8ते असते�न� तेस�चा माMत्या�न8तेर पारली�का�तेह� स्�तेOचा� विहते ह�� असणू�ऱ्या� व्यका! ते�न� अया�ग्या, अत्या8ते स�हसया&का! ते तेस�चा मान, ��णू� � श्र�र�स�ठीg किंनIदिदते असणू�ऱ्या� ��गे�8चा� धे�रणू कार���. या�ते ��णू�स�ठीg किंनIदिदते असणू�ऱ्या� ��गे�8माध्या� “ख�ट� बं�लीण्या�”चा� समा���श् का� ली�ली� आह�. बंर�बंर�न� अत्या8ते काठी�र �चान बं�लीणू�, चाह�ड्या� कारणू� � ��ळ�चा� ते�रतेम्या न ठी��ते� बं�लीणू� या�ह� गे�ष्ट� किंनIद्या स�8विगेतेल्या� आह�ते.

आया&��द�न� का�या�, ��चा�, मान या� वितेन्ह� स्तेर�8�र या�प्राका�र� का�ह� विनयामा स�8विगेतेली� आह�ते. या� विनयामा�8चा� पा�लीन कारण्या�न� मान&ष्या�चा� मान, �चान � कामाD या�8चा� श्&द्धा= झा�ली� काG स&खपा��Dका धेमाD, अथोD, का�मा ह� पा&रुष�थोD स�ध्या कारून ते� फाळ�8चा� उपाभ�गे घे�ऊ श्काते� � आर�ग्या�चा� आन8द घे�ऊ श्काते�. खर� बं�लीणू� ह� का� �ळ सज्जानते�चा� नव्ह� तेर आर�ग्या�चा�ह� का�रणू असते� ह� या��रून लीS�ते या�ते�.

असत्या बं�लीणू� ह� एका प्राका�रचा� प्राज्ञा�पार�धेचा असते�. बं&द्धा=, स8यामान श्का! ते� आक्षिणू स्मारणूश्का! ते� या� वितेघे�8चा� पारoर�ते समान्�या असली� आक्षिणू त्या� आपा�पाली� का�मा व्य�स्थिlते कारते असल्या� काG मान&ष्या या�ग्या विनणूDया घे�ते� आक्षिणू त्या�मा&ळ� आर�ग्या�चा� रSणू ह�ते�. मान&ष्या असत्या बं�लीते� म्हणूजी�चा ��स्तेवि�काते�पा�S� का�ह�तेर� ��गेळ� बं�लीते असते�.

अथो�Dतेचा सत्या का�या ह� बं&द्धा=ली� मा�ह�ते असली� तेर� ते� भ्रष्ट झा�ल्या�न� का�ह�तेर� ��गेळ� बं�ली�याली�, कार�याली� भ�गे पा�डॉते�. या�ते स8यामान ह�ऊ श्काली�ली� नसते� आक्षिणू या�ते�नचा ��स्तेवि�काते�पा�S� विनर�ळ� विनणूDया बं&द्धा=न� घे�तेली� काG प्राज्ञा�पार�धे घेडॉते� आक्षिणू प्राज्ञा�पार�धे ह� अन�का र�गे�8चा� का�रणू असल्या�न� त्या�ते�न अन�का र�गे विनमा�Dणू ह�ते�ते.

अश्� प्राका�र� “सत्या’ सद! �Mते�च्या� दृन्निष्टका�न�ते�न जिजीतेका� माहत्त्��चा� असते� वितेतेका� चा आर�ग्यारSणू�स�ठीgह� आ�श्! याका असते�.

खर�बं पा�णू� प्या�याल्या�न� जीस� लीगे�चा त्रा�स ह�ते� तेस� असत्या बं�लीण्या�चा� दुष्पारिरणू�मा लीगे�चाचा दिदस�ली अस� न�ह�. मा�त्रा, प्राज्ञा� भ्रष्ट ह�णू� ह� खर�बं पा�णू� विपाण्या�न� ह�णू�ऱ्या� त्रा�स�पा�S� विकाते�तेर� मा�ठ्या� प्रामा�णू�ते ह�विनका�रका ठीरू श्काते�.

या�गे, ज्या�वितेष, स8गे�ते, अध्या�त्मा अश्� अन�का भ�रते�या श्�स्त्रा� आह�ते. या� प्रात्या�का श्�स्त्रा�चा� मा&ख्या वि�षया विनरविनर�ळ� असली� तेर� “मा�Sप्रा�प्ते�’ ह�चा त्या�8चा� अ8वितेमा उदि¨ष्ट आह�. आया&��दह� या�ली� अपा��द न�ह�. आया&��द�ते मा�Sप्राकारणू न���चा� ��गेळ� प्राकारणू दिदली�ली� आह�. या�ते स�8विगेतेली� आह�,

श�द्धसुत्त्वस्य य श�द्ध सुत्य ब�भिःद्ध� प्रवताः�ताः# ।

… चारका श्�र�रl�न

श्&द्धा मान असणू�ऱ्या� व्यका! ते�च्या� दिठीका�णू� जी� श्&द्धा बं&द्धा= प्राकाट ह�ते� वितेली� “सत्या�बं&द्धा=’ म्हणूते�ते. ज्या� सत्या�बं&द्धा=च्या� बंली��र अवितेबंली��न अ8धेका�ररूपा� तेमा�चा�, मा�या�चा� भ�दन कारणू� श्का! या ह�ते�; ज्या� सत्या�बं&द्धा=मा&ळ� मान&ष्या विनOoMह बंनते� � अह8का�र�पा�स�न मा�काळ� ह�ऊ श्काते�; ज्या� सत्या�बं&द्धा=मा&ळ� या�गे�चा� शिसद्धा= ह�ते� � तेत्त्�ज्ञा�न स8पा2 ह�ते�; ज्या� सत्या�बं&द्धा=मा&ळ� जीन्मा-मारणू�च्या� चाb�ली� का�रणू ठीरणू�ऱ्या� गे�ष्टTपा�स�न मान&ष्या दूर र�हू श्काते�; ज्या� सत्या�बं&द्धा=मा&ळ� मान&ष्या स�D इच्छा�8चा�, ��सन�8चा� त्या�गे कारू श्काते� � “अSरब्रह्म” प्रा�प्ते कारू श्काते� या� सत्या�बं&द्धा=ली�चा शिसद्धा=, प्राज्ञा�, ज्ञा�न अस� म्हणूते�ते.

अथो�Dते मान�चा� श्&द्धा= सहजी�सहजी� ह�ते नसते�.

Page 16: balaji tambe

कामाDया�गे, भका! वितेया�गे, सद! गे&रु8 चा� आश्���Dद �गेFर� अन�का गे�ष्टTमा&ळ� मान श्&द्धा ह�ते असते�. सत्या�चान आक्षिणू असत्या�चा� त्या�गे ह� त्या�चा� पा��Dतेया�र� ह�या.

थो�डॉका! या�ते स��uगे�णू आर�ग्या�स�ठीg, स�मा�जिजीका स्�lते�स�ठीg आक्षिणू स्�तेOच्या� उ2ते�स�ठीg सत्या�चा� अ�ली8बं कारणू� श्रां�यास्कार ह�या.

- डॉN. श्रु� बलजा� ताःDब#माहत्त्� हृदया�चा�डॉ�. श्रां� बं�ली�जी� ते�8बं�Friday, April 23, 2010 AT 12:00 AM (IST) Tags: family doctor,   health,   dr. balaji tambe

हृदयार�गे�स�ठीg स8पा�णूD दFन8दिदन जी��नपाद्धाते� जीबं�बंद�र आह� ह� लीS�ते घे�ऊन जी��न या�ग्या तेऱ्ह�न� जीगेण्या�चा� प्रायात्न कार�याली� ह��.जी��न�ते का�ह� वि�शिश्ष्ट गे�ष्टTचा� अ8तेभ�D� का� ली�, तेर हृदयावि�का�र झा�ली�ली� असली� �� नसली� तेर� हृदयावि�का�र�चा� भ�ते� दूर ठी���न जी��न आन8द�ते जीगेते� या�णू� श्का! या असते�.

हृदयार�गे ए�ढ� भ�ते�द�याका का� अस���? न�न� प्राका�रचा� र�गे असते�ते. अगेद= काकाD र�गे�स�रख�ह� मा�ठी� र�गे असते�, पाणू त्या�ते रुग्णू�ली� एका वि�शिश्ष्ट ��ळ न्निमाळते जी�ते�, इली�जी कार�याली� स�डॉ न्निमाळते� � काकाD र�गे जी��घे�णू� असली� तेर� काकाD र�गे झा�ल्या��र ते�बंडॉते�बं � अचा�नका जी�� जी�ते न�ह�. मा�दूते का& ठील्या�ह� का�रणू�न� विबंघे�डॉ झा�ली� � मान&ष्या बं�श्&द्धा ह�ऊन पाडॉली� �� त्या�ली� अधे�uगे��ते�चा� �गेFर� झाटका� आली� तेर� इली�जी कार�याली� स�डॉ न्निमाळते र�हते�, पार8ते& हृदयार�ग्या�ली� ��ळ न्निमाळते न�ह� ह�चा खर�. त्या�मा&ळ� हृदयार�गे�चा� भ�ते� ��टते असते�.

ते�न्ह्या� बं�ळ�ली� जीन्मातेOचा का�ह� हृदयार�गे आह� अस� लीS�ते आली�, तेर सगेळ्या�8चा� पा�चा��र धे�रणू बंसते�. आजी श्ल्याकामाDशिचाविकात्स�चा� � आधे&विनका श्�स्त्रा�चा� ख�पा प्रागेते� झा�ली�ली� आह�. त्या�मा&ळ� जीन्मा�न8तेर वितेसऱ्या� दिद�श्� हृदया�चा� श्स्त्राकामाD ह�ऊन ��चाली�ली� मा&ली�ह� असते�ते. पाणू तेर�ह� जीन्मातेO हृदया�ते भ�का असल्या�चा� लीS�ते आली� तेर ते�बंडॉते�बं श्स्त्राकामाD कार��� काG न�ह� अस� स8भ्रमा पाडॉणू� स�हजिजीका असते�. हृदया�ते भ�का अस�नह� काधे� काधे� बंर�चा दिद�स�8पायाuते आया&ष्या व्य�स्थिlते चा�लीते� � अचा�नका का� व्ह� तेर� लीह�नपाणू� न झा�ली�ली� विनद�न मा�ठी� पाणू� ह�ऊ श्काते� � त्या��र इली�जीह� ह�ऊ श्काते�. पाणू तेर�ह� अश्� रुग्णू�8माध्या� ख�पा का�ळजी� घे�ण्या�चा� आ�श्! याकाते� असते�. का�रणू क्�शिचाते प्रास8गे� धे��पाळ कारते�न�, �जीन उचालीते�न� धे�का� ह�ऊ श्काते�.

हृदयावि�का�र�ते बंहुधे� ��ळ न्निमाळते न�ह� ह�चा खर�. हृदयावि�का�र आह� ह� नक्काG झा�ल्या�न8तेर स8पा�णूD दिदनचाया�D � र�हणू�मा�न बंदलीण्या�चा�चा आ�श्! याकाते� असते�. स�D प्राका�रचा� औषधे� व्य�स्थिlते घे�ते असली� तेर� काधे� का�या ह�ईली ह� स�8गेणू� अ�घेडॉ असते�. का& ठील्या� प्राका�रचा� हृदयार�गे आह� या��र इली�जी�स�ठीg ��ळ न्निमाळणू�, न न्निमाळणू� अ�ली8बं�न असते�. पार8ते& एका� णूचा हृदयावि�का�र झा�ली�ल्या�ली� ख�पा का�ळजी� घ्या��� ली�गेते�. औषधे� स&रू आह�ते, का�ळजी� कारण्या�स�रख� का�ह� न�ह� अस� ��टते असते�न� अचा�नका दगे��ली�ल्या� का�ह� व्यका! ते� असते�ते. म्हणू�न हृदयावि�का�र�चा� भ�ते� ��टणू� स�हजिजीका आह�. का� �ळ डॉ�का! टर�8�र स�D जीबं�बंद�र� स�पा��न का�ह� वि�शिश्ष्ट गे�ळ्या� घे�ते र�विहली� किंकाI�� एकाद� बं�यापा�स सजीDर� �� अ©जिजीओप्ली�स्ट= कारून घे�तेली� काG रुग्णू�चा� जीबं�बंद�र� स8पाली� अस� समाजी�न ��गेणू�का ठी��णू� किंकाI�� माधे&मा�ह�न8तेर रका! तेद�बं�चा� स&रु��ते झा�ली�ली� असते�न� का�ह� दिद�स�8न� हृदयार�गे ह�णू�र किंकाI�� हृदया�चा� झाटका� या�णू�र ह� समाजी�न न घे�ते� बं�स��धे र�हणू� बंर�बंर आह� का�? माली� न&सते� रका! तेद�बं

Page 17: balaji tambe

आह� त्या�स�ठीg मा� र�जी फाका! ते एका गे�ळ= घे�ते�, माली� हृदया�चा� का�ह� समास्या� न�ह� अस� स�8गेणू�र� अन�का रुग्णू असते�ते. माली� एकाद� हृदया�चा� झाटका� आली� ह�ते�, पाणू सध्या� घे�ते असली�ल्या� औषधे�8मा&ळ� माली� हृदया�चा� का& ठीली�ह� तेb�र न�ह�, सध्या� मा�झा� गे&डॉघे� दुखते असल्या�मा&ळ� त्या��रचा इली�जी कार� अस� स�8गेणू�र�ह� रुग्णू असते�ते. हृदया�चा� का�ळजी� काश्� तेऱ्ह�न� घ्या��� ह�चा अन�का�8न� काळते न�ह� काG का�या अस� ��टते�. र�त्रा� एख�द्या�च्या� पा�ट�ते दुखली� असते� गेhसन� दुखते अस�ली अस� समाजी�न �� ख�ण्या�ते का�ह� चा&काGचा� गे�ष्ट आली� अस��� अस� ��ट�न पाह�ट�पायाuतेचा� ��ळ का�ढली� � पाह�ट� हृदया�चा� झाटका� आल्या�न� रुग्णू दगे��ली� अस�ह� घेडॉल्या�चा� उद�हरणू� आह�ते.

आपाल्या�ली� लीS�ते घ्या�याली� पा�विहजी� काG हृदया ह� आ�श्! याका असली�ली� � अत्या8ते न�जी�का अ�या� आह� � त्या�चा� प्रात्या�का�न�चा वि�श्�ष का�ळजी� घे�णू� आ�श्! याका असते�. श्�र�रिरका पा�तेळ=�र तेर प्रात्या�का�न�चा हृदया�चा� का�ळजी� घे�णू� ख�पा आ�श्! याका आह�.

हृदयावि�का�र�चा� का& ठीली�ह� लीSणू� दिदसली� न�ह�ते, तेर�ह� �या�च्या� चा�क्षिळश्�न8तेर तेपा�सण्या� कारून हृदया�ते का& ठीली�ह� द�ष न�ह� या�चा� ख�तेरजीमा� कारून घे�णू� आ�श्! याका असते�. रका! तेद�बं असली� तेर� त्या�चा� का�रणू हृदया न�ह� ह�ह� तेपा�स�न घे�णू� आ�श्! याका असते�. माधे&मा�ह� व्यका! तेTचा� फाका! ते हृदयाचा नव्ह�, स�D श्र�र�चा� स्न�या� दुबंDली ह�ण्या�चा� श्का! याते� असल्या�न� हृदयावि�का�र�चा� लीSणू� दिदसली� न�ह�ते तेर� अश्� व्यका! तेTन� का�ळजी� कारणू� आ�श्! याका असते�. हृदयावि�का�र�च्या� बं�बंते�ते अस�ह� म्हणूते� या�ईली काG जीन्मा�पा��Cचा का�ळजी� घे�णू� आ�श्! याका आह�. मा�ली हृदया�चा� का& ठीली�ह� द�ष घे�ऊन जीन्मा�ली� या�ऊ नया� या�स�ठीg मा�ते�-विपात्या�8न� का�ळजी� घे�णू�, हृदयावि�का�र ह�ऊ नया� म्हणू�न आया&ष्या�ते लीह�नपाणू�पा�स�न या�ग्या ख�णू�-विपाणू�-व्य�या�मा�चा� अ8तेभ�D� कारणू�, हृदयावि�का�र�चा� प्रात्याS लीSणू दिदसली� न�ह� तेर� का�ळजी� घे�णू� आ�श्! याका असते�.

का�ळजी� घे�णू� म्हणूजी� का�या तेर, सध्या� आपाल्या�ली� र�गे न�ह� म्हणूजी� ते� काधे�चा ह�णू�र न�ह� अस� समाजी�न आह�र-वि�ह�र�ते बं�ते�लीपाणू� ठी��� नया�. स्�तेOचा� प्राकाM ते� समाजी�न घे�ऊन ��ते-विपात्त-काफा किंकाI�� त्या�8चा� जी�डॉप्राका�र समाजी�न घे�ऊन त्या�प्रामा�णू� स्�तेOचा� आह�र ठीरवि�णू� स�Dप्राथोमा आ�श्! याका असते�. र�जी पा�ट स�फा ह�ते� आह� किंकाI�� न�ह�, मा�त्रावि�सजीDन व्य�स्थिlते ह�ते� आह� किंकाI�� न�ह� या�काडॉ� लीS ठी��णू� आ�श्! याका असते�. स�रख� ते�णू�ख�ली� का�मा कार��� ली�गेते न�ह� न� ह�ह� पा�हणू� गेरजी�चा� असते�. वि�श्�ष प्रास8गे� किंकाI�� पा�ट}ली� का�ह�तेर� भलीते�चा ख�ण्या�ते या�ण्या�चा� श्का! याते� असते�, पाणू अस� ख�णू� काधे�तेर�चा ह�णू�र आह� अस� समाजी�न त्या�च्या�काडॉ� दुलीDS कारणू� बंर�बंर नसते�. का�रणू चा&काGचा� �स्ते� स��न का� ली� असते� ते� श्र�र�ते र�गे�चा� बं�जी ठी���नचा बं�ह�र जी�ते�, ह� गे�ष्ट सतेते लीS�ते ठी��णू� आ�श्! याका असते�.

ते�णू या�ण्या�चा� �� इतेर का�ह� लीSणू� दिदसण्या�चा� ��ट न पा�हते� र�जी चा�लीणू�, व्य�या�मा � मान��र�ली ते�णू दूर कारण्या�स�ठीg ध्या�न � स8गे�ते ह� विनत्या विनयामा�न� चा�ली� ठी��णू� ख�पा आ�श्! याका आह�.का�णू�ली� तेर� हृदया समापाDणू कारणू�, ह� हृदयार�गे न ह�ण्या�स�ठीg उत्तमा मा�गेD आह�. प्रा�मा�चा� ��गेणू�का, इतेर�8चा� स��� कारणू�, इतेर�8न� मादते कारणू� ह्या� गे�ष्ट� हृदया��रचा� ते�णू दूर ह�ण्या�स�ठीg ख�पा उपाया�गे� ठीरते�ते. या�मा&ळ�चा भ�रते�या स8स्काM ते�ते स���, द�नधेमाD या� गे�ष्टTन� ख�पा माहत्त्� दिदली�ली� दिदसते�.

आजी�बं�जी�चा� ��ते��रणू आन8द= ठी���न चा�र-चा�घे�8बंर�बंर जी��न�चा� आन8द ली&टते� या�ण्या�च्या� ह�ते�न� सणू-��र, उत्स� या�8चा� या�जीन� कारणू� हृदयावि�का�र दूर ठी��ण्या�स�ठीg उपाया�गे� ठीरते�. पाणू या� गे�ष्ट� कारते असते�न� अह8का�र �� कामाDका�8डॉ�चा� अ�डॉ8बंर ��ढ��न मा�नशिसका ते�णू ��ढणू�र न�ह� इकाडॉ� लीS ठी�����.

वि�शिश्ष्ट र�गे�ते वि�शिश्ष्ट ��गेणू�का चा&काGचा� ठीरते असली� तेर� हृदयार�गे�स�ठीg मा�त्रा स8पा�णूD दFन8दिदन जी��नपाद्धाते� जीबं�बंद�र आह� ह� लीS�ते घे�ऊन जी��न या�ग्या तेऱ्ह�न� जीगेण्या�चा� प्रायात्न कारणू�.हृदयावि�का�र दूर ठी��ण्या�स�ठीg श्र�र�ते ��याDधे�ते� या�ग्या प्रामा�णू�ते तेया�र ह�ण्या�स�ठीg पा�न्निष्टका अ2, दूधे, दह�, ते�पा, ली�णू� �गेFर�चा� या�ग्या प्रामा�णू�ते विनत्या स��न कारणू� आ�श्! याका असते�. श्रांद्धा� ��ढ�ली अश्� तेऱ्ह�चा� ��चान, लिंचाIतेन, मानन, श्रां�णू कारणू�.

मा�नशिसका ते�णू दूर ह�ण्या�स�ठीg व्य�या�मा, या�गे�भ्या�स, ध्या�न, स8गे�ते या�8चा� समा���श् कारणू�.

Page 18: balaji tambe

जी��न�ते �र�ली गे�ष्टTचा� अ8तेभ�D� का� ली� तेर हृदयावि�का�र झा�ली�ली� असली� �� नसली� तेर� हृदयावि�का�र�चा� भ�ते� दूर ठी���न जी��न आन8द�ते जीगेते� या�णू� श्का! या असते�.

प्रा�णू � आर�ग्याडॉ�. श्रां� बं�ली�जी� ते�8बं�Friday, May 28, 2010 AT 12:00 AM (IST) Tags: family doctor,   health,   dr. balaji tambe,  

आर�ग्या � प्रा�णू या�8चा� ख�पा जी�ळचा� पारoरस8बं8धे आह�. आर�ग्या दिटकावि�णू� म्हणूजी�चा प्रा�णू�चा� रSणू कारणू� आक्षिणू र�गे बंर� कारणू� म्हणूजी�चा कामा� झा�ली�ल्या� प्रा�णूश्का! ते�ली� पा&न्ह� पा��D�ते कारणू�.

शर�र�ते�ली प्रात्या�का पा�श्�ली� प्रा�णू व्य�पा�न असली�, तेर� श्र�र�ते�ली का�ह� दिठीका�णू� ते� वि�श्�षत्��न� र�ह�ते असते�, एका�टली�ली� असते�, का� दिद्राते झा�ली�ली� असते�. म्हणू�नचा श्र�र�ते�ली ह� दिठीका�णू� अवितेश्या माहत्त्��चा� असते�ते. प्रा�णू�चा� रSणू कार�याचा�, तेर ह� l�न� स&रक्षिSते र�हणू� गेरजी�चा� असते�. या� l�न�8�र आघे�ते झा�ली� किंकाI�� या� दिठीका�णू� मा�ठ्या� र�गे�न� आbमाणू का� ली�, तेर त्या�मा&ळ� आर�ग्या�चा� ख�पा न&कास�न ह�ते�, माMत्या�स&द्धा� या�ऊ श्काते�.

दश्F��यातेन�विन आहुO प्रा�णू� या�ष& प्रावितेन्निष्ठते�O ।...चारका स�त्राl�नज्या� दिठीका�णू� प्रा�णू वि�श्�षत्��न� प्रावितेन्निष्ठते असते�ते अश्� दह� प्रा�णूl�न� ह�ते.दश् प्रा�णू�यातेन�विन।तेद्याथो� मा�धे�D काण्ठीO हृदया8 न�क्षिभO गे&द8 बंस्पिस्तेO ओजीO श्&b8 श्�क्षिणूते8 मा�8सन्निमाविते ।...चारका श्र�रl�नशिश्र, का8 ठी, हृदया, न�भ�, गे&द, बंस्ते� (�Mक्का � मा�त्रा�श्या), ओजी, श्&bधे�ते�, रका! तेधे�ते� � मा�8सधे�ते� ह� दह� प्रा�णू�यातेन� म्हणूजी� प्रा�णू�चा� वि�श्�ष l�न� ह�ते.दह� प्रा�णू�यातेन� माहत्त्��चा� अश्�स�ठीg, काG या� अ�या��8चा�, धे�ते�8चा� न�ट का�ळजी� घे�तेल्या�मा&ळ� प्रा�णू�8चा� रSणू ह�ते�. प्रा�णूश्का! ते� ��ढवि�णू�स&द्धा� या� प्रा�णू�यातेन�8च्या� मा�ध्यामा�ते�नचा श्का! या असते�. आया&��द�ते पा8चाप्रा�णू स�8विगेतेली�ली� आह�ते, तेस�चा �Fदिदका ग्रं8थो�ते ��या�चा� अजी�न पा�चा प्राका�र स�8विगेतेली�ली� आह�तेO

उद! गे�र� न�गे आख्या�तेO का� माD उन्मा�लीन� स्माMतेO ।काM कारO S&तेकाM ते! ज्ञा�या� द��दत्त� वि�जीMम्भणू� ।।न जीह�विते माMते8 चा�विपा स�Dव्य�पा� धेनञ्जयाO ।।ढ�कार द�ण्या�स�ठीg "न�गे' न���चा� ��या� जीबं�बंद�र असते�, "का� माD' न���च्या� ��या�मा&ळ� पा�पाणू� उघेडॉते�, "काM कार' ��या�मा&ळ� भ�का ली�गेते�, "द��दत्त' ��या�मा&ळ� जी�8भई या�ते� आक्षिणू "धेन8जीया' न���चा� ��या� स�Dव्य�पा� असल्या�न� माMत्या�न8तेरस&द्धा� श्र�र�ते र�हते�. द�हधे�रणू कारणू�ऱ्या� प्रा�णू�चा� ह� उपाप्रा�णू समाजीली� जी�ते�ते. मा&ख्या प्रा�णू जी�पायाuते श्र�र�ते आह�, ते�पायाuते श्र�रविbया� व्य�स्थिlते ह�ण्या�स मादते कारते�ते. प्रा�णू�न� श्र�र�चा� त्या�गे का� ल्या��रस&द्धा� जी�पायाuते श्र�र आह�, ते�पायाuते "धेन8जीया' श्र�र�ते र�हते�.

Page 19: balaji tambe

हृदया ह� एका माहत्त्��चा� प्रा�णूl�न. दुधेDर हृदयावि�का�र�मा&ळ� माMत्या�स&द्धा� या�ऊ श्काते�, ह� आपाणू जी�णूते�चा. म्हणूजी�चा प्रा�णू दिटका��याचा� अस�ली तेर हृदया�चा� आर�ग्या र�ख�याली� ह��. या�चा�चा दुसर� बं�जी� म्हणूजी� हृदया�चा� का�मा व्य�स्थिlते ह�ते असली�, तेरचा हृदया�मा�फाD ते प्रा�णूश्का! ते�चा� स8पा�णूD श्र�र�ली� व्य�स्थिlते पा&र�ठी� ह�ऊ श्काते�. म्हणूजी�चा स8पा�णूD श्र�र�ली� पा&र�श्� प्रा�णूश्का! ते� न्निमाळ��� म्हणू�न हृदया�चा� का�याDSमाते� उत्तमा र�हण्या�काडॉ� लीS द्या�याली� ह��.श्&b धे�ते�चा� अवितेप्रामा�णू�ते Sया झा�ली�, तेर त्या�मा&ळ� माMत्या� या�ऊ श्काते�. तेस�चा प्रा�णूश्का! ते�, जी��नश्का! ते� पा&र�श्� ह�� अस�ली, तेर श्&bधे�ते� स8पा2 ठी��ण्या�स�ठीg प्रायात्न कार��� ली�गेते�ते. हृदया, श्&bधे�ते� �गेFर� स�Dचा प्रा�णू�यातेन�8च्या� बं�बंते�तेह� ह� गे�ष्ट ली�गे� पाडॉते�.

प्रा�णूश्का! ते� � आर�ग्या या�8चा� स8बं8धे बंघेते�न� द�न गे�ष्ट� लीS�ते घ्या�व्य� ली�गेते�ते. एका तेर असली�ली� प्रा�णूश्का! ते� श्र�र�ते स�Dत्रा स8चारणू व्ह�याली� ह��, प्रा�णू�च्या� अक्षिभसरणू�ली� का�णूते�ह� अडॉथोळ� या�ते� का�मा� नया� आक्षिणू दुसर� गे�ष्ट म्हणूजी� विनसगे�Dते�ली प्रा�णूश्का! ते� श्र�र�काडॉ�न अन्निधेका�न्निधेका स्��का�रली� जी�याली� ह��. या� द�न गे�ष्ट� स�ध्या झा�ल्या�, काG आर�ग्या उत्तमा र�ह�ली, या�ते स8श्या न�ह�.

ह� स�ध्या ह�ण्या�स�ठीg अन�का उपा�या स�8गेते� या�ते�ते.

किनौयमिमताः व्यायम आपा�पाल्या� प्राकाM ते�न&स�र चा�लीणू�, या�गे�सन� कारणू�, पा�हणू� या�8स�रख� व्य�या�मा विनयान्निमातेपाणू� का� ल्या�न� श्र�र ली�शिचाका ह�ते�. प्रा�णूश्का! ते� � जी��नश्का! ते�च्या� स8चारणू�माधेली� अडॉथोळ� दूर झा�ली�, काG त्या�8चा� स�D श्र�र�ली� व्य�स्थिlते पा&र�ठी� ह�ऊ श्काते�. व्य�या�मा�तेह� स�याDनमास्का�र�स�रख� या�गे�सन� प्रा�णूश्का! ते� ��ढवि�ण्या�स�ठीg अन्निधेका प्राभ��� असते�ते.

शरी�रीश�द्ध. प्रा�णू�च्या� स8चारणू�ते मा�ठी� अडॉथोळ� या�ऊ श्काते�, ते� श्र�र�ते स�ठीली�ल्या� वि�षद्राव्य�8मा&ळ� . ज्या�प्रामा�णू� आरस� प्राका�श्�च्या� स�ह�य्या�न� प्रावितेकिंबंIबं द�खवि�ण्या�चा� का�मा कारते�; पाणू आरश्��र धे�ळ जीमाली� तेर प्राका�श् आरश्�पायाuते पा�चा� श्काते न�ह� आक्षिणू त्या�मा&ळ� प्रावितेकिंबंIबंह� दिदस� श्काते न�ह�; त्या�चाप्रामा�णू� स�D श्र�र��या� प्रा�णूश्का! ते�च्या� स�ह�य्या�न� आपा�पाली� का�मा कारते असते�ते. श्र�र�ते अश्&द्धा= स�ठीली�, वि�षद्राव्य� जीमाली� काG प्रा�णूश्का! ते�ली� अडॉथोळ� तेया�र ह�ते� आक्षिणू श्र�र��या��8चा� का�माह� व्ह�याली� ह�� तेस� ह�ऊ श्काते न�ह�. स�D श्र�र��या��8�रचा� ह� मारगेळ झाटका�याचा� अस�ली, प्रा�णूश्का! ते�च्या� मादते�न� पा&न्ह� स�D का�मा� चा�खपाणू� व्ह�याली� ह�� असते�ली, तेर पा8चाकामा�Dद्वा�र� श्र�रश्&द्धा= कारणू� उत्तमा असते�. प्रा�णूश्का! ते�चा� अक्षिभसरणू व्य�स्थिlते ह�ऊ ली�गेली� काG फाका! ते श्र�रचा न�ह� तेर मान-बं&द्धा=�रचा� मारगेळस&द्धा� दूर ह�ऊ श्काते� आक्षिणू उत्स�ह ��ढते�.

प्रणाःयम श" वसुनौकि]य प्रा�णू�चा� आकाषDणू ज्या�मा&ळ� ह�ते� ते� प्रा�णू�या�मा. प्रा�णू�या�मा�मा&ळ� प्रा�णू�चा� स8चारणू व्य�स्थिlते ह�ते�. श्र�र�ली� प्रा�णूश्का! ते�चा� व्य�स्थिlते पा&र�ठी� व्ह��� या�स�ठीg प्रा�णू�या�मा उत्तमा ह�या. विनयान्निमाते प्रा�णू�या�मा कारण्या�न� स�D श्र�र��या��8चा� का�याDSमाते� ��ढते�, श्र�र�ते अश्&द्धा=-वि�षद्राव्य� स�चाण्या�स प्रावितेबं8धे ह�ते� आक्षिणू प्रा�णूश्का! ते� ��ढते�. प्रा�णू�या�मा�चा� अन�का प्राका�र असते�ते. अन&ली�मा-वि�ली�मा ह� प्रा�णू�या�मा स��uन� कारते� या�ण्या�जी�गे� असते�, स�D प्राकाM तेTच्या� व्यका! तेTस�ठीg अन&का� ली असते�. कापा�लीभ�ते�, भस्निस्त्राका� या�8स�रख� प्रा�णू�या�मा मा�त्रा तेज्ज्ञा�8च्या� मा�गेDदश्Dन�ख�ली� कारणू�चा चा�8गेली� असते�. ॐका�र गे�8जीन ह� तेर प्रा�णू�या�मा�पा�S� अन्निधेका प्राभ��� असते�. का�रणू ॐका�र गे�8जीन�न� श्! ��स�चा� विनयामान तेर ह�ते�चा; पाणू "ॐ या� ध्�न�मा&ळ� प्रा�णू�चा� आकाषDणूह� ह�ते�.

किनौयमिमताः अभ्यDर्ग व पोदभ्यDर्ग अभ्या8गे � पा�द�भ्या8गे कारण्या�न� ��तेश्मान ह�ते� ह� स�Dज्ञा�ते आह�चा. प्रा�णूश्का! ते�चा� स्र�ते असणू�ऱ्या� अन�का द्राव्य�8चा� स8स्का�र झा�ली�ली� औषधे� ते�ली विनयान्निमातेपाणू� अ8गे�ली� ली��ण्या�न� प्रा�णू�क्षिभसरणू ��ढते� आक्षिणू प्रा�णूश्का! ते� न्निमाळ�याली� मादते न्निमाळते�. पा�द�भ्या8गे कारण्या�न� श्र�र�ते�ली अश्&द्धा= तेस�चा अवितेरिरका! ते उष्णूते� कामा� ह�ते� आक्षिणू प्रा�णूस8चारणू�स मादते न्निमाळते�.

रीसुयनौसु#वनौ रस�यान�8मा&ळ� द=घे�Dया&ष्या, आर�ग्या, उत्तमा बंली-�णूD, सते�जीते� न्निमाळते�; का�रणू रस�यान�8माध्या� भरपा�र प्रा�णूश्का! ते�

Page 20: balaji tambe

असते�. रस�यान� तेया�र कारते�न� स�D घेटकाद्राव्य� उत्तमा प्राते�चा� अस���ते, ते�जी� अस���ते अस� आ�जी�Dन स�8विगेतेली� जी�ते�. या� घेटकाद्राव्य�8माधेली� जी��नश्का! ते� � रस�यान तेया�र कारते�न� का� ली� जी�णू�र� स8स्का�र या�8च्या� समान्�या�ते�न रस�यान�8मा&ळ� प्रा�णूश्का! ते� न्निमाळते�, ��याDश्का! ते� ��ढते�.

स�न�, चा�8द= �गेFर� धे�ते� � रत्न�8पा�स�न बंनवि�ली�ल्या� अली8का�र�8चा� धे�रणू अली8का�र� धेMते�O स�� स�भ�ग्या�या&Oप्राद�याका�O ।पा�वि�त्र्यालीक्ष्मा�भ�गे�न�8 का�रणू�O पारिरकाGर्गितेIते�O ।।...विनघेण्ट& रत्न�कार

अली8का�र धे�रणू कारणू� ह� स�भ�ग्या, आया&ष्या ��ढवि�णू�र� असते�. ते� पा�वि�त्र्या, लीक्ष्मा� आक्षिणू स&ख�ली� का�रणू ठीरते�. विनसगे�Dते�ली प्रा�णूश्का! ते� आकाM ष्ट कारण्या�चा� का�मा स&�णू�Dद= धे�ते� किंकाI�� रत्न� कारू श्काते�ते. म्हणू�नचा अस� अली8का�र धे�रणू कारणू� किंकाI�� स�न्या�-चा�8द=च्या� ते�ट�ते जी��णू�, भ�8ड्या�ते�न पा�णू� विपाणू� �गेFर�मा&ळ� प्रा�णूश्का! ते� ��ढ� श्काते�. प्रा�णू�ली� उ �̈श्�न ��द-��ङ्मया�ते प्रा�थोDन�ह� आह�ते. औषधे विकाते�ह� प्राभ��� असली�, उपाचा�र विकाते�ह� या�ग्या असली�, तेर� त्या�8चा� ली�भ प्रा�णू अस�पायाuतेचा ह�ऊ श्काते�. म्हणू�न अथो�D��द�ते प्रा�णू�ली�चा आ��हन का� ली�ली� स�पाडॉते�,

आथो�Dणू�O आ8विगेरस�O दF��माDन&ष्याजी�8 उते ।ओषधेयाO प्राजी�यान्ते� याद� त्�8 प्रा�णू जिजीन्दशिस ।।...अथो�D��द

ह� प्रा�णू, जी�पायाuते ते� प्रा�रणू� द�ते� आह�स, ते�पायाuतेचा आथो�Dणू� (जीपा, ह�मा, द�न, स्�स्पिस्ते�चान �गेFर�च्या� स�ह�य्या�न� का� ली� जी�णू�र� उपाचा�र), आ8विगेरस� (मा�विनसका श्का! ते�श्� स8बं8न्निधेते उपाचा�र), दF�� (��या�-जीली-पाMथ्�� �गेFर�च्या� मा�ध्यामा�ते�न का� ली� जी�णू�र� उपाचा�र), मा�न&ष� (औषधे�8च्या� स�ह�य्या�न� का� ली� जी�णू�र� उपाचा�र) �गेFर� उपाचा�र�8चा� फाळ न्निमाळते�. प्रा�णू असते�ते ते�पायाuतेचा औषधे�8चा� ली�भ ह�ऊ श्काते�. आर�ग्या रSणू�स�ठीg प्रा�णू�न� उत्तमा सहया�गे द्या���, या�स�ठीgह� का�ह� प्रा�थोDन� दिदली�ल्या� आह�ते,

या� ते� प्रा�णू विप्राया� तेन�या�D ते� प्रा�णू प्रा�यास� ।अथो� याद! भ�षजी8 ते� तेस्या न� धे�विह जी���स� ।।ह� प्रा�णू�, जी� ते&झा� विप्राया श्र�र आह�, जी� ते&झा� विप्राया भ�गे आह�ते � जी� ते&झा� औषधे आह� ते� ते� द=घेD जी��न�स�ठीg आम्ह�ली� द�. थो�डॉका! या�ते का�या तेर स�D श्का! वितेविनश्� ह� प्रा�णू�, ते� आम्ह�ली� आर�ग्या�चा� द�न द�, आर�ग्याप्रा�प्ते�स�ठीg मादते कार. म्हणूजी�चा आर�ग्या � प्रा�णू या�8चा� ख�पा जी�ळचा� पारoरस8बं8धे आह�. आर�ग्या दिटकावि�णू� म्हणूजी�चा प्रा�णू�चा� रSणू कारणू� आक्षिणू र�गे बंर� कारणू� म्हणूजी�चा कामा� झा�ली�ल्या� प्रा�णूश्का! ते�ली� पा&न्ह� पा��D�ते कारणू�. अ2या�गे : माधेडॉ�. श्रां� बं�ली�जी� ते�8बं�Friday, April 09, 2010 AT 12:00 AM (IST) Tags: honey,   family doctor,   health,   dr. balaji tambe,   annayoga,  

Page 21: balaji tambe

माधे�ली� स8स्काM तेमाध्या� 'मधा�' म्हणूते�ते. न����रूनचा त्या�चा� माधे&रते� लीS�ते या�ते�. चारकास8विहते�माध्या� माधे�चा� चा�र प्राका�र स�8विगेतेली� आह�ते. स&श्रां&तेस8विहते�, विनघेण्ट& रत्न�कार �गेFर� ग्रं8थो�8ते तेर आठी प्राका�र स�8विगेतेली� आह�ते.

ऊस, गे�ळ, स�खर �गेFर� गे�डॉ पाद�थो�uचा� मा�विहते� आपाणू पा�विहली�. आजी आपाणू नFसर्गिगेIका माधे&र पाद�थो�uचा� मा�विहते� घे�णू�र आह�ते. माधे�ली� स8स्काM तेमाध्या� "माधे&' म्हणूते�ते. न����रूनचा त्या�चा� माधे&रते� लीS�ते या�ते�. चारकास8विहते�माध्या� माधे�चा� चा�र प्राका�र स�8विगेतेली� आह�ते. स&श्रां&तेस8विहते�, विनघेण्ट& रत्न�कार �गेFर� ग्रं8थो�8ते तेर आठी प्राका�र स�8विगेतेली� आह�ते. खऱ्या�, श्&द्धा माधे�चा� गे&णूधेमाD या�प्रामा�णू� स�8विगेतेली� आह�ते-

माधे& श्�ते8 लीघे& स्��दु रुS8 स्�याu चा ग्रं�हकामा! ।चाS&ष्या8 ली�खन8 चा�ग्निग्नद=पाका8 व्रणूश्�धेकामा! ।।न�डॉ�श्&जिद्धाकार8 स�क्ष्मा8 र�पाणू8 माMदु �णूDकाM ते! ।मा�धे�कार8 चा वि�श्द8 �Mष्या8 रुशिचाकार8 मातेमा! ।।...विनघेण्ट& रत्न�कार

* रस - माधे&र, किंकाIशिचाते ते&रट

* गे&णू - रूS, लीघे� म्हणूजी� पाचाण्या�स हलीका�, माMदू म्हणूजी� मा�दD�ते� द�णू�र�, स�क्ष्मा म्हणूजी� लीह�न�तेल्या� लीह�न जी�गे�ते पा�चा� श्काणू�र�, वि�श्द म्हणूजी� स्�च्छा कारणू�र�

* ��याD - श्�ते

* द�षघ्नते� - काफान�श्का, किंकाIशिचाते ��तेकार

* माधे आ��जी�स�ठीg विहतेकार असते�, डॉ�ळ्या�8स�ठीg चा�8गेली� असते�, श्र�र�ते स�ठीली�ली� अ��जी�� द�ष � धे�ते� या�8न� खर�डॉ�न का�ढणू�र� असते�, अग्न�स प्राद=प्ते कारते�, जीखमा श्&द्धा कारते�, तेस�चा भरून आणूण्या�सह� मादते कारते�. श्र�र�ते�ली स�D न�ड्या�8चा�, स्र�तेस�8चा� श्&द्धा= कारते�, �णूD उजीळ�ते�, मा�धे� म्हणूजी� आकालीनश्का! ते� स&धे�रते�, श्&bधे�ते�चा� पा�षणू कारते�, रुचाकार असते�, ख�ल्ल्या��र मान�ली� आन8द द�ते�.

Page 22: balaji tambe

* माधे अन�का र�गे�8माध्या� उपाया&का! ते असते�. त्�चा�र�गे, मा�ळव्य�धे, ख�काली�, विपात्तद�ष, रका! तेद�ष, काफाद�ष, प्रामा�ह, जी8ते, मादर�गे, ग्ली�न�, तेMष्णू� (तेह�न न श्माणू�), उलीट=, जी&ली�बं, द�ह, Sयार�गे, मा�दर�गे, उचाकाG, पा�ट फा& गेणू�, वि�षबं�धे�, माली��ष्ट8भ �गेFर� र�गे�8माध्या� माधे औषधे�प्रामा�णू� उपाया�गे� असते�. तेस�चा मा&ख्या औषधे�चा� अन&पा�न म्हणू�न ��पारण्या�स�ठीg उत्तमा असते�. माधे�चा� स��Dते मा�ठी� गे&णू म्हणूजी� माधे या�गे��ह� असते�. ज्या� का�णूत्या� औषधे�बंर�बंर माधे न्निमासळली� जी�ईली त्या�चा� गे&णू ��ढ�ते� आक्षिणू श्र�र�ते झापा�ट्या�न� पासरते�. पा�ण्या�च्या� पाMष्ठभ�गे��र ट�काली�ली� ते�ली�चा� थो�बं जीस� चाहुबं�जी�8न� ��गे�न� पासरते� आक्षिणू स8पा�णूD पाMष्ठभ�गे व्य�पा�न ट�काते�, तेस�चा माधे श्र�र�ते गे�ली� काG स�Dत्रा पासरते�. म्हणू�नचा माधे ह� उत्तमा अन&पा�न आह�. शिश्��या चा��चा� वि�चा�र कारते�ह� माधे�बंर�बंर औषधे घे�णू� स�पा� जी�ते�. वि�श्�षतेO लीह�न मा&ली�8न� माधे�सह औषधे द�णू� ख�पाचा स�पा� असते�.

* माधे गेरमा आह� अस� समाजी सहस� दिदसते�, पाणू आया&��द�ते माधे श्�ते आह�, अस� oष्ट स�8विगेतेली� आह�. माधे लीह�न बं�ळ�पा�स�न ते� �या��Mद्धा व्यका! ते�पायाuते स�D जीणू विनयान्निमातेपाणू� स��न कारू श्काते�ते. का�णूते�ह� प्राकाM ते� असली�, का�णूते�ह� ऋते� असली� तेर� माधे ख�याली� हरकाते नसते�. फाका! ते माधे अल्पा प्रामा�णू�तेचा ख�याचा� असते�.

गे&रुरुSकाष�यात्��ते! श्Fत्या�च्चे�ल्पा8 विहते8 माधे& ।...चारका स�त्राl�न* माधे गे&णू�8न� का�रडॉ�, चा��न� ते&रट, ��या�Dन� श्�ते आक्षिणू अन्निधेका प्रामा�णू�ते स��न का� ल्या�स जीडॉ ह�ते असल्या�न� अल्पा प्रामा�णू�ते घे�णू�चा विहतेकार असते�. चा��ली� रुचाकार आह� म्हणू�न ��ट=भर माधे एकादमा ख�णू� अया�ग्या ह�या. स�Dस�धे�रणूपाणू� 2-3 चामाचा� माधे दिद�सभर�ते स��न कारण्या�स हरकाते नसते�. माधे गेरमा नसली� तेर� माधे�ली� उष्णूते� चा�लीते न�ह�.

हन्या�ते! माधे�ष्णूमा&ष्णू�तेDमाथो�� सवि�ष�न्�या�ते! ।...चारका स�त्राl�न* गेरमा का� ली�ली� माधे किंकाI�� गेरमा पाद�थो�Dते न्निमासळली�ली� माधे श्र�र�ते वि�षद�ष तेया�र कारू श्काते�, म्हणू�न माधे स��न कारते�न� त्या�चा� उष्णूते�श्� स8बं8धे या�णू�र न�ह� या�काडॉ� लीS द्या�याली� ह��. हल्ली� बंऱ्या�चा पा�काकाM तेTमाध्या� माधे ��पारली�ली� आढळते� आक्षिणू बंऱ्या�चाद� या�काडॉ� दुलीDS ह�ते�न� दिदसते�. �जीन कामा� कारण्या�स�ठीg गेरमा पा�ण्या�ते माधे ट�का� न घे�ण्या�चा� पाद्धाते रूढ झा�ली�ली� दिदसते�, पाणू अगेद= काढते पा�ण्या�ते माधे ट�काणू� अया�ग्या ह�या. का�माट पा�ण्या�ते माधे ट�का� न घ्या�याली� हरकाते न�ह�.

* थो�डॉका! या�ते, चा�8गेली� श्&द्धा माधे या�ग्या प्रामा�णू�ते � या�ग्या प्राका�र� स��न का� ली� तेर त्या�मा&ळ� आर�ग्या चा�8गेली� र�ह�याली� मादते न्निमाळ�ली. ते�न्ह्या� बं�ळ�पा�स�न का�णू�ह� माधे घे�णू� उत्तमा ह�या.

* तेqडॉ�ते शिचाकाटपाणू� जी�णू�ते आल्या�स आल्या�चा� रस � माधे न्निमासळ�न तेया�र का� ली�ली� चा�टणू थो�डॉ� थो�डॉ� चा�टण्या�न� लीगे�चा बंर� ��टते�.

* ख�काल्या�चा� ढ�स थो�8बंते नस�ली, उचाकाG थो�8बंते नस�ली ते�व्ह� या� प्राका�रचा� चा�टणू चा�टण्या�चा� उपाया�गे ह�ते�.

* पा�ट�ते ��या� धेरली� अस�ली, अस्�l ह�ते अस�ली, पा�ट दुखते अस�ली, माळमाळते अस�ली तेर आल्या�-लिंलीIबं�च्या� रस�ते माधे न्निमासळ�न चा�टण्या�चा� ख�पा पाटकान � चा�8गेली� उपाया�गे ह�ते�.

* भ�जीली� असते�, चाटका� ली�गेली� असते� पाटकान माधे � ते&पा�चा� न्निमाश्रांणू �रून ली��ल्या�न� आगे कामा� ह�ते�, तेस�चा फा�डॉ या�ते न�ह�.

* आजीका�ली बंऱ्या�चाद� स�खर�च्या� किंकाI�� गे&ळ�च्या� पा�का�ते माधेमा�श्! या�8चा� जी&न� पा�ळ� बं&डॉ��न ते� खर� माधे म्हणू�न वि�काण्या�च्या� घेटन� घेडॉते�ते, त्या�पा�स�न स��धे र�ह���. तेस�चा स�खर-गे&ळ�च्या� पा�का�ली� माधे�स�रख� र8गे � काM वित्रामा ��स द�ऊनह� ते� माधे न���ख�ली� वि�काली� जी�ते�. त्या�पा�स�नह� स��धे र�ह���.

* माधे श्&द्धा आह� का� ह� तेपा�सण्या�स�ठीg एका पाद्धाते म्हणूजी� चामाचा�भर माधे तेqडॉ�ते घे�तेली� � ख�ल्ली� तेर तेqडॉ�ते थो�डॉ�ह� शिचाकाट� जी�णू�ते� का�मा� नया�. उलीट तेqडॉ स्�च्छा झा�ल्या�स�रख� जी�णू��याली� ह��. या�उलीट स�खर-गे&ळ�च्या� पा�का�पा�स�न तेया�र का� ली�ली� माधे ख�ल्ल्या�स तेqडॉ�ते शिचाकाटपाणू� जी�णू�ते�. 

Page 23: balaji tambe

अ2या�गे : पान�र, चा�जी, चाक्का�सका�ळ �Mत्तस���Friday, March 19, 2010 AT 12:00 AM (IST) Tags: family doctor,   health,   dr. balaji tambe,   annayoga

दूधे ह� स�aत्तमा असते�. दुधे�ली� का�ह�ह� पाया�Dया अस� श्काते न�ह�, अगेद= दुधे�पा�स�न का� ली�ली� पाद�थोDह�.

दुधे�पा�स�न अन�का प्राका�रचा� पाद�थोD तेया�र का� ली� जी�ते�ते; पाणू स8स्का�र�8न&स�र या� स�D पाद�थो�uचा� गे&णू ��गे��गेळ� असते�ते. बंऱ्या�चाद� दुधे�चा� पाया�Dया म्हणू�न दुधे�पा�स�न का� ली�ली� पाद�थोD ख�ल्ली� जी�ते�ते; पार8ते& दूधे ह� स�aत्तमा असते�. दुधे�ली� का�ह�ह� पाया�Dया अस� श्काते न�ह�. आजी आपाणू पान�र, चा�जी �गेFर� पाद�थो�uच्या� गे&णूद�ष�8चा� मा�विहते� कारून घे�णू�र आह�ते.

पोनौ�री"पान�र' ह� पाद�थोD प्रा�चा�न का�ळ�पा�स�न अस्पिस्तेत्��ते असली�ली� दिदसते�. सध्या�ह� भ�जी�, भजी� �गेFर� बंनवि�ण्या�स�ठीg पान�र मा�ठ्या� प्रामा�णू��र ��पारली� जी�ते�. S�रका� र्चिचाIका�विपाण्डॉO का� र्चिचाIकाGभ�तेS�रस्या घेनभ�गेO ।...स&श्रां&ते स�त्राl�न दुधे�ते आ8बंट घे�तेल्या�न8तेर दूधे फा�टते�. या�ते�ली घेट्टी भ�गे�ते�ली पा�णू� का�ढ�न ट�काली� काG पान�र तेया�र ह�ते�. तेद! गे&णू�O, गे&रुO काफा�धेDनO ��तेघ्नO पा&8स्त्�विनद्रा�प्रादO तेपाDणू� बंM8हणूश्! चा ।...स&श्रां&ते स�त्राl�न* गे&णू - गे&रू म्हणूजी� पाचा�याली� जीडॉ* द�ष - ��तेघ्न पाणू काफाद�ष�धेDका* पान�र चावि�ष्ट असते�; पाणू पाचा�याली� काठीgणू असते�. काफाद�ष ��ढवि�णू�र� असल्या�न� झा�पा श्�8ते या�ण्या�स मादते कारते�. तेMप्ते� द�ते�, या�ग्या प्रामा�णू�ते ख�ल्ल्या�स पा�रुषत्� ��ढ�ते�. श्र�र�चा� पा�षणू कारते�. * ज्या�8न� भ�का चा�8गेली� ली�गेते�, जी� विनयान्निमाते व्य�या�मा कारते�ते, ज्या�8चा� का�मा मा�हनते�चा� असते� त्या�8च्या�स�ठीg पान�र या�ग्या असते�. बंFठी� का�मा कारणू�ऱ्या�8न�, पाचान�च्या� तेb�र� असणू�ऱ्या�8न� पान�र न ख�णू�चा चा�8गेली�. * ज्या�8न� झा�पा या�ते न�ह�, त्या�8न� र�त्रा� झा�पाते�न� द�न-ते�न चामाचा� पान�र � स�खर या�8चा� न्निमाश्रांणू न�ट चा���न ख�ण्या�चा� उपाया�गे ह�ते�. मा�त्रा सद}, ख�काली� �गेFर� त्रा�स असल्या�स, �जीन जी�स्ते� असल्या�स किंकाI�� अ8गे��र स�जी या�ते असल्या�स र�त्रा� पान�र ख�णू� ट�ळ���. * �जीन ��ढवि�ण्या�चा� इच्छा� असणू�ऱ्या�8न� पाचान व्य�स्थिlते ह�ते� आह� या�काडॉ� लीS ठी���न आह�र�ते पान�रचा� समा���श् कारते� या�ते�. * लीह�न मा&ली�8न� फा�रस� पान�र न द�णू�चा चा�8गेली�, वि�श्�षतेO ज्या� �या�ते मा&ली�8न� ��र8��र सद}-ख�काली�-ते�पा �गेFर� या�ण्या�चा� प्रा�Mत्त� असते�, त्या� �या�ते पान�र ट�ळणू�चा श्रां�यास्कार असते�.

चो�जा

Page 24: balaji tambe

* चा�जी पान�रपा�S�ह� पाचा�याली� जीडॉ असते�. दुधे�ली� वि�रजीणू ली��ली� काG त्या�पा�स�न जी� दह� तेया�र ह�ते�, त्या�ते पा�णू� ��हते�. ह� पा�णू� दूर कारून, वि�शिश्ष्ट वि�रजीणू घे�ली�न आ8बंवि�ण्या�च्या� विbया�न� चा�जी बंनवि�ली�ली� असते�. चा�जी ��स्तेवि�का पा�श्! शिचामा�त्या म्हणूजी� थो8डॉ द�श्�ते�ली पाद�थोD आह�. ह��मा�न जिजीतेका� थो8डॉ, वितेतेका� पा�चाका�ग्न� ते�व्र ह�ते असल्या�न� थो8डॉ प्राद�श्�ते चा�जी ख�ल्ली� तेर� ते� पाचा� श्काते�. भ�रते�स�रख्या� उष्णू कादिटबं8धे�या द�श्�ते मा�त्रा चा�जी स�8भ�ळ�न ख��� ली�गेते�. वि�श्�षतेO लीह�न मा&ली�8माध्या�, तेरुणू�8माध्या� चा�जीचा� मा�ठी� आकाषDणू दिदसते�; मा�त्रा पाचान�चा� वि�चा�र न कारते� का� �ळ रुचा�मा&ळ� चा�जी ख�ण्या�चा� दुष्पारिरणू�मा ह�ऊ श्काते�ते. दूधे आ�डॉते न�ह� म्हणू�न चा�जी ख�णू�र� अन�का मा&ली� असते�ते. पाणू दूधे � चा�जी या�8च्या�ते ख�पा मा�ठी� फारका आह�.

* चा�जी श्का! याते� दिद�स� ख���; र�त्रा� चा�जी ख�ण्या�न� l�लीते� ��ढ� श्काते�, अपाचान�चा� त्रा�स ह�ऊ श्काते�. चा�जी ह� रुचा�पा&रते� ख���. एका� ��ळ= ख�पा जी�स्ते� चा�जी न ख�णू�चा चा�8गेली�. ��र8��र सद} ह�णू�ऱ्या�8न�, अ8गे��र स�जी या�णू�, l�लीते�, हृद्रा�गे, माधे&मा�ह �गेFर� वि�का�र�8ते चा�जी ट�ळणू�चा चा�8गेली�.

चोक्कस&ते� का�पाडॉ�ते दह� बं�8धे�न ठी��ली� काG दह्या�ते�ली पा�णू� विनघे�न जी�ते� � चाक्का� तेया�र ह�ते�. ��तेघ्न8 काफाकाM ते! स्निस्नग्धे8 बंM8हणू8 न�वितेविपात्तकाM ते! । का& या�Dते! भका! ते�क्षिभली�ष8 चा दन्निधे याते! स&पारिरस्र&तेमा! ।।...स&श्रां&ते स�त्राl�न

* गे&णू - स्निस्नग्धे* द�ष - ��तेश्�माका पाणू काफाद�ष�धेDका* चाक्का� या�ग्या प्रामा�णू�ते स��न का� ली� असते� विपात्त ��ढ�ते न�ह�. चाक्का� रुचाकार असते�, श्र�रपा�षका असते�. न&सते� चाक्का� सहस� ख�ल्ली� जी�ते न�ह�, तेर चाका! का! या�पा�स�न ��गे��गेळ� पाद�थोD तेया�र का� ली� जी�ते�ते. आपाल्या�काडॉ� चाका! का! या�पा�स�न वि�श्�ष तेया�र का� ली� जी�ते� ते� म्हणूजी� श्रां�ख8डॉ. अथो�Dते आया&��द�ते श्रां�ख8डॉ बंनवि�ण्या�स�ठीg वि�श्�ष मा�गेDदश्Dन का� ली�ली� आह�. का� श्र, स&8ठी �गेFर� द्राव्य� ट�का� न श्रां�ख8डॉ बंन�ण्या�मा�गे� चाक्का� पाचा��� � चाका! का! या�चा� गे&णू न्निमाळ���ते अस� उ �̈श् असते�. काफाप्राकाM ते�च्या� व्यका! तेTन�, काफाद�ष ��ढण्या�चा� प्रा�Mत्त� असणू�ऱ्या�8न� चाक्का� न ख�णू� चा�8गेली�.  अ2या�गे : माधे&र रसडॉ�. श्रां� बं�ली�जी� ते�8बं�Friday, June 04, 2010 AT 12:00 AM (IST) Tags: annayoga,   family doctor,   health,   dr. balaji tambe

Page 25: balaji tambe

रस ह� स�D चा�Tचा� र�जी�. आया&��द�ते षcस समाजी��ली� अस�न त्या�ते माधे&र रस पाविहल्या� bमा�8का��र आह�. आपाल्या� आह�र�तेह� माधे&र चा��ली� माहत्त्��चा� l�न अस�याली� ह��. प्रात्या�का�न� आपा�पाल्या� प्राकाM ते�ली� अन&का� ली गे�डॉ पाद�थोD या�ग्या प्रामा�णू�ते स��न कारणू� ह� आर�ग्या�स�ठीgह� चा�8गेली�चा असते�. म्हणू�नचा अ2या�गे या� ली�खमा�ली�माध्या� आपाणू आया&��द�च्या� ग्रं8थो�ते स�8विगेतेली�ली� गे�डॉ पाद�थोD � त्या�8चा� गे&णूधेमाD पा�हते आह�ते.

आDब्यचो� वडॉ� आ8ब्या�चा� �डॉ� स��uन� पारिरचाया�चा� आह�. ह� गे�डॉ पाद�थोD प्राथोमा तेया�र का� ली� ते� भ�मा�न� अस� स8दभD आह�. श्रां�काM ष्णू�स�ठीg भ�मा�न� आ8ब्या�चा� �डॉ� तेया�र का� ली�.

पाक्��म्रस्या रस� घेMते�न वि�पाचा�न्मान्द�नली� यात्नते� ।या��त्स्या�ते! स&घेनस्तेथो� पा&नरया8 पा�च्याO शिसते�पाङ्! का� ।।स8जी�ते� स&घेन� तेतेO पाMथो&तेर� वि�स्ते�णूDपा�त्रा� ते& तेमा! ।स8शिलीम्पे�त्त& याथो�ली8 घेनतेर8 ते� खण्डॉश्O कातेDया�ते! ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारविपाकाली�ली� गे�डॉ आ8बं� घ्या��� � त्या�चा� रस का�ढ���. जी�डॉ बं&डॉ�च्या� काढईते थो�डॉ� ते�पा घे�ऊन त्या��र मा8द आचा��र पा�णू� उडॉ�न घेट्टी ह�ईपायाuते शिश्जी����. त्या�ते स�खर घे�ली�न पा&न्ह� घेट्टी ह�ईपायाuते अग्न� द्या���. मा�ठ्या� जी�डॉ ते�ट�ली� थो�डॉ�स� ते�पा ली���न त्या��र बं�टभर जी�डॉ�इतेका� रस पासर���. थो8डॉ झा�ली� काG ते&काडॉ� कारून �ड्या� पा�डॉ�व्य�ते.

स�या8 चा�म्ररस�द्भ�� घेMतेपा&र� हृद्या� गे&रुद}पाका� ।रुच्याO विपात्तमारुत्प्राणू�श्नकार� बंल्या�विते�Mष्या� भ��ते! ।।भ�मा�न विप्रायाभ�जीन�न चा पा&र� काM ष्णू�थोDमा&त्पा�दिदतेO ।...विनघेण्ट& रत्न�कारआ8ब्या�चा� �डॉ� रुचाकार असते�, हृदया�ली� विहतेकार असते�, पाचा�याली� जीडॉ असली� तेर� या�ग्या प्रामा�णू�ते स��न का� ली� असते� अग्न�स प्राद=प्ते कारते�, विपात्त तेस�चा ��ते द�ष�8चा� श्मान कारते�. ते�काद ��ढ�ते�, वि�श्�षतेO श्&bधे�ते�स�ठीg पा�षका असते�. भ�मा�न� प्रा�वितेभ�जीन�च्या� ��ळ= श्रां�काM ष्णू�स�ठीg विहचा� उत्पात्त� का� ली�.गे&डॉ�र� - स�खरपा�ळ=स8b�8ते�च्या� दिद�श्� ख�ल्ली� जी�णू�र� गे&ळ�चा� पा�ळ= स��uच्या� पारिरचाया�चा� असते�. आया&��द�ते या�चा प्राका�र� स�खर पा�ळ= बंनवि�ण्या�चा� पाद्धाते दिदली�ली� आह�.

गे�धे�माचा�णूu क्षिSप्ते�ज्या8 जीली�न�द्राu वि�मादDया�ते! ।माMद�स्तेस्मा�त्स8प्रागेMह्या ते&ल्या�8 पा�गेफाली�न चा ।।काM त्�� पापाDदिटका�8 तेस्या श्काD र�चा�णूDगेर्भिभIते�मा! ।गे&टिंटI बंध्�� विपाधे�या�स्या8 ��ल्लीया�त्पा�णूDपा�ठीका� ।।पापाDट�न समा�8 काM त्�� घेMते� स&वि�पाचा�त्ततेO ।...विनघेण्ट& रत्न�कारगेव्ह�च्या� विपाठी�ते ते&पा�चा� मा�हन घे�ली�न पा�ण्या�च्या� स�ह्या�न� माळ���. छा�न माऊसर माळली� गे�ली�, काG त्या�चा� स&पा�र�च्या� आका�र�चा� गे�ळ� तेया�र कार���, गे�ळ� ली�ट�न त्या�चा� छा�ट= पा�पाडॉ� तेया�र कार���, त्या�ते स�खर�चा� चा�णूD पा&रणू�स�रख�

Page 26: balaji tambe

भरून तेqडॉ न्निमाळ��न पा&न्ह� गे�ळ� बंन���� � का& श्लीते�न� ली�ट���. पा�पाडॉ�च्या� आका�र�चा� पा�ळ= ली�टली� गे�ली�, काG ते�पा ट�का� न तेव्य��र भ�जी���. ह� आह� स�खर�चा� गे&डॉ�र�.

आपाणू ते�पा-स�खर-पा�ळ= ख�ते� तेश्�चा प्राका�रचा� ह� पा�ळ= आह�. फाका! ते या�ते स�खर पा&रणू�प्रामा�णू� भरून पा�ळ= बंनवि�ली�ली� आह�. लीह�न मा&ली�8न� गे�डॉ ख�याली� ह�� असते� ते�व्ह� झाटपाट ह�ईली, मा&ली�8न� आ�डॉ�ली आक्षिणू त्या�8च्या� आर�ग्या�स�ठीg, स्मारणूश्का! ते�स�ठीg उत्तमा अस�ली अश्� ह� पा�काकाM ते�.

स� गे&डॉ�र� गे&रु�MDष्या� श्&bली� ��तेविपात्तन&ते! ।...विनघेण्ट& रत्न�कारह� स�खर�चा� गे&डॉ�र� श्&bधे�ते�स�ठीg उत्तमा असते�, ��ते तेस�चा विपात्तद�ष�चा� श्मान कारते�. कार�याली� स�पा� तेर�ह� रुचाकार � गे�डॉ पाद�थोD म्हणू�न ख�ते� या�णू�र� ह� स�खर�चा� गे&डॉ�र� घेर�तेल्या� स��uस�ठीg अन&का� ली ठीर��� अश्�चा आह�. गे&ळ�चा� गे&डॉ�र� - गे�ळ पा�ळ=एते�दृश्� गे&डॉस्या�विपा भ�ते�विते स&विनश्! शिचातेमा! ।या�चा प्राका�र� गे&ळ�चा� पा�ळ= कारते�ते. त्या�ली� गे&डॉ�र�चा म्हणूते�ते; पाणू गे�ळ उष्णू असल्या�न� ह� गे&डॉ�र� उष्णू असते�, विह��ळ्या�ते ख�ते� या�ते�.अ2या�गे : ग्निखचाडॉ� � पा�जीडॉ�. श्रां� बं�ली�जी� ते�8बं�Friday, August 13, 2010 AT 12:00 AM (IST) Tags: annayoga,   health,   family doctor,   dr. balaji tambe

क� ळार्थीच्य ;ताःनौ# दम सुDपोताः�. उडॉदचो ;ताः वताःचो# शमनौ करीताः�. ताःरी ताः�री�सुह भिःशजाकिवल#ल ;ताः कफद�षशमक असुताः�.

भ�ते म्हटली� काG ते�8दळ�चा� भ�ते आपाल्या� डॉ�ळ्या�8समा�र या�ते�; पाणू आया&��द�ते ते�8दळ�सह अजी�न का�ह� धे�न्या� �� काडॉधे�न्या� न्निमासळ�नह� का�ह� पा�काकाM ते� स�8विगेतेल्या� आह�ते.

का& शिलीत्था�2का& शिलीत्था�28 ते& माधे&र8 ते&�र8 रुSमा&ष्णूकामा! ।लीघे& तेMस्टिप्तेकार8 पा�का� काट&का8 चा�ग्निग्नद=पाकामा! ।काफा��तेकाM न्निमाश्! ��सन�श्न8 पारिरकाGर्गितेIतेमा! ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारका& ळथो�सह ते�8दूळ शिश्जी�ली� काG का& शिलीत्था�2 तेया�र ह�ते�. ह� चा��ली� गे�डॉ, ते&रट, गे&णू�न� रुS, उष्णू � पाचाण्या�स हलीका� असते� आक्षिणू अग्न�स प्राद=प्ते कारते�. या�च्या� स��न�न� काफाद�ष, ��तेद�ष, जी8ते, दमा� या�8चा� न�श् ह�ते�.

मा�ष�28 दुजीDर8 प्रा�का! ते8 मा�8स�Mजिद्धाकार8 गे&रु ।��तेन�श्कार8 �Mष्या8 मा&विनक्षिभO पारिरकाGर्गितेIतेमा! ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारउडॉ�द घे�ली�न का� ली�ली� भ�ते पाचाण्या�स अ�घेडॉ असते�. मा�8स�ली� ��ढ�ते�, ��ते�चा� श्मान कारते� आक्षिणू श्&bधे�ते�स�ठीgह� विहतेकार असते�.

आढका! या2आढका! या28 वि�श्�ष�णू गे&रु विपात्तकाफा�पाहमा! ।...विनघेण्ट& रत्न�कारते&र�सह शिश्जीवि�ली�ली� भ�ते पाचाण्या�स जीर� जीडॉ, पाणू विपात्तद�ष तेस�चा काफाद�षश्�माका असते�.

ग्निखचाडॉ�

Page 27: balaji tambe

पा�दप्राl� मा&द्गद�शिलीरधेDप्राl�श्! चा तेन्दुली�O ।काM श्रO स�ध्यान्ते� स&ज्ञाFस्ते�ष�8 चा विद्वागे&णू� जीली� ।।काM श्र� तेMस्टिप्तेजीनन� गे&रु�MDष्या� विप्राया� माते� ।डॉ�ळ एका भ�गे, ते�8दूळ द�न भ�गे या� प्रामा�णू�ते घे�ऊन स्�च्छा धे&��न घ्या���, अग्न��र भ�8डॉ� ठी���न त्या�ते ते�पा �� ते�ली घ्या���, ते�पा �� ते�ली ते�पाली� काG त्या�ते किंहIगेपा�डॉ, जिजीर�, वितेखट, हळद � मास�ली� ट�का� न त्या�ते ते�8दूळ ट�का���. दुप्पाट पा�णू� घे�ली��� आक्षिणू अग्न� द्या���. शिश्जील्या��र झा�काणू ठी���न मा&रू द्या���. धे�ते&�Mजिद्धाकार� प्रा�का! ते� घेMतेया&का! ते� चा स�Dद� ।...विनघेण्ट& रत्न�कारह� ग्निखचाडॉ� विनत्या ते&पा�सह प्रा�श्न का� ली� असते� धे�ते�8चा� �धेDन कारते�, मान�ली� तेMप्ते� कारते�, श्&bधे�ते�स�ठीg विहतेकार असते�. या��गे& - पा�तेळ भ�तेया��गे&O षडॉ! गे&णू� ते�या� स8शिसद्धा� वि�रलीद्रा�� ।या��गे&ग्रं�Dविहणू� तेMष्णू� ज्�रघ्न� बंस्पिस्तेश्�धेन� ।।ते�8दळ�च्या� सह� पाट पा�णू� घे�ली�न अग्न��र शिश्जी���� म्हणूजी� पा�तेळ भ�ते तेया�र ह�ते�. ह� पा�तेळ भ�ते मालीप्रा�Mत्त� बं�8धे�न ह�ण्या�स मादते कारते�, तेह�न श्मा�ते�, ते�पा�माध्या� विहतेकार असते� � लीघे�� स�फा ह�ण्या�स मादते कारते�. काM श्र�या��गे&वितेलीतेन्दुलीमा�ष�णू�माथो�� वितेलीतेन्दुलीFO । षडॉ! गे&णू8 चा जीली8 दत्�� स�धेन�या� या��गे&का� ।। स� जीडॉ� दुजीDर� बंल्या� मादपा&न्निष्टप्राद� माते� ।काफाविपात्तमालीस्तेम्भश्&bकाM ते! ��तेन�शिश्न� ।।ते�ळ, ते�8दूळ � उडॉ�द या�8च्या� न्निमाश्रांणू�च्या� सह� पाट पा�णू� घे�ली�न पा�तेळ भ�ते तेया�र कार���. या�ली� म्हणूते�ते काM श्र�या��गे&. ह� पाचाण्या�स काठीgणू पाणू बंलीद�याका असते�. माद � पा&ष्ट� कारते�, काफा-विपात्त ��ढ�ते�, ��ते�ली� श्मा�ते�, श्&bधे�ते� ��ढ�ते� आक्षिणू मालीप्रा�Mत्त� बं�8धे�न ह�ण्या�स मादते कारते�.

अ2या�गे : पा�रिरका�-Friday, July 30, 2010 AT 12:00 AM (IST) Tags: annayoga,  health,  family doctor,  dr. balaji tambe

गेव्ह�च्या� पा&ऱ्या� काफाद�ष कामा� कारते�ते. उडॉद�चा� र�ट= बंलीका�रका असते�. ��ट�� र�ट= श्&bधे�ते�स�ठीg विहतेकार असते�.

र�ट=, पा�ळ=, भ�कार� �गेFर� बंनवि�ण्या�चा� आया&��दिदका ग्रं8थो�ते�ली पाद्धाते � त्या�8चा� गे&णूधेमाD आपाणू पा�ह�ते आह�ते.

हस्तेपा�रिरका� - पा&ऱ्या�उदका� न वि�न्निमाश्रांया स8न्निमाते�8 घेMतेमा�शिसच्या कार�णू मादDया�ते! ।तेते ए� चा पा�रिरका�8 वि�धे�या काM तेविनधे�Dमास&श्&ष्का गे�माया�।ग्न� ।।स&भर्जिजीIते� स� काफाहृते! बंलीप्राद� हृद्रा�गे��ते8 श्माया�विद्वा भक्षिSते� ।। ...विनघेण्ट& रत्न�कारगेव्ह�चा� पा�ठी ते&पा�चा� मा�हन � पा�णू� घे�ली�न न�ट माळ����. काणू�का तेया�र झा�ली� काG त्या�च्या� ह�ते�न� चापाट्या� पा&ऱ्या� बंन��व्य�ते. गे��र�च्या� विनख�ऱ्या��र भ�जी�व्य�ते. या� गेव्ह�च्या� पा&ऱ्या� काफाद�ष कामा� कारते�ते, ते�काद ��ढवि�ते�ते. ��ते�स�ठीg विहतेकार असते�ते आक्षिणू हृद्रा�गे�मा�ध्या� विहतेकार असते�ते.

Page 28: balaji tambe

बंलीभदिद्राका� र�ट=उडॉद�चा� ��पार कारूनह� र�ट= बंनवि�ण्या�च्या� पा�काकाM ते� आया&��द�ते दिदल्या� आह�ते. उडॉ�द पाचा�याली� जीडॉ असते�ते, मा�त्रा श्र�रपा�षणू�च्या� दृष्ट�न� चा�8गेली� असते�ते. वि�श्�षतेO तेरुणू �या�ते पाचान�चा� वि�चा�र कारून, उडॉद�च्या� पा�काकाM ते� कारून ख�णू� चा�8गेली� असते�. चा�णूu याते! श्&ष्कामा�ष�णू�8 चामास� स�क्षिभधे�याते� ।चामास� रशिचाते� र�ट= काथ्याते� बंलीभदिद्राका� ।।रुS�ष्णू� ��तेली� बंल्या� द=प्ते�ग्न�न�8 प्रापा�जिजीते� ।��ळली�ल्या� उडॉद�चा� पा�ठी कार���, या� विपाठी�ली� 'चामास�' अस� म्हणूते�ते. पा�ठी घे�ली�न माळ�न त्या�चा� र�ट= ली�ट��� � तेव्य��र � न8तेर विनख�ऱ्या��र भ�जी���. या� उडॉद�च्या� र�ट=ली� बंलीभदिद्राका� म्हणूते�ते. अश्� उडॉद�चा� र�ट= बंलीका�रका असते�, रुSते� ��ढ�ते�, उष्णू असते�, ��तेद�ष ��ढ�ते� आक्षिणू ज्या�8चा� अग्न� प्राद=प्ते आह� म्हणूजी� ज्या�8न� काडॉकाडॉ�न भ�का ली�गेते� त्या�8च्या�स�ठीg अनका� ली असते�.

गेगेDरिरका� र�ट=मा�ष�णू�8 द�शिलीका� ते�या� l�विपाते� त्याका! तेका8 चा&का� ।आतेपा� श्�विषते� यान्त्रा� विपाष्ट� स� धे�मास� स्माMते� ।।धे�मास� रशिचाते� सF� प्रा�का! ते� गेगेDरिरका� बं&धेFO ।गेगेDर� काफाविपात्तघ्न� किंकाIशिचाते! ��तेकार� स्माMते� ।।उडॉद�चा� डॉ�ळ पा�ण्या�ते क्षिभजीते घे�ली���, स�ली ��गेळ� झा�ली� काG का�ढ�न ट�का���. डॉ�ळ उन्ह�ते ��ळ��न दळ�न पा�ठी कार���. या� विपाठी�ली� "धे�मास�' अस� म्हणूते�ते. ह� पा�ठी माळ�न त्या�चा� र�ट= बंन��न आधे� तेव्य��र � न8तेर विनख�ऱ्या��र भ�जी�न र�ट= बंन����. या� र�ट=ली� गेगेDरिरका� म्हणूते�ते.ह� काफाविपात्तश्�माका असते�, किंकाIशिचाते ��ते ��ढ�ते�.

��ट�� र�ट=मा�षद�लिंलीI चा�दका� न आद्रा�u विनष्का�श्! या तेत्त्�चाO ।आतेपा� श्�ष्या विनष्पा�ष्या विपाष्ट8 पाका! त्�� चा वि�न! ??ः�ते! ।।स8न्निमाते�या�O स&पापाDट्या�8 पा&रणू8 तेविद्वाविनक्षिSपा�ते! ।घेन�8 भ�स्कारिरका�8 भज्याD स�दि¨ष्ट� ��ट��विते चा ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारउडॉद�चा� डॉ�ळ पा�ण्या�ते क्षिभजी��न �रचा� स�ली का�ढ�न उन्ह�ते ��ळ����. बं�र�का पा�ठी तेया�र कार���. गेव्ह�च्या� काणूका� चा� पा�पाडॉ� ली�ट�न त्या�ते उडॉद�चा� स�रणू घे�ली��� � जी�डॉसर ली�ट�न र�ट=प्रामा�णू� प्राथोमा तेव्य��र � न8तेर विनख�ऱ्या��र भ�जी���. विहली� ��ट�� अस� म्हणूते�ते. बंल्या� �Mष्या� रुशिचाकार� गे&�C स�ष्णू� स&तेMस्टिप्तेद� । पा&न्निष्टद� धे�ते&कात्राC चा मा�त्रावि�ङ्! भ�दिदन� माते� ।।स्तेन� दुग्धेकार� मा�दO श्! ली�ष्माविपात्तवि��र्धिधेIन� ।गे&दकाGली�र्टिदIतेश्! ��स��तेन्हन्या�त्सश्�लीका�न! ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारउडॉद�च्या� स�D प्राका�रच्या� र�टxपाFकाG ह� उत्तमा आह�. ��ट�� र�ट= ते�काद ��ढ�ते�, श्&bधे�ते�स�ठीg विहतेकार असते�, रुचाकार असते�, पाचाण्या�स जीडॉ असते�, उष्णू असते�, ख�ल्ल्या�न8तेर तेMप्ते� द�णू�र� असते�. �जीन ��ढ�ण्या�स मादते कारते�, धे�ते� बंन�ते�, माली-मा�त्रा-स�फा ह�ण्या�स मादते कारते�, स्तेन्या�धेDका अस�न मा�द, काफा, विपात्त ��ढ�ते�, ��ते�स श्मा�ते�, मा�ळव्य�धे, अर्टिदIते, दमा� आक्षिणू श्�ळ या�8चा� न�श् कारते�अ2या�गे : अपा�पा (घे�रगे�)डॉ�. श्रां� बं�ली�जी� ते�8बं�Friday, May 28, 2010 AT 12:00 AM (IST) Tags: annayoga,   family doctor,   health,   dr. balaji tambe

Page 29: balaji tambe

आया&��द�ते स�8विगेतेली�ल्या� पाक्��2�8चा� आपाणू मा�विहते� घे�ते� आह�ते. ग्निखर�स�रख्या� बंनवि�ण्या�स स�प्या� पाक्��2�पा�स�न ते� जिजीली�बं�स�रख्या� अ�घेडॉ पाक्��2�पायाuते अन�का पा�काकाM तेTचा� मा�विहते� आया&��दिदका ग्रं8थो�8माध्या� दिदली�ली� आह�. आजी आपाणू "अपा�पा' ज्या�ली� प्राचाशिलीते भ�ष�ते "घे�रगे�' म्हणूते� या�ईली ते� बंनवि�ण्या�चा� पाद्धाते पा�हणू�र आह�ते. त्या�चा� ��गे��गेळ� प्राका�र � उपाया�गेह� पा�हणू�र आह�ते.

गे�धे�मास�क्ष्माविपाष्ट8 गे&डॉ�न या&का! ते8 जीली�न स8माMदिदतेमा! ।तेद्वा�ल्या� �ते&Dलीविनभ� घेMते� वि�पाक्�� भ�स्टिन्ते चा�पा�पा�O ।।गेव्ह�चा� बं�र�का र�� � गे�ळ या�च्या� न्निमाश्रांणू�ते पा�णू� घे�ली�न माळ���. त्या�चा� गे�ली�का�र �डॉ� कार���ते आक्षिणू चा�8गेल्या� स�जी�का ते&पा�ते तेळ���ते � �र ते�पा ��ढ���.

बंल्या� हृद्या� रुशिचाद� गे&र�� �Mष्या�श्! चा ते&न्निष्टद�O प्रा�का! ते�O ।विपात्त�विनलीश्मानकार� माधे&र�O प्रा�का! ते�श्! चा स�रिरक्षिभO का& श्लीFO ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारगेव्ह�चा� ह� अपा�पा अवितेश्या रुचाकार, ते�काद ��ढवि�णू�र�, हृदया�ली� विहतेकार � मान�चा� समा�धे�न कारणू�र� असते�ते. पाचा�याली� अ�घेडॉ असली�, तेर� श्&bधे�ते�स�ठीg विहतेकार असते�ते, विपात्त तेस�चा ��तेद�ष�चा� श्मान कारते�ते.

शसिलपो�पोश्�ली� म्हणूजी� ते�8दूळ. ते�8दळ�च्या� विपाठी�पा�स�न बंनवि�ली�ली� श्�शिलीपा�पा म्हणूजी�चा अन�रस�.प्राS�ल्या तेण्डॉ&ली�विद्वास्निस्त्राO श्�षन्नियात्�� चा पा�षया�ते! ।तेस्टित्पाष्ट8 चा घेMते�न�श्& किंकाIशिचाच्चे�ल्या गे&डॉ�दकाF O ।।मादDन्नियात्�� चा �टका�न! काM त्�� ते� पा�स्तेबं�जीकाF O ।एकाते� घे�लीन्नियात्�� चा ते�न्घे&ते�न पाचा�त्ततेO ।। ...विनघेण्ट& रत्न�कारते�8दूळ द�न ते� ते�न ��ळ� चा�8गेली� धे&ऊन ��ळ����ते. त्या�8चा� पा�ठी कारून त्या�ते गे�ळ � पा�णू� घे�ली�न न�ट माळ���. ते�न दिद�स क्षिभजी��न ठी�����. न8तेर त्या�ते थो�डॉ� ते�पा घे�ली�न माळ��� � चापाट �डॉ� कारून एका� बं�जी�न� खसखस ली���न ते&पा�ते तेळ���. म्हणूजी� श्�शिलीपा�पा तेया�र ह�ते�ते. या�8न�चा अन�रस� अस� म्हणूते�ते.

श्�शिलीपा�पा�स्ते& ते� शिसद्धा�O श्�ते� �Mष्या� रुशिचाप्राद�O ।स्निस्नग्धे�वितेस�रश्मान� न�म्न�।ऩा�रसस8शिज्ञाते�O ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारह� श्�शिलीपा�पा श्�ते गे&णूधेमा�Dचा� असते�ते, श्&bधे�ते�ली� पा�षका असते�ते, रुचाकार असते�ते, गे&णू�8न� स्निस्नग्धे असते�ते � जी&ली�बं थो�8बंवि�णू�र� असते�ते.

दसिधापो�पोक तेण्डॉ&ली�न�8 विपान्निष्टका�8 ते& दध्न� स8माद्याD का�रया�ते! ।�टका�न! �ते&Dली�का�र�न्घेMते� पाका! त्��द्धार�त्ततेO ।।माज्जाया�ते! श्काD र�पाक्�� ते� �Mष्या� धे�ते&�धेDका�O ।ते�8दूळ 2-3 ��ळ� व्य�स्थिlते धे&ऊन घ्या���ते � ��ळ����ते. मागे त्या�8चा� पा�ठी कारून त्या�ते दह� घे�ली�न माळ���. गे�ली�का�र �डॉ� कारून ते&पा�ते तेळ�न स�खर�च्या� पा�का�ते बं&डॉ��न ठी�����ते.

रुशिचाद� ��तेविपात्तघ्न�O काफापा&न्निष्टप्राद� माते�O ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारह� दन्निधेपा�पाका रुचाकार असते�ते, धे�ते�8न� ��ढवि�णू�र� � श्&bधे�ते�स पा�षका असते�ते. ��ते-विपात्तद�ष�8चा� श्मान कारते�ते आक्षिणू श्र�र��श्! याका प्रा�काM ते काफा�चा� पा&ष्ट� कारते�ते.

Page 30: balaji tambe

या�चा घेटका�8पा�स�न; पाणू थो�ड्या� ��गेळ्या� पाद्धाते�न� �डॉ� बंनवि�ण्या�चा� अजी�न एका पाद्धाते दिदली�ली� आह�, या�ली� "इन्दुरस�' अस� न�� दिदली�ली� आह�.

षन्निष्टका�न�8 चा श्�ली�न�8 विपाष्ट8 त्र्या8श्8चा श्काD र�मा! ।विकास्थि½चाते! दध्न� चा स8माद्याD विद्वाते�या� दिद�स� तेतेO ।।�ते&Dली�न्�टका�नकाM त्�� घेMते� पाका! त्�� प्रायाते�त्नतेO ।।स�ठी�स�ळ= ते�8दूळ म्हणूजी� स�ठी दिद�स�8ते तेया�र ह�णू�र� वि�शिश्ष्ट प्राका�रचा� ते�8दूळ असते�. ते� व्य�स्थिlते धे&ऊन ��ळ����. पा�ठी बंन����. विपाठी�च्या� एका तेMते�या�8श् भ�गे स�खर घे�ली���, थो�डॉ� दह� घे�ली��� � आ�श्! याका ते��ढ� पा�णू� घे�ली�न माळ�न ठी�����. दुसऱ्या� दिद�श्� या� विपाठी�चा� �डॉ� कार���ते � ते&पा�ते तेळ�न का�ढ���ते.

ते�।वितेश्�ते�श्! चा हृद्या�श्! चा बंलीपा&न्निष्टकार� माते�O ।काफा��तेप्राहते�Dर� न�म्न� चा�न्दुरस� माते�O ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारह� इ8दुरस� न���चा� पाक्��2 अवितेश्या थो8डॉ असते�. हृदया�स�ठीg विहतेकार असते�, ते�काद ��ढ�ते�, पा&ष्ट� द�ते�. काफाद�ष तेस�चा ��तेद�ष�चा� श्मान कारते�. अ2या�गे - ली�णूचा� � गे&ळ�8बं�डॉ�. श्रां� बं�ली�जी� ते�8बं�Friday, October 01, 2010 AT 02:32 PM (IST) Tags: family doctor,   dr. balaji tambe,   health,   food आDब्यचो# ल�णाःचो# हृदयल किहताःकरी असुताः#, र्ग�णाःDनौ� स्तिस्नौग्धा व जाडॉ असुताः#. अग्नौ�सु प्रद./ताः करीताः#, पोचोक असुताः#.

काF र�चा� ली�णूचा�, गे&ळ�8बं� �गेFर� पा�काकाM ते� प्रा�चा�न का�ळ�पा�स�न आपाली� l�न दिटका��न आह�ते. बंऱ्या�चा घेर�ते पा�र8पारिरका पाद्धाते�न� काF र�चा� ली�णूचा� बंन�ली� जी�ते�. आजी आपाणू आया&��द�का! ते ली�णूच्या�चा�, गे&ळ�8ब्या�चा� पाद्धाते पा�हणू�र आह�ते.

आम्रल#ह तेरुणू�म्र भजीDन्नियात्�� मादDया�ते! गे&डॉश्काD र� ।सFन्ध�8 मारिरचा8 किंहIगे& भर्जिजीIते8 तेत्रा विनक्षिSपा�ते! ।।काF र� भ�जी�न घ्या��� � का& स्कार���. या�ते गे�ळ किंकाI�� स�खर, स�धे�, न्निमार�, भ�जीली�ली� किंहIगे घे�ली�न स�D न्निमाश्रांणू एकात्रा कारून भरून ठी�����. रुशिचाकाM ते! आम्रली�ह�।य़ं8 माधे&रस्तेMस्टिप्तेका�रकाO ।हृद्याO स्निस्नग्धे� गे&रुश्! चा�का! तेO पा�कावि�द्या�वि�श्�रदFO ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारह� आम्रली�ह चा��ली� गे�डॉ असते�, मान�चा� समा�धे�न कारते�. हृदया�ली� विहतेकार असते�, गे&णू�8न� स्निस्नग्धे � जीडॉ असते�.

आDब्यचो# ल�णाःचो# - पोद्धताः एकमाध्या� चा�म्रफाली8 ग्रं�ह्या8 श्तेमा�न8 चा छा�दिदतेमा! ।पाट&पा�णूu चा वित्रादिदन8 l�प्या8 पाश्! चा�च्चे या&का! वितेतेO ।।बं�जी8 विनष्का�स्या पाश्! चा�च्चे स�याDते�पा� चाते&र्टिदIनमा! ।श्&ष्का8 श्! ��ते8 चा तेते! ज्ञा�त्�� ।अधेD�ट विपाकाली�ली� आ8बं� घे�ऊन उभ� शिचार���, त्या�ते मा�ठी भर��� � तेस�चा ते�न दिद�स उन्ह�ते ठी�����. मागे या&का! ते�न� आते�ली का�या का�ढ�न घ्या��� � उन्ह�ते पा�8ढरट र8गे या�ईपायाuते ��ळ����................तेस्पिस्मान! प्राlन्निमाते� विनश्� ।सषDपा�श्! चा तेथो� प्राl� किंहIगे& विद्वाप्राl8 ली�णू8 मातेमा! ।ली�णू�न वि�न� स�u तेFली� भMष्ट8 चा का& दिट्टीतेमा! ।।स�षDपा�णू चा तेFली�न� पाट&या&का! ते�न घे�शिलीतेमा! ।ते� चा�म्र�O स�षDपा� तेFली� माज्जान्नियात्�� घेट� न्यास�ते! ।।६४० ग्रंरमा हळद, ते��ढ=चा मा�हर�, ३२० ग्रंhमा न्निमार�, ४० ग्रंhमा किंहIगे या� स�D गे�ष्ट� ते�ली�ते पारते�न बं�र�का का& ट�व्य�ते � मा�हर�च्या� ते�ली�ते न्निमासळ�व्य�ते. या�तेचा १२८० ग्रंhमा मा�ठीह� न्निमासळ���.ह� प्रामा�णू स�धे�रणू १०० आ8ब्या�8स�ठीg आह�.

Page 31: balaji tambe

तेया�र झा�ली�ली� न्निमाश्रांणू स&काली�ल्या� काF र�ते भर���. या��र गेरमा कारून गे�र का� ली�ली� मा�हर�चा� ते�ली ओते���.अया8 चा आचा�रकाश्! चा�ग्निग्नद=पाकाO पा�चाका� मातेO ।रुच्याO प्रा�का! ते� वि�श्�ष�णू दश्�ष�Dविन वितेष्ठविते ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारह� आ8ब्या�चा� ली�णूचा� अग्न�स प्राद=प्ते कारते�, पा�चाका असते�, चा��ली� अवितेश्या रुचाकार असते� आक्षिणू १० �ष� दिटका� श्काते�. आDब्यचो# ल�णाःचो# - दुसुरी� पोद्धताः

आम्र8 चा माध्यामा8 ग्रं�ह्या8 श्तेमा�न8 वि�श्�षतेO ।तेस्या ग्रंन्थिंÇI वि�न� खण्डॉ�न्काM त्�� पा�त्रा� विनधे�या चा ।।स�धेDप्राl� र�जिजीका� चा मा�शिथोका� न�का�र्गिषIका� ।वित्राप्राl8 रका! तेमारिरचा8 स�धेDप्राl� विनश्� माते� ।।वित्राकाषa र�माठी� ग्रं�ह्याO स�u तेFली� वि�भज्याD चा ।चा�णूu काM त्�� का& ट्टीन्नियात्�� पाट& चात्��रिरमा�विनका�O ।।...विनघेण्ट& रत्न�कार १०० थो�ड्या� विपाकाली�ल्या� काF ऱ्या� घ्या�व्य�ते. आतेली� का�या का�ढ�न काF ऱ्या�8चा� ते&काडॉ� कार���ते � भ�8ड्या�ते ठी�����ते. मा�हर� ९६० ग्रंhमा, मा�थ्या� ९० ग्रंhमा, न्निमारचा� १९२० ग्रंhमा, हळद ९६० ग्रंhमा, किंहIगे ३० ग्रंhमा ह� स�D पाद�थोD ते�ली��र पारते�न का& ट�न एकात्रा कार���ते. या�ते २५६० ग्रंhमा मा�ठी न्निमासळ���. ह� मास�ली� काF र�च्या� फा�डॉTमाध्या� न्निमासळ�न भ�8ड्या�ते भरून �र झा�काणू ठी�����. दुसऱ्या� दिद�श्� ते�ली गेरमा कारून त्या�ते मा�हऱ्या� घे�ली�न फा�डॉणू� तेया�र कार��� � �र ओते���. तेया�र झा�ली�ली� ली�णूचा� स&रक्षिSते दिठीका�णू� ठी�����. अ2या�गे - घे��न आक्षिणू मा�8डॉ�डॉ�. श्रां� बं�ली�जी� ते�8बं�Friday, July 16, 2010 AT 12:00 AM (IST) Tags: family doctor,   health,   dr. balaji tambe,   food

गे�डॉ पाद�थोD द�न प्राका�रचा� असते�ते. पाद�थोD तेया�र कारते�न� ज्या�ते स�खर, गे�ळ �गेFर� माधे&र द्राव्य� ट�काली� जी�ते�ते ते� एका प्राका�र आक्षिणू पाद�थो�Dच्या� घेटकाद्राव्य�ते माधे&र द्राव्य नसली� तेर� पाद�थोD तेया�र झा�ल्या��र ज्या�ते स�खर �गेFर� न्निमासळली� जी�ते� आक्षिणू ते� चा��ली� गे�डॉ ली�गेते� ते� दुसर� प्राका�र. पाविहल्या� प्राका�रचा� पाक्��2� पाचाण्या�स जीडॉ असते�ते आक्षिणू म्हणू�न प्राकाM ते�, �या, ह��मा�न �गेFर�चा� वि�चा�र कारूनचा ख��� ली�गेते�ते. मा�त्रा दुसऱ्या� प्राका�रचा� पाक्��2� पाचाण्या�स स�पा� असते�ते. अश्�चा का�ह� पा�काकाM तेTचा� मा�विहते� आजी आपाणू घे�णू�र आह�ते.

घुवनौ

कित्रावरीD कस्तिण्डॉताःनौD चो ताःण्डॉ�लनौD सु�किपोष्टंकम" ।अष्टंमDशघु=ताः#नौश� सुDमद्यो� ताःदनौन्ताःरीम" ।।जाल#नौ चो द्राव�क� य�द्योवच्च घुनौधारीय ।पोकिताःष्यकिताः ताःताःश" चो�ल्ल्यD ल�हपोत्रा# प्रताःकिपोताः# ।।किंकGसिचोद्धeताःD लपोमियत्व पोश" चोत्पित्पोष्टंD प्रसुरीय#ताः" ।यवप्रमणाःD पोश" चोत्तज्जाताः# सुच्छिiद्राक# ताःताः� ।।किपोधानौD चो�पोरिरी न्यस्य पोक्व# किनौष्कसुय#त्तताः� ।दुग्धाशक� रीय ;क्ष्य घुवनौ� शसिलवद्गुlणाः� ।।...किनौघुण्टु� रीत्नौकरी

ते�8दूळ ते�न ��ळ� दळ�न त्या�चा� अगेद= बं�र�का पा�ठी कार���. मागे त्या�ते अष्टमा�8श् ते�पा ट�का� न न�ट एकात्रा कार���. पा�णू� घे�ली�न पा�तेळ कार���. श्�गेडॉ��र ते�� ठी���न ते�� ते�पाली� काG त्या��र ते�पा ली���न �रून पाळ=भर पा�तेळ का� ली�ली� पा�ठी पासर���. शिछाद्रा� पाडॉ� ली�गेली� काG झा�काणू ठी�����, न�ट शिश्जीली� काG या&का! ते�न� का�ढ�न घ्या��� � दूधे-स�खर�सह स��न

Page 32: balaji tambe

कार���.

ह� घे��न पाचा�याली� अवितेश्या स�पा�, मान�ली� तेMप्ते� द�णू�र� आक्षिणू ��ते-विपात्तश्�माका असते�ते. स�D प्राका�रच्या� प्राकाM ते�स�ठीg अन&का� ली असते�ते.

भ्राष्ट्रजा पो�ळाo

ताःन्दुलनौD सु�सु�क्ष्मणाःD कस्तिण्डॉताःनौD पो�नौ� पो�नौ� ।किपोष्टंD सु�सु�क्ष्मD किनौम�य अष्टंमDशघु=ताःभिःश्रुताःम" ।।जाल#नौ किंकGसिचोत्सुDल�ड्य यर्थी ताः� घुनौधारीय ।पोकिताःष्यकिताः ताःताःस्ताःत्त� चो�ल्ल्यD म=ण्मयखपो�री# ।।;स्म�दलकिपोताः# सुम्यर्गधा��लमिमताःD न्यसु#ताः" ।न्दग्नौ� ताः� पोचो#त्सुम्यर्ग�पोय�iदनौD दद#ताः" ।।पोक्वयD चो र्ग=ह�त्व ताः� शक� रीदुग्धाD आवपो#ताः" ।

ते�8दूळ ते�न ��ळ� दळ�न त्या�चा� अगेद= बं�र�का पा�ठी कार���. मागे त्या�ते अष्टमा�8श् ते�पा ट�का� न न�ट एकात्रा कार���. पा�णू� घे�ली�न माध्यामा पा�तेळ पा�ठी तेया�र कार���. श्�गेडॉ��र मा�ते�चा� ख�पार ठी�����. मा8द अग्न� द्या���. ख�पार ते�पाली� काG त्या��र पा&रचा&8डॉ�च्या� स�ह�य्या�न� र�ख�चा� पा�तेळ ली�पा ली�����. त्या��र ह� पा�ठी जी�डॉसर पा�ळ= ह�ईपायाuते ओते���. शिछाद्रा� पाडॉ� ली�गेली� काG झा�काणू ठी�����. पा�ळ= न�ट शिश्जीली� काG या&का! ते�न� ��गेळ= का�ढ�न गेरमा असते�न�चा स�खरया&का! ते दुधे�ते किंकाI�� न�रळ�च्या� दुधे�ते स�डॉ���.

नौरिरीक# रीस्य व क्षाः�री# सु व=ष्य धाताः�वधा�क ।।र्ग�व्या��ष्णाः दुजा�री क्षाःरी नौम्नौ व9 भ्राष्ट्रजा स्म=ताः ।...किनौघुण्टु� रीत्नौकरी

ह� भ्र�ष्ट्रांजी� पा�ळ= पा�न्निष्टका � धे�ते&�धेDका असते�. घे��न�पा�S� पाचाण्या�स थो�डॉ� अ�घेडॉ असते�.

मDडॉ#

र्ग�धा�मनौ" जालसुDपो=क" ताःDस्ताःर्थी9व चो किपोधापोय#ताः" ।ताः#षD किपोष्टं# वस्त्रापो�ताः# ष�डॉशDशD घु=ताःD भिःक्षाःपो#ताः" ।।वरिरीणाः म=दुलD क= त्व सुमिमताःD सुधा� मद�य#ताः" ।किनौम्ब�ताः�ल्यD र्ग�टुq र्ग=ह्य सु�र्ध्वव�पो=ष्ठा#नौ पोभिःणाःनौ ।।सु�कन्दकत्वचो ताः�ल्य� वर्धिधाGताः�ऽरीखपो�री# ।दुनौ वकिनौऽ ;=ष्टं� कसिर्थीताः� मण्डॉकस्त्वसु� ।।सिसुताःय�क" ताः#नौ पोयसु ;क्ष्यन्ताः# क� शल9नौ�री9� ।

गेव्ह�ली� पा�णू� ली���न ते� थो�डॉ� ��ळ दडॉपा�न ठी�����ते. न8तेर ��ळ��न बं�र�का दळ���. पा�ठी स&ते� �स्त्रा�ते�न चा�ळ�न घ्या���. चा�ळली�ल्या� विपाठी�ते एका स�ळ�8श् भ�गे ते�पा घे�ली�न पा�ण्या�सह माळ�न, का& ट�न अगेद= माऊ काणू�का तेया�र कार���. तेया�र काणूका� चा� लिंलीIबं�ए�ढ= गे�ळ= घे�ऊन ह�ते�न�चा गे�ली�का�र पा�तेळ पा�ळ= (मा�8डॉ�)तेया�र कार���. विनख�र� पा�ट��न त्या��र मा�ते�चा� माडॉका� ठी�����. माडॉका! या�च्या� बं&डॉ��र मा�8डॉ� ठी���न भ�जी���. न�ट भ�जीली� गे�ली� काG चा�र पादर� घेडॉ� तेया�र कार��� � ते� स�खरया&का! ते दुधे�ते क्षिभजी��न ठी�����.

मण्डॉक� ब=Dहणाः� व=ष्य� बल्य� रुसिचोकरी� ;=शम" ।पोक# ऽकिपो मधा�री� ग्राह� लघु�दwषत्रायपोह� ।।...किनौघुण्टु� रीत्नौकरी

मा�8डॉ� ते�काद ��ढवि�ते�ते, धे�ते�8स�ठीg पा�षका असते�ते, श्&bधे�ते�स�ठीg विहतेकार असते�ते, रुचाकार असते�ते. वि�पा�का�न� माधे&र असते�ते, पाचाण्या�स हलीका� � वितेन्ह� द�ष�8न� स8ते&शिलीते कारणू�र� असते�ते. अ2या�गे - पा�ळ=डॉ�. श्रां� बं�ली�जी� ते�8बं�Friday, July 23, 2010 AT 12:00 AM (IST) Tags: family doctor,   health,   dr. balaji tambe,   food

Page 33: balaji tambe

घुडॉ�चो� पो�ळाoका& या�Dत्सन्निमातेया� ते��त्तन्�T पापाDदिटका�8 तेतेO ।तेस्या�श्! चा�ध्�u घेMते8 द�या8 विद्वागे&णू�8 का�रया�त्ततेO ।।अन�नF� वि�धे�न�न पा&नO का�या�D चाते&गे&Dणू� ।पा&नश्! चा ��ल्या तेन्�T ते�8 भजीDया�त्पा��D�ते! तेतेO ।।बंहुपात्रा� पा�शिलीका� स� गे&णू�स्तेस्या�स्ते& माण्डॉ�ते! ।..किनौघुण्टु� रीत्नौकरी

गेव्ह�चा� बं�र�का पा�ठी घ्या���. त्या�ते थो�डॉ� ते&पा�चा� मा�हन घे�ली�न पा�ण्या�सह माळ��� � काणू�का तेया�र कार���. लिंलीIबं�ए�ढ� गे�ळ� घे�ऊन छा�ट= पा�पाडॉ� ली�ट���. त्या��र थो�डॉ� ते�पा ली���न घेडॉ� कार���, पा&न्ह� ते�पा ली���न अजी�न एकाद� दुमाडॉ��� आक्षिणू मागे या&का! ते�न� ली�ट�न पा�तेळ पा�ळ= तेया�र कार���. तेव्य��र न�ट भ�जी���. ह� घेडॉ�चा� पा�ळ= ते�काद ��ढ�ते�, धे�ते�8स�ठीg पा�षका असते�, रुचाकार असते�.

सुधा� पो�ळाoका& या�Dसन्निमातेया�ते�� तेन्�T पापाDदिटका�8 तेतेO ।स्��दया�ते! तेप्तेका� ते�8 ते& पा�शिलीका�8 जीगेदुबं&Dधे�O ।।गेव्ह�च्या� बं�र�का विपाठी�ते थो�डॉ� मा�हन घे�ली�न पा�ण्या�सह माळ��� � काणू�का तेया�र कार���. लिंलीIबं�ए�ढ� गे�ळ� घे�ऊन ली�ट��� � तेव्य��र भ�जी���. ह� झा�ली� स�धे� पा�ळ=.

गे�धे�मापा�शिलीका� बंल्या� काफाकाM ते! ��तेन&ते! गे&रुO ।श्&bली� माधे&र� पा�का� विपात्तघ्न� बंM8हणू� सर� ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारगेव्ह�चा� स�धे� पा�ळ= ते�काद ��ढ�ते�, धे�ते�8न� पा�षका असते�, काफा ��ढ�ते� आक्षिणू विपात्त � ��ते कामा� कारते�, पाचाण्या�स जीडॉ असते�, पाचान�न8तेर माधे&र वि�पा�का�चा� असते� आक्षिणू स�रका गे&णूया&का! ते असते�.

अDर्गरीकक� टु.श्&ष्कागे�धे�माचा�णूu ते& स�म्बं& गे�ढ8 वि�मादDया�ते! ।वि�धे�या �टका�का�र�न! विनधे�Dमा�ऽग्न� श्नFO पाचा�ते! ।।गेव्ह�चा� पा�ठी घ्या���, त्या�ते मा�हन घे�ली�न न�ट माळ���. न8तेर स�धे� पा�णू� घे�ली�न माळ�न थो�डॉ� ��ळ तेस�चा ठी�����. न8तेर थो�डॉ� थो�डॉ� पा�णू� घे�ली�न माळ�न माळ�न माऊ कार��� आक्षिणू त्या�चा� बं�लीफाळ�स�रख� गे�ळ� तेया�र कार���ते. गे�ऱ्या� पा�ट��व्य�ते � धे�र या�णू� बं8द झा�ली� काG त्या�ते ह� गे�ळ� पा&रून ठी�����ते. का�ह� ��ळ�न� वि�स्ते� श्�8ते झा�ली� काG आतेली� गे�ळ� बं�ह�र का�ढ���ते. गे�ळ्या�8न� ज्या� भ�गे� पाडॉली�ल्या� असते�ते, त्या�ते ते�पा स�डॉ��� � स��न कार���. या�8न� अ8गे�रकाकाD ट= म्हणूते�ते.

अDर्गरीकक� टु. ह्य#ष ब=Dहणाः� श�]ल लघु�� ।द=पान� काफाहृते! बंल्या� पा�नसश्! ��सका�सजिजीते! ।।...विनघेण्ट& रत्न�कारह� अ8गे�रकाकाD ट= धे�ते�8न� पा�षका, श्&b�धेDका आक्षिणू पाचाण्या�स हलीकाG असते�. अग्न�चा� द=पान कारते�, ते�काद ��ढ�ते�, काफाद�ष कामा� कारते�. म्हणू�नचा सद}, दमा�, ख�काली� �गेFर�ते विहते��ह असते�.

Page 34: balaji tambe

री�टिटुकआद्राD गे�धे�माचा�णू�Dविन स8माद्याu चा स&�र्धिधेIते� ।पा�शिलीका� तेप्तेका� भMष्ट! �� भ�या�ऽङ्! गे�र�ष& �तेDया�ते! ।शिसद्धाFष� र�दिटका� न�म्न� गे&णू�नस्या�O प्राचाक्ष्माह� ।।गेव्ह�चा� पा�ठी पा�णू� घे�ली�न छा�न माळ���. ह�ते�न� थो�पा�न र�ट= कार���. प्राथोमा तेव्य��र � न8तेर विनख�ऱ्या��र भ�जी�न र�ट= बंन����.

र�दिटका� बंलीकाM ते! रुच्या� बंM8हणू� धे�ते&�र्धिधेIन� ।��तेघ्न� काफाकाM ते! गे&�C द=प्ते�ग्निग्नन�8 स&पा�जिजीते� ।।..किनौघुण्टु� रीत्नौकरी

र�ट= ते�काद ��ढ�ते�, रुचाकार असते�, धे�ते�8न� ��ढ�ते�, ��तेद�ष कामा� कारते�, काफाद�ष ��ढ�ते�, पाचाण्या�स जीडॉ असते�, वि�श्�षतेO प्राखर अग्न� असणू�ऱ्या�8स�ठीg अन&का� ली असते�.  पोDचोकम� करी, द�ष टुळा मा�ते�-विपात्या�8चा� किंकाI�� त्या�च्या�ह� अगे�दरच्या� विपाढ=चा� आन&�8शिश्काते� पा&ढच्या� विपाढ=ते स8b�न्निमाते ह�ते र�हते� या�चा� मा&ख्या का�रणू स्त्रा�बं�जी-पा&रुषबं�जी असते�ते; मा�त्रा बंर�बंर�न� आह�र आक्षिणू आत्माकाM ते कामाD या�8चा�ह� सहभ�गे असते�. या� चा�रह� गे�ष्टTच्या� एकावित्राते पारिरणू�मा�ते�न गेभ�Dचा� प्राकाM ते�, त्या�चा� आर�ग्या ठीरते असते� आक्षिणू म्हणू�न घेर�माध्या� एख�द्या� र�गे�चा�, त्रा�स�चा� आन&�8शिश्काते� असली� तेर� ते� द�ष स्त्रा�बं�जी-पा&रुषबं�जी�ते या�ऊ नया�, अपात्या�पायाuते पा�चा� नया� या�स�ठीg प्रायात्न कारते� या�ते�ते. या�माध्या� स8ते&शिलीते आह�र�चा� या�गेद�न माहत्त्��चा� असते� आक्षिणू त्या�ते�नह� माहत्त्��चा� म्हणूजी� पा��Dविनया�जिजीते गेभDधे�रणू� असली�, स्त्रा�-पा&&रुष�8न� पा8चाकामाD, उत्तरबंस्ते�, रस�यानस��न �गेFर� स�D गे�ष्ट� न�ट कारून गेभDधे�रणू�स�ठीg प्रायात्न का� ली� अस�ली, तेर त्या� दिठीका�णू� चा�8गेली� आत्माकाM ते कामाD असली�ली� जी�� प्रा��शिश्ते ह�ण्या�चा� श्का! याते� काF का पाटxन� ��ढते�, पाया�Dया�न� आन&�8शिश्का र�गे�8न� प्रावितेबं8धे ह�ऊ श्काते�.

र�गे आन&�8शिश्का असली� काG पा�णूDपाणू� बंर� ह�ते न�ह� ह� खर� असली� तेर� त्या�मा&ळ� त्रा�स ह�णू�र न�ह�, र�गे�ते�न पा&ढ� इतेर समास्या� विनमा�Dणू ह�णू�र न�ह�ते � प्राकाM ते� व्य�स्थिlते र�ह�ली ए�ढ� तेर� नक्काGचा स�ध्या ह�ऊ श्काते�. प्राकाM ते�न&स�र आह�र, व्य�या�मा, आचारणू; जी� आन&�8शिश्काते� आह�, जी� अस8ते&लीन आह� त्या�ली� स8ते&शिलीते कारण्या�स�ठीg औषधे�पाचा�र � आन&�8शिश्काते�च्या� बं�जी�ली� अ8का& रण्या�स�ठीg ��� द�णू�ऱ्या� वि�षद्राव्य�8चा� विनचार� ह�ण्या�स�ठीg पा8चाकामाD या� स��uच्या� या�गे� आन&�8शिश्का र�गे�श्� मा&का�बंली� कारते� या�णू� श्का! या आह�.


Top Related