Transcript
Page 1: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda
Page 2: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda
Page 3: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda
Page 4: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda
Page 5: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

/km\tf/ ultdf al9/x]sf] a[4 hg;ª\Vof / a'9\of}nL cjlwn] k|To]s /fi6«nfO{ r'gf}tL / cj;/ b'a} lnP/ cfPsf] 5 . vf; u/L ljsf;zLn /fi6«x? ;fd' l;dLt >f]t / ;fwgaf6 Ho]i7 gful/s ;'xfpbf] ;]jf ;'ljwfsf] ljsf; ug'{ kg]{ r'gf}tL Psflt/ 5 eg] Ho]i7 gful/sdf /x]sf] kl/kSj 1fg / ;LknfO{ a}1flgs t/Lsfn] pkof]u ug'{ kg]{ r'gf}tL csf]{ tkm{ /x]sf] 5 . g]kfn klg of] ;d:ofaf6 c5'tf] /xg] s'/} ePg . aflif{s #=% k|ltztsf b/n] al9/x]sf] Ho]i7 gful/ssf] ;ª\VofnfO{ plrt Joj:yfkg u/L logsf] hLjgnfO{ x/]s b[li6n] ;'/lIft / cfTd;Ddfgn] el/Psf] agfpg ca sDd/ s:g] a]nf cfO;s]sf] 5 . vf; u/L ‘k9]/ hfGg]’ nfO{ dfq dxTj lbOg] g]kfnL ;dfhdf ‘k/]/ hfGg]’ x?sf] 1fg / ;Lkaf/] vf]hL u/L pd]/ ;'xfpbf] sfo{qmdx?sf] yfngL ug'{ kb{5 .

x/]s If]qdf pd]/ lje]bLs/0fn] h/f] uf8]sf] g]kfnL ;dfhdf Ho]i7 gful/s k|lt kl/jf/, ;dfh / /fi6«n] klg ;sf/fTds ;f]r /fv]sf] kfO{+b}g . To;}n] lzIff, :jf:Yo, kf]if0f b]lv lnP/ a9\b} uO/x]sf] zx/Ls/0f, tL zx/df aGg] 3/ klg pd]/ ;dfj]zL x'g' clt cfjZos eO;s]sf] 5 . vf; u/L ;a} /fi6«x? aLr ;fem]bf/Lsf] ljsf; u/L x/]s pd]/sf JolStsf] cfwf/e"t cfjZostfsf] kl/k"lt{ ub}{ ;a}n] ;Ddfghgs hLjg AffFRg kfpg' kb{5 eGg] dg;fon] ;+o'St /fi6« ;+3n] !& j6f nIox? lgwf{/0f u/L ;g\ @)!^ b]lv @)#) ;Dd k"/f ug{ cfkm\gf ;b:o /fi6«x?nfO{ cfx\jfg u/]sf] 5 . k[YjLsf] jftfj/0fLo kIfsf] /Iff ub}{ ;+;f/df a:g] ;a} k|f0fLsf nflu x/]s lsl;dn] eod'St hLjgsf] ljsf; ug{ k|f]T;flxt ub}{ oL nIo k'/f ug{ g}lts bafa klg lbPsf] 5 . k[YjL, o;df a:g] ;a} ;hLj k|f0fLsf] ;femf 3/ ePsfn] o;sf] /Iff ub}{ ;a} pd]/, zfl//Ls cj:yf, lnª\u / hfthfltsf dflg;n] hLjgsf] cfgGb p7fpg kfpg\ eGg] kljq efjgfaf6 k|]l/t oL nIo k'/f ug'{ klg x/]s /fi6«sf] st{Ao x'g]5 . oL nIo k|fKt ug{ / o;af6 ;a}n] cfgGb lng] jftfj/0f agfpg g]kfn h:tf sd ljsl;t /fi6«, h;df clxn] 7"nf] lx:;fsf] ?kdf /x]sf] / wdfwd a9L /x]sf] Ho]i7 gful/snfO{ alGrt u/L c;Dej 5 . oxL sf/0f /fHon] h'g;'s} lsl;dsf] gLlt tyf sfo{qmd agfpbf Ho]i7 gful/snfO{ la;{g] xf] eg] Tof] ck'/f] x'g]5 .

To;}n] ca gofF ;+ljwfg cg';f/sf] P]g, lgodfjnL agfpFbf xf];\ jf eO/x]sf sfg"gsf] ;+zf]wg ubf{ Ho]i7 gful/ssf] ;xeflutf / pgLx?sf] /fo, ;Nnfx lng' clt cfaZos b]lvPsf] 5 . ca ;/sf/n] c? lsl;dsf ;dfj]zLtfsf dfq s'/f u/]/ xF'b}g, b]zsf] hg;ª\Vof jgf]6df 7"nf] lx:;f cf]u6\g] Ho]i7 gful/snfO x/]s If]qdf ;xefuL agfpg pd]/ ;dfj]zLtfnfO{ klxnf] k|fyldstfdf /fVg' kb{5 . lsgls ;a} hfthflt / lnª\usf dflg; Ps lbg cjZo a'9fa'9L x'G5g\ . hGd kl5 d[To" zf:jt ;To eP h:t}] dflg; cfkm\gf] hLjg k"/f afFRof] eg] a[4a[4f x''g' klg ToxL hLjgsf] csf]{ zf:jt ;To xf] .

a9\bf] j[4 hg;+Vof / o;sf] r'gf}tL

www.ageingnepal.org, Email: [email protected]

;Nnfxsf/ M

/fh]Gb| bfxfn

hLj/fd e08f/L

;Dkfbs÷k|sfzs M

s[i0fd'/fl/ uf}td

-r6\ofª df:6/_

;x ;Dkfbs M

k|sfz uf}td

;Dkfbg ;ldlt M

e"ldbQ kf}8]n

dfl0fs /Tg zfSo

;fljqf zdf{

cho u'?ª

Joj:yfks M

;~h' yfkf du/

sDKo'6/ M

;'zLnf >]i7

;xof]uL M

lbjz

n]–cfp6 M

;"o{ a'9fyf]sL

d'b|s M

pknlAw k|sfzg ;]jf k|f= ln=

u}/Lwf/f, sf7df8f}+,

kmf]g g+= )!–$)))%@&,

Ho]i7 gful/s sfof{no M

/fdrGb| dfu{,

aQL;k'tnL,sf7df8f}+,

3/ g+= #$), kf]=a=g+= %($#,

kmf]g g+= (&&–)!–$$*%*@&,

;DkfbsLo = = =

Page 6: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@4 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

xl/ k|;fb zdf{ 9'+u]n;/:jtLgu/, sf7df08f}

;'vdo a'9\of}nLn]v

dflg; hGdbf s'g} of]hgf lagf g} hGdG5 .o; ;+;f/df slxn] hGdg] / s;sf] sf]vaf6 hGdg]eGg] s'/f s;}sf] of]hgf leq kb}{g . jfNosfn clwsf+ztM 8fx, O{iof{ / å}z lag} laT5 . w]/}nfO{nfU5 jfNosfn dg'io hLjgsf] pQd sfn xf],g jt{dfg g e"t g eljios} lrGtfn] lk/f]N5 .lk/f]lnG5g\ eg] c? lk/f]lnG5g\, p cfk"m xf]Og .Pp6f kIfaf6 x]bf{ hLjgsf] of] ;do clt pQd ;do xf] eg]/ klg dfGg] ul/G5 .

lg/Gt/ ?kn] la:tf/} la:tf/} hLjgsf]ljsf;qmd cufl8 al9/x]sf] x'G5 . ha p o'jf x'G5, hLjg sNkgf, ;kgf, p2]Zo / sd{sf] ;]/f]km]/f]df3'Db5 . o'jf ca:yfaf6 k|f}9fa:yfdf kbfk{0f ubf{g ub}{ lhDd]jf/L, pQ/bfloTj, jt{dfg / eljiosf]lrGtfn] 3]l/;s]sf] x'G5 . o:t} rqmdf ?dlNnb}ubf{ yfx} gkfO hLjg ?kL ;"o{ la:tf/} la:tf/}c:tfrnlt/ nlDs ;s]sf] x'G5 . b}lgsLsf :j?kablnG5 . e]63f6sf qmdx? klg km]l/G5g\ . e]6\gcfpg] dflg;x?df klg kl/jt{g cfpg yfNb5 .dflg;n] w]/} u+eL/tf k"j{s glnPsf] xf] ls eGg]cfefif lt/ klg dg z;+lst x'g vf]Hb5 . efOaf6 bfO, sfsf, a'af x'b} xh'/ af ;Dd k'Ubf hLjgn]7"n} rqm 3'ld;s]sf] x'G5 .

dg'io hLjg ;a}sf] Ps} k|sf/sf] geO km/s / ljljwtfk"0f{ x'G5 / hLjg z}nL klg leGg leGg vfnsf] g]kfnLx?sf] ;+:sf/ eg]sf]

k'/f0fx?af6 lgb]{lzt 5 . k'/f0fsf cfVofg /AofVofgdf a'9\of}nLsf] sxLF st} lrGtfsf] l:ytLb]lvGg . lsgeg] afa'cfdfsf] x]/rfx /]vb]v ug]{sfd ;Gtfgsf] st{Ao leq kb{5 / pgLx?n] a8f]>4f / cfTdLotfsf ;fy ;]jf;'>';f ub{5g\ /cflzjf{b k|fKt u/L cfk"mnfO{ wGo wGo ;DemG5g\ .t/ ;don] sf]N6] km]l/;s]sf] 5 . ;+o'St kl/jf/Psn kl/jf/df kl/0ft x'g]qmd j9bf] 5 . sltko l:ytLdf sdfpg, k9\g ljb]z hfg] sf/0fn] ubf{ klg a'9fa'9L PSn} a:g' kg]{ l:ytLsf] ;[hgf eO;s]sf]5 . o; cnfjf ;Gtfgn] x]b}{ gx]g]{ / jf:t} gug]{l:ytL klg b]lvPsf 5g\ . ljb]zdf / g]kfndf klg cr]n a[4f>dx?df a:g] / /fVg] rng rln;s]sf]5 . hxfF cfkm\gf x}l;ot cg';f/sf] a:g] ;'lawf k|fKt ug{ ;lsG5 . rfx] b]zdf xf]; jf ljb]zdfo; vfn] a[4f>dsf y'k|} c;+ult / lj;+ult ;'lgG5g\ . hlt g} ;'lawf ePklg kfl/jfl/sjftfj/0fsf] k|]dk"j{ssf] a;fOF{ / ;–;fgf gflt

lxhf]] 7"nf] kl/>d, d]xgt / ;'ema'emsf ;fy sfo{ u¥of], pknAwL xfl;n u¥of], 5f]/f5f]/L nfO ;Ifd agfof] t/ cfh p lg/Lx eP/ bogLo b[li6n] ;xof]usf] ck]Iff /flv qf;k"0f{ ?kdf cfkm\gf cfFvfx? 3'dfPsf] b[Zo lgZro klg Xboljbf/s / si6;fWo cg'e"t x'G5 .

lxhf]] 7"nf] kl/>d, d]xgt / ;'ema'emsf ;fy sfo{ u¥of], pknAwL xfl;n u¥of], 5f]/f5f]/L nfO ;Ifd agfof] t/ cfh p lg/Lx eP/ bogLo b[li6n] ;xof]usf] ck]Iff /flv qf;k"0f{ ?kdf cfkm\gf cfFvfx? 3'dfPsf] b[Zo lgZro klg

Page 7: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 5Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

gfltgf;+u /dfOnf]df ?dlnP/ cfk"m afNosfndf kms]{sf] cg'e"lt cGt sxfF kfpg ;lsG5 / <

log} kl/l:yltsf] aLrdf clxn]sf] a'9\of}nL s;/L v'zL ;fy latfpg ;lsG5 eGg] uxg rrf{ kl/rrf{sf] laifo ePsf] 5 . lxhf]] 7"nf] kl/>d, d]xgt / ;'ema'emsf ;fy sfo{ u¥of], pknAwL xfl;n u¥of], 5f]/f5f]/L nfO ;Ifd agfof] t/ cfh p lg/Lx eP/ bogLo b[li6n] ;xof]usf] ck]Iff /flv qf;k"0f{ ?kdf cfkm\gf cfFvfx? 3'dfPsf] b[Zo lgZro klg Åboljbf/s / si6;fWo cg'e"t x'G5 . a'9];sfn hLjgsf] zfZjt ;To xf]] o;nfO s;/L ;xhtf ;fy latfpg] eGg] s'/f cfkm}Fn] k|of; / cEof; u/]/ k|fKt ug]{ s'/f xf] . elgG5, dflg;n] csf{sf] cg's/0f ug'{ 7Ls x}g lsgeg] x/]s dflg;sf] JolStut u'0f, wd{, k|s[lt cflbdf km/s 5g\ tf klg df]6fdf]6L ?kdf s]xL o:tf kIfx? 5g\ h;sf] cg';/0f u/]df afFsL hLjg /fd|f];Fu latfpg lgZro klg ;xof]u k'Ub5 . hLjg Pp6f ofqf xf] . pbfx/0fsf nflu xfdL Pp6f /]n ofqfnfO lng ;St5f}F . h'g ;do ofq' /]ndf r9\5,

p;nfO s'g :6];gdf cf]n{g] eGg] s'/f yfxf x'G5 . ha cfk"m cf]n{g] :6];g glhs cfp5, ofq'n] cfkm\gf ;fdfgx? ;d]6\g nfU5 / :6];g cfPkl5 of] ;km/sf ;xofqL ;+u labf eP/ cf]n{G5 . a'9];sfnsf] cy{ g} ca ofqfsf] clGtd r/0fdf cfO{ k'Ug nfluof] eGg] xf] . o;sf] tof/Lsf nflu cfWoflTds lrGtg / dgg lgtfGt cfjZos 5 . a'em\g' kg]{ s'/f s'g} klg sfd ubf{ To; k|lt cfk"mn] /fVg] stf{efj xf] cyf{t\ of] sfo{sf] k|f/De / o; sfo{af6 lglZrt kmn lgsfNg] d} x'F eGg] efj g} stf{efj xf] . oxL efjn], ;f]rn] / b[li6sf]0fn] dfgj hLjgnfO{ si6s/ tyf b'Mvdo agfpb5 . h'g If0f dlg;n] …sd{0o] jf lwsf/:t] df kmn];' sbfrg+Ú sf] uLtfsf] efjnfO{ cfTd;ft ub{5, p;n] af]s]sf] ux|f}+ efl/ xn'sf x'G5 . s'g} sfo{sf] kmn d}n] ;f]r] cg';f/ g} k|fKt x'G5 eGg] ;f]r g} b'vsf] sf/s tTj xf] . kmnsf] cfz gu/L b[9 lgZrosf ;fy sd{df s]Gb|Lt x'Fbf b'Mv, lrGtf / kL8fsf] efj cfpg kfpb}g .

hLjgsf x/]s cj:yf cfkm\g} 9+un] laT5 .

Page 8: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@6 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

jfNosfn v]ns'b ub}{ hfG5, o'jfj:yf /dfOnf] / k9fOdf, k|f}9fj:yf cfh{g / 3/ Aoaxf/ wfGg, jt{dfg / eljiosf] lrGtfdf laT5 . dxlif{ jlzi7n] eujfg /fdnfO sd{ / k|f/Aw -efUo_ sf] ljj]rgf ub}{ efUo eGbf sd{ g} alnof] xf] eGg] s'/f …of]u jflzi7Ú df k|ltkfbg ug'{ ePsf]5 . o;} ;Gbe{df o; hGddf u/]sf] c;n sfo{sf ;fy} cfWoflTds lrGtg dgg\n] csf]{ hGddf 7"nf] ;xof]u x'g] s'/f pNn]v 5 . cfWoflTds lrGtg / dggn] dgnfO zfGt ug{ 7"nf] d2t ub{5 . dg zfGt eO{ ;s]kl5 dgsf efjx? qmdzM x/fpb} hfG5g\ / …ci6fjqm dxfuLtfÚ df eg] h:tf] …Psf] ljz'4 jf]wf] xldlt lglZro alGxgf, k|HjfNof 1fguxg+ jLt zf]sM ;'vL ejÚ cyf{t\, d ;a} k|sf/sf lasf/x?af6 k/ Ps dfq 1fg ?k x'F, o:tf] lgiro u/L lgZro?kL cfuf]df c1fgsf] uxg / ljzfn h+unnfO 89fP/ -eid u/]/_ ;a} k|sf/sf] zf]saf6 d'St eP/ ;'vL xf}F .

dflg; b'MvL x'g'df k|d'v sf/s tTj dgsf] efj xf] . efj g} ;'v b'Mvsf] sf/0f xf] . To;sf/0f hLjgsf ljleGg sfn v08df u/fF} eg]/ ug{ gEofPsf s'/fx?, hfpF eGbf klg k'm;{b geP/ hfg g;s]sf 7fpFx?, k9fF} eg]/ k9\g gkfPsf / gEofPsf lstfax? oxL ;dodf k9\g] xf] / oxL ;dodf e|d0f ug]{ xf] . sd ;] sd aif{df Ps k6s s'g} gofF 7fpsf] e|d0f cjZo ug]{ xf] . e|d0f eGg] lalQs} vlr{nf] 7fpFsf] ofqf ug'{ kb{5 eGg] 5}g . cfkm\gf] ;fdYo{n] h] h:tf] EofpF5 ToxL cg';f/sf] Joj:yf ug{ ;lsG5 . o;n] z/L/df :k'mlt{ / dgdf zflGtsf] efj cfp5 . o;sf ;fy} cfk'm;Fu s'/f ldNg] ;dao:s jf c? s'g} ;d"x jf JolStx?;Fu ljljw laifo a:t'x?df ;do ;dodf 5nkmndf efu lng' klg /dfOnf] x'G5 . elgG5, efUojfg dflg;x?sf a'9];sfn ;Dd klg hf]8L ;xL ;nfdt /xG5g\ . h;sf hf]8L;Fu} 5g\ pgLx?n] klg obfsbf s]xL ;dosf nflu 5'§f5'§}

sfo{qmdx?df ;xeflu eP/ s]xL ;dosf] cGt/fndf e]6 x'Fbf emg} /dfOnf] x'G5 . ;a} eGbf k|d'v kIf JolStsf] :jf:YonfO klxnf] k|fyldstfdf /fVg' kb{5 . /fd|f] :jf:Yosf nflu Wofg lbg' kg]{ vfgkfg xf] . lha|f]sf] :jfbsf nflu z/L/nfO gf]S;fg x'g] sfd ug'{ x'b}g . hLjgsf] of] uf]/]6f] ;Dd cfOk'Ubf cfkm\gf] z/L/nfO s] cg's'n x'G5 jf s] x'b}g eGg] s'/f yfxf eO;s]sf] x'G5 . To;sf/0f o;nfO Wofgdf /fv]/ vfgkfg ug{ ;s]df /f]u / la;Grf] x'gaf6 w]/} xb;Dd hf]lug ;lsG5 . ;':jf:Yosf nflu Aofofd klg clgafo{ kIf xf] . Aofofd eGg] lalQs} s8f / sl7g Aofofd ug'{ kb{5 eGg] xf]Og . of]ufEof;, Wofg, ;/n zfl//Ls Aofofd k|ftsflng ;dodf ubf{ ;':jf:Yo / :k'mtL{ sfod ug{ 7"nf] ;xof]u ldN5 .

;s];Dd cfkm\gf] sfd cfkm}Fn] ug]{ afgL a;fNg' /fd|f] x'G5 . lxhf] sfo{ Ao:ttfn] ubf{ sltko sfdx?df c?sf] ;xof]u cfjZos lyof] eg] cfh cfkm}Fn] ug'{ /fd|f] xf] . cf}iflw vfg], n'ufdf cfO/g ug]{, jfy?d ;kmf ug]{, Eofs'd nufpg], au}Frf jf 3/ cfFugsf] x]/rfx ug]{ sfo{ ug{ ;lsG5 . o; cltl/St pd]/sf lx;fan] s'g} lsl;dsf cfly{s pkfh{g ug]{ sfd klg ug{ ;lsG5 eg] Tof] klg ug]{ . s]xL lbg kl5 cfkm}Fn] km/s cg'ej ug{ ;lsG5 . o; k|sf/sf] hLjg z}nLdf g s'g} lg/fzf x'G5, g j]r}gL g k5'tf] . 5 t s]jn cfgGb . hLjgsf] o; ofqfdf slxNo} klg lg/fzf jf ;do ;lsof] eg]/ k6Ss} ;f]Rg x'b}g . p;sf] s[kfn] of] hLjg ofqfdf oxfF ;Dd cfOof] ca afFsL hLjg klg /fd|f];Fu laT5 eGg] wf/0ff /fVg' kb{5 . ;w}F gofF s'/fx? l;Sb} / gofF kl/j]zsf laifo a:t'x?;Fu klg b|i6fefjn] rfv /fVg' plrt x'G5 . cGTodf /fi6«slj dfwj k|;fb l3ld/]sf oL k+ltx?n] hLjgsf] oyfy{nfO /fd|};+u k|:6\ofPsf] 5 .of] lhGbuL hlt a'em] klg a'em\g afFsL .dgsf s'/f hlt ;'em] klg ;'em\g afFsL .. •

Page 9: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 7Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

‘xh'/ af d cfPF’ c+z' ;/f;/ sn]haf6cfP/ emf]nf klg g/fvL xh'/ afsf] sf]7fdf hfG5 .p;sf c+h'nLj4 xftdf cfkm\gf] lgwf/ /flvlbG5g\ .b'a} xft dGb d':sfgsf ;fy t];f{pF5 . xh'/ af cfkm\gf bfofF xftn] c+z'sf] lz/ d';fb}{ eG5g\ - ‘s]5 t]/f] xfn va/ < s] k9]/ cfO;\ cfh <’

xh'/ afsf] d'vlt/ x]/]/ p ;a} a]lnla:tf/nufpF5 / eG5 –‘;a} eGbf dhf t dnfO lj1fgsf]SjfG6d Yof]/L k9\bf cfof] xh'/ af .’ ‘lsg <To;af6 s] l;ls; / tFnfO cfgGb nfUof] <’ xh'/afsf] d'vaf6 k|Zg cf]n{g g kfpFb} p km6fkm6 eGb}uof] – ‘d nfdf] ;do cl3 b]lv ;f]lr/x]sf] lyPF–xh'/ af s;/L o; ca:yfdf klg xfF;L v'zLsf]hLjg afFlr/xg' ePsf], o; cj:yfsf dfG5]x? d}n]w]/} b]v]sf] 5' . s]6fs]6Lx?;Fu ems{g], 7"nfj8fnfO 3'sf{pg] clg 3/el/ czflGt km}nfpg] ub{5g\ . d]/f]s}of}+ ;fyLsf 3/df ;f7L gk'Ub}sf af cfdf, xh'/af xh'/ cfdfn] 3/nfO 7\ofSs} clxn]sf] g]kfnef/tsf] ;Ldf h:t} agfPsf 5g\ . sf]xL s;};Fus;}sf] af]nrfn 5}g . af]n] eg] emu8f eO xfN5 .xfxfsf/ dlRrxfN5 . xfdL klg Toxf hfg x'b}g–Pp6f g Pp6f lgx'F lgsfn]/ afem\g yflnxfN5g\ .t/ xfd|f]df olt zflGt 5, xfF;L v'zLsf] jftfj/0f5, /dfOnf] 5, hf] cfP klg k|z+;f ub{5g\ .’

‘xh'/ af ! xfdLn] wg ;DklQ eg]/ dl/d]6\g'

t a]sf/ /x]5, xlu .’ gfltsf o:tf s'/f ;'g]/xh'/ af p;s} d'vfs[lt lt/ x]/]/ 6\jfNn k5{g\ .xFl;nf] r]x/f agfpb} dgdg} ;f]R5g\ o;n] o; pd]/ d} s;/L olt ulx/f] s'/f ul//x]sf] 5 / AoQm ?kd} pgL af]N5g\– …z/L/ arfpg eGbf a9L Ps cy{df ;DklQsf] s'g} sfd 5}g c+z' Û o;sf] cy{dfG5] lgl:qmo /xg' k5{ eGg] klg xf]Og lg afa', Ifdtfn] Eofp~h]n / a'tfn] ;s'~h]n ;lqmo /xg' k5{, ;DklQ sdfpg' k5{ . ;fwf vfg', ;fdfGo t/;'lsnf j:q nufpg', ladf/ kbf{ cf}ifwf]krf/ ug]{cj:yfsf] hf]xf] rfhf] ug'{, o;f] 6fpsf] cf]tnfUg] ;fwf/0f af;sf] Joj:yf ug'{ / a9L eGbf a9L dgsf] >[ª\uf/k6f/ ug]{ ;Dd ca:yfsf nflu wg rflxG5 . To; eGbf a9L wg ;ª\sngn] dfG5]nfO lauf5{ afa' ! OR5f a9fpF5 . OR5fsf klg b'O6f ?k – rflxg] / grflxg] cyf{t\ c;n / v/fa x'G5g\ .c;n OR5f hlGdof] eg] t p;n] ev{/} cfk"m;Fu

snflglw bfxfnl;l4u0f]z, pRr df=lj=,

;f]x|v'§], ksgfhf]n

kfsfsf] cg'ej/

sfFrfsf] pT;fxsyf

gofF k':tf;+u 8f]l/g] r]tgf gePsfn] ltgsf s'/f ltdLx? ;'Gb}gf}, ltdLx?sf s'/f pgLx? a'em\b}gg\ . oxLaf6 ;'? x'G5 – 7fSs7'Ss ª\of/{ª'/{ .

gofF k':tf;+u 8f]l/g] r]tgf gePsfn] ltgsf s'/f ltdLx? ;'Gb}gf}, ltdLx?sf s'/f pgLx? a'em\b}gg\ . oxLaf6 ;'? x'G5 – 7fSs7'Ss ª\of/{ª'/{ .

Page 10: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@8 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

cfPsf] ;DklQ cfk"m eGbf sdhf]/ ju{df vr{G5 jf cgfyfno lgdf{0f u/]/ czQmnfO cfwf/ lbG5 c1fgLnfO{ 1fg, lg/If/nfO lzIff lbG5-;fIf/nfO r]tgf . o:tf dflg;x? ;dfhsf dfu{bz{s x'G5g\ .wg, o; OR5fsf nflu cfjZos cfh{g xf] .Ú…clg csf]{ <Ú xh'/ af Psl5g /f]lsPsf] cj:yfnfO{ kqm]/ c+z' k|Zg ul/xfN5 . …v/fa dg ePsf]JolSt;Fusf] ;DklQ cy{xLg dfq xf]Og To;n] p

cfkm}FnfO{ ;S5, 5/l5d]sLnfO{ ;S5, ;d"x 7"nf]x'Fb} uPkl5 dfgj ;dfhs} sfnf] bfusf ?k Tof]km}nG5 .’ jfSo 6'ª\lugf ;fy c+z' k|Zg ul/xfN5-‘s;/L xh'/ af <’ dgdf nfu]sf s'/f vf]Ng]k|Zgx? c+z'n] Ps kl5 csf]{ ub}{ uPsf] ;'g]/ xh'/af k|zGg d'b|fdf eG5g\- ‘c+z' ! v/fasf xftdf ;DklQ kgf{ ;fy p;sf dgf]sfª\Iffx? v/fa sfo{ug]{ lt/} a9\g nfUb5g\ . /fd|f] nfpFsf] dgf]sfª\Iff, dL7f] vfpFsf] /x/, d:tL u/f}+sf] pGdfb r9]kl5 dfG5], dfG5] /xb}g . s'dfG5] eP/ cg]sf} cg]ss'sfo{df ;+nUg x'g k'Ub5 . OlGb|ox? ;+oldt x'b}gg\ . c;+oldt OlGb|on] lha|f]sf] :jfbnfO prfN5 . lha|f] gfgf y/Lsf kl/sf/ x'b} tf/] kfFr tf/] xf]6nsf pGdflbt :jfbx?df prflnG5 .

z/L/ ;fdfGo j:q wf/0f eGbf dfly pk|m]/ kª\;sf]b'lgofFdf pk|mg nfU5 . o;af6} ufFhf, efª, wt'/f]x'b} sf]lsg, lx/f]Og;Dd k'Ubfsf] a/afbLn] lx+;f lgDTofp5 . abnfjsf] o; 8/ nfUbf] b'lgofFsf]lzsf/ 3/ b]lv ljZj;Dd tF}n] b]v]s} 5;\ afa' !log} abnfjn] dfG5]–dfG5]df x'g] ljZjf;sf slnnf / Gofgf h'Ogfx? 6'6\5g\ . d, d]/f] clg d]/fsf ;ª\sL0f{ ;+;f/df dfG5]sf c;n ljrf/ ?kfGtl/tePkl5 dfG5]df tgfj l;jfo s]xL x'b}g . a[4f cj:yfdf k'Ubf log} tgfjn] 8]/f u/]sf dl:tisx? sr\sr / ug\ug\df cf]ln{G5g\ . x]/ t d]/f] dg]{a]nf eO;Sof] t}+ klg d ;Fu s'g} tgfjsf] c+z eP h:tf] tFnfO nfU5 / < b]lv;\ eg] eg\ d tL ;a}s'/f r]tgfsf] rf}sf]if leq /x]s} a]nf ;'wf5'{ . d]/f]sf/0fn] ltdLx?nfO{ b':v gxf];\, ltdLx? Hf:tf c/af}F o'jf k':tfnfO{ xfdL h:tf c/af}F a[4 k':tfn]cg'ejsf] oxL sf]z]nL afF8\g ;sf}F . d]/f] o; eGbf a9L c? s]xL rfxfgf 5}g c+z' ! ;'vL hLjgsf nflu ltdLx? klg ;S5f} eg] o;} af6f]sf] cg';/0f u/] . SjfG6d Yof]/Ldf /dfpg] t]/f] afgLsf] ljsf; ePsfn] v'zL nfu]/ d tFnfO o:tf cg'ej z]o/ul//x]sf] 5' .’

‘clg lg xh'/ af ! oL ;8sdf b]vf kl//x]sf aRrf b]lv o'jf ;Ddsf] hdft s;/LoxfF k'u]sf xf]nfg\ / xh'/ hlQ g} pd]/ k'u]sf af cfdfx? s;/L hLjg afFlr/x]sf xf]nfg\ <’ gflt c+z'sf] o; k|Zgn] clnslt uDeL/, clnslt crlDdt / w]/} v'zL ePsf xh'/ af gfltsf]cg'xf/ lt/} x]/]/ d';'d';' xf:b} eG5g\ - ‘afa' !of] klg dL7f] vfgf h;nfO :jfb] lha|f] / cN5]lt3|f] elgG5 clg zf/Ll/s ;+odtfsf] cefjxf] . :jfb] lha|f] s} sf/0f 3/ x'b} /]i6'/fF, Sofkm];Dd k'u], k'?ifn] ax' kTgL clg gf/Lx?n] ax' kltx? hDdf u/] . ;Gtfg w]/} / leGg leGg

hLjg kfgLsf] kmf]sf xf], km/s tfndf cgfof; t/ lg/Gt/ kmf]sfx? p7\5g\, k'm6\5g\ k]ml/ p7\5g\ / k]ml/ k'm6\5g\ . p7'~h]n ltgLx? cfkm\gf] Ifdtf cg';f/, tfndf hGd]sf] t/ª\usf ult cg';f/ tfn kl/qmldt x'G5g\ . hLjg klg o:t} kmf]sfx?sf] ;ª\u|x xf] eGg] a'em\gnfO{ s'g} ljBfno, dxfljBfnosf];l6{lkms]6 rflxGg .

hLjg kfgLsf] kmf]sf xf], km/s tfndf cgfof; t/ lg/Gt/ kmf]sfx? p7\5g\, k'm6\5g\ k]ml/ p7\5g\ / k]ml/ k'm6\5g\ . p7'~h]n ltgLx? cfkm\gf] Ifdtf cg';f/, tfndf hGd]sf] t/ª\usf ult cg';f/ tfn kl/qmldt x'G5g\ . hLjg klg o:t}

Page 11: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 9Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

dgl:yltsf eP . ;f}t]gL emu8fn] cleefjsd} 3/ leq} df/fdf/, kL6fkL6 . o:tf b[Zo ;w} b]v] kl5 / vfg nfpg ;d]t gkfP kl5 / ;w} cleefjssf] lk6fO vfP kl5 eg\ t tL slnnf afn dl:tisdf s:tf] ljrf/ hGdG5 < To;s} kl/0ffd xf] 3/ ;'g;fg /x]/ ;8s el/g' . o;df o'jfx?sf] c? g} s?0f sxfgL n's]sf] 5 .’ csf]{ jfSo z'? x'g gkfpb} aLrd} /f]s]/ c+z' k|Zg u5{ -‘s] xf]nf xh'/ af s?0f sxfgL <’ ‘3/sf] jftfj/0f, ;fyL ;+uftLsf] ;ª\ut clg cfkm\g} c;+oldt rfxfgfsf sf/0fn] lj:tf/} s'ntsf] afgL ljsl;t x'b} uof] . dfbs kbfy{, nfu' kbfy{sf] nt olt a9\b} uof] ls cfk"m sf] x'F, s] ub}{5' < ;Dd la;]{ . tfGg] b]lv lnP/ ;'O xfGg] ;Ddsf afgL k/] kl5 pgLx?nfO{ 3/n] y]Ug ;s]g . 3/ pgLx?sf nflu dZofg3f6 / pgLx? 3/sf nflu nkmª\uf, bfbf, u'08f aGg k'u] . To;s} kl/0ffd xf] afa' ! o'jfx? ;8sdf k;f/f kg'{, ljb]zsf] ;kgf b]Vg', Ifdtfn] gEofPsf] af6f] nfu]/, au|]sf wgL ;fyLsf] gSsn ub}{ uP kl5sf] cj:yf xf] afa' . ltg} JolStx? a[4 ePkl5 ltgsf 5f]/f5f]/Ln] klg ltgnfO To;} ub{5g\ . cGoq st} lbdfu hfg] 7fpF x'b}g, /fv]sf] eP g x'G5 .’

xh'/ af eGb} hfG5g\- ‘c+z' ! lzIffsf] hu /fd|/L gj;]/, r]tgfsf] prfO gp7]/ dfG5] d / d]/f]df dfq l;dLt ePkl5 p ;do;Fu 8f]l/g ;Sb}g . hLjgsf] cy{ a'em\g ;Sb}g . hut s] xf] < p;nfO{ yfxf x'b}g . a;\, olt ePkl5 p;sf] ;+;f/ ;fgf] x'G5 . ;fgf] ;+;f/df vfg', nfpg', /fd|/L a:g kfpg' eGbf kl5 of] pd]/sf tL dfG5]df Pp6f gd]l6g] g/fd|f] afgLn] ;+:sf/sf] ?kdf 8]/f hdfPsf] x'G5 – Tof] xf] d]/f s'/f ;a}n] dfg'g\, dnfO{ 7"nf] 7fg'g\, d}n]

eg]sf] ;'lg/x'g\ . a'em\of} c+z' ! gofF k':tf;+u 8f]l/g] r]tgf gePsfn] ltgsf s'/f ltdLx? ;'Gb}gf}, ltdLx?sf s'/f pgLx? a'em\b}gg\ . oxLaf6 ;'? x'G5 – 7fSs7'Ss ª\of/{ª'/{ . hLjg g} ;j{:j xf] eG7fGg] / cfk"mnfO{ dxfg\ dfGg] dgl:yltsf] pkh xf] – gofF k':tf / k'/fgf k':tf aLrsf] ;Ldf /]vf . o;nfO d]6fP/ /dfOnf] hLjg lhpgsf nflu gofF k':tfn] lzIffsf] cefjaf6 xfd|f k'vf{x? o:tf ePsf x'g\ eGg] 7fgL cK7]/f] gkg]{ ;a} s'/f krfO lbP klg ;d:of /xb}g . csf] { s'/f hLjg kfgLsf] kmf]sf xf], km/s tfndf cgfof; t/ lg/Gt/ kmf]sfx? p7\5g\, k'm6\5g\ k]ml/ p7\5g\ / k]ml/ k'm6\5g\ . p7'~h]n ltgLx? cfkm\gf] Ifdtf cg';f/, tfndf hGd]sf] t/ª\usf ult cg';f/ tfn kl/qmldt x'G5g\ . hLjg klg o:t} kmf]sfx?sf] ;ª\u|x xf] eGg] a'em\gnfO{ s'g} ljBfno, dxfljBfnosf] ;l6{lkms]6 rflxGg . cfkm\g} ef]ufOsf cfwf/df, cg'ejsf cfwf/df lnOPsf l8u|L x'g\ . olt dfq yfxf eP klg k':tfsf aLr /x]sf / k/]sf vfN8fx? k'l/G5g\ c+z' .’

xh'/ af;Fu Pstdf; a;]sf] c+z';Fu} p;sL xh'/ cfdf klg kn]6L s;]/ al;g\ . efOa}gLx? klg Tot} cfP/ cf–cfkm\gf /dfOnf s'/fx? ;'gfpg nfu] . c+z'sf l5d]sL ;fyLx? klg ToxL hDdf eP/ cfgGbn] cf–cfkm\gf s'/fx? xh'/ af xh'/ cfdfnfO{ ;'gfpb} /dfPsf 5g\ . xh'/ afsf s'/f ;'g]/ cem dGqd'Uw ePsf 5g\ . To; 3/df ;w} lbgsf] Ps k6s hDdf eP/ 306f} /dfPsf] rfn kfPkl5 l5d]sLx? klg ToxL hDdf eP/ o;} qmdnfO{ lg/Gt/tf lbg] lg0f{o u/]sf 5g\ . kfsfsf] cg'ej / sfFrfsf] pT;fx jf:tjd} hLjgsf] ;~hLjgL /x]5 eGg] s'/f oxLaf6 a'em\g ;lsG5 .

Page 12: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@10 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

;+o'St /fi6« ;+3sf] &)cf}F dxf;efn] ;]K6]Dj/ @$, @)!% df bLuf] ljsf;sf !& j6f dxTjfsf+IfL nIox? lgwf{/0f u/]sf] 5 . o; ;Gbe{df cfkm\gf ;b:o /fi6«x?n] oL nIox? k|flKtsf] nflu o;} cg';f/sf cfkm\gf /fli6«o gLlt tyf sfo{s|dx? th'{df u/L sfof{Gjog ug'{ kg]{ g}lts lhDd]jf/L x'g]5 .

;g\ @)!% b]lv @)#) ;Ddsf nflu to ul/Psf oL nIox? dWo] u/LjLsf x/]s ?ksf] cGTo ug'{ o;sf] klxnf] nIo /x]sf] 5 . To;/L g} u/LjL;Fu} hf]l8P/ cfpg] ef]sd/Lsf] cGTo bf]>f] nIosf] ?kdf /x]sf] 5 . To:t} :j:Yo hLjg, u'0f:t/Lo lzIff, n}++lus ;dfgtf, :jR5 kfgLsf] pknAwtf qmdz: t]>f], rf}yf], kfFrf} / 5}6f}F nIosf] ?kdf to ul/Psf] 5 . To;} u/L gjLs/0fLo phf{, bLuf] cfly{s ljsf;, bLuf] cf}Bf]lus/0f, /fi6«–/fi6« jLrsf] c;dfgtf Go"gLs/0f, bLuf] tyf ;'/lIft a;f]af;, bLuf] pkef]u tyf pTkfbg k|lqmofsf] ljsf; o;sf ;ftfF}, cf7f}F, gjf}F, bzf}F, P3f/f}F / afx|fF} nIox? /x]sf5g\ . hnjfo' kl/jt{g, hnf;o tyf hnr/ k|f0fLx?sf] ;+/If0f, d?e"lds/0f tyf h}ljs ljljwtfsf] ;+/If0f / ;+j4{g, Gofok"0f{ ;dfhsf] lgdf{0f o;sf t]x|fF}, rf}wfF}, kGw|f}F / ;f]x|fF} nIox? x'g\ .

oL ;a} nIox? k|flKtsf lglDt

ljZjAofkL ?kdf xft]dfnf] ug'{ bLuf] ljsf;sf] ;qf}F nIo /x]sf] 5 . pNn]lvt nIox? Vff; u/L u/LjL, c;dfgtf / hnjfo' kl/jt{gdf s]lGb|t b]lvG5g\ . logsf] af/]df lj:t[t 5nkmn ug'{ cl3 ;|xztfAbL ljsf; nIosf] k|fKtL /

cho u'?·

bLuf] ljsf; nIosf r'gf}tL / ;Defjgf

ljZj kl/j]z

Page 13: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 11Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

sdhf]/Lx? Aff/] ljZn]if0f ug'{ oxfF ;fGble{s x'g]5 . ;g\ @))) b]lv @)!% ;Ddsf] nflu ;|xztfAbL ljsf; nIo egL * j6f nIox? ;+o'St /fi6« ;+3n] lgwf{/0f u/]sf] lyof] . To;sf] klxnf] nIosf ?kdf lg/k]If u/LjL / ef]sd/Lsf] cGTo /x]sf] lyof] . ;g\ !(() ;Dddf ! c/j () s/f]8 dflg;x? lg/k]If u/LjLsf] /]vfd'lg /x]sf]df ;g\ @)!% ;Dd cfOk'Ubf of] ;+Vof 36]/ *# s/f]8df em/]sf] 5 . ljZjJofkL ?kdf k|fylds lzIffsf] kx'Frdf klg ;sf/fTds ;'wf/ g} b]lvG5 . ;g\ !(() sf] bzsdf k|fylds txdf v'b egf{ b/ *# k|ltztaf6 (! k|ltztdf pSng ;kmn ePsf] 5 . To:t} t]>f] nIosf] ?kdf /x]sf] n+}+lus ;dfgtf / dlxnf z;lSts/0fsf] ;jfndf ;g\ !(() ;Dddf !)) hgf jfns dWo] &$ hgf jflnsf k|fylds txdf egf{ x'g] uy]{ t/ cfh ;g\ @)!% df !)) hgf jfns egf{ x'Fbf !)# hgf jflnsf egf{ x'g] ub{5g\ . To;/L g} o; cjlwdf ljZjJofkL ?kdf /fHo ;+rfngsf d'Vo kbdf dlxnfx?sf] k|ltlglwTj bf]Aa/n] a9]sf] b]lvG5 . rf}yf] nIo lzz' d[To'b/sf] Go"gLs/0f ug]{df klg pNn]Vo ;'wf/ ePsf] b]lvG5 . ;g\ !(() df k|lt xhf/df () hgf lzz'sf] d[To' x'g] ub{Yof] eg] xfn Tof] 36]/ $# df em/]sf] 5 . kfFrf} nIo dft[ :jf:Yodf klg Aofks ;'wf/ g} b]lvG5 . b'O{ bzssf] cjlwdf dft[ d[To'b/ cfwfn] 36]sf] 5 eg] of] b/ blIf0f Pl;of / clk|msfdf dfq ^$ k|ltztn] 36]sf] b]lvG5 . To:t} 5}6f}F nIo Pr\=cfO=le= P8\; / Ifo /f]usf] If]qdf klg ;'wf/ g} ePsf] dfGg' kb{5 . ;g\ @))) b]lv @)!% ;Dddf Pr\=cfO=le= ;+qmldt lj/fdLsf] ;+Vof $) k|ltztn] 36]sf] / Ifo/f]uaf6 d[To' x'g] /f]uLsf] ;+Vof klg $% k|ltztn] 36]sf] tYofÍn] b]vfpF5 . To:t} ;ftf}}F nIodf () k|ltzt dflg;sf] :jR5 lkpg] kfgLdf kx'Fr /x]sf]5 .

;|x;tfAbL ljsf; nIosf] cf7f}F nIo ljZjAofkL ;xsfo{sf] ;jfndf ePsf] ;'wf/ klg ;sf/fTds g} b]lvG5 . ;g\ @))) b]lv @)!$ ;Dddf wgL /fi6«x?n] u/Lj /fi6«x?nfO{ lbg] cfly{s cg'bfg Official Development Assistance df && k|ltztn] a9f]Q/L ePsf] b]lvG5 . ;g\ !(() sf] bzsdf *! c/j 8n/af6 xfn pSt cg'bfg !#%=@ c/j 8n/df a9]sf] 5 .

;Gf\ @))) b]lv @)!% ;Ddsf] cjlwdf pNn]Vo ;'wf/ b]lvP tfklg ;d:ofx?sf] k"0f{?kn] xn eO;s]sf] cj:yf eg] 5}g . cem} klg ljZjdf *) s/f]8 dflg;x? lg/k]If u/LjLsf] /]vfd'lg /x]sf5g\ . >d ahf/sf] ltg rf}yfO{ lx:;fdf k'?ifx?s} jr{:j 5 . bIf / ;Ifd dlxnfsf] cfwf hg;ª\Vofsf] dfq >d ahf/df kx'Fr /x]sf] 5 . cem} klg b}lgs !^ xhf/ jfnjflnsfx? % aif{ cl3 g} d[To'sf] d'vdf k'Ug jfWo 5g\ . hnjfo' kl/jt{g t emg k|d'v r'gf}tLsf] ?kdf b]vfk/]sf] 5 .

oL ljifox?nfO{ ;Djf]wg ug]{ dg;fon] g} ;+o'St /fi6« ;+3sf] &)cf}F dxf;efn] ;g\ @)!^ b]lv nfu' x'g] u/L bLuf] ljsf;sf !& j6f nIox? / !^( j6f ;"rsx? to u/]sf]5 . bLuf] ljsf;sf] klxnf] nIosf] ?kdf lg/k]If u/LjLsf] lgd'{nLs/0f /x]sf] 5, h'g cfkm}Fdf r'gf}tLk"0f{ sfo{ xf] . To:t} bf]>f] nIodf ef]sd/Lsf] cGTo, / vfB ;'/Iff /x]sf] 5, h;sf] k|ToIf ;DaGw u/LjL;Fu /x]sf] 5 . t]>f] nIodf ;a} pd]/ ;d"xsf] nflu :j:Yo hLjgsf] ;'lglZrttfdf lzz' d[To b/nfO{ z'Godf emfg]{ nIo, Pr\=cfO=le= P8\; nufot x]kf6fOl6; aL ;?jf /f]ux?af6 x'g] d[To' klg z'Godf emfg]{ nIo cfkm}df a8f] r'gf}tLk"0f{ / lgtfGt dfgjLo efjgfaf6 k|]l/t b]lvG5 .

Rff}yf] nIo u'0f:t/Lo lzIffdf ;a}sf] kx'Fr /x]sf] 5, h;df k|To]s jfnjflnsfnfO{

Page 14: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@12 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

lg:z'Ns dfWolds txsf] lzIff k|bfg ug'{ /x]sf] 5 . kfFrf} nIosf] ?kdf n}++lus ;dfgtf / dlxnf ;zlSts/0fdf dlxnf lj?4 x'g] ;a} lsl;dsf lje]bsf] cGTo tyf ;dfhsf] x/]s tx / tKsfdf dlxnf ;xeflutfsf] ;'lglZrttf ug'{ /x]sf] 5 . 5}6f}F nIosf] ?kdf ;a}sf] nflu :jR5 kfgL / ;/;kmfO{df bLuf] Joj:yfkg /x]sf] 5 . ;ftf} nIodf ;a}nfO{ e/ kbf]{ cfw'lgs OGwg zlStsf] kx'Fr /x]sf] 5 . a9\bf] hg;ª\Vof / v'Drbf] >f]t ;fwgsf] cj:yfdf of] nIo k|flKt klg Tolt ;xh eg] b]lvb}g . bLuf] ljsf;sf] cf7f}F nIodf ;dfj]zL bLuf] cfly{s ljsf; tyf ;a}sf] nflu /f]huf/ k|jGw ug'{ /x]sf] 5 . o;sf nflu cljsl;t /fi6«x?sf] s"n u|fx:y pTkfbgdf & k|ltztn] a[l4 ug]{ nIo lnPsf] 5 .

To:t} gjf} nIodf ;dfj]zL tyf bLuf] cf}Bf]lus/0fsf] k|jå{g ug'{ /x]sf] 5, h;sf] ;DaGw cfly{s ljsf; ;+u} /x]sf] x'G5 . bzf}+ nIosf] ?kdf /x]sf] /fi6« /fi6« jLrsf] c;dfgtf Go"gLs/0f ;'Gbf hlt s0f{lk|o nfUb5 Jojxf/df of] nIo k|fKt ug{ kmnfdsf] Ro"/f rkfP ;/L g} d'l:sn b]lvG5 . ;DkGg / ljkGg b]zx?sf] jLr vf8n emg a9\bf] 5 . P3f/fF} nIosf] ?kdf /x]sf] ;'/lIft / bLuf] zx/Ls/0fsf] r'gf}tL eg]s} a9\bf] zx/Ls/0f / o;df ylkbf] hg;ª\Vof /x]sf] 5 . bLuf] pkef]u / pTkfbg k|lqmofsf] ljsf; afx|fF} nIosf] ?kdf to ul/Psf] 5 . k|fs[lts >f]t ;fwgx?sf] ck|fs[lts ?kdf ul/g] bf]xgsf] sf/0fn] ubf{ of] nIo k|fKt ug{ klg sl7g} b]lvG5 . bLuf] ljsf;sf] t]x|fF} nIodf hnjfo' kl/jt{gsf gsf/fTds c;/x?nfO{ /f]Sg oyfzSo rfF8f] sbd rfNg' /x]sf] 5 . To;sf lglDt ljsl;t /fi6«x?af6 ;+o'St ?kdf cljsl;t /fi6«x?df hnjfo' kl/jt{gsf] /f]syfdsf] lgldQ aflif{s ! v/j 8n/ xl/t hnjfo' sf]if -Green Climate Fund_ sf] ?kdf ;+rfng ug]{ lg0f{o

ePsf] 5 . ljsl;t /fi6«x?n] cfk"mn] jfrf u/]sf] ODA klg ;dodf lbg cfgfsfgL ul//x]sf] kl/k|]Ifdf To; kl/df0fsf] 7"nf] /sd of]ubfg ul/xfNnfg\ eg]/ ljZj:t x'g ;Sg] cj:yf eg] b]lvb}g . rf}wf}F nIosf] ?kdf ;d'b|, dxf;fu/ nufot hnf;o tyf hnr/ k|f0fLsf] ;+/If0f ug'{ klg hnjfo' kl/jt{g;+u} hf]l8P/ cfpg] d'2f xf] . t]x|fF} nIodf /x]sf] hnjfo' kl/jt{gsf] d'2fnfO{ ;xL 9+un] ;Djf]wg ug{ ;lsPdf rf}wf}F / kGw|f}F nIo k|fKtLdf vf;} ;d:of b]lvb}g . ;f]x|f}F nIosf] ?kdf /x]sf] zflGtk"0f{ ;dfh tyf Gofodf ;a}sf] kx'Frsf] ;'lglZrttf /x]sf] 5 .

bLuf] ljsf;sf pNn]lvt nIox? Kf|fKt ePdf ;f]x|fF } nIo :jt: k|fKt x'G5 eGbf clto"lSt gxf]nf . lsgeg] u/LjLsf] cGTo, ef]sd/Lsf] cGTo, n}+lus c;dfgtfsf] cGTo, u'0f:t/Lo lzIffdf ;a}sf] kx'Fr, :jf:Yodf kx'Fr, cfly{s ljsf; eO ;dfhdf ;a} lsl;dsf lje]b x6]kl5 Gofok"0f{ ;dfhsf] kl/sNkgf ;fsf/ gx'g] s'/} cfpb}g . bLuf] ljsf;sf] ;qfF} tyf clGtd nIo bLuf] ljsf;sf lglDt ljZjJofkL ;xsfo{sf] ljsf; /x]sf] 5 . o; nIo k|fKtLsf lgldQ ;DkGg d'n'sx?n] ljkGg d'n'sx?nfO{ sa'n u/]sf] s"n /fli6«o cfDbfgLsf] )=& k|ltzt ODA pknJw u/fpg h?/L x'G5 eg] ljkGg d'n'sx?n] pSt /sdsf] ;xL ;b'kof]u ug}{ kg]{ x'G5 .

bLuf] ljsf;sf pNn]lvt ;q j6f nIox? Jff:tjd} dxTjsf+IfL / r'gf}tLk"0f{ 5g\ . oL nIox? k|fKt ug{sf lgldQ k|To]s /fi6«n] cfkm\gf] /fli6«o gLlt tyf sfo{qmdx? ;f]xL cg'?k kl/dfh{g u/L tLgsf] k|efjsf/L ?kdf sfof{Gjog ub}{ logLx?sf] cfjlws ?kdf cg'udg / d"NofÍg ug]{ ;+oGq ljsf; ug{ ;s]df /fi6« /fi6« aGb} ;g\ @)#) ;Dddf ;'Gb/ ljZj lgdf{0f x'g ;Sg] ;DefjgfnfO{ gsfg{ ;lsb}g . •

Page 15: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 13Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

sfu]Zj/L dgx/f gu/kflnsf j8f g+= !! vf];f{gLaf/Lsf] rfFksf] ?vsf] rf}tf/L To; jl/kl/sf s]6fs]6L b]lv a'9fa'9L ;Dd ;a}sf] nflu k'm;{bdf ;do sf6\g] 7fpF ag]sf] 5 . c?x?sf] nflu ToxfF cfpg] s'g} lglZrt ;do geP klg ljz]if kl/l:yltdf afx]s lbpF;f] s/La !@ ah] b]lv $ ah] ;Dd lgoldt ?kdf Pp6f cg'xf/ eg] ;w}+ b]lvG5 . x]bf{ &) — &@ aif{sf nfUg] pgL ljleGg pd]/ ;d"xsfx? ;Fu slxn] ulkmO/x]sf x'G5g\ eg] slxn] ;'emfj ;Nnfx lbO/x]sf t slxn] cfkm\gf] hdfgfsf s'/fx? eGb} ljutsf cg'ej tyf ef]ufOx? jvfg ul//x]sf . s'g} klg laifodf /f}l;P/ s'/f ug]{ pgsf] pd]/ eg] b]lvg] eGbf lgs} a9L 5 . tLg 5f]/f, 5 gfltgfltgf / b'O kgflt ;d]t eO;s]sf df]xg k|;fb rfkfufO{+ cfkm\gf] hGd la=;+= !(*( efb| !^ ut] ePsf] atfp5g\ .

!! aif{sf] pd]/df klxnf] ljjfx ePsf] & aif{ kl5 @))& h]i7df >LdtLsf] b]xfj;fg ePkl5 ;f]xL aif{ kmfu'gdf pgsf] bf]>f] ljjfx ePsf] lyof] . tLg 5f]/f dWo] h]7f] 5f]/f an/fd;Fu a:b} cfPsf] pgL xfn ;Dd cfk"mnfO s'g} klg :yfoL /f]u gePsf] atfpb5g\ . x/]s lbg laxfg rf/ b]lv $M#) sf] jLraf6 pgsf] b}lgsL z'? x'G5 . lgTo :gfg kl5 c9fO b]lv # 306f pgL k"hfdf latfp5g\ . !) ah] leq vfgf vfO;s]kl5 eg] pgnfO ! 306f g;'tL x'b}g . p7]kl5 eg] pgsf] uGtAo ToxLF rfFksf]

?vsf] rf}tf/f] x'g] ub{5 . ToxL a;]/ pgL ufpF6f]ndf x'g] ;fdflhs tyf wfld{s sfo{sf] nflu ;'emfj ;Nnfx lbO/x]sf x'G5g\ eg] slxn]sfxL ;8s, gfnf cflb h:tf ljsf; lgdf{0f eO/x]sf] :yndf uP/ klg cfkm\gf] larf/ lbO/x]sf e]l6G5g\ . w]/} ;do rf}tf/f]df latfpbf laleGg dflg;x? ;+u e]63f6 x'g] ePsf]n] w]/}lsl;dsf hfgsf/Lx? pgL;+u /xG5 . 6f]n l5d]sdf s]xL k¥of] eg] c? eGbf

hgfb{g l3ld/][email protected]

vf];f{gLaf/Lsf df]xg afhLjgz}nL

Page 16: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@14 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

klxn] g} pgL Toxf k'lu;s]sf x'G5g\ . rf}tf/f] ;Fu}pgsf] ;d]t ;lqmotfdf :yfkgf eO{ ;+rfngdf /x]sf] t]h ljgfos h]i7 gful/s ;dfhsf] ejg 5, h;df pgnfO ;lrjsf] lhDd]jf/L lbO{Psf] 5 . x/]sdlxgfsf] tLg ut] pgLx?sf] ;dfhsf] a}7s a:g]ub{5 h;df pgLx?n] !)) ?k}ofF dfl;s art ug]{u/]sf 5g\ / cfjZos kg]{nfO C0f lbg] ub{5g\ .

!* ;fndf ;/sf/L hflu/df k|j]z u/]sf pgn]3/fo;L sf/0fn] @& ;fndf hflu/af6 /flhgfdflbPsf lyP . pgL ;DemG5g\ Tolta]nf $)–$% ?lkofF tnj a'em\bf klg k|z:t x'GYof] . clxn]sf]h:tf] ;a} s'/fsf] nflu k};f vlr{g' kb}{gYof] .bfp/fdf vfgf aGYof] . clxn] Uof; lsGg' k5{,oftfoft klg zx/df dfq rNg] x'bf lx8]/}uOGYof], 6]lnkmf]gsf] vr{ lyPg, 5f]/fx? k9fpbf klg ;/sf/L :s'n dfq ePsf]n] vf;} vr{ k/]g .n'uffkmf6f]df klg vf;} vr{ kb}{gYof], h'Qf nufpg]dflg; zx/lt/ dfq b]lvGy] . pgn] cfk"mn] cfkm\gf]ljjfxdf h'Qf gnufO bf}/f ;'?jfn dfq nufP/gfË} v'§f j]x'nf eO uPsf] lbg ;Demb} eg] . clxn]t k};f geO s]xL x'b}g, lsg]/ NofPsf] 6]lnlehgx]g{ ;d]t dlxgfsf] tLg ;o s]jnnfO a'emfpg' kg]{/] lah'nL vr{ afx]s .

pd]/n] *# aif{sf] eP tf klg ;dosf]kl/jt{gnfO ;lhn} cfTd;ft ug]{ pgsf] :jefjn]ubf{ g} ;a} pd]/ ;d"xsfx? ;+u pgL 3'nldn x'g

;S5g\ . s'g pd]/sfn] s:tf lsl;dsf s'/fsfgL/ Jojxf/ dg k/fp5g\ eGg] /fd|/L a'em]sf pgL pd]/ / dfG5] x]/]/ s'/f ug{ vlKk; 5g\ / t ;a}sflk|o klg 5g\ . k|ljlwsf] ljsf; af/]df klg w]/yf]/hfgsf/L /fVb5g\ pgL . cfk"mn] rnfpg ghfg]klg OG6/g]6af6 s] ug{ ldN5 s] ug{ ldNb}gpgnfO yfxf 5 . s'g gflt gfltgf s'g laifosf]s'g n]endf cWoog ul//x]sf5g\ Tof] klg pgnfO yfxf 5 . cfkm\gf b'O6L gfltgLx? Pp6L ef/tdf /csL{ a+ufnfb]zdf cWoog ul//x]sf] k|;Ë ;'gfpbf pgL lgs} uf}/j dx;'; ul//x]sf] pgsf] cg'xf/af6emNsGYof] . klxn] / clxn]sf] ;donfO{ s;/Ld"NofÍg ug'{ x'G5 eg]/ pgL;+u s'/f ubf{ klxn] 5'§}lsl;dsf] cfgGb lyof] eg] clxn] a]Un} lsl;dsf]cfgGb 5 eg]/ ;'gfpF5g\ . ;do ultzLn ePsf]n];do cg';f/ cfkm\gf] ;f]rdf kl/jt{g Nofpg g;Sg] dflg; PSnf] / b'vL eP/ afFRg' kg]{ pgL atfpFb5g\ .

;/n / ;sf/fTds ;f]r ePsf] dflg;nfO{ ;a}n] vf]Hg] ePsfn] p ;w}F ;lqmo /xG5 h;n]ubf{ zfl//Ls / dfgl;s lx;fan] klg p :j:y/xG5 eGg] s'/fsf] To; If]qsf dflg;x?sf] nflu pbfx/0f ag]sf5g\ pgL . …pxfFsf] hLjg x]bf{ afFRg hfGg] xf] eg] a'9];sfn klg af]em gx'g] /x]5Ú eg]/atfp5g\ df]xg k|;fbsf ;fgLdfsf 5f]/f xl/ k|;fbvltj8f . …d}n] of] pd]/df klg pxfFaf6 slxNo}lg/f;fhgs s'/f ;'g]sf] 5}g g t slxNo} cg'xf/g} dlng b]v]sf] 5'Ú vltj8f yK5g\ . df]xg k|;fb:jo+ klg w]/} aif{ cufl8 a'af cfdf ljTbf / @)^# kmfNu'0fdf >LdtLsf] d[To' x'Fbf afx]s b'vL x'g'k/]sf]vf;} ;Demgf g/x]sf] atfp5g\ . dflg;n] cfkm\gf]hLjg h;/L afFR5' eg]/ ;f]Rof] To;/L g} eujfgn]k'¥ofpFb5g\ eGg] pgsf] ;f]rfO 5 . pgnfO x]/]/hfGg] xf] eg] afNosfnsf] h:t} cfgGb lnOsg a'9];sfn klg latfpg ;lsG5 eGg] lgisif{df k'Ug ;lsG5 .

;/n / ;sf/fTds ;f]r ePsf] dflg;nfO{ ;a}n] vf]Hg] ePsfn] p ;w}F ;lqmo /xG5 h;n] ubf{ zfl//Ls / dfgl;s lx;fan] klg p :j:y /xG5 eGg] s'/fsf] To; If]qsf dflg;x?sf] nflu pbfx/0f ag]sf5g\ pgL . pxfFsf] hLjg x]bf{ afFRg hfGg] xf] .

;/n / ;sf/fTds ;f]r ePsf] dflg;nfO{ ;a}n] vf]Hg] ePsfn] p ;w}F ;lqmo /xG5 h;n] ubf{ zfl//Ls / dfgl;s lx;fan] klg p :j:y /xG5 eGg] s'/fsf] To; If]qsf dflg;x?sf] nflu pbfx/0f ag]sf5g\ pgL . pxfFsf]

Page 17: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 15Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

/]jf [email protected]

g]kfn clw/fHosf] ;+ljwfg @)&@ df Ho]i7 gful/s;DaGwL

Joj:yfsf] ;+lIfKt laZn]if0fsfg"g

g]kfn clw/fHosf] ;+ljwfg “g]kfnsf] ;+ljwfg” @)&@ ;fn c;f]h # ut] hf/L ul/Psf] xf] . jf:tjdf o; ;+ljwfgn] b]zsf] 7"nf] lx:;f cf]u6\g] /fi6«sf w/f]x/ Ho]i7 gful/ssf] nflu u/]sf] Joj:yf b]Vbf k|z:t pT;flxt x'g ;Sg] 7fpFx? 5g\ . h;df 6]s]/ P]g, lgodfjnL ag]/ sfof{Gjog eof] eg] To;nfO 7"nf] pknAwLsf] ?kdf lng ;lsG5 . ;j{k|yd g]kfnsf] ;+ljwfg,@)&@ sf] efu

-#_ sf] df}lns xs / st{Ao cGtu{tsf] wf/f !* sf] pkwf/f -#_df ;fdflhs jf ;f+:s[lts ?kn] lk5l8Psf dlxnf, blnt, cflbjf;L hghflt, czSt c;xfo cflb ;Fu} Ho]i7 gful/ssf] ;zStLs/0f jf ljsf;sf nflu sfg"g adf]lhd ljz]if Joj:yf ul/g]5

elgPsf] 5 . o;/L g} oxL efusf] wf/f $! Dff Ho]i7

gful/snfO /fHoaf6 laz]if ;+/If0f tyf ;fdflhs ;'/Iffsf] xs x'g] 5 egL pNn]v ul/Psf] 5 . t/ Ho]]i7 gful/sdf ePsf] ;Lksf] pkof]u ug]{ / o;nfO cem kl/:s[t kfg{ /fHosf] bfloTjaf/] eg] pNn]v ul/Psf] 5}g .

oxL efu-# sf] wf/f $# df ;fdflhs ;'/Iffsf] xs cGtu{t cfly{s ?kn] ljkGg, czSt / c;xfo cj:yfdf /x]sf, c;xfo Psn dlxnf, ckf+utf ePsf jfnjflnsf, cfkm\gf] x]/rfx cfkmF} ug{ g;Sg] egL pNn]v ul/P klg oxfF Ho]i7 gful/s egL pNn]v

Page 18: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@16 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

ul/Psf] 5}g . o;/L g} efu-# s} wf/f #% sf] pkwf/f -!_

df :jf:Yo ;DaGwL xssf] Joj:yf ul/Psf] 5 . h;df k|To]s gful/snfO /fHoaf6 cfwf/e"t :jf:Yo ;]jf lg:z'Ns k|fKt ug]{ xs x'g] / s;}nfO klg cfsl:ds :jf:Yo ;]jfaf6 alGrt ul/g] 5}g egL pNn]v ul/P klg g]kfn h:tf] l;dLt ;fwg / >f]t ePsf] b]zdf ;a} gful/ssf nflu lg:z'Ns :jf:Yo ;]jf k'¥ofpg] s'/f ug'{ Jojxfl/s gePsf]n] /fHoaf6 vf; ;+/lIft ;d"xdf of] nfu' ug'{ cfjZos x'G5 / tL ju{df Ho]i7 gful/s klxnf] k+ltdf cfpg' kb{5 .

oxL efusf] wf/f #) df :jR5 jftfj/0fsf] xs cGtu{t k|To]s gful/snfO :jR5 / :j:Yo jftfj/0fdf afFRg kfpg] xs x'g]5 egL pNn]v ul/Psf] 5 . h'g bL3{ hLjgsf nflu ;sf/fTds sbd xf] eGg ;lsG5 .

Gf]kfn clw/fHosf] ;+ljwfg, @)&@ sf] efu-$ sf] wf/f %! sf] /fHosf lgb]{zs l;4fGt, gLlt tyf bfloTj cGtu{tsf] /fHosf] gLltx?sf] -s_ sf] /fli6«o Pstf / /fli6«o ;'/Iff ;DaGwL gLltsf] pkwf/f -&_ df k"j{ sd{rf/L, ;}lgs / k|x/L nufotsf k"j{ /fi6« ;]jsx?df /x]sf] 1fg, ;Lk / cg'ejnfO /fli6«o lxtdf ;d'lrt pkof]u ug]{ egL Ho]i7 gful/sn] cfh{g u/]sf] ;Lk / cg'ejsf] pkof]u ug]{ egL pNn]v ul/Paf6 Ho]i7 gful/s k|lt /fHosf] ;sf/fTds gLlt /x]sf] b]lvG5 .

efu-$ sf] wf/f %! sf] -u_ cGtu{tsf] ;fdflhs / ;f+:s[lts ?kfGt/0f ;DaGwL gLltsf] pkwf/f -@_ df P]ltxfl;s, k'/ftflTjs tyf ;f+:s[lts ;Dkbfsf] ;+/If0f, ;+jw{g /

ljsf;sf nflu cWoog cg';Gwfg, pTvgg\ tyf k|rf/ k|;f/ ug]{ egL pNn]v ul/Psf] 5 . o;df Ho]i7 gful/sn] cfk"mn] hLjgdf k|fKt u/]sf] cg'ej, 1fg, ;Lksf] cfwf/df /fi6«nfO dxTjk"0f{ of]ubfg lbg ;S5g\ . To;}n] o; cg';f/ P]g, lgodfjnL agfpg' cfjZos b]lvG5 .

oxL efu-$ s} wf/f %! sf] -r_ cGtu{tsf] ljsf; gLltsf] pkwf/f -*_ df hg;fª\lVos tYofª\snfO{ cBfjlws ub]{ /fli6«o ljsf; of]hgf;Fu cfj4 ug]{ egL pNn]v ul/g' dxTjk"0f{ s'/f 5 . o;af6 Ho]i7 gful/ssf] ;ª\Vof / l:ytLdf cfPsf] kl/jt{g / To; cg';f/sf] /fHosf] gLlt x'g] :ki6 b]lvG5 .

oxL efusf] wf/f %! s} -5_ cGtu{tsf] k|fs[lts ;fwg >f]tsf] ;+/If0f, ;+jw{g / pkof]u ;DaGwL gLlt cGtu{tsf] pkwf/f -(_ df k|fs[lts k|sf]kaf6 x'g] hf]lvd Go"gLs/0f ug{ k"j{ ;"rgf, tof/L, /fxt Pj+ k'g:yf{kgf ug]{ egL pNn]v ul/Psf] laifonfO{ cToGt ;sf/fTds ?kdf Ho]i7 gful/sn] lng' kb{5 . lsgls ljleGg cfFs8fn] o:tf k|sf]kaf6 xtfxt x'g] / Iflt a]xf]g]{df a9L Ho]i7 gful/s g} x'g\ . To;}n] oL dfly pNn]lvt laifodf klxnf] k|fyldstfdf Ho]i7 gful/s kg'{ k5{ / hf]lvd Go"gLs/0fsf of]hgf agfpFbf Ho]i7 gful/ssf] cg'ej / 1fgnfO k|of]u ug{ /fi6«n] ljleGg of]hgf Nofpg' k5{ lsg ls Ho]i7 gful/ssf] cg'ejL 1fgnfO cfw'lgs k|ljlwsf ;fy k|of]u u/L h'g h'g b]zn] of]hgf agfPsf 5g\ tL b]zn] agfPsf of]hgf hf]lvd Go"gLs/0f ug{ ;kmn klg ePsf k|z:t pbfx/0f 5g\ .

oxL efusf] wf/f %! sf] -h_ cGtu{tsf]]

Page 19: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 17Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

gful/ssf cfwf/e"t cfjZostf ;DaGwL gLltsf] pkwf/f -!)_ df g]kfnsf] Ifdtf / cfjZostfsf cfwf/df hg;ª\Vof Joj:yfkgsf nflu kl/jf/ lgof]hgnfO k|f]T;fxg ub}{ dft[ lzz' d[To' b/ 36fO cf};t cfo' a9fpg] p2]Zo /fi6«sf] /x]sf] s'/f ;+ljwfgdf Joj:yf u/]af6 o;n] a'9\of}nLsf] cjlw a9fpg ;sf/fTds sbd rfNg] gLlt /fi6«sf] /x]sf] b]lvG5 .

oxL efusf] wf/f %! sf]] -h_ s} gful/ssf cfwf/e"t cfjZostf ;DaGwL gLltsf] pkwf/f -!$_ df oftfoft If]qnfO{ ;'/lIft, Jojl:yt / ckf+utf d}qL agfpg] egL pNn]v ul/Psf] t/ Ho]i7 gful/snfO{ ;dfj]z gul/Psf] e]l6G5 . t/ casf] ;+;f/df oftfoftsf] dxTjnfO{ a'emL /fHon] o;nfO{ Ho]i7 gful/s d}qL klg agfpg' kg]{ cfjZostf b]lvG5 .

;+3, k|b]z / :yfgLo txsf] clwsf/df Ho]i7 gful/s ;DalGw Joj:yf

cg';"rL - % df ;+3sf] clwsf/ ;"rLsf] qmd ;ª\Vof #@ df ;fdflhs ;'/Iff / ul/jL lgjf/0f ;DaGwL clwsf/ ;+3nfO lbOPsf] 5 .

cg';"rL - ^ df k|b]zsf] clwsf/sf] ;"rLsf] qmd ;ª\Vof ( df :jf:Yo ;]jfsf] clwsf/ k|b]zsf] x'g]5 egL pNn]v ul/Psf] 5 .

cg';"rL - & df ;+3 / k|b]zsf] ;femf clwsf/sf] ;"rLsf] qmd ;ª\Vof !) df of]hgf, kl/jf/ lgof]hg / hg;ª\Vof clg qmd ;ª\Vof !! df ;fdflhs ;'/Iffsf] Joj:yf pNn]v ul/Psf] 5 .

o;/L g} cg';"rL - * df :yfgLo txsf] clwsf/sf] ;"rLsf] qmd ;ª\Vof ( df cfwf/e"t

:jf:Yo / ;/;kmfO, qmd ;ª\Vof !^ df Ho]i7 gful/s, ckf+utf ePsf czStx?sf] Joj:yfkg clg qmd ;ª\Vof @) df ljkb Joj:yfkg sf] clwsf/ ;DAfGwL pNn]v ul/Psf] 5 . •

k"j{k|wfgdGqL 8f=afa'/fd e§/fO{n] ut ebf} !@ ut] Ps ;df/f]xdf xf:oJoª\Uosf/ dfl0fs/Tg zfSosf] bf]>f] s[lt csf]{ ‰ofOFs'6L ljdf]rg ug'{eof] . ljdf]rg ePsf] Ps} dlxgfdf ;f] s[ltsf] bf]>f] ;+:s/0f klg k|sfzs e'F8Lk'/f0f k|sfzgn] ahf/df NofPsf] 5 .

gkTofpFbf] vfnn] xf:oJoª\Uo If]qdf cfˆgf] klxrfg b]vfpFb} cfPsf dfl0fs/Tg zfSo d kfqsf] cfwf/df ;a}h;f] xf:oJoª\Uosf n]v /rgfx? n]Vb} cfPsf5g\ . y'k|} xf:oJoª\osf k':ts klqsfdf ;Dkfbs eO;s]sf logL cfkm" nfu]sf] af6fdf Psgf;n] lx8\g dflx/ 5g\ . a}+ssf] hflu/kl5 ar]sf] ;donfO{ logL xf:oJoª\Uo ;flxTon]vg / ;dfh;]jfsf] sd{df nufpg] ub{5g\ .

o; s[lt ;+u|xdf #( yfg xf:oJoª\Uosf n]v /rgfx? ;ªu|xLt 5g\ . logsf n]v /rgfx? ;/n 5g\ a'‰g sl7g 5}g . ;fgf] ;fgf] s'/fnfO{ klg xf:oJoª\Uosf] ljifoj:t' agfPsf 5g\ . nfU5 logsf xf:oJoª\Uox?

sf6'{g h:tf 5g\ . g]kfnL xf:oJoª\Uo If]qdf Ps ;h{s / sfo{stf{ ylkPsf] 5 . logL l;:g'kfgL g]kfndf cfa4 5g\ . dfl0fssf] klxnf] / bf]>f] s[ltaf6 n]vsn] kfpg] n]vs:j lduf}{nfsf /f ]uLsf ]pkrf/df ;xof]uL alg/x]sf] 5 .

csf]{ em\ofOFs'6L ljdf]rg

Page 20: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@18 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

elgG5 “ls k9]/ hflgG5, ls k/]/” k9\g'cf}krfl/s tyf cgf}krfl/s ?kdf lstfaL 1fg lng' xf] eg] k/]/ hfGg' eg]sf] cg'ejaf6 lzIff lng' xf] . jf:tjdf xfd|f] h:tf] ;dfhdf k9]/ hfGg]nfOdfq dxTj lbPsf] t/ k/]/ hfGg]nfO{ ;dfh //fi6«n] vf;} dxTj lbP/ p;sf] 1fgsf] k|of]u u/]sf]b]lvb}g . To;}n] cg'ejsf] >f]t Ho]i7 gful/s,dxTjxLg k':tfsf] ?kdf ;dfhdf kmflnP/ /x]sf] 5 / oxL ;fdflhs / /fli6«o ;f]rn] Ho]i7 gful/ssf;d:ofx?sf] ;'?jft u/]sf] 5 .

“a'9fa'9L x'g' hLjgsf] zfZjt ;To xf]” of]zfZjt ;TonfO x[boËd ug{ ;Sg] k':tf qmdzM ;+;f/df x/fpb} uPsf] 5 . zfl//Ls / dfgl;s ?kdf sdhf]/ x'b} hfg] clg kfl/jfl/s, ;fdflhs / /fi6«sf dxTjk"0f{ If]qx?af6 klg l;dfGts[t x'Fb}hfg'n] Ho]i7 gful/sdf n3'tfef; x'g] / o;}af6emg\ eoÍ/ zfl//Ls / dfgl;s ;d:of pTkGg x'g] u/]sf 5g\ . To;}n] sltko ca:yfdf a"9fa"9L x'g' eg]sf] s]an u'dfpg' / c?sf] cfzdf dfq afFRg' kg]{ hLjgsf] cj:yf xf] eGg] ?kdf ;dfh,

kl/jf/ / Ho]i7 gful/s cfkm}n] klg a'em]sf] kfOG5 .cfk"m zfl//Ls / dfgl;s ?kn] ;zSt x'bf k|fKtu/]sf] cfly{s, ;fdflhs k|lti7f qmdzM u'Db} hfg' / cfk\mgf cfwf/e"t cfjZostfsf] jlGrtLs/0fsf]l:ytLdf a:g' slDt kL8fbfos 5}g . cem log}Ho]i7 gful/sx? k|fs[lts k|sf]k / åGbsf] kl/l:ytL;[hgf x'Fbf ;a} eGbf a9L k|efljt x'G5g\ . g]kfndfxfn} uPsf] e'sDksf] a]nf klg w]/} Ho]i7 gful/sn]o:t} cg'ej u/]sf] x'g' kb{5 .

cf}ifwL la1fgsf] k|ult, lzIff, r]tgf /a9\bf] ;'udtfn] dflg;x?sf] cf}ift cfo' qmdzM a9\b} uO/x]sf] 5 . laleGg tYofÍnfO{ cfwf/dfGg] xf] eg] casf] ;+;f/ Ho]i7 gful/ssf] ;+;f/xf] . jt{dfgdf hg;fª\lVos agf]6sf] lx;fan] x]bf{;+;f/sf] s"n hg;+Vofsf] !@=@ k|ltzt hg;+Vof Ho]i7 gful/ssf] /x]sf] 5 . oxL hg;+Vofsf] b'O{ltxfO efu ljsf;f]Gd'v b]zx?df a:g] ub{5g\ h'g ;g\ @)%) ;Dd kfFr efusf] rf/ efu x'g]5 .To;}n] ca ljsl;t dfq x}g ljsf;zLn /fi6«sf];fdflhs agf]6df Ho]i7 gful/ssf] ;+Vofn]7"nf] lx:;f cf]u6\g]5, h;n] ;dfhsf x/]sIf]qnfO 5'g]5 .

jf:tjdf k|fs[lts k|sf]ksf] pRr hf]lvdsf]If]q eg]sf] log} ljsf;zLn /fi6«x? g} x'g\ / ToxL If]qdf Ho]i7 gful/ssf] a;f]af; pRr /x]sf]

ljkbdf Ho]i7gful/s

;d;fdlos

k|fs[lts k|sf]ksf] Go"gLs/0f / kl/ cfof] eg] ;fdgf s;/L ug]{ eGg] s'/fsf] hfgsf/L Ho]i7 gful/sx?nfO a9L cfaZos 5 lsg ls o;sf] pRr hf]lvddf logLx? g} 5g\ .

k|fs[lts k|sf]ksf] Go"gLs/0f / kl/ cfof] eg] ;fdgf s;/L ug]{ eGg] s'/fsf] hfgsf/L Ho]i7 gful/sx?nfO a9L cfaZos 5 lsg ls o;sf] pRr hf]lvddf logLx? g} 5g\ .

Page 21: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 19Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

5 . To;}n] k|fs[lts k|sf]kaf6 a9L k|efljt Ho]i7 gful/s g} x'g\, h'g s'/f xfn} s]xL aif{ otf 3l6t k|fs[lts k|sf]kdf d[To' / k|efljt x'g] ;+Vof / ltgsf] pd]/ agf]6 cWoog ubf{ k|i6 x'G5 . clg k|fs[lts k|sf]k eGbf cl3, k|sf]ksf] ;dodf / k|sf]k kZrft klg cfwf/e"t cfjZostfaf6 jlGrt x'g] klg Ho]i7 gful/s g} x'g\ . o;/L cfwf/e"t cfaZostfaf6 g} alGrt ePsf] Ho]i7 gful/sdf kof{Kt kf}li6s ef]hgsf] cefadf sd tf}n x'g], laleGg g;g]{ /f]usf] cfqmd0f a9L x'g] cflb x'G5 . w]/} ;/sf/L, u}/ ;/sf/L ;+:yfx?sf] sfo{qmd leq klg kg{ g;Sg] l;dLt >f]t / ;fwgsf] sf/0fn] cfk\mgf] kl/jf/ klg ;+o'Staf6 Psnlt/ 9Ngfn] kl/jf/af6 5'l§P/ PSnf] JolStdf kl/0ft x'g'sf] kL8f ;+;f/sf] x/]s b]z / ;dfhsf] Ho]i7 gful/sn] ef]Ub} cfPsf 5g\ .

b'MvL, lk8Lt / ckx]lnt ?kdf /x]sf Ho]i7 gful/sdf b'MvL leqsf klg cem b'MvL kfqsf] ?kdf dlxnf Ho]i7 gful/s /x]sf 5g\ . k'?ifsf] eGbf cf}ift cfo' a9L x'g' / cfk"m eGbf

a9L pd]/sf] k'?if;Fu ljjfx x'g] ;fdflhs k/Dk/fsf] sf/0f Ho]i7 gful/s dlxnfsf] ;+Vof a9L 5 / ltgLx?sf] ;fdflhs, cfly{s / r]tgfsf] :t/ cfFsng g} ug{ g;lsg] bogLo cj:yfdf 5 eGbf clto'lSt gxf]nf .

Ho]i7 gful/ssf] dxTj / ;DDffgdf 7"nf–7"nf zAbn] l;+uf/]/ pgLx?nfO b]jtfsf] >]0fLdf /fVg] t/ Aoaxf/ ;fwf/0f dfgjnfO{ hlt klg gubf{ hLjgsf] dxTjk"0f{ phf{ cfk\mgf] ;dfh / /fi6«nfO{ lbO Ho]i7 gful/sdf kl/0ft x'Fbf vfnL lng] t/ lbg g;Sg] kfqsf]

?kdf dfq x]g]{ ;dfh / kl/jf/sf] ;f]r aGb} uPsf] kfOG5 . jf:tjdf Ho]i7 gful/s hLljt Do'lhod x'g\ h;n] xfd|f] ;fdflhs k/Dk/f dfq x}g kfl/jfl/s dxTj / OHhtnfO{ klg af]s]sf 5g\ . “cfuf] tfKg' d'8fsf] s'/f ;'Gg' a'9fsf]” eGg] g]kfnL pvfgn] Ho]i7 gful/ssf] ;Lk / cg'ejsf] pkof]u slt dxTjk"0f{ 5 eGg] b]vfP klg vf; o; lsl;dsf] jftfj/0f ag]sf] b]lvb}g . oxL k|fs[lts k|sf]ksf] Go"gLs/0f / kl/ cfof] eg] ;fdgf s;/L ug]{ eGg] s'/fsf] hfgsf/L Ho]i7 gful/sx?nfO a9L cfaZos 5 lsg ls o;sf] pRr hf]lvddf logLx? g} 5g\ . t/ la8Dagf o; lsl;dsf sfo{df klg vfnL o'jf / afnaflnsfsf] dfq vf]hL ul/G5 . To;}n] kl/jf/, ;dfh / /fi6«n] Ho]i7 gful/sf] 1fg, ;Lk / cg'ejnfO{ ;fd]n u/L k|fs[lts k|sf]k Go"gLs/0fsf sfo{qmd rnfpFbf a9L k|efjsf/L ePsf] s'/f ljZjsf w]/} b]zdf k|dfl0ft eO;s]sf] 5 . To;}n] ca xfdLn] klg otf ;f]Rg] x}g t <

– Ho]i7 gful/s 8]is

Page 22: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@20 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

wflbªsf] pQ/L e]ssf ls;fgx? y'G;], 8f]sf, 8fnf h:tf rf]ofsf ;fdfg agfP/ cyf]{kfh{g ub{5g\ . ;]t'{ emfnf{ª\ / ltlKnª ufpFsf 3/- 3/df a[4 b]lv jfns ;Dd afx|} dlxgf rf]of;Fu v]ln/x]sfsf b]lvG5g\ . -( ;fpg @)&@ sflGtk'/ b}lgs_

wflbªsf] w'iff ! sf &% aifL{o z'qm axfb'/ r]kfª wflbªsf] r/f}bL ahf/ / uf]/vf £ofNrf]s uflj; hf]8\g] t'Ogsf 8«fOe/ ag]sf 5g\ . k|To]s JolStnfO{ tf/]jfkt !) ?k}ofF lng] pgL cfk"m / cfkm\gf ckfª\u 5f]/fsf] u'hf/f rnfpb} cfPsf 5g\ . -@& c;f]h @)&@ sflGtk'/ b}lgs_

dsjfgk'/ gfd6f/sL *) aif{ sf6L;s]sL aof]a[4 wgdfof r]kfª cfkm\gf b'O{ gfltgftLgf x'sf{O/x]sL l5g\ . afa' cfdfn] 5f]8] klg oL gfjflns k|ltsf] st{Ao oLgn] e'n]sL 5}gg\ . -@& c;f]h @)&@ sflGtk'/ b}lgs_

oL t s]xL k|ltlglw Ho]i7 gful/ssf slxn]sfxL cfsne'msn b}lgs klqsfdf 5flkg] va/ dfq x'g\ . zx/df a;L ;/sf/L jf u}/ ;/sf/L sfd ug]{ dflg;sf] Pp6f lglZrt pd]/ ePkl5 cjsfz k|fKt ug]{ eGg] x'G5 t/ ufpFdf /x]sf xfd|f af cfdfnfO{ x]/f} t hLjg /x];Dd slxNo} k'm;{b 5 t < ;a} ;Gtfg k9\g], hflu/sf] l;nl;nfdf jf c? sfo{n] ubf{ zx/df g} a:b5g\ . xfd|f ufpFx? x]¥of] eg] a[4cf>ddf kl/0ft eO;s]sf 5g\ . s]Gb|Lo

tYofª\s ljefun] ;g\ @)!$ df ;fj{hlgs u/]sf] tYofª\snfO cfwf/ dfGg] xf] eg] klg jfnjflnsf / a[4a[4fsf] 7"nf] lx:;f ufpFdf g} a:b5g\ . To;}n] xfd|f ufpFsf Ho]i7 gful/sn] cfk"mn] ;s]sf] / hfg]sf] ;Lk k|of]u u/L lqmofzLn hLjg g} latfO/x]sf 5g\ . ltgLx?sf] b}lgs lqmofsnfknfO{ /fli6«o :t/sf ;~rf/ dfWodn] 7fpF Psbd} sd lbg] / lbOxfn] klg pd]/ gv'nfpg] kl/kfl6n] u/]/ xfd|f Ho]i7 gful/sn] kl/jf/, ;dfh / /fi6«nfO{ clxn] lbO/x]sf] of]ubfgsf] plrt sb/ x'g ;s]sf] 5}g . To;}n] o; Ho]i7 gful/s å}dfl;s klqsfn] oL s'/fx?nfO{ k|fyldstfsf ;fy :yfg lbg]5 . o;/L a[4a[4f x'bf klg cfk"mn] ;s]sf] of]ubfg lbO{ ;dfhsf] pGgltdf nfUg] oL xfd|f af cfdf cfb/0fLo 5g\ .

a]k'm;{lbnf Ho]i7 gful/sx¿;lqmo hLjg

Page 23: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 21Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

hgfb{g l3ld/];x–k|fWofks lq=la=

wd{sf] k|ToIf :j?k

rGb| / ;"o{ x'g\cWofTd

;gftg wd{sf] d"n:j?k zfZjt ;Tosf] k|ltkfbg xf] . zfZjt ;Tosf k|tLs rGb| / ;"o{ x'g\ . cfsfzdf rGb| / ;"o{ /x];Dd ;gftg wd{ g s;}n] gfz]/ gfl;G5 g t of] wdf{Gt/0f g} x'g;Sb5 . clxn] g]kfndf wdf{Gt/0f eof] eg]/ Hofb} sf]sf]xf]nf] xfn]sf] ;'lgG5 . jf:tjdf wdf{Gt/0f x'g} ;Sb}g . c1fgtfsf] ut{df dfG5]nfO{ km;fpg ;lsG5, dfG5]n] zfZjt ;TonfO{ 5f]8]/ t'ngfTds ;TonfO{ klg 5f8]/ k"0f{tM c;Totkm{ hfg ;S5 . of] JolStsf] s'/f xf] . JolStsf] k|j[lQsf sf/0f wd{ rflxF slxNo} kl/jt{g x'Fb}g, x'g ;Sb}g . ;gftg wd{nfO{ 5f]8]/ hfg]x?n] of t ;gftg ;TonfO{ hfg]s} x'Fb}gg\, of t k"0f{ c1fgn] 3]l/Psf x'G5g\, ltgLx?sf] dfq wdf{Gt/0f ePsf] dflgPsf] x'G5 . k"0f{ 1fgLsf] wdf{Gt/0f sbflk ;Dej 5}g .

…wf/0ffb\ wd{ldTofx'M Ú o; kl/efiff cg';f/ cfwf/nfO{ wd{sf] d"n dflgG5 . cyf{t\ clwi7fg g} wd{ xf] . of] ;+;f/df hlt hLj jf lghL{jx? 5g\ tL ;a}nfO{ wd{n] g} wf/0f u/]sf] x'G5 . æwdf]{ wf/ot] k|hfMÆ eGg'sf] d"n tfTko{ oxL xf] . o; Znf]sf+zdf k|hf eg]sf] hgtf x}g . ;"o{af6 k[YjL OToflb u|xx? hlGdG5g\ . k[YjLaf6 hn, hnaf6 hLjsf] pTklQ x'G5 . oL ;a} k|s[i6 ?kn] hlGdPsfn] logLx?nfO{…k|hfÚ elgPsf] xf] . cyf{t\ k|hf eg]sf] r/fr/ hut\ xf] eg] xfn ;"o{n] oL ;a}nfO{ cfˆgf] u'?Tjfsif{0fsf zlStåf/f wf/0f ub{5 . æwdf]{ wf/ot] k|hfMÆ eg]sf]

klg oxL xf] . cfwf/ g} wd{ xf] . ;"o{ s;sf] cfwf/df l6s]sf] 5 t < o; s'/fsf] j}1flgsx?n] klg :ki6 ls6fgL ug{ ;s]sf 5}gg\ . OlGkmlgl6 -cgGt_ df ;a} 6'lËg] s'/f atfpF5g\ . wd{df klg ToxL cgGtnfO{ eujfg\ dflgPsf] 5 / cgGt rt'b{zLsf lbg pg} cgGtsf] Wofg pkf;gf ul/G5 .

…wd{Ú zAb ljZjf;;Fu dfq ;DalGwt 5}g . of] cf:yf / lgi7fsf] ljifo dfq} klg xf]Og . wd{ lj1fgsf] ljifo klg xf] . o;nfO{ …l/lnhgÚ sf] cg'jfbsf] ?kdf a'em\g] u/]sfn] clxn] ;d:of ePsf] 5 . To;}n] Pp6f lxGb'n] pmWj{/]t x'g hg}sf] lzvf, 6'kLsf] lzvf, /IffaGwg OToflbsf] lzvf agfPs} x'G5 . lzvf clUg;Fu} hf]l8G5 . cyf{t\ clUgsf] nKsFb} u/]sf] HjfnfnfO{ clUglzvf elgG5 . o;sf] ;DaGw ;"o{;Fu x'G5 . To;}n] lxGb'n] xjgflb sd{ u/]/ clUg;Fu, c£o{bfg OToflbaf6 / ufoqL dGqdfkm{t\ …;ljt[Ú tTjsf] dgg ub}{ ;"o{;Fu ;DaGw /fVg} kb{5 . ;"o{ xfdL ;a}sf] cem

…wd{Ú zAb ljZjf;;Fu dfq ;DalGwt 5}g . of] cf:yf / lgi7fsf] ljifo dfq} klg xf]Og . wd{ lj1fgsf] ljifo klg xf] . o;nfO{ …l/lnhgÚ sf] cg'jfbsf] ?kdf a'em\g] u/]sfn] clxn] ;d:of ePsf] 5 .

…wd{Ú zAb ljZjf;;Fu dfq ;DalGwt 5}g . of] cf:yf / lgi7fsf] ljifo dfq} klg xf]Og . wd{ lj1fgsf] ljifo klg xf] . o;nfO{ …l/lnhgÚ sf] cg'jfbsf] ?kdf a'em\g] u/]sfn] clxn] ;d:of ePsf] 5 .

Page 24: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@22 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

ljz]if u/L hLjhut\sf] k|f0fjw{s ePsfn] d'Vo cfwf/ xf] To;}n] ;"o{ …wd{Ú xf] . ;"o{ ljgf s]xL sfd x'g ;Sb}g . ;"o{;Fu lg/k]If eP/ hLjg afFRg ;S5' eg]/ s;}n] eG5 eg] p;sf] ts{ ;'g]/ s]jn xfF:g dfq ;lsG5 . To;/L g} wd{ lg/k]If x'G5' eg]/ sf]xL cfkm"nfO{ bfaL u5{ eg] p;sf] ts{ ;'g]/ s]jn xf:g dfq ;lsG5 .

…clUg;f]dldb+ hut\Ú o; jfSo cg';f/ o; ;+;f/nfO{ rnfpg] clUg tTj / ;f]d tTj /x]sf 5g\ . h;/L …clUgÚ wd{sf] d"n tTj xf] To;}u/L ;f]d cyf{t\ …cf];\Ú tTj klg wd{sf] d"n kIf xf] . cf];\ eg]sf] hntTj xf] . o;}n] c+u|]hLdf ;d'b|nfO{ cf];g elgG5 . To;}u/L j[li6sf] sf/s k[YjLsf] Ps txnfO cf]hf]g elgG5 . h;/L hntTj ljgf s'g} hLj Psl5g klg afFRg ;Sb}gg\ To;}u/L hn g} wd{ ePsfn] wd{ lg/k]If eP/ s'g} klg hLj afFRg ;Sb}gg\ . sf]xL d gf/fo0f;Fu lg/k]If 5' eGg] bfjL u5{ eg] of t p;n] wd{nfO{ a'em]s} x'Fb}g of t wd{sf gfddf …l/lnhgÚ sf] JofVof ul//x]sf] x'G5 . oxL cf];\ tTjaf6 cf}iflw cflb aGb5g\ . cf];d08n eGbf dfly rGb|d08n / rGb| d08n

eGbf dfly ;f]dd08n /x]sf] 5 . of] ;f]dnfO{ a'em\g ;"o{ d08n eGbf dfly hfg'kg]{ ePsfn] ToxfF;Dd dg'iosf] ult k'Ug ;Sb}g To;}n] rGb|nfO{ g} …;f]dÚ sf] k|ltlglw dfg]/ Jojxf/ ul/G5 . g]kfnsf] em08fdf klg ;f]dd08nsf] k|ltlglwsf] ¿kdf rGb|nfO{ /flvPsf] 5 . oxL em08f g} ;gftg wd{sf] em08f xf] . cfsfzsf rGb| / ;"o{ Pj+ wtL{sf clUg / hn -/ftf] / gLnf] /Ë _ geO{ hLjhut\ rNg g;Sg] ePsf]n] g]kfnsf] rGb| ;"o{ em08f x6fpF5' eGg]x?n] cfsfz dfu{sf] rGb|–;"o{ x6fP t axfb'/ g} dfgf}+nf t/ g]kfnsf] rGb|–;"o{ em08f x6fP/ ;gftg wd{ gf:5' eGg] s;}sf] ;f]r 5 eg] Tof] p;sf] lbjf:jKg xf] .

ef}lts ;Qf / r}tGo ;Qfsf] hf]8af6 xfd|f] h}ljs cl:tTj /xG5 . ef}lts cl:tTj klg lg/k]If 5}g . c0f' kbfy{df clGjt /xG5, kbfy{ wtL{sf] cfsif{0fdf clGjt /xG5 . To;}n] ef}lts ;Qf klg :jtGq 5}g . r}tGo ;Qf¿kL hLj cfTdf;Fu clGjt /xG5 / cfTdf k/dfTdf;Fu clGjt /xG5 . o;/L ef}lts xf];\ jf r}tGo b'j} ;Qfsf] clwi7fgnfO{ j]bfGtLx? a|x\d eGb5g\, af}4x?n] …z"GoÚ eGb5g\, ;f+Vox?n] k|s[lt / k'?if eGb5g\, g}oflosx?n] …O{Zj/ -stf{_ eGb5g\=== . o;af6 lg/k]If sf]xL x'Fb}g . To;}n] wd{ s]jn lxGb' lg/k]If x'g ;S5, ls|lZrog lg/k]If x'g;S5, O:nfd lg/k]If x'g ;S5 t/ wd{lg/k]If sbflk x'g ;Sb}g . of] wd{lg/k]If zAb aGb} aGb}g, of] s;n] agfPsf] xf] p;nfO{ ufO{hfqfdf xf:oJoª\Uo k'/:sf/ lbg' pko'Qm b]lvG5 .

n]vs sflGtk'/ Pkm=Pd=sf wfld{s sfo{qmd k|:tf]tf klg x''g\ .

g]kfnsf] rGb| ;"o{ em08f x6fpF5' eGg]x?n] cfsfz dfu{sf] rGb|–;"o{ x6fP t axfb'/ g} dfgf}+nf t/ g]kfnsf] rGb|–;"o{ em08f x6fP/ ;gftg wd{ gf:5' eGg] s;}sf] ;f]r 5 eg] Tof] p;sf] lbjf:jKg xf] .

g]kfnsf] rGb| ;"o{ em08f x6fpF5' eGg]x?n] cfsfz dfu{sf] rGb|–;"o{ x6fP t axfb'/ g} dfgf}+nf t/ g]kfnsf] rGb|–;"o{ em08f x6fP/ ;gftg wd{ gf:5' eGg] s;}sf] ;f]r 5 eg] Tof] p;sf]

a'af cfdfsf] ;DklQ dfly 5f]/f5f]/Lsf] sfg'gL ?kd} xs nfUg] t/ tLg} a'af cfdfn] nfos agfPsf 5f]/f5f]/Lsf] sdfOdf a'af cfdfsf] xs nfUg' t k/sf] s'/f cfkm\gf a'af cfdfsf] ;DklQ vfP/ klg pgLx?sf] plrt x]/rfx gug]{ 5f]/f5f]/LnfO{ ;dfh / /fi6«n] s]jn g}ltstfsf] k|Zg

dfq p7fP/ ePg . o:tf cdfgjLo / lje]bsf/L sfg'gsf] cGTo ug{ rf/}lt/af6 cfjfh p7fcf} .

Page 25: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 23Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

Ho]i7gful/snIfLt pTkfbg

ahf/ahf/sf] dfunfO x]/L gofF gofF pTkfbgsf j:t'x? cfpg] qmd;Fu} Ho]i7 gful/ssf nflu pkof]uL ;fdfgsf j:t'x? ahf/df cfpFg yfn]sf5g\ . s]xL;do cl3 ;Dd Ho]i7 gful/ssf ;fdfg lsGg vf]hLvf]hL lxF8\g' kYof]{ eg] hxfFsxLF kfOFb}g lyof] . clxn] k;n k;ndf plgx?sf ;fdfgn] 7fpF kfPsf] 5 . pTkfbsx?n] klg Ho]i7 gful/ssf cfj:ostfnfO a'emL gofF gofF j:t' pTkfbg ug{ yfn]sf 5g\ . To:tf j:t'sf] k|of]un] Ho]i7 gful/ssf] lhjgofkgdf ;xh k'¥ofPsf] 5 . ahf/df cfPsf To:tf j:t' tyf k|ljlwsf af/] s]xL hfgsf/L oxfF pNn]v ul/Psf] 5 .

Ho]i7 gful/sx?nfO{ ;lhnf];Fu vfg]s'/fx? vfgsf] lglDt o; lsl;dsf rDrf sfF6fn] ;xof]u k'¥ofpFb5 . o; lsld;sf] rDrf sfF6fsf] ;dfpg] efu a]ngfsf/ ePsf]n] ubf{ sdhf]/ ;dfpg] Ifdtf ePsf] Ho]i7 gful/sx?nfO{ o;sf] k|of]u ug{ ;lhnf] x'G5 .

rDrf sfF6flx88'n ug{ ufx|f] x'g] Ho]i7 gful/sx?sf] nflu o; lsl;dsf] rf/kfªu|] walker lgs} k|efjsf/L x'g] x'G5 . ljleGg cfsif{s /ªx?df pknAw o; walker nfO{ k6\ofpg klg ldNg] ePsf]n] 3/ leq tyf aflx/ hxfF klg k|of]u ug{ ;lsG5 .

Rollator Walker

Page 26: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@24 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

ahf/df e/v/} gofF ;fdu|Lsf] ?kdf cfPsf] of] walker n] ljz]if lsl;dsf] cj:yfsf Ho]i7 gful/sx?nfO{ ;xof]u k'¥ofpF5 . h:t} v'6\6fsf] ;d:of ePsf cyjf s'g} ck/];g u/]sf Ho]i7 gful/sx?nfO{ lxF88'n ug{ ;xh agfPsf] 5 . kfª\u|f], a|]s tyf la/fdL v'6\6fnfO{ cf/fdbfos ?kdf /fVg ldNg] 7fpF o; walker sf] laif]ztf xf] .

KneeWalker

k5f8L 7[\n 7[\nf b'O{ j6f tyf cuf8L ;–;fgf b'O{ j6f kfªu|f ePsf] of] Light Weight Wheelchair n] Ho]i7 gful/sx?nfO{ c?sf] ;xof]u lagf g} otf ptf lx88'n ug{ dbt k'¥ofpF5 . Ho]i7 gful/sx? cfkm}Fn] o;nfO{ rnfpg ;Sb5g\ . l;6sf] k5f8L g/d l;/fgL, l;6 a]N6 h:tf ;'lawfx? ePsf] sf/0f of] Ps cf/fdbfoL Wheelchair Ho]i7 gful/ssf nflu cltg} pkof]uLl;4 ePsf] 5 .

Light Weight Wheel Chair

;lhn} / ;'/lIft ?kdf lx88'n ug{ g;Sg] Ho]i7 gful/sx?sf] nflu o; lsl;dsf] Scooters

clt g} pkof]uL ;fwg xf] . O:s'6/n] sf/sf] 7fpF cf]u6\g g;s]tfklg glhssf] ;fyLefO{ tyf Oi6ldqx?sxfF hfg of] pkof]uL x'G5 .

lXjnlro/sf] ;xfotfn] dfq lx88'n ug{ ;Sg] Ho]i7 gful/sx?nfO{ g'xfpgsf] nflu o; lsl;dsf] ;fj/ lXjnlro/ clt pkof]uL x'G5 .

Scootersfor

Elderly

Shower Wheelchair

Page 27: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 25Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

a9\bf] pd]/ ;Fu} Ho]i7 gful/sx?df ljleGg ;d:ofx? b]vf kb{5 . h; dWo] v'6\6f ;DalGw k|d'v ;d:of xf] . lx88'n ug]{ Ho]i7 gful/sx?nfO{ ;xh ?kdf lx8\gsf] nflu h'Qfsf] 7'nf] e'ldsf x'G5 . o; lsl;dsf] h'Qf 3/ leq tyf aflx/ ;xh ?kdf lx8\gsf] nflu glrKng], lxn gePsf] / xn'sf x'g] x'gfn] pkof]uL x'G5 .

Motorized wheel chair o;sf] tNnf] efudf df]6/ h8fg ul/Psf] x'G5 . of] b]Vbf cfsif{s lsl;dsf] ;lhnf] lXjnlro/ xf] . cf/fdbflo l;/fgL, ;'/Iffsf] nflu l;6 a]N6 / rnfpbf lgoGq0f ug{ clt g} ;xh x'g] o;sf] laif]ztf /x]sf] 5 . o; lsl;dsf] lXjnlro/ Ho]i7 gful/sx?nfO{ 3/ leq tyf 3/ aflx/ hfgcfpg clt pkof]uL x'G5 .

Shoes for Elderly Motorized

Wheel Chair

lx88'n ug{ ;xf/f cfjZos kg]{ Ho]i7 gful/sx?sf] nflu folding cane n] ;fxf/fsf] ?kdf sfd ug]{ u5{ . ahf/df w]/} k|sf/sf folding cane x? pknAw 5g\ . b'a} xftn] walker ;dfpg g;Sg] Ho]i7 gful/sx?nfO{ o; lsl;daf] cane pkof]uL x'G5 .

FoldingCane

– Ho]i7 gful/s 8]is

Page 28: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@26 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

d':sfg cfkm\gf] – cfkm\gf]

– Ho]i7 gful/s 8]is

Page 29: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 27Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

sfg"g

a[4 ca:yfsf sf/0f gful/sx? ;fd' cfly{s tyf ;fdflhs ?kdf pTkGg hf]lvd Joj:yfkg ug{ ;3fp k'¥ofpg] p2]Zon] a[4 eQfsf] gfdaf6 g]kfndf cfly{s aif{ @)%!.)%@ b]lv ;fdflhs ;'/Iff sfo{qmd nfu' ePsf]df laleGg ;dodf kl/dfh{g

x'Fb} xfn ;fdflhs ;'/Iff sfo{qmd ;+rfng sfo{ljlw, @)^( cg';f/ of] sfo{qmd ;+rfng eO/x]sf] 5 . ;fdflhs ;'/Iff sfo{qmdsf] nflu nlIft ;d"x kl/eflift ug]{, eQf ljt/0f k|0ffnLnfO ;/nLs/0f ug]{, clen]v tyf ;"rgf cBfjlws ug]{, eQf ljt/0fdf

Ho]i7 gful/ssf] xsdf ;fdflhs

;'/Iff ;DaGwL Joj:yf

Page 30: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@28 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

kf/blz{tf sfod ug]{, eQf ljt/0fsf] k|efjsf/L cg'udg ug]{ tyf jfnjflnsfsf] kf]if0fdf ;'wf/ Nofpg] p2]Zosf ;fy @)&) a}zfv !% ut] of] sfo{ljlw :jLs[t u/L nfu' ul/Psf] xf] . Ho]i7 gful/ssf] xsdf ;fdflhs ;'/Iff eQf k|fKt ug]{ k|of]hgsf nflu s0ff{nL c~rnsf ;a} gful/sx? / g]kfn clw/fHo e/sf ;a} blnt gful/sx?sf] nflu ^) aif{ pd]/ k'/f ePsf] / cGosf] xsdf &) aif{ pd]/ k'/f ePsfx?n] kl/ro kq k|fKt u/L of] eQf k|fKt ug{ ;Sb5g\ . ;fdflhs ;'/Iff sfo{qmdsf] kl/ro kq k|fKt ug{ cfufdL cfiff9 d;fGtdf dfly pNn]v ul/P cg';f/sf] pd]/ k'/f x'g] JolStx?n] ufpF ljsf; ;ldlt jf gu/kflnsfdf uO{ d+l;/ !% ut] leq kmf/d el/;Sg' kg]{ x'G5 . lgMz'Ns ?kdf pknAw x'Gf] of] kmf/d klxn] b]lv eQf k|fKt ul//x]sfx?n] ;d]t gjLs/0fsf] nflu clgafo{ ?kdf eg'{ kg]{ x'G5 t/ gofF kl/ro kq lng]x?sf nflu / gjLs/0f ug]{x?sf nflu eg] 5'§f5'§} 9fFrfsf kmf/dx? pknAw /x]sf 5g\ .

dxfgu/kflnsf / pk-dxfgu/kflnsfx?df eg] of] kmf/d ;DalGwt j8f sfof{nodf uO eg{ ;Sg] Joj:yf ldnfOPsf] 5 . gofF kl/ro kq lngsf] nflu kmf/d eg]{x?n] eg] clgjfo{ ?kdf b'O{ k|lt kf;kf]6{ ;fOhsf] kmf]6f] / g]kfnL gful/stfsf] k|df0f kq ;+nUg ug'{kg]{ Joj:yf /x]sf]5 .

;fdflhs ;'/Iff eQf jfktsf] /sd ;DalGwt JolStnfO rf}dfl;s ?kdf pknAw u/fpg] gLlt ;/sf/n] lnPsf] 5 . k|yd ls:tf afktsf] /sd bz}F eGbf cufl8 cflZjg dlxgfdf, bf]>f] ls:tf df3 dlxgfdf / t]>f] ls:tf h]i7 dlxgfdf pknAw u/fpg] tflnsf ;/sf/sf] /x]sf] 5 . sltko ufpF ljsf; ;ldtL / gu/kflnsfx?n] gubdf g} /sd pknAw u/fPsf] b]lvG5 eg] sltkon] a}+s dfkm{t /sd pknAw u/fpg] u/]sf] kfOG5 . t/ /fHo sf]ifaf6 dfl;s ?kdf tnj, eQf, k]G;g nufot cGo s'g} ;fdflhs ;'/Iff ;DalGw ;'ljwf kfO/x]sf gful/sx?n] eg] ;fdflhs ;'/Iff eQf kfpg] 5}gg\ . •

ljz]if cg'/f]wHo]i7 gful/sn] ef]Ug' k/]sf ;d:of / kL8faf/] cfŠgf l5d]s, Oi6–ldq / e]63f6df yfxf ePsf hfgsf/LnfO{ /fli6«o ax;sf] ljifo agfpg'k5{ . To;f] ul/of] eg] dfq Ho]i7 gful/ssf xslxtsf nflu plrt gLlt, lgod tyf sfo{qmdåf/f xfd|f] / xfd|f ;Gtfgsf] a'9\of}nL hLjg ;'/lIft / ;Ddflgt agfpg ;lsG5 . To;}n] Ho]i7 gful/sk|lt ePsf b'Jo{jxf/ / e]befjaf/] tkfO{+nfO{ yfxf ePsf s'/f xfdLnfO{ n]lv k7fpg x'g cg'/f]w 5 . – ;Dkfbs

– Ho]i7 gful/s 8]is

Page 31: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 29Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

!= ;xL si6 w]/} agL :jfledfgL k/] dfgl;s 5Gbdf ;To 5fgL :jo+sd{n]5f} ltdLj[4 hfgL x/ rfp/Ldf 5 7"nf] sxfgL@= ljlw1fg k'vf{x?n] lnP/ kl5 Tof] lglw j+znfO{ lbP/ ;bf pGgltdf cufl8 a9fO{ Efof} d'Uw dfly lzv/df r9fO{#= /x\of] ;fy ltd|f] x/kfOnfdf agL ;DwL ;f;' lbbLefO cfdf ;a} sd{sf] wd{ lgjf{x ub}{ u¥of} kfngf j+zdf 1fg 5b}{$= s'g} ;j{1fgL agL hlGdb}g ljgf k|]/0ff k"0f{ sf]xL x'b}g ToxL k|]/0ffsf] lbof} of]ubfg oxL cfzdf ls ag"g tL dxfg%= gug"{ a'9f}nL egL sf]xL x]nf :jo+ kg'{kg]{ p;}sf] 5 km]nf oxL ;To a'em\g] ToxL x'G5 1fgL p;}sf x'Gfg\ ;Gtlt :jfledfgL^= u/]sf] 5 h;n] 7"nf] of]ubfg p;}nfO{ sdhf]/L xf] em}F g7fg a'9f}nL ;a}n] gef]uL x'b}g s'g} 5}g hf] jL/ To;}n] 5'b}g .&= wg'em}F sd/ ef] k;]leq ufnf

em/] bfFt, e'm6L{ k/L z'is 5fnf eP s]z ;]tf a9] bfu sfnf x'g]5f} ;a} g} oxL ?kjfnf*= oxL e"ld cfsfz xf] hn oxL xf] oxLF hlGdg' dg'{ kg]{ oxLF xf] a'9f}nL hjfgL tyf afNosfn oL zfZjt s'/fdf 5 s] sf] ;jfn <(= d afd] ;/]sf] / tft] u/]sf] ;a} sd{ of b[li6 ltd|} k/]sf] Df lx8\b} 5' p8\b} 5' jf kf}l8b} 5' ;xf/f d ltd|f] lnO{ bf}l8b} 5' .!)= oxL ;[li6sf] qmd lg/Gt/ rn]sf] a'9f}nL To;}sf] cg'qmd ag]sf] tL PsfsL 5}gg\ s'g} j[4j[4f ;bf kf}/vL dgx?df 5 >4f!!= ;jfT;No sfDb} p7fP/ xft Uf?g\ dfydf :kz{ cflzif ;fy agL zAb lg:s] olb d"t{ jf0fL ;a} rfxfgf t'R5 loGsf cufl8!@= cfjfn j[4f ;a} xfdL ;fyL xh'/ af k'mk" dfOh' jf k'q gftL a'9\of}nL ca:yf a8f] efUodfgL /;Lnf] kmn]sf] k'mn]sf] hjfgL

– k'ik/fh 1jfnL

sljtf

k'mn]sf] hjfgL

Page 32: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@30 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

cNhfOd;{ 8]d]lG;ofsf] Ps k|sf/ xf] . h;df dflg;n] cfkm\gf] :d/0f zlSt u'dfpFb} hfg] ub{5 . of] /f]u nfu]sf] dflg; b}lgs hLjgsf ;fdfGo eGbf ;fdfGo sfd ug{ klg g;Sg] l:ytLdf k'Ub5g . o;sf] vt/f pd]/;Fu} a9\b} hfG5 . vf; u/L ̂ % aif{ eGbf dflysf dflg;x?nfO of] /f]u nfUg] ePtfklg % k|ltzt rflxF Tof] eGbf sd pd]/sfnfO{ klg nfUg] ub{5 . To;}n] eGg ;lsG5 cNhfOd;{ w]/} dfqfdf a'9\of}nL pd]/df g} b]lvg] Ps lsl;dsf] :yfoL dfgl;s /f]u xf] . of] /f]usf] ;'?jftsf] ;dodf

lkl8tn] cfk"mnfO{ of] ;d:ofsf] ;'?jft ePsf] yfxf g} gkfpg] ;Defjgf a9L x'G5 . To;}n] oL s]xL nIf0fx? 5g\, h;sf] ;xfotfn] of] /f]uaf/] yfxfkfO ;ts{ x'g ;lsG5 .cNhfOd;{sf bz vt/gfs nIf0fx?M!= b}lgs hLjgnfO{ g} c;/ kg]{ u/L la;{g' .

o;df JolStn] ev{/} yfxf kfPsf] dxTjk"0f{ hfgsf/L, ;dfrf/, ldlt, ;'rgf cgf}7f] t/Lsfn] la;{G5 .@= of]hgf agfpg cyjf ;d:of ;dfwfg ug{

:jf:Yo

cNhfOd;{ /f]u nfu]sf] yfxf

kfpg] s]xL nIo0fx?

Page 33: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 31Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

c;dy{ x'g' .b}lgs hLjgdf kl/ cfpg] ;d:of ;dfwfg

ug{ xf]; ls cfk"mn] ul//x]sf b}lgs sfd qmd ldnfP/ ug{ c;dy{ x'g] kl/l:ytLsf] ;[hgf x'G5 . #= cfkm\gf] 3/ jf sfof{nosf] cfkm\gf] lhDd]jf/L

k"/f ug{ c;dy{ x'g' .cfk"mn] ul//x]sf] 3/ jf clkm;sf] lhDd]jf/L

k"/f ug{ ;d:of x'G5 . sltko cj:yfdf cfk"mn] b}lgs v]Ng] u/]sf] v]nsf] lgod la;{g] / ;jf/L ;fwg rnfP/ klxn] uPsf] 7fpFdf k'Ug ;d]t c;dy{ x'G5 .$= ;do / 7fpFaf/] cndlng' .

cfk"mn] ;w} lx8\g] af6f], ;w} uPsf] 7fpF jf ldtL ;do cflb klg cndlng] ;Defjgf x'G5 .%= x]g{ / a'em\gnfO{ klg ufx|f] x'g' .

of] /f]uaf6 lkl8t JolStnfO{ x]g{, d'Nofª\sg ug{ / lg0f{o lng w]/} cK7\of/f] x'g'sf] ;fy} b[li6df ;d:of klg b]lvg ;S5 . ^= af]Nbf / n]Vbf pko'St zAb la;{g' jf pko'St

zAb gcfpg' .s'/f ubf{, n]Vbf pko'St zAbsf] 5gf]6df

;d:of eP/ cfk"mn] eGg vf]h]sf] s'/f eGg g;Sg] kl/l:yltsf] ;[hgf x'G5 .&= cfkm\gf] h?/L ;fdfg unt 7fpFdf /fVg' /

/fv]sf] 7fpF ;Demg g;Sg' .;fdfgx? pko'St 7fpFdf g/fVg' / Tof] 7fpF

/ sltko ca:yfdf ;fdfgsf] gfd klg la;{g' .*= sdhf]/ lg0f{o Ifdtf .

sltko ;fdfGo sfdsf] klg lg0f{o lng g;Sbf JolStut ;/;kmfOdf klg sdL x'g uO kmf]x/L eO{ a:g yfNb5 . (= ;fdflhs / kfl/jfl/s ;df/f]xdf sd 3'nldn

x'g yfNg' .cfk"m ;lqmo /x]sf] ;fdflhs sfd jf

cfkm\gf] dg kg]{ ;fdflhs lqmofsnfk, v]ns'b cflbsf ;fy} cfkm\gf] kfl/jfl/s ;df/f]xdf klg ;lqmotfdf sdL Nofpg' . !)= :jefj / afgLdf kl/jt{g cfpg' .

o; /f]uaf6 lkl8tsf] :jefjdf kl/jt{g cfO hLjgnfO af]emsf] ?kdf lnO ;w} pbf;, dlng / z+sfn' :jefjsf] x'g yfN5 .

– Ho]i7 gful/s 8]:s

Plhª g]kfndf pknAw Ho]i7 gful/s;DaGwL k':tsx¿!= j[4f}klgifb\@= Ho]i7 gful/sdfly ePsf b'Jo{jxf/ ;DaGwL k|sflzt

;dfrf/x¿sf] cWoog k|ltj]bg #= a'9\of}nL hLjg$= a'9\of}nL hLjg Joj:yfkg%= g]kfnL ;dfhdf a'9\of}nL hLjg^= l8d]lG;of&= km'n]sf] hjfgL -sljtf ;ª\u|x_*= ç sf/df 5f}+ ;a -sljtf ;ª\u|x_(= j[4j[4fsf j]bgfsf :j/x¿ -sljtf ;ª\u|x_!)= ‘Ho]i7 gful/s’ å}dfl;s klqsf!!= Year Book of Senior Citizens, Nepal 2013

!@= Year Book of Senior Citizens, Nepal 2014!#= ;+o'Qm /fi6«;ª\3sf] dlxnflj?4 x'g] lje]b pGd"ng ljifos ;ldltn] kfl/t u/]sf] Ho]i7 dlxnf /

ltgLx¿sf] dfgj clwsf/ ;+/If0f ug]{af/] k|d'v l;kmfl/;

!$= Ageing Scenario in Nepal -From Policy to Development.

!%= jfWb{So hLjgaf]w!^= Year Book of Senior Citizens, Nepal 2015

Page 34: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@32 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

Psflaxfg} ha d b"w / klqsf lng k;nlt/nDsG5', Ps hgf b'Anfkftnf RofpF;] a'9f dfG5]nfO Pp6f ;aeGbf ;:tf] b}lgs klqsf plEeplEe kl9/x]sf] b]V5' . pgL Tof] klqsf o;/L kl9/x]sfx'G5g\, dfgf} klqsf p8]/ st} a]kQf e}xfN5g\ ls eg] h:tf] . d ;w}F pgnfO k|fo Pp6} e]ife"iffdfb]V5' . bz aL; aif{ k'/fgf], P3f/ 7fpF v'lDrPsf]kfOG6, l;nl;n] k'/fgf] sldh / To; dfly 8Nn}8Nnf k/]sf] d}nf] sfnf] plb{sf] h:tf] sf]6/ h'Qf plxn]sf] uf]N8 :6f/ h;sf] 3fF6Lg]/af6v'hd'lhPsf] df]hf b]lv/x]sf] x'G5 . logL olt xtf// pT;'stfn] s] kl9/x]sf x'G5g\ klqsf k;nd}plEeplEe d}n] a'em\g ;s]sf] lyOg .

Ps lbg d Pp6f sDkgLsf] nfef+z lng k+ltdf pleO/x]sf] lyPF, crfgs tL ;Hhg ToxL e]ife"iffdf cl;g kl;g x'b} cfP/ nfOgdf nfu] .Ps t dnfO Tof] k+ltdf a;]sf dflg;x? b]v]/To;} ljt[i0ff eO/x]sf] lyof], To;dfly tL ;Hhg cfP kl5 t emg\ c;xgLo eP/ cfof] . k+ltdf ePsf c;L k|ltzt hlt dxfg'efjx? ;a} cjsf; k|fKt k+};ÝL - ;Q/L aif{ eGbf dflysf lyP . Tof]sGr6 ;]Sg] 3fddf 306f}F pleP/ ;]o/sf] sf/f]jf/ug]{ oL Ho]i7 gful/sx? sf]xL klg cefju|:t/ gk'Ubf h:tf lyPgg\ t/ lognfO hLjgsf] of]/dfOnf] / cf/fd ug]{ a]nfdf k};fsf] sqf] nt nfu]sf] < sf]xLsf]xL t nfef+z / af]g;sf] sfuhsf]

vf]:6f af]s]/ 3/ klg k'Ug g;Snfg h:tf lyP .dnfO bof / s?0ff b'a} nfu]/ cfof] . Tof] lbg d}n]kv]{/ eP klg pgnfO afOsdf lnP/ cfPF / ToxL gftfn] xf]nf d}n] pgsf] hLjgdf lrof]rrf]{ ug]{df}sf kfPF .

pgL cyf{t\ /fdk|;fb, xfd|} 6f]nsf] d'Vo rf]sdf c9fO tn] uhasf] 3/df a:bf/x]5g\ .b'O{ tnf rflxF ef8fdf, cfk"mx? Efg] dflysf] cfwf tnfdf . 3/df a'9L afx]s sf]xL /x]g5g\ . Pp6f 5f]/f cd]l/sf, sfG5L 5f]/L Sofg8f . 5f]/f au{/a]R5 c/], 5f]/L csf{sf] aRrf :ofxfl5{g\ /] . 5f]/f]g]kfn gcfPsf] kfFr aif{ eGbf a9L eO{;s]sf]/x]5 / kmf]g;f]g klg 5 dlxgfdf Ps k6s eGbf a9L ubf]{ /x]g5 . 5f]/f] g]kfnaf6 kmf]g ubf{ ;:tf]k5{ eg]/ afa'cfdfnfO kmf]g ug{ eGbf]/x]5, afa' nf]eL vr{ x'G5 eg]/ kmf]g} ubf{/x]g5g\ . 6f]nsf

d'g kf}8]nzflGt uf]/]6f], rfalxn/fdk|;fbsf] b'd{lt

;dfh

5f]/Ln] rflx Ps k6s dfof u/]/ cfdfnfO Sofg8f 3'Dg af]nfOg\ . a'9L b+u kb}{ s'lbg\ a'9fnfO PSn} 5f]8]/ . em08} Ps aif{ kl5 a'9L g]kfn kmls{g\ / Po/kf]6{df a'9fnfO b]Vg]lalQs} s+snfzAb u/]/ ?g yfln5g\ . 5f]/Ln] t cfdfnfO ;'Ts]/L :ofxfg{ kf] af]nfPsL /lxl5g\ .

5f]/Ln] rflx Ps k6s dfof u/]/ cfdfnfO Sofg8f 3'Dg af]nfOg\ . a'9L b+u kb}{ s'lbg\ a'9fnfO PSn} 5f]8]/ . em08} Ps aif{ kl5 a'9L g]kfn kmls{g\ / Po/kf]6{df a'9fnfO b]Vg]lalQs}

Page 35: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 33Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

k'/fgfaf;Ln] a'9fnfO{ To;}n] xf]nf nf]eL a'9f, sGh'; a'9f, eg]/ gfd} rnfPsf /x]5g\ . x'Gf klg 6f]nsfkmnk"mn k;n], t/sf/L k;n] s;}nfO klg a'9fn]slxNo} s]xL lsg]sf] ;Demgf /x]g5 . slxn]sfFxLs]/f lalu|P/ ;:tf]df a]Rg /fv]sf] a]nfdf eg] a'9f s;}n] b]Vnf ls eg]/ 8/fpb} s'lxg yfn]sf] s]/feg] lsGbf/x]5g\ .

a'em\b} hfFbf, a'9f;+u k};f gePsf] sxfF kf] /}5/ < axfn dfq} ;Q/L xhf/ cfpbf] /x]5 dlxgfsf]To; dfly kRrL; krf; nfvsf] t ;]o/ klg 5 c/] pgL;+u . s'g} ;]o/ lg:sg kfPsf] 5}g pgL n8\b} k8|b} lsGg bu'l/ xfNbf /x]5g . ToxL ;]o/sf]hfgsf/L k|fKt ug{ dl/xQ] u/]/ k9\bf /x]5g\klqsf . ;]o/ ;dfrf/ afx]s c? b]z ljb]zsf] s'g};dfrf/;+u s'g} dtnj /x]g5 pgnfO . ;]o/ lsGg]/ nfef+z lng] bf}8fbf}8df Ps k6s df]6/;fOsnn]/ Ps k6s t ;fOsnn] klg lxsf{O;s]sf]/x]5 pgnfO{ .

/fdk|;fbhL d]/f] a'af eGbf klg a9L pd]/sflyP . af6f]df o;f] e]6\bf d pgnfO ;w} gd:sf/u/]/ ;~rf]la;~rf] ;f]Wg] uy]{F . To;}n] xf]nf Ps lbg ;fFemkv pgsf] 3/g]/af6 sxLF hfg nfu]sf]lyPF, a'9fn] ;fx|} s/ u/]/ cfkm\gf] sf]7fdf lnP/uP . /fd k|;fbhLsf] a}7s t 7"n} lyof] t/ lau|]/st} cgsG6f/df ylGs/x]sf] 8f]h/ h:tf], e'O{+dfcf]5\ofPsf] sfk]{6 v'OlnPsf] / EjfFª\ klg k/]sf],;f]kmfx? Wfl:s;s]sf] / rfpl/Psf] . ToxL lbg d}n]/fdk|;fbhLsL cwf{ª\uLgLnfO klg b]vF] . a'9L t a'9f eGbf klg b'AnL kftnL ;'s]gf; nfu]h:tL .d of] cfG6LnfO k|fo b]VyF], a]n'sL ;sL g;sL sGb} kz'kltlt/ uO/x]sf] . a'9fn] dnfO Ps t'sf]{;fgf] skdf xfn]sf] lrgL klg xfNof xf] ls x}gTo:tf] sfnf] lrof / ug]/ b'O{6f la:s'6 Tof] klg vf]O slxn]sf] xf], cf]:;L;s]sf] . s'/f] ub}{ hfbf d}n] yfxf kfPF, oL b'a} a'9fa'9L gvfOgvfO sg 6fS;LPsf] /x]5g\ . Tof] pd]/df dhfn] laxfg a]n'sf

b"w lkpg' kg]{, b"w t logLx? lsGbf g} /x]g5g\ .df5fdf;'sf] gfddf dlxgfdf Ps k6s Ps kfp lsg]/ tLg lbg;Dd emf]n vfbf/x]5g\ . laxfg P3f/ah]lt/ Ps} k6s Ps ufF; eft l6k]kl5 Ps} k6s a]n'sf Pp6f /f]6L vfFbf /x]5g\ . g kmnk"mn g s'g}tfultnf] lrh . eft / /f]6L klg gvfbfgvfbf k]6el/ klg gvfg] . nf]e t nf]e s] sf] nf]e,

s;sf nflu nf]e <cd]l/sfdf au{/ a]Rg] 5f]/fn] Ps t kmf]g

klg ubf]{ /x]g5 / kmf]g u-of] eg] –‘a'jf Tof] 3/a]r]/ dnfO k};f lbg' d cd]l/sfdf 3/ lsG5'’afx]s c? s]xL eGbf]/x]g5 . t} klg a'9f a'9L 5f]/f]eg]kl5 x'?Ss . 5f]/f] rflxF 3/ a]Rof] eg] cfdf a'af sxfF a:5g\ eg]/ ;f]Rbf] klg /x]g5 . cfdf a'afnfO k};f vr{ x'G5 eg]/ cd]l/sf b]vfpg klg af]nfPsf] /x]g5 . 5f]/Ln] rflx Ps k6s dfof u/]/ cfdfnfO Sofg8f 3'Dg af]nfOg\ . a'9L b+u kb}{s'lbg\ a'9fnfO PSn} 5f]8]/ . em08} Ps aif{ kl5 a'9L g]kfn kmls{g\ / Po/kf]6{df a'9fnfO b]Vg]lalQs}sÍnfzAb u/]/ ?g yfln5g\ . 5f]/Ln] t cfdfnfO ;'Ts]/L :ofxfg{ kf] af]nfPsL /lxl5g\ . Ps aif{ ;Dd a'9Ln] ;lsg;sL gflt :ofxfl/5g\ . 3/sf] sf]7fafx]s s]xL b]Vg kfOg5g\ . g st} nlulbP5g\ gst}3'dfO lbP5g\ . a'9L lar/LnfO l;Q}sf] wfOcfdf agfP/ Po/kf]6{af6 3/ clg 3/af6 km]/L Po/kf]6{lhDdf nufP/ g]kfn k7fO lbO5g\ Kof/L 5f]/Ln] .

pd]/df ug'{ kl/>d ul/;s]/ 5f]/f5f]/LnfO nfos agfO;s]kl5 ca tkfOnfO{ klg cf/fdsf], ;'vsf] lhGbuL latfpg] clwsf/ 5 . lsg o;/L cfkm\gf] z/L/nfO{ b'Mv lbO/xg' ePsf] 5 .

pd]/df ug'{ kl/>d ul/;s]/ 5f]/f5f]/LnfO nfos agfO;s]kl5 ca tkfOnfO{ klg cf/fdsf], ;'vsf] lhGbuL latfpg] clwsf/ 5 . lsg o;/L cfkm\gf] z/L/nfO{ b'Mv lbO/xg'

Page 36: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@34 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

Ps lbg zlgaf/ /fdk|;fbhL xftdf ;]o/sf] klqsf af]s]/ d sxfF cfOk'u] / ;]o/sf] k|jrg lbg yfn] . s] lsGbf kmfObf x'G5, s'g lsGbf x'Gg, s'g a]Rg' k5{ PS;k6{ h:tf] aofg ug{ yfn] . vfgf vfg] a]nf eO;s]sf] lyof] t/ a'9f p7\g] gfd} lnO/x]sf lyPgg\ . s]xL gnfu]/ >LdtLn] cfP/ -‘vfgf vfg] xf]Og <’ eg]/ ;f]lwg\ . Tolt u¥of] eg] a'9f p7\nfg\ ls eg]/ xf]nf . Tolt ubf{ klg a'9f gp7] kl5 slt g} vfnfg\ t oL lknGw/] k|f0fLn] eg]/ vfgf vfg a;fPsf] t >LdtLsf] k'/} efu df;' eft ykLykL vfOlbP . a'9f vfg g;Sg] xf]Og /x]5g\ . s] sf] Toqf] nf]e < dnfO a'9f a'9L k|lt bof / l/; b'a} hfu]/ cfof] l/;fP/ s] ug'{ < g st}sf] gftf g t st}sf] ;DaGw eGg' t s] eGg' .

;do laQ} uof] . a]nfavt /fdk|;fbhLnfO e]6L g} /fVy]F t/ s'g} lbg s'g} If0f klg a'9fsf] cg'xf/, z/L/ jf e]ife"iffdf s'g} gjLgtf gb]Vbf xfd|f] g]kfnL ;dfhsf] Ho]i7 gful/ssf] u'lD;Psf] dfgl;stf k|i6 eP/ cfpbYof] . 5f]/f5f]/LnfO df8eft VjfP/ eP klg k9fp, lnvfp, hflu/ klg Vjfp clg To; kl5 3/ agfOb]p, cf8Da/ u/]/ grflxbf] vr{ u/]/ lax] ul/b]p . To;kl5 gfltgfltgf x'sf{Ob]p . cyf{t\ cfkm\gf] 5f]/f5f]/L t x'sf{p x'sf{p ltgsf 5f]/f5f]/Lsf] klg u'x' d't :ofxf/ . To;kl5 cfkm\gf] ;a}yf]s eO{;s]kl5 afpcfdfsf] jf:t} gu/L 5f]/f5f]/L cfkm\gf] JolStut ;+;f/df d:t . afpcfdf rflxF ;Gtfgn] hlt x]k] klg, hlt jf:tf gu/]klg cfkm\gf] k]6df, dgdf OR5fdf k6'sf afFw]/ ;Dkltsf] >L a[l4 / kx/f ub}{df nvt/fg . g dL7f] vfg], g /dfOnf] ug]{, g 3'Dg hfg], g b}lgs hLjgnfO gf]s/ rfs/, ljh'nLsf laleGg oGqaf6 cf/fdbfoL agfpg] . dfq ;DklQnfO Rofk]/ Ps lbg n';'Ss ;+;f/af6 ljbf e} lbg] o:t} 5 xfd|f clwsf+z Ho]i7 gful/ssf] b'u{lt . sltn] t ePe/sf] ;DklQ 5f]/f5f]/Lsf] gfddf /flvlbP/ ha/h:tL cfk"mnfO dfUg]df kl/0ft u/fpb5g\ . wGo g]kfnL cfdfafa' .

/fdk|;fbhLsf] klg To:t} rfnf lyof] . cfk"m klg gvfO gvfO dg]{ ;xwdL{0fLnfO{ klg ;f]xL af6f]df lx8fpg] . Ps lbg t clt g} eof] d]/} cufl8 Pp6f d]f6/;fOsnsf] P]gfn] nfu]/ a'9fnfO ;8sdf k5fl/lbof] . d}n] c:ktfndf nu]/ k|fylds pkrf/ u/fOlbPF, t} uDeL/ s]xL ePsf] /x]g5 . Tof] lbg pgnfO k'¥ofpg 3/df hfFbf lhNn k/] d . efG;fdf vfg] s'/fsf] gfddf s]xL lyPg clnslt bfn rfdn afx]s . g t/sf/L g kmnk"mn .

Tof] lbg a'9fa'9L b'a}nfO /fv]/ d}n] Pp6f ;fgf]ltgf] efif0f g} lbPF . ‘tkfOn] 5f]/f5f]/L k|lt cfkm\gf] st{Ao lgjf{x ul/;Sg' eof]] . kof{Kt lzIff lbO;Sg' Efof] . ca sdfO /x]sf5g\ ., vfO /x]sf5g\ . tkfO{x? RfflxF s:sf] nflu o;/L ef]sef]s} d/]sf] < k};f 5}g eg' eg] kof{Kt k};f 5, s/f]8f}sf] ;DklQ . pd]/df ug'{ kl/>d ul/;s]/ 5f]/f5f]/LnfO nfos agfO;s]kl5 ca tkfOnfO{ klg cf/fdsf], ;'vsf] lhGbuL latfpg] clwsf/ 5 . lsg o;/L cfkm\gf] z/L/nfO{ b'Mv lbO/xg' ePsf]5 . Ps lbg s'g ;6\sf Ps d'¶Lsf] ;fz pl8lbG5 tkfO{sf] k};f, ;DklQ s'g} sfd nfUb}g . k};f / ;DklQsf] pkof]u ug'{;\, pkef]u ug'{;\ / cf/fd / zfgsf] lhGbuL latfpg';\ . d]/f] s'/fn] /fdk|;fb bDktL slt k|efljt eP, d]/f] s'/fsf] dd{nfO slt cfTd;ft u/], d}n] a'em\g ;lsg t/ eGg] a]nfdf rflxF eg] –‘xf] afa' tkfOn] 7Ls eGg' ef] . ca xfdL To;} u5f}{ .’ t/ To;kl5 a'9f d ;+u tls{g yfn] . ;s];Dd hDsfe]6 gxf];\ eGof h:tf] ug{ yfn] . o;}qmddf Ps lbg ;fFemkv /fdk|;fbhLnfO lalu|g yfn]sf] s]/f lsGg nfu]sf] b]v]kl5 d]/f] dg larlnt eP/ cfof] . xfd|f g]kfnL Ho]i7 gful/s af–cfdf o:tf k'R5/ x'g\ h'gnfO{ afx| aif{ t s] ;o aif{;Dd klg 9'ª\u|f]df /fv] klg d/] ;f]emf] gx'g] /x]5g\, x'b}gg\ . dnfO{ cfkm}F k|lt klg claZjf; nfu]/ cfof] . st} d klg kl5 Ho]i7 gful/s ePF eg] o:t} dltsf] x'g] t xf]Og < ;Defjgf t To:t} 5 x} . •

Page 37: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 35Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

afa' cfdfnfO{ ;Ddfg ug{ l;s!$ cS6f]j/ @)!%, b}lgs ;dfrf/kq UjfGhfp

rLgsf] Pp6f ;f}Gbo{ ;]jf k|bfg ug]{ sDkgLn] p;sf sfdbf/sf] dfl;s tnjsf] s]xL lx:;f ;f]em} pgLx?sf cfdf a'afnfO{ k7fpg] Joj:yf u/L sfdbf/x?nfO{ cfkm\gf cfdf a'af k|lt ;Ddfg ug{ k|f]T;flxt u/]sf] 5 . vf; u/L o'jf / ufpFaf6 zx/ cfO b'Mv u/L cfkm\gf] lzIff k'/f u/]sf sfdbf/x? o; sDkgLdf sfd ub{5g\ . tLg} sfdbf/x? dWo]af6 cljjflxtn] cfkm\gf] tnjsf] !) k|ltzt / ljjflxtn] % k|ltzt cfkm\gf cfdf a'afnfO{ clgjfo{ pknAw u/fpg' kg]{ lgod sDkgLn] agfPsf] 5 . o;} u/L ;g\ @)!# df rLgn] cfkm\gf cfdf a'afaf6 6f9f a:g] 5f]/f5f]/Ln] clgjfo{ cfkm\gf cfdf a'afnfO{ af/Daf/ e]6\g hfg' kg]{ lgod agfPsf] lyof] .

rLgn] Ps dfq aRrf hGdfpg kfpg] lgod x6fof]

@( cS6f]j/ @)!%, l;Gxf

lrlgofF ;dfrf/ ;+:yf l;Gxfsf cg';f/, ca b'O{ ;Gtfg hGdfpg rfxfg] lrlgofF bDktLn] s'g} /f]s6f]s lagf cfkm\gf] OR5f k"/f ug{ kfpg] 5g\ . vf; u/L a9\bf] hg;ª\Vof lgoGq0fsf] nflu rLgn] !(&( b]lv s8fO{sf ;fy Ps dfq ;Gtfg hGdfpg

kfpg] lgod NofPsf] lyof] . clxn] cfkm\gf] s'n hg;ª\Vofsf] #) k|ltzt hg;+Vof %) aif{ eGbf dfly /x]sf] kl/k|]IfnfO{ cfwf/ agfO vf; sfd ug]{ pd]/ -!%- %(_ aif{sf] hg;+Vof a9fpg] dg;fon] of] k|0ffnL x6fPsf] b]lvG5 . hGdb/ sd, / cf}ift cfo' a9L xF'bf b]zdf Ho]i7 gful/ssf] ;ª\Vof wdfwd al9/x]sf] / pRr lnË cg'kft klg rLgsf] nflu clxn] of] lgtL cGTosf] sf/s tTj aGof] .

kfsf ;|i6fx?sf] b}lgsL!) sflt{s @)&@ sflGtk'/ b}lgs

Eff/tsf] u'xf6L, l;nLu'8L, cf;fd, bfh]{lnª\unfO{ cfkm\gf] sd{ynf] agfO g]kfnL ;flxTosf] ;]jf ug]{ aof]a[4 ;flxTosf/x? x'g\, xfodgbf; ls/fFt /fO{ -(& aif{_, OGb| axfb'/ /fO{ -*% aif{_, nLn axfb'/ If]qL -*) aif{_, 8f= nSvL b]jL ;'Gbf; -*) aif{_, bfg vflnª\u -() aif{_ / uLtf pkfWofo -*) aif{_ . oL ;flxTosf/x? cfh cfkm\gf] a'9\of}nL pd]/df klg hjfg ;flxTosf/ eGbf sd ;lqmo 5}gg\ . To;}n] ;+;f/sf] h'g;'s} efudf a:g] g]kfnL ;flxTo k|]dLn] oL gfd k|lt cfb/efj g/fvL a:g} ;Sb}gg\ . cfkm\gf] hLjgsf] pQ/fw{df klg olt ;lqmo hLjg ljtfpg] oL d'w{Go x:tLsf] b}lgsL a[4a[4f dfq x}g hjfgx?sf] nflu klg sd k|]/0fbfoL 5}g . vf; u/L /rgfTds sfo{n] dfgl;s / zfl//Ls ;lqmotfnfO{ ;3fP/ :j:Yo

Page 38: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@36 Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

bL3{ hLjgsf] nflu ;xh jftfj/0f agfpFb5 eGg] of] HjnGt k|df0f xf] . k9\g / n]Vg hfGg]nfO{ /rgfTds sfo{ ug]{ of] Ps t/Lsf xf] eg] k9\g / n]Vg ghfGg] a[4a[4fx?n] klg cfkm\gf] nfdf] hLjgsf] cg'ejdf l;s]sf sf};nnfO{ pkof]u u/L zf/Ll/s / dfgl;s ?kdf ;lqmo /xL /rgfTds a'9\of}nL hLjg ljtfpg ;S5g\ .

;+;f/sf] ;a}eGbf a'9fa'9Lx?sf] g[To ;d"xa]nfotdf ;+;f/sf ;a}eGbf a'9fa'9Lx?sf]

@@ ;b:oLo g[To ;d"x u7g ePsf] 5 . h;df ^* b]lv (^ aif{ ;DDfsf Ho]i7 gful/sx? 5g\ . o; ;d"xsf] ;'?jft ;g\ @)!@ b]lv ePsf] xf] . of] ;d"xn] xfn} Go'lhNof08df u/]sf] sfo{qmdsf] you tube lel8of] s/La !% nfv dflg;x?n] x]l/;s]sf 5g\ . hir-op-eration gfd lbOPsf] o; g[To ;d"xsf] k|bz{gn] o'jf k':tfnfO{ klg cfsif{0f u/]sf] 5 .

http://www.ashishtmagar.com/2015/10/meet-worlds oldest-dance-crew.html

8]d]lG;ofsf] la/fdLsf] x]/rfx vr{ c? /f]usf

la/fdLsf] eGbf a9L b]lvof];g\ @)!% sf] cS6f]j/ @& df k|sflzt Ps

k|ltj]bg cg';f/, laut % aif{sf] cjlwsf] cWoog ubf{ k|lt 8]d]lG;ofsf] la/fdLsf] x]/rfx vr{ c? /f]usf la/fdLsf] x]/rfx vr{ eGbf w]/} g} a9L b]lvPsf] 5 . cd]l/sL ljleGg :jf:Yo / a'9\of}nL ;DaGwL ;+:yfn] k|sfl;t u/]sf] cgnfOg va/df 8]d]lG;ofsf] k|lt la/fdL x]/rfx vr{ c?sf] x]/rfx vr{ eGbf %& k|ltztn] a9L ePsf] hgfPsf] 5 .

http://www.caregiver.com/articles/alzheimer/health_care_costs_for_dementia.htm?

k]l/; hnjfo' ;Dd]ng @)!% sf] ;Gbe{df ljZj g]tfx?nfO{

k|f1x?sf] v'Nnf kqs'g} s'g} ljifox? g}lts ?kn] olt dxTjk"0f{ x'G5g

ls tL ljifox? jf/] Oltxf;sf] s'g} 38Ldf lnOPsf] Pp6f ;xL lg0f{on] b'/ufdL dxTj /fVb5 . a9\bf] e'd08nLo tfks|d klg To:t} Pp6f ljifo xf] . u/Lj / ljsf;f]Gd'v /fi6«x? hnjfo' kl/jt{gdf sd lhDd]jf/ 5g\ . t/ hnjfo' kl/jt{gsf] gsf/fTds c;/n] ltgLx?nfO{ g} j9L k|efj kfb{5 . cf}Bf}lus /fi6«sf g]tfx?n] hnjfo' kl/jt{gsf jt{dfg kl/0ffdx? / ljutsf] sfj{g pT;h{g kl/0ffdsf] lhDd]jf/L lng' kb{5 .

cem klg cGt/fli6«o ;d'bfon] e'd08nLo tfks|dnfO{ @ l8u|L ;]lG6u|]8n] 36fpb} k[YjLnfO{ k"j{ cf}Bf]lus o'usf] lbzf tkm{ n}hfgsf] nflu xl/t UofF; Go'gLs/0fsf] If]qdf k|efjsf/L ?kdf sfo{ u/]sf] b]lvb}g . olb /fi6«x?n] sfj{g pT;h{g ;DjlGw u/]sf cjfWosf/L jfrfx?nfO{ dfq k'/f ug]{ xf] eg] klg o; ztfAbLsf] cGTo ;Dddf xfdLn] e'd08nLo tfks|d a[l4nfO{ # l8u|L ;]lG6u|]8df sfod ug{ ;kmn x'g]5fF} . of] clt b'MvbfoL s'/f xf] ls hnjfo' kl/jt{g /f]syfdsf If]qdf xfdLn] ul//x]sf sfo{x? o;sf gsf/fTds k|efjsf] t'ngfdf Hofb} sd 5g\ . olb o;sf] /f]syfdsf] lgldQ t'?Gt} s]xL sbd grflnPdf hLjhGt' tyf ag:ktLx?sf hflt k|hftLx?sf] nf]k x'g], jftfj/0fLo kl/l:ytL vnjlng], jf9L klx/f], clta[li6, cgfa[li6, hnjfo' ;DalGw ljljw /f]ux? a9\g], ul/jL, vfB ;'/Iffsf] ;+s6 ;fy} åGb j9\g] lglZrt k|foM 5 . t;y{ xfd|f g]tfx?n] e'd08nLo tfks|d nfO{ !=% l8u|Ldf sfod ug{sf lgldQ ;fdflhs tx xF'b} ljZjJofkL ?kdf ljz]if kxn sbdL lng cfjZos 5 .

xfdL ljZjsf ljåtju{, cg';Gwfgstf{x? / j}1flgsx?n] jftfj/0fLo cj:yfsf] ufDeLo{tfnfO{ dgg\ u/]sf 5fF} . xfdL xfd|f] ;d'bfo, efjL k':tf / hLjhGt'x? k|lt lhDd]jf/ x'g} kb{5 . hnjfo' kl/jt{g /f]syfdsf nflu xfdL cWoog cWofkg cg';Gwfg dfkm{t cfˆgf] k|of; hf/L /fVg]5f}F eg] xfd|f g]tfx?nfO{ hnjfo' kl/jt{g /f]syfdsf nflu rflng' kg]{ sbdx? t'?Gt} rfNg cg'/f]w ub{5fF} . ;fy} ;Dk'0f{ dxfg'efjx?nfO{ a9\bf] e"d08nLo tfks|dsf] ;d:ofnfO{ ;Daf]wg ug{sf lgldQ cfˆgf g]tfx?nfO{ vj/bf/L ug{ cfJxfg ub{5f} .

Page 39: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 37Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

k'ln; — ;fa, lxhf] h]ndf s}bLn] /fdnLnf b]vfP lg Û h]n/ — /fd|} eof] t ltdL lsg cflQPsf] <k'ln; — ;fx]a, h'g s}bL xg'dfg ag]sf] lyof] p ;+hLjgL a'6L lng uPsf] clxn] ;Dd cfPs} 5}g .

)Ps rf]l6 a'9f / a'9L ufpFaf6 5f]/LnfO e]6\g zx/lt/ nfu]5g\ . gu/a; r9]/ 5f]/Lsf] 3/g]/ k'u]kl5 a;af6 plqP5g\ . plqgf;fy tn em/]/ nf]Ug]n] otfplt x]g{ nfu]sf] b]v]/ a'9Ln] ;f]lw5g\ .a'9L — x}g, P a'9f ltdLn] s] vf]h]sf] otfptf <a'9f — d]/f] h'Qf .a'9L — -crDd dfGb}_ h'Qf < h'Qf t nufPsf lyof} lg!a'9f — cl3 a; r9\g] a]nfdf h'Qf vf]n]/ r9]sf] lyPF clxn] em/]/ ToxL h'Qf vf]h]sf] lg Û

)Psrf]6L ;/n] /fd nfO ;f]w]5g\ . ;/ — /fd ABCD eg t . /fd — cfpFb}g ;/ .;/ — To;f]eP s v u 3 eg g t ./fd — Tof] klg cfpFb}g ;/ .;/ — To;f]eP s] cfpF5 t </fd — xh'/sf] nÝL b]v]/ kl;gf cfpF5 ;/ .

)klxnf] k6s sf7df08f} cfPsf] anaxfb'/ 6\ofDkf] r9]5 . emg]{j]nfdf Pshgf cfOdfO{n] vnf;LnfO{ ef8f lbb} — ‘d}tLb]jL’ elg5g\ .km]l/ Ps o'jsn] ef8f lbb} — ‘1fg]Zj/’ eg]5 .clg anaxfb'/n] rflx dgdg} ;f]r]5 ‘sf7df08f}df t ef8f lbbf cfkm\gf] gfd eGg'kbf]{ /x]5 .’clg anaxfb'/n] klg ef8f lbb} — ‘anaxfb'/’ eg]5 .

);+sng — hof l3ld/]

>L ;}lgs cfjf;Lo dxfljBfno ;Nnf3f/L, eStk'/ .

76\of}nL

í cfkm\gf] cfdfa'afnfO{ ;fydf /fv]sf] 5', x}g uj{n] eGg'xf];\ d cfkm\gf cfdfa'af;+u a:b5' .í a'9fa'9L eP kl5 s] ug{ ;lSbg eg]/ ;f]Rg'sf] ;§f s] ug{ ;S5' eGg] ;sf/fTds ;f]rsf] ljsf; u/f}+ .

Page 40: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@38 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

kl/jf/dfHo]i7 gful/ssf]

:ofxf/:jf:Yo

‘UffF; 5'6f];\ t/ ;fy g5'6f];\’eGg] ;+:sf/af6 ljsl;t ePsf] g]kfnL ;dfhdf clxn] ljZjAofkLs/0fn] s]xL dfqfdf c;/ u/]sf] kfOG5 . tLg rf/ k':tf Pp6} 5fgf] d'lg a:g] clg dftf lktfsf] cf1f l;/f]k/ ug]{ kfl/jfl/s agf]6df JolStut lg0f{o xfjL x'g

yfn]kl5 kl/jf/ 6'qmg] qmd z'? eof] . clg kfl/jfl/s k|utLdf /dfpg] g]kfnL ;dfh JolStut pGgtLnfO dfq k|fyldstfdf /fVg yfNof] . h;sf] kl/0ffd a[4 kfl/jfl/s ;b:osf] hLjg si6s/ aGg yfn]sf] 5 . To;}n] cfhsf] d'n gf/f g} ‘cfkm\gf kl/jf/sf Ho]i7 ;b:osf

Page 41: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 39Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

;fydf g} a;L pgLx?nfO pgLx?sf] cfaZostf cg';f/sf] x]/rfx u/f}’ eGg] x'g' kb{5 . o;}sf/0f oxfF cfkm\gf] kfl/jfl/s ;b:on] g} pgLx?sf] x]/rfx s;/L ug{ ;lsG5 eGg] s'/f k|:t't ul/Psf] 5 .

;j{k|yd t w]/}h;f] kl/jf/sf Ho]i7 ;b:o cfkm\gf] JolStut sfd pgLx? cfkm}F ub{5g\ . s]xL dfq kl/jf/sf Ho]i7 ;b:o cfkm\gf] sfd cfkmF} ug{ zfl//Ls / dfgl;s ?kn] c;dy{ x'G5g\ / pgLx?nfO{ kl/jf/sf c? ;b:on] ;xof]u ug'{ kb{5 . o;sf] nflu Kfl/jf/sf ;a} ;b:on] Ho]i7 gful/ssf]

:ofxf/ ;DaGwL hfgsf/L /fVg' kb{5 . lsgsL of] sfd s'g} Ps hgfn] ubf{ Ho]i7 gful/ssf] plrt :ofxf/ ;Dej gx'g ;S5 .

Kl/jf/df Ps}hgfn] ;w} :ofxf/ ubf{ :ofxf/ ug]{ AolStnfO{ tgfj x'g], cfkm\gf] vfglkg / :jf:Yosf] x]/rfx ug{nfO{ ;do cefj x'g], cfkm\gf] ;fyL efO;+u e]63f6 ug{ gkfpbf PSnf] dx;'; x'g] x'G5 . ;do cefjn] cfk"mn] ul//x]sf] cfly{s cfo x'g] sfd 5f]8\g' kg]{ x'G5 h;n] ubf{ kl/jf/df cfly{s cefj x'g] x'G5 . To;}n] Ho]i7 kl/jfl/s ;b:osf] :ofxf/ ;DaGwL hfgsf/L kl/jf/sf ;a} ;b:on] lng clt cfjZos 5 .

kl/jf/sf Ps hgf ;b:on] Ho]i7 gful/ssf] :ofxf/ ;DaGwL tflnd lnP kl5 pg}n] 3/sf afFsL ;b:onfO{ klg of] tflnd 3/df g} lbg ;Sb5g\ .

xfd|f] g]kfnL ;dfhdf kl/jf/sf a[4, jfnjflnsf, czSt ;b:osf] :ofxf/ ;';f/ dlxnf ;b:on] dfq ug'{ k5{ eGg] dfGotf /flvG5, Tof] ;j{yf unt xf] . dlxnf k'?if ;a} kl/jf/sf ;b:on] o; af/]df hfgsf/L

lnO kfn}kfnf] cfkm\gf] Ho]i7 ;b:onfO cfjZostf cg';f/sf] :ofxf/ ;';f/ ug'{ kb{5 .

o;/L ;a} ;b:on] dfof k|]dn] Ho]i7 kl/jfl/s ;b:osf] cfjZostf cg';f/ :ofxf/ ;';f/ ubf{ Ho]i7 ;b:onfO klg cfkm\gf] kl/jf/ k|lt ;sf/fTds efjgf cfpb5 eg] kl/jf/sf slgi7 ;b:on] cfkm\gf Ho]i7 ;b:o k|lt s:tf] Jojxf/ ug'{ kb{5 eg]/ l;Sg] cj;/ kfpFb5g\ .

o;n] kl/jfl/s aGwg jlnof] x'g] / /fd|f] ;fdflhs d'No, dfGotf / ;+:sf/sf] ljsf; x'G5 .Ho]i7 kfl/jfl/s ;b:osf] x]/rfx ug'{

eg]sf] cfly{s pkfh{g x'g] sfd xf]Og, of] st{Ao, dfof, k|]d / cfkm\gf] Ho]i7 ;b:o k|ltsf] s[t1tfaf6 dfq k|]l/t x'G5 . To;}n] g}lts d'No / dfGotf a'em\g] / JolStut :jfy{nfO Tofu]sf] JolStn] dfq of] sfd ug{ ;Sb5 . To;}n] cfkm\gf] kl/jf/sf] Ho]i7 ;b:osf] :ofxf/ ug]{ JolStnfO{ ;dfh / /fi6«n] ;Ddfg ug'{ kb{5 . ca /fi6«n] o; lsl;dsf] ;fdflhs k'glg{df{0fsf] g]t[Tj klg lng' kg]{ cfjZostf 68\sf/f] ?kdf b]vf kl/;s]sf] 5 .

Page 42: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@40 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

cfuf] tfKg' ufpF3/df d'9fsf]clt{ ;'Gg' ufpF zx/df a'9fsf] ..cfh ef]nL a'9f a'9L lsg eP x]nf5f]/f a'xf/L 3/ a:5g\ a'9L hflG5g\ d]nf ..Vf;|f] df]6f] a'9f a'9L dL7f] rf]vf] c?3sf]{ hfxfg\ dL7f] af]nf];\ vfg gb]p a? . cfuf]==========. ..!..

/fd|f] nfpg dL7f] vfg xfTdf wg 5}gb'O{rf/\ k};f rfObf v]/L dGdf 5}g r}g ..a}F; 5Fbf b'Mv u/L df6f] eof] lhpa'9];sfndf 5f]/f a'xf/L gvf]h x} lgp . cfuf]=======.. ..@..

xfd|f kfnf b'w blx cf6f] lk7f] vfGYof}F3sf{ hxfg\ ldln h'nL d]nf kft hfGYof}F ..a'9f a'9L 3/ a;L /vaf/L uy]{hLjg\ e/L 3sf{ hxfg\ a'9f l;t 8y]{ . cfuf]========.. ..#..

xftdf kf}/v\ 5pGHofn ;a} Oi6 ldqcfh ef]ln sf]O cfpb}g a:g' k5{ leq ..

?3f vf]sL a9\b} uof] a'9f] x'Fbf v]/L;f/} kmf]/L a'9f] eof] eGg] u5{g\ x]/L . cfuf]========.. ..$..

xf/ vfg sQL x'Gg a'9f a'9L xfdLn]xfdL leq s] 5}g / b]vfO lbpg\ sfdn] ..z/L/\ a'9f] eP klg a'l4 a'9f] 5}gb'Mv ;'v cg'eA5 sQL u? aofg . cfuf]======.. ..%..

Kf08Lt\ klg xfdL eof}F 7"nf g]tf xfdLof] b]zsf sd{rf/L xfdL lyof}F gfdL ..dhb'/ klg xfdL g} xf] ls;fg\ xnL xfdL ;]gf k'ln;\ xfdL g} xf] b]zsf] OHht\ yfdL ..a'9f] elg gu/ x]nfhf]; hfFu/\ cfpg]5 sf]O a]nf .. ..^..

of] b]zsf s0f{wf/ hGdfpg] xfdL9fs/\ af]sL ef]6af6 g'g af]Sg] xfdL ..5f]/f5f]/L k9fpg] a9fpg] xfdLxfd|f kfnf afcfdfsf] a:Yof}F OHht yfdL . cfuf]=========.. ..&..

lnnfw/ kf08]sLlt{k'/–#, 6\ofªnfkmfF6s'/f ;'Gg' a'9fsf]

uLt

Page 43: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 41Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

e"ldbQ kf}8]n [email protected]

ljhof bzdLdfHo]i7 gful/s

;d;fdlos

ljhofbzdL g]kfndf dgfO{g] dxTjk"0f{ rf8x? dWo]sf] ;a}eGbf w]/} hfthflt, ;d'bfon] dgfpg] rf8 xf] . em08} () k|ltzt g]kfnLn] of] rf8 dgfpFb5g\ . dof{bf k'?iff]Qd eujfg /fdn] /fj0f dfly ljho u/]sf]n] o; lbgnfO{ ljhofbzdL elgPsf] xf] . o; lbgnfO{ bz}F eg]/ a9L lrlgG5 . o;} ;Gbe{df g]kfn ;+:s[t ljZjljBfnosf k|fWofks ejfgL k|;fb vltj8fsf cg';f/ ljhof bzdLnfO{ bz}F elgg'sf] cy{ k|ltkbf b]lv bzdL ;Dd bz lbg x'g] / oL bz lbgdf eujtL hubDjfsf] pkf;gf ul/g] x'Fbf o;nfO{ bz}F elgPsf] xf] .

bz}Fdf cfkm'eGbf Ho]i7 tyf dfGohgjf6 6Lsf yfk]/ cflzjf{b lng] rng /x]sf] 5 . kl/jf/af6 6f9f /x]sf ;a}hgf cfkm\gf afa' cfdfaf6 cflzaf{b lng o; cj;/df 3/ cfOk'Ub5g\ . 6Lsfsf]] ;'?jft kl/jf/sf] ;a}eGbf h]7f] ;b:oaf6 ul/G5 . bz}Fdf Ho]i7 gful/sx? 3/ kl/jf/ / ;dfhaf6 ;Ddflgt x'g] ub{5g\ . 6Lsf u|x0f hlt a[4 dflg;sf] xftjf6 x'G5 Tolt g} k'0o sdfOg] / pgLx?n] lbPsf] cflzjf{b nfUg] ljZjf; /x]sf]n] 3/ kl/jf/ eGbf aflx/sf dflg;x? klg a9L pd]/ ePsf Ho]i7 gful/s;Fu 6Lsf nufO cflzjf{b lng] rng /lx cfPsf] 5 . o;/L 6Lsf yfKg] kl/jf/sf ;b:o nufot aflx/af6 cfpg]n] ;Ddfg :j?k Ho]i7 gful/ssf] ?rL, OR5f / pxfFx?nfO{ pkof]udf cfpg] j:t', kmnkm'n, dL7f dL7f vfg]s'/fsf ;fy}

blIf0ff lbg] ub{5g . bz}F dgfpg] o; ls;Ldsf] xfd|f] l/tLn] jif{sf] em08} cfwf dlxgf htL Ho]i7 gful/sx? cfkm\gf kl/jf/sf;fy xfF;L v';L /dfpg kfpFb5g eg] ;dfhn] lbg] dfg ;Ddfgn] pgLx?nfO v';L t'NofOlbPsf] x'G5 . c;xfo / lg;xfo Ho]i7 gful/sx?n] klg PSnf] / c;xfosf] kL8f e'Ng] cj;/ bz}Fdf kfpFb5g .

Ho]i7 gful/sx?n] g} xfd|f] ;dfhsf] g]t[Tj lnPsf] kfOG5 . ;f+:s[lts sfo{, l/tLl/jfh / z'e sfo{x?sf] g]t[Tj tyf yfngL Ho]i7 gful/sx?af6 g} ug]{ xfd|f] k/Dk/fn] of] s'/fsf] k'li6 ub{5 . cfk\mgf a'9f afa' cfdf tyf a[4a[4fnfO{ b]jtf;/L dfGg] xfdL g]kfnLsf] ;+:sf/n] jf:tjd} cGo b]zsf eGbf xfd|f] b]zsf a[4a[4f 3/ kl/jf/ / ;dfhdf ;'/lIft, ;Ddflgt /x]sf 5g\ . xfdLn] xfd|f] oxL k/Dk/f / ;+:sf/ hf]ufO{ /fVg ;s] dfq klg xfd|f Ho]i7 gful/sx? ;w}F ;Ddflgt hLjg lhpg kfpg]5g . •

Page 44: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@42 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

z/L/ :j:y 5 eg] dfq of] ;+;f/ / o;sf] cfgGb cfkm\gf nflu x'G5 . To;}n] k|To]s pd]/ ;d"xsf] dflg;n] cfkm\gf] z/L/sf] dfof ug]{, z/L/nfO :j:y /fVg o;sf] pko'St :ofxf/ ;';f/ ug]{, /f]uaf6 aRg sf]l;z ug]{ clg /f]u nfluxfn] cf}ifwL ug]{ ul/G5 . t/ k|To]s JolStsf] z/L/sf] :j:ytf;+u p;sf] vfgfsf] k|ToIf ;DaGw x'G5 . To;}n] dflg;sf] zfl//Ls / dfgl;s ca:yf, pd]/, p;sf] b}lgs lqmofsnfk clg vfgf;Fu ;DalGwt x'G5 .• zfl//Ls / dfgl;s ca:yf M :j:y dflg;

/ laleGg lsl;dsf /f]ux? h:tf] M An8 k|];/, dw'd]x, o'l/s Pl;8 h:tf zfl//Ls ;d:ofsf ;fy} laleGg lsl;dsf dfgl;s ;d:of h:tf] cNhfOd;{ x'g]sf] vfgf caZo g} km/s x'G5 .

• pd]/ M pd]/n] vfgf / vfgfsf] dfqfnfO k|ToIf k|efj kfb{5 . afnaflnsf, o'jfo'jtL / a[4a[4f oL tLg} pd]/ ;d"xsf JolStx?sf] vfgf / kf}li6s kbfy{sf] dfqf / lsl;d km/s x'G5 .

• b}lgs zfl//Ls lqmofsnfk M Ps} pd]/sf dflg;x? zfl//Ls lqmofsnfk ug]{ / gug]{sf] klg vfgf / cfaZos Sofnf]/L km/s x'G5 . *) aif{sf b'O{ Ho]i7 gful/s dWo] lXjn r]o/df a:g] / 6]jn 6]lg; v]Ng]sf] vfgf

/ Sofnf]/Lsf] dfqf lgZro klg km/s–km/s x'G5 .b}lgs vfgfdf kf}li6s kbfy{sf] tfnd]n

ldnfpg] k|of; g]kfnLx?sf] efG5fdf vf;} ul/Psf] kfOb}g . k9]n]v]sf / hfGg] sxlnPsfx?n] klg ;Gt'lnt ef]hg kl/jf/sf k|To]s ;b:osf] cfjZostf xf] eGg] ?kdf glnO o;nfO{ w]/} k};fsf] cfjZostf kg]{ / ;fdfGo dflg;n] Joj:yf ug{ g;Sg] laifosf] ?kdf lng] u/]sf] kfOG5 . t/ ;Gt'lnt ef]hg xfdL cfkm\g} :yfgLo vfB pTkfbgnfO{ ldnfP/ tof/ ug{ ;S5fF} / ltg} vfB kbfy{sf] dfqfnfO tn dfly u/]/ pd]/ cg';f/sf nflu ;Gt'lnt ef]hg tof/ ug{ ;S5f}F . t;y{ vfgfaf/] ;fdfGo hfgsf/L x'g] hf] s;}n] klg cfkm\gf x/]s pd]/ ;d"xsf kl/jf/sf ;b:onfO pgLx?sf] ?lr / cfjZostf cg';f/sf] pko'St ef]hg k|To]s 5fs agfpg ;S5g\ .

;Gt'lnt ef]hgaf/] s'/f xF'bf afnaflnsf / ue{jtL dlxnf h:tf s]xL vf; cj:yfsf JolStx?sf] dfq rrf{ ePsf] kfOG5 . t/ Ho]i7 gful/snfO klg pgLx?sf] cj:yf / :jf:Yo cg';f/ vf; lsl;dsf vfgf / ;Gt'lnt ef]hg cfjZos x'G5 eGg] vf;} ;f]r]sf] kfO{+b}g . a'9fa'9L eg] kl5 h'g;'s} cj:yfsf] eP klg “tftf] / g/d” vfgf eP k'U5 eGg] dfgl;stf /x]sf] kfOG5, h'g ;j{yf unt xf] . Ho]i7 gful/snfO{ vfgf agfpFbf ;Gt'lnt

Ho]i7 gful/s/

;Gt'lnt ef]hg:jf:Yo

Page 45: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 43Ho]i6 gful/s -å}dfl;s klqsf_

/ :jf:Yo l:ytL larf/ u/]/ vfgf agfpg' cToGt h?/L x'G5 . dflg; a'9\of}nLdf k|j]z u/]kl5 p;sf] zfl//Ls / dfgl;s cj:yfdf vf; lsl;dsf] kl/jt{g cfpb5 . pgLx?sf] bfFt sdhf]/ x'Gf], d'vdf /\ofn sd cfpg], lha|f]df :jfb sf]lifsf x/fpg] x'G5 . h;sf] sf/0f rkfpg ;lhnf] / g/d clg cfjZos kf}li6s kbfy{o'St vfgf cfjZos x'g'sf] ;fy} sdhf]/ kfrg k|0ffnL x'g] ePsf]n] ;lhn} kRg] lsl;dsf] x'g' kb{5 . o;sf ;fy} pd]/s} sf/0fn] sltko Ho]i7 gful/snfO{ :yfoL lsl;dsf /f]ux? h:tf] M pRr /Strfk, SofG;/, d'6'sf] /f]u, dw'd]x cflb klg b]lvGf ;S5g\ . oL /f]ux?df s'g} lsl;dsf vfgf alh{t / s'g} clt cfjZos x'G5g\ . To;}n] Ho]i7 gful/snfO{ ;Gt'lnt ef]hg lbg'k5{ t/ ;fjwfgL ckgfpg' klg Tolts} cfjZos 5 .

pd]/ ;Fu;Fu} zfl//Ls lqmofsnfk sd x'b} hfg] ePsf]n] vfgf kf}li6s kbfy{o'St t/ Sofnf]/L sd ePsf] x'g' k5{ . To;}n] %) aif{ pd]/ b]lv g} k|To]s dflg;n] cfkm\gf] vfgfdf Sofnf]/L 36fpb} n}hfg' k5{ .

To;}n] s'kf]if0f, sd tf}n / laleGg /f]u nfUg] vt/f sd ug{sf] nfluxf];\ jf nflu;s]sf] 5 eg] a9\g] vt/f 36fpgnfO xf];\ kf}li6s / ;Gt'lnt ef]hg vfg' k5{ eGg] 1fg Ho]i7 gful/s :jo+ / Ho]i7 gful/ssf] :ofxf/ ug]{nfO{ klg x'g' kb{5 . %) aif{ eGbf dflysf] dlxnfsf] nflu rflxg] Sofnf]/L !^)) Sofnf]/L, zfl//Ls kl/>d Psbd} sd

ug]{sf] nflu . !*)) Sofnf]/L, zfl//Ls kl/>d ;fdfGo

lsl;dsf] ug]{sf] nflu . @!)) - @@)) Sofnf]/L, zfl//Ls kl/>d

pRr ug]{sf nflu .%) aif{ eGbf dflysf] k'?ifsf] nflu cfjZos Sofnf]/L @))) Sofnf]/L, zfl//Ls kl/>d Psbd} sd

ug]{sf] nflu . @@)) - @$)) Sofnf]/L, zfl//Ls kl/>d

;fdfGo lsl;dsf] ug]{sf] nflu . @$)) - @*)) Sofnf]/L, zfl//Ls kl/>d

pRr ug]{sf nflu .o;/L rflxg] Sofnf]/L laleGg lsl;dsf

vfgfnfO{ kfFr ;d"xdf laefhg u/L ltgLx?af6 cfjZos dfqfdf lng ;lsG5 . b}lgs s'g} g s'g} ?kdf oL vfgfnfO{ cfkm\gf] ef]hgdf ;dfa]z ug{ ;s] Tof] ;Gt'lnt ef]hg x'g hfG5 .

cGg lsl;d M ljleGg lsl;dsf] cGgx? h'g leGg lsl;sf] 7fpF / xfjfkfgL cg';f/ km/s km/s pAhG5 . h:tf] M t/fO{df wfg a9L pTkfbg x'G5 eg] kxf8df sf]bf], ds} a9L pTkfbg x'G5, clg lxdfndf hf}, kmfk/ x'G5 . logLx?nfO cfjZos dfqfdf ldnfP/ ;Gt'lnt ef]hg tof/ ug{ ;lsG5 .

;fu;AhL M of] ;a} lsl;dsf Ho]i7 gful/snfO clt cfjZos x'G5 / of] klg xfd|f] b]zsf] xfjfkfgL, 7fpF cg';f/ km/s km/s kfOg] sf/0fn] ltgLx?nfO ldnfP/ k|of]u ug{ ;lsG5 .

kmnk"mn M zfl//Ls, dfgl;s / cfkm\gf] :jf:YonfO /fd|f] agfpg b}lgs kmnk"mn lng cfjZos x'G5 / of] klg cfkm\gf] :yfgLo pTkfbgnfO k|of]u u/L lng ;lsG5 .

b'Uw kbfy{ M b'w, bxL, df]xL nufotsf vfgf o;df kb{5g\ . logLx?nfO cfkm\gf] :jf:Yo, ?lr k|fKotf cg';f/ ldnfP/ k|of]u ug{ ;lsG5 .

df5f, df;' M o;df df5f, df;', c08f cflb kb{5g . cfkm\gf] :yfgLo pTkfbgsf ;fy} af];f] sd ePsf]nfO a9L k|fyldstfdf /fVg' pQd x'G5 .

Ho]i7 gful/s ePsf]df uj{ u/f} .

Page 46: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@44 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

e'sDk uPsf] nueu cfwf aif{ lalt;Sbf klg o;sf k/fsDkg cg'ej ug{ 5fl8Psf] 5}g . To;/L g} e'sDkn] lbPsf zfl//Ls / dfgl;s 3fpx? klg el/g ;s]sf 5}gg\ .

o;} l;nl;nfdf w]/} Ho]i7 gful/sx? 3/af/ laxLg eO cfkm\gf] kl/jf/ 3/ ufpF 5f]8\g' kbf{ dfgl;s ?kn] c;fWo} b'MvL 5g\ . of] syf klg oxL e'sDk lk8Lt Ho]i7 gful/ssf] xf] . a}zfv !@ ut]sf] e'sDk eGbf klxn] l;Gw'kfNrf]s lgjf;L *^ aifL{o gf]a'{ z]kf{ k];fn] ls;fg lyP . pd]/n] aof]a[4

cj:yfsf eP klg cfkm\gf] v]tL ls;fgLdf c;fWo} hfFul/nf pgL ca km]/L cfkm\gf] hLjg a}zfv !@ cufl8 h:tf] xf]nf ls g xf]nf egL ;f]lr/x]sf 5g\ . e'sDksf] sf/0fn] uf]8fdf rf]6 nfu]sf pgL /fd|/L lx88'n ug{ ;Sb}gg\ . kl/jf/ klg 3/ elTsP/ kfndf al;/x]sfn] pgL clxn] Hope Hermitage Nepal sf7df8f}df a:b5g\ . t/ pgL kl/jf/;+u e]6]/ km]/L ToxL hfFul/nf] gf]a'{ z]kf{ eP/ afFRg] cfzdf 5g\ . •

Pp6f a'9f]sf] ;kgfPsb[li6

Lea Frei-l:j; gful/s_

[email protected]

https://nepalcalling.wordpress.com/2015/09/30/an-old-mans-dream/

Page 47: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@ 45Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

xf8 / 5fnfn] ag]sf] of] dfgj z/L/df efjgf eg]{ sfd ;+uLtn] ub{5 . h;/L efjgf lagfsf] dflg; x'b}g To;/L g} ;+uLtn] g5'g] klg dflg; x'b}g . ;+uLt eGgfn] ufpg', jfBjfbg ug'{, gfRg' OTofbL ;a} kb{5g\ . xfdLn] ug]{ ;fdflhs, wfld{s, ;f+:s[lts h'g;'s} sfo{df ;+uLtn] g} k"0f{tf lbG5 . ;+uLtn] g} dflg; dflg; aLrsf] efjgfTds ;DaGwnfO alnof] agfpF5 .

To;}n] hLjgnfO hLjGt kfg{ ;+;f/sf k|To]s JolSt laleGGf lsl;dsf ;+uLt ;'G5g\ / cfgGbsf] cg'e"lt ub{5g\ . ;+uLtsf] ;DaGw efjgf;+u x'g] ePsfn] o;n] dgf]/+hg, dgf]ljgf]b cyjf dgnfO cfgGbLt kfg]{ sfd ub{5 . dg / dl:tissf] ;Lwf ;DaGw x'g] ePsfn] g} dgnfO cfgGbLt kfg'{ eg]s} dl:tisnfO klg cfgGbLt kfg'{ xf] .

ljleGg cWoogaf6 ;+uLtn] a'9];sfnsf] dfgl;s ;d:ofsf] ?kdf /x]sf] cNhfOd;{ /f]unfO{ k|ToIf kmfObf k'Ug] b]lvPsf] 5 . cNhfOd;{n] vf; u/L :d/0f zlSt / ;f]Rg] Ifdtfdf qmdz: x|f; Nofpg] ub{5 . jf:tjdf ;+uLt g} pkrf/ t xf]Og t/ o;n] dgsf] pbf;L x6fpg ;xof]u u/L pkrf/nfO k|ToIf kmfObf rfFlx cjZo k'¥ofp5 .

vf; u/L cNhfOd;{af6 k|efljt JolStnfO pgLx?n] dgk/fpg] ;+uLt ;'Gg lbbf pgLx?sf] ;Demg] zlSt kms{g d2t k'Ug], laleGg efjgfTds

Jojxf/ b]vfpg ;Sg] clg s]xL dfqfdf dfgl;s lqmofsnfkx? klg b]vfpg ;Sg] lsl;dsf kmfObf ePsf] kfOG5 . ;+uLt ;'Gg] clg cfk"mn] hfg]sf jfBoGq ahfpg] h:tf lqmofsnfksf] ;f]emf] c;/ lbdfudf kb{5 eg]/ w]/} cWoogstf{x?sf] egfO /x]sf] kfOG5 . h:t}– ;+lutn] Ps lsl;dsf] efjgfTds ;+j]u k}bf ub{5

h;sf] ;Lwf c;/ lbdfudf x'G5, h'g c? s'g} lsl;dsf] lqmofsnfk / cf}ifwLn] ug{ ;Sb}g .

cNhfOd;{sf lj/fdLnfO cfgGb lng / ;xL t/Lsfn] sfd ug{ ;+lutn] s]xL dfqfdf ;3fp k'¥ofpF5 eGg] dfGotf ;f]wstf{x?sf] /x]sf] 5 .

;+uLt cg';f/ ufpbf lbdfusf] b]a|]lt/sf] efu ;lqmo x'g] ePsf]n] dfgl;s ;lqmotfdf a9f]Q/L x'G5 .

cNhfOd;{ kmfpG8];g cd]l/sfsf cg';f/ ;+uLt ;'Gg' / u'g u'gfpg' cNhfOd;{sf la/fdLx?sf nflu cToGTo nfebfos x'G5 . kmfpG8];gn] atfP cg';f/ jf:tjdf ;+uLt cNhfOd;{ lkl8tsf] nflu /f]usf] z'?, dWo / cGTo h'g;'s} cj:yfsf] nflu klg nfebfos x'G5 .

;+uLt /cNhfOd;{

:jf:Yo

Page 48: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

c;f]h÷sflQs cÍ –@)&@46 Ho]i7 gful/s -å}dfl;s klqsf_

‘c;n ;fyLsf] ;fyn] nfdf] ofqfnfO{ klg 5f]6f] agfpFb5’ eGg] efjgfsf ;fy ‘/f]6/L Snj ckm\ d'DaO’ sf] cfof]hgfdf bf]>f] hLjg ;fyL ;Dd]ng x'g uO/x]sf] 5 . o;df %) aif{ eGbf dflysf cljjflxt, hLjg ;fyLsf] d[To' eP/ jf sfg"gL ?kdf hLjg ;fyL;Fu 5'l§Psf Psn hLjg latfO{ /x]sf dlxnf cyjf k'?ifn] #) gf]e]Da/ @)!% ;DDf cfof]hsn] pknAw u/fPsf] kmf/d e/L k7fO;Sg' kg]{ 5 . h'g;'s} hflt, lnË, wd{, efiff, ljrf/, ;d'bfo, zfl//Ls cj:yf / h'g;'s} e'-efudf jf;:yfg ePsf JolStn] http://www.karmayog.in/events/sites/default/fi les/FORM%20Senior%20Citizens%20Jeevan%20Saathi%20S a m e l a n % 2 0 R o t a r y % 2 0 S i l v e r % 2 0

Innings%20Dec%202015.docx df /x]sf] kmf/d 8fpgnf]8 u/L eg{ ;Sg]5g\ . lg:z'Ns ?kdf efu lng kfpg] o; ;Dd]ngsf] cfof]hgf !# l8;]Dj/ @)!% d'DaOdf x'g]5 .

lsg of] ;Dd]ng cfof]hgf ug'{ k¥of] t <clxn] ;dfh Psn kfl/jfl/s agf]6df uO{/x]sf]n]

Ho]i7 gful/sx? kl/jf/af6 jlx:s[t x'g] / ;fdflhs ?kd}

klg PSnf] eO{ ljleGg lsl;dsf dfgl;s ;d:ofn] a'9\of}nL hLjg b':vbfoL aGb} uO{/x]sf] 5 . of] ;d:of vf; u/L hLjg ;fyLsf] d[To' eP/ jf sfg"gL ?kdf hLjg ;fyL;Fu 5'l§P/

hLjg ;fyL ;Dd]ng;dfrf/

PSnf] hLjg latfpg] dlxnf cyjf k'?if b'a}nfO{ kl//x]sf] 5 . To;}n] h'g;'s} ;dfhsf] klg ;femf ;d:ofsf] ?kdf

/x]sf] of] Psnsf6] a'9\of}nLnfO{ xFl;nf], /l;nf] / ;'vdo agfpg of] hLjg ;fyL ;Dd]ng cfof]hgf x'g nfu]sf] xf] . jf:tjdf cfkm\gf] dg ldNg] hLjg ;fyLsf] ;fy ;'vdo

a'9\of}nL latfpg kfpg' x/]s Ho]i7 gful/ssf] clwsf/ xf] . >f]t M Silver Innings

– Ho]i7 gful/s 8]:s

Page 49: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda
Page 50: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda
Page 51: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda
Page 52: ageingnepal.orgageingnepal.org/wp-content/uploads/2015/11/JN-Issue-13-web-1-1.pdfageingnepal.org ... oda

Top Related