به رپرس���انی هه ردو الیه ن���ی ناكۆكی ناو یه كێتی ئاماژه به وه ده كه ن كه ئه و ئومێده ی له س���ه ر كاری لیژنه كان هه ڵیانچنیبو ئه و كه لێنه پڕنه كاته وه كه كه وتوه ته نێوانیان و له راپۆرتی ئه و لیژنانه ناڕازین، ئه ندامێكی "ئێستا ده ڵێت یه كێتیش س���ه ركردایه تی نه ماوه و لیژنه كاندا له گۆڕه پان���ی تۆپه كه كه وتۆته گۆڕه پانی لیژنه چوار قۆڵیه كه وه ، جا یان ئه وه یه راس���پارده كان ده گه ڕێنه وه ب���ۆ لیژن���ه كان ی���ان له س���ه ر حاڵه تێك

رێكده كه ون". له چه ن���د رۆژی تایب���ه ت به ئاوێن���ه : راب���ردودا ب���ه ده ر له لیژنه ی پێش���مه رگه ، چوار لیژنه ك���ه ی دیك���ه راپۆرتی خۆیان ته واو كردوه و راده س���تی س���ه روی خۆیان كردوه ، به اڵم پێده چێ���ت كاری لیژنه كان به دڵ���ی باڵی ناڕازیی نه بێ���ت، بۆیه باس راس���پارده كان گه ڕان���ه وه ی له ئه گ���ه ری ده كرێ���ت بۆ لیژن���ه كان و جارێك���ی دیكه پێداچونه وه یان. ش���ااڵو عه لی عه سكه ری ،

ئه ندامی سه ركردایه تی یه كێتی له وباره یه وه به ئاوێنه ی راگه یاند، "ئێستا ده بێت لیژنه چ���وار قۆڵیه ك���ه ك���ه له هێ���رۆ ئیبراهیم ئه حمه دو مه ال به ختیارو كۆسره ت ره سول و د.به ره���ه م پێكدێ���ت بڕیار له س���ه ر ئه و

راپۆرتانه بده ن". به پێی ئه و زانیارییانه ی ده س���ت ئاوێنه كه وتون، كاری لیژنه كانیان له ئاستی ئه وه دا نی���ه ناكۆكیی���ه گه رمه كانی ن���او یه كێتی هه ندێك راپۆرتی س���اردبكاته وه ، چونكه

له لیژنه كان كرچ و كاڵی پێوه دیاره و به شێك له راپۆرته كان ته نها الپ���ه ڕه و نیوێكن كه له چه ند راسپارده یه كدا كورت كراونه ته وه . ئه مه له كاتێكدا كه س���ه رباری ته واوبونی پێش���بینی لیژنه ك���ه ش، چ���وار كاری ئ���ه وه ناكرێ���ت باڵ���ی ن���اڕازی ئاماده بن به ش���داری كۆبونه وه ی مه كته بی سیاسی و

سه ركردایه تی یه كێتی بن.

قایمقانی ش���اره بان ئاماژه ب���ه وه ده كات هه رێم���ی كوردس���تان چه ندی���ن ش���انه ی نوستوی گروپه تیرۆریس���تیه كانی تێدایه ، ك���ه به ن���اوی ئاواره بونه وه كوردس���تانیان كردوه به حه ش���ارگه ی خۆیان، ئه و ده ڵێت ب���ه ره و له دیال���ه وه تیرۆریس���ت 198"هه ڵه بجه ی شه هیدو سه یدسادق هه اڵتون"، له به رامبه ریشدا وته بێژی ئاسایشی هه ڵه بجه ده ڵێت "ناتوانین به بێ به ڵگه به كه س بڵێین

تیرۆریستیت".تایبه ت به ئاوێنه : قایمقامی قه زای شاره بان له چاوپێكه وتنێكی ئه لخ���دران" "ع���وده ی

تایبه ت به ئاوێنه دا رایگه یاند كه لیستێكیان ئاماده كردوه ناوی 198 كه س له خۆده گرێت له كاری تیرۆره وه تێوه گالون و ب���ه ره و هه رێمی كوردس���تان هه اڵتون، ئه و وتی "له ڕێگه ی س���ه رچاوه ئه منیه كانمانه وه ش���وێنه كانی ئه وان و ده رباره ی زانیاریمان ئێس���تایان له كوردس���تان ده س���تكه وتوه ، ك���ه زۆربه یان رویان كردوه ت���ه هه ڵه بجه ی

شه هیدو هه ڵه بجه ی تازه و سه یدسادق".وتیش���ی "ئێمه و ده سه اڵتدارانی حكومی و سیاسی عێراقیش داوایان له كاربه ده ستانی

هه رێ���م ك���ردوه راده س���تیان بكه ن���ه وه ، لیستی ناوه كانیش���مان داونه تێ به اڵم هیچ له الیه ن حكومه تی نه كراوی���ن هاوكارییه ك

هه رێمه وه ".ناوب���راو ئاماژه ی به وه ك���رد كه گرژی و ئاڵۆزییه كان���ی ئه مدواییه ی نێ���وان به غداو هه ولێر، ده رفه تی ئه وه ی بۆ ئه و كه س���انه ره خساندوه تا كوردستان بكه نه حه شارگه ی

خۆیان به ناوی ئاواره بونه وه .ئاسایش���ی وته بێژی له به رامبه ریش���دا، هه ڵه بجه "رائید ئاراس" به ئاوێنه ی راگه یاند كه "ئه و ئاوارانه ی دێن ئێمه كاری یاس���ایی خۆم���ان ده كه ی���ن له گه ڵیان و رێوش���وێنه یاس���اییه كان په ی���ڕه و ده كه ی���ن، ئه گ���ه ر حاڵه تێكی وا هه بێت دۆزینه وه ی زۆر ئاسانه بۆ ئێمه ، به اڵم ئه گه ر به ڵگه یه كمان النه بێت ناكرێت هه ر له خۆمان���ه وه كه س تۆمه تبار

بكه ین".وتیشی "حاڵه تی واش هه بوه كه كه سێك هاتوه ته سنوری ئێمه وه و گومانمان له سه ری هه بوه ی���ان داواكراو بوه ، ده س���تگیرمان

كردوه ".

ماوه ی چه ند رۆژێكه ئه و به ربه س����ته 200 ماڵ����ه ده وری كۆنكرێتیان����ه ی دۆنمیه ك����ه ی نێچیرڤ����ان بارزانی����ان داوه ، ب����ه ب����ه ردی گرانبه های حه الن ده ڕازێنرێن����ه وه و "ته غلیف ده كرێن"، به اڵم فه رهاد ئه رگوش����ی س����كرتێری نێچیرڤان نوس����ینگه ی راگه یاندن����ی ده ڵێت حكومه ت س����ه رۆكی بارزانی "ئه و كاره راگیراوه له ئێستادا، چونكه

داپۆش����ینی ئه و به ربه ستانه به به ردی حه الن زۆری تێده چێت".

ئاوێنه ، هه ولێر: به پێی زانیاریه كانی ئاوێنه م����اوه ی چه ند رۆژێكه له چه ند به ش����ێكی ده وری ماڵ����ی نێچیرڤ����ان بارزانیدا كه به دو به ربه س����ت ده وره دراوه ، كاری رازاندنه وه ی به ربه س����ته كۆنكرێتیی����ه كان به ب����ه ردی حه الن ده كرێت، به پێی زانیاریه كانی ئاوێنه ،

تا ئێس����تا 10 ب����ۆ 15 مه ت����ری ئه و به ربه س����تانه له و دیوه ی كه له ڕێگای مه سیف و شه قاڵوه وه دیاره ، كراون به

به ردی حه الن.ه����ه ر به پێ����ی ئ����ه م زانیاریان����ه ، په رله مانتارێكی له مه وب����ه ر ماوه یه ك فه رمیدا له یاداش����تێكی كوردس����تان چه ند پرسیارێكی ئاڕاسته ی نێچیرڤان بارزان����ی ك����ردوه س����ه باره ت به وه ی

"روب����ه ری خانوه ك����ه ت چه نده ؟ كه موڵكه كه ی هی كێیه ؟ تۆ له كوێت بو؟ پاره ت پێداوه ؟ له كێت كڕیوه ؟ چۆن تاپۆت كردوه ؟ ئه م دو به ربه س����ته ی كردوته چه ندی تێچوه ؟ ئایا به پاره ی تایبه تی خۆت دروس����ت ك����راون یان له پاره ی گش����تی حكومه ت"، به اڵم تا ئێستا نێچیرڤان بارزانی ئاماده نه بوه وه اڵمی پرس����یاری ئه و په رله مانتاره

بداته وه .س����كرتێری ئه رگوش����ی فه ره����اد س����ه رۆكی نوس����ینگه ی راگه یاندنی س����ه باره ت هه رێ����م حكومه ت����ی ب����ه كاری ته غلیف كردنی به ربه س����ته كۆنكرێتیه كان����ی ماڵ����ی نێچیرڤ����ان بارزانی ، به ئاوێنه ی راگه یاند كه "ئه و له ئێس����تادا، راگیراوه ناكرێت و كاره چونك����ه ب����ه ردی ح����ه الن تێچ����وی

بودجه یه كی سه رۆكایه تی پێویسته ".ئه و وتی "هه رچه نده ئه وه ی كه كراوه له كۆندا بوه ، ب����ه اڵم كۆنكرێته كانیش كه دانراون ئێس����تا ته واو بون، بۆیه الببرێ����ن و كۆنكرێت����ه كان ناكرێ����ت له گۆڕه پانێك دابنرێن، چونكه ئه وه ش

ده بێته تێچونێكی تر".

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )472( سێشەممە 2015/3/31

w w w . a w e n e . c o m

ریکالم

8 17

بانكه ئه هلییه كان

کوشته ی بێ پاره یین

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار ته له فۆن: 3201274 تیراژ: 4500ناونیشان: سلێامنی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

سەرۆک له نێوان

کاریزماو تەزکییەدا

دوای هه ره سی شۆڕش، ئێران

پاره ی داوه ته مه ال مسته فا بارزانی

ئایا بکوژ ده بێت بکوژرێته وه ؟

1346

باڵه ناكۆكه كانی یه كێتی له راپۆرتی لیژنه كان ناڕازین

پاش 10 ساڵ سه رۆكایه تی ، كه س

ئاماده نیه باسی گۆڕینی بارزانی بكات

7

پ���اش تێپه ڕینی زیاتر له س���ێ س���اڵ له هێرشكردنه س���ه ر ئاسۆس هه ردی، ره زامه ن���دی پێش���مه رگه وه زاره ت���ی ده ربڕی ئه و ئه فس���ه ره ره وانه ی دادگا ب���كات ك���ه به تۆمه تباری س���ه ره كی داده نرێت له هێرش���كردنه سه ر ئاسۆس

هه ردی .تایبه ت به ئاوێنه : وته بێژی پۆلیس���ی سلێمانی سه ركه وت ئه حمه د به ئاوێنه ی راگه یاند ك���ه "وه زاره تی پێش���مه رگه ره زامه ندیی ده ربڕیوه ئه و ئه فسه ره ی سێ

ساڵ و نیو له مه وبه ر هێرشی كرده سه ر ئاس���ۆس هه ردی ڕه وانه ی دادگا بكات، ئه و وتی "هه مو چه كدارێك كه تاوانێك ئه نجام���ده دات یان توش���ی حاڵه تێك ده بێت یاخ���ود به هۆی كێش���ه یه كه وه تۆمه تێكی ئاڕاسته ده كرێت، به تایبه تی كه سێك پله ی سه ربازی هه بێت، ده بێت ڕه زامه ت���ی مه رجه عه ك���ه ی خ���ۆی بۆ وه ربگیرێت له وه زاره ته كه ی و پاشان هه ر وه زاره ته كه ی خۆی سه یری نوسراوه كان وه اڵم ده رده بڕێت و ڕه زامه ندی ده كات و

ده داته وه و ده ڵێت ئێمه ڕازین كه دادگا لێكۆڵینه وه ی له گه ڵدا بكات".

له مب���اره وه ، چاودێرێك���ی یاس���ایی پ���اش ك���ه راگه یان���د به ئاوێن���ه ی چاوه ڕێكردنی سێ ساڵ و نیو له دۆسیه ی تۆمه تباری س���ه ره كی هێرشكردنه سه ر ڕۆژنامه نوس ئاس���ۆس ه���ه ردی ، هیچ تا نه گیراوه ته به ر، یاس���ایی رێكارێكی دواجار وه زاره تی پێشمه رگه ره زامه ندی ده رب���ڕی له س���ه ر ڕه وانه كردنی یه كێك له تۆمه تباره سه ره كییه كانی روداوه كه .

له نزی���ك ،2011\8\29 ئێ���واره ی كۆمپانیای ئاوێنه له ش���اری س���لێمانی له الی���ه ن س���الم، ش���اڕێی له س���ه ر فه تاح له عوم���ه ر نزیك ئه فس���ه رێكی ئه ندام���ی مه كته بی سیاس���ی یه كێتی نیش���تمانی كوردس���تان هێرش���كرایه س���ه ر به ڕێوه به ری كۆمپانیای ئاوێنه و به س���ه ختی برینداری���ان ك���رد. پاش چه ند رۆژێك چوار كه س له س���ه ر ئه و یه كێكیان ده ستگیركران و هێرشكردنه

دانی به تاوانه كه یدا نا.

قایمقامی شاره بان: 198 تیرۆریست له دیاله وه به ره و هه ڵه بجه ی شه هیدو

سه یدسادق هه اڵتون

نێچیرڤان ده وری ماڵه 200 دۆنمیه كه ی به به ردی حه الن ده ڕازێنێته وه سكرتێری راگه یاندنی سه رۆكی حكومه ت: زۆری تێده چێت ئێستا راگیراوه

تۆمه تباری سه ره كی هێرشكردنه سه ر ئاسۆس هه ردی ده درێته دادگا

ماڵه که ی نێچیرڤان له هه ولێر

3

2

2

100 ساڵه داعش كه مایه تییه كان

ده کوژێت

تایبه‌ت(472( سێشه ممه 22015/3/31

ئا: هاوكار حسێن

وه زاره تی سامانه سروشتیه كان خشته یه كی هه نارده كردنی نه وتی بۆ

كۆمپانیای سۆمۆی به غدا راگه یاندوه و ئه گه ر بتوانێت پابه ندبێت پێیه وه ، ئه وا )31( رۆژی دیكه هه نارده ی

نه وته كه ی ده گاته 550 هه زار به رمیل له رۆژێكدا، ئه مه ش به غدا ناچار

ده كات مانگانه یه ك ترلیۆن و 200 ملیار دینار بداته هه ولێر كه ده بێته

هۆی كۆتاییهێنان به قه یرانی بێ موچه یی له هه رێمی كوردستاندا.

به پێی خشته كه ، له رۆژی 1ی ئایاری 2015 كه هاوكاته له گه ڵ رۆژی جیهانی كرێكاراندا، هه نارده ی نه وته كه ی هه رێم ده گات���ه 550 هه زار به رمیل له رۆژێكدا، ه���اوكات ده بێت له 6ی ئ���ه م مانگه وه )ئ���ادار(، هه نارده كردنی نه وتی هه رێم ب���ۆ به غ���دا گه یش���تبێته 425 هه زار په رله مانتارانیش له رۆژێك���داو به رمیل دوپاتیده كه نه وه كه هه رێم توانیویه تی به پێی ئه و خش���ته یه بڕوات و ئاس���تی به رهه مهێنانی نه وت به رزبكاته وه ، بۆیه به غداش جاربه جار ب���ڕی پاره كه ی بۆ

هه رێم زیاتر ده كات.ش���ێركۆ جه وده ت، سه رۆكی لیژنه ی پیشه س���ازی و س���امانه سروشتیه كان ئاوێنه ب���ۆ كوردس���تان له په رله مانی ته ئكی���دی ك���رده وه ك���ه "دو هه فت���ه له مه وب���ه ر، به وته ی وه زیری س���امانه سورش���تیه كان به پێی خشته كه نه وت 425 گه یش���توه ته واته هاورده كراوه ،

هه زار به رمیل له رۆژێكدا". هه ر به پێی خش���ته كه ، له سبه ینێوه (2015/4/1(، بڕیاره هه نارده ی نه وتی هه رێ���م بگاته 450 هه زار به رمیل نه وت له رۆژێك���داو ل���ه )15(ی هه مان مانگدا ده بێت���ه 500 ه���ه زارو تاكۆتایی مانگ به وج���ۆره ده مێنێت���ه وه ، هه روه ها تا كۆتایی ئه مس���اڵ هه نارده ك���ه ده بێته

625 هه زار به رمیل. ش���ێركۆ جه وده ت وتیش���ی ، "ئێستا هه ن���گاوه كان له ه���ه ردو الوه ئیجابیه ، به پێی ئه و پالنه ی وه زاره تی س���امانه سروش���تیه كان دایناوه ، ئه و بڕه نه وته تا زیاتر به رزبێته وه ، به غدا پاره ی زیاتر مانگی له چه ند ده نێرێت و س���ه ره نجام دابینكردنی ب���ه ره و هه رێ���م داهاتودا موچه و جێگیركردنی بودجه ده ڕوات".

ئه م خش���ته یه له رۆژی 23ی كانونی دوه می ئه مس���اڵه وه راگه یه نراوه ، به اڵم له س���ه ره تاوه هه رێم نه یتوانیوه به پێی خودی خشته كه بڕوات، چونكه له مانگی كانونی دوه مدا، بڕی 150 تا 157 هه زار ره وانه ی له رۆژێك���دا نه وت���ی به رمیل كۆمپانیای س���ۆمۆی ژێرده ستی به غدا رێژه كه شوباتیش���دا له مانگی كردبو، به رزبوه ته وه ب���ۆ 275 هه زار به رمیل، بۆیه له به رامبه ریش���دا حكومه تی به غدا بۆ مانگ���ی كانون���ی دوه م، بڕی 250 ملیار دین���اری ره وانه ی هه رێم كردوه و بۆ مانگی شوباتیش 490 ملیار دینار. ئێستا هه نگاوه كانی هه ولێر خێراترن بۆ جێبه جێكردنی ئه وه ی له ئه ستۆیه تی و گه شبینن په رله مانتارانیش چاودێران و به وه ی كه ئه م ریتم���ه به رده وامبێت،

ئه وا ئومێدێك هه یه بۆ جێبه جێكردنی ته واوه ت���ی رێكه وتنه ك���ه ی هه ولێ���رو به غداو كۆتایی هێنان به قه یرانی دارایی

له هه رێمی كوردستاندا. ئه حم���ه د حاجی ره ش���ید، ئه ندامی ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراق به ئاوێنه ی راگه یاند، "رێككه وتنه كه به ره وپێشچونی

به خۆوه بینیوه و پێش���بینیمان ئه وه یه هه م ب���ڕی ناردنی نه وته ك���ه ی هه رێم زیادی كردبێت و هه م پاره كه ی به غداش، بۆیه رێككه وتنه كه قۆناغ به قۆناغ به ره و

جێگیربون ده چێت".حاجی ره ش���ید پێیوای���ه كه "هه رێم بۆخۆی له خش���ته كه ی خۆی���دا ده ڵێت

ك���ه له دو مانگی داهات���ودا ئه و رێژه یه ته واوده ك���ه م و ده یگه یه نمه 600 هه زار به رمیل، به مه ش قه ره بوی كه مهێنانه كه ی

مانگه كانی رابردوش ده كاته وه ".حه ی���ده ر، مه س���عود ه���اوكات په رله مانت���اری ك���ورد له ئه نجومه ن���ی به ئاوێن���ه ی عێ���راق نوێنه ران���ی

راگه یاند، "به پێی خش���ته كه ی هه رێم، به ش���ێوه ی ن���ه وت هه نارده كردن���ی پله به پله زی���ادده كات، به مه ش له كۆی س���اڵه كه دا ده رده كه وێت ك���ه تاچه ند پابه ندب���وه به رێككه وتنه ك���ه وه و زیاتر متمانه له نێوان به غداو هه ولێردا دروست

ده بێته وه ".پێش���تر میكانیزمی ناردنی بودجه ی هه رێم له الیه ن به غ���داوه به جۆرێك بو كه س���ااڵنه دوای ده رهێنانی بودجه ی س���یادی و حاكیمه له بودجه ی گشتیی گش���تیی بودج���ه ی 17%ی واڵت، ره وانه ی هه ولێر ده كرا، به اڵم له س���اڵی 2015 و به پێ���ی پرۆژه یاس���ای بودجه ، هه رێ���م پابه ندكراوه به وه ی رۆژانه 550 به كێڵگه كانی ن���ه وت به رمی���ل هه زار به غ���دا و بدات���ه كه ركوكیش���ه وه له به رامبه ریشدا مانگانه یه ك تریلیۆن و

200 ملیار دینار له به غدا وه ربگرێت.حه ی���ده ر مه س���عود له وباره ی���ه وه گونجاو "بۆئه وه ی كه ش���ێكی ده ڵێت، له نێ���وان هه ولێ���ر و به غ���دا بخوڵقێت، پێویس���ته ه���ه ردوال پابه ندب���ن ب���ه م

رێكه وتنه یانه وه ". زیاتر له س���اڵێك و دو مانگه هه رێمی كوردس���تان له قه یرانێكی قوڵی دارایی ئه م س���ه ره داوه كانی س���ه ره تا دایه و قه یرانه ش له به غداوه ده ركه وتن كاتێك بودجه و موچ���ه ی فه رمانبه رانی هه رێم كۆتایی چاره سه ری بۆیه وه س���تێنرا، قه یرانه ك���ه ش ه���ه ر له وێیه . ئێس���تا هه رێمی كوردس���تان به ره و ره وینه وه ی ئاماژه كانیش���ی ده چێت و قه یرانه ئه و

خه ریكه ده رده كه ون.

دوای����ن كارت ك����ه به كارهێن����را بۆ ن����او كێش����ه كانی چاره س����ه ركردنی یه كێتی پێكهێنان����ی چه ند لیژنه یه ك بو، به اڵم له وته ی به رپرسانی هه ردو الیه نی ناكۆكدا واده رده كه وێت كه ئه و ئومێده ی له س����ه ر كاری ئه م لیژنانه هه ڵیانچنی����وه ، ش����تێكی ئه وتۆ له و كه لێن����ه پڕنه كاته وه ك����ه كه وتوه ته ئاوێنه زانیاریه كانی به پێی نێوانیان، باڵ����ه ناكۆكه كان له راپۆرتی لیژنه كان

ناڕازین. تایبه ت به ئاوێن����ه : پێكهێنانی ئه و لێكدوركه تنه وه ی ده ره نجامی لیژنانه الیه نی بااڵده ست به سه رۆكایه تی هێرۆ ئیبراهی����م ئه حمه دو الیه ن����ی ناڕازیی سكرتێری جێگرانی به س����ه رۆكایه تی گش����تیی )كۆسره ت ره سوڵ و به رهه م س����اڵح( ب����و، كه ب����ۆ ماوه یه كی زۆر كۆبونه وه یه ك����ی هی����چ نه یانتوان����ی مه كته بی سیاس����ی و س����ه ركردایه تی بكه ن، چونكه ترس����یان هه بو له وه ی له كۆبونه وه ك����ه دا ناكۆكییه كان بگه نه

ئاستی به ته واوی لێكترازان.چوار كه س له لوتكه ی یه كێتیدا كه ئه وانیش )هێ����رۆ ئیبراهیم ئه حمه د، مه ال به ختیار، كۆس����ره ت ره س����وڵ و د.به ره����ه م( به نوێنه رایه ت����ی هه ردوال بڕیاری پێكهێنانی پێنج لیژنه یان دا بۆ لێكۆڵینه وه له پرس����ه كانی رێكخستن و راگه یان����دن، دارایی ، په یوه ندییه كان،

پێشمه رگه . له چه ن����د رۆژی راب����ردودا ب����ه ده ر له لیژنه ی پێشمه رگه ، چوار لیژنه كه ی دیكه راپۆرت����ی خۆیان ته واو كردوه و راده س����تی س����ه روی خۆیان كردوه ، ب����ه اڵم پێده چێ����ت كاری لیژن����ه كان به دڵی باڵی ناڕازیی نه بێت، بۆیه باس له ئه گه ری گه ڕانه وه ی راس����پارده كان ده كرێت بۆ لیژنه كان و جارێكی دیكه

پێداچونه وه یان. شااڵو عه لی عه س����كه ری ، ئه ندامی له وباره یه وه یه كێتی س����ه ركردایه تی به ئاوێنه ی راگه یاند، "ئێس����تا تۆپه كه له ساحه ی لیژنه كاندا نه ماوه و كه وتۆته س����احه ی لیژنه چوار قۆڵیه كه وه ، جا ده گێڕنه وه راسپارده كان ئه وه یه یان ب����ۆ لیژنه كان یان له س����ه ر حاڵه تێك

رێكده كه ون". ه����اوكات به پێی ئ����ه و زانیارییانه ی كاری كه وت����ون، ئاوێن����ه ده س����ت نیه و پێویس����ت وه كو لیژنه كانی����ان ناكۆكییه نی����ه ئ����ه وه دا له ئاس����تی حزب����ه ئ����ه و ن����او گه رمه كان����ی ساردبكاته وه ، چونكه به وته ی ئه وان، "راپۆرتی هه ندێ����ك له لیژنه كان كرچ و كاڵی و بێسه روبه ری زۆری پێوه دیاره و به ش����ێك له راپۆرته كان ته نها الپه ڕه و پێش����نیارێكدا له چه ند ك����ه نیوێكن

كورت كراونه ته وه ".

كۆنگره ش به س����تنی باسوخواسی یه كێكی دیكه یه له و رێگه چارانه ی كه زۆرجار له الی����ه ن كادرانی یه كێتیه وه باس����ده كرێت وه ك چاره س����ه رێك بۆ كێشه كانی ناوخۆی ئه و حزبه ، به اڵم ش����ااڵو ده ڵێت، "ئه و به ش����ه ی ئێمه ناچین����ه كۆنگره ، چونك����ه مه كته بی یه كێت����ی نیه كه ده ی����ان كادری لێ الب����راوه و گ����ۆڕاوه ، مه ڵبه ن����د هه یه ده ی����ان كادری بۆ زیادك����راوه ، بۆیه كۆنگره كاتێك ده كرێت كه به راستی نوێنه رایه ت����ی خه ڵكی ب����كات، بۆیه كۆنگره یه ك����ی نه چین����ه وای����ه الم

له وشێوه یه ". ئه م����ه له كاتێك����دا كه س����ه رباری ته واوبون����ی كاری چ����وار لیژن����ه ش، پێش����بینی ئه وه ناكرێت باڵی ناڕازی كۆبون����ه وه ی به ش����داری ئاماده ب����ن مه كته بی سیاس����ی و س����ه ركردایه تی

یه كێتی بن.

ئا: شیروان شه ریف

خه ریكه دزیكردن له شاری سلێمانی له حاڵه ته وه ده بێته

دیارده و رۆژانه ئه م بابه ته له ناو هاواڵتیاندا به گه رمی باسی

لێوه ده كرێت، به رپرسانی پۆلیسی شاره كه ش هۆشداری ئه وه

ده ده ن كه رێژه ی دزیكردنه كان زیادبكات.

به ره به یانی سێشه ممه ی هه فته ی رابردو ئۆتۆمبێلێكی مازدا له گه ڕه كی زه رگه ته ی س���لێمانی دزرا، به اڵم دزه كان و ناس���نامه ی تائێس���تا ئوتومبێله ك���ه ش چاره نوس���ی نادیاره . ئه م���ه جگه له وه ی باس له دوباره بونه وه ی چه ندین حاڵه تی

له مشێوه یه ده كرێت له سلێمانی .ئ���ه و دواب���ه دوای روداوه ك���ه ده نگۆیانه دێت كه له چه ند مانگی راب���ردودا ئاماژه ی���ان به زیادبونی حاڵه ته كان���ی دزیك���ردن له مااڵن و دزین���ی ئۆتۆمبێلی ج���ۆری تیۆتا

پیكئاپ و مازدا ده كرد.له وباره یه وه نه قیب س���ه ركه وت ئه حمه د، وته بێژی به ڕێوه به رایه تی پارێ���زگای س���لێمانی پۆلیس���ی به ئاوێن���ه ی راگه یان���د، "به پێ���ی به ڕێوه به رایه تی ئاماره كانی داتا و نه هێش���تنی ت���اوان له س���لێمانی له مانگ���ی ش���وباتی راب���ردو 22 حاڵه تی دزیكردن له مااڵن له سنوری س���لێمانی رویانداوه له گه ڵ شه ش

حاڵه تی دزینی ئۆتۆمبێل".دزیكردن "حاڵه ته كانی وتیشی ،

له مااڵن س���ه رجه میان كه لوپه لیان لێنه ب���راوه ، به ڵك���و هه ندێكی���ان ش���كێنراوه و ده رگاكه یان ته نه���ا هیچیان گ���ه ڕاون و هه ندێكیش���ی

ده ستنه كه وتوه و رۆیشتون".سه باره ت به م مانگه ش )مارس( وتی ، "روداوه كان له مانگی س���ێدا كه مبوه ت���ه وه ب���ۆ 19 حاڵه ت���ی دزیك���ردن له م���ااڵن و دزین���ی دو

ئۆتۆمبێل".له مانگ���ی ناوب���راو به وت���ه ی رابردودا س���ێ باندی دزی له مااڵن س���ه باره ت ده س���تگیركراون، "باندێك���ی به ئۆتۆمبێله كانی���ش پێن���ج كه س���ی ده س���تگیركران و توانرا چ���وار ئۆتۆمبیلی مازدا بۆ له م بگه ڕێنرێته وه . خاوه نه كانیان مانگه شدا هه ندێك كه س به تاوانی ده ستگیركراون، له مااڵن دزیكردن به اڵم دانپیانانه كانیان الی دادوه ر ناتوانین بۆی���ه نه ك���راوه جێگیر

باسی بكه ین".بون���ی دیارده ك���ه ره وش���ێكی ناجێگیری دروستكردوه و به هۆیه وه هه ندێ���ك له هاواڵتیان رێوش���وێنه ئه منییه كانی���ان بۆ كۆنتڕۆڵكردنی زیات���ری م���اڵ و ئوتومبێله كانیان

زیادكردوه .ش���ۆفێری ئۆتۆمبیلێكی پیكئاپ "ماوه یه كه راگه یان���د، به ئاوێنه ی سیس���تمێكی تایبه تی سه المه تیم ب���ۆ ئوتومبیله ك���ه م دان���اوه كه كه م له س���ه ر دزینی ئه گه ره كانی

كردوه ته وه ". به پێ���ی زانیارییه كان بڕه پاره ی دزراو له ماڵ���ه كان نه گه یش���توه ته

پێن���ج ملی���ۆن دین���ار، به ڵك���و سه رجه میان له خوار ئه و بڕه وه یه . له گه ڕه كه كانی دزیكردنه كانی���ش كازی���وه ، كوردس���ات، خه ب���ات و چه ن���د زه رگه ت���ه و س���ه رچنار،

گه ڕه كێكی تر بوه .وتیش���ی ، پۆلیس وته بێژه كه ی "خۆش���به ختانه هی���چ دزییه ك���ی رێكخراوی پالن بۆدارێژراوی گه وره بون���ی نی���ه ، به ڵكو كه س���انێكی كه من و ته نها ئامانجیش���یان پاره و

ئاڵتونه ".هۆكاره كان���ی ده رب���اره ی روداوه ك���ه ش وته بێژی پۆلیس���ی وت، ئه وه ی س���لێمانی پارێزگای "نه بونی هه ل���ی كار و لێكترازاندنی خێزان و په رته وازه بونی رۆڵه كانیان و تێوه گالن له گه ڵ كه س���انی خاوه ن راب���ردو خراپ، له گه ڵ ئه وه ش���دا كه سانێك هه ن دزیكردنیان كردوه به پیشه ، به جۆرێك كه سی وا هه یه گی���راوه و س���زادراوه و جارێكی تر

ده ستی پێكردوه ته وه ".هۆش���داری ئه وه ش���ی دا ك���ه ره نگه له مانگ���ی داهاتو دزیكردن رو له زیادب���ون ب���كات، چونك���ه گه ش���تكردن و له م���اڵ نه مان���ه وه نه قی���ب ب���ه اڵم زی���ادده كات، س���ه ركه وت وتی ، "رێوشوێنه كانی به جۆرێك زی���ادده كات ئێم���ه ش هێزه كانم���ان له پێنجش���ه ممه وه به جلوبه رگی ده بن و له گه ڕه كه كان مه ده ن���ی و عه س���كه ری ده گه ڕێن و فریاكه وت���ن و ئۆتۆمبێله كان���ی دره نگانێك تا تاوان نه هێش���تنی

له گه ڕه كه كاندا ده مێننه وه ".

به پێی پالنی وه زاره تی سامانه سروشتییه کانده بێت تا 31 رۆژی تر، كۆتایی به قه یرانی بێ موچه یی بێت له هه رێم

باڵه ناكۆكه كانی یه كێتی له راپۆرتی لیژنه كان ناڕازین

هۆشداری زیادبونی ده درێت

له م مانگه دا 21 حاڵه تی دزیكردن له سلێمانی رویانداوه

خشته ی وه زاره تی سامانه سروشتییه کان که تایبه ته به ڕه وانه کردنی نه وت

3(472( سێشه ممه ‌2015/3/31هه‌نوکه

ئا: ئاوێنه

عوده ی خدران قایمقامی شاره بان "خالس" له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا

ده ڵێت "هه رێمی كوردستان چه ندین شانه ی نوستوی گروپه

تیرۆریستیه كانی تێدایه ، كه به ناوی ئاواره بونه وه كوردستانیان كردوه

به حه شارگه ی خۆیان".

داواتان زانیارییه كان به پێی ئاوێنه : له ده س���ه اڵتدارانی هه رێم ك���ردوه كه چه ندین كه ستان راده ست بكاته وه كه له كاری تیرۆره وه تێ���وه گالون و به ره و ژماره یان ئه مانه هه اڵتون، كوردستان

چه نده ؟عوده ی ئه لخدران: به ڵێ لیس���تێكی ناوی ئه و كه سانه مان ئاماده كردوه كه له چه ند ساڵی رابردودا له كاری تیرۆره وه تێوه گالون و هه یانه له سه ركرده ی گروپه كاری بوه و چه ندین تیرۆریس���تیه كان تیرۆریس���تی و كوش���تنی ئه نجامداوه و ئێس���تا له ده س���ت دادگا هه اڵتوه یان تێیدایه له زیندان رایكردوه و رویكردوه ته ناوی لیس���ته كه كوردستان، هه رێمی 98 تیرۆریس���تی تێدایه كه له ڕێگه ی زانیاریمان ئه منیه كانمانه وه سه رچاوه ده رباره ی ئه وان و شوێنه كانی ئێستایان

له كوردستان ده ستكه وتوه .ئاوێنه : ئه مان���ه زیاتر رویانكردوه ته له هه رێم���ی ناوچه ی���ه ك ش���ارو چ

كوردستان؟به پێ���ی ئه لخ���دران: ع���وده ی رویان زیات���ر ئێم���ه زانیارییه كان���ی ش���ه هیدو هه ڵه بج���ه ی كردوه ت���ه

هه ڵه بجه ی تازه و سه یدس���ادق، به پێی ئه و زانیاریانه ی ده س���ت ئێمه كه وتون ئه مان���ه ك���ه زۆربه ی���ان به خێزانه وه دیاله یان به جێهێشتوه رویان كردوه ته

ئه و شوێنانه له هه رێمی كوردستان.ئاوێن���ه : ئای���ا داوات���ان له الیه ن���ه په یوه ندیداره كانی هه رێم نه كردوه ئه م

كه سانه تان راده ست بكرێته وه ؟ع���وده ی ئه لخ���دران: به ڵ���ێ خۆم پێش���تر به شه خس���ی داوام له فری���اد ك���ردوه ، ده س���ه اڵتدارانی ره واندزی حكوم���ی و سیاس���ی عێراقیش داوایان ك���ردوه هه رێ���م له كاربه ده س���تانی له به رئه وه ی بكه ن���ه وه ، راده س���تیان ئاسایشی دیاله دابڕاو نییه له ئاسایشی ئه وانه كوردستان و پێكه وه گرێدراون، ئێس���تا وه ك ش���انه ی نوس���تو وان و خه ریكی خۆڕێكخس���تنه وه ی خۆیانن و ب���ۆ بچوكترین ده رف���ه ت ده گه ڕێن تا ده س���ت بكه نه وه به چاالكی ، ته نانه ت هه بون به ناوی وه همییه وه رویكردوه ته شاره شیعییه كان و له نه جه ف گیراون، كوردستان له ده سه اڵتدارانی داوا بۆیه ده كه ین ئه م تاوانبارانه راده ستی ده زگا

ئه منیه كانی دیاله بكه نه وه . ئاوێن���ه : ك���ه داوات���ان له الیه ن���ه په یوه ندی���داره كان كردوه چییان وه اڵم

داونه ته وه ؟ع���وده ی ئه لخدران: ئێم���ه زانیاریی ته واومان ده رباره ی ئه و تاوانبارانه بۆ ده سه اڵتدارانی هه رێم ناردوه ، ته نانه ت بۆ كردنه كانیانمان ده ستگیر فه رمانی ناردون كه له ده س���ت یاس���ا هه اڵتون، به شێكیان به عسی بون و به شێكیشیان ب���ون و تون���دڕه و تیرۆریس���تی

ده ستیان له گه ڵ گروپه تیرۆریستیه كان تێكه ڵ ك���ردوه و كاری تیرۆریس���تیان سه ركردایه تیان هه شیانه ئه نجامداوه و كردون، ئێم���ه زیاتر له جارێك داوامان له ده س���ه اڵتدارانی هه رێم ك���ردوه كه ئه و كه س���انه مان راده س���ت بكه نه وه كه خۆی���ان وه ك قوربانی توندوتیژیی ده رخس���توه بۆ ئه وه ی یاس���او دادگا بكات���ه وه ، یه كالی���ی دۆس���یه كانیان

لیس���تی ناوه كانم���ان داونه ت���ێ به اڵم هی���چ هاوكاریی���ه ك نه كراوین له الیه ن

حكومه تی هه رێمه وه .ئاوێن���ه : ده توانی���ن لیس���تی ئ���ه و

ناوانه مان ده ستكه وێت؟عوده ی ئه لخدران: من ته نها ده توانم بینێرم بۆ ده زگا ئه منییه كان، چونكه رێگه پێدراو نی���ن بیده ین به ده زگاكانی راگه یاندن، ده زگای ئه منی هه ر شارێك

بیه وێت بۆی ده نێرین.ئاوێنه : به پێی قسه ی تۆ بێت ئه مانه

تیرۆریستی مه ترسیداریان تێدایه ؟عوده ی ئه لخدران: به ڵێ نه ك یه ك و تێدایه ، كه س���یان چه ندین دوانی���ش له به عس���یه كانه وه بگ���ره ت���ا ده گات به داعش���ه وه په یوه ندییان به وان���ه ی

هه بوه .ئاوێنه : ئایا ئه مانه جێی مه ترس���ین

بۆ كوردستان؟ع���وده ی ئه لخ���دران: به ڵ���ێ جێی مه ترس���ین، ئه مانه ه���اوكاری داعش و گروپه تیرۆریسته كان ده كه ن و له ده ست یاس���ا هه اڵتون، هه ندێكیان به رپرسی بااڵی دیاری گروپه تیرۆریسته كان بون و ده ستیان به خوێنی خه ڵكی بێ گوناح سوره ، به شێك له و كاره تیرۆریستیانه ی روبه ڕوی هه رێمی كوردستان ده بێته وه ده ستی ئه م شانه نوستوانه ی تێدایه ، له به رئه وه ی له ه���ه ر كوێیه ك بن ته نها باوه ڕی���ان به كوش���تن و خوێنڕش���تن و گرژی و به داخه وه تیرۆریستییه ، كاری ئاڵۆزییه كانی ئه مدواییه ی نێوان به غداو هه ولێر، ده رفه تی ئه وه ی بۆ ره خساندن كوردس���تان بكه نه حه شارگه ی خۆیان

به ناوی په نابردن و ئاواره بونه وه

ئا: ئاوێنه

ماوه ی چه ند رۆژێكه ئه وانه ی له رێگه ی مه سیف و شه قاڵوه وه به ره و شاری

هه ولێر دێن، هه ست ده كه ن كه خه ریكه ئه و به ربه سته كۆنكرێتیانه ی

ده وری ماڵه گه وره و فراوانه كه ی ماڵی نێچیرڤانی سه رۆكی حكومه تیان

داوه ، به به ردی گرانبه های حه الن ده ڕازێنرێته وه و "ته غلیف ده كرێت"،

به اڵم فه رهاد ئه رگوشی سكرتێری راگه یاندنی نوسینگه ی نێچیرڤان

بارزانی سه رۆكی حكومه ت ده ڵێت "ئه و كاره راگیراوه له ئێستادا، چونكه داپۆشینی ئه و به ربه ستانه به به ردی

حه الن زۆری تێده چێت".

ماوه ی ئاوێنه زانیاریه كان���ی به پێی چه ن���د رۆژێك���ه له چه ن���د به ش���ێكی ده وری ماڵ���ی نێچیرڤ���ان بارزانیدا كه ب���ه دو به ربه س���ت ده وره دراوه ، كاری كۆنكرێتییه كان به ربه سته رازاندنه وه ی به ب���ه ردی حه الن ده كرێت، تا ئێس���تا 10 بۆ 15 مه تری ئه و به ربه س���تانه له و دیوه ی كه رێگای مه سیف و شه قاڵوه یه

كراون به به ردی حه الن.نێچیرڤان ئێس���تای خان���وه ی ئه م بارزانی تێدایه ، له س���ه رده می به عسدا ماڵی عی���زه ت دوری جێگری س���ه دام حس���ێن بوه ، دوای راپه ڕینیش كراوه به ماڵ و نوس���ینگه ی تاڵه بانی و له پاش روداوی 31ی ئابیش���ه وه ، نێچیرڤ���ان بارزان���ی كردویه تی به ماڵ���ی تایبه تی

خۆی . روبه ری ئاوێنه ، زانیاریه كانی به پێی ئه م شوێنه كه به به ربه ستی كۆنكرێتی ده وره دراوه زیات���ر ل���ه 200 دۆنم���ه ، نێچیرڤان بارزانی له س���ه ر خۆی تاپۆی

كردوه . هه ر به پێی ئه م زانیاریانه ، ماوه یه ك له مه وبه ر په رله مانتارێكی كوردس���تان له یاداشتێكی فه رمیدا چه ند پرسیارێكی ئاڕاس���ته ی نێچیرڤ���ان بارزانی كردوه "روب���ه ری ك���ه ب���ه وه ی س���ه باره ت خانوه ك���ه ت چه ن���ده ؟ موڵكه كه ی هی كێیه ؟ تۆ له كوێت بو؟ پاره ت پێداوه ؟

له كێت كڕیوه ؟ چ���ۆن تاپۆت كردوه ؟ ئ���ه م دو به ربه س���ته ی كردوته چه ندی تێچوه ؟ ئایا به پ���اره ی تایبه تی خۆت دروس���ت كراون یان له پاره ی گش���تی حكومه ت"، به اڵم تا ئێس���تا نێچیرڤان بارزانی ئاماده نه بوه وه اڵمی پرسیاری

ئه م په رله مانتاره بداته وه .ئه م���ه له كاتێكدای���ه ك���ه ئێس���تا پاركێكی خانوه ك���ه ی ، له پش���ته وه ی گه وره دروس���ت كراوه ك���ه بۆ خه ڵك

قه ده غه ی���ه و كه س بۆی نیی���ه بچێته ناوی .

تا ئاوێنه ، زانیارییه كان���ی به پێ���ی ئێس���تا هه زاران دۆالر له دروستكردنی دو به ربه س���ته كه ی ده وری خانوه كه ی نێچیرڤاندا خه رجکراوه ، كه هه ریه كه یان مه تردوج���ان، ه���ه زار 7 نزیك���ه ی به ربه س���تی یه كه م بلۆكی كۆنكرێتییه ، به ربه س���تی دوه م س���یاجه كه یه و هیچ ئوتومبێلێك ناتوانێت بیانبڕێت، ئه گه ر

س���یاجێكی تریشی به به ردی حه الن بۆ دروس���ت بكرێت ئه وا ده بێت س���ه دان هه زار دۆالری تری بۆ ته رخان بكرێت، به ردێكی ح���ه الن به ردی له به رئه وه ی گرانبه هایه و نزیكه ی 65 هه زار مه تری

چوارگۆشه ده كات. بۆ زیاتر تیش���ك خس���تنه سه ر ئه م بابه ته ، ئاوێنه په یوه ندی كرد به فه رهاد راگه یاندن���ی س���كرتێری ئه رگوش���ی نوسینگه ی نێچیرڤان بارزانی سه رۆكی

حكومه تی هه رێمه وه ، ئه و وتی "ئه و كاره ناكرێت و راگیراوه له ئێس���تادا، چونكه به ردی ح���ه الن تێچ���وی بودجه یه كی

سه رۆكایه تی پێویسته ".وتیشی "هه رچه نده ئه وه ی كه كراوه له كۆندا بوه ، به اڵم كۆنكرێته كانیش كه دانراون ئێستا ته واو بون، بۆیه ناكرێت له گۆڕه پانێك الببرێ���ن و كۆنكرێته كان ئ���ه وه ش ده بێته دابنرێ���ن، چونك���ه

تێچونێكی تر".

ئا:ئاوێنه

وته بێژی ئاسایشی هه ڵه بجه "رائید ئاراس" له م گفتوگۆیه ی

ئاوێنه دا ده ڵێت "ئه گه ر كه سێك كه له دیاله وه هاتبێته سنوری ئێمه وه و

گومانمان له سه ری هه بوبێت یان داواكراو بوبێت و به ڵگه ی یاسایی هه بوبێت، ده ستگیرمان كردوه ".

ئاوێن���ه : باس ل����ه وه ده كرێت كه نزیكه ی 200 كه س له كاری تیرۆره وه س����نوری هاتونه ته گالون و تێ����وه هه ڵه بج����ه وه ، ئای����ا ئێوه ئ����اگادار

كراونه ته وه ؟هی����چ حاڵه تێكی ئ���اراس: رائید

له وجۆره له سنوری ئێمه دا نییه .ئاوێنه : تا ئێستا له مباره وه ئاگادار

نه كراونه ته وه ؟رائی���د ئ���اراس: ئه گه ر ش����تێكی وا هه بێ����ت ده بێ����ت به ڵگه یه ك����ی

به ده سته وه بێت.ئاوێنه : كاربه ده ستانی دیاله ده ڵێن

به ڵگه ی ته واومان هه یه ؟ش����تێكی ئه وه ئ���اراس: رائی���د مه ترسیداره ئه گه ر هه بێت پێویست ناكات ئه و كه س����ه لیستی ناوه كان ده بێ����ت بهێڵێت����ه وه ، الی خ����ۆی الیه ن����ه په یوه ندیداره كانی لێئاگادار بكات، ئه گه ر شتێكی وابێت ده بێت

ناوه كانیان هه بێت.

ئاوێن���ه : ئ����ه وان ده ڵێن لیس����تی داومان����ه الی����ه و ناوه كانم����ان

به ده سه اڵتدارانی هه رێم؟رائید ئاراس: ئ����ه و ئاوارانه ی كه دێن له هه ر نه ت����ه وه و ئایین و چین و توێژێ����ك بن، ئێمه كاری یاس����ایی خۆمان ده كه ین له گه ڵیان و رێوشوێنه یاساییه كان په یڕه و ده كه ین، ئه گه ر حاڵه تێك����ی وا هه بێ����ت دۆزینه وه ی زۆر ئاس����انه بۆ ئێمه ، به اڵم ئه گه ر به ڵگه یه كم����ان النه بێت ناكرێت هه ر له خۆمانه وه كه س تۆمه تبار بكه ین، ناتوانین به بێ به ڵگه به كه س بڵێین

تیرۆریستیت.ئاوێنه : ئه وان جه خت له وه ده كه ن ك����ه به ش����ێك له وان����ه ی له دیاله وه هه اڵت����ون و رویانكردوه ت����ه هه رێمی كوردستان هه یانه سه ركرده ی گروپه

تیرۆریستیه كان بوه ؟رائید ئ���اراس: 50% ی ئاواره كانی ئێره خه ڵكی دیال����ه و ده وروبه رین، هه ر كه س بێته س����نوری ئێمه به بێ

كه فیل جێگه ی ناكه ینه وه .ئاوێن���ه : كه س هه ب����وه گومانتان ده ستگیرتان هه بوبێت و له س����ه ری

كردبێت؟رائی���د ئ���اراس: ئه گ����ه ر دواكراو بوبێت و به ڵگه ی یاس����ایی هه بوبێت

به ڵێ .ئاوێنه : واته حاڵه تی وا هه بوه ؟

رائید ئاراس: به ڵێ هه بوه .

قایمقامی شاره بان: 198 تیرۆریست له دیاله وه به ره و هه ڵه بجه ی شه هیدو سه یدسادق هه اڵتون

نێچیرڤان ده وری ماڵه 200 دۆنمیه كه ی به به ردی حه الن ده ڕازێنێته وه سكرتێری راگه یاندنی سه رۆکی حکومه ت : زۆری تێده چێت ئێستا راگیراوه

ئاسایشی هه ڵه بجه : ناتوانین به بێ به ڵگه

به كه س بڵێین تیرۆریستیت

ئه وانه ئێستا وه ك شانه ی نوستو وان و خه ریكی

خۆڕێكخستنه وه ی خۆیانن و بۆ

بچوكترین ده رفه ت ده گه ڕێن تا ده ست بكه نه وه به چاالكی

خانوی نێچیرڤان بارزانی له هه ولێر

هه زاران دۆالر له دروستكردنی دو

به ربه سته كه ی ده وری خانوه كه دا خه رجکراوه

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

ئه و لیژنه یه ی بۆ لێكۆڵینه وه له شه ڕی نێوان دو پارله مانتاری پارتی و یه كێكی گۆڕان له ناو په رله مان پێكهێنرا، ماوه ی دو رۆژه ده ستیكردوه به كاره كانی ، به اڵم

سه رۆكی لیژنه كه له گه ڵ ئه وه ی به ڵێن ده دات له ماوه یه كی كاتیدا ئه نجامه كه ی رابگه یه نێت، ده شڵێت، " ئه گه ر ویستت بابه تێك بفه وتێ لیژنه ی بۆ پێكبهێنه ".

په رله مانتاری په الماردانی پێشو هه فته ی فراكسیۆنی گۆڕان عه لی حه مه ساڵح له الیه ن دو په رله مانتاری دیكه ی فراكس���یۆنی پارتی له نێو هۆڵی په رله ماندا، بو به بابه تی هه فته و كۆمه اڵیه تییه كان، تۆڕه راگه یاندن و زۆربه ی یه كێ���ك ل���ه و دو په رله مانت���اره ی پارتیش هۆشداری دوباره بونه وه ی روداوی له وشێوه یه

ده دات.له س���ه ر ئه و روداوه ، په رله مان لیژنه یه كی چواركه س���ی ب���ۆ لێكۆڵین���ه وه پێكهێنا كه هه ریه ك له س���كرتێری په رله مان، فه خره دین ق���ادر و ئه ندامان���ی په رله مان ڤ���اال فه رید له فراكسیۆنی پارتی، گۆران ئازاد له یه كێتی و

به هار مه حمود له گۆڕان.فه خره دی���ن قادر، س���كرتێری په رله مانی "ئه گه ر راگه یان���د، به ئاوێنه ی كوردس���تان ویس���تت بابه تێ���ك بفه وت���ێ لیژن���ه ی بۆ پێكبهێنه ، ب���ه اڵم م���ن له ماوه یه كی كاتیدا ئه نجامی كاری لیژنه كه راده گه یه نم و به خه ڵك ده ڵێ���م ئه مه كاره كه مانه كه نه مان مراندوه ، دو رۆژه ده س���تمان به كارك���ردن ك���ردوه ، ب���ه اڵم تایبه تمه ن���دی لیژن���ه ی لێكۆڵینه وه ئه وه ی���ه كاره كانی باس���ناكرێت و له كۆتاییدا

رایده گه یه نین چی كراوه ".وتیش���ی ، "ئه و بابه ته دو دی���وی هه یه ، په رله مانتاره كه یه تایبه ت���ی ماف���ی یه كه م سكااڵ تۆماربكات و دوه م په یوه سته به شكۆی

په رله مان و كاری له سه رده كه ین".له ب���اره ی ناڕازیبونی پارت���ی له لیژنه كه ، س���كرتێری په رله مان وتی، "پارتی سه ره تا

رای وابو كه لیژنه كه ته نها هه ردو فراكسیۆنی پارت���ی و گ���ۆڕان له لیژنه كه دا ب���ن و پێكه وه چاره س���ه ری بك���ه ن، به اڵم س���ه رۆكایه تی په رله مان وتی ئه مه په یوه ست نییه به پارتی و گۆڕانه وه ، به ڵكو ئه مه په یوه س���ته به شكۆی په رله م���ان و په رله مانتاران���ه وه و بابه تێك���ی

یاساییه ".له وباره ی���ه وه حه مه س���اڵه ح عه ل���ی ده پرس���ێت، "ئه مه ئه جێندای سیاسییه یان هه ڵسوكه وتی شه خسی؟ چونكه ئه گه ر ئه مه نیش���انه ی بێت، پارتی به رنامه بۆداڕێژراوی ئه وه یه چیم بوێت ده یكه م، واتا به خۆش���ی دێیت به خۆش���ی دێ���م، به خۆش���ی نایه ی

به شه ڕ".ئه و په رله مانتاره ی گۆڕان كه په الماردراوه ئاماژه ب���ه وه ده كات كه دو په رله مانتاره كه ی پارتی "به به رنامه دانیش���تبون و چاوه ڕێیان ده كرد بچمه ژوره وه ، كارێكی له ناكاو نه بوه كه قس���ه یه ك بكه ین و ببێته ده مه قاڵه مان، پێنج خوله ك ویس���تم هێوری���ان بكه مه وه و ب���ه اڵم ئه وان گفتوگۆی���ان له گ���ه ڵ بكه م،

بڕیاریاندابو شه ڕبكه ن".له به رامبه ردا ن���ازم كه بیر كه یه كێكه له و دو په رله مانتاره ی پارتی كه هێرش���ی كرده سه ر عه لی حه مه س���اڵه ح بۆ ئاوێنه ده ڵێت "له هه مو واڵتانی دیموكراس���ی شتی وا زۆر ئاساییه و به ئاس���ایی ده زانم، چونكه كاتێك س���وكایه تی براده رێك و ئیس���تفزازی ك���ه به پیرۆزییه كانی ده كرێت، زۆر ئاس���اییه ئه م جۆره روداوان���ه روبدات له نێ���و په رله مان، ئه مه یه شێوه ی دیموكراسییه ت و ئازادی له نێو په رله ماندا، ره نگه ئ���ه م حاڵه تانه به رده وام بێ���ت و دوب���اره ش ببێت���ه وه و له خوله كانی

داهاتوش روبدات".له دو خولی پێشوی په رله مانی كوردستان به هه مانش���ێوه له الی���ه ن پارتیی���ه وه له دو په رله مانتاری گ���ۆڕان درا، ئه وانیش بورهان ره ش���ید گوڵه و عه بدواڵی مه الن���وری بون، بوره���ان ب���ۆ ئاوێنه باس ل���ه وه ده كات كه "مونافیس���ه كانی پارتی كه یه كێتی و گۆڕانن هیچی���ان تی���ا به س���ه ر نیی���ه ، پارتی %30 ده نگه كانی هێناوه و بتوانێت ئه مڕۆ به وشێوه یه كه ڵه گایی واڵت بكات، به ڕاستی ئه مه مانای ئه وه یه له چ���او الیه نه كانی تردا كه یه كێتی و

گۆڕانه ، به هێزه و بۆی ده چێته سه ر".ئه و ده ڵێت، "ئه گه ر ئه و هێزه چه كداره ی پارتی له ناو په رله ماندا نه بێت، په رله مانتاری پارتی ناوێرێت په الم���اری ئه وانی تر بدات، كاتی خ���ۆی فازیل به ش���اره تی و دو س���ێ پاسه وانی په الماری منیاندا، كه چی 15 كه س پشتگیری زێره ڤانی هێزه كه ی له له ش���كری ئه ویان كرد، من و پاس���ه وانه كانمیان گرت و پاس���ه وانی ئه ویش���یان ك���رد تاوه كو چوه

ده ره وه ".هاوكات عه لی حه مه ساڵه ح پێیوایه ئه مه ی كه كراوه به تایبه ت به رامبه ر بورهان ره شید و عه بدوڵاڵی مه النوری و هه ڕه ش���ه كردن له ناو په رله مان���دا، "ده بێت ئ���ه و هێزانه ی خۆیان به دیموكراس���ی ده زانن ئه م���ه قبوڵ نه كه ن، بۆ نمونه ئه گه ر ئه وه ی كاك بورهان رێگه ی لێبگیرایه و كابرا بدرایه ته دادگا به دڵنیاییه وه

دوباره نه ده بوه وه ".

ئا: مه زهه ر كه ریم

م. هاوكار عه زیز عه بدواڵ كه وتاربێژی مزگه وتی خومخانه یه له شاری

سلێمانی ، كه سایه تیه كی ناسراوی سه ر به سۆفییه كانه ، ناوبراو له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "كاكی سه له فی كه تۆ

سوكایه تی به و هه مو ئه ولیاو پیاوباشانه ده كه یت، دینی ئیسالم له كوردستاندا

ته ریقه ت و سۆفی و ده روێشی لێده ركه چی ده مێنێته وه ؟"

ئاوێنه : كێشه ی ئێوه سۆفییه كان له كه ڵ س���ه له فیه كاندا ده گه ڕێته وه بۆچی ؟ بۆچی

ئه وان به ئێوه ده ڵێن موشریك؟م.هاوكار: ده گه ڕێته وه بۆ سوكایه تیكردنی ئ���ه وان به رێوڕه س���مه ئاینییه كانمان، كاك عه بدولله تیف س���ه رۆكی س���ه له فیه كان كه به س���ۆفییه كان ده ڵێت موش���ریك، بابڕوات قسه كانی مامۆستایه كی سه له فی په رده پۆش نه كات، كه ناوی مامۆس���تا عه بدواڵ هادییه ، خه تیبه ، مامۆستاو پێنجوێن له مزگه وتێكی كێ ده یه وێت س���ه یریكات بابچێت له یوتوب س���ه یریكات، له وتارێكیدا ده ڵێت س���ه یری فلیمی بێریڤان بكه یت زۆرله وه باشتره بچیته مه ول���وده وه یان ش���ه ربه تێكی مه ولودنامه بخۆیت، ده یانه وێت به و بوهتانه یان ئه و هه مو عه ی���ب و عاره ی خۆیان داپۆش���ن. ناڕه زایی خه ڵك دامركێننه وه ، كه خه ڵك ناڕه زایه كی زۆری هه یه له سه ر كه ناڵه كه یان. ئێمه وه ك خۆمان س���ه یری كه ناڵه كه ی���ان ناكه ین، تا به خه ڵكی و هاواڵتی بڵێین س���ه یری مه كه ، ئێمه به و كه ناڵه ده ڵێین كه ناڵی ریس���وایی و فه زیحه ، له و كه ناڵه وه س���وكایه تی به چوار مه زهه به كه ده كرێت، سوكایه تی به ته وریدی و ئه شعه ری ده كرێت، له و كه ناڵه وه سوكایه تی به عوله ماو ئه ولیای خوا ده كرێت، سوكایه تی به ته س���ه وف ده كرێت كه الیه نێكی گه وره ی ئیسالمه . كاكی سه له فی كه تۆ سوكایه تی به و هه مو ئه ولیاو پیاوباشانه ده كه یت، دینی ئیس���الم له كوردس���تاندا ته ریقه ت و سۆفی و

ده روێشی لێده ركه چی ده مێنێته وه ؟ئاوێنه : به اڵم ئه وان ئێستا له كوردستاندا هه وادارو الیه نگریان زۆره ، ئایا س���ه ره نجام

جێگه به ئێوه لێژ ناكه ن؟م.هاوكار: سه له فی ماوه ی چه ند ساڵێك

ده بێ���ت، هاتۆت���ه كوردس���تان، ماوه یه ك ده بێت هاتونه ته كوردس���تان هاورده كراون و فكره كه ی���ان هاورده ك���راوه ، به كرێگیراوی س���عودیه ن، كاك عه بدولله تی���ف موچ���ه ی لێببڕێت ئه م كارانه ی بۆ ده كرێت؟ با وه اڵمی من و خه ڵكیش بداته وه ، كه ناڵه كه ی له كوێوه پش���تگیریی ده كرێ���ت؟ كاك عه بدولله تیف ده ڵێت ماڵی موس���وڵمانانه ، ئه و ماڵه ماڵی كام موس���وڵمانانه یه ؟ من هیچ باوه ڕم به و قسه یه نیه ؟ به خوا سوێند ده خۆم به بازنگی مه چه ك���ی 100 ژنیش ئ���ه و كه ناڵه ناچێت به ڕێوه ، كه ئ���ه وان ده ڵێن ژنێ���ك بازنگی ده ستی بۆهێناوم تا ئه و كه ناڵه دانه خرێت، كاك عه بدولله تی���ف ئوتومبێله كه ی ده كات به درع، ئیسراف له ئیسالمدا زۆر ناپه سنده ، خواش خۆی ده فه رموێت ئینسانی موسریفی خۆشناوێت، زانایانی ئیسالمیش ده فه رمون كه س���ێك كه قودوه و پێش���ه وا ب���و له ناو موس���وڵماناندا ده بێ���ت ماڵه ك���ه ی له هه مو كه س موته وازیعتر بێ���ت، خواردنی له هه مو كه س موته وازیعتر بێت، به هه مانشێوه جل و به رگه كه ش���ی ، چونكه ئه وان���ه ی له دوایه وه

نوێژ ده كه ن موسریف ده بن وه كو ئه و. ئاوێن���ه : به اڵم بۆچی نابێ���ت له م دۆخه ترسناكه ی ئێس���تادا د.عه بدولله تیف خۆی بپارێزێ���ت كه وه ك خ���ۆی ده ڵێت دوژمنی

زۆره ؟م.ه���اوكار: كاك عه بدولله تیف بڕیاریداوه كارێك بكات كه سۆفی و ده روێش و كۆمه ڵ و یه كگرتو دوژمنی ب���ن، كورد دوژمنی بێت، هه ربۆیه ده ڵێت دوژمنم زۆره ، به رنامه یه كی پێیه كه پێش���تر كاری بۆ ك���ردوه ، ده بێت ئوتومبێل���ی درعی بۆ بكڕێ���ت، ئوتومبێلی

درعی ده وێ���ت، له به رئ���ه وه ی خۆی دڕكه ، خه ڵكیش دڕك���ی ناوێت بچێت به پێیدا، من كه س به دوژمنی خ���ۆم نازانم، به رنامه یه كم پێی���ه به ش���ێوه یه كی رێك و پێ���ك و باش ده یگه یه ن���م. ئێمه بۆیه ڕقمان له س���ه له فیه له به رخاتری خ���وا، رق لێبونه وه له به ر خوا نیش���انه ی ئیمان���ه . ئه وان به ئێم���ه ده ڵێن ش���یرك ده ك���ه ن، ئه و بۆ ئیستس���المی بۆ بوه ؟ س���عودیه گه نده ڵی كاربه ده س���تانی ب���ا وه اڵممان بداته وه ب���ۆ ده بێت ئێمه داوا له پیاوباشێك نه كه ین تا دوعای به خێر بكات پیاوانی بۆ موس���وڵمانان، خۆشه ویس���تی خودا له ئیمانه وه یه ، ده بێت باوه ڕت به هه مو پێغه مب���ه ران و ئه مبیاو ڕه س���ول هه بێت، با بگه ڕێن بزانن موجاهیده كان س���ه له فیه كیان تێ���دا ب���وه ، به درێژایی مێژوی ئیس���المی خزمه ت���ی ئیس���المیان نه ك���ردوه ، ئه وه ی

خزمه تی كردوه و هه بوه هه ر سۆفی بوه .ئاوێنه : یه كێك له مامۆس���تایانی سۆفی ده ڵێت حه وت هه زار چه كدارمان هه یه ، ئایا

ئه مه راسته ؟ م.ه���اوكار: حه وت ه���ه زار چه كدار چیه ؟ س���ۆفی و منداڵی سۆفی هه مویان چه كدارن، چونكه ته نها ئه وه چه ك نیه كه فیش���ه كی پێبته قێنی���ت، كه تۆ ب���اش منداڵی خۆتت په روه رده كرد دژی س���ه له فی و وه هابی ئه وا تۆ چه كداری���ت، به وه ی كه وه هابیه ت كارت تێنه كات، ئه و مامۆس���تایه ی كه وا ده ڵێت به ناو سۆفیه ، له م الوه پشتگیریی ده كرێت، ئه وه س���ۆفی نیه و ده یانه وێت پش���تگیریی بكه ن به ناوی سۆفیه وه ، ده یانه وێت مه رامی خۆیانیان پێجێبه جی بكه ن، به كه س���ێك كه

له سۆفی تێنه گه شتوه و ده ڵێت من سۆفیم.

لیژنه ی لێكۆڵینه وه له شه ڕه كه ی ناو پارله مان: ئه گه ر ویستت بابه تێك بفه وتێ

لیژنه ی بۆ پێكبهێنه

هەنوکە(472( سێشه ممه 42015/3/31

ئا: هاوكار حسێن

به بێ گوێدانه ئه وه ی كه بارزانی بۆ ماوه ی 10 ساڵه سه رۆكی هه رێمه ،

له ئێستادا واده رده كه وێت بۆچونی زاڵی ناو پارتی ئه وه بێت كه نه ك له گه ڵ ئه وه

نین بارزانی ده ستبه رداری پۆسته كه ی بێت، به ڵكو پێیانوایه له ناو پارتیشدا

"به دیلی نیه "، تێكڕای الیه نه كانی دیكه ش كه باسی ئه م پرسه ده كه ن، ئه وه نده ی باس له گۆڕینی میكانیزمی

مانه وه ی بارزانی ده كه ن، هێنده خۆیان ناده ن له باسی گۆڕینی خودی بارزانی .

بارزان���ی له س���اڵی 2013 م���اوه ی دو خولی چوار ساڵی سه رۆكایه تی هه رێمی ل���ه 30ی حوزه یرانی هه مان ته واوك���رد، س���اڵدا و به پێی یاسای ژماره 19ی ساڵی درێژكردن���ه وه ی به یاس���ای ك���ه 2013ویالیه تی س���ه رۆكی هه رێم ناسراوه ، دو س���اڵی دیكه ماوه كه ی بۆ درێژكرایه وه و ئه م ماوه یه ش له رۆژی 19ی ئابی 2015دا

ته واوده بێت.تاچه ن���د رۆژێك له مه وب���ه ر روداوه كان ب���ه ره و ئه وه ده چون كه ت���ا مانگی ئاب، هیچ الیه نێك���ی سیاس���یی ئاماده نه بێت باسی ئه م بابه ته بكات، به اڵم له پڕ شه ڕه نێوان چه ن���د په رله مانتارێكی بۆكس���ی پارتی و گۆڕان له س���ه ر ئه م پرسه ، هه مو الیه نه كان���ی ناچارك���رد ئ���ه م بێده نگیه بكه نه وه ، له رێگه چاره یه ك بیر بشكێنن و ئێس���تا واده رده كه وێ���ت رێگه چ���اره كان هه موی���ان بچنه وه س���ه ر ی���ه ك ته وه ر، ئه وی���ش چ���ۆن جارێكی دیكه چانس���ی مانه وه له پۆس���تی س���ه رۆكایه تی هه رێم

بده نه وه به بارزانی . مه س���عود بارزان���ی له س���اڵی )2005(وه س���ه رۆكایه تی هه رێ���م ده كات و ب���ۆ یه كه مجاریش له و ساڵه دا له ناو په رله مان له رێ���گای 2009 س���اڵی هه ڵبژێ���ردرا،

هه ڵبژاردنی راس���ته وخۆوه ب���ۆ ویالیه تی دوه م هه ڵبژێردرایه وه . له س���اڵی 2013دا و پێ���ش ته واوبونی ماوه ی ویالیه تی دوه م، به ه���ۆی پێكنه هاتن له س���ه ر ئه نجامدانی راپرسی له سه ر پرۆژه ی ده ستور، یه كێتی رازی بو به درێژكردن���ه وه ی ویالیه ته كه ی بارزان���ی بۆ دو س���اڵ به رامب���ه ر رازی بون���ی پارت���ی به هه مواركردنه وه ی چه ند مادده یه كی پرۆژه ی ده س���توره كه . بۆیه له ساڵی هه رێم سه رۆكایه تی هه ڵبژاردنی 2013دا ئه نجام نه درا. ئێستاش ویالیه تی س���ه رۆكی هه رێم ل���ه 19ی ئابی 2015 دا كۆتای���ی دێ���ت و یاس���ا كارپێكراوه كانی هه رێمیش رێگاناده ن بۆ جاری س���ێیه م

هه ڵبژێردرێته وه . ئه ندامی عه س���كه ری عه لی ش���ااڵوی سه ركردایه تی یه كێتی بۆ ئاوێنه ده ڵێت، "ئه و بابه ته به راس���تی هه ستیاره ، به اڵم ئێستا هیچ كه سێك نیه له ناو یه كێتی ئه و

پرسه ساغبكاته وه ". درێژكردنه وه ك���ه ی له ب���اره ی ش���ااڵو ماوه ی بارزانی له س���اڵی 2013، ده ڵێت، "ئه وكات���ه ش كه مام جه الل نه خۆش بو، به ناوی ئه وه وت���را كه مام جه الل رازییه ب���ه وه ی بۆ دو س���اڵی دیك���ه ماوه كه ی بو ئه م���ه ش درێژبكرێت���ه وه و بارزان���ی منیش و له كاتێكدا یه كێت���ی ، به بۆچونی جێگرانی سكرتێری گش���تیی و مه كته بی سیاس���یی و كارگێڕی���ش هه واڵ���ی م���ام جه اللم���ان نه ده زان���ی ، ب���ه ده ر له چه ند

كه سێكی سنوردار". ه���اوكات ئه نوه ری حاجی عوس���مان، ئه ندامی سه ركردایه تی پارتی دیموكراتی به ئاوێن���ه ی له وباره ی���ه وه كوردس���تان راگه یان���د، "م���ن ده مه وێت بپرس���م ئایا به دیل���ی كاك مه س���عود هه ی���ه بتوانێت ته حه مولی ئه و بارودۆخه ی ئێستا بكات؟ له راس���تیدا به دیلی كاك مه سعود له الی

پارتیش نیه " له وته كانی ئه ندامه كه ی س���ه ركردایه تی

له س���اڵی كه واده رده كه وێت یه كێیت���دا 2013، باڵی ده ستڕۆیش���توی ناو یه كێتی رازیبون ب���ه وه ی بارزان���ی ماوه كه ی بۆ درێژبكرێته وه ، له به رامبه ردا پارتی رازیبوه به وه ی فواد مه عسوم كاندیدی دڵخوازیی ئه و باڵه ، له س���ه ر پش���كی یه كێتی وه ك س���ه رۆك كۆماری عێ���راق دیاریبكرێت، ه���اوكات له وته كان���ی ئه ن���وه ری حاجی عوسمانیش���دا ده رده كه وێت ك���ه پارتی ئاماده نیه س���ازش له س���ه ر ئه وه بكات بارزانی نه بێته وه به س���ه رۆكی هه رێم، جا

به هه ر رێگه یه ك بوه . به هۆی ئ���ه و قه یرانانه ی له روی مادی و سه ربازیی و مرۆییه وه روی له هه رێم كردوه ، هه مواربكرێته وه و ده ستور ده توانرێت نه بخرێته راپرسییه وه ، نه ده رفه تی ئه وه ش

هه ڵبژاردنی بۆئ���ه وه ی ماوه له به رده مدا س���ه رۆكایه تی هه رێم بكرێت. بۆیه تاكه رێگ���ه له ب���ه رده م بارزانی���دا ئه وه یه یان ده بێ���ت جارێك���ی دیكه ماوه ك���ه ی بۆ درێژبكرێته وه كه گۆڕان و النیكه م نیوه ی یه كێتی له گه ڵیدا نین و خودی یاساكه ش رێگ���ه ب���ه وه ن���ادات، یاخ���ود ده بێت ده س���تكاریی یاس���ای ژماره 1ی ساڵی 2005 بكرێت كه به یاس���ای س���ه رۆكایه تی هه رێم ناس���راوه ، به تایبه ت ئه و بڕگه یه ی كه ده ڵێت: "ویالیه تی س���ه رۆكی هه رێم چوار س���اڵ ده بێ و ده شێت بۆ ویالیه تی

دوه م هه ڵبژێردرێته وه ".ئاك���ۆ حه مه كه ریم، رێكخ���ه ری ژوری سیاس���یی بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان ته ئكید له گۆڕینی سیستمی سیاسیی كوردستان

ده كاته وه نه ك خودی بارزانی و به ئاوێنه ی بزوتنه وه ی "ئامانجی سه ره كی راگه یاند، ن���ه ك سیاس���ییه سیس���تمی گ���ۆڕان كه س���ه كان، ئیشكردنی س���ه ره كی ئێمه ئه وه یه سیس���تمه كه له س���ه رۆكایه تیه وه ببێته په رله مانی ، واته س���ه رۆك له الیه ن په رله مانه وه هه ڵبژێرێت و له ژێر چاودێری ده سه اڵته كانیش���ی بێ���ت و په رله مان���دا

كه مبكرێنه وه ."هه روه ها له باره ی مانه وه ی بارزانی وه ك سه رۆكی هه رێم بۆ چه ند ساڵێكی دیكه ، عه تا سه راوی ، ئه ندامی ئه نجومه نی ناوه ندی یه كێتی به ئاوێنه ی راگه یاند، "هه رچه نده ئه و پرسه سه ركردایه تی سیاسیی بڕیاری ناوه ند له ئه نجومه ن���ی ب���ه اڵم لێده دات، زۆرین���ه دژی ئه وه ین، من وه كو خۆش���م

پیرۆزكردنی شه خس ش���تێكی پڕوپوچ و بێمانایه ، ناكرێت پێمانوابێت كه سایه تیه ك له حزبه كه مان گه وره تربێت و حزبه كه شمان

له میلله ته كه مان گه وره تربێت".ئه و ده ڵێت، "مایه ی شه رمه له سه ده ی بیست و یه كدا كه سانێك وابیربكه نه وه كه تاكه كه سێك داری س���یحری به ده سته ، پێموایه ده بێ���ت یه كێتی و گۆڕان پێكه وه بڕیاربده ن و ئه گه ر سیس���تمی سیاس���یی ده س���ه اڵته كان په رله مان���ی و نه كرێت���ه له سه رۆك نه س���ێنرێت، هه ركه س بیكات

خۆكوشتنی سیاسی ده كات".ئ���ه وه ی ماوه ت���ه وه بۆچون���ی الیه نه ئیس���المیه كانه ، كه پێناچێت به پاساوی "بارزانی پێویس���ته بۆ قۆناغه كه " بتوانن

دژایه تی مانه وه ی بارزانی بكه ن.

پاش 10 ساڵ سه رۆكایه تی ، كه س ئاماده نیه باسی گۆڕینی بارزانی بكات

مامۆستایه كی سۆفییه كان: سه له فییه كان به كرێگیراوی سعودیه ن

ناكرێت پێمانوابێت كه سایه تیه ك له حزبه كه مان گه وره تربێت و حزبه كه شمان له میلله ته كه مان

گه وره تربێت

ئه گه ر ئه و هێزه چه كداره ی

پارتی له ناو په رله ماندا نه بێت،

په رله مانتاری پارتی ناوێرێت په الماری

ئه وانی تر بدات

مه سعود بارزانی

م. هاوكار عه زیز

5(472( سێشه ممه 2015/3/31په‌رله‌مان

پرۆژه یاسای سندوقی داهاته نه وتیه كان و سه رنجێك له سه ر كۆبونه وه كانی

په رله مان

ئه بو كاروان

ل���ه ڕۆژی 2015/3/٩ و 2015/3/10 په رله مانی كوردستان دانیشتنی ژماره )2( و ژماره )3( ی ئاسایی خولی به هاره ی ئه نجام دا، خاڵی سه ره كی ئه م كۆبونه وانه تایبه ت بو به گفتوگۆكردن له سه ر پرۆژه یاس���ای س���ندوقی داهاته كانی نه وت و گاز له هه رێمی كوردستان. س���ه ره تا ده مه وێ ئاماژه به وه بك���ه م كه پێن���چ فراكس���یۆنی په رله مان )پارت���ی– گ���ۆڕان– یه كێت���ی– یه كگرت���وی ئیسالمی- كۆمه ڵی ئیسالمی( ئه گه ر له كۆبونه وه داخراوه كانیان ڕێكه وتن ئه نجام نه ده ن چه ند گرفت دروس���ت ده كه ن. وه ك ئه وه ی كه پرۆژه یاس���ای س���ندوقی نه وت و گاز كه هه وڵ���درا بۆ ماوه یه كی زۆر دوابخ���رێ و س���ه ره ڕای گرنگ���ی بابه ته كه . دواخس���تنی چه ندین بابه ت���ی تری وه ك پرۆژه ی ده س���تور... هتد به اڵم كاتێ���ك ڕێكه وتن ده كه ن چۆن په یڕه وی ناوخۆو یاس���او ڕێس���اكان به الوه ده نێن و دیموكراس���ییه ت به رته س���ك ده كه نه وه و ئازادییه كان ده خنكێنن، وه ك بێده نگی له هه مبه ر گه ڕانه وه ی یاس���ای ڕێكخس���تنی خۆپیشاندان و یاس���ای دانانی قایمقام و به ڕێوه به ری ناحییه كان ك���ه پێچه وانه ی یاس���ای هه ڵبژاردنی پارێزگاكان بڕیاری له س���ه ردرا، هه ركاتێك ناكۆكبن له نێوان خۆیان���دا، له په رله مانتارانی فراكس���یۆنه كانی تر نزیك ده بن���ه وه و داوای هاوكاریی���ان لێده كه ن و خۆیان به نزیكترین فراكس���یۆن له و فراكسیۆنانه ده زانن و به براپش���ت له قه ڵه میان ده ده ن و ئه گه ر هه ڵوێس���ته كانیش پێچه وان���ه بن، ئ���ه وا ده یان

تۆمه ت و بوختانیان بۆ دروست ده كه ن.خاڵی س���ه ره كی و ناكۆكی ئه م پرۆژه یاس���ایه له كۆبونه وه كانی په رله مان���داو به پێیی پرۆژه كه و ڕاپۆرتی لیژنه كانی )كاروباری یاسایی(و )دارایی و كاروباری ئابوری وه به رهێنان(و )پیشه س���ازی و وزه و سه رچاوه سروشتییه كان( له مادده ی سێیه م

كه دو ڕای له سه ر بو به م شێوه یه :یه كه م : زۆرینه ی ئه ندامانی )ده كه س له كۆی

هه ژده كه س له گه ڵ ئه م ڕایه دابون(:پاڵپش���ت به حوكمی مادده ی )15( له یاس���ای 2007 س���اڵی ی ژم���اره )22( گازی ن���ه وت و س���ندوقێك به ناوی )سندوقی داهاته كانی نه وت و له هه رێ���م(دا داده مه زرێنێ���ت و كه س���ایه تی گاز مه عنه وی و س���ه ربه خۆی دارایی و كارگێڕی هه یه و له ڕوی ڕێكخس���تنه وه سه ر به ئه نجومه نی هه رێمی

نه وت و گاز ده بێت. دوه م: به ش���ێك له ئه ندام���ان )حه وت كه س

له هه ژده كه س له گه ڵ ئه م ڕایه دابون(:پاڵپش���ت به حوكمی مادده ی )15( له یاس���ای 2007 س���اڵی ی ژم���اره )22( گازی ن���ه وت و س���ندوقێك به ناوی )سندوقی داهاته كانی نه وت و گاز له هه رێ���م( دا داده مه زرێنێ���ت و كه س���ایه تی مه عنه وی و س���ه ربه خۆی دارایی و كارگێڕی هه یه و له ڕوی ڕێكخس���تنه وه سه ر به ئه نجومه نی وه زیران

ده بێت. بۆئه وه ی كۆمه اڵنی خه ڵكی كوردستان ئاگاداربن كه ئێمه چۆن مامه ڵه له گه ڵ پرۆژه یاسایه كی به و شێوه ییه ده كه ین، كه جێی ناكۆكی فراكسیۆنه كانه له الی���ه ك و له الیه ك���ی ت���ره وه په رله مانتاران���ی فراكس���یۆنه كانی ده ره وه ی پێنج فراكس���یۆنه كه بایكۆت���ی كۆبونه وه ی په رله مان ده كه ن، هه ربۆیه دوپات���ی ئ���ازادی فراكس���یۆنی وه ك لێ���ره دا هه ڵوێس���ته كانی ڕابردومان ده كه ینه وه كه ئێمه )به پێی ناوه ڕۆكی پرۆژه كان و پرس���ه كان مامه ڵه ده كه ی���ن، كه چه ند له خزمه تی كۆمه اڵنی خه ڵكی كوردس���تاندا بێت و چه ند له خزمه تی چه سپاندنی دیموكراس���ی و ئازادییه كان و ماف���ی مرۆڤدا بێت، له به رئه وه له ڕۆژی 2015/3/٩ له دانیشتنی ژماره (2( دا له سه ر ئه و دو ڕا ناكۆكه ی كه له سه ره وه ئاماژه م پێدا هه ڵوێس���تی ئێمه به م ش���یوه یه بو )ئێمه له هه ر شوێنێك ناوه ندی گفتوگۆو بڕیاردان فراوانت���ر بێت له گه ڵیدای���ن، هه ربۆیه له گه ڵ ڕای

دوه مدام كه سه ر به ئه نجومه نی وه زیران بێت(.له په رله مانتارانی باس���ه هه ری���ه ك ش���ایه نی توركمان و پێكهاته كان و حزبه كانی تر له ده ره وه ی پێنج فراكس���یۆنه كه له س���ه ر ئ���ه م دو ڕایه ڕای جیاوازییان هه بو واته ئێمه له سه ر ئه و پرسه ڕای جیاوازمان هه بو هه ر یه كێكمان به پێی قه ناعه تی

خۆی هه ڵوێستی ده ربڕی.

له‌په‌رله‌مانه‌وه‌

گۆشه‌یه‌کی‌تایبه‌ته‌‌په‌رله‌مانتاران‌ده‌ینوسن

parlaman.awene@gmail.com

1٩ »»

ئا: هانا چۆمانی

جیاوازی فراكسیۆنەكانی په رله مان سه باره ت به ماددەی هەشتەم لەپرۆژە یاسای سندوقی كوردستان بۆ داهاتە نەوتیەكان له وشه یه كدا

كورت ده بێته وه كه پڕۆژه یاساكه ی په كخستوه .

رێواز فایەق پەرلەمانتاری یەكێتی كە ئەندامی لێژنەی پیشەسازی و وزەیە سه باره ت به جیاوازییه به ئاوێنه ی راگه یاند كه ئەوەی پرۆژە یاس���اكەی پەكخستوە تەنها یەك وشەیە، بەشێكیان دەڵێین )كۆی داهات( و بەش���ێكی تریش���یان دەڵێن نا

)پوختەی داهات(.ئه و وتی "ئێمە پێمانوایە ئەگەر بێتو پوختەی داهات���ەكان بێت ئەوا فێڵ لەیاس���اكە دەكرێت، ئەوكات وەزارەتی سامانە سروشتیەكان بەئارەزوی خۆی پارە دەخاتە ناو سندوقەكەوە، بەاڵم ئەگەر كۆی داهات بێ���ت ئەوا ناتوانێت و ئەبێت هەرچی داهات و خەرجی هەیە بیخاتە ناو سندوقەكەوە". وتیش���ی "ئەگ���ەر بكرێتە كۆی داه���ات هیچ پارەیەك الی وەزارەتی س���امانه سروش���تیەكان نامێنێت، بەڵكو هەموی لەالیەن پەرلەمان قسەی لەسەردەكرێت و دەخرێتە سندوقی كوردستانەوه و ئ���ەوكات یەكالدەكرێ�تەوە بۆیە ئیس���تا هەندێك الی���ەن دەیانەوێت بەش���ێوازێ بێت ناش���ەفافی لەو پرۆس���ەیدا هەبێت و بمێنێت، بەاڵم پێمانوایە ئەو خاڵە مناقەش���ەی ناوێت بۆچی بەئەنقەست پڕۆژەیاس���اكە دوابخرێت ئەبێت پرۆژە یاس���اكە بخرێت���ە دەنگدانەوە، چونكە هیچ���ی نەماوە تا جێی مناقەش���ە بێت هەڵبەت هی���چ كات پرۆژە

یاسا بەدڵی هەمو الیەك نابێت". به شێكی دیكه ش له په رله مانتاران پێیانوایه كه بونی دو پێشنیار لەباره ی بەشی یەكەمی خاڵی هەش���تەم كە لەناو راپۆرتەكەدا هاتوە كێش���ەو بەربەس���تی دروس���تكردوە چونكە س���ه باره ت به داهاتەكانی س���امانه سروش���تییه كانه و چه ند

ساڵێكه له كوردستانه جێی مشتومڕه .لەب���ارەی چۆنیەتی ئامادەكردنی ئەو راپۆرتەو پرۆژە یاس���اكە، فای���ەق مس���تەقا پەرلەمانتار لێژن���ەی ئەندام���ی گ���ۆڕان و لەفراكس���یۆنی پیشەس���ازی و وزە لەپەرلەمانی كوردستان وتی "زیاتر لە 25 كەس ئامادەیان كردوە كە ئەندامن ل���ەدو لیژنەی جیاواز لەپەرلەمان، بۆیە دواتر كە دێتە پەرلەمان و نزیكەی 100 كەس قسەی لەسەر بكات توشی كێشەو گرفت دەبێت، چونكە هەمو ماددەكان قابیلی ئەوەن گفتوگۆی لەسەر بكرێت

گۆڕانكاری تیادا بكرێت".فایەق مستەفا وه ك خۆی ئاماژه ی بۆ ده كات هیچ متمانەیەكی بەپرۆسەی نەوت نیەو بەپرۆسه یه كی پر لەگەندەڵی و ناش���ەفافی وەس���فیدەكات، ئه و وتی "ئەو خاڵە ناكۆكی لەس���ەره ، راستە چونكە پەیوەندی بەپارەو خەرجیەوە هەیە، بەتایبەتیش لەبارەی دۆس���یەی نەوت كە پڕ پڕە لەگەندەلی و ناشەفافی، بۆیە ئێمە زۆر بەهەستیاری مامەڵەی لەگەڵ دەكەین بەتایبەت لەخاڵی هەشتەم چونكە كات���ێ ئێمە دەڵێین )كۆی داهات( فراكس���یۆنی تر دەلێن )پوختە(، ئ���ەوان دەیانەوێت پوختی بكەن���ەوە بەئ���ارەزوی خۆیان ئ���ەوكات بینێرنە پەرلەم���ان، بەالم ئێمە رێگە نادەین چونكە كۆی داهات نەبێت دوبارە توشی گەندەڵی و ناشەفافی و

بەهەدەردان دەبینەوە".ئەو پەرلەمانتارەی گ���ۆڕان لەبارەی چۆنیەتی كۆنترۆلكردن���ی داهات و خەرجیەكان، وتی "ئێمە ئەمانەوێ���ت بۆریی���ەك دروس���تبكەین لەژێ���ری كۆنتڕۆڵی خۆمان تا لەهیچ درزو شوێنێك دزەی تی���ادا نەكرێت و هی���چ بۆش���اییەك نەهێڵینەوە داهاتەكان دزە بكەن، بۆیە ئێمە لەسەر ئەوخاڵە پێداگری دەكەین كە ك���ۆی داهات بێت و ئەبێت ئاگاداری���ش بی���ن لەخەرجك���ردن ن���ەك تەنها

داهات".له به رامبه ر ئه م بۆچونانه دا، س���ەرۆكی لێژنەی پیشەسازی و وزە "شێركۆ جەودەت" پەرلەمانتار

بەشێوازێكی ناكۆكیەكان یەكگرتو لەفراكسیۆنی تر دەبینێت و لێكدانەوە بۆ هەردوك پێشنیارەكە دەكات و یەكێكیان پەسه ند دەكات، ئه و به ئاوێنه ی راگه یاند "راس���تە ناكۆكی هەیە بەاڵم كێشەیەكی وانیە چونكە لەناو پەرلەماندا بۆچونەكان بونەتە دو بەرە یەكێكیان دەڵێت پێویس���تە بنوس���رێت پوختەی داهات بگەڕێتەوە واتا پوخت بكرێ�تەوە و چەندین ش���تی لێدەربكرێت، ئەوی ماوتەوە ئەوه بێتە ناو س���ندوقەكەوە واتا دەستكاری بكرێت، ئ���ەوەی تریان ده ڵێ���ت نا ئەبێت ك���ۆی داهات بگەڕێتەوە بۆ ناو س���ندوقی داهاتە نەوتیەكان و دواتر باس���ی خەرج���ی و پێداویس���تیەكانی تری لەبارەوە بكرێ�ت تا سەرەتا بزانرێت كۆی داهاتەكە

چەندەو چۆنە، تا شەفاف و رون بێت". ج���ه وده ت پێیوای���ه جیاوازی له گ���ه ڵ ئه و دو بۆچونه دا لەش���تێكی گرنگدای���ە، ئه ویش ئه وه ی ئەگەربێت���و كولف���ە پێ���ش ئ���ەوەی بچێتە ناو س���ندوقەكەوە لێی دەربكرێت ئەوكات دەتوانرێت ناش���ەفافی تێدابكرێ���ت، چونك���ە زۆر وردبینی كۆنتڕۆڵك���ردن نایگرێت���ەوە ب���ەالم ئەگەر بێتە ناوس���ندوقەكەوە ئەوا شەفافترو باشتر دەتوانین كۆنترۆڵ���ی داهاتەكان بكرێت، ئه و وتی "ئێس���تا راپۆرتی لێژنەكەمان كۆتایی هاتوە و چاوەڕوانین بزانین لەناو پەرلەمان كامەیان پەسەند دەكرێت و

دەچەسپێت لەیاساكەدا".وتیش���ی "بریار بو لەبڕگەی دوەمی دانیشتنی ئاس���ایی پەرلەمان لە 25 ئ���ادار 2015 گفتوكۆ لەسەر پرۆژەیاس���ای سندوقی داهاتە نەوتیەكان بكرێت لەناویشیدا خاڵی هەشتەم، بەاڵم بەهۆی ش���ەڕی نێوان دو پەرلەمانتاری پارتی و یەكێكی

گۆران پڕۆژە یاساكە دواخرا.ئه مه له كاتێكدایه كه پێش���تر پەرلەمانتارێكی كۆمەڵی ئیس���المی ئەوەی بۆ ئاوێنە ئاشكرا كرد ب���و كە پش���ێویەكەی ناو پەرلەم���ان پەیوەندی بەپڕۆژەی س���ندوقی داهاتە نەوتەیه كانەوە هەیە

تا یاساكە پەكبخرێت.

پڕۆژه یاسای سندوقی داهاتە نەوتی و گازییەكان له سه ر "وشه یه ك" په كده خرێت

ئا: هانا

دوای ئەوەی پرۆژەیاسای دەستەی دەستپاكی هەرێمی كوردستان لەپەرلەمان دەرچو نێردرایە

بەردەم سەرۆكایه تی هەرێمی كوردستان ئەویش بەهۆی ناڕەزایەتی ئەنجومەنی داوەری،

یاساكەی واژۆ نەكردو ناردیەوە پەرلەمان.

نەجیبە لەتیف ئەندامی لیژنه ی دەس���تپاكی لەپەرلەمانی كوردستان به ئاوێنه ی راگه یاند كه یاساكە لەسالی 2012 دەرچوەو پێشتریش هەموار كراوتەوە، به اڵم به هۆی چەند كەموكورتیەكه وه پڕۆژەی هەمواریان پێش���كەش ك���ردوەو دوای په سه ندكردنیشی ، ئاراستەی سەرۆكایه تی هەرێم كراوه ، بەالم ئەو واژۆی نەكردز گەڕانندیەوە بۆ

پەرلەمان ناوبراو وتی "سەرۆكی هەرێم بەهۆی داواكاری ئەنجومەنی دادوەری هەرێم سەبارەت بەماددەی پێن���ج لەپ���رۆژە یاس���اكە پەس���ەندی نەكردو گەڕاندی���ەوە پەرلەم���ان، داوای كرد یاس���اكە هەموار بكرێتەوە و دەس���تكاری ماددەكه بكرێت كە ئە ماددەیە هەموان ناچار دەكات ملبدەن بۆ دەستەی دەستپاكی هەرێمی كوردستان، بەاڵم ئەنجومەن���ی دادوەری كە خۆی بەدەس���ه اڵتی یەكەم دەزانێت نایەوێت بچێتە ژێر دەسەالتی ئەو دەستەیە، گوایە ئەوان لەهەمویان گەورەترن".

سه ڕه رای گه ڕاندنه وه ی یاساكه بۆ په رله مان، به شێك له په رله مانتاران پێیانوایه كه په رله مان

ده توانێت یاساكه تێپه ڕێنێت.ئومێد حه مە علی پەرلەمانتار لەفراكس���یۆنی گۆران و ئەندامی لیژنه ی دەستپاكی لەپەرلەمانی كوردس���تان به ئاوێنه ی راگه یاند كه هه رچه نده یاس���اكە س���ەرۆكی هەرێم رەتی ك���ردوە بەالم پەرلەمان دەتوانێت یاساكە تێپەرێنێت بەزۆرینەی دەنگ، دواتریش به باڵوكردن���ەوەی لەرۆژنامەی وەقایعی كوردس���تان دەبێت بەپرۆژەیاسا كاری

پێدەكرێت.ئه و وت���ی "هەندێك ش���ت هەیە پێوبس���تە بكرێت، دەبێت دەس���تەی دەستپاكی لێكۆلەری یاس���ایی هەبێت، بەالم پێشتر كە پرۆژەیاساكە دان���را فراكس���یۆنی زەرد دژی ئ���ەوە بون كە دەس���تەی دەس���تپاكی لیژن���ه ی لێكۆڵینەوەی یاس���ایی هەبێت، بەچ ئامانجیك؟ ئەوە خۆیان دەزانن، چونكە هەركاتێك گەندەلی هەبێت ئێمە روبەروی دەستەكەی دەكەینەوە كە هەر یەكێك

لەو كەیسانە لێكۆلیاری یاسایی تایبەت بەخۆی هەبێت لەزۆربەی ناوچەكانی كوردستان، چونكە كێشە كان لە زۆربەی شوێنن بەالم بەداخەوە تا

ئیستا ئەو دەستەیە ئەو توانایەی نیە". ناوب���راو ئام���اژه به وه ده كات كه ئیس���تا دو كێشەی گەورە دروستبوە لەبارەی پرۆژەیاساكە: یەكێ���كان، رەنگە ئەنجومەن���ی دادوەری بەپێی پێویس���ت لێكۆڵیار بۆ ئەو كێش���ەو گەندەڵیانە دانەنێت. دوەمیش���یان، ئەگەر دەستەكە خۆی ئ���ەو توانایی���ەی هەبێت یان ئەو دەس���ەاڵتەی هەبێت بەپێی سی ڤی دایانمەزرێنێت بۆ ئەوه ی بتوانێ���ت لێكۆڵینەوەیەكی ش���ەفاف و راس���ت بك���ەن لەگەندەلی، هۆكارەكان���ی تر تا دوربێت لەدەساڵتی حیزب بۆ ئەوەی كەیسەكان بەرێكی

برۆن بەڕێوە. ئه و وتی "ئێستا ئێمە گومانمان هەیە چونكە هەر الیەنێك جگ���ە لەپەرلەمان ئەو لێكۆلیارانە دابنێ���ن ئەوا ترس���ی حیزب���ی و الیەنگری هەیە ئەوكاتیش دەس���تەكە وەك پێوس���ت ناتوانێت ل���ەروداوەكان بكۆڵنەوەو كارەكەیان بەراس���تی

بكەن". وتیش���ی "پەرلەم���ان مافی دانانی یاس���ایی هەبێت باش���ترین ش���وێنە بۆ دیاری كردنی ئەو دەس���تەیەو ئامادەكردن���ی ئەو پرۆژەیاس���ایە، چونك���ە هەمەرەنگەو هەمەالیه نە بۆیە باش���تر لەئەنجومەن���ی دادوەری، ئەوان ك���ە نایانەوێت بكەونە ژێردەستی ئەو دەستەیە دیاره هۆكارێك هەی���ە كە تەنه���ا خۆیان دەزان���ن چیەو چۆنە، بۆیە باش���ترە ئەوان وەالمی ئ���ەوە بدەنەوە كە بۆچی رازی نەبون پەنایان بۆ س���ەرۆكی هەرێم

برد؟!".په ش���ێكی تر له په رله مانتاران ئام���اژه به وه ده كه ن كه دوای ئه وه ی یاس���اكەیان تەواوكردو نێردرایە بەردەم سەرۆكی هەرێم، ئەو دەتوانێت لەم���اوەی 15 رۆژدا وەالمی خ���ۆی بداتەوە جا

بەهەر شێوازێ بێت: بەلێ یان نەخێر. فرس���ەت س���ۆفی پەرلەمانتار لەفراكسیۆنی زەردو ئەندامی لیژنه ی دەستپاكی لەپەرلەمانی كوردس���تان جه غت له وه ده كات كه س���ەرۆكی هەرێم كۆی یاساكەی رتنەكردۆتەوە تەنیا تانەی لەمادەی 5ی یاساكە داوە كه دەسەاڵتی رەهاو فراوانی دابو بەدەس���تەی دەستپاكی هەرێمی دادوەریش ئەنجومەن���ی ئەوكات كوردس���تان، دەكەوتە ژێردەستی دەستپاكی، دیارە ئەنجومەنی دادوەری ناڕازیبون بەو یاس���ایە، بۆیە سەرۆكی هەرێ���م تەنها ئەو ماددەی���ەی رەتكردۆتەوە كە

ئەبێت هەمواربكرێتەوە.ئ���ه و وتی "ئێس���تا پەرلەمان لەب���ەردەم دو بژاردەی���ە یان بەزۆرینەی رەها یاس���اكە وەك خ���ۆی تێپەرێنیت و بیكاتە یاس���ا ی���ان ئەبێت مادەك���ە هەمواربكرێتەوەو جارێكی تر بڕواتەوە

بەردەم سەرۆكی هەرێم و كۆتایی دێت".به بڕوای ئه و كێش���ەی یاس���اكە لەوەدایه كه ئەنجومەنی دادوەری دەلێت نابێت هیچ یاسایەك لەئێمە بەرزتر بێت و بتوانێت دەس���ەالتی بەسەر ئێمەوە هەبێت، بۆیە تێكگیرانێك هەیە ئەویش پەیوەستە بەمه س���ەله ی دستور واتا دەسەاڵتی

رەهای دادگاكانە. له به رامبه ریش���دا، ئه نجومه ن���ی دادوه ریی راو بۆچونی خۆی هه یه و ناڕازییه له وه ی كه له كاتی

ئاماژه كردنی یاساكه دا پرسیان پێنه كراوه .ئەمێج حس���ێن وتەبێژی ئەنجومەنی دادوەری به ئاوێن���ەی راگه یاند كه نیگەران���ی ئه وان لەو یاس���ایە له دو خاڵدا چڕ ده بێت���ه وه ، یەكەمیان ب���ەوان پرس���یان هەمواركردن���ەوە لەكات���ی نەكردوه له كاتێكدا چەندین ماددەی پەیوەستە

بەدەسه اڵتی دادوەری. خاڵ���ی دوەم ئەو یاس���ایە بەم���اوەی 40 رۆژ هەمواركراو خوێندنەوەی بۆكراو پەسەندیش كرا لەو ناوەندەدا ئێمەیان خس���تۆتە ژێردەسەالتی دەس���تەی دەس���تپاكی، ئه و وتی "ب���ەاڵم هیچ كەس���یك بۆی نیە ئێمە بخاتە ژێر دەس���ه التی خۆی، چونكە ئەوە یاس���ایە لەهەمو عێراقیش وایە، كەس ناتوانێت دەس���تبخاتە نێو كاروباری دادگاكان، چۆن دەبێت دەس���تەی دەس���تپاكی ده سه اڵتی هەبێت بەسەر دەسەالتی دادوه ریی ، ئەوە پێچەوانەی دەس���تورو یاس���ایه ، ئەوەش هەمو هۆكاره كه ی ده گه ڕێته وه بۆ ئه و بۆش���اییە دەس���تورەییە كە لەهەرێمی كوردستاندا هەیە، ئەگەر ئێمە ئەو بۆشاییە دەستورییەمان نەبوایە

ئیستا ئەوكارەش نەدەكرا". وتیشی "جەگە لەمانەش چەندین كەموكوڕی تریش هەیە ئێمە بەهەمو ش���ێوەیەك پێمانوایە ئەو یاس���ایە نەدەبو دەربچێت، دەرچو ده بوایە دوای ئ���ەوەی چەندی���ن ناڕەزایەتی گەیش���تە س���ەرۆكی هەرێم، ئەو ماددەی جێی مشتومڕیی

لەیاساكەی رەتكردەوە". ناوب���راو جه ختی ل���ه وه كرده وه ك���ه ئەگەر پەڕلەمانی كوردستان ئەو یاسایە بەو شێوازەی ئێستا دەربكات تانە لەو یاسایە دەدەن لەدادگای فیدرال���ی عێراق، ئ���ەوەش لەوانەیە ش���ەڕه كە هەڵدەوشێتەوە، هەموی ئەوكاتیش گەورەبێت، هەر كاتێكیش پەرلەمان پێداگری بكات لەس���ەر مادەی پێن���ج و لەپەرلەم���ان دەریبچوێنت ئەوا پەنا بۆ دادگای فیدرالی عێراق دەبەین، چونكە لەهیچ دونیایەك نەبوە دەس���تەیەك لەدادوەرو ئەنجومەن���ی دادوەری و س���ەرۆكی ئەنجومەنی دادوەری بكۆلێت���ەوە، لەكوێی دونیا ئەوە هەیە تەنانەت لەبەغداش نیە كە یاساكە هی بەغدایە و كۆپیان كردوەو ئێمە السایی بەغدامان كردۆتەوە

بەاڵم ناكرێت پێچەوانەی بەغدا بێت".جێی ئاماژه یه ، ماددەی 5 لەپڕۆژە یاس���اكەدا باس لەوە دەكات كە دەستەی دەستپاكی هەرێم ب���ۆی هەیە لێكۆڵینەوە لەهەمو دەس���ەالتەكان

بكات ئەگەر گومانی گەندەلیان لەسەربێت.

بەهۆی یاسایەك كێشە دەكەوێته نێوان پەرلەمان و ئەنجومەنی دادوەری

پێشتر كە پرۆژەیاساكە دانرا فراكسیۆنی زەرد دژی ئەوە بون كە دەستەی دەستپاكی لیژنه ی لێكۆڵینەوەی یاسایی هەبێت، بەچ ئامانجیك؟

ئەوە خۆیان دەزانن، چونكە هەركاتێك گەندەلی هەبێت ئێمە روبەروی دەستەكەی دەكەینەوە

دۆسیەی نەوت پڕ پڕە لەگەندەلی و

ناشەفافی، بۆیە ئێمە زۆر بەهەستیاری

مامەڵەی لەگەڵ دەكەین بەتایبەت لەخاڵی

هەشتەم چونكە كاتێ ئێمە دەڵێین )كۆی

داهات( فراكسیۆنی تر دەلێن )پوختە(، ئەوان

دەیانەوێت پوختی بكەنەوە بەئارەزوی

خۆیان ئەوكات بینێرنە پەرلەمان

تایبه‌ت(472( سێشه ممه 662015/3/31

ویکیلیکس 1975

"ئه گه ر كوڕه مه سئولێكمان له ناودا بوایه ، ده مێك بو یه كالده بۆوه "‌300رۆژ‌زیاتره‌‌كۆمه‌ڵی‌‌ئیسالمی‌‌پۆسته‌كه‌ی‌‌یه‌كێتی‌‌له‌په‌رله‌ماندا‌به‌ڕێوه‌ده‌بات

‌دوای‌‌هه‌ره‌سی‌شۆڕش،‌ئێران‌پاره‌ی‌‌داوه‌ته‌‌مه‌ال‌مسته‌فا‌بارزانی‌

ئا: هاوكار

نزیكه ی ساڵ و نیوێكه كۆمه ڵی ئیسالمی پۆستی سكرتێری

په رله مانی كوردستان له بری یه كێتی نیشتمانی كوردستان به ڕێوه ده بات و په رله مانتارێكی یه كێتیش ده ڵێت،

"ئه گه ر كوڕ یان كچه مه سئولێكمان له ناودا بوایه ، ده مێك بو یه كالده بۆوه ".

به پێی ئه و رێككه وتنه س���ه ره تاییه ی كه له كابینه ی هه ش���تدا له نێوان الیه نه براوه كان ئه نجامدرا، پۆس���تی سه رۆكی په رله مانی كوردس���تان به ر بزوتنه وه ی گ���ۆڕان كه وت و پۆس���تی جێگره كه ی و سكرتێریش به ر یه كێتی و پارتی كه وتن، به اڵم هێشتا یه كێتی نه یتوانیوه كه سێك

بۆ پۆسته كه ی خۆی دیاریبكات.یه كێ���ك راب���ردودا رۆژی له چه ن���د له په رله مانت���اره گه نجه كان���ی یه كێتی ، ب���ۆ مه كته بی سیاس���یی په یامێك���ی حزبه كه ی باڵوك���رده وه و تێیدا ئاماژه ی به وه كرد كه "پشتگوێخستنی مافێكی گرنگی یه كێتی له سه رۆكایه تی په رله مان جێگ���ه ی نیگه رانییه ك���ی زۆره "، ئ���ه و پێشنیازی ئه وه شی كردبو كه خۆی وه ك

گه نجترین ئه ندامی ناو فراكسیۆنه كه ی ، پۆستی سكرتێری په رله مانی پێبدرێت.ئه و په رله مانتاره زانا عه بدولڕه حمان ب���و، ك���ه له وباره ی���ه وه به ئاوێن���ه ی راگه یاند، "هه ر كام له پۆس���ته كان بێت ده بێت به زوی���ی یه كالبێته وه ، مه عقول نیه تائێستا ئه وه یه كالیی نه بێته وه كه په رله مانتارێك ئه و پۆسته وه ربگرێت".ئه و په رله مانتاره گله یی ئه وه شی كرد كه ئ���ه وان وه ك یه كێتیه كانی ناوچه ی س���لێمانی له پۆس���ته حكومییه كان���دا به رنه كه وت���وه ، وای���ان پۆس���تێكی "له په رله مانی كوردس���تان و له به غداش كه س���ێكی ده ره وه ی خه ڵكی سلێمانی

بوه ته سه رۆكی فراكسیۆنه كه ".به وته ی به رپرس���انی حزبی ، هێشتا ب���ۆ یه كێتیش رون نیه كه ئاخۆ ئه وان پۆستی سكرتێری په رله مان وه رده گرن یان جێگری سه رۆكی په رله مان، چونكه له وباره یه وه دانوس���تانه كه یان هێشتا

یه كالنه بۆته وه .سه رچاوه یه ك له ناو ده سته ی كارگێڕی به ئاوێنه ی یه كێتی سیاسیی مه كته بی راگه یاند، "بابه ته ك���ه په یوه ندی هه یه یه كێتی و نێوان دانوستانی به پرۆسه ی پارت���ی تا به ت���ه واوی بگه ن���ه ئه نجام

له س���ه رئه وه ی ك���ه ئاخ���ۆ جێگر یان هۆكاری به رده كه وێ���ت، س���كرتێریان

پڕنه كردنه وه كه ش هه ر ئه مه یه ".له خ���ودی به ش���ێك ب���ه اڵم بااڵی ئه ندامان���ی په رله مانت���اره كان و یه كێتی ده یگێڕنه وه ب���ۆ ئه و ملمالنێ حزبیه ناوخۆییه ی كه ئێس���تا یه كێتی به ده س���تیه وه ده ناڵێنێ���ت و یه كێ���ك ل���ه و ئه ندام په رله مانانه ی كه پێش���تر ن���اوی ده هێن���را بۆئ���ه وه ی پۆس���تی س���كتێری پێبدرێت، باس���ی له وه كرد ك���ه "ئه گه ر له ناو ئێمه دا كوڕ یان كچه مه س���ئولێكمان تێدا بوایه ، ده مێك بو

یه كالیی ببۆوه ".په رله مانه ی ئه ن���دام ئ���ه و به وته ی یه كێتی ، پێش هه ڵبژاردنی سه رۆكایه تی یه كێتی و رێككه وتنه ك���ه ی په رله مان، پارت���ی به جۆرێ���ك بوه ك���ه جێگری س���ه رۆكی په رله مان بدرێت به یه كێتی ، ب���ه اڵم له به رئه وه ی له كاتی هه ڵبژاردنی س���ه رۆكایه تیه كه دا یه كێت���ی كاندیدی خۆی بۆ ئه و پۆس���ته یه كالنه كردبۆوه ، پارتی پڕیكرده وه و پۆس���تی سكرتێری

به به تاڵی هێشته وه .ه���اوكات ئه ندامێكی س���ه ركردایه تی هه مان له س���ه ر ته ئكیدی یه كێتی���ش

"ملمالن���ێ ك���ه ك���رده وه بۆچ���ون ناوخۆییه كان���ی ن���او یه كێت���ی رێگری سه ره كییه له وه ی تائێستا ئه و پۆسته

یه كالنه بێته وه ".له وباره یه وه عه بدولڕه حم���ان زان���ا وت���ی ، "له نێو ملمالنێ���ی براده ره كانی خۆمان���دا ئه و پۆس���ته به تاڵ���ه ، بۆیه ئ���ه وه ی به المه وه گرنگ���ه ئه وه یه ئه و پۆس���ته به ده ست یه كێتیه وه بێت، له و كه سێكی به ده س���ت چوارچێوه یه شدا

خه ڵكی سلێمانیه وه بێت".له رۆژی 29ی نیس���انی ساڵی 2014، ده س���تپێكی دانیش���تنی یه كه می���ن په رله مانی كوردستان ئه نجامدراو تێیدا فه خره دین قادر له كۆمه ڵی ئیس���المی ، كوردس���تان په رله مانی به س���كرتێری

هه ڵبژێردرا. له وباره ی���ه وه ق���ادر فه خره دی���ن ره تیده كاته وه به شێوه ی كاتی ئه و له و پۆسته دا دانرابێت و به ئاوێنه ی راگه یاند، "س���ه رۆكایه تی په رله مان ئیشی كاتی تێدا نیه ، به اڵم هه ركاتێك ئه م پۆسته س���یادیانه كه به رێكه وتنی سیاس���یی ئۆگانه كان ل���ه ده ره وه ی رێكده خرێت، رێككه وتنیان له سه ر ده كرێت، ئه و كاته

قسه یه كی تر دێته گۆڕێ ".

له باره ی ئه وه ی ك���ه ئاخۆ كۆمه ڵی ئیس���المی ئاماده ی���ه ئ���ه و پۆس���ته راده س���تی یه كێتی و پارت���ی بكاته وه له حاڵه تی رێككه وتنی ئه م دو الیه نه یه ، فه خره دین نه یویس���ت وه اڵمێكی رۆشن بداته وه و ته نه���ا ئه وه نده ی وت كه "با كاتی خۆی بێت، له كاتی خۆیدا قس���ه

ده كه ین". پێشتر له ناو فراكسیۆنه كه ی یه كێتیدا ناوی سێ په رله مانتار ده هێنرا بۆئه وه ی پۆس���تی س���كرتێر یاخود جێگره كه ی وه ربگ���رن، ئه وانی���ش هه ری���ه ك ل���ه س���االر مه حمود و گۆران ئازاد و بێگه رد تاڵه بانی بون، به اڵم ئه وه ی سێیه میان بوه سه رۆكی فراكسیۆنی یه كێتی له ناو ئه وه ی ماوه ته وه ئێس���تا په رله مانداو یه كێ���ك ل���ه و دوانه یاخ���ود یه كێكی دیكه بۆ پۆس���ته به تاڵه كه ی یه كێتی

دابنرێت. په رله مان���ی چواره م���ی له خول���ی كوردستاندا كه هه ڵبژاردنه كه ی كۆتایی ئه نجامدرا، ،2013 ئه یلول���ی مانگ���ی یه كێتی نیش���تمانی كوردستان له كۆی 111 كورس���ییه كه ی ن���او په رله مان���ی كوردستان، خاوه نی ته نها 18 كورسی

په رله مانه .

ئا: هاوكار حسێن

دوای هه ره سهێنانی شۆڕشی كورد له ساڵی 1975 و په ناگرتنی مسته فا

بارزانی له ئێران، هێشتا زۆرێك له ژیانی ئه و پیاوه و چاره نوسی ئه و خه ڵكه ی له گه ڵیدا رویانكرده ئێران، به نادیاری ماوه ته وه . یه كێك له كه سه

نزیكه كانی بارزانی ، ئاماژه به وه ده كات كه تاران رێگه ی به بارزانی

داوه به ویستی خۆی شوێنێك له و واڵته بۆ مانه وه هه ڵبژێرێت و

به رده وامیش پاره ی پێداوه ، هه روه ها چه ندین نهێنی له باره ی ژیانی ئاواره

كورده كانیش ده خاته ڕو.

به پێ���ی به ڵگه نامه یه ك���ی نهێن���ی ویكیلیك���س، كه ئاوێن���ه ده قه كه ی كردوه به كوردی ، سكرتێری پێشوتری پارتی دیموكراتی كوردستان، حه بیب محه مه د كه ریم دوای هه ره س���هێنانی ش���ۆڕش چه ندین زانی���اری له باره ی بارزان���ی و ئ���ه و خه ڵك���ه ی له گه ڵیدا رویانكردوه ت���ه ئێ���ران ده دركێنێت، رێگه ی���دا "ت���اران ده ڵێ���ت، ئ���ه و به بارزانی بۆئه وه ی ش���وێنێكی ته واو پارێزراو له ناوچ���ه ی نه غه ده بۆخۆی هه ڵبژێرێت، ئێرانیه كان هێش���تا پاره

ده ده نه مسته فا بارزانی ".له و به ڵگه نامه ی���ه دا كه مێژوه كه ی ب���ۆ س���اڵی 1975، ده گه ڕێت���ه وه و ده ست ئه مریكیه كان كه وتوه ، له زاری كه ریمه وه ئاماژه یان به وه كردوه كه له وسه روبه نده دا "ده زگای هه واڵگریی پارتی )پاراستن( كه له الیه ن مه سعود بارزانیه وه به ڕێوه ده برێت، له ئێرانه وه به نهێنی ژماره یه ك كه س���ی خ���ۆی ره وانه ی باكوری عێراق كردوه ته وه ".

به پێ���ی وته كان���ی كه ری���م، "98 ه���ه زار كوردی عێراقی ، كه له ناویاندا نزیكه ی 10 هه زار پێش���مه رگه هه ن، له ناو كامپێك���ی په نابه راندا له ئێران ماونه ت���ه وه و ژماره یه ك���ی كه می���ان حه زده كه ن بگه ڕێنه وه بۆ عێراق".

له به ش���ێكی دیكه ی به ڵگه نامه كه دا هات���وه ، "مس���ته فا بارزانی هێش���تا كۆنترۆڵی به سه ر كورده په نابه ره كانی ئێراندا هه ی���ه ، ب���ه اڵم زۆر به وردی چاودێری ئه و په ره س���ه ندنانه ده كات ئاینده ی په یوه ندییه كانی عێراق- كه

ئێران دیاریده كه ن".

ده قی به ڵگه نامه كه :1975BEIRUT06381_b : ئای دیبابه ت: ده نگۆی له ناوبردنی زیندانیه

كورده كان له الیه ن عێراقه وه سه رچاوه : باڵیۆزخانه ی ئه مریكا

له عێراقبه روار: 19ی ئایاری 1975

پۆلێن: پۆلێننه كراو

پوخته :ئێم���ه ده زانین كه ئ���ه و زانیاریانه ی له چیرۆكه ك���ه ی هۆگالن���د )باڵی���ۆزی ئه مری���كا(دا هات���وه ، س���ه رچاوه كه ی دیموكراتی پارتی پێش���وی سكرتێری كه ریمه محه مه د كوردس���تان، حه بیب كه چه ند رۆژێك له مه وبه ر له به یروته وه تێپه ڕب���وه و ل���ه الی چه ن���د كوردێكی هاوس���ۆزی خ���ۆی دركاندویه تی . وه ك ده وترێت حه بیب محه مه د كه ریم ئاماژه ی به ناوی سه ركرده یه كی سه ربازیی كورد ك���ردوه به ناوی فه ره یدون كه پێش���تر بوه لیوایه كی پێش���مه رگه فه رمانده ی له ناوچه ی بابه گوڕگ���وڕ و به رپرس بوه له و هه وڵه تێكده رانه ی كه كورد بۆ سه ر

ئه نجامیده دا عێراق نه وتیه كانی كێڵگه له كاتی ش���ه ڕی نێ���وان ك���ورده كان و

حكومه تی عێراقدا. ئێم���ه پێمانوت���راوه كه ئه و كه س���ه دواج���ار هه اڵت���وه ب���ۆ ئێ���ران، به اڵم به پێچه وانه ی رێنمایی داروده س���ته كه ی بارزان���ی ، بڕیاری���داوه بگه ڕێت���ه وه بۆ باكوری عێراق )هه رێمی كوردس���تان(. ده وترێت به رپرس���انی عێ���راق له ڕۆژی 5ی ئای���اری 1975 له ناوچ���ه ی حاجی

ئۆمه ران ده س���تگیری ده كه ن و دو رۆژ دواتر ده یكوژن.

ه���اوكات 38 ك���وردی دیك���ه ك���ه عێراق���ه وه له الی���ه ن كوش���تنه كه یان نائارامی لێده كه وێت���ه وه له ناو هه ولێر، له الی���ه ن كه ریم���ه وه وا وه س���فكراون ك���ه ئه وانه كه س���انێك ب���ون له چه ند مانگ���ی راب���ردودا له الی���ه ن عێراقه وه ده س���تگیركرابون به بیانویه ك كه هیچ كورده وه به یاخیبونی په یوه ندییه ك���ی

نه بوه . كه ری���م نه یتوانیوه رونیبكاته وه ك���ه بۆچی ده س���ه اڵتدارانی عێراق ئه و كه سانه ی كوشتون و دواتر ته رمه كانیان راده ستی كه سوكاره نیان كراونه ته وه .

سكرتێری پێشوی پارتی دیموكراتی كوردس���تان، حه بیب محه م���ه د كه ریم ئام���اژه ی ب���ه وه ش ك���ردوه ك���ه ئه و ده زگای ده ست س���ه ره وه زانیاریانه ی هه واڵگریی پارتی دیموكراتی كوردستان كه وتوه كه هێش���تا له الیه ن مه س���عود

بارزانی���ه وه به ڕێوه ده برێت و له ئێرانه وه به نهێنی خ���ۆی كه س���ی ژماره ی���ه ك ره وان���ه ی باكوری عێ���راق كردوه ته وه . كه ریم باس���ی له وه ش ك���ردوه كه 98 ه���ه زار كوردی عێراقی ، ك���ه له ناویاندا نزیكه ی 10 هه زار پێشمه رگه هه ن، له ناو كامپێكی په نابه راندا له ئێران ماونه ته وه و ژماره یه كی كه میان حه زده كه ن بۆ عێراق

بگه ڕێنه وه . ئه و كوردانه ی له ئێران ماونه ته وه سێ به ش���ن: یه كه میان ئه وانه ن كه خه ڵكی ناوچه كان���ی كه رك���وك و خانه قینن كه )به وت���ه ی كه ریم( به هیچ ش���ێوه یه ك عێراق���ه وه ده س���ه اڵتدارانی له الی���ه ن رێگه نادرێت كورده گه ڕاوه كان جارێكی دیكه له وناوچانه دا نیشته جێ بكرێنه وه . دوه میان، كه سه گرنگه كانی ناو پارتی و داروده سته كه ی بارزانین. سێیه میشیان، زۆربه ی كه سانی س���ه ر به بنه ماڵه كه ی

بارزانین. هه روه ها كه ریم ئاماژه ی به وه ش كردوه كه هه مو ئه وانه ی پێشتر له ریزی سوپا و پۆلیسی عێراقدا خزمه تیانكردوه و دواتر پاڵیان داوه ته پ���اڵ پارتی دیموكراتی كوردستان له كاتی هه ڵگیرسانی شه ڕدا، له حاڵه تی گه ڕانه وه یان له ئێران له الیه ن به رپرسانی عێراقه وه ده ستگیرده كرێن و ده خرێنه كامپێكی ده ستبه سه ركردنه وه له دیوانی���ه ، كه ده كه وێت���ه خۆرئاوای كه ریم، به مه زه نده ی به غدا. باش���وری ئێس���تا نزیكه ی 23 ه���ه زار كه س له و

كه مپه دا ده ستبه سه رن. حه بی���ب محه م���ه د كه ریم مس���ته فا بارزان���ی وا وه س���فكرد ك���ه هێش���تا په نابه ره كانی كورده به سه ر كۆنترۆڵی ئێران���دا هه ی���ه ، ب���ه اڵم زۆر ب���ه وردی چاودێری ئه و په ره سه ندنانه ده كات كه ئاین���ده ی په یوه ندییه كانی عێراق-ئێران داوه رێگه یان ئێرانیه كان دیاریده كه ن. به بارزان���ی بۆئه وه ی ش���وێنێكی ته واو پارێ���زراو له ناوچه ی نه غ���ه ده بۆخۆی هه ڵبژێرێت كه ده كه وێته س���ه ر سنوری باك���وری عێراق، هه روه ه���ا ئێرانیه كان هێش���تا پاره ده ده نه مسته فا بارزانی . كه ریم وتی ، مه كته بی سیاس���ی پارتی كراوه به لیژنه یه ك كه پێكدێت له شه فیق قه زاز، سامی ئیدریس، موحسین دزه یی و بۆخۆیشی كه ریم عوس���مان. مه حمود پالنی هه یه ببێته نوێنه ری س���ه ره كی بارزان���ی ل���ه ده ره وه و ره نگه قاهیره ش

بكاته باره گای سه ره كی خۆی .

ده زگای هه واڵگریی پارتی )پاراستن(

كه له الیه ن مه سعود بارزانیه وه

به ڕێوه ده برێت، له ئێرانه وه

ژماره یه ك كه سی خۆی به نهێنی

ره وانه ی باكوری عێراق كردوه ته وه

ملمالنێ ناوخۆییه كانی ناو

یه كێتی رێگری سه ره كییه له وه ی

تائێستا ئه و پۆسته یه كالنه بێته وه

مسته فا بارزانی

هێرشكردنه‌‌سه‌ر‌یه‌مه‌ن‌و‌كۆنگره‌ی‌‌عه‌ره‌بی‌شیعه‌و‌سوننه‌كان‌له‌یه‌ك‌دورتر‌ده‌كاته‌وه‌‌

په رله مانتارێكی كورد: قسه كانی فوئاد مه عسوم بۆ ئێستای عێراق واقیعی بو

7 (472( سێشه ممه 2015/3/31 عێراق

ئا: شاهۆ ئه حمه د

هێرشكردنه سه ر حوسییه كانی یه مه ن له الیه ن هێزه كانی سعودیه و واڵتانی

كه نداوه وه ، شیعه كانی نیگه ران و سوننه كانی له عێراق و ناوچه كه شدا

شادو دڵخۆش كردوه ، په رله مانتارێكی كورد ده ڵێت "مه به ست له كۆبونه وه ی

ئه مجاره ی لوتكه ی عه ره بی و پێكهێنانی هێزێكی عه ره بی هاوبه ش

له الیه ن واڵتانی سوننه مه زهه بی عه ره بیه وه ، سنوردانانه بۆ هه ڵكشانی

ده سه اڵتی شیعه كان و ئێران له رۆژهه التی ناوه ڕاستدا".

یه كێتی له فراكس���یۆنی په رله مانتار له ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراق "محه مه د عوسمان" له باره ی نیگه رانی شیعه كان له هه مب���ه ر به س���تنی ئ���ه و كۆنگره یه به ئاوێنه ی راگه یاند كه ئه وه ی ئه مساڵ ش���یعه كانی نیگه ران كردوه له به ستنی كۆنگ���ره ی لوتكه ی واڵتان���ی عه ره بی ئه وه یه له یه مه ن هێرش كراوه ته س���ه ر حوسیه كان كه ش���یعه مه زهه بن، هه ر بۆی���ه ئه وه وایك���ردوه له به رامبه ر ئه و كۆنگره ی���ه ش���یعه كانی هه مو جیهان له به رئه وه ی ده ربب���ڕن، ناڕه زایه ت���ی ملمالنێی نێوان ش���یعه و س���ونه رۆژ

به ڕۆژ توندو گه رمتر ده بێت.ناوبراو ئاماژه ی ب���ه وه ش كرد كه وا به ه���ۆی ئ���ه وه ی د.فوئاد مه عس���وم س���ه رۆكی كۆماری عێراق���ه ، هه ربۆیه كاتێك به ش���داری له كۆنگره یه كی له و ش���ێوه یه ده كات ده بێ���ت گوزارش���ت له هه مو پێكهاته كانی عێراق بكات ، ئه و وتی "زیاتر له %60ی عێراق ش���یعه ن، بۆیه ئه گه ر هاوس���ه نگی ره چاو نه كات

له نێ���وان ش���یعه و س���ونه و توركمان و ك���ورد و پێكهاته كان���ی ت���ر، ره نگ���ه نه توانێت نوێنه رایه تی و س���ه رۆكایه تی

هه مو پێكهاته كان بێت".وتیشی "ده بێت هه مومان ئه و راستیه بزانین كه وا له وكاته ی عێراق توش���ی ئه و كێش���ه و ئاڵۆزیه ب���و حكومه تی كۆماری ئیس���المی ئێران هاوكارییه كی باشی عێراقی كردوه ، هه ربۆیه ئه وه ش كاریگ���ه ری زۆری له س���ه ر ناوچه ك���ه قس���ه كانی پێمانوایه ئێمه ش هه بوه ، س���ه رۆك كۆمار له كۆبونه وه ی لوتكه ی واڵتان���ی عه ره بی بۆ ئێس���تای عێراق

واقیعی بو".په رله مانتارێك���ی له به رامب���ه ردا، فراكس���ۆنی زه رد به س���تنی كۆنگره ی لوتك���ه ی واڵتانی عه ره بی له ئێس���تادا به بێ س���ود وه س���ف ده كات و پێیوایه

ته نها كارێكی پرۆتۆكۆلی بوه .په رله مانت���ار ج���اف ئه ش���واق عێ���راق نوێنه ران���ی له ئه نجومه ن���ی كوتله هه ڵوێستی راگه یاند به ئاوێنه ی سیاس���یه كان گوزارش���ت له حكومه تی عێراق ن���اكات، له كۆبون���ه وه ی كوتله سیاسیه كان له گه ڵ سه رۆكی په رله مان جه خت له س���ه ر ئه وه كرای���ه وه كه وا پێویسته له رێگه ی گفتوگۆوه بابه ته كان چاره س���ه ر بكرێن، هه روه هاش عێراق رێز له ئیراده ی خه ڵكی یه مه ن ده گرێت، به اڵم به شێوه ی سه ربازی نه بێت به ڵكو

له رێگای گفتوگۆوه .ئه و وتی "ئه وه ی له یه مه ن روده دات به دڵنیایه وه مه زهه به كان���ه ، ش���ه ڕی هه ر مه زهه به و پش���تگیری الیه نگرانی خ���ۆی ده كات، هه ربۆی���ه ش���یعه كان له هێرش���كردنه س���ه ر حوس���یه كان و كۆنگ���ره ی لوتك���ه ی عه ره بی توڕه ن و

پشتیوانی پش���تگیری و سوننه كانیش ده كه ن".

ناوبراو ئام���اژه به وه ش ده كات كه وا له به رژه وه ندی عێراق نیه الیه نگری یه ك ده وڵه ت بكات، به تایبه تی ئه گه ر عێراق بیه وێت په یوه ندی له گه ڵ هه مو واڵتانی ناوچه كه دا به هێز و ئاس���ایی بكاته وه ، په یوه ندییه كانی "پێش���تر وت���ی ئه و

ده ره وه ی عێ���راق زۆر ئاڵۆز بو، به اڵم س���ه ردانه كانی به ه���ۆی له ئێس���تادا وه زیرانه وه س���ه رۆك كۆمار و سه رۆك ئه و په یوه ندیانه به ره و ئاسایی بونه وه

ده ڕوات".به ش���ێكی دیك���ه له په رله مانت���اران س���ه ر به هێرش���كردنه پێیانوای���ه حوس���یه كان و پێكهێنان���ی هێزێك���ی

به ئاش���كرا عه ره ب���ی ، هاوبه ش���ی س���وننه عه ره بی واڵتانی هاوپه یمانی له دژی هه ڵكشانی شیعه كان و بااڵده ستی

ئێران له ناوچه كه دا ده رده كه وێت. په رله مانت���اری فراكس���یۆنی كۆمه ڵ له ئه نجومه نی نوێنه ران���ی عێراق "زانا رۆستایی " له باره ی كۆنگره ی عه ره بی و به ئاوێن���ه ی ش���یعه كان نیگه ران���ی راگه یان���د كه "هه ر له س���ه ره تاوه دیار بو كه وا ئ���ه و كۆنگره ی���ه زیاتر واڵته س���ونه یه كان پێكیده هێن���ن، ئێس���تا هه م���و ده وڵه ت���ه عه ره بی���ه كان ب���ه س���ه ر دو مه زهه بی ش���یعه و سوننه دا دابه ش بون، ه���ه ر بۆیه ئه و واڵتانه ی زۆربه یان ش���یعه ن هه ڵوێس���ته كانیان له یه كه وه نزیكه هه روه ها ئه و واڵتانه ی ك���ه وا دانیش���توانه كانیان س���ونه ن هه ربۆیه كردوه ، به شداریان له كۆنگره كۆبونه وه ی ئه مجاره ی لوتكه ی عه ره بی بڕی���اری پێكهێنان���ی هێزێكی عه ره بی به مه به ستی راگرتنی ئه و بااڵده ستییه ی

شیعه گه راییه ".ناوبراو ئاماژه ی ب���ه وه ش كرد كه وا واڵتی عێ���راق كاریگه ری سیاس���ه تی ئێرانی زۆر له س���ه ره ، ئه و وتی "وه كو به له ناوبردن���ی ئه مری���كا ده وترێ���ت سه دام، عێراقی له سه ر سینییه كی زێڕ

پێشكه ش به ئێران كرد".وتیشی "س���ه رۆك كۆمار و سه رۆكی كاریگه ری وه زیرانی���ش ئه نجومه ن���ی سیاس���ه تی ئێرانی���ان زۆر له س���ه ره ، ئه گه ر له ڕوی حزبیشه وه لێكیبده ینه وه مه عس���وم د.فوئ���اد ده بین���ن حزبه ش ئه و یه كێتیه ، سه ركرده یه كی دۆس���تایه تی زۆری له گه ڵ واڵتی ئێران هه یه زیاتر له حزبه كانی تری باش���وری

كوردستان".

له‌به‌غداوه‌گۆشه یه که

دو هه فته جارێک کاوه محه مه د ده ینوسێت

چ‌وەاڵمێك‌بۆ‌پەالمارەكەی‌پەرلەمان؟‌

پەالماردان����ی راب����ردو، هەفت����ەی پەرلەمانت����اری گ����ۆڕان )عەل����ی حەمە ساڵح( تەنیا روداوێكی راگوزەر نەبو كە لەواڵتی دیكەش رویدابێت و زادەی كەشی دامەزراوەی ئەكتیڤبونی دیموكراسیانە و تەشریعی و چاودێریی )پەرلەمان( بێت، بەڵك����و رێك پێچەوانەی ئەوەی پێوتین؛ هەڵبژارنی شوێن و كاتی پەالماردانەكەش خۆی لەخۆیدا بەمەبەستی گەیاندنی ئەو مەس����یجە بوە كە لەبەرامبەر سەرۆك و پرسی س����ەرۆكایەتییدا، پەرلەمان وەك نوێنەرایەتیی دامەزراوەی ش����ەرعیترین خەڵ����ك هیچ رێزێكی نییە و هەرچی زاتی ئەوە بكات قس����ە لەشەرعیەتی سەرۆك بكات، ئەوا س����نوری بۆ دادەنرێ و كەس بۆی نیە ئەو س����نورە بەموقەدەسكراوە

ببەزێنێت. نامەوێ لەوە زیاتر بەنێو وردەكارییەكانی پرسی دەستور و سەرۆكایەتیدا شۆڕببمەوە، تەنیا مەبەستمە كە لەدەروازەیەكی جیا لەوانەی تائێس���تا لەنێو فەزای سیاسی و میدیایی هەرێمدا قس���ەی لەسەر كراوە، ئەویش بكەم، روداوەكە ش���ەنوكەوێكی ل���ەدەروازەی ئیدیعاكان���ی زیات���ر لە دە ساڵەی دەسەاڵتدارانی هەرێمە كە گوایە دەیانەوێ مۆدێلە دیموكراسییەكەی هەرێم بۆ بەغدا بگوێزنەوە. من ناڵێم سیس���تمە سیاسییەكەی عێراق دیموكراسییە تەنیا لەبەرئ���ەوەی پەرلەمانییە، چونكە ئەمە تاك���ە مەرج���ی دیموكراس���یبون نییە، بەڵك���و مەرجێكی س���ەرەكی ئەوەیە كە دەسەاڵتەكان لەنێوان جومگەكانیدا دابەش بكرێن، بۆنمونە ئەمریكا سیس���تمەكەی دیموكراس���ییە، بەاڵم س���ەرۆكایەتییە، عێراق سیس���تمەكەی پەرلەمانییە، بەاڵم نادیموكراس���ییە، چونكە دەس���ەاڵتەكان بەشێوەیەكی دروس���ت بەسەر جومگە و دامەزراوەكانیدا دابەشنەكراون و زۆربەیان لەالی س���ەرۆك وەزی���ران كۆبونەتەوە، لەماوەی هەشت ساڵی رابردوشدا مالكیی بەرون���ی خراپیی ئەو بێ بەاڵنس���ییەی دەسەاڵتەكانی بۆ رونكردینەوە كە عێراقی بەرەو هەڵدێر برد و مۆتەكەی دیكتاتۆریەتی بەهەموم���ان نیش���اندایەوە. لێرەدا جێی خۆیەتی بەراوردێك لەم پرسەدا بكەین و ب���ۆ دەس���توری عی���راق بگەڕێین���ەوە، دەستورێك كە لەمادەی )72 – بڕگەی یەكەم(یدا رێگە لەوە دەگرێ كە سەرۆك كۆمار لە)8( س���اڵ زیاتر لەپۆستەكەدا بمێنێت���ەوە، بەڵێ مادەیەكی هاوش���ێوە لەرەشنوسی دەستوری هەرێمیشدا هەیە، بەاڵم عیراق بەو هەمو ئاڵۆزییە سیاسییە و هەڕەشانەی لەسەری بوە، دو ساڵ دوای پەسندكرد، دەس���توری بەعس روخانی كەچی هەرێم )24 )س���اڵە ئازادكراوە، هێشتا نەبۆتە خاوەنی دەستوری خۆی، پێموایە هەم دواخس���تنەكەی و ئێستاش هەردوكیان پەس���ەندكردنەكەی، هەوڵی لەخزمەتی پاوانكردنی كورسییەكەدا بون، نەك بیان���وی دیكە كە جاروبار دەخرێنە بازاڕی سیاس���یی و ئیعالمیی���ەوە. لەوە گرنگتر؛ پۆستی سەرۆك وەزیران بەپێی فراكس���یۆنی گەورەترین هی دەس���تور پەرلەمانییە، بەاڵم ل���ەدوای هەڵبژاردنی ساڵی رابردودا، هێزە سیاسییەكانی عیراق رێگەیان نەدا مالكی )ئەگەرچی سەرۆكی پەرلەمانیش فراكس���یۆنی گەورەتری���ن بو( ببێتەوە بەس���ەرۆك وەزیران. بەاڵم لەهەرێمی كوردستاندا زیاتر لە)16( ساڵە س���ەرۆك وەزیرانەكەی هەر یەك كەسە، تەنیا دو ساڵی )د.بەرهەم(ی لێدەرچێت، س���ەرەڕای ئەوەی حكومەتی هەرێمیش لەوپ���ەڕی بێ پالنیدا ب���وە و روداوەكانی ئەمدواییەش شكس���تهێنانی لەزۆر بواردا سەلماند، كەچی كەسیش باس لەو پرسە

ناكات !..بەكورت����ی ئەمڕۆ هەموم����ان لەبەردەم پرس����ێكداین كە دەبێ ب����ە گرتنەبەری سیاسەت و جیهانبینییەكی دیموكراسیانە روبەڕوی پرسی دەستور و سەرۆكایەتیی ببین����ەوە كە دەبێت����ە وەاڵمدانەوەیەكی پۆزەتیڤ بۆ ئەو پەالماردانەی لەپەرلەمانی كوردس����تاندا كرایە س����ەر )عەلی حەمە ساڵح( كە لەراس����تیدا پەالمارێك بو بۆ

سەر هەمومان.

نه ت���ه وه راب���ردو، هه فت���ه ی كۆبونه وه یه ك���ی یه كگرت���وه كان په الماردان و "قوربانییه كانی ده رباره ی ئایینی���ی ئیتن���ی و چه وس���اندنه وه ی له ڕۆژهه اڵتی ناوه ڕاست" رێكخست، له م نه ته وه له ب���اره گای كه كۆبونه وه یه دا یه كگرت���وه كان س���ازكرا، كه مایه تییه ئیتنی و ئایینی���ه كان نیگه رانی خۆیان به رامبه ر به و دۆخه ده ربڕی كه ئێستا تێیكه وتون و بونی ئه وانی خس���توه ته به یه كجاری خه ریك���ه مه ترس���یه وه و كۆتاییان ناوه ڕاس���تدا له ڕۆژهه اڵت���ی

پێدێت.

به به ش���داری كه كۆبونه وه یه دا له م نوێنه رانی هه م���و كه مایه تییه ئیتنی و رۆژهه اڵتی مه زهه بیه كان���ی ئایین���ی و ناوه ڕاس���ت به ڕێوه چو، وتاری "جبران باس���یل"ی وه زیری ده ره وه ی لوبنان و په رله مانت���اری ده خی���ل"ی "ڤی���ان ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراق، باشترین

گوزارش���ت كردن بو له و رۆژڕه شییه ی كه مایه تییه كان���ی واڵتان���ی س���وریا و عێراق و لوبنان و فه له ستینی تێكه وتوه ، ك���ه له الیه ن هێزه ه���ۆش تاریكه كانی زۆرین���ه وه به ن���اوی دین ی���ان ئیتنی

جیاوازه وه ، كولتورقڕان ده كرێن.جبران باس���یل ئام���اژه ی به وه كرد كه سه ره ڕای ئه وه ی نه ك هه ر ئه مڕۆ، به ڵكو ماوه ی 100 ساڵه مه سیحییه كان كه وتونه ته به ر شااڵوی كوشت و بڕه وه ، ب���ه اڵم هێش���تا به ش���ێكیان به وپه ڕی خۆڕاگریی���ه وه ماونه ت���ه وه ، له ڕێگه ی دابونه ریتی به كولت���ور و پشتبه س���تن

خۆیانه وه . ئه و وتی "له رۆژهه اڵتی ناوه ڕاس���تدا كه النكی شارستانه دێرینه كان و ئایینه ئاسمانیه كانه و پێغه مبه رانی وه ك موسا و یه س���وع و محه م���ه دی به رهه مهێناوه ، ته نها چه وس���ێنراونه ته وه كه مینه كان جینات به رێكه وتێك���ی له به رئ���ه وه ی له باوه ش���ی كۆمه ڵه مرۆییه كی تائیفی

دیاریكراودا له دایكبوین".وتیش���ی "كه مینه چ به هاو نرخێكی ده بێ ئه گه ر له ژێر ره حمه تی ئایدلۆژیای

زۆرینه دا بژی ؟ به های كه مینه چییه ئه گه ر له عێراق ژماره یان له دو ملیۆنه وه كه سه وه بوبێت به 300 هه زار كه س؟ ئه گه ر له توركیادا رێژه ی���ان له 15%ه وه هاتبێته خوار بۆ 1%، رێژه ی���ان له به یت له حم 85%ه وه هاتبێته س���ه ر 12%، له قودسیش %53 ه وه كه میان كردبێت بۆ2%، ئه گه ر700 هه زار ئێزیدی و مه س���یحی پێكه وه له موسڵ ئاواره و سه رگه ردان بن؟ ئه گه ر لوبنان له بۆش���اییه كی س���ه رۆكایه تیدا بهێڵدرێته وه ته نها له به رئه وه ی "ئه هلی زمه "ی���ه ك ئه و پۆس���ته وه رنه گرێت؟ ئه ی سودی چییه مه سیحیه ت له هه مو دنی���ادا بمێنێ ، به اڵم مه س���یحییه كان

له سه رخاكی مه سیح نه مێنن؟"به رامب���ه ر نیگه ران���ی باس���یل به كۆچی مه س���یحییه كان له رۆژهه اڵتی

ناوه ڕاس���تدا ده ربڕی و ئام���اژه ی به وه ك���رد ك���ه به پێش���وازی لێكردنی���ان ئه وروپا و واڵتان���ی له باڵوێزخانه كان و ئه مه ری���كا، پاش���ه ڕۆژیان ناپارێزێت، به ڵكو پاش���ه ڕۆژیان له وه دایه یارمه تی بدرێن تاده س���ت بگرن به ره گ وڕیشه و خۆیانه وه ، شارس���تانیه تی كۆمه ڵگه و ئ���ه و داوای له كۆمه ڵگه ی نێوده وڵه تی ك���رد كه "ئه رمه ن و ك���وردو توركمان و ئێزیدیی و س���ریان و كلدان و ئاشوری و بپارێزن دروزه كان" شه به ك و سابیئه و كه ماوه ی 100 س���اڵه له الیه ن"داعش

كوش���تاریان ه كانه وه "راده گوازرێ���ن و لێده كرێ���ت، ب���ۆ ئه وه ی له "ئه س���ڵ و فه سڵ"ی خۆیان دانه بڕێن و رۆژهه اڵتی ناوه ڕاستیش به های فره یی و مۆزائیكی ئیتنی و ئایینی خۆی له ده س���تنه دات و كولتوری���ی په لكه زێڕینه یه ك���ی وه ك

بدره وشێته وه . "ڤیان ده خیل"ی كچه په رله مانتاری كوردی ئێزیدی له ئه نجومه نی نوێنه رانی

عێراق، به نیگه رانیه وه باسی ئه و تاوان و ده س���تدرێژییه ی كرد كه كراوه ته سه ر پیره مێرده كانی شه نگال، منداڵ و ژن و

ته نها به تاوانی ئه وه ی كه ئێزیدیین. ئه و وتی "له 8/3ه وه كه هێرشكراوه ته سه ر شه نگال له الیه ن داعشه وه ، له 600 هه زار ئێزیدیی نیشته جێی ئه و ده ڤه ره ، 420 هه زار كه س���یان ئاواره ی هه رێمی كوردس���تان ب���ون، 8 هه زاریش���یان

له چادرگه كانی سوریا و توركیادان،5680 كه سیان رفێندراون، 1 هه زار منداڵیش���یان كه ته مه نی���ان 4 بۆ 10 سااڵنه به زۆر له كه سوكاریان سه نراون و له بنك���ه و باره گاكانی داعش مه ش���ق و راهێنانی���ان پێده كرێت تا ب���ۆ كاری

تیرۆریستی به كاربهێنرێن، 3 هه زار كچی ئێزیدیش رفێندراون و له س���ه ده ی بیس���ت و یه ك���دا كڕی���ن و

فرۆشتنیان پێوه ده كرێت،زیاتر له 2 هه زار ئێزیدیش له س���ه ر

ده ستی داعش سه ربڕاون".

كوشتاری‌‌كه‌مایه‌تییه‌كان‌

100 ساڵه داعشه كان له ڕۆژهه اڵتی ناوه ڕاستدا

قه تڵ وعامیان ده كه نپرۆفایل

له به رژه وه ندی عێراق نیه

الیه نگری یه ك ده وڵه ت بكات

به تایبه تی ئه گه ر عێراق

بیه وێت په یوه ندی له گه ڵ هه مو

واڵتانی ناوچه كه دا به هێز و ئاسایی

بكاته وه

مه عسوم و عه بادی كاریگه ری

سیاسه تی ئێرانیان زۆر له سه ره ،

د.فوئاد مه عسوم سه ركرده یه كی یه كێتیه ، ئه و

حزبه ش دۆستایه تی زۆری له گه ڵ واڵتی ئێران هه یه زیاتر له حزبه كانی تری

باشوری كوردستان

‌‌‌ئا:‌شیروان‌شه‌ریف

زۆرترین‌هاورده‌ی‌‌سه‌وزه‌‌و‌میوه‌‌بۆ‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌له‌وه‌رزی‌‌زستاندایه‌،‌جێگری‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌گشتی‌‌كشتوكاڵی‌‌سلێمانیش‌رایده‌گه‌یه‌نێت،‌دانانی‌‌باج‌له‌سه‌ر‌به‌رهه‌می‌‌هاورده‌كرا‌و‌‌و‌چه‌ند‌نه‌خشه‌رێگایه‌كی‌‌تریان‌له‌به‌رده‌ستدایه‌‌بۆ‌هاندان‌و‌گه‌شه‌پێدانی‌‌

به‌رهه‌می‌‌ناوخۆ.

رزگار‌حه‌مه‌خ����در،‌جێگ����ری‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌گش����تی‌‌كش����توكاڵی‌‌س����لێمانی‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌رایگه‌یان����د،‌"له‌وه‌رزی‌‌زس����تاندا‌به‌گش����تی‌‌به‌رهه‌م����ی‌‌ناوخۆ‌كه‌م‌ده‌بێته‌وه‌‌بۆیه‌‌هه‌رێم‌پش����ت‌ده‌به‌س����تێت‌به‌به‌رهه‌می‌‌ه����اورده‌ی‌‌ده‌ره‌كی‌‌و‌به‌هۆیه‌وه‌‌ته‌نها‌له‌سنوری‌‌پارێزگای‌‌س����لێمانی‌‌له‌مانگی‌‌یه‌ك‌و‌دو‌تا‌مانگی‌‌سێ‌‌پێویستمان‌به‌‌‌14تا‌‌15هه‌زار‌ته‌ن‌سه‌وزه‌‌هه‌ی����ه‌‌له‌گه‌ڵ‌نزیكه‌ی‌‌‌7ه����ه‌زار‌ته‌ن‌میوه‌‌كه‌‌به‌شێكی‌‌زۆری‌‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌هه‌رێم‌هاورده‌‌ده‌كرێت‌و‌به‌شێكیشی‌‌له‌ناوه‌ڕاست‌و‌خواروی‌‌

عێراقه‌وه‌‌دێت".وتیشی‌،‌به‌شێك‌له‌و‌میوه‌‌هاورده‌كراوانه‌‌میوه‌ی‌‌زس����تانه‌یه‌‌كه‌‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌می����وه‌ی‌‌مزره‌مه‌نی‌‌كه‌مه‌‌و‌نی����ه‌‌به‌تایبه‌تی‌‌پرته‌ق����اڵ‌و‌الله‌نگ����ی‌‌و‌لیم����ۆ‌و‌س����ندی‌‌كه‌‌له‌ناوه‌ڕاس����ت‌و‌خوارو‌یان‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌هه‌رێم‌

دێت.ئ����ه‌و‌به‌رپرس����ه‌ی‌‌كش����توكاڵ‌رایگه‌یاند‌"كه‌رتی‌‌كش����توكاڵ‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردس����تان‌هه‌مو‌ماده‌‌خامه‌كانی‌‌له‌به‌رده‌ستدایه‌،‌بارانی‌‌باش‌و‌زه‌وی‌‌ب����اش‌و‌بازاڕی‌‌باش‌كه‌‌ئه‌وه‌ی‌‌دواهه‌میان‌زۆر‌گرنگه‌،‌چونكه‌‌ئێمه‌‌بازاڕێكی‌‌به‌كارهێنانی‌‌زۆر‌باشمان‌هه‌یه‌‌بۆ‌به‌رهه‌می‌‌س����ه‌وزه‌‌و‌می����وه‌‌و‌گۆش����ت‌و‌كۆمه‌ڵگایه‌كین‌ب����ه‌رده‌وام‌بازاڕم����ان‌گه‌رم����ه‌،‌له‌به‌رئ����ه‌وه‌‌پێویس����ت‌ده‌كات‌ئی����داره‌ی‌‌كش����توكاڵیش‌باش‌بكه‌ین‌تابتوانین‌به‌رهه‌می‌‌كش����توكاڵی‌‌

به‌رینه‌پێشه‌وه‌‌تا‌ده‌گه‌ینه‌‌خۆژێنی‌‌و‌پێویست‌نه‌بون‌به‌هاورده‌كردنی‌‌هیچ‌به‌رهه‌مێك".

هه‌وڵ����دان‌ب����ۆ‌كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‌ه����اورده‌‌و‌بره‌وپێدان����ی‌‌به‌رهه‌م����ی‌‌ناوخۆ‌پێویس����تی‌به‌پ����ان‌و‌كاری‌‌هه‌مه‌الیه‌ن‌هه‌ی����ه‌‌به‌وته‌ی‌‌جێگری‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌گش����تی‌‌كش����توكاڵیش‌یه‌كێ����ك‌له‌پانه‌كانیان‌بۆ‌ئه‌مس����اڵ‌بریتیه‌‌له‌دانانی‌‌باج‌له‌كاتی‌‌پێگه‌یش����تنی‌‌به‌رهه‌می‌‌ناوخۆداو‌وتی‌،‌س����ااڵنی‌‌راب����ردو‌به‌تایبه‌ت‌له‌چوار‌ساڵی‌‌رابردودا‌ئێمه‌‌له‌‌14ی‌‌نیسانه‌وه‌‌كاتێك‌خه‌ی����ار‌و‌كوله‌كه‌‌و‌به‌رهه‌مه‌كانی‌‌تری‌‌ناوخۆ‌پێده‌گه‌یش����ت‌تا‌ده‌گه‌یشتینه‌‌مانگی‌‌شوباتی‌‌ساڵی‌‌دواتر‌هێنانی‌‌‌20تا‌‌22جۆر‌به‌رهه‌می‌‌س����ه‌وزه‌و‌میوه‌مان‌قه‌ده‌غه‌ده‌كرد،‌به‌اڵم‌ئه‌مساڵ‌وه‌زاره‌تی‌‌كشتوكاڵ‌به‌هاوكاری‌‌وه‌زاره‌تی‌‌دارای����ی‌‌بڕیاریانداوه‌‌به‌دانانی‌‌باج‌له‌س����ه‌ر‌به‌رهه‌م����ی‌‌هاورده‌ك����راو‌به‌جۆرێك‌‌250دینار‌بۆ‌هه‌مو‌كیلۆیه‌ك‌س����ه‌وزه‌‌و‌‌350دینار‌بۆ‌هه‌م����و‌كیلۆیه‌ك‌می����وه‌‌له‌وه‌رزی‌‌پێگه‌یش����تنی‌‌به‌رهه‌می‌‌خۆماڵیدا‌داده‌نرێت.‌ئه‌مه‌ش‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌جوتیار‌به‌رهه‌مه‌كه‌ی‌‌ساغ‌ببێت����ه‌وه‌‌و‌بۆ‌ئه‌وه‌ش‌ك����ه‌‌به‌رهه‌می‌‌ناوخۆ‌بتوانێت‌كێبڕكێی‌‌به‌رهه‌می‌‌ده‌ره‌كی‌‌بكات.

هاورده‌ك����ردن‌ پان����ی‌‌ گۆڕین����ی‌‌له‌قه‌ده‌غه‌كردن����ه‌وه‌‌بۆ‌دانان����ی‌‌باج‌له‌الیه‌ن‌وه‌زاره‌ت����ی‌‌كش����توكاڵه‌وه‌‌به‌س����ه‌ركه‌وتوتر‌ده‌ڵێ����ت،‌ حه‌مه‌خ����در‌ رزگار‌ ده‌بینرێ����ت،‌له‌سااڵنی‌‌رابردودا‌چه‌ند‌كێشه‌یه‌ك‌دروست‌ده‌بو،‌له‌وانه‌‌له‌كاتی‌‌قه‌ده‌غه‌كردندا‌كێشه‌ی‌‌هاورده‌كردنی‌‌قاچاغ‌س����ه‌ریهه‌ڵده‌دا‌ئه‌مه‌ش‌وایده‌كرد‌به‌شێك‌له‌دامه‌زراوه‌كانی‌‌حكومه‌ت‌س����ه‌رقاڵ‌بن‌به‌و‌بواره‌،‌خاڵێكی‌‌تر‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌به‌هۆی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌به‌رهه‌مه‌كه‌‌له‌كاتی‌‌خۆی‌‌پێنه‌ده‌گه‌یش����ت‌یان‌كه‌‌پێده‌گه‌یشت‌هه‌ندێ‌كات‌نه‌یده‌توان����ی‌‌پێداویس����تیه‌كانی‌‌ناوخۆ‌پڕبكات����ه‌وه‌‌پێویس����ت‌ده‌بو‌له‌ناوه‌ڕاس����تی‌‌ماوه‌كه‌دا‌قه‌ده‌غه‌كردن‌بۆ‌ماوه‌یه‌ك‌هه‌ڵگرین‌تا‌جارێكی‌‌تر‌له‌ده‌ره‌وه‌‌به‌رهه‌مه‌كه‌‌بێت.

ئاماژه‌ش����یدا،‌"الیه‌نێكی‌‌تری‌‌كێش����ه‌كه‌‌مه‌س����ه‌له‌ی‌‌نرخ‌بو،‌له‌كات����ی‌‌قه‌ده‌غه‌كردندا‌س����ه‌ره‌ڕای‌‌ئه‌و‌به‌رهه‌مانه‌ش‌له‌ناوه‌ڕاس����ت‌و‌خ����واروی‌‌عێراق����ه‌وه‌‌ده‌هاتن‌ن����رخ‌جێگیر‌نه‌ده‌ب����و‌كه‌‌ئه‌م����ه‌ش‌حاڵه‌ت����ی‌‌ناجێگیری‌‌له‌ب����ازاڕدا‌ده‌هێنایه‌‌ئاراوه‌،‌بۆیه‌‌ئه‌مس����اڵ‌به‌رهه‌م����ی‌‌ ب����اج‌خستنه‌س����ه‌ر‌ ئه‌زمون����ی‌‌ده‌ره‌كی‌‌جێبه‌جێده‌كه‌ین‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌بتوانین‌له‌بازاڕه‌كان����دا‌به‌رهه‌م����ی‌‌ناوخ����ۆ‌كێبڕكێی‌‌به‌رهه‌م����ی‌‌ده‌ره‌وه‌‌بكات،‌هه‌م‌خه‌ڵك‌فێری‌‌كوالێتی‌‌به‌رزی‌‌ناوخۆ‌بێت،‌هه‌م‌به‌نرخێكی‌‌بكه‌وێته‌‌ده‌س����تی‌‌ به‌رهه‌م����ه‌كان‌ گونج����او‌

خه‌ڵك".داهاتی‌‌باج‌له‌سه‌ر‌به‌روبومه‌‌هاورده‌كراوه‌كان‌ده‌چێت����ه‌وه‌‌خه‌زێن����ه‌ی‌‌حكوم����ه‌ت،‌به‌اڵم‌وه‌زاره‌تی‌‌كش����توكاڵ‌خواس����تێكی‌‌جیاوازی‌‌له‌و‌ب����اره‌وه‌‌پێشكه‌ش����كردوه‌،‌رزگار‌وتی‌،‌كار‌له‌س����ه‌ر‌ئه‌وه‌ك����راوه‌‌باجه‌ك����ه‌‌بخرێته‌‌سندوقێكه‌وه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌بۆ‌كه‌رتی‌‌كشتوكاڵ‌و‌دابینكردنی‌‌ جوتیاران‌و‌ پاڵپش����تیكردنی‌‌ بۆ‌خه‌رجبكرێت‌ به‌رهه‌مهێنان‌ پێداویستیه‌كانی‌‌قس����ه‌ش‌زۆر‌له‌س����ه‌ر‌ئه‌و‌بابه‌ت����ه‌‌كراوه‌،‌به‌اڵم‌نازانی����ن‌تاچه‌ندێك‌وه‌زاره‌تی‌‌دارایی‌‌و‌حكومه‌ت‌پشتیوانی‌‌له‌و‌پێشنیاره‌‌ده‌كات.

ده‌رب����اره‌ی‌‌هه‌ن����گاو‌و‌پانه‌كان����ی‌‌تری‌‌وه‌زاره‌تی‌‌كشتوكاڵ‌ وه‌زاره‌ته‌كه‌ش����ی‌‌وتی‌،‌نوێ����ی‌‌ نه‌خش����ه‌ڕێگایه‌كی‌‌ له‌ئێس����تادا‌به‌ده‌سته‌وه‌یه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌پاڵپشتی‌‌به‌رهه‌می‌‌ناوخۆ‌بكات،‌كه‌‌جگه‌‌له‌باج،‌كاركردنه‌‌له‌سه‌ر‌زیادكردنی‌‌به‌رهه‌می‌‌س����تراتیجی‌‌وه‌ك‌گه‌نم‌كه‌‌ئه‌مه‌یان‌"بۆ‌ماوه‌ی‌‌چوار‌س����اڵه‌‌ئیشی‌‌جدی‌‌له‌س����ه‌ر‌كراوه‌"‌و‌ئێس����تاش‌له‌نه‌خشه‌‌رێگاك����ه‌دا‌دان����راوه‌‌ب����ۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌پاڵپش����تی‌‌جوتیاران‌بكرێ����ت‌بۆ‌دابینكردنی‌‌بنه‌‌تۆوی‌‌گه‌نم،‌له‌الیه‌كی‌‌ت����ر‌هه‌وڵدراوه‌‌رێگه‌بگیرێت‌له‌باڵوبونه‌وه‌ی‌‌نه‌خۆش����ی‌‌و‌ئافاته‌كان‌كه‌‌رو‌له‌كه‌رتی‌‌كش����توكاڵ‌ده‌كات.‌بۆ‌ئه‌مساڵیش‌ته‌نها‌بۆ‌س����نوری‌‌پارێزگای‌‌سلێمانی‌‌بایی‌‌"زیاد‌له‌یه‌ك‌ملیار‌دینار‌موبیدات‌و‌ده‌رمانی‌‌قڕك����ه‌ری‌‌گژوگی����ا‌و‌كۆنتڕۆڵكردن����ی‌‌ده‌رده‌‌كشتوكاڵیه‌كان‌له‌وه‌رزی‌‌خۆیدا‌ئاماده‌كراوه‌‌و‌دراوه‌ته‌‌جوتی����اران".‌ئه‌مه‌‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌‌بۆ‌نه‌خۆش����ییه‌‌ئاژه‌ڵ����ی‌‌و‌په‌له‌وه‌رییه‌كانی����ش‌توانراوه‌‌كۆنتڕۆڵی‌‌ئه‌و‌نه‌خۆش����یانه‌‌بكرێت‌به‌تایبه‌ت‌دابینكردنی‌‌ڤاكسین‌و‌لوقاحات‌كه‌‌به‌شێوه‌یه‌كی‌‌سه‌ره‌كی‌‌ئیشی‌‌له‌سه‌ركردوه‌.ئ����ه‌و‌ كرداریی����ه‌كان‌ هه‌ن����گاوه‌‌ له‌پ����اڵ‌به‌رپرسه‌ی‌‌كشتوكاڵی‌‌سلێمانی‌‌ده‌ڵێت،‌كار‌

له‌س����ه‌ر‌هه‌نگاوی‌‌هۆشیاریش‌بۆ‌هاواڵتیان‌و‌ئه‌وانه‌ش‌كه‌‌خاوه‌ن‌كێڵگه‌ن‌ده‌كه‌ین‌له‌پێناو‌هێنانه‌دی‌‌به‌رهه‌مێكی‌‌باش����تر‌و‌ته‌ندروست،‌له‌به‌رامبه‌ریش����دا‌بۆ‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌هاواڵتی‌‌فێری‌‌ئه‌وه‌بكرێت‌كه‌‌به‌رهه‌می‌‌ناوخۆ‌به‌كاربهێنێت‌وه‌ك‌هه‌مو‌دونیای‌‌ده‌ره‌وه‌،‌له‌كاتێكدا‌ئێمه‌‌له‌ئێس����تادا‌له‌چه‌ند‌به‌رهه‌مێك‌گه‌یشتونه‌ته‌‌خۆژێن����ی‌‌به‌تایبه‌ت����ی‌‌له‌گه‌ن����م‌و‌هه‌روه‌ه����ا‌به‌ڕێژه‌ی‌‌‌50بۆ‌%60ی‌‌سه‌وزه‌،‌‌20بۆ‌%30ی‌‌میوه‌،‌%80ی‌‌مریشك،‌‌40بۆ‌%50ی‌‌گۆشتی‌‌

سور‌و‌%100ی‌‌په‌تاته‌.ئه‌و‌وتی‌،‌"به‌ش����ێكی‌‌گه‌وره‌ی‌‌به‌رنامه‌ی‌‌پانه‌كه‌‌ده‌كه‌وێته‌‌س����ه‌ر‌هۆشیاری‌‌هاواڵتی‌‌بۆ‌خۆشه‌ویستی‌‌نه‌ته‌وه‌‌و‌نیشتیمانه‌كه‌ی‌‌تا‌زیاده‌ڕه‌وی‌‌نه‌كاته‌‌س����ه‌ر‌زه‌وی‌‌كشتوكاڵی‌،‌به‌تایبه‌ت����ی‌‌ك����ه‌‌ئێمه‌‌ئێس����تا‌له‌قه‌یرانداین‌ل����ه‌روی‌‌دارای����ی‌‌و‌جه‌نگ����ه‌وه‌‌و‌له‌كاتێك����ی‌‌ئاوهاش����دا‌ده‌بێت‌مرۆڤ‌ئاگاداری‌‌خواردن‌و‌عه‌مباركردنی‌‌بێت،‌له‌به‌رامبه‌ریش����دا‌به‌هۆی‌‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌واڵته‌كه‌مان‌واڵتێكی‌‌كش����توكاڵییه‌‌ده‌كرێ����ت‌به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌‌زۆر‌باش‌س����ود‌له‌به‌رهه‌م����ه‌‌كش����توكاڵیه‌كانی‌‌وه‌ربگیرێت،‌له‌كاتێكدا‌ده‌زانین‌كه‌‌تا‌سه‌ر‌نه‌وت‌خزمه‌ت‌به‌م‌واڵت����ه‌‌ناكات‌چونكه‌‌له‌ئێس����تادا‌ئێمه‌‌

ده‌بینی����ن‌كه‌‌به‌رزی‌‌و‌نزم����ی‌‌نرخی‌‌نه‌وت‌چ‌ئاس����ته‌نگێكی‌‌بۆ‌ئه‌م‌واڵته‌‌دروستكردوه‌‌چ‌له‌روی‌‌دارای����ی‌‌و‌چ‌له‌روی‌‌بودجه‌‌و‌چ‌له‌روی‌‌

راگرتنی‌‌سه‌رجه‌م‌پرۆژه‌كانه‌وه‌".سه‌باره‌ت‌به‌و‌به‌رهه‌مانه‌ش‌كه‌‌له‌ئێستادا‌رزگار‌ قه‌ده‌غه‌ك����راوه‌‌ هاورده‌كردنی����ان‌حه‌مه‌خ����در‌رایگه‌یان����د،‌له‌ئێس����تادا‌ته‌نها‌مزره‌مه‌ن����ی‌‌و‌ترێ‌‌قه‌ده‌غه‌ی����ه‌،‌چونكه‌‌له‌م‌وه‌رزه‌دا‌به‌رهه‌مێك����ی‌‌پرته‌قاڵی‌‌ناوچه‌كانی‌‌ناوه‌ڕاس����ت‌و‌باش����وری‌‌عێراق‌پێ����ده‌گات‌و‌ده‌توانین‌س����ودی‌‌لێوه‌ربگرین،‌دوه‌م‌به‌هۆی‌‌جۆره‌‌مێرویه‌كه‌وه‌‌كه‌‌پێی‌‌ده‌وترێت‌مێروی‌‌)زبابه‌(‌و‌له‌توركیا‌و‌واڵتانی‌‌س����ه‌ر‌زه‌ریای‌‌ناوه‌ڕاست‌هه‌یه‌‌و‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌مێروه‌كه‌‌نه‌یه‌ته‌‌ناو‌هه‌رێمی‌‌كوردس����تان‌و‌زی����ان‌به‌باخه‌كان‌

نه‌گه‌یه‌نێت.ده‌رباره‌ی‌‌به‌رهه‌مه‌كانی‌‌ئاژه‌ڵ‌و‌ماس����ی‌‌و‌ناوخۆ‌ دابینكردنی‌‌خواس����ته‌كانی‌‌ ئاس����تی‌‌وتی‌،‌س����ااڵنه‌‌پارێزگای‌‌سلێمانی‌‌پێویستی‌‌به‌‌‌14هه‌زار‌ته‌ن‌گۆش����تی‌‌سور‌هه‌یه‌،‌له‌م‌ژماره‌یه‌‌به‌پێی‌‌ئه‌و‌زانیاریانه‌ی‌‌له‌به‌رده‌ست‌ئێمه‌دایه‌‌‌40ب����ۆ‌%45ی‌‌به‌رهه‌می‌‌ناوخۆیه‌،‌

ئه‌وی‌‌تری‌‌له‌ده‌ره‌وه‌‌هاورده‌ده‌كرێت.جێگ����ری‌‌ ماس����ی‌ ده‌رب����اره‌ی‌‌ ب����ه‌اڵم‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌كشتوكاڵی‌‌س����لێمانی‌‌ئاماژه‌ی‌دا،‌"له‌سنوری‌‌پارێزگای‌‌سلێمانی‌‌به‌رهه‌می‌‌ماسی‌‌گه‌شه‌یه‌كی‌‌باش����ی‌‌كردوه‌،‌ئێمه‌‌دو‌س����ه‌رچاوه‌ی‌‌گرنگ����ی‌‌ماس����یمان‌هه‌یه‌‌كه‌‌یه‌كێكیان‌س����ه‌رچاوه‌ی‌‌سروشتییه‌‌له‌هه‌ردو‌ده‌ریاچه‌ی‌‌دوكان‌و‌ده‌ربه‌ندیخان،‌سه‌رچاوه‌ی‌‌دوه‌میش‌ئه‌و‌پرۆژانه‌یه‌‌كه‌‌ئێمه‌‌پاڵپشتییان‌ده‌كه‌ین‌له‌حه‌وزه‌كانی‌‌جۆری‌‌گل‌و‌قه‌فه‌زی‌‌و‌كۆنكرێت����ی‌به‌خێوكردنیان،‌به‌اڵم‌تائێس����تا‌ده‌توانین‌بڵێین‌نه‌گه‌یش����توه‌ته‌‌دابینكردنی‌‌‌7.5بۆ‌‌8كیلۆ‌ماسی‌‌بۆ‌تاكێك‌له‌ساڵێكدا.‌له‌به‌رئ����ه‌وه‌‌ده‌توانی����ن‌بڵێی����ن‌ت����ا‌%30ی‌‌پێداویس����تی‌‌ماس����یمان‌له‌ناوخ����ۆدا‌هه‌یه‌‌و‌ئه‌وه‌ی‌‌تری‌‌له‌ده‌ره‌وه‌‌هاورده‌ی‌‌ده‌كه‌ین".

ئابوری)472(‌سێشه‌ممه‌‌2015/3/31 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

"بۆ پڕكردنه وه ی پێداویستی ناوخۆ 15 هه زار ته ن سه وزه و 7 هه زار ته ن میوه هاورده ده كرێت"

‌‌‌ئا:‌شیروان

په‌تای‌‌خاڵی‌‌بون‌ڕو‌له‌بانكه‌‌ئه‌هلییه‌كان‌ده‌كات‌پاش‌به‌كاربردنی‌‌پاره‌كانیان‌

له‌الیه‌ن‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێمه‌وه‌،‌شاره‌زایه‌كی‌‌ئابوریش‌ده‌ڵێت،‌سیاسه‌تی‌‌ئابوری‌‌

هه‌ڵه‌ی‌‌حكومه‌ت‌بازاڕ‌و‌ئاڵوگۆڕی‌‌بازرگانی‌‌توشی‌‌شه‌له‌ل‌كردوه‌.‌

دو‌نهۆم���ی‌‌بانكه‌كه‌‌جمه‌ی���ان‌ده‌هات،‌هه‌ندێ���ك‌له‌ئاماده‌ب���وان‌بێ‌‌هیوا‌له‌س���ه‌ر‌كورسی‌‌سه‌ردانكاران‌ده‌رده‌كه‌وتن،‌هه‌ندێكی‌‌تریش���یان‌به‌ده‌فت���ه‌ر‌و‌چه‌ك���ی‌‌بانكییه‌وه‌‌له‌به‌رده‌م‌كارمه‌ندانه‌وه‌‌ب���ۆ‌به‌رده‌م‌مێزی‌‌

به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌بانك‌له‌هاتوچۆدابون.پاش‌ئه‌وه‌ی‌‌س���كرتێر‌رێگه‌ی‌‌چونه‌‌الی‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌بانكی‌‌پێداین‌كه‌مبون‌ئه‌وانه‌ی‌‌له‌چونه‌‌به‌رده‌م‌به‌ڕێوه‌به‌ر‌بۆ‌هه‌ڵڕش���تنی‌‌ده‌رده‌دڵییه‌كانیان‌روخسه‌تی‌‌چونه‌‌ژوره‌وه‌‌

وه‌ربگرن.ئۆفێسی‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌لقی‌‌سلێمانی‌‌بانكی‌‌شیمال‌نزیكه‌ی‌‌‌25مه‌تر‌دوجا‌ده‌رده‌كه‌وت،‌به‌اڵم‌به‌هۆی‌‌ژماره‌ی‌‌ئه‌و‌كه‌س���انه‌ی‌‌تیایدا‌كۆببون���ه‌وه‌‌زیاتر‌له‌هۆڵێكی‌‌گه‌وره‌‌ده‌چو،‌تا‌ئه‌وكاته‌ی‌‌گه‌یش���تین‌به‌وه‌ی‌‌روخسه‌تی‌‌لێدوانی‌‌لێ‌‌وه‌ربگرین‌گوێبیس���تی‌‌چیرۆكی‌‌

جۆراوجۆر‌ده‌بوین.دو‌ك���ه‌س‌به‌زمانێك���ی‌‌عه‌ره‌ب���ی‌‌ره‌وان‌به‌ڕێوه‌ب���ه‌ردا‌چیرۆكی‌‌خۆیان‌ له‌ب���ه‌رده‌م‌ده‌گێڕایه‌وه‌،‌یه‌كێكیان‌باس���ی‌له‌وه‌‌ده‌كرد‌چه‌ندێك‌پێویس���تی‌ب���ه‌و‌پاره‌یه‌‌هه‌یه‌‌كه‌‌له‌بانك‌گیری‌‌خواردوه‌‌و‌هیچ‌ده‌روازه‌یه‌كی‌تری���ش‌به‌دین���اكات،‌ئه‌و‌ده‌ی���وت،‌چه‌ند‌كاروانێك‌ش���مه‌كی‌‌بۆهاتوه‌‌و‌پ���اره‌ی‌‌نیه‌‌هه‌قی‌‌ش���مه‌كه‌كان‌ب���دات،‌به‌رامبه‌ر‌زیاتر‌له‌دو‌ده‌فته‌ر‌دۆالر‌كه‌‌له‌بانك‌دایناوه‌‌پێیان‌

وتوه‌‌ته‌نها‌ده‌‌وه‌ره‌قه‌ت‌ده‌ده‌ینێ‌.یه‌كێكی‌‌تر‌كه‌‌له‌لێدوانی‌‌دواتریدا‌بۆ‌ئاوێنه‌‌ده‌ركه‌وت‌كورده‌،‌به‌هه‌مان‌شێوه‌‌به‌زمانێكی‌‌عه‌ره‌بی‌‌وتی‌،‌"هه‌شتا‌هه‌زار‌دۆالرم‌لێره‌یه‌‌و‌

پێویس���تم‌پێیه‌تی‌‌نامه‌وێت‌وه‌ك‌ئه‌وانه‌ی‌‌پێ���ش‌خ���ۆم‌چیرۆكه‌كه‌ت‌بۆ‌باس���بكه‌م،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌دڵنیام‌تێربویت‌له‌چیرۆكه‌كان،‌ب���ه‌اڵم‌ده‌مانه‌وێت‌راس���تیه‌كه‌مان‌پێبڵێن‌و‌

بزانین‌چۆن‌پاره‌كه‌مان‌ده‌ده‌نه‌وه‌".ئه‌مه‌‌چیرۆكی‌‌به‌ش���ێكه‌‌ل���ه‌و‌هاواڵتیانه‌‌كه‌‌به‌درێژایی‌‌چه‌ند‌س���اڵی‌‌رابردو‌به‌شێك‌له‌پاره‌‌و‌س���امانه‌كانیان‌له‌بانكه‌كان‌داناوه‌،‌ئه‌وان‌ب���ۆ‌ده‌ربازكردنی‌‌س���ه‌روه‌ته‌كانیان‌له‌ه���ه‌ر‌روداوێكی‌‌نه‌خ���وازراو‌بانكه‌كانیان‌به‌فریادڕه‌س‌زانیوه‌،‌ئێس���تاش‌به‌هۆی‌‌ئه‌و‌قه‌یرانه‌‌داراییه‌ی‌‌س���اڵێكی‌‌ته‌واوه‌‌هه‌رێمی‌‌كوردس���تانی‌‌گرتوه‌ته‌وه‌،‌بانكه‌كانی‌‌خاڵی‌‌

كردوه‌‌و‌ئه‌وانیشی‌‌به‌و‌ده‌رده‌‌گه‌یاندوه‌.به‌پێ���ی‌‌به‌دواداچونه‌كان���ی‌‌ئاوێن���ه‌‌ئه‌و‌كه‌س���انه‌‌كاتێك‌ڕو‌ل���ه‌و‌بانكانه‌‌ده‌كه‌ن،‌یان‌به‌ده‌ستبه‌تاڵی‌‌ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌،‌یان‌چه‌ند‌ه���ه‌زار‌دۆالرێك‌ی���ان‌چه‌ن���د‌ملیۆنێكیان‌پێده‌درێت‌ئ���ه‌وه‌ش‌له‌كاتێكدا‌ئه‌گه‌ر‌پاره‌‌

هه‌بێت.راپۆرتی‌‌بودجه‌ی‌‌ساڵی‌‌‌2014كه‌‌له‌الیه‌ن‌وه‌زاره‌تی‌‌دارای���ی‌‌و‌ئابورییه‌وه‌‌ئاماده‌كراوه‌‌باس‌له‌وه‌ده‌كات‌حكومه‌ت‌له‌نێوان‌‌2تا‌‌3ترلیۆن‌دیناری‌‌له‌بانكه‌‌حكومی‌‌و‌تایبه‌ته‌كان‌له‌پاش���ه‌كه‌وت‌و‌داهات���ی‌‌هاواڵتیان‌بردوه‌‌و‌به‌كارهێن���اوه‌،‌ئێس���تاش‌خاوه‌نه‌كانی���ان‌

وێڵبون‌به‌دوایدا.به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌لقی‌‌سلێمانی‌‌بانكی‌‌شیمال،‌وه‌لی���د‌ئه‌حم���ه‌د،‌به‌درێژای���ی‌‌گێڕانه‌وه‌ی‌‌چیرۆكی‌‌س���ه‌ردانكارانی‌‌به‌رده‌وام‌س���ه‌ری‌‌ره‌زامه‌ندی‌‌راده‌وه‌شاند،‌هه‌روه‌ك‌هه‌ندێكجار‌ده‌یوت،‌"ئه‌مڕۆ‌پاره‌مان‌نیه‌‌و‌به‌كه‌س���مان‌ن���ه‌داوه‌،‌ب���ه‌اڵم‌دو‌رۆژ‌پێش���تر‌پاره‌مان‌پێگه‌یشت‌و‌به‌س���ه‌ر‌خه‌ڵكدا‌دابه‌شمانكرد،‌

یه‌ك‌دینار‌هه‌بێت‌دابه‌شیده‌كه‌ین".له‌س���ه‌ر‌ئه‌و‌گرفته‌ی‌‌روی‌‌له‌بانكه‌كه‌یان‌به‌تایبه‌تی‌‌و‌سه‌رجه‌م‌بانكه‌كان‌به‌شێوه‌یه‌كی‌‌گشتی‌‌كردوه‌‌ئاوێنه‌‌دو‌جار‌داوای‌‌لێدوانی‌‌له‌وه‌لید‌ئه‌حمه‌د‌كرد،‌به‌اڵم‌هه‌ردو‌جاره‌كه‌‌به‌بیان���وی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌"ده‌س���ه‌اڵتی‌‌لێدوانی‌‌بۆ‌

میدیا‌نیه‌"‌ره‌تیكرده‌وه‌‌بۆ‌ئاوێنه‌‌بدوێت.عه‌بدواڵ،‌ ئه‌ك���ره‌م‌ به‌ن���اوی‌‌ هاواڵتیه‌ك‌یه‌كێك���ی‌‌تر‌بو‌له‌ئاماده‌ب���وان‌و‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند،‌"بڕی‌‌‌100ملیۆن‌دینارم‌به‌ده‌ستی‌‌هێن���اوه‌‌و‌لێ���ره‌‌دامناوه‌،‌ب���ه‌اڵم‌‌15رۆژه‌‌هاتوچۆ‌ده‌كه‌م‌و‌توانیومه‌‌ته‌نها‌‌25ملیۆنی‌‌

وه‌ربگرمه‌وه‌".راش���یگه‌یاند،‌ئه‌و‌پاره‌ی���ه‌ی‌‌ئێمه‌‌لێره‌‌دامانناوه‌‌كه‌س‌نازانێ���ت‌چییان‌لێكردوه‌،‌داویان���ه‌‌به‌موچ���ه‌‌ی���ان‌هه‌ر‌ش���تێكی‌‌تر‌تێناگه‌ین.‌ئه‌وه‌ش���ی‌‌وت،‌له‌ترسی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌له‌ماڵ���ه‌وه‌‌لێمان‌نه‌دزن‌ماوه‌ی‌‌دو‌س���اڵ‌و‌

نیوه‌‌ئه‌و‌پاره‌یه‌م‌له‌بانك‌داناوه‌.كه‌س���ێكی‌‌تر‌به‌ناوی‌‌ئارام‌مه‌حمود،‌كه‌‌كاری‌بۆ‌كۆمپانیایه‌ك‌كردوه‌‌و‌له‌به‌رامبه‌ردا‌دو‌چه‌كی‌‌بانكی‌به‌بڕی‌‌‌15ملیۆن‌دینار‌و‌‌25

ملیۆن‌دینار‌ب���ۆ‌كراوه‌،‌وتی‌،‌ئه‌و‌چه‌كه‌ی‌‌به‌من‌بو‌‌15ملیۆن‌دینارییه‌،‌تائێستا‌پاش‌چه‌ندین‌رۆژ‌س���ه‌ردان‌ته‌نه���ا‌یه‌ك‌ملیۆن‌

دینارم‌بۆ‌خه‌رجكراوه‌.به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ لێدوان���ی‌‌ هه‌وڵی���دا‌ ئاوێنه‌‌بانكی‌‌ناوه‌ندی‌‌س���لێمانی‌،‌عه‌بدولڕه‌حمان‌س���اڵح‌وه‌ربگرێت،‌به‌اڵم‌ناوب���راو‌وه‌اڵمی‌‌

په‌یوه‌ندییه‌كانی‌‌نه‌دایه‌وه‌.س���ه‌باره‌ت‌به‌كاریگه‌ری‌‌ئ���ه‌و‌بارودۆخه‌‌شاره‌زای‌‌ئابوری‌،‌فه‌یسه‌ڵ‌عه‌لی‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌

راگه‌یاند،‌بانك‌به‌ش���اده‌ماری‌‌ئابوری‌‌هه‌مو‌س���ه‌رچاوه‌ی‌‌ بانك‌ داده‌نرێ���ت،‌ واڵتێ���ك‌ته‌مویلكردن���ی‌‌زۆرب���ه‌ی‌‌زۆری‌‌پرۆژه‌كانی‌‌واڵت���ه‌،‌ س���ه‌رمایه‌گوزاری‌‌ وه‌به‌رهێن���ان‌و‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردس���تانیش‌به‌هۆی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌له‌قه‌یرانی‌‌داراییدایه‌‌به‌شێكی‌‌زۆری‌‌

ئه‌و‌پارانه‌ی‌‌بۆالی‌‌خۆی‌‌راكێشاوه‌.‌وتیش���ی‌،‌"بردن���ی‌‌ئ���ه‌و‌پاره‌ی���ه‌‌واته‌‌س���ه‌رمایه‌گوزاری‌‌ده‌س���تی‌‌خه‌ڵك‌و‌كه‌رتی‌‌تایب���ه‌ت‌هه‌موی‌‌بۆ‌خۆی‌‌ب���ردوه‌‌و‌ئه‌وانی‌‌

تا‌راده‌یه‌ك‌توشی‌‌ش���ه‌له‌ل‌كردوه‌‌له‌وه‌ی‌‌بتوانن‌كاروباره‌كانیان‌به‌ڕێوه‌ببه‌ن".

ئه‌و‌ئاماژه‌ش���ی‌دا،‌"سیاس���ه‌تی‌‌هه‌ڵه‌ی‌‌حكومه‌ت‌كاریگه‌ری‌‌له‌س���ه‌ر‌پاش���ه‌كه‌وتی‌‌هاواڵتیان���ی‌‌ئ���ه‌م‌واڵته‌‌دان���اوه‌،‌ئه‌مه‌ش‌ش���ه‌له‌لێكی‌‌گ���ه‌وره‌ی‌‌له‌ن���او‌بازاڕیش���دا‌دروس���تكردوه‌‌له‌ڕوی‌‌پرۆس���ه‌ی‌‌بازرگانی‌‌و‌ئاڵوێركردن‌و‌به‌هۆیه‌وه‌‌به‌شێكی‌‌جموجوڵی‌‌بازرگانی‌‌و‌ئابوری‌‌و‌چاالكی‌‌خه‌ڵك‌له‌بازاڕدا‌

وه‌ستاوه‌‌و‌توشی‌‌گرفت‌هاتوه‌".‌

بانكه ئه هلییه كان گیرۆده ی بێ پاره یین

سااڵنه‌‌پارێزگای‌‌سلێمانی‌‌پێویستی‌‌به‌‌‌14هه‌زار‌ته‌ن‌گۆشتی‌‌سور‌هه‌یه‌،‌له‌م‌ژماره‌یه‌‌به‌پێی‌‌ئه‌و‌زانیاریانه‌ی‌‌له‌به‌رده‌ست‌ئێمه‌دایه‌‌‌40بۆ‌%45ی‌‌به‌رهه‌می‌‌ناوخۆیه‌،‌ئه‌وی‌‌تری‌‌له‌ده‌ره‌وه‌‌هاورده‌ده‌كرێت

حكومه‌ت‌له‌نێوان‌‌2تا‌‌3ترلیۆن‌دیناری‌‌له‌بانكه‌‌

حكومی‌‌و‌تایبه‌ته‌كان‌له‌پاشه‌كه‌وت‌و‌داهاتی‌‌

هاواڵتیان‌بردوه‌‌و‌به‌كارهێناوه‌

بانکێک‌له‌سلێمانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ:‌ئاوێنه‌

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

ئه مساڵ نه ورۆز بۆ كیژێكی گه رمیانی جیاواز بو، ئه و ئاگری نه ورۆزی نه كرده وه ، به ڵكو خۆی داگیرساندو بو به ئاگری نه ورۆز،

ئه مه چیرۆكی خۆسوتاندنی كچێكی ته مه ن 26 ساڵی خه ڵكی ناحیه ی رزگارییه له گه رمیان، به ڕێوه به ری به ڕێوه به رایه تی به ڕه نگاربونه وه ی

توندتیژی دژ به ئافره تانی گه رمیانیش ده ڵێت "كه سوكاره كه ی وتویانه سۆپا پێیدا ته قیوه ته وه ،

دواتر ده به یه كی نه وتمان به دیكردوه ، بۆیه گومانی زۆر هه یه خۆی سوتاندنبێت و به هۆی سوپاوه

نه بوه ".

كچه ك���ه ن���اوی )ن، ح، م( پاش ئه وه ی له ماڵه وه گڕ له خۆی به رده دات، ده زانن، پێی كه س���وكاره كه ی ئنجا خوش���ك و برایه كی خۆی���ان ده ده ن به س���ه ریدا بۆ ئه وه ی بیكوژێننه وه ، ئه وانی���ش به ش���ێك له جه س���ته یان ده س���وتێت، به اڵم پ���اش گه یاندنی فریاكه وتنی به نه خۆشخانه ی كچه كه نه خۆش���خانه ی ره وان���ه ی ك���ه الر، فریاكه وتنی سلێمانی ده كرێت و پاش ته نها یه ك ش���ه و، ب���ۆ به یانییه كه ی

گیان له ده ستده دات.مه ده ن���ی كۆمه ڵ���ی چاالكوان���ی له ناحی���ه ی رزگاری مامۆس���تا دلێر كه ریم له لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه ده ڵێت "وه ك باس���ده كرێت خۆی سوتاندوه ،

چونكه گوایه به ماڵه وه ی وتوه ئه وه من خۆم ده سوتێنم و رۆشتوه ده به یه ك یه كس���ه ر كردوه و به خۆیدا نه وت���ی ئاگ���ری له خۆی به رداوه و رۆش���تون بۆیه نه كه وتون، فریای بیكوژێننه وه

هه مو جه سته ی سوتاوه ".به ڕای م���ن كۆمه ڵێك هۆكار هه یه ، به ش���ێك تێنه گه یش���تنی له وان���ه له ئافره تانه له س���ه ر مافه كانی ژنان و پاش���ان س���وربون و پێداگری له سه ر مافه كانی خۆیان، بۆیه له نێو خێزانی كورددا ك���ه خێزانی پیاوس���االرییه

قبوڵی هه ندێك له و داواكاریی و مافانه ناكات و كێشه دروست ده بێت.

ئه و چاالكوانه ره خنه له ڕێكخراوه كانی ژنان ده گرێت كه تائێستا نه یانتوانیوه ئافره تان و ژنان وشیاربكه نه وه له سه ر به ده س���تهێنانی مافه كان���ی خۆیان و ئه وه ی كاتێك مافیان ده كه وێته الی كه سێك یان خێزانه كانیان به شێوه ی یاسایی به ده س���تی بهێنن، بۆیه به و ده بنه ده سوتێنێنن و هۆیانه وه خۆی قوربان���ی ئه و كێش���انه ، كه واتا زۆر پێویس���ته جارێ كاری رێكخراوه كان

وشیاركردنه وه ی ژنان بێت، به تایبه ت بواری هاوسه رگیری.

به وت���ه ی به ش���ی لێكۆڵین���ه وه ی رزگاری ناحی���ه ی پۆلیس���ی له وه كردوه باس���یان شایه تحاڵه كان كچه ك���ه رۆش���توه له مه تبه خه كه چا لێ بنێت، له ناكاو ئاگر به رزبوه ته وه ، ئیدی براو خوش���كه كه ی ویستویانه یارمه تی بده ن و بیكوژێننه وه ، به شێک به اڵم ئه وانیش سوتاوه ، له جه سته ی گه یه نراوه ته ده س���تبه جێ كچه ك���ه

نه خۆشخانه .

له به رامب���ه ردا وته بێژی پۆلیس���ی گه رمیان حه سه ن حه مه ساڵه ح ئاماژه ب���ه وه ده كات لێكۆڵینه وه له روداوه كه ده س���تیپێكردوه و كه لێكۆڵینه وه كان كۆتایی هات ده توانن قس���ه ی له سه ر

بكه ن و رایبگه یه نن.هاوكات لێپرسراوی هۆبه ی رزگاری به ئافره ت���ان مالزم توندوتی���ژی دژ عادل حه مه س���اڵه ح ب���ۆ ئاوێنه باس خۆسوتاندنه كه چیرۆكی له سه ره تای ده كات ك���ه كاتژمێ���ر 8:30 ش���ه و رویداوه و له حه وش���ه ی ماڵی خۆیاندا

گڕی له خۆی به رداوه .

به وته ی لێپرسراوی هۆبه ی رزگاری توندوتی���ژی دژ به ئافره ت���ان كچه كه ته مه نی 26 س���اڵه و هێش���تا شوی نه كردبو، خاوه نی بڕوانامه ی دبلۆم بوه و په یمانگای مامۆستایانی ته واوكردوه ، وتیش���ی "پاش خۆس���وتاندنه كه ی ، لێكۆڵینه وه مان ده سپێكردو ده به یه كی گه وره ی نه وتمان له شوێنی روداوه كه دۆزیی���ه وه ، ده ركه وت زیاتر له نیوه ی

كردبو به خۆیدا".پاش ئ���ه وه ی گڕ له خۆی به رده دا و ره وانه ی نه خۆش���خانه ی فریاكه وتنی س���لێمانی ده كرێ، ب���ۆ رۆژی دواتر گیان له ده س���تده دات، م���الزم عادل ده ڵێت "ئه مه ش ده ریخس���توه رێژه ی

سوتاندنه كه ی 70-80% بوه ".ه���ۆكاری له ب���اره ی به رپرسه ی ئه و خۆسوتاندنه كه یه وه ، توندوتیژی وت���ی "هۆكاره كه ی وه ك ب���اس ده كرێت و پرس���یارمان كردوه

هی���چ كێش���ه یه كی نه ب���وه ، به ڵكو ته نها قس���ه یه ك كه ك���راوه ده ڵێن زۆر ج���ار وتویه تی كه ی بێت رۆژێك دابمه زرێم و هه میش���ه ئه م قس���ه یه ی دوباره كردوه ته وه ، بێزار بوه له ژیانی خۆی، به اڵم هیچ كه سێك له سه ر ئه و

روداوه ده ستگیرنه كراوه ".به ڕێوه به رایه تی ئاماره كانی به پێی توندتیژی دژ به ئافره تان له گه رمیان ته نه���ا له س���اڵی 2014دا 11 ئافره ت گه رمی���ان ئی���داره ی له س���نوری خۆی���ان س���وتاندوه و بۆ ئه مس���اڵی 2015 به خۆس���وتاندنی ئ���ه م كچه وه گه یشتوه ته دو حاڵه ت كه هه ردوكیان

گیانیان له ده ستداوه .له ب���اره ی خۆس���وتاندنی )ن، ح( به هه ماش���ێوه رزگاری ، له ناحی���ه ی به ڕێوه به رایه ت���ی به ڕێوه ب���ه ری دژ توندتی���ژی به ڕه نگاربون���ه وه ی به ئافره تان له گه رمیان عه قید له میعه محه مه د بۆ ئاوێنه وتی "پاش ئه وه ی خۆی س���وتاندوه و هه مو جه س���ته ی به ركه وت���وه نه توان���راوه وت���ه ی لێ وه ربگیرێ���ت، به اڵم كه س���وكاره كه ی وتویانه س���ۆپا پێی���دا ته قیوه ته وه ، دواتر ده به یه كی نه وتمان به دیكردوه ، بۆی���ه گومان���ی زۆره هه ی���ه خۆی س���وپاوه به ه���ۆی س���وتاندنبێت و

نه بوه ".به ره نگاربون���ه وه ی به ڕێوه ب���ه ری له گه رمیان به ئافره تان دژ توندتیژی روداوه ك���ه پ���اش ه���ه ر وتیش���ی لێكۆڵینه وه مان له گه ڵ كه سوكاره كه یدا

ده ستپێكرد".

ئا: زریان محه مه د

حزبه سیاسییه كان له سه ر پۆسته كانی پارێزگای سلێمانی و

هه ڵه بجه و ئیداره ی گه رمیان و راپه ڕین رێككه وتنیان واژۆكرد، كه بزوتنه وه ی

گوران 22 پۆستی به ركه وتوه و ناو و سیڤییه كانی ره وانه ی پارێزگاری سلێمانی كردوه ، له و پۆستانه شدا

ناوی هیچ ژنێك به دیناكرێت، هاوكات یه كێتی نیشتمانی كوردستانیش كه زۆرێك له پۆسته كانی به رده كه وێت،

به اڵم تائێستا دیار نییه رێژه ی دانانی ژنان بۆ پۆسته كانی چه نده .

له دوای هه ڵبژاردنه كانی ساڵی رابردو له هه رێم����ی كوردس����تاندا، هه رچه نده زۆربه ی به به شداری حكومه تی هه رێم الیه نه سیاس����ییه كان پێكهات، به اڵم حكومه ت����ی خۆجێی����ی پارێ����زگاكان له سلێمانی به هۆی گه یشتنه بنبه ست تائه مدواییه به هه ڵپه سێردراوی مایه وه و دواك����ه وت، ئ����ه وه ی جێی س����ه رنجه

به ش����ێك ل����ه و الیه نانه ی پۆس����تیان پێدراوه و به ركه وت����وه ناوی هیچ ژنی بزوتنه وه ی ك����ه به دیناكرێت، تێ����دا گۆڕانیش له و 22 پۆسته ی به ریكه وتوه تائێستا هیچ ژنێكی دیارینه كردوه كه به شدار بێت له و پۆستانه و له حكومه ته

خۆجێیه كه دا.ئه ندامی محه مه د ئاكۆ له وباره یه وه بزوتنه وه ی دانوس����تانكاری وه ف����دی گ����ۆڕان س����ه باره ت به و پرس����ه وتی "ئێمه ئه و پۆس����تانه له سه ر ئه ساسی س����یڤی دیاریكردوه و دانراون، چونكه بۆم����ان رایه ڵه كان����ه وه له مه ك����ۆو ره وان����ه و كاندیدكراون بۆ س����ه ره وه ی بزوتنه وه كه و لیژنه ی هه ڵس����ه نگاندن، له گه ڵكراوه ، چاوپێكه وتنی����ان دواتر

ئنجا ره وانه ی پارێزگامان كردوه ".دانوستانكاری وه فدی ئه ندامه كه ی له وه ده كات ب����اس بزوتنه وه ی گۆڕان هه وڵیانداوه به ش����داری به ژنان بكه ن و په یوه ندی ته نه����ا "ئ����ه وه وتیش����ی نیی����ه و پارێ����زگاوه به ئه نجومه ن����ی هه وڵمان����داوه ژنان له س����ه ر ئاس����تی

حكومه تی هه رێم به شداربن". نیش����تمانی یه كێت����ی ه����اوكات س����لێمانی و له پارێزگای كوردس����تان هه ڵه بج����ه و گه رمیان و راپه ڕین زۆرێك له پۆس����ته كانی به رده كه وێ����ت، به اڵم

تائێستا رون و دیار نییه ژنیان بۆ ئه و پۆس����تانه ته رخان كردبێت و رێژه كه ی

چه نده .س����ه باره ت به یه كێت����ی و دانانی ژن له و پۆستانه دا، حاكم قادر حه مه جان دانوس����تانكاری ش����اندی ئه ندام����ی بۆ كوردس����تان نیش����تمانی یه كێتی ئاوێن����ه ده ڵێت "ئێم����ه وه ك یه كێتی نیشتمانیی پێویس����ته زیاتر ره چاوی پۆس����ت بۆ ژنان بكه ین له حكومه تی خۆجێیی س����لێمانی و هه ولێرو دهۆك و

شوێنه كانی تر".له ب����اره ی هه مان پرس����ه وه ، رێبوار حه مه نوێنه ری شاندی دانوستانكاری لیس����تی خزمه ت كه س����ه ر به الیه نی كومه ڵی ئیس����المییه له لێدوانێكدا بۆ ئاوێن����ه وت����ی "الی ئێمه ب����ۆ هه ردو ره گه زی ژنان و پیاوان ده رگا كراوه یه و ده توانن سیڤی خۆیان پێشكه ش بكه ن بۆ ئ����ه و پۆس����تانه ی به رمانكه وتوه و ڕایده گه یه نین، ئێمه هیچ مه رجێكمان

نییه له سه ر خوشكان و برایان".ئه و به رپرس����ه ی كۆمه ڵی ئیسالمی

ئاماژه به وه ش����ده كات ئه و پۆس����تانه له سه ر ئه ساسی شایسته یی و لێهاتویی یه كالی����ی ده كرێن����ه وه ، وه ك چ����ۆن له سه ر ئاس����تی حكومه ت و راوێژكارو به ڕێوه به ره گش����تییه كان خوشكانمان

هه یه و دامانناون.ئیس����المی یه كگرت����وی ب����ه الی كوردس����تانه وه دانانی كه س����ه كان بۆ ئ����ه و پۆس����تانه ی پش����كی ئێمه یه و باسمانكردوه ئازادانه به رمانكه وتوه ، ك����ه له ه����ه ر ره گه زێ����ك بێ����ت، له و باره ی����ه وه عومه ر محه م����ه د ئه ندامی یه كگرتوی سه ركردایه تی ئه نجومه نی ئیسالمی كه له رێككه وتنی الیه نه كاندا وه كو نوێنه ری حزبه كه ی به ش����داربوه بۆ ئاوێنه ده ڵێت "دو رێگامان داناوه و ده ستنیش����انكردنی بۆ دیاریك����ردوه بۆ پۆس����ته كان، رێگه ی كه س����ه كان یه كه م سیڤییه و رێگه ی دوه م ئه وه یه هه ر ئه ندامێك����ی ئێمه وه كو یه كگرتو ك����ه له خ����ۆی راده بینێت پۆس����تێك به ڕێوه به رێ����ت ده رگا ده كه ین����ه وه بۆ خۆپااڵوتن، دواتر له ده نگداندا یه كالیی

ده كه ین����ه وه ، بۆیه له و كاته دا ژنانیش ئازادن خۆیان كاندید بكه ن و ده چێته

ئه و ملمالنێیه وه ". ئه و به رپرسه ی یه كگرتوی ئیسالمی كۆتایان ئه وان به وه ش����كرد ئاماژه ی ب����ۆ ژنان دانه ناوه و وت����ی "ئێمه هیچ كۆتایه كمان دیاری نه كردوه بۆ ژنان، به ڵكو ده رگا كراوه یه بۆ ئه وه ی خۆیان

كاندید بكه ن وه كو پیاوان".هه میش����ه ب����اس ل����ه وه ده كرێ����ت له پێگه كان����ی ژن����ان ئافره ت����ان و حكومه تدا كه متر پۆستیان پێده درێت یان ته نه����ا وه زاره تێكیان پێده درێت، ئه ویش هه ر له الیه ن پیاوانی به رپرس ده به خشرێت پێیان له حزبه كانیانه وه نه ك به ده ستی بهێنن، بۆیه تائێستاش ئه وه له حكومه ته یه ك له دوای یه كه كانی هه رێمدا به دی ده كرێت، بۆ حكومه تی الیه ن����ه پارێزگاكانی����ش خۆجێی����ی ژنانیان ڕێژه ی تائێستا سیاسییه كان دیاری نه كردوه له پۆسته كانداو هێشتا رون نیی����ه ژنان له نێ����و حزبه كانیاندا

پشكیان به رده كه وێت یان نا.

9 )472( سێشه ممه 2015/3/31 کۆمه‌اڵیه‌تی

ئاوێنه چیرۆكی خۆسوتاندنه كه ی ده گێڕێته وه کچێک به خه ونی دامه زراندنه وه سه رده نێته وه

ژنان له پۆسته کانی حكومه تی خۆجێیدا په راوێز ده خرێن

گۆڕان له و 22 پۆسته ی

به ریكه وتوه تائێستا هیچ ژنێكی دیاری

نه كردوه كه به شدار بێت له و پۆستانه دا

ڕێكخراوه كانی ژنان تائێستا نه یانتوانیوه

ئافره تان و ژنان وشیاربكه نه وه

له سه ر به ده ستهێنانی

مافه كانی خۆیان

زۆر جار وتویه تی كه ی بێت رۆژێك

دابمه زرێم و هه میشه ئه م قسه یه ی

دوباره كردوه ته وه ، بێزار بوه له ژیانی

خۆی

براو خوشكه كه ی ویستویانه

یارمه تی بده ن و بیكوژێننه وه ،

به شێک له جه سته ی ئه وانیش سوتاوه

ئێمه وه ك یه كێتی نیشتمانیی

پێویسته زیاتر ره چاوی پۆست بۆ ژنان بكه ین

له حكومه تی خۆجێیی

ئه نجومه نی پارێزگای سلێمانی

rangalayawene@gmail.com (472( سێشه ممه ‌2015/3/31ره‌نگاڵه

زۆر ماوه ی���ه دا هه ن���گاوی له م گرنگ ده نێیت، ک���ه کاریگه ری ده بێت له س���ه ر ده ستپێکردنی

پرۆژه نوێیه کانت.

كاتی زیاترت پێویس���ته بۆئه وه ی له خۆشه ویس���ته كه ت تێبگه یت، شه ممه

به ختی تۆیه چاوه رێ به .

هه ڵه ی خۆت به س���ه ر كه سانی تردا س���اغ مه ك���ه وه ، هێنده كه س���ێكی خۆپه رستی كه بویته مایه ی ناڕه حه تی

بۆده وروبه رت.

خ���ۆت ئاماده ده كه یت ب���ۆ ئاهه نگی تایبه ت به خۆت، كاتێكی خۆش له گه ڵ

هاوڕێكانت به سه ر ده به یت.

رازی بون���ت به ه���ه ر بڕیارێ���ك كه ده رب���اره ت ده رده كرێ���ت كێش���ه ت پێویس���تت ده كات، دروس���ت ب���ۆ

به هاوكاریه .

خۆشه ویستیی تازه دێته ژیانته وه و ده گۆرێ���ت، ژیان���ت به ته واوه ت���ی

ئاسوده ییت بۆ ده گه ڕێته وه .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازوو

"بۆ ناساندنی سه روه ت ته نها ئه و کۆمه ڵه تابلۆو کاره گرافیک و هێڵکاریانه به س نین وه ک هونه رمه ندێک. ئه و نوسه ر ی مێژوی ده رونی هه شتاکان و نه وه ده کانی س���ه ده ی راب���ردوی ئێمه ب���وه له ڕێی پێکهات���ه هونه ریه کانی���ه وه به فیگۆره خه ماویه کانی و هه ڵچونه کانی گوزارشت له دۆخ���ی ده رونی���ی و کۆمه اڵیه تی���ی و سیاس���یی ئ���ه و قۆناغ���ه مێژویی���ه ی ک���ورد ده کات، ئ���ه و ت���ا ئه وکات���ه ی هونه رمه ندێک���ی جێمانده هێڵێ���ت، ماناکانیه وه به هه مو بوه گوزارشتخواز به به راورد له گه ڵ ئه و هاوڕێیانه ی که تا ئه م دوایی���ه ش هه ر چاالکانه هونه ریان مه دح���ه ت و )ره م���زی و ئه نجام���داوه

قه ره نی(".یه کێک له نوس���ه ره کان به و ش���ێوه یه باس له هونه رمه ندی ش���ێوه کاری کورد س���ه روه ت س���ه وز ده کات، که هه ینی پێشو11 ساڵ به سه ر گیان له ده ستدانیدا

تێپه ڕی.س���ه روه ت ئه نوه ر س���ه وز، له س���اڵی 1954 له ش���اری س���لێمانی له دایكبوه . له سه ره تای الوێتیداو کاتێک له قۆناغی ده ستیکردوه بوه ، ناوه ندیی خوێندنی له وکاته ش���دا هونه ری���ی و ب���ه کاری به ش���داری چه ندین پێشانگای چاالکی

قوتابخانه کانی کردوه .دواتر ئه و هونه رمه نده روی له خوێندنی ئه کادیمی���ی هون���ه ر ک���ردوه و بۆ ئه و مه به سته ش له ساڵی1970 دا ڕویکردوه ته به غدا و جوانه كانی هونه ره په یمانگه ی ل���ه و په یمانگای���ه به ش���ی گرافیك���ی به پله یه ك���ی به رز ته واوك���ردوه . دوای ته واوکردنی خوێندنیش، ڕوی له ئه وروپا کردوه و ته نها ماوه ی 2 ساڵ ماوه ته وه و

دواتر به ره و کوردستان گه ڕاوه ته وه .

س���ه روه ت س���ه وز یه كه م پێش���انگای له زانكۆی س���لێمانی له س���اڵی 1976 کردوه ته وه به هاوبه ش���ی له گه ڵ چه ند هونه رمه ندێك���ی دیک���ه . دوای ئه وه ش تایبه ت و دیکه ی پێش���انگه ی چه ندین هاوبه ش���ی له ش���اره كانی س���لێمانی، هه ولێر، ده���ۆك، به غداو ش���اره كانی

دیكه ی عێراق كردوه ته وه .جگه له پێش���انگاکانی ناوخۆ، هاوکات چه ندین به ش���داری س���ه وز سه روه ت پێشانگای هونه ری ده ره وه ی واڵتیشی

کردوه .له س���اڵی 1992 له گ���ه ڵ هونه رمه ن���د )نامیق عه لی قادر( پێش���انگه یه كیان فه ره نس���ا پایته خت���ی له پاریس���ی کردوه ته وه ، هه روه ها له س���اڵی 1993 له س���ه ر بانگهێشتنی فرانسوا میته ران، له گ���ه ڵ هاوبه ش���ی پێش���انگه یه كی ژماره یه ك هونه رمه ندی كورد له و واڵته کردوه ته وه . جگه له پاریس، س���ه روه ت سه وز له واڵتانی دیكه ی وه ك )به ریتانیاو ئه ڵمانیاو ئیتاڵیا( پێشانگه ی تایبه ت و

هاوبه شی هه بوه .هونه رمه ند س���ه وزی له نه وه ده كان���دا بۆ ماوه ی چه ند س���اڵێك له ڕێكخراوی MAG دا كاری می���ن هه ڵگرتنه وه ی

كردوه .دواهه مین پێش���انگه ی هاوبه ش���ی بۆ یادی س���اڵڕۆژی شازده ی مانگی مارت بو له ساڵی 2004، هه ر له و ڕۆژه شدا بو که له ش���ه قامی سالمی شاری سلێمانی ئۆتۆمبێلێك لێیداو به سه ختی برینداری ک���ردو دوای12 رۆژو به هۆی س���ه ختی 2004/3/28 ل���ه ڕۆژی ڕوداوه ک���ه وه و له نه خۆش���خانه ی )جادری( له ش���اری به غدا، كاتژمێ���ر پێنجی ئێواره گیانی

له ده ستدا.

ئا: ئاکۆ حەمەد رابی

چایخانەی سەید جەبار لەشاری رەواندزی پایتەختی پێشوی ئەمارەتی سۆران، تەمەنی نزیک بەسەدەیەکەو تائێستاش چایخانەکە ماوەو لەالیەن یەکێک لەپیاوەکانی ئەو خانەوادەیە

بەڕێوەدەبرێت. بە پێی مێژوی دروستبونەکەشی بێت، ئه و چایخانه یه ،

لەچایخانەی شەعبی سلێمانی و مەچکۆی هەولێریش، کۆنترە.

س���ەید تەها س���ەید جەبار، کە ئێستا چایخانە کۆنەکەی کوردستان و رەواندز بەڕێ���وە دەب���ات، بۆ ئاوێن���ە جەخت لەوەدەکات���ەوە ک���ە ئ���ەو چایخانەیە لەباپیریان بەناوی س���ەید عزیز، بۆیان ماوه ته وه ، "چونکە بەپێی گێڕانەوەکانی باوکم، پێشتر ئەو چایخانە لەساڵی1926 لەالیەن سەیدجەباری باپیرم دامەزراوە، پاش���ان کە باپیرم کۆچی دوایی کرد، باوکم لەس���اڵی1955تاکو ساڵی 2011 چایخانەکەی بەڕێوەبردوەو خۆی کاری تێداکردوە، دواتر لەوکاتەوە چایخانەکە بەناوی س���ەید جەباری باوکم ناوبانگی

دەرکردوە". لەب���ارەی ئەوەی ک���ە بۆچی درێژەی بەهەمان کاری باپیرو باوکی داوەتەوە، س���ەید تەها ئ���ەوەی رونک���ردەوە کە ئەوکات���ەی باپی���ری لە ژیان���دا مابوە وەس���یەتی ک���ردوە، ک���ە چایخانەکە تێکنەدەن و لەکارکردن لەسەری بەردەوام بن، "کاتێک باوکیش���م ئەرکەکەی گرتە ئەستۆ، من و براکانم کارمان لەگەڵ کردو ئەویش هەمان وەس���یەتی باوکی خۆی بۆ ئێم���ە هەبو، بۆیە ئێمەش لەس���ەر وەسیەتی باوک و باپیرم، چایخانەکەمان تێکن���ەداو درێژەم���ان بەکارکردن لەو

چایخانەیەدا".ئەمین مەحمود س���ەمین، دانیش���توی

رەواندزه و تەمەن 65 ساڵه ، بە گوتەی خ���ۆی هەر ل���ە منداڵیەوە س���ەردانی ئ���ەو چایخانەی���ە دەکات، ئ���ەوەی بۆ ئاوێنە رونکردەوە کە ئەو بەشی زۆری تەمەن���ی لەو چایخانەیە بەس���ەربردوە "ئێس���تاش هەمو رۆژێک بەبەردەوامی سەردانی ئەو چایخانەیە دەکەم. ئەگەر بکەم، س���ەردانی نەتوانم رۆژێکی���ش هەست بەبۆش���اییەک دەکەم لەژیاندا، چایخانەی س���ەید جەب���اری، رەمزێکی

جوانی شارەکەمانه ".یەکێک رەوان���دزی، موخلیس س���ەید لەنەوەکانی س���ەید عەزی���ز، ئەوەی بۆ ئاوێن���ە رونکردەوە کە پێش���تر باپیرو باوکی بژێوییان لەس���ەر ئەو چایخانەیە ب���وە، "م���ن و براکانیش���م لەتەمەن���ی منداڵی���ەوە ل���ەو چایخانەی���ە کارمان کردوەو هەمو خانەوادەکەشمان شانازی

بەو چایخانەوە دەکەین".س���ەید موخلیس ئەوەشی گێڕایەوە کە

ئەو لەباوکییه وه گوێی لێبوە کە پێشتر هونەرمەندان���ی بەناوبانگی کورد وەک محم���د عارف جەزی���ری و کاوێس ئاغاو چەندین هونەرمەن���دی ناوداری دیکەی کورد، س���ەردانی ئ���ەو چایخانەیەیان کردوەو مەقام و الوک و بەس���تەیان تێدا

وتوە.س���ەید موخلیس باس���ی لەوەش���کرد کە پێش���ترو لەس���اڵی چ���ل و پەنجاو دواتریش���دا، س���ااڵنی شەس���تەکان و

وێ���ڕای ئەوەی ک���ە چایخانه ک���ه نانی بەیانی تێ���دا دەخورا، ه���اوکات یاری جۆراجۆری کوردەواریش لەو چایخانەیە

ئەنجامدراون.ق���ەزای رەواندز، چایخان���ە کۆنەکەی لەئێس���تادا تەمەنی گەیش���تۆتە نزیک بەس���ەدەیەک و چەن���د س���اڵێک پێش ئێستاش بەهۆی کۆنیەکەیەوە به بڕیاری نۆژەنکرای���ەوەو هەولێ���ر پارێ���زگای

سەرلەنوێ دروستکرایەوە.

ئا: ئاوێنه

کورته فیلمی کوردیی "کۆشکی مێروله کان" له فێستڤاڵێکی نێوده وڵه تیی له واڵتی

سویسرا خه اڵتی باشترین کورته فیلمی نێوده وڵه تی به ده ست ده هێنێت

ئه وه ش دوای ئه وه دێت پێشتر له چه ندین فیستیڤاڵی دیکه دا خه اڵتی

به ده ستهێناوه .

کورت���ه فیلم���ی کوردیی "کۆش���کی مێرول���ه کان" له ده رهێنان���ی تۆفی���ق ئه مان���ی، له بیس���ت و نۆهه مین خولی نێوده وڵه تی فریبۆرگی فیس���تیڤاڵی له واڵت���ی سویس���را به ش���داری کردو بوه جێی س���ه رنجی بینه ران و لیژنه ی

سه رپه رشتیاری فیستڤاڵه که .به رهه م���ی کورته فیلم���ه ئ���ه و به ڕێوه به رایه ت���ی گش���تیی هون���ه رو ڕۆشنبیریی گه رمیان و ماڵی سینه مایه . له وته یه کی راگه یاندنی ماڵی س���ینه مادا بۆ ئاوێن���ه ، رایانگه یاند که له باره ی ئه و کورت���ه فیلمه وه سه رپه رش���تیاری فریبۆرگ تێری جۆبین ئاش���کرای ک���ردوه که مایه ی خۆش���حاڵییانه فیلمێ���ک له کوردس���تانه وه نه هامه ت���ی و پ���ڕ مێژویه ک���ی به ش���داره و

جینۆسایدی گه لێک ده گێڕێته وه .هه روه ها یه کێک له ئاماده بوانی فیستیڤاڵه که رایگه یاندوه که ئه و ته نها له ڕێگه ی ش���ه ڕی داعش���ه وه ک���وردی ناس���یوه و زانیویه ت���ی میلله تێک به و ناوه هه یه ، " ئێستاش لەدوای بینینی كۆش���كی مێرولەكان بینیم ئەو گەلە كوش���تنیان چەوس���ێنراونەتەوەو بەردەوام بەرانبەر ئەنجام دراوەو جینوس���اید كراون، بەراس���تی چێژم لەفیلمەكە بینی و نەمتوانی

نەگریم لەكاتی بینینیدا".دوای ئ���ه وه ی له کۆتا رۆژی فیس���تیڤاڵه که کورته فیلمی "کۆش���کی مێروله کان" خه اڵتی باشترین کورته فیلمی نێوده وڵه تی پێبه خشرا، ئه مان���ی تۆفی���ق فیلمه ک���ه ده رهێن���ه ری رایگه یاند "فیلمەكەی من لەسەر جینۆسایدی گەلی ك���وردەو خەاڵتەكەم پێش���كەش بەو پێش���مەرگەو ش���ەڕڤانانە دەكەم كە ئێستا لەبەرەكانی جەنگ دژ بەگروپی تیرۆریس���تی داع���ش دەجەنگن و بەرگ���ری لەگەلی كورد دەكەن بۆ ئەوەی نەهێڵن جارێكی تر تاوانی

جینۆساید بەرانبەر كورد روبداتەوە".فیس���تڤاڵێکی فریب���ۆرگ، فێس���تیڤاڵی نێودەوڵەتیە س���ااڵنە لەسەرتاسەری جیهان فیلم بەشداری دەكات و بۆ ئەمساڵیش تەنیا 18 فیلمی ك���ورت هەڵبژێردراو "كۆش���كی مێرولەكان"یش وەك نوێنەرایەتی كوردستان بەش���داری كرد. ئ���ەم خولەی فیس���تڤاڵی فریبۆرگ له 21 تا 28ی ئازاری 2015 لەشاری

فریبۆرگ لەواڵتی سویسرا به ڕێوه چو.چیرۆك���ی ئ���ەم فیلم���ه ب���اس ل���ه ژیانی

خێزانێكی س���ێ كەسی دەكات كە له كۆش���كێكی بچوك ژیان لەیەكێ���ك بەس���ەردەبەن لەبیابانەكان���ی عێراق، بەاڵم ش���تێكی رۆژێك لەن���اكاو نام���ۆ رودەدات و ژیانی���ان

دەگۆڕێت.

کورته ئه و پێش���تریش خه اڵتی چه ندین فیلمه دیکه ی له فیستڤاڵه کانی پرت���وگال و ئێ���ران و تورکی���او پۆڵه ن���داو لوبنان به ده ستهێناوه .

کۆنرتین‌چایخانه‌‌له‌پایته‌ختی‌ئه‌ماره‌تی‌سۆرانه‌

کۆشکی‌مێروله‌کان‌کۆشکێک‌له‌خه‌اڵت‌دروست‌ده‌کات

شه‌هێن‌جه‌مال‌گله‌یی‌له‌چایخانه‌ی‌شه‌عب‌هه‌یه‌

سه‌روه‌ت‌سه‌وز..‌بێده‌نگ‌ژیاو‌بێده‌نگ‌ڕۆیشت

کاروان ئاواته .ئه و خانمه ئه کته ره گله یی له چایخانه ی شه عب و به شێک له و هونه رمه ندانه ده کات که ل���ه وێ س���وکایه تییان به کاره کانی کردوه و رایده گه یه نێت که ده بێت ئه وان هانی هونه رمه ندان بده ن بۆ کاری باشتر

نه ک سوکایه تیی کردن.شە هین جەمال لەدایكبوی ساڵی1985ی ئ���ۆردوگای ئەاڵیی���ه، لەس���اڵی 2003 ژیانی هاوس���ەرێتی پێكهێناوەو خێزانی هونەرمەن���د كاروان ئاوات���ه، باوك���ی بەرش���ااڵوی ئەنفال که وتوه و سوپاسی دایكی دەكات كە توانیویەتی هەم دایك

بێت و هەم باوكیش.

چایخانەی سه ید جه بار له ره واندز

شه هێن جه مال

‌ره‌نگاڵه(472( سێشه ممه 2015/3/31 rangalayawene@gmail.com

گاکاوڕ

كێش���ه ی دارایت هه یه و توشی قه یرانی گه وره ده بیت له كاره كانت و ماوه یه كی

ناڕه حه ت به سه ر ده به یت.

هه ست به ناره حه تی ده كه یت و كێشه ته ندروستییه كانیش زیاتر ناڕه حه تت

ده كه ن.

كێش���ه ی كه سێكی هاوڕێت سه رقاڵت ده كات و بی���ر له وه ده كه یت���ه وه ك���ه

هاوكاری دارایی بكه یت.

پێویس���تت ب���ه كات هه یه ب���ۆ ئه وه ی بیربچێت���ه وه ، ناخۆش���ییه كانت زیاتری���ان كات���ی ناخۆش���ییه كان

پێویسته .

زیات���ر كاتێك���ی بك���ه و س���ه فه ر له گ���ه ڵ هاوڕێكان���ت به س���ه ر به ره ، گوێ���ت زیات���ر خۆشه ویس���ته كه ت

لێده گرێت.

قرژاڵدوانه‌‌

بیر له كارێ���ك مه كه ره وه ك���ه كاتی ك���ه كار باش���ترین م���اوه ، زۆری ئێسته پێویس���ته بیكه یت بایه خدانه

به ته ندروستیتی خۆت.

فه‌‌ریکشێر

1010

وه ك ئاش���كرایه ئ���ه م وه رزه زیات���ر خه ڵكی له ده ره وه به س���ه ر ده به ن خانمانیش پاش زس���تانێكی س���ارد له پڕ كه ده چن���ه به رهه تاو ره نگه پێستیان توش���ی گرفت ببێت، هه ربۆیه ئێمه چه ند رێنماییه ك ده ده ین

به خانمان له سه ر چۆنێتی ئارایشت كردن له كاتی گه شت و سه یران.

- ئێمه زۆرجار رێنمایی ئه وه ده ده ین به خانمان ئه گه ر له زستاندا پێستت چه ور بو ئه وه ئه ساسی وشك به كاربێنه و ئه گه ر پێستت وشك بو ئه وه ئه ساس���ی ته ڕ به كاربێنه . به اڵم له وه رزی به هارو هاوین ئێمه ئامۆژگاری خانمان ده كه ین كه ئه وانه ی پێستیان چه وره یان وشك پێویست ناكات ئه ساس���ی ته ڕ به كاربهێنن چونكه مه ڵهه می دژه خۆر به كار ده هێنرێت و دواتر ئه ساسێكی وشك به سه ریدا. واتا پێویسته هه مو پێستێك به پێی رێنمایی پزیشك و جۆری پێسته كه دژه خۆر به كاربهێنێت و دواتر ئه ساسه

وشكه كه له سه رێوه لێبدات. - بۆ ئه و كه سانه ی ماڵه له سه ر ده موچاویان هه یه یاخود شوێن سوتانێك له س���ه رێتی . ئه وه له وكاته هه تاوه كه زیاتر په ڵه كه تۆخ ده كاته وه . هه ر بۆیه ئێمه ئامۆژگاری خانمان ده كه ین كه نه چنه به رهه تاو یاخود له كاتی چونه به رهه تاو كاڵو له سه ر بكه ن بۆ ئه وه ی هه تاوه كه له په ڵه كان نه داو

تۆخی بكاته وه .- بۆ ئه وخانمانه ش كه له س���ه یران ده موچاوی���ان به هۆی هه تاو یاخود میكیاج و هه تاوه كه س���وتاوه ، ئه وه باشتر وایه ماسكی سروشتی بكه ن له ماڵه وه بۆ رزگاربون له و س���وتاوییه ، باش���ترین ماس���كی سروشتیش ماستی ش���یرینه كه ده كرێت له ده موچاو بدرێت بۆ ماوه ی 20 خوله ك و

دواتر بشۆرێت.- ئه گه ر ماسكی سروشتی ماڵه وه سودی نه بو بۆ البردنی ئه و سوتانه ی ده موچاو ئه وه جۆره ماس���كێك هه یه له ئارایش���تگانمان بۆ س���وتانی

به رهه تاو. كه به سوده بۆ ئه و سوتانانه .

ئا: ئاوێنه

کورته فیلمی کوردیی "کۆشکی مێروله کان" له فێستڤاڵێکی نێوده وڵه تیی له واڵتی

سویسرا خه اڵتی باشترین کورته فیلمی نێوده وڵه تی به ده ست ده هێنێت

ئه وه ش دوای ئه وه دێت پێشتر له چه ندین فیستیڤاڵی دیکه دا خه اڵتی

به ده ستهێناوه .

کورت���ه فیلم���ی کوردیی "کۆش���کی مێرول���ه کان" له ده رهێنان���ی تۆفی���ق ئه مان���ی، له بیس���ت و نۆهه مین خولی نێوده وڵه تی فریبۆرگی فیس���تیڤاڵی له واڵت���ی سویس���را به ش���داری کردو بوه جێی س���ه رنجی بینه ران و لیژنه ی

سه رپه رشتیاری فیستڤاڵه که .به رهه م���ی کورته فیلم���ه ئ���ه و به ڕێوه به رایه ت���ی گش���تیی هون���ه رو ڕۆشنبیریی گه رمیان و ماڵی سینه مایه . له وته یه کی راگه یاندنی ماڵی س���ینه مادا بۆ ئاوێن���ه ، رایانگه یاند که له باره ی ئه و کورت���ه فیلمه وه سه رپه رش���تیاری فریبۆرگ تێری جۆبین ئاش���کرای ک���ردوه که مایه ی خۆش���حاڵییانه فیلمێ���ک له کوردس���تانه وه نه هامه ت���ی و پ���ڕ مێژویه ک���ی به ش���داره و

جینۆسایدی گه لێک ده گێڕێته وه .هه روه ها یه کێک له ئاماده بوانی فیستیڤاڵه که رایگه یاندوه که ئه و ته نها له ڕێگه ی ش���ه ڕی داعش���ه وه ک���وردی ناس���یوه و زانیویه ت���ی میلله تێک به و ناوه هه یه ، " ئێستاش لەدوای بینینی كۆش���كی مێرولەكان بینیم ئەو گەلە كوش���تنیان چەوس���ێنراونەتەوەو بەردەوام بەرانبەر ئەنجام دراوەو جینوس���اید كراون، بەراس���تی چێژم لەفیلمەكە بینی و نەمتوانی

نەگریم لەكاتی بینینیدا".دوای ئ���ه وه ی له کۆتا رۆژی فیس���تیڤاڵه که کورته فیلمی "کۆش���کی مێروله کان" خه اڵتی باشترین کورته فیلمی نێوده وڵه تی پێبه خشرا، ئه مان���ی تۆفی���ق فیلمه ک���ه ده رهێن���ه ری رایگه یاند "فیلمەكەی من لەسەر جینۆسایدی گەلی ك���وردەو خەاڵتەكەم پێش���كەش بەو پێش���مەرگەو ش���ەڕڤانانە دەكەم كە ئێستا لەبەرەكانی جەنگ دژ بەگروپی تیرۆریس���تی داع���ش دەجەنگن و بەرگ���ری لەگەلی كورد دەكەن بۆ ئەوەی نەهێڵن جارێكی تر تاوانی

جینۆساید بەرانبەر كورد روبداتەوە".فیس���تڤاڵێکی فریب���ۆرگ، فێس���تیڤاڵی نێودەوڵەتیە س���ااڵنە لەسەرتاسەری جیهان فیلم بەشداری دەكات و بۆ ئەمساڵیش تەنیا 18 فیلمی ك���ورت هەڵبژێردراو "كۆش���كی مێرولەكان"یش وەك نوێنەرایەتی كوردستان بەش���داری كرد. ئ���ەم خولەی فیس���تڤاڵی فریبۆرگ له 21 تا 28ی ئازاری 2015 لەشاری

فریبۆرگ لەواڵتی سویسرا به ڕێوه چو.چیرۆك���ی ئ���ەم فیلم���ه ب���اس ل���ه ژیانی

خێزانێكی س���ێ كەسی دەكات كە له كۆش���كێكی بچوك ژیان لەیەكێ���ك بەس���ەردەبەن لەبیابانەكان���ی عێراق، بەاڵم ش���تێكی رۆژێك لەن���اكاو نام���ۆ رودەدات و ژیانی���ان

دەگۆڕێت.

کورته ئه و پێش���تریش خه اڵتی چه ندین فیلمه دیکه ی له فیستڤاڵه کانی پرت���وگال و ئێ���ران و تورکی���او پۆڵه ن���داو لوبنان به ده ستهێناوه .

ئا: ئاكۆ حەمەد رابی

"ئەو تەمەنەی كە ماومە لەزیادەیە، چونكە بەهۆی كاركردنم لەسەروەختی پاككردنەوەی چەند

ناوچەیەك لەمین، حەوت جار مینم پێدا تەقیەوەتەوەو هەمو جارێكیش

تا لێواری مه رگ رۆیشتوم، هەر بەهۆی مینیشەوە قاچێك و دو پەنجەی دەستم نەماون"، ئەمە وتەی مام رەسوڵە كە لەماوەی

نزیكەی 20 ساڵدا توانیویەتی 35 هەزار مینی جۆراجۆر له باڵەكایەتی

هەڵبگرێتەوە.

رەس���ول ئەحمەد رەسول تەمەن 59 س���اڵ بۆ ئاوێنەدا باس لەوەدەكات ك���ە نزیك���ەی 20 س���اڵە خەریكی پوچەڵكردن���ەوەی مین و تەقەمەنییە لەناوچ���ەی باڵەكایەتی، "بەهاوكاری دو هاوڕێ���م توانیوم���ە نزیكەی 35 رۆژی هەڵگرم���ەوە، می���ن ه���ەزار واهەبوە 700 مینمان هەڵگرتوەتەوە، بەداخەوە یه کێک له هاوڕێکانم بەهۆی مینەوە گیانی س���پارد و یەكێكیشیان

چاوەكانی لەدەستدا".خولی���ای م���ام ڕه س���وڵ لەمنداڵیدا جیاواز ب���وە لەخولیای مندااڵنی تر، وەك خۆی وت���ی "هەر لەمنداڵییەوە خولی���ای دەس���كاریكردنی چ���ەك و هەب���وەو جۆراج���ۆرم تەقەمەن���ی دواجاریش بەهۆی وەرگرتنی زانیاری و شارەزابونم لەپوچەڵكردنەوەی میندا،

دەستمكرد بەكاركردن لەو بوارەدا."لەب���ارەی مەترس���یەكانی ئەو كارە، ش���ەڕكردنە ب���ەوەدەكات ئام���اژە لەگەڵ مەرگ���دا، بەهۆی ئەو كارەوە دەیانجار بەش���ێوەی سەرسوڕهێنەر لەمردن رزگاری بوە، "ئەو تەمەنەی ك���ە ماوم���ە لەزیادەی���ە، بەه���ۆی ئەو كارەش���ەوە حەوت ج���ار مینم پێ���دا تەقیوەت���ەوەو قاچێك و چەند بەراستی لەدەس���تداوە، پەنجەیەكم كاركردن لەنێو میندا پڕ مەترس���ی و

ناخۆشە".وش���یار لەهەڵەبج���ەو مام رەس���وڵ لەباڵەكایەتی هێن���دەی رێكخراوێكی می���ن هەڵگرتنەوە كاری���ان كردوە، ب���ەاڵم ئەوان بەبێ پ���ان و بەرنامەو

رێكخراوەكان بەپان و بەرنامە.ئەو هاواڵتیە ئەوەش روندەكاتەوە كە رێكخراوی مینهەڵگرەوە لەكوردستاندا نەیتوانیوە س���اڵ بەچەندین هەبوە زەویی���ەك لەمی���ن پ���اك بكاتەوە، كەچ���ی زەوی هەبوە م���ن بە12 رۆژ پاك���م كردوەت���ەوە، كاتێكی���ش كە ئەو راستیەم باس���كرد، زۆرێك لەو كەوتنە مینهەڵگرەوە ڕێكخراوان���ەی دژایەتیكردن و بەخشینەوەی تۆمەتی

جیاجیا بۆم.مام رەس���ول لەكۆتای���ی حەفتاكان پێكهێن���اوەو هاوس���ەری ژیان���ی ئێس���تا خاوەنی نۆ منداڵەو پیشەی فەرمانبەرە لەفەرمانگەی كشتوكاڵی

چۆمان.لەبارەی ئەو جێگەیانەی كە لەدەڤەری

باڵەكایەت���ی پاكی كردونەتەوە، مام مینهەڵگرەوەكە بەپیاوە كە رەسوڵ ناسراوە دەڵێت "هەریەك لەناوچەكانی گرد مەندیل، ئێن���ێ، مەمیخەالن، ك���ۆدۆو بناری هەڵگ���وردو چەند ش���وێنێكی دیكەش���م لەسنوری لەمین باڵەكایەت���ی چۆم���ان و

پاككردوەتەوە."ناوبراو ئ���ەو كارە بەمەراقێكی گەورەی خۆی دادەنێت و وەك ناتوانێت خۆی باس���یدەكات دەس���بەرداری بێت، چونكە مینێك، هەر هەڵگرتنەوەی رزگاركردن���ی بەوات���ای مرۆڤێ���ك دێ���ت لەمەرگ و

كەمئەندام نەبونی".ئەو هاواڵتیە ئەگەرچی هیچ بەمین و ئاشنابون خولێكی

بەاڵم نەبینیوە، جۆرەكانی "زۆربەی وەك خۆی دەڵێت

دەناس���م"، مین جۆرەكان���ی لەب���ارەی ئ���ەو مینان���ەش كە "جۆری وتی هەڵیگرتونەت���ەوە ڤالمارو بی ئێس و مینی ئێرانی و چەندین ئەمریك���ی و ئەڵمان���ی و

جۆری دیكەم هەڵگرتونەتەوە".لەبارەی ئ���ەوەش ك���ە ئایا هیچ دەستخۆش���یەكی ه���اوكاری و هیچ س���ەفەرێكی ئاڕاس���تەكراوەو ب���ۆ دەرەوە كردوە، وت���ی "نەخێر هی���چ دەستخۆش���ی و هاوكاریی���ەك نەكراوم و سەفەریشم بۆ هیچ واڵتێك

نەكردوە".

ئا: مه زهه ر که ریم

خانمه ئه کته ر شه هێن جه مال گله یی له چایخانه ی شه عبی شاری سلێمانی هه یه و رایده گه یه نێت که کۆمه ڵێک

هونه رمه ند که له و چایخانه یه داده نیشن له بری ئه وه ی هانی بده ن بۆ کاری باشتر "سوکایه تییان به کاره کانی

کردوه ".

خانمه ئه کته ر شه هێن جه مال سه ره تای ده رکه وتنی له تیپی هه ڵپه ڕکێی ئێلبه گی به به ش���داریکردنی دواتر جافه وه بوه و له کلیپێک���ی هونه رمه ن���د حه مه ره ئوف

که رکوکیدا زیاتر ناسراوه .

ئ���ه و ئه کت���ه ره به ئاوێن���ه ی راگه یاند که خ���ۆی زیات���ر وه ک هونه رمه ندێکی تراژیدیی ده بینێت نه ک هونه رمه ندێکی به شداری ئه وه ش���دا له گه ڵ کۆمیدیی،

چه ند درامایه کی کۆمیدیی کردوه .ش���ه هێن ب���اس له په یوه ن���دی خۆی و هونه رمه ن���د رێ���زان ف���ه ره ج ده کات و رایده گه یه نێ���ت ک���ه ه���ه ر کارێک ئه و ئه کت���ه ره ی تێدابێ���ت، ئه می���ش حه ز

ده کات به شداری تێدابکات.کاری نوێی ش���ه هێن جه م���ال بریتییه له درامایه ک���ی11 زنجیره ی���ی به ن���اوی "ئه ستێره و به خت" که رۆڵی سه ره کیی تێدا ده گێڕێت و س���یناریۆو ده رهێنانی

تارا عومەر، خاوەنی ئارایشتگای اللەلی بۆ جوانکردنی خانمان لەگەرەکی ئاشتی

سیحری جوانی چۆن ئارایشت بكه ین كاتێك ده چین بۆ سه یران؟

پیاوێك بەهەڵگرتنەوەی 35 هەزار مین كۆمەڵگایەك لەمردن رزگار دەكات

کۆشکی مێروله کان کۆشکێک له خه اڵت دروست ده کات

شه هێن جه مال گله یی له چایخانه ی شه عب هه یه

بیروڕا(472( سێشه ممه 122015/3/31 birura.awene@gmail.com

لەس���ەروبەندی باڵوبون���ەوەی ئەو گوتارە سیاس���ییەی پارتی دیموکراتی کوردس���تان بەرگری���ی تیای���دا دەکات و نوێنەرایەت���ی لەوەدەکەن کە س���ەرۆکی هه رێ���م پیاوێکی موقەدەسە، کە مەسعود بارزانی دیاردەیەکی موقەدەسەو نابێت دەست بۆ ئەم قەداسەتە ببرێ���ت، جارێک���ی دیک���ە هه م���و ئەوان���ە ناچاردەکەنەوە کە لەخەمی ئایندەی سیاسیی کوردس���تان و لەخەمی "سیاسەت" خۆشیدان وەک "چاالکییەکی دەس���تەجەمعیی"، بێنەوە قس���ەکردن. بەموقەدەس���کردنی مەس���عود بارزان���ی دەمانباتەوە ب���ۆ دوبارەکردنەوەی کۆمەڵێک پرس���یاری س���ەرەتایی، پرسیاری ئەوەی: ئایا دەکرێت سیاس���ەت و قەداسەت بەیەکەوە کۆبکرێنەوە؟ دەشێت سیاسیی وەک کەس���ایەتی موقەدەس وێناو مامەڵەبکرێت؟ ئایا مەبەس���ت لەبەموقەدەسکردنی ئەم یان

ئەو کەسایەتی سیاسیی چییە؟کۆمەڵناس���ی لەس���ەردەمی ئێم���ە فەرەنس���ییەوە، ئیمیل���ی دورکهایم )1٨5٨-1٩17(، ئەو ڕاستییە دەزانین کە موقەدەس دیاردەیەکی ئینسانییە، کە "هه مو دیاردەیەکی دینی���ی دیاردەیەک���ی موقەدەس���ە ب���ەاڵم هه م���و دیاردەیەکی موق���ەدەس دیاردەیەکی دینی���ی نییە". موقەدەس م���ەرج نییە ته نها پێغمەبەرەکانەوە، بەخوداکان و پەیوەستبێت بەڵکو دەشێت ش���تگەلێکی دیکە موقەدەس بکرێت کە پەیوەندیان بەخوداو پێغەمبەرانەوە نەبێت. دەشێت بەردێک، ڕەنگێک، درەختێک، کانیی���ەک ی���ان پیاوێ���ک وەک موق���ەدەس مامەڵەبکرێ���ت و نرخ و بەهایەک���ی پیرۆزیی پێببەخش���رێت کە جیایبکات���ەوە لەدونیای دەوروب���ەری. موقەدەس دەکرێت بدرێتە پاڵ ئەنترۆپۆلۆگەکان ئینس���انیی، دیاردەی زۆر پێیانوایە تەنانەت خودی دینەکان خۆش���یان کەمت���ر پەیوەندی���ان بەب���ون ی���ان نەبونی خودا، یان بەپەرس���تنی ئەم یان ئەو خودای تایبەت���ەوە هه ی���ە، بەڵکو بەپل���ەی یەکەم، پەیوەندیی���ان بە"پێداویس���تیی ئینس���انەوە هه یە بۆ موق���ەدەس". مرۆڤ ل���ەم ڕوانینە ئەنترۆپۆلۆژیەدا تاکە بونەوەرێکە پێویس���تی بەموق���ەدەس هه یە، ئەوەش���ی مرۆڤ بەرەو دین دەبات گ���ەڕان نییە بەدوای خودایەکدا، بەڵکو گەڕانە بەدوای موقەدەس���ێکدا ژیانی

ڕێکبخات. بەبۆچون���ی م���ن هه م���و ئەم ڕاس���تییە س���ادانە لەوە ناگۆڕن کە ڕەگەکانی دیاردەی موق���ەدەس ڕەگی دینین و بۆ ن���او دینەکان خودایەک���ی گ���ەر م���رۆڤ دەگەڕێن���ەوە. دەرەزەمینی���ی یان خ���ودی کۆمەڵگا خۆی بپەرستێت، کردەی پەرس���تنەکە کردەیەکی دینیی���ە. موقەدەس چەمکێکی ئاینییەو هێما بۆ پەیوەندی���ی مرۆڤ دەکات بەش���تێکەوە کە س���ەر بەمرۆڤ نییە، شتێک لەسەرەوەی مرۆڤە کە وادەکات لەمرۆڤ گرنگترو بەنرختر بێ���ت. هاوکات ش���تێک ل���ەدەرەوەی ژیانی س���ەرزەمینیدا، موقەدەس شتێکە سەر بەم دونیایە نییە، هێما بۆ ش���تێک دەکات جیاواز لەدونی���او لەم���رۆڤ، جیاواز ل���ەوەی مرۆڤە فانییەکان دەیکەن و لەوەش لەم ژیانە فانیەدا لەسەر زەوی دەگوزەرێت. موقەدەس شتێکە ناوازەو تاکوته نها، کە داش���دەبەزێت بۆ ناو تاکەکەس���ێک، ئیتر ئەو تاکەکەس���ە دەکاتە مرۆڤێکی جیاواز لەکەسە ئاساییەکان، جیاواز

لەوانەی وەک من و تۆن. ب���ەم مانای���ە موق���ەدەس پێدراوێک���ە چاالکیی���ە بەس���ەرجەمی ناک���ۆک ت���ەواو سەرزەمینییەکانی مرۆڤ، موقەدەس بەشێک نییە لەژیان و هه ڵسوکەوت و بونی ڕۆژانەی مرۆڤە ئاساییەکان. ڕەگە ئاسمانییەکانی موقەدەس وادەکەن جیاوازو ناکۆک بێت بەس���ەرجەمی ئەو شتانەی دونیایی و سەرزەمینین. پرسیار ئەوەیە ئای���ا چ چاالکییەکی مرۆڤ بەڕادەی چاالکییە سیاس���ییەکانی سەرزەمینییە؟ کام هه ڵس���وکەوتی مرۆڤ بەڕادەی هه ڵسوکەوتی سیاس���یی دیاردەیەک���ی دونیاییە؟ هه مومان دەزانی���ن سیاس���ەت دیاردەیەک���ی خاکییە، ئەو چاالکییەیە کە مرۆڤ بەکێش���ەو گرفت و کۆمەاڵیەتییەوە ژیان���ی ن���او قوڕولیتەکانی گرێدەدات، مرۆڤ دەخات���ە ناو ملمالنێکان و ناکۆکیی���ەکان و چاوەڕوانییە جیاوازەکانەوە. ئەگەر موقەدەس هێمابێت بۆ ئاس���مان ئەوا سیاس���ەت هێمایە بۆ دونیا، ئەگەر ئاس���مان ئەبەدیی پاکژییەکی ڕوبەری لەموقەدەس���دا بێت، ئەوا دونیا لەسیاس���ەتدا س���ەرزەمینی بەش���ی هه رەزۆری "ناپاکژەییەکان"ی مرۆڤە، م���رۆڤ لەسیاس���ەتدا تێکەڵ بەس���ەرجەمی کێش���ەکانی ژیانی کۆمەاڵیەتیی و سیاس���یی دەبێت کە هه مو قەداسەتێک لەو چاالکییانە دەس���ێنێتەوە. موقەدەس بکرێت لەگەڵ هه ر دیاردەیەکی ئینس���انیدا کۆبکرێتەوە ناکرێت لەگەڵ سیاسەت و سیاسەتکردندا کۆبکرێتەوە. چونکە سیاس���ەت ئەو چاالکیی���ە تایبەتەی مرۆڤە کە پابەس���تی ژیان���ی ڕۆژانەو ژیانی

دەس���ەتەجەمعیی مرۆڤەکانە بەهه مو کێشەو گرف���ت و ملمالنێکانی ناو ئەو ژیانەوە. بڕیارە سیاس���ییەکان بڕی���اری خودایی و ئاس���مانی نین، بەڵکو بڕیاری دونیایی س���ەرزەمینین، لەجەس���تەیەکی موقەدەسیش���ەوە دەرناچن بەڵکو پابەس���تن بەویست و ئارەزو و تەماح و خ���ەون و چاوەڕوانییەکان���ی ئەو کەس���انەوە کە بڕی���ارەکان دەردەکەن. ئەم���ە وادەکات مرۆڤی سیاس���یی مرۆڤێکی ترس���ناک بێت، چونک���ە بڕیارەکانی ته نها پەیوەندی بەژیانی شەخس���یی و تاکەکەس���یی خۆی���ەوە نییە، بەڵکو پەیوەندی���ی بەژیانی ملیۆنەها مرۆڤی ت���رەوە هه ی���ە. ئ���ەم بڕیاران���ەش دەتوانن ژیان���ی چەندەها م���رۆڤ وێرانبکەن. ئەمەیە وادەکات مرۆڤ���ی سیاس���یی، لەهه مو کەس زیاتر پێویستی بەلێپرس���ینەوەو چاودێریی و هه مو هه بێ���ت. ڕەخنەکردن سەرزەنش���ت و بەموقەدەسکردنێکی کەسایەتییەکی سیاسیی

تەواو ناکۆکە بەم پێدراوە سادانە.سیاس���ەت چاالکییەک���ە س���ەرچاوەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ئەو ڕاس���تییە س���ادەیە کە م���رۆڤ ناتوانێت بەته نها ب���ژی، بونەوەرێکە هه میشە بەکۆمەڵ دەژی، بەردەوام "ژیانێکی گشتی" و "هاوبەش" دروستدەکات کە دەبێتە تاکەکەس���ەکان کۆکردنەوەی چوارچێ���وەی ڕێکخس���تنی بەیەکەوە. سیاس���ەت چاالکی ئ���ەم پێکەوەبونە دەس���تەجەمعییەیە، هیچ ش���تێکیش هێن���دەی ئ���ەم پێکەوەبونە پڕ ملمالن���ێ و دابەش���بون و ناکۆکی���ی گ���ەورە نیی���ە. چەندە هاریکاری���ی و بەدەمەوەچون و هاودەردی���ی بەش���ێکە ل���ەم پێکەوەبون���ە، ئەوەن���دەش ڕق و دڕدۆنگیی و بەغیلیی و فێڵ و درۆو تۆڵەو دوژمنایەتیی بەش���ێکی تریەتی، بێگومان لەه���ه ر کۆمەڵگایەکدا بەبڕو ڕادەی جی���اواز. ئەگەر ب���اوەڕ بەڕێن���ێ جیراردی مرۆڤناس بکەین، ئەم پێکەوەبونە سەرچاوە هه رەسەرەکییەکەی دروستبونی توندوتیژییە، پێکەوەبونی مرۆڤ���ەکان هاوڕێیە بەپەنابردن

بۆ توندتیژیی بۆ بەالداخستنی ملمالنێکان.لەم ڕاس���تییە سادەو گشتییانەش بترازێت هه موان ئەو ڕاس���تییە س���ادەیە دەزانین کە سیاسەتکردن لەکوردستاندا نەک دیاردەیەکی ئاسمانیی و موقەدەس نییە، بەڵکو پێیەکی، ئەگەر هه ردو پێکەش���ی نەبێت، لەناو دزیی و جەردەیی و فێڵ و درۆو کوشتن و بڕین و تەماحی شەخس���یی و س���وڵتانیی گ���ەورەدا نوقمە، سیاس���ەت لەوە کەوتوە چاالکیی ڕێکخستن و داڕشتن و بەڕێوەبردنێکی هێمن و دادپەروەرانەی "ژیانی گشتیی" بێت. هه روەها لەوەش کەوتوە چاالکی دروس���تکردنی "ژیانێکی هاوبەشیی" قبوڵکراوبێ���ت لەالیەن زۆرین���ەی هه رەزۆری ئەندامانی کۆمەڵ���گاوە. بۆیە هه رهه وڵدانێک سیاس���ەت و بەموقەدەس���کردنی ب���ۆ بەموقەدس���کردنی سیاسییەکان، شتێک نییە زیات���ر لەس���تراتیژیەتی بەئەبەدیکردنی ئەو دۆخ���ە وێرانەی لەکوردس���تاندا س���ەروەرە. لەسیاس���ەتی گەشەدان بەش���ێکە هه روەها بە"ئەخالقیاتی ئیتاعەتکردن" و "کڕنوشبردنی سیاسیی"، بەش���ێکە لەگەمەی دروستکردنی "وەلی ئەمر"ێکی سیاسیی کە لەسەر مۆدێلی ش���ێخە نەوتاوییەکان���ی خەلی���ج و ئەزمونی سعودیە کاربکات. هه رکەسێک لەکوردستاندا موقەدەس بێت بێگومان سیاسییەکانی کورد نین، بەتایبەت���ی ئەوان���ەی لەدونیای دوای

ڕاپەڕیندا لەشوێنی بڕیاردابون.

سیاسەت و موقەدەس

سیاسەتکردن لەکوردستاندا نەک

دیاردەیەکی ئاسمانیی و موقەدەس نییە، بەڵکو پێیەکی، ئەگەر هه ردو پێکەشی نەبێت، لەناو دزیی و جەردەیی و فێڵ و

درۆو کوشتن و بڕین و تەماحی شەخسیی و سوڵتانیی گەورەدا

نوقمە

قەیرانی نێوان حکومەتی تورکیاو ئەردۆغان و داهاتوی پرۆسەی ئاشتی

ت���ا دێ زیات���ر س���نوری خەونەکەی ئەردۆغان بۆ بون بەس���ەرۆکێکی تاکڕەو و "دیکتاتۆر" کە سەرجەم دەسەاڵتەکان لەژێر رکێفی خۆیدا کۆکاتەوە بەرتەسکتر دەبێتەوە. دەنگی ناڕەزایەتی س���ەرجەم پارتەکان���ی ئۆپۆزیس���یۆن، ڕێکخراو و ئەکادیمیس���یەن و چاودێرانی سیاس���ی و کۆمەڵگای ناو جیاوازەکانی چینوتوێژە هەڵوێس���تەکانی بەرامب���ەر تورکی���ا ناڕەزایی دەنگ���ی دواجار ئەردۆغ���ان، خودی پارتەکەی ئەردۆغان-یش���ی هاتە سەرو ئەمەش لەم بەرەبەری هەڵبژاردنەدا ڕوبەڕوی نوێ���ی ناوخۆیی قەیرانێک���ی دەس���ەاڵتی پارت���ی دادوگەش���ەپێدانی دەس���ەاڵتدار ک���ردەوە ک���ە لەوەوپێش

هاوشێوەی نەبوە.ک���ە قەیران���ەی ئ���ەو س���ەرەتای لەهەفت���ەی ڕابردودا گەیش���تە لوتکەی تاوانبارکردنی تۆمەتبارک���ردن و خۆی و یەکتری ئەندامان���ی حکومەتی تورکیای بەدواداهات لەلێدوانە سەیرو لەناکاوەکانی ئەردۆغانەوە سەرچاوی گرت. ئەردۆغان لەلێدوانێکی���دا ڕایگەیاندب���و ک���ە ئیتر کێشەی بەناوی کێش���ەیەک "لەتورکیە کورد بونی نیی���ە." دواترو لەلێدوانێکی ت���ردا، ئەمجارەیان ئەردۆغ���ان ئەوەی ڕاگەیاندب���و کە ئەو ئاگاداری پێکهێنانی "کۆمیس���یۆنی چاودێ���ری" نی���ەو ئەو هەنگاوەش���ی ب���ەالوە پەس���ەند نییە. )ئ���ەو لیژنەی���ەی کە س���ەرەتا بڕیاربو لە16ئەن���دام پێکبێ���ت و دوات���ر ڕێژه ی ئەندامەکان���ی ب���ۆ5-6 ئەن���دام ک���ەم کرایەوەو بڕیار وابو وەک"کۆمیس���یۆنی ئیمرالی دورگەی س���ەردانی چاودێری" هەنگاوەکانی بەسەر بکات و چاودێربێت پرۆس���ەی ئاش���تیەوە.( لەدرێژەی ئەو لێدوانەیدا، ئەردۆغان ئەوەشی خستبوە سەر کە ئەو هەرگیز ئەو "پرۆتۆکۆلی10 ماددەیی"یەی بەالوە هەنگاوێکی دروست نیە کە لەڕاگەیاندراوێکی هاوبەشی نێوان حکومەتی ئاکەپەو پارتی دیموکراس���ی گەالن)HDP( لەکۆش���کی دۆڵمەباخچە

ڕاگەیه ندرابو.س���ەرجەم ئ���ەو لێدوان���ە دژیەکانەی ئەردۆغ���ان لەکاتێک���دا دێ���ن، کە هەم کوردو هەم الیەنی حکومەتیش لەس���ەر ئەو پرۆتۆکۆل���ە دە خاڵیە ڕێککەوتبون کە دەبێ ببێتە بناغە بۆ دەستپێکردنی موزاکەرەو دانوس���انی نێوان حکومەت و الیەنی کوردی بۆ گواستنەوەی قۆناغی لەدۆخی ک���ورد پرس���ی چارەس���ەری بۆ بێدەنگی چەکەکانەوە ئاگربەس���ت و هاوکات دانوس���تان. موزاکەرەو دۆخی "کۆمیس���یۆنی لەس���ەر رێککەوت���ن چاودێری���ش" بەفەرم���ی راگەیاندرابو و چاوەڕوان دەکرا ئەو لیژنەیە س���ەردانی

ئیمرالی بکات. بەاڵم بۆچی ئەردۆغان ئەم هەڵوێستە

چاوەڕواننەکراوانەی نیشان دا؟بەبڕوای من بەر لەهەمو شتێک، هۆکاری س���ەرەکی ئ���ەو لێدوانان���ەی ئەردۆغان دەگەڕێتەوە بۆ هەڵوێستی سەاڵحەددین دەمیرتاشی سەرۆکی پارتی دیموکراسی گەالن و ئەو هەڵکش���انە بەرچاوەی ئەو پارت���ە لەتورکی���ا بەخۆی���ەوە بینیوە. ئێستا کەHDP وەک تاکەڕێگاو هیوا بۆ بەربەس���تی خەونی ئەردۆغان و پرۆژەی پەرلەمان" ئەندام "بەدەس���تهێنانی400 س���ەیر دەکرێ و تاکە پارتە کە دەتوانێ هاوکێش���ەکانی ئەردۆغ���ان بەت���ەواوی تێکبدات و رێگای چونی بەرەو سیستەمە سەرۆکایەتیەکەی بگرێت، پشتیوانیەکی بەرچ���اوی لەش���ەقامی تورکی و تەواوی واڵتدا کولتورییەکانی سیاسی و ناوەندە کورت و لێدوان���ە هێن���اوە. بەدەس���ت لەکۆبونەوەی دەمیرتاش "مێژوییەکەی" هەفتانەی گروپی پارتەکەیدا کە بەچەند ڕس���تەیەکی کورت و وەک ئەوەی سوێند بخوات ڕایگەیاندبو کە"تاکو HDP هەبێت، ئەردۆغان نابێت بەسەرۆک!" ئەردۆغانی بەت���ەواوی توڕە ک���ردوە، بەجۆرێک کە وای لێک���ردوە ل���ەدژی ئ���ەو هەنگاوانە بوەس���تێتەوە کە خ���ۆی بونتیاتنەریان بوە. ئەو دەزانێ کە بڕینی بەربەس���تی لەسەدا10ی هەڵبژاردن لەالیەن HDP ەو داهاتودا، حوزەیرانی لەهەڵبژاردنەکانی یەک���ەم بەربەس���تی ج���ددی دەبێ���ت س���ەرۆکایەتی سیس���تەمی لەبەرامبەر کە بەنی���ازە لەتورکیە جێبەجێی بکات. نەک هەر بەربەس���تیک بۆ ئەو خەونە،

بەڵک���و ئەگەری ئەوەش هەیە کە بڕینی بەربەس���تی %10ی هەڵب���ژاردن لەالیەن HDP ەوە ببێتە ڕێگر تەنانەت لەبەردەم پێکهینان���ی حکومەتێک���ی یەکالیەن���ە لەالیەن ئاکەپەوە. هەر بۆیە ئێس���تا کە "دەنگدەرانی دەنگی لەبەدەس���تهێنانی کورد" بێهیوا بوە، پەنا دەباتە بەر دەنگی تورک و نەتەوەپەرس���تی دەنگدەران���ی دەی���ەوێ لەرێگەی ئ���ەو لێدوانانەیەوە س���ەرنجی ئەو چینە لەخەڵکی واڵت بۆ الی خۆی ڕاکێشێت و بیکات بەپشتیوان

بۆ پرۆژەی سەرۆکایەتیەکەی. ئەردۆغ���ان بون���ی ئەوەت���ای داودئۆغڵو بەس���ەرۆککۆمار، حکومەتی کەوتوەت���ە ژێر س���ێبەری دەس���ەاڵتی س���ەرۆککۆمارەوە. هیچ هەنگاوێک بەبێ پرسی سەرۆککۆمار ئەنجام نادرێ و ئەو تەداخ���ول لەهەم���و کاروبارێکی واڵتدا تۆمەتبارکردنی دەکات.)هەڕەشەکردن و س���ەرۆکی بانک���ی ناوەن���دی تورکی���ە بەخائین و دەسیسەی دەرەکی دیارترینی ئ���ەو تەداخوالنەیە ک���ە ناڕەزایەتیەکی فراوان���ی بەدوای خۆیدا هێنا.( دەس���ت س���ەرجەم کاروب���اری ن���او خس���تنە واڵت دەس���ەاڵتەکانی دام���ودەزگاکان و ناڕەزایەت���ی و ئەردۆغان���ەوە لەالی���ەن کەوتوەت���ەوە. ل���ێ زۆری نیگەران���ی بەرامبەر هەڵوێست و ناڕەزایەتی دەنگی سیاس���ەتە تاکڕەویەکان���ی ئەردۆغ���ان ه���ەر تەنیا لەالی���ەن کوردان���ەوە بەرز نەبوەت���ەوە. ئەمڕۆکە نزی���ک بەتەواوی ئەوان���ەی لەبەرەی ئۆپۆزیس���یۆن دان و س���ەرجەم ئەوانەی لەدژی دەس���ەاڵتی ئەردۆغان���ن، ئەو مەترس���یە بەتەواوی هەس���تپێدەکەن ک���ە بونیاتنان���ی ئەو ئەردۆغان س���ەرۆکایەتییەی سیستەمە پالنی ب���ۆ دەکێش���ێ، قەیرانی جددی و کێش���ەی نەخوازراوی بۆ دیموکراس���ی و سیستەمی بەڕێوەبەرایەتی لەگەڵ خۆیدا دینێ. دواجار دەنگی ناڕەزایەتی بەرامبەر ئەردۆغان و لێدوانەکانی پارتەکەی خودی

ئەردۆغانیشی گرتەوە. بولەنت ئارنج- ی وتەبێژی حکومەت و ئەو له وەاڵمی س���ەرۆکوەزیران جێگری لێدوانەی ئەردۆغان لێدوانێکی ڕاشکاوانەو توندی دا. لێدوانەکەی ئارنچ، هاوکات بو لەگەڵ خویندن���ەوەی پەیامی نەورۆزیی ئۆج���االن لەش���اری ئام���ەدی باکوری س���ەرنجی کە لەوکاتەدا کوردس���تان و لەسەر تورکیە ناوەندەکانی س���ەرجەم ئەوەبو تابزانن پەیامی ئەمساڵی عەبدواڵ ئۆجاالنی س���ەرۆکی بەندک���راوی پارتی کرێکارانی کوردستان چ هەنگاوێکی نوێ لەخۆدەگرێ سەبارەت بەپرۆسەی ئاشتی لەباکوری کوردستان. ئەو لێدوانەی ئارنچ

دەکرێ وەک سەرەتای قەیرانێک لەنێوان حکومەت���ی پارتی دادوگەش���ە پێدان و خوێندنەوەی سەرۆککۆماردا ئەردۆغانی ب���ۆ بکرێ ک���ە ڕاس���تەوخۆ کاریگەری نێگەتیڤی دەبێت بۆ سەر هەنگاوەکانی

لەمەودوای پرۆسەی ئاشتی. ئارنج لەلێدوانەکەیدا ناڕاستەوخۆ،

ب���ەاڵم ڕاش���کاوانە ئەردۆغان���ی بەدرۆخس���تەوە. ئارن���چ ل���ەو بەڕۆژنامەنوس���انی لێدوانەیدا کە"س���ەرۆککۆمار ڕاگەیاند ئ���اگاداری س���ەرجەم ئەو لەو ک���ە هەنگاوانەی���ە پێوەندیەدا نراون و هیچ ئاگایی بەبێ شتێک ئەردۆغ���ان ئەنجام نەدراوە" کە خۆی خۆی���دا لەکات���ی دەستپێش���خەری پرۆس���ەیەی ئەو لەئەس���تۆ گرتوە. ی ە ێ���ژ ر د لە

ا نید کا قس���ەدەڵ���ێ، "ئەوە ئارن���چ

ئەرک���ی حکومەت���ەو واباش���ترە لێ���دوان و ڕاگەیاندنی هاوش���ێوە کە دەبنە هۆی نیگەرانی و جۆرە لێکترازانێک لەنێوان هەردو الیەنی

حکومەت و س���ەرۆککۆماردا لەبەرامبەر ڕای گشتیدا نەدرێن". لەلێدوانی ڕۆژی دواتریش���یدا پێداگری لەسەر قسەکانی خۆی کردەوەو ئەوەش���ی خستە سەر؛ "ڕێزمان هەیە بۆ س���ەرۆککۆمارو هێزی و پێگەی ئەو بەباش���ی دەزانی���ن، بەاڵم بیرتان نەچێ ل���ەم واڵتەدا حکومەتێک

هەیە."بەکوردیەک���ەی، ت���رو بەواتایەک���ی ئارنچ ناڕاس���تەوخۆ بەئەردۆغانی گوت، واباش���ترە هەر کەس کاری خۆی بکات و هەر کەس���ەو سنوری خۆش���ی بزانێ. ئەوە یەکەم جارە کە دەنگی ناڕەزایەتی لەو ئاس���تە بەرزەی حکومەتدا بەرامبەر ئەردۆغ���ان بەرزدەبێتەوە. ئەو لێدوانەی ئارن���چ )ک���ە لەکات���ی نوس���ینی ئەم بابەتەدا لێدوانیکی گەلێک توندوتیژتری بەدوادا هات( ئاماژە بەش���تێک دەکات؛ ئیتر کاتی ئەوە هات���وە دەنگێک لەناو س���ەرۆککۆمار بەبی���ری حکومەت���ەوە بینێتەوە کە سنورەکانی دەسەاڵتی ئەو دیارن و هێش���تا سیستەمی سەرۆکایەتی لەتورکی���ەدا دانەمەزرێنراوە تائەردۆغان بەب���ێ گوێدانە هیچ یاس���او ڕێس���ایەک بخاتە حکومەتەکەی س���ەرۆکوەزیران و ژێر سێبەری خۆیەوە. بولەنت ئارنچ بەو ONE" ئاگادارکردنەوەیەکی لێدوان���ەی MINUTE!!I"ی بەئەردۆغ���ان دا. ئ���ەو هەڵوێستەی ئارنچ و بەرزبونەوەی دەنگی ناڕەزایی لەن���او ئاکپارتیداو لەبەرەبەری هەڵبژاردن���دا دەک���رێ دو ئەنجامی لێ

بکەوێتەوه :چارەسەری بەپرۆس���ەی س���ەبارەت کێش���ەی کورد لەباکور؛ ئ���ەو قەیران و کێش���ەیەی نێوان حکومەت و ئەردۆغان کاریگ���ەری نێگەتی���ڤ و ڕاس���تەوخۆی دەبێت بۆ س���ەر پرۆس���ەی چارەسەری کێش���ەی کورد ک���ە قۆناغێک���ی زۆری بڕیوەو گەیشتوەتە شوێنێک کە گەڕانەوە لێی نەختێک ئاس���تەم دێت���ە بەرچاو. ه���ەر لەبنەڕەتدا س���ەرەتای کێش���ەکە لەو مەسەالنەوە دەس���تی پێکردوە کە چارەسەری" بە"پرۆس���ەی پەیوەندیان کێشەی کورد، "پرۆتۆکۆلی10 ماددەیی"و "کۆمیس���یۆنی چاودێری" ی���ەوە هەیە. واتە سەرلەبەری کێشەکە لەو بابەتانەوە س���ەرچاوەی گرت���وە کە پەیوەس���تن بەپرۆسەی چارەس���ەری. چونکە ئەگەر کێش���ەی نێوان حکوم���ەت و ئەردۆغان درێژە بکێشێ، تادوای هەڵبژاردنەکان نە داهاتوی دەسەاڵتی ئاکەپەو نە پرۆژەکانی ئەردۆغان و نە هەنگاوەکانی پ.ک.ک ش نابینن. بەخۆیانەوە پێشڤەچونێک هیچ ئەوە لەکاتێکدایە کە هەموان چاوەڕوانی ئەوەب���ون کە PKK لەی���ەک دو مانگی داهات���وداو ب���ەر لەهەڵبژاردنی تورکیە بۆ "کۆتاییهێن���ان بەخەباتی چەکداری" کۆنگرەی خۆی ببەس���تێ. کێشەکە هەر بەوەندەش���ەوە کۆتایی نای���ەت، بەڵکو هاوکێشە سیاسیەکانی دوای هەڵبژاردن و چۆنیەتی پێکهات���ەی حکومەتی داهاتو لەتورکیا کاریگەری ڕاستەوخۆیان دەبێت بۆ هەنگاوەکانی پرۆس���ەی چارەس���ەی

کێشەی کورد لەتورکیا. س���ەبارەت بەقەیرانی ناوخۆی نێوان

ئاکەپ���ەو ئەردۆغ���ان؛ پێدەچێت "ئەم هەویرە ئاوی زیاتر بکێشی"و قەیرانەکە هەر بەو لێدوانە دژیەکانە دواییان نەیەت. لەحاڵەتێکی وادا، ی���ان ئەوەتا بولەنت ڕیزی"پارەلێل- دەخرتێت���ە یش ئارنچ- وەک -)ه���ەر جەماعەتچیان"����ەوە س���ەرۆکی شارەداری ئانکارا لەدوای ئەو لێدوانانە ئەو تۆمەتەی دایە پاڵ ئارنچ(- و لەپارتەکەی پەراوێز دەخرێ و بەمەش درزێکی گەورە دەکەوێتە نێو ئاکپارتی و بۆ لەمەودواش سیاسەتەکانی ئەردۆغان لەن���او "پارتەکەی"دا دەب���ن بەحوکمی موتڵەق بۆ حکوم���ەت و بۆ ئاکپارتیش. دواجار ئ���ەم ئەنجام���ە بەدیوێکی تردا لەزەرەری داهاتوی دەسەاڵتی ئەردۆغان و تەنان���ەت ئاکەپەش تەواودەبێت. ئەگەر بێ���ت و ئەردۆغ���ان پ���الن و بەرنام���ەی دابڕێژێ���ت ئاکەپ���ە ب���ۆ هەڵب���ژاردن )بیرتان نەچێت ئەو "س���ەرۆککۆمارە"و سوێندی یاسایی بەش���ەرەف و ناموسی خواردوە کە س���ەرۆککۆمارێکی بێالیەن دەبێ���ت و پارێزەری یاس���ای بنەڕەتی و س���ەروەریی یاس���او... دەبێت.( یانیش هەڵبژاردنی بەیاننام���ەی س���ەرلەبەری داخوازی ویست و بەئاراس���تەی ئاکەپە ئەردۆغان���ەوە دابڕێژرێ���ت، ئەو دەنگی ناڕەزایەتی���ەی ن���او پارتی دادوگەش���ە پێدانیش کپ دەکرێت. ئەگەری دوەمیان هەر چەن���د الوازەو ڕێی تێناچێ، بەاڵم ئەگەر ئەردۆغان لەدوای ئەو لێدوانانەی بولەن���ت ئارنچ، هەڵوێس���تەیەک بکات و پێداچونەوەیەک بەسیاسەتەکانی خۆیدا ب���کات، دەتوانێ ئەو هەل���ە بقۆزیتەوە ش���ڵەقانی هاوکات بەخۆداچونەوەو بۆ ئ���ەو گۆم���ە مەنگ���ەی ن���او ئاکەپەش لەبەرژەوەن���دی داهات���وی "حیزبەکەی" خۆی و جارێکی تر بەدەست هێنانەوەی ڕای زۆرینەی خەڵک بۆ سیاس���ەتەکانی ک���ردەوەو ب���ەاڵم بەکاربهێنێ���ت. هەڵوێس���تەکانی ئەردۆغان لەم سااڵنەی دوایی���داو بەتایبەتی���ش ل���ەدوای بونی بەس���ەرۆککۆمار، ئەوە نیش���ان دەدەن کە النیکەم لەقۆناغی ئێستادا زەحمەتە لەوشێوەیە پاشەکش���ەیەکی ئەردۆغان

لەهەڵوێستەکانی خۆیدا نیشان بدات.

ئیبراهیم شێخ شەرەفی

ئارنچ ناڕاستەوخۆ بەئەردۆغانی گوت، واباشترە هەر کەس کاری خۆی بکات و

هەر کەسەو سنوری خۆشی بزانێ. ئەوە

یەکەم جارە کە دەنگی ناڕەزایەتی

لەو ئاستە بەرزەی حکومەتدا بەرامبەر ئەردۆغان

بەرزدەبێتەوە

پیرۆز یان موقه ده س دیموکراس����ی و دژ به یه ك����ن. ئه م نوس����ینه هه وڵه بۆ ڕاڤه كردن����ی ئه م دژایه تیه له س����ایه ی روداوه كانی ئ����ه م دواییه ی ناو هۆڵی په رله مان����ی کوردس����تانه وه. پێ����ش ئه وه ی بێین قس����ه له سه ر ڕاڤه كردنی پێدراوه كه م����ان بکه ی����ن، کۆمه ڵێ����ک دراو هه ی����ه ده بێت بخرێنه پێش����چاو بۆ رونکردن����ه وه ی ئه و چوارچێوه یه ی که روداوه ك����ه ی تیادا روی����دا. ته نها له هه ناوی ئه م چوارچێوانه دا ده توانین مانای تایبه ت به روداوه که ببه خش����ن و له مانا گشتیه که ی جودای بکه ینه وه.

هۆڵ����ی ن����او روداوه ك����ه ش����وێنی په رله م����ان بو. جێگای����ه ك که تیایدا ده بێ����ت نوێنه ران����ی هه ڵبژێ����ردراوی خه ڵ����ك به کۆمه ڵێک کار هه س����تن بۆ به ڕێوه چونی پرۆسه ی مه یسه رکردنی حکومڕان����ی به نوێنه رایه ت����ی خه ڵک. که واته خه ڵك له وێ ئاماده ن له ڕێگای نوێنه ره کانیانه وه. جێگای ئاماژه یه که هێرشبه ره کان به ئاگاییه وه خواستیان ئه وه بوه که هێرش����ه كه هێرشێک بێت بۆ س����ه ر خه ڵ����ك، کاتێ����ک به عه لی ده ڵێن، "ب����ا هه مو خه ڵكی بیبینێت". له به رامبه ر س����وکایه تی نمایشکردنی خه ڵكدا، ئامانج لێی کارێکی کۆمیدی کات به سه ربردن نیه؛ به ڵکو گه یاندنی په یامێک����ه ک����ه ئێوه ی بین����ه ر، ئه و که س����ه ی که زۆرترین ده نگی ئێوه ی هێناوه، ده كرێته ئامانج. که واته ئێوه هه موتان هه ر کاتێک پێویس����تی کرد ئامانجن. به م ش����ێوه یه هاوکێش����ه ی دادگا پێچه وان����ه ده بێت����ه وه، کاتێک له دادگا س����زا پاش تاوان دێت، ئه وا له م پرۆس����ه یه دا س����زا دێت بۆئه وه ی تاوانه ك����ه ئه نج����ام نه درێ����ت. دیاره لێ����ره دا تاوانه كه ت����اوان نیه له چاوی گش����ته وه، هه روه ها له چاوی دادگاوه )یاس����اوه(، بۆیه ده بێ����ت کارێک که تاوان نی����ه، به اڵم به ت����اوان له قه ڵه م ده درێت له الیه ن تاقمێکی سیاسیه وه، ئه وا ده بێت س����زا بکرێته پێشینه بۆ ئه نجام نه دانی، چونک����ه ئه نجامدانی چوارچێوه ی که واته گشتیه. مافێکی لنگه وقوچکردنی یه که م، چوارچێوه ی داده، به وه ی تاوانبار س����زای بێتاوان ده دات، بۆئ����ه وه ی تاوانب����ار بتوانێت تاوان به رامبه ر بێتاوان ئه نجام بدات، به بێ ئه وه ی هیچ سزایه ک له ئارادابێت

له به رامبه ریدا.

دوه م چوارچێوه بریتیه له به کاربردنی ب����ۆ په رله م����ان هۆڵ����ی پانتای����ی ناسیاسی. په یامێکی به سیاسیکردنی په یامی ئاش����کرای دو هێرش����که ره که ئه وه ی����ه که ده بێ����ت پیرۆزکراوی من له الیه ن تۆوه به پیرۆز بزانرێت، به اڵم لێ����ره دا ته نها ئامانج تاکه که س����ه كه نیه ک����ه ده بێت پیرۆزک����راوی ئه ویتر به پیرۆز ڕابگرێت، به ڵکو ئه وه په یامه بۆ تاک به تاکی کۆمه ڵ����گا، له رێگای که په رله مان����ه وه هۆڵ����ی پانتای����ی ده بێت پیرۆزکراوی که مینه یه ک ببێته پیرۆزک����راوی هه مو. لێ����ره دا کرۆک و سروش����تی پیرۆز یان موقه ده س دێته له دو به گش����تی موقه ده س ئ����اراوه. ج����ۆردا ده رده که وێت: جۆرێکی دینی له گه ڵ جۆرێکی نادینی یان مۆدرێن.

موقه ده س����ی دینی بریتیه له و جۆره موقه ده س����ه ی که ده بێت تاک به تاکی کۆمه ڵگا کڕنوش����ی بۆ ببات و بۆ هیچ بونه وه رێک نی����ه جگه له کڕنوش هیچ ج����ۆره په یوه ندیه كی تری له گه ڵ ئه م موقه ده سه دا هه بێت. بۆیه په یوه ندی م����رۆڤ له گ����ه ڵ موقه ده س����ی دینیدا په یوه ندیه ک����ی کۆیله یاتی����ه. کۆیل����ه بونه وه رێکی به تاڵ بوه له ده س����ه اڵت. بون����ه وه ری بێده س����ه اڵت، ناتوانێ����ت ناتوانێ����ت به هی����چ کارێکی بڵێ����ت، س����ه ربه خۆییانه هه ستێت، دونیا الی دو به شه: به شێکیان بریتیه له گوناه، ک����ه ئه ویش بریتیه له هه مو کارێک که په رستراو پێی ناخۆش بێت. کارێکی ت����ر بریتیه له خۆش����یی ک����ه ئه ویش هه م����و کارێک����ه که په رس����تراو پێی خۆشه. دیاره په رس����تراو )که مه رج نیه ته نها خودا بێت( چی پێخۆش����ه له س����ه ر خه یاڵی مرۆڤه كه وه س����تاوه به رامبه ر په رس����تراو. دین تا س����ه ر ئێس����قان پرۆس����ه یه كی خه یاڵکردنه: خه یاڵ به ه����ه ردو دیوه که یدا؛ دیوێک که س����نور ده ش����کێنێت و دیوێکی تر ک����ه س����نوربه ندی ده کات. پیرۆزکراو کۆمه ڵێ����ک خه س����ڵه تی هه ی����ه: بان مرۆڤ، هه تا هه تایی، هه میشه پاک، هه میش����ه ڕه وا، هه میش����ه پێویست. به جۆرێک پیرۆز بارێکی ده رونی وه ها له ناخی په رس����ته ردا دروست ده کات که په رس����ته ر به بێ بونی په رس����تراو ناتوانێت وێن����ای دونیا بکات. لێره وه هه م����و تاوانه کان س����ه رچاوه ده گرن. که وه هادای����ه له ئاس����تێکی پی����رۆز ڕه وایه هه مو ش����تێک به مرۆڤ بکرێت له پێناویدا. ئه م دیده ته واو پێچه وانه ی دیده سه قه ته که ی دیستۆڤیسکیه که

ده ڵێ����ت ئه گه ر ب����اوه ڕت نه بێت ئه وا هه مو شتێک ئه نجام بده. به مانایه كی تر ئ����ه وه ته نها ب����اوه ڕه به پیرۆز که رێگره له خراپ����ه کاری. ژیژاک باوه ڕی به پێچه وان����ه ی ئه مه یه. ب����اوه ڕ بێنه و هه مو ش����تێک ئه نجام ب����ده، به ڕه واو ئیتر پیرۆزک����راودا. له پێن����او ناڕه وا هیچ س����نورێک نامێنێ����ت له به رامبه ر له پێن����او م����رۆڤ تێکش����کاندنی

موقه ده سدا. له بنه ما بریتیه موقه ده س����ی مۆدرێن مۆدرێنه کان وه ك ماف، به ها، یاس����ا، س����ه روه ری ک����ه ده بێ����ت بپارێزرێت مرۆڤ دۆخی باش����تربونی له پێناوی ب����ون. پی����رۆزی مۆدرێ����ن پیرۆزکراو رێزلێگی����راوه. جیاوازی به ڵک����و نیه رێزلێگیراو. پیرۆزکراوو له نێوان زۆره رێزلێگی����راو داوایه ک����ه له م����رۆڤ که گش����ت مرۆڤه کان رێ����ز له به هاو مافه مرۆڤی����ه کان بگ����رن له پێن����او مرۆڤ خۆیدا. به م پێیه مرۆڤ س����زانادرێت له میانه ی رێ����ز نه گرتن ئه گه ر نه گاته ئاس����تی پێش����ێلکردن. به پێچه وانه ی پی����رۆزی دینیه وه، پی����رۆزی مۆدرێن س����ڵ له ڕه خنه ناکاته وه، سڵ له دیدی

س����ڵ ته نانه ت ناکات����ه وه، جی����اواز له س����وکایه تی ناکاته وه، به ڵکو گرنگ

جێبه جێکردنه. لێره وه بێینه سه ر پێدراوه که ی سه ره وه که دیموکراسی دژ به پیرۆزه. پیرۆزی دینی دژ به قسه كردن و ڕه خنه و دیدی جیاوازو بیرکردنه وه و خه یاڵکردن به بێ ئه و پیرۆزیه. کاتێک بونه وه رێکی وه ها بون����ی ده بێت ئه وا ڕای جیاواز، دیدی جیاواز، خواستی جیاواز، به رژه وه ندی جیاواز بون����ی نابێت. به ڵکو ته نانه ت بونه وه ری پی����رۆز ناتوانێت له هه ناوی یاس����او رێساش����دا جێگای ببێته وه. ئه گ����ه ر دیموکراس����ی مرۆیی����ه، نه ك پیرۆزکراو بون����ه وه ری ئه وا خودایی، بونه وه رێکی دیموکراس����ی نیه به ڵکو بونه وه ری باری نائاسایی هه میشه ییه،

به ئاماژه به ئه گامبین. لێره وه ده بێت له پیرۆزی دینیه وه، که پیرۆزی عه قڵ����ی کوردیه، بگوێزینه وه ب����ۆ پی����رۆزی مۆدرێن. ب����ه م مانایه: س����ه رۆکی هه رێم وه ك هه ر مرۆڤێکی ت����ر جێ����گای رێ����زه، له ب����ه ر مرۆڤ بونی، به اڵم پیرۆز نیه، ناش����توانرێت پرۆس����ه ی له هه ناوی بکرێ����ت پیرۆز دیموکراس����ی و ده س����ه اڵتدا. ئه گ����ه ر پیرۆزبکرێت ئه وا ده بێت سیس����ته می هه رێم ناوبنێنین سیسته می دینی یان تیوکراس����ی، له کاتێکدا که تیو خودا نیه به ڵک����و مرۆڤێکی به پیرۆزکراوه. ده كرێت له هه ن����اوی کۆمه ڵگادا جێگا ب����ۆ مرۆڤ����ی پیرۆزک����راوه هه بێ����ت و به اڵم هه بێت ش����وێنکه وتوی موریدو له ده ره وه ی پرۆسه ی سیاسی. ئه مه ش کرۆکی عه لمانیه ته، عه لمانیه ت پیرۆز ده خاته بواری تاکه که س����ی که سه كان نه ک بواری گش����تی. مرۆڤ ئازاده که ده په رستێت، هه رکێیه ك هه رچیه ک و به مه رجێ����ک ئه مه به س����ه ر خه ڵکیدا ب����ه زۆر نه س����ه پێنرێت. وه ك بینیمان پی����رۆزی دین����ی زه بروزه ن����گ به ڕه وا ده بینێ����ت، ته نانه ت وه حش����یگه ریش له مانیفێس����تی وه ك ده زانێت به ڕه وا داعش����دا ده یبینین به تایبه ت له کتێبی اداره التوحش. به اڵم پیرۆزی مۆدرێن داوای ڕێ����ز ده کات له مرۆڤ بۆ مرۆڤ وه ک مرۆڤ له پێناو ژیانێکی مرۆڤانه. ئه م����ه ش ئ����ه و داوایه ی����ه ک����ه هه مو کوردێ����ک چه ندین س����ه ده یه خه ونی پێوه ده بینێت، چ����ۆن وه ك مرۆڤێک ئاماده بێت له دونیادا، له گه ڵ مرۆڤه کانی ت����ری گ����ۆی زه وی به یه کس����انی. با ئه مه ش په یاممان بێت، مرۆڤه کانیش

له دونیادا پشتیوانمان ده بن.

کاریزم����ا بۆ خ����ودی خ����ۆی پێیەکی لەناو

پرۆس����ەی بارگاویکردنه و پێیەکەی تری لەناو وەزیفەیەکە دەستنیش����انکردنی بەخش����ین و بۆ کەس����ێکی تایب����ەت. لێرەوە بەخش����ینی رۆڵی کاریزما بەکەس����ێک بەشێکی دانەبڕاوی دروس����تکردنی خودی پرۆس����ەی کاریزمایە. ک����ە دەڵێم بەرهەمهێنانی کاریزما پرۆس����ەی بارگاویکردنە، مەبەس����تم لەوەیە کە کاریزما دۆخێکی پێرفۆرماتیڤە "Performativ"، واتە پابەندی کردەی قسەکردنە لەسەر شتێک بۆ کردارێک. بەبێ قس����ەکردن لەسەرئەوەی کە کەس����ێک خاوەنی کاریزمای����ە، ناتوانین باس لەخ����ودی کاریزما بکەی����ن. هەر ئەم کردەی قسەکردنەیە کە کەسایەتی کەسێک لەرێگای کاریزمی. بەکەس����ێکی دەکات کردەکانیەوە قەیران����ی لەکات����ی وادەکات هەرئەمەش����ە س����ەرکردایەتیدا پرس����ی کاریزماب����ون ببێت بەکلیلی چارەس����ەری کێشەی سەرکردە. ئەم بەخشینی وەزیفەیەو بارگاویکردنەی کەسێک بۆ کاریزمابون بەش����ێکی دانەبڕاوی پرۆسەی دروستکردنی کەسایەتی کاریزمییە لەپرۆسەی

سیاسییدا.کۆریۆگرافی����ی وەک����و دەش����ێت کاریزم����ا "Choreographie" دەس����ەاڵتێکی سیاسیی کۆریۆگرافیی هەروەکچ����ۆن تەماش����ابکەین. بەمانای ئەو زانس����تە دێت کە جوڵەی سەما بەرهەمدەهێنێ����ت بۆئ����ەوەی هاوئاهەنگ بێت لەگەڵ موزیکدا، ئاوهاش کاریزما پێویس����تی بەدو کۆڵەکەی س����ەرەکییە بۆئەوەی بتوانێت کۆکردنەوەی یەکەمی����ان بەکاریزم����ا. ببێت دەنگی خەڵکە بۆ تەزکییەکردنی س����ەرۆک و دوەمیش����یان ئامادەکردنی فەزای گش����تییە لەڕێ����گای مۆبیلەزەکردن����ی میدیایی����ەوە بۆ نماییش����کردنی دانسقەیی س����ەرۆک. هەردو ستراتیژەکەش کار بۆ بەرهەمهێنانی سەمایەکی نەتەوەی����ی دەکات ب����ۆ بەئەفس����انەییکردنی س����ەرۆک. س����ەمای کۆمەاڵیەتی مەرج نییە کردەیەکی دەس����تەجەمعیی بێت، واتە سەما بەت����ەنهاش دەکرێ����ت، ب����ەاڵم هەڵپەڕاندنی بەرهەم����ی سیاس����ییەوە ل����ەڕوی خەڵ����ک ئایدیۆلۆژییە. دەس����تەجەمعیی کردەیەک����ی هەمو ئەو حیزبە سیاسییانەی کە دەیانەوێت خەڵ����ک بۆ س����ەرۆک هەڵپەڕێن����ن، بەتەنها پێویستیان بەمۆسیقایەک نییە کە شادبێت، بەڵک����و پێویس����تیان بەجەماوەرێک هەیە کە زەرورەتی دروستکردنی نماییشبکات. شادی مێژوی����ی بۆ س����ەرۆک مەرج نیی����ە بەرهەمی دۆخێک����ی مێژوی����ی بێت، بەڵک����و بەرهەمی کۆریۆگرافیای دەس����ەاڵتە بۆ کاریزمایەک کە وەکو زەرورەتێکی مێژویی نمایش����ی سەرۆک

دەکات.ئەم پرۆسە سیاسییەی لەکوردستاندا لەئارادایە خزمایەتییەک����ی بێوێن����ەی لەگەڵ پرنس����پی دیموکراسیی سەنترالیزمدا هەیە. دیموکراسیی سەنترالیزم ئەو تەڵە سیاسییە بو کە نوخبەی سۆسیالیس����تەکان لەدەوڵەت����ە سیاس����یی ب����ۆ چەمک����ی دەس����ەاڵتدارێتی دۆزییانەوەو Cult" لەڕێگاش����یەوە مۆدێلی کەسپەرستییof personality" یان سەرۆکپەرس����تییان بەرهەمهێنا. لەسیس����تەمی سۆسیالیزمدا ئەم سروتە سیاسییە لەپرۆس����ەی سەرکردایەتی ب����ۆ دەگوازرێت����ەوە دەس����تەجەمعییەوە سەرکردایەتی تاکانە .ئەم دیاردە سیاسییەش کاتێ����ک گەیش����تە دوابەرهەم کە پرۆس����ەی بەرهەمهێنان و بەدەوڵەتیکردنی کەرەسەکانی سامان هاتەکایەوە. ئەم پرۆسەیە دەسەاڵتێکی چڕی ب����ۆ حیزب ڕەخس����اند ک����ە کۆنترۆڵی کۆی س����امانی نەتەوەیی بکات و لەوێش����ەوە بەرهەمبهێنێت هەرەمیی سەرکردایەتییەکی لەبەپیرۆزکردنی ل����ەدوا دەرئەنجام����دا ک����ە س����ەرۆکدا گیرس����ایەوە، وەکو الی ستالین و

چاوچیسکۆو ماو و ئەوانی تردا بینرا.بەبکەرێکی بکرێ����ت دەتوانرێ����ت س����ەرۆک س����ەرو-مێژویی. ئەم پرۆس����ەیەش بەشێکی دانەب����ڕاوی بەئەفس����انەییکردنی بکەرێک����ی سیاسییە کە لەزۆرینەی حاڵەتەکاندا لەدۆخی جەن����گ و قەیراندا پڕوپاگەن����دەی بۆدەکرێت. لەکوردستانیش����دا هەردو دۆخەکە ئامادەیە. واتە هەم لەدۆخ����ی جەنگدایەو هەم لەدۆخی قەیرانێکی سیاس����یی و ئابوری����ی گەورەدایە. ئەم کۆنس����ێپتی بەئەفس����انەییکردن و کردنی س����ەرو-مێژویی بەبونەوەرێک����ی س����ەرۆک لەبیری لینینزمدا دواپلەی س����ەروەریی خۆی دواپل����ەی لەستالینزمیش����دا دەدۆزێت����ەوەو پراکتیزەکردن بەرهەمدەهێنێت. واتە سەرۆک ئەوەن����دە موتەوازیعە کە خۆی هەڵنابژێرێت، بەڵکو حیزب دەستنیش����انیدەکات و خەڵکیش هەڵیدەبژێرێت. مێژوی����ی زەرورەتێکی وەکو قەناعەت بەخەڵک دەهێنرێت بەوەی کە تەنها لەژێر س����ەرکردایەتی نوخبەیەکی سیاس����یی دیاریکراوو کەس����ێکی دیاریکراودا دەتوانرێت توان����ا سیاس����ییەکانی گ����ەل دەرکەوێ����ت و بۆنمونە بپارێزرێت. دەرەکیی لەهەڕەش����ەی ئازایەتی لەش����کری سوری سۆڤێتی لەشەڕی

سەرکردایەتییەکی بەرهەمی بەفاشیزمدا، دژ حەکیمی وەکو س����تالینەو گەر ئەو نەبایە، نە فاش����یزم تێکدەشکا، نە گەالنی سۆڤییەتیش دەبون بەپاڵەوان و نە سۆس����یالیزمیش دەبو بەبلۆکێک لەسیس����تەمی جیهانی نوێ. واتە ئەم ئازایەتیی����ە ئەوکاتە خۆی تەجەالدەکات کە س����ەرۆکێکی مێژویی و بەتوانا، حیکمەتی ئ����ەوەی هەبێ����ت هێ����زە ش����اراوەکەی گەل بناسێت و ئاراس����تەی بکات. کارکردن لەسەر ئەم هێڵ����ەش بوە بەگوتاری ناو سیاس����ەتی پارت����ی ب����ۆ بارزانی و دۆخ����ی جەنگیش ئەم

گوتارەی هێندەی تر قوڵترکردۆتەوە.دەبێ����ت بەس����ەرۆک تەزکییەبەخش����ین بەتاکەڕێگایەک بۆ گەورەیی نەتەوەو مانەوەی وەکو بکەرێک����ی مێژویی. هەر ئ����ەم زەبری تەزکییەشە دەبێت بەبەرهەمهێنەری کاریزماو زەرورەتی مێژویی. لەواڵتە سۆسیالیستەکاندا کۆمیتەی ناوەندیی حی����زب لەرێگای مۆدێلی مێژوی����ی س����ەرۆکی تەزکییەبەخش����ینەوە دروس����تکرد. ئەم مۆدێلە تەنها بۆ کۆنتڕۆڵی س����امانی نەتەوەی����ی نەب����و، بەڵک����و ب����ۆ کۆنترۆڵکردنی ک����ۆی جومگەکانی کۆمەڵگابو لەڕێگای بەشداربون لەبازنەی دەسەاڵتدا. واتە هەرکەسێک لەو بازنەیەدا بەشداربێت، بەشی لەداهاتدا دەبێت و دەتوانێت وەکو هاواڵتییەکی دەسەاڵت لەکوردستانیشدا بژی. خۆش����نود توان����ی لەڕێ����گای ئ����ەو س����امانە زۆرەی کە لەبەردەستیدایە ئیستیقتابی تاک و گروپەکان بۆ خۆی بکات. ئەوە زۆری س����امان بو لەناو چنگی گروپێک����ی بچوکدا کە وای لەزۆرینەی نوس����ەران و هونەرمەندان و رۆژنامەنوسان کرد روی تێبکەن و تەزکییە بەدەس����ەاڵتێک بدەن کە دەش����ێت لەڕوی تیۆرییەوە بەدیکتاتۆرو فاش����یی لەقەڵەمیب����دەن. ئ����ەم پرۆس����ەی لەفۆرمی نیی����ە م����ەرج تەزکییەبەخش����ینە حیزبی����دا بەرجەس����تەبێت، وەکو الی کادیرە حیزبییەکان دەیبینین و ئامادەن شەڕەبۆکس بکەن لەسەر سەرۆک، بەڵکو الی بڕێکی زۆری رۆش����نبیرانیش بوە بەفۆرمێ����ک لەخۆژیاندن لەپاڵ ئەم دەس����ەاڵتدارێتییەدا کە بەشێوەی جی����اواز ل����ەدەزگا میدیاییەکانیان����دا پ����ارە دەخاتە بەردەس����تیان و رێگایان دەدات باس لەتازەترین تیۆری و فەلس����ەفەو میتۆد بکەن، بەمەرجی ئەوەی خۆیان سانس����ۆری خۆیان بک����ەن و دژ بەم دەس����ەاڵتە تەوزیفی نەکەن. ئ����ەم مۆدێلە لەزۆر ش����وێنی ت����ری دونیادا دەبینین، واتە دەس����ەاڵت ش����یرینیی ئابوری بەتاک و گروپەکان دەدات، بەمەرجێک ئەوان لەبەرامبەر خۆشنودییان تەزکییەی سیاسیی لەبێدەنگبونیان����دا پێببەخش����ن. لەمۆدێل����ی ئێ����ران و س����عودی عەرەبی����دا دو نمون����ەی بەرجەستەمان لەبەردەستدایە. لەهەردوکیاندا دەیان رۆش����نبیرمان هەیە کە لێکۆڵینەوەی گەورەیان لەس����ەر دەیان بابەتی فەلسەفی و ئەدەبی����ی و س����ایکۆلۆژیی مۆدێ����رن هەی����ە، ئەگەرو گلۆبالیزم و کاپیتالیزم و سیس����تەمی مەترس����ییەکانی مۆدێرنە تاوتوێدەکەن. ئەم مۆدێلە نماییشکردنی کرانەوەیەکی مەعریفییە ک����ە بەرامب����ەر ڕێگادانی فیکر ب����ۆ داهێنانی مەعریفیی، جورئەتی رەخنەی لێدەسەنێتەوەو

مەدالیای بێدەنگیی پێدەبەخشێت.بەکاریزماکردنی بەئەفسانەییکردنی سەرۆک و دەرئەنجام����ی بەت����ەنها پرۆس����ەیەکە سیاس����یی دەس����ەاڵتی مۆنۆپۆڵکردن����ی حیزبێک و خێزانێک نییە بەسەر جومگەکانی کۆمەڵگادا، بەڵک����و بێدەنگبونی کۆی بکەرە سیاس����یی و ئەکت����ەرە فیکری����ی و ئەدەب����ی و هونەرییەکان����ی ن����او کۆمەڵگاش����ە بەرامبەر بەم پرۆس����ەیە. بارزانی چەن����دە لەدۆخێکی تەنگەژەی یاس����ایی و سیاس����یدایە، هێندەش هێ����زە سیاس����یی و مەدەنییەکان����ی کۆمەڵگا بەشێکن لەپرۆس����ەی بەرهەمێنانی زەرورەتی مێژوی����ی بەس����ەرۆکمانەوەی بارزان����ی. ئەم پرۆسەیەش لەو تەنگەژە یاسایی و سیاسییەدا دەردەکەوێت کە هەمویان لەبەرهەمهێنانی ئەو واقیعەدا بەش����دارن کە کۆمەڵگای کوردستان روبەڕوی پارچەبونی مەترسیدارتر دەبێتەوە،

گەر سەرۆکایەتی لەبارزانی بسەنرێتەوە.دەس����ەاڵتدارێتی کوردی قەیرانێکی یاسایی و سیاس����یی هێندە گەورەی دروس����تکردوە کە ن����ەک ناتوانێت چارەس����ەری ب����کات، بەڵکو چارەس����ەرنەکردنەکە خ����ودی بۆئ����ەوەی ب����کات بەزەرورەتێکی مێژوی����ی و قەناعەتمان پێب����کات کە جگە لەچارەس����ەرەکەی ئەوان، کاریزم����ای ب����ۆ ترم����ان ئەڵتەرناتیڤێک����ی سیاس����یی پێ نیی����ە. هەربۆیە دواخس����تنی پرسی س����ەرۆکایەتی هەرێم تا دواچرکەسات بەشێکی دانەبڕاوی ستراتیژی هەڵبژاردنەوەی بارزانییە وەکو س����ەرۆک. پرسی سیستەمی سیاسیی و دیموکراس����یی لەکوردستاندا بەوە چارەس����ەر نابێت کە س����ەرۆک لەپەرلەماندا هەڵبژێردرێت����ەوە، چونکی لەبری ش����ەپازڵە لەهەندێک پەرلەمەنتار پێش هەڵبژاردنەوەی، پ����اش هەڵبژاردن����ەوەی کوتەکێک بەس����ەر ک����ۆی پرۆس����ەی دیموکراس����ی و کۆمەڵگادا

دەکێشرێت.

13 )472( سێشه ممه 2015/3/31 birura.awene@gmail.comبیروڕا

ئاراس فه تاح

سەرۆک له نێوان کاریزماو تەزکییەدا

19 »»

دیموکراسی و موقه ده سسه ردار عه زیز

سه رۆکی هه رێم وه ك هه ر مرۆڤێکی

تر جێگای رێزه، له به ر مرۆڤ

بونی، به اڵم پیرۆز نیه، ناشتوانرێت

پیرۆز بکرێت له هه ناوی پرۆسه ی

دیموکراسی و ده سه اڵتدا

له سه روبه ندی ده س���پێكردنی پرۆسه ی به ناو ئاش���تی له توركیا ل���ه به رواری نوس���ی بابه تێك���م 2013-3-24به ناونیشانی )ئاگربه س���ت و پاشه كشه و ساویلكه یی پ ك ك( وا دو ساڵ به سه ر وه س���تانی ش���ه ڕ له نێ���وان حكومه تی توركیاو باڵی س���ه ربازی )پ ك ك (دا تێده پ���ه ڕێ، ی���ه ك الیه ن���ه )پ ك ك (چه ندین هه نگاوی ن���ا، له به ردانی دی���ل و به ردانی قائیمه قام و كش���انه وه له قواڵی���ی خاكی توركیا به ئاراس���ته ی توركیا بێئ���ه وه ی حكومه تی قه ندیل، یه ك هه نگاو به ره و ئاشتی بنێ، له ئاخر لێدوانیدا ئۆردگان وتی )ئاریش���ه یه ك نیه له توركیا به ناوی ئاریش���ه ی كوردو هه ركه س���ێك باس له ئاریش���ه ی كورد بكات له توركیا مه به ستی دابه شكردنی خاكی توركیایه ( الی ئۆردوگان توركیا شامی شه ریفه ، په یامه كه ی عبدالله ئوچ ئاالن له سه ر هه مان رێچكه ی قسه كه ی له س���ه ره تاوه ده ڵێ :)ئه و ئ���ۆردوگان واڵته كه م���ان گه الن���ی تێكۆش���انه ی برایه تی و ئ���ازادی و دیموكراس���ی، بۆ ئاش���تیه كی ئابڕومه ندان���ه به ڕێ���وه ی ب���رد، وا ئه مڕۆ له قۆناغێكی مێژویدایه ، له ماوه ی بزوتنه وه كه مان تێكۆش���انی چل س���اڵدا به هه ده ر نه چو، پێی نایه قۆناغێك���ی وه ها كه ناك���رێ به هه مان

شێوه به ڕێوه ببرێ.....هتد(ئۆچ ئاالن خه باتی گه لی كوردی كردوه به خه بات���ی گه الن���ی واڵته كه ی وای بۆ ده چێ كه به ئه نجام گه ییوه ، له كاتێكدا تائێس���تا كورده كانی باكور، بێبه شن له س���ه ره تایترین مافی هه ر هاواڵتیه كی تورك زمان، ی���ه ك خوێندگای فه رمی

له باكوری كوردس���تان نیه ، پێش���ترو پێش گیرانی به و پیالنه ئیقلیمیه نیمچه نێوده وڵه تیه ، ئۆچ ئاالن هه میشه باسی له سه ربه خۆیی یان حكومه تی خۆسه ری ده كرد به اڵم ل���ه م په یامه یدا ئوچئاالن باس له ئاش���تی و ئ���ازادی و دیموكراتی ده كات ب���ۆ گه النی دونی���ا و له ناویاندا گه النی توركیا، له هه م���و په یامه كه یدا یه ك وش���ه ی كورد یان كوردس���تانی گه ریالكانی له كاتێك���دا به كارنه هێناوه )پ ك ك( و سیاسه تمه داره كانی خۆیان به خاوه نی هه ر چوار پارچه ی كوردستان ده ده ن به خۆی���ان رێگ���ه ده زان���ن و له هه ركوێی كوردستاندا خه بات بكه ن، به اڵم ئوچئاالن به یه ك رسته ش توخنی ناوی ك���وردو كوردس���تان نه كه وتوه ، خۆی پاراس���توه له ناوهێنانی ، گه ریال، پێش���مه رگه ، دیاره ئوچئاالن به وردی ئ���اگای له ش���ه ڕی داعش���ه و ئاماژه ی به به رخودانی )كوبانی( داوه به اڵم خۆی پاراستوه له وش���ه ی یه په گه و یه په ژه ، قاره مانانه كه ی به رخۆدانه پێشمه رگه و كه به درێژایی 1050ك���م به ره ی جه نگ فه رامۆش كردوه ، له كاتێكدا ئه م جۆره ش���ه ڕه ، جگه له شه ڕی عێراق – ئێران له مێژوی نزیكدا روی نه داوه به تایبه ت ب���ۆ حكومه تێكی لۆكاڵی كه له س���ه ر دانیپێدانه نراوه نێونه ته وه یی ئاس���تی وه ك حكومه تێكی سه ربه خۆو به درێژایی حكومه تێك���ی روین���ه داوه مێ���ژوش خۆجێ���ی روب���ه ڕوی وه ه���ا جه نگێكی خوێن له به ر رۆیش���تو)حرب استنزاف( ببێته وه و س���ه رباری ئه وه ش هاوكاری به رگری و رزگاركردنی كوبانی یان كرد، ئوچ ئاالن باس���ی دڕندایه تی داعش���ی ك���ردوه و خۆی له و راس���تیه الداوه كه ئه و باس���ی ئاشتی ئازادی و دیموكراتی له گه ڵ رژێمێك ده كات كه دروستكه رو

پش���تیوانی یه كه می داعشه ، ئۆچ ئاالن له په یامه كه یدا ناوی رژێمی توركیای وه ك الیه نی به رامبه رو دوژمنی سه رسه ختی گه لی كورد نه هێناوه و ئه سڵه ن باسێك ل���ه و ده س���ه اڵته فاش���یزمه ، تۆرانیه ، نه ژادپه رس���ته ی كه 100 س���اڵه ، زمان و كولت���وری نه ته وه یه كی وه ك كوردی قه ده غ���ه كردوه و به توركی ش���اخاوی

ناوی بردون، له وتاره كه یدا زیاتر باسی له پێكه وه ژیان و ئاشتی ده كات له گه ڵ الیه نێ���ك كه باوه ڕی نه ك به ئاش���تی ،

به بونی نه ته وه كه ی ئوچئاالن نیه . ئوچئ���االن ماف���ی خۆیه ت���ی هه وڵی ئه وه بدات وه ك كه س���ایه تیه كی دیاری ده ربكه وێ، ئاش���تیخواز مرۆڤدۆست و به اڵم ئ���ه و ماف���ه ی نیه كه به س���ه ر الش���ه ی گه لێكی ونجڕ ونجڕو خاكێكی پارچه پارچه كراودا باز بداو خۆی بكاته پاڵه وانی ئاش���تی و ئازادی و دیموكراتی جیهان���ی و ئه و گه له ی ئ���ه وی گه یانده ئه و ئاس���ته له دوڕیانی م���ان و نه ماندا به جێبهێڵێ، ئه م ئه زمونه له باشوریش له الیه ن جه الل تاڵه بانیه وه تاقیكرایه وه ، م���ام جه الل ویس���تی وه ك عێراقیه كی سۆش���یالدیموكرات و ی 24 عه ی���ار هه ڵس���وكه وت مرۆڤ مافی پارێزه ری بكات و له كاتێكدا پۆستی سه رۆك كۆمار ی پێس���پێردرابو، ده یویس���ت به یه ك م���ه ودا له هه موان دوربێ���ت و كه مترین قسه ی له سه ر كێشه كانی كوردو به غداو ته نانه ت كێشه ی حیزبه كه شی ده كرد، ب���ه اڵم زو له و راس���تیه گه یش���ت كه مام جه الل به هۆی كێش���ه ی كورده وه بوه ته ئه و مام جه الله و بێ پش���تیوانی گه له كه ی ئه و سه نگه ی نیه الی گه النی عێراق و له ته نگانه شدا ته نها حیزبه كه ی و گه له كه ی پش���تیوانی بو، ئوچ ئاالنیش ده بێت له و راس���تیه گه شتبێ كه به بێ )پ ك ك( و گه ری���الو ك���وردی باكور نه ئه و س���ه نگه ی ده ب���ێ و نه ده توانێ ئیدعای كه س���ایه تیه كی جیهانی بكات ب���ۆ هه ڵگرتن���ی دروش���می ئاش���تی و باس ناش���كرێت دیموكراتی و ئازادی و له و سێ دروش���مه بكات كه گه له كه ی

له هه رسێكیان بێ به شه .

خوێندنه وه یه ك بۆ په یامه كه ی ئوچ ئاالنعومه ر حاجی عینایه ت

ئوچ ئاالنیش ده بێت له و راستیه گه شتبێ كه به بێ

)پ ك ك( و گه ریالو كوردی باكور نه

ئه و سه نگه ی ده بێ و نه ده توانێ ئیدعای

كه سایه تیه كی جیهانی بكات بۆ

هه ڵگرتنی دروشمی ئاشتی و ئازادی و

دیموكراتی

بیرورا

یەکێک لەدیارترین س���یماکانی گوتاری کوردس���تان، ئایینییەکانی دام���ەزراوە ناڕاستەوخۆی راستەوخۆو تەکفیرکردنی ک���ۆی کۆمەڵگایە، هەواڵدانە بۆ گۆڕینی کۆمەڵ���گا لەکۆمەڵگایەک���ی فرەکولتورو فرەڕەنگەوە بۆ کۆمەڵگایەکی یەکڕەنگ و یەک کولت���ور کە تەنها ڕەن���گ و بەهای ئس���وڵییەتی دیینی���ەو هیچ���ی ت���ر، ئ���ەوەی تائێس���تا لەگوت���اری زۆرینەی پارتە ئیس���امییەکان و س���ەلەفییەکان و ژمارەی���ەک مەالی تون���دڕەوەوە گوێمان لێب���وە لەمە زیاتر ش���تێکی ت���ر نەبوە، ئەم پرۆس���ەی تەکفیرکردنەی کۆمەڵگا، لەڕاس���تیدا لەچەندین پن���ت و رەهەندی بانگخوازێک دەدرێت، ئەنجام جیاوازەوە نیشتیمانپەروەریی بەبتپەرستی دەزانێت و بەرگری لەس���ەروەری نیشتیمان و نەتەوە لەژێر ئ���ااڵی نەتەوەدا بەکوف���ر دەداتە قەڵەم، مەالیەکی دیکە نەک هەر عەلمانی و لیبراڵەکان قبوڵ ناکات، بەڵکو بەشی هەرە گەورەی ئیس���امییەکانیش بەبیدعەچی و گومڕاو لەڕێ دەرچو دەزانێت، مەالیەکی دیک���ە لەڕێگ���ەی تەکفیرکردنی کچان و ژنانی ک���وردەوە تەکفیری کۆی کۆمەڵگا ده کات، لەڕێگ���ەی پەالماردان���ی ئازادی تایبەتی تاکەکەس���ەوە پەالماری ئازادی گەورەی نەتەوەو بەهاکانی دەدات، هەمو ئەمانەش لەجەوهەردا تەکفیکردنی هەمو

کۆمەڵگایە .ئەم پرۆسەی تەکفیرکردن و پەالماردانی بوارەکانی هەمو بەدیینیکردنی ئازادیی و ژیان، پرۆس���ەیەکە بەئاشکرا لەبەرچاوی دامودەزگاکان���ی حکوم���ەت و نوخب���ەی ڕۆشنبیرو بزوتنەوەی ئازادیخوازی ژنانەوە بەڕێوەدەچێت، ه���ەم حکومەت بەرانبەر بەم تەکفیرکردن و پەالماردانی ئازادییە بێدەنگە، هەم نوخبەی ڕۆشنبیرو بزوتنەوە حاڵەتێک���ی مەدەنییەکانیش)چەن���د ک���ەم نەبێت( بێدەنگن، ئ���ەم بێدەنگییە لەڕاستیدا ئاگرێکە هەموان دەسوتێنێت، ڕێگ���ەدان بەگەش���ەو خۆپەخش���کردنی بیری توندڕەوی و سەلەفی شەڕێکە دژی هەموان، داعش���ێکە لەن���اوەوە، ئەگەر دامودەزگاکان���ی، حکوم���ەت و ئەم���رۆ بەرانب���ەر ئازادیخ���وازان رۆش���نبیران و بەمە بێدەنگبن، بەدڵنیاییەوە س���بەینێ داعش���ێک لەناوەوە س���ەری حکومەت و حوکمڕانیی کوردی دەخوات و کۆمەڵگاش دەکات بەکۆمەڵگایەکی تاریک هاوشێوەی

سۆماڵ و ئەفغانستان. لەم نوس���ینەدا لەس���ەر گوتاری ئەو م���ەالو بانگخواز و دکتۆرانە ڕاناوەس���تم کە بەتون���دڕەو و خاوەن هزری توندوتیژ

بەناوبانگن، بەڵکو لەسەر وتاری یەکێک لەو مەالیانە ڕادەوەستم کە الی زۆر کەس وەک مەالیەکی میانڕەو دەناسرێ، ئەویش مەال فاتیح شارس���تێنییە، لە گرتەیەکی ڤیدیۆیدا کە بەش���ێکە لەوتاری هەینی، م���ەال فاتی���ح لەڕێگ���ەی تەکفیرکردنی کچانی سفورەوە نیوەی کۆمەڵگای ئێمە تەکفیر دەکات، ئەو هێرش���ەی ئەم مەال فاتیحە دەیکاتە سەر ژنانی بێ سەرپۆش دواکەوتوترین توندڕەوترین و لەڕاس���تیدا مەالی س���ەر ئەم گۆی زەوییە ش���تێکی زیاتر ل���ەوەی نەک���ردوەو نەوتوە، هیچ کاتێک ن���ە زەرقاوی و نە ق���ەرزاوی، نە داعش و ن���ە قاعیدە، نە س���عودیە و نە س���ۆماڵ، لەمە زیاتری���ان نەوتوەو لەمە

زیاتریشیان لەکۆمەڵگا نەویستوە.فاتیح شارس���تێنی، تەواوی وتارەکەی بۆ باسکردنی پەالماردانی ئافرەتی سفور تەرخانکردوە، واتە باسکردنی ئەم بابەتە نییە، زمانەوانی زیادەڕەوییەک���ی تەنها بەڵک���و کارێکی بەرنامە ب���ۆ داڕێژراوەو پێش���تر خۆی بۆ ئامادە کردوە، فاتیح شارستێنی سەرەتاو کۆتایی وتارەکەی پەالماردانێکی بێوێنەی ماف و کەرامەت و ئەخاق���ی ژنە، لێرەدا بەکورتی لەس���ەر وتارەک���ە کەم���ی بڕگەیەک���ی چەن���د

ڕادەوەستم:

یەک���ەم: فاتی���ح شارس���تێنی ه���ەر لەسەرەتای وتارەکەدا تەکفیری ئافرەتی ئافرەت���ی دەڵێ���ت دەکات و س���فور س���فور ئیعانی حەرجی ک���ردوە لەگەڵ خ���وادا، ئافرەت���ی س���فور بەئاش���کراو بەڕاگەیەن���راوی ش���ەڕ لەگ���ەڵ خ���وادا دەکات، بەم���ەش مانایەک���ی بۆ ئازادی جلوبەرگپۆشین هەڵبژاردنی لەبواری ژن لەڕێگ���ەی بەڵک���و نەهێش���تۆتەوە، تەکفیرکردنی ئافرەتی سفورەوە تەکفیری

نیوەی کۆمەڵگای ئێمەی کردوە.دوەم: فاتیح شارستێنی پێیوایە سفوریی یان بێ سەرپۆش���یی ئافرەت هاوش���انە لەگەڵ دزی و زیناو هاوبەشی پەیداکردن بۆ خودا، بەم���ەش تیرۆری کۆمەاڵیەتی و ئەخاقی کەس���ایەتی ژنی سفور دەکات، شارستێنی دەڵێت سفوریی لەگەڵ دزی و حیزی یەک حس���ابە، ئافرەتێک دز بێت، زیناک���ەر بێت کەس نایەوێ���ت و نایکات بەبوکی ماڵی، س���فوریش هەروایە، ئەمە جگە لەوەی جارێکیتر پێداگیری دەکات لەس���ەر بەکافرکردنیان و بەوەی سفوریی وەک هاوبەش پەیداکردن وایە بۆ خوداو

مرۆڤ پێی کافر دەبێت.سێیەم: مەال ڕو دەکاتە ئافرەتی سفورو دەڵێت)ش���ایانی ئەوەیە ب���ەر لەعنەتی خواو ئیمانداران بکەوێت( لەشیکردنەوەی

ئ���ەو فەرمودان���ەی م���ەال هێناویەت���ی پێویس���تە مەلعونن و ئافرەتانی س���فور نەعلەتیان لێبکەن، چونکە خوا نەعلەتی لێک���ردون، بەم���ەش ئ���ەم مەالیە نەک بەتەنها گەورەترین تیرۆری مەعنەوی دژ بەکەسایەتی ژنان ئەنجام دەدات، بەڵکو بەئاش���کرا هانی هەمو ئیمانداران دەدات دژ بەژنانی س���فور بوەس���تنەوە، هانی ب���اوکان و براکانی���ان دەدات ماڵەکانیان

بکەن بەدۆزەخێک بۆ ژن.چ���وارەم: مەال لەس���ەر مینب���ەرەوەو لەبەرچ���اوی ه���ەزاران کەس���دا دەڵێت ئافرەتانی س���فور مونافیق���ن، خراپترین ئافرەت���ان ئەو ئافرەتانەن کە س���فورن، دواتریش مەال رێنمای���ی گەنجان دەکات ک���ە خۆی���ان بپارێ���زن لەئافرەتێک کە سافیرەیەو نەعلەتی لێکراوە، پاشان باس لەزۆریی ڕێژەی تەاڵق دەکات و دەڵێت ئەو ژنانەی تەاڵق دراون هەمویان مونافیقەن، ئی���دی نازانم دەبێت چ س���وکایەتییەک لەمە گەورەتر بێت کە ئەم مەالیە بەژنی

کوردی دەکات.پێنجەم: ئافرەتی سفور السایکردنەوەی گاورو جولەکەیە، س���فوریی جاهیلیەتە،

ئەهلی ئاگرو دۆزەخە. ئەو چەند خاڵەی سەرەوە نمونەیەکە لەڕێگەی کۆمەڵگا هەمو لەتەکفیرکردنی تەکفیرکردنی ژنانەوە لەالیەن مەال فاتیح شارس���تێنییەوە، ئەو وتارە لەڕاس���تیدا لوتکەی س���وکایەتییە بەژن، ئەوپەڕی پێگ���ەی کەس���ایەتی و تیرۆرکردن���ی کۆمەاڵیەت���ی و ئەخاق���ی ژن���ە، زیات���ر کوش���ندەیە لێدانێکی ئەوانەش لەهەمو لەکۆمەڵ���گای ک���راوەو ف���رە کولت���ورو فرەبەه���ا، ئەوەی ئەم مەالی���ە دەیکات لەڕێگ���ەی کۆمەڵ���گا لەتەکفیرکردن���ی تەکفیرکردنی ژنان���ەوە، ناوبردنی ژنانی سفور به دوژمنی خواو فاجیرو مونافیق و مه لع���ون و کافرو زۆری تر... کوش���تنی بەکۆمەڵ���گای مەدەنی و هەمو خەونێکە کراوەو پلورالیس���تەوە، کۆمەڵگایەک کە ڕێز لەم���اف و ئازادی هەم���وان بگیرێت، ئەوەی مەال فاتیح شارس���تێنی لەبارەی ئافرەتی سفورەوە وتی هەمان ئەو شتەیە کە داع���ش خەونی پێوەدەبینێت، داعش بەتەنها ئەو دوژمنانە نین کە سەنگەریان لەکوردو پێشمەرگە گرتوە، بەڵکو هەمو هێزو دەنگێکی ئایینی تەکفیری داعشە، ئەو ئاییندارەی ئەخاق و ئیمان لەس���ەر خ���ۆی تاپۆ دەکات و ژنانێ���ک کە لەبیرو ڕەفت���ارو ج���ۆری ژیاندا ل���ەو جیاوازن، بەکافرو مونافیق و مەلعون و فاجیرو فاسید لەقەڵەم دەدات لەڕاستیدا داعشێکە زۆر مەترسیدارترە لەو داعشەی کە ڕوبه ڕومان وەستاوە، داعشێکە لەناوەوە، فاشیزمێکە

هەڕەشە لەهەموان دەکات .

14)472( سێشه ممه 2015/3/31

گۆشه یه که دو هه فته جارێک "جه لیل ئازادیخواز" ده ینوسێت

ه���ەر دو زاراوەی ڕوناکبی���رو حیزب ڕەوش���ەنگەری و قۆناخی لەدایکب���وی جیهانی مۆدێرنن. لەڕاس���تیدا مۆدێرنە لەگەڵ ک���ۆی چەمک و زاراوەو ڕەهەندە لەگ���ەڵ خۆی ک���ە جۆراوج���ۆرەکان هێنانیە دنیای کولتورو سیاس���ەتەوە، س���ێ وش���ەو زاراوەی هەرەگرنگیشی ئافران���د ک���ە لەڕاس���تیدا پێویس���تی بابەتییان���ەی س���ەردەم و جیهان و ئەو فاکتەرانە بون کە دۆخەکەیان خوڵقان و ب���ۆ ڕاگیرک���ردن و ڕس���کانی زەمینەی هەرەگرنگی کاری ڕوناکبیر پێویست بو. هەردو جەمسەری ڕوناکبیرو حیزب کە لەکەش���ی دیموکراسیدا خوڵقابون هەر لەم بەس���تێنەدا کەوتنە مانابەخشی و

ماناخوڵقان

ڕوناکبیر ڕوناکبی���ر: چاالکێک���ی کارای کۆی ژی���ان و فرەڕەهەندەکان���ی ب���وارە س���ەربەخۆی چاودێرێکی کۆمەڵ���گاو بەرژەوەندیی���ە گش���تییەکان و خاوەنی ڕەخنەگرێکی ڕێژەخوازو خۆو گوتاری هۆشیاری دەس���ەاڵت و دەوڵەت و هەمو بەرژەوەندییە خ���اوەن گوتارو هێزێک تایبەتەکانە. پارێزەرێکی کاراو ڕاشکاوی دۆخ���ی دیموکراس���ی و لەهەمانکات���دا ڕەخنەگرێکی بابەتییانەو ڕاش���کاوانەی ئ���ەم دۆخەیە. سەوداس���ەری ئازادی و دادوەری کۆمەاڵیەت���ی و دیموکراس���ی، ئایدۆلۆژی و حیزب���ی و لێکدانەوەی بێ دور لەگوت���اری چیرۆکە زەبەالحەکان. خاوەن پرسی بونیادی و بەپرۆژەکردنی گش���تیی لەئاق���اری پرس���انە ئ���ەم کۆمەڵ���گادا. ئازادیی و دیموکراس���یی و دادوەری���ی کۆمەاڵیەتی لەمانای ڕەهای خۆیانداو دور لەبازنەو ش���رۆڤەی هەمو کە بەگوتاربوەکان زاڵ و دیسکۆرس���ە هەرکام بە پێی خاڵی ناوەندیی و چەقی خۆیان دەیناسێنن. خوێندنەوەی هەمو چەقەکان و بەزاندنی هۆش���یارانەی ئەم چەق و ناوەندانەیە. ئامڕازی کاری ئەم

بونەوەرە بێگومان ڕەخنەیە. س���ەرەکیترین ئەرکی ڕەخنە هێنانە بەرباسی هەمو پیرۆزەکان و دابەزاندنیان خوێندن���ەوەو بەردەس���تبونی ب���ۆ لێکدانەوەو دەربازکردنیانە لەوەس���تان لەس���ەروی ئەقڵ و ڕەخن���ەوە. دەکرێ بڵێی���ن ئامرازی ڕەخنە، وەس���تانێکی ئاوەزمەندانەو هۆشیارانەی ئەقڵە لەسەر هەمو دیاردەکانی بون و ژیان و هەروەها هەمو ئەو چەمکانەی کە بەها گشتی و نرخە مێژویی و کولتورییەکان بەجۆرێ خەرمانەیان بەدەوریان���دا لەجۆرەکان داوەو لەس���ەرو ڕەخن���ەوە ڕامانێک���ی ڕایانگرتون. ئەقڵ���ەوە هۆش���یارانەی لەهەم���و ئەمان���ەش گرنگت���ر ڕەخنە پرس���یارە لەهەمو بونەکان کە دەکرێ وانەبن، یا بونیان بەجۆرێک لەجۆرەکانی تردا گونجاوە. کە وابو دەتوانین بڵێین ڕەخنە دەرچونە ن���ەک تەنیا لەدۆخی ئێس���تا، بەڵکو دەرچونە لەدۆخێک کە ڕەنگە جێکەوتویی مێژویی یا کولتوری یا....هت���د یان هەی���ە. ڕونە دەرچون خوپێوەگیراو پێکهات���ەی لەئێس���تاو لەزۆر بەستێندا شڵەژان دێنێت. هەمو نوێیەک لەگەڵ خۆی ئازارو شڵەژانێک دێن���ێ. هی���چ نوێبونەوەیەکی���ش بێ ڕەخنە نەبوە. کەوابو ڕەخنە خۆش���ی یەک لەو ب���ون و دیاردەیانەیە کە هەر هەنوک���ە نوێیەو مەودا یا مافی ئەوەی نییە بەهیچ بەهانەیەک خۆی لەڕەخنە دەرباز کات و سەروتر بزانێت. داهێنانی هیچ دەق���ێ ب���ۆ بەپیرۆزکردنی خۆی یا دیاردەی���ەک نییە، بەتایبەتی دەقی ڕەخنەیی. کە وابو هەمو ڕەخنەکانیش نەبین ش���ڵەژاو ڕەخنەکردنن. شیاوی ل���ەوەی دەقە ڕەخنەیی���ەکان جارێکی

دیکە دەکەونەوە بەر ڕەخنە.بەکورتی ڕوناکبیر ئەو بکەرە کارایەیە کە لەئاقاری گش���تیدا بەهۆشیارییەوە شان دەداتە بەر بەرپرسیارێتییە مرۆیی و ڕەوشتی و مێژویی و کۆمەاڵیەتییەکانەوەو لەئاس���تیاندا هەڵسوکەوتێکی بەوەاڵم و

بەرپرسانە دەکات.

حیزب ڕون���ە کە حی���زب وەک دیاردەیەکی کۆمەاڵیەتی لەزەمەندا دەخولێت و سەر هەڵدەدات. ئ���ەم دیاردەیە وەک هەمو دیاردە کۆمەاڵیەت���ی و مێژوییەکانی تر ماناو ناوەڕۆک و پێکهاتەی پەیوەس���ت بەش���وێن و کاتەوەیە. هەر سێکوچکەی

کات، ش���وێن و ن���اوەرۆك ک���ە حیزب پەیوەستی خۆیان دەکەن سێ ڕوبەرن کە دەخوازن حیزب لەئاقارەکانی ئازادی و کۆمەاڵیەتیدا دادوەریی دیموکراس���ی و ڕوناکبیر لەگەڵ بەرامبەر مامەڵەیەکی بکات. دیارە حیزب س���ەرەڕای ئەوەی هەرەگرنگ���ی ئاراس���تەی دەخ���وازێ چەمکە گرنگەکانی ئازادی و دادوەریی و مەکۆی ب���ەاڵم بگرێت؛ دیموکراس���ی بەدەستەوەگرتنی مایەییبونی سەرنج و دەسەاڵتە. لەڕەوەندی ئەم پرۆسەیەدا دەس���ەاڵتە گرتنی هێندەی خوازیاری هێن���دە مەی���ل لەچاکس���ازی و هەراو دەسەاڵت نییە. دیموکراتیزەکردنەوەی هەمو دەستبەس���ەراگرتنی س���یفەتی ڕوبەرانەدا ل���ەم ئاقارەکانە، ڕوب���ەرو ڕوناکبی���ر ی���ەک ل���ەو بابەتانەیە کە دەس���تەمۆکردن و بەرپاری دەکەوێتە دەستبەسەراگرتن. ڕوبەڕوبونەوەی ئەم بونەوەرە بێقەرارە واتە ڕوناکبیر لەهەمو ئاق���ارە س���ەرەکییەکانی ژیاندا لەگەڵ دەس���ەاڵت وەفاداری بەدیموکراس���ی و ئازادیی ڕاس���تەوخۆ ئازاردانی حیزب و دەس���ەاڵتە. ئەمە پێناسەی دەسەاڵتە کە ئاستانەی ڕاگرتن و ڕەخنەی کەمەو هەمیشەو بەهەمو میکانیزمەکان هەوڵی ئ���ارام و بێدەنگکردنی ڕوناکبیر دەدات. لەواڵتی ئێمەدا چون دەس���ەاڵت بەمانا کاس���یکەکەی نەڕەخساوەو بە دەست نەهات���وە؛ ئ���ەم ملمانێی���ە کەوتۆتە لەم ڕوناکبی���رەوە. حی���زب و نێ���وان دۆخەماندا پەسەندە کە حیزب یا هەر ئەو دەس���ەاڵتەی کە دەیناسین هەوڵی بزاوت���ی ڕوناکبیریی ڕوبەڕوبون���ەوەی نەبێت و ڕوناکبیریش وەک بەریان دەبێ لەڕەوت و ڕەوەندە بگات. شان بەشانی حیزب بزاوت���ن و خاوەنی پڕۆژەبونە کە ئێس���تا بەقۆناخی خزم���ەت دەتوانن سەقامگیربونی دیموکراسی هەراوبونی

ڕێژەی ئازادی بکەن. هەمو فەزیلەتی حیزب بارگاونەکردنی ئازادیی���ە بەحیزبایەت���ی و ملدان���ە بۆ مامەڵەیەکی ئازاد لەم ڕوبەرانەدا لەگەڵ بەریان���ی ڕوناکبی���ری. بەحیزبیکردنی ئازادی و دیموکراس���ی و مانا بەرزو بەها گش���تییەکانی ژیان لەڕاستیدا کوشتنی کاری سیاسی و حیزبایەتییە فەزیلەتی کە دەبێ حیزب خۆی لێ ببوێرێت. بێ نەبونی حیزب و پاشکۆبونی پرۆژەیی و گوتاری دیاریکراو لەبەریانی ڕوناکبیرو نەزۆککردنی الی ڕوناکبیر دیس���انەوە بەش���خوازی ڕوناکبی���ری و کاری

شەرمێونانەیە لەحیزب و دەسەاڵت.

ڕوناکبیرو حیزب

دەسەاڵت سیفەتی دەستبەسەراگرتنی

هەمو ڕوبەرو ئاقارەکانە،

لەم ڕوبەرانەدا ڕوناکبیر یەک

لەو بابەتانەیە کە دەکەوێتە بەرپاری

دەستەمۆکردن و دەستبەسەراگرتن

تەکفیرکردنی ژنی کورد وەک بنەمای تەکفیرکردنی کۆمەڵگامەال فاتیح شارستێنی وەک نمونە

ئومێد قەرەداخی

فۆڕم����ی له شکس����ته کانی یه کێ����ک به تایبه تی له رۆژهه اڵت����داو سیاس����ی به رئه نجام����ی وه ک له کوردس����تان به ش����ێک له و سیسته مه سیاسییه که له )شه رق(دا کاری پێده کرێت بریتییه مه هاراته کانی تواناو له مه حفبونه وه ی ئه ندامی حی����زب له نێو خودی حیزب خۆیدا، دژایه تی کردنی ئه ندام نوخبه له نێو ئورگانه کانیدا فه راهه م نه کردنی فه زای����ه ك که بتوانێ����ت ڕۆڵی ئه رێنی خ����ۆی ببینێ ب����ۆ داهات����وی فۆڕمی بنچینه ییه کانی، گوڕانکارییه سیاسی بۆیه به هیوام ئه م بابه ته سه ره تایه ك بێ����ت بۆ دروس����تکردنی گفتۆگۆیه کی نه وه ی ملمانێکانی له نێوان عه قاڵنی ن����وێ و نه وه ی کۆنداو ش����کاندنی ئه و به ربه س����ت و به س����ته ڵه که بێ����ت که ئاماده ده کرێت ک����ۆن نه وه ی له الیه ن ب����ۆ پێشنه خس����تنی ڕۆڵ����ی ئه ندامی گه نج و به توان����ا له نێو داموده زگاکانی حیزبی رۆژهه اڵتی و به تایبه تی حیزبی به ه����ه ر کوردی����داو خه فه کردنی����ان بێ����ت. پێموای����ه کردنه وه ی جۆرێك عه قان����ی ئه رگۆمێنتێک����ی ده رگای ب����ۆ تاوتوێکردن����ی بابه ت����ی توان����او ریفۆڕمی حیزبی، به رنامه ی سیاسی و پێویس����تی به ئیقاعێکی لێکتیگه یشتن هه ی����ه له نێوان نه وه ی ک����ۆن و نوێدا،

له هه مان کاتدا پێویستمان به ئیراده ی لێكتێگه یش����تنه که ببێته هه وڵێک بۆ تێپه راندن����ی ملمانێکان����ی نێوانیان، که ئێس����تا به داخه وه بوه ته مۆدێلێك ب����ۆ دورخس����تنه وه ی ئه ندامی زیره ك یان به توانا له نێوان حیزبی سیاس����ی ک����وردی و ئه م����ه بوه ته س����یمایه کی نه گ����ۆڕی عه قڵێت����ی زۆرب����ه ی زۆری رۆژه����ه اڵت. ناوچ����ه ی حیزبه کان����ی بۆ زیات����ر قوڵبون����ه وه و هۆکاره کانی شکس����تی سیاس����ه ت ی����ان حیزب����ی ک����وردی له کوردس����تاندا ده گه ڕێته وه بۆ دروس����تکردنی وه همێکی خه یاڵی به رامب����ه ر به ئه ندامی به تواناو خاوه ن سه لیقه . چۆنکه هه میشه الی به شێکی زۆری نه وه ی ک����ۆن جۆرێك له وه همی وه رگرتن یان خلیس����کاندنی ده سه اڵت یان وه رگرتنی کورسی عه رش له الیه ن نه وه ی نوێ بۆ خۆیانیان دروستکردوه . ک����ه دی����اره ئه مه الی به ش����ێکی زۆر له نه وه ی کۆن که خاوه نی قبوڵکردن نی����ه ، چونک����ه له بنچین����ه دا پۆنت����ه حیزبی دروس����تبونی زانس����تیه کانی سیاس����ی الی فۆڕمی سیاسی کوردی بونی نیه ، بۆیه هه ر ده ستاوده س����ت کردنی ده سه اڵتێك له نێو حیزبدا یان هه ر گۆڕانکاریه ك ی����ان به رزبونه وه ی هه ر ئه ندامێکی حیزب ده بێت چاوه ڕیێ ی����ان به رپرس����یك )مه رحه مه ت����ی( رابه رێك بیت بۆ وه رگرتنی پۆس����تێك یان به رپرس����یارتیه ك ک����ه دیاره ئه م

ج����ۆره ماکانه ی����ان که ڵکه بونی ئه م جۆره )غی����ره نه رینیانه ( ده رئه نجامی خێری لی نابینرێت، هه میش����ه حیزب له وه زیفه سیاس����ی و ئه خاقییه که ی کارگه یه ک����ی به ش����ێوه ی الده دا دروستکه ری کۆمه ڵێ مێگه لی حیزبی که خاوه نی هیچ ئیراده یه کی تایبه تی

خۆیان نین و هیچ سه لیقه یه کی سیاسی بونیادگه رایی له نێو فیکرو ئایدیاکانیاندا بون����ی نیه ، ته نها وه ک����و به رخۆرێکی ئیس����كگران په روه رده ده بین، ده بینه کاره کته رێکی خراپ له سه ر جه سته ی حی����زب و کادری نوخب����ه و ئه ندام����ی

زیره ک و پڕ مه هارات.

زیره کیی له نێو حیزبدازاناتوفیق به گ

شکستی سیاسه ت یان حیزبی کوردی

له کوردستاندا ده گه ڕێته وه بۆ دروستکردنی

وه همێکی خه یاڵی به رامبه ر به ئه ندامی

به تواناو خاوه ن سه لیقه

فاتیح شارستێنی پێیوایە سفوریی

یان بێ سەرپۆشیی ئافرەت هاوشانە

لەگەڵ دزی و زیناو هاوبەشی

پەیداکردن بۆ خودا،

بەمەش تیرۆری کۆمەاڵیەتی و

ئەخاقی کەسایەتی ژنی سفور دەکات

هه میشه حیزب له وه زیفه سیاسی و

ئه خاقییه که ی الده دا به شێوه ی کارگه یه کی دروستکه ری کۆمه ڵێ

مێگه لی حیزبی لێدێت که خاوه نی هیچ ئیراده یه کی

تایبه تی خۆیان نین

ئەم پرۆسەی تەکفیرکردن و

پەالماردانی ئازادیی و بەدیینیکردنی

هەمو بوارەکانی ژیان، پرۆسەیەکە

بەئاشکرا لەبەرچاوی دامودەزگاکانی

حکومەت و نوخبەی ڕۆشنبیرو بزوتنەوەی ئازادیخوازی ژنانەوە

بەڕێوەدەچێت

ئاره قه كردنه وه یه كێكه له كێش���ه كانی گه نجان و ره نگه توشی ناره حه تیان بكات به بۆنه ناخۆشه كه ی بێت یاخود به ته ڕكردنی جله كان بێت. س���ایتی )DW( ئه ڵمانی ئاماژه به وه ده كات كه ره نگه پاكوته میزیی و هه ندێ جۆری خواردن و ته مه نی الوێتی و ه���ه رزه كاری كه زیاتر ئاره قه ی ژێر ب���اڵ ده ڕژن و گۆڕانكاریه هۆرمۆنیی���ه كان گرنگترین هۆكاره كانی زی���اد ئاره قه كردنه وه

بێت.

1. خۆشتنئه و كه سانه ی كێشه ی زیاد ئاره قه كردنه وه یان هه یه پێویسته رۆژانه خۆیان بش���ۆن، به تایبه تی له پاش هه س���تان له خه و راس���ته وخۆ چونكه گه ردیله ی ئاره قه زیات���ر له كاتی خه ودا

دروست ده بێ.

2. رۆژانه جله كانت بگۆڕه خۆش���ۆردن و به كارهێنانی بۆنی نه هێش���تنی ئاره قه كردنه وه به ته نها چاره س���ه ر نییه ب���ۆ نه هێش���تنی گرفته كه ، چونكه گه ردیله ی ئاره قه ده نوس���ێ به جل���ه وه ئه مه ش ده بێته هۆی دروس���تبونی بۆنی ناخۆش. هه ر بۆیه پێویسته رۆژانه جلی

ژێره وه و گۆره وی بگۆڕدرێن.

3. بۆنی توند باشتروایه ئه و بۆنه ی به كاری ده هێنیت بۆ نه هێشتنی ئاره قه

ق���ورس نه بێ چونكه ئه و بۆنانه له گه ڵ ئاره قه كه یه كده گرن و پ���اش چه ند كاتژمێرێك له خۆش���تن بۆنی ناخۆش دروس���ت

ده كه ن.

4. وه رزش كردنی به رده واموه زرشكردن زۆر پێویس���ته به تایبه تی ئه گه ر به پرۆگرامێكی به رده وام بكرێت ئه و كاته ده بێته هۆی رێكخس���تنی كرداری

ئاره قه كردنه وه ی له ش.

5. خواردنهه ندێ خواردن ده بنه هۆی دروستبونی بۆنی ناخۆشی له ش ئه و خواردنان���ه ش بریتین له به ه���ارات و زۆر خواردنی قاوه و

سیرو پیاز.

6. هۆرمۆنه كان زیاد ئاره قه كردنه وه له كاتی دوگیانی ئاس���اییه و پێست له و ماوه یه زیاتر هه ستیاره ، هه ربۆیه شاره زایان ده ڵێن پێویسته ئه و بۆنانه ی ئ���ه و ماوه یه به كارده هێنرێ���ن هیچ كحولێكیان تیانه بێت. هه روه ها هۆرمۆنه كان ده بنه هۆی زیاد ئاره قه ڕشتن له ژناندا به تایبه تی ئه و ماوه یه ی پێش وه ستانی سوڕی مانگانه چونكه له و ماوه یه ئاره قه زۆر ده كرێته وه پله ی گه رمای له ش به رز ده بێته وه به هۆی گۆڕانكاریه هۆرمۆنیه كانه وه . هه ربۆیه

پێویسته له و قوناغه زیاتر بایه خ به پاكوخاوێنی بدرێت.

رێگا‌بۆ‌نه‌هێشتنی‌‌بۆنی‌‌ناخۆشی‌‌له‌ش15 (472( سێشه ممه 2015/3/31 tandrostyawene@gmail.comته‌ندروستی

نه خۆش: بونی خوێن له كاتی سێكس له كۆتایی بۆدوگیانی مه ترس���یداره

سكپڕیی ؟دكتۆر: زۆرجار نه خێر، خوێنی كه م هه ندێ ج���ار ده بێت ئه ویش به هۆی ئ���ه وه ی مولوله خوێن���ه كان له مل���ی منداڵ���دان زۆرن به تایبه تی له مانگی كۆتایی س���كپڕیی . به اڵم هه رباشتر وای���ه نه خ���ۆش ئ���ه م حاڵه ت���ه بۆ

پزیشكه كه ی باس بكات.نه خ���ۆش: ئای���ا راس���ته س���ێكس یارمه تیده ره بۆ له دایكبونی منداڵ؟

دكت���ۆر: بۆ س���ه ره تای س���كپڕیی، نه خێر. ته نها له هه ندێ حاڵه ت نه بێت كه ئه ویش پزیش���ك بڕی���ار ده دات. به اڵم ب���ۆ كۆتایی س���كپڕیی به ڵێ، سودی هه یه چونكه مادده ی پرۆستا گالندی���ن هه یه له س���پیرمی پیاو كه منداڵدان چاالك ده وروژێنێت ده بێته

هۆی له دایكبونی منداڵ.نه خۆش: س���ێكس له كاتی دوگیانی ده بێته ه���ۆی هه وكردن و كه ڕو له ناو

له ش و زیان به كۆرپه له ده گه یه نێت؟دكت���ۆر: هه ندێ جار به ڵێ هه وكردن دروس���تده كات م���ه رج نی���ه هه مو بێ���ت، مه ترس���یدار هه وكردنێ���ك به اڵم هه ندێ ل���ه و هه وكردنانه وه ك كالمیدی���او هیربس زیان���ی هه یه بۆ

كۆرپه له .س���كپڕیی كاتێكی ل���ه چ نه خۆش:

نابێت سێكس بكرێت؟دكتۆر: ئه گه رهاتو كێشه له وێاڵشه كه هه بو پچڕابو ی���ان هاتبوه خواره وه ، یان ئه گه ر هاتو كه س���ه كه نه خۆشی هیرب���س یان ه���ه ر نه خۆش���ییه كی

سێكسی گوێزراوه ی هه بو.نه خۆش: راس���ته دوگیانی ئاره زوی

سێكسی نایه ڵێت؟دكتۆر: نه خێر ئه وه هیچ بنه مایه كی زانس���تی نیه ، به اڵم زۆرج���ار ژنان بای���ه خ زۆر دوگیانی���ه له وم���اوه به جوان���كاری خۆیان ناده ن هه ربۆیه ئه مه ش واده كات كه هاوس���ه ره كه ی

ساردی بنوێنێت به رامبه ری.

پرسیاری نه خۆش و وه اڵمی پزیشكه ته

تایبه کی

ۆشه ی گ

ه کانۆشی

ه نه خب

سێكس‌له‌كاتی‌‌دوگیانی

ئاژار دو هه فته جارێك

ئیسماعیل عوسمان ده ینوسێت

شه هاده ی له وحه ی دكتۆره كان و دوكانی

به قاڵه كان

م���رۆڤ كاتێ���ك ده چێت���ه دوكانێكی به قاڵ���ی چه ندی���ن تابل���ۆی جی���اواز ده بینێت، سه یری هه رالیه كی دوكانه كه ب���كات ج���ۆره رازاندنه وه یه ك���ی پێوه دی���اره ، له س���ه ر هه ندێك له و ش���تانه تابلۆیه كی بچوك نوس���راوه كه نرخی كااڵو شمه كانی له سه ر دیاریكراوه ، هه ر یه كه له و كااڵو ش���مه كانه ش ئه گه رچی ل���ه ڕوی كوالیتیه وه ج���وان نه بن به اڵم ڕازاندویه تیه وه به قاڵه ك���ه به جۆرێ���ك تاوه كو سه رنجی موشته ریه كانی بۆخۆی

رابكێشێت.ی���ان كاتێك به ناو ب���ازاڕی به قاڵه كاندا خه ڵك چه ندی���ن ده كه یت گوزه رێ���ك به هاواركردن بێت یاخود به تابلۆیه ك كه به قه ڵه مێك وه ك ئه وه ی ره نگی لێبدرێت نوسینێكی سه رنجڕاكێش ده بینیت، كه زۆرجار نرخی كااڵكه و هه ندێك جاریش چه ند وش���ه یه كی كورت له سه ر میوه و خواردنه جیاوازه كان دانراوه ، مه به ست له و هاواركردن و نوسینی تابلۆیانه له و ج���ۆره بازاڕانه دا دوباره به مه به س���تی

سه رنجڕاكێشانی مشته ریه كانیانه .ئه گ���ه ر پیاس���ه یه ك به نێو ش���ه قامی ئ���ۆرزدی س���لێمانیدا بكه ین، س���ه رنج له تابلۆو نوس���راوی دكتۆره كان بده ین، ئه وه نده پس���پۆڕیی جی���اواز ده بینین كه نوس���راوه له سه ریان، مرۆڤ سه ری س���وڕ ده مێنێت له وه ی كه نه خۆش���ی ئێمه رۆژێك ل���ه ڕۆژان بۆ بچوكترین تا قورسترین نه خۆشیی نابێت پێویستیان

به سه ردانی ده ره وه ی وواڵت هه بێت!به اڵم مشتێك له نمونه ی ئه و خه رواره تان بۆ ده گێرم���ه وه ، دكتۆرێكی هاوڕێم له م رۆژانه دا پێكه وه باسی ئه و نوسینانه مان كرد كه له س���ه ر له وح���ه ی دكتۆره كان نوس���راوه ، ئه و هه مو پسپۆڕه جیاوازه كه ده بینرێت، ئه ویش چه ندین چیرۆكی

سه یری ده گێڕایه وه . یه كێك له و چیرۆكانه ئه وه بو كه یه كێك له دكت���ۆره به ناوبانگه كان���ی من���دااڵن له شاری س���لێمانیدا له وه ته ی عه یاده ی كراوه ته وه تاوه كو ئێستا بۆ مانگێكیش دوكانه ك���ه ی دانه خراوه ، به اڵم له ماوه ی دیارنه مانی و پێشوداو دوای هه فته یه ك كاتێك هاتوه ت���ه وه بۆردی عه یاده كه ی گۆڕیوه به ماجس���تێر له ب���واری )...(

مندااڵندا.ئه ویش وتی منیش لێمپرسی زه حمه ت نه بێت تۆ مانگێك پێت له ش���ار نه بڕاوه له كوێ ئه م ماجستێره ت ته واوكردوه ؟، له وه اڵم���دا وت���ی " ته نه���ا ئیمتحانێكم له كاتێك���دا ل���ه ده ره وه ی واڵت"، داوه كه رۆیش���تون پرس���یاریان كردوه ئه و ئیمتحانه ی ئه و كه باس���ی لێوه كردوه

ته نها خولێكی یه ك هه فته یی بوه !ئه گ���ه ر دكتۆره كانی ئێم���ه به پێی ئه و س���وێنده یاس���اییه ش بێت كه له كاتی پزیش���كیدا بڕوانام���ه ی وه رگرتن���ی لێپرس���ینه وه یان ده درێن س���وێندیان لێپرسینه وه ی روبه ڕوی بكرێت، له گه ڵ یاس���ایی و ئه خالقی ده بن���ه وه ، چونكه كاری له وجۆره كه دكتۆره كان ده یكه ن سه ره ڕای ئه وه كه فێڵكردنه له زاكیره ی نه خۆش و كارێكی پیشه یی نائه خالقیه ، فێڵكردنێك���ی گه وره ش���ه له زاكی���ره ی

خۆیان.ئه مه له كاتێكدایه كه لێپرسراوێتی گه وره له ئه ستۆی لیژنه جیاوازه كانی وه زاره تی پزیشكاندایه ، سه ندیكای ته ندروستی و ك���ه پێویس���ته لێپرس���ینه وه ی جدی له هه مو ئه و پس���پۆڕیه تیانه بكرێت كه له س���ه ر بۆردی دكتۆره كان نوس���راوه ، چونكه هه ندێك له و دكتۆرانه له رێگای فێڵكردن له زاكیره ی خه ڵكه وه ده یانه وێت

مشته ری بۆ الی خۆیان رابكێشێن.ئه م جۆره ئه خالقی پیشه یه هاوشێوه ی ئ���ه و ئه خالقیه ت���ه پیش���ه ییانه یه كه بازرگانه كان���ی ئێمه ل���ه ده ره وه ی واڵت به كه متری���ن كوالیت���ی و به خراپتری���ن ئاس���ت كااڵو ش���مه كه كانیان ده هێننه هه رێمی كوردستانه وه ، ته نها ئامانجیش له بازاڕه كان���ی س���اغكردنه وه یه تی

هه رێمدا.س���ه یره ئێم���ه میلله تی ك���ورد ته نها سیاس���یه كانی نین له به ره كانی جه نگ مرۆڤه كانی ئێمه ده كه نه قوربانی به ڵكو ئه وه هه ندێك له دكتۆره كانیشین له پێناو ده س���تكه وتنی بڕێك پاره دا ده یانه وێت

نه خۆشه كانیان بكه نه قوربانی !

بون���ی رومه تێك���ی پ���ڕو جوان و زۆرینه ی خه ونی سه رنجڕاكێش وایكردوه ئه م���ه ش خانمانه ، ك���ه زۆربه ی خانم���ان په نا به اڵم ب���ه رن، پۆتۆكس بۆ به پێی ش���اره زایانی بواری ده كرێ���ت جوانكاری���ی سروش���تی به گی���راوه ی هاوش���ێوه ی رومه تێك���ی

پۆتۆكست ده ستكه وێت.

گیراوه ی لیمۆكه وچكێكی بچ���وك ئاوی لیمۆ

له گ���ه ڵ كه وچكێك���ی هاش���ێوه هه نگوی���ن تێك���ه ڵ بكه و پاش���ان

كه وچكێك���ی بچ���وك خوم���ره و دو كه وچك ماس���ت، هه مو ئه م پێكهاتانه

تێك���ه ڵ به ی���ه ك بك���ه و بیخه ره س���ه ر دواتر نیوكاتژمێ���ر، بۆم���اوه ی ده موچاوت

به ئاوی شله تێن بیشۆ.

تێكه ڵه ی ڕه شكه كه وچكێ���ك ڕه ش���كه ی هاڕاوه بخ���ه ره تۆزێك ئاوه وه

بیخه ره س���ه ر ئاگرێكی كز بۆ ماوه ی 5 خوله ك. پاشان ئه و گیراوه یه دابنێ تاوه كو سارد ده بێته وه ، دواتر تۆزێك خومره بخه ره گیراوه كه وه ، له ده موچاو بده و پێی بش���ێله به سه ری په نجه كان���ت به ش���ێوه یه كی بازنه یی پاش���ان گیراوه كه ی

پێبهێڵه وه بۆ ماوه ی 15 خوله ك دواتر به ئاو بیشۆ.ئ���ه م گیراوانه دوج���ار له هه فته یه كدا

دوباره بكه ره وه .

دارچی���ن به یه كێك له و خۆراكه سروش���تیانه داده نرێ���ت ك���ه ده كرێت س���ودی زۆری هه بێت ب���ۆ نه خۆش���ییه كان، هه ربۆیه شاره زایانی بواری خۆراك باس خواردنه كه ی سودێكی له چه ند

ده كه ن.م���ادده ی دارچی���ن .1ك���ه تێدای���ه دژه ئۆكس���انی له ج���ۆره ل���ه ش ده پارێزێ���ت كه كیمیای���ی گه ردیله یه ك���ی ده بێته هۆی له ناوچونی شانه ی

له ش.كاتێك ل���ه ش به هه ر .2هۆكارێك توشی هه وكردن ده بێت بخورێت دارچی���ن باش���تروایه چونكه دژه هه وكردنێكی باشی

تێدایه .

باس توێژینه وه كان .3له وه ده ك���ه ن كه په یوه ندیه كی له نێ���وان خواردنی هه یه باش دارچین���ی و ئه گه ری توش���بون دڵ و به نه خۆش���ییه كانی مولوله كانی خوێن. چونكه ئه م هۆی ده بێته به هارات���ه جۆره كه مبونه وه ی رێژه ی كولیسترۆڵ و ترایگلیسراید له خوێنداو پاشان رێ���ژه ی په س���تانی خوێن كه م

ده كاته وه .توێژینه وه تازه ترین .4ئه وه ی ده رخستوه كه دارچینی بۆ ئه و كه س���انه ی نه خۆش���ی شه كره ی جۆری دویان هه یه زۆر كه مبونه وه ی یارمه تی به سوده ئه نس���ۆلین هۆرمۆنی به رگری

ده دات له له شدا.

دارچین‌بۆ‌چاره‌سه‌ری‌‌نه‌خۆشیی‌

له‌بری‌‌پۆتوكس‌ئه‌مانه‌‌به‌كار‌بهێنه‌

خوێندن(472( سێشه ممه 162015/3/31

داواده کرێت پیشه ی سه رپه رشتیاریی گۆڕانکاریی تێدا بکرێت"ئیشی ئێستای سه رپه رشتیار، کۆمپیوته رێک ده یکات"

ماتماتیک و بیرکردنەوەی لۆژیکی لەالی پیاژێ

xwendn.awene@gmail.com

ئا: رێنوار نه جم

به شێک له مامۆستایان ناڕازین له ئیشی سه رپه رشتیاران و

رایده گه یه نن که سه رپه رشتیاران ناتوانن له رێگه ی ئاماده بونی

وانه یه ک له ساڵێکدا هه ڵسه نگاندێکی دروست بۆ مامۆستاکان بکه ن،

سه رپه رشتیاری یه که می په روه رده ی رۆژئاوای سلێمانیش رایده گه یه نێت که به هۆی ئه وه ی سه رپه رشتیار چاودێره به سه ر مامۆستاوه ، مامۆستایان تانه و

ته شه ری تێده گرن.

خوێندنگای روداوه ک����ه ی ل����ه دوای کامه ران موکری ش����اری سلێمانییه وه که سه رپه رشتیارێک هێرشیکرده سه ر دو مامۆستا، جارێکی دیکه قسه کردن له سه ر پیشه و ئه رکی سه رپه رشتیاران

ده ستپێده کاته وه .به ش����ێک له مامۆس����تایان پێیانوایه که پێویسته به شێک له و ده سه اڵته ی ئێستا به سه رپه رش����تیاران دراوه که م

بکرێته وه .ل����ه و باره ی����ه وه مامۆس����تا دیاری "نه ک راگه یاند به ئاوێن����ه ی خالی����د، هه ر ده س����ه اڵته کالنی ک����ه م کرێته وه ، به ڵکو ده بێت کۆی سه رپه رش����تیاریی پێداچونه وه ی پێدا بکرێت، ئیشه کانی دیاریی بکرێت به وردی، سه رپه رشتیار به نوسراو کۆمه ڵێک ئه رکی هه یه ، به اڵم

ئه مانه هیچی جێبه جێ ناکرێت".له نمونه ی ئه و ئه رکه نوس����راوانه ی سه رپه رش����تیار که جێبه جێی ناکات، ئ����ه و مامۆس����تایه ده ڵێ����ت "یه کێک له هه ڵس����ه نگاندنی سه رپه رش����تیار بۆ مامۆستاو په یوه ندی له سه ر مامۆستا سه رپه رش����تیارێک قوتابییه کانیه تی، نیی����ه ل����ه م کوردس����تانه دا بزانێ����ت په یوه ندی نێوان قوتابیی و مامۆس����تا چۆنه ، چونکه نه س����ه ردانی مامۆستا بۆ ئ����ه و مه به س����ته ده کات، نه ئاگای له خوێندکاره کانه بۆ ئه و مه به س����ته ، له سه ردانێکی چه ند خوله کییدا مومکین

نییه له و په یوه ندییه تێ بگات". ئ����ه و مامۆس����تایه پێ����ی وای����ه که هه ڵس����ه نگاندنه ئ����ه و باش����تره وا وه ربگیرێت����ه وه و له سه رپه رش����تیار

بچێته وه الی خوێندکاران خۆیان.هه روه ها ئه و مامۆس����تایه پێی وایه که "سه ردانکردنی سه رپه رشتیارانیش له ئێس����تادا مامۆس����تاکان الی ب����ۆ به وه ی له س����اڵێکدا وانه ی����ه ک یاخود

دو وان����ه ده چێته الی مامۆس����تاکه و هه ڵس����ه نگاندنی بۆ ده کات، لۆژیکیی نیی����ه . چونک����ه ره نگه ل����ه و رۆژه دا سه رپه رش����تیاره که یاخود مامۆستاکه میزاجی باش نه بێت و ناکرێت له س����ه ر ی����ه ک رۆژ هه ڵس����ه نگاندنی س����اڵێک

بکرێت".له به رامبه ردا سه رپه رشتیاری یه که م س����لێمانی، رۆژهه اڵتی له په روه رده ی مامۆس����تا به کر محه مه د پێی وایه که له بنه ڕه تدا پیش����ه ی سه رپه رشتیاریی وه ه����ا نیی����ه ، ئه گ����ه ر دو یان س����ێ سه رپه رش����تیار به و شێوه یه بن ئه وه نابێته پێوه ر بۆ هه موان، مامۆستا به کر "سه رپه رشتیاریی راگه یاند به ئاوێنه ی ش����تێکی دڵخواز نییه الی مامۆستا، کاره کانی چاودێ����ری ئ����ه وه ی له به ر مامۆستا ده کات و به و هۆیه شه وه تانه و

ته شه ری تێ ده گیرێت".هه روه ه����ا رایده گه یه نێ����ت که کاری ئه جندایه ک به پێی سه رپه رش����تیاری سه رپه رش����تیار ده بێ����ت ده کرێ����ت له ساڵێکدا س����ێ جار بچێته وانه یه کی ته واوه تی����ی مامۆس����تاوه ، ئه مه جگه ل����ه وه ی به به رده وامیی له س����ه ر خه ته له گه ڵ ئه و مامۆس����تایه دا به ته له فۆن و

له رێی کۆبونه وه کانه وه . له ب����اره ی ئ����ه وه ی ک����ه هه رچه نده له ئه جێندادا وایه ، به اڵم له راستیدا به و ش����ێوه یه جێبه جێ ناکرێت، مامۆستا به ک����ر ده ڵێت "له س����نوری مندا %70 ئ����ه وه جێبه جێ ده کری����ت، ئێمه زۆر

به اڵم له سه رپه رشتیار، ده که ین فشار له هه مو شوێنێکدا که سی باش و خراپ

هه ر ده بێت".هه روه ه����ا ئاماژه ب����ه وه ده کات که له کۆنگ����ره ی ئه مس����اڵدا هه وڵده ده ن کاری سه رپه رش����تیاری بخه نه شوێنی له سه رپه رشتیاریش����دا "چونکه خۆی هه یه هه ی����ه ، سه رپه رش����تیار گرفت له ڕابردودا به هه قی خۆی ئه و پله یه ی

وه رنه گرتوه" .هه رچه نده سه رپه رشتیاران چه ندین

چاودێریکردنیان جی����اوازی ئه رک����ی له ئه س����تۆیه ، به اڵم به وته ی به ش����ێک ئه رکی له ئێس����تادا له مامۆس����تایان، سه رپه رشتیاران له رێکخستنی میالکاتی

مامۆستایاندا کورت بوه ته وه .له و باره یه وه مامۆس����تا دیاری پێی وای����ه که "سه رپه رش����تیاری ئێس����تا ئیش����ه که ی کۆمپیوته رێ����ک ده یکات، چونکه کاره که ی بوه ته ئه وه ی بزانێک چ خوێندنگایه ک مامۆستای پێویسته و

کامه مامۆستای لێ زیاده ".ئه و مامۆستایه زیاتر ڕونیده کاته وه و ده ڵێت "ئه گه ر ژماره ی مامۆس����تایان و قوتابیی����ه کان خوێن����دگاکان و رێکخراو به شێوه یه کی له کۆمپیوته ردا داخ����ڵ بکرێ����ن، ئه وکاته پێویس����ت به سه رپه رش����تیار ن����اکات بڵێ����ت چ پێویسته ، مامۆس����تای خوێندگایه ک کۆمپیوته رییه ئه و سیس����تمی به ڵکو

پێت ده ڵێت".مامۆس����تا دیاری بڕواش����ی وایه که کوردس����تاندا خوێندنی "له ئێس����تای زۆر پێویستییه کی سه رپه رش����تیاریی گه وره نیی����ه ، کام ت����ازه گه رییانه یه سه رپه رش����تیاران هێناویانه ت����ه ن����او خ����ۆی کوردس����تانه وه ؟ خوێندن����ی مێش����کی وه ک ده بوای����ه ئیش����راف سیستمی په روه رده وابوایه ، کێ له ئێمه سیمیناری سه رپه رشتیارێکمان بینیوه له سه ر سیستمی په روه رده و وانه کان، وتنه وه ی س����ه رقاڵی به پێچه وان����ه وه وانه ی تایبه تن که هه مو مامۆستایه کی

ئاسایی سه رقاڵه پێوه ی".مامۆس����تا به کری سه رپه رش����تیاری یه که می، له گه ڵ ئه وه ی سه رپه رشتیاریی ده ڵێت داده نێت، گرنگ به پیشه یه کی "کاری ئیشراف سیستمێکی جیهانییه ، حکومه ت چاودێری په رله م����ان چۆن چاودێری سه رپه رشتیارانیش ده کات، کاره کانی ئی����ش و له س����ه ر جدیی����ن له الیه نێک����ی ئه گ����ه ر پ����ه روه رده ، زانس����تیانه وه بی����ری ل����ێ بکه ینه وه ، ده بێت موش����ریف چاودێربێت به سه ر وه زی����ری گش����تیی و به ڕێوه ب����ه ری په روه رده ش����ه وه ، ئه مه جێ ناگرێت، له به ر ئه وه ی تا ئێستا له واڵتی ئێمه به و شێوازه ئیش����ی پێ کراوه و ئێمه

پێویسته ئه وه چاک بکه ین".هه روه ه����ا ده ڵێت "سه رپه رش����تیار ئه گ����ه ر ده کات کار به ئه جێندای����ه ک وه ربگیرێ����ت، به هه ن����د ئیش����ه که ی ده توانێت س����ه رله به ری ئه و پرۆسه یه به ره و چاک بون ببات، به اڵم ده ستی گیراوه و مه حکومه به کۆمه ڵێک ش����ت. بۆ نمونه سه رپه رشتیاری تایبه تمه ندو ئیدارییمان هه یه ، موش����ریفی ئیداریی ده توانێ����ت زۆر گۆڕانکاری����ی ب����کات به مه رجێ����ک خوێن����دگا له ئی����داره ی ده س����تی دارایی����ه وه له ده س����ه اڵتی کراوه بێ����ت، ئه گه ر پێش����نیاریکرد بۆ چاککردنی خوێندگایه ک چاک بکرێت، یاخ����ود ئه گ����ه ر پێش����نیاری گۆڕانی به ڕێوه به رێکی کرد، بۆی بکه ن. به اڵم وه ک هه مو ش����تێکی تر له واڵتی ئێمه ده ستێوه ردانی دارایی و شه خسیی له و

بواره دا هه یه" .له سنوری په روه رده ی رۆژئاوادا 88 سه رپه رشتیار هه یه بۆ 240 خوێندنگا. مامۆس����تا به ک����ر رایده گه یه نێ����ت که له بنه ڕه تدا ده بێت سه رپه رش����تیارێک ل����ه 40 ت����ا 50 مامۆس����تای البێت بۆ هه ڵسه نگاندنی، به اڵم موشریف هه یه

150 مامۆستای له الیه .جگه ل����ه وه ش بۆ هه مو په روه رده ی س����لێمانی رۆژه����ه اڵت و رۆژئ����اوا، 2

سه رپه رشتیاری ئینگلیزیی هه یه . له ب����اره ی ئه وه ی ئێس����تا ئیش����ی سه رپه رشتیار کۆمپیوته رێک ده توانێت بیکات، ئه و سه رپه رش����تیاری یه که مه رایده گه یه نێ����ت "به و ش����ێوه یه نییه ، ڕێکخستنی میالکاتی مامۆستا یه کێکه ئه و ئه ی له ئیشه کانی سه رپه رشتیار، هه مو سیمینارانه ی س����ااڵنه و مانگانه له خویندگاکاندا ده به سترێت، ئه ی ئه و

خول و فیستیڤااڵنه ی ده کرێنه وه ؟".

لۆژیک لەالی مندااڵن هەر لەسەرەتاوە قۆناغەکانی بەپێ���ی هەی���ەو بون���ی گەشەس���ەندن گۆڕانی بەسەردا دێت. بۆ نمونە یاس���ای )خستنەبری( جگە لەلۆژیک هیچی دیکە نییەو مرۆڤ بەبێ ش���ارەزایی لەماتماتیکی���ش دەیزانێ. دوات���ر لۆژی���ک فاکتەرێک���ی یەکجار گرینگە بۆ گەشەس���ەندنی پرۆس���ەی

سۆسیالیزەکردن لەالی مندااڵن. زوربەی ئ���ەو گفتوگۆیانەی مندااڵن پرسیارەکانی ش���یکردنەوەی لەکاتی ئ���ەو ڕاڤەکردن���ی ماتماتی���ک و ب���ۆ ئەڵتەرناتیڤان���ەی خوێن���دکاران دیاریکراو پرس���یارێکی چارەس���ەری دەیخەنە ڕو، هەمو ئەمانە زەمینەیەکی زۆر ب���ە پی���ت ب���ۆ گەسەش���ەندنی بیرکردن���ەوەی لۆژیکی دێننە بەرهەم. لەبەرئەوەی هیچ ش���تێک بە ئەندازەی ئەو ڕاڤەکردن و ش���یکردنەوانە گرینگ نی���ن. بۆیە س���ەرجەمی ڕێنماییەکانی ژان پیاژێ ب���ۆ ناوەندەکانی خوێندن و کە یۆنسکۆ،ئەوەبو ناوەندی لەوانەش بوار بۆ ئەو ڕاڤەکردن و شیکردنەوانانە لەزۆرێ���ک پی���اژێ بڕەخس���ێنن. لەنوس���ینەکانی خۆیدا ب���اس لەڕۆڵی

دەیبەس���تێتەوە دەکات و ماتماتی���ک پرۆس���ەی گەش���ەکردنی ب���ەڕادەی

بیرکردنەوە. ماتماتی���ک ل���ەالی پی���اژێ بریتیە لۆژیک���ی و لەبیرکردنەوەیەک���ی لەهەمانکاتیش���دا درێژک���راوەی ئ���ەو لۆژیکە ئاس���اییەیە کە باسی دەکەین و بنەمایەک���ی لۆژیکی ت���ەواوی فۆرمە بیرکردن���ەوەی پێش���کەوتوەکانی زانستیش���ە. بۆی���ە هەر شکس���تێک کەمتەرخەمی مان���ای لەماتماتیک���دا میکانیزمەکان���ی یاناتەندروس���تی بیرکردنەوەی پرۆس���ەی گەشەکردنی لۆژیکیی���ە. پی���اژێ ل���ەم بارەی���ەوە دەنوس���ێت بەرلەوەی م���رۆڤ گلەیی لەخوێن���دکاران بکات، زۆر پێویس���تە لەوە بکۆڵێتەوە ئایا خەتای مێتودەکان

نییە؟ لەوانەی مندااڵن تێگەیشتنی ڕادەی ماتماتیک لەئەوروپادا کێش���ەی زۆری هەیەو ئ���ەو لێکۆڵینەوانەی لەجیهانی ڕۆژئ���اوادا ک���راون بەڕون���ی ئام���اژە بەوە دەک���ەن کە مندااڵن س���ەختیی بەدیدەکەن. ماتماتیکدا لەتێگەیشتنی پیاژێ لەشەس���تەکاندا ه���ۆکاری ئەم گرفتەی بۆ شێوازی کارکردن لەوانەی لەڕوانگەی گەڕان���دەوە. ماتماتیک���دا پەیوەندییەکی ماتماتی���ک خۆی���ەوە ڕاستەوخۆی بەبیرکردنەوەی لۆژیکییەوە لەپێکەوەنانی تامنداڵ���ەکان هەی���ەو بەشدارنەبن بەڕاستی دەستەواژەکاندا ئەوە تێگەیشتنی ماتماتیک بەالیانەوە س���ەخت دەبێت. ئەو لەزۆر ش���وێندا کە دەهێنێت���ەوە جی���اواز نمون���ەی چ���ۆن مندااڵن دەبێ لەدروس���تکردنی

دەستەواژەکاندا بەشداربن. لەپرۆس���ەی گرین���گ خاڵ���ی دو

دروستکردنی دەس���تەواژەکاندا بریتین لە یەکەم: پراکتیزەکردنی ماتماتیک کە ئەمڕۆ لەژێر ناوی ماتماتیکی تاقیگەیی یا عەمەلی���دا کاری پێدەکرێت. دوەم: ئەو دیال���ۆگ و گفتوگۆیانەی بەدرێژایی پرۆس���ەکە لەنێ���وان منداڵەکاندا دێنە ئاراوە. ئەم دو خاڵە دەبنە بناغەیەکی لەزانس���تی تێگەیش���تن ب���ۆ پت���ەو ماتماتی���ک و پتەوکردنی بیرکردنەوەی

لۆژیکی لەالی مندااڵن. پیاژێ پێیوابو ه���ەرکات گرفتەکان پەیوەندییان بەژم���ارەوە هەبێت ئەوە من���دااڵن زۆرجار بۆ وەدەس���تهێنانی ژماران���ەی ئ���ەو ئەنجام���ەکان بەش���ێوازی ه���ەن لەپرس���یارەکاندا جۆراوج���ۆر تاقیی���ان دەکەنەوە بەبێ ئەوەی بوار بەبیرکردنەوە بدەن تاڕۆڵی پۆزەتیڤانەی خۆی بگێڕێت. بۆ نمونە ب���ۆ دەرکردنی ڕوب���ەر هەندێک منداڵ لەجێی لێکدانی ژم���ارەکان )لێکدانی پانی و درێژی(، ژمارەکان کۆدەکاتەوە، لێکیان دەردێنێت یا دابەشیان دەکات ... هتد چونک���ە لەبنەڕەتدا لەخودی دەس���تەواژەی ڕوبەر تێنەگەیش���توە. ئەم هەڵپەیەی منداڵ بەڕاست و چەپدا بەڕای پیاژێ دەبێتە هۆی )بلۆککردنی توانای لێکدانەوەو شیکردنەوە(. ئەوەی پیاژێ دەیەوێت بیگاتێ ئەوەیە هەرکات منداڵ تێگەیش���تنی بۆ دەستەواژەکان نەب���و لەبەرئ���ەوەی خۆی دروس���تی نەکردون ئ���ەوە توانای تێگەیش���تن و بیرکردنەوەو دواتریش ش���یکردنەوەی لۆژیکی نابێت. لێرەوە پیاژێ جارێکی لۆژیک بیردەخات���ەوە ئەوەم���ان دی ش���تێکی زگماک نییە بەڵکو لەڕێگەی

کارکردن و دیالۆگەوە دێتە دی. رزگارکردنی مندااڵن یا دواخس���تنی

پرۆسەی ژماردن و بەکارهێنانی ژمارەکان لەقۆناغی یەکەمدا تا ئەوکاتەی منداڵ لۆژیکیە دەدۆزێتەوەو ئەو پەیوەندییە بەشێوەیەکی پراکتیکی کاریان لەگەڵدا دەکات کارێک���ی بەس���ودەو دوای ئەم بەکارهێنان���ی ژمارەو ئی���دی قۆناغە پرۆس���ە ماتماتیکییەکانی دیکە بەالی

مندااڵنەوە قورس نابێت.پیاژێ پێ���ی وابو خوێندکارانی پۆلە لەخوێندکاری هەندێ���ک ب���ەرزەکان و لەتێگەیشتنی قورساییان زانکۆکانیش یاسای هێماکاندا بەدی دەکرد. بەشێک لەو س���ەختییانە ب���ۆ قۆناغی منداڵی دەگەڕێن���ەوەو ئ���ەو مندااڵنەی کاریان ل���ەم تاقیکردنەوانان���ەدا نەکردوە دور لەگەورەییش���دا ڕوبەڕوی هەمان نییە

سەختی ببنەوە. پیاژێ پێی وایە لۆژیک هیچ نییە جگە لەساختەکاری ئەگەر بێت و بریتی نەبێت لەچڕکردنەوەی زنجیرەیەکی دانەبڕاوی کردەی پراکتیکی کە پێش پرۆس���ەی بەرجەس���تە بەئەبس���تراکتکردنەکە ڕاس���تەقینەی ه���ۆکاری نەبوب���ن. لەگوتنەوەی قوتابخانەکان شکس���تی ماتماتیکدا ئەوەیە کە ئەوان لەڕێگەی زمانەوە دەس���ت پێدەک���ەن، لەجێی ئ���ەوەی لەڕێگەی ک���ردە مادییەکان و واقیعییەکانەوە دەس���ت پ���ێ بکەن. م���رۆڤ دەبێ لەباخچەی س���اوایانەوە دەس���ت بە ئام���ادەکاری ب���کات بۆ ئەویش ماتماتیک گوتنەوەی شێوازی لەڕێگەی بوارڕەخساندن بۆ منداڵەکان ی���اری بکەن، بۆئ���ەوەی زنجیرەیەک لەگ���ەڵ ڕاڤەکردنێکی لۆژیکی لەبارەی

کەمییەت، درێژی، ڕوبەر...هتد.الوازی خوێندکاران لەماتماتیکدا لەالی پیاژێ یەکس���انە بەالوازی گوتنەوەی

ماتماتیک لەقوتابخانەکاندا. ئەم خاڵە یەکێک���ە ل���ەو ه���ۆکارە بنەڕەتیانەی دەبێت���ە هۆی الوازبون���ی خوێندکاران لەوان���ە جیاوازەکانداو بەداخەوە لەزۆر واڵتدا بێبایەخ تەماش���اکراوە. گرینگی ماتماتیک وانەگوتن���ەوەی ش���ێوازی ل���ەالی پی���اژێ لەوەدایە ک���ە دەبێتە ه���ۆی ئ���ەوەی خوێن���دکاران گفتوگۆ بیخەنە بکەن و ستروکتورەکان لەسەر ژێر پرس���یارەوە، ئەم���ەش لەڕێگەی بەکارهێنان���ی س���یمبۆلەکان و توانای لەبابەتە ئەبستراکتەکانەوە تێگەیشتن

دێتەدی. بەش���ێوەیەکی دی گرف���ت و بابەتی ماتماتی���ک گوتن���ەوەی س���ەرەکیی دەب���ێ ئەوەبێ���ت ک���ە چ���ۆن لەگەڵ س���تروکتورەکانی ژیری لەالی مندااڵن بگونجێت. لەڕوانگەیەکی کالسیکییەوە لەکۆمەڵ���ێ بریتیی���ە ماتماتی���ک بابەت و بەش���ی جیاواز کە هەندێکیان بەیەکەوە توندی���ان پەیوەندییەک���ی هەیەو هەندێکیشیان لە یەکەوە دورن. بەاڵم پاش لێکۆڵینەوەکانی قوتابخانەی بۆرباگی���س مرۆڤ ئ���ەوە دەزانێت کە ماتماتیک کۆمەڵێک ستروکتوری زۆری لەخۆگرتوە کە بەشێوەیەکی هێرارکی ڕێکخراوە. ئەم ستروکتورانە کە بریتین ستروکتوری جەبری، لەس���تروکتوری ڕێکخس���تن و هەروەه���ا س���تروکتوری تۆپۆلۆگی، س���یمایەکی دیکە دەداتە ماتماتیک کە ڕەنگدانەوەی ستروکتوری بیرکردنەوەیە ل���ەالی خودی مندااڵن. ئەم س���تروکتورە جیاوازانە گوزارشت لەقۆناغ���ە جیاوازەکان���ی بیرکردنەوە

دەکەن لەالی مندااڵن.

هه رجاره و که سێک ده ینوسێت

ته‌خته سپی

یەكێتی مامۆستایان، مامۆستایانی كوردستان

لەئیجاردا نین!

سەباح عەلی جاف

كوردس���تان مامۆس���تایانی یەكێت���ی وەك رێكخراوێك���ی پیش���ەیی ك���ە خۆی به خەمخۆری مامۆس���تایانی كوردس���تان له مافیان داكۆك���ی دەبێ���ت دەزانێ���ت، بكات له هەمو بوارەكان���دا، كە به داخەوە لەم ڕوەوه مایەی لەسەر وەس���تان و قسە لەسەر كردنن ، واتا به جۆرێك له جۆرەكان هەندێ���ك كاریان بۆ خزمەتی ئەم چینەی كۆمەڵ كردوە، بەاڵم هەوڵەكانیان هێندەی روكەش���ن، هێندە جەوهەری���ی و بابەتیی

نین. لێ���رە لەم وتارەدا دەكرێت س���ەرەنجی هەموان بۆ داواكارییەك���ی ئەم رێكخراوە رابكێشین، كە به نوسراوی فەرمی ئاراستەی سەرجەم مامۆستایانیان له رێگەی كارگێڕی قوتابخانەكان���ەوە ك���ردوە، ئەمەیش لەم هەلومەرج���ە ناس���ەقامگیرەدا كە واڵتی تێكەوتوە به تایبەت چینی مامۆس���تا كە بەدرێ���ژای س���اڵی راب���ردو موچەكانیان بۆ ماوەی س���ێ مان���گ دواكەوتوە، لەو نوس���راوەدا یەكێت���ی مامۆس���تایان داوا له سەرجەم مامۆستایان دەكات كە ئەوانەی دەیانەوێت ببن به ئەندام یان ئەندامن ئەوا پێویس���تە بڕی24 هەزار دینار بۆ ئابونەی ئەندامێتی بۆ ماوەی دو س���اڵ بدەن، واتا ساڵی )2015–2016(، هاوكات بڕی یەك هەزار دینار بۆ نوێكردنەوەی ناسنامەیش، هەر لەو نوس���راوەدا هات���وە ئەمە هەتا شەش مانگ دەبێت دوای ئەو كاتە كەس

وەك ئەندام وەرناگیرێت. لەم دۆخە نالەبارە ئابوریەی كە سەرجەم مامۆس���تایان گرتوەتەوە و كوردس���تانی ب���ۆ زی���اد له ن���ەوه د رۆژه موچەكانیان دواكەوت���وە، كەچی ئ���ەم رێكخراوە وەك ئەوەی مامۆستایانی كوردستان له ئیجاری ئەم رێكخراوەدابن پێویس���تە پێش���ەكی پارەی بون به ئەندام واس���ڵ بكەن. لێرەدا من له بەڕێزانی ئەم رێكخراوە دەپرسم ئایا مامۆس���تایان له كرێی ئێوەدان و پێویستە پێشەكی نەك شەش مانگ، نەك ساڵێك بەڵكو دو ساڵ بدەن، لێرەدا دەبو یەكێتی مامۆستایان له جێگەی ئەو نوسراوە رێز و سوپاسی ئاراستەی مامۆستایان به گشتی ئەخالق���ی و ئەركێك���ی بكردای���ە؛ وەك رێكخراوەی���ی له ئابونەی ب���ون به ئەندامی

مامۆستایان خۆشبونایە. س���ەبارەت به بون به ئەندامیش نەدەكرا له نوس���راوەكەدا هەڕەش���ە له مامۆستایان بكرایە "...دوای ئ���ەو ماوەیە دەركردنی ناسنامە رادەگیرێت"... بۆ، به داخەوە ئەم رێكخراوە ل���ەم تاقیكردنەوەیەدا به بڕوای م���ن نەیتوانی دەربچێ���ت و ببێتە دەنگی نەهامەتیەكانی مامۆستایان، به دڵنیایشەوە ئەندامانی له مامۆس���تایان و بەشێكی زۆر ئەم رێكخراوە ئەو پارەیە نادەن و ئەمەیش دەكرێت لەسەر وەس���تان و مایەی دەبێته یەكێت���ی مامۆس���تایان ب���ەم بڕیارەی���دا بچێت���ەوە چونكە ب���ۆ جارێكی تر دەیڵێم مامۆس���تایان كرێچی نین و پێویست بكات

پێشەكی بدەن.لەوەها دۆخێكدا دەكرێت مامۆس���تایان بپرس���ن ئەرێ یەكێتی مامۆس���تایان كوا ناڕەزایی سەرتاس���ەریتان لەسەر كێشە و خەمەكانی مامۆس���تایان، لقی گەرمیانتان بۆ یەكەمین جار لەسەر دواكەوتنی موچە هاتەدەنگ ئێوە لەگەڵیان زۆر توند بون؟ ئەرێ بەڕاس���ت سودی ناس���نامە بۆ بون به ئەندام له رێكخراوێك چیە خۆ هەمومان ناسنامەی باری كەسێتیمان هەیە؟ ئەرێ به ڕاس���ت گ���ەر كۆمپانیای���ەك خانو بۆ "خوانەخواستە"، بكات دروست مامۆستا ئەوا بۆ هەمو مامۆستایانە نەك ئەندامانی ئەم رێكخ���راوە؟ باش���ە چەندین هەواڵی لێ���دان و توندوتی���ژی دژی مامۆس���تایان دەبیس���تین كوا یاس���ایەك لەم ڕوه وه بۆ داكۆكی له مامۆس���تایان، ئەرێ به راس���ت پ���ارەی ئابونەی مامۆس���تایان و ئەو بڕە پارەیه ی به یەكێتی مامۆس���تایان دەدرێت له الی���ەن حوكمەت���ەوە چ���ی لێدێت، كە ئەم رێكخراوە به الیەنی كەم س���ەد هەزار ئەندامی هەیە؟ ئەرێ له و هەمو فەوزایەی له كەرت���ی پەروەردە له كوردس���تان هەیە

هەڵوێستی ئەم رێكخراوە چی بوە؟له ب���ارەی جارێ���ك مامۆس���تایەك پرس���یاركردن له ب���ارەی رۆڵ���ی یەكێتی مامۆس���تایانەوە وتبوی "م���ن كارەكانی ئەم رێكخ���راوە تەنها له وەرگرتنی ئابونە، " دەبینم���ەوه ناس���نامەدا دەركردن���ی من هی���وادارم كە یەكێتی مامۆس���تایان

وانەبێت.

* مامۆستا له سنوری پەروەردەی كەالر ئەندام له لقی گەرمیانی یەكێتی

مامۆستایان

سه رپه رشتیاریی شتێکی دڵخواز نییه الی

مامۆستا، له به ر ئه وه ی چاودێری کاره کانی مامۆستا ده کات و

به و هۆیه شه وه تانه و ته شه ری تێ ده گیرێت

فایەق سەعید

19 »»

پۆلێکی خوێندن له قوتابخانه یه کی کوردستاندا

‌ئا:‌رێنوار‌نه‌جم

"ئایا‌بکوژ‌ده‌بێت‌بکوژرێته‌وه‌؟"‌ئه‌مه‌‌ئه‌و‌پرسیاره‌‌سه‌ره‌کییه‌یه‌‌‌که‌‌نوسه‌ری‌

فه‌ڕه‌نسیی‌ئه‌لبێر‌کامۆ‌له‌کتێبی‌"گیلۆتین"دا‌هه‌وڵده‌دات‌به‌"نه‌خێر"‌

وه‌اڵمی‌بداته‌وه‌و‌بیسه‌لمێنێت‌که‌کوشتنه‌وه‌ی‌بکوژ،‌تاوان‌که‌م‌

ناکاته‌وه‌.

ئامێره‌‌ ئ���ه‌و‌ "گیلۆتی���ن"‌)به‌مانای‌دێت‌ک���ه‌‌له‌کۆن���دا‌بۆ‌س���ه‌رپه‌ڕاندن‌دیکه‌ی‌ کتێبه‌کانی‌ به‌کارهێنراوه‌(‌وه‌ک‌ئه‌لبێر‌کامۆ،‌ن���ه‌‌چیرۆکه‌و‌نه‌‌ڕۆمان،‌به‌ڵکو‌ فه‌لسه‌فییش���ه‌،‌ نه‌‌بابه‌تێک���ی‌چڕوپ���ڕه‌‌له‌باره‌ی‌ لێکۆڵینه‌وه‌یه‌ک���ی‌یاسای‌سزای‌مردن‌به‌سه‌ر‌ئه‌و‌که‌سه‌ی‌تاوانباره‌‌به‌کوشتنی‌که‌سێک‌یان‌زیاتر.‌کام���ۆ‌به‌هه‌مو‌ش���ێوه‌یه‌ک‌دژی‌بونی‌سزایه‌کی‌له‌و‌شێوه‌یه‌‌ده‌وه‌ستێته‌وه‌.

ئ���ه‌م‌کتێبه‌‌که‌‌نوس���ه‌ری‌ن���اوداری‌عه‌ره‌ب‌جۆرج‌ته‌رابیشی‌له‌فه‌ڕه‌نسییه‌وه‌‌بۆ‌عه‌ره‌بی‌وه‌ریگێڕاوه‌‌و‌س���امان‌عه‌لی‌حام���د‌کردویه‌ت���ی‌به‌ک���وردی،‌ته‌نها‌لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی‌یاس���ایی‌نییه‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌س���زایه‌‌،‌به‌ڵکو‌الیه‌نی‌مرۆیی‌و‌ئه‌و‌کاریگه‌رایانه‌ی‌یاس���ای‌له‌س���ێداره‌دان‌‌ده‌یخاته‌‌س���ه‌ر‌ته‌واوی‌کۆمه‌ڵگا،‌شی‌

ده‌کاته‌وه‌.وه‌ک‌له‌پێشه‌کیی‌وه‌رگێڕی‌کتێبه‌که‌دا‌ئارس���تله‌ر‌ ‌1955 له‌س���اڵی‌ هات���وه‌،‌ڕۆژنامه‌نوسیی‌ هه‌ڵمه‌تێکی‌ کۆس���تله‌ر‌دژی‌یاسای‌له‌س���ێداره‌دان‌له‌ئینگلته‌را‌به‌رپاکردو‌پاش‌ماوه‌یه‌ک‌له‌و‌هه‌ڵمه‌ته‌،‌ئه‌نجومه‌نی‌گشتیی‌به‌ریتانیا‌ڕه‌زامه‌ندیی‌له‌س���ه‌ر‌هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی‌ئه‌و‌سزایه‌‌

ده‌ربڕی،‌ئه‌لبێر‌کامۆش‌له‌ساڵی‌‌1957کتێبی‌"گیلۆتین"ی‌نوس���ی‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌ده‌نگی‌خۆی‌بخاته‌پاڵ‌کۆستله‌رو‌داوای‌هه‌ڵوه‌ش���اندنه‌وه‌ی‌سزای‌له‌سێداره‌دان‌

بکات‌له‌فه‌ڕه‌نسادا.کامۆ‌سه‌ره‌تای‌کتێبه‌که‌‌به‌روداوێکی‌ده‌س���تپێده‌کات‌ باوکی‌ راس���ته‌قینه‌ی‌کاتێک‌بۆ‌یه‌که‌مج���ار‌له‌ته‌مه‌نیدا‌چوه‌‌بۆ‌بینینی‌س���زای‌ملپه‌ڕاندنی‌که‌سێک‌بکوژه‌که‌یان‌ کوش���توه‌و‌ که‌‌خێزانێکی‌س���زای‌ ج���ار‌ س���ه‌د‌ "به‌شایس���ته‌ی‌سه‌رپه‌ڕاندن‌زانیوه"‌،‌به‌اڵم‌کاتێک‌باوکی‌کامۆ‌دیمه‌نی‌سه‌رپه‌ڕاندنه‌که‌ی‌بینیوه‌،‌خۆی‌پ���ێ‌نه‌گیراوه‌و‌ڕش���انه‌وه‌ته‌وه‌‌‌،‌ئه‌مه‌ش‌وه‌ک‌هێما‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌گه‌ر‌بکوژ‌کردبێت،‌ گه‌وره‌یش���ی‌ تاوانێکی‌ چه‌ند‌هێشتا‌دیمه‌نی‌کوشتنه‌که‌ی‌هه‌ر‌بێزراوو‌

نه‌ویستراوه‌.له‌سێداره‌دانه‌وه‌ له‌باره‌ی‌سزای‌ کامۆ‌ل���ه‌ڕوی‌ س���زایه‌‌ "ئ���ه‌م‌ ‌ده‌نوس���ێت،‌تاوانه‌که‌‌ له‌خ���ودی‌ دڕنده‌یی���ه‌وه‌‌هیچ‌که‌متر‌نییه‌و‌ئه‌م‌تاوانه‌‌نوێیه‌‌له‌جیاتی‌ئ���ه‌وه‌ی‌ئه‌و‌س���وکایه‌تییه‌‌بش���واته‌وه‌‌که‌به‌ر‌فۆڕم���ی‌کۆمه‌اڵیه‌تیی‌که‌وتوه‌،‌له‌ئه‌ن���دازه‌ی‌ناش���رینیی‌و‌س���امناکیی‌

تاوانی‌یه‌که‌م‌زیاترده‌کات".له‌ئێستادا‌به‌پێی‌ئاماره‌کانی‌رێکخراوی‌لێبوردنی‌نێوده‌ڵه‌تی؛‌له‌‌90%ی‌واڵتانی‌جیهاندا،‌س���زای‌له‌سێداره‌دان‌و‌کوشتن‌

هه‌ڵگیراوه‌و‌کاری‌پێ‌ناکرێت.عێراق،‌ ئێ���ران،‌ واڵته‌کان���ی:‌چین،‌سعودییه‌‌هه‌روه‌ها‌ئه‌مه‌ریکا‌له‌پێشه‌نگی‌ئه‌و‌واڵتانه‌دان‌که‌‌سااڵنه‌‌زۆرترین‌سزای‌له‌سێداره‌دانیان‌تێدا‌جێبه‌جێ‌ده‌کرێت.له‌نێ���و‌ئ���ه‌و‌واڵتانه‌ی‌تا‌ئێس���تاش‌تێدا‌جێبه‌جێ‌ له‌س���ێداره‌دانیان‌ سزای‌

ده‌کرێت،‌زۆرترینیان‌واڵتانی‌رۆژهه‌اڵتی‌واڵته‌عه‌ره‌بییه‌کان���ن،‌ ناوه‌ڕاس���ت‌و‌واڵتان���ی‌ زۆری‌ به‌ش���ێکی‌ هه‌روه‌ه���ا‌ئه‌فه‌ریق���او‌رۆژهه‌اڵتی‌ئاس���یا.‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌ی‌له‌لیس���تی‌ئه‌و‌واڵتا‌نه‌ی‌سزای‌مردنیان‌تێ���دا‌ماوه‌،‌واڵتان���ی‌هه‌ژارو‌ب���ه‌اڵم‌له‌هه‌ندێک‌واڵتی‌ "دواکه‌وتون"،‌ئه‌وپه‌ڕی‌پێشکه‌وتوشدا‌هێشتا‌باوه‌ڕیان‌به‌و‌س���زایه‌‌ماوه‌،‌وه‌ک‌واڵتانی‌یابان‌و‌

ئه‌مه‌ریکاو‌چین.به‌ده‌گمه‌ن‌ زۆر‌ ئه‌وروپاش‌ کیشوه‌ری‌س���زای‌مردنی‌تێدام���اوه‌و‌مه‌گه‌ر‌له‌و‌ڕوس���یای‌ وه‌ک‌ واڵتێکی‌ کیش���وه‌ره‌دا‌س���پیی‌مابێت‌تائێستا‌نه‌گه‌یشتبنه‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ی‌کامۆ‌نیوس���ه‌ده‌‌پێش‌ئێستا‌باس���ی‌لێوه‌کردوه‌‌که‌هه‌ڵگرتنی‌سزای‌

مردنه‌.کام���ۆ‌له‌کتێبه‌که‌یدا‌باس‌له‌وه‌ده‌کات‌هه‌رچه‌ن���ده‌‌ب���ڕوا‌وای���ه‌‌ک���ه‌‌س���زای‌له‌س���ێداره‌دان‌چه‌ن���ده‌‌په‌یامێک���ه‌‌بۆ‌ئ���ه‌و‌که‌س���ه‌ی‌س���زاکه‌ی‌به‌س���ه‌ردا‌ده‌سه‌پێندرێت؛‌له‌وه‌ش‌زیاتر‌په‌یامێکه‌‌بۆ‌خه‌ڵک‌به‌گشتیی‌تا‌په‌ندو‌عیبره‌تی‌ل���ێ‌وه‌ربگ���رن‌‌و‌کاری‌ل���ه‌و‌ش���ێوه‌یه‌‌نه‌که‌ن.‌به‌اڵم‌ئه‌و‌نوس���ه‌ره‌‌ئه‌وه‌‌ڕه‌ت‌ده‌کاته‌وه‌‌که‌‌ئه‌و‌س���زایه‌‌بتوانێت‌ئه‌و‌په‌یام���ه‌‌بگه‌یه‌نێ���ت‌و‌رایده‌گه‌یه‌نێت‌‌تا‌ئێس���تا‌هیچ‌که‌س‌ئه‌وه‌ی‌نه‌سه‌لماندوه‌‌که‌‌له‌س���ێداره‌دان‌تاوانبارێکی‌له‌تاوانی‌

کوشتن‌گه‌ڕاندبێته‌وه‌.ب���اس‌له‌نمونه‌ی���ه‌ک‌ له‌کتێبه‌ک���ه‌دا‌کراوه‌،‌"له‌و‌سه‌رده‌مه‌ی‌که‌‌له‌ئینگلته‌را‌له‌س���ێداره‌ده‌دران،‌ ‌گیرفانب���ڕان‌دزگه‌لێکی‌تر‌له‌نێو‌ئاپۆڕای‌جه‌ماوه‌رو‌س���ێداره‌یه‌‌که‌ ئ���ه‌و‌ له‌ده‌وروخول���ی‌‌هاوڕێکه‌یانی‌له‌س���ه‌ر‌س���ێداره‌‌ده‌درا،‌

تاوانی‌خۆیان‌ئه‌نجام‌ده‌دا".‌س���ه‌ده‌ی‌ له‌ئامارێکی‌ باس‌ هه‌روه‌ها‌بیس���تی‌ئینگلت���ه‌را‌ک���راوه‌‌ک���ه‌‌ئه‌و‌سه‌رده‌مه‌‌سزای‌له‌سێداره‌دان‌له‌شوێنه‌‌گش���تییه‌کاندا‌ئه‌نجام���ده‌درا‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌زۆرترین‌که‌س‌بیبینن،‌له‌و‌کاته‌دا‌به‌پێی‌ئامارێ���ک‌له‌کۆی‌‌250له‌س���ێداره‌دراو،‌‌170که‌سیان‌پێشتر‌جارێک‌یان‌زیاتر‌له‌س���ێداره‌دانی‌که‌س���ێکیان‌به‌چ���اوی‌

خۆیان‌بینیبو‌.کام���ۆ‌له‌وباره‌یه‌وه‌ده‌نوس���ێت‌"گه‌ر‌ترس‌له‌مردن‌پرس���ێکی‌به‌ڵگه‌نه‌ویست‌بێت،‌ئه‌وه‌ش‌هه‌ر‌دیس���ان‌پرس���ێکی‌به‌ڵگه‌نه‌ویس���ته‌‌که‌‌ئه‌م‌ترس���ه‌‌چه‌ند‌گ���ه‌وره‌ش‌بێت،‌هه‌رگیز‌ب���ۆ‌به‌رگرتن‌به‌خواسته‌کانی‌مرۆڤایه‌تی‌به‌س‌نییه‌".کتێب���ه‌ دیک���ه‌ی‌ له‌به‌ش���ێکی‌پێ‌ کامۆ‌ ئه‌لبێ���ر‌ ‌لێکۆڵینه‌وه‌که‌ی���دا،‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌داده‌گرێت‌که‌به‌رپرسیارێتی‌راس���ته‌قینه‌ی‌هه‌ر‌تاوانێ���ک‌ناتوانرێت‌به‌وردیی‌و‌دروس���تیی‌دی���اری‌بکرێت،‌ژینگ���ه‌و‌کۆمه‌ڵگاو‌ فاکت���ه‌ری‌ به‌هۆی‌له‌س���ه‌ر‌هه‌م���و‌مرۆڤێک،‌ خێزان���ه‌وه‌‌"هه‌رگیز‌هیچ‌به‌رپرسیارێتییه‌کی‌ڕه‌ها،‌هه‌روه‌ها‌هیچ‌سزایه‌ک‌یان‌پاداشتێکی‌ڕه‌ه���ا‌بون���ی‌نیی���ه‌.‌ناتوانرێ���ت‌هیچ‌مرۆڤێک‌بۆ‌‌تاهه‌تایه‌‌پاداش���ت‌بکرێت‌،‌هیچ‌مرۆڤێکیش‌نییه‌‌که‌‌پێویست‌بێت‌به‌شێوه‌یه‌کی‌ڕه‌ها‌سزا‌بدرێت،‌ته‌نانه‌ت‌به‌تایبه‌ت‌ دابنرێت،‌ به‌گوناهباریش‌ گه‌ر‌گ���ه‌ر‌ئه‌گه‌ری‌ئه‌وه‌‌هه‌بێ���ت‌بێ‌گوناه‌

بێت".هه‌ر‌وه‌ه���ا‌کام���ۆ‌پێ���ی‌وای���ه‌‌ک���ه‌‌س���زای‌مردن‌نه‌خواس���ته‌کانی‌مردن‌و‌راسته‌قینه‌ دادپه‌روه‌ری‌ نه‌خواسته‌کانی‌

‌به‌رجه‌سته‌ده‌کات.

17)472(‌سێشه‌ممه‌‌2015/3/31 کتێب

ئایا‌بکوژ‌ده‌بێت‌بکوژرێته‌وه‌؟کامۆ‌به‌رگریی‌له‌ژیانی‌بکوژه‌کانیش‌ده‌کات

برعاية رئيس إقليم كردستان مسعود بارزاني Meadia Culture & Arts

2 - 2015/4/12 أربيل- بارك سامي عبد الرحمن

2015 12 2

w w w . e r b i l b o o k f a i r . c o m

معرض أربيل الدولي العاشر للكتاب

‌ریکالم‌ریکالم

گیلۆتین

وه رگێرانی له عه ره بییه وه : سامان حامید

ئه لبێر کامۆ

گیلۆتینسامان حامید

ی له عه ره بییه وه : وه رگێران

ئه لبێر کامۆ

تایبه‌ت (472( سێشه ممه 182015/3/31

ئا: محه مه د ره ئوف

ته نها 4 مانگ و 19 رۆژی ماوه بۆ 2015/8/19، كه واده ی كۆتاییهاتنی

ویالیه تی مه سعود بارزانییه ، بارزانی دوای ته واوكردنی 2 خولی سه رۆكایه تی و ماوه ی 2 ساڵ درێژكردنه وه ، چاوه ڕوان ده كرێت پرسی سه رۆكایه تی هه رێم و كورسیه كه ی

بارزانی به ئاسانی یه كال نه بێته وه ، به و پێیه ی ئاماژه كان به و ئاراسته یه ن كه

پارتی و بارزانی به ئاسانی ده ستبه رداری ئه و پۆسته نه بن.

سه رۆكی هه رێمی كوردستانرابه رایه تی یاخود پرسی س���ه رۆكایه تی كوردس���تان ده گه ڕێته وه بۆ س���اڵی 1992 كه له گ���ه ڵ یه كه م پرۆس���ه ی هه ڵبژاردنی په رله مانی كوردس���تاندا ل���ه 1992/5/19 هه ڵبژاردنی رابه ری بزوتنه وه ی رزگاریخوازی هه ریه ك تیای���دا ئه نجامداراو كوردس���تان بارزانی، تاڵه بانی، مه س���عود له )ج���ه الل مه حمود عوس���مان، عوسمان عه بدولعه زیز( كاندید بون و هیچی���ان نه یانتوانی له خولی یه كه م���دا ده نگ���ی )50 + 1(ی ده نگه كان بهێنن، مه س���عود بارزان���ی )466 هه زارو 819( ده ن���گ و ج���ه الل تاڵه بان���ی )441 هه زارو 57( ده نگی به ده ستهێناو عوسمان عه بدولعه زی���ز )38 ه���ه زارو 23( ده نگ و مه حمود عوسمان )23 هه زارو 309( ده نگی به ده س���تهێنا، به و پێی���ه ش هیچ كامیان نه یانتوانی ده نگی پێویست بهێنن و كۆتایی

به و پرۆسه یه هات. به اڵم ل���ه دوای روخان���ی رژێمی به عس و یه كخستنی ئیداره ی هه رێم له 2005/6/12 هه ڵبژاردنی مه س���عود بارزان���ی بۆ خولی یه كه می سه رۆكایه تی له ناو هۆڵی په رله مانی كوردس���تاندا به ڕێوه چو، ل���ه 2009/7/25 بارزان���ی ل���ه هه ڵبژاردن���ی راس���ته وخۆدا بۆ ج���اری دوه م بو به س���ه رۆكی هه رێمی كوردس���تان و ل���ه 2009/8/20 س���وێندی یاسایی خوارد، به اڵم له دوای كۆتایی هاتنی هه ردو خولی سه رۆكایه تی، بارزانی ئاماده نه بو كورسیه كه ی جێبهێڵێت، بۆیه له 30ی به رێكه وتنی سیاس���ی حوزه یران���ی 2013 یه كێت���ی و پارت���ی، له رێگ���ه ی په رله مانی كوردستانه وه ویالیه ته كه یان بۆ درێژكرده وه ، به پێی ماده ی یه كه م له یاس���ای ژماره 19ی س���اڵی 2013 كه له 30 /2013/6 له الیه ن په س���ه ندكراوه كوردس���تانه وه په رله مانی هاتوه : ویالیه تی س���ه رۆكایه تی هه رێم كه به رده وام ده بێت، ت���ه واو له 2013/8/20دا ده بێت، درێژ ده كرێت���ه وه تا 2015/8/19 كه ئیتر ب���ۆ دوه مجار یارای درێژكردنه وه ی نییه . واتا به پێی یاس���ا ناتوانرێت جارێكی دیكه ویالیه ت���ی بارزانی درێژبكرێته وه ، كه له ئێستادا ته نها 4 مانگ و 19 رۆژی ماوه بۆ كۆتایی هاتنی، ئه مه ش كێشه یه كی یاسایی و سیاسی گه وره دروست ده كات. به و پێیه ی مه س���عود بارزانی دو خولی خ���ۆی ته واو كردوه و دو س���اڵیش بۆی درێژكراوه ته وه ، چونكه به پێی ماده ی س���ێیه م له یاس���ای سه رۆكی )ویالیه تی هه رێم س���ه رۆكایه تی هه رێم بۆ چوار س���اڵه و ده ش���ێ بۆ جاری دوه میش هه ڵبژێردرێته وه ( واتا ته نها بۆ دو خوله . به اڵم ئایا بارزانی رێگه ی دیموكراتی ده گرێته به رو وه ك زۆرێك له س���ه رۆكه كانی دونی���ا كورس���یه كه ی جێدێڵێ���ت، یاخود وه ك س���ه ركرده ی واڵتانی عه ره بی به دوای هه م���واری یاس���او ده س���توردا ده گه ڕێت، بۆ مانه وه ی له س���ه ر كورس���ی ده سه اڵت و دواجاریش چاره نوس���ی هه مان چاره نوسی

ئه وان ده بێت؟

پۆستی سه رۆكی هه رێم له به رده م یاساو ده ستوردا

به پێ���ی هه رێ���م س���ه رۆكی پۆس���تی دا 2005 س���اڵی 1ی ژم���اره ی یاس���ای ئ���ه رك و ماف و ده س���ه اڵته كانی و چۆنیه تی له م���اده ی رونكراوه ت���ه وه ، هه ڵبژاردن���ی دوه م���دا ئاماژه ب���ه وه ده كات ) هاواڵتیانی هه رێمی كوردس���تان– عێراق، به ده نگدانی گشتی و نهێنی و راس���ته وخۆ، سه رۆكێ بۆ هه رێم هه ڵده بژێرن( واتا س���ه رۆكی هه رێم له ڕێگه ی خه ڵك���ه وه ده بێت، راس���ته وخۆ هاوكات به پێی ماده ی 61 ی ره شنوس���ی ده س���توری هه رێمی كوردس���تان سه رۆكی هه رێم له ڕێگای ده نگدانی گش���تی، نهێنی، راس���ته وخۆوه له الیه ن هاواڵتیانی هه رێمی

كوردستانه وه هه ڵده بژێردرێ. به اڵم ئای���ا كۆمس���یۆنی هه ڵبژاردنه كان ئاماده ی���ی هه ی���ه له م دۆخ���ه داو له ماوه ی 4 مان���گ و 19 رۆژی ت���ردا هه ڵب���ژاردن بۆ س���ه رۆكی هه رێم ئه نجام بده ن، ده س���تور بخه نه راپرسیه وه و گه ل ده نگی له سه ر بدات و دواتری���ش هه ڵبژاردن بۆ س���ه رۆكی هه رێم بكرێت، هه مو ئاماژه كان به و ئاراس���ته یه ن كه چاوه ڕوان ناكرێت له م دۆخه دا بتوانرێت راپرسی ده ستوریش بكرێت و هه ڵبژاردن بۆ

سه رۆكی هه رێم راسته وخۆ ئه نجامبدرێت. هه مواری یاسای سه رۆكایه تی

له م دۆخ���ه دا ك���ه چ���اوه ڕوان ناكرێت هه ڵبژاردن بۆ س���ه رۆكی هه رێ���م بكرێت، هه رێمی س���ه رۆكایه تی یاس���ای ده بێ���ت به تایبه ت بكرێت���ه وه هه موار كوردس���تان م���اده ی دوه م ك���ه ده ڵێ���ت )هه ڵبژاردنی سه رۆكی هه رێم به ده نگدانی گشتی و نهێنی و راس���ته وخۆ ده بێت( بۆ ئه وه ی له ناو هۆڵی په رله ماندا س���ه رۆكی هه رێم هه ڵبژێردرێت، كه ئ���ه وكات هه ڵبژاردنی س���ه رۆكی هه رێم یه كالده كرێته وه ، ك���ه م رۆژێك���ی به چه ند هاوكات ئه گه ر بڕیاربدرێت و الیه نه كان رێك بكه ون له سه ر هه ڵبژاردنه وه ی بارزانی ده بێت ماده ی سێیه م له یاسای سه رۆكایه تی هه رێم هه مواربكرێت���ه وه كه ده ڵێ���ت: ویالیه تی س���ه رۆكی هه رێم بۆ چوار ساڵه و ده شێ بۆ جاری دوه میش هه ڵبژێردرێته وه ، به و پێیه ی بارزانی دو خولی خۆی ته واوكردوه ، یاخود ئه گه ر بڕیار بێت بارزانی هه ڵبژێردرێته وه و یاس���ای س���ه رۆكایه تی هه موار نه كرێته وه ، ده بێت ماده ی یه كه م له یاسای ژماره 19ی س���اڵی 2013 هه موار بكرێته وه كه ده ڵێت: ویالیه تی س���ه رۆكی هه رێم درێژده كرێته وه تا 2015/8/19 كه ئیتر بۆ دوه مجار یارای درێژكردنه وه ی نییه ، واتا ئه م ماده یه هه موار بكرێت���ه وه و جارێكی ت���ر ویالیه تی بارزانی درێژبكه نه وه ، كه ئه س���ته مه هیچ الیه نێك جورئه ت���ی ئه وه بكات ئ���ه و ئه ركه بگرێته ئه س���تۆ، كه پێش���تر یه كێتی نیشتیمانی كوردس���تان ئه و هه ڵه س���تراتژیه ی كردو باجه كه شی له هه ڵبژاردنی 2013/9/21 داو

شكستی گه وره ی خوارد.

خۆ ئه گ���ه ر ل���ه م هه واڵنه س���ه ركه وتو نه بون بۆ دانان���ه وه ی بارزانی ئه وا به چه ند رێگه یه ك هه وڵ���ی مانه وه ی بارزانی ده ده ن له پۆسته كه ی به تایبه تیش كه له بڕگه ی 8ی ماده ی 10ی یاس���ای سه رۆكایه تی هه رێمدا س���ه رۆكی هه رێ���م توان���ای جاڕدانی باری نائاس���ایی له هه رێمی كوردستان هه یه ، كه ئه وكاتیش هیچ هه ڵبژاردنێك ناكرێت و هه مو پۆس���ته كان له جێگه ی خۆیان ده مێننه وه و جێبه جێده ك���ه ن، ئه ركه كانی���ان خۆی���ان ب���ه و پێی���ه ش بارزان���ی له پۆس���ته كه یدا

ده مێنێته وه .

هه موارو راپرسی ده ستورئه گ���ه ر پارت���ی دیموكراتی كوردس���تان سوربێت له سه ر دانانه وه ی بارزانی و نه توانن یاسای سه رۆكایه تی هه رێم هه مواربكه نه وه هه وڵ ده ده ن ده س���تور بخه نه راپرسیه وه و تێ���ی په ڕێنن، به و پێی���ه ی له ماده ی 64ی ره شنوس���ی ده س���توردا هاتوه : كه ماوه ی ویالیه تی س���ه رۆكی هه رێم بۆ چوار ساڵه و ده ك���رێ ب���ۆ ویالیه ت���ی دوه می���ش خۆی ل���ه رۆژی كارپێكردن���ی هه ڵبژێرێت���ه وه ،

ده ستوره وه .

واتا ئه وكاته ی ده ستور په سه ند ده كرێت و تێده په ڕێنرێت، بارزان���ی بۆی هه یه بۆ دو خولی تر 8 س���اڵ خۆی هه ڵبژێرێته وه ، كه ئه گه رچی هه مواركردنی ده س���تور كه چه ند مانگێكی ده وێت و راپرسی و ده نگدانیش بۆ سه رۆكی هه رێم له م دۆخه دا ئه سته مه ، له م حاڵه ته شدا ئه گه ر بارزانی سوربێت له سه ر مانه وه ی له س���ه ر كورس���یه كه ی له رێگه ی ده س���توره وه ئه وا ده بێت م���اده ی 61 ی ده ستوریش هه موار بكرێته وه به هه ڵبژاردن له ناو په رله مان نه ك له ڕێگه ی هاواڵتیانه وه . ئه مه ته نها راپرس���ی ده س���توری ده وێت و پێویس���تی به هه ڵبژاردنی گشتی هاواڵتیان نیه ، له م حاڵه ته ش���دا ده بێت پارتی له گه ڵ الیه نه كان���ی دیكه رێك بكه وێ���ت، چونكه به ته نها ناتوانێت ده نگی )5 + 1( ئه ندامانی په رله مانی كوردس���تان به ده ستبهێنێت كه 56 ده نگه له كۆی 111 ده نگی په رله مان.

خۆ ئه گه ر ده ستوری خسته راپرسیه وه و نه یتوان���ی له ڕێگه ی په رله مان���ه وه بارزانی هه ڵبژێرێت���ه وه ئ���ه وا ده توانێ���ت بارزانی ئه وه ی به بێ بهێڵێت���ه وه له پۆس���ته كه یدا هه ڵبژاردنیش بكات و بۆش���ی درێژ بكاته وه ب���ه وه ی به پێی بڕگ���ه ی 4 له ماده ی 68 ی ره شنوسی ده ستوردا هاتوه : ئه گه ر ماوه ی سه رۆكایه تی ته واو بو به اڵم به هۆی شه ڕ یان كاره ساتی سروشتیه وه نه كرا هه ڵبژاردن بۆ س���ه رۆكێكی نوێ بكرێت، سه رۆكی هه رێم

له سه ر ئه ركه كانی به رده وام ده بێت.

ترس له دانانه وه ی بارزانی یه كه م

یاخ���ود له دانان���ه وه گ���ه وره ترس���ی درێژكردن���ه وه ی ویالیه ت���ی بارزانی له وێوه س���ه رچاوه ده گرێت، كه بارزانی دو خولی خ���ۆی ت���ه واو ك���ردوه و دو ساڵیش���ی بۆ درێژكراوه ته وه ، دانان���ه وه ی جارێكی دیكه بنه ماكانی دیكتاتۆری له هه رێمی كوردستان ده چه سپێت، به و پێیه ی دانانه وه ی بارزانی بۆ جارێكی ت���ر ئیدی به ت���ه واوی بارزانی جێگه ی خۆی له س���ه ر كورس���ی سه رۆكی هه رێم پته وده كات و ئه سته مه جێی بهێڵێت و ده ستاوده س���تكردنی ئه گه ره كانی هه م���و

ده سه اڵت له هه رێم ده كوژێت.له م نێوه نده دا ئایا بارزانی رێگه ی ماندێالو لۆالدا س���یلڤا ده گرێته به رو پۆس���ته كه ی جێدێڵێ���ت، یاخود بن عه ل���ی و موباره ك و ئه س���ه د كه له ڕێگه ی هه مواری ده س���تورو یاساوه بۆ چه ندین خول سه رۆك بون هه تا

گه ل به زۆر له سه ر كورسی دایگرتن. دوه م

له ئێستادا زۆرینه ی ده سه اڵته كانی هه رێم و جومگ���ه كاریگه ره كان���ی حوكمڕانی هه رێم له ده س���تی ی���ه ك خانه واده دایه به جۆرێك، س���ه رۆكی هه رێم ته واوی بڕیاری سیاس���ی هه رێ���م و فه رمانده یی هێ���زه چه كداره كانه ، نێچیرڤ���ان بارزانی س���ه رۆكی ده س���ه اڵتی جێبه جێكردنه ، مه سرور بارزانیش راوێژكاری ئه نجومه نی ئاساییشه ، واتا بارزانی خۆی و ك���وڕو برازاك���ه ی جومگ���ه بنه ڕه تیه كانی حوكمداری هه رێمیان له به رده س���تدایه ، به و پێیه ش كۆكردنه وه ی سه رجه م ده سه اڵته كان له ده س���تی س���ه رۆكی هه رێ���م و حكومه ت و ئه نجومه نی ئاساییش���دا و ئاراسته كان روه و حوكمی بنه ماڵه ی���ی ده بات به وه ی ته واوی پۆس���ته ب���ااڵكان له الی���ه ن ب���اوك و كوڕو كوڕه زاوه كۆنترۆڵكراون، س���ه رۆكی هه رێم مه سعود بارزانی له ماده ی 65ی ره شنوسی ده س���توردا هاتوه 24 ده س���ه اڵتی هه یه و له یاس���ای س���ه رۆكایه تیش 18 ده سه اڵتی وه زیران ئه نجومه ن���ی س���ه رۆكی هه ی���ه . نێچیرڤان بارزانی برازای سه رۆكی حكومه ت له ماده ی 74 ی ره شنوس���ی ده ستوردا 15 ده س���ه اڵتی هه یه و س���ه رۆكی ئه نجومه نی ئاسایشی هه رێم كه مه سرور بارزانی كوڕی س���ه رۆكی هه رێمه 18 ده سه اڵتی له یاسای ئه نجومه نی ئاساییشدا هه یه و به هه رسێكیان 57 ده سه اڵتیان هه یه ، به راورد به حكومه تی عێ���راق ك���ه س���ه رۆك كۆم���اری عێ���راق له ده ستوردا ته نها 10 ده سه اڵتی ته شریفاتی هه یه و س���ه رۆكی ئه نجومه نی وه زیرانیش 6 ده سه اڵتی هه یه س���ه رجه م ده سه اڵته كانی فیدراڵیش ته نها 8 ده سه اڵته واتا سه رجه م ده س���ه اڵته كانی عێراق ته نها 24 ده سه اڵتی حه سری و ته ش���ریفاتیان هه یه به اڵم ته نها

سه رۆكی هه رێم 24 ده سه اڵتی هه یه ، ئه مه سه ره ڕای ئه وه ی هیچ ده سه اڵت و پۆستێكی عێراق له الیه ن دوكه سی نزیك یاخود خزمی ناكرێت، چونكه س���ه رۆكایه تی یه كتریه وه له هیچ ده وڵه تێكی دیموكراسیدا ناكرێت سێ ده س���ه اڵتی بااڵ له ده ستی یه ك خانه واده دا بێ���ت، كه ئه م���ه ش بۆخۆی ش���ه رعیه تی ده ستورو هه ڵبژاردن ده خاته ژێر پرسیاره وه ، چونكه سیس���تمی حوكمڕانی هه ڵبژێردراو س���یمای حوكمرانیه ك���ه ی بنه ماڵه یی نیه و

سه رۆك كه سوكاری له حوكمدا نین.

ده سه اڵته كانی سه رۆكی هه رێمهه رێم���ی س���ه رۆكی ده س���ه اڵته كانی ده س���توردا له ره شنوس���ی كوردس���تان له ئاس���تێكدایه ك���ه به ته واوی سیس���تمی سیاس���ی له هه رێ���م ده كاته س���ه رۆكایه تی ره ه���ا، ك���ه له م���اده ی 60ی ره شنوس���ی ده ستوردا هاتوه )سه رۆكی هه رێم سه رۆكی بااڵی ده سه اڵتی جێبه جێكردن و فه رمانده ی

گشتی هێزه كانی پێشمه رگه یه ( به و پێیه ش ده س���ه اڵته كانی س���ه رۆكی هه رێم له یاسای س���ه رۆكایه تی و ره شنوسی ده س���توردا، بۆخ���ۆی سیس���تمی هه رێمی كوردس���تانی ب���ه ره و س���ه رۆكایه تی كێش كردوه ، به وه ی س���ه رۆكی هه رێم له یاسای سه رۆكایه تی هه رێم و ره شنوسی ده ستوردا ده سه اڵتێكی زۆری پێدراوه ، كه سی یه كه م و سه رۆكی بااڵی ده س���ه اڵتی جێبه جێكردنه ، فه رمانده ی گش���تی هێزی پێش���مه رگه یه ، ده س���ه اڵتی هه ڵوه ش���اندنه وه ی په رله مانی هه یه ، ده سه اڵتی راگه یاندنی باری نائاسایی هه یه ، ده سه اڵتی دانانی ئه ندامانی دادگای ده ستوری و ئه نجومه نی دادوه ری و دادوه رانی هه یه ، ده سه اڵتی ته واو به سه ر ئه نجومه نی ئاس���اییش و ده زگای ئاساییش���ی هه رێمی هه ی���ه ، هه روه ها ده س���ه التی دامه زراندنی سه رۆكی ده س���ته كان و به رزكردنه وه ی پله

سه ربازیه كانی هه یه . له م���اوه ی س���ه رۆكایه تیه كه یدا له 2005 تا ئێس���تا، هه رێمی كوردس���تان له به رده م كۆمه ڵێك قه یرانی گه وره دایه و تا ئه مرۆش ده ناڵێنێ���ت، به ده س���تیه وه كوردس���تان س���ه رۆكی هه رێم هیچ یه ك له و قه یرانانه ی چاره س���ه ر نه كردوه ، ته واوی كێش���ه كانی هه رێ���م له گه ڵ به غدا ) كێش���ه ی بودجه ، نه وت، خاكی كوردس���تانی، ده سه اڵته كانی هه رێم، هتد...( خراپ تربون باشتر نه بون به ش���ی زۆریش���ی به هۆی سیاس���ه ته كانی له ئاس���تی ب���وه ، هه رێم���ه وه س���ه رۆكی ناوخۆشدا هه رێم به قه یرانی دارایی و ئابوری گ���ه وره دا تێده په ڕێت، گه نده ڵ���ی ته واوی داموده زگاكانی داگیركردوه ، حیزب ده ستی خس���تۆته ن���او حكومه ت، دزین���ی نه وت و س���ه رچاوه ی سروشتی به ئاش���كرا له الیه ن به رپرس���انه وه ده كرێ���ت و ده یان كێش���ه و

قه یرانی دیكه .

لەماوەی24 س���اڵی رابردودا، هیچ کاتێک دۆخی هەرێمی کوردس���تان هێندە ناس���ک نەبوە؛ هی���چ کاتێکیش دەرفەتی وا گەورە نەهاتۆت���ە پێ���ش ک���ە ئەگ���ەری گۆڕینی ب���ۆ باکور، هاوکێش���ەکان لەناوچەک���ەدا باش���ورو رۆژئاڤای کوردس���تان زۆرە. بەو سەرکردایەتیی و ستراتیژو دۆخە هەنوکەییەی هەرێمی کوردستان، ئەگەر دەستکەوتەکان زیاتر نەش���کەونە مەترس���ییەوە، ئەوا بەم جۆرە ناتوانین هاوکێشەکان لەبەرژەوەندیی

خۆمان بشكێنینەوە.

کەواتە چی بکەین؟"چی بکەین؟"ئەو پرس���یارە قورس���ەیە بڕیار دروستکەرانی ئەمڕۆی کورد ناتوانن و نەیانتوانیوە وەاڵمی بدەنەوە. بەاڵم گرنگە

ئێمە بزانین چی دەکەین. دۆالر ملی���ار 17 هەرێ���م حکومەت���ی نەوت���ی هەرێمی ق���ەرزدارە. سیاس���ەتی کوردس���تان نەیتوانی���وە نە پش���تیوانیی نێودەوڵەتی���ی بەدەس���تبێنێ، ن���ە بەپێی قس���ەی قوباد تاڵەبانییش بێ، ببێتە خێر بۆ گەلی کوردس���تان. هێزی پێش���مەرگە یەکگرتو نییە. هەڕەش���ەی داعش پێدەچێ درێژە بکێشێ. کۆمەاڵنی خەڵکی کوردستان لەوپ���ەڕی بێزاریدان. بێکاری رۆژ دوای ڕۆژ زیاتر دەب���ێ. گەندەڵی تا بینەقاقا هاتوە. هەژاری لەهەڵکش���اندایە. توڕەیی جەماوەر هیچ کاتێک هێندەی ئێستا نەبوە، تەنانەت 17ی ش���وباتی 2011ش. ئەگ���ەر هێزێ���ک نەبێتە فریادڕەس، یەکێتی و پارتی بەردەوام دەب���ن لەس���ەر سیاس���ەتەکانیان و دواجار ی���ان راپەڕینێکی جەماوەریی کوردس���تان دەگرێت���ەوە، یان پارت���ی و یەکێتی دۆخی بەردەوامیی هێ���زه وه بەه���ۆی هەنوکەیی

پێدەدەن.

لەم دۆخە ناسکەدا، هێشتا هیوایەک ماوەنەوش���یروان مستەفا ساڵی 2009 گۆڕانی دروس���تکرد. وەک هێزێک���ی گۆڕانخ���وازو ریفۆرمیس���ت روبەڕوی سیس���تەم بوەوە. 17ی شوباتی 2011 گۆڕان و ئیسالمییەکان پش���تیوانیی خۆپیش���اندانەکانی پارێزگای س���لێمانییان کرد. دواجار ل���ە2014 دوای بەشداربون گشتییەکانی2013، هەڵبژاردنە لەکابین���ەی نوێ���ی حکومەت. نەش���یروان مس���تەفا، خەونی گەورەی هەبو بۆ گۆڕان و چاکس���ازیی، بەش���ێکیان هاتنەجێ بەاڵم زۆربەیان هێش���تا ه���ەر خەون���ن. خەونە گەورەکان���ی گۆڕان و نەوش���یروانیش، نەک هەر وەک خۆیان���ن، بەڵکو خودی پرۆژەی گ���ۆڕان خەریکە لەن���او حکومەتدا دەمرێ. بێگومان، نەک لەبەرئەوەی گۆڕان گۆڕاوە، بەڵکو لەبەرئەوەی لەناو ئەو سیس���تەمەدا گۆڕانکاری و چاکسازیی تا ئاستی مەحاڵە. گۆڕان و نەوشیروان زۆر شتیان کرد بەاڵم نەیانتوانی ئەو ریفۆرمە بکەن کە نەوشیروان پالنی بۆ داناوە چونکە هەر چاکس���ازییەک لێدان���ە لەبەرژەوەندی���ی یەکێتی و پارتیی و بارزانیی. تاڵەبانی���ی و بنەماڵ���ەی هەردو بەه���ۆی ناکۆکییەکانی گۆڕان و یەکێتییش، پارتیی هێندەیتر خۆی لەچاکس���ازییەکان دزییەوە. هێزو پێگەی گۆڕانیش هێندە نییە

بتوانێ تەحەدای پارتی و یەکێتیی بکا. پارتی و یەکێتی بەهیچ شێوەیەک مل بۆ چاکسازیی نادەن تەنها لەدو دۆخدا نەبێ: راپەڕینێکی سەرتاس���ەریی یەکەم؛ دۆخی بکرێ و ئەو دو هێزە ناچاربکرێن چاکسازیی بکەن، دۆخی دوەم؛ گ���ۆڕان ببێتە هێزێک لەپارتی و یەکێت���ی بەهێزتر بێ. بۆ دۆخی یەکەم، پڕ مەترس���ییە چونک���ە یەکێتی و پارتی هێزی دیمۆک���رات نین تاتوندوتیژیی ش���وباتی ئەزمون���ی17ی بەکارنەهێن���ن، 2011م���ان لەبەرچ���اوە. دڵنیاش نین ئاخۆ ئەو هەس���تانە جەماوەرییە هەر لەسنوری سلێمانیی دەمێنێتەوە یان دەگاتە هەولێرو وادایە لەدۆخێکی ناوچەک���ەش دهۆکیش. کە هەر خۆپیش���اندانێکی سەرتاس���ەریی، ئەگ���ەری وەرگرتن���ی ئاراس���تەی دیکەی لێدەکرێ بەتایبەت ئەمڕۆ کە تەواوی عێراق لەش���ەڕدایە. دۆخی دوەم، ئاس���انەو تاکە وەسیلەی رزگاربونە، بەرهەم ساڵح یەکێتی لەبزوتنەوەی بەش���ێک ببێتە جێبهێڵ���ێ و

گۆڕان.ئەگەر نەوشیروان مستەفاو بەرهەم ساڵح نیشتیمانیی پرۆژەیەکی ستراتیژیی لەسەر رێکبکەون کە هێڵەکانی چاکس���ازیی تێدا بەوردی دیاریبکەن، ئەوا ئاس���ان دەتوانن پش���تیوانییەکی زۆر گ���ەورەی جەماوەریی بەدەس���تبێنن. بەدڵنیایی، بەهۆی هەبونی بەرهەم ساڵح و کۆسرەت رەسوڵەوە، دەتوانن

رێژەیەک���ی زۆری پش���تیوانیی پارێ���زگای هەولێ���ر لەخۆیان کۆبکەنەوە کە تائێس���تا ئەمە یەکێکە لەشکستەکانی گۆڕان. لەسەر ئاس���تی عێراق، دیدی نەوشیروان و بەرهەم بۆ رێکخستنی پەیوەندییەکانی هەرێم لەگەڵ بەغدا لەیەک نزیک���ە. هەردوکیان دەتوانن ئاستی پەیوەندییەکانی بەغداو هەولێر ببەنە ئاس���تێکی باش. ئەمریکا بەپڕۆژەیەکی وا دڵخۆش دەبێ بەتایبەت کە ئەمریکییەکانیش گەیش���تونەتە ئەو بڕوایەی ک���ە گەندەڵی و نادامەزراوەی���ی و پێش���یلکارییەکانی مافی مرۆڤ لەکوردستاندا پێویستیان بەریفۆرم و پرۆژەیەکی س���تراتیژی نیشتیمانیی هەیە. ئێران دژایەتیی پرۆژەیەکی وا ناکات ئەگەر هەولێر بەغ���داو پەیوەندییەکانی بتوان���ن

رێکبخەنەوە. بۆ رێکخس���تنەوەی هێزی پێش���مەرگە، نەوشیروان مستەفاو بەرهەم ساڵح دەتوانن کاریگەرییەکی بەرچاویان هەبێ. وەزارەتی پێش���مەرگە وەزیرەکەی گۆڕان���ە. هەندێ لەسەرکردە س���ەربازییەکانی ناو یەکێتیی، لەباڵی بەرهەم س���اڵحن. ئ���ەوان دەتوانن ئاس���انتر ببنە بەش���ێک لە رێکخستنەوەی هێزی پێش���مەرگە. ئەمە جگ���ە لەهەبونی کۆسرەت رەسول لەڕیزی بەرهەم ساڵح دا. رێککەوتنی نەوشیروان مستەفاو بەرهەم س���اڵح ئاس���ان دەبێ چونک���ە هەردوکیان پێگ���ەی یەکتر دەزانن. ئەوەی کێش���ەیە، هەندێ لەس���ەرکردە کۆنەکان���ی یەکێتیین کە ئاس���ان دەس���تبەرداری پۆس���ت نابن، هاتن���ی ئ���ەوان ب���ۆ ن���او گۆڕان توش���ی پێکدادانی نوێیان دەکات لەگەڵ سەرکردە یەکێتییە کۆنەکانی ناو گۆڕان. بۆ ئەوەیان دەکرێ بەرپرس���ە عەس���کەرییەکان بچنە حیزبایەتیی پێش���مەرگەو وەزارەت���ی ناو لەهەمو بەرپرس���ێکی پێش���مەرگە بەقانون قەدەغەبک���رێ. بۆ ئەوان���ەی دەمێننەوە، دروس���تبکرێ و راوێژکاری���ی ئەنجومەن���ی لەئەنجومەنی راوێژکاریی بزوتنەوەی گۆڕاندا جێبگرن. ئەو ئەنجومەنە دروستبکرێ وەک

پشتیوانیی پرۆژەی بزوتنەوەی گۆڕان. خاڵ���ی هاوب���ەش لەئێس���تادا، لەنێوان نەوشیروان مس���تەفاو بەرهەم ساڵح زۆرن. ئەگەر ئەو خاڵە هاوبەش���انە زیاتر بکرێن، دەتوانرێ پرۆژەی دەس���تورو خولی نوێی س���ەرۆکایەتیی هەرێمی���ش لەبەرژەوەندیی کوردس���تان بخرێنەگ���ەڕ. ئەگەر ویس���تی نەوشیروان مس���تەفا بۆ دەستوری هەرێمی کوردستان و سەرۆکایەتیی هەرێم سەرکەوتو نەبو، دەتوان���رێ داوای هەڵبژاردن بکرێ. ئەوکات چ نەوش���یروان مستەفاو چ بەرهەم س���اڵح، بەهێزترین کاندید دەبن بۆ پۆستی س���ەرۆکایەتیی هەرێم و بردنەوەش شتێکی

دڵنیا دەبێ.نیشتیمانیی س���تراتیژی پرۆژەی ئەگەر ناتوان���ێ ن���ەک هەرێ���م پێش���نەخرێ، لەگۆڕانکارییەکان پشکی بەربکەوێ، بەڵکو ئەگەری هەیە پشکە کۆنەکانیشی هێندەی تر الواز بن و بکەونە مەترسییەوە. یەکگرتنی نەوش���یروان مس���تەفاو بەره���ەم س���اڵح، رزگارکردنی کوردس���تان لەو چاڵە قوڵەی تێیکەوت���وە، دروس���تکردنەوەی هیوایە بۆ ئەوانەی تەواو بێهیوا بون. چاکسازی لەناو لەپاس���ەوانانی دەوێ هێزێکی حکومەتدا،

سیستەمی کۆن و گەندەڵ بەهێزتر بێ.

ئایا‌بارزانی‌ده‌ستبه‌رداری‌كورسییه‌كه‌ی‌‌ده‌بێت؟ نەوشیروان‌مستەفاو‌بەرهەم‌ساڵح‌یەکگرن!‌

کەمال چۆمانی

ئەگەر نەوشیروان مستەفاو بەرهەم

ساڵح لەسەر پرۆژەیەکی ستراتیژیی

نیشتیمانیی رێکبکەون ئەوا ئاسان دەتوانن

پشتیوانییەکی زۆر گەورەی جەماوەریی

بەدەستبێنن

ئه گه ر پارتی سوربێت له سه ر

دانانه وه ی بارزانی و نه توانن یاسای

سه رۆكایه تی هه رێم هه مواربكه نه وه هه وڵ ده ده ن

ده ستور بخه نه راپرسیه وه و تێی

په ڕێنن

ده سه اڵته كانی سه رۆكی هه رێمی

كوردستان له ره شنوسی

ده ستوردا له ئاستێكدایه كه به ته واوی

سیستمی سیاسی له هه رێم ده كاته

سه رۆكایه تی ره ها

(472( سێشه ممه 2015/3/31 19تایبه‌ت

لێ���ره وه ده چم���ه س���ه ر وه اڵمی ئه و پرس���یاره ی ك���ه ئێمه بۆچ���ی و چۆن بایكۆتی دانیشتنی ژماره )3(ی رۆژی 2015/3/10 مانك���رد، ه���اوڕا له گ���ه ڵ (15( په رله مانت���اری ده ره وه ی پێن���ج پش���تگیریكردنمان فراكس���یۆنه كانه و په رله مانتارێك���ی چه ن���د له الی���ه ن ئه نجامدان���ی ت���رو فراس���یۆنه كانی له س���ه ر ڕۆژنامه نوس���ی كۆنگره یه كی له هۆڵی ده رچونمان بایكۆتكردنم���ان و كه ئه وه یه وه اڵمه ك���ه ش په رله م���ان، له س���ه ر ئه م پرس���ه فراكس���یۆنه كانی )پارتی–گۆڕان–یه كێتی–یه كگرت���و–

كۆمه ڵ( چه ندی���ن كۆبونه وه یان ئه نجام دا، له س���ه ر ئه م پرۆژه یاسایه و دانانی كۆبون���ه وه كان و كاری له به رنام���ه ی دواتری���ش ڕۆژی یه ك���ه م ب���ۆ ماوه ی زیات���ر له كاتژمێرێك له گه ڵ ده س���ته ی كۆبونه وه یان په رله مان س���ه رۆكایه تی ئه نجام دا, بێ به شداری فراكسیۆنه كانی ترو له كاتی به ڕێوه چونی كۆبونه وه كه دا یه كێك له سه رۆكی فراكسیۆنه كانی پێنج قۆڵیه كه به ئاشكرا داوای كرد جارێكی تر كۆبونه وه كه ڕابگیرێ و بوار بدرێته هه ر پێنج فراكسیۆن بۆ ئه وه ی له ده ره وه ی هۆڵی په رله مان و له كۆبونه وه ی داخراودا له گه ڵ ده سته ی سه رۆكایه تی كۆببنه وه ، به مه به ستی گه یشتن به ڕێككه وتن به بێ به شداری فراكس���یۆنه كانی تر، ئه وه ش دیسان ناڕه زایه تی چه ندین په رله مانتاری ت���رو له فراكس���یۆنه كانی لێكه وت���ه وه به په رله مانتارانی پێنج فراكسیۆنه كه وه ، س���ه رۆك ئ���ه و داواكردن���ی له س���ه ر فراكسیۆنه و ڕاگرتنی كۆبونه وه كان بواری گفتوگۆی ه���ات)دوای گفتوگۆكردن���م چه ندین په رله مانتار دژی ئه و بۆچونه و

به م شێوه یه راكانم ده ربڕی ( له گه ڵ ئه و ڕای���ه م كه نابێت له هۆڵی په رله مان ئه م پرسه ده ربچێت و پێویسته لێره یه كالیی بكرێته وه ، به تایبه ت له وه خراپتر ئه وه یه جارێكی تر ئه م پێنج فراكسیۆنه بچنه ده ره وه ی هۆڵ و یه كالیی بكه نه وه ، ئه م پێنج قۆڵییه بوه ته گرفت بۆ كاروباری

په رله مان و ده ره وه ی په رله مان. پێنج ئ���ه م وه بیرهێنانه وه یه جێ���ی فراكس���یۆنه ده یان جار پێشترو له سه ر به ب���ێ پرۆژه یاس���اكان كۆده بن���ه وه

به شداری ئه وانیتر رێكده كه ون. دوای گفتوگۆی من و چه ندین په رله مانتار به هه م���ان ش���ێوه دژی ئ���ه و بۆچونه په رله مانیش س���ه رۆكی كردو قسه یان كۆبونه وه كه ی كۆتایی پێهێناو دوایخست بۆ ڕۆژی دوایی2015/3/10 به مه به ستی

ڕێكه وتن.س���ه رله به یانی رۆژی 2015/3/10 كه بڕیاربو كاتژمێر 10 دانیشتنه كه ده ست له هۆڵی ئه ندامان���ی په رله مان پێبكات ئه نجام���ی چاوه ڕوان���ی كۆبون���ه وه دا نێ���وان پێنج كۆبون���ه وه داخراوه كه ی فراكسیۆنه كه و ده س���ته ی سه رۆكایه تی په رله مان بون و زیاتر له كاتژمێرو نیوێكی فراكسیۆنه كانی به شداری به بێ خایاند ت���ر كه )پێچه وانه ی په یڕه وی ناوخۆیه ( له فراكسیۆنه كانی ئێمه وایكرد ئه مه ش فراكس���یۆنه كانی حزبه ك���ه و چ���وار پێكهات���ه كان و توركم���ان هه ڵوێس���ت وه ربگرین و بایكۆتی كۆبونه وه كه بكه ین و ئه م هه ڵوێس���ته له كات���ی به ڕێوه چونی كۆبونه وه كه دا بخه ینه ڕو، بۆیه ڕێكه وتین من به ناوی ئه و فراكسیۆنانه وه وته یه كی بایكۆتی ك���ورت پێش���كه ش بك���ه م و بچین���ه ڕابگه یه نی���ن و كۆبونه وه ك���ه

ده ره وه ی هۆڵی په رله مان به مه به س���تی ده ربڕینی ناڕه زاییه تی به رانبه ر كۆبونه وه

داخراوه كانی پێنج فراكسییۆنه كه . دوای ئه وه ی ده س���ته ی سه رۆكایه تی په رله م���ان گه ڕان���ه وه له كۆبونه وه ك���ه ئاگاداری س���ه رۆكی په رله مانم كرد كه ئێمه بایكۆتی ئه م دانیش���تنه ده كه ین چونك���ه به ڕێزت���ان زۆرجار پێش���یلی داوای ده ك���ه ن و ناوخ���ۆ په ی���ڕه وی لێكردم ئه م كاره نه كه ین، به اڵم ئه وه م ڕونك���رده وه ك���ه بوار ب���ده ن بایكۆتی خۆم���ان ڕابگه یه نی���ن وه ك مافێك���ی له س���ه ره تاوه بۆیه خۆمان و ئاس���ایی هه ڵوێس���ته كانم به م ش���یوه یه ده ربڕی )ئێم���ه چه ندینجار تێبینیمان له س���ه ر ئه وه داوه كه ده س���ته ی سه رۆكایه تی په رله مان و س���ه رۆكی پێنج فراكسیۆن تاریكه كان���داو ل���ه ژوره كۆده بون���ه وه پێش���ێلكردنی ئه مه ش بڕی���ارده ده ن، په ی���ڕه وی ناوخۆی���ه و ئێ���وه ئه گ���ه ر ڕێكه وتون له س���ه ر ئه وه ی فراكس���یۆن ی���ه ك په رله مانتار نه بێت ئه وا په یڕه وی ناوخۆ هه موار بكه ن، ئێستا بتانه وێت و نه تانه وێ���ت به پێی په ی���ره وی ناوخۆی كارپێكراو ئه م حزبانه ی یه ك كورس���ی په رله مانی���ان هه یه فراكس���یۆنن، بۆیه ئێمه وه ك فراكسیۆنه كانی "بزوتنه وه ی ئیس���المی، سۆشیالیس���ت، ئ���ازادی، ئاشوریی، ئاراس���ته ی س���ێیه م، كلدو بایكۆت���ی ئه م توركم���ان، ئه رم���ه ن" دانیش���تنه ده كه ین و ده چینه ده ره وه ، له به رامبه ردا كه هێش���تا وته كه م ته واو نه كردبو س���ه رۆكی په رله مان خۆی پێ نه گیرا، وه اڵم���ی دامه وه و ڕایگه یاند كه نه پێچه وانه ی په ی���ڕه وی ناوخۆیه و نه په یوه ندیشی به زۆرینه و كه مینه وه هه یه ،

به ڵكو ئه و فراكسیۆنانه ی كه به زۆرینه ناوی���ان هاتوه %٩5 ڕێ���ژه ی په رله مان

پێكدێنن. من لێ���ره دا به س���ه رۆكی په رله مان ده ڵێم كۆبونه وه ی پێنج فراكس���یۆنه كه ئه نجام ده ده یت بۆچی فراكسیۆنه كانی تر بانگ ناكه ن و ئه گه ر بۆ وه رگرتنی ڕایه وه ك باستان كرد باشترنیه ڕای ئه وانی تر وه ربگرن؟ ئای���ا ده زانی كۆبونه وه ی فراكسیۆنه كان په یوه ندی نیه به زۆرینه و كه مین���ه وه ؟ ئایا ده توان���ی بڵێیت ئه و الیه نان���ه ی یه ك كورس���ی په رله مانیان هه ی���ه فراكس���یۆن نین؟ م���ن دڵنیام ئه وه یه فراكس���یۆنێك چه ند ئه جندای كه یه ك كورس���ی نه بێته فراكس���یۆن، منی���ش ده ڵێم ئه و كات���ه ی په یڕه وتان هه مواركرد ئاس���اییه به و شێوه ییه كار بكه ن،ئه وه ی جێ���گای ڕه خنه ی ئێمه یه سه پاندنی مۆركی پێنج قۆڵیه كه یه كه دیموكراسی له سیس���ته می حكومڕانیدا به رته س���ك ده كه ن���ه وه و ئازادیی���ه كان ده خنكێن���ن، له وه ش زیاتر ئه وه یه بڵێم دوپاتی په رله مان سه رۆكی چه ندینجار ئه وه ده كاته وه كه ئه م پێنج فراكسیۆنه %٩5 ی كورسیه كانی په رله مان پێكدێنن له كاتێكدا به ڕێزی له بیری چوه ته وه ئه و په رله مانه ی ئه و س���ه رۆكایه تی ده كات (111( كورس���یه نه ك س���ه د كورسی. پێویسته ئاماژه به وه ش بكه م بۆ یه كه مین كوردس���تان په رله مانی جار"س���ایتی" له گواس���تنه وه ی هه واڵ���ی كۆبونه وه كه ئاماژه ی به وه كردوه سه رۆكی په رله مان وه اڵمی په رله مانتار)عبدالرحمن فارس(ی داوه ته وه و ده ق���ی وه اڵمه كه ی وه ك خۆی دابه زان���دوه ، كه ئه مه ش جێگای پرس���یارو نیگه رانیه ك���ه بۆچی تاكو

ئێستا س���ه رۆكی په رله مان سه دان جار ڕونكردن���ه وه و وه اڵم���ی په رله مانتارانی داوه ته وه له كۆبونه وه كان، بۆ یه كجاریش له سایته كه ئاماژه ی پێ نه دراوه و باس نه كراوه ؟ ئایا پرس���یار دروست نابێت وه اڵمه كه ش ش���ێوه ییه ؟ ب���ه م بۆچی ب���ۆ س���ه رۆكی په رله مان و س���ایته كه

به جێده هێڵم..جێگای خۆیه تی لێره ش���ه وه وه اڵمی هه ندێ په رله مانتارو ده زگای ڕاگه یاندن تۆم���ه ت و كۆمه ڵ���ێ ك���ه بده م���ه وه له به رئه وه ی ئاراسته كردین، بوختانیان هه ڵوێستی س���ه ربه خۆی خۆمان هه بو له و دو كۆبونه وه ی���ه ی ئه نجامدرا، هه ر كۆبونه وه كه و به جێهێش���تنی له كات���ی چونه ده ره وه م���ان له هۆڵی په رله مان، له ڕاگه یاندنه كانیش���دا باسی ئه وه كرا كه ئه م هه ڵوێس���ته یان له ژێر كاریگه ری باڵوكردنه وه ی هه روه ه���ا پارتیدای���ه ، هه واڵێكی به په له گوایه پارتی و شیوعی بایكۆتی كۆبونه وه ی په رله مانیان كرد؟ هه ڵوێستی ده ڵێم به ڕاش���كاوی لێره دا من وه ك فراكس���یۆنی ئازادی له س���ه ر ئه و ڕا جیاوازه ی پرۆژه یاساكه له رۆژی به ته واوه تی كۆبونه وه ك���ه دا یه كه م���ی پێچه وانه ی ڕای فراكس���یۆنی زه رد بو, له كاری سیاس���ی په رله مانیدا ئاساییه له هه ڵوێس���تێكدا له گه ڵ یان دژی هه ر حی���زب و كوتله یه كی په رله مانی بیت... ئ���ه و چه واش���ه كاریانه ش ته نه���ا ب���ۆ به الڕێدابردنی هه لوێسته مه بده ئیانه كه ی ئێمه یه و هیچیت���ر. له كاتێكدا ئێمه هیچ بڕیارێكم���ان نی���ه به به رده وامی له گه ڵ الیه نێ���ك ڕێكه وی���ن و دژی الیه ن���ی تر بی���ن؟ به ڵ���ێ زۆر ئاس���اییه هه ندێجار هه ڵوێستمان یه كانگیربێت له هه ڵوێست و

فراكس���یۆنی له گه ڵ پرۆژه یاس���ایه كدا زه ردو هه ندێج���ار له گ���ه ڵ گۆڕانی���ش و جارێكی تر له گ���ه ڵ یه كێتی و دواتریش له گه ڵ یه كگرتو یان كۆمه ڵی ئیسالمیش، بۆیه هه روه ك له سه ره تادا ئاماژه م پێدا ئێمه به پێی ناوه ڕۆك مامه ڵه ده كه ین و دژی الیه نێكی داریكراو نین و دۆس���تی ئه وه ی جێی دیاریكراونی���ن، الیه نێكی سه رسوڕمانیش���ه بۆچ���ی كه ناڵێك���ی ڕاگه یاندن به په له هه واڵێك باڵوبكاته وه ك���ه پارتی و ش���یوعی كش���اونه ته وه ، فراكس���یۆنی وه ك م���ن له كاتێك���دا ئازادی له ن���او هۆڵی په رله ماندا به ناوی س���ه رجه م فراكس���یۆنه كانی پێكهاته و نه ته وه كان و چوار حزبه كه بایكۆتكردنی دانیشتنه كه م ڕاگه یاند، ئیتر بۆچی ئه و چه واش���ه كارییه ؟ ئایا كام په رله مانتار ئه و هه واڵه ی گه یانده كه ناڵه كه ؟ ئه رێ به ڕاس���ت ئه و هه ڵویسته له به رژه وه ندی خۆی كه ناڵه كه یان فراكسیۆنه كه یدابو له ڕێگای په یامنێرێكی چه واش���ه كاره وه

هه واڵه كه ی پێ گه یشتبو؟ پێنج به ڕێزانی ده ڵێ���م له كۆتایی���دا ڕێكه وتن س���ازان و كه فراكس���یۆنه كه ئه نجام ده ده ن، پێشێلی دیموكراسییه ت و ناوخ���ۆی په ی���ڕه وی ئازادیی���ه كان و كارپێكراوه كان ڕێسا یاساو په رله مان و ب���ن، ناكۆكی���ش ئه گ���ه ر مه ك���ه ن و ئاراس���ته ی نابه جێ بوختانی تۆمه ت و په رله مانتاران���ی ت���ر مه ك���ه ن، چونكه هێز نیه له هه ڵوێس���تی س���ه ربه خۆیی و ڕاس���ته قینه ی خۆم���ان په ش���یمانمان بكاته وه ، مێژوش���مان له وباره وه وانه ی زۆرو ئه زمون���ی ده وڵه مه ن���دی تێدایه ، زۆرجاری���ش خه ڵ���ك له ئێم���ه وه فێری

وانه ی په شیمان نه بونه وه بوه .

ونبون * ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )اسماعیل روسته م محمد( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی

ئاوێنه .* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ناوی )ئاوات علی قادر( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرس���گه ی

ئاوێنه .

پرۆژه‌یاسای‌سندوقی‌داهاته‌‌نه‌وتیه‌كان‌و...‌پاشماوه‌

پێویسته س���ه ركردایه تی مه یدانی )پ ك ك( و باڵ���ه س���ه ربازیه كه ی )كه جه كه ( بێ شیكردنه وه یه كی وردو زانستیانه نه چنه ژێر باری ئه م په یامه و ده بێ ئه و راس���تیه باش بزانن كه ئه م په یامه له زیندانی ئیمرالیه وه فه بره كه كراوه و له كه سێكه وه ده رچوه كه 16 س���اڵه له زیندانی تاكه كه س���یدایه و له روی ده رونیه وه ده یان س���ین و جیمی له سه ره و په یامه ك���ه ی به فلت���ه ری میت���ی توركیادا گوزه ری كردوه ، پاشان گه یشتوه ته ده ست خۆش���یان هه ده پ���ه و پارله مانتاره كان���ی له و راس���تیه گێ���ل نه كه ن كه س���ه رده م سه رده می مه وادی هۆشبه رو ته كنۆلۆجیای زانیاریه كان و ده بێ ش���یكردنه وه بۆ هه مو ئه گه ره كان بكه ن بۆ گش���ت ئه گه ره كانیش )پ س���ه ركردایه تی ده ب���ێ ئاماده ب���ن، ك ك( پێ���ش وه رگرتن���ی ه���ه ر بڕیارێك ل���ه وه دڵنیابن كه س���ه رۆكه كه یان له ڕوی ده رونیه وه بێ كێش���ه یه و له ژێر كاریگه ری ماده له خش���ته به ره كانی كه كار له س���ه ر ده كه ن، )Central nervous system)

پارێزراوه ، ئه وجا بێن خۆیان كه له وپه ڕی ئازادیدان بڕیاربده ن، مێژوی كوردیش له یاد نه كه ن كه چه ندین سه ركرده ی كورد به دیلی له خشته براون و خۆشباوه ڕی و سینه سافیی

كوردیش له بیر نه كه ن.وه عدو په یمانه كانی ئه رته شی شاهه نشاهی ئێران به ش���ه هید ق���ازی محم���دو بڕیاره س���ۆزداره كه ی ئه و س���ه ركرده كورده بۆ به رگرینه ك���ردن، خۆبه ده س���ته وه دان و ده ردێكه كه تائێس���تا كوردانی رۆژهه اڵت بڕیاری س���ه ركردایه تی باجه كه ی ده ده ن، له س���ه رو له باش���ورو ك���ورد سیاس���ی هه مویان���ه وه مه رحومی مه ال موس���ته فای بارزان به پاشه كشه و دانانی چه ك له ساڵی 1٩75 ده رس���ێكه ناكرێت نادیده ی بگرین، پێویس���ته )پ ك ك( ده رسی لێوه ربگرێ، تاكه به ربه س���تێك له به رده م ده س���ه اڵتی نه ته وه په رس���تی توركی���ادا، )پ ك ك(و هێ���زه چه كداره كه یتی و هه ن���گاو به هه نگاو كار له س���ه ر بێچه ككردن���ی ئ���ه م هێ���زه كاریگه ره له خۆب���ردوه ده كات و ئاماژه كان

ئه وه م���ان پێده ڵێ���ن گه ر )جمی���ل بایك و م���وراد قه ره ی���الن( و هه ڤاڵه كانیان ژیرانه هه ڵس���وكه وت له گه ڵ ئه م ره وشه نه كه ن، نس���كۆیه كی دی چاوه ڕێ���ی گه لی كورده و هه ر نشوس���تیه كیش له باكور ره نگدانه وه ی نه رێن���ی راس���ته وخۆی له س���ه ر رۆژئاواو

باشورو رۆژهه اڵتی كوردستانیش ده بێ.نابێ س���ه ركردایه تی ئێس���تای )پ ك ك( ئه و راستیه له یاد بكات كه ئه و تێڕوانینه ی س���ه رانی توركیاو له س���ه رو هه موشیانه وه ئه ردۆگان بۆ كوردو )پ ك ك( هه یه تی و ته نان���ه ت مانه وه ی ئوچئ���االن به زیندویی تائێستا له ژێر زه برو كاریگه ری چه كه كانی گه ریالدای���ه و گه ر ئه وان له قه ندیل نه مێنن و ژیران���ه له قه ندیل���ه وه ب���ه ره و ش���اره كان ئۆردگانه كان و ئه وكات���ه نه نێ���ن! هه نگاو كه مالیس���ته كانی توركیا به چاوێكی سوك سه یریان ده كه ن و ره نجی چل ساڵه یان به با ده ده ن، بۆی���ه ده بێ وریا ب���ن و وریاتربن. پ���ێ به پێی هه نگاوه كان���ی توركیا هه نگاو

هه ڵبگرن.

خوێندنه‌وه‌یه‌ك‌بۆ‌په‌یامه‌كه‌ی‌‌ئوچ‌ئاالن...‌پاشماوه‌ئەو زانایانەی لەسەردەمی پیاژێدا بیرکردنەوەی لەگ���ەڵ ماتماتیکیان لۆژیکیدا یەکسان دەکرد بەژمارە زۆر نەبون. ئ���ەم کارە بوە هۆی ئەوەی زانا جیاوازەکان بی���روڕای جودایان ماتماتیکەوە خوێندن���ی لەب���ارەی هەبێ���ت و پالن���ی جیاوازی���ان ب���ۆ چونەژورەوە بۆ زانس���تی ماتماتیک هەبێ���ت. بۆیە زۆر س���ەیر نەبو کە یۆنسکۆ لەساڵی 1٩56 دا پێشنیاری ژم���ارە 43 باڵوبکاتەوە ک���ە تیایدا

س���تروکتوری لەبارەی بڕگە س���ێ ماتماتیکەوە نوسرابو کە من لێرەدا

بەکورتی دەیانخەمە ڕو.بڕگ���ەکان پێداگری لەس���ەر ئەوە دەکەن کە دەبێ خوێندکاران خۆیان دەس���تەواژەکان بەره���ەم بهێن���ن و ماتماتیک و نێ���و پەیوەندییەکان���ی تایبەتمەندییەکان بدۆزنەوە. بەهەمان ش���ێوە زۆر گرینگە کە خوێندکاران پرۆس���ەکان سەرەتا دەس���تەواژەو لەڕێگەی پرۆس���ەیەکی پراکتیکیەوە

دەست بەرلەوەی بهێنن بەدەس���ت فۆرمۆل���ەکان بەبەرهەمهێنان���ەوەی )یاساو ڕێس���اکان( بکەن. هەروەها پێداگری لەس���ەر ئەوەش کراوە کە لەسەر لێکۆڵینەوە گەورەکان دەبێ هەڵەی خوێندکاران بکەن بۆ ئەوەی لەو ڕێگەی���ەوە پەی بەبیرکردنەوەی ماتماتیکیانەی ئەو خوێندکاران ببەن. بەهەمان شێوەش زۆر گرینگە خودی خوێندکاران لەس���ەر ئەوە ڕابهێنرێن

کە کۆنترۆڵی خۆیان بکەن.

ماتماتیک‌و‌بیرکردنەوەی‌لۆژیکی...‌پاشماوه‌

1� بۆچی بێده نگین؟بێده نگ���ی میلله تێكی���ن ئیم���ه سۆران و سه رده ش���ت و هه ڵده بژێرین، كاوه و ش���ێخ ستار ش���ه هید ده كرێن بێده نگین، ئاس���ۆس و رێبین هه ردی و بورهان���ی عه بدولواحی���دو شاس���وار ره ش���ه ی گوڵ���ه برین���دار ده كرێ���ن و ده گه ڕێن���ه وه م���ه رگ له كه ن���اری بێده نگین،له به رامبه ر ش���ه هیدانی 17 شوبات بێده نگین، مه به ست له بێده نگی نیه هه ڵوێس���ت و خۆپیشاندان و ئه وه ناڕه زای���ی به رامب���ه ر كاره ناڕه واكانی ئ���ه م ده س���ه اڵته نه كرابێ���ت، به ڵكو مه به ست له بێده نگی ئه وه یه ئه و هه مو كاره س���اتانه ی به رامبه ر ئه م میلله ته خێرله خۆ نه دیوه ده كرێت وه رچه رخان

ناهێنێته ئاراوه .2� كه س پیرۆز نیه !

ن���ه ك عه لی حه مه س���اڵح بڵێت كه س���ه رۆكی هه رێ���م پیرۆز نی���ه به ڵكو

پێویسته هه مو خه ڵك بزانن نه به ڕیزان مس���ته فاو نه وش���یروان جه الل و مام كۆس���ره ت ره س���وڵ و به رهه م ساڵح و نێچیره وان بارزانی و عه لی باپیرو صالح الدین به هادین و محه مه د فه ره ج و كاكه حه م���ه و عه بدولاڵ ئۆج���ه الن .. پیرۆز نین ، ده بێ���ت خه ڵك وه ها په روه رده بكرێن ئه وه ی كه پیرۆزه نیشتیمان و پی���رۆزه كه ئ���ه وه ی كوردس���تانه ، خوێنی شه هیدانه . چونكه كه سه پله یه كه كان���ی حیزب و ده س���ه اڵت دێن و ده ڕۆن به اڵم ئ���ه وه ی كه ده مێنێته وه

خه ڵكی كوردستان و خاكه كه یه تی . 3� هه ڵته كاندن���ی هه ن���دێ په ن���د و

عه قڵی رابردو ئێمه پێویسته هه ندێ په ندی كۆنی رزیو هه ڵته كێنی���ن كه ده ڵێت )خۆت مه كه به س���وره ی به ر له ش���كر(و ئه و په ن���ده ی تریش كه ده ڵێ )ده س���ت به كاڵوه كه ی خۆته وه بگره با نه یبات( له هه ردوكیان���دا مرۆڤ���ی ترس���نۆك و ده رده كه وێ���ت، ب���ۆ بێهه ڵوێس���تت به اڵم ئه گ���ه ر پێچه وانه ی ئه و په ندانه

وه ربگرین مه به ستی ئه و كه سانه یه كه ئه وانه یه رێچكه ده شكێنن، مه به ستی مه له به ئاراس���ته ی دژه ئاو و دژه باو ده كه ن، ئێمه له ناو په رله مان و ته واوی پێویس���تیه كی كوردس���تاندا خه ڵكی زۆرمان به و كه س���انه یه ك���ه بۆ مافی خه ڵكی ، بۆ دژایه تی كردنی گه نده ڵی ، ب���ۆ دیموكراس���ی ، بۆچه س���پاندنی خۆشگوزه رانی خه ڵكی .. پێویستمان به سوره ی به ر له شكره بۆ پاككردنه وه ی رێگاكان، پێویس���تمان به سوره ی به ر له شكره بۆ ئه وه ی ئاوی لێڵی ئه زمونی بكه ینه وه ، هه رێمی كوردس���تان پاك حه مه س���اڵحی به عه لی پێویس���تمان سوره ی به ر له ش���كر هه یه بۆ ئه وه ی ئ���ه و په رله مانتاره بندیوارانه باش���تر بناس���ین، ئه وانه ی كه پیتێكیان نیه ب���ۆ ره خنه گرتن و گۆڕانكاری ، ئه وانه ی كه تاوه كو قوڕمیش نه كرێن ناجوڵێن! ب���ه اڵم له پڕ ده بن به بۆكس وه ش���ێن و په الماری په رله مانت���ار ده ده ن، ئه رێ ئێوه ئه وه نده به هێزن بۆ ناچن ئابڕوی تكاوی شه نگالمان بۆ بگێڕنه وه ! له م

هه رێمه دا رۆژان���ه ژن ده كوژرێت ئێوه ده درێ و له رۆژنامه ن���وس بێده نگ���ن، سجن ده كرێ ئێوه بێده نگن، گه نده ڵی گ���ه وره ده كرێ ئێ���وه بێده نگن به اڵم ك���ه ره خنه یه ك ئاراس���ته ی كه س���ی یه كه می حیزب ده كرێت له پڕ بێده نگی فاش���یانه دڕندانه و زۆر ده ش���كێنن و په الماری خه ڵك ده ده ن، یه عنی ئێوه كه به حساب نوێنه ری خه ڵكن هیچتان ب���ه الوه گرنگ نیه ، ب���ه اڵم ئه وه ی كه ره خن���ه له س���ه رۆكی هه رێ���م بگرێت به ر بۆك���س و ش���ه قی ده ده ن، ئه مه چ په روه رده یه ك���ه ؟ ئێ���وه ده تانه وێ ئه زمونی سه دام حسێن تاقی بكه نه وه ؟ )تێبینی یه ك���ه م: لێدانه كه ته نها بۆ عه ل���ی نه بو به ڵكو بۆ هه مو ئه وانه بو ك���ه ده ڵێن نا بۆ بێ یاس���ایی كردنی س���ه رۆكی هه رێم.( )تێبینی دوه م : به اڵم ناش���بێت ئه وه بش���ارینه وه كه ته نها سوره ی به ر له شكر له وه دا زیانی هه یه كه س���ه رۆكێك خ���ۆی و میلله ت بكات به سوره ی به ر له شكر بۆ رازی كردنی دڵی داگیركه ران و ئه م و ئه و(.

پێویستمان‌به‌سوره‌ی‌‌به‌ر‌له‌شكره‌‌عه لی حه مه ساڵح وه ك نمونه

مه ریوان سه اڵح حیلمی

بەرێ���زان پەیجێكی س���اختە بەن���اوی بەرێ���ز محمد حاجی محم���ود لەتۆری كۆمەاڵیەتی لەفەیس���بوك دروستكراوەو بەمەبەس���ت و بۆ بەرژەوەندی الیەنێك بابەت باڵودەكاتەوەو وەاڵمی ئەوكەس���انە دەدات���ەوە بەناوی بەرێز محمد حاجی محم���د ەوە نامەی بۆ دەنێ���رن, بەبەرێزتان و س���ەرجەم دەزگاكانی راگەیاندن رادەگەیەنی���ن ئەو پەیج���ە دورونزیك پەیوەندی بەبەرێزیان���ەوە نییەو ئێمە لێی بەرپرس نی���ن، تاكە پەیجی بەرێز محمدی حاجی محم���ود لەتۆری كۆمەاڵیەتی فەیس���بوك ئەم لینكەی الی خوارەوەیە جگە لەم پەیجە بەرێزیان هیچ پەیجێكی

تریان نییە لەگەڵ رێزدا

مافناس / ئامانج جمال بەرپرسی نوسینگەی بەرێز محمد حاجی محمود 2015/3/26 https://www.facebook.com/KSDP1976?ref=hl

رونكردنه وه یه ك له نوسینگه ی محه مه دی حاجی مه حموده وه

جه نابی سه رۆك، ئێستا كاتی سنگ فراوانیه كه ته

هاوکار حسێن

گه ل و س���ه ركرده كان وه كو به رد و ئاو وان، هه میش���ه سه ركرده كان هاوشێوه ی ش���ه پۆله كانی ئاو دێن و ده ڕۆن و گه لیش وه ك به ردێكی س���ه نگین له ش���وێنی خ���ۆی ده مێنێته وه ، هه ر س���ه ركرده یه كیش بیه وێت وه ك نه خش���ێكی نه گۆڕ له دڵ و ده رونی گه لدا بمێنێته وه ، ده بێت یه كه مین شت كه بیكات ده ستبه ردانه

له غه زیره تایبه تی و شه خسیه كانی خۆی له پێناو به رژه وه ندی بااڵی گه ل.ئه مڕۆ مه سعود بارزانی له به رده م تاقیكردنه وه یه كی قورسدایه ، 4 مانگی دیكه به س���ه بۆئه وه ی ده ربكه وێت كه ئه و پره نسیپانه ی خودی بارزانی بڕوای پێی هه یه له گیانی پێشمه رگانه و خۆنه ویستی به رامبه ر پله و پۆست، تاچه ند له سه ر

ئه رزی واقع ره نگده داته وه . رۆژی 7ی ش���وباتی 2015، دیمانه یه ك���ی دورو درێ���ژی مه س���عود بارزان���ی له رۆژنامه ی ئه لحه یاتی له نده نی باڵوكرایه وه ، سه رنجڕاكێش���ترین به ش���ی ئه م دیمانه یه پرس���یارێكی رۆژنامه نوس���ه كه یه كه ده ڵێت: ئایا ده توانیت رازیبیت رۆژێك بێت كه تیایدا س���ه رۆكی هه رێمی كوردستان نه بیت؟ بارزانی له وه اڵمدا

ده ڵێت، به هه مو سنگ فراوانیه كه وه . ب���ه اڵم وه ك وه ك بڵێی كاك���ی رۆژنامه نوس گومانی له م هه م���و "ته وازوعه ی فه خام���ه ت" هه بێت و پێی ده ڵێ���ت: "وه اڵمێكی دیبلۆماس���یانه م ناوێ ؟ ئیجا جه نابی س���ه رۆك ده كه وێته ریزكردنی چه ند رس���ته یه كی ج���وان: "ده مه وێت له كاتێك���دا بڕۆم خه ڵك داوام لێبكه ن ك���ه وازنه هێنم، به ملكه چیه وه پێتده ڵێم كه مێژوی تێكۆشان و ناوبانگی من زۆر گه وره ترن له و كورسییه ی كه له سه ری

داده نیشم". به ڵ���ێ ، ئه وه ئه وپه ڕی گه وره یی مرۆڤه ك���ه له لوتكه دا وازبهێنێت، الپه ڕه كانی مێژوش هه میش���ه ناوی ئه و كه سانه ی به بۆڵد نوسیوه ته وه كه ره نج و جه فایان زیاتربوه له كه یف و س���ه فا، به اڵم گرفتی سیاسییه كان ئه وه یه كه له هه مو شت په كیان بكه وێت، بۆ وش���ه ی باقوبریق دانامێنن. وه ك نیڵسۆن ماندێال ده ڵێت نه گبه تی كاتێك به سه ر سیاس���ییه كان و گه له كه یاندا دێت، كه ئه وه ی ده یڵێن

خۆیشیان بڕوایان پێینه بێت. بارزانی له رۆژی 19ی ئابی داهاتو، رێك 10 س���اڵ ته واوده كات له سه ر كورسی س���ه رۆكایه تی هه رێم، ئه گه ر سیاس���ییه ك له ماوه ی 10 ساڵدا نه توانێت چه ند كارێك بكات ك���ه النیكه م نیوه ی گه له كه ی له خ���ۆی رازیبكات، گومانم هه یه بۆ 10 س���اڵی دیكه ش بتوانێت. خۆ بارزانی له م پرسه دا ته نها به رپرسیارێتی سیاس���یی و یاس���ایی ناكه وێته ئه س���تۆ، به ڵكو ئه و روبه روی به رپرسیارێتی مێژویی���ش ده بێته وه ، به وپێیه ی یه كه مین س���ه رۆكی هه ڵبژی���ردراوی هه رێمی كوردستانه و په یڕه وكردنی هه ر نه ریتێكی سیاسیی ، ده بێته رێبازو رێچكه یه كی

چه سپاو بۆ دوای خۆی .وه ك چۆن جۆرج واش���نتۆن به بێ ئه وه ی هیچ ده س���تورو یاسایه كیش كۆت و به ندی بكات، ته نها رێگه ی به خۆیدا بۆ ماوه ی هه ش���ت ساڵ )1797-1789( له پۆس���تی س���ه رۆكایه تیی ئه مریكادا بمێنێته وه ، تا له دوای خۆی هیچ كه س سه ركێشی ئه وه نه كات خۆی به سه ر گه لدا داسه پێنێت، ئه و به م كاره مه زنه ی وایكرد بۆ هه تایه له یاده وه ری���ی ئه مریكیه كاندا بمێنێته وه ، نه ك ئه و ماوه یه ی

كه بوه سه رۆكی واڵت.

Awene خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه گه رمیانی، سەردەشت عوسمان، سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاهیر

"ئه نسارواڵ" بزوتنه وه یه كی سیاسی و چه كداریی مه زهه بی زه یدییه كانه ، بنكه ی سه ره كی له شاری سه عده ی باكوری

یه مه نه ، ئه م بزوتنه وه یه به ناوی "حوسیه كان"یشه وه ناوده برێت كه بنه ماڵه یه كی ده ستڕۆشتو بون و توانیان

زه یدییه كان یه كبخه ن و فه رمانده ییان بكه ن له دژی ده وڵه تی ناوه ندی له ساڵی 2004ه وه .

سه ید حسێن به دره دین حوسی دامه زرێنه رو سه ركرده ی مه عنه وی "ئه نسارواڵ" بو كه له ئه یلولی 2004دا به ده ستی

هێزه كانی ده وڵه ت كوژرا.

حسێن به دره دین حوسی ، ساڵی 1956 له سه عده له دایكبوه ، له سودان بڕوانامه ی له زانستی شه رعیدا به ده ستهێناوه و ساڵی 1990 حیزبی حه قی بۆ روبه ڕوبونه وه ی سه له فی و وه هابیه كان دامه زراند، له نێوان سااڵنی 1993 تا

1997 بوه ئه ندامی په رله مان، ساڵی 2004 له الیه ن هێزه كانی ده وڵه ته وه كوژرا و تا ساڵی 2013 ده وڵه ت ته رمه كه ی راده ستی بنه ماڵه كه ی نه كرده وه .

ئه نسارواڵ له ژێر كاریگه ری ئێراندا دروشمی "الله اكبر، مه رگ بۆ ئه مه ریكا، مه رگ بۆ ئیسرائیل"ی به رزكرده وه . ئه م بزوتنه وه یه گوزارشت له زه یدیه كان ده كات كه

یه ك له سێی دانیشتوانی یه مه ن پێكده هێنن و له مه زهه بی شیعه وه نزیكن، مه ڵبه ندی سه ره كییان ناوچه شاخاویه كانی باكوری یه مه نه كه هاوسنوره له گه ڵ سعودی .

پێشه وا مه زهه بیه كانی زه یدی كه له كۆندا به "ئیمام" ناوده بران، تا شۆڕشی 1962 ده سه اڵتدار بون، به اڵم له كاته وه به دوا سونه كان بونه ده سه اڵتدارو

زه یدیه كان ده سه اڵتی خۆیان له ده ست دا، به اڵم له وكاته وه له م دۆخه ناڕازی بون و به دوای هه لێكدا ده گه ڕان كه له دژی حكومه تی ناوه ندی راپه ڕن.

ده وڵه تی پێشوی یه مه ن به سه رۆكایه تی عه لی عه بدواڵ ساڵح و به هاوكاری بنه ماڵه ی "ئال ئه حمه ر" و به پشتگیری عه ره بستانی سعودی

سه رسه ختانه له دژی حوسیه كان جه نگان و سه ركوتیان كردن.له ماوه ی 10 ساڵی رابردودا، هێرش و په الماری هێزه كانی ده وڵه ت بۆ سه ر حوسیه كان له سه عده به رده وام بوه ، له به رامبه ریشدا ئه وان سه رسه ختانه به رگریان له خۆیان كردوه ، به درێژایی ئه م ماوه یه شه ش جه نگی گه وره و

درێژخایه ن رویانداوه ، كه له سه ره تای هه ڵگیرسانی ئه م جه نگانه دا بو ساڵی 2004 حسێن به دره دین حوسی سه ركرده ی حوسییه كان و ئه نسارواڵ

كوژرا.

جه نگی دوه می سه عده له مارسی 2005دا ده ستیپێكرد و ماوه ی سێ مانگی خایاند.

جه نگی سێهه م له تشرینی دوه می 2005دا رویداو تا سه ره تای 2006 درێژه ی كێشا، هه ر له م جه نگه دا بو كه به فه رمی "عه بدولمه لیك

به دره دین حوسی " بوه سه ركرده ی حوسیه كان و ئه نسارواڵ.

عه بدولمه لیك حوسی ، ساڵی 1979 له سه عده له دایكبوه ، دوای كوشتنی "حسێن"ی برای سه ركردایه تی ئه نسارواڵو حوسیه كانی گرته ئه ستۆ و توانی به هۆی نائارامیه كانی یه مه نه وه ده سه اڵتی له روبه رێكی فراوانی یه مه ندا به رین

بكاته وه .

جه نگی چواه م ماوه ی حه وت مانگی 2007ی

خایاندو جه نگی پێنجه میش چوار مانگی

2008ی خایاند.

توندترین جه نگ جه نگی شه شه م بو كه له ساڵی 2009دا ده ستیپێكرد و هێزی ئاسمانی و زه مینی سعودیه ش یارمه تی

ده وڵه تی یه مه نی دا، هێزه كانی پاكستانیش به شداری ئه م شه ڕه یان

كرد.

شه ڕ و زۆرانبازی به رده وام حوسییه كانی كرد به هێزێكی

كاراو به ئه زمون و كرده له گۆڕه پانی سیاسی و سه ربازی ئه و واڵته دا كه سه رسه ختانه

داكۆكیان له خۆیان كرد.

سه رهه ڵدانی بزوتنه وه ی به هاری عه ره بی له یه مه ن كه عه لی عه بدواڵ ساڵحی ناچار به هه اڵتن له واڵت كرد، پێگه ی حوسیه كانی به هێزتر كرد. كاتێك كه عه بدره به

مه نسور به سه رۆك كۆماری ئه و واڵته هه ڵبژێردرا، پشێویی و نائارامی سه رتاسه ری یه مه نی گرته وه ، حوسیه كان روبه ری ده سه اڵتیان فراوانتر كرده وه و "ئه نسارواڵ" و

هه وادارانی عه لی عه بدواڵ ساڵحی سه رۆك كۆماری پێشوش چوه پاڵیان.

حوسیه كان دژ به گواستنه وه ی ده سه اڵت له عه لی عه بدواڵ ساڵحه وه بۆ عه بد ره به هادی بون، هه ربۆیه ئه گه ر پێشتر خوازیاری ئه وه بوبن خۆیان

ناوچه كانی خۆیان به ڕێوه به رن، به اڵم ماوه ی ساڵێكه خه ون به وه وه ده بینن سه رتاسه ری یه مه ن بخه نه بنده ستی خۆیانه وه و حوكمی هه مو واڵت بكه ن

له بری سونه كان.

له سه رده می عه بد ره به هادیدا یه مه ن بو به به هه شتی رێكخراوی قاعیده و وه هابی و سه له فیه كان، كه به هاوكاری چه كدارانی ئال ئه حمه ر هه مویان له دژی

حوسیه كان بون

حوسیه كان له ڕێگه ی تێشكاندنی سه له فیه كان و ئال ئه حمه ر و هێزه كانی ده وڵه ته وه ، له سه ره تای 2024ه وه به رده وام هێزو توانایان له هه ڵكشاندا بو له یه مه ندا.

حوسیه كان له ئه یلولی 2014دا، سه نعای پایته ختی یه مه نیان كۆنتڕۆڵ كردو له سه ره تای 2015ه شه وه ده ستیان گرت به سه ر كۆشكی

سه رۆكایه تی و په رله مان و فه رمانده یی سوپادا.

حوسیه كان ماوه ی 10 ساڵه له دژی ده سه اڵتی ناوه ندی ده جه نگن، ئه وان كه مینه یه كی

گه مارۆدراوی شاری سه عده بون، به كۆمه كی ئێران و حزبواڵی لوبنان زۆربه ی واڵتی

یه مه نیان خسته بنده ستی خۆیانه وه ، به اڵم ئایا توانای خۆڕاگریان هه یه له به رده م

هێرشه كانی سعودیه و هاوپه یمانان؟

حوسیه كان و ئه نسارواڵ

تێکشکاندنی موشه که بالیستیه کانتێکشکاندنی دژه فرۆکه کانتێکشکاندنی جبه خانه کان

رێگه گرتن له جموجۆڵی کۆمه ک گه یاندنکردنه ئامانجی میلیشیا حوسیه کان

بۆردمانکردنی میلیشیا حوسیه کانکردنه ئامانجی بنکه و باره گای س���ه رکردایه تی حوس���یه کان له نزیک س���نوری عه ره بس���تانی

سعودی

ئامانجه ئاسامنیه کان

گه رده لولی زه بـــــــر

ئامانجی زه مینی

جۆری فرۆکه ی هێزه کانی هاوپه یامنان

پاکستانسودانمه غریبئه رده نمیسربه حره ینقه ته رکوه یتئیماراتسعودیه