digital technology for museum

137
พิพิธภัณฑดิจิทัล พิพิธภัณฑดิจิทัล การประยุกตใชเทคโนโลยีดิจิทัลกับงานพิพิธภัณฑ การประยุกตใชเทคโนโลยีดิจิทัลกับงานพิพิธภัณฑ ราชบดินทร สุวรรณคัณฑิ หนวยปฏิบัติการวิจัยคลังอนุพันธความรู ศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ

Upload: rachabodin-suwannakanthi

Post on 28-May-2015

849 views

Category:

Education


0 download

DESCRIPTION

การบรรยายในหัวข้อ "พิพิธภัณฑ์ดิจิทัล: การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลกับงานพิพิธภัณฑ์" ให้กับเครือข่ายพิพิธภัณฑ์ภาคเหนือ ในวันที่ 26 พฤษภาคม 2552 ณ สำนักบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่

TRANSCRIPT

Page 1: Digital Technology for Museum

พิพิธภัณฑดิจิทัลพิพิธภัณฑดิจิทัลการประยุกตใชเทคโนโลยีดิจิทัลกับงานพิพิธภัณฑการประยุกตใชเทคโนโลยีดิจิทัลกับงานพิพิธภัณฑ

ราชบดินทร สุวรรณคัณฑิ

หนวยปฏิบัติการวิจัยคลังอนุพนัธความรู

ศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ

Page 2: Digital Technology for Museum

2

เนื้อหาการบรรยายเนื้อหาการบรรยาย

• พิพิธภัณฑดิจิทัลคืออะไร? มีประโยชนอยางไร

• ตัวอยางพิพิธภัณฑดิจิทัลในปจจุบัน

• เราจะพัฒนาพิพิธภัณฑดิจิทัลไดอยางไร?

Page 3: Digital Technology for Museum

3

เนื้อหาการบรรยายเนื้อหาการบรรยาย

• พพิธิภัณฑดิจิทัลคืออะไร? มีประโยชนอยางไร?

• ตัวอยางพิพิธภัณฑดิจิทัลในปจจุบัน

• เราจะพัฒนาพิพิธภัณฑดิจิทัลไดอยางไร?

Page 4: Digital Technology for Museum

4

““พพิิธภณัฑดิจิทัลพพิิธภณัฑดิจิทัล”” คืออะไรคืออะไร??

พพิธิภัณฑดิจิทัล (Digital Museum) คือ การ

ประยุกตใชเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการจัดเกบ็ การจัดการ

และการเผยแพร (จัดแสดง) หรือแลกเปลี่ยน ขอมูล

องคความรู (ทั้งแบบจับตองได และจับตองไมได) ของ

พิพิธภัณฑ

Page 5: Digital Technology for Museum

5

““เทคโนโลยีดิจิทัลเทคโนโลยีดิจิทัล”” คืออะไรคืออะไร??

เทคโนโลยีสารสนเทศ

เทคโนโลยีการสื่อสารองคความรู + +

การจัดแสดงแบบออนไลน การจัดแสดงแบบออฟไลน

Page 6: Digital Technology for Museum

6

ทําไมตองทําไมตอง ““ดิจิทัลดิจิทัล””??

สามารถขอมูลตัวอักษร รูปภาพ เสียง วิดีโอ และ

ภาพเคลื่อนไหว

มีประสิทธิภาพในการจัดเก็บ และจัดการกับขอมูล

จํานวนมาก รวมทั้งการสืบคนขอมูลที่ตองการได

สะดวก รวดเร็ว และตรงกับความตองการของผูใช

มีการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี ดานฮารดแวร

และซอฟตแวรอยางตอเนื่อง

Page 7: Digital Technology for Museum

7

อนุรักษอนุรักษ

ชวยในการอนรุักษขอมูลสําคัญ โดยลดการใชงานขอมูลตนฉบับที่ออนไหวตอการถกูทําลาย เสี่ยงตอการเสียหาย หรือสูญหายจากการเขาถึงไดโดยตรงจากผูใช

จัดการจัดการ

ชวยใหเจาของขอมูล มีเครื่องมือชวยในการบริหารจัดการขอมูลจํานวนมากอยางเปนระบบ ชวยในการแลกเปลีย่นหรือเผยแพรขอมูลผานระบบคอมพิวเตอรและเครือขายอินเทอรเนต็

เรียนรูเรียนรู

เปนแหลงเรียนรูดวยตนเองตลอดชีวิต 7 วัน 24 ชั่วโมง สําหรับทุกคน โดยบรรจุองคความรูที่สําคัญทางประวัติศาสตร ศิลปะ วัฒนธรรม และภูมิปญญาของบรรพบุรุษ

พิพธิภณัฑดิจิทัลมีประโยชนอยางไรพิพธิภณัฑดิจิทัลมีประโยชนอยางไร??

Page 8: Digital Technology for Museum

8

เนื้อหาการบรรยายเนื้อหาการบรรยาย

• พิพิธภัณฑดิจิทัลคืออะไร? มีประโยชนอยางไร?

• ตัวอยางพพิธิภัณฑดิจิทัลในปจจุบัน

• เราจะพัฒนาพิพิธภัณฑดิจิทัลไดอยางไร?

Page 9: Digital Technology for Museum

9

ตัวอยางพิพธิภณัฑดิจิทัลตัวอยางพิพธิภณัฑดิจิทัลBritishBritish MuseumMuseum

EnglandEnglandhttp://www.britishmuseum.org/

Page 10: Digital Technology for Museum

10

Page 11: Digital Technology for Museum

11

Page 12: Digital Technology for Museum

12

Page 13: Digital Technology for Museum

13

Page 14: Digital Technology for Museum

14

Page 15: Digital Technology for Museum

15

Page 16: Digital Technology for Museum

16

Page 17: Digital Technology for Museum

17

ตัวอยางพิพธิภณัฑดิจิทัลตัวอยางพิพธิภณัฑดิจิทัลLouvre MuseumLouvre Museum

FranceFrancehttp://www.louvre.fr/

Page 18: Digital Technology for Museum

18

Page 19: Digital Technology for Museum

19

Page 20: Digital Technology for Museum

20

Page 21: Digital Technology for Museum

21

Page 22: Digital Technology for Museum

22

Page 23: Digital Technology for Museum

23

Page 24: Digital Technology for Museum

24

Page 25: Digital Technology for Museum

25

Page 26: Digital Technology for Museum

26

Page 27: Digital Technology for Museum

27

ตัวอยางพิพธิภณัฑดิจิทัลตัวอยางพิพธิภณัฑดิจิทัลNational Palace MuseumNational Palace Museum

TaiwanTaiwan

Page 28: Digital Technology for Museum

28

Page 29: Digital Technology for Museum

29

http://www.npm.gov.tw/

Page 30: Digital Technology for Museum

30

Page 31: Digital Technology for Museum

31

Page 32: Digital Technology for Museum

32

Page 33: Digital Technology for Museum

33

Der-Tsai Lee, TELDAP! Looking to the Future (Taiwan e-Learning & Digital Archives Program), NECTEC-ACE 2008, Thailand September 24, 2008

Page 34: Digital Technology for Museum

34

Der-Tsai Lee, TELDAP! Looking to the Future (Taiwan e-Learning & Digital Archives Program), NECTEC-ACE 2008, Thailand September 24, 2008

Page 35: Digital Technology for Museum

35

In this CD-Rom, users can explore the virtual Great Garden. Within the Great Garden, users can viewanimated movies in the Theater.

Page 36: Digital Technology for Museum

36

Der-Tsai Lee, TELDAP! Looking to the Future (Taiwan e-Learning & Digital Archives Program), NECTEC-ACE 2008, Thailand September 24, 2008

Page 37: Digital Technology for Museum

37

Der-Tsai Lee, TELDAP! Looking to the Future (Taiwan e-Learning & Digital Archives Program), NECTEC-ACE 2008, Thailand September 24, 2008

Page 38: Digital Technology for Museum

38

Der-Tsai Lee, TELDAP! Looking to the Future (Taiwan e-Learning & Digital Archives Program), NECTEC-ACE 2008, Thailand September 24, 2008

Page 39: Digital Technology for Museum

39

Aesthetic Models of “Old is New”—Value-Added Applications

Page 40: Digital Technology for Museum

40

Aesthetic Models of “Old is New”—Value-Added Applications

Page 41: Digital Technology for Museum

41

Aesthetic Models of “Old is New”—Value-Added Applications

Page 42: Digital Technology for Museum

42

Aesthetic Models of “Old is New”—Value-Added Applications

Page 43: Digital Technology for Museum

43

Image Licensing-StarBucks Coffee

Notebooks Coffee cup

Wallet

Double-deck ceramic cup

2007,Jan 3 -14000 limited products

Page 44: Digital Technology for Museum

44

Brand Licensing-Franz

Page 45: Digital Technology for Museum

45

• E-Commerce

Internet Marketing-National Palace Museum Online Store

https://www.npmeshop.com/

Page 46: Digital Technology for Museum

46

Page 47: Digital Technology for Museum

47

Promoting the National Palace Museum

The Art Gallery of the NPM in the airport

Short film on buses, MRT and ATM

Page 48: Digital Technology for Museum

48

Promoting the National Palace Museum

Page 49: Digital Technology for Museum

49

ตัวอยางพิพธิภณัฑดิจิทัลตัวอยางพิพธิภณัฑดิจิทัลJ. Paul Getty MuseumJ. Paul Getty Museum

USAUSA

Page 50: Digital Technology for Museum

50

Page 51: Digital Technology for Museum

51

J. Paul Getty Museum

Page 52: Digital Technology for Museum

52

Page 53: Digital Technology for Museum

53

Page 54: Digital Technology for Museum

54

Page 55: Digital Technology for Museum

55

Page 56: Digital Technology for Museum

56

Page 57: Digital Technology for Museum

57

Page 58: Digital Technology for Museum

58

ตัวอยางคลังภาพดิจิทัลตัวอยางคลังภาพดิจิทัลBritish LibraryBritish Library

http://www.imagesonline.bl.uk/

Page 59: Digital Technology for Museum

59

Page 60: Digital Technology for Museum

60

Page 61: Digital Technology for Museum

61

Page 62: Digital Technology for Museum

62

Page 63: Digital Technology for Museum

63

ตัวอยางคลังเสียงตัวอยางคลังเสียงBritish LibraryBritish Library

http://www.bl.uk/

Page 64: Digital Technology for Museum

64

Page 65: Digital Technology for Museum

65

Page 66: Digital Technology for Museum

66

Page 67: Digital Technology for Museum

67

ตัวอยางคลังสื่อประสมตัวอยางคลังสื่อประสม

http://www.archive.org/

Page 68: Digital Technology for Museum

68

Page 69: Digital Technology for Museum

69

Page 70: Digital Technology for Museum

70

Page 71: Digital Technology for Museum

71

Page 72: Digital Technology for Museum

72

Page 73: Digital Technology for Museum

73

ตัวอยางคลังเอกสารโบราณตัวอยางคลังเอกสารโบราณSoutheast Asia Digital LibrarySoutheast Asia Digital Library

http://sea.lib.niu.edu/manuscript.html

Page 74: Digital Technology for Museum

74

Page 75: Digital Technology for Museum

75

Page 76: Digital Technology for Museum

76

Page 77: Digital Technology for Museum

77

Page 78: Digital Technology for Museum

78

Page 79: Digital Technology for Museum

79

ตัวอยางคลังจดหมายเหตุตัวอยางคลังจดหมายเหตุคลังจดหมายเหตุพุทธทาสคลังจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปญโญอินทปญโญ

http://www.bia.or.th/

Page 80: Digital Technology for Museum

80

หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปญโญ ณ สวนวชริเบญจทัศหอจดหมายเหตุพุทธทาสหอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปญโญอินทปญโญ ณณ สวนวชริเบญจทัศสวนวชริเบญจทัศ

Page 81: Digital Technology for Museum

81

อยูไมไกลจากแหลงชุมชน

เขาถึงไดงายทั้งทางรถยนต รถประจําทาง

และรถไฟลอยฟา และรถไฟใตดิน

มีบรรยากาศสงบ รมรื่น

ควรแกการศึกษาธรรม

ไดรับความเอื้อเฟอจากกรุงเทพฯ

ในการใชพื้นที่

สวนวชิรเบญจทัศ (สวนรถไฟ) กรุงเทพฯ

Page 82: Digital Technology for Museum

82

เพื่อเปนแหลงรวบรวม ดแูล รักษา และอนุรักษผลงานการศึกษา คนควา และ

เผยแผพุทธธรรม ที่ทานพุทธทาสทําไว ใหสามารถใชงานไดอยางยั่งยืน

เพื่อเปนแหลงรวบรวม ดแูล รักษา และอนุรักษผลงานการศึกษา คนควา และ

เผยแผพุทธธรรม ที่ทานพุทธทาสทําไว ใหสามารถใชงานไดอยางยั่งยืน

เพื่อใหการบริการและสนับสนุน ในการศึกษา คนควา วิจัยพัฒนา เผยแผ

และแลกเปลี่ยนเรียนรู ดานศาสนธรรม

เพื่อใหการบริการและสนับสนุน ในการศึกษา คนควา วิจัยพัฒนา เผยแผ

และแลกเปลี่ยนเรียนรู ดานศาสนธรรม

เพื่อสืบสานปณิธาน ๓ ประการของทานพุทธทาส ในการเขาถึงหัวใจของ

ศาสนาของตน มีความเขาใจระหวางศาสนา และพนจากอํานาจวัตถุนิยม

เพื่อสืบสานปณิธาน ๓ ประการของทานพุทธทาส ในการเขาถึงหัวใจของ

ศาสนาของตน มีความเขาใจระหวางศาสนา และพนจากอํานาจวัตถุนิยม

๑๑

๒๒

๓๓

วัตถุประสงคของโครงการวัตถุประสงคของโครงการ

Page 83: Digital Technology for Museum

83

ผลงานตนฉบับอยูในสภาพที่มีความเสีย่งตอการชํารุดเสียหาย

Page 84: Digital Technology for Museum

84

ขอบเขตของขอมูลในหอจดหมายเหตุฯขอบเขตของขอมูลในหอจดหมายเหตุฯ

หนังสือ บันทึก ลายมือ

ตนฉบับ

๑๘,๕๖๕ รายการ

(๕๗๕,๐๐๐ หนา)

หนังสือ บันทึก ลายมือ

ตนฉบับ

๑๘,๕๖๕ รายการ

(๕๗๕,๐๐๐ หนา)

ภาพ

๔,๐๘๓ รายการ

(๕๑,๓๐๐ ชิ้น)

ภาพ

๔,๐๘๓ รายการ

(๕๑,๓๐๐ ชิ้น)

เสียงและโสตทัศน

๒๓๔ แผน

๑,๙๐๐ GB

เสียงและโสตทัศน

๒๓๔ แผน

๑,๙๐๐ GB

วัสดุอื่นๆวัสดุอื่นๆ

หอจดหมายเหตุ

พุทธทาส อินทปญโญ

แหลงรวบรวม และอนุรักษผลงานตนฉบับของทานพทุธทาส

Page 85: Digital Technology for Museum

85www.bia.or.th

การจัดทําสําเนาดิจิตอล, ฐานขอมลูดิจิตอล และ

จัดเตรียมอปุกรณเกบ็สําเนาดิจิตอล และ บุคลากรใน

การดแูลรกัษาและควบคุม เกบ็รายละเอียดขอมูลตามมาตรฐานจดหมายเหตุ ISAD

ผลงานตนฉบับ

กรรมวิธีอนุรักษตนฉบับ

ตามหลักจดหมายเหตุสากล

จดัทําทะเบียนควบคุม

การจดัเกบ็ตนฉบับ การจดัเกบ็ในรูปแบบดจิติอล

การจัดเตรยีมสถานที่เกบ็ทีไ่ดรับการควบคมุอณุหภูมิ

และความชื้น

การจัดเกบ็รกัษาดวยอุปกรณมาตรฐานที่ใชในการ

จัดเก็บจดหมายเหตุโดยเฉพาะ

ควบคุมดูแลทุกขั้นตอนโดยผูเชีย่วชาญดานจดหมายเหตุและเทคโนโลยีสารสนเทศ

โดยจะเปนหอจดหมายเหตุดิจิตอลที่สมบูรณ

แนวทางในการดําเนินงานแนวทางในการดําเนินงาน

Page 86: Digital Technology for Museum

86

ผลงานการศกึษา

คนควา และเผยแผ

พุทธธรรม

ที่ทานพุทธทาสทําไว

หอจดหมายเหตุ

พุทธทาส อินทปญโญ

ระบบอินเตอรเน็ต

สื่อสิ่งพิมพตางๆ

ผลงานตนฉบับ

ฐานขอมูลดิจิตอล

นิทรรศการ

ฐานขอมูลดิจิตอล

หนังสือ บทความ

(ภาษาไทย/ตางประเทศ)

กิจกรรมในการปฏิบัติ

ธรรมและเสวนา

รปูแบบการใหบรกิารรปูแบบการใหบรกิาร

Page 87: Digital Technology for Museum

87

ตัวอยางงานที่สําเร็จในปตัวอยางงานที่สําเร็จในป พพ..ศศ.. ๒๕๕๑๒๕๕๑

สวนโมกขสวนโมกข๓๖๐๓๖๐ องศาองศา

Page 88: Digital Technology for Museum

88

ตัวอยางงานที่สําเร็จในปตัวอยางงานที่สําเร็จในป พพ..ศศ.. ๒๕๕๑๒๕๕๑

สวนโมกขสวนโมกข ๓๖๐๓๖๐ องศาองศา

Page 89: Digital Technology for Museum

89

เนื้อหาการบรรยายเนื้อหาการบรรยาย

• พิพิธภัณฑดิจิทัลคืออะไร? มีประโยชนอยางไร?

• ตัวอยางพิพิธภัณฑดิจิทัลในปจจุบัน

• เราจะพฒันาพพิิธภัณฑดิจิทัลไดอยางไร?

Page 90: Digital Technology for Museum

90

เริ่มตนพัฒนาพิพิธภัณฑดิจิทัลอยางไร?

• สํารวจและแบงกลุมของขอมูลหรือเนื้อหา เพื่อ

– หามาตรฐานของคําอธิบายที่เหมาะสมสําหรับกลุมนัน้ๆ

– หาวิธีการในการแปลงขอมูลที่เหมาะสําหรับขอมูลรูปแบบตางๆ

– สําหรับกําหนดรูปแบบของการนาํเสนอ

• เพื่อเปนขอมูลในการวางแผนการทาํงาน (งาน คน เงิน เวลา)

Page 91: Digital Technology for Museum

91

ตัวอยางการจัดกลุมขอมูลจําแนกตามประเภทของสิ่งของ

• พระพุทธรูป• เครื่องพระราชทาน• เครื่องถมปด• ตาลปตร พัดรอง• เครื่องเบญจรงค• เครื่องลายคราม

• ปนชา• เครื่องประดับมุก• เครื่องแกวโบราณ• ตุกตาประดบัพระเมรุ• เครื่องสังเค็ด

วัตถทุี่จัดแสดงในพิพิธภัณฑอิเล็กทรอนกิสวัดมกุฏกษัตริยารามถูกแบงเปน 11 ประเภทคือ

Page 92: Digital Technology for Museum

92

ตัวอยางการจัดกลุมขอมูลจําแนกตามชนิดของวสัดุ

• วัสดุสะทอนแสง• วัสดุไมสะทอนแสง• ผา• ใบลาน• กระดาษโบราณ• หิน, จารึก• วัตถุขนาดเลก็• วัตถุขนาดใหญ

Page 93: Digital Technology for Museum

93

1

แปลงขอมูล

DIGITIZATION

3

แสดงผลขอมูล

INFORMATION

VISUALIZATION

2

บริหารจัดการขอมูล

INFORMATION

MANAGEMENT

กระบวนการในการพัฒนาพพิิธภัณฑดิจิทัล

Page 94: Digital Technology for Museum

94

การแปลงขอมูล

(Digitization)

Page 95: Digital Technology for Museum

95

การแปลงขอมูล (Digitization)

Analog ------------------------> Digital

scan

shoot

record

digital photo

digital video/audio

Page 96: Digital Technology for Museum

96

ประเด็นพิจารณาในการเลือกวิธีการในการแปลงขอมูล

• ชนิดของขอมูล หรือวสัดุ

• วัตถุประสงค หรือการใชงานอนาคต เชน ตองการใหสามารถ

ทาํการคนหาขอมูลในเอกสารได (Full text search)

• บุคลากร (ทาํเองหรือวาจางภายนอก)

• งบประมาณ

• สื่อทีใ่ชในการจัดเก็บ และมาตรฐานที่เกี่ยวของกับการจัดเก็บขอมูล

Page 97: Digital Technology for Museum

ชนิดของตนฉบับ วิธีการแปลงขอมูล ไฟลตนฉบับ ไฟลเผยแพร

รูปภาพ(กระดาษ)

สแกนถายภาพ

.tif300 dpi

.jpg72 dpi

รูปภาพ(ฟลม)

สแกน(film scanner)

.tif> 300 dpi

.jpg72 dpi

วิดีโอ บันทกึ .aviไมบีบอัด

.wmv, .rm, .mov, .mp4, .mpg, .m2p

เทปเสียง บันทกึ .wav .wma, .rm, .mov, .mp3, .mp4

การกําหนดรูปแบบมาตรฐานของขอมูลดิจิทัล

97

Page 98: Digital Technology for Museum

98

การแปลงขอมูลกระดาษ

Page 99: Digital Technology for Museum

99

การแปลงขอมูลวดิีโอ

Page 100: Digital Technology for Museum

100

+ +

การถายภาพนิ่งรายละเอียดสูง

Page 101: Digital Technology for Museum

101

ภาพปกติ

ภาพปกติ VS ภาพรายละเอียดสูง

ภาพรายละเอียดสงู

Page 102: Digital Technology for Museum

102

Page 103: Digital Technology for Museum

103

High Dynamic Range Panorama

Normal panorama

HDR panorama

Page 104: Digital Technology for Museum

104

การสรางภาพสามมิติดวยกลองถายภาพนิ่งดิจิทัล

Page 105: Digital Technology for Museum

105

การแปลงขอมูลดวยเครื่องสแกนภาพเลเซอรสามมติิ

Page 106: Digital Technology for Museum

106

UNESCO World Heritage�� (BC57- AD935) Gyeongju South Mountain Seven Buddhas

Page 107: Digital Technology for Museum

107

การแปลงขอมูลดวยเครื่องตรวจจับการเคลื่อนไหว

Faridah Noor Mohd Noor, INDIAN TRADITIONAL DANCE: A VIRTUAL PROTOTYPE

Page 108: Digital Technology for Museum

108

การบริหารจัดการขอมูล

(Information Management)

Page 109: Digital Technology for Museum

109

เมื่อพูดถึงการบริหารจัดการขอมูล

• สวนใหญคิดถึงซอฟตแวรที่จะนํามาใช และปรับตัวเอง

ใหเขากับขอจํากัดของซอฟตแวรนั้นๆ มากกวาการหา

ซอฟตแวรทีเ่ขากันไดกับความตองการทางวิชาการ

• เกิดสภาวะหลายมาตรฐาน หรือไมมีมาตรฐานในการ

ใหคําอธิบายรายละเอยีดขอมูลในพิพิธภัณฑ ซึ่งจะมีผล

ตอการสกัดความรูที่ตอบสนองตอการใหบรกิารแก

กลุมเปาหมายที่หลากหลาย และการแลกเปลี่ยนขอมูล

ระหวางพิพิธภัณฑ

Page 110: Digital Technology for Museum

110

คําอธิบายวัตถุคืออะไร?

• คําอธิบายวตัถุ (Metadata) คือ สารสนเทศที่มี

โครงสราง (Structured Information)

สําหรับอธิบายรายละเอียดตางๆ ของขอมูลหลัก

• เปนเครื่องมือเพิ่มประสิทธิภาพในการเขาถึงขอมูล

สืบคนขอมูล รวมทั้งเปนเครื่องมือที่ใชในการบริหาร

จัดการขอมูลในคลังขอมูล

Page 111: Digital Technology for Museum

111

Metadata ที่ติดมากับขอมูลหลกั

Page 112: Digital Technology for Museum

112

Metadata ที่ผูใชเปนผูกําหนด

รหัสภาพ: 25500101153000

ชื่อภาพ: วัดชัยวัฒนาราม

สถานที่: อยุธยา

เจาของภาพ: ลัดดา สาระเดช

ประเภท: Landscape

Architecture

วันที่ถายภาพ: 10 มิ.ย. 2550

คําอธิบายภาพ: วัดชัยวัฒนารามตั้งอยูบนริม

ฝงแมน้ําฟากตะวันตกของเกาะเมือง พระ

เจาประสาททองทรงสรางขึ้น ในป พ.ศ.

2173

Page 113: Digital Technology for Museum

113

คําถามเกี่ยวกับการใหคําอธิบายวตัถุ

• ใชรปูแบบไหนดี? (บัญชีเดินทุงของกรมศิลปากร ฯลฯ)

• ใครเปนคนใหคําอธิบาย?

• จะใหคําอธิบายไดอยางไร? (ใชบญัชีสาระสังเขป ฯลฯ)

• เชื่อไดอยางไรวาขอมลูถูกตอง

Page 114: Digital Technology for Museum

114

คุณสมบัติของ Metadata

• ไมยึดติดกับชนิดของฮารดแวร และซอฟตแวร

• มีลักษณะโครงสรางที่เปนมาตรฐาน สามารถ

รองรับการใชงานที่หลากหลายได

• ยืดหยุนตอการเปลี่ยนแปลง

Page 115: Digital Technology for Museum

115

ประเภทของ Metadata

• Descriptive Metadata

• Administrative Metadata

• Technical Metadata

• Rights Metadata

• Source Metadata

• Digital Provenance Metadata

• Preservation Metadata

Page 116: Digital Technology for Museum

116

เมตะดาตาเพื่อการอธิบายคุณลักษณะ(Descriptive Metadata)

คือ Metadata ที่ทําหนาที่ในการอธิบายขอมูลหลัก

และหมวดหมูของขอมูล ใชเปนเครื่องมือสําหรับการ

เขาถึงขอมูล หรือใชเปนเครื่องมือสําหรับการสืบคน

ตามความสนใจของผูใช

Page 117: Digital Technology for Museum

117

เมตะดาตาเพื่อการบริหารจัดการ(Administrative Metadata)

คือ Metadata ที่มีขอมูลสําหรับใชในการบริหารจัดการ

• Technical Metadata: ขอมูลเชิงเทคนิคที่เกี่ยวของ

กับขอมูลดิจิทัลของขอมูลหลัก เชน รูปแบบไฟล,

การบบีอัดขอมูล เปนตน

• Rights Metadata: ขอมูลเกี่ยวกบัลขิสิทธิ์ในขอมูล

หลัก และสิทธิหรือขอบเขตของการใชงาน

• Source Metadata: ขอมูลเกี่ยวกับขอมูลตนฉบับ

ของขอมูลหลัก

Page 118: Digital Technology for Museum

118

เมตะดาตาเพื่อการบริหารจัดการ (ตอ)

• Digital Provenance Metadata: ขอมูลที่อธิบายถึงขอมูลดิจิทัลอื่นๆ ของขอมูลหลักเดียวกนั เชน• รายละเอียดของไฟลตนฉบับ• รายละเอียดของไฟลสําหรับเผยแพรขนาดใหญ

(สําหรับการพิมพ)• รายละเอียดของไฟลสําหรับเผยแพรขนาดเล็ก

(สําหรับดูบนเว็บ)• รายละเอียดของไฟล Thumbnail• รายละเอียดของวิธีการในการแปลงขอมูล

Page 119: Digital Technology for Museum

119

เมตะดาตาเพื่อการอนุรักษ(Preservation Metadata)

Metadata ที่เก็บขอมูลที่จําเปนสําหรับการอนุรักษ

ขอมูลตนบับ และขอมูลดิจิทัล เชน ขอมูลเกี่ยวกับ

สภาพทางกายภาพของขอมูลตนฉบับ ขอมูลที่เกี่ยว

ของกับการสงวนรักษาไฟล เปนตน

Page 120: Digital Technology for Museum

120

มาตรฐานเมตะดาตาควรเปนอยางไร?

• ชุดของรายการ (Fields) ที่ถูกกําหนด เขาใจ และ

ยอมรับในวงกวาง

• แตละพิพิธภัณฑสามารถใชงานทั้งหมดหรือ

บางสวนของมาตรฐานได ซึ่งถามีการใชรายการใด

จะตองใชในขอกําหนดดังระบุไวในมาตรฐาน

• แตละพิพิธภัณฑสามารถเพิ่มระเบียนอื่นๆ นอกเหนือจากที่กําหนดไวในมาตรฐานได

Page 121: Digital Technology for Museum

121

ตัวอยางการกําหนดมาตรฐานเมตะดาตา

Page 122: Digital Technology for Museum

122

ลักษณะการประยุกตใชมาตรฐานเมตะดาตา

มาตรฐานกลาง- เลขวัตถุ

- เลขเดิม

- ชื่อวัตถุ

- คําอธิบาย

- สภาพวัตถุ

มาตรฐานกลาง- เลขวัตถุ

- เลขเดิม

- ชื่อวัตถุ

- คําอธิบาย

- สภาพวัตถุ

พิพิธภณัฑ ก.- เลขวัตถุ

- เลขเดิม

- ชื่อวัตถุ

- คําอธิบาย

- สภาพวัตถุ

พิพิธภณัฑ ก.- เลขวัตถุ

- เลขเดิม

- ชื่อวัตถุ

- คําอธิบาย

- สภาพวัตถุ

พิพิธภณัฑ ข.- เลขวัตถุ

- ชื่อวัตถุ

- คําอธิบาย

- สภาพวัตถุ

พิพิธภณัฑ ข.- เลขวัตถุ

- ชื่อวัตถุ

- คําอธิบาย

- สภาพวัตถุ

พิพิธภณัฑ ค.- เลขวัตถุ

- ชื่อวัตถุ

- คําอธิบาย

- ประวัติการอนุรักษ *

พิพิธภณัฑ ค.- เลขวัตถุ

- ชื่อวัตถุ

- คําอธิบาย

- ประวัติการอนุรักษ *

Page 123: Digital Technology for Museum

123

1.0แตงตั้งคณะทํางาน

2.0กําหนดกรอบและวิธีในการ

ดําเนินการ

3.0กําหนดกลุมผูใช และ

กําหนดความตองการของผูใชในแตละกลุม

4.0สํารวจมาตรฐานเมตะดาตาที่เกี่ยวของทั้งในประเทศไทยและตางประเทศ

5.0เปรียบเทียบมาตรฐานที่ไดจากการสํารวจกับความตองการของผูใชในแตละกลุม (จากขอ 3.0)

7.0กําหนดมาตรฐานกลางสําหรับเอกสารโบราณ

6.0ทดลองใช ประเมินผล รับ

ขอเสนอแนะ

8.0จัดทําเอกสารคูมือ

ประกอบมาตรฐานเพื่อเปนแนวทางในการใชงานและ

การกรอกขอมูล

แผนภาพแสดงลําดับขั้นตอนในการกําหนดมาตรฐานเมตะดาตาสําหรับเอกสารโบราณราชบดินทร สุวรรณคัณฑิ, ศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ, 01/08/2551

Page 124: Digital Technology for Museum

124

ตัวอยาง Metadata

Page 125: Digital Technology for Museum

125

ตัวอยาง Metadata

Data from Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

Page 126: Digital Technology for Museum

126

Page 127: Digital Technology for Museum

127

Page 128: Digital Technology for Museum

128

ประโยชนของ Metadata

1. เปนกลไกสําคัญในการจัดเก็บขอมูลพื้นฐาน และขอมูลที่อธิบายทีม่าของขอมูลหลัก รวมถึงขอมูลคําอธิบายเพิ่มเติมในประเด็นทีส่นใจตางๆ ขอมูลเชงิลึก และขอมูลแวดลอม

2. ชวยใหสามารถบริหารจัดการขอมูลจํานวนมากไดอยางทัว่ถึง และมีประสิทธิภาพ

3. ชวยใหสามารถแลกเปลี่ยนขอมูลกับคลังขอมูลอื่นๆ ที่เกี่ยวของและเผยแพรขอมูลสูสาธารณะไดอยางมีประสิทธิภาพ

4. ชวยสนับสนุนใหเกิดการสรางระบบคลังขอมูล เพื่อเปนแหลงเรียนรูของประเทศ หรือเปนแหลงขอมูลเพื่อการวางแผนและการตัดสินใจ

Page 129: Digital Technology for Museum

129

การแสดงผลขอมูล

(Information Visualization)

Page 130: Digital Technology for Museum

คลังขอมูลดิจิทัลคลังขอมูลดิจิทัล

สื่อดิจิทัล(CD, DVD)

คลังภาพ

คลังเสียงคลังวดิโีอ

ระบบการเรียนผานอินเทอรเน็ต

พิพิธภณัฑดจิิทัล

การแสดงผลขอมูลและการเขาถึงขอมูล

130

Page 131: Digital Technology for Museum

131

Page 132: Digital Technology for Museum

132

Page 133: Digital Technology for Museum

133

Page 134: Digital Technology for Museum

134

Page 135: Digital Technology for Museum

135

Page 136: Digital Technology for Museum

136

Page 137: Digital Technology for Museum

ขอบคุณครับขอบคุณครับ

* ดาวนโหลดเอกสารการสัมมนาไดที่ http://www.rachabodin.com/