dichterbij rr innovatiehr 2009

DichterbijInnovatie

Speciale uitgave van ledenblad Dichterbij, 2009

Rabobank Rotterdam

Innovatielening Geld mag geen barrière zijn voor innovatieSyntens: Innovatie zit in hoofden van mensenElektronisch vervoer Hype of reële toekomst?

Dichterbij RR maart 2009.indd 1 15-09-2009 17:08

2 RABOBANK VOORWOORD

INHO

UD

Iemand vergeleek innoveren ooit met het zoeken naar een speld in de hooiberg en het vinden van een aantrekkelijke boerin in datzelfde hooi. Innoveren is, wat mij betreft, vooral doorzetten. En wanneer je dat weloverwogen doet, is succes geen toeval.Veel ondernemers zijn met innovatie bezig, maar Nederland als geheel te weinig. We zijn te veel bezig met ‘vandaag’ of denken dat innovatie alleen is weggelegd voor anderen. Innovatie is echter de enige manier om nieuwe toegevoegde waarde te creëren, wat van groot belang is voor onze toekomst. Een bank staat traditioneel huiverig tegenover innovatie: nieuw is immers vaak risicovol. Toch hebben ook wij belang bij innovatie door klanten. Bij succes vergroot het immers hun rentabiliteit en continuïteit. Daarom stimuleren wij innovatie, ondermeer met de Innovatielening en de participatie in innovatiefondsen.In deze special van het ledenblad Dichterbij treft u praktijk-voorbeelden van innovatie aan, waar wij als bank bij betrok-ken zijn. Verhalen waarvan wij hopen dat ze u aan het denken zetten. Welke innovatie – groot of klein - kunt u oppakken?

Coert BeermanDirectievoorzitter Rabobank Rotterdam

COLOFONDit is een uitgave van Rabobank Rotterdam, oktober 2009

RedactieadresRabobank RotterdamPostbus 100173004 AA Rotterdam

RedactieHuub de Bruijn, Dean van der Wekke, Arjen van Klink, Nienke Landré, Ben Wind (fotografie)

ProductieDM Desk


INHO

UDINHOUD02 Voorwoord04 Innovatielening07 Planmatig innoveren: You tell me08 Nieuws & weetjes10 Erasmus MC Biomedical Fund12 Enviu Innovators in sustainability14 SYNTENS: ‘Innovatie zit in de hoofden

van mensen’15 Nieuws16 FiberCore Europe: Bruggen bouwen

aan de Waalhaven18 Toekomst in zicht ‘Elektrisch vervoer

komt er écht aan’20 RDM Campus: Onderwijs en

bedrijfsleven op één plek21 Vrachtwagens met vleugels:

Jong en duurzaam ondernemer22 Starten met ervaring dankzij

coachingsproject

CONTACTTelefoon (010) 400 37 94Email [email protected] www.rabobank.nl/rotterdam

AdvieskantorenBlaak 333, RotterdamBergse Dorpsstraat 92, RotterdamLusthofstraat 124, RotterdamSchorpioenstraat 260, RotterdamStrevelsweg 911, RotterdamMiddenbaan Noord 28, HoogvlietStadsplein 101, Capelle aan den IJssel

3 RABOBANK INHOUDSOPGAVE


I

Innovatielening‘Geld mag geen barrière zijn voor innovatie’Vier jaar geleden introduceerde Rabobank Rotterdam de Innovatielening, een gedurfd product waarmee de bank zich onderscheidt van andere banken. De Innovatielening is bedoeld om innovatieve projecten te financieren, waarvoor de aanvrager bij andere banken vaak nul op rekest zou krijgen.

Innovatie is altijd nieuw, spannend en moet zich nog bewijzen. Banken durven dat niet altijd te financieren. Rabobank Rotterdam durft dat wel en biedt innovatieve ondernemers de Innovatielening, gefinancierd uit het Innovatiefonds. Een apart facet aan de lening is, dat het geleende bedrag kwijtgescholden wordt als de innovatie onverhoopt mislukt. De lening wordt verstrekt, nadat een speciale commissie de aanvraag positief heeft beoordeeld.

EXTERNE ADVISEURSDeze Innovatiecommissie bestaat uit vier adviseurs, waarvan drie extern en één vanuit Rabobank Rotterdam. ‘We hebben heel bewust voor externe adviseurs gekozen, omdat bankmensen geneigd zijn direct in de cijfers te duiken’, vertelt Arjen van Klink, adviseur Strategie & Innovatie bij Rabobank Rotterdam en tevens secretaris van de Innovatiecommissie. ‘Op basis van cijfers kun je een innovatie echter nauwelijks goed beoordelen. Zo zou een innovatief idee al snel de prullenbak bereiken, waarmee wellicht een sensationele innovatie verloren gaat. Laat je daarentegen door de wol geverfde ondernemers naar zo’n plan kijken, mensen met gevoel voor strategie, marketing, management en financiën, dan heeft een innovatief idee een grotere kans van slagen. De Innovatiecommissie nodigt alle aanvragers uit voor een gesprek. Dat gesprek en de achterliggende stukken, zoals het ondernemersplan, vormen de basis voor het advies dat de commissieleden

aan Rabobank Rotterdam geven. De bank neemt dat advies eigenlijk altijd over. Met de Innovatielening laten wij als Rabobank Rotterdam zien, dat geld geen barrière hoeft te zijn om te kunnen innoveren.’

DE COMMISSIELEDENBehalve Arjen van Klink bestaat de Innovatiecommissie uit Paul d’Hond, John Kimmel en Gottfried Mildenberg. Paul d’Hond is als teamleider/innovatieadviseur werkzaam bij Syntens, een organisatie die innovatie bij ondernemers stimuleert en vervolgens ondersteunt. John Kimmel is afkomstig uit de ICT-wereld en zelfstandig ondernemer en eigenaar van Parkgraaf Participaties, waarin hij investeert in bedrijven en ondernemers begeleidt. Daarnaast heeft hij verschillende commissariaten die bij het vak van investeerder passen. Gottfried Mildenberg bekleedde verschillende managementfuncties bij onder andere Unilever en in de Rotterdamse haven. Momenteel heeft hij verschillende bestuursfuncties (zowel business als non-business) en runt hij zijn eigen bedrijf op het gebied van supportive management.

MARKTDe Innovatiecommissie heeft intussen 55 aanvragen voor een lening beoordeeld. Van die 55 aanvragen zijn er 30 positief beoordeeld en vier zijn nog in behandeling. ‘We kijken niet primair naar balansen en financiële posities, maar vooral naar de ondernemer zelf’, zegt John Kimmel. ‘Is het wel een ondernemer, is er over nagedacht en

4 RABOBANK INNOVATIELENING


beschikt hij over de juiste eigenschappen om zijn plan uit te voeren?’ Paul d’Hond benadrukt, dat ook gekeken wordt naar het businessconcept. ‘Het businessconcept en de levensfase waarin het project zich bevindt: is het nog heel pril of zit het al heel dicht tegen de markt aan?’ Volgens Gottfried Mildenberg zit er een cultuurverschil tussen een uitvinding (kennis) en innovatie (toepassing van die kennis). ‘Dat cultuurverschil overbruggen veel mensen niet. Innovatie is echte innovatie als er een markt is die zegt: ja ik wil, doe er nog maar één. Bij de meeste ondernemers die hier voor ons verschijnen, zit daar het pijnpunt: het feitelijk naar de markt brengen van de innovatie.’ ‘Wij kijken vooral naar de potentie, de kracht van het businessconcept, de kwaliteit van de man of vrouw’, zegt Arjen van Klink. ‘Op basis daarvan beslissen we of we een positief of negatief advies aan de bank geven.’

STIMULERENDE ROL Bij de beoordeling van de aanvragen komt veel mensenkennis kijken. ‘Vaak zien we al bij binnenkomst: dát is ‘m!’, meent Mildenberg. ‘Ook kan een aanvraag

in aanvang veelbelovend lijken, maar blijft er tijdens het gesprek weinig van overeind.’ De samenstelling van de aanvragen blijkt heel divers. ‘Ze komen overal vandaan’, zegt Kimmel. ‘Wat de aanvragen wel in bijna alle gevallen met elkaar gemeen hebben, is de uitstekende kwaliteit ervan. De tot dusver gehonoreerde aanvragen hebben betrekking op onder andere kunststof bruggen, onbemande helicopters, supersnelle laders voor batterijen en speciale naalden voor ruggenmergprikken met verminderd risico op complicaties. Heel divers kortom. En dat maakt dit commissiewerk ook zo ontzettend boeiend.’ Volgens Van Klink gebeurt er heel veel op het gebied van innovatie. ‘Daar komt echter relatief weinig van aan de oppervlakte. Het is heel mooi als je daar via een commissie als deze een stimulerende rol in kunt spelen.’

KRITISCHE FEEDBACKDe leden van de Innovatiecommissie vinden het leuk, dat zij ergens mee te maken krijgen wat feitelijk nog niet bestaat. ‘Het concept van een lening verstrekken zonder ingewikkelde garanties onder aantrekkelijke voorwaarden en met een zo kort mogelijk beslissingstraject, is helemaal


nieuw’, stelt Kimmel. ‘Rabobank Rotterdam is de eerste bank die het lef heeft om dat te doen. Heel inspirerend is ook, dat ons oordeel er echt toe doet. Als wij de aanvraag positief beoordelen, dan neemt de bank ons advies over.’ Een boeiend aspect aan het commissiewerk is volgens Mildenberg ook het geven van kritische feedback aan de aanvrager. ‘Vaak zijn de ondernemers het niet gewend om kritisch doorgezaagd te worden over hun plan, terwijl dat heel wezenlijk is. Wil je als ondernemer overeind blijven, dan zul je met kritiek moeten kunnen omgaan.’ ‘Ondernemers zijn niet zelden in eerste instantie verrast door onze stevige feedback, maar zien later wel in dat het opbouwend bedoeld is’, voegt d’Hond daar aan toe. ‘Soms dienen ze een half jaar later opnieuw een aanvraag in, waarin onze kritische noten verwerkt zijn.’ Ook kunnen ondernemers de deur uitgaan met een negatief advies, maar met een positíef gevoel. Er gaan dan ook heel wat gratis tips en adviezen van zeer ervaren ondernemers over tafel, waar de aanvrager echt iets mee kan. Zeker omdat de competenties van de commissieleden naadloos op elkaar aansluiten, waardoor zij een gebalanceerd oordeel kunnen vormen.

MAKE THE SALEOpvallend is, dat veel aanvragers het element ‘verkoop’ zwaar onderschatten. ‘Terwijl dat juist zó essentieel is’, meent Mildenberg. ‘Make the sale: het is het laatste waar de aanvrager aan denkt, maar het eerste waar wij aan denken. De ondernemer is zo overtuigd van zijn mooie plan, dat hij er zeker van is dat de hele wereld het wil hebben. Maar de klanten vragen niet om kennis of een mooi product. Zij willen een competente club die hun probleem oplost. Dát kopen ze! Gekoppeld natuurlijk aan een fysiek product of specifieke dienst. Die knik moet je maken. Dat is voor veel, met name jonge mensen, lastig.’ Ook blijken ondernemers nogal eens de impact van een eigen onderneming niet te onderkennen. ‘Hoe ga je om met nieuwe aandeelhouders, hoe financier je je bedrijf op langere termijn en wat voor gevolgen heeft dan, welke rechtsvorm kies je? Daar is vaak verrassend weinig over nagedacht’, merkt Kimmel op. Bovenal geldt, dat de commissieleden dit werk met ontzettend veel plezier en bezieling doen. ‘En we hebben het gevoel dat we écht een bijdrage leveren aan de regionale economie!’, besluit John Kimmel.

V.l.n.r. Arjen van Klink,

John Kimmel, Gottfried

Mildenberg en

Paul d’Hond.


Planmatig innoverenHet werkte voor YouTellMeEen rechte lijn was het niet. Maar terugkijkend, was het innovatiepad van internetbedrijf YouTellMe wél steeds doordacht.

Omdat software nooit af is en techneuten het altijd nog beter willen maken, moet je heel planmatig werken met korte ontwikkeltrajecten, meent Joost Nauta, CEO van YouTellMe. ‘Wij zijn zo in staat geweest om in een jaar van concept naar werkende software te komen en dat is heel snel.’ Dat moet ook wel, want de internetmarkt is dynamisch en de ontwikkeling van software erg kostbaar.

INNOVATIEVE ONLINEDIENSTYouTellMe claimt een innovatieve onlinedienst te hebben ontwikkeld, waarmee de consument vanuit zijn persoonlijke voorkeuren en een geavanceerd vergelijkingsalgoritme een set aan voor hem interessante producten krijgt aangeboden. Bovendien kunnen consumenten hun ervaringen met de producten doorgeven, die weer gebruikt worden om het keuzeproces van volgende aankopen te verfijnen. Retailers zijn de belangrijkste klanten. Daarnaast moet YouTellMe inkomsten uit advertenties gaan genereren.

MARKETINGOmdat het bedrijf zich wil invechten in een bestaande markt, moet de lancering later dit jaar gepaard gaan met een uitgekiende marketingcampagne. ‘Om dat goed te doen, is veel geld nodig. Dat hebben we zelf niet en dat kunnen we, bovenop de Innovatielening, ook niet van de Rabobank verwachten’, zegt Joost Nauta. ‘Ik ben me daarom al vorig jaar gaan oriënteren op investeerders. We hebben met diverse partijen gesproken en zijn nu dichtbij een transactie.’

VERTROUWENAls de investeerder inderdaad instapt, dan is dat bijzonder: er wordt immers nog geen omzet gemaakt. ‘Blijkbaar snapt men wat we beogen en is er vertrouwen in ons team’, denkt Nauta. Dat team is helemaal op elkaar ingespeeld en de twee jonge engineers in de groep – beiden 21 jaar – mogen na de lancering verder bouwen aan technologische hoogstandjes. Want zo bind je je medewerkers in de internetbusiness.

7 RABOBANK INTERVIEW


8 RABOBANK NIEUWS

NIEUWSGELD VOOR INNOVATIE

Minister Van der Hoeven maakt meer dan 100 miljoen euro vrij voor de jaren 2008 t/m 2012 voor de uitvoering van drie innovatieprogramma’s. Deze programma’s hebben betrekking op het gebied van chemie, materialen, life sciences en gezondheid. De programma’s moeten bijdragen aan economische groei in de sectoren en zijn daarnaast van belang voor duurzaamheid, veiligheid en gezondheid. In de programma’s gaan MKB-bedrijven, grote ondernemingen en kennisinstellingen samenwerken in haalbaarheidsprojecten, R&D-projecten en Europese projecten.

Bron: Persbericht Ministerie van Economische

Zaken.

INNOVATIEF ALARM

Als de Flying Alarm Clock af gaat, dan móet je wel opstaan! De wekker vliegt namelijk op het ingestelde tijdstip de hele kamer door en maakt een geluid als een luchtalarm. Voor laatkomers is dit de ideale wekker.

De Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor heeft de relatie tussen innovativiteit en verschillende organisatiemaatstaven in kaart gebracht. Om het belang van innovatie voor Nederlandse organisaties te bepalen, hebben ze de mate van innovativiteit

Koploperszijn zelf actief

in R&D 6 %

Ontwikkelaarszijn zelf regelmatig betrokken

bij nieuwe ontwikkelen innovatieactiviteiten.

21 %

Toepassersabsorberen externe kennis (zelf geen innovatie)

22 %

Achterblijvershebben weinig innovatiecapaciteit en hebben

geen belangstelling om te innoveren

51 %

DE INNOVATIEPYRAMIDE: WAAR STAAT UW BEDRIJF?

Bron: Wim Hulsink (RSM Erasmus Universiteit)

gerelateerd aan prestaties. Om het belang van innovatie voor Nederlandse organisaties te bepalen, heeft de Erasmus Universiteit de mate van innovativiteit gerelateerd aan prestaties. De innovatiekracht van Nederlandse organisaties vertaalt zich in hogere prestaties.

INNOVATIE LOONT NIET ALLEEN IN GELD

PRESTATIEMAATSTAF INNOVATIEVE VS. NIET INNOVATIEVE BEDRIJVEN

Rentabiliteit 27% hoger

Omzetgroei 19% hoger

Winstgroei 10% hoger

Groei van marktaandeel 13% hoger

Klant tevredenheid 6% hoger

Bron: Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor


9 RABOBANK NIEUWS

INNOVATIETEST VOOR ONDERNEMERS

Heeft u zich wel eens afgevraagd hoe innovatief uw bedrijf is? Of waarom en hoeveel u zou moeten innoveren? Doe de Innovatie Quick Scan en u krijgt antwoord!

In acht minuten kunt u uw innovatievermogen online meten. Dan krijgt u meteen inzicht in het innovatief vermogen van uw onderneming ten opzichte van collega-bedrijven. En leert u wat u kunt verbeteren om succesvol te innoveren. Meer dan zevenduizend ondernemers gingen u voor met het doen van de Innovatie Quick Scan (IQS). De innovatietest wordt u aangeboden door Syntens, het innovatienetwerk voor ondernemers. Op basis van de uitkomsten kunt u besluiten om contact met Syntens op te nemen voor een kosteloos en onafhankelijk advies. Surf naar www.iqs.nl en lees er meer over.

Aantal Internationale octrooiaanvragen (2007)Bedrijf Aantal aanvragen

Philips 2.041

NXP 241

DSM 193

Shell 141

Akzo Nobel 98

Unilever 77

TNO 69

Tomtom 34

Nutricia 29

KPN 20

Bron: Wipo

ZORGWEKKEND?

Het aantal internationale octrooiaanvragen door Nederlanders heeft in vijf jaar tijd het laagste punt bereikt. In 2003 stond Nederland nog op de zesde plaats van de wereldranglijst, die internationaal patentbureau Wipo elk jaar maakt.

Inmiddels staan Zuid-Korea en China boven Nederland en komen Zwitserland en Zweden in de buurt. De 4.186 aanvragen van Nederland zijn nog goed voor 2,7 % van het totaal. Specialisten spreken nog niet van een trend, maar het is wel iets om zorgen over te maken.

& WEETJES

OPEN INNOVATION

Dé trend in innovatie is samenwerken met businesspartners. De wereld wordt immers steeds complexer en waarom alles zelf uitvinden? Innovatie is teamwork. Toeleveranciers en klanten

kunnen dienen als belangrijke kennisbronnen en partners om te investeren in innovatie. Zelfsconcurrenten kunnen een rol spelen. En waarom laat u de medewerker die een goed idee heeft niet met uw hulp voor zichzelf beginnen?! Ziewww.openinnovation.eu



Erasmus MC Biomedical FundBevorderen van biomedische bedrijvigheid in RotterdamHet Erasmus MC Biomedical Fund helpt om rondom biomedische vindingen van Rotterdamse onderzoekers ondernemingen te ontwikkelen. Achterliggend doel daarbij is: Rotterdam als stad van medische bedrijvigheid verder versterken. Rabobank Rotterdam participeert in het fonds.

E‘En toen vroeg ik de onderzoekers waarom ze er geen bedrijf van zouden maken’, zegt Tom Schwarz, samen met Harm de Vries manager van het Erasmus MC Biomedical Fund. Hij doelt op Cavadis, dat mede op zijn initiatief onlangs is opgericht en dat na Skyline Diagnostics en River Diagnostics de derde participatie van het biomedische investeringsfonds vormt.

ONTWIKKELING VERSNELLENHet biomedische investeringsfonds is in 2007 opgericht door het Erasmus Medisch Centrum, de gemeente Rotterdam en Rabobank Rotterdam. ‘Met een totaal kapitaal van 12 miljoen euro slaat het fonds een brug tussen wetenschappelijke projecten en ondernemingen die op eigen merites externe financiering kunnen aantrekken’, zegt Harm de Vries ‘Wij investeren om de ontwikkeling van de bedrijven te versnellen, om ze te helpen professionaliseren en structureren. Het fonds wil in principe niet voor lange termijn aandelen bezitten, maar is uit op een exit na enkele jaren.’ Dat betekent dat de fondsmanagers meekijken met het management van de bedrijven en sturen op korte en concrete doelstellingen: schrijf een sterk businessplan, structureer je bedrijf, maak een stappenplan en bescherm je intellectuele eigendom. Het netwerk van Schwarz en De Vries in de medische en farmaceutische industrie helpt om vindingen te beoordelen op marktkansen en om ideeën en mensen bij elkaar te brengen.

GROTE DYNAMIEKGedreven door nieuwe technische mogelijkheden en de behoefte aan betere zorg, is de dynamiek in het biomedische onderzoek wereldwijd razend groot. Toename van genetische kennis speelt een centrale rol, onderzoekers proberen via kennis over DNA-structuren de oorzaken van ziekten te achterhalen en betere behandelwijzen te ontwikkelen. ‘Het is uitermate boeiend’, stelt Tom Schwarz. ‘Met dergelijke kennis kunnen diagnoses zelfs gesteld worden, voordat een ziekte zich heeft geopenbaard! Het onderzoek is echter erg complex en kostbaar. En de kans op echte doorbraken is beperkt. Een reden voor grote farmaceutische bedrijven om zelf minder aan fundamentele R&D te besteden, maar zich te richten op het opkopen van kansrijke jonge bedrijven die voortkomen uit het onderzoek van universiteiten.’

TOESTROOM BEDRIJFSINITIATIEVENHet Erasmus MC heeft internationaal een toppositie in biomedisch onderzoek. ‘Het is bemoedigend dat steeds meer een toestroom aan bedrijfsinitiatieven ontstaat’, meent Schwarz. ‘Dat komt zeker niet alleen voort uit persoonlijk gewin, maar gebeurt vooral ook om middelen te genereren voor volgend fundamenteel onderzoek. Het Erasmus MC had al een goede infrastructuur om bedrijvigheid te helpen ontwikkelen. Wij voegen er met het fonds een schakel bij. We hebben overigens een onafhankelijke positie: zien we een bedrijf niet zitten, dan stappen we niet in.



Tom Schwarz (links) en Harm de Vries (rechts)


Enviu Innovators in sustainability


IEnviu is an international network organisation for and by young entrepreneurial people. ‘Zo staat het inderdaad op onze website’, zegt Stef van Dongen. Stef is de oprichter en managing director van Enviu. ‘Wij starten duurzame bedrijven. We doen dit door het stimuleren dat jonge mensen hun ideeën en kennis over een duurzamere samenleving niet voor zichzelf houden, maar delen met anderen en – nog belangrijker – samen proberen om te zetten in echte producten en diensten’. We nodigen mensen uit om bij ons aan door ons geselecteerde ideeën te werken, op een gestructureerde manier waarbij we experts, potentiële klanten en creatieven via ons internationale netwerk betrekken en de business development begeleiding organiseren. De ideeën als bijvoorbeeld een dansvloer die energie op wekt of een open source huis moeten de basis kunnen vormen voor duurzame ondernemingen.

De hybride tuktuk is tot nu toe één van de bekendste projecten van Enviu. Studenten uit zeven verschillende technische universiteiten uit Nederland en India werken aan het ontwerp van een energiezuinige upgrade kit om bestaande tuktuks. Het doel is niet alleen CO2 reductie (tenminste 40%), maar ook om de sociaal-economische situatie van de chauffeurs te verbeteren omdat zij door brandstofbesparing meer geld overhouden. Waarom zo’n project? Van Dongen: omdat het een relevant probleem is, omdat een goede oplossing een hele grote markt openlegt en omdat het hartstikke leuk is! Inmiddels hebben diverse proeven plaatsgevonden. Stef: ‘We hebben enorm veel belangstelling vanuit de nationale en internationale media gehad. Op dit moment zijn we bezig met de opstart van het tuktuk bedrijf in India gericht op sales en marketing van diensten die de levenskwaliteit van de tuktuk bestuurders verhoogd. Daarnaast faciliteren we de studententeams bij het opzetten van hun technologie bedrijfjes zodat de beste systemen daadwerkelijk in productie kunnen komen’.

Yummm is een andere start-up project van Enviu, dat als spin-off binnenkort zelfstandig door gaat. ‘Yummm ontwikkelt en verkoopt gezonde en lekkere snacks voor kinderen’, zegt Stef van Dongen. ‘We snoepen in dit landje, en in alle Westerse landen overigens, ontzettend veel met allerlei gezondheidsproblemen van dien’. Yummm wil daar een oplossing voor bieden, door gezonde snacks aan te bieden op plekken waar geen gezond alternatief voor handen is. Bijvoorbeeld in zwembaden, dierentuinen en bioscopen. Het bedrijf start in het najaar op een aantal proeflocaties. Enviu was de kraamkamer van het idee, investeerde in de pre-start fase en faciliteerde bij het doen van marktonderzoek en het leggen van contacten.

Stef van Dongen en zijn team lopen er regelmatig tegenaan dat er wel goede ideeën zijn, maar dat het geld om met het idee een bedrijf van de grond te tillen veelal ontbreekt. ‘Banken zijn huiverig, dat begrijp ik ook wel, maar het is toch ontzettend zonde als daardoor supergoede ideeën niet verder komen’. Daarom hebben we met enkele partners een faciliteit voor zachte leningen opgetuigd. We maken gebruik van een regeling van SenterNovem. De leningen zijn bedoeld voor de early stage: het bekostigen van het doen van marktonderzoek, het bouwen van een testmodel en het schrijven van een businessplan. Blijkt daar onvoldoende potentie uit, dan wordt het project gestaakt en kan de schuld worden kwijtgescholden. Rabobank Rotterdam voert de regeling uit en deelt in het risico. De lening is beschikbaar voor die jonge ondernemers die zich in het Rotterdamse ‘dnamo’ mogen huisvesten. Deze incubator is op initiatief van Enviu gestart in samenwerking met de TU Delft, Rabobank Rotterdam, Havenbedrijf, Hogeschool Rotterdam en de gemeente Rotterdam.



Stef van Dongen en Elmar Stroomer


Bert Poot (Syntens):‘Innovatie zit in de hoofden van mensen’Syntens is een landelijke organisatie van de overheid met als doel: ondernemers stimuleren innovatie door te voeren in hun bedrijf. Regiodirecteur Syntens Bert Poot vertelt over het belang van innovatie.

Volgens Bert Poot fungeert Syntens als aanjager van ondernemers. ‘Wij proberen hen enthousiast te maken voor innovatieprocessen op het gebied van bijvoorbeeld techniek, ICT of strategie. Kan het anders, beter, sneller, slimmer?’ Syntens is een initiatief van het Ministerie van Economische Zaken. Daardoor is de onafhankelijkheid van de advisering gewaarborgd en worden aan ondernemers geen kosten in rekening gebracht. BLIJVEND VERNIEUWENWaarom is innovatie zo belangrijk voor het Nederlandse bedrijfsleven? ‘Stilstand is achteruitgang, dat geldt ook voor bedrijven’, meent Bert Poot. ‘Innovatie is nu veel belangrijker dan het twintig jaar geleden was, omdat de ondernemerswereld niet ophoudt bij de muren van het bedrijf of de landsgrenzen. Als Nederlandse bedrijven niet blíjvend vernieuwen, dan dreigen ze te worden ingehaald door landen als India en China. Nederland staat nu ergens op de tiende plaats van innovatieve landen binnen de Europese Gemeenschap. Syntens wil Nederland graag wat opstuwen op die lijst.’

KENNIS SELECTERENWas het begrip innovatie vijftien jaar geleden nog synoniem aan ‘nieuwe technieken’, tegenwoordig zit innovatie vooral in de hoofden van mensen. ‘Natuurlijk is innovatieve technologie ook belangrijk’, meent Bert Poot. ‘Maar als de medewerkers daar niet voor open staan, dan stagneert de innovatie. Ik denk dat er in de nabije toekomst veel innovaties zijn te verwachten rondom kennisoverdracht. Nu is de kennis in Nederland nauwelijks toegankelijk voor ondernemers, maar die kennis zal digitaal worden ontsloten voor het hele MKB. Daarmee verandert ook de rol van Syntens. Nu leveren we nog kennis aan, maar straks zullen we de ondernemers helpen bij het selecteren van al die vrijgekomen kennis: welke kennis is relevant voor mijn bedrijf?’



15 RABOBANK NIEUWS

NIEUWS

SUBSIDIES VOOR R&DOp het gebied van Research & Development zijn er verschillende subsidiemogelijkheden. De WBSO (www.senternovem.nl/wbso) is een fiscale stimuleringsregeling waarmee de overheid een deel van de loonkosten voor speur- en ontwikkelingswerk compenseert. Daarnaast is er de Subsi-dieregeling Innovatievouchers (www.senternovem.nl/innovatievouchers). Het doel van deze regeling is MKB-ondernemers in contact te brengen met kennisinstellingen, om de reeds bestaande kennis te benutten ter ver-betering van hun product of productie-proces. Het Octrooicentrum Nederland (www.octrooicentrum.nl) draagt zorg voor de octrooiverlening in Nederland en de verspreiding van kennis die in de octrooiliteratuur ligt opgeslagen.

GARANTIESVoor het financieren van innovaties bestaat het Besluit Borgstelling MKB Kredieten (www.senternovem.nl/

bbmkb). Doel van deze regeling is het stimuleren van kredietverlening aan het MKB. Biedt een ondernemer bij een kredietaanvraag de bank onvoldoende onderpand (zekerheden), dan kan de bank een beroep doen op de overheid. De overheid kan zich in zulke gevallen richting de bank garantstellen voor een deel van het kredietbedrag. De regeling groeifaciliteit (www.groeifaciliteit.nl) biedt met een 50% overheidsgarantie de mogelijkheid het risicodragend vermogen van MKB-ondernemingen te vergroten.

SUBSIDIES VOOR INNOVATIEHet uitdagerskrediet (www.senter novem.nl/uitdagerskrediet) is een overheidskrediet voor de financiering van uitdagende innovatieprojecten, waarin nieuwe producten, processen of diensten worden ontwikkeld. Dit krediet is bedoeld voor MKB-ondernemers die met een onderscheidend product

willen inspelen op een concrete marktbehoefte. De subsidieregeling InnovatiePrestatieContracten (www.senternovem.nl/ipc) is een regeling om het innovatief vermogen van het MKB te stimuleren. Van belang daarbij is de samenwerking en kennisoverdracht binnen een groep MKB-bedrijven die samenhang met elkaar hebben (keten, regio, thema, branche etc.).

KIJK MIJ NOU!Voorbeelden van MKB-ers die innoveren met oog voor milieu? Er komen er twintig aan het woord in het projectenboek ‘Kijk mij nou!’. Ze vertellen over het project dat ze met subsidie van de overheid via het programma Milieu & Technologie van SenterNovem hebben uitgevoerd. Bestel het boek gratis via [email protected] o.v.v. publicatiecode 3MT of kijk op www.senternovem.nl.


OFiberCore EuropeBruggen bouwen aan de Waalhaven‘Nooit gedacht ooit fabrikant te zijn, maar het is nu het geval’, stelt Simon de Jong, een van de drie compagnons van FiberCore Europe. Dit hightech bedrijf verovert de wereld met bruggen van vezelversterkte kunststof.

Op een voormalig complex van een scheepsreparatiebedrijf aan de Waalhaven is sinds kort FiberCore Europe gevestigd. Een onderneming die prima past in het toekomstbeeld van de stadshavens, zoals Rotterdam die voor zich ziet. FiberCore Europe ontwikkelt, ontwerpt en produceert componenten van composiet voor de bouw. Hoofdproduct zijn bruggen. FiberCore Europe is het resultaat van jarenlang hoogwaardig technologisch onderzoek door luchtvaart- en ruimtevaartingenieurs Kees Honselaar en Jan Peeters. Simon de Jong is de derde compagnon en verantwoordelijk voor strategie en marketing.

LICHTER, DUS MINDER CO2-UITSTOOTComposiet is een vezelversterkte kunststof. Om precies te zijn, gaat het hier om zeer dunne lagen koolstof- of glasvezel gevormd met vinylhars. ‘Toepassing van composieten in de bouw heeft veel voordelen’, legt De Jong uit. ‘Het is onderhoudsarm en relatief goedkoop. Daarnaast is het licht in gewicht en biedt het meer vrijheidsgraden in het ontwerp dan hout, beton en staal. Bovendien is het milieuvriendelijk. Zo is composiet tot dertig maal lichter dan beton en daarmee veroorzaakt het ook dertig maal minder uitstoot van CO2.’

KLANTBEHOEFTENDe ondernemers hebben in technologisch opzicht veel bereikt. Ze hebben inmiddels zeven composiet bruggen gebouwd in Nederland. Het bouwen van een onderneming rondom hun gedachtegoed was evenwel geen sinecure. ‘Het verkopen van bruggen en andere bouwcomponenten lijkt simpele business, maar toch zijn we er pas van lieverlede achtergekomen welke klantbehoeften we eigenlijk invullen’, vervolgt De Jong. ‘De kunststof

zelf is niet de trigger voor veel opdrachtgevers. Wat wél aanspreekt, is het gegeven dat het materiaal lichter is en dat men bijvoorbeeld een composietproduct volgens de arbo-regels niet machinaal hoeft te plaatsen. Aantrekkelijk is ook, dat het product veel sneller te plaatsen is. En daardoor zijn minder wegafzettingen nodig. Wat opdrachtgevers ook triggert, is dat de kunststof niet alleen initieel, maar vooral vanuit een levenscyclusbenadering veel goedkoper is dan traditionele materialen. Uiteindelijk gaat het toch allemaal om geld.’

AANVULLEND EIGEN VERMOGENEen ander leerpunt is het aantrekken van aanvullend eigen vermogen. Een innovatief bedrijf als FiberCore Europe laat zich niet doorrekenen als een investering die op korte termijn miljoenen winst genereert. Volgens De Jong heerst er een vreemd soort romantiek rondom innovatie. ‘Als je niet van stenen goud kunt maken of binnen één of twee jaar gigantische winsten realiseert, word je nauwelijks serieus genomen. Terwijl zo’n tachtig procent van de succesvolle innovaties juist nieuwe combinaties van bestaande technologieën of combinaties met nieuwe markten zijn. En ons bedrijf kan uitgroeien tot een enorme organisatie met een grote, internationale markt. Maar de bouw is een traditionele sector waar veranderingen traag gaan, maar wel met een formidabele schaalgrootte. Het wordt groot, maar niet in twee jaar.’

1400 VOETGANGERSBRUGGENDe fabriekshallen aan de Waalhaven worden momenteel grondig gerenoveerd door het Havenbedrijf Rotterdam. ‘We moeten er straks één brug per dag kunnen gaan produceren’, zo stelt De Jong. De basis van het bedrijf




wordt gevormd door een set mallen en een innovatief productieprocedé, gecombineerd met intelligente software die de bruggen razendsnel in detail uitrekent en uittekent. In Dronten en de Krimpenerwaard zijn al bruggen van FiberCore Europe te vinden. Dat moeten er gauw meer worden. De Jong: ‘Onze aanpak maakt grote oplagen mogelijk. En daar is vraag naar. Wij worden inmiddels vanuit de hele wereld benaderd. Uit de Verenigde Arabische Emiraten kwam de vraag voor 280 verkeersbruggen van composiet. Ook zijn we gevraagd een prijs af te geven voor 1.400 voetgangersbruggen voor één van de palmeilanden in Dubai.’

‘En denk niet dat het alleen gaat om bruggen voor voetgangers en fietsers’, benadrukt De Jong. ‘Over dit revolutionaire materiaal kunnen de zwaarste vrachtwagens rijden. Het zal nog wel even duren voor anderen het willen toegeven, maar beton en staal hebben er met composiet een serieuze concurrent bij!’

Bovenstaande foto is gemaakt op 29 februari 2008 tijdens de

plaatsing van een brug van vezelversterkte kunststof in de

Krimpenerwaard.

V.l.n.r. Simon de Jong, Kees Honselaar en Jan Peeters


EToekomst in zicht‘Elektrisch vervoer komt er écht aan’Jonge bedrijven die de mouwen opstropen en hard aan de weg timmeren. Zo zien we ze graag in Rotterdam. Schoolvoorbeeld hiervan is Epyon, een bedrijf dat snelladers ontwikkelt voor elektrische voertuigen en daarmee de hele wereld verovert.


Enkele maanden na de start van het bedrijf in 2005 stond er een recensie over Epyon op een website over startende ondernemingen. Het oordeel was niet mals: het plan was te vaag en het product niet sterk genoeg. De recensent had niet veel vertrouwen in een succesvolle afloop. ‘Ja die recensie mag er nu wel eens af’, lacht Crijn Bouman, één van de oprichters van Epyon. Want hoe ver de recensent er destijds naast zat, blijkt uit artikelen die tegenwoordig op de site van Epyon staan. Artikelen die berichten over een bezoek van staatssecretaris De Jager aan het bedrijf, een samenwerkingsverband met het grootste Europese consortium op het gebied van elektrische voertuigen en nieuwe, internationaal opererende investeerders. ‘Alhoewel ik moet toegeven, dat de man enigszins gelijk had. Onze plannen waren in die eerste periode inderdaad wat vaag’, voegt Crijn Bouman eraan toe. Inmiddels is van vaagheid weinig meer te bespeuren bij Epyon. Sterker nog: het bedrijf heeft een sterke focus op het ultrasnel laden van alle voertuigen.

PROTOTYPEMaar eerst nog even naar het verleden. Enkele van Epyons grondleggers studeerden nog aan de TU Delft, toen zij in contact kwamen met een TU-onderzoeker. Hij was een nieuwe techniek voor energieopslag op het spoor gekomen. ‘Wij hebben daar de juiste elektrotechniek bij gezocht en een prototype van een snellader ontwikkeld’, vertelt Crijn Bouman. Met het prototype werden de eerste contacten gelegd met mogelijke fabrikanten en afnemers. ‘We hebben Epyon langzaam opgebouwd’, vertelt financieel directeur Ad Prins. ‘We zijn met z’n vijven met

eigen geld begonnen. Een klein groepje mensen met ieder zijn eigen achtergrond. Crijn bijvoorbeeld, studeerde nog en ik had al de nodige werkervaring - meer dan 25 jaar - als business consultant. Het begin was niet altijd even makkelijk. We hebben best wel kritieke momenten gehad.’

INNOVATIELENINGDaar kwam verandering in toen Epyon in 2006 in aanmerking kwam voor Eureka-subsidie, een subsidieregeling voor internationale innovatieprojecten. Ad Prins: ‘Daardoor konden we met goed fatsoen aankloppen bij de Rabobank voor een innovatielening.’De innovatielening is een lening die wordt gefinancierd vanuit het Innovatiefonds van Rabobank Rotterdam. ‘Het is een typisch Rotterdams product, bedacht door de eigen innovatie- en strategieafdeling van onze bank’, vertelt Stefan de Wit, accountmanager Zakelijke Relaties van Rabobank Rotterdam. ‘Ondernemers met een innovatief product (of dienst) kunnen een beroep doen op het Innovatiefonds voor een lening van maximaal 75.000 euro.’ Een innovatiecommissie beoordeelt de aanvragen en let daarbij op originaliteit, haalbaarheid en kwaliteit. Per jaar worden tien aanvragen gehonoreerd. Het bijzondere aan de innovatielening is dat niet de ondernemer, maar de Rabobank gedeeltelijk het financiële risico op zich neemt. ‘Bij het aangaan van de lening worden succescriteria vastgesteld. Zijn deze na twee jaar niet behaald, dan kan de lening geheel of gedeeltelijk worden kwijtgescholden. Overigens was de innovatiecommissie meteen razend enthousiast over Epyon.’ Epyon wist de belofte waar te maken. Na twee jaar voldeed het bedrijf ruimschoots aan de succescriteria. ‘Het mooie


van het vertrouwen van de Rabobank was, dat we daardoor investeerders kregen’, blikt Ad Prins terug. ‘Daarmee werden we dermate kapitaalkrachtig dat we in aanmerking konden komen voor BBMKB-financiering.’ Financiering met behulp van de BBMKB-regeling houdt in dat de overheid garant staat voor de deel van een lening. ‘Het gevolg daarvan is weer, dat we nu aan het praten zijn met nieuwe investeerders,’ aldus Ad Prins.

TURBULENTE MARKTDat investeerders graag in zee gaan met Epyon heeft ondermeer te maken met het feit dat het bedrijf zich niet gek laat maken door steeds weer nieuwe ontwikkelingen. ‘De markt is gigantisch turbulent’, zegt Crijn Bouman. ‘Je moet zorgen dat je niet achter elke nieuwe hype aanloopt. In plaats daarvan moet je kiezen voor het juiste marktsegment en zorgen dat je daar heel goed in wordt.’ Voor Epyon is dat het elektrische vervoer, waaronder industrieel vervoer, goederenvervoer en het vervoer van personen. Volgens Crijn Bouman, cum laude afgestudeerd op schone-energietechnologie, is met het oog op het milieu de keuze voor elektrische motors veruit de juiste. ‘Een elektrische motor is vier keer efficiënter dan een benzinemotor. Bovendien kun je gebruik maken van groene stroom. Windenergie is extreem duurzaam. Een elektrische auto die op windenergie rijdt is, afgezien van de productie, volledig CO2-neutraal. Dat biedt een platform om met schone energie aan de slag te gaan.’ Epyon doet op zijn beurt onderzoek naar de schoonste accutechniek. ‘Dat zijn lithium-ionaccu’s’, weet Crijn Bouman. ‘Die hebben de hoogste energie-efficiency. Onze researchafdeling onderzoekt de levensduur van deze accu’s. De manier van opladen, het gebruik; dat heeft er allemaal invloed op. Zulke kennis is belangrijk, want vijftig procent van de kosten van een elektrische auto ligt bij de accu. De levensduur ervan is dus een kritische factor. Daarom zijn wij samen met meerdere batterijfabrikanten bezig een product te ontwikkelen dat een levensduurgarantie geeft. Hiermee komt grootschalige marktintroductie van elektrisch vervoer in één klap flink dichterbij.’

TANKSTATION VAN DE TOEKOMSTTerug naar de focus op de toekomst. Een toekomst waarin in de visie van Ad Prins het Nederlandse wagenpark grotendeels op elektriciteit rijdt, men

onderweg snel “tankt” en daarna relaxt zijn weg vervolgt. Hij heeft het plaatje helemaal in zijn hoofd. ‘Weet je hoe ik het tankstation van de toekomst voor me zie?’ De financieel directeur staat op, loopt naar het whiteboard en begint te tekenen. ‘Kijk, de accu’s worden opgeladen bij speciaal daarvoor ingerichte oplaadpunten. Even verderop kunnen automobilisten - onder het genot van een kopje koffie - tijdens het laden wat werk doen op hun laptop of mobiel bellen. Met onze snelladers duurt dat opladen namelijk nog maar vijftien minuten. Andere laders doen daar zo’n zes tot acht uur over. Bij zulke oplaadpunten zou je een hotel moeten bouwen.’Als het toekomstbeeld van Ad Prins klopt, staan we aan de vooravond van een kleine technologische revolutie die het straatbeeld op relatief korte termijn ingrijpend gaat veranderen. ‘Helemaal als in de steden automobilisten overstappen op elektrische scooters en grote bedrijven als TNT en Rabobank daar ook voor gaan’, zegt Ad Prins. ‘De Rabobank is al bezig met elektrisch vervoer’, reageert Stefan de Wit. ‘Daar wordt serieus naar gekeken.’ Crijn Bouman: ‘Er zijn veel hypes, maar van deze technologie weten we dat het meer is dan dat. Fabrikanten zetten er serieus op in. Misschien duurt het nog tien jaar, maar volledig elektrisch vervoer gaat er écht komen.’


RDM Campus: onderwijs en bedrijfs-leven op één plekOp de voormalige werf van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij (RDM), midden in de Rotterdamse Stadshavens, wordt RDM Campus gerealiseerd.

Onder het motto Research, Design and Manufacturing wordt het terrein ontwikkeld tot een unieke vestigingslocatie en broedplaats voor de creatieve en innovatieve maakindustrie en voor nieuwe energiedragers. ‘In de 23.000 vierkante meter metende hal is de bouw van onderwijs- en bedrijfsruimtes in volle gang’, vertelt Gabrielle Muris, programmamanager van de RDM Campus. ‘Vanaf september 2008 worden hier technische opleidingen van de Hogeschool Rotterdam en het Albeda College gevestigd. Daarnaast is er dan bedrijfsruimte te huur voor innovatieve bedrijven die hun bestaande technologieën verder willen ontwikkelen. Deze bedrijven sluiten naast een huurcontract ook een kenniscontract met de scholen, zodat er voor de studenten relevante leerwerkplaatsen ontstaan.’

WIN-WINSITUATIEDe samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven moet zorgen voor een win-winsituatie. ‘De studenten zijn actief met innovatieve producten en diensten en kunnen

zich goed oriënteren op hun verdere beroepskeuze’, vervolgt Muris. ‘Door de binding met de bedrijven hebben ze ook een grotere kans op werk en wordt het vakmanschap en ondernemerschap bevorderd. De bedrijven kunnen hun innovatieve producten verder ontwikkelen. Voor het testen van prototypes is maar op weinig andere locaties ruimte beschikbaar. De inzet van studenten maakt het voor de bedrijven nog aantrekkelijker om zich op de RDM Campus te vestigen. Daarnaast biedt de samenwerking met het onderwijs de bedrijven de mogelijkheid om hun toekomstig personeel de scouten.’ Op dit moment hebben al twee bedrijven zich op de RDM Campus gevestigd: Formula Zero en BAM Rail. Formula Zero gebruikt de RDM-Campus op dit moment als Test Centre voor hun karts die volledig op waterstof rijden.

AQUALINEROm de onderwijs- en bedrijfsruimtes helemaal startklaar te maken, is een flinke renovatie van het terrein noodzakelijk. Ook de infrastructuur wordt verbeterd. Vanaf het voorjaar

van 2008 zal een fast ferry, de Aqualiner, dagelijks bij de RDM Campus aanmeren. Met de Aqualiner bedraagt de afstand tot het centrum van Rotterdam minder dan tien minuten. De investeringen in het complex en het vervoer worden gedaan door de scholen, het Havenbedrijf en de gemeente Rotterdam.

Voor meer actuele informatie kijk op www.rdmcampus.nl.



NVrachtwagens met vleugelsJong en duurzaam ondernemerZijvleugels om vrachtauto’s zuiniger en veiliger te maken. Met dit idee wonnen de broers Gandert en Hjalmar van Raemdonck enkele prestigieuze prijzen, maar kwamen ze ook in aanmerking voor de innovatielening van de Rabobank. Waarmee ze hun bedrijf Ephicas een vliegende start konden geven.

Net afgestudeerd en nu al een prijswinnende onderneming runnen. De broers Gandert en Hjalmar van Raemdonck studeerden Aerospace Engineering aan de TU Delft. Daar ontwikkelden ze een aerodynamische sidewing speciaal voor vrachtwagens. Gandert: ‘het grote voordeel is dat ons product geld bespaart’. In een test met vrachtauto’s van TNT is onderzocht dat met speciale zijvleugels de besparing op brandstof kan oplopen tot 15%. De jongens zijn enthousiast en willen in hoog tempo door. In zo’n twee jaar willen ze de totale investering van 1 miljoen euro terugverdienen. Middels het verdiende prijzengeld (ze wonnen ‘MKB Energie Idee’ voor het meest innovatieve, energiebesparende idee), een stukje eigen vermogen en een lening van de bank wordt nu gestart aan de productie. ‘Als de helft van alle vrachtwagens in Nederland klant zou worden dan leidt dit tot een CO2 besparing van 50 miljoen ton’, aldus Hjalmar. ‘En, niet onbelangrijk in een tijd van economische tegenwind, de energiebesparing levert direct geld op voor de ondernemer’.Begin 2009 wonnen de ondernemers zowel het MKB Energie Idee van SenterNovem als de LiveWire Young

Business Award van Shell. ‘Dat heeft ons veel publiciteit opgeleverd en met de juryrapporten hebben we ons huiswerk nog verder kunnen verbeteren’, zegt Hjalmar. Met het prijzengeld van beide awards, een stukje eigen vermogen en de innovatielening van Rabobank Rotterdam is de productie opgestart. De innovatielenig was voor de ondernemers belangrijk, ook de opmerkingen en de suggesties van de advies-commissie hebben geholpen. Hjalmar: ‘Met name op het punt van een doordachte prijsstrategie, het aanstellen van een adviesraad en goede afspraken over licenties hebben de mensen van de bank ons aan het denken gezet’.De ondernemers gaan zich richten op het snel binnenhalen van nieuwe klanten. Gandert van Raemdonck: ‘We hebben weliswaar geen commerciële achtergrond, maar denken dat we ons idee heel goed aan de man kunnen brengen. Het scheelt natuurlijk dat we iets kunnen laten zien dat direct resultaat heeft. Daarnaast blijven we onderzoekers, we gaan zeker verder met onderzoek en ontwikkeling om ons product verder te perfectioneren en ons bedrijf uit te bouwen.’

21 RABOBANK INNOVATIEPRIJS


Starten met ervaringdankzij coachingsproject Rabobank Rotterdam begon 2 jaar geleden met het project ‘leden coachen leden’: een ervaren ondernemer neemt een starter enige tijd onder zijn hoede. Zowel coach als starter moeten lid zijn van de bank. Coaching is vooral geschikt voor innovatieve starters.

Kees Rijkhoff is algemeen directeur van de Avantage Groep. Avantage is een landelijk opererend automatiseringsbedrijf, dat negentien jaar geleden op een zolderkamertje startte en nu met zo’n honderd medewerkers op het Rivium in Capelle a/d IJssel is gevestigd. Bulent Yildiz is vijf jaar geleden met zijn onderneming Playerz Games gestart. Het bedrijf brengt de bordspellen MadWish en kindervariant KidzWish op de

markt, heeft een eigen t-shirtlijn ‘Rebelz13’ en ontwerpt de schoolartikelenlijn ‘Cool@School’. Rabobank Rotterdam vroeg Kees als coach voor Bulent. En zo begon een dynamische en verfrissende samenwerking.

SUPERINITIATIEF ‘Ik vind het belangrijk om startende ondernemers te helpen met de ervaringen die ik zelf heb’, zegt



Kees Rijkhoff. ‘Daarbij is iemand natuurlijk vooral geholpen met de minder plezierige ervaringen, de obstakels waar je zelf als ondernemer ooit tegenaan liep. In dit project help ik Bulent door mijn ervaring en mijn netwerk met hem te delen. Hij blijft te allen tijde zélf de baas in zijn bedrijf, ik opereer alleen als adviseur op de achtergrond. Ik heb een sterk geloof in Bulent als ondernemer, hij is enorm creatief en weet zijn producten goed te verkopen. Ik probeer ervoor te zorgen, dat aan de creatieve ideeën van Bulent een bedrijfsmatige vorm gegeven wordt. Blijf op de goede weg en zorg dat je de focus gericht houdt op de stappen die je nú moet zetten: dat is mijn rol.’ Bulent is erg enthousiast over Kees als zijn coach. ‘Ik vind dit echt een superinitiatief van de Rabobank. Kees is van groot belang voor mij. Ik ben wel creatief, maar nogal chaotisch en hij brengt lijn in mijn bedrijfsvoering. Hij helpt me om een sterke zakelijke strategie op te zetten en die stap voor stap uit te voeren.’

MOOIE TOEKOMSTMet het bedrijf Playerz Games probeert Bulent onder andere het ouderwetse bordspel weer nieuw leven in te blazen. ‘Ik hoop jongeren en kinderen hiermee uit de wereld van de computergames te halen en ze terug te brengen naar de echte wereld. Onze bordspellen zijn eigentijds en hip, passend bij het image van jongeren. Omdat wij echt iets nieuws willen brengen, zoeken we geen samenwerking met gevestigde fabrikanten als Jumbo en Ravensberg. Vanuit de bordspellen, zijn we in de t-shirts en schoolartikelen beland. Onder de naam Cool@School brengen we allerlei producten voor scholieren uit. Ons uitgangspunt is daarbij: het is cool om naar school te gaan, want je doet al die moeite voor je zelf.’Zowel Kees als Bulent hopen nog lang met elkaar te mogen samenwerken. ‘We bellen regelmatig en zien elkaar eens in de twee weken’, zegt Kees. ‘Ik zie een heel mooie toekomst voor Bulent, vind het fantastisch om hem te kunnen helpen. De vraag is niet óf hij zakelijk doorbreekt, maar wannéér dat gebeurt!’



Het is tijd voor de innovatielening.Productkenmerken Innovatielening:

Ledenproduct Advies door externe deskundigen Looptijd maximaal 5 jaar Kwijtschelding bij gebrek aan succes

••••

Het is tijd voor de Rabobank.

Bedrag maximaal € 75.000

www.rabobank.nl/rotterdam

advert. Innovatielening2.indd 1 18-03-2008 11:21:44Dichterbij RR maart 2009.indd 24 15-09-2009 17:09

dichterbij rr innovatiehr 2009

Documents