dialux manual tr

Upload: suereyya-kocabey

Post on 12-Jul-2015

915 views

Category:

Documents


4 download

TRANSCRIPT

DIALux 4.3 VersiyonuAyd nlatma hesaplamas iin Yaz l m standard

El kitab

2005 DIAL GmbH Gustav-Adolf-Strae 4 58507 Ldenscheid [email protected] www.dial.de

12. Bask 2006 Byk bir titizlikle metin ve resim zerine al ld . DIAL, yazarlar ve evirmenler meydana gelebilecek olas bir yanl bilgi ve sonular yla ilgili olarak ne adli bir sorumluluk ne de herhangi bir ykmll stlenebilirler. Mevcut yay n n telif hakk korunmu tur. Btn haklar sakl d r. Bu kitapta bahsedilen Software (yaz l m) ve Hardware (donan m) tan mlar genellikle kaydedilmi rn tan mlar d r ve yasal hkmlere ba l d rlar. DIAL GmbH, DIALux Software nin kullan m yla ba lant l olarak ne ki ilerden ne de maddi hasardan sorumludur. Program ve dokmantasyonlar byk bir titizlikle yap lm t r, ama buna ra men maalesef hatalar meydana gelebilmektedir.

rn Tan m : Microsoft, MS, Windows, Windows NT, Win32, ABD ve di er lkelerde Microsoft Corporation un kaydedilmi rn tan mlar d r. Adobe, Acrobat Reader, Adobe Systems, INC in kaydedilmi rn tan m d r. POV-Ray POV-Ray yksek kalitede bilgisayar grafikleri elde etmek iin kullan lan bir ara olan Persistence of Vision Raytracer ( n izleme) in k saltmas d r. POV-Ray telif hakk sakl olan cretsiz bir yaz l md r. Yani, biz mellifler program zerinde tm telif ve haklar na sahiptir. Fakat cretsiz kullanman za msaade edildi inde lisans n zda belirtilen ko ullara tabidir. Lisans , Windows POV-Ray i bytp Help mensn kullanarak veya Alt+B ile ve ilgili butonu seerek grntleyebilirsiniz. POV-Ray Hakk nda LET M B LG S

Lisans ara t rmalar email yoluyla yap labilir; ltfen ekip liderinin halihaz rdaki e mail adresi iin POVRay web sitesini ve bu dokman n online kopyas n http://www.povray.org/ adresinde ziyaret ediniz. (Maalesef adrese s k s k gnderilen spam emailler dolay s yla de i tirmesk zorunda oldu umuzdan burada yay nlayam yoruz.) A a daki mektup adresi yaln zca resmi lisans i i iin ve sadece emailin mmkn olmad durumlarda kullan labilir. Teknik destek sa lam yoruz. Gncellenmi srmleriyle cd gndermeyece iz. Ltfen para gndermeyiniz. Nas l destek olabilece iniz konusunda bilgi edinmek istiyorsan z ltfen: POV-Team C/O Hallam Oaks P/L PO Box 497 Williamstown, Victoria 3016 Australia Adresine yaz n z. MESA Copyright (C) 1999-2003 Brian Paul Tm haklar sakl d r.

AKS YAZILI OLARAK BEL RT LMED MDDETE TEL F HAKKI SAH PLER VE/VEYA BA KA AHISLAR YAZILIMI "OLDU U G B ", A KAR VEYA ZIMNEN, SATILAB L RL VEYA HERHANG B R AMACA UYGUNLU U DA DAH L OLMAK ZERE H B R GARANT VERMEKS Z N DA ITMAKTADIRLAR YAZILIMIN KULLANIMI VEYA D ER ARIZALAR (VEYA VER KAYBI OLU MASI, YAZILIMIN YANLI HALE GELMES , S Z N VEYA NC AHISLARIN ZARARA U RAMASI) YZNDEN OLU AN GENEL, ZEL, DO RUDAN YA DA DOLAYLI HERHANG B R ZARARDAN, BYLE B R TAZM NAT TALEB NDEN BRIAN PAUL SORUMLU TUTULAMAZ. Warenzeichen: Microsoft, MS, Windows, Windows NT, Win32 sind eingetragene Warenzeichen der Microsoft Corporation in den USA und anderen Lndern. Adobe, Acrobat Reader sind eingetragene Warenzeichen von Adobe Systems, INC. "POV-Ray ", "Persistence of Vision", "POV-Team " and "POV-Help" are trademarks of the POVTeam . Any other trademarks referred to herein are the property of their respective holders.

DIALux Versiyon 4.3 Ayd nlatma hesaplamas iin Yaz l m standard

Genel bakDIALux 4.3 e ho geldiniz ! Bu elkitab DIALux ile h zl ve etkin al may amalamaktad r. E er Windows programlar yla nceden al t ysan z DIALux program na ba lamak g olmayacakt r. DIALux program n renmede, DIAL s k s k e itim vermektedir. Bunlarla ilgili bilgiyi www.dial.de internet adresinden ya da 0049 2351 1064 360 telefon numaras ndan renebilirsiniz. Yenilikleri ve gncellemeleri internet adresimizden alabilirsiniz.. Sayfalarda DIALux fonksiyon tan mlar n greceksiniz.

DIALux 4.3 Versiyonundaki yeniliklerDIALux 4.3 Versiyonuna bir nceki versiyona gre u yenilikler gelmi tir: I n spektrum da lm dikkate al narak k da l m n n hesaplanmas Plugln lambas ndan bir kland rma iin lamba seimi. Lamba retici katalo undan bir lamban n seimi a a daki bilgileri ierebilir : o I k ak m , rand man , gerilim(voltaj fark ) gibi teknik bilgiler o Lamban n yeni bir LVK si , rne in yans t c lambalarda. o Bir lamba iin bekleme faktrleri o I n spektrum olarak da t lmas o Resimler , metinler, ba l k isimleri ya da numaralar o Di er nemli pazarlama bilgileri DIALux 4.3 , n spektrum da l m n sa lamayan lambalar iin ya da ayet Plugln lambas yklenmi de ilse , standart lamba spektrumunu sa lar I n s n rland r lmas na ynelik renk filtreleri. DIALux , k rengini spektruma tamamlamada etkili olan gerek renk filtrelerini iermektedir. Ekranda ve kt larda k diyagramlar n n geli tirilmi gsterimi DIALux iin ok say da yeni textur ve mobilyalar DIALuxunayn a a ierisinde mobilyalar ve Texturlar silmek ya da yerini de i tirmek art k mmkn Property Pages lar(yukar da solda denetleyicide) art k daha byk ve objelerin datalar hakk nda daha fazla bak imkan sunmaktalar kt larda ok say daki k kt s yla olan ayd nlatmalar, btn LVK lar data dal yapraklar nda grlebilir Simetrik olmayan iin koni diyagramlarda (C0 ve C90 iin yar m sapma a lar ) ve dolayl olarak yanan kl klar iin (rne in Uplights) I klar n \ ok say daki kl klar n gama C90 a gre olu turulmas Art k animasyonlarda kolayl kla PovRay e devredilebilmektedir st yzeylerde (GUI) her bir fonksiyonu art k ok daha kolay bulabileceksiniz. DIALux Yard m ayd nlatma donan m plan na olanak sa lamaktad r. Bu de i ikliklerin d nda birok detay dzeltildi ya da yeni eklendi. Bunlardan baz lar : o Yanl renkler o Dndrlebilir kl k paralar o Serbest ayd nl k dzeni

o o o o o

Dzen yard m e itli ayd nl k ye inlikleri iin hesaplama yzeyleri S zmalar Grnm ayar yapmak

KurulumDIALux kurulumu ok basittir. DIALux program n istedi iniz maksada gre e itli kurulum seenekleriyle kurabilirsiniz. Ltfen kurulum ncesi tm pencereleri kapay n ve aktif olan tm Virs taray c lar n deaktif hale getirin.

Internet yklemesi sonraki kurulumDIALux program n sayfam zdan indirdiyseniz (www.DIAL.de) ya da proje ortaklar m z n sayfalar ndan indirdiyseniz bir DIALux... (*.exe) belgesi greceksiniz. Bu belgeyi farenin sa tu uyla ift t klayarak a n. Bundan sonra ekran n za gelen ynergeleri izleyin. Byk olas l kla DIALux kurulum program sizden Microsoft Internet Explorer n yeni srmn yklemenizi isteyecektir. Program sizden 5.5 Versiyonu ve yukar s n isteyecektir. Bunun iin, www.microsoft.com sitesinden ykleme yapabilirsiniz.

CD den kurulumDIALux program n CD den yklemek isterseniz DIALux CD yi yerle tirin. Bundan sonra otomatik olarak ekrana Ho geldiniz kacakt r. Buradaki ynergeleri takip ediniz. Kurulum program bilgisayar n zda Microsoft Internet Explorer 5.5 versiyonunu tespit ederse sizden st versiyonu yklemenizi isteyecektir. Bunun iin uygun olan versiyonu ykleyiniz.

Resim1 DIALux CD Ba lang ekran

I kl k bilgilerinin kurulumuPlugIns hakk ndaDIALux her defas nda I kl k bilgileri olmadan gnderilmektedir. reticinin kl k bilgileriyle ilgili PlugIns leri proje ortaklar m zdan alabilirsiniz. Bu PlugIns leri proje ortaklar m z n internet sayfalar ndan ya da I kl k bilgileri CD sinden temin edebilirsiniz. Proje ortaklar n n telefon numaralar n ve adreslerini www.DIAL.de internet adresinde PlugIns/Katalog ba l alt ndan bulabilirsiniz ya da DIALux program n n yklemeyiniz ayd nlatma a ac na t klayarak bulabilirsiniz. Burada retici ve adres bilgilerine ula abilirsiniz (bkz. Sayfa 32).

PlugIn yklendikten sonra bunu ift t klayarak ba lat n (ncesinde mutlaka DIALux program n sonland r n). Bundan sonra kurulum program ve talimatlar ekrana belirecektir. Ekrandaki bu ynergeleri izleyin. Kurulum sonras DIALux program n yeniden ba lat n. Bundan sonra I kl k a a zerinde yeni bir PlugIn belirecektir (bkz. Sayfa 32). PlugIn i ift t klamayla DIALux program zerinden al t rabilirsiniz. PlugIn i retici CD sinden kurulum yapmak isterseniz CD yi yerle tirin. Normal artlarda Ho geldiniz penceresi kacakt r. Buradaki ynergeleri takip etmeniz gerekir. (DIALux program n nceden sonland r n z). E er ba lama ekran belirmezse Windows Explorer al t r n ve CD deki PlugIn dizinini de i tirin. PlugIn i ift t klay n. Geriye kalan her ey otomatik olarak gerekle ecektir.

Online-Kataloglar hakk ndaDIALux Online-Katalog kullanma f rsat sa lamaktad r.Online kataloglar n avantajlar ndan biri ihtiya duydu unuz kl klar DIALux program nda herhangi bir PlugIn yklemeksizin kullanabilmenizdir . OnlineKataloglarla olan al malar Sayfa 85 de tam olarak anlat lmaktad r. Pluglns Lambalar DIALux ayn zamanda bir kesme noktas ta maktad r. Kullan c bir Plugln lambas nda bir lamba setikten sonra bunu do ru lambay semektede kullanabilir. Plugln lambalar yaln zca lambalar iin standart donan mlar sunmaktad r. Lamba piyasas ndaki e itlilik ve lambalar n farkl teknik zellik farklar vard r. Ayn tipteki lambalar iabetli bir seimi pratikte kullan lan lamba iin gerekli k lmaktad r. Baz lamba kataloglar , lamba katolo undaki bir lamba iin do ru donan m seme olana n sunmaktad r. ayet lamba reticisi bu fonksiyonu tamamlamam sa kullan c bu seimi DIALux ten de ba latabilir. Lamba Plugln ayn ekilde t pk I kl k Plugln gibi kullan c taraf ndan yklenmek zorundad r. DIALux kullan c iin kl klar ve lambalar iin ayr olarak kendi veri bankas nda

birtak m rnek verileri ve de DIALux lamba demo Plugln leri birlikte vermektedir.

DIALux LightDIALux 3.1 Versiyonu oldu undan beri DIALux Light Asistan da bulunmaktad r. Bu asistan sayesinde h zl ve etkin bir ekilde Ayd nlatma planlamas yap labilmektedir. Bu asistan sayesinde DIALux program yla daha az al anlar tm yaz l m bilmeksizin al abilirler. Kurulum sonras DIALux Light Asistan program n di er DIALux ikonunun yan nda grebilirsiniz. Asistan ift t klamayla al t r n z. E er DIALux program n ba latt ysan z DIALux Light Asistan n Men Veri Asistan da bulabilirsiniz.

Resim5 DIALux Light Asistan

DIALux Light Ikonu

Ba lama sonras DIALux Light sizi Ho geldiniz ekran yla kar layacakt r. Burada sonraki ad mlar anlat lacakt r. Bilgileri okuduktan sonra ltfen Sonra ya t klay n.

Resim6 DIALux Light Asistan - Ba lang

Proje bilgileri penceresinde m terilerinizin verilerini ve bilgilerini giriniz. Her ikisi daha sonra bilgisayar dkmnde kacakt r.

Resim7 DIALux Light Asistan

Proje bilgileri

Veri giri i penceresinde sol tarafta yer geometrisini belirlemi olacaks n z. DIALux Light dikdrtgen bir yer izecektir. Kutuyu L-oda ekline getirdi inizde DIALux Light size L formunda oda gsterecektir. ekilde verilecek olan a,b,c ve d kenar uzunluklar na dikkat ediniz. Sayfan n sounda tavan n ,duvar n ve yerin yans tma arpan n de i tirebilirsiniz. Ayarlanm olan duvar yans tma arpan tm duvarlar iin geerli olacakt r.

Resim8 DIALux Light Asistan

veri girdileri

Kataloglar a bir t klamayla retici PlugIn kar n za kacakt r.Burada kullanmak istedi iniz kl k sein ve aktarmak iin PlugIn i t klay n. Ard ndan PlugIn i kapat n. DIALux Light seilmi olan kl k sa st tarafta gsterecektir. (En son kullan lan kl k standard olarak gsterilir.)

Resim9 DIALux Light Asistan

PlugIn a rma

Resim10DIALux Light Asistan

Ki isel Veribankas

Hesaplama ve Sonular penceresinde DIALux Light yans tma arpan na gre ihtiyac n z olan kl klar istenilen ksal ayd nl k do rultusunda bildirecektir. I ksal ayd nl Planlanan Em e girin. Odaya kadar ula an kl k hesaba kat lmayacakt r. Kutucuklara yatay ve d ey de er girmekle kl klara ve duvara mesafe vermi olacaks n z. Tm de erleri iste inize gre girdikten sonra Hesaplama penceresine t klay n. DIALux Light hesaplamay ba latacakt r.

Resim11 DIALux Light Asistan - Hesaplamas

DIALux Light izolin resimde sonucu ve bir tabloda al ma dzlemini gsterecektir.

Resim12 DIALux Light Asistan

Hesaplanm sonu

Sonular vermek kutusunda bir kt alabilir ya da PDF belgesi olarak kaydedebilirsiniz. Bunun iin ilgili kutucu u t klay n. Kutucuklar n stnde, kt sembolnn yan nda gerekte ka kt ald n z grebilirsiniz. rne in bir genel bak istedi inizde zet i t klay n. M terinize tm verileri gstermek istedi inizde tm kt lar aktifleyin.

Resim13 DIALux Light Asistan

Sonular n verilmesi

Resim14 DIALux Light Asistan - kt s

DIALux Light en sonda kapan diyalo u verecektir. DIALux Light program n kapad ktan sonra hesaplanan Sonu 3D-Rendering olarak DIALux program nda kacakt r. Burada Veri saklama n n alt na hesaplama sonular n belge eklinde kaydetme olana bulacaks n z.

Resim15 DIALux Light Asistan - Son

Asistanlarla al maDIALux program yla ilk defa al yorsan z ve CAD programlar yla ilgili tecrbeniz yoksa size tavsiyemiz Asistanlar yard m yla ilk projelerinizi hesaplaman zd r. Deneyimli kullan c lar bu blm geebilirler.

Resim16 DIALux Ba lang ekran

Kurulum sonras nda DIALux her defas nda HO GELD N Z penceresini karacakt r. Bu pencerede farenin sol tu uyla DIALux Asistan n t klay n. E er HO GELD N Z penceresini gremiyorsan z Men de Dosya Asistan t klay n.

Resim17 DIALux Asistan a rma

S radaki rnekle size Asistan n fonksiyonlar hakk nda bilgi vermek istiyoruz. L-form oda yararl dzlem zerinde 500 lx kl k alan

Resim18 Asistanla al ma- ba lang

H zl planlama ya t klay n. Herbir ad m kabul etmek iin Devam t klay n.

Resim19 Asistanla al ma - oda ismi, form, oryantasyon

Odaya isim verin, L odas n sein ve yerini belirleyin.

Resim20 Asistanla al ma

Oda ls

Oda lsn ve oda yksekli ini girin. Duvar sembolize eden ufak harfler izim ncesinde ve tan t mda gsterilecektir.

Resim21 Asistanla al ma - yans tma, yararl dzlem ve bekleme faktr

Yans tma arpan n ,yararl dzlem ve bekleme faktrn kararla t r n. DIALux standard na leri ye t klayarak da devam edebilirsiniz.

Resim22 Asistanla al ma

I kl k retici seimi

I kl k seme ekran nda veri bankas n t klayarak kurulu PlugIn leri a rabilir ya da ki isel veri bankan z ba latabilirsiniz. Bir ka demo ayd nlatmalar ki isel veri bankan zda olacakt r. Ki isel veri bankan zda favori kl klar n z ykleyebilirsiniz. Bylelikle h zl bir eri im sa lam olursunuz.

Resim23 Asistanla al ma - PlugIn / ki isel veri bankas

Bir PlugIn filitre fonksiyonu sein ya da burada oldu u gibi ki isel veri bankan zda istedi iniz kl t klay n ve aktar n. Bundan sonra Kapat t klay n.

Resim24 Asistanla al ma

I kl k seimi

DIALux

kl k semesi ekran seilen

kl klar gsterir.

Resim25Asistanla al ma

Montaj yksekli i

Montaj eklini seiniz.

Resim26 Asistanla al ma

I kl k miktar iletimi

Etkinlik derecesi metodunda DIALux gerekli miktardaki kl klar ayd nl k iin bulacakt r. Odadan s zan kl k hesaplamada gz ard edilecektir.

Resim2 Asistanla al ma, I kl k do rultmas

Oda dzenlemesini kararla t r n z.

Resim28 Asistanla al ma, Sonucun hesaplanmas

Tamam t klay n. DIALux hesaplamaya ba layacakt r ve hesaplanan sonucu grsel olarak sunacakt r.

Resim29 Asistanla al ma, grntl sonu

Hesaplanan sonular n kt s n almak iin Tek ka t kt ya t klay n. Bylelikle a a daki zeti tm nemli detaylar yla tek bir sayfada greceksiniz.

Resim30 Asistanla al ma, Tek ka t kt s

DIALux yzeyiDIALux Windows XP stilinde bir yzeye sahiptir. Ikonlar n dinamik ayar ,yeni ve geni k lavuzu sayesinde kullan c ynlendirilen ekranlarla art k al malar n daha da kolayla t r yor ve daha da h zland r yor.

Denetleyicili Proje Yneticisi K lavuz

Resim31 DIALux 4.3 Yzey

DIALux yzeyi ana al ma alanlar nda toplanmaktad r ( drei. ) CAD penceresi Denetmenli proje yneticisi K lavuz Bu( drei ) al ma alan ayd nlatma donan mlar na DIALux 4.1 ile etkin ve toplu bir bak planlamas getirmektedir. Her bir alanda yaz l mdaki fonksiyonlar a rabilir ve objelerle al abilirsiniz. Proje yneticisi denetmeni ve ilgili tm dallar iermektedir (Proje, mobilya, kl klar, kt lar)

CAD Penceresi

Resim32 3D-Odan n i grnm

Cetvel

Resim33 odan n zet grnm

3D grnm ve zet grnm yan ve ngrnmleri interaktif planlamada grebilirsiniz. CAD penceresi interaktif ayd nlatma plan iin hizmet vermektedir. Farenizle odan n d cephesini ya da standart soka evirebilir, zoom layabilir, yana do ru itebilir ya da dola abilirsiniz. PAN ya da itiniz farenizin orta butonuyla hizmetinizdedir. Zoom fonksiyonu tekerlekli fare ile mmkndr.

DIALux program nda farenin sa butonu ok nemlidir. aretlenen objeler, program modlar ya da al ma alanlar nemli fonksiyonlar yla hizmetinizdedir.

Resim34 Sa fare butonu

Ayr ca i ya da d oda objelerini itebilir, leklendirebilir, evirebilir ve i aretleyebilirsiniz. Farenin sa butonuyla Men y a rabilir ve CAD penceresini istenilen modda aabilirsiniz.

Resim35 3D-CAD-Penceresinin ba lam mens

Resim36 Ba lam mensyle zet grnm

Proje yneticisindeyken Farenin sa butonuyla odaya t klad n zda 3D grnm ya da zet grnm seebilirsiniz. Birden fazla CAD penceresi a ksa bunu Menden Pencere yi t klay n z. Resimler tmden a ld ysa TAB tu uyla ekran n kenar ndaki grntler de i tirilebilir. Ayn anda farkl pencerelerle al ma yksek znrlkteki ekran kartlar ve grafik kartlar yla mmkndr. Odaya bir obje konulduysa buna farenin sa butonuyla bir men eklenebilir. Ye il eksende evirme noktas

Mavi eksende evirme ekseni Objenin kayd r lmas Resim37 Ba lam mensnde i aretlenen obje evirme noktas aktiflendiyse noktada bulunan d eyicideki obje t klayarak evrilebilir. K rm z nokta k rm z eksenin etraf nda, mavi nokta mavi eksenin etraf nda ve ye il nokta ye il eksenin etraf nda dn sa lar. Objenin ki isel koordinat sisteminin oldu una dikkat ediniz. Objeyi ok a t klayarak ve ekerek yerinden k m ldatabilirsiniz. K rm z eksende evirme ekseni

Proje Yneticisi

Resim38 Proje yneticisi

Proje yneticisi ayd nlatma plan n z h zl bir ekilde gerekle tirmenizi sa layacakt r. Ayd nlatma plan n zdaki her bir elementi i aretleyebilir ve bunlar n zelliklerini denetleyicide grebilir ve de i tirebilirsiniz. Proje yneticisi denetmeni ve ilgili tm dallar iermektedir (Proje, mobilya, kl klar, kt lar)

Das Projekt, hier BEW Wermelskirchen olarak adland r lan projede planlayan n ad n ve adresini, m terinin tm odalar , d cepheleri, sokaklar ve kl klar ynetmektedir. I kl k listesindeki tm kl klar n n gsterilmekte oldu u bu projede planlad n z PlugIn den Kullan seiniz. Burada planlamada daha kullan lmayan alternatif kl klar ynetebilirsiniz. Bir oda ,oda s n rlama alanlar n (yer,tavan,duvarlar) yararl dzlemi, mobilya ve kl k dzenini alt obje olarak kullan r. D cephe alt obje olarak yer elementlerini, mobilya ve kl k dzenini iermektedir. Bir sokak alt obje olarak Otoyol elementlerini (Otoyol ve yol izgileri, park izgileri, yaya yollar n , ye il izgileri, bisiklet yollar n ve acil durum ve Acil durum izgileri) ve kl k sokak dzenini iermektedir. (((Parkstreifen, Gehwege, Grnstreifen, Radwege und Notfallspuren))) Elementlerden birini i aretleyin (Farenin sol butonuyla) Bylelikle denetleyicinin zellikleri

gsterilmi olacakt r. Sa t klamayla CAD grntsndeki gibi objelere zg Men kacakt r.

I kl k semeI kl k semesi iin bir dal yap mevcuttur. Bu yap y Proje yneticisinin iindeki I kl k seme yi t klayarak grebilirsiniz.

Resim39 PlugIn Yap

I kl k seimi

Kurulmu olan PlugIn ler DIALux 4.1 taraf ndan otomatik olarak tan n r ve yeniden kuruluma ihtiya yoktur. Bu eski

versiyon PlugIn ler iin de geerlidir. PlugIn leri amak iin ift t klay n z. Bir PlugIn i mendeki kl k seme den de aabilirsiniz. Proje ortaklar m z n kurulmam olan PlugIn lerini dal yap n n a a lar nda bulabilirsiniz. Kurulmam bir PlugIn i ift t klayarak Explorer penceresi a lacakt r ve kl k reticisinin internet sayfas a lacakt r. Baz reticiler kl k yklemelerine ya da tm bir PlugIn i yklemeye izin vermektedir.

Ki isel veri bankas n olu turmakKullan c e itli retici PlugIn ler aras ndan en s k kulland kl klar seme imkan na sahiptir. Bu kl klar Ki isel Veri Bankas na ykleyebilir, kl klar arayabilir ve kl klar silebilir.

Resim40 Ki isel veri bankas

I kl klar Ki isel veri Bankas na aktarmak iin Import tu una basarak kay tlardaki bir ve birden ok ULD , *.ldt (Eulumdat), *.ies ya da *.cib dosyalar kullanabilir. Bir kl k projeye eklendiyse Proje Yneticisindeki I kl k listesinde belirecektir. Farenin sa butonuna t klayarak bu kl k veribankas na kopyalanm olur.

I kl k dosyalar n DIALux 4.1 e eklemek

Resim41 DIALux 4.3 al mas esnas nda Explorer ba lam mens DIALux 4.1 arka planda al yorsa Windows-Explorer la istenen I kl k kay tlar n arayabilir ve bunu gncel DIALux projesine ya da ki isel veribankan za ekleyebilirsiniz(dosyaya sa t klay n). Windows-Explorer da LVK tan t m kacakt r.DIALux u formatlar destekler:

Eulumdat (ldt) CIBSE TM14 IES (her varyasyonda) LTLi PDF (reticiye zg Format) Plugln Lambalar Bir kl k seildikten sonra Plugln nin baz kl klar yklenmi Plugln kl klar n n a lmas n ve lamba reticisinden uygun olan lambay seme olana n sunmaktad r. Lamba Plugln halihaz rda tm teknik datalar , fotometrik datalar dahil olmak zere ve bekleme faktrlerini temin etmektedir. E er bir kl k Plugln buna imkan vermiyorsa DIALux ten lamba seimi de ba lat labilmektedir. I kl n teknik zellikler sayfas nda lamba i aretinden sonra noktayla birlikte donan m yzeyi bulunmaktad r. Bu alt r ld zaman kullan c yklenmi olan tm Plugln kl klar n n listesini elde etmekte ve bunlardan birini seebilmektedir ve de kl k iin iin uygun olan donan m bulmaktad r. DIALux Versiyon 4.3

Resim 42. DIALux ten bir Plugln lambas n n al t r lmas Plugln lambas yklenmemi se kullan c yaln zca DIALux lambalar ndan demo Plugln yi aabilir. I kl k reticisinin bunu kaydetmesi durumunda baz arama kriterleri Plugln lambas na aktar labilmektedir. unlar olabilir : Uygun lamban n n ILCOS- Lkodu, ayakl n performans , gerilim v.b.Plugln lambas kl a uygun malzemeleri temin eder. Kullan c , kendi ihtiyac iin uygun olan lambay (ya da lambalar ) seer.Bunlar standart lambalar , zel k renkleri , bilhassa beklemeye dayan kl olmayan lambalarya da kendine has zellikleri olan di er lambalar.Lambalar kl kar n LVK sini de i tirecek teknik datalar tedarik ederler. Bu durum rne in reflektr lambalar nda, LVK n n de i tirilmesine izin verilmeyen reflektr lambalar iin kl klarda sz konusudur , nk rne in ne eklenen fazladan bir cam mevcutsa LVK nin devralmas kabul edilmez.Fakat normal rnlerde kullan c k da l m n belirleyebilmektedir , rne in bir ayd nlat c da bir spot ya da bir flood reflektrnn dereye girip girmedi ini.

Kullan c bir ya da birden fazla lambay kl a devredebilir. yleki , rne in bir kl k tasnifinde spot ve flood reflektrlerini kar t rmak ya da iki farkl k rengini ayn s ralamada kullanmak mmkndr.Seilmi olan lamba kl kta mevcut olan lambay silebilir yahut onu tamamlayabilir.

Mobilya dal yap sMobilyalar Mobilya dal yap s ndan fareyle Drag and Drop (Srkle ve b rak) i lemi uygulanarak projeye getirilebilir(ortak gr ).

Resim44 Mobilya yap

Mobilya dal yap s yedi e it alt kay da ayr lm t r. Mobilya dal yap s tan t m penceresini DIALux te e itli yerlerde konumlayabilirsiniz. Mobilyay bir dosyadan ba kas na ta yabilir ya da kopyalayabilirsiniz. Ayn ekilde yeni bir dosya aabilirsiniz ve eskisini silebilirsiniz. Sz konusu yaz l mda ya da dosyada sa a t klad n zda bunu yapabilirsiniz. Versiyon 4.3 ten itibaren mobilyalar m3d format nda saklanmaktad r. Bylelikle mobilya datalar n n di erleriyle de i tirilmesi olduka kolayla maktad r. m3d datalar mobilyan n yan nda mobilya dal yap s iin Preview iermektedir. Tabiki SAT-format kullan m n za sunulmaya devam etmektedir.

. Texturlar bir dosyadan ba kas na ta yabilir ya da kopyalayabilirsiniz. Ayn ekilde yeni bir dosya aabilirsiniz ve eskisini silebilirsiniz. Sz konusu yaz l mda ya da dosyada sa a t klad n zda bunu yapabilirsiniz. Alt dosyadaki k renkleri ve renk filtreleri materyal

zellikte de ildirler. Onlar n i levleri de tarif edilmi tir. Resim 45 Renk dal yap s .

k renkleri blmn-

Resim3 Textur yap

Seilmi olan Textur iin denetleyicide bir tan t m gsterilecektir. Yans tma arpan Textur daki RGB de erleriyle Import sonras karar verilecektir. De eri istedi iniz ekilde de i tirebilirsiniz. Burada nemli olan Textur daki gerek boyutlar vermektir. DIALux boyutlar 1 X 1 m standard nda vermektedir. rne in bir bina cephesi foto rafland ve Textur olarak import edildiyse binan n gerek boyutlar n n (uzunluk ve ykseklik) verilmesi gerekir. Bir Textur bir yzeye ekildikten sonra da zerinde al ma yap labilir (leklendirme, evirme,...). Eksi uzunluktaki bir girdi (rne in 0,4m) texturu eksi uzunluktaki eksenle yans t r. Fakat bu sadece yzey opsiyonlar olarak olas d r, texturun kendisi iin de il.

kt dal yap s kt semesi iin de bir dal yap mevcuttur. Bunu kt ya t klayarak aabilirsiniz

Resim46 Tab kt

ya da ilgili ikonun k lavuzundan aabilirsiniz. Belirtilen ka t sembolne t klay n. E er bu belirte grnmyorsa kt n n al nabilmesi iin hesaplaman n gerekle mi olmas gerekir.

Resim47 kt yap s

Bir kt n n ekranda izlenebilmesi iin ilgili sembole ift t klay n. e itli kt lar n ayn anda grnmesi iin farenin sa butonuyla kt sembolne t klay n ve yeni pencerede a sein. Tm kt lar ekranda grebilirsiniz. Checkbox taki yaz c sembolyle olan kt lar u ekilde bask ncesi grlebilir. Dosya kt ya da Dosya Sayfa grnts

3D-Rendering CAD yi ayarlanm olan izleyici pozisyonunu kt iin ayarlayacakt r. 3D Rendering ayn zamanda *.jpg resim dosyas olarak da kaydedilebilir. Bunun iin Rendering istenen grnt do rultusu yakalan ncaya kadar evrilmelidir. Sonra Men de unlar seilmelidir: Dosya Export CAD grn JPG olarak kaydet... Sie knnen das 3D Rendering auch als *.jpg Bilddatei abspeichern. Hierzu drehen Sie das Rendering so, dass es die gewnschte Blickrichtung darstellt. Danach whlen Sie im Men Datei Exportieren CAD Ansicht als JPG speichern... Burada Rendering i kaydetmek iin bir liste ve bir veri ismi seebilirsiniz.

Fonksiyonlar amak iin farenizle t klay n z.

Resim4 The Guide

K lavuzda bir sembole t klay n. lgili fonksiyon a lacakt r. oda ayd nlatmas n n zerinde durdu unuzda oda girdi opsiyonlar kar n za kacakt r. E er K lavuz penceresi gittiyse DIALux 4.1 de Men den K lavuz pencereyi gster fonksiyonunu t klayarak yeniden K lavuzu grebilirsiniz.

Resim48 Guide-penceresi gsterilmesi

DenetleyiciDenetleyici, i aretlenen objeyi CAD-grn nde ya da Proje Yneticisindeki zellikleri incelemenizi sa lar. Burada varolan zellikleri de i tirebilirsiniz. Baz de erler gri olarak verilmi tir. Bunlar de i mezler (ya da burada de i mezler).

Resim51 aretlenen odadan n Property Page Yukar da i aretlenen odalar n zelliklerini grmektesiniz. Yans tma arpan zelliklerini global bir ekilde de i tirmek iin t klay n. Dikkat! Burada duvarlar n yans tma arpan birlikte de i tirebilirsiniz. Her bir duvar n yans tma arpann de i tirmek istedi inizde ilgili duvar i aretleyin ve denetleyiciden zellikleri de i tiriniz. Denetleyicinin her bir dikkate al n z. kl k ve kl k dzenini ay rt etti ini

Resim52 Proje yneticisindeki

kl k dzenlemesi ve bunlar n

kl klar

Resim53 Property Page de

kl k dzenlemelerinin Pozisyon u

Resim54 Property Page dzenlemesi ierisindeki

kl klar

Ett etme moduBelli zamanlarda DIALux 4.1 Ett etme moduna girmektedir. u durumlarda gerekle mektedir: o Yeni bir odan n girdisinde o Mevcut bir odan n sonradan ett edilmesinde o Bir yer elementinin d cephesinin ett edilmesinde o Bir hesaplama yzeyinin ett edilmesinde Bu moda eri ebilmek iin Proje yneticisindeyken al lmakta olan objenin zerine farenin sa butonuyla Oda geometrisi, yer elementi ya da dzlem etd ne t klan r. Alternatif olarak Men de Oda geometrisi etd ierisindeki Ett t klay n z. nc olas l k olarak K lavuz da Oda geometrisi etd ne t klay n z. Tavsiye edilen zet grnm ierisindeki Oda geometrisiyle al makt r.

Resim55 Odan n ba lam mensnde grlmesi (Odadayken sa t klay n)

Bu fonksiyon a r ld ktan sonra Oda geometrisi ki isel olarak de i tirilebilecektir. Her llendirme Yer elementleri ve hesaplama dzlemleri iin geerlidir.

Resim56 Oda al ma modu

Duvarlara t klayarak bunlar interaktif olarak CAD grnmnde paralel kayd rabilirsiniz. Oda koordinatlar n t klad n zda bunlar oda ierisinde istedi iniz yere kayd r labilir. Arzu etti iniz bir duvar n bir taraf na farenin sa butonuyla t klay n. Ba lam mens kacakt r ve Nokta ilavesi yapabileceksiniz.

Resim57 lerletilmi bir k e noktan n eklenmesi

Ba ka Oda koordinatlar n Property Page e ilave edebilir ya da silebilirsiniz. Bunun iin ilgili kolona t klamal ve ard ndan Koordinat eklemek ya da Koordinat silmek i semelisiniz. Burada koordinatlar numerik olarak da verebilirsiniz. Uzunluk ve Geni lik ile de maksimum lmleri girebilirsiniz. Her uzunluk bunun ard ndan nispet oranlarda aktar lacakt r. DIALux n yukar daki rnekte ( ekil 56) sol a a daki kl klar koordinatlar n kabul edilmesinden sonra gstermedi ini ya da hesaplamad na dikkat ediniz. DIALux bir kl n bir odan n iinde mi yoksa d nda m oldu unu anlar. D taraftaki kl klar gz nnde bulundurulmaz. Oda yeniden bytlecek olursa kl k otomatik olarak yeniden ilave edilecektir. D grnmn yer elementleri ayn ekilde ett edilmektedir. Bunlar d grnme eklemek iin yer elementleri sa t klanarak Proje Yneticisinden, K lavuz dan ya da Mobilya dal yap s ndan ilave edilebilir.

Resim58 Kullan lan yer elementinin eklenmesi

DIALux 4.1 de hesaplama dzlemleri istenilen ekle getirilebilir.Hesaplama dzlemindeyken sa t klanarak oday istedi iniz ekle getirebilirsiniz. rne in bir poligonal Task Area zerinden K e yaz masas elde edebilirsiniz.

Resim59 Poligonal "Task Area"n n yaz masas nda ortaya konulmas

Ki isel ayarlar optimalle tirmekDIALux ayarlar de i tirmenizi sa lar. Tm menleri de i tirmek iin Dosyai Ayarlar t klay n z

Resim60Men Ayarlar

Genel OpsiyonlarGenel Opsiyonlar mens ayarlanabilir 5 li ekran mensn kar r. Standart de erlerde Oda lm, Yans tma arpan , yararl dzlem vs. ayarlar lkelere gre de i tirebilirsiniz. Bu da her girdi iniz kayd lkelere gre tek tek de i tirmekten kurtarmaktad r. DIALux her lkenin normlar n ve kaidelerini bilmektedir. Ayarlar buna gre yap lmaktad r. Not: Bylelikle DIALux dil ayar n de il ayar de erlerini de i tirmi oluyorsunuz. Alternatif olarak de erleri tek tek de girebilirsiniz.

Resim61 Genel Seenekler

Standart de erler

Global in alt nda projelerinizin kay tl oldu u dosyalar bulursunuz. Dil i de i tirerek DIALux st dzleminin dilini de de i tirmi olursunuz. DIALux stansdard olarak i letim sisteminin diliyle ba lar. rne in: Windows i letim sisteminiz Almanca ise DIALux de ba lang ta Almanca ba lar. Geici olarak ngiliz meslekta lar n za bir ey anlatmak iin dili ngilizce ye ayarlamak isterseniz Dil in alt nda ngillizce yi seiniz. Bundan sonra DIALux kapat n ve yeniden balat n. Dil imdi ngilizce dir. Almanca ya dn analog olarak gerekle ir. Global in alt nda Ba lama zelliklerini, Hesaplama zelliklerini (metre cinsinden ya da Amerikan cinsinden) ve ayd nlatmac l k byklklerini (Avrupa ya da Amerika) kararla t rabilirsiniz.

Resim62 Genel Seenekler

Global

CAD penceresinde tm CAD pencereleri iin arka plandaki renklerini de i tirebilir ve kt almay belirleyebilirsiniz. Standart grafik kart srcsn deaktif etmek ve Mesa srcsne de i tirmek iin olanak vard r. yi bir grafik kart n z varsa bu de i tirme ok nemli de ildir. Grafik iplerinin OnBoard oldu u bilgisayarlarda gvenli grafik moduna (Mesa srcs) de i tirme avantaj sa layabilir. De i tirme ancak DIALux n 3D gsterimindeki kmede ya da 3D tan t m ndaki noksanl kta anlaml d r. DIALux n de i tirmeden sonra yeniden ba lat lmas gerekti ini hat rlay n z. E er eski bir bilgisayarla al yorsan z tel kafes model ayar n hareket halindeyken aktifleyiniz. Bylelikle hesaplama zaman ndan tasarruf edecek ve DIALux ekran nda herhangi bir titreme olmadan al abileceksiniz. Not: Yukar daki ayar standart olarak aktif haldedir. Bilgisayar n z iyi donanm durumdaysa deaktifleme fonksiyonunu kullanman za de ecektir. Checkbox lar arac l yla koordinat oklar n 3D de grlebilir hale getirebilirsiniz. Ayn ekilde DIALux 4.1 deki Kuzey okunun snmesini sa layabilirsiniz

Resim 63. MipMapping ve Mipmaps filtreleme ayarlar anlat lacakt r.

Resim5 Genel Seenekler

CAD-Penceresi

DIALux te st dzleminde Doku lar n kullan m olas l vard r. Modern grafik kartlar Mipmapping i desteklemektedirler. Bu fonksiyon Doku detaylar n yak n ve uzak mesafede iyi gstermektedir. Malesef eski grafik kartlar bu fonksiyonu desteklememektedir. Bunun iin donan m n h zland r lmas gerekir.

Resim6 Mip Mapping olmadan Rendering

ekilde fayans Dokusu kar duvarla k yasla kt bir biimde verilmektedir. n planda Doku kusursuzdur. Sonraki ekilde MipMapping fonksiyonu a lm t r. Akmalar n ve arka planda hatas z bir ekilde verilmi tir.

Resim7 Mip Mapping li Rendering

kt ekran nda yaz boyutlar n ve izgi kal nl grlmektedir. Ek olarak taban sat r bulunmaktad r. Buraya irketinizin logosunu ekleyebilirsiniz. irket logonuz iin Logo daki -nokta butonuna t klay n ve dosya dan Logonuzu sein. DIALux Bitmaps (BMP) ve JPG dosyalar n aar.

Resim65Genel Seenekler - kt

Son penceredeki Kullan c ya kendi ad n z ve adresinizi yaz n z. Buras her projede kar n za kacakt r.

Resim66 Genel Seenekler

Kullan c

zelle tirme fonksiyonuna Men de Dosya Ayarlar Sembol ve klavye zelle tirme a r larak en s k kulland n z sembolleri seebilirsiniz. Fonksiyon a r larak ayn zamanda sembolleri de i tirebilirsiniz. Farenin sol butonuyla kullan lmayan fonksiyonu de i tirme dzlemine gtrn. htiyac n z olan fonksiyonu da istenen yere getiriniz. DIALux standart Windows k sayollar n (Shortcuts) desteklemektedir.Klavye kombinasyonlar yard m yla da bunu yapabilirsiniz.

Resim67 Men oturtma

Resim68 DIALux yzeyin konumland r lmas

Yeni Proje ba latmakYeni butonuna bast n zda yeni bir proje a lacakt r. DIALux her defas nda sadece tek bir Projeyi al t r r. Bu sebepten yeni bir projenin a lmas iin eski projenin kapat lmas gerekir. Dzenleyicide proje ismini girebilir proje tan m yapabilirsiniz. DIALux ba latma tarihini otomatik olarak verecektir. Farkl bir alternatif olarak kutuyu otomatik olarak deaktif hale getirerek tarihi de i tirebilirsiniz.

Resim69Yeni Proje eklenmesi Kullan c . Verileri ikinci ekranda kar n za kmaktad r. Buradaki bilgiler Option ayarlar ndan al nmaktad r. nc ekranda Adres ve drdnc ekranda proje detaylar bulunmaktad r. Bu detaylar ayn zamanda kt n n kapak ka d nda kar n za kacakt r.

Resim70 Proje verilerinin girilmesi

DIAlux 4 ek olarak Bulundu u yer de ileri bir formda bulunmaktad r. Bu Kartotek gne in durumunu gn hesaplamas nda onaylar. Buraya listede bulunmayan uzunluk,geni lik lleri, Zaman ve Yaz vakit ayarlar n de i tirebilirsiniz(bkz.blm DIALux te gn hesaplamalar ). Deaktif bir yaz vakti k vaktini temsil etmektedir. Verilerinizi buraya kaydedebilir ve istedi iniz ekilde kullanabilirsiniz.

Resim71 Projekt verilerinin daten girilmesi

konum

Yeni Proje amakDIALux Program ba lang c nda , haz r a k bir projedeyken, yeni proje amak iin Proje A t klay n z.

Resim72 Ba lang ekranl proje a lmas ya da Men den Dosya t klamayla a n z. A ile kay tl proje ift

Resim73 Men de projenin a lmas

Aktif minyatr grnmdeyken Windows Explorer DIALux 4 projesinin grafiklerinin tan t m n gstermektedir.

Resim8 Proje n gsterimi

Oda yap land rmasBir Oda yap land rmas iin K lavuz da Yeni oda ekle sekmesini t klay n z.

Resim9 Odalarda al mak

Yeni odan n olu turulmas

Oda geometrisi etdBundan sonra CAD penceresinde sayfan n sa taraf nda zet grnm ve denetleyicide oda koordinatlar belirecektir. Oda kayna standart olarak sol a a dad r. (x=0, y=0). Farenin sol butonunu noktalara t klayarak kayd rabilir ve sa butona t klayarak noktalar ilave ederek Oda lsn de i tirebilirsiniz. Farkl bir alternatif olarak denetleyicideyken Oda koordinatlar n editleyebilirsiniz. TAB tu unu onaylad ktan sonra DIALux tabloda verilen de erleri kullanacakt r. Verileri girdikten sonra bunlar OK ile onaylay n z.

Sa fare butonunu t klay n z

Resim77 Odalarda al mak

Oda koordinatlar n n girilmesi

Odan z ayet tmden gremiyorsan z byte butonuyla zoom yapabilirsiniz.

Resim78 Odalarda al mak

Toplam grnme zoom lama

Grnm evirme

Resim79 Odalarda al mak

3D-Grnm

Oda verilerini de i tirmekProje Yneticisinde bir oda i aretlendi inde denetleyicide e itli ayarlar yapabilirsiniz. Genel in alt na oda ismini ve tan mlama metnini yazabilirsiniz.

Resim80 Odalarda al mak

Genel

DIALux 4 deki yenilik ekleme plan metodu dur. Burada bekleme plan ayarlar nda EN 12464-1 und CIE 97 ile desteklenirsiniz. I kl k dzeni bekleme parametresiyle bekleme de eri ve yeni de er optimalle ebilir. Kullan c ayn zamanda bekleme de erini global olarak kl kla ilgili yerine odan n standart de eri olarak da kullanabilir. I k planc s EN12464 tan t ayd nlatma planlamas iin bir bekleme plan da ayarlamaya te vik edilmektedir. I k planc s ayn zamanda ayd nlatma planlamas ve bir bekleme plan ayarlamaktad r. DIALux 4 k plan ak na entegre edilmi tir ve otomatik olarak al r.

Asistan

Resim81 Oda verilerileriyle al ma

Bekleme plan metodu

Bekleme faktr ara t rmas n n basit metoduDIALux te kullan c ; global bir bekleme faktrnn odan n tamam n hesaplamas n ya da her kl k / kl k dzenini ilgili bekleme faktrne iletmesini seebilir. Basit ve eski DIALux versiyonlar nda klasik metod kullan m yayg nd . Bir oda ya da d cephe yap land ktan sonra kullan c Property Page de ilgili seimi yapar.

Resim82 Oda verilerileriyle al ma seimi

Bir referans de erinin Bekleme faktr iin

Klasik metodda Bay Stockmar n Bekleme faktr Teori ve Uygulama k 6-2003 Tablo 1 referans de erleri olarak bulunmaktad r. Kullan c bunun haricindeki bekleme faktrlerini de Edit alan na koyabilir. Seilen bir kl n ard ndan kullan c bunu istedi i bir yere yerle tirebilir. Ayn zamanda kl klar n teknik detaylar na da eri im sa layabilir.

Resim83 Konumland r lm

kl klar n teknik verileri

Lamba ak m ve dzeltme faktr kl k adedinde etkisi zerinde vard r. Bunlar burada ayarlan r.

Resim84 I kl k adetinin iletimi

DIALux utilisation factor metodunda bir CIE saklamaktad r. Bylelikle gerekli miktardaki kl klar iletilebilecektir. Ayd nl k dzeyinin beklenen yeni de eri ve bekleme de erleri gsterilmektedir. Ayn zamanda odan n tamam n n yeni de eri ve bekleme de eri gsterilecektir. Kullan c kl k dzenini toplam planlamaya toplayabilir. Bu durumda de erler olacakt r nk odada ba ka bir kl k dzeni bulunmamaktad r.

kt da bekleme faktr imdiye kadarki gibi e itli kt sayfalar yla hat rlat lacakt r. rne in buradaki Bekleme plan sayfas nda oldu u gibi.

Resim85 Bekleme plan kt s

Kullan c kesin bekleme plan metodlar n semedike DIALux kullan m nda da herhangi bir de i iklik olmayacakt r. Klasik metod da ayn ekilde yeni odan n kurulumunu ilk ba ta semektedir.

Bekleme faktr ara t rmas nda ileri metodlarKullan c arzu etti inde bekleme faktrn her kullan lan kl klar ( kl k dzenleri) iin iletebilir. Der Anwender kann auf Wunsch auch den Wartungsfaktor der einzelnen verwendeten Leuchten (anordnungen) ermitteln. Bunun iin Property Page deilgili metodun seilmesi gerekir.

Resim86 lerletilm Bekleme faktr seimi

Oda ya da d cephe iin evre artlar belirlenir. Burada kullan c u durumu seebilir: temiz, normal ve kirli. Ayn zamanda Trilux kitab n n Plan yard mc s 12464 deki ok temiz i kullanabilir. Oda bekleme aral burada ortaya konulur. Bir kl k seiminden sonra kullan c bunu istedi i yere konumland rabilir. Ayn zamanda kl n teknik detaylar na eri ebilir. Bu Property Page basit metodla zde tir.

Resim87 e itli

k ta malar n n teknik ayar

e itli I k k (LEO, Light Emitting Object) ve kl klar, her LEO iin ayr olarak lamba seimine ve dzeltme faktrne ayarlanabilir.

Basit metodda oldu u gibi beklenen ayd nl k dzeyinin yeni de eri ve bekleme de eri gsterilir. Bunun haricinde genel odan n yeni ve bekleme de eri gsterilir. Kullan c bu kl k dzeni katk s n genel planlamaya ilave eder. Bu durumda de erler odada kl k dzeni olmad ndan zde olur.

Resim88 Varolan

kl klar n adet seimi

Property Page de Bekleme faktr bu kl n e itli parametrelerine ayarlar. Bir kl n birok LEO su oldu unda bunlar da tek tek parametrelenebilir.

Resim89 PropertyPage bekleme faktr

Property Page de kullan c kl k dzenini bekleme faktrne gre optimize edebilir. I kl k reticisi bu kl klar iin ULD veri bekleme parametrelerini tan mlam sa, bu kl k tipi Edit alan nda lamba tipinin alt na i lenecektir. Bekleme faktr evre ko ullar na (Raum Property Page de tan ml ),, Montaj yksekli ine (Oda endeksinde tan ml ) ve letim sresi Betriebsdauer (an dieser Stelle einzugeben) ve lambakl k bekleme aral na (burada tan mlan r) ba l d r. I kl k reticisi parametre girmediyse kullan c DROP Down listelerinden CIE rnekleri alt ndan kl k tipi ve lamba tipini seebilir. Kullan c ba ka faktrler kullanmak istedi inde alt k s mdaki blme faktrlerini Checkbox tan i aretleyebilir.

Resim90 Kullan c tan ml bekleme faktr

Kullan c n n seti i bekleme faktrlerinden (LLWF ve/veya LWF) Lamba tipi ya da kl k tipi Kullan c tan ml da a lacakt r. Planc faktrleri ve dip notlar buraya yazabilir. Planc Property Page de bekleme de erlerini ve yeni de eri ayn zamanda toplam ayd nl k kurulumunu grebilir. Bu durumda bekleme plan n daha minimale optimalize eder. Di er bir dzende toplam ayd nlatma dzeyi oda de erlerini de i tirecektir.

Resim91 Farkl bir dzenin ayn odaya eklenmesi

Burada optimal say daki ara t rma istenen toplam ayd nl k dzeyi odaya verilecektir. Bu CAD de de izlenebilir. Farkl artlara maruz kalmak (kirlenme, farkl yanma sreleri,...) bekleme faktrndeki CAD kl klar ayd nlat r ve al ma dzeni anlamland r r. Bekleme faktrlerini Men Grn ya da mendeki CAD penceresinden gsterebilirsiniz.

Resim92 Menyle birlikte Bekleme plan faktrnn CAD ierisinde gsterilmesi

Resim93 Bekleme plan faktrnn CAD da gsterilmesi ikonu

Kullan c bekleme faktrlerini Ett etmek sekmesinin alt nda dzenleyebilir

Resim94 Menyle al mak

Bekleme faktrlerinin al t r lmas

Ya da ilgili fonksiyonun a r r.

kl k dzenini ba lam mensnde

Resim95 Ba lama I kl k dzenlemesi

Bekleme faktr al t r lmas

kt da da iletilen bekleme faktr belgelenir. Burada Bekleme plan kt olarak DIAlux te a r labilir.

Resim96 CAD ierisinde

kl klar n bekleme faktrleri ierisinde gsterilmesi

DIALux bekleme plan n *.RTF olarak kaydedebilir.

Resim97 Bekleme plan Export etmek

Oda dzlemleri nde tavan n, uvar n ve yerin ayd nlatma zelliklerini kararla t rabilirsiniz. Duvar n yans tma zelliklerini de i tirirken tm duvarlar de i tirdi inize dikkat edin.

Resim98 Oda verileriyle al mak

Oda yzeyleri

Dzenleme DIALux 4.1 de yenidir ve Kuzey hizas iin y eksenini kararla t r r. Oda iin yap lan Kuzey hizas d cephe iin de ayarlan r. Bunu kolayca tan mlayabilmek iin y koordinat n n Kuzey ok u koordinat kayna yak n na getirmek gerekir.

Resim99Oda verileriyle al mak - Do rultma

Her bir duvar n zelliklerini de i tirmek3D grnml bir duvar sein k rm z yla gsterilsin. Alternatif olarak Proje yneticisinde ilgili duvar sein. Bir yeri i aretledikten sonra denetleyicide duvar n zellikleri belirecektir. Burada duvar n ismini de i tirebilir ve sonular i leyebilirsiniz. rne in hesaplama sonras 3D rendering glge olu turursa hesap yatay ve d ey hatlar sisteminin verilmesi gerekir. Gstergenin iyi olmas iin hesap yatay ve d ey hatlar sisteminin bir o kadar kk olmas gerekir (nokta adetleri bytlr). Bylelikle bilgisayar n z n hesaplama sresi de artacakt r.

Resim100Duvar

ismin zellikleri

kinci ekranda Materyal in alt nda duvar materyal zelliklerini girebilirsiniz. Bylece yans tma arpan da de i ecektir. Alternatif olarak bunu yans tma arpan nda da verebilirsiniz.

Resim101 Duvar

materyal zellikleri

ayet bir duvara Doku i lendiyse Doku ekran nda Doku zelliklerini girebilirsiniz (bkz. Sayfa 80 ). Raytracer Opsiyonlar nda duvar n zelliklerini DIALux Raytracer ile girebilirsiniz.

Oda elementleri eklemekOdan n de i mesi iin oda elementleriDIALux oda elementleriyle oday de i tirebilme olas l n vermektedir. Bylelikle, Dachschrge oda elementi uygun ekilde kesilecek ve yeni oda dzlemi olan Tavan 2 olu acakt r. D eme de ayn zamanda odan n bir paras olur ve dzlemler olu turur.

Resim102 Duvarlarda al mak

oda elementlerinin eklenmesi

Oda elementlerini kullanabilmek iin nce Mobilya dal yap s n a n z. Oda elementlerini i aretleyiniz. DIALux tm elementleri tan t mda gsterecektir. Bunlar 3D grnm Drag and Drop ya da zet grnme ekebilirsiniz. Oda elementlerini ayn zamanda zet grnmde de ett edebilirsiniz. Oda elementlerinin leklendirmesinde zet grnm daha kolay olacakt r. Fareyle leklendirebilir ve evirebilirsiniz.

Resim103 Duvarlarda al mak

oda elementlerinin edit edilmesi

DIALux a a daki oda elementlerini kullanman z iin olanak sa lar. Bunlar ayn zamanda birle tirilebilir. Bir oda elementi di eri taraf ndan kesildi inde DIALux, kesilen bu k sm hesaba katmayacakt r.

Resim104Odalarda al mak

DIALux oda elementleri

DIALux 4 n gelmesiyle Kubbe oda elementi km t r. Kapsaml olan tavan formlar daha da ilerlemi tir. Bu sayede Kubbe tavan yapmak mmkndr.

Resim105 DIALux oda elementleri

Kubbe

Property Page ile eklemeDenetleyici de numerik olarak objeleri Mobilya-PropertyPage e ekleyebilirsiniz. Bunun iin yap da istenen objeyi sein ve denetleyicide pozisyonu verin ve ekle yi t klay n.

Resim107 Odalarda al mak

Property-Page ile oda elementlerinin eklenmesi

Mobilya eklemekMobilya eklemekMobilyalar oda elementleri gibi Drag & Drop ya da Property Page ile eklenir.

Resim108 Drag and Drop - Mobilyalar

Property Page ile eklemeDenetleyici de numerik olarak objeleri Mobilya-PropertyPage e ekleyebilirsiniz. Bunun iin yap da istenen objeyi sein ve denetleyicide pozisyonu verin ve ekle yi t klay n.

Mobilya haz rlamaStandard yap n n birle tirilmesiyle kendi mobilyalar n z haz rlayabilirsiniz. rne in kk bir raf ilerleme metodunu tan mlas n.

Resim109 Mobilya olu turma

Standard yap

Dikdrtgen prizma lmlerini bir raf taban oluncaya kadar de i tirebilirsiniz. Burada Property-Page i kullan n z.

Resim110 Mobilya olu turma

Boyutlar n de i tirilmesi

Ard ndan raf taban n kopyalay n ve do ru yere kayd r n. Yksekli in (Z-eksen) uygun getirilmesi gerekir.

Resim111 Mobilya olu turma - Kopyalama

Bundan sonra d duvarlar haz rlay n ve do ru yere kayd r n Sonra d duvarlar ve raf tabanlar n farenin sa butonuyla i aretleyin. Birle tirme hesaplama iin ok nemlidir. Di er trl DIALux her yzeyi ayn hesaplar ve kaplanm alanlar ierisindeki grnmeyen yzeyleri de hesaba katmak zorunda olurdu.

Resim112 Mobilya olu turma - Birle tirme

Export fonksiyonunun Mobilya kaydet sekmesini a rarak Mobilya y kaydedersiniz. Bu size mobilyay farkl bir projede kullanman z sa lar.

Resim113 Mobilya olu turma

Mobilya export etmek

Kaydedilen mobilyan z mobilya yap s nda greceksiniz. (bunun gncellenmesi gerekir. Gncelleme iin Proje yneticisinde bir yap dan di erine gein ve tekrar ayn mobilya yap s na gelin). Buradan Drag and Drop ile her zaman CAD pencersine iletebilirsiniz. (bkz. Sayfa 154)

Resim114 Mobilya olu turma

Kay tl Mobilyalar a rmak

Mobilya dosyalar n import etmekMobilya dosyalar n di er Programlardan, rne in AutoCAD ten import etmek iin Men Dosya Import Mobilya dosyalar n seiniz. DIALux *.sat uzant l mobilya dosyalar n karacakt r.

Resim115 Mobilya verilerini import etmek

Pencere ve kap larPencere ve kap lar Drag & Drop ile planlamaya al n r. Bu objele sadece duvarlara konumland r labilir.

Resim11 Drag & Drop

Pencere ve kap lar

Pencere ve kap lar sadece duvarlara konumland r labilece inden, kap ekildeki gibi otomatik olarak d ey konumland r lacakt r. Bu objeler otomatik olarak do ru konumlan r.

Doku eklemeDrag & Drop ile eklemekProjelerinize Drag & Drop ile Doku ekleyebilirsiniz.

Resim121Dokular Drag & Drop ile eklemek

Renk Doku yap s nda istenen Doku ya da rengi sein ve istenen dzleme farenin sol butonuyla s k tutup CAD da b rak n. Renk ya da Dokular istenen reel dzlemlere(mobilya, oda, pencere, kap ) konulabilir. Hesaplama dzlemleri herhangi bir Doku konulamaz. Bir objenin ierisine (oda ya da mobilya) Dokudaki ayn renkler sa lanacakt r. rne in: Odan n bir duvar ndan bir tu la dokusunu ekti inizde tm duvar dokuyu bu ekilde olacakt r. Ayn renkte olmas art yla bu mmkndr. Shift tu una ayn anda basarak fareyle gsterilen dzlem ilgili doku ya brnecektir. Bu rne imizde sadece bir duvar vard r. Strg tu una ayn anda basarak dzlemin tamam ayn doku ya brnecektir. Bu rne imizde tm duvarlar, tavan ve yerler vard r.

Konumland r lm Dokularla al maSonradan konumland r lm dokular dzeltilebilir.

Resim122Dokular n objeler zerinde al t rmas

Arzu etti iniz objeyi CAD da sein. Property Page de kartotekte doku devam iin Dzlemler i greceksiniz. rne in dokunuzda ters konumlanm olan objenin ilgili dzlemini sein ve kartotekteki Doku rotalan r ve/veya byklkleri de i tirilir. Burada kayd rma da mmkndr.

Doku silmekBir Dokuyu bir objeden doku yap daki sigiyi seerek uzakla t rabilirsiniz. Obje tekrar kk rengine brnecektir.

Resim122 Doku silinmesi

Dokular Textr yap ya eklemekKendi Dokular n z (resimler)DIALux e eklenebilir. *.bmp, *.dib, *.jpg, *.gif uzant lar DIALux taraf ndan desteklenir. Dokular Drag & Drop ile Proje Yneticisine eklenebilir. Ayn anda DIALux Doku yap y ve Windows Explorer a n z. Grafik dosyan z Windows Explorer dan istenen doku yap ya yerle tirin. DIALux bu dosyay istenen grafik format na evirecektir. Yans tma arpan RGB de erinden

hesaplan r. Byklk ve standart boyut 1 x 1 m olacakt r. Her iki de er sizin tarf n zdan kontrol edilmeli ve dzeltilmelidir. Alternatif olarak Men den Dosyai Import fonksiyonundan Doku dosyalar seilebilir. Burada Dosya seme penceresiyle Dokular bir dizine kopyalanabilir.

Resim124 Dokular DIALux e import etmek

Duplike etmek (Odalar / Grnmler / Sokaklar kopyalamak)Varolan bir oday duplike etmekBir oday Oda duplike ile ok kolay olu turabilirsiniz. Bunun iin yap daki orijinal oday i aretleyin ve Oda Duplike yi seiniz. NOT: Tm bilgilerin odaya kopyaland na dikkat edin. (Boyutlar, Materyaller vs.) Buna kl klar ve mobilya da dahildir.

Resim125 Odalar duplike etmek

I kl k ve kl k dzenlerinin eklenmesi ve al lmasI kl k yap s nda I kl k seme yi t klay n z. I kl k semesi DIALux katalo unun alt nda kurulu olan PlugIn i grebilirsiniz. retici ismi ift t klanarak PlugIn a l r. Kurulu olmayan PlugIn leri DIALux Projekt Partneri nin alt nda bulabilirsiniz. retici ismini ift t klad n zda ilgili internet sayfas aacakt r. Buradan DIALux PlugIn i ykleyebilirsiniz. Ayr ca telefon numaralar ve e-mail adreslerini grebilirsiniz. Listenin en alt nda her zaman en son kullan lan kl klar grebilirsiniz. Bu 20 de i ik kl k reticisine kadar kabilir.

ift t klama reticiye gtrecektir

Resim126 I kl k yap n n a r lmas

Online katalogDIALux online kataloglar ndan kl k verilerini eklemeyi sa lamaktad r. Bu, kurulu olan PlugIn lerin al mas yla ayn d r. Bir online katalo u ift t klayarak at n zda ilgili sembol kl k yap s nda kacakt r. Bundan sonra online katalog a lacak ve retici internet sayfas ndan DIALux projesine kl klar eklenecektir. Bylece srekli gncelleme yapabileceksiniz.

Resim127Online-Katalog al t rmak

Not : I kl klar n Online-Katalog zerinden al mas reticinin de deste iyle mmkndr.

Tekli

kl klar

Tekli kl klar Drag & Drop olarak kl klardan ya da proje yneticisinden odaya eklenebilir. Bunun iin kl klar yap dan odaya getiriniz. Fareyi b rakt n zda kl k konumlanacakt r. (X ve Y koordinatlar ) Drag & Drop sayesinde de odaya konumland rabilirsiniz. I kl k reticilerinin baz lar ileride PluIn gnderecek ve bunlar da Drag & Drop ile konumlanabileceklerdir.

Resim128 Tekli

kl klar n eklenmesi

K lavuzda Tekli kl k ekle t kland nda denetleyicide Property Page a lacakt r. CAD de Rubberband dzen olarak gsterilecektir. Property Page ierisinde ilk de erler yaz l d r ve Property Page in alt nda Ekle ve ptal buton u vard r. Property Page de I kl k ile kl klar konumland rabilirsiniz.

Resim129 I kl k seiminin Dropdown listesi

Yukar daki listede projede kulland n z kl klar t pk nceden kullan lan kl klar gibi grebilirsiniz. Montaj sekmesiyle de e itli montaj ayarlar yapabilirsiniz.

Resim130 Tab- Montaj

I kl klar n planlama ve yeni de eri odalar n tamam iin verilmi tir.

Resim131 I kl klar n teknik verilerini de i tirmek

I kl klar n teknik verilerini de i tirmek iin bunlar n odaya eklenmeleri gerekir. lgili kl k dzeni iinde kl klarla ilgili dzeni Proje yneticisinde bulacaks n z. Bunlar i aretleyin. Bylelikle kl klar n teknik verileri de i mi olacakt r. CAD ierisindeki kl klar i aretledi inizde i aretlenen kl k de erleri de de i mi olacakt r.

I kl klar n dzeniDIALux kl klar hedef den I kl klarda yard mc niz. nlar n aar.Mende Grnm nlar fonksiyonunu bulabilirsi-

Resim132 I kl k hedef nlar n n a lmas Eklenen kl klarda C0 oku (k rm z izgi) kacakt r. Bu ok C0 dzeyi ve sar izgi k yans ma a s Gamma= 0 kacakt r. Genel olarak C0 kl k dzeyleri X ekseni do rultusunda olacakt r. Buran n dnmemi olmas gerekir. DIALux ile kl n LVK s hacim model olarak kar n za kar. Bu zellikle asimetrik kl klarda konumland rmak iin do rudur.

Resim133 LVK 3D hacim modelli

kl klar

I kl klar n LVK s iin Mendeki Grnm 3D I k da t m gsterimi a r l r ya da sembollerden ilgili ikon seilir. DIALux te kl klar n dzenlemesi koordinat girdileriyle denetleyicide takip edilebilir. Noktasal ayd nlatma fonksiyonu 3D grnmde kullan labilir. Noktasal ayd nlatma

fonksiyonu tek tek kl klar istenen dzlemlere getirir. Bunun iin bir kl i aretleyin ve Men den al ma Noktasal ayd nlatma ya t klay n ya da sembollerden ilgili ikonu seiniz. DIALux te kl k dzenlemesi sadele tirilmi tir. C0 dzenlemesi fonksiyonun yan nda , Gamma0 noktasal ayd nlatma opsiyonel olarak Maksimum ksal ye inlik (Imax) do rultulmu olur ayr ca C90 Gama 0 a gre . Yap land rman n di er kompleks tavan formu da geni letilmi tir. imdi kubbe tavanlar yap labiliyor.

Resim134 Fare modunun bir tan m

kl k yans ma noktas ndaki

Bir kl k tan m iin bunu yap n z. NOT: I kl k dzeni ierisinde her bir kl k seim filtresi seiniz. Bunu u ekilde yap n: Men CAD Seim filtresi Tek li kl klar.

Resim135 Tekli

kl klar n seimi

I kl k i aretlendikten sonra odadaki yer stnde (ya da mobilyada) Noktasal ayd nlatma ya t klay n.

Resim136 Bir projektr bir resme tutulur

I kl k dzlemleri eklemekI kl k dzlemleri K lavuzdaki fonksiyondan ya da L i kl k dzlemleri ekleyin ya da I kl k dzlemleri iin asistan dzlem dzeni seiniz. E er bir oday sa fare butonuyla i aretlenirse oda mens a lacakt r. Burada ayn zamanda I kl k ekleme dzlem dzeni seiniz. Asistanda tm neli parametreler ard k olarak sorgulan r. I kl k dzlemlerini kullan n. Buras denetleyicideki kl k dzlemleri Property Page de Ekleme ve Koparma butonu bulunmaktad r.

Resim137 Asistan olmadan

kl k alanlar n n eklenmesi

Ekleme butonuna basmadan nce dzlem dzenindeki CAD Rubberband butonuna t klay n z. stenen parametreyi Property Page ierisine nceden ya da sonradan ekleyebilirsiniz. Haz r bir kl k dzleminde al madan nce buray yap ya da CAD ierisinde i aretleyiniz. CAD deki bir dzlemde bir

kl t klay n z. Bylelikle dzlemdeki standart i aretlenecektir.

kl klar

Dzlemde tek bir kl kla al mak isterseniz Seme filtresini kapat n z. ( resim135). u filtreler seilebilir (soldan): I kl k dzenlerine izin verme ya da engelleme seimi Dndrlebilir kl k paralar na izin verme ya da engelleme seimi Mobilya ya izin verme ya da engelleme seimi Oda dzlemleri ve oda elementleri izin verme ya da engelleme seimi Pencere, kap ve hesaplama dzlemlerine izin verme ya da engelleme seimi Hesaplama noktalar na izin verme ya da engelleme seimi

Resim138 Bir dzen ierisinde bir

n manipule edilmesi

Resim 138 de bir yzey dzeninde de i tirilen bir kl k grlmektedir. Seme filtresi tek bir kl semeye izin verir. Bu rne in bir kl k dzeninde bir dzenleme cismi nlay c s iin mant kl bir seenektir. Denetleyici de kl k dzlemleri zelliklerinde kl k dzlemlerini dzenleme ve lmleme e itlerini seebileceksiniz.

Resim139 Seim e idinin bir

kl k alan nda seimi

Dzen ve lmleme seene inin yzey zelliklerine etkisi vard r.

Resim140 I kl k alan nda lm e itleri

I kl k dzlemlerindeki grafiksel al mada da CAD arac l yla dzen ekli sa lan r.

Resim141 Dzenleme ierisinde

kl k alanlar n n konulmas

CAD zet grnmde kl k dzlemine e itli al ma ve ekleme erevesini grrsnz. D taraftaki siyah k sa izgili Simetrik ierik dzen eklini seiniz. Orta erevede D k eden d k eye seimi ve i k rm z erevede I kl k ortas ndan kl k ortas kacakt r. Sonra kl klar n lmleri ve ba lama-durma noktas de i ecektir. I kl k dzlemi geni letmesini fareyle yapabilirsiniz. Bunun iin farenin sa butonuna t klay n z. (yap da ya da CAD da). Bir izginin ya da k e koordinat n n ekilmesiyle mobilyalarda oldu u gibi geni letmeler e itlenir. Burada kl k say s n n ve byklklerin sabit kalmas na dikkat ediniz.

Resim142 Dzen ierisindeki

kl klar

Bir dzenin kl klar sonradan de i mektedir. Yukar da grnd dzlemlerin silinmesine gerek kalmadan kl klar de i ir.

Resim143 Dzen ve

kl klar n rotasyonu

Rotasyonunun de i mesi gibi genel dzlemin rotasyonu numerik ve grafiksel olarak dzlemdeki tm kl klar da de i ir. Bir kl k rotasyonunun dzleme eri mesi iin bunun tek tek seilmesi gerekir. Tek li rotasyonlar senkronize edebilirsiniz.

Resim144 I kl k alan pozisyonu

I klama dzlemini pozisyonlamak iin girdiler numerik ve grafiksel olarak de i ir.

I kl k izgilerinin eklenmesiI kl k izgileri asistan ya da serbest olarak konumland r l rlar. Bir izgi eklendikten sonra uzunluk, pozisyon ya da a de i ir.

Resim145I kl k izgisinin leklendirilmesi

Fareyle arp y izginin ortas na ekti inizde a ve uzunluk pozisyonunu de i tirmi olursunuz. Mavi noktalar kl k band n serbeste konumland r r. Uzunluk ve a ayn anda de i ebilir. leklendirme ve evirme art k nemli de ildir.

Resim146 I kl k izgisinin ett edilmesi

I kl klar dzeni rotalanmad nda CO kl klar n kl k band ekseni gsterilir. (Ba lama noktas ndan son noktaya kadar).

I nlar n dzenlenmesiDzendeki her bir kl CAD dzeni arac l yla i aretleyiniz. Bylece dzen ierisinde rotasyon da de i ir. I kl klar n pozisyonu sabit kal r. Bunun yan nda Noktasal ayd nlatma y da kullanabilirsiniz. (bkz. I kl klar n dzenlenmesi).

Resim147 Tekli

kl klar n dzen ierisinde do rultulmas

Her bir kl k dzeninin i aretlenmesi iin Seme filtresini ayarlaman z gerekir.

Resim148 CAD-seime olan Seim filtresi

Soldan ikinci ikon bir dzen ierisindeki kl klar n seimini yapar. NOT: Tek li kl klar Tek li kl k dzen de bulunur.

I kl k emberi eklemeku an iin I kl k emberi dzeni asistan bulunmamaktad r. Fonksiyonlar imdiye kadar tarif edilenlerle ayn d r.

Resim149 Ba lang ve son a n n

kl k emberi

Ba lama a s 0 orta noktan n sa dan ilk kl n n paralel X eksenine r aral yla konumland rmas n gsterir. A > 0 matematik olarak pozitif olarak saat yn tersini gsterir. A lar rotalanmad nda her kl k radiyal olarak d a do ru gsterilecektir.

I kl k dzeninin ayr lmasKonulmu olan bir kl k dzeni sa butona t klanarak ayr labilir. Bunun ard ndan her bir kl k pozisyonu de i tirilebilir. Bir dzeni i aretlediyseniz bunu Menden de yapabilirsiniz. Ett etme I kl k dzeninin ay r

I kl k pozisyonunu de i tirmekBir kl n koordinatlar Proje yneticisinde i aretlemeyle de i ir. Property Page ierisinde koordinat dzlemleri a lacakt r.

Resim150 I kl k verilerinin de i tirilmesi

dzeltmeleri girmek

Resim151 I kl k verilerinin de i tirilmesi

Montaj yksekli i

Eklemli

kl klar

DIALux 4.1 oldu undan beri bilgisayar destekli kl k planlamas n en son mekanik kl k zellikleriyle kullanabilirsiniz. 3D kl k modellerri eklemleriyle dzenlenebilir. (Projektr, Kardan sistemleri, ayd nlatma projektr, kurulabilir sokak ayd nlatmalar ). retici eklemleri maksimum evrilebilir a l ve ad mlamal eklem olarak tan mlamaktad r.Yap lmas gereken kl klar t klamak ve ilgili yne do ru evirmektir. Bu numerik ve grafik olarak da al r.

Resim152 Eklemli seim filtreli

kl klar

Soldan nc ikonu t klad n zda evrilebilir kl k paralar kacakt r. Bu ikonu aktiflediyseniz CAD grnm kl k eklemde istenen pozisyona farenizle evirebilirsiniz ya da ilgili Property Page e numerik olarak rotasyonlayabilirsiniz.

Resim153 Fareyle

kl k eklemini evirmek

I kl k eklemini C0-G0 ynne ya da Imax a ynlendirebilirsiniz. (bkz. I kl k dzenleme).

Resim154 I kl k eklemi do rultulmas

Serbest

kl k dzenlemeleri

Sie platzieren Leuchten im DIALux te kl klar tekli, emberde, izgi ya da dzlemde konumland r labilir. Bunlar DIALux 4.1 te grupland r labilir, geometriksel ve/veya elektriksel olarak birle ebilirler. Arzu etti iniz kl k dzenini yeni bir kl dzenine i aretleme yaparak ba lam mensn kullan n.

Resim155 Ba lam menl serbest

kl k dzenleri

Bunlar sonradan ett edilebilir, isimleri de i tirilebilir pozisyonlar de i tirilebilir,konumland r labilir/rotalanabilir ya da kkeni modifiye edilebilir.

Resim156 Yeni

kl k dzenleri etd

Ba lam mensnden toplam kl k dzenini kopyalayabilir ve yeni ekleyebilirsiniz. E er tek li kl klar yeni kl k grubundan almak isterseniz serbest kl k dzenlerini ay rman z gerekir. uftrennen. Markieren Sie anschlieend die jeweiligen Leuchten(anordnungen), die entfernt werden sollen und ffnen Sie das Kontextmen dieser. Rufen Sie dann die Funktion Aus Leuchtengruppe entfernen auf.

Resim157 I kl k dzeninin kald r lmas

I kl k dzenlerinin dzenlenmesi

Resim158 I kl k dzeninin do rultulmas

Ba lam mens

Resim159 Noktasal ayd nlatman n konulmas

do rultulmu I kl k alan

I kl k geometrisinin hesaplanmas Kullan c istek zerine hesaplamada kl k geometrisini gz nne al r. Bu kl k kurulumlar nda ok nemli de ildir. Geni letilmi dolayl ya da dolays z nlamada as l kl k kendi glgeleme nin gze al nmas yla kl k geometrisi art olur.

Kumanda gruplarTan mKumanda gruplar ; rne in Dim de erleri bir kl k dzenlemesi ierisindeyken kumanda gruplar olarak tan mlan rlar.

Talepstenilen kl klar kumanda gruplar alt nda toplanabilirler. Tek li kl klar bir dzen ierisinde kendi aralar nda da toplanabilirler. Tm k grnm toplamda hesaplanabilir ve sonu k grnm zerinde aktif olarak de i tirilebilir.

Resim12 Kumanda grubunun menyle konulmas

Resim176 Kumanda grubunun eklenmesi

Ba lam mensnden Oda

Resim177 Kumanda grubunun eklenmesi

Ba lam mensnden CAD grnm

Resim178 Kumanda grubunun Property Page sayfas

Resim179 Menl bir

kl k grnmn eklenmesi

Resim180 Odan n ba lam mens

I kl k grnm ekleme

Resim181 Kumanda grubu ba lam mens

kl k grnme ekleme

Property Page I k grnm, kl k grnmnn ve yard m ayd nlatmas tan mlar n ierir. Bunlar n istedi iniz ekilde zelle tirebilirsiniz. DIALux 4.1 deki di er bir yenilik kl k grnmlerini ve yard m ayd nlatmalar n ve tavan n ilk yans mas n lt. LG 12 yi hesaplamas d r. Bu zelle tirmeler Property Page de Checkbox lar ierisinde I k grnm olarak ele al nabilir.

Resim182 Property Page I kl k grnm

I kl k grnm

Gn faktrleri kartote i gne i, gn hesaplamas na ekler. Denetleyici ierisinde gn n ayarlayabilirsiniz. Gn n gz nne al aktif hale getirdi inizde bu projenize yans yacakt r. Checkbox deaktif halde olursa oda daha nceden hesaplanacakt r. Bir odan n tm k grnmleri ayn anda hesaplanabilir.

Resim183 Property Page I kl k grnm

Gn

ayd nlatmas

Resim184 Property Page I kl k grnm

Dimm de erleri

Resim185 Property Page Kumanda grubu

Dimm de erleri

Kullan c CAD grnm ierisinde verilmi olan dimm de erlerini grlebilir yapabilir ve bunlar Property Page ierisinde ynetebilir. konlar arac l yla menden dimm de erleri a labilir ya da kapat labilir. Ok sembolleriyle k grnmleri yeterli miktarda bulundu u srece a l p kapat labilir.

Resim186 CAD ve I kl k grnmerlin dimmde er ikonu

Resim187CAD grnmdeki grlr dimm de eri

E er kl klar ok say da k kt lar yla (LEO s)kullan l rsa, dimm de erleri her bir LEO iin ayr olarak ayarlan r.Property Page de kontrol gruplar k alanlar iinde , LEO lar tek olarak dimm de erlerine sahip olurlar. Bu dimm de erleri kontrol gruplar n n dimm de erleriyle arp l r. rnek : Kontrol grubu %100 dimm yap l rsa , bu kontrol grubunda bir kl k ayr olarak do rudan ve dolayl olarak bir k kt s d r. Direk olarak yay lan k kt s snmeli , dolayl olan yanmal d r. Ayarlar : Kontrol grubu : % 100 I k kt s do rudan : % 0 Toplam : %100 I k kt s dolayl :% 0 Toplam : %100 * % 0 = 0 I k kt s dolayl : % 100 Toplam : %100 * %100 = % 100 Dolayl k % 50 ye dimm yap l rsa , bu durumda ya kontrol grubunda ya da k kt s n n ayarlar nda unlar grlebilir : Ya : Toplam : % 50 * % 100 = % 50 Ya da : Toplam : %100 * %50 = % 50

DIALux Property Page ierisindeki I k rengi sadece POVRAY iin kullan labilir. Raytracer ierisinde renkleri RGB ye gre ayarlayabilirsiniz.

Resim13 Property Page Kumanda grubu

I k rengi

I k grnm eklenmedi inde oda daha k sa zaman ierisinde hesaplanacakt r.

I k grnmlerinin ve kumanda gruplar n n ett edilmesiI k grnmlerini ve kumanda gruplar n duplike edebilirsiniz. Bu ekilde ayn kl klar n farkl dimm de erleri iin yapt n z al malar hafifleyecektir. Bu fonksiyonu ba lam mensnde I kl k grnm Kumanda gruplar nda bulabilirsiniz.

Resim14 Bir

kl k grnmnn (kumanda grubu) duplike edilmesi

A kl k da t m fonksiyonu hesaplanan oda ierisinde Men de Grnm A kl k ayarla dan yapabilir

Resim190 Menyle parlakl k ayar

ya da CAD penceresi ba lam mensnden a rabilirsiniz.

Resim191 Parlakl k ayarlamas

CAD-penceresi

Property Page A kl k odadaki a kl k da t m ayar n yapar. A kl k dzenleyici istenen pozisyona kayd r ld ktan sonra Uygula butonuna bas n z. Bylelikle 3D Rendering iin ayar n z gncellemi olacaks n z.

Resim192 3D Rendering iin parlakl k dzenleyici

leri Ayarlar da CAD tan t m ndaki ayd nlatma zaman n etkileyebilirsiniz. Check box lar arac l yla grnmlerini topluca optimize edebilirsiniz.

k

Resim193 leri ayarlar

Resim194 I kl k grnmlerin export edilmesi

Yard m ayd nlatmasGenelDIALux Yard m ayd nlatma plan n desteklemektedir. Yard m ayd nlatma DIALux te Norm EN 1838 ierisinde hesaplan r. EN 1838 e gre direk k hesaplamas gz nnde bulundurulacakt r. (EN 1838 Sayfa 2: Bu Norm talepleri planlamadad r [...]; k yans tmas gz nnde bulundurulmayacakt r. ). ngiltere de yay mlanan k lavuz 12 (LG 12) Society of Light and Lighting (SLL) e gre tavan kl k yans ma hesaplamas seilebilir. Yard m ayd nlatmalar n n 3 e idi bo altma ayd nlatmas , antipanik ayd nlatmas (yeni) ve zel obje/hesaplama tipleri iin gereklidir.

Yard m ayd nlatmas

Bo altma ayd nlatmas

Yedek ayd nlatmas

Yard m yollar iin bo altma ayd nlatmasResim195 Yard m ayd nlatmas e itleri

Riskli i yerleri iin bo altma ayd nlatmas

Yedek Ayd nlatma dzenli ayd nlatma planlamas na iletilir. Bo altma ayd nlatmas planlamas DIALux ayd nlatma dzeni ierisinde yrtlebilir ve yard m ayd nlatmas saptanabilir. Yard m durumu ve Yard m ayd nlatmas dzenli olarak Ayd nlatma planlamas nda kullan ld iin I k planc s n n i i azalt labilir. Bu durumda birok kl a konumland rma yapabilir ve yard m ayd nlatmas ndaki kl klara destek verir. Yard m ayd nlatmas ndaki kl klar dzenli hesaplamalara dahil edilmezler.Yine de bu kl klar konumland r l r ve kt lara geer. Bylece i lemeye ba lat labilirler. Kullan c kl klar normal, yard m ya da her iki durum olarak seebilir. I letim sresi ve ksal ak yard m iin gereklidir. I kl k dimmlerinin yard m iin gn nda gz ard edilmeleri mmkn de ildir. Yard m ayd nlatmas dzeni ayarlamas iin kullan c istenen oday i aretlemeli ve sa butona t klayarak kl k dzeni semelidir.

Resim196 Yard m ayd nlatmas grnm

Kullan c yard m ayd nlatmas n ngiltere iin haz rl yorsa bunu K lavuz 12 ye gre yapmal d r. Bu otomatik olarak ayarlanacakt r. (Global opsiyonlar, UGR SHR ve Ayd nlatma ili kisi) Kullan c her k ekilme dzlemi iin yard m ayd nlatma seim yapabilir.

Resim197 Property Page Yard m ayd nlatmas

Her kl k ve k ekilme dzlemi iin bir kl k veri ka d yard m ayd nlatmas nda kullan labilir. Bu veri ka d yard m ayd nlatmas LEO iin nemli bilgiler ierir. lk grafik fizyolojik kama ma s n r n gsterir. Bu grafikte maksimum ayd nl k de erleri EN 1838, Tablo 1 gsterilmi ve 2 izimle ayd nl k de erleri alak yer ve engebeli yer olarak gsterilmi tir. Bu iki grafik/tablo istenen ayd nlatma iin kl k montaj n n aral klar n gsterir. (rne in 1 lx). Duvara apraz, aprazdan apraza, aprazdan eksene eksenden eksene, eksenden duvara birok montaj seenekleri (2m den 5m ye) vard r.

Resim198 Yard m ayd nlatmas kt s

Veri ka d

Yard m yollar iin bo altma ayd nlatmas Um Yard m yollar iin bo altma ayd nlatmas iin kullan c bir veya birden ok yard m yollar hesaplama alanlar n eklemelidir. Yard m yolu koordinatlara gre editlenebilir ya da fareyle yap labilir.Sa butona t klayarak noktalar eklenebilir. Kal nl k 2m olabilir.

Resim199 Yard m ayd nlatmas

ka yolu etd

Dzlem yere konumland r lm t r. Kullan c burada serbesttir. Yard m yolu alan(lar) eklendikten sonra bir kl n seilmesi gerekir. Yard m yolunda sa butona t klayarak kl k dzenine her bir kl k dzenlemesi eklenebilir. Maksimum aral ktaki ilk kl kla di er kl klar hesaplama ve konumlama iin kullan l r. Kullan c yard m yolu noktalar nda kl klar n konumland rmalar n seebilir. E er

gerek duyulursa birden fazla yard m yollar bir odada bulunabilir.

Resim200 Kurtulu yolu ayd nlatmas

Resimlerde grld zere retici 3D model grselle tirme iin de kullanabilir.

kl klar n

Resim201 Kurtulu yolu ayd nlatmas

Grselle tirme

Antipanik ayd nlatmaAntipanik ayd nlatma otomatik olarak yard m ayd nlatma grnm ierisinde ayarlanabilir. I k grnm Property Page de Anti panik hesaplama dzlemleri iin bir buton bulunur. Bununla odan n tm alanlar e imli ya da farkl yksekltilerde olsa bile kullan labilir. Yer geometrisi duvar s n r olarak 0,5 m yi gstermektedir. Kullan c dzlemleri manuel olarak ett edebilir.

Resim202 Antipanik yzeyler

Antipanik ayd nlatman n bir alan n hesaplamak iin kullan c mobilyalar katmamal d r. Anti panik alan nda sa a bas lmak suretiyle anti panik ayd nlatmas n n tasnif edilmesi iin ayd nlatma dzenleri optimal hale getirilir.Seilen kl k kendi lm k ak m do rultusunda tan mlan r (Tab acil ayd nlatma ) ve bunu takiben en iyi aral k b rak larak yerle tirilir.

Resim 203 Antipanik ayd nlatmas n n yerle tirilmesi

Resim204 Hesaplama ekran

Mobilya olmadan hesaplama

Bu

kl klar Bo altma ayd nlatmas olarak adland r l r.

Resim205 CAD-grnmdeki yard m ayd nlatmalar

Riskli al ma yerlerinin bo altma ayd nlatmasRiskli al ma yerlerinin bo altma ayd nlatmas DIALux te kullan c taraf ndan yap labilir. al ma yeri ve evresi di er hesaplamalarda oldu u gibi iletilir.

Yard mDIALux Version 2.0 SDK PlugIn de ayd nlatma verilerinin (ULD)birok k ekilme dzlemleri zerinden yap ld n syler.Bu LEO lar ayn zammanda yard m olarak an l rlar. Yard m yard m ayd nlatmas nda kullan l r. Normal kl klar genelde ak pack lerle ya da merkezi bataryalara ba l al r. Bu sebepten yard m durumunda dzenli k da t m hesaplamalara dahil edilir. I ksal ak de i ik olabilir. DIALux 4.1 de tek bir kl k kullan labilir ve yard m ayd nlatmas olarak tan mlanabilir.

Resim206 Yard m ayd nlatmas

Denetleyici

Kullan c kl n yard m ayd nlatma hesaplamas na dahil olup olmad n tan mlayabilir. Ya da bunu normal ayd nlatma olarak tan mlayabilir. I ksal ak ve i letim sresi kullan c taraf ndan ayarlanabilir. Yard m ayd nlatmas planlan r. k da t m n n de i ik LDC leri iin

Yard m ayd nlatma veri ka dDzgn bir k planlamas komple Ayd nlatma dokmanlar yla gerekle ir. prEN 13032-3 ile DIAlux 4.1 yard m ayd nlatmas kama ma problemati ini ve optimal konumlama aral klar n veri ka d na aktar r.

Resim207 Yard m ayd nlatmas veri ka d

DIALux 4.1 de gn

hesaplamas

DIALux gn hesaplamas n destekler. Art k gn hesaplamalar projenize de yans yabilir. Gn etkisi i ve d grnm ierisinde hesaplanabilir. De i ik gkyz modelleri (a k, kapal , az bulutlu) ve direk gne hesaplamalarda dikkate al n r. Bunun haricinde yer, zaman ve dzenleme de hesaplamada dikkate al nacakt r.

Genel4.versiyondan itibaren DIALux gn n hesaplayabilmektedir. Bunun iin zel bir mod gerekmemektedir. D grnmde gno hesaba kat labilir fakat i grnmde pencere ya da at penceresi hesaplamada etkilidir. DIN 5034 ve CIE Publication 110 baz al nmaktad r. Gk kubbe yere, zamana ve saate gre dzlem parametreler alt nda blnr. Direk gne n kullan sekmesinde gne de k kayna olarak hesaba dahil edilmektedir. Hesaplama u ekildedir: Tm dzlemler iin gk ( ve d ) 1. Tm dzlemler iin gk ( ve d ) 2. Tm dzlemlere direk gne hesaplamas 3. I kl klara direk gne hesaplamas (varsa) 4. Endirek para hesaplamas DIALux i ve d hesaplama aras nda farkl l k gstermez. Tm dzlemler iin ma de i tirme kullan l r. DIALux le bir gn hesaplamas yap lmak istendi inde ilgili I k grnmnn olmas gerekir.

DIALux te gkyz e itleriDIALux teki gkyz e itleri CIE 110-1994 Spatial Distribution of Daylight Luminance Distributions of Various Reference Skies e gredir. Gkyznn her noktas iin bir kl k vard r.I kl k gne in yksekli ine, gne azimut a, gkyz nokta yksekli ine ve gkyz nokta azimut a ba l d r.

Tablo 1 CIE 110-1994 e gre gkyz e itleri

CIE- smi

Kapal gkyz Overcast Sky

Orta gkyz Averaged Intermediate Sky Nakamura, Oki et al taraf ndan geli mi . Uzun periyodlu lmler sonucunda olu mu tur, orta hava durumunu a klar Hay r 1

A k gkyz Clear Sky

Tan m

Tamamen kapal gkyz, rotasyon simetrik kl k da l m

Bulutsuz Gkyz

Direk Gne , olas gne Olas Zenit kl klar DIALux

Hay r 3 Krochmann

Evet 8 Krochmann

4.1 te kullan lan Zenit kl klar

I k grnmleriDIALux projenize k grnmleri eklemenizi sa lar. Farenizin sa butonuna t klayarak ya da ba lam mensnden ekleme yapabilirsiniz. I k grnmlerinde kl klar tek ya da kumanda gruplar dimm de erleriyle sa lan r. Ayn zamanda gn da ayarlanabilir.

Resim208 Kumanda gruplar dimm de erlerinin verilmesi

Gn hesaplamas n n yrtlmesi iin odada bir grnmnn olmas gerekir.

kl k

Gn

hesaplamas

Bir proje ortaya yeni konulduysa pozisyonun yerkrede konumland r lmas gerekir.

Resim209 Konum belirleme

Kullan c burada istedi i ehri seebilir. DIALux tm k talar n ehirlerini uzun listeler halinde vermektedir.

Bunlar n uzunluk v, geni lik ve zaman ayarlar yap lm t r. Farkl ehirler de eklenebilir.

Resim210 Kuzey do rultmas

Oda ya da d grnmler iin yn Kuzey den verilmektedir. Bunun kolay tan nmas iin kuzey ok u koordinat kkenini gsterir. Oda da pencere ya da at penceresi planlanm olmas gerekir. Bunlar kolayl kla bir izgi ya da dzlem olarak konumlan rlar. Sa butona t klayarak izgi boyunca kopyala fonksiyonunu seiniz.

Resim211 Gn

faktrlerinin ayarlanmas

Pencere ve at penceresi nemli parametreleri ayarlat r. DIALux herzamanki gibi standart de erleri haz r edecektir.

Resim212 Gn

faktr

Bir k grnmn gn yla hesaplamak iin gerekli olan hesaplama opsiyonlar gn na aktar lmal d r. Checkbox ierisinde Gn arpan n hesapla aktiflendi inde u ayarlar yap lacakt r: Gkyz kapal gkyz modeli Gne yok I kl klar dikkate al nm yor Kullan c sonu olarak grnt grecek ve bu durumdaki gn arpan n kullanabilecek. Kullan c e er di er pozisyonlardaki gn arpan n renmek istiyorsa ilgili hesaplama dzlemlerine ya da noktalar na ekleme yapabilir. S rada kullan m dzlemini gryorsunuz. Gn arpan ilgili pozisyonlardad r. Dmin, Dmax und Dm olarak verilenler yzdeliktir.

Resim213 Kullan m kenar n n kt s

de er grafi i

Yap land rmaDIALux yap land rmay gznnde bulundurur. Burada nemli olan bunun CAD ierisinde tan mlanmas d r. Gn yap land rmas etd Men de ett etme ya da farenin sa butonuna t klayarak yap land rma y seerek ekleyebilirsiniz. Yap land rma grnmne oda d grnmyle grntlenmektedir. stenen objeler odan n etraf na konulabilir. Oda rne in bir st kata ykseltilebilir. Yap land rma direk n glegelemesini Ayd nlatma ile yap land rma objeye uygulanabilir.

Resim214 CAD-grnmde kurulum

nlemdolays z ayd nlatma odada do ru zamanl simulasyonu sa lar. Bunun iin OpenGL li bir grafik kart na ihtiya vard r. Pencere ya da at penceresinden gelen ayd nl k ehir, oryantasyon, geometri, tarih ve zaman la hesaplan r.

Resim215 Gne ve glgeleme grselle tirmesi

Denetleyici de yukar da solda iki kayd rma dzenleyicisi bulunur. Bunlarla do ru zaman ve saat de i ir ve odan n ayd nlatma sreci simule olur.

Hesaplama diyalo u ayarlarHesaba ba almadan nce grnmleri seiniz. Di er ayarlamalarla hesaplama seenekleri ve i lemleri seiniz.

Resim216 Hesaplama ekran

3D Grnmde al mak3D Grnm ayarPlanlama sonular n n yorumlanmas iin planlanan bir grnmde dola abilirsiniz. Gzetleyici pozisyonu odan n iinde durabilir. Bu, mobilyal geni odalardaki planlama iin mant kl d r.

Resim217 st kattan merdiven planlamas

3D grnm pozisyonlamas iin ilgili aralar hizmetinizdedir.(soldan)

Resim248 Modi Toolbar

Obje seimi: Bu mod seildi inde seme filtresinden ayr olarak objeleri t klayarak i aretleyebilirsiniz. Grnm bytme-kltme: CAD penceresinde farenin sol butonuyla s k ca tutun ve hareketle bytp kltn. Bunu CTRL + + ya da CTRL + - ile de yapabilirsiniz. 3D grnm evirmek iin farenin sol butonuna t klay n ve hareket ettirin. Kayd rmak: E er 3 butonlu bir fareniz varsa, orta buton bu fonksiyonu yerine getirecektir. Grnmde gezmek: o Farenin sol butonuna t klay n ve ileri-geri hareket ettirin.

o

Sol buton + CTRL Yukar , a a , sola ya da sa a gideceksiniz. Fakat nakma yn de i meyecektir. sol buton + Shift tu u yerinizde durursunuz ve etraf n z izleyebilirsiniz.

o

E er kameran zla yanma mesafesini 3D grnmde de i tirmek istiyorsan z fare modundaki Zoom (byte) ikonunu sein. Zoom yaparken ayn zamanda CTRL tu una da bas n z.

Resim219 Perspektif ve yanma mesafesi iin kamera ayar

3D grnmde hesaplama de erleri sorgusuLuxmetre fonksiyonu hesaplanm ayd nl k de erini istenen noktada hemen gstermeyi sa lar. Bunun iin odadaki her noktay seebilmek iin 3D grnmn de i tirin. Fareyi CAD penceresi iinde istenen pozisyona getiriniz. Hesaplama sonular resim kenar n n alt nda gsterilecektir. CAD penceresinde e itli hesaplama noktalar n grmek iin fare fonksiyonunu Grnm evir e ayarlay n. Bylece odadaki her noktaya h zl ca eri ebilirsiniz.

Resim220 3D grnmde Lux de erlerin gsterilmesi

3D grnmde istenen noktay t klad n zda bu noktayla ilgili hesaplama sonular kar n za kacakt r.

3D grnm ayarlamasDIALux ile 3D Rendering grafik verisi olarak export edilebilir. Bir resme grnm eklemek iin 3D bir grnme (i oda,d oda ya da sokak) ihtiyac n z vard r. Bu seildikten Men den Dosya Export CAD grnm JPG olarak kaydet... seilir.

Resim221 3D grnmn *.jpg dosyas olarak kaydedilmesi

Bir pencere a lacak, bir dizin ve bir resim in veri ismi istenecektir. Resmin boyutu 1024 x 768 pixeldir ve JPEG format nda kaydedilir. Bir grnm dosyas n yksek kalitede istedi inizde unlara dikkat edin: o Planlamay srdrn ve istenen perspektif iin CAD ayarlay n o kt y de i tirin ve 3D Rendering i a n z.

Resim222 3D Rendering a lmas

o

o

Rendering in export edilmesi iin ynergeleri a n z.(rne in:Word, Excel, Resim ett etme program ...). DIALux 3D kt s nda resmin zerini farenin sol butonuyla t klay n z, s k tutun ve resmin konulmas n istedi iniz yere ekiniz.

Resim223 Bir 3D Rendering in farkl yere kopyalanmas

o

Resim dosyas Bitmap olarak 2000 x 2000 pixelde kay tl d r. stedi iniz ekilde zerinde al ma yapabilirsiniz.

Yanl renk gsterimiKullan c DIALux 4.1 de 3D Rendering i yanl renk gsteriminde de gsterebilir. Bu gsterim daha ok ayd nlatma ve serbest leklendirilebilir de erlerdeki kl klarda tavsiye edilir.

Resim224 Yanl renkler

Ayd nlatma

Resim225Yanl renkler

kl k

e itli grnmlerde al makDIALux 4.1 de i ik oda grnm planlamalar n destekler.

Resim226 Toolbar Grnmleri

ekildeki Toolbarlar, grnm ve pencereler e itli grmleri sa lar. Bunlar soldan sa a do ru: 3D-Standart grnm a zet grnm a Sayfa grnmn a nden grnm a Toplam grnm zoom la nceden /sonradan giden k grnmlerini gster Dimm de erlerini CAD de gster Bekleme plan faktrlerini CAD de gster Proje yneticisini aktifle A lan pencereleri st ste a A lan pencereleri yanyana a Ayarlar Sembol zelle tirmesi zerinden daha birok sembol ortaya koyabilirsiniz. (bkz. Sayfa 47).

Resim227 e itli grnmlerde al ma Yukar dakinin ayn n unu yaparak sa layabilirsiniz: nce drt pencereyi a n ve st ste Pencere yi t klay n z.

Resim228 e itli grnm dzenlemesi

X le pencereyi kapat n z.

X semboll grnmlerin kapat lmas

Herbir grnm kapan r

Grnmler aras de i im

Resim229 CAD-pencerelerinin kapat lmas

Grnmleri kaydetmek3D grnmde DIALux Versiyon 4.0 3D CAD kamera perspektifini tu kombinasyonlar na kaydeder. evirme ve Zoom lama CAD grnm ile istenen pozisyon CTRL + Say ile kaydolur. Alt + Say ya basarak grnm otomatik olarak a l r. Bu ekilde 10 grnme kadar kay t yapabilirsiniz. Bunun ayn s n CAD ba lam mensnden ya da Men den CAD kamera pozisyonu ndan kay t edebilirsiniz.

Resim230 Ba lam ensyle kamera grmlerin kaydedilmesi

Resim231 Menyle kamera grmlerinin kaydedilmesi

Kamera grnm eski hale getir kay tl grnmleri aar. Bu komutu CAD grnm ba lam mensnde ya da Men CAD al t r ile de yapabilirsiniz.

Resim232 Kamera grmlerin yeniden konulmas konulmas

Pozisyonlar n yeniden

Tel kafes modeliEski bilgisayar n zda DIAL ile al abilmeniz iin Tel kafes modunu de i tirmeniz gerekir. Bylelikle DIALux 3D grnmde titremeyecektir. Fonksiyonu Men den Grnm Tel kafes gster den yapabilirsiniz ya da CTRL + W ye bas n z.

+

Resim233 Tel kafes modu de i imi

Konulmu olan modellerle al maObjelerin kayd r lmasMobilya kl klar istendi inde de i tirilebilir. Denetleyici genel olarak i aretlenen objeleri ve bilgileri verecektir. Bunlar n girdi de erleriyle de i irler. Bir CAD grnm de i ecek olursa denetleyici bunu gncelleyecektir.

Resim234 Objelerin yksekliklerinin grafiksel olarak de i tirilmesi

Bir yap n n Z ekseninde de i iklik yaparken CTRL tu una bas n z. Bu tu u s k ca tutun ve farenin yap n n pozisyon arp s na t klay n. Ykseklik de i ene kadar CTRL tu unu tutun. Tu u b rakt n zda X ve Y eksenleri de i ebilirler. In der 3D-Ansicht zeigt der Schnittpunkt der drei Positionierungslinien den Ort des Positionskreuzes, projiziert auf die Bodenflche.

i ene kadar CTRL tu unu tutun.

una bas n z

Yatay ve d ey hatlar yakalama sistemi olmadan hareket ettirme ve evirmeObjeyi fareyi ekerek hareket ettirin. Bylece ayarl olan yatay ve d ey yakalama hatlar sisteminde hareket edecektir. Shift tu unu bas l tuttu unuzda yatay ve d ey yakalama hatlar sistemi deaktif olacakt r. Yatay ve d ey yakalama hatlar sistemi deaktifken de ayarlanabilir. Bunun iin Men de CAD Yakalama seene i Yatay ve d ey yakalama hatlar sistemi ayar .. n seiniz.

Shift

Resim235 Gstericinin ayar

Resim236 Yatay ve d ey hatlar sistemi ayar

Resim237 A ayar

Resim238 DXF ayar

Objelerin evrilmesiObjeler evrilmeden nce i aretlenmelidirler. Bundan sonra numerik olarak Poperty Page de ya da grafik olarak CAD grnmde de i ebilecektir. Fareyle evirme eksenlerindeki eksen evirme noktas n t klay n z. evirme iin de bir yatay ve d ey yakalama hatlar sistemi bulunmaktad r.

me me il d me ye il ekseni evirir.

Resim239 Objelerin evrilmesi

Objeler kendi koordinat kkenlerine gre evrilirler. Bu, eksenin kayd rma arp s ve kesim noktas ile gsterilir. Daha fazla objeler i aretlendi inde orta nokta dikdrtgen prizma ierisinde evirilir.

Objelerin leklendirilmesiObjeler bir, iki ya da eksende leklendirilirler. Bu, Property Page ya da CAD de gerekle ir. CAD de leklendirme modunu de i tirmek iin objenin ba lam mensnden leklendirme yi seiniz.

Resim240 Bir objenin ba lam mens

3D grnmde X, Y ya da Z ynlerindeki objelerin ynlerini leklendirmek iin t klay n ve ekin. aretli olan k e

noktalar n t klay n. Bylece ayn anda 3D de yapm olacaks n z. 2D grnmlerinde tek bir boyutta leklendirilebilir.

Objelerin birle tirilmesi ve kay t edilmesiBirden fazla objeyi CAD ierisine eklediyseniz dzenlemenin sa lanmas iin, tavsiye edilen, objelerin nceden birle tirilmesidir. Birle tirilmi olan objelerin k m ldat lmas na gerek yoktur. Odada ba ms z olarak da durabilirler.

Resim241 Objelerin birle tirilmesi

Objeleri birle tirmek iin ba lam mensnden Birle tir sekmesini seiniz. Objeleri kay t etmek iin Men den Dosya Export Mobilya kay t et . i seiniz. nemli! DIALux mobilya yap da u uzant daki mobilyalar kabul eder: ...\DIALux\Furniture\.... Kullan c Furniture dizininden farkl dizinler ekleyebilir. reticiden SAT Fileformat (*.SAT) mobilya dosyalar n ald n zda Furniture dizininden vazgeip DIALux kullanabilirsiniz. (bkz. Sayfa 73)

Bir objenin koordinat kayna n kayd rmakBirden fazla objeyi ba lad n zda koordinat kayna otomatik olarak dikdrtgen prizman n ortas na konulacakt r. Bu her zaman istenmez. Bir objenin mobilya yap dan Drag & Drop ile eklendi inde ykseklik Z = 0 olarak konumlanacakt r. Objenin kay t edilmesinden nce koordinat kk istenen yere konumlanmal d r. Bunu Property Page kayna n de i tirdi inizde denetleyicide yapabilirsiniz.

Resim242 Koordinasyon kkenlerinin ortaya konulmas

ir objenin koordinat n kayd rmak iin ALT tu una bas n z!

Alt

Kk grafik olarak tan mlamak iin : Alt tu una t klay n.Objenin koordinat arp s n hareket ettirdi inizde sadece obje de il, btn koordinat kayna de i ecektir. Bir ykseklik de i imi, hareket ya da yatay ve d ey hatlar yakalama sistemi SHIT ve CTRL tu lar yla yap labilir. Bu objeleri kaydedin. Ard ndan yeni tan mlanm koordinat kayna kaydedilecektir.

Resim243Drtgenin haricindeki koordinat kken

Nesne atlaman n rotasyonunun geriye al nmas

Obje dzlem etdDIALux te dzlemler istenilen renklerde, yans tma arpan nda, materyaller, hesaplama yatay ve d ey hatlar sistemi dzenlenebilir. Objelerin dzlemlerinde al mak iin objeleri i aretleyin ve Dzlemler i seiniz.

Resim245 Dzlem etd

Denetleyici de Property Page dzlemler listesini grebilirsiniz. Bir dzlemi i aretleyiniz. (burada dzlem 19) CAD bunu izgilerle evreleyecektir. Property Page in sa nda bir materyal, yans tma arpan ya da bir renk seebilirsiniz. ... d mesine basarak dzlem isminin arkas nda sol Listbox ta bu de i tirilebilir.

Resim246Mobilya hesaplama dzlemi ve kt lar

Bir al mada hesaplama sonular n n sa lanmas iin Checkbox ta Sonular ver i Hesaplama da seiniz.

Bir izgi boyunca kopyalamaDIALux bir objeyi ardarda kopyalayabilir. Bunu Bir izgi boyunca kopyala ile CAD penceresinde sa fare butonuna t klayarak ya da Men den Ett seerek yapabilirsiniz.

Resim248Fareyle izgi do rultusunda kopyalama

Denetleyici den alternatif izgi do rultmalar n , kopyalar n tam say lar , aral ve son kopyan n pozisyonu verilebilir.

Resim249Denetleyiciyle izgi do rultusunda kopyalama

Dzenleme Yard mok e itli objeler planlamada topluca konumlanmas ya da d ey-yatay olarak konumlanmas armonik bir aranjman iin nemlidir. DIALux 4.1 te bu fonksiyonu ba lam mens ya da Men den Ett Do rultma ve da t m gerekle tir den yapabilirsiniz.

Resim250 CAD ba lam mens

konumlama ve da tma

Resim251 Men etd

konumlama ve da tma

Hesaplamalar yrtmekDIALux e mobilya yap hesaplama dzlemlerini ekleyebilirsiniz. Bunun iin Hesaplama dzlemleri ni de i tirin ve ilgili objeyi Drag and Drop ile CAD penceresine gtrnz.

Resim253 Hesaplama alanlar eklenmesi

Hesaplama dzlemleri

Resim254 saydam hesaplama dzlemi

Hesaplama dzlemlerinde ayd nlatma llr. Bunlar sadece k da t m n glgelemede nlemezler. Ayn zamanda kullan m dzlemlerini, hem ire okuma dzlemleri gibi normlar da tan mlarlar. Bu rnekte oldu u gibi hesaplama dzlemi saydam bir bir dzlem olarak da kar. Saydam olarak kan dzlem, hesaplama sonular n iletir. te yandan dzlem grnmez olur. Ve sonu vermez. Hesaplama dzlemi de i tirilebilir. (bkz. Ett modu)

e itli ayd nlatma tipleri iin hesaplama dzlemleriDIALux 4.1 hesaplama dzlemleri e itli ayd nlatma tiplerini hesaplar. Normal ayd nlatma haricinde d ey al c dzlemi, yatay dzlemi, kamera dzlemi, yar silindir ve silindir ayd nlatma hesaplanabilir.

Resim255 e itli ayd nl klar

Resim256 Property Page hesaplama alan

hesaplama e itleri seimi

S k t rmaMobilyalar s k t r ld nda bu DIALux 4.1 de otomatik olarak sanal dzlemlerde ayarlanacakt r.

al ma alanlaral ma alanlar iki para dzleminden olu ur. Bu dzlemler DIN 5035 T7 ve EN 12464 olarak tan ml d r. Bir al ma a