|datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde...

15
| Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde Jaap Top

Upload: stefanie-timmermans

Post on 08-Jun-2015

221 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Page 1: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

1

Aanschouwelijk verpoozen

wiskunde

Jaap Top

Page 2: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

2

Page 3: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

3

1882-1884 elf artikelen in Eigen Haard

Page 4: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

4

Schoute, Eigen Haard, 8ste jaargang (1882), citaat (p. 180):

Page 5: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

5

Pieter Hendrik Schoute (1846-1913)

Page 6: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

6

Zaterdag 23 Mei 1893

Schoute ( rector magnificus in Groningen, lid Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen )

toont in het Trippenhuis (Kloveniersburgwal, Amsterdam):

Page 7: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

7

Page 8: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

Afspraak: t2+xt+y tekenen we als het punt(x,y) in het vlak

8

Uitleg (maar dan in twee dimensies):

We maken t2+xt+y aanschouwelijk (t3+xt+y of t11-3t6+xt+y of …… mag ook)

Page 9: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

9

Hier dus t2-3t-1 en t2+2t+3 en t2+4t:

Page 10: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

10

Page 11: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

deze lijnen zijn precies de raaklijnen aan de kromme

11

de gevallen met een vaste, gegeven oplossing vormen samen een rechte lijn

de gevallen met “samenvallende oplossingen” vormen een kromme

Page 12: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

1907, dictaat van Felix Klein (Göttingen):

12

Page 13: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

meetkunde, catastrofentheorie, bifurcatietheorie, singulariteitentheorie, algebra, ……

13

toepassing: civiele techniek, scheepsbouw, …

Schoute deed dit in 3D; hij toont de (x,y,z) waarvoor de veelterm samenvallende nulpunten heeft

Page 14: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

14

[Melle Zijlstra (Stedum), Rietveld academie, najaar 2010]

Page 15: |Datum 27-01-2011 faculteit wiskunde en natuurwetenschappen johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica 1 Aanschouwelijk verpoozen wiskunde

|Datum 27-01-2011

faculteit wiskunde ennatuurwetenschappen

johann bernoulli instituut voor wiskunde en informatica

meer informatie:Bulletin of the American Mathematical Society vol. 48 pp. 85-90 (januari 2011)Newsletter of the European Mathematical Society issue 79 pp. 32-39 (maart 2011)Nieuw Archief voor Wiskunde vijfde serie, deel 12, nr. 3 (juni 2011)bachelorscriptie: Erik Weitenberg (januari 2010),

http://irs.ub.rug.nl/dbi/4b66a4828ff5b

een aantal voordrachten op http://www.math.rug.nl/~top/lectures