Projekt wspó ł f inansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Materiały inforMacyjne

3

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| kap

itald

lain

now

acji@

t-par

k.pl

KaPitałdlainnowacji

Kapitałdlainnowacji

oferta skierowana jest do przedsiębiorców mających innowacyjny pomysł biznesowy i poszukujących źródeł finansowania.

www.KaPitaldlainnowacji.Pl

4

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| ww

w.ka

pita

ldla

inno

wac

ji.pl

ProjeKt t-ParK. KaPitał dla innowacji

Projekt „t-Park. Kapitał dla innowacji” jest naturalnym rozwinięciem misji i celów dolnośląskiego Parku technologicznego t-Park, realizowanych m.in. poprzez tworzenie warunków do powstawania i rozwoju przedsię-biorstw, których domeną jest komercjalizacja osiągnięć naukowych wy-korzystujących nowoczesne technologie, adaptujących wyniki prac labo-ratoryjnych i przyciągających venture capital.

do współpracy w ramach Projektu zapraszamy przedsiębiorców oraz auto-rów innowacyjnych pomysłów, którzy poszukują kapitału na ich realizację. najlepsze koncepcje biznesowe otrzymają nie tylko wsparcie kapitałowe (poprzez objęcie udziałów), ale również merytoryczne – od momentu tworzenia wizji, poprzez analizę potencjału, stworzenie biznesplanu, pomoc w założeniu firmy i jej prowadzeniu, pozyskanie zewnętrznych źró-deł finansowania, aż do wyjścia z inwestycji.

Strategicznym celem aktywności dolnośląskiej agencji rozwoju regionalnego S.a. (darr S.a.) jest bu-

dowa na dolnym Śląsku gospodarki silnej, o wysokiej konkurencyjności, opartej na różnorodności branż

przemysłowych oraz aktywności biznesowej małych i średnich przedsiębiorstw. Swoje cele realizuje przez

popularyzowanie wśród przedsiębiorców postaw otwartości na innowacje i kształtowanie umiejętności dzia-

łania na rynkach konkurencyjnych, zapewnienie prowadzącym działalność gospodarczą możliwości łatwe-

go uzyskania wsparcia edukacyjnego, wykształcanie umiejętności działania na wolnych rynkach zjednoczo-

nej europy, zwłaszcza w nowych obszarach i niszach rynkowych.

więcej inforMacji na: www.t-ParK.Pl

idea

cel

dla kogo

celem projektu „t-Park. Kapitał dla innowacji” jest wspieranie innowacyj-nych przedsięwzięć o charakterze biznesowym poprzez komercjalizację nowatorskich pomysłów. w ramach Projektu zostanie wyłonionych 36 najlepszych koncepcji, spośród których 12 najlepiej rokujących zostanie objętych procesem preinkubacji. w efekcie co najmniej 6 projektów biz-nesowych zostanie przekształconych w przedsiębiorstwa i otrzyma bez-zwrotne finansowanie w wysokości do 800 tys. zł.

5

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| kap

itald

lain

now

acji@

t-par

k.pl

SPinqbator Zdolnego Śląska

Z Projektu skorzystać mogą: studenci, absolwenci (do 12 miesięcy od ukoń-czenia studiów), doktoranci, pracownicy naukowi oraz naukowo-dydaktycz-ni dolnośląskich uczelni wyższych.

Przystąpienie do Projektu daje możliwość: prezentacji swojego pomysłu biznesowego, profilu działalności w portalu internetowym, uczestnictwa w szkoleniach i seminariach dotyczących zasad pozyskiwania zewnętrz-nych źródeł finansowania innowacyjnych przedsięwzięć, uzyskania doradz-twa, uczestnictwa w symulacjach biznesowych.

aktywność ta szczególnie widoczna jest w sektorze inwestycji kapitałowych poprzez realizację projektów, które z jednej strony tworzą możliwość przygotowania początkujących przedsiębiorców do pozyskania ze-wnętrznego kapitału na rozwój innowacyjnej działalności (projekty „inwestuj w innowacje” i SPinqbator Zdolnego Śląska), a z drugiej dają szansę darr S.a., jako inwestorowi, na wejście kapitałowe w nowo powsta-jące przedsiębiorstwo (projekt „t-Park. Kapitał dla innowacji”). tworzenie dogodnych warunków inicjowania współpracy pomiędzy sferą nauki i biznesu oraz kreowanie w środowiskach akademickich tzw. investment readiness to cele projektu SPinqbator Zdolnego Śląska, re-alizowanego w ramach Programu operacyjnego Kapitał ludzki 2007–2013, działanie 8.2 transfer wiedzy, Poddziałanie 8.2.1 wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw.

celem Projektu jest rozwój przedsiębiorczości akademickiej w województwie dolnośląskim poprzez przygotowanie do samodzielnego prowadzenia dzia-łalności gospodarczej spin off/out w dziedzinach kluczowych dla gospodarki regionu oraz poprzez promocję idei przedsiębiorczości akademickiej.

w ramach Projektu tworzone będą możliwie najlepsze warunki dla współpracy in-westorów z początkującymi przedsiębiorcami poszukującymi funduszy potrzeb-nych do zrealizowania innowacyjnych pomysłów. Projekt SPinqbator Zdolnego Śląska zakłada kreowanie w środowisku akademickim gotowości inwestycyjnej m.in. poprzez wsparcie szkoleniowe, doradcze oraz stworzenie platformy interne-towej służącej kojarzeniu potencjalnych inwestorów ze studentami i naukowcami poszukującymi zewnętrznych źródeł finansowania swoich przedsięwzięć.

idea

cel

dla kogo

więcej inforMacji na: www.SPinqbator.Pl

6

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| ww

w.ka

pita

ldla

inno

wac

ji.pl

?dla przedsiębiorców mających innowacyjny pomysł biznesowy i poszukujących źródeł finansowania.

wywiad z Kierownikiem Projektu Sławomirem Hunkiem

» ekonomiki nowych przedsięwzięć gospodarczych, » analizy rynków europejskich, pozyskiwania nowych klientów,» przygotowania do komercjalizacji, » badania konkurencyjności pomysłu biznesowego,» oceny rynkowego potencjału pomysłu biznesowego,» pozyskiwania i transferu technologii, wdrażania wyników prac b+r,» weryfikacji i doskonalenia biznesplanu, w tym modelu prowadzenia biznesu,» analizy i komercjalizacji rozwiązań innowacyjnych.

w każdym przypadku zakres wsparcia doradczego będzie do-stosowany do indywidualnych potrzeb wynikających ze spe-cyfiki pomysłu objętego preinkubacją.

Kto może zostać wspomnianym wyżej „pomysłodawcą”?Projekt skierowany jest do autorów nowatorskich pomysłów, którzy chcą osiągnąć sukces w biznesie. naszą grupą docelo-wą są zatem autorzy oryginalnych koncepcji: przedsiębiorcy, naukowcy, studenci, pracownicy naukowi i wynalazcy, którzy na bazie innowacyjnych rozwiązań zamierzają realizować nowe przedsięwzięcie biznesowe.

Czy pomoc w ramach Projektu jest dofinansowaniem czy do-kapitalizowaniem?nasze wsparcie nie jest dofinansowaniem, nie jest też czy-stym dokapitalizowaniem w rozumieniu podręcznikowym. dofinansowanie oznacza bowiem zazwyczaj bezzwrotną po-moc w formie gotówkowej, w warunkach polskich najczęściej spotykaną w funduszach unijnych, zaś dokapitalizowanie to wzmocnienie finansowe istniejącej firmy poprzez przekazanie

Na czym polega realizowany obecnie przez Dolnośląską Agencję Rozwoju Regionalnego S.A. projekt „T-Park. Kapitał dla Innowacji”?Projekt „t-Park. Kapitał dla innowacji” polega przede wszyst-kim na umożliwieniu realizacji pomysłów biznesowych po-przez objęcie udziałów w spółkach kapitałowych utworzo-nych wspólnie z pomysłodawcami. Projekt jest naturalnym rozwinięciem misji i celów zarządzanego przez darr S.a. dolnośląskiego Parku technologicznego t-Park. Podsta-wowym celem t-Parku jest stworzenie warunków dla po-wstawania i rozwoju przedsiębiorstw, których domeną jest komercjalizacja osiągnięć naukowych wykorzystujących nowoczesne technologie, adaptujących wyniki prac labora-toryjnych i przyciągających venture capital. w ramach pro-jektu „t-Park. Kapitał dla innowacji” zamierzamy wspierać najlepiej rokujące innowacyjne przedsięwzięcia biznesowe poprzez zapewnianie ich autorom usług doradczych i ofero-wanie wsparcia finansowego.

Jakie usługi doradcze można uzyskać w ramach Projektu?Uczestnikom Projektu oferujemy szeroki wachlarz usług doradczych – od momentu tworzenia wizji, poprzez analizę potencjału, stworzenie biznesplanu, pomoc w założeniu firmy i jej prowadzeniu, pozyskanie zewnętrznych źródeł finansowa-nia, aż do wyjścia z inwestycji. Pomysłodawcy zakwalifikowani do preinkubacji otrzymają możliwość skorzystania z usług in-formacyjnych i doradczych m.in. w zakresie:» tworzenia, organizowania i zarządzania przedsiębiorstwem,» konstruowania studiów wykonalności, tworzenia i doskona-

lenia planów biznesu,

7

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| kap

itald

lain

now

acji@

t-par

k.pl

jej dodatkowego kapitału pieniężnego. nasz sposób pole-ga zaś na dokonywaniu tzw. wejść kapitałowych, czyli wy-posażaniu nowo utworzonych spółek w kapitał zakładowy. w ramach projektu „t-Park. Kapitał dla innowacji” wspólnie z pomysłodawcą przechodzimy od pomysłu do otwarcia nowej firmy, do której jako inwestor wnosimy kapitał. nasze wsparcie obejmuje zatem zarówno wsparcie merytoryczne – w okresie preinkubacji, jak i finansowe – w formie wejścia kapitałowego.

Czy istnieje limit wsparcia finansowego dla jednego pomy-słodawcy?tak. Zgodnie z regułami udzielania pomocy publicznej wspar-cie finansowe w ramach Projektu udzielane jest jako tzw. po-moc de minimis, a zatem pomoc finansowa w ramach Projek-tu nie może przekroczyć ustalonych pułapów.Ponadto agencja jako realizator Projektu może objąć w nowo powstałej spółce udziały lub akcje wyłącznie w pakiecie mniejszościowym, maksymalnie na 10 lat.

Co to oznacza w praktyce?oznacza to, że darr S.a. może objąć w powstającej spół-ce udziały lub akcje wyłącznie w ilości dającej mniej niż 50% kapitału zakładowego tej spółki. wartość tych udziałów nie może być większa niż równowartość 200 tys. euro, bądź – w przypadku mikro-, małego lub średniego przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w sektorze transportu drogowego – 100 tys. euro. darr S.a. jest zobligowana do wyjścia kapitałowego w ciągu maksymalnie 10 lat, a sposoby na to są rozmaite i dają duże możliwości rozwoju (jak np. wejście spółki na newconnect). Sposób i warunki wyjścia kapitałowego każdorazowo określa-ne są w umowie inwestycyjnej. Pomysłodawca może jednak zapewnić sobie prawo pierwokupu akcji bądź udziałów zby-wanych przez darr S.a.

Czy istnieją jakieś ograniczenia co do przeznaczenia środ-ków w ramach inwestycji?Pomysłodawca nie jest wiązany formalnymi wymoga-mi dotyczącymi rodzaju wydatków, na jakie może zostać wydany otrzymany kapitał. Przeznaczeniem wkładu ka-pitałowego w powstałej spółce jest rozwój firmy, np. za-kup środków trwałych, prace badawcze, promocja pro-duktu czy przedsięwzięcia. nie ma jednak w tym aspekcie narzuconego katalogu wydatków kwalifikujących czy niekwalifikujących się do objęcia wsparciem.

Wydaje się to ciekawą alternatywą dla środków z tzw. dotacji unijnych. A co odróżnia tę formę wsparcia od pożyczki?Przede wszystkim to, że wsparcie udzielone w ramach Projek-tu nie musi być przez pomysłodawcę zwrócone. to zasadni-czo odróżnia wejście kapitałowe od kredytu czy pożyczki, któ-

re charakteryzuje to, że w określonym czasie i na określonych warunkach należy oddać otrzymane wcześniej środki.

A co dzieje się w przypadku, gdy spółka po pewnym cza-sie nie będzie w stanie finansować swojej działalności, tzn. zbankrutuje? Czy wtedy istnieje konieczność zwrotu otrzy-manego wsparcia?nie. Z uwagi na charakter działania 3.1 Po iG nie będzie istnieć konieczność zwrotu wsparcia. Założeniem Projektu i całego działania 3.1 jest bowiem wspieranie przedsięwzięć obarczo-nych dużym stopniem ryzyka. należy jednak dołożyć sta-rań, by wybrana do wsparcia inwestycja w przyszłości była rentowna.

Jaki powinien być charakter powstałej spółki – spółka cy-wilna, z o.o., komandytowa? Czy są jakieś wymagania i sugestie odnośnie tej kwestii?charakter spółki, która powstanie po okresie preinkubacji, po-winien pozwalać na objęcie w niej udziałów bądź akcji, zatem chodzi o spółki kapitałowe, tzn. akcyjna lub z o.o.

Co należy zrobić, aby otrzymać wsparcie? Jak wygląda pro-cedura aplikacyjna?Pierwszym krokiem powinno być odwiedzenie witryny internetowej www.kapitaldlainnowacji.pl, w której znaj-dują się wszystkie niezbędne dokumenty, jak: regula-min, formularz zgłoszeniowy, schemat biznesplanu, kryteria oceny itd. Można także skontaktować się bez-pośrednio z biurem Projektu, a pracownicy odpowiedzą na wszelkie pytania. następnie należy wypełnić i złożyć w naszej siedzibie formularz zgłoszeniowy. Po pozytywnej ocenie formalnej i merytorycznej pomysło-dawca zostanie zaproszony do udziału w spotkaniu z zespo-łem, podczas którego przybliży założenia swojego pomysłu. następnym etapem w procesie aplikowania o środki jest spo-rządzenie biznesplanu oraz jego ocena przez Panel eksper-tów. jeśli pomysł okaże się interesujący, jego autor zostanie zaproszony do podpisania umowy preinkubacji, w ramach której – przy współpracy ekspertów – biznesplan będzie pod-legał doskonaleniu, aby stać się podstawą do utworzenia no-wej spółki i objęcia w niej udziałów przez darr S.a.

Prezes Zarządu dolnośląskiej agencji rozwoju re-gionalnego S.a., Kierownik Projektu pn. „akcelerator innowacji dolnośląski Park technologiczny t-Park”

Sławomir Hunek

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| ww

w.ka

pita

ldla

inno

wac

ji.pl

wejŚcie KaPitałowe

8

osoba/Grupa osób działających wspólnie/Spółka

formularz zgłoszeniowy

Spotkanie z Zespołem realizatora Projektu

Sele

Kcja

wSt

ęPn

aw

ybó

r in

no

wac

yjn

ycH

Po

MyS

łów

biZ

neS

ow

ycH

d

o P

rein

KUba

cji

Prei

nKU

bac

ja

wybór najlepiej rokujących pomysłów innowacyjnych do drugiego etapu Projektu

Złożenie biznesplanów (e-mail, poczta, osobiście)

ocena biznesplanów przez Panel ekspertów (ocena pozytywna min. 70%)

wybór 12 najlepszych biznesplanów do objęcia preinkubacją

wsparcie doradcze dla preinkubowanych pomysłodawców

ocena pomysłów przez Komisję oceny innowacyjnych Pomysłów

wybór 6 innowacyjnych pomysłów biznesowych do objęcia wejściem kapitałowym (decyzja Zarządu darr S.a.)

ocena formalna ocena merytoryczna

rekomendacja pomysłów innowacyjnych

brak rekomendacji pomysłów innowacyjnych

Schemat procesu aplikowania

9

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| kap

itald

lain

now

acji@

t-par

k.pl

wycenaPoMySłU, Know-How

i właSnoŚci inteleKtUalnej

Cel wyceny

wyceną pomysłu, know-how czy własności intelektual-nej można określić proces prowadzący do wyznaczenia wartości tych dóbr w jednostkach pieniężnych. Prze-biega on według ustalonych reguł, ale także w dużej mierze bazuje na doświadczeniu i eksperckim osądzie wyceniającego. nie może również odbyć się bez aktyw-nego zaangażowania pomysłodawcy. Konieczność prze-prowadzania skomplikowanej procedury wyznaczenia wartości wynika z różnorodności dóbr niematerialnych i relatywnie rzadkiego przeprowadzania transakcji z ich udziałem. w rezultacie, przeciwnie niż w przypadku np. artykułów codziennego użytku lub akcji notowanych na giełdzie, nie występuje dla nich wartość rynkowa, którą na rynku konkurencyjnym wyznacza równowaga poda-ży i popytu.

Dlaczego warto przygotować wycenę

Sprzedając nieruchomość albo samochód, każdy z nas zakłada sobie pewną cenę, jaką chciałby uzyskać oraz cenę, poniżej której nie zejdzie. Poszukując inwestora na pomysł, know-how lub własność intelektualną, jesteśmy w podobnej sytuacji. chcemy sprzedać część udziałów w przedsięwzięciu w zamian za określoną kwotę. jed-nak w tym drugim przypadku wielu pomysłodawców nawet nie próbuje zastanowić się, ile ich rozwiązanie może być warte, pomimo że oczekiwana wielkość inwe-stycji niejednokrotnie przekracza wartość samochodu czy nawet domu. Powstaje więc taki paradoks, że przy mniejszych kwotach wyznaczamy sobie cenę sprzeda-wanego dobra, a w przypadku większych nie próbujemy jej oszacować nawet w przybliżeniu. Powodem może być niematerialny charakter pomysłu, know-how lub własności intelektualnej, mniejsza częstotliwość do-konywania transakcji oraz brak transparentnego ryn-ku. Sprzedając dom czy samochód, możemy wybierać spośród wielu serwisów, które pokażą nam, jakie ceny można wynegocjować przy sprzedaży podobnych pro-duktów. informacje o transakcjach dotyczących pomysłu, know-how lub własności intelektualnej są o wiele trud-niejsze do znalezienia, a nawet jak to się uda – ciężko powiedzieć, jak bardzo podobnego rozwiązania dotyczą. to wszystko nie oznacza jednak, że wycenę należy zi-gnorować. jej brak powoduje kilka konsekwencji. Po pierw-sze: będziemy traktowani nieprofesjonalnie. w rezultacie inwestor nie będzie nas postrzegał jako partnera i może zrezygnować z transakcji lub złożyć propozycję daleko odbiegającą od warunków rynkowych. dodatkowo może próbować umieszczać w umowie spółki lub umowie in-westycyjnej różne niekorzystne dla pomysłodawcy za-pisy, na co nie zdecydowałby się, gdyby uznał, że ma przed sobą przygotowanego partnera. Po drugie: brak wyceny prowadzi do zbyt taniego sprzedania udziałów w przedsięwzięciu. inwestor, jak każdy negocjator, będzie podkreślał każdą słabą stronę przedsięwzięcia, spróbuje podważyć jego wartość, aby uzyskać jak najlepsze dla

Wycena z punktu widzenia inwestora pokazuje mu, ile i za co płaci. Dotyczy to zwłaszcza sy-tuacji, gdy partnerzy dążą do utworzenia nowej spółki. Wymusza konieczność podziału praw po-między podmiot, który daje pomysł, know-how lub własność intelektualną (pomysłodawca) i podmiot, który wnosi pieniądze (inwestor). O ile wartość wkładu tego drugiego znana jest od razu, to wkład tego pierwszego trzeba wyce-nić, aby móc go porównać z pieniędzmi wnie-sionymi przez inwestora. Pozwala to określić parytet udziałów, a co za tym idzie – prawo do zysku i majątku w przypadku sprzedaży lub li-kwidacji spółki.

10

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| ww

w.ka

pita

ldla

inno

wac

ji.pl

siebie warunki. Mając przygotowaną wycenę, wiemy, ja-kiego rzędu kwot powinniśmy się spodziewać za nasz pomysł, know-how lub własność intelektualną. i po trze-cie: jeśli będziemy oczekiwać zbyt dużych środków za zbyt małą liczbę udziałów, to inwestor od razu odstąpi od dalszych rozmów. Uzna bowiem, że będzie jedynie marnował czas. Żeby negocjacje zostały podjęte, ocze-kiwana kwota musi mieścić się w granicach rozsądku. Poszukując inwestora, pomysłodawca będzie chciał od-dać jak najmniej za jak najwięcej. Przygotowanie wyceny wymusza przemyślenie, gdzie tak naprawdę leży war-tość naszego pomysłu, know-how lub własności intelek-tualnej. dopiero w drugiej kolejności można sobie od-powiedzieć, ile ta wartość wynosi w ujęciu pieniężnym. następnie powinniśmy zastanowić się nad ryzykami i słabymi stronami związanymi z realizacją przedsię-wzięcia oraz sposobami zapobiegania im. Każde poten-cjalne zagrożenie obniża wycenę rozwiązania. inwestor

niestety dla pomysłodawców pomysł, know-how i wła-sność intelektualna z perspektywy inwestora obejmują wszystkie wymienione wyżej ryzyka. innymi słowy te ak-tywa wyceniane są przez niego niżej niż prototyp, działa-jąca firma, zyskowna firma itd.

dobrze widzianą praktykę stanowi również uzyskanie przez pomysłodawcę listów intencyjnych od potencjal-nych klientów np. w formie: „jeśli produkt wytworzony w oparciu o daną własność intelektualną spełni następu-jące parametry X, y, Z, to będziemy skłonni go nabyć”. na-wet niezobowiązujący list intencyjny wpływa bowiem na percepcję ryzyka rynkowego przez inwestora. natomiast działający prototyp ogranicza ryzyko technologiczne.

Wycena pomysłu, know-how i własności intelektualnej przez inwestora

inwestor zupełnie inaczej wycenia przedsięwzięcia biznesowe niż ich pomysłodawcy. jego osąd jest bardziej chłodny, pozbawiony entuzjazmu i skwantyfikowany. Pomysłodawca najczęściej przywiązuje się do swojego rozwiązania, na którym koncentruje większość swoich zasobów. inwestor przeciwnie: otrzymuje tygodniowo kilka ofert, przepro-wadził lub oceniał kilkaset, a czasem nawet kilka tysięcy transakcji i będzie wyceniał dane rozwiązanie w oparciu o swoje dotychczasowe doświadczenia i w odniesieniu do innych, alternatywnych inwestycji. Każdej z nich przypisze co najmniej dwa parametry: opłacalność i ryzyko, czyli ile zarobi, jak się uda oraz jaka jest szansa, że się uda. Pod-stawowe ryzyka, jakie można zidentyfikować w zależności od etapu rozwoju przedsięwzięcia, to:• ryzyko technologiczne – dane rozwiązanie nie będzie działać,• ryzyko rynkowe – nikt się nie zainteresuje danym rozwiązaniem,• ryzyko skali – niewiele podmiotów zapłaci za dane rozwiązanie,• ryzyko rentowności – dane rozwiązanie nie zapewni wysokich marż,• ryzyko inwestycyjne – korzyści związane z zainwestowaniem w dane rozwiązanie będą niższe niż nakłady ponie-

sione na jego rozwinięcie.

na pewno będzie miał przygotowaną listę zastrzeżeń. dobrze zatem zawczasu sporządzić sobie odpowie-dzi na potencjalne zarzuty. dobra wycena uwzględnia zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty biznesu opartego na danym pomyśle, know-how lub własności intelektualnej. Zwiększa zatem szanse dojścia do skutku inwestycji oraz możliwą do uzyskania ilość środków. wycena wymusza zastanowienie się nad modelem przychodowym, korzyściami dla pomysłodawcy i in-westora, szansami powodzenia itd. Stanowi szczególnie ważne ćwiczenie dla autorów pomysłu, know-how lub własności intelektualnej z technicznym doświadcze-niem, ponieważ zmienia opis przedsięwzięcia z języka technicznego na język korzyści. dlatego bez względu na to, że na pierwszy rzut oka wycena wydaje się trudna, powinniśmy to uczynić w przypadku pozyskiwania in-westora dla pomysłu, know-how lub własności intelek-tualnej.

trzeba również pamiętać, że inwestor postrzega inwe-stycję w pomysł, know-how i własność intelektualną jako inwestycję w zespół. w większym stopniu niż roz-wiązaniu przyjrzy się ludziom, którzy za nim stoją. im więcej jesteśmy w stanie zrobić samemu (list intencyjny, prototyp, pierwsza sprzedaż itp.), tym lepiej wypadamy i tym lepiej nasz projekt zostanie wyceniony, ponie-waż inwestor może przyjąć niższe premie za ryzyko ze względu na wiarygodny czynnik ludzki.

trzeba jeszcze rozróżnić inwestorów na tych, którzy in-westują własny i cudzy kapitał. Pierwsza grupa, czyli np. anioły biznesu, nie muszą się przed nikim tłumaczyć, dlaczego takie a nie inne środki, dlaczego takie a nie inne udziały itd. w gruncie rzeczy nie potrzebują oni wyceny – mogą polegać na swojej intuicji. inaczej jest w przypadku podmiotów inwestujących cudze środki, czyli większości funduszy venture capital. odpowiadają oni przed właścicielami kapitału i – chociażby na po-trzeby raportowania – muszą mieć wycenę. bez wzglę-du na to, jak dalece zarządzający funduszem byliby przekonani do danego projektu, bez wyceny uzasadnia-jącej wielkość kapitału nie dokonają inwestycji.

dlatego często warto, jeśli leży to w zasięgu pomysłodawcy, przekształcić pomysł, know-how lub własność intelektualną w działający prototyp lub dokonać pierwszej sprzedaży i dopiero wtedy poszukać inwestora.

11

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| kap

itald

lain

now

acji@

t-par

k.pl

TAbelA 1. MODele KOMeRCJAlIzACJI POMySłu, KNOW-HOW lub WłASNOśCI INTeleKTuAlNeJPoniżej w formie graficznej przedstawiono przepływy pieniężne wynikające z zastosowania różnych modeli komer-cjalizacji pomysłu, know-how lub własności intelektualnej. Strzałka pozioma symbolizuje rozwój projektu w czasie. Strzałki pionowe poniżej strzałki poziomej pokazują wypływy pieniężne właściciela pomysłu, know-how lub własności intelektualnej, a strzałki pionowe powyżej strzałki poziomej – jego wpływy pieniężne.

WDROżeNIeWdrożenie powoduje zmienne w czasie wpływy i wypływy pieniężne, które

zależą zarówno od przedsiębiorstwa, jak i sytuacji rynkowej. Firmy niemające

zbudowanych kanałów dystrybucji i bazy klientów muszą się w tym modelu

liczyć z olbrzymimi nakładami początkowymi.

lICeNCJA PłATNA OD PRzyCHODóWLicencja, w której opłata uzależniona jest od przychodów licencjobiorcy, dzie-

li ryzyko pomiędzy obie strony. W tym modelu licencjodawca musi ponosić

koszty utrzymania formalnej ochrony (np. opłaty patentowe) oraz koszty zwią-

zane z kontrolą licencjobiorcy (rozliczenie następuje według jego sprawozdań).

lICeNCJA z OPłATą STAłąW przypadku licencji z opłatą stałą ryzyko przeniesione jest na licencjobiorcę.

Licencjodawca musi ponosić wydatki na utrzymanie formalnej ochrony, jed-

nak w tym modelu koszty kontroli licencjobiorcy są dużo mniejsze.

SPółKA WyPłACAJąCA DyWIDeNDyTaka sytuacja jest rzadziej spotykana, ponieważ młode, technologiczne spół-

ki notują zazwyczaj ujemny wynik finansowy przez kilka lat. Dodatkowo, gdy

pojawią się zyski, zostają one zatrzymane w spółce. Jednak czasem firmy

usługowe o wysokich marżach dość szybko mogą wypłacać dywidendy, co

zmniejsza ryzyko dla udziałowców.

SPółKA NIeWyPłACAJąCA DyWIDeNDyTo typowa sytuacja, zwłaszcza gdy w przedsięwzięcie zaangażowany jest fun-

dusz venture capital. Spółka przez 3–7 lat rozwija działalność, aby po tym

czasie zostać sprzedaną inwestorowi branżowemu. Z punktu widzenia właści-

ciela pomysłu, know-how lub własności intelektualnej pozbywa się on praw

na rzecz spółki, w zamian za co dostaje udziały, które ma nadzieję sprzedać

w przyszłości.

Przedmiot wyceny

wartość pomysłu, know-how lub własności inte-lektualnej w oderwaniu od ich społecznej użyteczno-ści wynosi 0 zł bez względu na to, ile pieniędzy zo-stało wydanych na ich wytworzenie lub jak bardzo są innowacyjne. Społeczną użyteczność danego rozwiązania pokazuje liczba podmiotów chętnych do zapłacenia za nie, dlatego przedmiotem wyceny są korzyści wyrażone w pieniądzu, które nabywca danego pomysłu, know-how lub własności intelektualnej zyskuje. często oszacowanie tych korzyści stanowi największe wyzwanie i najbardziej wpływa na poziom wyceny. dlatego podmioty finansujące wprowadzanie innowacji na rynek, jak np. fundusze ven-ture capital, stosują dynamiczny model wyceny. oznacza to, że dokonywana jest ona po każdym kamieniu milowym (czyli zdefiniowanym wcześniej istotnym zdarzeniu dla po-wodzenia inwestycji) i zgodnie z nią modyfikuje się udziały w spółce. Przykładowo: na podstawie wstępnych założeń dotyczących potencjału rynkowego pomysłu ustalono, że pomysłodawca obejmie w spółce 45%, a inwestor 55%. okazało się, że po pół roku od wdrożenia pomysłu wyniki

pozytywnie przekroczyły wszelkie oczekiwania i w rezulta-cie, na podstawie zaktualizowanej wyceny, inwestor prze-kazał pakiet 15% pomysłodawcy i po pierwszym kamieniu milowym udziały w spółce ukształtowały się w proporcji: 60% dla pomysłodawcy, a 40% dla inwestora. Pomysły, know-how i własność intelektualna nie podle-gają wycenie w oderwaniu od rzeczywistości rynkowej. Z perspektywy inwestora ważniejszy od samego rozwią-zania jest model biznesowy, w jaki zostało ono „ubra-ne” i to on w gruncie rzeczy stanowi przedmiot wyceny. w przypadku aktywów niematerialnych używa się czę-sto pojęcia model komercjalizacji. od niego w przewa-żającej mierze zależy wartość pomysłu, know-how lub własności intelektualnej. Pomysłodawca, ubiegając się o kapitał, powinien w pierwszej kolejności zastanowić się, w jaki sposób wykorzysta swoje innowacyjne roz-wiązanie. w najprostszym ujęciu można wyróżnić na-stępujące modele komercjalizacji: wdrożenie, sprzedaż, udzielenie licencji oraz wniesienie aportem do spółki. Poniżej w formie graficznej zobrazowano, jak różne mo-dele komercjalizacji rozkładają w czasie przepływy pie-niężne, a przez to wpływają na wycenę:

12

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| ww

w.ka

pita

ldla

inno

wac

ji.pl

Opis przypadkuaby wdrożyć nowy produkt, trzeba zakupić sprzęt za 300 zł (początek inwestycji); będzie on używany przez najbliż-sze trzy lata. Szacuje się, że uda się pozyskać w kolejnych latach działalności (średnio w roku) 10, 30 i 50 klientów. cenę za produkt ustalono na poziomie 25 zł. Koszty stałe (zawierające amortyzację) wynoszą 120 zł rocznie. Koszty zmienne to 60% ceny. wartość projektu po okresie trzech lat została oszacowana na 300 zł (tzw. wartość rezydual-na). Podatek wynosi 0%, stopa dyskonta 40%.

Okres 0 1 2 3 Wartość rezydualna

Przychody 250 750 1250

Koszty zmienne 150 450 750

Koszty stałe 120 120

Zysk netto –20 180 380

amortyzacja 100 100 100

Przepływy pieniężne -300 80 280 780 300

–300 57 143 284

Wartość pomysłu 184

PRzyKłAD WyCeNy

Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych

w praktyce pomysł, know-how lub własność intelek-tualną najczęściej wycenia się metodami dochodowymi bazującymi na zdyskontowanych przepływach pienięż-nych (dcf – discounted cash flow). Główna idea polega na oszacowania przyszłych przepływów pieniężnych, ja-kie wygeneruje wyceniane rozwiązanie dla jego właści-ciela, a następnie zdyskontowanie ich do wartości bie-żącej, uwzględniając ryzyko nieuzyskania przepływów. ogólną postać modelu wyceny metodą dcf można zapisać w następujący sposób:

Pierwszy krok polega na ustaleniu okresu prognozy. w przypadku własności intelektualnej zazwyczaj pokry-wa się on z okresem ochrony prawnej rozwiązania (np. 20 lat dla patentów). często jednak należy uwzględnić takie czynniki, jak np.: technologiczne starzenie się po-mysłu, know-how lub własności intelektualnej, możliwość pojawienia się naśladowców, czas rynkowej atrakcyjności rozwiązania. w rezultacie okres ekonomicznej użyteczno-ści danych aktywów niematerialnych jest niejednokrotnie krótszy. Zazwyczaj prognozę wykonuje się na pewien okres (np. 5 lat) i szacuje się hipotetyczną wartość na koniec przyjętego czasu (tzw. wartość rezydualna). w re-zultacie przedstawiony wyżej model można zapisać jako:

Kolejny krok stanowi oszacowanie przepływów pienięż-nych, jakie wygeneruje wyceniany pomysł, know-how lub własność intelektualna. będą się one różnić w zależności od obranego modelu komercjalizacji, a także podmiotu, dla którego dokonywana jest wycena. ta sama technologia będzie miała inną wartość dla małej firmy, a inną dla glo-balnego koncernu, który bardzo szybko może z nią dotrzeć do wielu klientów. oszacowanie przyszłych przepływów pieniężnych stanowi największe wyzwanie w metodzie dcf i rodzi zazwyczaj najwięcej kontrowersji. w dużej mie-rze zależy od doświadczenia i zawodowego osądu eksper-ta dokonującego wyceny:

trzecim krokiem jest wyznaczenie stopy dyskontowej. to działanie także budzi szereg kontrowersji, ponieważ w przypadku takich aktywów, jak: pomysły, know-how lub własność intelektualna stopę dyskonta wyznacza się w sposób arbitralny. w dużej mierze odzwiercie-dla ona wiarę, że zakładane przepływy pieniężne uda się uzyskać. im bardziej przełomowe rozwiązanie oraz im wcześniejszy etap jego rozwoju, tym ryzyko niepo-wodzenia większe, czyli – w konsekwencji – wyższa zakładana stopa dyskontowa. Zdarza się, że dochodzi ona nawet do 100% i rzadko spada poniżej 30%. jej rozpiętość dobrze pokazuje trudności, z jakimi spotyka się ekspert dokonujący wyceny takich składników, jak: pomysły, know-how lub własność intelektualna.

zakończenie

Przychodząc do inwestora z działającą spółką, mamy pewien konkret – dane historyczne. Przycho-dząc z pomysłem, know-how lub własnością intelek-tualną, składamy pewną obietnicę w nadziei, że inwe-stor w nią uwierzy. aby zwiększyć szanse pozyskania kapitału, pomysłodawca powinien dołożyć wszelkich starań i uczynić obietnicę jak najbardziej realną. wyce-na stanowi jeden z czynników uwiarygodniających au-tora pomysłu, know-how lub własności intelektualnej. Pokazuje, że jest konkretny, umie dbać o swoje intere-sy, a na oferowane rozwiązanie patrzy w sposób biz-nesowy. wysiłek włożony w przeprowadzanie wyceny znacząco zwiększa szanse pozyskania inwestora oraz przyspiesza cały proces.

wycena z jednej strony jest próbą jak najlepszego osza-cowania wartości przedmiotu, z drugiej elementem nego-cjacji pomiędzy stronami. dodatkowo przy jej tworzeniu stosuje się wiele założeń, ekspercki osąd, a nawet przeko-nania wyceniającego. dlatego w przypadku takich aktywów, jak: pomysły, know-how lub własność intelektualna wyce-na nie powinna mieć charakteru statycznego, ale zmieniać się wraz z pozyskiwaniem nowych informacji, podobnie jak robią to fundusze venture capital. także nasz partner biznesowy może mieć inną percepcję ryzyka i odmienny pogląd na wartość danego składnika aktywów. wycena ma zatem charakter orientacyjny i informacyjny. bezrefleksyj-ne przywiązanie się do niej może spowodować, że w ogóle nie dojdzie do żadnej transakcji, a dany pomysł, know-how lub własność intelektualna skończą na półce.

CFn oznacza spodziewany przepływ pieniężny w n-tym okresie (roku). Parametr „r” oznacza stopę dyskontową odzwierciedlającą ryzyko pro-jektu oraz wartość pieniądza „w”.

13

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| kap

itald

lain

now

acji@

t-par

k.pl

Ofertaoferta dolnośląskiego Parku technologicznego t-Park obejmuje:• Możliwość zakupu lub dzierżawy działek inwestycyjnych. • Możliwość wynajmu na preferencyjnych warunkach powierzchni

przygotowanej do prowadzenia działalności biurowej, biurowo- -usługowej, produkcyjnej i magazynowej.

• wsparcie w nawiązywaniu międzynarodowej współpracy przed-siębiorców, udział w projektach rozwojowych i badawczych.

• Ułatwiony dostęp do sal szkoleniowych.• Ułatwiony dostęp do zaplecza naukowo-badawczego Politechniki

wrocławskiej i ośrodków badawczo-rozwojowych zlokalizowa-nych w otoczeniu t-Parku.

• Profesjonalne doradztwo dotyczące transferu technologii i in-nowacji.

• Profesjonalne doradztwo organizacyjne, ekonomiczne i prawne dla firm lokujących się na terenie t-Parku.

• organizowanie szkoleń i warsztatów z zakresu tworzenia i zarzą-dzania własną firmą oraz wdrażania innowacji i nowych technologii.

• współpracę w tworzeniu struktur sprzyjających działalności lob-bingowej na rzecz rozwoju przedsiębiorczości, szczególnie w dzie-dzinie innowacyjności i transferu nowoczesnych technologii.

• tworzenie grup eksperckich zapewniających wymianę doświad-czeń, promocji, praktyk zawodowych w zakresie rozwoju przed-siębiorczości.

• współpracę z organizacjami krajowymi i zagranicznymi o podob-nym profilu działalności.

• organizowanie przedsiębiorców w ramach klastrów branżowych. • ofertę usług biurowych.• analizę ryzyka pracy.• dobór kadr.• wsparcie w organizacji i realizacji procesu inwestycyjnego z do-

pełnieniem wymaganych procedur administracyjnych.

Misja T-ParkuMisją dolnośląskiego Parku technologicznego

t-Park jest wzmocnienie konkurencyjności regionu wałbrzyskiego, pośrednio także dolnego Śląska, przez wspieranie przedsiębiorczości opartej na wiedzy, wy-pracowanie modelowej współpracy z regionalnymi centrami badań oraz wzmacnianie przedsiębiorstw tworzących podstawy długofalowego rozwoju regionu.

do misji t-Parku należy również pobudzanie aktywności zawodowej regionalnej społeczności, a także poprawa spójności ekonomicznej z pozosta-łą częścią dolnego Śląska, Polski i Unii europejskiej. Utworzenie i rozwój dolnośląskiego Parku techno-logicznego ma stanowić istotny element podno-szący inwestycyjną atrakcyjność regionu wałbrzy-skiego. dla inwestorów krajowych i zagranicznych działalność t-Parku oznacza ułatwienia w rozpo-częciu inwestycji, poszerzenie palety usług umoż-liwiających realizację inwestycji, a także wsparcie w osiągnięciu oczekiwanej stopy zwrotu.

Cel T-ParkuPodstawowym celem dolnośląskiego Parku tech-

nologicznego t-Park jest stworzenie warunków do po-wstawania i rozwoju przedsiębiorstw, których domeną jest komercjalizacja osiągnięć naukowych wykorzy-stujących nowoczesne technologie, adaptujących wyniki prac laboratoryjnych i przyciągających venture capital.

darr S.a. zarządza dolnośląskim Parkiem technologicznym t-Park

więcej informacji na: www.T-ParK.Pl

14

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| ww

w.ka

pita

ldla

inno

wac

ji.pl

14

wsparcie ośrodka enterprise europe network, Sekcji informacji i doradztwa, centrum Promocji i Szkoleń oraz Zespołu analiz ekonomicznych i opracowań Studialnych

ułatwiony dostęp do zaplecza naukowo-badawczego Politechniki wrocławskiej i ośrodków badawczo- -rozwojowych zlokalizowanych w otoczeniu t-Parku

organizowanie szkoleń i warsztatów z zakresu tworzenia i zarządzania własną firmą oraz wdrażania innowacji i nowych technologii

doradztwo w zakresie rejestrowania patentów na rynku polskim i międzynarodowym

wsparcie merytoryczne i dostęp do instytucji finansowych zajmujących się inwestowaniem

wsparcie w nawiązywaniu kontaktów biznesowych z innymi inkubowanymi firmami oraz przedsiębiorstwami zlokalizowanymi w innych parkach technologicznych w Polsce i europie

doradztwo w zakresie testowania i wprowadzania nowych technologii

pomoc w budowaniu strategii i biznesplanów

PoMoc orGaniZacyjna

wSParcieMerytorycZne

doradZtwobiZneSowe

dolnośląska agencja rozwoju regionalnego S.a.pomaga uczestnikom Projektu rozwijać ich potencjał i zdolności innowacyjne

15

t-Pa

rk. K

apita

ł dla

inno

wacji

| kap

itald

lain

now

acji@

t-par

k.pl

15

wSParcie oŚrodKa enterPriSe eUroPe networK obejMUje:

informacje i doradztwo w zakresie prowa-dzenia i finansowania działalności gospo-darczej oraz prawa Unii europejskiej

zagadnień związanych z podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej na terytorium Polski, w tym:

analizy na temat danego kraju lub rynku

informacje w zakresie inicjatyw wspólnoto-wych i krajowych dotyczących sfery b+r

• podejmowanie i rezygnacja z działalności • obowiązki podatkowe • zatrudnianie pracowników • finansowanie działalności • kontrola przedsiębiorstw

pomoc we wdrażaniu innowacji i rozwoju badań prowadzonych przez przedsiębior-stwa oraz w pozyskiwaniu funduszy na prowadzenie działalności badawczej (w tym w 7. Programie ramowym)

pomoc w podnoszeniu potencjału inno-wacyjnego przedsiębiorstw oraz transferu technologii i wiedzy, w tym poprzez audyt technologiczny

informacji dotyczących możliwości uzyskania wsparcia na realizację projektów współfinansowanych ze środków publicz-nych, w tym: informacji na temat możliwości i zasad uzyskania usług specjalistycznych o charakterze proinnowacyjnym, usług doradczych proeksportowych, szkoleń

konsultingu gospodarczego

przygotowywania planów rozwoju biznesu

sporządzania studiów wykonalności projektów inwestycyjnych

wyceny przedsiębiorstw

wykonywania opracowań eksperckich, w tym: • analiz efektywności zaangażowania kapitałowego w spółki• analiz marketingowych• prognozowania rozwoju przedsięwzięć gospodarczych• identyfikacji zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań rozwoju przedsiębiorstw• analiz strategicznych możliwości przedsiębiorstw• ocen gotowości przedsiębiorstw do rozwoju w zmiennych warunkach otoczenia

pomoc w wyszukiwaniu partnerów zagranicznych (m.in. poprzez transgraniczne bazy danych zawierające oferty współpracy technologicznej i biznesowej)

wsparcie w zakresie zamówień publicznych instytucji europejskich

Wsparcie Zespołu analiZ ekonomicZnych i opracoWań studialnych W Zakresie:

wSParcie SeKcji inforMacji i doradZtwa w ZaKreSie:

Projekt wspó ł f inansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

egzemplarz bezpłatny