cross-cultural work adjustment of thai...

Journal of Behavioral Science for Development (JBSD) ISSN 2228-9453 (Print) 2651-2319 (Online) | 17

Vol.11 No.2, July 2019

วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา ปท 11 ฉบบท 2 กรกฎาคม 2562 ลขสทธโดย สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Cross-Cultural Work Adjustment of THAI Engineers:

A Case Study of Experienced Engineers in ASEAN1

Sittipan Phosri2, Amaraporn Surakarn3, and Thasuk Junprasert4

Received: May 1, 2019 Revised: July 19, 2019 Accepted: July 22, 2019

Abstract

This was a qualitative research, in which through the case study method, it was

aimed to understand the factors conditions, results associated with cross-cultural

work adjustment of Thai engineers. The method of content analysis was used,

where data was obtained from in-depth interviews with 6 Thai engineers who

have experience for at least 1 month of working in ASEAN countries. The results

showed that there are three phases of cross-cultural work adjustment, 1) before

going to work in ASEAN countries, develop skills and experience about the job

content, knowledge of ASEAN and support from the organization were

conditional factors; 2) during working with the ASEAN countries, attitudes,

knowledge, and skills related to working in ASEAN, core values of the

organization, working culture of colleagues, environment, and the influence of

time were conditional factors and 3) on return to work in Thailand, the skills to

adapt to the environment including the influence of time were conditional

factors. All of the results from this research can be used as a guideline for

designing methods as well as requirements for Thai engineers for enhancing

adjustment in cross-cultural workplace, which covers the period of working in

ASEAN, from before going until returning to work in Thailand.

Keywords: cross-cultural work adjustment, Thai engineers, ASEAN, case study

method

1 This paper submitted in partial fulfillment of Master’s Thesis in Applied Behavioral Science Research, Behavioral Science

Research Institute, Srinakharinwirot University. 2 Graduate Student, Master Degree in Applied Behavioral Science Research, Behavioral Science Research Institute,

Srinakharinwirot University, Email: [email protected] 3 Assistant Professor at Graduate School, Srinakharinwirot University 4 Assistant Professor at Behavioral Science Research Institute, Srinakharinwirot University

18 | ISSN 2228-9453 (Print) 2651-2319 (Online) Journal of Behavioral Science for Development (JBSD)



การปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย: กรณศกษาวศวกรผมประสบการณ

ในประเทศสมาชกอาเซยน1

สทธพนธ โพธศร2 อมราพร สรการ3 และ ฐาศกร จนประเสรฐ4

บทคดยอ

การวจยเชงคณภาพแบบกรณศกษาครงนมวตถประสงคเพอท าความเขาใจ ปจจยเงอนไขและผลทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย โดยอาศยวธการวเคราะหเนอหาขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลกวศวกรไทยผมประสบการณเปนระยะเวลาไมนอยกวา 1 เดอนในการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน จ านวน 6 คน ผลการวจยพบวาวศวกรไทยมปจจยเงอนไขและผลทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมในทง 3 ชวง ไดแก ชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนมปจจยเงอนไขคอทกษะและประสบการณในเนอหางาน ความรเกยวกบประเทศสมาชกอาเซยน และการสนบสนนจากองคกร ชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนมปจจยเงอนไขคอทศนคต ความร ความสามารถทเกยวของกบการท างาน คานยมหลกขององคกร วฒนธรรมการท างานของเพอนรวมงาน สภาพแวดลอม รวมถงอทธพลของเวลา สวนชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทยมปจจยเงอนไขคอทกษะในการปรบตว สภาพแวดลอม รวมถงอทธพลของเวลา ซงจากผลทงหมดทไดจากการวจยครงนสามารถน าไปใชเปนแนวทางในการออกแบบวธการหรอขอก าหนดเพอใหวศวกรไทยเกดการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรม โดยครอบคลมตลอดการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน ตงแตกอนการเดนทางจนถงกลบเขาสการท างานในประเทศไทย

ค ำส ำคญ: การปรบตวในการท างานขามวฒนธรรม วศวกรไทย อาเซยน กรณศกษา

1 บทความวจยนเปนสวนหนงของปรญญานพนธระดบมหาบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2 นสตปรญญาโท สาขาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อเมล: [email protected] 3 ผชวยศาสตราจารย ประจ าบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 4 ผชวยศาสตราจารย ประจ าสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ




ทมาและความส าคญของปญหาวจย ภายใตกรอบประชาคมอาเศรษฐกจอาเซยน ทเปนเปาหมายหนงในการสงเสรมใหอาเซยนเปนตลาดเดยว

และมฐานการผลตรวมกน (single market and production base) ก าหนดใหมการเคลอนยายแรงงานฝมอเสรของอาเซยน ซงหนงในอาชพทอยในขอตกลงคอ วศวกร โดยทามกลางความหลากหลายทางประวตศาสตรและวฒนธรรมของภมภาคอาเซยน (Chula Unisearch, 2012) จงจ าเปนทวศวกรไทยจะตองเขาใจความแตกตางทางวฒนธรรมระหวางประเทศไทยกบประเทศสมาชกอาเซยนอน ๆ และเรยนรวฒนธรรมของแตละประเทศ ซงสอดคลองกบการทสภาวศวกรไดจดท าคมอวศวกรวชาชพอาเซยนในการเตรยมความพรอมใหกบวศวกรไทยเพอรองรบผลกระทบทส าคญจากการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โดยนอกจากรายละเอยดตาง ๆ ทเกยวของกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน การเคลอนยายแรงงานฝมอเสร และขนตอนการลงทะเบยนวศวกรวชาชพอาเซยนแลว ยงมการใหรายละเอยดเกยวกบความคลายคลงและความแตกตางของวฒนธรรมไทยกบวฒนธรรมในประเทศสมาชกอาเซยน รวมถงขอควรปฏบตและขอหามตาง ๆ ของแตละประเทศ (Council of Engineers, 2013) อนจะเหนไดวานอกจากคณสมบตดานวชาการ และประสบการณในการท างานดานวศวกรรมทจ าเปนตอการเปนวศวกรวชาชพอาเซยนแลว วศวกรวชาชพอาเซยนควรมความเขาใจในความหลากหลายทางวฒนธรรมและความรเกยวกบวฒนธรรมของประเทศสมาชกอาเซยนดวย

จากการทบทวนเอกสารทศกษาสมรรถนะหลกของวศวกรไทยในการเตรยมความพรอมเพอรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยนพบวา วศวกรไทยมระดบของสมรรถนะดานทกษะการใชเครองมอในการประกอบอาชพวศวกรรมคอนขางสง แตมสมรรถนะดานความรภาษาตางประเทศในกลมอาเซยน ความรดานกฎหมายระหวางประเทศในกลมอาเซยน รวมทงความรดานวฒนธรรมในกลมประเทศอาเซยน อยในระดบเลกนอยถงต ามาก (Uakarn, 2014) ซงขอมลเหลานเปนขอมลเบองตนทแสดงใหเหนวาในการเปดใหมการเคลอนยายแรงงานเสรในกลมประเทศอาเซยน วศวกรไทยจะตองเผชญกบปญหาดานการปรบตวในวฒนธรรมของประเทศสมาชกอาเซยนทสามารถเกดขนไดทงในและนอกบรบทการท างาน โดยมผลการศกษาเกยวกบปญหาทเกดกบแรงงานไทยในตางประเทศทพบวา ปญหาหลกทเปนอปสรรคส าหรบแรงงานชาวไทยในการท างานในตางประเทศคอการปรบตวตอวฒนธรรมทแตกตาง (Hautavanija, 2013) ซงความลมเหลวในการท างานในตางประเทศดวยการเดนทางกลบประเทศของตนเองกอนก าหนดโดยทงานยงไมบรรลเปาหมายนน ไดสรางความเสยหายใหกบบรษทตนสงกดทสงพนกงานขามชาตใหไปท างานในตางประเทศตงแต 50,000 ถง 150,000 เหรยญสหรฐ ตอพนกงานหนงคน (Black, 1988)

ดงนน หลงการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทวศวกรไทยสามารถเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกตามความตองการของตลาดแรงงานไดสะดวกมากยงขน วศวกรไทยจะตองเผชญหนากบความหลากหลายทางวฒนธรรมทอาจกลายเปนหนงในอปสรรคของการท างาน ซงปจจบนคมอทเกยวของกบการเด นทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนของวศวกรไทยยงไมมการกลาวถงขอมลทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย ในการศกษาครงนผวจยจงสนใจทจะท าความเขาใจปจจยเงอนไขและผลทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทยทประกอบดวย 3 ชวง คอ ชวงกอนการเดนทางไปท างาน




ในประเทศสมาชกอาเซยน ชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน และชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทย เพอใหวศวกรไทยหรอหนวยงานทเกยวของกบการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนของวศวกรไทย สามารถน าผลทไดจากการศกษาครงนไปสการออกแบบวธการหรอขอก าหนดทชวยใหวศวกรไทยเกดการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรม โดยครอบคลมตงแตกอนการเดนทางจนถงกลบเขาสการท างานในประเทศไทย โดยผวจยเลอกใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพในรปแบบของการศกษาเฉพาะกรณ เพอใหไดขอมลทมความลมลก และสามารถแสดงใหเหนถงรายละเอยดในทง 3 ชวงของการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย จากประสบการณท างานในประเทศสมาชกอาเซยนของวศวกรไทยผมคณสมบตตามเกณฑทผวจยก าหนด

วตถประสงคการวจย เพอท าความเขาใจปจจยเงอนไขและผลทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกร

ไทย ชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน ชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน และชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทย

แนวคดทฤษฎทเกยวของ ในการศกษาครงนผวจยเลอกใช 3 แนวคดและทฤษฎหลกมาเปนแนวทางในการศกษา ดงน

1. แนวคดเกยวกบการปรบตวขามวฒนธรรม (cross-cultural adjustment) จากกรอบการปรบตวขามวฒนธรรม (Black, Mendenhall, & Oddou, 1991) สรปไดวาการปรบตวขาม

วฒนธรรมม 2 ชวง คอชวงการปรบตวลวงหนาทเกดขนกอนพนกงานเดนทางเขาสประเทศปลายทาง และชวงปรบตวในตางประเทศทเกดขนระหวางทพนกงานอยในประเทศปลายทางแลว โดยมรายละเอยดในสวนของปจจยทเกยวของกบการปรบตวขามวฒนธรรมทเชอมโยงไปยงผลของการปรบตวขามวฒนธรรมทแตกตางกนไป ดงภาพประกอบ 1 ผวจยน ากรอบการปรบตวขามวฒนธรรมมาใชเปนแนวทางในการศกษาครงน โดยออกแบบกรอบแนวคดใหม 2 ชวงของการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรม คอ ชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน และชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน นอกจากนนแลว ยงอาศยปจจยตางๆทเกยวของกบการปรบตวขามวฒนธรรมในแตละชวง เปนแนวทางในการศกษาถงปจจยเงอนไขทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทยอกดวย

2. รปแบบการปรบตวแบบรปตวดบเบลย (W-curve of adjustment) จากแนวคดรปแบบการปรบตวรปตวย (Gullahorn & Gullahorn, 2010) ทพดถงขนของการปรบตวเมอ

บคคลเดนทางเขาสวฒนธรรมใหมทไมคนเคย โดยใชเวลาอยในวฒนธรรมนนจนคนเคย และตองเดนทางกลบเขาสวฒนธรรมดงเดมของตนเอง ดงภาพประกอบ 2 จากแนวคดนมความเปนไปไดทหลงจากวศวกรไทยเดนทางกลบเขาสการท างานในประเทศไทยอาจจะเกดความไมคนเคยกบวฒนธรรมการท างานของไทยจนตองเกดการปรบตวอกครง ผวจยจงน ามาใชเปนแนวทางในการขยายกรอบแนวคดใหกลายเปน 3 ชวงของการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรม โดยชวงทเพมมาคอ ชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทย เพอคนหาวาวศวกรไทยเกดการปรบตวอยางไรเมอเดนทางกลบเขาสการท างานในประเทศไทย




ภาพป

ระกอ

บ 1

กรอบ

การป

รบตว

ขามว

ฒนธร

รม (F

ram

ewor

k of C

ross

-Cul

tura

l Adj

ustm

ent)

ทมา:

Tow

ard

a co

mpr

ehen

sive

mod

el o

f int

erna

tiona

l adj

ustm

ent:

An in

tegra

tion

of m

ultip

le th

eore

tical

per

spec

tives

. (Bl

ack,

Men

denh

all,

& Od

dou,

199

1)

องคก

ร (O

rgan

izatio

n)

กลไก

การค

ดเลอ

ก (Se

lect

ion

Mec

hanis

ms)

และ

เกณฑ

การค

ดเลอ

ก (C

riter

ia)

การป

รบตว

ลวงห

นา

(Ant

icipa

tory

Adj

ustm

ent)

ความ

คาดห

วงทถ

กตอง

(Acc

urat

e Ex

pect

ation

)

การอ

บรม

(Train

ing)

ประส

บการ

ณกอน

หนา

(Pre

vious

Exp

erien

ce)

บคคล

(Ind

ividu

al)

การป

รบตว

ลวงห

นา

(Ant

icipa

tory

Adj

ustm

ent)

การป

รบตว

ในตา

งประ

เทศ

(In-c

ount

ry A

djus

tmen

t)

บคคล

(Ind

ividu

al)

(1,2,

3) ค

วามเ

ชอมน

ในตว

เอง (

Self-

effic

acy)

(1,2,

3) ท

กษะด

านคว

ามสม

พนธ

(Rel

ation

Skil

ls)

(1,2,

3) ท

กษะใ

นการ

ท าคว

ามเข

าใจ

(Per

cept

ion S

kills)

งาน

(Job)

(1

) ควา

มชดเ

จนใน

บทบา

ท (R

ole

Clar

ity

(1) ค

วามย

ดหยน

ในบท

บาท

(Rol

e Di

scre

tion)

(1

) ควา

มใหม

ของบ

ทบาท

(Rol

e No

velty

) (1

) ควา

มขดแ

ยงใน

บทบา

ท (R

ole

Conf

lict)

วฒนธ

รรมอ

งคกร

(Org

aniza

tion

Cultu

re)

(1) ค

วามใ

หมขอ

งวฒน

ธรรม

องคก

ร (Or

ganiz

ation

Cul

ture

Nov

elty

) (1

) การ

สนบส

นนทา

งสงค

ม (So

cial S

uppo

rt)

(2,3)

ควา

มชวย

เหลอ

ดานก

ารเด

นทาง

(Log

istica

l Hel

p)

การถ

ายทอ

ดทาง

สงคม

ในอง

คกร

(Org

aniza

tion

Socia

lizat

ion)

เท

คนคก

ารถา

ยทอด

ทางส

งคม

(Socia

lizat

ion T

actic

) เน

อหาก

ารถา

ยทอด

ทางส

งคม

(Socia

lizat

ion C

onte

nt)

ทไมเ

กยวข

องกบ

การป

ฏบตง

าน (N

onwo

rk)

(2,3)

ควา

มใหม

ของว

ฒนธร

รม (C

ultu

re

Nove

lty)

(1,2,

3) ก

ารปร

บตวข

องคร

อบคร

วและ

คสมร

ส (Fa

mily

-Spo

use

Adju

stmen

t)

ระดบ

ของก

ารปร

บตว

(Deg

ree

of A

djus

tmen

t) 1.

การป

รบตว

ดานก

ารท า

งาน

(Wor

k Adj

ustm

ent)

2. กา

รปรบ

ตวดา

นการ

มปฏส

มพนธ

(Int

erac

tion

Adju

stmen

t) 3.

การป

รบตว

ดานส

ภาพแ

วดลอ

มทวไ

ป (G

ener

al Ad

justm

ent)

รปแบ

บการ

ปรบต

ว (M

ode

of A

djus

tmen

t)




ภาพประกอบ 2 รปแบบตวดบเบลยของการปรบตว (The W-Curve of Adjustment) ทมา: Communicating across cultures. (Ting-Toomey, 1999).

3. ทฤษฎรปแบบชวนเวศวทยาของการพฒนามนษย (Bioecological model of human development

theory) จากทฤษฎรปแบบชวนเวศวทยาของพฒนาการมนษย (Bronfenbrenner & Morris, 2007) มความ

สอดคลองกบลกษณะเชงกลยทธของการวจยเชงคณภาพทมงท าความเขาใจอยางเปนองครวม มงท าความเขาใจพลวตรของปรากฏการณทศกษา และใหความส าคญกบบรบทของสงทศกษา นอกจากนนแลวระบบนยงมความเปนพฤตกรรมศาสตรจากการใชบรบทแวดลอมในระดบตาง ๆ รวมกบคณลกษณะเฉพาะของบคคลในการอธบายพฒนาการหรอพฤตกรรมของมนษย ผวจยจงน ามาใชเปนแนวทางในการศกษาการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย วาวศวกรไทยทสามารถปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมไดนนมคณลกษณะเฉพาะตวอยางไร มบรบททางสงคมใดบางทมอทธพลตอการปรบตวขามวฒนธรรมของวศวกรไทย และอยในระดบใดบาง ดงรายละเอยดในตาราง 1

Time Low

satisfaction

High adjustment

satisfaction

Mid-

range

0

2

4

6

8 A

B

C

D

E

F

G

A = ขนตนตาตนใจ B = ขนตระหนกทางวฒนธรรม C = ขนปรบตว D = ขนรสกเปนสวนหนงของวฒนธรรมใหม

E = ขนสองจตสองใจ F = ขนตระหนกทางวฒนธรรมจากการกลบเขาไปใหม G = ขนถายทอดทางสงคมอกครง




ตาราง 1

การน ารปแบบชวนเวศวทยาของพฒนาการมนษยมาใชเปนแนวทางในการศกษาการปรบตวขามวฒนธรรมของวศวกรไทย

องคประกอบ การน ารปแบบชวนเวศวทยาของพฒนาการมนษยมาใชเปนแนวทางในการศกษาการปรบตวขามวฒนธรรมของวศวกรไทย

กระบวนการ (process) ใชในการน าเสนอการมปฏสมพนธกนระหวางวศวกรทเปนศนยกลางของระบบกบบรบทแวดลอมในระดบตาง ๆ

บคคล (person) - ดานประชาการ - ดานความตองการ - ดานทรพยากรภายใน - ดานการแสดงออก

เชน อาย เพศ สถานภาพสมรส เปนตน เชน ความตองการปรบตวขามวฒนธรรม เปนตน เชน การเหนคณคาในตนเอง ความฉลาดทางวฒนธรรม เปนตน เชน การรบสงของดวยมอซาย เปนตน

บรบทแวดลอม (context) - ระบบเลก - ระบบกลาง - ระบบภายนอก - ระบบใหญ

เชน ครอบครว คสมรส เพอนรวมงาน หวหนางาน เปนตน เชน ปฏสมพนธระหวางครอบครวกบเพอนรวมงาน เปนตน เชน องคกร เครอขายเพอนรวมงาน เปนตน เชน วฒนธรรมไทย วฒนธรรมอาเซยน ศาสนา เปนตน

เวลา (time) การเปลยนแปลงตามวถชวตและการเปลยนแปลงทไมคาดคด ทเกดขนในชวงเวลาทวศวกรไทยอยระหวางท างานในกลมประเทศอาเซยน

วธด าเนนการวจย การวจยครงนไดผานการอนมตหรอรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษยตามจรยธรรมเลขท

SWUEC- 217/59E ศกษาโดยใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพ (qualitative research) ในรปแบบการศกษาเฉพาะกรณ (case study) ผวจยไดท าการเกบขอมลผานการสมภาษณเชงลก โดยอาศยแบบสมภาษณทผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญ และมการสะทอนขอมลกลบไปยงผใหขอมลเพอตรวจสอบความถกตองของขอมล ผใหขอมลในการวจยครงนถกเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) โดยมคณสมบตหลกคอ เคยเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนเปนระยะเวลาไมนอยกวา 1 เดอน และมประสบการณปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมในประเทศสมาชกอาเซยน โดยเพอใหไดผใหขอมลทมคณลกษณะตรงตามทก าหนดไว ผวจยคดเลอกผใหขอมลจากการพจารณาค าตอบในแบบสอบถามเบองตนถงประสบการณการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทยทไดรบการแนะน าจากบคคลในกลมวชาชพ ซงการวจยครงนผวจยท าการศกษากบ




วศวกรไทยผมประสบการณท างานในประเทศสมาชกอาเซยนทงสน 6 คน และเลอกใชการวเคราะหขอมลแบบวเคราะหเนอหา (content analysis) ในการวเคราะหขอมลเพอตอบวตถประสงคของการวจย

ผลการวจย จากวศวกรไทย 6 คนทเปนผใหขอมลในการวจยครงน เปนเพศชาย 3 คน และเพศหญง 3 คน อายตงแต

26 – 33 ป มประสบการณท างานในประเทศสมาชกอาเซยนทแตกตางกนรวมทงสน 6 ประเทศ โดยมระยะเวลาการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนตงแต 1 เดอน ถง 12 เดอน และมมลเหตของการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนตงแตการเดนทางไปตามโครงสรางหนาท การไดรบมอบหมายเนองจากเปนผมความรความสามารถ รวมถงการอาสาเดนทางไปเอง โดยในสวนนผวจยน าเสนอผลการศกษาในครงนเปน 2 สวนไดแก 1. บรบทการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนของวศวกรไทย 2. ปจจยเงอนไขและผลทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย ชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน ชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน และชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทย

1. บรบทการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนของวศวกรไทย ในสวนของการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนทมความหลากหลายทางวฒนธรรมและขอปฏบต ขอมล

จากการวจยทไดมาจากประสบการณปรบตวในการท างานของวศวกรไทยผมประสบการณในประเทศสมาชกอาเซยน พบวา ในสวนของบรบทการท างานในบางองคกร วฒนธรรมขององคกรมบทบาทเทยบเทากบวฒนธรรมของประเทศสมาชกอาเซยน กลาวคอ บรษทตางชาตไมวาจะเปนจนหรอญปน ตางเขามาลงทนในกลมประเทศสมาชกอาเซยนและเลอกใชแรงงานจากประเทศของตนในการควบคมและด าเนนกจการตาง ๆ ในประเทศสมาชกอาเซยน วฒนธรรมการท างานทเปนตนฉบบขององคกร เชนวฒนธรรมการท างานแบบญปน จงถกบงคบใชในองคกรรวมกบวฒนธรรมดงเดมของประเทศสมาชกอาเซยนอยางแนบเนยน วศวกรไทยทเดนทางไปท างานใหกบบรษทญปนทอยในประเทศสมาชกอาเซยนจงมความจ าเปนทจะตองเร ยนรและปฏบตตามวฒนธรรมทถกขบเคลอนอยภายใตบรบทของการท างาน

“ตอนทมคนญปนไปดวยอะ เคานดแปดโมงเรากไปแปดโมงเปะๆเนอะ แตพอเราไปคอเคารอเราอยแลว เราไมไดเลทนะ ลงไปเปะเลย แตคอเคามากอนและมนเลยรสกวา เคาตองรออะ เอาจรงๆเรากรนะวาบรษทญปน culture ญปนมนกจะเปะๆ เรากเปะ แตมนไมพออะ มนตองกอนนะ มนจะเปะไมได แลวเคาเปนนายเราเงย มนกจะดแบบไมคอยโอ” (คณว)

นอกจากนนแลว บรบทของการท างานในบางองคกร วฒนธรรมองคกรมบทบาทมากกวาวฒนธรรมของประเทศสมาชกอาเซยน กลาวคอ วฒนธรรมองคกรทเหนยวแนนเชนองคกรของประเทศจน มการถายทอดวฒนธรรมการท างานในองคกรอยางแขงแรง ซงสงผลใหการเดนทางไปท างานในสาขาขององคกรในตางประเทศทถงแมจะมทตงอยในวฒนธรรมทแตกตาง แตพนกงานไดพบลกษณะวธการท างานทคนเหม อนกบทตนท าในประเทศตนทาง




“ในความรสกวา culture ของบรษทรนแรงมาก คอมนแคเปลยนภาษา แตเรอง culture ในการ

ท างานคอแทบจะเหมอนกนเลย” (คณเอม)

ดวยพลวตรของการเคลอนยายแรงงานในโลกปจจบน การเดนทางไปท างานในตางประเทศไมไดหมายถง

การเดนทางเพอไปรวมงานกบคนในประเทศนนเพยงอยางเดยวอกตอไป ดงนนการเดนทางไปท างานในประเทศ

สมาชกอาเซยนของวศวกรไทย มความจ าเปนทวศวกรไทยตองรมากกวาวฒนธรรมของประเทศสมาชกอาเซยนท

เดนทางไปท างาน โดยมความจ าเปนทตองมทกษะในการสอสารและทกษะในการประสานงานภายใตบรบทการ

ท างานทมความหลากหลายทางวฒนธรรม

“คอตอนท างานผมไมไดมแตคนลาวนะตองบอกไวกอน มนเปนเทคโนโลยของคนจน กจะมคนจนมา

ดวย สวนทางจนทเปนเจาของเทคโนโลย กจาง Constructor ทเปนของเวยดนามมา เพราะฉะนนก

จะมหลายประเทศท างานอยดวยกน” (คณแอล)

ในสวนของบรบทนอกเหนอการท างาน ทเปนการใชชวตทวไปในประเทศสมาชกอาเซยนของวศวกรไทย

วฒนธรรมดงเดมของประเทศสมาชกอาเซยนนน ๆ ถกบงคบใชโดยการบงคบทางสงคม ดงนนถงแมวาองคกรท

วศวกรไทยเดนทางไปรวมงานดวยในประเทศสมาชกอาเซยนจะมความแขงแรงทางดานวฒนธรรมองคกรมาก

เพยงใด วศวกรไทยยงคงจ าเปนทจะตองเรยนรวฒนธรรมดงเดมของประเทศสมาชกอาเซยนเพอการใชชวตใน

ประเทศสมาชกอาเซยน

“อยางทอนโดนเซย เคาหามชหนาคนอน หามใชนวช เหมอนเปนแบบตองผายมอเอาอะ เวลาจะช

หามใชนวช ตองเปนนวอน ใชนวโปงแทน ถาจะรบสงของตองเปนขางขวาหามเปนขางซาย” (คณไอ)

โดยสรปแลว บรบทของวฒนธรรมในกลมประเทศสมาชกอาเซยน ในสวนของการท างานมความหลากหลาย

ทางวฒนธรรมท างานรวมกนอยภายใตบรบทของการท างาน ทงวฒนธรรมของประเทศสมาชกอาเซยน วฒนธรรม

องคกร รวมไปถงวฒนธรรมของเพอนรวมงาน โดยแตละวฒนธรรมมบทบาทมากนอยขนอยกบธรรมชาตของแตละ

บรบท ในขณะทเมอพจารณานอกเหนอบรบทการท างาน วฒนธรรมของประเทศสมาชกอาเซยนยงคงเปน

วฒนธรรมทมบทบาทมากทสด จงมความจ าเปนทวศวกรไทยตองเรยนรวฒนธรรมทหลากหลายทงในและ

นอกเหนอบรบทการท างานเพอใหเกดการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรม

2. ปจจยเงอนไขและผลทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย

จากการวเคราะหขอมลเพอท าความเขาใจปจจยเงอนไขและผลทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขาม

วฒนธรรมของวศวกรไทย พบปจจยเงอนไขภายใน ปจจยเงอนไขสภาพแวดลอม และผลทเกยวของกบการปรบตว

ในแตละชวงของการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทยดงน




2.1) ชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน 1) ปจจยเงอนไขภายใน

วศวกรไทยมปจจยเงอนไขภายในทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนไดแก การรบรถงความคลายคลงระหวางงานในไทยและงานในประเทศสมาชกอาเซยน การมความรเกยวกบประเทศสมาชกอาเซยน และความสามารถในการประเมนศกยภาพและขอจ ากดของตนเอง

“งานทเราไปท าอะมนเปนงานทดสอบเหมอนกนกบทเราทไทยเนยแหละ แตแคมนเปนคนละเซอรวสเรากเลยไมรสกวามนเปลยนอะไรไปมาก” (คณเอส)

“เราเคยไปท างานทนน เรากจะรแลววาอาหารการกนเปนยงไง ผคนทนนเคาเปนยงไง” (คณว)

2) ปจจยเงอนไขสภาพแวดลอม วศวกรไทยมปจจยเงอนไขสภาพแวดลอมทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนไดแก การไดรบการถายทอดจากเพอนรวมงาน และการไดรบการสนบสนนจากองคกร

“กอนไป ทางบรษทผมเคากให HR มาชวยด ชวยเทรนให ไปคยไปอะไรอยางนนดหนอย คยเหมอนแบบแนวทางการใชชวตอะไรอยางเงยอะครบ อยางเชนพวก การกนอย แบบอยลาวอยางเงยพ กนปลาราไดไหม เคากจะถาม แลวกพวกกฎหมายลาวอยางเชน ถาไปไดกบผหญงลาวจะตองโดนสงกลบประเทศไทย หรอถาแตงงานกบเคากตองไปอยบานผหญงเคา” (คณแอล)

“มนกจะมพวกพทเคาโดนสงไปกอนอะ ไปอยกอนประมาณสกเดอนนงอะ นางกจะบอก อนน อยางนนะ ใหเอาอนนมา คยกนตลอดอยแลววา เออไปพมาตองท ายงไงบาง อะไรอยางง” (คณพ)

3) ผลทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย เมอวศวกรไทยผานการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนพบผลทเกดขนกบตววศวกรไทยคอ มมมองทสงเสรมตอการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน และความพรอมในการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน

“เหมอนพอไดรเกยวกบการปฏบตตวทนนแลวคอเรากสบายใจขนนะ พอรวาตองท าตวยงไง สวนเรองงานเราไปท าอะไร เราร เราเคยท าได พอไปกตองท าได” (คณแอล)

2.2) ชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน 1) ปจจยเงอนไขภายใน วศวกรไทยมปจจยเงอนไขภายในทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขาม

วฒนธรรมชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนไดแก การมความคนเคยในกระบวนการท างาน การเรยนรทางดานภาษาเพอการสอสารระหวางการท างาน การสานสมพนธกบเพอนรวมงาน การมองโลกในแงด การ




มความชอบประสบการณทแปลกใหม การมประสบการณชวตทใกลเคยงกบสถานการณในประเทศสมาชกอาเซยน การจดการความเครยดอยางเหมาะสม และการรจกใชเทคโนโลยเพอเพมความสะดวกในการใชชวตในประเทศสมาชกอาเซยน

“เรากจะคดละ เราตองคยกบใคร ตองคอนเฟรมกบใคร ตองโทรหาใคร ตาม Solution คยกบลกคาไวเปนยงไงบาง ขาดเหลออะไรไหม” (คณเอม)

“โบกแทกซแลวกนงแทกซไป กงงเหมอนกนแทกซ แตเดยวนมน High-tech อะ มนมแชร Location ได มอะไรได ถาแทกซ ไปไมถกเรากเปดแมปใหเคา มนไมตองคยรายละเอยดเยอะ” (คณว)

2) ปจจยเงอนไขสภาพแวดลอม วศวกรไทยมปจจยเงอนไขสภาพแวดลอมทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนไดแก การมวฒนธรรมองคกรทเหนยวแนน การไดรบบทบาทการท างานทชดเจน การไดรบการถายทอดเนอหาของงานจากเพอนรวมงาน การมเพอนรวมงานทมความใกลเคยงกบคนไทย การไดรบความชวยเหลอจากองคกร การมสภาพสงคมทใกลเคยงกบประเทศไทย การควบคมทางสงคมจากคานยมภายในประเทศสมาชกอาเซยน และอทธพลของเวลาตอการปรบตวระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน

“เขาเปนคนลาวนแหละแตวาเขามาเรยนท ม.ขอนแกนแลวกกลบไปท างานในลาว เขาไมตางกบคนไทยนะ กคอความคดในการท างานอะไรกเหมอนกนท างานเหมอนกนเลย คนลาวทท างานทนนนะ Nature ของคนลาวพดไทยไดดทวไทยฟงเพลงไทย กเลยสอสารกบเราได” (คณพ)

“กมเนยแหละ หามชหนาคนอน หามใชนวช เหมอนเปนแบบตองผายมอเอาอะ วธการผายมอ เวลาจะชหามใชนวช ตองเปนนวอน ใชนวโปงแทน ถาจะรบสงของตองเปนขางขวาหามเปนขางซาย มทเราเผลอ เรากอย ขอโทษๆ เคากคงเขาใจแหละเพราะเรากไมไดเปนคนทบานเคา เคาจะองกอน เรากจะรตว react เคาจะแรง เรากเลยรตว” (คณไอ)

3) ผลทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรม เมอวศวกรไทยผานการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนพบผลทเกดขนกบตววศวกรไทยคอ ไดวธการท างานแบบใหม ไดความรเกยวกบประเทศสมาชกอาเซยน เกดความพงพอใจในงาน ไดรบค า ชนชมจากองคกร และไดความสมพนธทดกบเพอนรวมงาน โดยยงพบผลทเกดขนตอองคกรดวย ไดแก การไดงานทบรรลเปาหมายขององคกร และการไดงานทเสรจกอนก าหนดเวลา

“มนจะมคนแตงตวธรรมดานแหละ เคาจะมนกหวด คอยโบกรถให แลวคนทขามถนนกตองจายเงนใหเคา เหมอนแบบเคาหากนแบบเนย มนกหวดหนงอน แลวกกวกมอ แลวรถทขบอยกฟงเคา แปลกด” (คณไอ)




“จรงๆตองไป 6 เดอน แตพอเราไปกอนรอบแรก 2 เดอนปบเคากหยดเลย เพราะวา ทมบรหารทเคาตงโรงงานทไทยเคากไปตงทนน เคากบอกวามนใกลเคยงกบไทยแลว มนเรมเขาทเขาทางแลว” (คณไอ)

2.3) ชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทย 1) ปจจยเงอนไขภายใน วศวกรไทยมปจจยเงอนไขภายในทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขาม

วฒนธรรมชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทยไดแก การมความสามารถในการประย กตผลทไดระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนเขาสการท างานในประเทศไทย

“กลบมาคอนขางโฟกสกบการท างานมากขน เอม เคาเรยกวาเราไดเหนมาแลววาพอเราโฟกสกบงานแลวเราจดการงานไดดขน เราท า Task management ไดดขน งานเสรจเรวขน ไดงานเยอะขน คอกยงใหเวลากบการและเพอนทท างานเทาเดมนะ แตเราโฟกสกบงานมากขน” (คณเอม)

2) ปจจยเงอนไขสภาพแวดลอม วศวกรไทยมปจจยเงอนไขภายนอกทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทยไดแก สภาพแวดลอมการท างานทเหมอนเดม สภาพแวดลอมของสงคมไทยทเหมอนเดม การควบคมทางสงคมจากแนวปฏบตทยดถอในสงคมประเทศไทย การควบคมทางสงคมจากแนวปฏบตทยดถอในองคกร และอทธพลของเวลาตอการปรบตวเมอกลบเขาสการท างานในประเทศไทย

“เราตดพวก action ทเราท าตอนอยทนนอะอยชวงนง พอกลบมาไทยทท างานเคากจะมพดแบบ อย ไปอยอนโดนาน เปนสาวอนโดแลวเหรอ เรากโดนแซวจนเราหายไปเอง” (คณไอ)

“พอไปท างานกบคนทางนนเยอะๆ กเลยจะตด Culture เคามาบาง อยางเรอง safety คอทางโนนเขาไมเครงเรอง safety มากทนผมกลบมาไทยเรอง safety กจะแขงกวา เรองความปลอดภยอะไรอยางเงย ผมกจะไปตดปนทอเองปนอะไรอยางน กลบมาผมกโดนใบแดงมาเลย” (คณแอล)

3) ผลทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรม เมอวศวกรไทยผานการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทยพบผลทเกดขนกบตววศวกรไทยคอ ความสามารถในการท างานในประเทศไทย

“กสบาย มความสขมาก ไดมาเจอททคนเคย สดทายคอรสกกลบมาเปนปกต” (คณเอส)

จากปจจยเงอนไขทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย ในทง 3 ชวงของการปรบตวคอ ชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน ชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน และชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทย เมอน ามาเทยบเคยงกบกรอบแนวคดการวจยทผวจยสรางขนจากการบรณาการแนวคดทฤษฎทเกยวของ ท าใหไดเปนกรอบผลการวจยดงภาพประกอบ 3




สรปและอภปรายผลการวจย จากผลการวเคราะหขอมลการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทยแลวพบวามการปรบตวทง

3 ชวงซงสอดคลองกบแนวคดการปรบตวแบบรปตวดบเบลย (W-curve of adjustment) (Gullahorn & Gullahorn, 2010) ซงในการศกษาครงนพบวาวศวกรไทยมการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมตงแต ชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน ชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน และชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทย โดยมรายละเอยดของปจจยเงอนไขและผลทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมทแตกตางกนไปในแตละชวงของการปรบตว ในสวนนผวจยใชการสรปทอางองแนวคดการถายทอดทางสงคมเปนหลก ทงในมตของการถายทอดทางสงคมดวยตวเองและการถายทอดทางสงคมจากสภาพแวดลอมดงน

ชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน จากผลการศกษา จะเหนไดวาการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทยผมประสบการณใน

ประเทศสมาชกอาเซยน ชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนนน มตวแทนทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทยไดแก ตววศวกรไทย เพอนรวมงาน และองคกร ซงสอดคลองกบแนวคดของ Bronfenbrenner ทกลาวถงพฤตกรรมของบคคลทเกดขนจากการมอทธพลรวมกนของบคคลและสภาพแวดลอม นอกจากนนแลวการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนยงถกพดถงในงานวจยของ Montenegro, Nascimento and Melo Neto (2015) ทพบวาตวบคคลเปนหนงในตวแทนทมความส าคญตอการปรบตวกอนการเดนทางไปท างานในตางประเทศ

ในสวนทเปนเนอหาทวศวกรไทยไดรบการถายทอดกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนนน มความสอดคลองกบแนวคดเนอหาในการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพของ Chao, O'Leary-Kelly, Wolf, Klein, and Gardner (1994) ทพบวาความเชยวชาญในการปฏบตงานเปนเนอหาทชวยใหบคคลแสดงการท างานทถกตอง โดยสอดคลองกบงานวจยของ Montenegro et al. (2015) ทท าการศกษาเพอยนยนความส าคญของการปรบตวลวงหนา (anticipatory adjustment) ทมตอการปรบตวขามวฒนธรรม (cross-cultural adjustment) โดยพบวาการไดรบความรเกยวกบวฒนธรรมของประเทศปลายทาง รวมถงการไดรบการอ านวยความสะดวกสบายในการเดนทางสงเสรมใหเกดการปรบตวลวงหนา

เมอน ากลวธการถายทอดทคนพบในการวจยครงนมาเทยบเคยงกบแนวคดกลวธการถายทอดของMaannen and Schein (1979) กลวธการถายทอดทเกดจากตวแทนทเปนวศวกรไทยนนสอดคลองกบแนวคดกลวธการรเรมของพนกงาน ดงเชนจะเหนในขอคนพบของการวจยทวศวกรไทยอาศยการเทยบเคยงประสบการณ การเรยนรผานประสบการณ การประเมนตนเอง และการคนควาขอมลดวยตนเอง เพอใหไดมาซ งขอมลทมความจ าเปนในการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน ในขณะทกลวธการถายทอดทเกดจากตวแทนทเปนเพอนรวมงานและองคกรนน สอดคลองกบการถายทอดทางสงคมแบบรายบคคล จากการทเพอนรวมงานบอกเลาประสบการณท างานในประเทศสมาชกอาเซยนใหแกวศวกรไทย และสอดคลองกบการถายทอดทางสงคมแบบเปนทางการ จากการทองคกรมการเตรยมตวใหกบวศวกรไทย โดยใหขอมลทจ าเปนตอการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน สอดคลองกบงานวจยของ Montenegro et al. (2015) ทพบวาการพฒนาตนเองของพนกงานมความสมพนธในเชงสนบสนนใหพนกงานเกดการปรบตวลวงหนา




ภาพประกอบ 3 กรอบผลการวจย “การปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย: กรณศกษาวศวกรผมประสบการณในประเทศสมาชกอาเซยน”




ผลทเกดจากการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย ชวงกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน ทเปนมมมองทสงเสรมการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนและความพรอมในการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนนน มความสอดคลองกบงานวจยของ Montenegro et al. (2015) ทยนยนความส าคญของการปรบตวลวงหนา (anticipatory adjustment) วามความสมพนธในเชงสงเสรมใหบคคลเกดการปรบตวขามวฒนธรรม (cross-cultural adjustment)

ชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน จากผลการศกษา จะเหนไดวาการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทยผมประสบการณใน

ประเทศสมาชกอาเซยน ชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนนน มตวแทนทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทยไดแก ตววศวกรไทย เพอนรวมงาน องคกร คนทองถนในประเทศสมาชกอาเซยน และสภาพแวดลอมในประเทศสมาชกอาเซยน ซงมความสอดคลองกบแนวคดของ Black et al. (1991) ทกลาวถงปจจยทมความเกยวของกบการปรบตวขามวฒนธรรม ไดแก คณลกษณะสวนบคคล การถายทอดทางสงคมในองคกร งาน วฒนธรรมองคกร และปจจยทไมเกยวของกบการปฏบตงาน โดยยงสอดคลองกบงานของ Konanahalli, Oyedele, Spillane and Marinelli (2014) ทพบวาความส าเรจของพนกงานขามชาตไมไดขนอยกบความสามารถของพนกงานพยงอยางเดยว แตยงขนอยกบการสนบสนนจากองคกร และความชวยเหลอทพนกงานไดรบขณะท างานดวย

ในสวนทเปนเนอหาทวศวกรไทยไดรบการถายทอดระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน ไดแก การมความคนเคยในกระบวนการท างานจากประสบการณท างานของวศวกรไทย การเรยนรทางดานภาษาเพอการสอสารระหวางการท างาน การสานสมพนธกบเพอนรวมงาน การมองโลกในแงด การมความชอบประสบการณทแปลกใหม การมประสบการณชวตทใกลเคยงกบสถานการณในประเทศสมาชกอาเซยน การพกผอนระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน การรจกใชเทคโนโลยเพออ านวยความสะดวกในการใชชวตในประเทศสมาชกอาเซยน การมวฒนธรรมองคกรทแขงแรง การไดรบบทบาทการท างานทชดเจน การไดรบการถายทอดเนอหาของงานจากเพอนรวมงาน การมเพอนรวมงานตางชาตทมความใกลเคยงกบคนไทย การไดรบความชวยเหลอจากองคกรทงดานเนอหาของงาน ดานการสอสารกบคนทองถน และดานการเดนทางในประเทศสมาชกอาเซยน อทธพลของเวลาตอการปรบตวดานภาษาทใชสอสารในการท างาน การมสภาพสงคมทใกลเคยงกบประเทศไทยทงดาน สถานบรการ ดานอาหาร และดานสภาพอากาศ และการควบคมทางสงคมจากคานยมภายในประเทศสมาชกอาเซยน ซงเนอหาทวศวกรไทยไดรบการถายทอดระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนเปนสวนผสมของเนอหาทมความสอดคลองกบหลากหลายแนวคดและทฤษฎ ตงแตแนวคดการปรบตวขามวฒนธรรม ของ Black et al. (1991) ทมการกลาวถงเนอหาทมความเกยวของกบการปรบตวขามวฒนธรรม แนวคดความฉลาดทางวฒนธรรม ของ Earley and Ang (2003) แนวคดความฉลาดดานการเอาชนะอปสรรคหรอดานการฝาวกฤต (Dawan, 1997) ทฤษฎการเรยนรผานประสบการณ (Kolb & Fry, 1974) และแนวคดเนอหาในการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพ (Chao et al., 1994) โดยนอกจากความสอดคลองกบแนวคดและทฤษฎดงกลาวขางตนแลว ยงพบวามงานวจยทสนบสนนผลการศกษาดงงานวจยของ Sri Ramalu, Che Rose, Jegak and Kumar Samy




(2010) ทพบความสมพนธของบคลกภาพทสนบสนนการปรบตวขามวฒนธรรมในดานตางๆ รวมถงการศกษาตอเนองทพบวาแตละองคประกอบของความฉลาดทางวฒนธรรมสงผลตอการปรบตวขามวฒนธรรมในดานทตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ Poonpol (2015) ทพบวาความฉลาดทางวฒนธรรมมอทธพลตอผลการท างานเมอผานการปรบตวขามวฒนธรรม นอกจากนนแลวยงสอดคลองกบงานวจยของ Konanahalli, O Oyedele, Coates, von Meding, and Spillane (2012). ทพบวาความส าเรจของพนกงานขามชาตไมไดขนอยกบความสามารถของพนกงานเพยงอยางเดยว แตยงขนอยกบการสนบสนนจากองคกร และความชวยเหลอทพนกงานไดรบขณะท างานดวย โดยยงเปนไปตามขอคนพบในงานของ Koveshnikov, Wechtler and Dejoux (2014) ทพบความสมพนธในทางบวกระหวางความฉลาดทางอารมณกบการปรบตวขามวฒนธรรม

เมอน ากลวธการถายทอดทคนพบในการวจยครงนมาเทยบเคยงกบแนวคดกลวธการถายทอดของ Maannen and Schein (1979) กลวธการถายทอดทเกดจากตวแทนทเปนวศวกรไทยนนสอดคลองกบแนวคดกลวธการรเรมของพนกงาน ดงเชนจะเหนในขอคนพบของการวจยทวศวกรไทยอาศยการเรยนรจากประสบการณท างาน และการเรยนรในเนอหาทเกดขนระหวางการท างาน ในขณะทกลวธการถายทอดทเกดจากต วแทนทเปนเพอนรวมงาน องคกร และสภาพแวดลอมในประเทศสมาชกอาเซยนนน สอดคลองกบการถายทอดทางสงคมแบบรายบคคล จากการทเพอนรวมงานใหขอมลทเกยวของกบการท างานใหกบวศวกรไทย รวมถงสอดคลองกบการถายทอดทางสงคมแบบเปนไมทางการ จากการทองคกรมการแจงหรอแสดงออกใหวศวกรไทยทราบถงการสนบสนนทองคกรไดเตรยมไวเพออ านวยความสะดวกตอการท างานและใชชวตในประเทศสมาชกอาเซยน และสอดคลองกบการถายทอดทางสงคมแบบมตวแบบ จากการทสภาพแวดลอมในประเทศสมาชกอาเซยน ไมวาจะเปนบคคลหรอสถานท ตางแสดงใหวศวกรไทยรบรและเขาใจถงแนวทางการปฏบตทถกตองในประเทศสมาชกอาเซยนนนๆ โดยสอดคลองกบงานวจย ของ Koveshnikov et al. (2014) ทพบวาการแสดงออกของสภาพแวดลอมในประเทศทเดนทางมาท างานท าใหวศวกรไทยรบรความคลายคลงระหวางประเทศตนทางของตนกบประเทศทตนก าลงท างานอย และงานวจยของ Konanahalli et al. (2012). ทพบวาการอบรม และการแจงใหพนกงานทราบถงการสนบสนน เปนกลวธทองคกรใชในการสนบสนนการปรบตวขามวฒนธรรมของพนกงาน

ผลทเกดจากการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย ชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนแบงไดเปน 2 สวนคอ ผลทเกดขนกบวศวกรไทย ไดแก ไดการท างานแบบใหม ไดความรเกยวกบประเทศสมาชกอาเซยน เกดความพงพอใจในงาน ไดรบค าชนชมจากองคกร และความสมพนธทดกบเพอนรวมงาน สวนผลทเกดขนกบองคกร ไดแก ไดงานทมประสทธผล และไดงานทมประสทธภาพ โดยผลทง 2 สวนมความสอดคลองกบงานวจยของ Konanahalli et al. (2014) ทพบวาการปรบตวขามวฒนธรรมมผลตอประสทธภาพในการท างาน ความสนใจทจะอยเพอท างาน และความพงพอใจในงาน

ชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทย จากผลการศกษา จะเหนไดวาการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทยผมประสบการณใน

ประเทศสมาชกอาเซยน ชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทยนน มตวแทนทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทยไดแก ตววศวกรไทย เพอนรวมงาน องคกร และสงคมไทย ซ งมสวนท




สอดคลองกบแนวคดของ Bronfenbrenner ทกลาวถงพฤตกรรมของบคคลทไดรบจากการมอทธพลรวมกนของบคคล และสภาพแวดลอมท ซงจากการศกษาครงนหมายถงเพอนรวมงาน องคกร และสงคมไทย โดยตวแทนทเปนตววศวกรไทย เพอนรวมงาน และองคกร ทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย ชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทยถกพดถงในงานของ Sakulnamunka (2014) ทพบความส าคญขององคกรในการเปนตวแทนการถายทอดขอมลทจ าเปนตอการปรบตวขามวฒนธรรมใหกบพนกงาน

ในสวนทเปนเนอหาทวศวกรไทยไดรบการถายทอดเมอกลบเขาสการท างานในประเทศไทยนนมความสอดคลองกบแนวคดเนอหาในการถายทอดทางสงคมเชงวชาชพของ Chao et al. (1994) ทพบวาความเชยวชาญในการปฏบตงานเปนเนอหาทชวยใหบคคลแสดงการท างานทถกตอง โดยความเชยวชาญในการปฏบตงานทถกตองดงกลาวรวมถงความร ความสามารถ และทกษะตางๆทมความเกยวของกบการท างาน ตงแต เนอหาทเปนคณลกษณะสวนบคคลทเออตอการท างาน เนอหาทเปนความรทเกยวของกบการท างาน และเนอหาทเปนการรบรในสงทเกยวของกบการท างาน โดยสอดคลองกบงานวจยของ Sakulnamunka (2014) ทพบเนอหาทส าคญทพนกงานขามชาตควรไดรบการถายทอด ตงแตเนอหาทเกยวของกบการท างาน และสภาพแวดลอมโดยทวไป

เมอน ากลวธการถายทอดทคนพบในการวจยครงนมาเทยบเคยงกบแนวคดกลวธการถายทอดของ Van Maanen and Schein (1979) กลวธการถายทอดทเกดจากตวแทนทเปนวศวกรไทยนนสอดคลองกบแนวคดกลวธการรเรมของพนกงาน ซงเปนการทพนกงานใชวธการตางๆเพอท าความเขาใจขอมลทจ าเปนส าหรบการท างานในองคกร ดงเชนจะเหนในขอคนพบของการวจยทวศวกรไทยอาศยการประยกตผลทไดระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนสการท างานในประเทศไทย ในขณะทกลวธการถายทอดทเกดจากตวแทนทเปนเพอนรวมงาน องคกร และสงคมไทยนน สอดคลองกบการถายทอดทางสงคมแบบรายบคคล และสอดคลองกบก ารถายทอดทางสงคมแบบไมเปนทางการ โดยสอดคลองกบงานวจยของ Sakulnamunka (2014) ทพบวาการใหขอมลโดยองคกรเปนกลวธการถายทอดทส าคญในการใหขอมลตางๆแกพนกงานขามชาต

ผลทเกดจากการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย ชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทย ทเปนความสามารถในการท างานในประเทศไทย มความสอดคลองกบงานวจยของ Konanahalli et al. (2014) ทพบวาการปรบตวขามวฒนธรรมมผลตอประสทธภาพในการท างาน ความสนใจทจะอยเพอท างาน และความพงพอใจในงาน และงานวจยของ Pinto, Cabral-Cardoso, and Werther (2012) ทพบวาการปรบตวในการท างานสามารถท านายความตงในทจะยกเลกการท างานได กลาวคอ ถาพนกงานมการปรบตวในการท างานพนกงานจะไมมความตงใจทจะยกเลกการท างาน

ปจจยเงอนไขดานเวลาและการผสมผสานทางวฒนธรรม กบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย

จากผลการศกษาทพบวา เวลา เปนหนงในปจจยเงอนไขทสงผลตอการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทย ซงมอทธพลตอปจจยเงอนไขและชวงเวลาของการปรบตวทแตกตางกนดงน ชวงระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน มขอคนพบทแสดงให เหนถงอทธพลของเวลาตอการสอสารในประเทศสมาชกอาเซยน อทธพลของเวลาตอการท างานประเทศสมาชกอาเซยน และอทธพลของเวลาตอการใชชวตใน




ประเทศสมาชกอาเซยน สวนชวงกลบเขาสการท างานในประเทศไทย มขอคนพบทแสดงใหเหนถงอทธพลของเวลาตอภาพรวมในการท างานและใชชวตในประเทศไทย โดยอทธพลของเวลาตอการปรบตวนสอดคลองกบแนวคดรปแบบการปรบตวรปตวย (U-curve of adjustment) ของ Black and Mendenhall (1991) ทอธบายถงความสมพนธของเวลากบระดบการปรบตวในเชงสงเสรมซงกนและกน กลาวคอ ยงวศวกรไทยใชชวตในวฒนธรรมนนๆนานเทาไหร ระดบการปรบตวกจะมากขนตามไปดวย ซงในการศกษาครงนพบวาวศวกรไทยทเดนทางไปท างานในประเทศอาเซยนรสกเปนสวนหนงของวฒนธรรมใหม เนองจากความใกลชดและคลายคลงทางดานวฒนธรรมของกลมประเทศสมาชกอาเซยน ซงมความสอดคลองกบงานวจยของ Sakulnamunka (2014) ทพบวาพนกงานทมาจากอนโดนเซย มาเลเซย และสงคโปร ไมพบอปสรรคทล าบากในการปรบตวเมอเดนทางเขามาท างานในประเทศไทย และใชเวลาเพยง 3 เดอนในการปรบตวเขากบการท างานในประเทศไทย ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช

1. ขอเสนอแนะเชงนโยบาย หนวยงานทเกยวของกบการท างานในประเทศสมาชกอาเซยนของวศวกรไทยตงแต สภาวศวกร ไปจนถงองคกรตางๆทเปนผรบผดชอบในการสงวศวกรไทยใหเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน สามารถน าขอคนพบทไดจากการศกษาวจยครงนไปเปนแนวทางในการสรางมาตรฐานของวศวกรไทยเพอใหมความสามารถในการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรม ซงอาจเปนไดทงในรปแบบของการจดหลกสตรอบรมวศวกรไทยกอนการเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยน หรอจดท าเปนคมอส าหรบเผยแพรใหกบองคกรและวศวกรไทยใชเปนแนวทางในการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรม

2. ขอเสนอแนะเพอการปฏบต ส าหรบวศวกรไทยทก าลงจะเดนทางไปท างานในประเทศสมาชกอาเซยนสามารถน าปจจยเงอนไขทเปนขอคนพบในงานวจยครงนสการปฏบตในทง 3 ชวงของการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน ตงแตการเตรยมตวกอนการเดนทางทงในดานภาษาทจ าเปนตองใชระหวางการท างาน ดานรายละเอยดเนอหาของงานทก าลงจะเดนทางไปท า รวมถงท าการทบทวนขอจ ากดของตนเองเพอพฒนาหรอเตรยมการปองกนกอนการเดนทางไปท างานในประเทศศมาชกอาเซยน ใชส าหรบเปนแนวทางการรบมอกบสถานการณทเกดขนระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน ทงในดานทศนคตทเกยวของกบการท างานรวมกบผอน ดานทกษะในการสรางสมพนธกบเพอนรวมงาน รวมถงดานการจดการกบความเครยดทเกดขนระหวางการท างานในประเทศสมาชกอาเซยน และใชส าหรบเปนแนวทางในการปรบตวเมอเดนทางกลบมาท างานในประเทศไทย นอกจากนนแลวองคกร เพอนรวมงาน หรอบคคลทมความเกยวของกบวศวกร สามารถหยบยกปจจยเงอนไขทเปนขอคนพบในงานวจยครงนสการเสรมสราง แนะน า รวมถงสรางสภาพแวดลอมทจ าเปนตอการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมของวศวกรไทยในประเทศสมาชกอาเซยนได

3. ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 3.1) จากผลการวจยทพบวามปจจยเงอนไขตางๆทเกยวของกบการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรม

ของวศวกรไทย ซงการศกษาครงตอไปสามารถน าไปพฒนาเปนแบบประเมนการปรบตวในการท างานขาม




วฒนธรรม หรอใชเปนแนวทางในการศกษาเพอสรางเปนโปรแกรมในการพฒนาวศวกรไทยใหเกดการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรม

3.2) จากความหลากหลายทางวฒนธรรมของประเทศสมาชกอาเซยนทง 10 ประเทศ ทสามารถแบงไดเปน 3 กลมวฒนธรรม ในการวจยครงนท าการศกษาจาก 2 กลมวฒนธรรม ดงนนในการศกษาครงตอไปทครอบคลมทง 3 กลมวฒนธรรมจะสามารถแสดงใหเหนถงความหลากหลายในการปรบตวทมากขนและสามารถแสดงใหเหนความแตกตางในการปรบตวขามวฒนธรรมในแตละกลมวฒนธรรมอาเซยนไดชดเจนยงขน

3.3) จากความจ าเพาะเจาะจงในอาชพวศวกรซงเปนอาชพทมความเฉพาะทางรวมถงมบรบทของการปฏบตงานทคอนขางจ ากดอยในพนทเฉพาะเจาะจง จงมความนาสนใจวาถาหากเปนกลมอาชพเฉพาะทางดานอนๆ ในการศกษาครงตอไปทกระท ากบอาชพเสรอาเซยนอนๆ เชน พยาบาล สถาปนก จะสามารถแสดงใหเหนถงการปรบตวในการท างานขามวฒนธรรมทชดเจนในเชงของความเกยวของกบคณลกษณะของวชาชพไดมากยงขน

เอกสารอางอง Black, J. S. (1988). Work role transitions: A study of American expatriate managers in Japan.

Journal of International Business Studies, 19(2), 277-294. Black, J. S., & Mendenhall, M. (1991). The U-curve adjustment hypothesis revisited: A review and

theoretical framework. Journal of International Business Studies, 22(2), 225-247. Black, J. S., Mendenhall, M., & Oddou, G. (1991). Toward a comprehensive model of

international adjustment: An integration of multiple theoretical perspective. The Academy of Management Review, 16(2), 291-317.

Bronfenbrenner, U., & A. Morris, P. (2007). The Bioecological Model of Human Development (Vol. 1). Hoboken, NJ, US: John Wiley & Sons Inc.

Chao, G. M., O'Leary-Kelly, A., Wolf, S., Klein, H., & Gardner, P. (1994). Organizational socialization: Its content and consequences. Journal of Applied Psychology, 79(5), 730-743.

Chula Unisearch. (2012). Preparation for Flow of Labor in the ASEAN Community. Retrieved from http://www.mol.go.th/anonymouse/content/Asean2012

Council of Engineers. (2013). Khu mư witsawako n wicha chip ʻAsian (ACPE Manual). Retrieved from https://engfanatic.tumcivil.com/engfanatic/article/1134.

Dawan, S. (1997). Tu apræ thi kieokho ng kap khwa m khayan manphian nai ka n rian kho ng

nakrian chan matthayommasưksa to n pla i ro ngrian phibu n witthaya lai changwat lop

buri. [Variables related to diligence in studying of upper mathayom suksa students of Pibool Withayalai school in Changwat Lop Buri] (Master’s thesis). Srinakharinwirot

Univerity, Graduate School.

https://engfanatic.tumcivil.com/engfanatic/article/1134




Earley, P. C., & Ang, S. (2003). Cultural Intelligence: Individual Interactions Across Cultures. Stanford, Calif: Stanford University Press.

Gullahorn, J, T., & Gullahorn, J, E. (2010). An extension of the U-curve hypothesis1. Journal of Social Issues, 19(3), 33-47.

Hautavanija, P. (2013). Ka n prap tu a thang watthanatham kho ng phu chai ræ ngnga n Thai ya i thin. [Cultural adjustment of Thai migrant workers]. KKU Research Journal of Humanities and Social Sciences (Graduate Studies), 1(1), 14-27.

Kolb, D., & Fry, R. (1974). Toward an Applied Theory of Experiential Learning. Cambridge, Mass: M.I.T. Alfred P. Sloan School of Management.

Konanahalli, A., O Oyedele, L., Coates, R., von Meding, J., & Spillane, J. (2012). International projects and cross-cultural adjustments of British expatriates in Middle East: A qualitative investigation of influencing factors. Australasian Journal of Construction Economics and Building, 12(3), 31-54.

Konanahalli, A., Oyedele, L. O., Spillane, J., & Marinelli, M. (2014). The outcomes of cross-cultural adjustment: A case of british expatriates working on international architectural, engineering and construction assignments. Proceedings of 30th Annual Association of Researchers in Construction Management Conference (pp. 279-288). Portsmouth: Association of Researchers in Construction Management.

Koveshnikov, A., Wechtler, H., & Dejoux, C. (2014). Cross-cultural adjustment of expatriates: The role of emotional intelligence and gender. Journal of World Business, 49(3), 362-371.

Van Maanen, J., & Schein, E.H. (1979). Toward a theory of organizational socialization. In B. M. Staw (Ed.), Research in Organizational Behavior (Vol.1, pp.209-264). Greenwich, CT: JAI Press.

Montenegro, M. B., do Nascimento, M. A., & de Melo Neto, O. C. (2015). Expatriation and the framework for anticipatory adjustment: An empirical study. Connexio, 4(2), 177-194.

Pinto, L., Cabral-Cardoso, C., & Werther, W. (2012). Adjustment elusiveness: An empirical investigation of the effects of cross-cultural adjustment on general assignment satisfaction and withdrawal intentions. International Journal of Intercultural Relations, 36(2), 188-199.

Poonpol, P. (2015). ʻItthiphon kho ng khwa m chala t thang watthanatham thi mi to kan prap tu a kha m watthanatham læ phonka n patibat nga n kho ng phanaknga n kha m cha t nai prathet Thai [Cultural intelligence as an influential factor on cross-cultural adjustment and job performance among expatriates in Thailand]. Research Methodology & Cognitive Science, 12(2), 109-121.




Sakulnamunka, S. (2014). Ka n prap tu a kho ng phanaknga n ta ng cha t to bo ribot ka nthamnga n

bæ p Thai : ko rani sưksa phanaknga n ta ng cha t thi tham nga n nai bo risat to yo ta

mo tœʻe sia pæ sifik - witsawakam ka nphalit chamkat [Expatriate adaptation in the thai workong context: a case study of expatriates on Toyota asia pacific engineering & manufacturing] (Master’s thesis). Nation Univerity, Graduate School.

Sri Ramalu, S., Che Rose, R., Jegak, U., & Kumar Samy, N. (2010). Personality and cross-cultural adjustment among expatriate assignees in Malaysia. International Business Research, 3(4), 96-104.

Ting-Toomey, S. (1999). Communicating Across Cultures. NY: Guilford Publications.

Uakarn, C. (2014). Ka nphatthana samatthana lak kho ng witsawako n Thai nai ka nte ri yom khwa m

phro m phư a ro ng rap pracha khom se tthakit ʻAsian nai pi Pho .So . songphanha ro iha sippæ t [The core competency develment of Thai engineers to accommodate the asean economic community in 2015]. Kasem Bundit Journal, 15(1), 1-21.

cross-cultural work adjustment of thai...

Documents