cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ...

75
CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ BAŞARISIZLIĞI Dr.Oya İTİL DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD İZMİR

Upload: lytruc

Post on 12-Mar-2019

234 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİBAŞARISIZLIĞI

Dr.Oya İTİLDEÜTF Göğüs Hastalıkları AD

İZMİR

Page 2: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

CPAP Tedavisinde Komplians ( Uyum )

OSAS tanısı almış ve CPAP tedavisi uygun görülmüş hastalardan bu tedaviyi kabullenip gereken sürede düzenli olarak kullananların toplam hasta sayısına oranını ifade eder.Hastanın CPAP tedavisine bağlı kalması ve bunu devam ettirmesidir.

Page 3: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

CPAP TEDAVİSİNDE BAŞARISIZLIK

CPAP başarısızlığı için kullanılan ortak kabul görmüş bir tanım yoktur. Belirlenen sürenin % 70’inde ve gecede en az 4 saat CPAP kullanımına rağmen semptomatik düzelmenin olmaması tedavi başarısızlığı olarak değerlendirilmektedir.

Page 4: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Bazı hastalarda , etkinliğe rağmen hipoventilasyona bağlı oksijen desaturasyonu devam eder.Özellikle morbid obezlerde ve gündüz belirgin hipoksemisi olanlarda başarısızlık daha fazladır.

Schafer H,et al.Respir Med 1998;92:208-15

Page 5: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

CPAP başarısızlığının nedenleri , yan etkilere bağlı düşük komplians, yanlış tanı, eşlik eden hastalıklar ( idiyopatik hipersomnolans, narkolepsi, vs. olabilir ).

Page 6: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Olguların %80’i CPAP’ı alıp tedaviye başlamayı kabul etmektedir. İlk hafta çıkan sorunlar CPAP kullanımında düşme yaratmakta ve ilk aylarda olguların % 10’u , 5 yılda %30’u CPAP’ı terketmektedir.

Wild MR, et al. Eur Respir J 2004;24:461-65

Page 7: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Hasta uyumu, yeterli hasta-hekim iletişimi, hasta eğitimi, tedavi planının nedenlerinin hasta tarafından anlaşılması, hastanın hastalığı ciddi olarak algılaması, yeterli aile desteği ve sosyal destek , maliyet gibi birçok faktörle ilişkilidir.

Page 8: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Kompliyansı etkileyen faktörler

Semptomların şiddetiyle ve tedavi memnuniyeti ile yakın ilişkili olan motivasyonCihazın kullanımına bağlı komplikasyonlar ve rahatsızlıkOSAS patofizyolojisini anlama ve tedavinin önemi konusundaki eğitimin derecesi

Page 9: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

CPAP tedavisi kompliansı CPAP’ın kullanım süresi ile değerlendirilir. CPAP’ın kullanım süresi ya hastaya sorularak ya da CPAP cihazları üzerinde bulunan ve kullanılan süreyi belirleyen sayaç sistemleri kullanılarak hesaplanır.

Page 10: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Sadece hastanın ifadesi dikkate alınırsa komplians oranı % 65-90’dır. Sayaçsisteminden yararlanıldığında ise belirlenen sürenin % 70’inde gecede en az 4 saat CPAP kullanan hasta oranı % 46’ya düşmektedir.

Page 11: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

35 hasta günün her dakikasında maskedeki gerçek basıncı ölçen bir mikroişlemci ve monitör içeren CPAP cihazları ile komplians izlenmiştir.

Page 12: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Hastaların CPAP cihazlarındaki monitörden haberleri olmamıştır. Hastaların % 60’ının CPAP’ı her gece kullandıklarınıbildirmelerine rağmen, yalnızca 16’sı ( %46) izlem günlerinin %70’inde en az 4 saat düzenli CPAP kullanan hastalardır.

Kribbs NB, Pack Al, Kline LR,et al. AmRev Respir Dis 1993 ; 147: 887.

Page 13: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Yeterli bir komplians için Genel görüş; uyku süresi boyunca yeterli oksihemoglobin saturasyonu ve uyku bütünlüğünü sağlayabilmek, gündüz görülen semptomları ortadan kaldırabilmek için CPAP’ın en az 6 saat / gece ve 6 gece / haftada kullanılması gerektiği yönündedir.

Page 14: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Buna karşın tek bir gecenin CPAP’sızgeçirilmesi ile tüm semptomların geri döndüğünü, ya da gündüz kabul edilebilir düzeyde bir performans için gece 4 saat kadar CPAP kullanımının yeterli olduğunu bildiren araştırmacılar da vardır.

Page 15: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Geniş serili ve en az 1 seneyi kapsayan uzun süreli izlem çalışmaları olguların gece başına 5-6.5 saat CPAP kullandıklarını göstermiştir.CPAP’ı en az 1 yıl düzenli kullanmayıbaşarabilen hastalardan % 95’inin kompliansıdaha uzun dönemde azalmamaktadır.

Page 16: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Semptomların şiddetiyle ve tedavi memnuniyeti ile yakın ilişkili olan motivasyon

Page 17: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

OSAS’da kompliyansa yönelik yapılan çalışmalar bunun yaş, cinsiyet, eğitim, ekonomik durum ve kişilikle ilişkili olmadığınıgöstermiştir.

Page 18: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

115 olgunun 19’u ( % 16.5 ), CPAP tedavisine devam edememişlerdir. CPAP ile uyuyamama, evde CPAP’ı reddetmeUyumlu ve uyumsuz hastalarda uyku apneşiddeti fark göstermemiş, başlangıçta CPAP’a iyi yanıt vermişlerdir.

Page 19: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Uzun süreli komplians, gündüz uyku halinin şiddeti ile ilişkili bulunmuş, geçirilmiş palatalcerrahi, uzun süreli nCPAP kullananlarda tolere edilememesine yol açmıştır. Yaş, cins ve OSAS şiddeti uzun süreli kompliansı anlamlı olarak etkilememiştir.

Page 20: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

3225 olgu6 ay sonunda semptomlarda iyileşmeNottingham Health ProfileAlgıladıkları iyilik durumu semptomlardaki iyileşme ve objektif komplians ile ilişkili

Meslier N, et al. Eur Respir J 1998;12:185-92

Page 21: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Tüm gece CPAP titrasyonu yapılan, AHİ:15 olan 728 hastanın 153’ü evde CPAP tedavisini reddetmiştir.Bunun başlıca nedenleri, uykuya dalmada

güçlük, sık gece uyanmaları ve maskeye bağlırahatsızlıktır.

Kryger MH. Management of obstructive sleep apnea. ClinChest Med 1992; 13(3): 481-92.

Page 22: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

CPAP tedavisinin ilk gecesinden sonra, 65 hastanın 47’sinin ( %72), evde bu tedaviyi kabul ettikleri bildirilmiştir. Kabul edenler ve etmeyenler arasında yaş, cinsiyet, kilo, gündüz PaO2 değerleri bakımından fark bulunmamıştır.

Page 23: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Kabul edenlerin apne ve hipopneleri daha sık ve uzun, ortalama oksijen desaturasyonlarıdaha düşük bulunmuştur.İlk geceden sonra nCPAPuyumsuzluğununbaşlıca nedenleri gündüz aşırı uyku hali olan olgularda bile uykuyu başlatmada ve sürdürmede güçlüktür.

Page 24: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Aşırı gündüz uyku hali ve ciddi hipoksemisi olan hastalarda kabul oranı en yüksektir.

Page 25: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Gündüz aşırı uyku hali olan, fakat ciddi hipoksemisi olmayan hastaların , gündüz aşırıuyku hali olmayan, fakat hipoksemisi olan hastalara göre CPAP toleransı daha az bulunmuştur ( %55 & %70 ) CPAP kabulünün en iyi göstergesinin hipoksemi olduğu belirtilmiştir.

Engleman HM, et al. Sleep Medicine Reviews 2003;7(1):81-99

Page 26: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi
Page 27: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi
Page 28: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Cihazın kullanımına bağlıkomplikasyonlarve rahatsızlık

Page 29: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi
Page 30: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Maskeyle ilgili sorunlar

Cildin tahrişi, kontakt dermatit

• nonalerjik materyal • vazelinli koruyucu

madde eklenebilir

Page 31: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Maskeden hava kaçağı nedeniyle gelişen konjonktivit

• kaçak olmayacak şekilde uygun yerleşen maske seçmek, gözleri birer tamponla kapatmak gerekebilirMaske kaçakları sıklıkla CPAP basıncı >12 cm H2O ise görülür.

Page 32: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

51 OSAS’lı olgu, AHİ>1530 olguda ağız solunumu ( total uyku süresinin >%70’inde21 olguda burun solunumu (total uyku süresinin < %30’unda ağız solunumu)CPAP sonrası 1 yıl takip

Page 33: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi
Page 34: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Ort. Günlük CPAP kullanımı ( saat olarak ) burun solunumu yapanlarda daha iyi ( % 71 &%30)Orta-ağır OSAS’lı olup, uykuda ağız solunumu yapanlarda CPAP uyumu anlamlıolarak daha az !

Bachour A, Maasilta P. Chest 2004;126: 1248-54

Page 35: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi
Page 36: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Nazal pasajda darlık, hava kaçağı oralmaske ?98 OSAS’lı olgu%66 nazal maske%27 oral maske ÜSY’da kuruluk%7 oronazal maske CPAP’ı bırakma oranıOral maske kullanan 9 hasta nazal maskeye geçmiş

Beecroft J,et al. Chest 2003;124:2200-2208

Page 37: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi
Page 38: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Burun yastıkçıklarıDaha az yan etki, uykuya dalmada daha az güçlük, daha iyi uyku kalitesiNazal maskeyi tolere edemeyenlerde tercih edilirler.

Massie CA, et al. Chest 2003; 123;1112-18

Page 39: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi
Page 40: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Nazal sorunlar

Rinore• spray formda nazal salin solüsyonu, inhaler

formda beklametazon veya ipratropiumbromür

• İnsidansı %10-35

Page 41: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Nazal konjesyon• spray formda nazal salin

solüsyonu,antihistaminikler, topikal nazalsteroidler

• 6 aylık tedavi sonrası hastaların % 10’unda persistan nazal konjesyon

• basınca hassas mukozal reseptörlerin stimülasyonu, vazodilatasyon ve mukusüretimi

• Ağızdan kaçağa bağlı nazal akımda artış, nazal rezistansı artırır.

Page 42: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Oronazal kuruluk• nemlendirici düzenek • oda havası nemlendirilebilir• çenelik • Isıtmalı nemlendirme, inspire edilen havanın

nemini arttırır, inflamatuvar mediatörsalınımını azaltır, nazal rezistansı ve konjesyonu azaltır.

Page 43: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Isıtılmış nemlendirme, kompliansı arttırır.ÜSY ile ilişkili yan etkilerde azalmaDinlenmiş olarak uyanma

Massie CA, et al. Chest 1999;116:403-8

Page 44: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Epistaksis• özellikle antikoagülan alan hastalarda masif

olabilir . • Sağ ventrikül disfonksiyonu ve koagülopatisi

de olan OSAS’lı bir olguda masif epitaksisbildirilmiştir.

Page 45: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Basınç veya hava akımına bağlı sorunlar

Basınç intoleransı veya ekspirasyonda zorluk• ramp sistemi, ağız içi araçlar eşliğinde daha

düşük basınçlı CPAP veya BPAP Göğüste rahatsızlık hissi

• yüksek ekspirium sonu basınçlara bağlıistirahatteki akciğer volümü artar, göğüs duvarı yapılarına baskı yapar

Page 46: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Aerofaji• BPAP tercih edilir veya ağız içi cihaz

eşliğinde CPAP kullanılırSinüs rahatsızlığıUykuyu başlatmada veya sürdürmede zorlukEtkin olmayan CPAP basıncı, uyku bölünmesine uykuda solunum bozukluğunun devam etmesine neden olur.

Page 47: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Pnömotoraks veya pnömomediastinumPnömosefali

• Fasial travmalı bir olguda ve nCPAP tedavisi sırasında serebrospinal sıvı sızıntısı olan OSA’lı bir olguda bildirilmiştir.

• CPAP kullanırken baş ağrısı, baş dönmesi, nöbet veya kranyal sinir felci geliştiğinde klinik olarak kuşkulanılmalıdır.

• Nörolojik veya fasial cerrahi sonrası CPAP tedavisi uygulanırsa dikkat edilmelidir.

Page 48: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Diğer

Klostrofobi veya boğulma hissi • sadece burun deliklerine kadar giren

uçlardan ibaret maske denenebilir• en sık uyumsuzluk ( %54) • burunda akıntı(%46)• ancak yalnızca klostrofobi düzensiz CPAP

kullanımıyla ilişkili bulunmuştur.Kribbs NB, Pack Al, Kline LR,et al. Am Rev Respir Dis 1993 ; 147: 887.

Page 49: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Intraoküler basınçartımıTimpanik membranrüptürüBakteriyel menenjitMasif epistaksisAtrial aritmiGürültüFasial travma sonrasısubkutan amfizem

Page 50: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi
Page 51: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

CPAP’ın yan etkilerinin CPAP’sızbir yaşamın sıkıntıları yanında ihmal edilebilecek düzeyde olduğu kabul edilmektedir.

Page 52: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

148 hastanın 105’i (%70.9) 17 ± 11 ay CPAP kullanmaya devam etmişlerdir.Olguların % 81’i CPAP’ı etkili bir tedavi olarak algılamışlar, %83’ü subjektif iyileşme bildirmişlerdir.CPAP ile ilgili en sık yakınmalar, maske ile ilişkili olup, %65’i maskenin uymadığından yakınmıştır.

Page 53: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

OSAS patofizyolojisinianlama ve tedavinin önemi konusundaki eğitimin derecesi

Page 54: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Tedavinin planlanmasında ilk basamak, hastanın tedaviye başlamayı kabul etmesi, bunun için istekli olmasıdır. Bu evre önemli olup, hastanın bu konuda eğitimini gerektirir.

Page 55: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

CPAP tedavisinin hasta tarafından kabulütedaviyi öğretenin yöntemiyle sıkı ilişkilidir. Hastayı tedavi öncesi olaya hazırlamak, gerekli uygun eğitimi vermek tedaviye uyumu kolaylaştırır.

Page 56: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Bu eğitimde, CPAP ile ilgili yanlışalgılamaların ( örneğin CPAP’ın yalnızca haftada birkaç gece veya gecede birkaçsaat kullanılmasının yeterli olacağı gibi ) giderilmesi gerekir. CPAP tedavisinin yararları tıbbi açıdan anlatılmalıdır. Tedavi sırasında karşılaşılabilecek sorunlar ve çözümleri konusunda bilgi verilmelidir.

Page 57: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

6. ayın sonunda CPAP’ı terkeden 9 olgu ile yapılan görüşmelerde :4 hasta hastalığının ciddiyetinin farkında değil3’ü cihazın kendilerini tedavi edeceğine inanıyorYalnızca 1 hasta yaşamının tehdit altında olduğunu bildiriyor

Page 58: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

8 hastada başka sağlık sorunları var7’sinde maske ile ilgili sorun ve gürültü2 hasta da cihazı bırakmada özgür olduklarını bildirmişEmosyonel, kognitif ve kişisel özellikler de uyumda etkili

Tyrrell J, et al. Sleep Medicine 2006;1-5

Page 59: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Hasta eğitimi doğrudan iletişimle olabileceği gibi, video ve broşürlerle de yapılabilir. Eğitim sadece başlangıçta değil, sürekli yapılmalıdır.

Page 60: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

24 hastada evde nCPAPtedavisi ile uzun süreli komplians analiz edilmiştir. CPAP’ın haftada kaç gece kullanıldığı ve gecenin CPAP kullanılan bölümüaraştırılmıştır. İyi hasta seçimi ve uygulanan eğitim programına bağlı olarak uzun süreli komplians mükemmel ( %75) bulunmuştur.

Page 61: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

OSAS’lılarda kompliansı arttırmak için haftalık telefonların,yazılı bilginin ya da hastanın CPAP konusunda eğitiminin önemini karşılaştırmışlardır. Yazılı bilgi telefon görüşmelerinden daha etkili

Chervin RD, et al. Sleep 1997;20:284-89

Page 62: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

108 olguTemel destek eğitim broşürleri, hemşire tarafından CPAP eğitimi, 4. ve 12 haftalarda vizitArttırılmış destek video, telefon görüşmeleri, 1. ve 2 haftalarda erken vizit

Wiese HJ, et al. Sleep Medicine 2005;6:171-74

Page 63: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi
Page 64: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Arttırılmış destek grubunda yaşam kalitesinde anlamlı artışİlk 2 gün, ilk 4 hafta haftada bir gün, takip eden 2 ay süreyle ayda bir telefonla psikolojik destek önemli !

Hui DC, et al. Chest 2000;117:1410-16

Page 65: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

296 olgu, AHI>20, ort.:64.4± 34.2/stİlk hafta günlük telefon görüşmeleri2. ve 4. hafta, 3. ve 6. aylarda vizit2. ve 4. haftada ort. CPAP kullanım süresi: 5.7st/G, 3. ayda 5.9st/G, 6. ayda 5.8 st/G

Page 66: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

En düşük ESS skoru 6. aydaCinsiyet, yaş, ESS skorundaki azalma ile CPAP kullanımı arasında anlamlı ilişki bulunmuş2. ayda komplians %896. ayda komplians > %85

Page 67: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Bu çalışmaların tümüne bakıldığında, CPAP komliansında en etkili faktörlerin gündüz aşırı uyku hali ve CPAP sonrası semptomatikiyileşme olduğu görülmektedir.Uyku apne şiddetiyle komplians arasındaki ilişki sabit değildir. Hipoksemi de belirleyici bir faktördür.

Page 68: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Kompliansın hastalığın şiddeti veya yan etkilerle korele olmadığını gösteren çalışmalar vardır. Daha çok semptomatik düzelmenin hasta tarafından fark edilmesi ve iyileşme arzusu kompliansı yükseltir.

Page 69: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Ayrıca tedavinin ilk 4 gününde hastayı takip ve olası sorunların çözümü kompliansıarttırır. Özellikle uygun bir maske hastanın tedaviyi benimsemesini kolaylaştırır.Gündüz CPAP alıştırmaları

Page 70: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi
Page 71: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Yüksek basınç intoleransı nedeniyle CPAP cihazını kullanamayan hastalarda APAP, rampa sistemli CPAP veya BPAP denenmesi kompliansı artırabilir. Rampalı basınç sisteminde cihaz 2-4 cm H2O basınçla çalışmaya başlar, gerçek değere 5-45 dk.da ulaşır.

Randerath WJ, et al. Am J Respir Crit Care Med 2001;163:652-7

Page 72: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

CPAP tedavisine başlamadan önce , uyum açısından riskli grubun tanımlanması , erken dönemde temel eğitim ve davranışdesteğinin yanısıra otomatik CPAP, çenelik, tüm yüz maskesi, ağız maskesi, ısıtılmışnemlendirme gibi uyumu kolaylaştırıcıfaktörlerin eklenmesini sağlayabilir.Bu da maliyeti azaltabilir.

Chervin RD, et al. Sleep 1997; 20:284-89

Page 73: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Yoğun hasta eğitimiHastaların özellikle ilk iki hafta yakın takibiSorunların hızlıçözümüCihazın bakımının ücretsiz olması

Page 74: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi

Hastalarla cihazın kullanımı konusunda küçük grup çalışmalarıEşlerle ve hasta yakınlarıyla toplantılarMultidisipliner yaklaşım

Sin DD, et al. Chest 2002;121:430-35Golay A, et al. Patient Education and Counseling 2006;60:220-27

Page 75: CPAP TEDAVİSİNDE UYUM SORUNLARI VE TEDAVİ …file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse2-ppt-pdf/6_oya... · cpap tedavİsİnde uyum sorunlari ve tedavİ baŞarisizliĞi