copyright by wydawnictwo z · tytuł:skuteczny wniosek, czyli jak wydoić unijną krowę wydanie i...

Copyright by Wydawnictwo Złote Myśli & Anna Szymańska, rok 2010

Autor: Anna SzymańskaTytuł: Skuteczny wniosek, czyli jak wydoić unijną krowę

Wydanie IData: 3.2.2010

ISBN: 978-83-7582-960-0

Projekt okładki: Marek PacyńskiRedakcja: Magda Wasilewska, Sylwia FortunaSkład: Karolina Pawlas

Wydawnictwo Złote Myśli sp. z o.o.44-100 Gliwiceul. Daszyńskiego 5

www.ZloteMysli.ple-mail: [email protected]

Autor oraz Wydawnictwo „Złote Myśli” dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książceinformacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ichwykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich.Autor oraz Wydawnictwo „Złote Myśli” nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności zaewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.

Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w jakikolwiek innysposób reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu bezpisemnej zgody wydawcy. Wykonywanie kopii metodą kserograczną, fotograczną, a takżekopiowanie książki na nośniku lmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie prawautorskich niniejszej publikacji.

Wszelkie prawa zastrzeżone.All rights reserved.

Wstęp .............................................................................................5Priorytety, źródła finansowania i instytucje odpowiedzialne dlaposzczególnych Programów Operacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Rozdział 1. Objaśnienie pojęć .............................................................14

Rozdział 2. Formularz wniosku, czyli miliony tabelek ...............................48Przykładowy wniosek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Cechy dobrego wniosku i projektu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75Część A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77Część B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82Część C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Część D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112Część E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129Oświadczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134Najczęściej popełniane we wniosku błędy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138

Rozdział 3. Część z cyframi, czyli finanse „na golaska” .........................142

Rozdział 4. Repetitio est mater studiorum ........................................157Status projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159Programowanie wydatkowania pieniędzy UE z funduszy strukturalnychi Funduszu Spójności. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164Źródła finansowania projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169Całkowity koszt realizacji projektu (PLN). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171Planowane wydatki w ramach projektu, według podziału na kategoriewydatków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172Harmonogram realizacji projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174Trwałość projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175Doświadczenie projektodawcy w zakresie wdrażania projektów w ciąguostatnich 5 lat z wykorzystaniem zagranicznych środków pomocowych . . . . . . . . 177Pomoc uzyskana przez Wnioskodawcę w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178Promocja obiektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180Przygotuj się dobrze! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18110 zasad dla dobrego przyjęcia Twojego wniosku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183

Rozdział 5. Pasmanteria, czyli różne niezbędne dodatki.........................188Biznesplan — przykładowy spis treści . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189Słownik pojęć do Regionalnych Programów Operacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192Kategorie interwencji funduszy strukturalnych na lata 2007–2013. . . . . . . . . . . 222Kodyfikacja tematyczna w ramach poszczególnych priorytetów . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223Kodyfikacja według form finansowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228Kodyfikacja według wymiaru terytorialnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228Kodyfikacja według dziedzin gospodarki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229

Spis treści

Kodyfikacja według wymiaru lokalizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230Kody interwencji dla obszarów wiejskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230Dane teleadresowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234Dane teleadresowe Instytucji Zarządzających RPO(Regionalnymi Programami Operacyjnymi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237Wzór matrycy logicznej projektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241

Rozdział 6. Indeks .............................................................................242

Rozdział 7. Bibliografia .......................................................................247

Wstęp

5

Wstęp

We wszystkich dziedzinach życia wymagana jest

obecnie fachowa wiedza. Jedyni dziś amatorzy

to politycy.

Harold Macmillan

Od 2004 roku, a tak naprawdę od lat 90. mamy dostępdo środków pomocowych z Unii Europejskiej. Dostępmamy, ale czy umiemy z tego korzystać? Jedyna

odpowiedź, jaka się nasuwa, to — nie! Posługujemy

się w procesie pozyskiwania pieniędzy z UE wiedząspecjalistów. Od wniosku do załączników włącznie.A przecież specjalista niezbędny jest (na dobrą spra-

wę) tylko w tym, by dobrze przygotować biznesplan

lub studium wykonalności projektu. Wniosek powin-

niśmy już wypełniać sami. To nie jest trudne, co

udowodnię, prowadząc Was za rękę przez kolejne

tabelki tego formularza. Temu ma służyć ta książka.Zajmuję się funduszami UE nieprzerwanie od 1992

roku i nigdy nie odważyłabym się powiedzieć: „wiem

wszystko o funduszach UE”. Część swojej wiedzy chcęWam przekazać, żeby dalsze Wasze zapoznawanie się

Wstęp

6

z materiałami dotyczącymi funduszy UE „nie bolało”.

Sama permanentnie się kształcę, aby nadążyć za

zmianami. Pomysłowość urzędników w tworzeniu

„schodów” zapewne ma uzasadniać potrzebę ich za-

trudnienia w urzędach. Innych przyczyn zmian nie

dostrzegam. Od 2006 roku wiemy tak wiele o okresie

nansowania 2007–2013, by się można było do tego

przygotować do I kwartału 2007 roku. Tymczasem

zmiany trwają w najlepsze, zatruwając życie poten-

cjalnym benecjentom i dając pole radosnej

„TFUrczości” nuworyszom na urzędach.

Najważniejsza jest umiejętność przygotowania pro-

jektów. Jeśli ją posiądziemy — to zdobędziemy poczu-

cie pewności, że żadne zmiany proceduralne czy

zmiana formularzy nie będą dla nas straszne. Jakie

będą prawdziwe warunki i zasady uzyskiwania pie-

niędzy pomocowych z UE w okresie 2007–2013,

dowiemy się kiedyś z mediów, a tymczasem uwierzmy,

że pieniądze są dla nas. Radzę nie być huraoptymistą,ponieważ pieniądze niestety są tylko dla tych, którzy

już je mają albo mogą szybko pożyczyć. Zasadą dotacji

unijnych jest bowiem to, że mają formę refundacji.

Najpierw trzeba wydać pieniądze na realizację pro-

jektu, a potem czekać na ich zwrot. Ma się coś w tej

kwestii zmienić (zaliczki), ale potencjalni benecjenci

wciąż są mocno podejrzewani przez wszystkie polskie

urzędy o chęć wyłudzenia pieniędzy z UE.

Wstęp

7

W latach 2007–2013 Polska otrzyma z budżetu unij-

nego prawie 70 mld euro pomocy strukturalnej. Częśćzostanie przeznaczona zarówno na bezpośrednie do-

nansowanie inwestycji w rmach, jak i na inne

pośrednie formy wsparcia. Dla przedsiębiorców inte-

resujący będzie program Innowacyjna Gospodarka, na

który przeznaczono około 9,7 mld euro. PO IG — pro-

gram ogólnokrajowy będzie wspierał duże inwestycje

charakteryzujące się wysokim poziomem innowacyj-

ności. Przedsiębiorcy ubiegający się o wsparcie musząprzygotować projekty o znacznej wartości. Przykłado-wo dla projektów inwestycyjnych o wysokim poten-

cjale innowacyjnym (działanie 4.4 PO IG) wartość tzw.wydatków kwalikowalnych musi przekraczać 8 mln

złotych. Ponadto wytwarzane produkty lub świadczo-

ne usługi powstałe w wyniku realizacji inwestycji nie

mogą być znane i stosowane na świecie dłużej niż trzy

lata. Program przewiduje również wsparcie projektów

badawczych oraz związanych z kosztami wdrażaniaich wyników do produkcji. Przedsiębiorcy mogą szu-

kać donansowania w dwóch działaniach, tj. 1.4 oraz

4.1. PO IG posiada też środki dla rm, które planujądziałania na rynkach zagranicznych. Działanie 6.1

— „Paszport do eksportu” — przewiduje zwrot kosztów

doradztwa, szkoleń, wyjazdów na międzynarodowe

targi i wystawy. Stymulowanie rozwoju rynku e-usług

oraz wspólnych przedsięwzięć biznesowych prowadzo-

nych w formie elektronicznej będzie nansowane

z działań 8.1 oraz 8.2. Wnioski o donansowanie

Wstęp

8

wymienionych projektów będzie przyjmować Polska

Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

Należy również pamiętać, że fundusze strukturalne

nie mogą nansować inwestycji związanych z produk-

cją i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych.

Dla przedsiębiorstw z tej branży jest „Program

rozwoju obszarów wiejskich” nansowany z Europej-

skiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów

Wiejskich. Program ten przewiduje także tworzenie

mikroprzedsiębiorstw. Szansę taką stwarza działanie

3.4., gdzie maksymalna wartość wsparcia może wy-

nieść 300 000 zł. Z programu „Rozwój obszarów

wiejskich” mogą być nansowane mikrormy powsta-

Wstęp

9

jące i działające na terenach wiejskich i wiejsko-

miejskich, gdzie liczba mieszkańców nie przekracza

5000. Z kolei rmy działające w sektorze przetwór-

stwa rybnego, które nie mogą ubiegać się o wsparcie

z funduszy strukturalnych, swoich szans rozwojowych

mogą upatrywać w programie „Zrównoważony rozwój

sektorów rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów ry-

backich”, nansowanym z Europejskiego Funduszu

Rybackiego.

Każde z województw w swoim regionalnym programie

operacyjnym zarezerwowało pulę na wsparcie przed-

siębiorczości na swoim terenie. Łącznie regiony majądo zagospodarowania 16 mld euro. Programy regio-

nalne powinny najbardziej zainteresować małych,

średnich oraz mikroprzedsiębiorców. W latach

2007–2013 dotacje inwestycyjne dla sektora MŚPbędą dostępne właśnie w ramach Regionalnych Pro-

gramów Operacyjnych, przygotowanych przez zarzą-dy województw.

10

Priorytety, źródła nansowaniai instytucje odpowiedzialne dlaposzczególnych ProgramówOperacyjnychProgram Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

— Transport miejski — Fundusz Spójności — zarzą-dzanie — Ministerstwo Transportu i Budownictwa,

— Wsparcie rozwoju województw Polski wschodniej

— Fundusz Spójności — MRR, MTiB, MŚ,

— Rozwój kultury i zachowanie dziedzictwa kulturo-

wego — EFRR1 — MKiDN,

— Transeuropejskie sieci transportowe i transport

przyjazny dla środowiska — Fundusz Spójności— MTiB,

— krajowe sieci transportowe — EFRR — MTiB,

— infrastruktura środowiska — Fundusz Spójności— MŚ,

— ochrona środowiska naturalnego — EFRR — MŚ,1 EFRR — Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego.

11

— infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku

— Fundusz Spójności — Ministerstwo Gospodarki,

— bezpieczeństwo energetyczne — EFRR — Minister-

stwo Gospodarki,

— bezpieczeństwo zdrowotne społeczeństwa i poprawa

efektywności systemu ochrony zdrowia — EFRR

— Ministerstwo Zdrowia,

— Program Operacyjny Kapitał Ludzki,

— Zapewnienie jakości w edukacji — EFS2 — Mini-

sterstwo Edukacji i Nauki,

— Integracja społeczna— EFS — Ministerstwo Pracy

i Polityki Społecznej,

— Państwo sprawne i partnerskie — EFS — Mini-

sterstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Mini-

sterstwo Pracy i Polityki Społecznej,

— Zatrudnienie — EFS — MPiPS,

— Społeczeństwo oparte na wiedzy — EFS — Zarządwojewództwa,

— Rynek pracy otwarty dla wszystkich — EFS — Za-

rząd województwa,

— Współpraca międzynarodowa i projekty innowacyj-

ne — EFS — Ministerstwo Rozwoju Regionalnego,

2 EFS — Europejski Fundusz Społeczny.

12

— Prolaktyka, promocja zdrowia i poprawa stanu

zdrowia społeczeństwa — EFS — Ministerstwo Zdro-

wia,

— Wykształcenie i kompetencje na obszarach wiej-

skich — EFS — Zarząd województwa,

— Podniesienie dostępu do edukacji, wzrostu kompe-

tencji i adaptacyjności kadr na obszarze Polski

wschodniej — EFS — Zarząd województwa,

— Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka,

— Społeczeństwo informacyjne — EFRR — Minister-

stwo Gospodarki,

— Badania i rozwój nowoczesnych technologii

— EFRR — Ministerstwo Edukacji i Nauki,

— Kapitał dla innowacji — EFRR — MG, Inwestycje

— EFRR — MG,

— Kooperacja — EFRR — MG,

— Infrastruktura B+R3 — EFRR — MEN,

— Polska gospodarka na rynku międzynarodowym

— EFRR — MG,

— Program Rozwoju Województw Polski Wschodniej,

— innowacje i rozwój przedsiębiorczości — EFRR

— Zarząd województwa,

3 B+R — Badania i Rozwój.

13

— wsparcie rozwoju potencjalnych metropolii oraz

miast wojewódzkich i powiatowych Polski wschodniej

— EFRR — Zarząd województwa,

— duże projekty sieciowe z zakresu międzywojewódz-

kich sieci drogowych — EFRR — Zarząd wojewódz-

twa,

— Programy Operacyjne Europejskiej Wspólnoty Te-

rytorialnej,

— programy współpracy przygranicznej — EFRR

— MRR,

— programy współpracy transnarodowej — EFRR

— MRR,

— programy współpracy międzyregionalnej — EFRR

— MRR,

— Program Operacyjny Pomoc Techniczna,

— wsparcie realizacji NSS4 — oraz zapewnienie

ciągłości programowania operacji funduszy struktu-

ralnych — EFRR — Zarząd województwa,

— skuteczne rozpowszechnianie informacji i promocja

NSS oraz zapewnienie odpowiedniego przepływu

i wymiany informacji pomiędzy uczestnikami procesu

realizacji NSS — EFRR — Zarząd województwa.

4 NSS — Narodowa Strategia Spójności.

Rozdział 1. Objaśnienie pojęć

14

Rozdział 1. Objaśnieniepojęć

Rozporządzenia wykonawcze to wyjaśnienia do wyja-

śnień, które wyjaśniają wyjaśnienie.

Należy nauczyć się charakterystycznej terminologii

i zrozumieć sposób i metodologię ułożenia programów,

a wyjaśnienia i powtórzenia najczęściej stosowanych

terminów zastosowałam specjalnie po to, by Wam

ułatwić ich przyswojenie i zrozumienie. Temu teżsłużą zamieszczone w książce Słownik.


15

WNIOSEK — to formularz stworzony przez urzędni-ków według wytycznych UE, który ma służyć do

wszechstronnego ukazania naszego projektu. Wniosek

o wsparcie nie może być napisany bez projektu.

Projekt zaś może być realizowany bez wsparcia środ-kami UE i bez konieczności wypełniania wniosku.

Kształt wniosku zależy od:

— Funduszu, do którego aplikujemy,

— Programu Operacyjnego, do którego aplikujemy,

— Priorytetu (lub Osi), do którego aplikujemy,

— Działania, do którego aplikujemy,


16

— Poddziałania, do którego aplikujemy,

— pomysłowości Instytucji Zarządzającej.

Wniosek to najprościej opisana zasada sześciu pytań,precyzyjne streszczenie naszego projektu:

— kto,

— co,

— gdzie,

— jak,

— za ile,

— po co…

…będzie budował, remontował, modernizował, eduko-

wał itd.

APLIKACJA — pochodzi z łaciny (applicatio

— 'przykładanie, usilność '5). W środowisku

biznesowym oznacza „podanie, prośbę”. Oznacza to

tylko tyle i aż tyle, że należy się przyłożyć i starannieopracować kompletną prośbę o pomoc.Wciąż zbyt

mało uwagi poświęcają potencjalni benecjenci (tj.

„starający się”) funduszy temu, by ich aplikacja była:

— kompletna,

— zgodna z celami programu, do którego aplikują,

— spójna i logiczna,

5 Markowski A., Pawelec R., Słownik wyrazów obcych i trudnych,Warszawa 2002.


17

— uzasadniona ekonomicznie.

Aplikacja zatem to komplet dokumentów (załączniki+ wniosek) przygotowanych według wytycznych UE

i krajowych, wymagany przez urzędników przyjmują-cych prośby o donansowanie projektów środkami

pomocowymi z UE.

Według polskich urzędników im „grubsza” aplikacja,

tym lepsza, co oznacza, że musimy dołączać sterty

nikomu niepotrzebnych (na poziomie werykacji pro-

jektu) zaświadczeń, oświadczeń, dokumentacji, pla-

nów itp. Na szczęście po wyśmianiu przez Brukselępolskiej nadgorliwości w zbieraniu papierków powoli

się to zmienia. Nadal jednak w wielu województwach

obowiązuje zasada miliona papierków i obrzydliwe

traktowanie wszystkich aplikujących jak potencjal-

nych przestępców chcących wyłudzić pieniądze UE na

realizację swoich projektów.


18

BENEFICJENT — podmiot uprawniony w konkret-

nych działaniach do składania wniosków o donanso-

wanie. W celu dobrego przygotowania się do konkur-

sów benecjenci powinni przede wszystkim zapoznać

się ze wszystkimi dostępnymi dokumentami określa-jącymi zasady aplikowania o środki, w tym ze szcze-

gółowym opisem priorytetów, instrukcjami, przewod-

nikami dla benecjentów, rozporządzeniami

regulującymi udzielanie pomocy. Przygotowując pro-

jekt, benecjenci muszą pamiętać o zapewnieniu jego

zgodności z celami działania i kryteriami wyboru

projektów oraz opisać tak, by przekonać oceniającego,że właśnie ten pomysł warto wesprzeć. Należy pamię-


19

tać o bezbłędnym (pod względem formalnym) przygo-

towaniu wniosku.

PROJEKT — zgodnie z denicją UE jest „seriączynności zmierzających do osiągnięcia jasno określo-nych celów w zdeniowanym czasie i o określonymbudżecie”; przedsięwzięciem realizowanym w ramach

programu operacyjnego na podstawie umowy o do-

nansowanie, zawieranej między benecjentem a insty-

tucją zarządzającą, instytucją pośrednicząca albo in-

stytucją wdrażającą; Ustawa o zasadach prowadzenia

polityki rozwoju (Dz. U. nr 227.11310. poz. 1658 z dn.

06.12. 2006 r.). Projekt może być realizowany bez

wniosku o przyznanie pieniędzy pomocowych. Wnio-

sek bez projektu nie może być nawet napisany.

Najważniejsza zatem jest umiejętność przygotowywa-

nia projektów. Proces poszukiwania ródeł nansowa-

nia projektu można rozpocząć zaraz po wykonaniu

wstępnej analizy produktów, przewidywanych rezul-

tatów oraz własnych zasobów nansowych i rzeczo-

wych, aby dostosować planowaną realizację przedsię-wzięcia do programu operacyjnego, odpowiadającegomerytorycznie i formalnie projektowi. Pamiętajcie— dopiero kompletny proces przygotowania projektu

pozwoli na skuteczne aplikowanie o środki struktu-

ralne czy europejskie. Przygotowanie załącznikówpowinno odbywać się PRZED wypełnieniem właści-wego wniosku. Tylko taka kolejność czynności jest

gwarancją spójności wszystkich informacji zawartych

w aplikacji: wniosku i dokumentach towarzyszących.


20

Wniosek jest tylko formą, a projekt treścią, po prostu

opisujemy projekt w odpowiednich rubrykach czy

formularzach. Niepowodzenie na etapie oceny wnio-

sków nie przekreśla szansy na ponowne aplikowanie,

być może w ramach innego programu lub innego

funduszu.

KWANTYFIKACJA — (łac. quanticare ‘określaćwielkość’6) to ujęcie liczbowe czegoś, co zostało ujęteopisowo. W ekonomii kwantykacja może określaćzjawisko ekonomiczne pod względem ilościowym.Mó-

wiąc prościej — kwantykacja dotyczy wskaźników,a dokładniej— ich określenia liczbowego. Możemy dla

kwantykacji wskaźników posłużyć się różnymi jed-

nostkami. Możemy je określić w metrach, kilometrach

bieżących (drogi), metrach sześciennych (kubatura),

sztukach, tonach, kilogramach, kilowatach, procen-

tach itd. Każdy wskaźnik musi być skwantykowany,

czyli przedstawiony z użyciem wartości liczbowych.

Bardzo ważne jest realne przedstawianie wartościliczbowych (dla poszczególnych wskaźników). Z tego

będziemy rozliczani! Na podstawie osiągnięcia zakła-

danych wartości wskaźników przyjętych przez nas dla

projektu — można będzie ocenić, czy osiągnęliśmy

zakładany cel. Jeśli nie osiągniemy zakładanych przez

nas wielkości wskaźników dla projektu — oznaczać to

będzie, że projekt nie osiągnął celu, dla jakiego był

realizowany, czyli nie zasługujemy na wsparcie...

6 Tamże.


21

a dotacja może być już poza naszym zasięgiem. Co to

oznacza w praktyce? Musimy do wskaźników podcho-

dzić bardzo realnie, sami je sobie wybieramy z zesta-

wu, sami określamy ich wielkość. Proponuję określaćwskaźniki i ich wartość liczbową bez szaleństw,realizm jest bardzo pożądany.

HARMONOGRAM REALIZACJI PROJEKTU

— niezbędny załącznik do wniosku, według którego

będą dokonywane odbiory elementów i etapów pro-

jektu oraz płatności przewidziane w umowie. Najczę-ściej jest to harmonogram rzeczowo-nansowy, który

po podpisaniu umowy o donansowaniu staje się obok

wniosku jej najważniejszym załącznikiem. Według

harmonogramu będą realizowane poszczególne etapy

projektu i płatności (zaliczkowe i końcowe), dlatego

musi uwzględniać wszystkie założenia oraz ryzyka

ujęte w matrycy logicznej, a także być realny.

ZAŁĄCZNIKI — całość dokumentów składającychsię na kompletną aplikację. Zestaw załączników znaj-

duje się zazwyczaj w zakończeniu wniosku. Zestaw

załączników jest różny — w zależności od tego, do

jakiego poddziałania, działania, priorytetu i programu

aplikujemy o pomoc. Załączniki — ich rodzaj i ilość— zależą od ministerstwa lub województwa, czyli od

Instytucji Zarządzającej danym programem. Częstomożna przy liście załączników napotkać „radosnątwórczość” urzędniczą. Im więcej i „grubszych” załącz-ników, tym lepsza aplikacja, bo wyglądająca „poważ-


22

nie”, co w języku urzędniczym oznacza: „jestem kryty

i niezbędny, tyle papierów przejrzeć, taka odpowie-

dzialność, tyle pracy…”

GENERATORWNIOSKÓW — narzędzie służące do

nadania wnioskowi odpowiedniej postaci, ujednolico-

nej dla danego poddziałania, działania, priorytetu,

programu operacyjnego, funduszu UE. W odróżnieniuod poprzedniego Generatora Wniosków jednolitego

dla całego kraju i znajdującego się na stronie Mini-

sterstwa Finansów do pobrania, w nowym

(2007–2013) okresie nansowania każde wojewódz-

two będzie miało swój Generator Wniosków, ze wzglę-du na 16 Regionalnych Programów Operacyjnych.

Generator danego województwa będzie miał jego logo,

ale pozostałe elementy powinny być ujednolicone, ze

względu na budowę i działanie Krajowego Systemu

Informatycznego.

Dla środków z Europejskiego Funduszu Społecznego

i Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki będzieobowiązywał jeden Generator Wniosków, wspólny

dla całej Polski. Dla dużych projektów — infrastruk-

turalnych i produkcyjnych — będzie obowiązywał

wzór wniosku z załączników do Rozporządzenia Ko-

misji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r.

BIZNESPLAN — jest to:

— Zestaw dokumentów (analiz i programów), w któ-

rych na podstawie oceny sytuacji strategicznej rmy


23

oraz danych historycznych zawarta jest projekcja

celów rmy i sposobów ich osiągania, przy uwzględ-nieniu wszystkich istniejących uwarunkowań natury

nansowej, rynkowej, marketingowej, organizacyjnej,

kadrowej i technologicznej. Obejmuje on działalnośćbazową oraz 3–5 kolejnych lat; w niektórych przypad-

kach nawet 15 lat.

— Plan określający zdolność do podejmowania sku-

tecznych działań zmierzających do trwałego usytu-

owania się na rynku, czyli nansowo efektywnego

połączenia okazji rynkowych z możliwościami rmy.

— Podstawowy dokument wspomagający zarządzaniewszystkim przedsięwzięciami rmy.

STUDIUM WYKONALNOŚCI PROJEKTU — to

wszechstronna analiza możliwości realizacji przedsię-wzięcia czy projektu. Pożądana zawartość studium

wykonalności i biznesplanów jest określona przez

każde województwo trochę inaczej, chociaż wymogi

dotyczące zawartości studiów wykonalności projektówsą ściśle określone. Polacy lubią i umieją komplikować

nawet najprostsze sprawy. Dlatego każde wojewódz-

two ma swój „wzór”, nie wiem po co, bo wszystkie

studia wykonalności muszą zawierać te same elemen-

ty, zgodnie z wytycznymi UE.

Studium wykonalności powinno przeprowadzać sięw fazie formułowania projektu. Najczęściej zaś jest

tak: mamy projekt, „rusza” nabór wniosków, natych-


24

miast musimy mieć studium wykonalności projektu

— załącznik obowiązkowy!

Dobrze, prawidłowo sporządzone studium jest dla nas

wielką pomocą przy wypełnianiu wniosku i nie tylko.

Daje nam obszerną wiedzę o projekcie i możliwości(bądź nie) jego realizacji. Czy każdy je może napisać?

Tak! Nawet krawcowa, pod warunkiem że zrobi to

dobrze. Musimy pamiętać, że studium jest załączni-kiem obowiązkowym — jednym z najważniejszych!Niejednokrotnie we wniosku będziemy się na nie

powoływać. Każdy z punktów studium musi być

wypełniony odpowiednią treścią. Wyliczenia w anali-

zach nansowej i ekonomicznej muszą być rzetelne

i zgodne z przepisami. Studium to nie „powieśćw dziesięciu tomach prozą”, choć wygląda pokaźnie.To potężne narzędzie z argumentami popierającymi

(lub nie!) nasz projekt.

Sporządzenie studium wymaga rozległej wiedzy z wie-

lu różnych dziedzin, wielu danych i... wiele czasu.

Tego opracowania nie da się stworzyć w kilka dni.

Musicie pamiętać, by odpowiednio wcześnie przystą-pić do jego sporządzenia. Szkolenia dotyczące sporzą-dzania studiów wykonalności projektu nie naucząWas pisania — a wyłącznie czytania tego dokumentu.

Płacąc za przygotowanie takiego studium, musicie

wiedzieć, czy jest prawidłowo sporządzone. Wytyczne

regulują to w sposób szczegółowy, jednoznaczny i bez-

dyskusyjny. Nie ma w studium miejsca na „radosną


25

twórczość”. Na rynku pojawiło się wiele rm oferują-cych tanio i szybko napisanie studium wykonalnościprojektów. Tanio i szybko można zjeść w barze mlecz-

nym, a nie napisać dobre studium wykonalności.

MATRYCA LOGICZNA PROJEKTU (Logical Fra-

mework) — zawsze powinna być „zakończeniem”

dobrego studium wykonalności projektu. W okresie

programowania 2007–2013 nareszcie zajęła należnejej miejsce w planowaniu i przygotowaniu projektu,

a także jego ocenie — choć większość, co z przykrościąstwierdzam, urzędników sprawdzających studium

i matrycę logiczną nie potra ich czytać. Szkoda, bo

to najlepsze i najszybsze narzędzie do poznania,

sprawdzenia i werykacji projektu…

Podstawy ramy logicznej


26

Matryca Logiczna Projektu jest podstawowym skład-

nikiem w procesie przygotowania projektu. Opisuje

w sposób syntetyczny wszystkie jego aspekty. To

podstawowy instrument planowania w Unii Europej-

skiej i innych organizacjach międzynarodowych, jak

np. Bank Światowy czy ONZ. Metodologia Struktury

Logicznej7 jest przydatna ze względu na swoje zalety

i ze względu na fakt zalecania jej przez KomisjęEuropejską jako podstawowego narzędzia efektywnej

techniki planowania projektów UE. Nabycie prak-

tycznej umiejętności opracowywania matrycy jest

o tyle ważne, że stanie się ona (nareszcie!) wymaga-

nym załącznikiem do wniosku podlegającym ocenie,

czyli mogącym zadecydować o odrzuceniu bądź przy-

jęciu projektu do donansowania i realizacji. Byle

tylko urzędnicy nauczyli się ją prawidłowo czytać…

W Matrycy Logicznej muszą znaleźć się także wskaź-niki dla projektu, w porządku logicznym oczywiście,dobrze, prawidłowo wybrane i właściwie skwantyko-

wane. W Matrycy Logicznej powinny być też umiesz-

czone istotne założenia oraz zagrożenia i ryzyka pły-

nące z otoczenia, które są prawdopodobne i niezależneod realizującego dany projekt.

7 Metodologia Struktury Logicznej jest częścią promowanej przezKomisję Europejską koncepcji planowania i Zarządzania CyklemProjektu — ZCP (często używany jest angielski skrót PCM— Project Cycle Management). Training Courses Handbook,Particip 2002. Polską wersję podręcznika ZCP można znaleźć nastronie www.koszefs.pl


27

WSKAŹNIKI — to „ukochane dziecię” Matrycy Lo-

gicznej. Jeśli mamy dobre Studium Wykonalnościprojektu (zakończone oczywiście, Matrycą Logiczną,bo tylko takie studium jest dobre), bez trudu znaj-

dziemy tam wszystkie wskaźniki:

— produktu,

— rezultatu,

— oddziaływania,

— wkładu, nakładu.

Wskaźniki produktu — to te odnoszące się do

działalności. Liczone są w jednostkach materialnych

lub monetarnych (np. długość zbudowanej drogi, ilośćrm, które uzyskały pomoc, ilość zakupionych maszyn

czy sprzętu itp.). W praktyce, przy formułowaniu

opisu projektu, produkt określa się rzeczownikiem

— wodociąg, budynek, droga, maszyny. Działania,

w wyniku których uzyskuje się produkt, określa sięczasownikiem — budować wodociąg, modernizować

lub budować budynek, przebudowywać drogi, zakupić

i zamontować maszyny.

Wskaźniki rezultatu — odpowiadają bezpośrednioefektom wynikającym z programu. Dostarczają infor-

macji o zmianach np. zachowania, pojemności lub

wykonania, dotyczących bezpośrednich benecjentów.

Mogą przybierać formę wskaźników materialnych lub

nansowych — np. ilość nowych miejsc pracy, liczba

przeszkolonych osób, wzrost przychodów (%), zmniej-


28

szenie emisji niskiej, np. pyłów. Wskaźnik rezultatu

dostarcza informacji o zmianach, jakie nastąpiłyu benecjentów w wyniku realizacji projektu. Wskaź-niki rezultatu mierzy się jako wyraz zmiany w porów-

naniu z rokiem bazowym.

Wskaźniki oddziaływania — odnoszą się do kon-

sekwencji danego programu lub projektu wykraczają-cych poza natychmiastowe efekty dla bezpośrednichbenecjentów. Oddziaływanie szczegółowe to efekty,

które pojawiają się po pewnym czasie, ale są bezpo-

średnio powiązane z podjętym działaniem. Oddziały-

wanie globalne obejmuje efekty długookresowe doty-

czące szerszej populacji. Oddziaływanie projektu to

długofalowe konsekwencje zrealizowanego produktu

odczuwalne przez benecjentów oraz pośrednie kon-

sekwencje dla innych adresatów po realizacji projek-

tu. Może to być np. wzrost poziomu bezpieczeństwa,

wzrost aktywności społeczno-ekonomicznej, zmniej-

szenie stopy bezrobocia itd.

Wskaźniki wkładu lub nakładu — odnoszą się do

budżetu przydzielonego dla kolejnych poziomów

wsparcia. Wykorzystywane są przy monitorowaniu

w odniesieniu do (rocznych) zobowiązań i płatnościz funduszy dostępnych dla każdej operacji lub progra-

mu w odniesieniu do jego kosztów. W Matrycy Logicz-

nej naszego projektu ujęte są jako „nakłady”.

Zestawy wskaźników dla poszczególnych poddziałań,działań, priorytetów i programów operacyjnych będą


29

znajdować się w Uszczegółowieniach Regionalnych

Programów Operacyjnych dla poszczególnych woje-

wództw oraz w Programach Operacyjnych. Z zestawu

wskaźników musimy wybrać te, które najlepiej okre-

ślą osiąganie celów naszego projektu i jego realizacji.

Im mniej dobrze dobranych i skwantykowanych

wskaźników, tym lepiej dla nas. Łatwiej i szybciej

możemy wykazać, iż nasz projekt został zrealizowany

i osiągnął zamierzone cele.

POLITYKI HORYZONTALNE

Zasady obowiązujące w nowym okresie programowa-

nia to także nieco zmodykowane polityki horyzon-

talne. Już sama nazwa „polityki” jest wieloznaczna,

a przymiotnik „horyzontalne” niczego nie wyjaśnia.

Zacznę zatem od początku. W pierwszej książcenazwałam rozdział poświęcony politykom horyzontal-

nym UE (bo jest ich kilka) „Jak dogonić słoneczko”.

Chyba nie muszę tłumaczyć nikomu, czym jest hory-

zont. To taka najdalej widziana umowna linia, za

którą chowa się lub zza której wychodzi słoneczko.

„Chowa się” czy „wychodzi” zależy od stopnia pesymi-

zmu lub optymizmu każdego osobnika, tak jak

szklanka, która dla jednych jest w połowie pusta,

a dla innych w połowie pełna. Książka, którą piszę,jest dla wszystkich — muszę tłumaczyć zrozumiale.

Pytanie „jak dogonić słoneczko?” jest raczej retorycz-

ne, a polityki horyzontalne raczej nie. Wiadomo, że się

copyright by wydawnictwo z · tytuł:skuteczny wniosek, czyli jak wydoić unijną krowę wydanie i...

Documents