chuong 2_thiet ke mach dieu khien logic khi nen - dien khi nen.pdf
TRANSCRIPT
-
27
CHNG 2: THIT K MCH IU KHIN LOGIC KH NN - IN KH NN
Thit k ra mt mch iu khin t ng tI u v kinh t l ht sc quan trng. Chng ny gii thiu phng php thit k mch iu khin kh nn, in kh nn kh nn bng phng php biu Karnaugh. Trnh t thit k c th hin qua cc v d c th.
2.1. THIT K MCH KH NN CHO QUY TRNH VI 2 XILANH
Gi s quy trnh lm vic ca mt my khoan gm hai xilanh: khi a chi tit vo xilanh A s i ra kp chi tit. Sau piston B i xung khoan chi tit v sau khi khoan xong th piston B li v. Sau khi piston B li v th xilanh A mi li v.
Ta c s kh nn v biu thi gian (biu trng thi) nh sau:
Hnh 2.1. S kh nn v biu trng thi
T biu trng thi, ta xc nh iu kin cc xilanh lm vic: Bc 1: piston A i ra vi tn hiu iu khin A+ A+ = a0.b0 Bc 2: piston B i ra vi tn hiu iu khin B+ B+ = a1.b0
Xilanh A a0
A+
a1
A-
Xilanh B b0
B+
b1
B-
Xilanh A
Xilanh B
bc: 0 1 2 3 4 51
a0
a1 a1
a0
A+
b0 b0
b1
B+ B- A- A+a0 b0
a1 b0
a1 b1
a1 b0
a0 b0
a1
a0 b1
b0
-
28
Bc 3: piston B li v vi tn hiu iu khin B- B- = a1.b1 Bc 4: piston A li v vi tn hiu iu khin A- A- = a1.b0 Phng trnh logic: A+ = a0.b0 B+ = a1.b0 B- = a1.b1 A- = a1.b0 So snh cc phng trnh trn, ta thy iu kin thc hin B+ v A- ging nhau
Nh vy v phng din iu khin th iu khng th thc hin c. c th phn bit c cc bc thc hin B+ v A- c cng iu kin (a1.b0) th c
2 phng trnh phi thm iu kin ph. Trong iu khin ngi ta s dng phn t nh trung gian (k hiu x v x l tn hiu ra ca phn t nh trung gian).
Phng trnh logic trn c vit li nh sau:
x.b.aA
b.aB
x.b.aB
b.aA
01
11
01
00
====
+
+
tn hiu ra x ca phn t nh trung gian thc hin bc 2 (B+), th tn hiu tn hiu phi c chun b trong bc thc hin trc (tc l bc th 1). Tng t nh vy tn hiu ra x ca phn t nh trung gian thc hin bc 4 (A-), th tn hiu phi c chun b trong bc thc hin trc (tc l bc th 3).
T ta vit li phng trnh logic nh sau:
x.b.aA
x.b.aB
x.b.aB
x.b.aA
01
11
01
00
====
+
+
Trong quy trnh thm mt phn t nh trung gian (Z), ta c tn hiu ra iu khin phn t nh l:
==
+
x.b.aX
x.b.aX
00
11
Nh vy ta c 6 phng trnh khng trng nhau:
Thm
Chun b trc
-
29
x.b.aX
x.b.aX
x.b.aA
x.b.aB
x.b.aB
x.b.aA
00
11
01
11
01
00
======
+
+
+
Vi 6 phng trnh trn ta c s mch logic nh sau:
Hnh 2.2. S mch logic
Rt gn bng phng php biu Karnaugh: Thit lp biu Karnaugh: ta c 3 bin a1 v ph nh a0 b1 v ph nh b0 x v ph nh x Biu Karnaugh vi 3 bin c biu din nh sau:
&
& S R
X+
X-
&
& S R
&
& S R
A+
A-
B+
B-
Z
x a0 a1 b1 b0 x
A+
A-
B+
B-
A+
B+
X+
A-
X-
X-
4 8
3 7
2 6
1 5b0
b0
b1
b1
a0
a1
a1
a0
x x
b0
b1
a0
a1
a1
a0
Trc i xng
Hnh 2.3. Biu Karnaugh vi 3 bin
-
30
Cc cng tc hnh trnh s biu din qua trc i xng nm ngang, bin ca phn t nh trung gian biu din qua trc i xng thng ng. Trong iu khin gi thit rng, khi cng tc hnh trnh (v d a0) b tc ng th cng tc hnh a1 s khng tc ng.
Khng xy ra trng hp c 2 cng tc hnh trnh a0 v a1 cng tc ng ng thi hoc c 2 cng tc tc ng ng thi. By gi ta n gin hnh trnh ca xilanh A bng biu Karnaugh: Theo biu trng thi, ta thit lp c biu Karnaugh cho xilanh A:
Hnh 2.4. Biu Karnaugh cho xilanh A Bc thc hin th nht l piston A i ra (A+) v dng li cho n bc thc hin
th 3. Sang bc th 4 th piston A li v (A-). Cc khi 1, 2, 3 v 7 k hiu A+ v cc khi 5, 6 k hiu A-. n gin hnh trnh ca xilanh A (A+) s c thc hin trong ct th nht ( x ). Ta
c phng trnh logic ca A+ l: A+ = a0.b0. x .S0 (vi S0 l nt khi ng) Ct th nht ( x ) gm cc khi 1, 2, 3 v 4, trong khi 4 l trng. A+ = a0.b0. x + a1.b0. x + a1.b1. x + a0.b1. x hay: A+ = (a0 + a1).b0. x + (a1 + a0).b1. x = b0. x + b1. x = (b0 + b1). x A+ = x .S0 Tng t, ta c phng trnh logic ca A-: A- = a1.b0.x n gin khi 5 v 6 A- = a1.b0.x + a0.b0.x = (a1 + a0).b0.x A- = b0.x Phng php tng t nh xilanh A, ta n gin hnh trnh ca xilanh B bng biu
Karnaugh:
1 2 3 4 51
A+ B+ B- A- A+
a1
a0
Bc: A+
A+
A+
A-
A+
A-
4 8
3 7
2 6
1 5 b0
b0
b1
b1
a0
a1
a1
a0
xxKhi ng
-
31
Hnh 2.5. Biu Karnaugh cho xilanh B Ta c phng trnh logic ban u ca B+: B+ = a1.b0. x n gin khi 2 v 3 B+ = a1.b0. x + a1.b1. x = (b0 + b1).a1. x B+ = a1. x V B- = a1.b1.x n gin ct x gm cc khi 5, 6, 7 v 8, trong
khi 8 l trng. Ta c: B- = a0.b0.x + a1.b0.x + a1.b1.x + a0.b1.x = (a0 + a1).b0.x + (a1 + a0).b1.x = b0.x + b1.x = (b0 + b1).x B- = x n gin phn t nh trung gian (X) bng biu Karnaugh: Biu Karnaugh cho thy rng phn t nh trung
gian v tr SET bt u trong khi 3, gi v tr cho n khi 7 v 6. T khi 5 bt u v tr RESET v gi v tr cho n khi 1 v 2.
Phng trnh logic ban u ca X+: X+ = a1.b1. x n gin X+ min gm cc khi 3, 7,
4, v 8, ta c: X+ = a1.b1. x + a1.b1.x + a0.b1. x + a0.b1.x = ( x + x).a1.b1 + ( x + x).a0.b1 = (a1 + a0).b1 X+ = b1 Phng trnh logic ban u ca X-: X- = a0.b0.x n gin X- min gm cc khi 1, 5, 4 v 8, ta c: X- = a0.b0. x + a0.b0.x + a0.b1. x + a0.b1.x = ( x + x).a0.b0 + ( x + x).a0.b1 = (b0 + b1).a0 X- = a0 (Khi trng 4 v 8 c php s dng chung cho c X+ v X-) Vy phng trnh logic sau khi n gin l:
1 2 3 4 51
A+ B+ B- A- A+
b1
b0
Bc: B-
B+
B+
B-
B-
B-
4 8
3 7
2 6
1 5 b0
b0
b1
b1
a0
a1
a1
a0
xx
X-
X-
X+
X+
X+
X-
4 8
3 7
2 6
1 5b0
b0
b1
b1
a0
a1
a1
a0
x x
Hnh 2.6. Biu Karnaugh cho phn t nh trung gian
-
32
A+ = x .S0 (S0: l nt khi ng) A- = b0.x B+ = a1. x B- = x X+ = b1 X- = a0 S mch logic c biu din nh sau:
Hnh 2.7. S mch logic sau khi n gin S mch lp rp kh nn c biu din:
S R
X+
X-
&
& S R
& S R
A+
A-
B+
B-
Z
x a0 a1 b1 b0 x
A+
A-
B+
B-(Z: phn t nh trung gian)
S0
-
33
Hnh 2.8. S mch lp rp S nguyn l lm vic ca mch kh nn n gin nh sau:
Hnh 2.9. S nguyn l mch iu khin kh nn
S0
Xilanh A a0 a1
A- A+
Xilanh B b0 b1
B-B+
X- X+
Z (phn t nh)
b0 b1 a0 a1
x
x
Xilanh A a0 a1
A- A+
Xilanh B b0 b1
B-B+
X- X+
a1b0
b1x x
S0
Z (phn t nh)
a0
-
34
Vi phng php gii tng t nh trn. Nu ta thay hai van o chiu iu khin bng tn hiu kh nn bng hai van in th ta c s mch in iu khin:
Hnh 2.10. S nguyn l mch iu khin bng in
X-
X+
x
xx
x
b 0 A-
B-x
a 0x
b 1 Z(Rle)
B+
A+S0 x(n
a 1
-
35
2.2. THIT K MCH KH NN CHO QUY TRNH VI 3 XILANH Gi s, quy trnh ca my lm sch chi tit gm 3 xilanh: chi tit a vo v s c
kp bng xilanh A i ra. Sau xilanh B s thc hin quy trnh lm sch mt pha ca chi tit bng vi phun trong khong thi gian t1. Sau chi tit s c chuyn sang v tr i din bng xilanh C. Ti v tr ny chi tit s thc hin quy trnh lm sch pha th 2 ca chi tit ny bng vi phun trong khong thi gian t1. Sau khi thc hin xong , xilanh C tr v v tr ban u, ng thi xilanh A s li v chi tit c tho ra.
Ta c s kh nn v biu trng thi nh sau:
Hnh 2.11. S v biu trng thi A+: kp chi tit
++21 B,B : qu trnh thc hin lm sch chi tit bt u 21 B,B : qu trnh thc hin lm sch chi tit kt thc
C+: chi tit v tr 1 C-: chi tit v tr 2 A-: tho chi tit
Thit lp phng trnh logic:
Xilanh A a0 a1
A- A+
Xilanh B b0 b1
B- B+
Xilanh C c0 c1
C- C+
Xilanh A
Xilanh B
bc: 1 2 3 4 5 6
a0
a1
a0
A+
b0 b0
b1
+1B C
-
7 8 9 101
Xilanh C
a1
b0
b1
c1 c1
c0
c1
c0
t1 t1
+2B C+
A- 1B 2B
-
36
Bi v lnh B+ v B- ca piston B trong qu trnh thc hin c lp li 2 ln, cho nn ++21 B,B v
21 B,B s c lin kt bng phn t OR.
Lnh C+ v A- c thc hin ng thi, cho nn phng trnh logic ging nhau. Ta c phng trnh logic cho A+: A+ = a0.b0.c1 Phng trnh logic cho B+:
B+ = (a1.b0.c1) + (a1.b0.c0) Phng trnh logic cho B-:
B- = (a1.b1.c1) + (a1.b1.c0) Phng trnh logic cho C-: C- = a1.b0.c1 Phng trnh logic cho C+, A-: C+ = a1.b0.c0 A- = a1.b0.c0 A- = C+ Phng trnh logic vi cc iu kin: Bi v phng trnh logic cho +1B v C
-, cng nh +2B v C+/A- ging nhau, cho nn
phi thm iu kin ph, l phn t nh trung gian. Lnh SET ca phn t nh trung gian s nm khi gia +1B v
1B . Lnh RESET ca phn t trung gian s nm
khi gia +2B v 2B .
Biu Karnaugh c biu din nh sau:
Hnh 2.12. Biu Karnaugh vi 4 bin
a0 b0
a0 b0
a0 b1
a0 b1
a1 b1
a1 b1
a1 b0
a1 b0
x
x
c0 c0 c0 c0 c1 c1 c1
X-
2B A
+ X+
1B
c1
C- +2B
A- C+
+1B
c0 c0 c0 c0 c1 c1 c1 c1
a0 b0
a0 b0
a0 b1
a0 b1
a1 b1
a1 b1
a1 b0
a1 b0
-
37
Ta c:
A+ = a0.b0.c1. x
B+ = (a1.b0.c1. x ) + (a1.b0.c0.x)
B- = (a1.b1.c1.x) + (a1.b1.c0. x )
C- = a1.b0.c1.x
C+ = a1.b0.c0. x
A- = a1.b0.c0. x
X+ = a1.b1.c1. x
X- = a1.b1.c0.x
n gin hnh trnh ca xilanh A bng biu Karnaugh (A+, A-) (Ghi ch: i vi nhng quy trnh phc tp, ta n gin biu Karnaugh bng quy tc sau y:
Ni rng ra min ca khi Mi khi ch ghi mt bc thc hin Nhng khi trng c th kt hp vi khi ghi bc thc hin Nhng min c to ra phi i xng qua trc i xng S khi ca min c to ra phi l ly tha ca 2.). Theo quy tc , ta n gin xilanh A nh sau:
Hnh 2.13. Biu Karnaugh cho xilanh A Ta c, phng trnh logic sau khi n gin: A+ = c1.S0 (S0: nt n khi ng) A- = b0.c0. x n gin hnh trnh ca xilanh B bng biu Karnaugh ( ++ 21 B,B v 21 B,B ) Biu Karnaugh cho xilanh B c biu din nh sau:
a0 b0
a0 b0
a0 b1
a0 b1
a1 b1
a1 b1
a1 b0
a1 b0
x
x
c0 c0 c0 c0 c1 c1 c1
A+
c1
A- A+ A+ A+
A+ A+ A+ A+
-
38
Hnh 2.14. Biu Karnaugh cho xilanh B Ta c, phng trnh logic sau khi n gin: +1B = a1.c1. x
+2B = c0.x
B+ = (a1.c1. x ) + c0.x 1B = c1.x
2B = c0. x
B- = (c1.x) + (c0. x ) n gin hnh trnh ca xilanh C (C+, C-) Biu Karnaugh cho xilanh C c biu din nh sau:
Hnh 2.15. Biu Karnaugh cho xilanh C Ta c, phng trnh logic sau khi n gin: C+ = b0. x C- = b0.x n gin hnh trnh ca phn t nh trung gian (X+, X-) Biu Karnaugh cho phn t nh trung gian c biu din nh sau:
Hnh 2.16. Biu Karnaugh cho phn t nh trung gian
a0 b0
a0 b0
a0 b1
a0 b1
a1 b1
a1 b1
a1 b0
a1 b0
x
x
c0 c0 c0 c0 c1 c1 c1
2B
c1
2B
+1B
+1B
+2B
1B 1B
+2B
2B
a0 b0
a0 b0
a0 b1
a0 b1
a1 b1
a1 b1
a1 b0
a1 b0
x
x
c0 c0 c0 c0 c1 c1 c1
C+
c1
C- C- C+ C+
C- C+ C- C-
a0 b0
a0 b0
a0 b1
a0 b1
a1 b1
a1 b1
a1 b0
a1 b0
x
x
c0 c0 c0 c0 c1 c1 c1
X+
c1
X- X- X+ X-
X- X+ X+ X+
-
39
Ta c, phng trnh logic sau khi n gin: X+ = b1.c1 X- = b1.c0 Phng trnh logic ca quy trnh sau khi n gin bng biu Karnaugh: A+ = c1.S0 A- = b0.c0. x
B+ = (a1.c1. x ) + c0.x B- = (c1.x) + (c0. x )
C+ = b0. x C- = b0.x X+ = b1.c1 X- = b1.c0 S mch logic ca quy trnh c biu din:
Hnh 2.17. S mch logic S nguyn l mch iu khin bng tn hiu kh nn:
&
& S R
X+
X-
&
&
&
&
Z
x a0 a1 b1 b0 xc1 c0
&
& S R
A+
A-
&
& S R
C+
C-
0 t11
S R
B+
B-
1
S0
-
40
Hnh 2.18. S mch kh nn
S0
Xilanh A a0 a1
A- A+
Xilanh B b0 b1
B- B+
Xilanh C c0 c1
C- C+
a0 b0
c1 c0
b0
c0 a1
c1c1
X- X+
b1
c1c0
-
41
2.3. THIT K MCH KH NN VI 2 PHN T NH TRUNG GIAN Gi s, quy trnh cng ngh c biu din qua biu trng thi sau:
Hnh 2.19. Biu trng thi Phng trnh logic ca quy trnh: T biu trng thi, cc v tr 1, 3 v 5 phng trnh logic ca cc xilanh A+, B+
v C+ ging nhau. Cho nn phn bit c cc hnh trnh trn, ta phi thm 2 phn t nh trung gian (k hiu X v Y). Phng trnh logic ca quy trnh c vit nh sau:
A+ = a0.b0.c0. x . y B+ = a0.b0.c0.x. y C+ = a0.b0.c0.x.y X+ = a1.b0.c0. x . y
A- = a1.b0.c0.x. y B- = a0.b1.c0.x.y C- = a0.b0.c1. x .y X- = a0.b0.c1.x.y
Y+ = a0.b1.c0.x. y Y- = a0.b0.c0. x .y Biu Karnaugh c biu din nh sau: (tn hiu iu khin ca phn t nh
trung gian c biu din i xng qua trc)
Hnh 2.20. Biu Karnaugh vi 2 phn t nh trung gian
Xilanh A
Xilanh B
bc: 1 2 3 4 5 6
a0
71
Xilanh C
a1
b0
b1
c1
c0
a0 b0
a0 b0
a0 b1
a0 b1
a1 b1
a1 b1
a1 b0
a1 b0
x
x
c0 c0 c0 c0 c1 c1 c1
A+ X+
c1
x
x
y
y
y
y
A-B+
C+
Y- C-
X- B-
Y+
x
x
x
x
y
y
y
y
-
42
n gin cc hnh trnh bng biu Karnaugh: n gin hnh trnh ca xilanh A+, A- c biu din:
Ta c, phng trnh logic sau khi n gin: A+ = x . y .S0 (S0: nt khi dng) A- = x
Hnh 2.21. Biu Karnaugh cho xilanh A+ v A- n gin hnh trnh ca xilanh B+, B- c biu din:
Hnh 2.22 Biu Karnaugh cho xilanh B+ v B- Ta c, phng trnh logic sau khi n gin:
B+ = a0.x. y B- = y
a0 b0
a0 b0
a0 b1
a0 b1
a1 b1
a1 b1
a1 b0
a1 b0
x
x
c0 c0 c0 c0 c1 c1 c1
A+
A-
c1
x
x
y
y
y
y
+
--
-
- -
-
a0 b0
a0 b0
a0 b1
a0 b1
a1 b1
a1 b1
a1 b0
a1 b0
x
x
c0 c0 c0 c0 c1 c1 c1
-
-
c1
x
x
y
y
y
y
-
+B+
-
- -
- B-
-
43
n gin hnh trnh ca xilanh C+, C- c biu din:
Hnh 2.23. Biu Karnaugh cho xilanh C+ v C-
Ta c, phng trnh logic sau khi n gin: C+ = b0.x.y C- = x n gin hnh trnh ca xilanh X+, X- c biu din:
Hnh 2.24. Biu Karnaugh cho xilanh X+ v X- Ta c, phng trnh logic sau khi n gin:
X+ = a1 X- = c1
a0 b0
a0 b0
a0 b1
a0 b1
a1 b1
a1 b1
a1 b0
a1 b0
x
x
c0 c0 c0 c0 c1 c1 c1
-
-
c1
x
x
y
y
y
y
-
-
C+
-
-
+
C-
a0 b0
a0 b0
a0 b1
a0 b1
a1 b1
a1 b1
a1 b0
a1 b0
x
x
c0 c0 c0 c0 c1 c1 c1
-
+
c1
x
x
y
y
y
y
X+
++
+
- -
X- +
-
44
n gin hnh trnh ca xilanh Y+, Y- c biu din:
Hnh 2.25. Biu Karnaugh cho xilanh Y+ v Y-
Ta c, phng trnh logic sau khi n gin: Y+ = b1 Y- = c0. x
Phng trnh logic ca quy trnh sau khi n gin bng biu Karnaugh: A+ = x . y .S0 B+ = a0.x. y C+ = b0.x.y X+ = a1 Y+ = b1
A- = x B- = y C- = x X- = c1 Y- = c0. x S mch logic sau khi n gin bng biu Karnaugh:
Hnh 2.26. S mch logic
a0 b0
a0 b0
a0 b1
a0 b1
a1 b1
a1 b1
a1 b0
a1 b0
x
x
c0 c0 c0 c0 c1 c1 c1
- -
c1
x
x
y
y
y
y
Y+
+ +
+ Y-
+
-
S R
X+
X-
& S R
& S R
A+
A-
B+
B-
x a0 a1 b1 b0 xS0 y y c1 c0
S R
Y+
Y-
&
& S R
C+
C-
-
45
S nguyn l mch iu khin bng tn hiu kh nn:
Hnh 2.27. S mch kh nn
Xilanh A a0 a1
A- A+
Xilanh B b0 b1
B- B+
Xilanh C c0 c1
C- C+
Y- Y+
b1
a0 b0S0
c0
X- X+
a1 c1
x
y x
y
Hnh 2.28. S nguyn l mch iu khin bng in
x S 0 A+
X(Rle)a 1 x c 1
A-
x x
y
x
x a 0 B+y
Y(Rle)
c 0y
b 1 y y
y B-
C+yb 0 x
C-x
Mch ng lc K 1 A+
K 2
K 3
K 4
K 5
K 6
A-
B+
B-
C+
C-