The Project Gutenberg EBook of Catulli Carmina, by C. Valerius Catullus and Robinson Ellis

This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and withalmost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away orre-use it under the terms of the Project Gutenberg License includedwith this eBook or online at www.gutenberg.org

Title: Catulli Carmina

Author: C. Valerius Catullus Robinson Ellis

Release Date: November 2, 2007 [EBook #23294]

Language: Latin

Character set encoding: UTF-8

*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK CATULLI CARMINA ***

Produced by Louise Hope, David Starner and the OnlineDistributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net

SCRIPTORUM CLASSICORUM

BIBLIOTHECA OXONIENSIS

[Imago (typographi signum): Dominus Illuminatio Mea]

OXONII E Typographeo Clarendoniano Londini et Noui Eboraci apud Humphredum Milford

CATVLLI CARMINA

Recognouit Breuique Adnotatione Critica Instruxit

ROBINSON ELLIS

Litterarum Latinarum Professor Publicus apud Oxonienses

Oxonii

E Typographeo Clarendoniano

_OXONII_

_Excudebat Joannes Johnson_ _Architypographus academicus_

First Published 1904 Reprinted 1910, 1919, 1923, 1928, 1937 Printed In Great Britain

PRAEFATIO

Catulli carminum, praeter unum LXII quod Epithalamion inscribiturincipitque _Vesper adest, iuuenes consurgite, Vesper Olympo_, seruatumest autem in Anthologia carminum Latinorum Thuanea (Bibl. Paris. 8071,saec. ix), perierat inter litteratos notitia donec ineunte demum saec.xiv inuentus est a _Compatriota_[1] quodam h.e. Veronensi, incertum quoanno, qua regione terrarum, codex qui fons uidetur esse eorum qui nuncextant omnium. Ex hoc codice non multo post creditur uersus aliquotintulisse in _Compendium_ suum _moralium notabilium_ Hieremias Iudex deMontagnone ciuis Patauinus; ex hoc is qui inter _Flores MoraliumAuctoritatum_ (quem libellum Detlefsen inuenit, scriptus est autem a.1329 Veronae) haec habet Catulli _De errore_. _Catullus ad Varum. Quemnon in aliqua re_ (_uidere_ om.) _Suffenum possis suus cuique attributusest error. Sed non uidemus mantice quod in tergo est._ Etiam Mussato,poetae Patauino, innotuisse credo eum codicem, qui in Elegia qua gratiasegit Academiae Patauinorum quod se laurea coronasset scripserit _Carminesub nostro, cupidi lasciua Catulli Lesbia, dulce tibi nulla susurratauis_, ut taceam alia quae in Mussati carminibus ex Catullo trahipoterant. Obiit autem Mussatus a. 1329 mense Maio[2]. Deinde duobuslocis Catulli corpus carminum respexit, duobus ipsos uersus (i. 1, 2;i. 5-7) citauit in libro _de Originibus Rerum_, Gulielmus Pastrengicus(1295-1360) amicus Petrarcae. Iam ipse Petrarca non solum Catullum incarminibus et nominauit et paene ad uerbum imitatus est, uelut lxxvi.23-26 sic expressit Sonnetti 1.50 ed. Mestica _Non prego gi, n puoteaver pi loco, Che mesuratamente il mio cor arda, Ma che sua parte abbiacostei del foco_ (Schwabe, _Testimon._ p. xv, ed. 1886), sed duodecimfere locos attulit ex eius carminibus siue in opusculis post impressos,siue in Vergili codice quodam enotatos quem itinerum comitem secumhabebat (De Nolhac _Ptrarque et lHumanisme_, p. 139), nec dubium estCatulli eum codice usum esse qui et priuus esset et semper ad manumlecturo. Huius aequalis Boccatius (1375) de amatoriis poetis loquenssui temporis Catulli et Properti eos uolumina euoluere autumat (Schwabe,_Testimon._ p. xv). Ac notum iam Catulli librum fuisse ex tribus constatepistulis Coluci Salutati (1406) scriptis anno 1374, quorum in unaBeneuenutum de Imola, in duabus Casparam de Broaspinis implorat utCatulli exemplar ad se transmittendum curet.

[Adnotatio 1: Extat epigramma siue _uersus domini Beneuenuti de Campexanis de Vicencia de resurrectione Catulli poetae Veronensis_

Ad patriam uenio longis de finibus exul, causa mei reditus compatriota fuit. scilicet a calamis tribuit cui Francia nomen, quique notat turbae praetereuntis iter. quo licet ingenio uestrum celebrate Catullum, cuius sub modio clausa papyrus erat.

Mortuus uidetur Beneuenutus de Campesanis anno 1323 (Schulze, Prolegg. Catulli Baehrensiani, p. viii).]

[Adnotatio 2: A. Gloria, _Documenti inediti intorno a Francesco Petrana e Albertino Mussato_ p. 18, Carducci p. 279 libri _Ecerinide_ a Ludouico Padrin editi Bononiae a. 1900. Ecerinis titulus est tragoediae latinae a Mussato conscriptae, propter quam meruit lauro et hedera quodannis coronari.]

Haec ex editione maiore attuli ut demonstrarem ab ineunte fere saec. xivpoetae nostri carmina saltem in Italia lecta fuisse. Sed miro casu necsatis explorato factum est ut quaecumque horum exemplaria colligimus uelfuisse in manibus Mussati, Pastrengici, Petrarcae uel praesto fuisseceteris quos intra annos 1323-1375 Catullum legisse ueri simile est,omnia deperdita et ex hominum memoria ac cognitione sublata sint.

Anno 1375 exaratus est codex Sangermanensis (_G_), nunc Parisinus 14137,quo non habemus ueteriorem. De eo scriba haec dicit Tu lector quicunquead cuius manus hic libellus obuenerit, scriptori da ueniam si tibicoruptus uidebitur. Quoniam a corruptissimo exemplari transcripsit, nonenim quodpiam aliud extabat, unde posset libelli huius habere copiamexemplandi. Credidit igitur id quod non debebat credere, unum tuncextare exemplar Catullianorum carminum, id unum se transcribere. At iamante annum 1329 Catullus innotuerat Mussato, breui post laudatus fuerata Pastrengico; Petrarcae integrum exemplar praesto fuit, ex quo hauriretquae uel imitatus sit in carminibus suis uel in codicem suum Vergilitamquam hunc explicaturus rettulerit; nec potest dubitari quae anteannum 1374 adeo peruulgarentur ut inde Boccati aequales traherent suisusibus idonea, Petrarca modo uersus citaret in Latinis opusculis, modoMaronianos uersus illustraret similia ex Catullo in Vergili codicemenotans, modo amoris sui sensus Italico sermone exprimeret Catulliimitatus carmina ad Lesbiam, non uno tantum codice tum extare, sedfusius legi, postquam codex ille quem initio fere saec. xiv compatriotaVeronensis inuenerat Catullum popularibus suis quasi ex mortuisrediuiuum restituisset. Quis enim credat, Petrarcae praesertim aetate,adeo incuriosos Veronenses fuisse ut poetam suum quasi rursus sepultumsinerent latere? Quid? non uniuersis Italis futurus erat? ItaqueGermanensi non ideo praecipua danda fides est quod ex uno tum superstiteexemplari descriptus fuerit (uix enim sciri id quidem potuit), sed quodaetate propius accessit ad codicem quem Veronensis circa initium saeculixiv inuenerat quam ceteri quos nunc habemus codices.

Germanensem proxime aetate attingens Oxoniensis est Canonicianus Lat.30, qui quamuis annum quo scriptus est prae se non ferat, aut eiusdemest aeui cum Germanensi, aut certe anno 1400 non recentior.

Hi duo codices _G_ et _O_ nonnullis locis contra ceteros codices itaconspirant ut maiorem antiquitatem testentur. XI 3 ut _GO_, ubi_plerique_; XXXVIII 2 male si me _GO_, male est si me _plerique_; LXI169 hac tibi _GO_, ac tibi _plerique_; LXVII 12 istius _GO_, isti_plerique_; LXXVI 11 qui tui animo offirmas _GO_, qui tu animo affirmas_plerique_; CII 1 ab antiquo _GO_, ab amico _plerique_.

Praeterea LXIV 136 crudeles mentes _O et prius G_, crudelis mentis_plerique_; LXIV 145 adipisci _O, prius G_, apisci _plerique_; LXIV 249tamen prospectans _O_, tamen pr aspectans _G_, tamen aspectans_plerique_.

Sunt alii loci in quibus cum _GO_ tertius codex _R_(_omanus_), Vat.Ottob. 1829, contra ceteros singularem lectionem praestat. LXVII 12istius _GOR_, isti _plerique_; LXXVI 11 qui tui animo offirmas _GOR_,qui tu animo affirmas _plerique_; LXXVI 18 extremo _GOR_, extrema_plerique_; XXII 4 puto esse ego _GOR_, puto ego esse _plerique_;XXIII 2 nec cimex a neque araneus _O_, nec cimex animal neque araneus

_GR_; XLII 14 potes quid esse _GOR_, potest quid esse _plerique_; XLVI 3aureis _GO_, aureis _R_; LV 18 tenens _GO_, tenes _R_; LXI 16 iunia_GOR_, uinia _uel_ iu(l)lia _reliqui_; 146 ni _GOR_, ne _plerique_;LXIV 227 obscurata _GO_, obscura _R_; 392 certatum _GOR_, certatim_plerique_; 393 lacti _O, G m.pr._, lacti al. leti _R_, l(a)eti_plerique_.

Sunt alii loci ubi ex _R_ confirmatur lectio quam aut solus aut cumpaucissimis praestat _O_; X 3 tunc _O et R m.pr._, tum _G_; LV 11quedam _OR_, quendam _plerique_; LXIV 224 infulso _O_, infuso _R_,infuso _plerique_; 282 aurea _OR_, aura _plerique_.

Sunt alii ubi _R_ singulares lectiones solus habet. IV 4, 5 siue... siue_R_, sine... sine _ceteri_; 20 uocare{t}ura _R m.pr._, uocare cura_plerique_; X 13 non al. nec facerent _R_, non al. nec faceret _G_, necfaceret _O_; XLVII 4 preposuit _R solus_, proposuit _cett._; XLIX 7omniums patronus (_ex_ patronum) _R_, omnium patronus _uel_ patronum_cett._; LXI 159 homine _R_, omine _cett._; LXVI 59 ne solum in mumineceli _R_, in numine _plerique_; 63 ad fa _marg._ templa _R_, adtempla _cett._; LXXIII 4 stetque magisque magis _R_, obestque magisquemagis _GO_, stetque magisque magis _plerique_; LXVIII 115 terretur _R_,terreretur _O_, tr eerretur _G_.

In uniuersum uere mihi uidetur de _R_ iudicasse qui eum anno 1896 primusin lucem protulit, Americanus, Gulielmus Gardner Hale. Censet enim huiccodici siue propter aetatem (circa 1400) siue propter lectiones quae ineo reperiuntur optimae, primarium locum neque _G_ neque _O_ inferioremattribuendum esse. Itaque in Catulli crisi praecipue semperconsiderandum erit quid hi tres (_GOR_), necdum correcti, praebeant. Sedin hac editione, quamquam, permittente ipso qui codicem _R_ primusinuenit, non dubitaui quae potiora uisa sunt inter ceterorum codicumlectiones proferre, non sum ausus omnia uulgare, ne inuenti sui gloriamauctori uiderer praeripere; cuius integra collatio ab ipso demumexspectanda erit.

Ad _R_ mira proximitate accedit _Venetus_ Sancti Marci (cod. Lat. xii.80), ita tamen ut aliquanto recentius scriptus fuerit. Hunc codicem, utGermanensem Chatelainius anno 1890, heliotypica arte expressum ediditConstantinus Nigra anno 1893.

Post _GOR_, aetate qui proximus est, _B_(_ononiensis_), cum finitus sitanno secundo Iohannis XXIII, h.e. 1411-12 A.D., ceteris posset haberipraestabilior, nisi tot tantasque passus esset correctiones ut non rarouix dinoscatur quid uetus scriba exararit, quid emendator intulerit. Quain re fortuna tamen nos aliqua ex parte adiuuit: duo enim codices_Laurentianus I_ (Plut. xxxiii. 13) et Vaticanus 1630, tam artacognatione cum _B_ cohaerent, ut ex eis saepe colligatur quid in _B_fuerit. Et _La_ quidem non diu post _B_ uidetur descriptus; Vat. 1630recentior, neque a me in hoc libello exhibetur. Ceterum non parui suntquae peculiaria in _BLa_ extant; quorum partem hic pono. LXV 14 Dauilas_BLa_, Bauilla _O_, Bauilas _ex_ Bauila _G_, Daulias _Catullus_; LXVI 5sublamia _B_, sublamina _O_, sublimia _G et plerique_, sub Latmia_Catullus_; LXIV 211 erectum _La_, errectum _B m.pr._, ereptum_plerique_, Erechtheum _Catullus_; LXVI 25 atque ego certe _BLa_, atego certe _GOR et plerique_.

Quae quoniam ad ueritatem aut propius accedunt aut possunt accedere(uelut LXVI 25) quam _GOR_, ab alio fonte uidentur deriuata atque hifuerunt. Hoc dico: codicis eius principalis siue archetypi quemVeronensis (siue carta ea siue papyrus fuit) ante 1323 inuenerat,nonaginta annis intercedentibus, ita uariasse apographa ut non semper inuetustissimis, sed interdum etiam in recentioribus, qualia sunt _BLa_,melius ac fidelius repraesentetur id quod in archetypo illo traditumfuerat. Hinc credo explicari tot alternantes lectiones quae in _G_ et_R_ reperiuntur; quae ut ab archetypon diuerse interpretantibus sine

dubio ortae sunt, ita ex archetypo non ipso semper, sed apographis eiusdepromi poterant, qualia inter 1323 et 1375 quo anno descriptus est _G_,exarata esse credibile est. Non igitur mirum si et in _C_(_olbertino_)et in _A_(_mbrosiano_) atque adeo in _D_(_atano_), quamuis _CA_ mediofere saec. xv, _D_ non ante 1463 descriptus fuerit, interdum extantuestigia lectionum quae ceteris codicibus antiquiora et sinceriora sint.Duo exempla affero quae instar erunt omnium. LXXII 6 quod uulgo editur_Multo mi tamen es uilior et leuior_, codices sic tradiderunt, _Multoita me nec uilior et leuior_. Solus _C_ habet, _multo me ita necuilior et leuior_, quo significatur transponendum esse _me_: uidelicetpost _ita_ rursus _me_ repetendum erat, _multo me ita me u. e. l._Itaque non _multo mi tamen es_ sed _multo mei tamen es_ reponendum erit;_mei_ enim datiuus est LXXVII 3 _sicine subrepsti mei_, fortasse etiamXXXVII 11 _puella nam mei_, ubi codices habent _me_. Alterum exemplumest XXXIV 23 solitas es _A_, in quo latere antiquum morem scribendi_solitas_ intellexit Lucianus Mueller: a quo non longe abest unicumillud quod habet _R_ XLIX 7 _omniums_ quod non immerito ad ipsumarchetypon redire existimauit is qui codicem inuenit, Gulielmus GardnerHale. Atque utinam huiusmodi essent plura quae in eo extant codice;haberemus certiorem ad archetypon redintegrandum uiam: quamquam ne sicquidem ad ipsius Catulli manum iretur.

De _Datano_ fusius dixi in ed. maiore Prolegg. pp. xxxi-xxxv. Is quianonnulla habet quae ab Italis interpolata sint, uelut LXVIII 47 (quiuersus deest in sincerioribus), XCV 9 in fine uersus _laboris_, LXV 12_canam_ ubi ceteri _tegam_, a nonnullis editoribus hodie repudiatur. Esttamen ea species in uniuersum Datani, quae non modo peculiaris dicendasit, sed praesertim si orthographiam spectes, incorruptam uetustatemprae se ferens; qua re Lachmanno hic potissimum dignus habitus est quemcum uno altero totum exhiberet in ed. sua anni 1829, neque ego, quiLachmanni crisin semper habuerim plurimi, umquam a me impetrare potuiut, Baehrensio potius et Munroni obsecutus propter pauca quae codex ishabet uitia, uniuersum neglegerem abiceremque. Huius comparconsimilisque codex est Musei Britannici, Add. 11,915, quem in ed.maiore littera _a_ signaui.

Ex his decem codicibus plerumque constabit quid in Veronensis archetyposcriptum fuerit, non ut hinc restitui putes ueram manum Catulli.

Fuerit enim diuersa carminum recensio, ut ex LXII patet, quodquemadmodum legitur in Thuaneo apographo saeculi ix, non semperconsentit cum codicibus saec. xiv, xv.

His adiunxi alios quorum fides plerumque integra uisa est, in primisLaurentianum secundum (Plut. xxxiii cod. 12), Parisinum 7989, Harleianosduo, quorum alter 2574 (_h_) saepe consentit cum Oxoniensi (_O_), alter(4094) post Tibullum Propertiumque habet Catulli LXI, LXII, II, X, V-IX,XI-XVII 14, duo Phillippicos, alterum 9591, scriptum anno 1453 (nuncBodl. Lat. Class. e. 17), alterum 3364 (nunc Bodl. Lat. Class. e. 15);praeterea, quamquam minoris aestimandos, Caesenatem saec. xv exeuntis,Carpentoractensem (_Carpentras_) 357, Brixianum _A_ vii. 7, Riccardianum2242, Parmensem 716, Perusinum (_p_) qui idem Cuiacianus fueratScaligeri, nunc est inter libros Samuelis Allen, Dublinensis; praetereacodicem quendam Gualteri Ashburner, olim inter socios collegiiMertonensis apud Oxonienses, continentem Catull. I-LXI 127 et quaedamTibulli. Hos rarius tantum excerpsi, praeter Laur. xxxiii. 12,Harleianos, Perusinum (_p_), et Bodl. Lat. Class. e. 15, hunc utpotepeculiaria nonnulla praestantem quibus ueri species inesset, _p_ utconiecturas, quae Catulli textum ex doctorum emendatione, praecipueItalorum, saec. xv occuparint. Ea quoniam ad Catullum explicandum nonsunt sine pretio, ideo adieci, quamquam non diffiteor prolixiorem sicfactam esse speciem apparatus critici quam aut libelli norma postulabataut ipse susceperam uolueramque.

ADDENDA IN ADNOT. CRIT.

IV. 4, 5 Siue... siue _R, non_ sine... sine LXI. 226 _fort._ bene mutuo ex

SIGLA

_T_ = Thuaneus, Paris. 8071: habet Catulli c. lxii saec. ix _G_ = Sangermanensis, Paris. 14137 anni 1375 _O_ = Oxoniensis Bodl. Canon. Lat. 30 saec. xiv _R_ = Romanus (Vat. Ottob. 1829) saec. xiv exeuntis _Ven_ = Marcianus Class. xii. Cod. Lat. 80 saec. xv _B_ = Bononiensis (Bologna) 2621, Bibliothecae Vniuersitatis anni 141 _La_ = Laurentianus primus (Bibl. Laurentiano-Mediceae Plut. xxxiii Cod. 13) saec. xv _A_ = Ambrosianus M. 38, Mediolani saec. xv _C_ = Colbertinus, Paris. 8234 saec. xv = consensus codicum _GOR Ven BLaAC_ ubi omnes uel uno alteroue excepto conspirant _D_ = Datanus Bibl. Berolinensis (Diez. B. Santen. 37) anni 1463 _a_ = Brit. Mus. Add. 11,915 anni 1460 _h_ = Harleianus 2574 saec. xv _h_ = Harleianus 4094 saec. xv _Phill._ = Phillippicus 9591, nunc Bodleianus Lat. Class. e. 17 saec. xv _Bodl. Lat. Class. e. 15_, olim Phillippicus 3364 saec. xv Paris. 7989 anni 1423 Laur. xxxiii. 12 saec. xv

_Qui secuntur rarius tantum adhibiti sunt_

Carpentoractensis (_Carpentras_) 357 saec. xv exeuntis Brixianus Bibl. Querinianae A vii. 7 saec. xv Parmensis 716 saec. xv Bononiensis (Bologna) 2744 saec. xv Perusinus = Cuiacianus Scaligeri (_p_) anni 1467 Ashburneri codex I-LXI 127 continens anni 1451

CATVLLI CARMINA

_Catulli_ (_-lis_ La) _Veronensis liber incipit ad Cornelium_ BGR Ven Laur. 33.12: _Catulli Veronensis poetae liber incipit_ A et Santenianus: _Catulli Veronensis ad Cornelium_ La: _Catullus Veronensis poeta_ O: _Catuli Veronensis poete cla liber incipit_ a: _Q. Catuli Veronensis liber incipit ad Cornelium I_ D: Q. VALERI. CATVLLI. VERONENS. AD CORN. NEPOTEM. LIBER C

I

Qui dono lepidum nouum libellum

arido modo pumice expolitum? Corneli, tibi: namque tu solebas meas esse aliquid putare nugas; iam tum cum ausus es unus Italorum 5 omne acuum tribus explicare cartis doctis, Iuppiter, et laboriosis. quare habe tibi quidquid hoc libelli qualecumque; quod, o patrona uirgo, plus uno maneat perenne saeclo. 10

1 _Qui_ ADh Gulielmus Pastrengicus (1295-1360 A.D.) de originibus rerum p. 88b: _cui_ GO[3] (non _qui_) RBCLa 2 _arido_ codd.: _arida_ Pastrengicus, fortasse ex Serui adnotatione ad Aen. xii. 587 ubi tradit Catullum _pumicem_ dixisse feminino 5 _tum_ h: _tamen_ || _es_ h: _est_ 8 _tibi habe quicquid_ || _haec_ O || _libelli al. mei_ G 9 _quod_] _quidem_ D, Bodl. Lat. Class. e. 15, marg. R || _o_ add. Perusinus (p): om. || _patroni ut ergo_ Bergk 10 _perire_ O

[Adnotatio 3: Sic enim monstrantibus Elmero Merrill et E.B. Nicholson nunc lego quod in G et O scriptum est.]

II

Passer, deliciae meae puellae, quicum ludere, quem in sinu tenere, qui primum digitum dare atpetenti et acris solet incitare morsus, cum desiderio meo nitenti 5 carum nescio quid libet iocari, et solaciolum sui doloris, credo ut cum grauis acquiescet ardor: tecum ludere sicut ipsa possem et tristis animi leuare curas! 10 . . . . . . . . tam gratum est mihi quam ferunt puellae pernici aureolum fuisse malum, quod zonam soluit diu ligatam.

II _Fletus passeris Lesbie_ : spatium unius uersus in O titulo tamen carens

3 _qui_ GODBLa (m.pr.): _[C/Q]ui_ R: _cui_ ha, marg. O: _quoi_ C [littera Q erasa, C supra scripta] _at petenti_ O: _at petenti al. patenti_ Ven. et sic G prius, quamuis post in _parenti_ mutatum fuerit: _appetenti_ Ra 6 _karum_ GO || _libet_ GO sed _iubet_ marg. O: _lubet_ Baehrens 8 sic sed _cum_ om. Ba || _credo, ut tum g. acquiescat a._ Baptista Guarinus: _credo, et cum_ (_quo_ Postgate) _grauis acquiescit_ (_-at_ Postgate) _ardor_ ego olim: _quaerit quo g. acquiescat a._ E. M. Thompson. Omittendum esse _credo_ ratus est Tartara tamquam additum ab eo qui dubitationem suam de scriptura sic declarauit 9 _ludere_ (suprascr. _al. luderem_) G: _luderem_ D Post 10 uidentur excidisse quaedam, uelut _tecum ludere, sic ut ipsa ludit_: sed interstitii uestigia non habent codices 11 _est_ omittebat Conington

13 _ligatam_ ACBLaDah Priscianus: _negatam al. ligatam_ G: _negatam_ O: _ligatam_ marg. _negatam_ R, sed ut ante _ligatam_ uideatur aliquid erasum: cf. Carm. Epigr. 1504.49 Buech. _zonulam ut soluas diu ligatam_

III

Lugete, o Veneres Cupidinesque, et quantum est hominum uenustiorum. passer mortuus est meae puellae, passer, deliciae meae puellae. quem plus illa oculis suis amabat: 5 nam mellitus erat suamque norat ipsam tam bene quam puella matrem. nec sese a gremio illius mouebat, sed circumsiliens modo huc modo illuc ad solam dominam usque pipilabat. 10 qui nunc it per iter tenebricosum illuc, unde negant redire quenquam. at uobis male sit, malae tenebrae Orci, quae omnia bella deuoratis: tam bellum mihi passerem abstulistis. 15 uae factum male! uae miselle passer, tua nunc opera meae puellae flendo turgiduli rubent ocelli.

III cum II continuatum habent , nullo titulo nec spatio tituli

4 om. ABCLaa 7 _ipsa_ ABC 9 _circum siliens_ GR: _circum silens al. siliens_ O 10 _pipilabat_ Da: _piplabat_ : _pipiabat_ marg. h Voss 11 _tenebricosum_ h: _tenebrosum_ 12 _illuc_ marg. O: _illud_ Carm. Epigr. 1504.11 Buech. _Unde fata negant redire quemquam_ 14 _Orciquae_ R m.pr.: _Orcique al. quae_ G: _Orcique_ COVen || _bella al. pulcra_ G: _bella i. pulcra_ O 16 _uae... uae miselle_ scripsi ex eo quod habent 16 _Bonum factum male bonus ille passer:_ correxerunt ex Att. xv.1.1 _o factum male, o miselle passer_: cf. Carm. Epigr. 1512.4.7 Buech. _o factum male Myia quod peristi: proh miselle passer_ Bapt. Guarinus: _pro f. m. pro pusille_ Froehlich: _io miselle p._ Lachmann 17 _tua_ (suprascr. _quia_) O 18 _turgidoli_ R m.pr.

IV

Phasellus ille, quem uidetis, hospites, ait fuisse nauium celerrimus, neque ullius natantis impetum trabis nequisse praeterire, siue palmulis opus foret uolare siue linteo. 5 et hoc negat minacis Adriatici negare litus insulasue Cycladas Rhodumque nobilem horridamque Thraciam, Propontida trucemue Ponticum sinum, ubi iste post phasellus antea fuit 10

comata silua: nam Cytorio in iugo loquente saepe sibilum edidit coma. Amastri Pontica et Cytore buxifer, tibi haec fuisse et esse cognitissima ait phasellus: ultima ex origine 15 tuo stetisse dicit in cacumine, tuo imbuisse palmulas in aequore, et inde tot per impotentia freta herum tulisse, laeua siue dextera uocaret aura, siue utrumque Iuppiter 20 simul secundus incidisset in pedem. neque ulla uota litoralibus deis sibi esse facta, cum ueniret a marei nouissimo hunc ad usque limpidum lacum. sed haec prius fuere: nunc recondita 25 senet quiete seque dedicat tibi, gemelle Castor et gemelle Castoris.

IV _DE PHASELLO_ (_-ELO_ VenR) : spatium unius uersus in O

1 _Phaselus_ DaVen 2 _aiunt_ 2 _celerrimum_ (_celerimum_ O) 3 _illius_ || _tradis_ h: _tardis_ 4 _neque esse_ || _sine_ : _siue_ R 5 _sine_ : _siue_ R 6 _haec_ O || _negant_ R || _mina ei_ B m.pr., GOVenDah: _mina ci_ Cod. Vat. 1630: _mina|||_ dein _minacis_ R 7 _insula uegeladas_ O 8 _tractam_ sed _traciam_ corr. R et corr. La 11 _silua_ om. O, add. in marg. || _cit_(_th_ C)_eorio_ sed _citeono_ Oh 13 _citheri_ GO et R m.pr. 14 _cognitissima_ ah: _cognotissima_ 17 _tuo_ O: _tuas_ cett. 18 _inte_ R 19 _herum_ GOR 20 _uocare cura_ ABCGOh: _uocare{t} ura_ R m.pr.: _uocare{t} aura_ corr. R 22 _litoralibus_ GR _litt._ OBAC || _diis_ sed _e_ iam superscripta in La 23 _a marei_ Lachm.: _amaret_ et, ut videtur, R ante quam in _amari_ mutatum erat: _amare_ ah 24 _nouissimo_ a: _nouissime_ , Munro 25 _hoc_ CGVen R m.pr. 27 _Castor_ D, Diomedes p. 344 Keil: _Castorum_ R m.pr. B et La nondum mutati: _Castrum al. Castorum_ G: _Castrum_ O

V

Viuamus, mea Lesbia, atque amemus, rumoresque senum seueriorum omnes unius aestimemus assis. soles occidere et redire possunt: nobis cum semel occidit breuis lux, 5 nox est perpetua una dormienda. da mi basia mille, deinde centum, dein mille altera, dein secunda centum, deinde usque altera mille, deinde centum. dein, cum milia multa fecerimus, 10 conturbabimus illa, ne sciamus,

aut ne quis malus inuidere possit, cum tantum sciat esse basiorum.

V _AD LESBIAM_ : in O spatium unius uersus sine titulo

3 _extime_(_ne_ O)_mus_ 5 _nobiscum_ 8 _deinde mi//// altera da//// secunda centum_ G, et sic R, nisi quod _da_ post inlatum uidetur: _deinde mille altera deinde secunda centum_ Oh 10 _deinde_ 11 _conturbauimus_ || _nesciamus_ 13 _tantum_ corr. R, corr. La: _tantus_ CGOVen, R et La nondum mutati || _sciet_ Buecheler ex Priap. lii. 12

VI

Flaui, delicias tuas Catullo, nei sint illepidae atque inelegantes, uelles dicere, nec tacere posses. uerum nescio quid febriculosi scorti diligis: hoc pudet fateri. 5 nam te non uiduas iacere noctes nequiquam tacitum cubile clamat Sertisque ac Syrio fraglans oliuo, puluinusque peraeque et hic et ille attritus, tremulique quassa lecti 10 argutatio inambulatioque. nam nil uerpa ualet, nihil tacere. cur? non tam latera ecfututa pandas, nei tu quid facias ineptiarum. quare, quidquid habes boni malique, 15 dic nobis. uolo te ac tuos amores ad caelum lepido uocare uersu.

VI cum V continuatur in O: _AD FLAVIVM_ cett.

2 _nei_ Lachmann: _ne_ 3 _uelis_ et _possis_ Heinsius 5 _hic_ O 7 _nequiquam_ Haupt: _nequicquam_ GVen et R, sed hi duo diuise: _ne quid quam_ O 8 _Sertisque_ Da: _Sertis_ nisi quod _Sectis_ BLa _ac Syrio_ Auantius: _a sirio_ R m.pr.: _asirio_ GO || _fraglans_ scripsi: _flagrans_ GORVenBLa: _fragrans_ D et Laur. 33.12 9 _et haec et illo_ O: _et hec_ (suprascr. _hic_) _et illo_ (suprascr. _al. ille_) GRVen Correxerunt _et hic et illic_ (_illi), et heic et illei_ Fort. _et hoc (=huc) et illo_ 10 _cassa_ D, Froehner: _casa_ a (m.pr.) 12 _nil uerpa ualet_ scripsi: _inista preualet_ O: _ni ista preualet_ GRVen: _mi stupra ualet_ uir doctus in Ephem. Class. xxiv. p. 211 (_stupra_ iam Scaliger) _nil ista ualet_ Lachm.: _nil stupra u._ Haupt 13 sic Lachm.: _cur non tam latera et futura panda_ : _et fututa_ h || _pandas_ h 14 _nei_ Marcilius: _nec_ : _ne_ a 15 _quid quid_ O: _quicquid_ || _bonique malique_ O 17 _uersum_ O: _uersum _ (sic) R

VII

Quaeris, quot mihi basiationes tuae, Lesbia, sint satis superque. quam magnus numerus Libyssae harenae lasarpiciferis iacet Cyrenis, oraclum Iouis inter aestuosi 5 et Batti ueteris sacrum sepulcrum; aut quam sidera multa, cum tacet nox, furtiuos hominum uident amores; tam te basia multa basiare uesano satis et super Catullo est, 10 quae nec pernumerare curiosi possint nec mala fascinare lingua.

VII Spatium unius uersus in O titulo carens: _AD LESBIAM_ cett.

1 _quod_ GORLa 3 _libisse_ ORVen: _lybisse_ G 4 _lasarpici feris al. fretis_ GRVen: _lasarpici fecis_ Oh || _tyrenis al. cyrenis_ GRVen: _tyrenis_ OLa, B m.pr. 5 _oradum_ uel _ora dum_ 6 _beati_ O; _beati al. beari_ GRVen: _brati_ a (m.pr.) 9 _basiei_ O, et R m.pr.: _basiei al. basia_ GVenC

VIII

Miser Catulle, desinas ineptire, et quod uides perisse perditum ducas. fulsere quondam candidi tibi soles, cum uentitabas quo puella ducebat amata nobis quantum amabitur nulla. 5 ibi illa multa tum iocosa fiebant, quae tu uolebas nec puella nolebat. fulsere uere candidi tibi soles. nunc iam illa non uolt: tu quoque inpotens noli, nec quae fugit sectare, nec miser uiue, 10 sed obstinata mente perfer, obdura. uale, puella. iam Catullus obdurat, nec te requiret nec rogabit inuitam. at te dolebis, cum rogaberis nulla. scelesta ne te. quae tibi manet uita! 15 quis nunc te adibit? cui uideberis bella? quem nunc amabis? cuius esse diceris? quem basiabis? cui labella mordebis? at tu, Catulle, destinatus obdura.

VIII Spatium unius uersus in O titulo carens: _AD SE IPSVM_

6 _cum_ O: _tam_ Scaliger 9 _impotens noli_ Auantius: _impote_ (_inpote_ O) 12 om. La 14 _nulla_ 15 _ne ter tibi quae_ Bodl. Lat. Class. e. 15: _nec te_ Phil.: _nocte_ Statius || _nullam... noctem_ Voss 18 _cum labella_ O

IX

Verani, omnibus e meis amicis antistans mihi milibus trecentis, uenistine domum ad tuos Penates fratresque unanimos anumque matrem? uenisti. o mihi nuntii beati! 5 uisam te incolumem audiamque Hiberum narrantem loca, facta, nationes, ut mos est tuus, applicansque collum iucundum os oculosque suauiabor. o quantum est hominum beatiorum, 10 quid me laetius est beatiusue?

IX _AD VERAN(N)IVM_ : spatium unius uersus in O

1 _Verani_ a: _Veranni_ BDGLaOhh: _Veramni_ AC || _e_ om. O 2 _antistans_ Auantius: _antistas_ || _milibus_ O: _millibus_ GRVen. 4 _uno animo sanamque_ O: _uno animo suamque al. sanam_ GVen || _anumque_ Faernus: _senemque_ Auantius 9 _suauiabor_ D: _suabior_

X

Varus me meus ad suos amores uisum duxerat e foro otiosum, scortillum, ut mihi tum repente uisum est, non sane illepidum neque inuenustum. huc ut uenimus, incidere nobis 5 sermones uarii, in quibus, quid esset iam Bithynia, quo modo se haberet, et quonam mihi profuisset aere. respondi id quod erat, nihil neque ipsis nec praetoribus esse nec cohorti, 10 cur quisquam caput unctius referret, praesertim quibus esset irrumator praetor, non faceret pili cohortem. at certe tamen, inquiunt quod illic natum dicitur esse, comparasti 15 ad lecticam hominis. Ego, ut puellae unum me facerem beatiorem, non inquam mihi tam fuit maligne, ut, prouincia quod mala incidisset, non possem octo homines parare rectos. 20 at mi nullus erat neque hic neque illic, fractum qui ueteris pedem grabati in collo sibi collocare posset. hic illa, ut decuit cinaediorem, quaeso inquit mihi, mi Catulle, paulum 25 istos commoda: nam uolo ad Sarapim deferri. mane inquii puellae, istud quod modo dixeram me habere, fugit me ratio: meus sodalis Cinna est Gaius, is sibi parauit. 30 uerum, utrum illius an mei, quid ad me? utor tam bene quam mihi pararim. sed tu insulsa male et molesta uiuis, per quam non licet esse neglegentem.

X cum IX continuant nullo spatio relicto

1 _Varus_ C: _Varius_ GOR Ven La: _Verannius_ D 3 _tunc_ ORVen Laur. 33.12 4 _inlep._ Lachm. 7 _Iarbithinia_ O || _quomodo posse haberet_ : corr. ed. pr. 8 _ecquonam_ Statius: _et quoniam al quonam_ GRVen: _et quoniam_ OACDah || _aere_ a: _here_ GOLaACD: _hre (=habere_) Bh 9 _neque in ipsis_ (suprascr. _al. neque ipsis _) G: _neque nec in ipsis_ OBCLa: _nec in ipsis al. neque ipsis_ R: _nihil in ipsis_ Conington: _nihil neque ipsi_ Traube 10 prius _nec_ om. RVenACa sed RVen addunt in marg. || _hic_ Giri || _hoc praetore fuisse_ Traube 11 _Cur q. c. u. referret?_ Munro 13 _non al. nec_ GRVen: _nec_ Oa: _ne_ h || _facerent_ Da 15 _asse_ Statius 21 _nec hic neque illic_ GORVen 22 _fractumque_ 24 _docuit_ , corr. a || _sined._ O 25 _inquid_ O 26 _com(m)oda nam_ codd. praeter Oh: _comod nam_ O: _comenda nam_ h: _commodum enim_ Hand: _Istos da modo: nam_ Munro: _commoda; eram_ (_heram_) uel _commoneam_ ego || _sarapim_ D: _sarapim_ (suprascr. _al. e_) G: _serapim_ (_ini_ O) RVenO 27 _deferri_ ACD: _deserti al. deferri_ GBRVen: _deserti_ OLa || _mane inquii_ Statius: _mane me inquit_ (_-d_ O) : _minime_ Ald. I.: _mi anime_ Bergk: _meminei_ Munro 30 _Cinna est Gaius_ Beroaldus: _Cuma est grauis_ 31 _ad me_ Da et corr. R: _a me_ 32 _paratis_ Statius 33 _tu insulsa_ h: _tu insula_ : _tulsa_ O || _et_] _hac_ D: _ac_ a 34 _negligentem_

XI

Furi et Aureli, comites Catulli, siue in extremos penetrabit Indos, litus ut longe resonante Eoa tunditur unda, siue in Hyrcanos Arabesque molles, 5 seu Sacas sagittiferosue Parthos, siue quae septemgeminus colorat aequora Nilus, siue trans altas gradietur Alpes, Caesaris uisens monimenta magni, 10 Gallicum Rhenum horribilesque ulti- mosque Britannos, omnia haec, quaecunque feret uoluntas caelitum, temptare simul parati, pauca nuntiate meae puellae 15 non bona dicta. cum suis uiuat ualeatque moechis, quos simul complexa tenet trecentos, nullum amans uere, sed identidem omnium ilia rumpens: 20 nec meum respectet, ut ante, amorem, qui illius culpa cecidit uelut prati ultimi flos, praetereunte postquam tactus aratro est.

XI _AD FVRIVM ET AVRELIVM_ : in O spatium non est, sed primo uersui adscriptum est _=_

2 _penetrabit_ ed. 1473: _penetrauit_ 3 _ut_ GO Caesenas: _et_ h: _ubi_ cett. || _coa_ Oh 5 _arabasue_ Oh: _arabaesque_ G: _arabesque_ R cum plerisque 6 _siue sagas_ (_-x_ CGORa) || _sagittiferosque_ D Lachm.: _que_ om. a 7 _qui_ B Phil. h: om. h 8 _Epra_ O 9 _sui_ O || _latas_ Bh || _apes_ (suprascr. _l_) R 10 _uidens_ ABCD: _uissens_ h 11 _hor(r)ibilesque_ DGOh: _horribiles_ RVenACBLa: _horribile aequor_ Haupt: _horribilem salum_ Munro: _h. fretum_ Everett: _horribilesque uitro_ (uel _uultu_) _in- usque_ Palmer: _horribilem sequi_ Housman, in quod ipse olim incideram, mutato _uidens_ in _nitens_: fort. _horribiles citroque ult|roque_ 12 _mosque... britannos_ G. In Oh uersus incipit ab _ultimosque_ (_Vitimosque_ O) 13 _fere_ 14 _temptare_ OVen: _tentare_ GR et plerique 22 _qui_ BLaDa, sed in B prius fuit _cui_: _cui_ GORVenChh 23 _posquam_ RVenD

XII

Marrucine Asini, manu sinistra non belle uteris in ioco atque uino: tollis lintea neglegentiorum. hoc salsum esse putas? fugit te, inepte: quamuis sordida res et inuenusta est. 5 non credis mihi? crede Pollioni fratri, qui tua furta uel talento mutari uelit: est enim leporum disertus puer ac facetiarum. quare aut hendecasyllabos trecentos 10 exspecta, aut mihi linteum remitte, quod me non mouet aestimatione, uerum est mnemosynum mei sodalis. nam sudaria Saetaba ex Hiberis miserunt mihi muneri Fabullus 15 et Veranius: haec amem necesse est ut Veraniolum meum et Fabullum.

XII _AD MATRVCINVM ASIN[I]VM_ : in G _Asinium_ tantum est, in O spatium unius uersus titulo carens

1 _Marrucine_ Parthenius: _Matrucine_ 2 _ioco al. loco_ BGRVen: _loco_ O 3 _negleg._ O: _neglig._ GR 4 _salsum al. falsum_ G: _falsum al. salsum_ ORVen: _falsum_ ABCDLahh 6 _polioni_ ha 7 _frat_ (_frater_) O 8 _uoluit_ O: _uolit_ Baehrens 9 _dissertus_ O: _difertus_ Passeratius 10 _endeca sillabos_ GORLa 11 _expecta_ 12 _extimatione_

13 _nemo est sinum_ O: _est nemo sinum_ (_sinunt_ BLahh) cett. 14 _settaba_ O: _thessala_ D et Vat. 1630 || _ex Hiberis_ ed. pr.: _exhibere_ : _ex Hibereis_ Lachmann: _ex Hibero_ Owen 15 _numeri al. muneri_ GCRVen: _numeri_ OALa 16 _hec al. hoc_ R || _amem_ D: _ameni_ R: _ameni_ GOCVen 17 _ut_ h: _et_ Ad hunc uersum respexit Plinius H.N. praef.I

XIII

Cenabis bene, mi Fabulle, apud me paucis, si tibi di fauent, diebus, si tecum attuleris bonam atque magnam cenam, non sine candida puella et uino et sale et omnibus cachinnis. 5 haec si, inquam, attuleris, uenuste noster, cenabis bene: nam tui Catulli plenus sacculus est aranearum. sed contra accipies meros amores seu quid suauius elegantiusue est: 10 nam unguentum dabo, quod meae puellae donarunt Veneres Cupidinesque, quod tu cum olfacies, deos rogabis, totum ut te faciant, Fabulle, nasum.

XIII _AD FABVLLVM_ : spatium unius versus in O titulo carens

2 _dii_ 6 _inquam_ marg. _unquam_ h: _unquam_ 8 _saculus_ GORBVen 9 _meos_ OAa 10 _seu quid_ Santenianus Lachmanni: _seu qui_ OBCLa: _seu qui al. quod_ GRVen 14 _Fabulle_ (non _fab._) R

XIV

Nei te plus oculis meis amarem, iucundissime Calue, munere isto odissem te odio Vatiniano: nam quid feci ego quidue sum locutus, cur me tot male perderes poetis? 5 isti di mala multa dent clienti, qui tantum tibi misit impiorum. quod si, ut suspicor, hoc nouum ac repertum munus dat tibi Sulla litterator, non est mi male, sed bene ac beate, 10 quod non dispereunt tui labores. di magni, horribilem et sacrum libellum! quem tu scilicet ad tuum Catullum misti, continuo ut die periret, Saturnalibus, optimo dierum! 15 non non hoc tibi, salse, sic abibit. nam, si luxerit, ad librariorum curram scrinia, Caesios, Aquinos, Suffenum, omnia colligam uenena, ac te his suppliciis remunerabor. 20 uos hinc interea ualete abite

illuc, unde malum pedem attulistis, saecli incommoda, pessimi poetae.

XIV{b}

Si qui forte mearum ineptiarum lectores eritis manusque uestras non horrebitis admouere nobis, * * *

XIV _AD CALVVM POETAM_ : in O spatium unius uersus titulo carens

1 _nei_ Lachmann: _ne_ : _nen_ h 3 _uaciniano_ GRLa 5 _malis_ 6 _dant_ 9 _sulla_ A et Santenianus m.pr.: _si illa_ GORBCDLa: _sylla_ D || _literator_ GOR Versum attulit Martianus Capella 229, et ex eo, ut creditur, Ioannes Saresberiensis Metal. I. 24 10 _mihi_ 14 _misti_ ed. pr.: _misisti_ || _continuo. ut_ GORVen || _die_] _miser_ Halbertsma 15 _opimo al. optimo_ GRVenBLa: _oppinio_ O Versum attulit Macrobius Sat. ii. I. 8 16 _hoc_ Dh: _hec_ || _salse al. false sit_ (uel _fit_) _adhibit_ (uel _adbibit_) 17 _luserit_ (suprascr. _al. x_) G 18 _curam_ O: _curtam_ || _scrinea_ RVen 19 _Suffenam_ : _Sufferam_ AD marg. h 20 _hac_ GORVenh || _tibi hiis supplit_ O || _remunerabor_ R, idemque iterum in marg. 23 _seculi_ XIVb Hi uersus cum carminis XIV uersu ultimo coniuncti leguntur in codicibus: seiunxit Bapt. Guarinus 3 _ammouere_ O

XV

Commendo tibi me ac meos amores, Aureli. ueniam peto pudentem, ut, si quicquam animo tuo cupisti, quod castum expeteres et integellum, conserues puerum mihi pudice, 5 non dico a populo: nihil ueremur istos, qui in platea modo huc modo illuc in re praetereunt, sua occupati: uerum a te metuo tuoque pene infesto pueris bonis malisque. 10 quem tu qua lubet, ut lubet, moueto quantum uis, ubi erit foris paratum: hunc unum excipio, ut puto, pudenter. quod si te mala mens furorque uecors in tantam impulerit, sceleste, culpam, 15 ut nostrum insidiis caput lacessas; a tum te miserum malique fati, quem attractis pedibus patente porta percurrent raphanique mugilesque.

XV _AD AVRELIVM_ : spatium unius uersus in O titulo carens

2[*] _pudentem p[*]eto_ G: _pudentem pecto_ h 8 _inre_ ex _inte_ G: _inte_ h || _occupari_ O 10 _bonisque malisque_ 11 _qua lubet ut iubet_ GD: _qualib ut al. iubet_ O: _ut lubet_ om. ABCLaa, add. in marg. Ven 12 _ubi_] _ut_ h 13 _huc_ G || _excipias peto_ L. Weber Eisenacensis, quod _puto_ semper fere correptum inueniatur, sed cf. Priap. xii. 2 _Cumaeae soror ut puto Sibyllae_ || _pudenter al. prudenter_ GRVen 16 _nostrum_ GDah: _nostrorum_ 17 _a tum te_ Statius: _at tum te_ AC: _ah_ (_ha_ O) _tamen te_ ORBLah: _ah tamen al. tum te_ GVen 18 _atractis_ O: _atratis_ BLah

XVI

Pedicabo ego uos et irrumabo, Aureli pathice et cinaede Furi, qui me ex uersiculis meis putastis, quod sunt molliculi, parum pudicum. nam castum esse decet pium poetam 5 ipsum, uersiculos nihil necesse est, qui tum denique habent salem ac leporem, si sint molliculi ac parum pudici, et quod pruriat incitare possint, non dico pueris, sed his pilosis 10 qui duros nequeunt mouere lumbos. uos, quod milia multa basiorum legistis, male me marem putatis? pedicabo ego uos et irrumabo.

XVI cum XV continuant

1 _Pedic._ ah: _Pedit._ A: _Dedicabo_ 3 _me_ ex _mi_ G 4 _quot_ ex _quod_ G || _st_ (sic) R 5-8 extant ap. Plin. Epp. iv. 14. 5 et 5-6 ap. Apul. Apol. xi 7 _tum_ Dh: _tamen al. tum_ GRVenC: _tamen_ OABLah: _tunc_ codices Plini _ac_ om. h 8 _sint_ : _sunt_ codices Plini 9 _ut_ Froehlich || _possint_ A: _possunt_ (suprascr. _i_) C: _possunt_ et codices Plini 12 _uos quod_ Laur. 33.12: _uos qui_ AC: _uosque_ (_hosque_ O) 14 _dedicabo_

XVII

O Colonia, quae cupis ponte ludere longo, et salire paratum habes, sed uereris inepta crura ponticuli acsuleis stantis in rediuiuis, ne supinus eat cauaque in palude recumbat; sic tibi bonus ex tua pons libidine fiat, 5 in quo uel Salisubsali sacra suscipiantur: munus hoc mihi maximi da, Colonia, risus. quendam municipem meum de tuo uolo ponte

ire praecipitem in lutum per caputque pedesque, uerum totius ut lacus putidaeque paludis 10 liuidissima maximeque est profunda uorago. insulsissimus est homo, nec sapit pueri instar bimuli tremula patris dormientis in ulna. quoi cum sit uiridissimo nupta flore puella et puella tenellulo delicatior haedo, 15 asseruanda nigerrimis diligentius uuis, ludere hanc sinit ut lubet, nec pili facit uni, nec se subleuat ex sua parte, sed uelut alnus in fossa Liguri iacet suppernata securi, tantundem omnia sentiens quam si nulla sit usquam. 20 talis iste meus stupor nil uidet, nihil audit, ipse qui sit, utrum sit an non sit, id quoque nescit. nunc eum uolo de tuo ponte mittere pronum, si pote stolidum repente excitare ueternum; et supinum animum in graui derelinquere caeno, 25 ferream ut soleam tenaci in uoragine mula.

XVII In GO nec titulus est nec spatium tituli: ceteri aut spatium habent aut titulum

1 _o culonia quae_ AC: _o culo in aque_ || _ludere_ h: _laedere_ 3 _acsuleis_ scripsi: _ac sulcis_ : _assulis_ Statius: _axuleis_ Schwabe: _aesculeis_ Palmer: num _hastuleis_? || _stantis_ Statius: _tantis_ 6 _salisubsali_ Bergk: _sali subsali_ VenD: _sali subs_(_sc_ RB marg. Ven)_ili_ GORACBLaurentiani: _salisubsilis_ Statius || _suscipiant_ : _sus recipiant_ h 8 _quedam_ Oh || _de tuo uolo ponte_ om. BLa 10 _pudiceque paludes_ : _puniceque_ A: _puiceque_ (sic): _puiceque_ C sine uestigio rasurae 14 _quoi cum_ Scaliger: _cui iocum_ 15 _et_ ACh: _ut_ 16 _adseruanda_ O 18 _nec se_ ed. 1473: _nec me_ 19 _Ligari_ fragm. Festi p. 438 ed. von Ponor || _suppernata_ Festus: _superata_ : _separata_ BLa 21 _nihil uidet_ 22 _quid_ G sed _d_ super rasuram 23 _nunc_] _hunc_ ACa || _eum_ AC et corr. D: _cum_ GRVenBLa || _nunc uolo uolo_ O: _hunc meum_ Froehlich 24 _potest olidum_ : corr. Victorius Var. Lect. xiii. 11 || _exitare_ GORVen BLa, quod tamquam frequentatiuum uerbi _exire_ retinebat Traube 25 _derelinquere_ O cum Parisino 7989: _delinquere_ cett. nisi quod a habet _relinquere_

XXI

Aureli, pater esuritionum, non harum modo, sed quot aut fuerunt aut sunt aut aliis erunt in annis, pedicare cupis meos amores. nec clam: nam simul es, iocaris una, 5 haerens ad latus omnia experiris. frustra: nam insidias mihi instruentem tangam te prior irrumatione. atqui si faceres satur, tacerem: nunc ipsum id doleo, quod esurire 10

mellitus puer et sitire discet. quare desine, dum licet pudico, ne finem facias, sed irrumatus.

XXI _AD AVRELIVM_ : spatium unius uersus in O titulo carens

1 _exuritionum_ uel _exuricionum_ 4 _pedicare_ AC: _dedicare_ 5 _es iocaris_ D: _exiocaris_ : _et iocaris_ ACah 6 _haeres_ h Voss _experibis_ uel _experibus_ 7 _struentem_ Ribbeck 8 _irruminatione_ 9 _atqui si_ scripsi ex eo quod Caesenas habet _atque qui si_: _atque id si_ AC: _atque ipsi_ 10 _id_ om. BLa || _esurire_ O: _exurire_ GRDBLa 11 _mellitus_ Hand: _me me_ : _ieiunus_ Huschke: _meus mei_ Schwabe 12 _desinat_ : _desinas_ AC 13 _ne_ ed. pr.: _nec_ : _nei_ Baehrens _irrumatus_ ed. pr.: _irruminatus sum_

XXII

Suffenus iste, Vare, quem probe nosti, homo est uenustus et dicax et urbanus, idemque longe plurimos facit uersus. puto esse ego illi milia aut decem aut plura perscripta, nec sic ut fit in palimpsesto 5 relata: cartae regiae, noui libri, noui umbilici, lora rubra, membrana derecta plumbo, et pumice omnia aequata. haec cum legas tu, bellus ille et urbanus Suffenus unus caprimulgus aut fossor 10 rursus uidetur: tantum abhorret ac mutat. hoc quid putemus esse? qui modo scurra aut siquid hac re tersius uidebatur, idem infaceto est infacetior rure, simul poemata attigit, neque idem umquam 15 aeque est beatus ac poema cum scribit: tam gaudet in se tamque se ipse miratur. nimirum idem omnes fallimur, neque est quisquam quem non in aliqua re uidere Suffenum possis. suus cuique attributus est error: 20 sed non uidemus manticae quod in tergo est.

XXII cum XXI continuant GO sine interstitio, adiecto tamen quod nouum carmen indicet: _AD VARVM_ marg. G, RVenABD: _AD VARIVM_ C

3 _idemque al. itemque_ G 4 _puto esse ego_ GORVenLa: _puto ego esse_ BCDh || _milia_ O: _millia_ G 5 _sic_] _sit_ || _palmisepto_ (_-seto_ BLa : _ _ Marcilius 6 _noue_ : _nouem_ Dah: _nouei_ Lachm. 7 _membrana_ Auantius: _membran(a)e_ , Munro 8 _derecta_ Statius: _detecta_ 10 _capri. mulgus_ GRVen 11 _abhoret_ O: fortasse _aberrat_ 13 _ac re_ O: _aut re_ cod. Ashburneri: fort. _aure_ || _tersius_ uel _tertius_ Peiper, Munro: _tristius_ : _tritius_

ed. Iunt. 1503: _scitius_ L. Mueller: _strictius_ uel _crispius_ ego 14 _in faceto est in faceto rure_ GOR: _infacet rure_ A: _infaceti_ C 15 _neque idem_ G: _uel neque nec idem_ Oh 16 _ac_ h: _ah_ ABDLaa: _ha_ GORVen || _cum_] _tum_ R 17 _tamque_] _tamquam_ DGOh 18-20 _omnes fallimur... error_ extant apud Hieremiam Iudicem de Montagnone, Part. II (I) 3. 8, ed. Ven. 1505; 19-21 in Flor. Moral. Auctorit. II. 3, qui liber scriptus est anno 1329 Veronae 18 _neque est_ GRVen: _nec est_ O 21 _uidentur_ codex Monacensis Porphyrionis ad Hor. S. ii. 3. 299; legitne Porphyrion _uidetur_?

XXIII

Furei, cui neque seruos est neque arca nec cimex neque araneus neque ignis, uerum est et pater et nouerca, quorum dentes uel silicem comesse possunt, est pulcre tibi cum tuo parente 5 et cum coniuge lignea parentis. nec mirum: bene nam ualetis omnes, pulcre concoquitis, nihil timetis, non incendia, non graues ruinas, non facta impia, non dolos ueneni, 10 non casus alios periculorum. atqui corpora sicciora cornu aut siquid magis aridum est habetis sole et frigore et esuritione. quare non tibi sit bene ac beate? 15 a te sudor abest, abest saliua, mucusque et mala pituita nasi. hanc ad munditiem adde mundiorem, quod culus tibi purior salillo est, nec toto decies cacas in anno, 20 atque id durius est faba et lapillis, quod tu si manibus teras fricesque, non umquam digitum inquinare posses. haec tu commoda tam beata, Furi, noli spernere nec putare parui, 25 et sestertia quae soles precari centum desine: nam satis beatus.

XXIII _AD FVRIVM_ : spatium unius uersus in O

1 _Furei_ (__ Ven) quod non ausus sum immutare: _Furi_ a || _seruos_ Statius: _seruo al. seruus_ GRVen: _seruo_ OBCLa 2 _cimex animal neque_ GR: _cimex al. neque_ O 5, 8 _pulcre_ GORVen 6 _linea_ B: num _iuncea_? cf. Goetz Thes. Gloss. p. 611 7 _nc_ (suprascr. _i_) G: _ne al. nec_ RVen: _ne_ OABCLa: _ni_ Dh || _ualetis .. oms_ B 9 _ruinas_ GD: _minas_ ORVenABCh 10 _facta_ G: _fata_ D: _furta_ Haupt 12 _aut qui_ : _ut qui_ Statius 13 _aridum magis est_ 15 _sit_ O: _si_ 16 _abest_ O semel 17 _mucusque_ a: _muccusue_ (_muc-_ B, _muct-_ O) || _pictuita_ G

19 _culus al. cuius_ GVen: _cuius al. culus_ RC: _cuius_ O 21 _lupillis_ Gulielmius 22 _friesque_ Baehrens 23 _posses_ : _possis_ Froehlich: _posseis_ Baehrens 24 _haec tua_ || _furi_ codd. 26 _sesterciaque_ O 27 _satis beatus_ Bergk: _satis beatus_ : _sat es beatus_ ed. Calpurn. 1481

XXIV

O qui flosculus es Iuuentiorum, non horum modo, sed quot aut fuerunt aut posthac aliis erunt in annis, mallem diuitias Midae dedisses isti, qui neque seruos est neque arca, 5 quam sic te sineres ab illo amari. qui? non est homo bellus? inquies. est: sed bello huic neque seruos est neque arca. hoc tu quam lubet abice eleuaque: nec seruom tamen ille habet neque arcam. 10

XXIV cum XXIII continuant codices, nullo spatio relicto

1 _es_] _est_ 2 _quod_ GORVen 4 _Midae dedisses_ Voss: _mi dededisses_ O: _mi ededisses_ Paris. 7989 m.pr.: _mi dedisses_ 5 _qui_ OAC: _qui al. cui_ GR || _neque al. nec_ G: _nec al. neque_ R 5, 8 _seruos_] _seruus_ 7 _quid_ O 9 _hec_ G: _nec_ D || _qua lubet_ G: _quamlubet al. qua_ Ven 10 _seruom_] _seruum_

XXV

Cinaede Thalle, mollior cuniculi capillo uel anseris medullula uel imula oricilla uel pene languido senis situque araneoso, idemque, Thalle, turbida rapacior procella, cum diua mulier aries ostendit oscitantes, 5 remitte pallium mihi meum, quod inuolasti, sudariumque Saetabum catagraphosque Thynos, inepte, quae palam soles habere tamquam auita. quae nunc tuis ab unguibus reglutina et remitte, ne laneum latusculum manusque mollicellas 10 inusta turpiter tibi flagella conscribillent, et insolenter aestues, uelut minuta magno deprensa nauis in mari, uesaniente uento.

XXV _AD TALL_(_TAL_ B)_VM_ : nullum interstitium in O

1 _talle_ : _tale_ Par. 7989 2 _medullula_ O: _medulla_ cett. || _oricilla_ (_auricilla_) Scaliger: _moricilla_ GBDa: _moricula_ OACLa: _moricula al. moricilla_ RVen

3 _arancoroso al. araneoso_ GRVenB 5 _cum_ (_cu_ G) _diua mulier_ (__ O) : _conuiua_ Boehme || _aries_ O: _alios al. aues uel aries_ G: _aues al. aries uel alios_ R || _munerarios_ Lachm.: _mulierarios_ Haupt: _mulicurios_ Clayton: _manulearlos_ Phillimore: _conclaue cum uicarios_ Munro || _ostendt_ (suprascr. _i_) G: _ostendet_ ODh: fortasse _cum laeua munerarios offendit oscitantes_ 7 _saethabum_ G: _sathabum_ OABCDLaa 8 _inepteque_ O 10 _natesque_ Scaliger 11 _inusta_ ed. Calpurn. 1481: _insula_ : _inlusa_ Scaliger _conscribilent_ : _conscribilent flagella_ Turnebus: _consigillent_ Muretus 12 _minuta_ h et Caesenas, uterque saec. xv. exeuntis: _inimica_ 13 _deprensa_ Oh: _deprehensa_

XXVI

Furi, uillula nostra non ad Austri flatus opposita est neque ad Fauoni nec saeui Boreae aut Apheliotae, uerum ad milia quindecim et ducentos. o uentum horribilem atque pestilentem! 5

XXVI _AD FVRIVM_ : in O interstitium non est

1 _Furi_ codd. || _uestra_ O et Caesenas 2 om. O || _fauonii_ 3 _apheliot(a)e_ : _apeliotae_ Lachm.

XXVII

Minister uetuli puer Falerni inger mi calices amariores, ut lex Postumiae iubet magistrae ebriosa acina ebriosioris. at uos quo lubet hinc abite, lymphae, 5 uini pernicies, et ad seueros migrate. hic merus est Thyonianus.

XXVII _AD PINCERNAM SVVM_ : in O interstitium non est

2 _ingere_ codices praeter B: _iungere_ B: _inger_ tres codices Gelli vi. 20. 6: _inger_ Thes. Gloss. p. 576 Goetz 3 _postumie_ O: _posthumie_ GRVen 4 _ebriosa acina_ Parthenius: _ebrios(a)e_ et codices Gelli _acino_ nisi quod habent _acine_ AC: _ebrioso acino_ Munro, Schwabe, Giri 5 _ad_ Oh || _quo lubet_ Caesenas: _quod iubet_ 7 _thi._ GORVen

XXVIII

Pisonis comites, cohors inanis, aptis sarcinulis et expeditis, Verani optime tuque mi Fabulle, quid rerum geritis? satisne cum isto uappa frigoraque et famem tulistis? 5 ecquidnam in tabulis patet lucelli expensum, ut mihi, qui meum secutus praetorem refero datum lucello. o Memmi, bene me ac diu supinum tota ista trabe lentus irrumasti. 10 sed, quantum uideo, pari fuistis casu: nam nihilo minore uerpa farti estis. pete nobiles amicos. at uobis mala multa di deaeque dent, opprobria Romulei Remique. 15

XXVIII _AD VERAN(N)IVM ET FABVLLVM_ : nullum spatium in O

2 _apti sarcinulis et expediti_ Wakefield 6 _ecquidnam_ a: _et quid nam_ : _ut quidnam_ A et Santenianus || Post _lucelli_ signum interrogationis habent GRVenLa Inter 6, 7 lacunam statuit B. Schmidt 7 _sequtus_ R 9-10 a u. 8 pendere ratus est Alex. Guarinus, et sic Lachm. et complures recentiorum 9 _o mem mi_ OB et codex Ashburneri: _o mem mi_ R: _omnem mi_ GVenLaDa 10 _trahe_ BGRVen nondum mutati || _tentus_ Voss 11 _pari_ Oah: _parum al. pari_ GRVenB || _fuisti_ GODPhil. 12 _uerpa_ Laur. 33.12: _urpa_ O: _uerba al. uerpa uel urpa_ RVen: _uerba_ G cum plerisque 14 _nobis al. uobis_ R: _uobis al. nobis_ GVen: _nobis_ OABLa 15 _oprobria_ O: _obpr._ GRVen et plerique || _Romulei_ codd. quod immutare nolui

XXIX

Quis hoc potest uidere, quis potest pati, nisi impudicus et uorax et aleo, Mamurram habere quod Comata Gallia habebat uncti et ultima Britannia? cinaede Romule haec uidebis et feres? 5 et ille nunc superbus et superfluens perambulabit omnium cubilia, ut albulus columbus aut Adoneus? cinaede Romule haec uidebis et feres? es impudicus et uorax et aleo. 10 eone nomine, imperator unice, fuisti in ultima occidentis insula, ut ista uostra diffututa mentula ducenties comesset aut trecenties? quid est alid sinistra liberalitas? 15 parum expatrauit an parum elluatus est? paterna prima lancinata sunt bona; secunda praeda Pontica, inde tertia Hibera, quam scit amnis aurifer Tagus. hunc Gallie timet et Britannie. 20 quid hunc malum fouetis? aut quid hic potest nisi uncta deuorare patrimonia? eone nomine urbis opulentissime socer generque, perdidistis omnia?

XXIX _IN_ (_AD_ A) _ROMVLVM CATHAMITVM_ : nullum spatium in O

1, 2 extant apud Quintil. ix. 4. 141 3 Plin. H.N. xxxvi. 48 hic namque est Mamurra Catulli Veronensis carminibus proscissus, quem, ut res est, domus ipsius clarius quam Catullus dixit habere quidquid habuisset Comata Gallia. || _Mammurram_ C: _nam murram_ 4 _uncti_ Faernus: _cum te_ || _ante_ Statius 7 _perambulauit_ , corr. a 8 _Adoneus_ Statius: _ydoneus_ GOa: _idoneus_ RVen et plerique: _haut idoneus_ Sillig: _haut idonius_ malim, pro comparatiuo accipiendum 13 _uestra_ Da: _nostra_ || _diffututa_ D Caesenas et corr. B: _diffutura_ : _defututa_ Lachm. 14 _comeset_ G: _comeset_ (suprascr. _s_) R: _comerset_ O 15 _alid_ Statius: _alit_ : _ait_ Da 16 _expatr.]_ cf. _expatrauit _ Goetz Thes. Gloss. p. 416 17 _prima_ ed. Trinc. Auantii: _primum_ 19 _libera_ O || _quem_ Paris. 7989 et Bodl. Lat. Class. e. 15 || _scit_ O: _sit_ || _amni_ (_anni_ CLa) : _annis_ Bodl. Lat. Class. e. 15 20 sic : _timete Galliae, hunc time Britannia_ Haupt: _et huicne Gallia et metet Britannia?_ Munro: _sciuntque Galliae ultimam et Britanniae_ Birt: fort. _Ruina Galliae est, erit Britanniae_ 21-4 post 10 transponebat Mommsen 21 _hic_] _hinc_ GORVenCD 23 _uerbis_ D: _urbes_ a et Bodl. Lat. Class. e. 15 || _urbis o piissime_ Lachm.: _orbis o piissimei_ Haupt: _urbis oppidissime_ Heyse: _urbis ob luem ipsimae_ Munro: immo _suae_ h.e. propter eum qui lues et belues (Goetz Thes. Gloss. p. 136) est urbis suae Formiaram: _o bis improbissimi_ E.M. Thompson 24 _gener socerque_ Verg. Catalept. iii. 6

XXX

Alfene immemor atque unanimis false sodalibus iam te nil miseret, dure, tui dulcis amiculi? iam me prodere, iam non dubitas fallere, perfide? . . . . . . . . . . . . . . . . nec facta impia fallacum hominum caelicolis placent. quae tu neglegis ac me miserum deseris in malis. 5 eheu quid faciant, dice, homines cuiue habeant fidem? certe tute iubebas animam tradere, inique, me inducens in amorem, quasi tuta omnia mi forent. idem nunc retrahis te ac tua dicta omnia factaque uentos irrita ferre ac nebulas aereas sinis. 10 si tu oblitus es, at di meminerunt, meminit Fides, quae te ut paeniteat postmodo facti faciet tui.

XXX _AD ALPHENVM_ (_ALF._ BLa) : in C interstitium non est

Carmen _ _ decurrere, non ut Lachm. ed. 2 per strophas quaternorum, neque ut Bluemner ternorum, censeo. Bluemner uersus sic distribuebat 1. 2. 3. 6. 7. 8. 9. 10. 5. 4. 11. 12. 1 _Alfene_ A: _Alphene_ || _salse_ GOR: _s/lse_ Ven 2 _nihil_ (_nichil_ G) 3 _iam me prodere iam non me dubitas f. p._ : _i. m. p. iam me

non d. f. p._ AD Post hunc u. duos ego et Otto credimus excidisse 4, 5 post 12 transponebat Lachm. 4 _haec_ a 5 _quae_] _quos_ Froehlich, Giri: _quis_ (abl.) Richards: _quom_ Munro apodosin faciens u. 6; cf. Weber Quaest. Cat. p. 137 || _negligis_ 6 _o heu_ || _dice_ scripsi: _dico_ : _dic_ ed. Trinc. Auantii || _cui ne_ 7 _tu te_ GRVen || _me_ add. Auantius: om. 8 sic h: _quasi omnia_ (om. _tuta_) O: _quasi omnia tuta_ cett. 9 _idem_ Oah Laur. 33.12: _inde_ GACDLa: _inde al. idem_ RBVen 10 _uentos_ ACah: _uento_ GORBLaD 11 sic nisi quod _ut dii_, non _at di_ habent: _at dii meminerunt at meminit fides_ codex Add. 11,674 Musei Britannici: _meminere, at_ Muretus

XXXI

Paene insularum, Sirmio, insularumque ocelle, quascumque in liquentibus stagnis marique uasto fert uterque Neptunus; quam te libenter quamque laetus inuiso, uix mi ipse credens Thuniam atque Bithunos 5 liquisse campos et uidere te in tuto. o quid solutis est beatius curis? cum mens onus reponit, ac peregrino labore fessi uenimus larem ad nostrum, desideratoque acquiescimus lecto. 10 hoc est quod unum est pro laboribus tantis. salue o uenusta Sirmio atque hero gaude; gaudete uosque o Lydiae lacus undae; ridete quidquid est domi cachinnorum.

XXXI _AD SIRMIVM INSVLAM_ : in O primae litterae P caerulea nota adficta est

1 _Sirinio_ GO 3 _neptnus_ GRDVen 4 _libenter_ Dah: _libente_ 5 _mihi_ || _crederis al. credens_ G: _crederis_ D || _Thuniam atque Bithunos_ scripsi: _thi_(_y_ O)_miam atque bithinios_ 8 _honus_ B et R m.pr. 12 _hero al. bero_ RVen: _bero_ Laurentianus 33.12: _ero_ nullus codex ex meis 13 _gaude_ O et Santenianus: _gaudente_ Bergk || _uos quoque lidi(a)e_ : emendarunt _uosque, uos o, uosque o_ || _lucidae_ B. Guarinus: _limpidae_ Auantius: _Lydii_ Froehlich

XXXII

Amabo, mea dulcis Ipsithilla, meae deliciae, mei lepores, iube ad te ueniam meridiatum. et si iusseris, illud adiuuato, ne quis liminis obseret tabellam, 5 neu tibi lubeat foras abire, sed domi maneas paresque nobis

nouem continuas fututiones. uerum si quid ages statim iubeto: nam pransus iaceo et satur supinus 10 pertundo tunicamque palliumque.

XXXII _AD IPSICIL(L)AM_ uel IPSIT(H)ILAM : spatium in O non est

1 _ipsi thila_ GBLa: _ipsi illa_ O: _ipsi Thila_ (_ipsi-chila_ Ven) _al. ipsicilla_ RVen: _Hypsithilla_ Scaliger: _Ipsitilla_ Buecheler: _Hypsiphylla_ Palmer: _Ipsimilla_ Leo 4 _illud, adiuuato_ Lachm.: _adiubeto_ Turnebus 5 _luminis_ O 6 _lubeat_ GD et corr. R: _lube_ O: _libeat_ R m.pr., cum plerisque 7 _meas_ (suprascr. _an_) R sed _an_ pallidiore atramento 9 _agis_ a 11 _tunicam_ om. _que_ a

XXXIII

O furum optime balneariorum Vibenni pater et cinaede fili, (nam dextra pater inquinatiore, culo filius est uoraciore) cur non exilium malasque in oras 5 itis? quandoquidem patris rapinae notae sunt populo, et natis pilosas, fili, non potes asse uenditare.

XXXIII cum XXXII continuant nullo spatio relicto

3, 4 Carrio et Hand sic scribebant _nam dextra pater est uoraciore, culo filius inquinatiore_ 4 _uoratiore al. uolantiore_ GRVen: _uolantiore_ AC: _uoratiori al. uolant ori_ B 5 _horas_ 6 _istis_ a 8 _potest a se_ (uel _ase_) _uendicare_

XXXIV

Dianae sumus in fide puellae et pueri integri: Dianam pueri integri puellaeque canamus. o Latonia, maximi 5 magna progenies Iouis, quam mater prope Deliam deposiuit oliuam, montium domina ut fores siluarumque uirentium 10 saltuumque reconditorum amniumque sonantum: tu Lucina dolentibus Iuno dicta puerperis, tu potens Triuia et nothos 15 dicta lumine Luna.

tu cursu, dea, menstruo metiens iter annuum, rustica agricolae bonis tecta frugibus exples. 20 sis quocumque tibi placet sancta nomine, Romulique antique ut solitas bona sospites ope gentem.

XXXIV _CARMEN DIANE_ (_DYANE_ R, marg. Ven) : spatium in O non est

3 om. : uersum reposuit Palladius 1500 8 _deposiuit_ Caesenas: _deposuit_ 11 _saltumque recunditorum_ O 12 _amniumque_ Calp. 1481: _omniumque sonancium_ O: _omnium sonantiumque_ Par. 7989: _omnium sonantium_ 15 _nothos_ L. Mueller: _nothoes al. noto es_ GRVen 16 _diua_ Weber 17 _menstrua_ 18 _menti_(_ci_ La)_ens_ OLa 21 _scis quecumque tibi placent al. sis quocumque tibi placet_ GRBVen: _scis quecumque tibi placet_ OD: _sis quecumque tibi placent_ ACLa 23 _antiqui_ B ubi seorsus habet, in folio quod ceteris praefixum est, xxxiv.15-xxxv.14: _antique_ B suo loco: _ancique_ h et sic ex coniectura Merula Scaliger Niebuhr || _solitas_ Lucian Mueller: _solitas es_ (_est_ Sant.) A et Santenianus: _solita es_

XXXV

Poetae tenero, meo sodali, uelim Caecilio, papyre, dicas Veronam ueniat, Noui relinquens Comi moenia Lariumque litus. nam quasdam uolo cogitationes 5 amici accipiat sui meique. quare si sapiet uiam uorabit, quamuis candida milies puella euntem reuocet, manusque collo ambas iniciens roget morari. 10 quae nunc, si mihi uera nuntiantur, illum deperit impotente amore. nam quo tempore legit incohatam Dindymi dominam, ex eo misellae ignes interiorem edunt medullam. 15 ignosco tibi, Sapphica puella musa doctior; est enim uenuste magna Caecilio incohata mater.

XXXV _AD CECILIVM IVBET LIBELLVM_ (_-LO_ GRVenD) _LOQVI_ : spatium nec in G nec in O

2 _occilio_ O 4 _moenia_] _ueniam_ O: _meniam_ G m.pr., nunc erasum est h.e. _m_ 8 _millies_ GRVen: _mill{i}es_ OC 10 _iniciens_ B utroque loco: _inities_ O 11 _nunt._ RVen: _nunc._ GO 12 _impotente amore_ a et Charisius 133.25 Keil: _impotentem

amorem_ (_amore_ GVen _amorem_ R) 13 _elegit_ : _eligit_ O || _indotatam_ 18 _cecilia_ || _incohata_ OD Paris 7989: _inchoata_

XXXVI

Annales Volusi, cacata carta, uotum soluite pro mea puella. nam sanctae Veneri Cupidinique uouit, si sibi restitutus essem desissemque truces uibrare iambos, 5 electissima pessimi poetae scripta tardipedi deo daturam infelicibus ustulanda lignis. et haec pessima se puella uidit iocose lepide uouere diuis. 10 nunc o caeruleo creata ponto, quae sanctum Idalium Vriosque apertos, quaeque Ancona Cnidumque harundinosam colis quaeque Amathunta, quaeque Golgos, quaeque Durrachium Hadriae tabernam; 15 acceptum face redditumque uotum, si non illepidum neque inuenustum est. at uos interea uenite in ignem, pleni ruris et inficetiarum annales Volusi, cacata carta. 20

XXXVI _AD LVSICACATAM_ (_Lusicatam_ C) : cum XXXV cohaeret in O

1 _Annuale_ (_Anuale_ O) _suo lusi_ : _Volusi_ ed. antiquissima saec. xv 5 _desissemque_ Auantius: _dedissemque_ 7 _datura_ D, Spengel 8 _ustul._ Buecheler: _ustil._ codices 9 _haec_ O, ut uidit Merrill, idem praetulerunt Pontanus ad Macrob. S. I.7, R.W. Raper, alii: _hc_ (suprascr. _e_) D: _hoc_ : om. a || _uidit_] fort. _uicit_ 10 _iocosis_ Riese || _uouere se diuis_ : _et haec p. sic p. u. ioco se l. u. d._ Postgate 11 _o_ om. O 12 _adalium al. ydalium_ GRVen: _adalium_ O || _uriosque_ : _utriosque_ (suprascr. _uriosque_ G) GD: _uiuosque_ cod. Ashburneri: _Vriosque portus_ Heinsius: _Surosque_ Voss: _Chytrosque_ Bergk: _Thronosque_ Unger 13 _gnidumque_ (_que_ om. BLa) 14 sic Auantius _colisque_ || _amathunta_ (_-tam_ O) _queque alcos_ 15 _dur._ 19 _ruris_ Palladius: _turis_ (_turris_ BLa) 20 _annuale_ (_anu._ O) _suo lusi_ (_lusio_ O) _cacata carta_

XXXVII

Salax taberna uosque contubernales, a pilleatis nona fratribus pila, solis putatis esse mentulas uobis, solis licere, quidquid est puellarum, confutuere et putare ceteros hircos? 5

an, continenter quod sedetis insulsi centum an ducenti, non putatis ausurum me una ducentos irrumare sessores? atqui putate: namque totius uobis frontem tabernae sopionibus scribam. 10 puella nam mei, quae meo sinu fugit, amata tantum quantum amabitur nulla, pro qua mihi sunt magna bella pugnata, consedit istic. hanc boni beatique omnes amatis, et quidem, quod indignum est, 15 omnes pusilli et semitarii moechi; tu praeter omnes une de capillatis, cuniculosae Celtiberiae fili, Egnati, opaca quem bonum facit barba et dens Hibera defricatus urina. 20

XXXVII _AD CONTVBERNALES_ (_SVOS_ add. AC) : nullum spatium in O

2 _pilleatis_ O et G m.pr.: _pileatis_ RVen || _non a_ 4 _quicquid_ 5 _confutuere_ a: _confuture_ (suprascr. _e_) D: _confutere_ 10 _scorpionibus_ marg. Paris. 7989, Lachm.: _sopironibus_ Voss: _sponsionibus_ Heyse: _ropionibus_ Peiper. allato uersu ap. Mar. Plot. Sacerdotem de Tropis (Grammat. Lat. vi. 2. p. 461 Keil) _Quem non pudet et rubet non est homo sed ropio_: _gobionibus_ Purues: num _cocionibus_? h.e. frontem tabernae inscribam uocabulo _cocionibus_, utpote oppositam pignori et mox uenalem 11 _mei_ (h.e. _mi_) Schwabe; cf. lxxii.6. lxxvii.3: _me_ || _meos sinus_ Passeratius 12 _quantum_] _quam_ O 15 _et quid id dignum est_ Bodl. Lat. Class. e. 15 || num _et quidem, id quod indignum est_? Post u. 16 codices praeter GO interstitium habent unius uersus in quo scriptum est AD EGNATIVM_ (_-TVM B); idem in margine habent GO, sed abest interstitium 17 _une ,_ Priscianus _v. 77. vii. 22_ Keil: _une al. uno_ G: _uno al. une_ Ven 18 _cuniculosae Celtiberosae_ Prisciani codices excepto Darmstadiensi siue Coloniensi 202 saec. xi.: _Celbiberie_ O: _Celtiberi_ GRVenBLa: _Celtiberi_ (suprascr. _e) c_ C 20 _et_] _e_ O

XXXVIII

Malest, Cornifici, tuo Catullo, malest, me hercule et laboriose, et magis magis in dies et horas. quem tu, quod minimum facillimumque est, qua solatus es allocutione? 5 irascor tibi. sic meos amores? paulum quid lubet allocutionis, maestius lacrimis Simonideis.

XXXVIII cum XXXVII continuant : spatium in O non est

1 _Male est si carnifici_ praeter R: R habet _Male est si carnifici_ suprascriptum his _Mle est. e st s carnifici_ cuius deformati uersus principio _va-_, fini _cat_ adscriptum est: _Cornifici_ Palladius 2 _male si_ GO: _male est... si_ R: _male est si_ VenBLaACa _me

hercule et l._ : _me h. et est l._ Sillig: _me h. ei et l._ Lachm.: num _me h. mi et l._? 4 in Laurentiano 33.12 sic scriptus est quem tu quod minimum facilimumque est quo indicio mancum declaratur poema 5 _aloc._ OLaB 7 _aloc._ O 8 _maius est_ Morgenstern, distractis scilicet litteris _MA EST IVS_ Post 8 Froehlich subiungendos putauit ii. 11-13 _Tam gratum est mihi quam ferunt puellae Pernici aureolum fuisse malum, Quod zonam soluit diu ligatam._

XXXIX

Egnatius, quod candidos habet dentes, renidet usque quaque: sei ad rei uentum est subsellium, cum orator excitat fletum, renidet ille: si ad pii rogum fili lugetur, orba cum flet unicum mater, 5 renidet ille: quidquid est, ubicumque est, quodcumque agit, renidet: hunc habet morbum, neque elegantem, ut arbitror, neque urbanum. quare monendum test mihi, bone Egnati. si urbanus esses aut Sabinus aut Tiburs, 10 aut parcus Vmber aut obesus Etruscus, aut Lanuinus ater atque dentatus, aut Transpadanus, ut meos quoque attingam, aut qui lubet, qui puriter lauit dentes, tamen renidere usque quaque te nollem: 15 nam risu inepto res ineptior nulla est. nunc Celtiber es: Celtiberia in terra, quod quisque minxit, hoc sibi solet mane dentem atque russam defricare gingiuam, ut quo iste uester expolitior dens est, 20 hoc te amplius bibisse praedicet loti.

XXXIX cum XXXVIII continuant

2 _sei_ O et Laur. 33.12 quod non ausus sum immutare: _seu al. sei_ RVen: _seu_ G et plerique 3 _subs_(_sc_ O)_ellum cum excitat_ (_recitat_ AC) _orator_ 4, 5 om. Dh 4 _pii_ BLa: _pii al. impii_ GRVen: _impii_ O || _rogum_ BD et Santenianus: _regum_ || _filii_ 6 _quicquid_ 8 _nec urbanum_ O 9 _test_] _est_ codd. _te_ add. Spengel, _est te_ Baehrens || _monendus es_ Calp. 1481 11 _parcus_ : _parthus_ cod. Ashburneri: _porcus_ h et Brixianus, Scaliger ex coniectura: _pinguis_ Gloss. Vatic. in Maii Class. Auct. VII. 574 _Pinguis grassus. Nam obesus plus est quam pinguis. Catullus ait Aut pinguis ubera aut obesus et prossus_: _fartus_ Balth. Venator: _pastus_ Voss: _crassus_ Loewe: num _spurcus_? 12 _lanuinus_ D et fortasse R: _lamiuinus_ GOB 13 _ut_ Dah: _aut_ 14 _pariter uel puriter_ RVen 16 Extat apud Hieremiam Iudicem de Montagnone Compend. Moral. Notabil. p. iiii. 4.8

17 _es_ add. Conr. de Allio: om. codices 18 _quique mixit_ O: _minit_ (suprascr. _x_) B: _minsit_ D et cod. Ashburneri 19 _russam_ a, Apuleius Apol. vi: _rusam_ : _rufam_ cod. Ashb. || _pumicare_ Apuleius 20 _noster_ Oa || _expolitor al. tior_ BRVen: _expolitor_ OLa 21 _lotus_ : _lotum_ h et cod. Ashburneri

XL

Quaenam te mala mens, miselle Rauide, agit praecipitem in meos iambos? quis deus tibi non bene aduocatus uecordem parat excitare rixam? an ut peruenias in ora uulgi? 5 quid uis? qua lubet esse notus optas? eris, quandoquidem meos amores cum longa uoluisti amare poena.

XL _AD RAVIDVM_ : nullum spatium in O

1 _Raude_ Faernus, L. Mueller 3 _deus_ om. B: _dens_ OA || _auocatus_ (suprascr. _d_) G: _auoc._ ORBLaCh 5 _peruenias_ p: _perueniamus_ Versum adulterinum ratus est Schmidt; sed _in ora uulgi_ uidetur imitatus Henricus Allocut. ad librum 29 Traube (Poet. Lat. aeui Carolini III, p. 437) _et ni proripias in ora uulgi_ 6 _cuiuis_ Voss 8 _pena_ Oa Laur. 33.12: _poema al. pena(_ R) GRVen

XLI

Ameana puella defututa tota milia me decem poposcit, ista turpiculo puella naso, decoctoris amica Formiani. propinqui, quibus est puella curae, 5 amicos medicosque conuocate: non est sana puella, nec rogare qualis sit solet aes imaginosum.

XLI cum XL continuant codices

1 _A mean a_ O: _A me an a_ GRBVen || Id pro _Ammiana_ rustice dictum putabat Froehner: _Anne sana_ Conr. de Allio et K.P. Schulze: _Ametina_ Haupt: _Anniana_ Schwabe || _defututa_ DOG: _defutura_ cett. 5 _puella_ AC: _puelle_ 6 _conuocare_ : _conuacate_ C 7 _rogate_ ACa Lachm. 8 _olet_ AC _aes_ Froehlich: _et_ : _en imaginosam_ Doering || _nec rogare qualis sit solet Ammiana nasum_ R.Y. Tyrrell: fort. _nec rogate qualis: sic olet aes imaginosum_

XLII

Adeste, hendecasyllabi, quot estis omnes undique, quotquot estis omnes. iocum me putat esse moecha turpis, et negat mihi uestra reddituram pugillaria, si pati potestis. 5 persequamur eam, et reflagitemus. quae sit, quaeritis. illa, quam uidetis turpe incedere, mimice ac moleste ridentem catuli ore Gallicani. circumsistite eam, et reflagitate, 10 moecha putida, redde codicillos, redde, putida moecha, codicillos. non assis facis? o lutum, lupanar, aut si perditius potes quid esse. sed non est tamen hoc satis putandum. 15 quod si non aliud potest, ruborem ferreo canis exprimamus ore. conclamate iterum altiore uoce moecha putida, redde codicillos, redde, putida moecha codicillos, 20 sed nil proficimus, nihil mouetur. mutanda est ratio modusque uobis, siquid proficere amplius potestis, pudica et proba, redde codicillos.

XLII cum XLI continuant codices

1 _endecha sillabi_ GORVen _quot estis omnes_] Carm. Epigr. 1504.13 Buech. _quot est[is om]nes_ 3 _locum al. iocum_ GBRVen: _locum_ OLa 4 _uestra_ : _nostra_ ed. Trinc. Auantii 5 Charis. 97.12 Keil _Haec pugillaria saepius neutraliter dicit idem Catullus in hendecasyllabis._ 7 _illa_ OBah Laurentiani: _illam_ GACD et R m.pr.: _illam al. illa_ Ven 8 _mimice_ Turnebus: _mirmice_ (_mirinice_ O) : _mimicae_ Phil. (=Bod. Lat. Class. e.17) Post _moleste_ distinguit Giri 9 _catulli_ 12 om. Dh et R, sed in R postea sic additus est uersui 11 ut unam lineam ambo continuarent 13 _facit_ Schmidt, Halbertsma 14 _potes_ GORVen, Laur. 33.12. cod. Ashburneri, _potest_ LaCDa et plerique 15 _tamen hoc satis_ GODh: _tamen satis hoc_ (_haec_ Ca) RVenBLaCa: _satis tamen hoc_ A 16 _pote, ut_ uel _potest, ruborem Ferreo ut canis e.o._ Munro: _pote ut_ iam coni. Pleitner 17 _ferre/o/_ Gr: _ferreo_ OBLaACa 21-24 om. a 21 _nichil proficimus, nilmouetur_ GD, sed hic sine spatio: _nihil pr. nihil m._ 22 _uobis_ marg. p: _nobis_

XLIII

Salue, nec minimo puella naso, nec bello pede nec nigris ocellis,

nec longis digitis nec ore sicco, nec sane nimis elegante lingua, decoctoris amica Formiani. 5 ten prouincia narrat esse bellam? tecum Lesbia nostra comparatur? o saeclum insapiens et infacetum!

XLIII cum XLII continuant codices

1 _nimio_ Scaliger ex cod. Cuiaciano (p) 5 ex XLI.4 inlatum ratus est Iacobus Mowat Cantabrigiensis 6 _prouintia_ BRh 8 _osedum_ OB || _insapiens ,_ Ernstius Var. Obseruat. i. 15: _insipiens_ a, Muretus || _atque_ GVen

XLIV

O funde noster seu Sabine seu Tiburs, (nam te esse Tiburtem autumant, quibus non est cordi Catullum laedere: at quibus cordi est, quouis Sabinum pignore esse contendunt) sed seu Sabine siue uerius Tiburs, 5 fui libenter in tua suburbana uilla, malamque pectore exspui tussim, non inmerenti quam mihi meus uenter, dum sumptuosas appeto, dedit, cenas. nam, Sestianus dum uolo esse conuiua, 10 orationem in Antium petitorem plenam ueneni et pestilentiae legi. hic me grauedo frigida et frequens tussis quassauit usque dum in tuum sinum fugi, et me recuraui otioque et urtica. 15 quare refectus maximas tibi grates ago, meum quod non es ulta peccatum. nec deprecor iam, si nefaria scripta Sesti recepso, quin grauedinem et tussim non mihi, sed ipsi Sestio ferat frigus, 20 qui tunc uocat me, cum malum librum legi.

XLIV cum XLIII continuant

2 _cum_ erasum ante _quibus_ G 4 _pignore_ ACha: _pignoris_ 7 _uilla_] _uilam_ cod. Ashburneri || _malamque_ Ald. I: _aliamque_ codd. || _exspui_ scripsi: _expui tussim_ Scaliger: _expulsus sim_ : _expuli t._ Auantius 8 _meus uenter_ Faernus: _mens uertur_ GORVenLaC: _uertitur mens al. uertur_ B: _mens uertetur_ cod. Ashburneri 10 _fest._ O || _conuiua_ R: _conuiuia_ pr. Ven 11 _orationem_ (_-ne_ O) _minantium petitorum_ (_-rem_ O: _petitorm_ (suprascr. _u_) R) : correxit Faernus 13 _hoc_ O || _grauedo_ ACa: _grauido_ GORVenBLaD 15 _ocimoque_ Muretus 17 _que_ BLa 19 _sesti recepso_ Palladius: _sestire cepso_ || _quin_ a: _qui_ || _grauedinem_ 20 _mi_ a, Auantius || _Sectio_ GOLa: _sectio al. sestio_ Ven: _sextio_ Ba 21 _legi_ Lachm.: _legit_ : _legit librum_ Ald. I

XLV

Acmen Septimios suos amore tenens in gremio mea inquit Acme, ni te perdite amo atque amare porro omnes sum assidue paratus annos quantum qui pote plurimum perire, 5 solus in Libya Indiaque tosta caesio ueniam obuius leoni. hoc ut dixit, Amor sinistra ut ante, dextram sternuit approbationem. at Acme leuiter caput reflectens, 10 et dulcis pueri ebrios ocellos illo purpureo ore suauiata, sic, inquit mea uita Septimille, huic uni domino usque seruiamus, ut multo mihi maior acriorque 15 ignis mollibus ardet in medullis. hoc ut dixit, Amor sinistra ut ante, dextram sternuit approbationem. nunc ab auspicio bono profecti mutuis animis amant amantur. 20 unam Septimios misellus Acmen mauult quam Syrias Britanniasque: uno in Septimio fidelis Acme facit delicias libidinisque. quis ullos homines beatiores 25 uidit, quis Venerem auspicatiorem?

XLV cum XLIV continuant

1 _Ac men_ GRBVen: _Agmen_ AC || _Septimios_ O: _Septimos_ GB (m.pr.) LaRVen 3 _perditi_ 5 _qui pote_ Calp. 1481: _qui potest_ : num _quist pote_? 7 _cesio_ GORVen 8, 9 _sinistra ut ante dextra st. approbatione_ : _sinister ante_ Voss: _sinister astans_ Munro: _sinistra amanti_ Macnaghten 9 _dextram_ ap 10 _at Acme_ Calp. 1481: _ad hanc_ (_hac_ O) _me_ , nisi quod R habet _at_ sed ut uidetur super rasuram 12 _suauiata_ a: _sauiata_ AC: _saniata_ GOBLa DVen 13 _septimille_ BLaD: _septinulle_ GO: _septimille al. septinuelle_ RVen 14 Post _uni_ solito maius spatium est in G || _uno_ Bhp 17 _sinistrauit ante_ : corr. ACDa 21 _Septumius_ || _agmen_ 22 _sy_(_i_ O)_riasque_ GORVenBLa 24 _libidinesque_ ex _-nisque_ R

XLVI

Iam uer egelidos refert tepores, iam caeli furor aequinoctialis iucundis Zephyri silescit aureis. linquantur Phrygii, Catulle, campi Nicaeaeque ager uber aestuosae: 5

ad claras Asiae uolemus urbes. iam mens praetrepidans auet uagari, iam laeti studio pedes uigescunt. o dulces comitum ualete coetus, longe quos simul a domo profectos 10 diuersae uariae uiae reportant.

XLVI cum XLV continuant codices

1 _uere gelidos_ 3 _ioc._ || _aureis_ GOVen: _aureis_ RBC 4 _liquantur_ OD || _catule_ OLa 5 _ager_ (_acer_ BLa) _ruber estuore_ 6 _claras_] _c_ super rasuram R 10 _quos_ R (ex _q{o}_ factum est _q{o}_), D: _quo_ GOBLaCh: _que_ Aa 11 sic Victorius || _diuerse uarie_ GORVen: _diuerse uariae_ B m.pr.: _maria et_ Palmer

XLVII

Porci et Socration, duae sinistrae Pisonis, scabies famesque mundi, uos Veraniolo meo et Fabullo uerpus praeposuit Priapus ille? uos conuiuia lauta sumptuose 5 de die facitis? mei sodales quaerunt in triuio uocationes?

XLVII cum XLVI continuant codices

2 _mondi_ B, Carpentoractensis, cod. Ashburneri: _Mindi_ Statius: _Muni_ nescio quis ap. Hugonem Magnus (Bericht ber Catull 1887-1896) 4 _pposuit_ (h.e. _preposuit_) R: _proposuit_ cett. etiam Ven

XLVIII

Mellitos oculos tuos, Iuuenti, siquis me sinat usque basiare, usque ad milia basiem trecenta, nec _mi_ umquam uidear satur futurus, non si densior aridis aristis 5 sit nostrae seges osculationis.

XLVIII cum XLVII continuant codices

1 _iuuenti_ corr. R: _uiuenti_ Bha: _inuenti_ (_in uenti_ G) 3 _basia_ (suprascr. _e3_) R 4 _nec mi umquam_ Statius: _nec numquam_ : _nec umquam_ ADahp || _uidear_ Bapt. Guarinus: _inde cor_ 6 _sint_ O: _sit_ R In G post _sit_ solito longius est spatium. Le t (de _sit_) est sur un grattage qui stend un peu aprs Benoist

XLIX

Disertissime Romuli nepotum, quot sunt quotque fuere, Marce Tulli, quotque post aliis erunt in annis, gratias tibi maximas Catullus agit pessimus omnium poeta, 5 tanto pessimus omnium poeta, quanto tu optimus omniums patronum.

XLIX Spatium unius uersus in sed diuerse interscriptum _AD CICERONEM_ G: _AD M.T. CICERONEM_ B: _AD M.TVLLIVM CICERONEM_ La: _AD ROMVLVM_ RVen nondum mutati: _AD TVLLIVM_ C

2 _quot fuerunt_ AC: num _quot fueruntque_? || _marce_ (suprascr. _o_) G: _.M._ O 7 _omniums_ R solus sed _s_ curuis lineis inclusa _(s)_: _omnium_ cett. || _patronum_ GCLa: _patronum_, mox correctum in _patronus_ RVen: _patronus_ Oah, Paris. 7989, Carp. et cod. Ashburneri

L

Hesterno, Licini, die otiosi multum lusimus in meis tabellis, ut conuenerat esse delicatos. scribens uersiculos uterque nostrum ludebat numero modo hoc modo illoc, 5 reddens mutua per iocum atque uinum. atque illinc abii tuo lepore incensus, Licini, facetieisque, ut nec me miserum cibus iuuaret, nec somnus tegeret quiete ocellos, 10 sed toto indomitus furore lecto uersarer, cupiens uidere lucem, ut tecum loquerer, simulque ut essem. at defessa labore membra postquam semimortua lectulo iacebant, 15 hoc, iucunde, tibi poema feci, ex quo perspiceres meum dolorem. nunc audax caue sis, precesque nostras, oramus, caue despuas, ocelle, ne poenas Nemesis reposcat a te. 20 est uehemens dea: laedere hanc caueto.

L _AD LVCINIVM_ GVen: _AD LI_(_Y_ Laur. 33.12)_CINIVM_ RBACa Laurentiani: spatium unius uersus in O

1 _lucini_ D 2 _inuicem_ Sabellicus 3 _delicatos_ R 5 _ludebat_ (suprascr. _al. le_) RVen || _illos_ O 7 _abii_ R: _abiit_ 8 _lacini_ GOCRVen: _lucini_ D || _facetiesque_ scripsi: _taceti_ (_que_ add. La) _tuique_ 10 _somnos_ GOC: _sonnos_ BLa 12 _uersaretur_ R _ueisaretur_ : _uersare_ cod. Ashburneri 13 _omnem al. essem_ GBRVen: _omnem_ D

14 _at_ BLaa: _ad_ 16 _ioc._ 18 _caue sis_ Ald. I: _caueris_ codices praeter A: _caneris_ A 19 _ocelle_ Alex. Guarinus: _ocello_ 20 _ne messis_ || _reposcat_ (_resp._ O) GOh: _reponat_ cett. 21 _uehemens_ : _uemens_ Statius

LI

Ille mi par esse deo uidetur, ille, si fas est, superare diuos, qui sedens aduersus identidem te spectat et audit dulce ridentem, misero quod omnis 5 eripit sensus mihi: nam simul te, Lesbia, aspexi, nihil est super mi . . . . . . . lingua sed torpet, tenuis sub artus flamma demanat, sonitu suopte 10 tintinant aures, gemina teguntur lumina nocte. * otium, Catulle, tibi molestum est: otio exsultas nimiumque gestis: otium et reges prius et beatas 15 perdidit urbes.

LI _AD LESBIAM_ : spatium unius uersus in O

1 _miimpar_ G: _mihi impar_ : corr. p 3 _te_ hic scriptum habet G, sed in 4 ante _spectat_ 4 _spe ctat_ G: _tespectat_ 5 _misero quod_ G ex corr., ACa: _miseroque_ ORB (m.pr.) Lah: _miseroque al. quod_ Ven 8 om. codd. _quod loquar amens_ Parthenius: _uocis in ore_ Doering: _gutture uocis_ Westphal: _uocis ut olim_ uel _ut ante_ Schulhof Longini de Subl. codex Parisinus, in quo extat Sapphus carmen quod hic uertit Catullus habet _| _, sic enim ex codice transcripsit Rhys Roberts p. 70 ed. suae 10 _flamina_ GORVen, B m.pr. 11 _tintinant_ R: _tintiant_ O: _tintinnat_ GVenAC || _geminae_ Schrader: _gemina et_ Spengel 12 _lumina_ ODah: _limina_ uu. 13-16 qui sine spatio secuntur u. 12. in codicibus nullo modo possunt cum eo cohaerere. Itaque indicaui lacunam 13 _Catulli_ (_Catuli_ OLa) Versum uidetur respexisse Macrobius Sat. II. 7.6 _Ioculari deinde super cena exorta quaestione quodnam esset molestum otium, aliud alio opinante, Podagrici pedes inquit_ 14 _exultas_ || _fort. _nimiusque 15, 16_ extant apud Hieremiam Iudicem de Montagnone Compend. Moral. Notabilium, p. iii 4.8 ubi pro _perdidit_ traditum est _per odit_ uel _reddidit

LII

Quid est, Catulle? quid moraris emori? sella in curulei Struma Nonius sedet,

per consulatum perierat Vatinius: quid est, Catulle? quid moraris emori?

LII _IN NOVIVM_ : spatium unius uersus in O

1, 4 _emori_ p: _mori_ 2 _curulu_ O: _curuli_ cett. || _struma_ : scrofa Mar. Victorinus 174 Gaisford || _Nonius_ Plin. H.N. xxxvii. 81, Boet. de Cons. Philosoph. iii. 4, Mar. Victorinus 174, Atil. Fortunatianus 314 Gaisf.: _nouius_ (_nouus_ Aa) codices Catulli 3 _perierat_ GOVenBLa, Vsener: _peierat_ R: _peierat_ ACDa || _Vatinius_ OD || _uac._ GRVen et plerique

LIII

Risi nescio quem modo e corona, qui, cum mirifice Vatiniana meus crimina Caluos explicasset, admirans ait haec manusque tollens, di magni, salaputium disertum! 5

LIII cum LII continuant : interstitium unius uersus in O

1 _e_ ap, uulgo: _et_ : _ec_ uel _ex_ Baehrens 2 _uac._ GACVen Laurentiani et B m.pr. 3 _meos_ || _crimina al. carmina_ G: _carmina_ DaVen 4 _amirans_ O || _manusque al. inanius_ RVen 5 _dii_ || _salapantium desertum_ : _salafantium_ cod Ashburneri: _salap_(_pp_ Carp. et Bon. 2744) _utium_ Phil., Carp., Bon. 2744 _salaputtium_ codex Bruxellensis Senecae Controu. vii. 19 p. 211 Bursian || _disertum_ Seneca et sic Da Ad marginem u. 5 adscriptum est in GRC _de Othonis_ (_Oct._ G, _ott._ R) _capite_ quod idem inter u. 4 et 5 habent ABLaVen ah

LIV

Othonis caput oppido est pusillum, et Heri rustice, semilauta crura, subtile et leue peditum Libonis. * * * * * * * * * * at non effugies meos iambos * * * * * * * * * * si non omnia displicere uellem tibi et Fufficio seni recocto 5 * * * * * irascere iterum meis iambis inmerentibus, unice imperator.

1 _Otonis_ GORVen: _Octonis_ BLaD || _apido_ O: _opido_ AG || _est_ suprascr. habet C recentiore atramento, om. Scaliger, Schwabe, Schulze, Schmidt || _oppido est p._ parenthesin faciebat Munro Post hunc u. secuntur in codd. duo uersus _Hoc iocunde tibi poema feci Ex quo perspiceres meum dolorem_ ex L. 16 17 repetiti

2 _et eri_ O: _et eri_ (suprascr. _h_) G: _et heri_ RVenACDa: _et beri_ BLa: _Heri_ Muretus: _Vetti_ Voss: _Neri_ L. Mueller: _Thori_ Peiper: _Hirri_ ego et F. Hermes, cf. Giri p. 188 || _rustica_ Turnebus: _et trirustice_ Munro || _Post 3 reuocaui uersum qui extat apud Porphynonem ad Hor. C.