canawerebi poezia poezia kritika

16
literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi literaturuli gazeTi fasi 50 TeTri gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT 30 ianvari - 12 Tebervali 2015 # (138) (138) (138) (138) (138) 2 Canawerebi poezia zaza bibilaSvili poezia, danarCeni literatura... III diana anfimiadi avtori V poezia kritika kato javaxiSvili mkiTxvels VIII-IX lela kodalaSvili ...brZola wesebis gareSe XII-XIII jarji fxoveli * * * Worma gaTxara ormo da ormo... isic ar gaxsovs, visTan idave... daeZeb sityvas da leqsis hormons, deda utire Woris mzidavebs! gzebi mogdeven Zveli WoriTve... dagsetyves, magram guli ar iSlis... modi, es Savi sityvac moriTme, yofnas daamyne suli qariSxlis! Calad rom ar Rirs: qveynis nawili... Zalad sicocxle: gulSi isari... is mxare, sadac sZinavT arwivebs, Sen ar gekuTvnis: Savi kldis aris! daTo maRraZe poeti roca almasi Zafze acmuli WaRis Suqs iWers da naTobs mkerdi... Sen ver iqnebi odnav jvarcmuli da an cotaTi aRmdgari mkvdreTiT. majis venebze srialebs xemi da guli stkivaT erTgul megobrebs da midis savse sicocxliT gemi da misdev xomalds, rogorc mekobre. mogdeven qarTlis mindvrebi Sori, dRisiT Tu RamiT, gareT Tu SigniT, qveynad erTaderTs, gvirgvinTa Soris, eTayvanebi eklian gvirgvins. arafriT hgavxar qoTnis mebaRes da foTolcvenis oTaxSi momTmens, rac idumali xeli Segaxes, xeli gauSvi moxelis portfels. quCis bolodan viRaca ustvens, _ Seni bavSvoba geZaxis mgoni, roca wina merxs uTmoben sustebs, bolo merxze rom daidos fsoni. da carieli kvlav gixmobs niSa, frontis wina xazs gaSorebs wami, klasSi Tu gogos aZlevdi niSans, axla samSoblos aniSneb amiT. rom hqondes gzaze Seni imedi, gzaze, romelic mtrebma SeTofes, sikvdilsac, saxiT mozeimeTi, Sexvdebi, rogorc Zleul metoqes. II IV-V

Upload: doantuong

Post on 01-Jan-2017

330 views

Category:

Documents


15 download

TRANSCRIPT

literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTifasi 50 TeTrigamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT30 ianvari - 12 Tebervali 2015##### (138)(138)(138)(138)(138)22222

Canawerebi poeziazaza bibilaSvili

poezia, danarCeni literatura...

III

diana anfimiadi

avtori

V

poezia kritika

kato javaxiSvili

mkiTxvels

VIII-IX

lela kodalaSvili

...brZola wesebis gareSe

XII-XIII

jarji fxoveli

* * *Worma gaTxara ormo da ormo...isic ar gaxsovs, visTan idave...daeZeb sityvas da leqsis hormons,deda utire Woris mzidavebs!

gzebi mogdeven Zveli WoriTve...dagsetyves, magram guli ar iSlis...modi, es Savi sityvac moriTme,yofnas daamyne suli qariSxlis!

Calad rom ar Rirs: qveynis nawili...Zalad sicocxle: gulSi isari...is mxare, sadac sZinavT arwivebs,Sen ar gekuTvnis: Savi kldis aris!

daTo maRraZe

poeti

roca almasi Zafze acmuliWaRis Suqs iWersda naTobs mkerdi...Sen ver iqnebi odnav jvarcmulida an cotaTi aRmdgari mkvdreTiT.

majis venebze srialebs xemida guli stkivaT erTgul megobrebsda midis savse sicocxliT gemida misdev xomalds,rogorc mekobre.

mogdeven qarTlis mindvrebi Sori,dRisiT Tu RamiT,gareT Tu SigniT,qveynad erTaderTs, gvirgvinTa Soris,eTayvanebi eklian gvirgvins.

arafriT hgavxar qoTnis mebaResda foTolcvenis oTaxSi momTmens,rac idumali xeli Segaxes,xeli gauSvi moxelis portfels.

quCis bolodan viRaca ustvens, _Seni bavSvoba geZaxis mgoni,roca wina merxs uTmoben sustebs,bolo merxze rom daidos fsoni.

da carieli kvlav gixmobs niSa,frontis wina xazs gaSorebs wami,klasSi Tu gogos aZlevdi niSans,axla samSoblos aniSneb amiT.

rom hqondes gzaze Seni imedi,gzaze, romelic mtrebma SeTofes,sikvdilsac, saxiT mozeimeTi,Sexvdebi, rogorcZleul metoqes.

II

IV-V

2 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTipoezia 30 ianvari - 12 Tebervali 2015

berwi miwa saqarTvelosieliotis da oTar CxeiZis xsovnas

saqarTveloSic berwi xar damunji xar da Savi xar da...ucnobi xar:poetebis sisxldaleuli...

berwi da brelo...da gulcivi da umomavlo:Ramis wyvdiadSi gafenili mTvaris ferfliviT...

da pirSavida cremliani...siyvaruls gvawer daRlil gulebze...da sisxlisRvris mamapapur gzaze gvayeneb:unda vevnoT dacremliT sveli lodebi vkvnitoT...

aq xmlebic gacvda,gulic gacvda, gauxareli...aq lamis Cemi kalamic gacvdes!

mtrebma gulze dagadges fexi...da agkuwes da gadagTeles:lamis Cemi gayinuli sisxlic gadinon!

da sityvebi,Cems furcelze Sen rom agroveb,imsxvreva Tixis kolboxebiviTda SaveTis varskvlavebis nacars ereva...

da Sen berwi xar,da Sen mware xar,magram mtrebma ver gaiges,ise gtotnian,fexs gadgamen, ganamceceben:da ifanteba Seni ferfli yovel mxareze...da iRvreba da ikargebaCemi sisxli wveTwveTobiTSen ZarRvebSi Cayinuli samaradisod...

me Sens cremls vxatav,me Sens sisxls vxatav,me Sens mtvers vxatav,me Sens dards vxatavcivborbalos pirquS kalTaze,rom damcqers breSiT gamomzirali...

aq lamis Cemi kalamic gacvdes!

da cremlic berwi,sizmaric berwi:am berw RameSi Cemi guli, vici, imas gadaeyreba!da me Sens sizmars daviTaviseb...

Cemic xom myofnis,magram Seni sxva sizmaria:is kbils ikidebs,is brWyals ikidebsCems daCexil Tavisqalaze...

da kargad vxedav,Cems sisxls ver itanSens ZarRvebSi ro Cayinula samaradisod...Sens berw siyvarulscremlis SxefiT gvawer gulebze...

da berwi miwis kolboxebi,da berwi sulis Savi Rrublebi,berwi ciske aSverilebi...

damxede erTi: im aCrdils mivdev,miwis siberwes vinc xatavda gamexebuli...

misi Teatris kedlebidan miwa ar Canda,da amis gamoscenis kedlebs miaxata gulis siberwepoetis dardSi gamlRval sityvebiT:araqauri amokvnesiTguli ufro daixateba!

berwi gulis berwi miwa daberwi sityvis Soreuli amoxavleba...

mas gadaivli: kidev iqiT sxva mTaze axval:xeobaSi sCans gadaxsnili ufskrulis xaxa...aq TiTqos vinme riTmosani poeti Cmaxavs:wkvarams wuravdi erwoSi,miwao mwarev, berwo Sen!..

yovel nabijze xom berwi xarda umomavlo!

Savi varskvlavis anaTali:Savi xaris sisxldaleuli...

poetis sisxlic xom mravaljer dagilevia...mravaljer evneda es dardi gdevs saTavcemo...

jarji fxoveli

dardo Cemo daxato Cemo da:striqonberwi poetebis sisxldaleulo!

sityva oboli

kbilebidan gamoJona sityvam sisxliviT:dageSxefa gulisficarze...

is wyvdiadidan gamoeqca demonis sunTqvas,gamoeqca gamyinvarebas...

gamoeqca nakacari kacis guls damidis...midis...midis...oblad miicremleba...

sTvelisa

sTvelis ferebis gariyvani...qarebma foTlis Sriali daigules...modi: koromi xelSi aiyvane:koromi: saRvTo Taiguli...

circlebis tevri, mzes ro ejibreba.verxvebmac TeTrad daivanes...Svindebi: Semodgomis ejibebi...sTvelis kargaxsnili aivani...

gzas misdev: bilikia nadevari:aq mTebis kvalic gaiTela!Zilfxizlad Rameebis gaTevani...dro aris: sikvdilic gaiTene!

dro aris pirSavi udroobis,dReebi: arigul-Cariguli...gemSvidobeba myudroeba...xels giwvdis saRvTo Taiguli...

daimaxsovre

daimaxsovre misamarTebi.nislis da qaris ucxo xidebi:Rrublebs ro kafavs, im samarTebelsmexi ro hqvia, auridebi,misi cecxli da misi zanzari:esec xom dardis sadave ari...da miumate gulis nabzarebszari da bzari: adamiani...

daimaxsovre misamarTebi:yvela mTaWrili, Wala, Riobi...Rrublebs ro kafavs, im samarTebliTSenc gaiparse wveri sioblis...

da daiame suli vnebuli!..

mama enis xma

CaRma Cahyvebi enis qaosebs:Sen am ufskrulebs miedmoede...da guls gagivlis da gagaocebsdardi anidan: dardi hoemde...

tkivili mogdevs moWril marjvenis,yurSi warsulis wivis zefiri:TiTqos xma aris dauxarjveli,mama enis xma: sisxldaSxefili!

tao Zianiliu yandarel-fuangvens

aha: isic, tao Ziani,CinmiCinis RrublebTan erTad...

is gadamtkavlavs, gulWiriani,yviTel mdinaris mindvrebs da baRebs:stumrad ewveva daos berebs, daosebulebs,da gauTbobs martoobiT gayinul gulebs...

da ase etyvis:aCrdilo Soro,nu daiviwyeb: am mwuxare wamisofelSi`yvelam aryofna iTamaSasicocxlis bolos!~

ARKADIA

ar gyavda deda, arc gadia Sen...gyavda tkivili, guls rom gawvdines...maSin cxovrobdi arkadiaSida mTebs mwyemsavdi: caSi awvdilebs.

gexura Rame: maRla grgvinavdnenjanRebi: mTvaris Tvalebs mimwvari:sizmrebs xatavden da gvirgvinovancis arteriebs grexden simwariT!

gulze warsulis Sxami gadiars,sisxls agiduRebs xsovnis isari...aq mwyemsad gzrdida Sen arkadia:mwyemse sityvebi sikvdilisani!

winaprebi

winaprebi, rogorc wriapebi:maTi brWyvialebiT warsulis wlebs vebRauWebiT,mogonebebis Sav Rames vkawravTda vixsenebT imaT saxeebs,vinc warsulis miwas anaTebs,visi sisxlic istoriis ukuneTSidagubebul sisxls emateba...

winaprebi: kldeze nacveT wriapebiviT...civborbalo xom gadaiaresda myinvarwveris Sav Rrublebsac wamoedvnen...da TavebiT gadaswies Savi janRebi...

winaprebi wriapebiviT...pirSav kldeebze rom mihyevxar aRma da aRma...ukvdavebasac gajereben da sikvdilis siaxlovesac:imden Zalas imeteben, sabolood da ucilobladSen imaTi gzaoxeris gavla rom SesZlo!

sul cota imeds gitovebengauxsnel gulSi:es berwi miwasabolood rom gadaxna da gadamtkavlo!

qaris qarTuliZvellibri

me Sens aRmarTebs roca avivlidangreul kedlebs gverdze avuvli,gzas gadamiWris qaris xavili:qaris qarTuli: CoCqolauri...

es aRmarTebi aRmanTebia,daRma vinc wava, midis aRmave...qaris sityvebi mTebs aRmerTeben:qaris qarTuli gulebs aRrmavebs...

qars nu Sexedav giauriviT:Sublze dagtotnis sityvis auriT...modi: am leqsSi Senc gaurieqaris qarTuli: CoCqolauri!

dila

wavSaloT dumilis sasveni niSnebi...

es furceli xmas rom amoiRebs,is xma wavaweroT Tvalebis caze,is xma mivaxatoT dumilis lodebs,is xma davkidoT gaZarcul xeebs...

da davarqvaT molodini,da davarqvaT imedebi:marTlac, saRvTo saCuqari ram,rasac kamkama dila imetebs,rasac imetebsnasamoTxar sizmrebidan dabrunebuli,kargaRebuli poetis guli:nasamoTxar gulisgulSi Semkvrivebulies saRvTo ca rasac imetebs!

aRwevs, oRond es ukvdaveba Zviri damxolod nawilisTvis xelmisawvdomiiqneba _ rogoric mkurnalobaa dRes;Sesabamisad, mdidrebi, ama Tu im for-miT, sul icocxleben da mxolodRaribebi daixocebian „sul~?

*SeumCneveli Tu SemCneuli, umtkiv-

neulo Tu mtkivneuli martoobisaswarmoqmnili mcire problemac eqstre-malur situacias qmnis. Tuki ar gyavsmegobrebi, romlebsac uyvarxar, da amdros viRacas sZulxar, am viRacasfexebzec ver daikideb, raki Sen (praq-tikulad) mxolod misTvis arsebob.arada, sayrdeni joxic kargia, xmaliTu ar gaqvs... aseT viTarebaSi proble-mis daZlevis erTaderTi gza misiTavidan aridebaa. Tumca es gzayovelTvis rodi moiZebneba.

2003*sityvebi SemTxveviT ar darqmeviaT

saxelebad sagnebs, movlenebs, TavianTarsebs. Tavad am arsebma gamoiwvies,gamoiZaxes „naTliebis~ SemecnebidansaTanado bgeraSeTanxmebani. isini er-Tad kompleqsuri kodia sruliadgaremosi. amitom TiToeuli maTganiZalian did emociur informacias Sei-cavs. poeziaSi saTanado sityvebis Ser-Ceva da SeTanxmeba iwvevs am emociurimuxtebis iseT Tanxvedras, Sewyvilebas,kombinaciebs, rom ufro Zlieri da sa-surveli, „saWiro~ muxti miiReba-gam-oiyofa. amitom (amitomac) aqvs sityviszustad moZebnas didi mniSvneloba, am-itom jobs konkretul momentSi erTisityva meores, Tundac, misi zusti si-nonimi iyos. amitom aqvs sityvas, sity-vaTa SeTanxmebas, daxvewil striqonspoeziisTvis, leqsisTvis didi mniS-vneloba. ena eris Zireuli atributia,poezia metad erovnuli movlenaa.

*poeti _ qariSxali WiqaSi.

*sizmrebi kargia, Tu Zalian saSine-

li ar aris _ mets aswreb, ufro bevrscxovrob.

*yvelaze lamazi bunebrivi Zalian

hgavs xolme xelovnurs. iseTi ramvTqvi, wesiT, unda vcdebode, magramasea xolme (Tu ar vcdebi, ra Tqma unda).

*gamaxsenda _ bavSvobaSi rom vime-

dovnebdiT _ rom moveswrebodiT ukv-davebis wamlis gamogonebas; Tu ismogveswreboda...

*TiTqos saRvTo, keTilSobiluri

ramea TviTkritika, monanieba da TviT-gvema; magram Tu Sens Tavs damtydariyvela ubedureba zemour, an ubralod,samarTlian sasjelad miiRe, verasodesSeewinaaRmdegebi mas; da es ubedurebaimdenia, fexze verasodes dadgebi.

*mZafri SegrZneba imisa, rom patios-

nebas ara mxolod dRes ara aqvs fasi(Tu sul ar gamqrala cneba-fenomenTakrebulidan), aramed momavalSic

3literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi Canawerebi30 ianvari - 12 Tebervali 2015

2001

* dRevandel saqarTveloSi iseTi vi-Tarebaa, Sefasebasac ara aqvs azri. anuazri ara aqvs, daazusto, rogori vi-Tarebaa dRevandel saqarTveloSi.

*azrovnebis progresulobas, regre-

sulobas an rutinulobas ar gan-sazRvravs Sedegi, anu is, gaimarjvebsTu ara es azrovneba. dRes Cvens gver-diT uamravi cudi ram xdeba, miuxeda-vad imisa, rom dRemde `sul vviTarde-bodiT~. bevrnakliani iqneba xvalinde-li yofac. es ki imasac niSnavs, romyoveli momavali novacia sulac ariqneba calsaxad „kargi~, „miuxedavadimisa~, rom is siaxlea.

aqedan: savsebiT mizanSewonilia,eWvis TvaliT (diax, diax, zustad ase_ eWvis TvaliT) SevxedoT yovel Se-moTavazebul novacias da gamoviyenoTSansi _ jer daunergav umsgavsobazevTqvaT uari (aki danergil umsgavso-baze uaris Tqma gacilebiT ufro Zne-lia).

samwuxarod, es metismetad Teori-aa. Tavad adamianic xom, cxovrebis gan-mavlobaSi, mxolod iryvneba.

*imdenad iTvaliswineben mkiTxvels,

ramdenadac Cveneburi provincialisnobebis arsebobis imedi (da savsebiTsafuZvlianad) aqvT. anu mkiTxvelisgaTvaliswinebas iwyeben weris das-rulebis Semdeg da es am naweris gamo-qveynebiTa da popularizaciaze zrun-viT gamoixateba.

arada, wesiT, mkiTxveli literatu-ruli SemoqmedebiTi procesis srul-fasovani monawilea. masze, ra Tqmaunda, ar fiqrob werisas, iseve, rogorcar fiqrob imaze, asoebi dawero Tu ara.mkiTxveli im dros SenSi cxovrobs _ara rogorc ucxo sxeuli, aramed,rogorc Semoqmedis organuli nawili,SeiZleba iTqvas, naxevaric ki. Sen, prin-cipSi, cdilob, dawero is, rac moge-woneboda, rogorc mkiTxvels.

*gmirobas sxvanairi adamiani sWird-

eba.adamiani, romelic cdilobs, yve-

lasTan da yovel viTarebaSi marTaliiyos, romelic cdilobs, sindisis kar-naxiT da keTilSobiluri principebismaqsimaluri erTgulebiT icxovros,uvargisia gmirobisTvis. Sesabamisad,ar arseboben TovliviT spetaki zneo-bis gmirebi. isini, vfiqrob, uamrav uku-RmarTobas sCadian, vidre gmirobasCaidendnen.

*araferia saxarbielo imaSi, na-

Zirlebi Tu pativs gcemen; imaSi _ miTumetes, naZirlebi Tu pativs ar gcemenda am dros irgvliv mxolod naZirle-bi arian.

*mgoni, TviTmkvlelobaze fiqri

ufro advili iyo, vidre sicocxlisgagrZelebaze fiqria.

*siyvaruli, es brma siyvaruli rom

ar iyos, ra agvataninebda erTmaneTs?!

2002*amdeni azri ifrqveva, vTqvaT, erTi

romelime mniSvnelovani sakiTxis ir-gvliv, amdeni gansxvavebuli azri. maT-gan WeSmariti ki erTaderTia, an, ufroxSirad, arc erTi.

sxvanairad rom vTqvaT, mTeli cx-ovreba raRac sisuleleebs vismenT,vambobT, vkiTxulobT, vwerT.

*sibrZnis marcvali iqneb yvela „si-

brZneSia~, magram rogor SeiZleba, yve-la sibrZne marTali iyos? etyoba, si-

poezia,danarCeni

literatura,da danarCeni

brZnisTvis simarTle sulac ar arisaucilebeli. an: sibrZnis simarTle sxvaramea da ara _ WeSmariteba (vTqvaT,poeziisa ar iyos).

*dRes, aseT droSi rom amdeni uniWo

mwerlobs, warmoidgineT, mere (Tudadga es mere. `dRevandelze ufromere~, albaT, mainc dadgeba) raRa iqne-ba.

*siyvarulze wera mainc avadmyofo-

bis istoriis weraa. rogorc adreve(hm) SevamCnie, siyvaruli senia, an Turames hgavs, uwinaresad _ sens. es arisbaqteria, virusi Tu raRac maTgvari,romelic CvenSi Tavidanve cxovrobs(dabadebidan an dabadebidan mcire xan-Si Cndeba/viTardeba) da saTanadogaremos elodeba. sxvaTa Soris, gada-mdebic aris _ xSirad amJRavnebs amTvisebas. sayuradReboa infeqciis mox-dis sakiTxic. SeiZleba, siyvaruliserTxel moxda sakmarisi aRmoCndes missamaradJamod dasaZlevad, Tu ara da,muSavdeba garkveuli xarisxis imunite-ti, rac, senis meored (mesamed da aseSemdeg) Seyris SemTxvevaSi, simptomebscvlis, asxvanairebs. Tumca arian ise-Ti individebic, romelTa organizmi(ho, iyos ase _ organizmi) verafersswavlobs da maTi meSvide siyvaruliciseTivea, pirveli rom iyo. aRarafersvityvi fatalur/letalur Sedegebze,rac zogjer mosdevs am daavadebas. ho,gamomrCa _ sxvadasxva garTulebas xomiwvevs da iwvevs...

*rac unda kargad icnobde am fenom-

ens, sxvisi (sxvismieri) siyvarulisgancda mainc SeuZlebelia.

*samudamod, ese igi, arc ise didi

xniT.

*gana TiToeuli adamianis (sxvebis,

`araadamianebisa~ ra giTxraT _ arvici) sikvdili samyaros daRupva araris? aqedan gamomdinare, ar SeiZle-ba, samyaros daRupva sasjelad mivi-RoT. samyaros daRupva SeiZleba iyos:warumatebeli eqsperimentis Sewyveta,TamaSis mowyena („aRar minda TamaSi!~),raRac iluziebze xelis Caqneva, an bo-lomde Tvalis midevneba eqsperimen-tisTvis, romlis obieqtebi, subieqte-bad qceulni, Tavad Rupaven TavianTsamyaros... modgmisTvis sasjelis dak-isreba ki (rac ase moduria religiaSi.sxvaTa Soris, amas Zalian unda hgavdes„xalxis mtris Svilebisadmi~ damok-idebulebis ambebi. mere ki SvilisTvismamis codvebis momkiTxavebs amu-naTebdnen _ imis gamo, rac RmerTis„usayvarlesi~ saqmea), minimum, usa-marTloa. Tumca, rogorc ukve vTqvi,modgmis daRupva sasjeli arc aris.sasjelad, bevri-bevri, migveCniadaRupvis konkretuli meTodi _ amdros gancdili SiSi da tkivili, magrameseni arc sxva, individualurisikvdilebis umetesobas aklia.

*moxdeba Tu ara, rom rodisme medic-

ina adamianis `erTgvar~ ukvdavebas mi-

aravin gagixsenebs dRevandel asketo-ba-martvilobas. amisi dro aravis eqne-ba, Tundac.

*uangaro boroteba. ramdenic gin-

daT, imdenia. boroteba, romelsac Cam-denisTvis aranairi xeiri (Tu, ra Tqmaunda, Sinagan kmayofilebas arvigulisxmebT, rac aseve axlavs uanga-ro sikeTes) ar moaqvs.

2004*TiTqos mivxvdi, ratom Sevwyvite

wera. yovel SemTxvevaSi, amis saukeTe-so axsna es mgonia: CemSi mcxovrebimkiTxveli davkarge; albaT, imitom,rom Cems gareT misi adekvatis arsebo-ba gamixda saeWvo; gareT savaraudodarsebulis adekvatis adgili ki CemSiver vipove.

aq rogor unda iTamaSo? ara, xe-lovneba saerTod TamaSia, magram _gulwrfeli TamaSi, cxadi TamaSi; Tama-Si, romelsac TamaSi hqvia da araTvalTmaqcoba _ gaucxadebeli Tama-Si.

*mkiTxvelmac ra qnas! cotaa, rom

arsebobs _ ase Tu ise?ara, es „ase Tu isec~ saeWvo ramea,

snobebs, gulwrfel mimbaZvelebs damisTanebs Tu gavixsenebT... magram vincdarCa (iqneb mainc darCa), iman raRaqnas? mitana unda, miwodeba unda iqam-de, SenjRreva unda, unda gamoarkvio,gamoixsna yoveldRiurobisgan _ erTimxriv da sainformacio (literatu-rul informacias vgulisxmob) ze-wolisgan _ meore mxriv, unda miscesaSualeba, SegamCnios.

da ara ase.

*guSin mirCies _ Seni leqsi ufro

elitazea gaTvlili da gaamasobrive,Tundac, kompromisebis xarjzeo. Seve-cade, es idea mkiTxvelTan TanamSrom-lobis gaRrmavebis idead warmomeCina,da mxaric davuWire mas, rogorc ideas;Tumca konkretuli SemTxvevisTvisarc mTlad „adgilianad~ miviCnie _mrCevels vupasuxe, Cems leqsebSiswored rom bevri ramea mkiTx-velisTvis gakeTebuli-meTqi, mere kiisic vTxove, aexsna, ratom daemTxvacxovrebis tempis aCqarebas Tanamed-rove saliteraturo avanscenazeegreT wodebuli inteleqtualuripoeziis moZaleba, roca pirveli faq-tori, wesiT, unda amcirebdes aseTipoeziis mkiTxvelis ricxvs. samwuxar-od, es kiTxva, ara mxolod upasuxoddarCa, aramed _ rogorc etyoboda _bundovanic aRmoCnda adresatisTvis.

*genmodificirebuli literatura.

ha, es xom ar Semodis?arada, TiTqos egre maxsovs, Tavis

droze, Semotanis ki ara, gatanis saSu-alebis gaCena gagvixarda. gasvlis sa-Sualeba _ asec iTqmis. ara, viRacebigadian kidec (albaT). magram es sulsxva gasvlaa _ gasvla gatanis gareSe.rac gaaqvT, is ukve iq aris, sadacgaaqvT. iqidan Semotanili ukan gaaqvT.

es ar aris kulturis Semoteva. miTumetes, ar aris Targmanis Semoteva _rac adgilobrivi kulturisaRorZineba, gamarjveba, mniS-vnelovnebis, simyaris gamovlineba,aRiareba, damtkiceba iqneboda. ara _genmodificirebuli produqcia Semo-dis. an ̀ geni~ Semodis da aqauri produ-qciis modificireba xdeba.

genmodificirebul produqcias(xil-bostneuli rom gavixsenoT)sarevelas erTi Tviseba aqvs _ bune-brivis Seviwroveba da gandevna. sxvaTvisebebic aqvs, sarevelasi ara, Tum-ca _ aseve mavne.

zaza bibilaSvili

2000-2014

VI-VII

daTo maRraZe

4 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTipoezia 30 ianvari - 12 Tebervali 2015

sicocxlisaTvis

kaci samarTals hpovebs,raRa Tqma unda, caSi.Tu ar mousmen poets,tirans mousmen maSin.

sakuTari epigrafi

qalaqSi afiSa... puSkini aleqsandr...piteris opera onegins gvTavazobs._ axali leqsi maqvsda mere am leqss antr-aqtis dros CurCuliT gagandob, lamazo.

da mokles duelSi poeti aleqsandrpuSkini. misdies samaris karamdi,amitom Zalian uxdeba am leqss Sadr-evnebi, rom Cqefdessicocxle maradi.

gasrola... Wriloba... skulptura... aleqsandrsergis Zis da mkvleli Zaxvelis rtoebiT...isRa darCeniamoebas am leqss an dr-oebas moebas, an amaoebas.

vixseneb am poets, romelic duali-zmisaTvis monistebs tyviebiT egunda-veboda. dauTqva eladam dueli,...uTxra aRsarebacremlian sekundants.

Sors Candnen moxeleda gargantueli,msjelobdnen: _ abanoxval sjobs Tu, zeg unda...

...es leqsi CurCuliT saTqmeli leqsia,siCumis xmaurSi saTqmeli leqsia,iq, sadac vnebaa,sadac alersia,naorTqlar sawolSi saTqmeli leqsia.es leqsi CurCuliT saTqmeli leqsia,poetis sunTqva roms swvdebodes sayures,an iqneb scenidan,an iqneb mayure _blebisTvis sivrceSi saTqmeli leqsia,sanam saxelmwifo mogiqsevs eqvsians,sanamde Seavso axali versiada sanam cofian mkvlels misca eg sia,sanam sivrceebis SeZlo aneqsia,es leqsi scenidan saTqmeli leqsia,es leqsi cxenidan saTqmeli leqsia,es leqsi amaRam saTqmeli leqsia,es leqsi xmamaRla saTqmeli leqsia.

_ gaswieT sazRvrebi!man xeli aRmarTa, _

iRwvis imperia ampiris droebiTda xvdeba poeti darRveul sazRvarTan,misi brwyinvalebiT da usazRvroebiT.

wminda imperia ecema da verc her-aklesi ver Svelis borcviviT muskuli,rodesac duelSiRvTaebriv kamerhersSexvdeba,moelisficrebis luskumi.

da radgan poeti cas eZebs miwaze,Wrilobas dascviva wveTebi karalis,is leqsze metiada leqsis jinazemorCeba xetials nakardakarali.

_ iqneb da dageTmo fici da_ arao...poets erTguleba Sveniso Torasi,_ vuxri qeds aidas,uTxariT faraons..._ vai, beTsaida!_ vai, Sen, qorazin!

...am arem amira omaris samaredro-JamiT gamura. dasaja amirampoeti, romelmac anderZad sami ramdatova:_ imedi!_ rwmena! da_ amuri!

...beladi CibuxiTda mzera rendgenis,epoqa teroris... aTasi CamSvebi...pativSi ̀ jaSuSTa~ siebis Semdgeni,xalxi momRimari mquxare taSebiT.

wavidnen isini, movidnen eseni,ase ixseneba aspitTa sisini,isini moklaven sergei esenins,eseni TandaTan xdebian isini.

_ Sendobas uari! _xelebis savsaviT,sisxliT SeiReba perangi lorkasi...gvamebis Txrilidan sikvdilis TvalsaviTlanCi dauRia miwian mokasins.

xomaldis nafots rom monaxavs Toliada frTebs daasvenebs, amas hgavs, krebdeSinsroca afrialebs qari da Tovlianmiwaze qvas eZebs, mofantul cxedrebSi,rom frTebi dakecos, _ poetis colia...gareT dauZaxa

man, visac vedrebs Sin,...aq, ukve, mkiTxvelo, iseTi bolia,agviwvavs Tvalebs dagvijobs Tu SeveSviT.

poetis mkvlelobas radio BBCcbieri versiis burusiT Semosavs.sazogadoebas,rom dacxres sindisi,pilate ugzavnis onkanis xelosans.

...qarebis xasiaTs sxva vervin miagnebs,poetis sunTqvis da filtvebis gareSe,_ Sevxedav, mag Tqvenixomaldis ialqnebs,ZonZiviT daSvebulszRvaTa udabnoSi.

amayad mavali gembanis mamali..._ hei, kapitano,daeSvnen afrani!gvWirdeba poetis dezi da kavali,arada SevrCebiT zRvas uarafroni.

...dRes didi doRia da bolo fsonebisSiSis da eWvebis wamali _ viskia,Caivlis doRi daviRas exsomebi,poetebs eZeben iq, sadac riskia.

Cven vawvdiT aRviriT wvimaSi yaraulsCven cxenebs oflians, qafian laSebiT,wvimaze imnairs gamovTqvam varauds,roca amomaval mzis sxivze gavSrebi,rom asi wlis merec dagnamoT. arau-metesi wamisa aris saukune...

...es ars saukunisda wamis kanoni.

es wvima atarebs niSanwyals arqauls,Sen icnob am wvimas,Tbilsa da aqaurs...dadgeba pomona quCaSi vaSlebiT,wvima... procesia... da sveli TavSlebi...

sveldeba pomona, _qalwuli vaSlebiT,Cven roca viSlebiT,wvimaSi veSlebiT.

Tu eZeb, ixelTeb, an leqsSi, an Teo-remaSi nalidan gasxletil samwveras,vTqvaT, rogorc turisti Seuvlis panTeonsda SesZravs uecradnacnobi warwera.

...macnoben winandel winandlel mzareuls,tatos rom arTmevda meranis sadaves,...memSobla garemo,cota fexareuls,rogorc sidiadis mSvidi sisadave.

_ saidan simRera da Cangi qebuli?_ sikvdili! _ gaismis moTxovna moednisdgas imperatori ceriT daSvebuliT...ismis momavlidansityvebi poetis:

_ mogmarTav patakiT, leqsis Sevalie,rom Cems legionSi varCie darCena._ Sen, oqros gvirgvinisazRvrebs Sealie,me usazRvroebasSevwire marjvena.

me _ namad viqeci, Sen _ cixis zemdegad,sakanSi saxsovrad davtove kalami._ salami, asi wliswinaT da Semdegac,axalo mkiTxvelo,Se Zvelo,salami!

P.S.es skolis zaria, wkrialiT gamkveTidilis idiliis, saswavlo wesia...iwyebs pedagogisityvebiT gakveTils:_ es leqsi xmamaRla saTqmeli leqsia...

daTo maRraZe

5literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi poezia30 ianvari - 12 Tebervali 2015

vaxos vaxtang ruruas

beletaJebis nacvlad _ masivi.cunamis mere kunZuli _ vera...vdgavar ubanSi ucxo kaciviTda irgvliv veZeb mSobliur mzeras,

romelsac andob sityvis gareSedResaswauls datkivilsac Tunda,rom mogwvdes sunTqva mSobel mxareSi,rogorc ymawvilis nasroli gunda.

nuvoriSisgan uaryofilimolberts SerCeba xalxi da quCa,...mgoni gadarCa erTi profili, _raRac nacnobi ieri uCans.

_ saiT wasulan Cvenebi, biZav?rac me RmerTs maTi sikeTe vvedre...veWvob da fexqveS mecleba miwa,rogorc talRebimociqul petres.

wamarTves vercxlis Wiqa xelidan,Zmobis varskvlavi cremlSi ielvebs,Raribi sufriT mdidar elitasavsebda boTlis sicariele.

gascdeba gancda adre nafiqrals,Tvals SeamSralebs saxelo Salis,daewveTeba kedels grafika,rogorc almasi xaverdis baliSs.

da Cem wignis ydasdarCenils saxtadvamagreb abras da vawer carciT,rom aq ilxendnen: ostati vaxtangda ori-sami alali kaci.

maTTan Sexvedris wyurvils da wadilsmuxlze gavedrebuxmlo, ufaro...da Tu aqamde jvarcmaSi mwamdi,dRes aRdgomaSi mwamxar, ufalo.

poezia

didi ambidan detali ar Cans,detalidan Cansdidi ambavi...im epoqidan striqoni darCa,im epoqaSi daustambavi.

avtori

dRes Cems ezoSiCitebma frena daiviwyes,xeze Camomwifdnenxurmis oqrosferi nayofebi.

Semodgomaa,mTavazob or gzas:1. ambavi, romelSic ar vyofilvar,2. ambavi, romelSic namyofi var.virCev meores,vimeoreb, meores, radgansul meSinia im ambebis, rac ar momxdara.

xelisgulidan saTiTaod amovicalegzebi _ abreSumis Zafebisanam ukvalod Semixorcdeba,ca _ Tovlis safens mafens.ianvaria.Camomcurda nayofi ise,TiTqos mzes zRvis gulSi vaCende,sanam Cvilia, ganTiadis Tbil rZes vawoveb,moizrdeba da ianvris Tovls vaWmev xis jamiT.gzebi ki unda daviviwyo _bedis xazebixelisgulidan kenkrasaviT amoviWame.

sxva araferi, mRviZavs, miyvars, miyvars, viZineb,Cemive Zilis simSvideSi veflobi,Cems Seyvarebuls Tvalebi aqvs ise cimcima,saRamoobiT esevian Ramis peplebi,Cems Seyvarebuls tuCebi aqvs iseTi tkbili,lamis sizmrebi aerioT koRoebs, qinqlebs,da vcxovrobT ase, gvimravldeba Tvals miRma wyali,xolo filtvebSi Jangbadi iklebs...

dRes Cems ezoSixeze Citebi abrialdnen,xurmis oqrosferi nayofebi.Semodgomaa,mTavazob or gzas:1. ambavi, romelSic ar vyofilvar,2. ambavi, romelSic namyofi var.

qarma Citebi _ nakverCxlebi frTxilad agavaCemive SiSis fardagidan,da virCev pirvels, pirvels-meTqi,hoda, aqa varSeni xelebis xaverdis ydaSi.(romeliRaca mqadageblis)Sens ambavSi,Sens axal wignSi.

zamTarieqspertiza

mis xmas vWri da xmaSi daviWire,rom xmaSia daWrili,aSkarad.an qarma SeiSro,an qarma Seiwova,wyena _ aSiSinda, daSra.sadRac, sityvis TavSi,anda sunTqvis SuasaSiSi Wriloba xasxasebs.

diana anfimiadi me xmas vWri,is Cems leqsebs kiTxulobsxmamaRla, gverd-gverdad,xaz-xazad.mis xmas vWri,arada, guli gamekveTa jobda,gavigebdi _ martivad.axla ki mpasuxobs yoveli kiTxvisas:_ SemeSvi,ar mtkiva.

mis xmas vWri,da xmidan sisxliviT dadinda,rac hqonda _ ar hqonda _ msurda rac...da vglovobT _ me, misi uTqmeli dardi,da Tovs _ TeTri xmauris sudara.

samSoblo

orTopediul sandlebs vicvam,magram verafriT ver vuSveliTu qusli SigniT Semobrunda.Tu koWi SigniT Semobrunda,es niSnavs, unda daviviwyoyvela gza Sengan wasasvleli.Tmebi damemsxvra Rera-Rera,savarcxlis tyeebs miSrialeb,adre _ tydeboda savarcxeli.mzera _ saTvalis mona arises niSnavs _ mxolod Sen giyuroda vTvalo Seni monagari.xeli am kovzis tusaRia _miwa _ ugemuri salafavi,ar darCes arcerTi misxali...saiT wavide da sad davbrunde,saiT wavide da sad davbrunde,miTxari,miTxari,miTxari...

marili

roca marils vTesav Cems kar-midamoSi,varCev yvelaze msxvils, yvelaze gamWvirvales,yvelaze brWyvialas _rom zamTrispirze,roca miwa naTdeba mariliT,roca miwa mariliT kvdeba _almasebis wlevandeli mosavali aviRo.

umdidresia Cemi baRi.roca marils sisxlTan vazaveb _

vkref lalis vardebs,ori wveTi ca _ safironis furisulebi,zafxulis dilis namcecebi _wlevandeli Cemi qarvidanmxolod nawilma gaixara _ meti arc minda.

umdidresia Cemi baRi,ar sWirdeba torfi, sasuqi, wyali, mzis Suqi _am yvelafers isec vagvareb _mTavaria, roca giyurebTvalSi marili mibrwyinavdes sxvadasxvagvari,sul sxvadasxvafrad mociage, sxvadasxva feris...warmosaxvebis mosavali _SuSis kenWebi _feradferadi, mociage _uSenobasveCvevi....

6 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiCanawerebi 30 ianvari - 12 Tebervali 2015

*lamis saeWvo Cans, sikeTe moutanos

qarTul literaturas literatoro-bis Semosavlian profesiad qcevam. ax-lac ki, roca literatoroba „esTe-tikuri kategoriaa~, faqtobrivadukve Camoyalibebulia ̀ saliteraturomafia~. is, ra Tqma unda, narkomafiasver utoldeba, magram mafiis niSnebsmainc amJRavnebs. „esTetikuri kate-goriis~ SemomsazRvreli punqtuaciismniSvnelobac unda dakonkretdes: amarenaze mopovebuli popularulobaukve niSnavs materialur sikeTes, Za-lauflebaSi wilnayarobas da msgavskai-kai rameebs. Tumca rac ufro gaZ-virdeba saliteraturo avanscena, al-baT, miT ufro sastiki gaxdeba misi ga-dasanawilebeli brZolis wesebi. ai,egre.

*es sindisiRa gaklda. TiTqos sxva

yvela Seni megobaria.

*Wiayelac zogjer, magram ameba gan-

sakuTrebiT _ sikvdiliTa sikvdilisadamTrgunveli.

*aris aseTi STabeWdileba da ra vqna:

SeiZleba, simarTlisken (rom ar vaxse-no ufro pretenziuli „WeSmariteba~)mimavali gascde literaturas. Tun-dac isev selinjeri maxsendeba. „Tama-Si Wvavis yanaSi~ ukve Zalian axlos iyosimarTlesTan. metic, TiTqmis simar-Tle iyo. da selinjers cota xniT romgadaedo misi dawera, albaT, aRarcdawerda. amasTan, SeiZleba literatu-ras ise gascde, sulac araferi dawe-ro _ magaliTad, mkiTxveli, WeSmar-itebisken mimavali mkiTxveli Tu xar.

rusTaveli da misTananio (es misTa-nanic rogori saTqmelia), ityvi. damarTlac, nuTu imaTac ar sjerodaT,rom WeSmaritebas emsaxurebodnen... an:nuTu eWvi eparebodaT, rom WeSmarite-bas emsaxurebodnen da ase werdnen amx-ela rameebs? nuTu es mxolod gawafu-lobis, ostatobis Cveneba, saxeloboTamaSebi iyo? Tu „vefxistyaosanic~WeSmaritebisken mimaval gzaze daiw-era da ara gzis bolos? iqneb amayad kiara (es ra magari rame davtoveo), xel-CaqneviT mokvda rusTaveli _ erTimagisico?..

*Turme, SeiZleba, wera yvelaze

metad iman mogandomos, vinme briyvisagazeTo statias briyvulad rom Cag-isworebs, an samsaxuris maZiebelsZlieri ima samsaxurisa vina xar, visdahkargvixar, televizoridan Sen armaxsovxaris mTqmeli TvalebiT romSemogxedavs.

wera _ gadarCena dRes da ara glo-baluri xsna; yofiTi, yofieri TavSesa-fari da ara _ maradiuli sulierisimSvidis porti.

*samyaros aRwera da ara misi gaum-

jobeseba _ es iyos (Tu ar aris) lit-eraturis mizani.

*Tu sul ufro da ufro grZnob, rom

ufro marTali arweraa, unda iswavlowera, rogorc ara mTlad marTali aq-cia Tu saqcieli? Tu _ ara, ra undaqna? ra unda akeTo? aki cocxali xar?

2005*aSkaraa _ CvenSi saliteraturo

warmatebebsac Zalian xSirad gana-pirobebs piradi urTierTobebi, raczogisTvis yvelaferze metad Wirs _Cveneburi urTierTobebis saSinelimravalplanianobis (rac, sul cota,siyalbes gulisxmobs) gamo Tundac.

*Tanamedrove saliteraturo presa

(mis did nawils vgulisxmob. an ase:

vgulisxmob erT nawils, meore nawilski _ nawilobriv) emsgavseba samecnie-ro presas. aq mxolod kritikas an es-eistikas ki ara, poeziasac saliter-aturo formulebad SexvdebiT. Tanda-Tan `sul ufro da ufro saliter-aturo wreebisTvis~ iwereba. aqeT svlapilotaJis xvewad miiCneva. mkiTxvelisinteresebi? mkiTxvelSi, ukve uneburad,mwerali igulisxmeba (ho, mweralimkiTxvels rom axsenebs, meore mweralsgulisxmobs. es _ imis nacvlad, romwerisas mweralic mkiTxveli (mkiTxvel-ic) iyos).

iqneb es Sejibria mweralTa Soris.maSin aSkaraa _ konkursantebi Tanda-Tan iqiT da iqiT garbian, sadac mayure-belTa loJebi aRar aris. mayureblam-de SeiZleba mxolod Sedegis Sesaxeb in-formaciam moaRwios, oRond es infor-maciac an iqneba WeSmariti, an ara _ Se-jibri xom marTla sirbilSi ki ara, iseTrameSia, advilad rom ver gaarkvev, vinufro kargad da patiosnad iaspareza.

ki, batono, rogorc vigulisxme,samecniero presac kia aseTi, magramsamecniero kamaTi da sja-baasi imisTvisimarTeba da grZeldeba Tundac wlo-biT, rom Tundac am wlebis Semdeg sx-vebma _ aramecnierebma (imave mec-nierebTan erTad, ra Tqma unda da TugnebavT) igemon im kamaTisa da sja-baa-sis praqtikuli, martivad dasagemovne-beli nayofi; rac ver moxdeba salit-eraturo presis SemTxvevaSi, vinaidan ampresis Sinaarsi TavisTavad eraderTinayofia araliteratori mkiTx-velisTvis.

*dRevandeli mkiTxveli _ rogoric

aris is, da romelic, ase Tu ise, arse-bobs _ ver aswrebs, mixvdes, ra moewonada ra _ ara; miT umetes, Rirebulebeb-is Cawvdomas ver axerxebs. man undamoaswros erTad Tavdatexili borxesis,paviCis, kunderas, ekos, akuninis... wak-iTxva da aRtacebis SorisdebulebisgamoTqma _ esec miRwevaa. amas ematebaTanamedrove qarTvelebi _ `saba~,telemwerlebi, aka morCilaZe (ise, job-da, es mwerali mainc siamovnebisTviswaekiTxa). poezia xom saerTod...

*ki, aris mkiTxveli, romelic Tavad

ar wers, magram isic saintereso kate-goriaa: mas ainteresebs mwerloba,rogorc ucnauri, egzotikuri saqmi-anoba; saqmianoba, romelic Tavad mas arSeuZlia.

*Tuki wigni marTla adamianis ga-

keTilSobilebas uwyobs xels _ rasacbevri ar unda uaryofdes da cota arunda amtkicebdes _ saboloo sikeTismisaRebad mkiTxvelis raodenoba umniS-vnelovanesia; xolo Tu dava-

konkretebT _ amisTvis umetesobaunda kiTxulobdes wigns, kiTxulob-des im xarisxiT da odenobiT, rom miszemoaRniSnul gavlenas grZnobdes.Torem, albaT, ar aris Zneli warmo-sadgeni, ra daemarTeba aTidan im erTadamians, romelic, danarCeni cxris-gan gansxvavebiT, wignebs kiTxulobsda maT keTilmyofel (?) gavlenasgrZnobs.

arian adamianebi, naxevari cxovre-ba mainc wignebidan rom iswavles (Turogor _ es im wignebis sindiszeiyos!), wignebis mixedviT rom cdi-lobdnen sakuTari Tavis daxvewas(keTilSobilebis ganxriT), Tumcaiqneb xvdebodnen kidec, sxvebic aseveTu ar moiqceodnen, cudad rom iqne-boda maTi saqme...

erTi saqmea kargi wignis dawera dameore _ misi mkiTxvelamde mitana. anues orive, sinamdvileSi, erTi saqmea.kargi wignis mxolod dawera da dade-ba imis imedad, rom aTasidan erTimainc waikiTxavs, borotebaa im erTismimarT Cadenili. es namdvilad aseamaSin mainc, roca mkiTxvelSi bavSvi,mozardi igulisxmeba.

ase rom, daweril wignSive undaidos misi wakiTxvis (wakiTxvinebis)meqanizmebi. es mwerlis mTavari,oRond Cveulebrivi movaleobaa. raTqma unda, kargia, Tu mwerals misigamocemisTvis da misi gamocemisSemdgom bedzec SeuZlia zrunva, ma-gram mas es xSirad ar gamosdis (daaraferi daSavdeba, Tu gamoCndebavinme menejeriviT, am yvelafers rommixedavs)...

*Cems megobarze uTqvams erTs (mis

megobars) _ eg aRmosavluri enebidanTargmnis da rasac Targmnis, origi-nalsac imasve werso. aman Cemi adrin-deli STabeWdileba gamaxsena _ axal-ma qarTvelma verlibristebma, mgoni,jer inglisuri iswavles da mere _wera, amerikuls Targmnian da mereTavadac imasve weren-meTqi.

vin icis, es yvelaferi evropeid-Ta da monRoloidTa urTierTaRqmisambaviviTaa _ Cven rom isini vergagvirCevia erTmaneTisgan da imaTCven ver gavurCevivarT, da erTni romgaviZaxiT meoreebze _ erTmaneTs ramagrad hgvanano.

*sul eWviT vuyureb sakuTar Tavsa

da imas, rasac aq vwer, magram liter-atura Tavisi arsiT marTla ar undaiyos seqtanturi tipis dajgufebisSida saqmianoba, dajgufebisa, romel-ic mxolod Tavisi wevrebis sulis ga-darCenaze an raRac amdagvarzezrunavs da meti araferi ainteresebs,ase gansajeT _ gafarToebisa daideologiis gavrcelebis msgavsi Te-

mebic ki sul fexebze hkidia. TavisTa-vad, `TviTkmari literatura~ absur-dia.

es yovelive, rasac me axla ai, amJurnalSi vkiTxulob, raRacnairadsazogadoebas unda moetana (Tu mosa-tani iyo saerTod) da ara erTgvarisazRvrebis gaxsnas. da radgan piriqiTmoxda, SeuZleblad meCveneba, es lit-eratura didxans darCes da male arganqardes.

*Tumca ver vityviT, daCqarebuli

drois faqtors sul ar iTval-iswinebdnen qarTveli meleqseebi (al-baT, aramxolod isini). imaze, romiTvaliswineben da mere rogor,metyvelebs maTi produqtiuloba da amproduqciis naxevarfabrikatuloba.dro ar iTmens, rom naweri daixvewos.daxvewaze Tu dro davkargeT, xom gac-ilebiT naklebi daiwereba, daibeWdebada anazRaurdeba... arada, swrafad,advilad aRsaqmelis daweras, albaT,sul ar sWirdeba imaze naklebi dro,vidre rTulisas. magram isic sakiTxa-via, riTi icxovros mweralma, bevrirom ar weros da beWdos? gamsaxurdi-asaviT 25 weliwadi (rogorc maxsovs)moandomos erT ̀ daviT aRmaSenebels~?!

*iqneb Tanamedrove saliteraturo

yofis (iSviaTi) dadebiTi tendenciacki iyos mweralTagan kritikis ararse-bobis aRniSvna; miuxedavad imisa, romkritika (albaT) arsebobs da (SesaZloa)Tavad mxatvrul literaturazexarisxobrivad aranaklebic. ubralod(etyoba), prozis, poeziis da misTana-Ta nimuSebi TavisTavad aRiqmeba mov-lenad _ maTi xarisxis miuxedavad,kritikis nimuSebi ki TavisTavad mov-lenad ar aRiqmeba, raki isini realurgavlenas ver axdenen saliteraturoprocesebze. aseTi aRqma, albaT, mar-Tebulicaa, raki kritikis daniSnule-ba am procesebze zemoqmedebaa, maSin,roca proza-poezia-dramaturgiasaseTi mkafiod gansazRvruli daniS-nuleba ara aqvs. dadebiTi ki am yve-laferSi is aris, kritikis (gavleniani,srulfasovani kritikis) moTxovna romarsebobs. anu `kritikosis avtori-tetisken~, svla Tu ar aris dawyebuli,mzera mainc ukve mimarTulia.

P.S. kritikis Canacvlebas, vfiqrob,amaod da, darwmunebuli var, upatios-nod cdilobs erTgvari `TviTkriti-ka~, rac imas gulisxmobs, rom mwerle-bi megobrebs saCuqrad uZRvnian diTi-rambul (gnebavT, `gampiarebel~)statiebs da rac ufro sainteresoa,sakuTar Tavsac (fsevdonims, fsev-donimiT an sulac aSkarad) ar aklebenaseT ZRvens. ho, es kritikas ver anacv-lebs, magram imas ki axerxebs, zogadadkritikosis avtoritets avnos.

*im gzaze vdgavar, xelovneba (lit-

eratura _ Cem SemTxvevaSi) zedmetidaniSnulebisgan rom unda gavaTavisu-flo da ZiriTadad xelobis _ qvey-anaze Tavis gatanis roli davakisroTu SevunarCuno. adre imasac vambob-di, rom xelovnebis WeSmariteba gac-ilebiT realuri da mosaxelTebelia,vidre, vTqvaT, filosofiuri WeSmar-iteba; rom, magaliTad, lamazad Tqmaukve poeturi WeSmaritebaa.

magram iqneb samyaros Secnobis uke-Tesi da marTali xerxebi swored xe-lovnebas upyria? iqneb arc ase `mate-rialuria~ (adamianuri gagebiT) samya-ro? gana samyaros Secnobis elemente-bi ar gaWiatdeba xolme saxelovnebopasaJebSi, paralelebSi, asociaciebSi?am kuTxiT samyarosTvis Tamamad Sexed-va mxolod xelovnebas SeuZlia. mec-niereba erideba amas. mas ufro zusti,ufro `materialuri~ cnebebi sWirde-ba, raTa sxva samecniero disciplineb-is (zusti mecnierebebis) fonze misihipoTezebi sasacilod ar gamoCndes...

sxva saqmea, sadamde `gaqaCavs~ xe-lovneba, mis mier moZiebuli para-

poezia,danarCeni literatura,

da danarCeni

zaza bibilaSvili

7literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi Canawerebi30 ianvari - 12 Tebervali 2015

lelebiT dadgenil saaqao kanonzom-ierebebs aqvs Tu ara (Teoriuli) Sansi,rom odesme WeSmaritebis im marcvladSenivTdnen, romlis gaRvivebac (jer-jerobiT, isev Teoriulad da ideaSi _amiT davkmayofildeT) SeiZleba.

*maS, ra unda iyos mizani? saxelis

ganTqma? da rogor unda gaiTqva saxe-li? ra unda Tqvan? saxeli gaiTqvao?imiT, rom saxelis ganTqma undoda daes moaxerxao? SeiZleba, rom sul egiyos literatura _ saukeTeso saspe-kulacio atributebis moZieba _ saxe-lis gansaTqmelad?

*axla(c) is momenti maqvs, roca mgo-

nia, rom mwerali arafriT aRematebaCveulebriv xelosans; erTaderTiT _ambiciurobiT. Tavisi xelobis kargadgasaReba surs, eg aris da eg (vin Sedar-ebiT ufro patiosani xelosania da vin_ naklebad, anu ukeTesi da uaresi romaqac arsebobs, amaze aRar vlaparakob).

*kategoriuloba ar aris brZenTa

saqme. absoluturi sibrZne rom arse-bobdes, erTi brZeni srulebiT sakma-risi iqneboda. miT umetes, liter-aturaSi `profesoroba~ ar SeiZleba.araseriozuli Cans, yovel SemTxveva-Si.

*arsebobs bevri mizezi, ris gamoc

bevri ar unda wero; xolo Tu maincxeli giswrebs, Tavad gadaarCio da mx-olod kargebi gamomiqveyno _ wai-kiTxeo. bevric rom gamogdiodes sxvabevrze kargi, adeqi da iqidanacsaukeTesoebi dawere. sxvam romSearCios, amisTvis xom cudebis wakiTx-vac mouwevs?! bolos da bolos, amde-nia dawerili, anu amdenia wasakiTxi.mkiTxvelmac _ rom arsebobdes _ raqnas?! Tu Sensas ar iSli da wer, SeniSesaZleblobebis mixedviT saukeTesomainc dawere, ra!

*adrec unda Cameweros raRac aseTi,

_ riTmiani (kargi riTmiani da karg-riTmiani) leqsis werisas riTma for-mas, saxeebs, azrs da TiTqos saTqmel-sac ki badebs-meTqi. asec SeiZleba Tqma:riTma gexmareba saTqmelis TqmaSi! ma-Sin, roca sapirispiros abraleben.

maxsovs, aseTi ram vaJa dadianiZemmiTxra viRacaze _ ver gavagebine, romriTmas azri moaqvso. ase martivadmiTxra maSin, roca poezias imdens vervubedavdi, masze kiTxvis niSnebisgareSe mefiqra. aseTive kiTxvis niSanimosdevda am mosazrebasac maSin, rocaki TavSi momdioda da, sinamdvileSi,mosazreba ki ara, faqti iyo, lamisyoveli leqsis werisas rom vawydebo-di. oRond eWvic iqve brZandeboda:mere es kargia? mere es SeiZleba-meT-qi?

Tu riTma daimorCile (an sxvanair-ad _ daumegobrdi mas), is TviTon Se-qmnis poezias, an TviTon gadaiqcevapoeziad. riTma saTqmels ki ar gim-rudebs _ gixvews, ki ar gikargavs _giCens; mxatvruli azrovnebis fanta-zias gimaxvilebs da gimravalfer-ovnebs. `rogor SeZlo saTqmelis aseTriTmebSi moqceva!~ _ aRfrTovanebu-lia mere mkiTxveli. arc daeWvdeba(arc unda daeWvdes!) _ Tu riTmis poe-ziad qcevis kondicia miRweulia _rom pasaJis safuZveli da deda sworedriTmaa.

amrigad, roca mavani poeti ambobs,rom riTma xels uSlis saTqmelisgamoxatvas, ukeTes SemTxvevaSi eyrd-noba im uamravi uniWo leqsis arse-bobas, romlebic, zereled Tu mi-vudgebiT, swored amas adasturebs.Tumca aseT SemTxvevaSic faqtia, romam mavan poets riTmasTan megobrobazeda mis poeziad gardaqmnis unarze war-modgenac ara aqvs da, Tu patiosanipoeti mainc aris, sxvisi riTmismieri

mSvenieri pasaJebis gacnobisas, bevri-bevri, SeiZleba Cveulebrivi mkiTxve-liviT aRfrTovandes _ rogor SeZlosaTqmelis ise Tqma, rom aseTma dax-vewilma riTmebmac ki ver gaumrudao!

*`axali qarTuli verlibri~ _ leq-

sis Semodgoma xom ar aris _ roca poe-ziaze gulayrili mainc wer? ho, saku-Tari gamocdilebaa, ufro zustad,SegrZneba: gezareba, motivs ver pou-lob, rom melodiuri, gasxepili, ma-gari leqsi Camoqna; arada, aris raRac,risi Tqmac SeiZleba; Senc iniSnav, mereki misdgebi da iqidan `verlibrs gaa-keTeb~.

*`axali qarTuli verlibri~ (Ziri-

Tadad) enis Senaxvis funqciasac verasrulebs. ena lamis ugulebelyofil-ia (saliteraturo xarisxzea lapara-ki). poeziisTvis ki ara, zogjerprozisTvis saWiro sizustec ar arisdaculi. RmerTma uwyis, ras gad-moscems is _ saTqmelis dedaazrs?mokle Sinaarss? Tezisebs? sityvaSiCatenil (ubralod, akumulirebuli arvTqvi) niuansur kodebze laparakiczedmetia. TiTqos sinonimebi da misTa-nani SemTxveviT arsebobs qveyanaze.

*poezia, erTi enidan meoreze zus-

tad, sityva-sityviT gadmotanili, Sei-Zleba am meore enaze poezia sulac araRmoCndes.

*leqsis wera ar unda iyos sinamdvi-

lis Targmna mkvdar enaze, romelicmxolod specialistTa viwro wremicis. poezia ar unda iyos mkvdari ena.mere _ ZaliT ar unda mokla.

*modi, droze auxseniT fsiqolog-

fiziologebo, ra ambavia maT Tavs datyuilad tvins nuRar aWyletvinebT ampoetebs! kargi?

*iqneb galaktioni bevrze iRbliani

iyo: moaswro, galaktioni gamxdariyoda mere moikla Tavi. cota kidev ufrometad mgrZnobiare rom yofiliyo, ancota kidev ufro uaresi garemo dax-vedroda, moaswrebda? SeZlebda?

gaige axla Sen, ramdenma ver SeZlo,ver moaswro.

*ra sjobs _ mweralTa gaerTianebas

saxelmwifo kanonis safuZvelzepirdapir afinansebdes, Tu _ raRactenderis Sedegebis mixedviT? romelivarianti ufro `moiTxovs~ am gaer-Tianebisgan saxelmwifosTvis (xelisu-flebisTvis) angariSis gawevas? ra Tqmaunda, aseTi `moTxovnis~ meqanizmi me-ore SemTxvevaSi ufro Cans; miT umetes,Tu konkursSi gamarjvebul gamocemebsramdenime TviT afinanseben: nebismieraseT ramdenime TveSi SeiZleba Segiwy-des dafinanseba; ase rom, Wkvianadiyavi!

rames ki ar veWvob _ meqanizmimeqanizmia.

*ratom xdeba xolme, rom mwerlebi

eris winamZRolis funqcias kisru-loben? vambobT, rom dRes aRar arisase da mweralma es saqme mis bunebrivpatrons _ politikoss gadauloca.aris Tu ara marTlac eris winamZRolo-ba politikosis da ara mwerlis saqme?

es asea, Tuki winamZRolobaSi erisnebis gamoxatva da ganxorcieleba ig-ulisxmeba (ra Tqma unda, Teoriulad,Torem sinamdvileSi rogor gamoxata-ven politikosebi eris, xalxis neba-in-teresebs, sxva sakiTxia). diax, xalxiirCevs winamZRolebs, raTa maT aRasru-lon misi survilebi. politikosi eris,xalxis winamZRoli rom gaxdes, amom-rCevels unda moswondes, amomrCevelimasSi Tavisi imJamindeli interesebis

ganmaxorcielebels unda xedavdes daara _ aRmzrdels, ganmanaTlebels.yovel SemTxvevaSi, politikosi xe-lisuflebaSi ver mova, vidre Tavisideebs saTanado masStabiT ar gaavr-celebs da danergavs. amis berketi kimas zogjer ara aqvs xolme. masmediaamis mZlavri iaraRiao. magram sakiTx-avia, konkretul viTarebaSi vis xel-Sia es berketi _ axali ideis mqadageb-lis Tu konservatori xelisuflebis.amas garda, politikosis ideebi mSra-lia, formaluri. kargad daweriliwigni ki mZlavr emociur muxts gadas-cems mkiTxvels, Tan ufro suraTx-atovnad uxsnis ideas Tu movlenas (esrom mniSvnelovania, Tamadebic dagvi-mowmeben). mokled, axali ideebis saqad-ageblad, sazogadoebis gardasaqm-nelad, aRsazrdelad saWiro berketizogjer mwerals ufro moepoveba. aseTdros, SeiZleba vTqvaT, politikosebimwerloben (zogjer rom piriqiTaa, esviciT) da es kargad unda Candes XIXsaukunis saqarTveloSi (aki ZiriTadadam dros gvwinamZRolobdnen mwerle-bi).

am TvalsazrisiT, sainteresoa Cve-ni dRevandeli xelisuflebis qceva. is,udidesi umravlesobiT arCeuli,gamudmebiT dgams, Tavisive TqmiT(zogjer amayad TqmiT. Tumca amas raRaTqma unda), arapopularul nabijebs. esabsurduli qcevaa. ar SeiZleba, xalx-ma arapopularuli (anu xalxisTvisarasasurveli, miuRebeli) saqmeebisgasakeTeblad agirCios. da Tu xalxmaagirCia, Sen ki gamudmebiT arapopu-larulad iqcevi, gamodis, rom xalxikarga magrad moatyue. Tumca Sen ambob,rom am yvelafers swored xalxisTvissCadixar; anu imas, rac mas ar moswons,misive keTildReobisTvis akeTeb... asebavSvs eqcevian ufrosebi.

SeiZleba garkveul SemTxvevebSi xe-lisufleba marTalic iyos _ xalxisnebis winaaRmdeg misive sikeTisTvisiqceodes, magram es ar aris eriswinamZRoloba. es aris xalxis motyue-ba da xelisuflebis erTgvari uzur-pacia. diax, zustad aseTive`winamZRolebi~ arian erisa putCiste-bi da misTanani. amboben, pinoCetim uS-velao Ciles, magram is eris winamZRo-li ar yofila. mas hqonda mosazrebe-bi, romlebic sxva Cilelebis mo-sazrebebze marTebulad miaCnda daromelTa ganxorcielebis Zala Seswev-da. da Tu CileSi, vTqvaT, gaamarTlaxelisuflebis uzurpaciam, ramdenSemTxvevaSi ar gaumarTlebia?

es imas ar niSnavs, rom eris WeSmar-it winamZRolTa gza yovelTvissasargeblo yofila erisTvis. saer-Tod, arafers vamtkiceb. ubralod,momeCvena, rom mweralTa erismamobismovlenis axsnas mivageni... mweralssruli ufleba da saSualeba aqvs, Tun-dac radikalurad daupirispirdessakuTar ers. gadaibirebs Tu vera, essxva saqmea. amasTan, mweralic wamoegebaxolme iaffasiani popularobis sa-tyuarian ankesze, magram sad ra ar xde-ba... faqtia, rom mwerali gacilebiTufro Tavisufalia, vidre politiko-si. da am mxriv namdvilad sjobia mwer-loba politikosobas.

*mgoni, Zalian martivad aris es saqme:

politikaSi adamianebi imitom ki ar

arian, rom samSoblo uyvarT, aramedimitom, rom politika ainteresebT(SeiZleba gavagrZeloT: rogorc pira-di keTildReobis gza da xerxi da aseSemdeg). erTi profesiaa, ra.

*absoluturad gasagebi, misaRebi,

bunebrivia, rom yvela (albaT) bed-nierebasTan miaxloebas cdilobs, ma-gram rogori aramarTalia bednieri,ha, wuTze meti xniT bednieri adamiani!

*am tipis adamianebs gulisgulSi ar

surT, an ar SeuZliaT, daijeron, rommaTi (ara mxolod maTi, sxvebisac) am-qveynad movlineba erTi patara SemTx-veviTobaa da amdenad, lamis aranairimniSvneloba ara aqvs, vTqvaT, vis Seir-Taven colad. im erTaderTs, bediswer-isas (risic _ hkiTxe, Tu ginda _ arswamT) eZeben da elodebian (mainc anTiTqos).

*qali zogjer ar gaZlevs uflebas

(an saSualebas), Tanasworad aRiqva. aw-yobs Tavisi `diskriminaciuli statu-si~, rasac upiratesobad iyenebs. `ra-tom mirCev saqmes _ kaci xom ara var?mere ra, Tu guSin ise vTqvi da dRes asevambob? pasuxi ki ar momTxovo, moiqe-ci ise, rogorc giRirs~...

*bevr karg qals ver Sexvdebi (ubral-

od `Sexvedras~ ar vgulisxmob). obieq-turad meti Sansia, met `sapirispiroxasiaTis~ qals Sexvde. da imitom ki ara,rom meore metia, vidre pirveli;aramed: pirvels Tu Sexvdi, darCebimasTan. meorisgan wamoxval, meorisganwamoxval, meorisgan wamoxval (ra Tqmaunda, isic sakiTxavia am dros, Sen Tvi-Ton vin xar da rogori)...

*mesia, xsna, gadarCena... iyo ro es

yvelaferi gadarCena? ra Tqma unda,bevri ram Seicvala, magram gadarCena?saerTod, ra aris es gadarCena? rogorunda gadaarCino kacobrioba? an erTiadamiani Tundac?

*Znelia, warmavalobis kerZ cxovre-

bas rame WeSmariti, imave warmavalo-bis fonze gamosaCeni rame gamoswuro;roca yoveldRiur sarCoze jaxirob_ xom miT umetes.

*imas rom miaRwev (Tu miaRwev),

sikvdili rom fexebze gkidia, sul romar gadardebs, rodis mova da rodisara; da egec rom ar aris mniSvnelo-vani; raki sikvdilis wamis mere sulerTia, manamde geSinoda Tu arasikvdilisa...

Tundac jobnis TvalsazrisiT vTq-vaT. gavapirovnoT sikvdili da ase vTq-vaT: sikvdils ver ajobeb. sul fexebzerom daikido, mainc vera. imitom, romis Sens SesaSineblad da dasaTrgunadar modis. is Tavisi saqmisTvis modisda sul fexebze hkidia, Sen fexebzegkidia Tu ara.

8 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTipoezia 30 ianvari - 12 Tebervali 2015

mundStuki

bebiaCemi mundStukiT eweoda.yelze margalitis mZivs aisxamda.kuznecovis servizis monarCen Cais WiqaSiferadi yvavilebis Cais Caiyrida,faifuris samovaridan qafqafa wyals Camoasxamda,dajdeboda mere Tavisi TeTri TmiT da lurji TeTrwinwklebiani kabiT,sadafistarian mundStukSi ufiltros SeakeTebda,kvamls erTxans filtvebSi Caigubebda daodnav Caxrinwuli xmiTbabuaCemze miyveboda.miyveboda, rogor gaicno ulvaSawkepili,

galifeSarvliani da aziackebiani babuaCemi.miyveboda, rogor moigo jiriTi qalaqelma babuaCemma da

rogor daakargvina mosveneba Cem bebiaCems.miyveboda, rogor Seuyvarda ulvaSebawkepili babuaCemi da rogor misTxovda swored im babuaCems, romelmac mere, bevri wlis Semdeg,SublSi sila unda itkicos,roca pirveli SviliSvili gogo eyoleba.da mere, bevri wlis Semdeg,swored es gogo sakuTar Tavze metad unda Seuyvardes.miyveboda, rogor gauCnda zedized sami gogo darogor rcxvenoda, rom babuaCems biWs ver uCenda.es yvelaferi me jer kidev ar maxsovda.bavSvi viyavi,didi, msxlebiviT loyebi yelis fosoebamde mwvdebodada qalaqisxela Tvalebi RilebiviT mimrgvaldeboda.

babuaCemi qalebSi dadioda.Tanamdebobis piri iyo da qalebSi dadioda.qalebSi dadioda da Svilebs im qalebis saxelebs arqmevda.es manam, vidre zedized gamoCenili ori biWi ar aCuqa bebiaCemmada sakuTari dedoba gvaris gamgrZeleblebiT ar gaamarTla.

erTxel, bebiaCemi avad gaxda da Tvalebi daxuWa.babuaCems ki Tavisi siyvarulis sanacvlod,ori biWis danakargi miusaja.ori biWis danakargi,romelTagan erTi napirebmorRveulma afxazeTma waiyvana,meore ki TviTmkvlelTa sevdam ukve gazrdili „me~-sganaCenad qceul sinamdvileSi gainapira.ho, ho, ori biWis danakargi daCemi siyvaruli dautova sasjelad.

sadafistariani mundStuki ki axla me maqvs.

mkiTxvels

yovelTvis, roca wvima Cems saxlSi fexSiSveli Semodisda atborebul loginze,rogorc adamianebisgan Sekrul tivze, WerSiTvalebSewyobili,dediSobila vwevar,roca qalaqs arcerTi quCa tanSi aRar etevada yelidan amozrdili Senobebiobmodebul kedlebs uwylobiT amarTleben,sasuleSi gadacdenili orcxobilas namceciTvixrCob sakuTar guls da vfiqrob SeSupebul caze,zefiris RrublebSi,alag-alag, sisxlCaqcevebi rom gasCenia.yovelTvis, roca maxsendeba adamianebis RmerTida RmerTSi _ Tavida TavSi _ Svilida SvilSi _ kacobrioba,am kacobriobidan _ momavalSi gaCexil xesaviT amoizrdeba xolmeCemi megobris gardacvlili bebia,romelic ambobda, romcxovreba ar ikurneba,da samudamo sneulebaSi dabadebulebierT did tyeSi uCinardebian,tyeSi, sadac vermosaswrebi cxovreba ufro metia,vidre sxva adamianuri sisusteebi,romlebic Cven, adamianebma,molodinis gasamarTleblad movigoneT.

yovelTvis, roca Cemi saxlis ararsebul aivanzebetonSi Carguli yvaviliviT quCisken viwev,saidanac mTeli qalaqis bavSvebi dabadebidanve brundebian,sadac mTeli qalaqis wignebi daubadeblad rCebianda sadac, erTi didi tyuili ubralod dgas,

rom ramenairad wonasworoba SeinarCuno,wonasworoba, romelic SeiZleba sulac ar gWirdebodes,radgan wona zustad imdeni dakarge, ramdenic SeiZineda mainc, am yvelafers raRacnairi uzustoba axlavs,erTi didi cxovrebiseuli uzustoba,romelSic yvela wigni tyuis,gansakuTrebiT is, romelsac cxovrobdi,romelSic yvela personaJi tyuis,gansakuTrebiT iq, sadac kiTxulobdi,romelSic yvela mwerali tyuis,gansakuTrebiT is, romelsac amarTlebdi,Cemi megobris bebiis ukurnebeli cxovrebidan gadmovdivarda geubnebi:_ mkiTxveli _ RmerTia!gansakuTrebiT is, vinc ver movida.

miZRvna. aravis

sacecebi gamoyo.sacecebidan tani gamoaZvrina dagavarvarebuli marwuxebiT magrad moWylita adamianis xorci.tkbilia.rZian-gulsarTiani.gulsarTi amowuwna da ori wyvili yba aamuSava.gulsarTi amowuwna da faseturi TvaliT Zval-saxsari moiara.gulsarTi amowuwna da Tav-mkerdiT kiserSi SeZvra.adamianis xorci gadaagundava da sqesi dakarga.adamianis xorci gadazila da Zvali gamoacala.adamianis xorci gadazila da sisxli gadawura.idgnen da molodini klavdaT.idgnen da molodins ver uZlebdnen.idgnen da molodins rZiangulsarTiani karameliviT pirSi atrialebdnen, _

ise rogor movyve, guli ar gagiskdes.ise rogor movyve, guli dagibruno.

rogorc, rom dRea axla _ ici, rogorc rom wolaar niSnavs Zils da Zili sulac ar udris RviZils.rogorc rom tkivils ise ReWav, mgonia _ wvalob.rogorc rom viTom cocxlad Canxar da Seni RviZli _ferdidan qvebad moCxriale tkivilis grovada SiSi, ise axlobeli _ basri da civi.da sakuTar Tavs am SiSSive winaswar glovobda sakuTar Tavs SiSTan erTad sawolSi ucdi, _sizmari. kanfetebs movitan. davsxdeT da gaviyoT .sizmari. qvebia. feradi. napirze CamovsxdeT.sizmari. ar vici aqamde iyo, Tu ar iyo.sizmari. ra ufro Soria?.. miwa, Tu samoTxe.cxadSi ki _ kanfeti. saCemo. aq ufro bevria.cxadSi ki _ miwa jer ar miRebs da mxolod mamoklebs.cxadSi ki _ Sen mtoveb, rom martom gavliosaCemo ambebi. saCemo gzebi da. wlebi da. da mokled,..

roca yvela daiRleba da Senc daiRlebi daroca yvela mogwyindeba da Senc moswyindebida roca tkivili SegeCveva da Senc SeeCvevida roca am tkivilSi gauvleli cxovreba mogenatrebada fexdaukarebel ambebs moigoneb,da roca Zala aRar geqneba, rom sakuTari Tavisikvdilamde miacilo, _

ise unda mokvde, guli ar gauskdeT.ise unda mokvde, guli daubruno.

xelTaTmani dayara.wyvili Tvali sakuTar cxovrebaSi daabruna da xelTaTmani dayara.wyvili fexi saxlis gzaze gamoaba da xelTaTmani dayara.wyvili yuri daiyrua da xelTaTmani dayara.palatebSi acdenili xma daawyvila da xelTaTmani dayara.sikvdilmisjilTa laboratoriidan gamovida damolodinmisjilebi sizmris labirinTebSi,rogorc Soreul naosnobaSi, ise gauSva.trialebda da trialebda borbali.fqvavda da fqvavda wisqvili.xorbals _ ara.dros.wyvili cxovreba awona da kiseri Tav-mkerdSi Camala.Tav-mkerdSi Camala kiseri da jibidan rZian-gulsarTiani amoiRo.gulsarTi amowuwna da amoisunTqa:

kiseri.kibos kiseri.kibos kiseri.k i b o.

SimSili

mSioda. iseTi ucnauri SimSiliT daiseTi umomavlo dapurebiT,iseTi sayovelTao uZlurebiTda am uZlurebaSi yvelaze didi sisavsiT,iseTi akankalebuli taniTda am tanSi dangreuli kedlebiT,iseTi adamianebs gaqceuli siyvaruliTda iseTi daubrunebeli gzebiT,saidanac marto damarcxebulebi brundebianSimSilmoklulebi sakuTar Tavebs rom moacilebenda frCxilebdamZvrali TiTebiTerTi Reri gadarCena mindvris yvaviliviT moaqvT.saidanac martoni brundebianda mxrebze gadebul sakuTar SimSils

kato javaxiSvili

9literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi proza30 ianvari - 12 Tebervali 2015

WirisufaliviT moarweven.saidanac dapurebulebi brundebianda omgamovlili wlebidan dabrunebulebssakuTari SimSili axrCobT.

martoa. Txilis gulisxela tani aqvs. RamegrZelia TiTqos. sadRac gulTan mokldeba Zili-spiruli jer adrea. an ukve gvian-deba da sizmrispira bilikebs arRvevsSimSili. Sia. sakuTari Tavidan RmerTigauSva sadRac. sazRvriskena narCenebs ZiZgnisqoriviT. unda amokortnosqoriviT. Zvlebi-dan unda amoaZros rbilobi, sadme,vinmesTan miaTrios mSieri tanisadme, vinmesTan amoWamos xorxidan sunTqva, _ixrCoba. droa. da fxasaviT gaCxeril sityvasuTqmeli Tavi,saTqmeli dro,naTqvami miwa, _Caiyris pirSi. CamoReWavs momlaSo dReebsSimSili. Sia.sakuTari cxovreba sxvaSi.martoa. Txilis gulisxela tani aqvs. TiTqosinaTa magram, sadRac, gulTan mokldebaRame.

mSioda. iseTi sazareli SimSiliT daiseTi umomavlo dapurebiT,iseTi gausaZlisi wasvliTda iseTi gamogonili dabrunebiT,iseTi daRlili cxovrebiTda vergagnebuli gzebiT,iseTi CemSi SemorCenili siyvaruliT,rom movedi, Seni SimSili SevWameda isev mSieri davrCi.

„sigua~

yovel diliT erTnairad Tendeboda.saWmeli ar iyo.yovel diliT, deda iwyebda saubars sofelze,romelic ar gvqonda da ambobda,rom... rom yofiliyo miwa,ho, rom yofiliyo miwa, pirSi mainc CaviyridiT.yovel diliT, navTis suniT aqoTebulida zurgCanTaakidebuli skolisken mivdiodi da vfiqrobdi,ra kargia, rom ar aris miwa,ra kargia, rom ar aris miwapirSi ar Camayrian.yovel diliT, iRviZebda Cemi bavSvobis ruxi qalaqi dagadasasvlelze CaReWili mwvane nuSebi naRmebiviT eyara.mere deda moigonebda fqvilis da kakaos ambavs,aTqvifavda wyalsa da zRaparsda namcxvarsac moigonebda.me miyvarda es qalaqi.Tavisi ruxi sadarbazoebiTa da asfaltnakluli quCebiT.Tavisi miwisqveS Cadebuli biWebiTa da saerTo sadilebiT.Tavisi puris rigebiTa da mSral xidze xeliskankaliT gatanili nivTebiT.Tavisi Cabnelebuli ambebiTa da bavSvobanakluli TvalebiT.Tavisi saerTo istoriebiTa da saerTo RameebiT.movidoda mere dedaCemis megobari da kabas miyidda.movidoda mere Cemi mezobeli da purs Semoitanda.movidoda mere viRac ucnobi da purs gavuyofdiT.movidoda mere Rame da erTi didi lamfis qveSerTi mkrTali saRamos qveSerTmaneTs xelebs vuTbobdiT.gamoyofda sqeli jembridan dedaCemi xels da Cemsas SeiTrevda.gamovyofdi sqeli jempridan xels me da misas.me miyvarda es qalaqi.Tavisi ucnauri gaWirvebiTa da gausaZlisad muqi ferebiT.Tavisi Camsxvreuli fanjrebiTa da komendantis saaTebiT.Tavisi uhaero sivrciT da bevri JangbadiT.

yovel diliT erTnairad Tendeba.saWmeli xan aris, xan ara.yovel diliT, iRviZebs Cemi bavSvobis ruxi qalaqi davambob:

qalaqi unda iyos TeTri.an _ ukidures SemTxvevaSi rZisferi.bavSvebi unda dadiodnen xelixelCakidebulebi.erTmaneTTan, an ukidures SemTxvevaSi mSoblebTan.namcxvari unda iyos Savi.an ukidures SemTxvevaSi _ kvercxiT.mere, sunamoaqoTebuli gamovdivar saxlidan da vambob:

rom iyos miwa,ho, rom iyos miwa,pirSi mainc Caviyridi.

erTxel odesRac da sadRac kubi ido. ufero,usasrulo sivrceSi didi TeTri kubidan winaswar-gansazRvrulobisgan Tavis dasaRwevad xmebi ismo-da: tuk... tuk... tuk...

es xmebi drogamoSvebiT siCumes seravda. kubi kiido uZravad, maradisobis centrSi.

erTma xeibarma kacma gamoiara, koWlobiT ZlivsmoiWaWeboda. kubi rom dainaxa, gauxarda, xvneSa-xvne-SiT zed Camojda da daisvena. suli rom moiTqva, isevganagrZo gza. mere movida fufunebisgan gazuluqe-buli kaci. kubze zRapruli sufra gaSala, gvarianadgeaxlaT, gamoZRa da boyin-boyiniT wavida. cota xnisSemdeg iaraRis mkeTebelma adamianma gamoiara, erTxans uyura kubs, gamowrTobili mzera usasrulosivrces moavlo da jibidan saaTis meqanizmiani bom-bi amoiRo. bombi zed kubze daamagra da daeloda, ramoxdeboda. afeTqebam sinaTlisa da sivrcis fiz-ikuri vibracia gamoiwvia, magram kubs veraferi daak-lo. iaraRis mkeTebelma kinkrixos fxaniT kubs Se-moura. sivrcis konteqstis idumali xibli cdunebi-sgan Tavis daRwevis saSualebas ar aZlevda. isevbombebi amoiRo da kubs oTxive kuTxeze daamagra.afeTqeba Zalian Zlieri iyo, imdenad Zlieri, romiaraRis mkeTebeli adamiani Sors gadaisrola.

ido kubi usasrulo siCumeSi, dauzianebeli dauvnebeli.

mere fexebis bakuniT pirvelyofilma, keTilSo-bilma kacma, patara waruyvnel arsebasTan erTadgamoiara. gauxarda kubis danaxva, zed wamowva, SvilikalTaSi Caisva, xmurianad daamTqnara, tkbilad Cae-Zina da xvrinvac amouSva. esec rom wavida, movidaadamianuri moRvaweobis romeliRac sferos warmo-madgeneli, romelsac uamravi mizezi hqonda imi-sTvis, rom ama Tu im adgilas moxvedriliyo. Sexedakubs, Zlier moewona, zed avida da kubi, rogorcpolitikuri tribuna, ise gamoiyena. mgznebare si-tyviT mimarTavda masas, romelic jiutad ganmeore-badi yalibis adamianebisgan Sedgeboda. kaci gulSimjiRis cemiT, xan marjvniv da xan marcxniv, xalxsmimarTavda. nacrisferi masa jer sulganabuli us-menda, mere aujanyda da yvela erTad CoCqoliT daSeZaxilebiT gaSorda im adgils.

kubi ki ido siCumeSi.gamoiara kidev erTma kacma, romelmac kubze Cu-

qurTmiani ornamentebi daxata, TeTrad darCeniliadgilebi SeReba. adamiansa da nivTs Soris damyare-buli intimi swrafi cvlilebis unaris mqone war-mavalma sinamdvilem Secvala. kubTan ganSorebiTgamowveuli sicariele ki damsaxurebulma siCumemSeavso.

usasrulo sivrceSi ufero kubi ido uZravad.erTxelac movida saintereso ramis povnis auci-

leblobiT ganpirobebuli adamiani. sqeli kiseri,tlanqi nakvTebi da didi, keTili Tvalebi hqonda.Tvalebs rom axamxamebda, moWutvis momentSi gegone-bodaT, Tvalebi saerTod ar aqvso. es kaci TeTr us-asrulo sivrceSi idga da adamianTa saerTo bunebi-sTvis damaxasiaTebeli cnobismoyvareobiT uyureb-da kubs. es zustad is tipi aris, Cemo mkiTxvelo, visacamdeni xani elodiT. Tu Tqven dakargeT yvela Sansi,romelic gibiZgebdaT araoficialur, SeucnobelsamyaroSi gadasvlisken, jer kidev SegiZliaT mi-Tologiuri arqetipebis es teqstualuri rZe daage-movnoT. axla aq ambebi moxdeba, cam quxili daiwyos.gaixangrZliveT siamovneba, dafiqrebiT da nela wai-kiTxeT. mokled, keTilTvalebianma kacma kubsgarSemo ramdenjerme Semouara da xeli gadausva.Tqven arc ki iciT, ra mravalmniSvnelovnad gaakeTaes. xom xvdebiT, es is tipi namdvilad ar aris, kubsrom tribunad gamoiyenebs, zed daxatavs, daiZinebsan aafeTqebs. man, ubralod, bevri ifiqra, ris Semde-gac adga da es didi kubi, patara kubikebad daSala,rogorc agurebi ise gamoiyena da kedeli aaSena, ma-gram, rogorc ki es kedeli aRmarTa, maSinve jarigaCnda da daangria. erTi gamoiqrola, nacartutadaqcia da gaqra. kacma kedeli isev aaSena da axla sxvamomxvdurma daungria. kedlis aSenebisTanave, TiTqosmiwidan amoizardao, Tvalis daxamxamebaSi Cndebo-

da jari da ieriSi mihqonda kedelze. radgan kedel-ma kaci ver daicva, kacma kedeli daSala da saxliaaSena, magram saxli imdenad patara gamovida, romSig ver Seetia. esec rom ar gamouvida, TviTmfri-navi gaakeTa, magram ver gafrinda, mcire manZiliTaiwia haerSi da isev im usasrulo sivrceSi daeca dakubikebad daiSala. radgan TviTmfrinaviTac vergacda usasrulo sivrces, kubikebisgan kibe gaakeTa.magram, aba, sad aiyvanda es kibe?kibes erTi mxridanrom auyveboda zemoT, meore mxridan isev im usasru-lo sivrceSi qvemoT Camodioda. xo, marTla, am am-bavze gamaxsenda _ aq ra SuaSia, magram mainc: odeszed aizidebi qve, maSin qve daizidebi ze. didebulifrazaa, sadRac wamikiTxavs. mokled, mere es kaciadga da kubebi patara filaqnebiviT gamoiyena da gzadaago, magram gzasac arsad mihyavda. ganusazRvre-li sivrcis, erTi mxedvelobis kadruli CarCodanrom gavidoda, isev im usasrulo sivrceSi CarCosmeore mxridan brundeboda, saidanac Tavdapirveladdaiwyo moZraoba. aba, is gza rad vargoda, Tu ar-saiTken midioda. radgan gzam nagulisxmevi molod-ini ver gaamarTla, kacma bevri ifiqra, Tu cota if-iqra, bolos gadawyvita, kubikebisgan yuTi gaekeT-rebina. ufero, usasrulo sivrceSi TeTri kubiszRvruli daZabuloba misi yuTad gadaqcevis hori-zontma gafanta. yuTis fskeri TeTr sivrceSi ze-modan Savi kvadrativiT gamoCnda. es namdviladdaZabuli momentia _ Tqveni ar vici, mkiTxvelo, meki vgrZnob, rom sakvanZo moments mivuaxlovdi daTiTebic gamioflianda. barem imasac vityvi, romkubisgan yuTis gakeTeba arc ise ioli mosafiqrebe-li ramea. ai, daukvirdiT! ar meTanxmebiT? kargadmokalaTdiT da ganagrZeT kiTxva an Tu gnebavT,wamoweqiT. mTavaria, kiTxva ar SewyvitoT. yvelaferiSegiZlia gayo, magram usasrulobas mainc ver Seimec-neb. umciresi nawilakebi kidev ufro patara naw-ilakebisgan Sedgebian. didi galaqtikebi sxva, ufromasStaburi galaqtikebis nawils warmoadgenen. ufroRrmad, gaSlili wixliT, filosofiis sajarimomoedanze Tu SeviWrebiT, mivxvdebiT, rom samyaroamoWrili epizodebis goglimoglia. rasac CveniTvalebiT vxedavT, im epizodebs tvinis WuWrutanisgavliT viazrebT, vabamT erTmaneTs da raRac azrsvdebT masSi. danawevrebuli xedva ar cvlis im faqts,rom samyaroSi yvelaferi erTiania. am danawevrebulxedvebs mere viRacebi, albaT ufro ideis CrdilisnabiWvrebi, romelTac romel epoqaSic ar unda ecx-ovraT, im epoqis ideis yalb rwmenad gaavrceleben.gvmoZRvraven da tvinSi viwro biliks gvitoveben, Tura gziT unda viazrovnoT. mokled, araferi dasama-li ar maqvs iseTi, rasac teqstis dasasruls ver mix-vdebiT. amitom, barem aqve visargebleb TxrobaSigaCenili, demonstraciuli, xangrZlivi pauziT dagetyviT, rom kubi isedac yuTi iyo, magram misi daS-la da isev yuTis gakeTeba raRac axlis gamogonebaada, kacma rom Tqvas, arc aris gamogoneba.

sxva araferi damrCenia, garda imisa, rom giT-xraT: TeTr sivrceSi ido yuTi. kubisgan imiT gansx-vavdeboda, rom yuTSi bneloda. kaci zemodan yuTisbnel Zirs uyurebda, TeTr sivrceSi maleviCis SavikvadrativiT rom inakvTeboda da fiqrobda. erT xansmisi xedvis wertili mxolod am Sav kvadrats umzer-da. kacma bevri ifiqra, Tu cota ifiqra, adga da yuT-Si CaZvra. zemodan Tavsaxuri daifara. cota xans aseiyo. Semdeg mowyinda bnelSi jdoma, moenatra TeTri,usasrulo sivrce. sxvad gardaqmnili adgilisgaucxoebam nostalgia gauRviva da amosvla mounda.bevri iwvala da ixlaforTa, magram veRar amovida.kubis Tavsaxuri Caketiliyo. am dros kaci albaT mix-vda, rom kubi mis nebismier Zalisxmevas erTi da imavegravitaciis farglebSi tovebda, magram ukve gvianiiyo.

TeTr sivrceSi ido kubi, raRacnairi, gardamava-li feris. albaT ufero ufro eTqmis. samyarospirveladi mniSvneloba siCumes usmenda, SigadaSigmyudroebas kvlavganmeorebadi gamocdilebis xmebiarRvevda: tuk... tuk... tuk... cota xans es xmebi si-Cumes seravda da bolos miwyda.

kubi ki ido uZravad, maradisobis centrSi.

levan gelaSvili

kubi

10 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiproza 30 ianvari - 12 Tebervali 2015

oriode kviris win damesizmra,oRond marTla. amdeni xani gavida, ma-gram ver daviviwye verafriT.

rogorc wesi, sizmrebs ver imaxs-ovreben xolme. tvinSi RamiT aboboqre-buli ferad-feradi revoluciebisa dafaTerakiani siuJetebis udidesi um-ravlesoba gamoRviZebisTanave ucbad,wamebSi da wamis meaTedebSi orTqlde-ba da samudamod qreba mexsierebidan.adamiani asea mowyobili da mec adami-ani var _ yovel SemTxvevaSi, jerjer-obiT. magram es sizmari gamonaklisiaRmoCnda. albaT, imis gamo damamaxs-ovrda, rom literaturuli sizmariiyo da xom iciT Semoqmedi xalxis am-bavi _ TiTqmis yvelani zedmetadmgrZnobiare egocentrikosebi varT.

mokled, didi ria-riaa atexiligarSemo. uamravi adamiani maxvevia daam uTvalavi nacnobi da ucnobi saxiTgarSemortymuli raRac literatu-rul warmodgenaSi vmonawileob.raRac moZraobebia, sazeimo ganwyobaa,SfoTi, xmauri, burleski, viRac mReris,viRac yviris, mgoni, leqss kiTxulobsTu poemas _ mofanate da mimzidveliwiwkvebis aRfrTovanebuli Sekivlebe-bis TanxlebiT... mere situacia iwmind-eba, saxeebis raodenoba mkveTrad kle-bulobs da irkveva, rom saerTo ria-ria dasasruls miuaxlovda da mxiaru-li saRamo warsuls bardeba. mere gare-mo erTbaSad icvleba da ukve gaganiaSuadReSi var. irgvliv yvelaferi mzi-Taa ganaTebuli da awi ukve ara xmau-rian bufonadas, aramed friad presti-Juli literaturuli konkursis _`qromosomas~ saxelwodebiT cnobil-sa da damkvidrebuls _ Jiuris gasv-liT da sajaro sxdomas veswrebi. ufrosworad, rCeulni veswrebiT _ mTavarijildosTvis mopaeqre yvela avtori,oRond ratom gamogviZaxes aq asejgrod, sruliad gaugebaria. isic mes-mis, rom wesiT, aq ar unda vimyofebode_ ra esaqmeba avtors Jiuris sxdomaze,Tundac sajaroze? magram sizmariada... mokled, ratomRac veswrebiT. gam-arjvebuls dnm-is molekulis ormagispiralis formis oqroTi Camosxmuliprizi elodeba. es `oqros qromosoma~garegnulad xom didebuli da sruli-ad erovnulia _ iribad `oqros sawmi-sis~ istoriul mniSvnelobazec mianiS-nebs da Cvens genetikur literaturulsiZlierezec, magram kidev ukeTesiisaa, rom Tan kargad momrgvalebulida narnari cifriT gamoxatuli fula-di jildoc erTvis _ asi aTasi lari.

sxdomis dasawyisi bundovnad maxs-ovs, magram raRac momentidan moyole-buli suraTi uaRresad mkafio xdeba _cifruli televizoris cqerisas mox-uci kacis saxeze TiToeuli naoWis um-cires xveuls erTnairad mkafiod romaRiqvam, iseTi... gareT daria, uRrub-lo caa, quCas mwveli mze awveba, Cvenyvelani ki raRac Senobis SigniT, vr-cel da gaCaxCaxebul, haerovnebiTa dasivrciT savse oTaxSi varT Sekrebili.es oTaxi Tan pionerTa sasaxlis sar-keebiani darbaziviTaa, Tan ki Cemi yo-fili da karga xnis winaT gauqmebulikvleviTi institutis direqtoris

kabinets waagavs. oRond im uRimRamosaTavsosgan gansxvavebiT, aq _ erTiSexedviT _ TiTqos yvelaferigasisinebul-gawkrialebulia. arada,maxsovs: im kabinetSi yvelaferi _karis saketiTa Tu fanjris rafebiTdawyebuli da parketiT damTavrebuli_ gvarianad monjRreuli da moryeu-li iyo, sad hqonda im ubedur da ga-Ratakebul instituts remontisa daSenaxvis fuli, patiosani direqtorigvyavda, inteligenti kaci, qrTams ariRebda... sizmarSi ki brwyinavs iqauro-ba _ jerjerobiT.

magram movlenebi swrafad viTarde-ba da mec swrafad vuReb maT alRos.mopirdapire didi fanjrebidan kar-gad Cans vardebiT, gvirilebiTa da ie-biT mofenili baRi _ zustad iseTi,rogoric iyo gaSenebuli im Zveli in-stitutis Senobis garSemo da romel-sac is Cveni direqtori Tavad _ xanTanamSromlebisa da xan darajis dax-marebiT _ uvlida da eloliaveboda.oTaxSi ki, baRSi gamavali am fanjrebisgaswvriv, grZel priala magidasTan,lamazad moCuqurTmebul savarZlebSiqveynis usaxelovanesi da uWkvianesi

bas Tavze sayrelad rom ebada, gex-somebaT bevrs...

amasobaSi, rogorc iqna, bolomdegaverkvie viTarebaSi da ukve SesaniS-navad vici, Tu ras eZRvneba saxelovanqarTvelTa da aranakleb saxelovanucxoelTa am sinklitisa Tu areopag-is sxdoma da cot-cota nerviulobasviwyeb kidec, koxta savarZlebSimokalaTebuli vaJbatonebisa da qal-batonebis umowyalo ganaCenis molo-dinSi. diax, swored dRes, ai, aq, am oTax-Si da ratomRac Cveni TandaswrebiT _anu Jiuris wevrebis mier xmis Riad dasaqveynod micemis Sedegad _ sul maleyvela gaigebs, Tu romeli CvenTaganigaxdeba konkursis mTavari premiislaureati da im `oqros qromosomas~mflobeli, romlis mosapoveblad amubralo skamebze ganwesebuli preten-dentebi ase viRwviT da vibrZviT. arcisaa gasakviri, rom intrigis kvanZisgaxsnamde avtorebs bunebrivad gve-javreba da zogjer gvezizReba kidecerTmaneTi _ droebiT, rasakvirvelia.Torem sxva dros da am darbazs gareTnormalur urTierTobas vinarCunebTda arcTu iSviaTad vmegobrobT kidec.

`biseqsuali~, ai, ase pirdapir... nu, dau-finansa gamocema viRacam, Torem ji-bidan lars ver gaagdebineb am menabdes,iseTi tipia _ saxinkleSi ludze gaqa-Culi arasodes minaxavs, Tumca ramden-jerme hqonda Sansi... magram ena aqvsgamobmuli kilometri da, rogorcCans, Sekera viRac sponsori, an iqnebTavad eg sponsori aRmoCnda biseqsua-li da aman gadawyvita saqme, aba, ravici... is ki arada, nemsiviT gamkra gul-Si Jiuris wevrebs Soris ucxoeli dip-lomatebi rom SevniSne, uTuod Targ-manze eCaliCeba magaT menabde-Tqo,gamielva azrma. romanSi erTob origi-nalur Temas miagno, droisa da mein-strimis moTxovnebic gaiTvaliswina daSigniT yvelaferi Setena: omgamov-lili mTavari gmiris latenturimamaTmavlobidan ruseTis dedis saxe-lis simamaciT aRsavse trialamde. mok-led, am Cvenma menabdem aseTi konstru-qcia moifiqra: mTavari gmiri, erTi-erTi katakomburi Teatris msaxiobisaxelad tristani, Tavisi `ucnauradmocisfro~ ltolvebis Sesaxeb jerscenaze rom Seityobs da mere amaSigmirTa moednis cirkis kibesTan xSir-xSiri da uSedego gavla-gamovlebisSemdeg rom darwmundeba, CamorCenilqarTul sazogadoebaSi ̀ qaming-auTis~momwyobi ver aris, amaze Zalian wuxs dajarSi moiwadinebs wasvlas _ eg Tu miS-velis da gadamarCenso. jarSi samsax-uri sulac ar ekuTvnis, magram misdabedad ruseTTan is xanmokle omimouswrebs da esec egreve gavardebakomisariatSi nacnob Tanaklasel-oficerTan, muxlebSi Cauvardeba _wamiyvaneTo, da Cairicxeba sanukvarrezervSi. mere am rezervs gorSi da-ayudeben da Zlivs gadaurCeba dabomb-vas stalinis Zegls amofarebuli...omSi damarcxebis gamo es Cveni gulga-texili `latenturi mamaTmavali~depresiaSi vardeba, sakuTar `cis-frobas~ veRar umklavdeba da qalaqisquCebSi erT-erTi morigi xetialisascirkis moedanze viRac biWunas gada-eyreba. mere wava urTierTobebi, mamaka-curi siyvaruli da vneba, erotikuliscenebi, rame... magram gadis raRacdro, tristani gamodis depresiidan,aRmoaCens, rom isev `naturalia~ dadroa, am wumpedan rogorme amobo-bRvaze ifiqros. im biWTan kavSirswyvets _ oRond winaswar raRac Zvir-fas suvenirs Cuqnis. mere bedigauRimebs da Tbilisis erT-erT cno-bil Teatralur dasSi iwveven dauformeben kontraqts, cota xanSi kimTel am dasTan erTad raRac did jil-dos Rebulobs erT-erT prestiJulevropul festivalze, Tan Teatriswamyvan msaxiob qalTan _ orjer ga-naTxovar da masze aTiode wliT ufros`primasTan~ _ gaabams sasiyvarulourTierTobas. wyvili ukve `varskvla-vuri~ qorwilisTvis emzadeba, magramTurme sad banaob! wignis furclebzekvlav Cndeba cirkis biWuna, aSantaJebsim saCuqriT, mudmivad fuls sZalavs,TandaTan usazRvro mada exsneba da Cventristansac sxva gza aRar rCeba _erTxelac SantaJists bnel kunWulSidaudarajdeba, kedelTan miamwyvdevs,sakuTari xelebiT miaxrCobs (mowmearavinaa) da gvams buCqebSi miagdebs.iseTi myudro adgilia, male ver miag-neben. mkvlelobis mere midis Tavis sa-colesTan, gamoutydeba, rom biseqsu-alia da amitom qorwilze laparakizedmetia da emigraciaSi iTeseba, sa-berZneTSi. mere aTenSi sneuli ded-ma-mis sarCenad gamgzavrebul da Zaladgakaxpebul qarTvel gogonas _ vinmeeleqtras _ gadaeyreba, masTanac gaa-bams did siyvarulobanas da es _ mis-Tvis moulodnelad _ ukve didi danamdvili grZnoba aRmoCndeba. arada,es eleqtra _ mTlad fskerze rom ardaeSvas _ iZulebulia, erT Warmag damdidar transeqsuals, zedmetsaxeladpanCitas, uwevdes xan lesbosur da xansado-mazoxistur seqs-momsaxurebas.tristanSi ukve afrikuli savanis xvad-ma lomma gaiRviZa. is bolomde icavsTavis axal siyvaruls _ kvlav ero-

giorgi lorTqifaniZe

konkursi

adamianebi sxedan da erTmaneTSi bWoben.metic, am keTilSobil pirovnebaTakrebulSi britaneTis elCisa da sa-frangeTis konsulis saxeebic ki dav-lande, da kidev viRac daWy-etilTvaleba diplomatis _ etyoba,iaponelisa an Cinelis... ucnauria, ma-gram am didebuli oTaxis brwyinvale-ba Cems warmosaxvaSi mainc nel-nelaknindeba, rameTu mopirdapire mxareisev fufunebaSia Cafluli, xolo aqeT,Cemsken ufro axlos, vamCnev, rom iatak-ic amoburcula da Weric danestianeb-ula, mere wamiT ukan vixedebi da uare-si eWvebi midasturdeba: zurgiT lamisveyrdnobi alag-alag baTqaSCamocve-nil da grZeli wvrili napralebiTsavse moruxo-momwvano kedels, gadax-snili agurebic moCans plintusTansiaxloves aqa-iqa... mokled, meufeniama qveynisa savarZlebSi nebivroben,xolo Cven _ umowyalo ganaCenis mom-lodine avtorebs _ swored am daxeT-qili da nestiani kedlis gayolebazeCamdgari ubralo skamebis mwkrivi gva-qvs okupirebuli. nametnavad didi daTvalSisacemi sxvaobaa im mxaresa da ammxares Soris... rogori skamebi iyo,iciT? ai, ubralo `venski~, Zvel dal-ocvil dros lamis yvela dawesebule-

konkurencia oxeria! sazogadod, amkonkursebs sportul Sejibrebas TuSevadarebT _ es Sedareba gamoRviZeb-isTanave mestumra gonebaSi _ aRmoCn-deba, rom Jiuri da avtorebi sportissxvadasxva saxeobas misdeven. Jiuriufro sumistebisgan Sedgeba _ rode-sac mZimewoniani aTletebi mTeliZaliT ejikavebian erTmaneTs wreSi sak-uTari adgilis dasamkvidreblad,xolo avtorebi ufro gigantur sla-lomSi monawile moTxilamureebsgvagoneben _ iseTi mixvra-moxvrasWirdebaT, finiSamde rogorme mSvi-dobianad rom misrialdnen da TavisigainaRdon.

ase rom, mec, darad Cemi mezobleb-isa, Zalauneburad vcqmutav Cems mon-jRreul ̀ venskize~. Cemgan marcxniv damarjvniv ki Tav-TavianT skamebze sxvaavtorebi cqmutaven, nacnobebic daucnobebic, oRond maT saxeebs ver vxe-dav (an ver vixseneb). maTi vinaoba arcvici da arc mainteresebs _ erTisa dayvelaze saSiSis garda. swored eg erTigaxlavT Cemi mTavari konkurenti,gvarad menabde. ratomaa gvaradmaincdamainc menabde _ ai, eg ki arvici. SesaZloa, `cisferi mTebi~ romaris, cnobili filmi, is Semomisrial-da sizmarSi da Sesabamisi asociaciagamiCina... Tu gaxsovT, am filmSi iyonaxsenebi vinme menabde _ veebatrilogiis avtori _ romlis winaSemTeli gamomcemloba, TviT vaJa zaza-eviCis TamadobiT, egreve krTeboda da`stoikaze~ dgeboda, etyoba, imdroin-deli literaturuli generlis pro-totipi gaxldaT... hoda, sizmarSi meda es viRac `axali~ menabde mTavarikonkurentebi varT da isic kargad mo-mexseneba, rom ̀ oqros qromosoma~ an masunda ergos, an me. safrTxes mxolodmisgan vgrZnob, sxvebi ar iTvleba.

diax, vSiSob, rom Zalian, uaRresadseriozul konkurencias miwevs es vaJ-batoni. marTalia, am momentSi aRarcmejavreba da aRarc mezizReba, radgangamoifita amdeni nerviulobiT suli,magram saqme isaa, rom simarTles ver-sad gaveqcevi _ Zalze saxifaTo meto-qea. ganixileba misi axalgamocemuliromani cota ucnauri saTauriT _

11literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi proza30 ianvari - 12 Tebervali 2015

tikuli scenebi _ da sxvadasxva man-qaniT axerxebs eleqtras seqsualurimonobidan gamoxsnas, Tan amasobaSi say-varlis STagonebiTa da daxmarebiTZarcvavs panCitas Zvirfas sagareubnovilas da saberZneTis aralegaluraddatovebamde naZarcvis iafad gayid-vasac aswrebs. bolos tristani daeleqtra gamarjvebulni brundebiansaqarTveloSi myari da bednieri ojax-is Sesaqmnelad. Tumca... sul bologverdze, epilogSi, viRac Tbiliselipolicieli poulobs meZavi biWunasgaxrwnil gvams da CaliCs iwyebs. sulesaa. me Tu kaci mkiTxavs, eg yvelaferisruli bodvaa uamravi susti adgiliT,magram, amboben, saSualo fenas moswonsaseTi melodramebi da am Jiur-gamom-cemlobebmac ra qnano. mogebaze xomunda izrunono... Tan am menabdem iseTdros gawyvita Txroba, rom marTlagiCndeba SekiTxva: gaxsnis policia amsaqmes Tu vera, Casvamen am gamoswore-bul mkvlelsa da niWier biseqsualmsaxiobs cixeSi da mere iq ra moelis:kameraSi sabolood `gaqaTmeba~ TuraRac amnistia Seexeba da eleqtrasT-an daabruneben? anu siuJetis gagr-Zeleba savsebiT SesaZlebelia. sadac measeTi kiTxva damebada, teleserialeb-is moyvarul saSualodstatistikurdeida maros xom gesmiT, ra mouva, Zal-ad moevropulo pranWia `kekelkebs~ kiliteraturuli orgazmi naRdad ga-rantirebuli aqvT... mokled, mTladuniWo dawerili araa, radgandaumTavreblobis STabeWdilebastovebs da Zalauneburad gagrZelebaseli. serialis mza scenaria ra... ara-da, am yvelafers sizmarSi vfiqrob davwoni, Torem araviTari aseTi wigni daaraviTari aseTi menabde realobaSiarc arseboben da arc arasodes arse-bulan.

sizmari ki grZeldeba da iZulebu-li var, piruTvnelad vaRiaro, rom`qromosomisken~ mimaval gzaze am me-nabdis saxiT marTlac saxifaTokonkurenti gamomiCnda, TumcabrZolaze xelis aReba amis gamo naa-drevia! ara, arc me gaxlavarT jabanida imedgadawuruli. sinamdvileSi arx-einadac ki var, rameTu sulmnaTeb-is am sinklitSi mec myavs patroni.`qromosomaze~ wardgenilia Cemi pat-ara romani ̀ wyveta~ (sxvaTa Soris, mar-Tlac odesRac gamoqveynebuli), rom-lis Sinaarsi _ gansxvavebiT menabdisTxzulebisgan _ araTu sizmarSi,aramed cxadSiac ki aRar maxsovs xeir-ianad, imdenad didi xnis winaT damiwe-ria... ubralod, sizmarSi sruliaddarwmunebuli var Cemi wignis Rirse-bebSi da arc gamarjvebis imedi dami-kargavs jer. vnaxoT, ra moxdeba!

kidev erTxel vavleb Tvalsmopirdapire sivrces. Jiuris Tavmj-domarisgan (romelsac kuTvnili adg-ili im viwro magidis TavSi daukavebia)xelmarcxniv da zustad Cems pirdapir,pirveli am menabdis erTi Zveli Zmaka-ci da Cveni cnobili kritikosinebivrobs, mis mezoblad ki, kidev ufrokoxtad mokazmul savarZelSi, CemibavSvobis megobari mokalaTebula.rogori megobari, iciT? ai, mTeli cx-ovreba erTad rom gvivlia _ dabaliklasebidan studentobis gavliTdRevandel dRemde. qorwilSi mejvareiyo Cemi. Tan Semdgari pirovnebaa:dafasebuli, popularuli _ televi-ziebSi xSirad patiJeben xolme, sazoga-doebaSi pativcemuli, universitetisleqtori da profesori, Tan kidev ak-ademikosi da mecnierebaTa akademiisvice-prezidenti, Tavisi dargis WeS-mariti da aRiarebuli avtoriteti _am patara qveyanaSic da sazRvargare-Tac. marTalia, fizikosia da ra undaliteraturuli konkursis JiuriSi,kacma rom Tqvas, sruliad gaugebaria,magram SeuyvaniaT `qromosomis~ mes-veurebs da... nu, sizmarSi asea. Tanac,urTierTobaSi xinji _ Tumca, xSiradgvikamaTia aTasgvar Temaze _ realu-rad arasodes gagvCenia. piriqiT,gaWirvebisas xSirad gauwevia daxmare-ba da arc me damiyvedrebia misTvis

odesme Cemi mxardaWera... amitomaa, rommisi xma jibeSi midevs, ase mgonia, da,miuxedavad nerviulobisa, mainc opti-misturad var ganwyobili. garantire-buli momxre JiuriSi, Tan esodengamoCenili pirovnebis saxiT _ albaT,dameTanxmebiT _ erTi orad zrdis sab-oloo gamarjvebis Sansebs.

hoda, dgeba, rogorc iqna, xmis mi-cemisa da gankiTxvis Jami. gamarjvebu-lis gamovlenis mTeli procedura xe-lisgulzea da Cvens Tvalwin viTarde-ba. aseTi ram cxadSi, gasagebia, TiTq-mis warmoudgenelia, magram sizmarSira ar xdeba...

pirveli sityva, bunebrivia, Tavmj-domares ekuTvnis. da isic, arc aciebs,arc acxelebs da rixianad acxadebssaqveynod Tavis arCevans: `Cems xmas va-Zlev SesaniSnav prozaul nawarmoebs _

genialuri nawarmoebia da menabde Cve-ni drois geniosi, oRond jer uRiare-beli da es didi Secdoma dResve undagamovasworoTo. an ra ena aqvso, an raazrovneba, an ra logika, ra Semoqmedeb-iTi Zalao. egaa Cveni mwerlobissaukeTeso warmomadgeneli da Tan-amedrove jadoqario, romelic Sorsgaitans Tavis saswaulmoqmed niWiere-bas Cveni samSoblos farglebs gareTmis sasaxelod, oRond Tu Cven amis sa-Sualebas mivcemTo. amitom sruliadaucilebelia, rom baton menabdes`qromosoma~ dauyovnebliv, dResvemieniWoso, sxva Sedegi unda gamovricx-oTo! amgvari kategoriulobisgamgones _ Tan visgan! ena mucelSi mi-vardeba. Zalian msurs, gavaprotestoaseTi mzakvroba, magram veRarc kivluRluReb da piridan mxolod um-

aq cota xniT Seyovnda _ `wyvetas~. daamis gagonebaze sizmarSive daaxloebiTigive grZnoba meufleba, rac moW-adrakes rTul partiaSi, mowinaaRmde-ges lamaz SamaTs rom Causvams maSin. ansayvareli safexburTo gundi metoqesgols rom gautans. esec ase, friad kmay-ofili var: erTiT noli.

gamoxata ra Tavmjdomarem Tavisiuryevi pozicia, sityva marcxena mezo-bels, anu menabdis momxres, gadasca. nu,amisTvis mzad viyavi. imanac rac SeeZ-lo da fantazia eyo, aqo da adida Tavi-si Zveli Tanameinaxe da Cemi konkuren-ti _ qarTuli literaturuli enisbrwyinvale flobao, evropuli tol-erantizmio, Rrma fsiqologizmebio,uRrmesi fiziologizmebio, devniligmiris xasiaTis ubadlo wvdomao, estrendio, is meinstrimio... geficebiT,arc dostoevskize da arc sartrze arusaubriaT ase Tavis droze. magram akigiTxariT _ amas movelodi. erTiTerTi.

CaamTavra am kacma Tavisi iaffasi-ani diTirambebi da awi Cems Zmakaczemidga jeri. Tavi qudSi mgonia. ueWve-lia, Semawevs oriode keTil sityvas,Tan, imedia, arc sityvakazmulobaSiCamorCeba wina orators. miT umetes,rom darwmunebuli var: `biseqsuali~gadaSlilic ki ar eqneba, ris tristani,rais eleqtra, magram kaci bWobdao...daiwyo misi gamosvla, magram ra daiw-yo _ Cems Tvalebsa da yurebs vervujereb!

miedo da moedo: esao da isao, ̀ bise-qsuali~ Cveni demokratiuli epoqis

weobis xavili Tu amomdis. imas maincminda mivaRwio, rom rogorme Cemskengamovaxedo, magram es garewari aka-demikosi rolSi isea SeWrili, rom gan-zrax maridebs Tvalebs da arc ki ixede-ba Cemi mimarTulebiT. me misTvis aRarvarsebob _ grgvinavs mexiviT.

maS ase, esec oriT erTi Cemikonkurentis sasargeblod. am darty-mas kidev gauZlebda kaci, magram, Tur-me, ris oriT erTi! jer sada xar! am ga-mosvlis Semdeg darbazSi eniTauwere-li viTareba iqmneba da es yofila Tuyofila saSineleba da namdvili pen-alti Cemi gundis karSi oTxmoc-dameaTe wuTze. viRas axsovda an Jiurissacodavi Tavmjdomare _ patiosanikaci da Cemi erTaderTi momxre, an xmismicemis procedura. ras vifiqrebdi,Tu mTel am literaturul sinklitSies Cemi fizikosi Zmakaci yofila azr-Ta mTavargamgebeli, xolo misi xma kigadamwyveti. daamTavra Tu ara gamos-vla, erTbaSad iquxa ovaciaSi gar-damavalma taSma da am grial-grialSifexze erTianad wamodga mTeli Jiurida morTo skandireba _ me-nab-de! me-nab-de! Tqven ar daijerebT, magram amskandirebas ahyva uklebliv yvela imdarbazSi myofi _ Cems dampal daRaribul rigSi manamde miyuCebuli av-torebis CaTvliT (imaT mainc raayvirebdaT)! sul bolos ki avanscenazegamovida am warmodgenis WeSmarititriumfatori, batoni menabde da`oqros qromosomis~ misaRebad gaemza-da... ra madlobebi ixada da reebi ip-rutuna _ eg aRar maxsovs.

mere ra moxda, zustad aRar vici.sibrazisgan sizmarSive damibneldaTvalT da, rogorc Cans, azrze mx-olod maSin movedi, rodesac sxdomi-dan gamovediT. mere maxsovs feradisuraTi: me da es Cemi bavSvobis Zmakaciakademikosi fexiT mivyvebiT varazisxevis aRmarTs. erTad wamovsulvarT,mainc ra Zala hqonia Zvel megobrobas!xmas ar viReb, arada, boRma maxrCobs:es ra kvanti damido am bavSvobisZmakacma, ramxela imedebs vamyarebdiam `qromosomaze~ da ra axlos viyavigamarjvebasTan. Tan asi aTasi larinamdvilad amaSenebda, am usindisom kira miyo... dana kbilebs ar mixsnis, ma-gram vikaveb Tavs, jer arafers veubne-bi, isic Cumadaa da ase amoviareT mTe-li aRmarTi universitetis pirvel ko-rpusamde. magram baRis Sesasvlelsrom mivadeqiT WavWavaZeze, ai, maSin kiveRar gavZeli da amovanTxie, radgan...radgan gasivda guli.

_ Se unamuso da yovlad aramzadav!eg ra miqeni? ra dagiSave? ramxela ime-di mqonda Seni! fuli xom ar gagiyo imdampalma, ha? _ magrad ki vuyvire, ma-gram bilwi gineba ar mimiyolebia. Rirsiki iyo, magram mainc akademiis vice-prezidentia, rac ginda iyos.

pasuxad ikadra da erTi ki amoil-uRluRa: ra fulio? magari yofila es`tristan da eleqtrao~, erTi amo-sunTqviT wavikiTxe, naRdad axali si-tyvaa... ra vqna, platoni Cemi megobar-ia, magram WeSmariteba xom ici... _ egaTqva da gaCerda. an ra hqonda metisaTqmeli?

_ raebs bazrob! _ vuTxari mrisx-aned, _ Sen Cemi ̀ wyveta~ wakiTxuli romar gqonda da amden xans matyuebdi, wa-vikiTxeo, magas yovelTvis vxvdebodi,magram arafers geubnebodi, viTommjeroda ra! magram Sen xom arc eg me-nabdis ̀ biseqsuali~ geqneba wakiTxuli!ra getristaneba! romeli `elgebe-teSniki~ Sen myavxar amxela kaci da oriSvilis mama? an rodis iyo wignebs kiTx-ulobdi? yvelam viciT, rom fizikisgarda araferi gainteresebs da mexuTekursis Semdeg beletristika ar gada-giSlia! moxarSuls gicnob! fuligeqneba aRebuli, oci procenti mainc!

geficebiT, cotac da dasartymela-dac gaviwevdi, iseT xasiaTze davdeqi.magram mainc ar minda uazro xel-CarTuli qalaqis centrSi, Tanac amxe-la mefistola kacTan, Tanac kidevsiyrmis megobarTan... vici, rom nebis-mier SemTxvevaSi sisusteSi CameTvlebada isev Cems saqciels dagmoben, arada,aSkarad vgrZnob: aRarc argumentebimyofnis da aRarc haeri. amitom undagaviRviZo, sxva gza araa _ da marTlacgameRviZa.

Subli ki mqonda ofliani, magramsamagierod gulze momeSva. yvelaferiki tyuili aRmoCnda sabednierod. ra`qromosoma~, ris `qromosoma~!

ise, am Slegma sizmarma cudad dam-akvaliana. ori ram maiZula da damito-va: erTi rom kalami damakavebina xel-Si da meorec _ Cemi bavSvobis am nacadmegobars, akademikossa da sazogadoe-baSi pativcemul kacs, mas mere ratom-Rac eWvis TvaliT vakvirdebi xolme...

12 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTikritika 30 ianvari - 12 Tebervali 2015

ucnauri Tviseba SeiZina liter-aturulma konkursebma _ rac ufroizrdeba ukmayofilo avtorebis ricx-vi, miT meti monawile Cndeba momdevnowels. rogorc Cans, konfliqturi gare-mo bevrisTvisaa saintereso, winaaRm-degoba ki azarts aRvivebs da sabrZo-lo unars zrdis. sityva `brZola~, Sei-Zleba, cota uadgilod mogeCvenoT,magram faqtia, mwerloba iseTive sa-brZolo tatamad iqca, rogorc, vTq-vaT, krivi, an, ufro zustad, brZolawesebis gareSe...

Tavisuflad SeiZleba vTqvaT isic,rom mwerluri unari erT-erT rigiTprioritetad gadaiqca sxva, aranakleb`saWiro~ unarebs Soris. magaliTad,zogi damwyebi mwerali xSirad ynos-viT grZnobs, romel literaturuldajgufebas sjobs, rom daumegobrdes,raTa advilad damkvidrdes _ zogmagamomcemelTan sityva `Seawios~, zog-ma feisbuqze an mediasivrceSi Seaqos,zogma recenzia dauweros... Tumca, esukanaskneli cota ufro individualu-rad samuSao sakiTxia da didi Zal-isxmeva miaqvs axalbeda avtorisgan.advili araa, momaval recenzents Tavb-ru daaxvio qeba-didebiTa da kompli-mentebiT. yvela xom iolad ar ebmebamaxeSi. individualur muSaobas moiTx-ovs, agreTve, iseT personebTan daax-loeba, romlebic, SesaZloa, samomav-lod Jiuris wevrebi gaxdnen, amitomwinaswaraa Tadarigi dasaWeri. so-cialuri qselebi saamisod karg in-strumentebs iZleva. im tips, visacxSirad iwveven Jiuris wevrad, jazi uy-vars an dudukebi? masTan damegobrebaadvilia. waikiTxe misi sayvareli erTi-ori saqsofonistis Tu medudukesbiografia, dalinke erTi-ori gulisgamgmiravi kompozicia, auCuye guli,mere sadme, prezentaciaze monaxe, WiqamiuWaxune, zomierad, ise ara, rom Tavimoabezro.... da morCa, misi xar _ `sas-tavis~ wevrebSi Cawerili. mere da mereSegiZlia, modunde, Tavi `ojaxis~wevrad igrZno, raRac sTxovo... raRacra _ konkursSi plusis dawera, metira unda gindodes....

simarTle rom giTxraT, mgonia, romam ironiulma msjelobam da kritika-mac ukve Tavi amowura, radgan Sedegiar moaqvs... sad ar miTqvams da aqacgavimeoreb, rom CvenTan mwerluri mo-nacemebi erTaderT kriteriumad vera-sodes iqceva im martivi mizezis gamo,rom literaturuli sazogadoeba sa-Sualod sul raRac orasiode kacis-gan Sedgeba, sadac TiTqmis yvela erT-maneTs vicnobT da garkveuli piradiangariSvaldebuleba gagvaCnia. racufro metad familarul damokide-bulebaSi varT erTmaneTTan, miT ufrogveZneleba konkursSi xmis armicema,wignis ardabeWdva, saqebari recenziisardawera, feisbuqze ardalaiqeba...aseT situaciaSi literaturis siwmin-dis dacvisaTvis mebrZoli kaci melie-bis fermaSi Sevardnili mgeliviTaa,romelic damxvdurebis frustraciasiwvevs da mere ki Tavad maTive agresiissagani xdeba.

gamosavali isev Cvens gardasaxva-Sia, roca cnebebisa da faseulobebis

lela kodalaSvili

qarTuli samwerlo arena _brZola wesebis gareSe

subordinacias SevZlebT. SevZlebT ki,odesme? manamde ki literaturuliprocesebis alalbedze ganviTarebasunda davjerdeT, roca fortuna xanmwerlobis, xan ki sxva danarCeni pri-oritetebis mxares gadaixreba.

bevri Civis, rom qveyanaSi cotaakonkursi da es ganapirobebs liter-aturuli procesebis verganviTare-basa da distrofias. aseT pirobebSi,Zalauneburad am ori-sami konkursiskiserzea mwerluri procesebis far-TomasStabiani asaxva, rac, bunebrivia,SeuZlebeli xdeba, radgan raodensakvirvelic unda iyos, dRevandelsaqarTveloSi, lamisaa, yoveli meaTeadamiani mwerlobs. da rogorcdasawyisSic aRvniSne, warumateblobisfonze metad emateba azarti.

`wero~ ocdameerTe saukuniskonkursia, yovel SemTxvevaSi, staJiT`sabas~ sul ramdenime wliT Camou-vardeba. miuxedavad saprizo Tanxissolidurobisa da vercxlis simbolossimZimisa, `weros~ `sabas~ CrdilSi uw-evs yofna, radgan am ukanasknels mrav-lobiTi nominacia aqvs, xolo `weros~mxolod ori hqonda da bolo wlebia,erTi nominacia _ prozaRa darCa. gar-da amisa, ise moxda, rom misi dabadebaliteraturul sait `lit.ge-s~ bazazemoxda, sadac Zveli Taobis mwerlebiTiTqmis ar moZraobdnen da konkursismonawileebic, miuxedavad imisa, romorganizatorebis mxridan SezRudvasarasodes hqonia adgili, mainc mx-olod axalgazrda da saSualo asakisavtorebi iyvnen da arian. savaraudod,xanSi Sesulebi uxerxuloben, an Sesaf-erisad ar miiCneven. ase rom, konkur-sis CrdilSi yofnis meore mizezi ese-caa...

ucnauria, magram rac feisbuqi mo-Ronierda da literaturul sait `lit-ge~-sa da forumis `mosaxleoba~ misukidegano sivrces Seeria, `weros~gulSematkivarTa gundmac TiTqosZala dakarga. yovel SemTxvevaSi, Sar-San _ wina wlebze naklebad, xolo welskidev ufro sustad ismoda mkiTxvel-Ta yiJina, komentaris `Cawodeba-amo-wodeba~, sustad enTo kritikis cecx-lic. anu is, rac forumelTa Sekrul,pnevmatikur gunds, sadac met-nakle-bad yvela literaturis moyvarulebiiyvnen, gamosdioda, feisbuqze sxva-dasxva interesisa da saqmianobis mqoneucxo adamianebs Soris gaidRabna. ammomentma damatebiTi mkiTxveli ki arSesZina konkurss, aramed moaklo damTeli manamdeli tragikomikuri dra-matizmi ramdenime komentaramde da`laiqis~ funqciamde daiyvana. liter-aturul forumze Tu erTmaneTs araclidnen nawarmoebebis wakiTxvas,feisbuqeli avtori an misi axlobeliiZulebuli Seiqna, aataros da Camoa-taros teqsti `frendebis~ kedlebzeugemuri xaSlamasaviT, zogan iTxovos`laiqi~, zogan ki monRoli baskakiviTgamosZalos. anu, rasac hqvia Sou, arSedga. amis gareSe ki konkursi popu-larobas dakargavs. kargi iqneba, Tu ammomentsac gaiTvaliswineben organi-zatorebi _ farmacevtuli kompania`jipisi~, eleqtronuli wignebis maRa-zia `lit.ge~ da saqarTvelos kulturisada ZeglTa dacvis saministro, raTaSemdgomSi daintereseba isev gaizar-dos.

axla, rac Seexeba wels gamarjvebulnawarmoebebs...

SarSandeli `weros~ Semdeg vwerdi,rom roca TxuTmet finalists Sorissam-oTx karg moTxrobas aRmoaCen, CemiazriT, Tavisuflad SeiZleba Tqva, romkonkursi Sedga. sxva saqmea, im orasor-mocdaaTi teqstidan, romelic Tavda-pirvelad gaigzavna Jiuris wevrebTan,ramdenad iyo Rirseuli maincdamainces TxuTmeti moTxroba. wels ki Jiurim

ToTxmeti finalisti SearCia darogorc ukve vTqvi, ufro gazrdilikonkurenciis pirobebSi. anu, amjerad,teqsti samas ormocdaxuTma avtormawaradgina. Tumca ki, moTxrobebis saer-To mxatvruli done SarSandelTan Se-darebiT dabalia... Znelia, akritikoJiuris wevrebi finalSi gaSvebulimdare teqstebis gamo, radgan maTi mTa-vari argumentia: ̀ ukeTesi ubralod ariyo da sxva gza ar gvqonda~. gardaamisa, dro Zalian cota iyo, rom yve-laferi gaazrebulad waekiTxaT. Zne-lia, Seedavo, radgan aseT SemTxvevaSifinals gareT darCenil samas ocdaT-erTmet moTxrobas unda icnobde. ragaewyoba, SevecadeT, ̀ gagebiT movkide-bodiT~ am dasaxelebul mizezebs. Tum-ca ki, kargi iqneba, Tuki samomavlodJiuris wevrebs dro mainc eqnebaT meti,raTa safuZvlianad gaecnon am zRvamasalas da mSvid viTarebaSi gaakeTonTavianTi arCevani. kargi iqneba,agreTve, Tuki raodenobis mxrivac areqnebaT valdebuleba, anu ajobebs, Ti-Toeulma wevrma moiwonos imdeni te-qsti, ramdenic namdvilad moewoneba.

vinc `weros~ Tvals adevnebs, icis,rom es RonisZieba, sxva konkursebTanSedarebiT, mainc yvelaze ufro cocx-ali da dinamikuria. yoveli finalis-ti teqstis bolos dawerili komentar-ebi Tu minirecenziebic saxeldaxeloada akademiuri eses stilisgan Sorsdgas. qvemoT mec swored amgvar mcireanalizs SemogTavazebT.

lia liqokelis `wylis piras,murynis WalaSi~ _ albaT, visac arwaukiTxavs, ainteresebs, ra xdeba ammoTxrobaSi... miTumetes, rom konkur-sis pirveli prizi, vercxlis wero,swored man aiRo. esaa ambavi bavSvze, anuqalze, anu gogoze. gafantulis gaer-Tianeba _ sxvadasxva drois erT drodqceva, yvelafris erTad moqceva damainc Tanmimdevruli ambis anaqronis-tuli sqemiT gadmocema _ esaa, rac aqyvelaze metad sainteresod momeCvena.leqsika, Zaldautanebeli Txroba, racmanerizmSi xandaxan Tu gadadis, am yve-lafris mosaTxrobad mSvenieri in-strumenti gamodga. Tumca, teqsts na-klovanebebi, cxadia, aqvs. yurs Wrisxandaxan, cota ar iyos, wregadasulinaivuroba, metismeti haiharoba wi-nadadebebis mimarT, aqaoda, niaRvariv-iT vwero, aqaoda, sityvebis Tavmoyrasver vaswrebo. magram es mainc wvrilma-nia, radgan mgonia, rom TandaTan ufrometad igrZnobs lia yovel arazust annakeTeb frazas. aki, wina wlidan moy-olebuli, Seudareblad Seacotavalafsusebi. am moTxrobaSi TiTqosufro `pirgamexebulia~ avtori,emociebad ar iRvreba, sentimentebigaSrobia. poetur teqstSi biJuteri-asaviT yalbad gaibrwyinebs xolme neb-ismieri paTetikuri fraza an sityva.amjerad ki avtorma mozoma. wina teqs-tisgan gansxvavebiT, ar Seecada, yo-filiyo originaluri, Tavi moewonebi-na, ekoketa mkiTxvelTan metismeti aR-qmis unariTa Tu metismeti emociiT. ammoTxrobam Zalian gaaRiziana mkiTx-velTa nawili. ZiriTadi braldeba iyois, rom es aris poezia da ara proza...marTlacda, sad gadis zRvari prozasada poezias Soris, amis `iuridiuli~ganmarteba ara gvaqvs. miTufro dRes,roca egreT wodebuli Janris kanoniar arsebobs. ara aqvs mniSvneloba,romel saxeobas ekuTvnis nawarmoebi.mTavari xom teqstis mxatvruli Rirse-ba unda iyos... bevrs am moTxrobamselinjeris asociaciebi aRuZra, me vi-tyodi _ mxolod imitom, rom es av-torma xmamaRla gvikarnaxa saTauriT,Tumca ki, dakvirvebuli mkiTxveli mix-vdeboda, rom liqokelis am teqstsaraferi aqvs saerTo jerom selinj-eris nawarmoebTan, garda saTauris

msgavsebisa da esec avtorma Segnebu-lad mogvawoda.

zura abaSiZis `saSka~ _ am erTiSexedviT SeumCnevel da sada teqstSiTiTqosda gansakuTrebuli araferiamoTxrobili. arc TvalismomWreli si-uJeti, arc raRac idea, ris garSemocambavi xdeba, arc stili, arc mxatvru-li xerxebi... magram moTxroba kargia,miTumetes, Tu gaviTvaliswinebT, romavtori damwyebia. esaa fragmenti ax-algazrdebis cxovrebidan. avtori arpozirebs arc im naturalisturi xe-rxebiT, romliTac kdemamosili mkiTx-veli gaaRiziana, arc personaJebis`qarTuli gagebiT~ miuReblobiT. te-qsti mowodebulia ise, rom xvdebi _avtorma ubralod pirnaTlad aRwerafragmenti, romelic arc gansakuTre-bulad ar iwyeba da arc gansakuTrebu-lad ar Tavdeba. aq araa finali da meremisi gansja, susti iyo Tu Zlieri. rocabunebrioba gamaRizianebeli ar aris,roca yuriT araa moTreuli arc cen-zura da arc ucenzuroba, vfiqrob, ma-Sin SeiZleba saubari normalur mx-atvrul teqstze. cxadia, es araa Tan-amedrove damwyebi avtorisgansaukeTeso nimuSi. ubralod, wlevande-li finalistebis fonze Tavisi sisa-daviT da zusti, gemovnebiani gadaw-yvetiTaa momxiblavi.

miSa baxsolianis `sasauzmebudapeSti~ _ absurduli teqsti, sa-dac personaJebi personaJebs xocaven.Cemi azriT, is, rom avtorma msaxiobebi`daxoca~, rogorc idea, SesaniSnavia.qarTuli literatura ar aris mdi-dari amgvari Janris teqstebiT. es av-torma mSvenivrad icis; icis, ra arissaintereso da ra alegoriebiT da sim-boloebiT unda imuSaos werisas. miSabaxsolians saerTod axasiaTebsmoTxrobebis wera kinoscenarissuliskveTebiT. misi teqstis kiTxvisasyvelafers TvalnaTliv xedav da gan-icdi... da swored imitom, aseTi sain-tereso fantaziis mwerlisgan, gauge-bari xdeba banaluri xerxebi, romleb-sac iyenebs. zedmeti konkretika qmnisSTabeWdilebas, rom mwerals teqstiara aqvs gaTvlili moazrovne, kiTxva-Si gawaful mkiTxvelze. xavsiani iu-mori, viTom dromoWmuli tipebis amformiT daxatva, maTi dacinvagacveTili meTodebiT, vfiqrob, romtrivialuri mxatvruli `xerxia~. Ta-vad is tipaJebic aRar metyveleben aseda axlaxan gardasuli epoqis am for-miT gacocxleba mxolod provincial-izmis surnels atrialebs teqstSi. arSeiZleba, ar gaesvas xazi imas, romZalian kargi iyo am teqstis fabula,xerxemali... magram, rogorc aRvniSne,xorcSesxma moxda Seusabamod.

mari beqauris `Tqva prezidentma~_ ase gadaWriT Zalian Znelia, Tqma,magram samwuxarod veranair evfemizsver movnaxav da pirdapir vityvi _ ux-arisxo teqstia. risTvis daiwera,gaugebaria.. rodesac avtoris vinaobagavige, gavocdi. vrcel teqstebSigawaful mari beqaurs, romelmac Tavisdroze `wero~ aiRo, amgvari teqstiratom unda daewera?.. konkursisTvis?da ras emsaxureba konkursi?.. naCqare-vad dawerili teqstebis Seyras?moTxrobis anotacia TiTqos ufrosainteresos gvpirdeboda. vifiqre,raRac originalur mxtvrul warmo-saxvasTan gveqneboda saqme. an fanta-ziasTan, an parodiasTan... magramaraferi. sul araferi. trivialurixedva prezident SevardnaZis pozici-idan. Tan, rac mTavaria, dadebiT kon-teqstSi. es erT-erTi im teqstTagania,romlis Sesaxebac Zalian sainteresoaesoden soliduri Jiuris mosazrebebida argumentebi...

Tea Tofurias `iakobis WasTan~ _Sinaarsis ase, SemoklebiT moyolasazri ara aqvs. Zmebis ucnauri, mis-tikuri istoriis sakuTari TvaliT wa-kiTxva sjobs... am moTxrobas, anu zRa-pars, miTs, rac gnebavT daarqviT, cxa-dia, Tavisi wili profesionalizmi da,rac yvelaze aucilebelia _ Tavisiwona magiuroba aqvs. Txroba Zaldau-

13literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi kritika30 ianvari - 12 Tebervali 2015

tanebelia, sada, sirTuleebis gareSe.radgan zomierebis grZnoba ar Rala-tobs avtors da icis, maqsimaluradgamartivebuli leqsikac ki sapir-woned waadgeba Tavad teqstis labir-inTebs, simbolur miniSnebebs da aluz-iebs. icis avtorma, mkiTxveli rom arunda datvirTos da amitomac irCevsaseT balanss. Tumca ki, teqstis bolosambis ̀ kudis~ metad moqnevas ufro moi-wonebda miTebis gurmani mkiTxveli.ratomRac erTbaSad mosxipa finaliavtorma da amis gamo aSkarad Sekveci-lis STabeWdileba datova teqstma.Tumca, asea Tu ise, legenda aSkaradSedga.

jaba zarquas ̀ daxuruli qarxneb-is sindromi~ _ moTxroba moxucebisSesaxebaa, romelTac anonimuri wer-ilebis wera dauwyiaT, rac mTlianadcvlis qalaqis cxovrebas. idea sain-tereso Canda da vifiqre, rom ambavicsainteresod ganviTardeboda. magramxandaxan raRaca raRacasTan Sesabami-sobaSi rom ar modis, mere balansi ir-Rveva. aq ganviTarebuli siuJeti,rogorc ironia siberis mimarT,rogorc ironia axalgazrdobisa daseqsualobis mimarT, namdvilad sain-teresoa. magram sindroms, romelzecdasawyisSia saubari, ufro sainteresoda vrceli ganviTareba mouxdeboda.mesmis, rom rTulia, aitanos avtormaamgvari toni _ Wkuis darigeba, Tu raiqneboda ukeTesi, magram rCeva aseTimeqneboda _ meti siTamame ambis gamog-onebisas, zomierebis grZnoba, fanta-zia gacilebiT cocxals gaxdida te-qsts. sainteresoa mwerluri miniS-nebebi. Tumca, avtori mkiTxvels arendoba da am miniSnebebs uxeSi xerxe-biT akeTebs. vfiqrob, araa saWiro xmau-riani moZraobebi. Txroba natif mkiTx-velze unda gaiTvalos. esaa da es.

zaza koSkaZis `vinc gaicinebs, ga-vardeba~ _ moTxroba dialogebisprincipiTaa agebuli da exeba ybadaRe-bul problemas ojaxuri konfliqtisSesaxeb. trivialuria teqstis fabula,tipaJebi, dialogebi. nebismieri ked-lis miyuradebiT am banalur, ukve Savfolklorad qceul dialogebs mois-mens adamiani. sagazeTo statiebi amazeweren. televizorebSi amas RaRadeben.feisbuqze amas postaven. amitommoTxrobaSi raRac gansxvavebulis wa-kiTxvas elis mkiTxveli. samwuxaroa,rom komentatorebma ukmayofilebateqstSi arsebul skabrezul gamonaTq-vamebze gamoTqves da ara mis mxatvrulxarisxze. gazeTebidan gadmowerilida mezobelTa fanjrebidan gagonili`naturalizmi~, vfiqrob, rom mwer-lur naturalizmad ver CaiTvleba.zaza koSkaZis sxva prozaul nawarmoe-bebs rom ar vicnobde, vifiqrebdi, romes teqsti absoluturad uimedo av-toris warumatebeli mcdelobaa.kidev erTi SekiTxva Jiuris wevrebs _ra kriteriumebiT moxvda es teqstifinalSi?

levan lorias `me, biZaCemi, fex-burTi da gamravleba...~ _ esaa vrce-li moTxroba-Tavgadasavali ramden-ime adamianis patara mogzaurobaze.roca amgvar teqsts gTavazobs gasu-li saukunis 50-iani wlebis qarTvelimwerali, cxadia, moixiblebi. magramroca dRes wers ase, aq ukve Wirs gan-sakuTrebuli interesis gamoCena. cx-adia, moTxrobas dadebiTi mxareebicaqvs _ struqturulad TavgarT-meulia, Txrobis dinamika, personaJe-bis xasiaTi _ yvelgan Cans is weriskultura, rac elementarul profe-sionalizmze metyvelebs. amjerad argamovekidebi sintaqss, orTografiasda arc SigadaSig kilo-kavebis aR-revas. mTavari minusi aris is, rom av-tori sagangebo pedalirebas axdensiumorze. iumoris didi tradiciisqveyanaSi ki aseTi trivialuri pasaJe-bi, gadacveTili provincialuri fra-zebi gaRizianebas iwvevs da ara sicils.`iumoris~ gareSe aSkarad ukeTesiateqstis ZiriTadi nawili... magram we-Ran naxsenebi mdare momentebi yve-

lafers aufasurebs... erTi momenti _adrec iyo xolme mkiTxvelSi msgavsimidgoma da axlac vawydebi mosazrebas,rom saxaliso teqsti kargia, xolonawarmoebi, romelic gamZimebs _cudi. da raki mkiTxveli sxva teqste-biT damZimebulia, am moTxrobis mx-atvrul Rirsebad iumori da wyaliviTmdinareba miiCnies. rodesac nawarmoe-bis Rirseba am niSniT xasiaTdeba, iq Zne-lia, mxatvrul faseulobebze saubari.aqve vityvi ganzogadebulad, romrodesac nawarmoebis gamarjveba-ar-gamarjvebasac am tipis mkiTxveli ga-napirobebs, cxadia, esec literatur-is damarcxebaa `pafsavikobasTan~ daaraprofesionalizmTan. bolos vity-odi, rom avtors aSkarad esmis is, Tura sirTulea prozaSi muSaoba. isgawafulia da icis, rogor aagos siu-Jeti, rogor daxatos personaJebi, ma-gram kargi iqneba, Tu imazec ifiqrebs,rom gascdes eTnokulturas da axaliiumori, axali msoflmxedvelobaSemoitanos Tavis nawerebSi.

irma malaciZis `Cemi Zvirfasilolita maswavlebeli~ _ es gaxlavTmoTxroba, sadac skolis STabeWdile-bebi moswavlis dRiuris meSveobiTaagadmocemuli. modi, jer dadebiT mo-mentebs gavusvaT xazi: nawarmoebSidaxatuli realoba axlos dgas sabWo-Ta bavSvis realobasTan. aRwerilia ma-radiuli Tvisebebic _ TanamdebobispirebisTvis da sxva saWiro xalxisTvisgundrukis kmeva, maswavleblis usa-marTlobani, gamorCeviToba da ase Sem-deg. Tumca ki, rom gaaCeroT nebismierigamvleli da sTxovoT, mogiTxroT sk-olis usamarTlobebze, isic, albaT,daaxloebiT amgvar ambebs mogiyvebaT.ase rom, am istoriiT avtorma gaa-cocxla warsuli, magram Zalian sus-tad da trivialurad. axla, nel-nelagadavideT teqstis naklovan mxaree-bze... sustad gacocxlebul realobasxels uwyobs dabali mxatvruli saSu-alebebi, romelsac irma Txrobisas iy-enebs. Tu esaa dRiuris formiT dawer-ili teqsti, maSin ar unda hgavdeszepir metyvelebas. `isa ra qvia~ da ms-gavsi enis borZiki avtorma cocxalimetyvelebis gadmocemisas unda gam-oiyenos da ara personaJis dRiuriscitirebisas. Tavi davaneboT imas, romarc sxva danarCeni teqsti Seesabamebamudam moswavlis metyvelebas. arisadgilebi, sadac saerTod ikargebabavSvis `xma~. avtorma, rogorc Cans,bolomde ver SeZlo gardasaxva. ara-da, bavSvis monologis idea amouwuraviTema mgonia da mudam cocxali da sain-tereso mwerlisTvis. axla, rac Seexe-ba, ambis fsiqologias _ cnobilia, rombavSvebs didebze metad aqvT ganvi-Tarebuli samarTlianobis grZnoba.aseve _ Seyvarebac gacilebiT upiro-bod SeuZliaT. avtori am meore mo-ments _ Seyvarebas, sworedac rom kar-gad gvixatavs. ase afanateben `maswebs~`moswebi,~ magram avtorma Tavis person-aJs aRqmis unari waarTva. arada, sapir-ispiro SemTxvevaSi gmiris Zalian sain-tereso fsiqologiuri nimuSi Seiqmne-boda. da kidev _ trivialurad arisgadmocemuli naWris am ori naglejis_ yelsaxvevisa da mandilis niuansi.problema, romelic yelsaxvevis irgv-liv arsebobda da problema, romelicmandilis irgvliv trialebs _ erTSemTxvevaSi komunisturi ideologiisda meore SemTxvevaSi ki religiuriideologiis Tavs moxvevis gamo, asemartivi xerxebiT ar unda gad-mocemuliyo. meti mxatvruli warmo-saxva da instrumentebis floba ar awy-enda avtors. Tumca ki, Tavad idea,naWris am ori naglejis saerTo konte-qstSi, rogorc marad arsebuli aqse-suaris, dakavSirebisa, aris is, risgamoc avtori Seqebas upirobod imsax-urebs. mudam arsebobs ideologia,romelic Tavs gaxvevs Tavis `WinWs~,Tavis simbolos. niuansebSi Wvretisunars aSkarad flobs avtori. moTxro-bis danarCeni elementebi ki im TbiliwyaliviT ugemuria, Tbilisis Sa-

drevnebSi rom movsvamT xolme zafxu-lis dReebSi.

TinaTin manias `sikvdilis mwera-li~ _ es aris moTxroba kacze, romel-ic sikvdilis SiSs hyavs Sepyrobili dawers yvela SesaZlo sikvdilis Sesaxeb,raTa arcerTi aRwerili SemTxveva masar SeemTxvas. moTxroba daweriliagawafuli xeliT, kulturis, mwerluriaqcentebis mcodne adamianis mier. sain-teresoa fabulac. is fsiqologiurigardatexac, Semoqmedebasa da cxovre-baSi asaxuli, saintereso masalaa mwer-lisTvis. Txroba naxevrad ironiulia,sarkastuli niuansebiT. raRacnairad,gagulisebuli adamianis nawers hgavsTiTqos. es, erTis mxriv, iSviaTimanevria CvenSi, magram miuxedavadRirsebebisa, teqsti nawilobriv Tav-gaurTmevelia. moWrili finali, mTa-vari gmiris mosxepili sikvdili, bo-los ki banaluri aRwera imis, Turogori gamosaTxovari ambebi gaiTa-maSa sazogadoebam, dRes ukve trivi-aluri da arafrismTqmelia. sabWoTakavSiris ngrevis Semdgom da manamdecisedac yvelam zepirad vicodiT _amaoeba, siyalbe, farisevloba, sicocx-leSi rqena, sikvdilis mere ki diTiram-bebi. am yvelaferze aqcentirebaaqrobs im mTavar xibls, im fsiqolo-gizms, romliTac Txroba daiwyo daromelic gaimedebda mkiTxvels, rom aqraRac saintereso ganviTardeboda.

laSa miloravas `zelda braunisnaambobi~ _ istoria sainteresoa.ucxoelis TvaliT danaxuli saqarTve-lo da qarTuli mankierebebi. am tipisnegativis Sesaxeb maincdamainc ar wer-en xolme da nawarmoebi am kuTxiTaciqcevs yuradRebas. magram marto kar-gi fabula ver qaCavs xarisxs, radganteqstis xarisxi fabulis imedad verdarCeba. avtors saerTod ar umuSaviateqstze. ambavi moifiqra _ es cxadia,magram enasTan aseTi upasuxismgeblo-ba gaugebaria... Txroba zog adgilas`guglis~ Targmans hgavs, zogan Tavadavtori cdilobs, mibaZos ucxoelisqarTulad metyvelebas. man isic ki aricis, rom erTi saxeobis SecdomebidaaSvebinos ucxoel personaJs. xan su-lac aviwydeba, vin saubrobs da gama-rTulad wers udaxvewilesi sintaqsiT.mokled, gadaWarbebuli ar iqneba, Tuvityvi, rom teqstSi sruli sagiJeTia.magram amas davaneboT Tavi da gadavi-deT siuJetze. iqmneba STabeWdileba,rom avtors realuri istoriis dama-jereblad asaxva ki ar undoda, aramedmxolod is, rom qarTveli kacebisuaryofiTi mxare eCvenebina... amitomscenebis aRwera raRac doneze Sekowi-webuls waagavs im motiviT, romqarTvelebi saZaglobaSi amxilos. cx-adia, mxilebis sawinaaRmdego aravisaraferi ara aqvs. gacilebiT uaresa-dac SeiZleboda, ganviTarebuliyo am-bis dramaturgia, magram damajere-bloba, foni, ambis erTianoba da zemoTnaxsenebi teqnikuri gaumarTaoba sab-olood afuWebs Zalian am karg fabu-las.

nina suramelaSvilis `nu geSinia,ana~ _ moTxroba aseve ojaxur Zala-dobaze , sadac avtors gadauwyvetia,ra negativsac ki bolo xanebSi yurimokra, erTad daexvavebina am teqstSi.arada, mwerluri Txroba TiTqosdagamosdis. icis, rogor aRweros movle-na, rogor frTxilad gadaitanoskadri, rogor aagos winadadeba sain-teresod. magram vakhanalia, rac ammoTxrobaSia gafantuli, yvelafersafuWebs. TiTqos telereportaJe-bidanaa fabula momzadebuli da av-toris zomierebis grZnobis sruluqonlobaze laparakobs. danaSaulisdetalebi, romelic asiaTasjer mo-ismina da waikiTxa sazogadoebam, daromelsac aq usasrulod imeorebs _yuris CamoTla _ da ase Semdeg _vfiqrob, rom misi, rogorc mwerlis,wonasworobis darRvevaze miuTiTebs.da miuxedavad imisa, rom alag-alagteqsti mgrZnobiarea, Cans gulwrfeliemocia da Tanagancda, mxatvruli

gaumarTaoba da avtoris zomierebisgrZnobis uqonloba moTxrobas afu-Webs.

cira yuraSvilis `CamrTveli~ _rogorc dokumenturi prozis nimuSi,mSvenieria. saerTodac, Cvens liter-aturas aklia es Janri. uamravi sain-tereso istoriuli saxe da ambaviagasaxsneli Tu gasaxsenebeli. ramdenadzustad da sworadaa am teqstSi dasmu-li aqcentebi, ramdenad obieqturadaris gadmocemuli realoba, amaze ko-mentars ver gavakeTeb, radgan ase zed-miweviT ar vicnob personaJis cxovre-bis am monakveTs, peripetiebs da arc`daTikiad~ wodebuli gmiris Sesaxeb arvici, Tu ramdenad imsaxurebs an ar im-saxurebs is dakninebas. me vafaseb mx-olod namuSevars da ara kvlevas. vime-oreb, rogorc dokumenturi proza,SesaniSnavia, magram es araa mxatvruliteqsti. ufro Jurnalisturi narkve-via, romelic yovelTviur periodika-Si sakiTxavad aris gamiznuli.vfiqrob, misi ena, leqsika, sintaqsi,teqstis mimarT midgoma _ am Janrs mie-sadageba. ho, kidev erTi SeniSvna _ av-torma gadawyvita, bevri Caetia am te-qstSi da moxda, cota ar iyos, kal-apotidan gadmosvla, metismeti in-formacia veRar daitia ambavma da te-qsts gare aRmoCnda TiTqos. am niuans-Sic zomierebis dacvaa saWiro, CemiazriT, ra Tqma unda.

beso xvedeliZis `zRvis supi~ _antipaTia teqstis kiTxvisas maSin Cn-deba, roca avtors gadawyvetili aqvs,rogorme dagvzafros da nebismierixerxiT agviCuyos guli. es hororistipis drama, Tematurad da siu-Jeturad sainteresoa, magram avtorsaranairad ar hyofnis sxva xerxebismoSveliebis unari, rom rogorme dam-ajerebeli gaxados aRwerili istoria,rogorme CagviTrios ambis emociuraRweraSi. saerTod, ar aris ioli mZaf-ri Temebis damuSaveba. miTufro, romCvens literaturas amgvari tradiciadidad ara aqvs. magram Tu xelsvkidebT, maSin ramdenadme Tavis garT-meva mainc aucilebeli mgonia. avtoricdilobs, mSralad aRweros movlene-bi, rom sentimentebs ascdes, magram me-tismeti mosdis da xelT gamofituli,gamomSrali teqstiRa gvrCeba, am per-sonaJebis organizmiviT gamofituli,naCqarevi da zedmetad ConCxad qceu-li. ver vityvi, rom es xerxia. es ufrozomierebis SegrZnebis dakargvaa. av-tori meore ukiduresobaSi gadavida.sabolood ki, am naklebis miuxedavad,moTxrobas profesionaluri, mwer-luri kvali atyvia. gawafuli namuSe-varia. sxvagvari warmoudgenelic kiamwerlisgan, romelsac am JanrSi werisdidi gamocdileba aqvs.

ai, es aris wlevandeli finalSigasuli teqstebis mcire mimoxilva, sa-dac umetesad naklovanebebze momixdayuradRebis gamaxvileba, magram imedia,es mxolod sasikeTo aRmoCndeba mo-mavali muSaobisTvis. kritikas xom yve-la mwerali saWirod miiCnevs. hoda, ai,batono, esec kritika, cxadia, rogorcerTi konkretuli Tvalsazrisi...

14 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiinterviu

sxva

ganzomilebaSi

varT

`

~

kritikosi nona kupreiSvili

30 ianvari - 12 Tebervali 2015

_ vinaidan, samecniero muSaobaskritikul-eseisturi teqstebis Seqm-nasac uTavsebT, minda, gTxovoT,isaubroT kritikisa da literatu-raTmcodneobis urTierTmimarTeba-ze.

_ iyo dro, rodesac am ori gansx-vavebuli sferos gamijvna aucile-blobas warmoadgenda. es, Cemi azriT,sxvadasxva mizezma ganapiroba. pirve-li: rodesac gasuli saukunis 20-30-ianwlebSi absoluturad funqciaSecv-lili literaturuli kritikidan kri-tikosebis garkveulma nawilma litm-codneobis, erTi SexedviT, ufromyudro, metic, usafrTxo sferos mia-Sura. da meore: rodesac imave sauku-nis 60-iani wlebidan kritikis avTen-turobis aRdgenis, misi mwerlobasTandaaxloebis rTuli da winaaRmdego-brivi procesis konteqstSi, bevrs,axla ukve piruku, moeCvena, rom kri-tika litmcodneobas, mis `civ racio-nalobas~ da mecnierulobas sasur-velze metad dauaxlovda. sinamdvile-Si, es ori sfero paraleluri xazebisprincipiT Tanaarsebobs. kritika maSinTandaTanobiT SemoqmedebiT xasiaTsibrunebda, mwerlobis dargad yalib-deboda, amasTan, mas uxdeboda im mec-nierul siaxleTa gaTvaliswineba, racmxatvruli teqstis kvleva-gaazrebismeTodologias Seexeba da dasavleTSididi xnis winaa aprobirebuli. aba, ro-demde SeiZleboda, gagrZelebuliyo isanomalia, romelic pirvelsave post-stalinur wlebSi gamoaSkaravda. Si-Snarevad, magram mainc garkveviT ga-isma protesti kritikuli azris esTe-tikisa da Teoriis gareSe arsebobiswinaaRmdeg. mxedvelobaSi maqvs venorqvaCaxias 1954 wels gamoqveynebuligaxmaurebuli werili _ ̀ ratom Camo-rCeba literaturuli kritika?~ da misgarSemo polemikaSi CarTul inteleq-tualTa _ nodar da zurab kakabaZee-bi, oTar jinoria, SoTa vadaWkoria,sargis caiSvili da sxvebi _ pozicia,romlebsac gazeTis redaqtoris, mix-eil kakabaZis, moxsnis Semdeg axsna-ganmartebiTi werilebis dawera aiZu-les. bevri msgavsi magaliTis moxmobaSeiZleba. kritika dRes Semoqmedebaa,gnebavT TanaSemoqmedeba, yvela aqedangamomdinare SedegiT. arc litmcod-neobas hqonia advilad savali gzebi.igi, faqtobrivad, `Sinaarsmcod-neobamde~ _ guram barnovis ganmarte-ba gaxlavT _ iqna dayvanili. masSididi doziT iyo gazavebuli marqsis-

`sityvis degustacia~ _ ase hqvia filolog nona kupreiSvilis wigns,romelic XIX-XX saukuneebis literaturul procesebsa da socialur-kul-turul movlenebs acocxlebs, Tanamedrove mwerlobis tendenciebzesaubrobs. dainteresebuli mkiTxveli wignis gadaSlisTanave, SoTa Cant-laZisadmi miZRvnili pirvelive weriliT mixvdeba, rom es aris avtoris gan-zraxva, Seqmnas mravalsaxovani suraTi warsulisa da Tanamedroveobis, ax-leburad dagvanaxos istoriuli movlenebi da pirovnebebi, kritikuladgagvaazrebinos `Cveni ambavi~. qalbatonma nonam am wigniT mTeli Tavisimravalwliani samecniero-literaturul Ziebebze, mignebebsa da mxatvru-li sityvis miseburad dagemovnebaze gviambo. aqac igive minda, vTxovo.

tul-leninuri esTetikisa da klaso-brivi brZolis `uWknobi~ ideebi. ad-vili iyo am msoflmxedvelobiTi sawy-isidan konkretuli teqstis, rbiladrom vTqvaT, Sefaseba. aseT litmcod-neobiT naSromTa tiraJebi didi iyo,honorarebi _ maRali. `srulyo-filebisTvis~ pativcemuli avtorebisabWoeTis sxvadasxva didi qalaqebissakomisioebSi iZendnen antikvariats,faqtobrivad ki _ TavianT ararsebulwarsuls da avtoritetuli, sinamd-

vileSi ki SezRuduli azrovnebis wre-Si Caketili uprincipo specialisticmzad iyo. dRes literaturuli kvle-va, iseve rogorc TviT SemoqmedebiTiprocesi, Seudareblad garTulebu-lia. kritikosi, vfiqrob, unda darCesliteraturuli gemovnebis mako-reqtirebel figurad, tariel Wan-turias sityviT rom vTqvaT, erTgvar`fermentad~, romelic aqtiuradaaCarTuli literaturul procesSi,xolo literaturismcodneoba zurgsumagrebdes mas komparativistuli,struqturalistuli, hermenevtikuliTu semiotikuri kvlevebis SedegebiT,teqsti ufro Tamamad ganixilebodesinterteqstualurobis da interdis-ciplinarulobis WrilSi da iZleodesara marto amwuTier Sefasebas, aramedgadafasebas, pirvel yovlisa, sabWoTaperiodis, radgan amis gareSe SeuZle-belia raime arsebiT siaxleze saubari.visac am kuTxiT jer kidev ver daunax-avs qarTuli enisa da literaturisSeswavlaze orientirebuli samecnie-ro institutebis _ aviRoT, TundacqarTuli literaturis instituti,sadac amJamad vmuSaob _ mniSvnelo-ba, seriozul Secdomas uSvebs, rad-gan, sadac ar aris saTanado anali-tikuri muSaoba, iq arc kvalificiurileqtor-maswavleblebi da arc maRal-profesiuli axalgazrdebi iarsebeben.am mosazrebis argumentad davasax-elebdi maRali donis literaturaT-mcodneebisa da kritikosebis TemurdoiaSvilis, levan bregaZis, vaxtangrodonaias, nugzar muzaSvilis, TamazvasaZis, bela wifurias mier Seqmnilsaskolo da damxmare saxelmZRvane-loebs, romlebSic ideologiuri kli-Seebisgan Tavisufali literaturuliazrovnebaa warmodgenili. calke gam-ovyofdi levan gigineiSvilis STambe-Wdav leqcia-saubrebs, gerontiqiqoZiseburad, evropul konteqstSiqarTuli filosofiuri da liter-aturuli problemebis ganxilvas romeZRvneba.

_ XX saukunis mwerlobis, liter-aturuli procesebis, kritikis mec-nierul Seswavlas araerTi weli moan-domeT. Ziebis is periodi SesaniSna-vad aisaxa Tqvens wignSi ̀ sityvis de-gustacia~, romelic wels literatu-ruli premia ̀ sabas~ erT-erTi final-isti iyo. mainteresebs sabWoTa dapostsabWoTa epoqebis Tqveneulimokle Sefaseba.

_ mwerlobas saqarTveloSi,rogorc metropoliis, gnebavTideologiuri centris, uSualo ze-wolisgan SedarebiT TavisufalsamoRvaweo sivrces, X1X saukunissamocianelebma ̀ msaxurebis~ funqciadaakisres da amiT gvixsnes kidec gada-gvarebisgan. bolSevikebma, bevr sxvaramesTan erTad, es ideac miiTvises damisi gaukuRmarTebuli, ukiduresadutrirebuli forma TavianTi kultur-politikis qvakuTxedad aqcies, anu Se-qmnes, ase vTqvaT, `samwerlo saxelm-wifo~ Tavisi umkacresi ideologiurimanqaniTa da sadamsjelo aparatiT.

swored amitom werda gasuli saukunis90-ianebis dasawyisSi kritikosi TamazvasaZe, unda moxdes mwerlobis gansax-elmwifoebriobao. gavixsenoT cno-bili saxelebi tician tabiZidan ladoasaTianamde, aseve 20-40-iani wlebisdebiutanti mwerlebis _ basil meli-qiSvilis, stefane kasraZis, palikonozaZis, kote ximSiaSvilis, faqtobri-vad, Seumdgari SemoqmedebiTibiografiebi, romlebic maSin gamefe-bulma sayovelTao fsiqozma, klaso-brivi zizRisa da SurisZiebis atmosf-erom waSala. kiTxulob, vTqvaT, basilmeliqiSvilis an stefane kasraZis te-qstebs da rwmundebi, ramdenad sworida produqtuli iyo qarTuli mwerlo-bisTvis grigol robaqiZis mier ̀ rene-sansad~ wodebuli modernizebis isxanmokle etapi, romelic XX saukunispirvelive aTwleulSi daiwyo, mogvi-anebiT ki ase tlanqad iqna Sewyve-tili.mixeil javaxiSvilis, ticiantabiZis Tu vaxtang kotetiSvilis fiz-ikurma ganadgurebam an niko lorTqi-faniZis, geronti qiqoZisa Tu pavleingoroyvas ̀ Sinaganma emigraciam~ Tvi-sobrivad Secvala Cveni kulturisSemdgomi ganviTarebis gza. literatu-ruli gemovnebis damkanonebel ofi-ciozs Tavisi mexotbeni sWirdeboda.angaJirebulobas didi gasavali hqon-da da brZolam prezidiumebSi adg-ilebis dasamkvidreblad arnaxulimasStabi miiRo. Tundacgalaktioniscxovrebis qronika rom aviRoT, vax-tang javaxaZem Tavis `ucnobSi~ romgaacocxla, aSkarad davinaxavT namd-vili Semoqmedis devnisa da ignoraci-is sabWour meTodebs. angariSgasaweviliteratura mainc darCa, magram araiseTi, rogoric igi sxva SemTxvevaSiiqneboda. ara mgonia, 50-60-ianebismijnaze guram rCeuliSvilis mierwamowyebuli brZola TviTdamkvidreb-isaTvis mwerlis sruli gamarjvebiTdasrulebuliyo. XX saukunis ufrosida Semdgomi Taobis rig mweralTa gan-sakuTrebul damsaxurebad mimaCnia aq-

tiuroba enis gadasarCenad, misi gamox-snis mcdeloba politizirebuli, ide-ologizirebuli leqsikisa da fraze-ologizmisgan, farTo gagebiT _ ̀ so-vietizmisgan~. rogorc erTma didmapoetma Tqva, maT unda vumadlodeT,gazeTebis enaze rom ar avlaparakdiT.

_ mwerlebisa da zogadad in-teleqtualuri azris ganadgurebam30-ian wlebSi Tvisobrivad SecvalaqarTuli kulturis ganviTarebao,brZaneT. ras gulisxmobdiT?

_ uTuod vgulisxmobdi ara mx-olod Semoqmed adamianebs, aramedgarkveuli RirebulebebiT gaer-Tianebul postiliaseul Taobas,romelic fizikurad swored imitomgaanadgures, rom msoflmxedvelobiT,sxvaTa Soris, adamianuri arsiTacmkveTrad gansxvavdebodnen rev-oluciis talRaze xelisuflebaSi mo-suli ubiri da agresiuli masisgan. isi-ni ki, vinc gadarCa kidev didxansatarebda individualizmis, pirovnu-li Tavisuflebis damRas. magaliTad,simon yauxCiSvili erTxans Turme asemimarTavda auditorias: moqalaqeno!da es ar iyo mxolod galanturi Jes-ti. aleqsandre abaSeli 20-ian wlebSiwerda, suli daaxrCo wvrilma ambebma,amonawerma gazeTebidano. daaxloebiTamgvar tendencias gaexsna gza gasab-Woebis Semdeg, gaZlierda stalinizmisxanaSi da sabolood, sabWoTa adami-anis SeqmniT dagvirgvinda. ganxor-cielda is, rasac mixeil javaxiSvili`ngrevis Senebas~ uwodebda.

_ araerTi werili miuZRveniTmixeil javaxiSvils. minda gTxovoT,axlac dadgeT ̀ klasikosis pirispir~.

_ 90-iani wlebis axalgazrda mwer-lebis Taobam, gabezrebulma sabWourifsevdo-fsevdoebiT gajerebulikakafoniiT, mtyuan-marTlis, niWier-uniWos garCevaze uaris Tqmis drosacki mixeil javaxiSvils kuTvnili pativimiago da igi XX saukunis did qarTvelprozaikosad aRiara. aseTi ramdakveTiT ver moxdeba. Tamaz vasaZem dalela wiqariSvilma am mweralze gar-Rvevis tolfasi gamokvlevebi Seqmnes.xangrZlivma muSaobam mec garkveulsiRrmeebamde mimiyvana. rostom Cx-eiZem, romlis mosazrebasac uaRresadvafaseb, gansakuTrebiT gamoyo 20-ianwlebSi Sesrulebuli ̀ jayos xiznebis~erT-erTi ilustraciisadmi miZRvnili`ori ZaRli – gaxleCili samyaros sim-bolo~ da ̀ urmia, rogorc yofierebissarke mixeil javaxiSvilis `lambaloda yaSasa~ da viqtor Sklovskis `sen-timentaluri mogzaurobis~ mixedviT.meore werilze miTxra, gvegona `lam-balo da yaSaze~ yvelaferi vicodiT,magram kargia, rom kidev raRac dar-Cenilao. aseTi Sefaseba erT ramedRirs. klasikasTan damokidebulebasrac Seexeba, aq erTi ram muSaobs: cocx-lobs mxolod is, rac mudmiv interpre-tacias emorCileba.

_ Zalian saintereso 12 moklefilmi gavida Tqveni avtorobiT ̀ sap-atriarqos televiziis~ arxze. TiT-qos fragmentebSi gacocxlda isto-ria.

_mgoni, axals arafers vityvi, TudaviCivleb Cvens gularxeinobaze,romelic TvalnaTliv mJRavndeba mex-sierebis dalagebis Cveneul gadaw-yvetilebebSi. ukanasknel periodSiaRmosavleT evropis postsabWoTa qvey-nebSi sul ufro met aqtualobas iZensegreT wodebuli ̀ mexsierebaTa omebis~Teoria. masve ukavSirdeba travmiskonceptic, romelic amerikelma do-minik lakaprma, polonelma petreStompkam, rusebma _ aleqsandr ep-Steinma, mixeil lipoveckim da il-iakukulinma ikvlies. travmis kon-cepts warmatebiT aanalizeben Cven-Tanac, magaliTad, bela wifuria, mananakvaWantiraZe. Tumca, naklebad _ ̀ mex-sierebaTa omebis~ peripetiebs. arada,aleqsandr etkindis mosazrebis peri-fraziT, Tu travma ar ̀ damuSavda~, ̀ mex-

15literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi interviu30 ianvari - 12 Tebervali 2015

sireba ar dalagda~, warsuli ar iqnasworad gaazrebuli, igi gaupatiosne-beli cxedariviT maSin gamogecxadeba,rodesac amas yvelaze naklebad elo-debi. amasTan ai, ra xdeba: warmodgenatotalitarizmze, TviT totalita-rizmTan erTad, iseT mimikrias ganic-dis, iseTi mouxelTebeli da `keTil-Sobilic~ ki xdeba, rom rogorc art-kritikosi daviT andriaZe ambobs, pi-radad mas Zalian gaewela droSi Tavi-si wignis, `totalitarizmi da esTe-tikis~, Seqmna. es situacias ufro metisafrTxis Semcvels xdis. Cven ki, dameT-anxmebiT, karga xania vdgavarT msgavsisaSiSroebis winaSe. amitomac am prob-lemiT mec davinteresdi. garda 2014wlis oqtomberSi iliaunSi gamarTulisemiotikuri problemebisadmi miZRv-nili konferenciisa, monawileobamiviRe mama zurab cxovrebaZis mierSemoTavazebuli ideis ganxorciele-baSi, xelmisawvdomi formiT Seqmnil-iyo mokleformatiani istoriebi Cve-ni warsulidan.gadacemaTa im ciklsewoda `Cveni ambavi~ (reJisoria gigalolaZe, operatori Tornike jangi-raSvili), Tumca axla rom vufiqrde-bi, urigo arc es saTauri iqneboda: ̀ is-toria kupiurebis gareSe~, radgan per-sonaliebma, romlebic SevarCie daZalze kondensirebulma teqstmacswored amgvari midgoma moiTxova. iasefalavandiSvili: gmiri Tu antigmiri;imperiis orsaxovneba, anu kazakebi 1812wlis kaxeTis ajanyebasa da napoleo-nis nakvalevze, 1813 wlis parizSi; wig-nis kaci zaqaria WiWinaZe; revoluci-is ianiCari kaki wereTeli; erTi moR-vawis zneobrivi gakveTili _ irodi-on evdoSvili social-demokratiulipartiis winaaRmdeg; mickeviCisa dapuSkinis Tanamoazreobisa da ganxeT-qilebis namdvili mizezebi; nikolozdurnovo – qarTuli eklesiis avtoke-faliis damcveli da ase Semdeg. va-pirebT, vaCvenoT ori-sami filmiTbilisis ramdenime skolaSic. sasiam-ovnoa, rom mayureblis interesi am ga-dacemisadmi arsebobs. sait`reportiori.ge~-ze ki vinme ana lomaias mierwyaros miuTiTeblad poet irodionevdoSvilze Seqmnili teqstis gamo-qveynebam (moamzada ana lomaiamo, ew-era) dagvarwmuna, rom is, rac vTqviTam pirovnebaze, sxvebisTvisac sain-tereso aRmoCnda. wlis dasasruls _manamde ki veZeb damfinansebels _ va-pireb, mcire formatis wignadac gam-oices, Tavisi diskiT da ZiriTadad,saganmanaTleblo dawesebulebebsmiewodos.

_ `sityvis degustaciaSi~ calkewerilebi eZRvneba aleqsandre gri-boedovsa da mixeil voroncovs, maTiportretebi ise ostaturadaa daxat-uli da kulturul konteqstSi war-modgenili, rom im xalxisa dasaqarTvelos biografiebs axlidan`gvakiTxebs~.

_ sabWouri fobiebi da iluziebi isnoyieri niadagi iyo, romelic sab-Woursave miTebs, dogmebsa da maT ga-momsaxvel miTologemebs kvebavda.erT-erTi aseTi warmonaqmni `xalxTamegobrobis~ idea gaxldaT, romli-Tac, rogorc aka morCilaZe wers, yov-lismomcveli agresia iyogadafaruli.kulturuli miTebi gri-boedovisa da voroncovis gan-sakuTrebul damokidebulebazesaqarTvelosadmi _ am ramdenime wliswin aseTi ramec amovikiTxe: gri-boedovi Sevida erekle meoris oTax-Si, TelavSi, da mwared dafiqrda imumsgavsobaze, rasac misi Tanamemamu-leni am qveyanaSi sCadiodneno _ infan-tilur azrovnebas, aqtiurobas mokle-bul inertul, rom ara vTqvaT, raRacusaSvelod monur cnobierebasamJRavnebs. Tavisuflebis swori aR-qmisTvis aucilebeli uSeRavaTosulieri muSaoba sakuTar TavTan _merab mamardaSvili gaixseneT _romelsac yoveldRiurad unda veweo-

deT, amgvari miTebisgan gamijvnasacgvavaldebulebs. mxolod erTi piro-biT: procesi ara stiqiuri, aramed kar-gad gaazrebuli unda iyos, rac, masa-lis zedmiwevniT codnasTan erTad,movlenaTa mizez-Sedegobriobis amox-snasac gulisxmobs. zogadad momwonsdevizi: `Cven prokurorebi ara varT!~da aravis sityvier garozgvas arveswrafi. ubralod, mindoda meTqva,rom iseTi araordinaluri pirovnebe-bi, rogorebic iyvnen griboedovi damefisnacvali voroncovi, sworxazo-van da martiv analizs ar eqvemdebare-bian. maT, pirvel yovlisa, sakuTariqveynis interesebi amoZravebdaT dauCveulo amaSi araferia. ise ki, voron-covisadmi miZRvnil werilSi sruli-ad Segnebulad davsvi aqcenti im kanon-zomierebaze, romlis mixedviTac TviTyvelaze ufro kargad SeniRbul dadaxvewil mmarTvels puSkinis analeqsandre orbelianis msgavsi fig-urebis saxiT sabolood mainc gamouCn-deba mamxilebeli.

_ `misvla avtorTan~, SexvedrateqstTan Zalian piradi, vityodi, in-timuri procesia, kritikosi iqnebaTu literaturaTmcodne, upirvele-sad, mainc mkiTxvelia. rogorc mkiTx-veli, rogor axdenT sityvis degust-acias?

_ avtorsa da mkiTxvels, iseverogorc teqstsa da mkiTxvels Sorisiracionalurobis zRvarze mdgariurTierTmizidulobaa. arsebobs mwer-lis saxelis Taviseburi magia, romel-ic bevrad gansazRvravs Seni, rogorcaRmqmelis, motivacias. Cems wignSiorgvari midgomaa warmodgenili, kri-tikosisa da mkvlevris, qvesaTaurebicSesabamisia: ̀ kiTxva rogorc gardasax-va~ da `klasikis pirispir~. pirvelSiTiTqmis arafriT SezRuduli, doCa-naSviliseburad rom vTqvaT, pirveladwamkiTxvelis bedniereba Warbobs, me-oreSi _ teqstisgan distancirebulida moTokili interesi. mapatieT ba-nalurobisTvis, me mwerlis kalmisferic mainteresebs, ase vTqvaT, ram-denad wiTelia is. sxva sityvebiT,zogjer Zalian axlos var litera-turis moraluri pasuxismgeblobisprincipis gaziarebisgan, daaxloebiTiseTis, Tavis droze jon gardnermarom warmoadgina. ase `movZebne~ Tan-amedrove mwerlobis sakmaod vrcelarealSi zaza TvaraZe, zviad ratiani,mariam wiklauri, SoTa iaTaSvili, makajoxaZe, zviad kvaracxelia. romaraferi vTqvaT, wina Taobis gamor-Ceul ostatebze.

_ anu ̀ kiTxva, rogorc gardasax-va~ Zalian mniSvnelovani frazaaTqvenTvis da es avtorTan ̀ misvlas~,`moZebnas~ hgavs. asea?

_ kiTxvis procesis Tanamdevi gar-dasaxva _ es Tamaz Cxenkelis mignebamSTamagona, rodesac igi weris drosavtorTa sxvadasxva xmebis moxelTebaslamis Teatraluri kostiumebis mo-nacvleobas adarebs. arada, marTlacasea. sityvebis gansxvavebul rigs gan-sxvavebuli ritmi aqvs, SeRwevadobissxvadasxva Zala, xasiaTic. da Senc Za-launeburad am pirobiTobas iziareb.aseT dros mniSvneloba ara aqvs Txro-bis konvenciur formebs gTavazobenTu, rogorc vargas liosa wers, cbierinaratoris mier dagebuli moCvenebi-Ti uwesrigobis badeSi exvevi. sityveb-is dagemovneba ki, `degustacia~ romvuwode, sxva araferia, Tu ara mwer-lis maradiuli wyevla _ bolo amo-sunTqvamde eZebdes da poulobdessaTqmelis formas.

_ afxazeTSi gaatareT bavSvoba dasiymawvile. wignSi werT kidec afx-azeTze dawerili mxatvruli teqste-bis mimarT Tqvens gansakuTrebuldamokidebulebaze. ramdenad Rrmadda sainteresod aisaxa, Tqveni azriT,es tragikuli movlenebi Cvens lit-eraturaSi?

_ soxumidan TbilisSi sacxovre-blad skolis damTavrebisTanave gad-movedi, Tumca kavSiri Cems qalaqTanarasodes gamiwyvetia.metic, megobre-bi, albaT, dameTanxmebian, rom zRvi-spirelis bunebis bolomde Senar-Cunebas vcdilob. axla, samwuxarod,amis saWiroeba arc aris, magram adre,or qalaqs Soris gabmuli, drodadrovambobdi: soxumSi Tbiliseli var,TbilisSi _ soxumeli-meTqi. ise Tbi-lissac ar sjera cremlebis da amazesul minda davwero. ufro, albaT, pie-sa. is xmebi minda ̀ gadavwero~, jiutadrom ar mSordebian. afxazeTis Temazeara Tu wera, saubaric ki didxans arSemeZlo. pirvelad gavbede werilisgamoqveyneba Cveni ojaxis megobris,eTer samxaraZe-jRamaZis, umowyaloddaxvretili poeti qalis Sesaxeb. man-amde ki, kargad maxsovs, 90-ianebisdasawyisSi omSi daRupuli giga TuT-beriZis xsovnis saRamo kinaRam CavuS-ale rostom CxeiZes. araferia, Senicremli sityvaze aranaklebi iyoo,damamSvida. Semdeg iyo guram odiSar-ias `soxumSi dabruneba~, `Savi zRvisokeane~ da geno kalandias `reqviemi~.omamdel afxazeTSi orive cnobili mw-erali iyo, amitom maTi ukanmoxedva,vityodi, godebac iyo da am godebazeamaRlebac, jvarcmac da gardamoxs-nac. rogorc farTo mkiTxvelisTvis,aseve CemTvisac, sasiamovno aRmoCenadiqca gela Cqvanavas proza, romelmac`dakarguli cxovrebis~ aqamde ta-buirebuli, aralaqirebuli mxare war-moadgina. gavixsenebdi agreTve CemTvisgamorCeuli avtoris, nugzar SataiZis,`gaRma napirs~ da niWieri Tamri fx-akaZis `bostans konfliqtis zonaSi~.afxazi mwerlis daur siWinavas _ jeres saxeli da gvaria qarTul-afxazurikonfliqtis enciklopedia _ romanssaxelwodebiT `Ramis napiri~, romel-ic afxazTa imedgacruebis Tu ara,tragikuli Ziebebis sirTulesac asax-avda. uceb aRmovaCine, rom erT-erTipersonaJi Zalze nacnobi quCiTmoZraobda, Sin nacnobi sadarbazoTiadioda. Cveni quCis, Cveni saxlis, CvenisarTulisa da binis mkvidri gamodga.es warmoudgeneli gancda iyo. mindo-da, werilic damewera amaze,saTauriT`personaJi Cems saxlSi cx-ovrobs~, magram miukerZoebeli anal-izis imedi ar mqonda da gadavifiqre.mwerlis mier omis absurdulobisCveneba, albaT, yvelaze qmediTi anti-militaristuli gzavnilia. dRes msof-lioSi iseTi SeuqcevadobiT iSlebazRvari keTilsa da borots Soris, rommwerlobas SemdgomSic gauWirdeba mx-olod daxvewili gulgrilobiT,cbieri inteleqtualizmiT an sulaccinizmiT fons gasvla. gulgrilobisformac rogorRac gafetiSebulia. amsaqmeSi Caxeduli specialistebi wer-en, rom dasavleTSi axalgazrdobiserTi nawili Segnebulad mieltvis aseTgandgomas. ramdenad produqtiuli

iqneba msgavsi midgoma momavlis xe-lovnebisTvis, gadaWriT Tqma, miTufro, Cveni gadasaxedidan Znelia. sxvaganzomilebaSi varT, jer kidev vibrZ-viT sxvadasxva dros sxvadasxva juriskulturis mtrebis mier TavsmoxveulimiTebisa da warsulis balastisgangasaTavisuflebad. Tan danamdvilebiTviciT, rom sanam saxes sabolood ardavibrunebT, bevri raRacis uflebasTavs ver mivcemT. Tavisufleba gaazre-buli valdebulebaao – umTavresaddidi goeTes am SegonebiT minda, romvimoqmedoT. amitom gasuli saukunis90-ianebis ̀ Tbilisuri omis~ fonze aR-beWdili inteleqtuali, romelictyviebis zuzunSi erTmaneTis miy-olebiT joisis ̀ ulises~ da folkner-is romanebs kiTxulobs, imasTan erTad,rom garkveulwilad aris kidec axaliqarTuli mwerlobis, mweralTa da in-teleqtualTa axali populaciismetaforuli saxe, vfiqrob, jerjero-biT mainc gamonaklisad unda darCes.

_ vici, rom mniSvnelovan dasaWiro gamocemas amzadebT zviadkvaracxeliasTan erTad. ra proeqtiaes?

_ bolomde ganuxorcielebelsaqmeze winaswar saubari, mgoni, kargtonad ar miiCneva. Tumca am SemTxveva-Si TviTon davarRvev yvela pirobas dagetyviT, rom gamomcemloba ̀ inteleq-tis~, konkretulad ki zviad kvaracxe-lias iniciativiT, gazafxulze calkewignad unda daibeWdos vaxtang ko-tetiSvilis is werilebi, romelic XXsaukunis 20-iani wlebis periodulpresaSia gabneuli. 44 wlis asakSibolSevikebis mier represirebuli esmravalmxrivi moRvawe kargadaa Seswav-lili, rogorc folkloristi, Tumcanaklebad _ rogorc literaturiskritikosi da publicisti. miuxedavadimisa, rom kotetiSvilis arqivis didinawili ganadgurebulia, im mwirmasalaSic, romelic literaturismuzeumSia, moinaxa oriode gamouqvey-nebeli werili da araerTi metadsagulisxmo Canaweri. amJamad mim-dinareobs redaqtireba. Tumca aq im-deni kiTxva Cndeba, rom aucilebliakompetentur specialistTa azrisgaTvaliswinebac. amitomac saredaq-cio kolegiaSi arian qalbatoni nanakotetiSvili da literator-folk-loristi amiran arabuli. ukanasknelperiodSi vaxtang kotetiSvilis saxe-lis popularizebisTvis folkloriscentrSi eTer TaTaraiZisa da amiranarabulis TaosnobiT momzadebuligamofena sruliad unikaluri iyo.bednieri viqnebiT, Tu `inteleqtis~keTili nebac Cvens mkiTxvels, gan-sakuTrebiT ki axalgazrdebs, miawo-dos ramdenadme Sevsebuli warmodge-na qarTuli kulturis gamorCeulwarmomadgenelze,aranakleb warmate-buli iqneba.

esaubra Tamar Juruli

16 literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi

saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis saministro

literaturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTiliteraturuli gazeTi mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: [email protected]

redaqtori irakli javaxaZeredaqtoris moadgile uCa SerazadiSviliJurnalisti Tamar Juruli

saqarTvelos mweralTa saxli

proza

`literaturuli gazeTis~ gamoweris msurvelebidaukavSirdiT ss `macne~-s: 214 74 22; 214 39 06

30 ianvari - 12 Tebervali 2015

geaxle, ufalo, uRirsi mxevaliSeni aRaTia. gevedrebi ganqarvebad Cem-Ta SecodebaTa... aRar ZalmiZs dumili.91 wlisa moviyare. sikvdili moaxlov-da, dReebi damrCenia am wuTisofelSiyofnisa. damidga Jami gandobisa damonaniebisa. da asec rom ar iyos, Senra dagimalo?! Sen ukeT uwyi Cemi fiqrida gulisxmis yofa.

ufalo, nu ganmirisxdebi friad...ukeTu 15 wlisa viyav, is ki _ iseTilamazi, iseTi jan-Roniani... mis danax-vaze guli saguleSi aRar medga, mifar-Txalebda SemkrTali CitiviTa...

mobrundeboda yanebidan, Seagdebdacxens beqobzeda, gadmoxedavdasofels iqidana... avvardebodi erdozegiJiviTa, gavxedavdi beqobze damdgar-sa, daminaxavda isica... videqiT egre,gaunZrevlad, utyvad... SevyurebdiTerTmaneTsa...

im dResac... im ubedur dResaca egrevapirebdi vmdgariyav erdoze da uxmodmecqira misTvisa... vai, rom sulswrafiviyav, balRi viyav jer kidev...

daigviana yanebidan, velodi didx-ansa, veRara vpoulobdi adgilsa, Se-momepara eWvi: vaiTu, aRar vundivar,vaiTu sxvaze Seuvarda guli...

gamoCnda bolos,moagelvebda cxensaCqarebiTa... gavgiJdi sixaruliTa,damaviwyda yvelaferi, veRar davdeqerdozeda, gavqandi beqobisken... Camox-ta cxenidan, SemovaWde xelebi yelze-da, moekida cecxli imasaca _ Cemomouwyvetelo yvaviloo, Cemo Tafloda badagoo... da daewafa Cems tuCebsfutkariviTa...

male movedi gonzeda, davusxltixelidana da daveSvi Tavqve almodebu-li...

...is dRe iyo da isa, mas Semdeg aRarcminaxavs aRarasdrosa.

davunaxivarT beqobze suyvelasa.mkacria sofeli. gamomarida mamama,wamomiyvana meore dResve monasterSida damtova aqa, damtova samudamoda.aRarc mSoblebi minaxavs da aRarc Zme-bi. ar movukiTxivarT arcerTxela, am-omiglijes gulidana, momikveTes sof-lidana, rogorc ojaxis Semarcxvene-li.

Seminde, ufalo, Sen xom ici, maTiSercxvena gulSiac ar gamivlia... uwi-namc movkvdebodi, vidre maT saZraxisrames viqmodi, magram 15 wlisa viyav dagulis xmas avyev...

77 welia, monasterSi var. 7 weliegre viyav imediTa, gzas gavyurebdi

aRsarebamonazonisa

mudamdRe. gavyurebdi da velodi...velodi da velodi... ar gamoCnda.

ar mindoda monazvnoba, vjiutobdimainca...

7 wlis Tavze, mariamoba dRes, erTiCveni sofleli amosuliyo salocavadmonasterSi, micno... im qalisgan Sevi-tye imisi ambavic: daqorwinebula. gog-likaanT qeTua SeurTavs colada. ukveori vaJica hyoliaT...

miwa gamskdomoda da Tan Cavetane,is merCivna. ra male gavucvlivar sx-vaze?! gana qeTua mjobda ramiTa?! mever gavuCendi vaJebsa?! mere gana orsa,iqneb Svidsac da aTsaca... vaJebsac daqalebsaca... gana me ver davuzrdidibalRebsa?! ver davuqsovdi Tbil win-debsa?! ver davucxobdi Taflakvereb-sa?!. rad gamimeta egre, rad maqciazurgi, rad amomigdo gulidana?

im dRes damTavrda Cemi cxovreba.aRarc mifiqria sofelzeda. iq aRarav-ina myavda. davrCi Sens imedad, Rmer-To...

Seucnobelia gzani Seni, ufalo...mxolod Sen uwyi mizezica da mizezTamizezica... iqneb es iyo Cemi gasavleli,am gziT unda movsuliyav SenTana...

...maleve Sevimose monazvnis kabiTa...Tumca moZRvarma mesamed rom gadmo-migdo makrateli, Sevyovndi wamiera-da... iqneb arc daqorwinebula? iqnebyvelaferi tyuili iyo, gangeb naTqvaniCemTvisa...

aRar gavsulvar monastridan, Se-movaberdi mis kedlebsa. locvaSi gav-atare darCenili cxovreba. Seni wyalo-biT, ufalo, ganikurnen sulisa Cemisawylulebani. didi xania, sxvas aRaravisvelodebi sikvdilis garda. imanac roaRar momakiTxa?!

drom gaafermkrTala yvelaferi.waiSala Cemi Tvalebidan mSoblebis daZmebis saxeebi... bundovnad maxsovs Cemisofeli... aRarc misi saxe maxsovs...

magram, ufalo, Sen rogor dagima-lo?! is kocna, is erTaderTi kocna ardamviwynia arasdrosa... momagondebo-da Tu ara, egreve cecxli momedebodaimdRevandeliviTa...

Seminde, ufalo, me codvils. ganmw-minde, viTarca meZavi codvaTa CemTa-gan...

ra mwveli kocna scodnia im dal-ocvilsa! axlac, cali fexi samareSimidgas, magram is kocna iseva mwvavs...isev is 15 wlis kato var, beqobze md-gari... TiTqos es 77 weliwadi arcayofila saerToda...

Tamar iaSvili

SiSimainc saidan modis SiSi? bevri mi-

fiqria amaze. ara, Tandayolili SiSiar unda arsebobdes. magram, fobiebi?ar arsebobs adamiani, romelsac ramismainc ar eSinodes.

magaliTad, me bavSvobidan ver vi-tan katebs. ar vici, ratom. rac maxsen-deba, isaa, rom erTxel naTesavTansofelSi, moulodnelad momedofexze. ai, maSin mivxdi, rom ver vitan-di. ra vici, es veratana iyo, Tu wami-erad Casaxuli SiSi, romelic maSinveantagonizmSi gadaizarda. gamigia, romyvelafers ucxos ufrTxis adamiani.SesaZloa, imitomac ar miyvars, romarasdros gvyolia da arc sakuTariezo gvqonia.

erTxel zoSCenkos vkiTxulobdi dasaocari msgavseba vigrZeni mis da CemsbavSvobis sizmrebs Soris: Zalian xSir-ad, mesizmreboda, rogorc koSmari,rom mZinares uzarmazari vefxvi maxte-boda. erTxel ise SemeSinda, rom Tur-me, viskupe da diliT iatakze gaviRviZe.mere es vefxvi SeiZleba, katas mivams-gavse (verafers ityvi, erTi ojaxidanarian) da miuxedavad misi momcrozomisa, vera da ver Seviyvare. mogvi-anebiT, Cem sizmrebSi vefxvi katam Secv-ala. cxadia, meore ufro zizRs iwvev-da, magram gaucnobierebeli SiSic iyo.esec Cemi fsiqoanalizi katebTan mima-rTebaSi.

am SiSis Sesaxeb rom vyvebodi, yve-las ukvirda da Tavi TiTqmis marto-suli megona manam, sanam zustad Cemnai-ri qali ar aRmovaCine TeTriwyaroserT-erT agarakze, pantebian pantian-Si. im qalsac, Turme, isteriulad ejav-reboda es Sinauri cxoveli. es maSinaRmovaCine, roca katis danaxvaze wiv-il-kiviliT aiklo yvelaferi.saocrad momefona guls _ usasiamov-noesi grZnobaa, roca Sennairs naxav amuswormasworo dedamiwis zurgze.raRacnairad, Svebas ggvris es faqti.

magram, kata mainc kataa da Cem gao-cebas sazRvari ar hqonda, roca wleb-is win, erT mSvenier dRes, gogonebiskolidan gamovediT da eklesiis winSevyovndiT (didubis eklesiis gverdiTvswavlobdi). erT-erT Cemi klaseliSexta da gaiwia. ver mivxvdiT: iq xommxolod uwyinari da ulamazesi mtre-debi daarxevdnen frTebs. Turme am Rv-Tis frinvelisac eSinia zogierTs.

maka lomaZe saboloo jamSi, davrwmundi, rom Tucofiani araa, sul ar aris saSiSi. me-gobars hyavda, oRond jiSiani, sparsu-li. diliT Semoparula CvenssaZinebelSi da cxviri cxvirze rommomado, zustad maSin gamovfxizldi.jiSianebi ufro miyvars, saTamaSoebshgvanan da autanladac ar iklaknebi-an. vxvdebi, rom nebismieri fobia cud-ia. iqneb davaRwio Tavi? vaRiareb, knu-ti naklebad mezareba. bebias hyavdaerTxel guriaSi da ramdenjerme,movefere kidec. mTlad uimedo ar var,mokled.

SiSi ki bevrnairia. me mainc mgonia,uSiSod cxovreba yvelaze mSvenieria,Tumca, sifrTxile mainc saWiroa.zogadad, mSiSara namdvilad ar var.yovelTvis mindoda saWesTan dajdo-ma. arc karuselze vikavebdi Tavs. bavS-vobaSi miyvarda muStaidis didi,naviseburi saqanelebi. Zalian sx-vanairad da gansakuTrebulad. siam-ovnebiT davabrunebdi im gancdas axla.netav, rom davjde, isev Tu momewone-ba? kidev, miyvarda eSmakis borbali,vakis parkis sabagiro, mTawmindis tram-vai da `kanatka~ bakurianSi.

mokled, ase. imedia, awi da awi arSeviZen fobiebs da SevinarCuneb CemsxasiaTs. bolos da bolos, erTi fobiavis daaqcevs?

da mainc, iqneb, SevZloT da vicx-ovroT uSiSod?! vcadoT, vin icis?

sxvanairimogzauri

Cven ar varT mogzaurni drosa dasivrceSi. ar arsebobs sicocxle. yve-laferi qimeraa. arsebobs mxolod mog-zauroba. CvenSia yvela feri, yvelayvavili, xe, wyaro, sixaruli, siyvaru-li da ara sxvagan. Cven varT sabadonisicocxlisa. mTavaria, `saxlidan~ anuTavidan gausvlelad iyoT bednierebi.Tu SeZlebT, TqvaT, rom `yvelgan kar-gia, sadac Cven varT~ da ara piriqiT,Tu gadavlaxavT yovelgvar sixarbes damciredze mcireds vimyofinebT, maSinarasdros gavTavdebiT. cxovrebac xomra aris, Tu ara uwyveti nakadi? maS, rayofila aqauri yofna? sizmari, mx-olod patara epizodi. aqauri valimoixadeT Rirseulad, rom did cx-ovrebas anu maradisobis ukideganookeanes erT patara, kamkama nakaduladSeuerTdeT.