cahit irgat - irgatın türküsü

BU EHRN OCUKLARI(1945)

NSAN SES

Dalarda insan sesi varehirde insan sesiRzgr deil, insan sesiDnyamzda dolaan.

MUHABBET

Bombalarla ehirlerKucak kucaa,llerle toprak;Beni de alnmdan bir kurun pt.

SABAH

Komum perdesini kaldrsnVe bakkal kepenginiHoroz sesine taksn gneiGzkapa atlasn uyuyanlarnTayfa gvertede gerinsinIrgat el toprandaArzusu sona ersin taralnnMahmutpaa arsnda.

DNYAMIZ

Glgem mi u meydanda uzanm yatan?Yokluk fkryor tabanlarndan,Ama iir sylyor, yaad besbelli.

Gazete satan ocukBulutlara uzatm azndaki iei,Ayptr, a m tok mu sorulmaz.

Duvar dibindeki orospu bekliyor, aikr,Aikr utand bylesine yaamaktan.

Neden mahzun u evine dnen memuru meydanda ta kesilmi abideu marangoz, u ihtiyar dilenci?

Malum dnyamzn hali...

PENDEN SYLENEN ARKILAR

IKavun rzgrlar esiyordu o sabahMeyva ykl mavnalardanehrin dizlerine dyordu bulutlarFesatlk arklar syleniyorduKulaktan kulaa,mrn kavun ii lezzeti vardBuna ramen o sabah.

IIIrzna geiyor ehrin asfaltlarnnDiz km, bada kurmu ve yzkoyunSklm pklm klarn altndaKemikleri atlayanBahtlarna barbut atan, zar sallayan ocuklar.

IIIMirasn paylayor ocuklarDaraacn son uykuya salncak yapanMarur gzl mahkmlarn.

IVDost askerler, svaclar, garsonlarOmuz omuza bu hncahn insanlarEl tetikteGz gedikteSenin iinBenim iinVe yarn iin.

VMarur gzbebeklerindeyi gnler, kt gnler geirdikNasl unuturuz arka sokaAnalk etti bizeOrospular bu ehirde.

Terli mahallelerin plak taraalarndanOnlarla ortak olduk malnaYeryznn, gkyznn, denizinarklar arkmzla i ieYedi ayak dolat tekimizin pabucuHepimizin hepimizde ter muhabbetimr hakklm hakkDostluk can var.

Gklere silah skyordu kahkahalarKpr alt, asfalt st ocuklarnnVe kavun rzgrlar esiyordu o sabahHer ey yerli yerindeydiYaprak bile dmemiti dalndanZafer arklar hazrlyordukZafer sabahlarnaVe selam yolluyorduk kavun rzgrlarylaKabza tutan dost ellerin avularna.

VI

VII

VIIISprdler glgeniehrin caddelerindenVe akam amur gibi frlattlar peinden.

Bize mi yle gelir, bize mi yle?ehrin ba dnd hasretten,Seni sordu le stKahvesinde dertletiimiz kahveci,Cmle lem seni sordu,Hepimizin cebinde alamint resmin varKulaklarn nlasn.

IXHrsmzdan atlyoruzEl sallayp gemilerin ardndanDenizi talyoruzBalk gzlAvular deniz kokan ocuklarla beraber.

Kavun rzgrlaryla uzaklatn ehirdenKavun rzgrlanyla gel,Sensiz yaanlmaz bu ehirde.

G

Arzusuyla g etmedi,Kelepeli gtrdlerGece yars.

Ay vururdu odasnaBir daha grnmedi.

DRT DUVAR

Drt duvar arasndaym,Uzaklara gidemiyor hafzam,Unuttum btn bildiklerimi,Yaamay unuttum.

nadna m gzelsin akamstleriDemir parmaklktan grdm deniz?nadna m fiyakan, yan yan gidiinTombul kl gemi?

KORKUYORUM

Her yerde ayn hava, ayn koku, ayn dertKorkuyorum.Sen de kama bu ehirdenYalnz brakma beni,Gkler bile deiiyor lahzada.Ardndan geliyor bakGneiyle bulutuyla gkyzBtn ehir, btn deniz, yeryz.Sen de kama bu ehirdenYalnz brakma beni,Ben fakir bir sahilinKahr ykl ocuu,Korkuyorum.

KAHRAMANLAR KAHRAMANI

Vinle indirildim rhtmaYreim kan alyor,Size dalar gkler boyu hasretimGreceim geldi siziDizlerim, ayaklarm, ellerim.

Ellerim, dndn oldu muBam kim kayacakYemeimi kim verecek azma?Ya alarsam, alarsamGzlerimi kim silecek?

Ben muzaffer bir milletinKahramanlar kahraman,imdi nmde mendilParsasn topluyorumByk zaferin.

BZM SOKAK

Peykelere serilen manavKavunlar okuyor uykusunda.zmler olgunKadim konaklar salam,Nerdeyse gn doacakMezzin uyanacakehir ayaklanacak.Ayn sokakta kocayan bekiFikirler beyan edecekGece hakknda.

KOMUM

O imdi yatanda srt st yatmNinni syler uykularnda.Ne ocuk var uyuyacakNe beik var sallayacak.Komum yapayalnz benim gibi.

DOST

Deil kardeim, deilGk mavi deil, dal yeil deil.

C. S. Taranc

nan kardeim inanGk mavidir, dal yeilOmuzun omuzumdaNefesin nefesimdeGkyzn yldz yldzDilim dilim blrz yeryzn,Payna den dertlerPayma derSen benim gnmdesinBen senin gecende,Bir ucu sende denizinBir ucu bendenan kardeim inanAyn suda yzer bindiimiz gemiler.

BR DOLAP DNYOR

I.Hamdolsun yayoruzDiyenlerin dili kopsunGkyzne meftunuzYeryzne teekkrBir dolap dnyorGzmz bal.

II."Biz varz" sesleri ykselirAkamstBalk kokan mahallelerdeMarur ocuklar kavgaya hazrehrin eteklerinde.

18'NC SERVS

MahzunduBir batndan dokuz douramadnaBir ehrin nefsini kudurtan Melahat"Douracam, kocam gelsin!" diyordu.Mahzundu Toptandan gelen Nuri,Aya kar kaval alan, rahat ieyen oban,Doktor, air, fabrikatrEn nihayet ben, byk aktrByk Danimarka prensi HamletGlyor, alyor, dnyoruz.Bir ehrin feryad uuyor her koutan,Deliler sesleniyor : "Derdimiz, derdimizle atbaYzdk yzdk kuyrua getirdik leikacaz tel rgler dna." "Nereye? Gle gle hepinizeBen memnunum yerimdenNe korku var buradaNe yiyecek kaygsAzma geleni sylyorum." "Akacak kan damarda durmaz." "Damarda kan kalmad."Bir bakas ahlanyor :. "Dert soran kim, dinleyen kim?Bu dnya bizlere babadan mirasArslan pay kap kapann elinde."Ve bir deli :"Allah kuvvet versin," diyor"Top eken beygirlere."

BOR

Bu ehri gemiciler kadar bilirizBize onlar retti kmaz sokaIslk alar gibi rahata tkrmeyiKaldrma srt verip simit yemeyiVe marul mevsimindeSandal balarndanGemi kalalarna arzulanmay.Hayatmz onlara borluyuz.

RIHTIM

Usaresi azmda plen dudaklarnSonu mehul intizarlar iindeGurup dallara aslncaMuhabbetle alayacam gn geldi demektirVe beni alatmaya kfidirYamur yancaya kadarHalatlarda slk alan ocuklar.

STANBUL

stanbul kprs yeil boyalAma tersi bakadr, yz bakadr;Bir yanda Hali,Kervansaray, Eypsultan, mezarlkAln teri, kol kuvveti, mezbaha.Hali deri kokar, kan kokarHali'te balk bile yaamazYar l, yar diriYar ayk, yar sarhonsanlar yaar.

Bir yanda Boazii,Adalar Rzgr karpuz kokar,Yeil mi yeilnadna denizi.

Yaa stanbul yaaYeni zenginlerinle.Bana senden hayr gelmez,ok ektirdin.Bitpazar ahidimdirAz m pabu, palto sattmA kaldm, az m para dilendimBtn ehre borcum var.

Ben ok dertli adammKoyver benim yakamSenden bana hayr gelmezGzel stanbul.

AA

IBir aa ki dnrBtn mrnce,Bir aa ki alarYamur yadka,Derdi sorulmazGlgesiyle yatlrKoyun koyuna toprakta,Meyvesi yenilirDal kesilir stelik.

Ve ben senin iin alarmYamur yadka.

IIldrtmaa kalkma benildrmam.Nasl olsa benimsinYldz ykl aa.

DERT M ARARSIN

Malum paradan yana ektiimiz,Dert mi ararsn sen bizde,Dertten yana salkm saak yklyz;Glmse talihimiz, gster ocuk yznHasretiz neeye, gler yze, sevince.

Nemiz eksikBu gkyz altnda?Soyunmu dokunmu bizi bekliyorBtn nimetleriyle, yaamak.

Sevda m istiyorsun, komu kza sevdalarYolculuk mu? te vapur, ite tren.Meyveler dallarnda geen mevsimden gzel,Ellerini uzatman bekliyor.

AZMET

Seneler sonras tekrar yolculukSkn bulmu limanlardanocuklara sylediim masallar yarm brakpGebe kularVe kylara bal sandallarda uyuyanKayklar uyandrmadanKaya oyuklarna sakladmz afyonlar unutupSzgn gzl arkadalarla vedalamadanSeneler sonras tekrar yolculuk.

Dizlerinde ttn kurutan bafral YaarVe sabahlar "tvbe tvbe" ektiim slak kumlardaGerinen plak, serseri ocuklarTerli avularnda mendiller buruturmadalarVe selam tamadalarehrin postaclar katar katar.

Hani pamuk minderde hatim indiren ababamBir nefesle frtnalar douran nargileBir teknecik hamurdan harikalar yaratan yastaYufkalarnda teni kokan erife ninemRaife'nin merdivenlerde glen terlik sesleriDrt ke havuzlarda souttuumuz eftalilerVe ellerimizin memelerinde ekillendii stl inekler?

Skn bulmu limanlara seneler sonras avdetHasretini ektiim rhtmEski serseri arkadalarTaze iklimlere kanat aan gebe kularVe bir slma evini harcayan ocukAyak seslerimi tanmaz olmular...

KAHVALTI

Yldzlarn hepsi birer muamma,Hepsi ayr lemmi.Neme gerek?

Sen gndzden haber ver.Gn dosunKahvaltmz senden olsunGne reeli.

BR BZ VARIZ

Bizim iin dner ark,arks bizdenKaptan bizdenTayfas bizdenBir biz varzBu geminin iinde.

BAHAR

Terledi toprakGebe kald karm,Bahar ocuum karlayacak.

Boyacm, al u onluuGzn seveyimTez tut fran,Nerdeyse karm douracak.

DERTLYM APOSTOL

Kadehimi son damlasna kadar iirdilerGnahlarn kefareti dendinsan iin nem varsa felaketlere verdimAkamn hayrolsunndir kepenkleriSabahlara kadar dertleelim Apostol.

UTANIYORUM YAAMAKTAN

Kardelerim dvyorVarova'da, Paris'teKardelerim diziliyor kurunaYa bir duvar dibindeYa bir meydan ortasndaKafileler, kafileler, kafilelerle.

Utanyorum yaamaktanDostlar can pazarndaBir kuruna satlrken;Hibir ey gelmese de elimdenCanm da m veremezdimBirinizin yerine?Kanm da m dkemezdimYeni dnya temeline?

An btn kaplarBen de ie yararm.

Lezzet bolluunda maran denizGeceler slak slak girsin koynuna;Kpr alt bizim iinimdilik.

KPR ALTI

ALARGA

Gece mandalarn gzlerindedirSabah medar kularnn gagalarnda.imen bulut, tarla tohumHer ey yerli yerindedirBense mrn alargalarnda.

Ve sen iskeleyi tutmaya bak.Akam amur gibi aktka.

VAPUR

Neden misafirliimi hatrlatrYazlar gvdemi uzattmKlan tabanm korkarak bastmBu toprak?

Tkendi kazanm dolduran sabrDurmadan tanan bu kara vapurUrasn bizim iskeleye de.

Darack bir kamaraya uzatldmGemi halat aldDostlar toprakta kald,Meraktaym acap kimlerYolculuk elbisemi giydirecekler,Hangi eller tayacakOmuz boyunca beni?

BR YOLCU BEKLEMEKTEYZ

Bir yolcu beklemekteyizYkselttiimiz yapdanAtmz kapdanKurduumuz ehirdenYaadmz iirdenBir yolcu beklemekteyiz.

HASAT

imiz ferah,Hasat gn yakndr.

Bereketliymi tohumToprak namuslu,Aalar cmert.

Alayarak uyuduumuz uykudanGerine gerine uyanyoruz.

LE

Ne dnr bu mahzun yz?Bilinmez.Dert ekilir, dklmezBu drt duvar arasnda.

Benim deil gzlerimBenim deil ayaklarm ellerinil mym, diri miyim,Bilinmez.

Bir gzel sabah vaktiBir mjde n n tseBu drt duvar arasndaBilinmez, acap ldrr mym?

DENZ

ISana ho mu grnyorKalalar katran kokanGemilerin sarho hali?

lm rzgrlar var limanlarndaHaberin yok,Her kynda fabrikalarZulmediyor.

Kylarn kan alyorKylarn le dolu,Utan iki yzl deniz,Alara kar utanin iin kaynamaya.

DENZ

IIBir daha dnmeyecek ocuklarBin bir eit balna yem oldu.

Yolcusunu istiyor eteklerindeSana doru almMilyonlarca avu.

imdi vinler boaltyorYar insan, yar toprak olanlarVe zafer marlar alnyor ha bire.

YARILSA BU DRT DUVAR

Yarlsa bu drt duvarAlsa demir kapyle bir yola ksam.

Her yol gtrse beniBo evi bulunmayan bir ehre,Bir ehir ki hamalszYk tamasn ocuklar,Kimsenin kimsede gz olmasnVe lmden olsun btn korkumuz,Baka trl yaanmaz.

BR DLM EKMEK

Bir dilim ekmek avucundaOmuzunda bir sr kuAzn ak, gzlerin boRahat rahat alardnGemilerin ard sra.

Ve bu akam bir gemiKorka korka aldRhtmdan.

YAAMAK

Anlamak gYldzlarla kularla,Kularn dilini aalar anlarYldzlarn bulutlar.

Benzemez dostluumuzKu ve bulut dostluuna,Bu mr ksa gelirYedi kar boyumuza,Biz biliriz yaamann tadnBa baa omuz omuzaDizleri terliGzleri tuzlu dostlar,MerhabanzYeter bana.

BZM MAHALLEDE BAHAR

Kedileri bizim evinSokaa baharla kar.Aata ne ii var fareninAa da yok bizim ordaAma seresi boldur mahallenin.

Kar evde bir kadn orab sallanyorTeki kirac kzn bacanda,Hele dinsin rzgrMahalleye ten kokusu sinecek.

Pencerelerde marul demetleri sallanrTaze soan kokusu siner sokaa,Aalardan nce ehirdeZerzavatmn beygiri yeillenir.

SKELE

Bir vapur yanayor iskeleyeFarknda deil,kisi de kelepeliKahr ykl ellerinin,Ayaklar onun deil,Bu kaptan, arkba dost deilGtrmyor hrriyete.Korka korka iiyor cgarasnOn parma arasnda.

OCUKLARDAN RENDM

Ne gzeldi toprakTabanlarnda,Gzlerinde gne,Salarn isyan kokuyordu.

imdi gneMezarn kaybetmiehitlerin zerinden douyor.

syan ocuklardan rendim.

HARP MEYDANI

Harp meydanKalabalk ve ssz

ller yzkoyunBeygirler karde kardeTfekler yorgun yorgun

Yaral bir tayyaredenBir l kollarn uzatmYerdeki lleri pyor

Harp meydan

MEMNUNUM DYEMEM

Memnunum diyemem yaadma,Bana bir ey sylemiyorBu deniz paras, bu taka.

Gn bitti, yollara dt kahrtme vapur, gelememDrt duvarla sarlmm.

Sarmad gitti beniBu yandan arkl dnya;ki yakam bir araya gelmiyorIvr zvr caba.

Parmak parmak rdBir kar mrm,Yalan eyleri zlemiim nafile,Nafile iir yazm, kahrla ykanmm,Glmm sylemiim, bo vermiim her eye,

Senin iin yaamm insanolu, nafile!

Dnya dolusu dostlarmKurunlar ald.Ecel ald, alk ald gtrdTopraa doya doya yedirdi.

Deer mi, demeBu ektiimiz?Byle yaamann da kahr ekilirGnler gnler urunaByle yaamann da.

MEMNUN

Kurunlanm gstenBir aa filizlendi,Gnee doru.

Memnun o,Geen harpte doduunaBu harpte ldneYeni dnyaya doru.

BLEN BLR

Bir gemi kalkt rhtmdanSen de iinde misin?Yamur yayor rahat rahatAzma, gzlerimeVe btn ehre.

Bilen bilir kadriniMrdm gzlm, yamur salmTan topran m ptn ki yerinKokun geliyor bahelerden.

Yalnz ve rlplak kt evimden Hoa kaln, demediNe bir selam gtrdCennetin kapsn atrmak iinNe imamdan kartvizit,Karm byle g etti br dnyaya;erefine iiyorum o gnden beriNe halt eder tek bana dolap beygiri.

YOLCULUK

BTN EHR AHTTR

Bam rak deil dndrenBu le scanda,Ekmek kokusundan da gzelAlnnn ter kokusu.

Ver meyveni mrdm aacArzum gibi ya yamurBtn ehir ahittirBu kadn sevdiime.

TESELL

Buymu grecein bu dar dnyadaKsmetini verenin cmertlii bu kadarmBu kadar srer dostumDost srtndan geinmek.

Kolay deil bu kazanla dem srmekAyr bir dert bu devirde kz sevmekBoyun bkmek, dize gelmekA karnna laf iitmek.

Neylersin byle gelmiizAma byle yaanmazSana soluna bakBademler iek at.

Beni selamlamadAltm alt bilmem diyeTahterevalli oynadmz ocuklar.

ark bozulmu, dnmez olmu deirmenDen durmu, at lm ceddin,Be vakit namaz eksik olmam evdenAdak adanm, hesab cari kapanmElde helal olan kalm.

aylklar bekleniyor blml hanedeAma gene koyun koyuna sabrlaDedem, ninem ve Adil.

OLAN OLMU

ILDIRTMA BEN

Kes bu hasret trksn,ldrtma beni.

Bilirim mrmn niin harcandnin iin kaynadm besbelli,Besbelli gzlerimdenKl stnde yaadm.

mr trps, srat kprsBu drt duvar aras.lmlerden lm beendirmeyinKrk satra da razymKrk katra da razym.

Kurbanym bu ehrinYolda ark sylemeyiAlarken kfretmeyiDert ekmeyi retti bana,Tutkunum tana toprana bu ehrin.

Tutkunum gnee gbek ataningene ocuklarna,Meyveler mjdeleyenNar aalarna,

Sensiz de yaanlr bu ehirde.

SENSZ DE YAANILIR

KENAR ASFALT

Geni meydanlarn ocuuPrl prl gazinolarBakalarna mahsustur,Bir gz atp geiverKenar asfalttanAsker trkleri geliyor bakTa klalardan.

MAHZUN GEEN BENM

Mahzun geen benimManavlarn nndenBenim dolaan gece vaktisiz, gsz, yataksz.Polis de laf etmese abeylik edipKolumu balarm alimallahifti eyrek salatala.

Sabah olur aylrsnSabah yaklat evlat.

ok iim var yaplacakDrt yol aznda,ofrlerle, vatmanlarla iyi anlatk.

Gzmn her bakndaBir can yolda var,Drt yolun can damar benim elimde,Ey bu ehri omuzunda tayanlarDostsunuz,

Ne gzel ey canl canl yaamakKaynaan bir meydan ortasnda.

Memnunuz gnmzden,Hevenkler saadetimizi yklenmi asl dururEvlerimiz toprakta rahat otururGlgeleri mendil gibi serip altmzaGazete bekliyoruz,El sallayp gelen geen katara.

Mesuduz,Yeter ki cinayetler ilenip insanlar eksilmesinGelsin insanlardan saadet haberleri

Aalar kadar rahatz toprakta.

MEMNUNUZ

VEREBLSEM

Yeryznde servetim yok,Bahnsa denizlerBalklar benim,Benim bu gkyz, yldzlarSokaklar benim,nsanlar tandknsanlar karde;Bir de verebilsem verebilsemGkyzn, gneiSokaklar veririm.

PYAZ

Ne ahmak adamm ben,Bahar gelmiBihaberim,Baharla sslenmisinlmm senden olacak piyaz,Ahbaplk berdevamDostluumuz bir yl daha uzadlmm senden olacakGaranti.

MSAFR

Ne havada bulutumNe denizde balk,Ben bir ana rahmindenYaamaya gelmiimBu gzelim dnyaya

YLMZ

Btn insanlar iyiHakk deirmenden alrSuyu dereden gelirKolay kolay svlrSonra eller plrBtn insanlar iyi.

TOPRAKTA

Ayn renkte stmzdeAltmzda ayn toprakVe toprakta ller.

ller, sorun yaayanlaraNiin ayr gmldnz.

EHRLER

IBtn ehirler gzelYorgun sokaklar terli,Ekmeini tatan karan ocuklarSabah kahvelerde harap orospularYaadmz gnlerceDerdimizle mest,Islklarmz sarma dola, ahbabzHer tan altnda biz varz.

IIBurlarda insanlar kaynamaktaKarda kalb km civanmertlerTopra kar kar hesaplamakta,Kar yayor ehrin meydanlarnaehrin meydanlarnda kurunlarmz slk alyorEli silah tutan ocuklar dvyor analarn safndaAtlarmzn naras arks oldu ehrinBtn ehirler gzelBtn ehirler bizimRzgrnda soluumuzYamurunda gzyamzEkmeinde hamurumuz var,Btn ehirler gzelDeniz kokan kenar mahalleleriyleKvrak kahveleriyle, tersaneleriyleBtn ehirler gzelBtn ehirlerde biz varz.

GER DNEN

Geri dnmez, dediler

Rzgr gibi, doludizginAverdi bir sabahu kzl dalarnDoduu ehrin

Toprakta bir sevin var, diyorduYaamak iin,ller gnderdiler beni buraya,Size selamlar var;dn bacak istiyorlarGeri dnmek iin

Kimse umursamyor,ller glmsyorBembeyaz dudaklarla.

GZLERN GNEE EVR

Gzlerini gnee evirzmler kskansn gzleriniBitmedike almzDerdi olduka insanlarnDinlemekten usanmadanki kere ikinin drt ettiini unutmadandem'le Havva'ya ta kartalm.Azalmasn harareti gneinGne iime benzerKzl kumrularla dolu.

BU EHRN OCUKLARI

Usan geldi arpa boyu sevinten,Bu dert bize yakmyorBiz bu ehrin ocuklarBu dnyann mayasEkmeinin klesiEkmekten aziz insan,Bu dert bize yakmyor.

RZGRLARIM KONUUYOR(1947)

Bu iirler istila grm ehirlereve kinci Dnya Harbi'nin

sefaletlerine dairdir.

THAF

Niin yaadn, ldn bilmeyenDert eken dostryen dost,Sizin iin sylyorumMilyonlarca harp ls adnayiliin, kardeliin, midinAyn hakkn, hrriyetinnsanln arksn.

BRNC BLM

I

Birdenbire ldrmaya baladKomunun bahesinde aaVapur, meydan, lokomotif.

Fecirle rperdi ehirAt ocuk gzleriniGk mavisi camlardanMasmavi gkyzneAnasn grmedenMterinin koynundakt mektep yolunaUmumhane kapsndan

Ve denize balanan sapa yollardanKoar adm gidiyorFabrikaya, rejiyeUykuya deklerde doymayanKara bahtl ocuklar.

II

Biz insanlarBir avucunBe parma kadar kardeBoyun emi, raz olmuGmlmz amuruna aln terininMayasna hamuruna kara ekmein.

Fabrika bacalar atlayacak hrsndanSefaletler, felaketler ve kt niyetHer gn gtryor iimizden biriniu fabrika, u vapur, lokomotif ddarksn tekrarlyor ezilmiler ehrinin.

III

Bu ehrin insanlar fakirdirSizin iin dile geldik fakirlerBiz on parmak kadar dostuz sizinle.

ehrin havasnda homurdanma var,Duy ve katl arksna bu ehrinSen dnyay omuzunda tayanSen yeralt Sen yeryz insan,Bir lokmaya btn sabrBir lokmaya btn kahrCanlarn dilerine takm insanlarBir lokmaya.

siz gszEvsiz barkszDili yok kalabalkSokaklar, caddeler, meydanlar dolusuBiz ehirde, biz denizdeBiz tarlada, fabrikadaSatlyoruz,Hara mezatBir lokmaya.

IV

ldrmak iten deilAzmzdan dilimizi aldlarCebimizden paramzAlnmzdan terimiziVe renk renk ayrmadanGzlerimizi.

V

Sizin iin dile geldik fakirlerSizin iin dnyor bu deirmenTez olun dostlar, tez olunHerkesin dolat bir baheye girelimArpa boyu zaman kaldehrin ldrmasna.

Sabr zehir mrlmArpa boyu zaman kald.

VI

Nasl unutuluruzYerle gk'n arasnda?Gn oldu arkmz tok azlar mrldandarkmz tok azdan gn oldu rzgr aldGn oldu yamur aldDeniz ald, da aldKalbimizi dost eline vermiiz.

VII

Nedir bizim gnahmz?Bu deildi alnmzn yazs,Anamzdan doar domaz.

Sonu gelsin bu sabrnSabr dedik, kalbimize ta bastkKaldrmlar dedikKalbimizin zerinden getilerAalar, efendilerKul ettiKle ettiBir hrkayaBir lokmayaAnamzBabamzEcdadmz.

VIII

Unuttular kullarnn klelerininBir gn torunlar olacanBir gn saban peindeBir gn odun keserkenBir gn hamur yoururkenDeirmeni, fabrikay ve dnyay dndrrken"Anacm babacm" diyeceiniDnya ocuklarnn.

IX

Meyvesini esirgeyen aacaOmuz veremiyoruz,Bunun iin admz ktye kt,Tecrit kamplarnda ldrdiler, talebeler, gen kzlar.

X

Admz nafakaya satamyoruzSatamyoruz efendilerSatamyoruz,Namus belas.

XI

Beni hudut boyundaBir topsesi ayrdPembe ryalarmdan.

Bir kere harbe girdimMilyon kere can verdimBir lgnlk nbetindeCinayetler ilendi.

XII

Yalan sylemiyor bu dnyaDostlarm ensesinden vurdular,Bazmz krba altnda ldBazmz harp meydanndaVe bazmz gn domadan az nceHeykel gibiSaf safSra sraDaraalarnda.

XIII

Birer birer dert yanyor Gaziler : Biz ne kazandk bu harpte?

Bir ift pabu kr ettiKesilen ayaklarm,Ama siyah gzlk lazmGrmeyen gzlerime.

Bir azdan syleniyor arklar : imdi yabancsyzYaadmz topranEllerimiz, gzlerimiz, bacaklarmzToprak olduu halde.

XIV

Ve bir nefer ldrm "Babam" diyoru nar aac,Geen harpte len babam.

Ve bir gazi soruyor : Ka dostumun kanndasnNar?Kan kardei bir halin varGelincikleKzlcklaKarpuzla.

in seni, dn bizi yakyorKan alyor iimizimiz karpuz iiGelincik ve kzlck kokuyor.

Her tanende bir dostumun kan var,mrmz gbre olsunHelal olsun kkne,Kanmzdan, terimizden erbet olSerinlet yreini dnya mahkmlarnnHer yetime, her yoksulaSebil ol.

KNC BLM

I

Gemi azya al da konuKonu, canm efendimBu gklerin altndaDuvarlarn ardndaKaybedilmi insanlar var.

Konu benim altn sesli airim,Onlar da renirlerYaamay sevmeyiEkmek iir, insan iirToprak iir koktuka.

II

ehir deilTabut bu,Kol kola dolayorller.

III

Kedere dnd denizDenizin gz bizde.

Sahil boyu meyhaneBir ceset yaklayor sahile"Bu gelen kimin dostu?manm,Bu gelen kimin dostu?"

Bu gelen benim dostumldrld ve atld denize,Yaamak istedii ehre dnyor.

IV

Selam aln teriyle ekmek yiyen herkeseSelam bu gn hazrlayan lyeSelam salarndan aslanTabanndan ivilenen diriye.Selam seksen ayak merdivenliKara yzl binannst katndan atlanBerrak gzlParampara cesede.

V

Giden gitti, kalana sabrBu kara klara, ala sabrSabr srgndeki, zindandaki dostlaraYeni bir gn douyor.

VI

Ben bir harp esiriyimKorku, tehdit, sefalet varBu ehrin havasnda,Bu ehrin mahzenleririn kokar, kan kokarehrin mahzenlerindeCinayet var, lm var.

VII

Ben bir harp esiriydimBulutlan seviyordum, hrriyeti seviyordumnsanlar seviyordum, yaamay seviyordumBulutlar gzlerimden boalttlar bir gece.

Yalan sylemeyen dnyadaBen de yalan syleyemem.Ve ben effaf, tertemizPrl prl baryorum :Yetiir oltaya yemDile kfr olduumuz,Yetiir bozuk para gibi savrulduumuz.

Gzlerim var, gryorum :Yar plak, rlplakllerle dolu toprak,ller sarma dolaller sivil, asker, ihtiyarller buram buramNefret kokuyor.

Ve dilim var, sylyorum :Benim de altenemiGzlerimi alacaklar belki deYaamak ve hrriyet istedim diyeVe belki de bir sabahGn domadan az nceHeykelim dikilecekBir daraacna.

VIII

Hayran hayran acyorGenliime, halimeu mavi gk, mavi deniz, uan kue giden insanlarpimi eken cellat.Seni de seviyorumpimi eken cellatBiliyorum ekmein varBoynumdaki ilmikte.

IX

Yolcu yolunda gerekBe ktada nefes alanDmen neferiSen gnn gn edenBe ktann renk renk gnahlarnCed boyu, mr boyueken, duyan, yaayanEvladndan evladnaNur topu torununa tayan,Harpte ehitSulhte ehitVe bilcmle harcanan,Kirli mendil gnleriYkayp ykayp da kullananYolcu yolunda gerekBu hava yaar eserYolcu havas.

X

Belediye reisinden emir var*Mezarn herkes kendi kazacak.

imdi mevsim sonbaharoumuzun snger ekti stneAlk, ktlk, kolera.

yi bilir ellerimizKazma krek tutmasn,Karde yz sevmesini.

Karmzda kara k varMezarn herkes kendi kazmal.

(*) Londra, 11. A.A. Bugn Berlin'den alnan haberlere gre, Almanya'daki belediyebakanlar bu k souktan ve alktan lmeye mahkm yz binlerce insan iin imdidenmezarlar kazdrtmak emrini almlardr.

Gazeteler

Yedi dan rzgrYamur boyu, arzu boyuEkmek ekmek ocuk kokar.

imdi dodunNe alarsn a ocuk?

XI

Hora tepen sra dalarOmuz omuza,Toprak deil, ta deilYreimden kopmutur.

Bir dert halinde nehirBoalyor denizeNehir deil, deniz deilAln teri, gzya.

XII

imdi dodunNe alarsn a ocuk?

Milyonlarn konutuuBir ehre dodun.Kardelii, sevgiyiYamur boyu, arzu boyuYaayanlar ehrine.

XIII

Anne girmem bu oyuncak dkknna*Orda toplar, tayyareler, tanklar var.

Seviyorum st dal atmTekme atmaz, srmaz.

Ben yaamak istiyorumAa gibi sessiz, rahat.Karnca kararnca deil,Serile serpile boylu boyumca.

Anne girmem bu oyuncak dkknnaOrda toplar, tayyareler, tanklar var.

(*) kinci Dnya Harbi'nde Yahudi ocuklarna sava oyuncaklanyla oynamalaryasaklanmt Almanya'da.

XIV

Yaamamz hi kimsenin hatrndan gemediEridik eridik denceldik iplik oldukne deliinden geemedik.l, dedilerlverdik.

stediin renkte gelster arpa, avdar, dar, buday olBize gnde n gel.

Seni yamur, seni gne byttDamla damla, tane tane,nsan eli ekti biti, yourdu

Avu avu, tekne tekne.

nsan deli ediyor kokunDnyamzda be yz milyon insan aHarp eden a, etmeyen aGalipler a, maluplar aKim kimden medet umsunBa tacmz, ekmeimiz?

XV

Bu halin gzel deilBenim dnyam, canm dnyamSeni yldz, seni yamur, seni vatman, seni ekmekGne kadar sevdiim.

Yarn gzel olmalsnBu gnden,Yaamak daha canlsteyerek olmal.

Ben dnyamn caneviYaamay seviyorumHrriyeti' seviyorum.

llere toprak lazm, bir avuDirilere ekmek lazm, bir avunce insan ve ekmekSonra arap ve sevgiAyn temel zerinden.

XVI

Ac eken, sanc eken

nsanlar seviyorum.

Ayn toprak zerinde yaayanMemur, iftiMerhaba!Bizim iin yaamakKan gzn arasBizim iin yaamannTam srasTam sras.

XVII

Ben ezilmi insanlarnAc eken, sanc eken ocuuIrgatlarn rgat.

Benim de bir glgem varBu erguvan akamdaGnl gz ate ateYrr, alar, dnr.

Bir ehir lsndeGzlerim yldz yldzBen'im zindan sokaklardaAydnl kap kap datan.

Ayn toprak zerinde yaayanMuhabbeti gel benden alBedava.

XVIII

Alamay unutarak yaamak

Yeraltnda, yer stndeSevgi sevin tarlasndaAk ve dostluk denizindeocuklar gibi marurDertlerden uzak,Balamakta imdi huzurKardelie, muhabbeteHrriyete inanarak.

XIX

Yetiir kendimize acdmzBir topraktan bir topraaNehir nehir boalanEzilmiler, susuzlarYetiir kendimize acdmzAffetmeyecek bizi bir gnocuklarmz.

XX

Bir bahar havas varMsralarmda,Aka insana dair.Rzgrlarm konuuyor da bandaKulelerde, aalarda, camlardaBiteviye insanaYaamaya, aka dair.

XXI

Gl be toprak, gl yzne

p elini iftinin.Gl be gne saz benizeGl de gller alsn.

Kahvede kt aan avareu duvarc, arabac, ameleBel balam yedi kar mre.

Biz de bakabilelimBir kl pencereden.Bize de pay dmeliehirlerden, caddelerden, denizden.

nsan insan paylaalmYaamay, komuluu, dostluuBada kurup yan yanaBir sahandan yiyelimDnyamzn sofrasnda.

XXII

Ben yaamak arzulusu fedai,yiliim, kardeliim namtenahiSize mesut gnleri mjdeliyorumFeryad eden topraktaAlayanlar, takatszlar, mazlumlarSouklarn, alklarnBankalarn inedii ocuklar

Yamur ykl gzlerimiz saadetle ykansn,Size mesut gnleri mjdeliyorum.

ORTALIK(1952)

YAAMAK

KALBMZN ORTASINDA GVERCNGVERCNN KURSAINDA BR KURUNKEFENMZ ARIN ARINPARASIYLA PEN PEN.

RZGARLAR BOYU

KarmaBiliyorum nerelere gideceimiEsen rzgrlar boyuKarl dalar ve ehirler stndennsanlarn gne gibi doduu.Uyandm renk renk saadetler iindeSevdimse de gldmse de sendendirGler yzl insanlardan rlplak alaraRzgr rzgr giden sevgi bendendir.Hava keskin ve kurakEs rzgr es, bucak bucakBiliyorum nerelere gideceimi.

SIKINTISI

Camlar mahmuzlarn akrdatyorBuz tuttu yeleleri atlarnAalar aha kalkt, kouyorGemiler dolayor gzlerimin iinde.

Soldu, rengrenk sevinler kindeld, nar tanesi nar iinde.

Aacm, drt kol engi kyametHer dalmda bir memleketUzar kollarm uzarTamda topramda bereketKklerimden balar hrriyetBana arptka anlarYamur yamur olduunuRzgr, rzgr.

Tamda topramda kyametKklerimden balar hrriyet.

GICIRTI

Ak boynumda kirli mintanDayan yreim dayan!Yreim gcrdama, alamaGece kirli, dek kirliKimi kalbur st, kalbur alt kimiKimi trk sylyor aya gneeKiminin borcu var uan kuaGtr beni ayaklarm, rzgrlara arpYediim dost elinden bir kalle bak,Ak boynumda kirli mintanDayan yreim dayanldrr, lr, ldrr insan.

AA

SEN LMSN

Sen lmsn, lmsn,Tabancasz tfeksiz.Sen lmsn ocuum,Evsiz barksz ekmeksiz.

arklarm denizdendir, gldendirarklarm insandandr ocuum.amurdandr, hamurdandr, sudandr,Mayadandr, ekmektendir, sendendir.

Kaderindir yaayan,

SU DEMR ERTT

Alnlarndan ter akmaktaair insanlar sevmektensanlar mekte, lmekteGcr gcr domakta

Su demiri erittinsanlar svmekte

Bak yz, bak srt farkAramzda o da yokBrakma ocuum brakmansanlar lmekte

Su-demiri erittinsanlar dvmekte

Taa arptk frladkHava hr, toprak cmertSabret ocuum sabret

Sen lmsn ocuum.

PERAN

Gzlerinde deniz, gzlerinde gemiGzlerinde rlplak ocuklar

Rzgr esiyor rzgr, meltemdirGzel dnya zerinde matemdir

Kalbimizin kesi yangn yeri, perianGzel ehir diri diri perian

Gzel yamur irkin olur yoksul gzndesyan deil, arzudur, imek imek parlayanKonu toprak, konu meydannsanolu her gn daha perian.

ektiim yeter gayr! Gayrisi mayrs yok, taksi! Taksi, Tepe! Bykdere! Taksi, durma, ek Bendlere! Taksi, abuk! taksi, bekle! Hava ayaz, herif sarho.

TAKS

Sene bin dokuz yz elli birDertsiz milyonlarda bir,Gelinleri gveyleri tadm,Kan iinde yarallar,Son vitesimde dourdu gebe kadnlar,Demedim k kyamet, amur deryas,Bata ka yaadm.

Taksi, dur! Taksi, sr!Sr! dur! Dur! sr!Taksi hrsndan atlayacak, Dur, bu srat yasak!..Fren yapt, duramad,ldrd.

SUSUN, SUSUN, UYUSUN

Nabz durdu atmyorSusun, susun, uyusun.

Ne acele yaadNe abuk geti mrRahat yz grmedi.

Ellerini zdlerYkadlar, giydirdiler, gmdlerok gemiti biareSusun, susun, uyusun.

l gece brak salarmarpma beni dertten derde

SABAHA YAKIN

Garda tren kmldanmak zereAnahtarlar kilitlerde kmldanmak zerel gece brak salarm.

BALIK

Ak yelken, kara yelkenHalat demiri yediAl iskele, ver iskeleDeniz gemiyi yediBu bir balk hikyesiOynaana balknsan insan yedi.

GECE UVAL GB

Gece uval gibi delindiTrkler yamuratlar ytrtkAalar para para.

Yemilerim dallarmda rmDal kknden habersizBym de bymDal lmKk habersiz.

Buz tuttu yeleleri atlarnDelik deik dert iimizYer yrtld, kk yerinden oynadKirli ocuk imdi gkyzTrkler marurSokaklar lkKalabalk kalabalk

Her ey prl prl aydnlk.

UYKU

Bir dekte upuzunUfuklar tesine uzanmAyaklan mahzun.

atlam iki gz tam ortasndanBakkal kasap yazmaz olmu hesabaYreine bada kurmu oturmuHomur homur homurdanan fabrika.

Pasl uykular boydan boya uultuAlnnda damar damar damarlam ter,Kaynar kazanlarla devrilmi bana uyku.

Aln teri var temellerindeMerhametine girdiin yaplarnVe avu scaklAyr ayr her tanda,nsanlarn.

MELODRAM

Birinin bak vard elinde,Birinin beyaz bir gl,kisi de yorgundu,Sokak ocuklar halinde.

Bakls ban saplad,ieklisi ieini koklatt,Kayboldular meyhaneler iinde,Kaldrmda gl ve bakKarde karde kaldlar.

BULUT

Bir damla dt gzlerimeGeen buluttan,Hatrladm inanmann ne olduunuYaamaya, iire.

Su, yolundan uzaklam

YAPI

Ben su muyum, yol muyum?Ok yayndan uzaklamBen ok muyum, yay mym?

Ben, buluttan gzlerimeDveren bir damlaym.

SOKAK

nsanlar geiyor sokaklardanKendi lleri omuzlarndaBir hayat nefes nefese, orman ormannsanlar geiyor sokaklardanSevgiler tam, merhametler taBuram buram ttyoruz tatan topraktan.

Grtlaklarda aclk, trkler iniltilinsanlar alayor yaral boalar gibi,Kor kesilmi eme emeGzlerde can ekime.

Dert yanyor nehir gleBeni emdiin yeterSeni de bir gn denizler yutarTahamml gerek bu sudan vcuduma.

Nerden geliyor nur topu ocuk?Gzlerinde cvlt, prl prl, boncuk boncukYaamak, fkrarak yaamak,"Olumun nlnde tuttuu : afak."

NUR TOPU

YAAMAK STEDKE

Aalara kara kular dadanmElmalar delik deik,Baba lm, alacakl sarm eviYreimiz delik deik,Rzgrlarn eneleri zlmToprak bizi ekiyorDnyamz delik deik.

IKMAZ SOKAK

Gklerin mavisinden bu yanaKularn gzlerinde endie,Aacn dallarndan kkneNazar boncuu nee.

Glerim aan gln halineSulayanda endieKoparanda endieYrse toprak gklere kekekmaz sokak bu sokakSokaklarn sevincinde endie.

Su, mavinin bu yanUmut kuu uar m uarAt koar, insan koarSu, dnyann drt yan.

BR OCUK KONUUYOR

Her gn daha baka ayor iek

Gkyz daha mavi gittikeGne daha rengrenk.

ngr mngr demir alr gemiler.

Ho geldin olum Mustafaartmasn seni dnyaAalar iek at, kular dinleYeryz gzlerindeGkyz gzlerindeCvl cvl enlik iinde.u denize bak, denizeDenizlerde ne mi var? Balklar var, insanlar varTopraa bak, yayorNe mi var bu toprakta? nsanlar var, insanlar varDiisi var, erkei varAas var, beyi varYama Hasan'n brei var.Sorma olum, mapusane orasMapusanede ne mi var?Mapuslar var, mapuslar var,Mapuslarn nesi mi var?Gzleri, akllar, elleri, Ya baba, azlar dilleri?

OLUM MUSTAFA'NIN DND EYE BAK

Alar mym ben de babaBir gn olur senin gibi?

OLUM MUSTAFA'NIN"BU NE?" LER

Senin gibi kalr mymAlnyazs altnda?

Ta delip frladn bilirim,Bilirim ot yediini,lmediini bilirim,Yaadn bilirim,Dnyann ac hali tatllam tadnda.

Sen kendi derdinde deilsin babaNe de gzel srad yeil kurbaaNe gzel de demi air dostun Orhan VeliBenim lokmam aslan aznda.

Sevin Mustafa'm sevinBen insann fakiriyimAnan UrganBaban IrgatKorkma olum Mustafa IrgatBin atna, dnya seninDilediin gibi oynat.

Bu gzler sende de var, bende de varAklmz da var, ayakkabmz da var,Kpekler glyor halimizeSende de yok, bende de yokAnlayana sivrisinek saz.Seviyorum yaamay,Yaamak varYaamack var,Yedik itik yarabbi krTkr tkr,

KARAKULAK SUYU

Karakulak suyudur bu iir,Anlayana sivrisinek saz.

MUHABBET

Meyhaneye dnmeliyim,Muhabbet kokusuna,Rak vursun beynime poyraz poyrazaraym sahilimi,Yldz yolumu,Yolculuumu unutaym.

BRS

Bu topraktan biriydiAd Orhan Veli'ydiElleri dost omuzundaYaamak kaderiydi.

Kendi gitti ismi kald yadigr.

iek verdi, glesiyeiir verdi, kyasyaYaamas lesiye

Kendi gitti ismi kald yadigr.

HAYRET

nsanlar ana, sokaklar dek,Alama garip kii,Garip bu dnyada milyon kii, milyar kii, her kii.

Koyun srs meler de melerKendini besler, kurdu besler.

Bamza daha neler gelmez, nelerYuf borusu, yem borusu

Daha neler?..

ELLERM

Ellerimi severimOn parmam baak baak,Ne selamlar gnderdimLiman liman be ktaya,Her ktada canmz var, canmzBen nasl sevmem sizi ellerimNe omuzlar tuttunuz.

ENLK

Fkrm deli deli gnlmdenAl al moru mor aklarYam arap rengi bulutlardan bayramlar.

Su tuz vermi, toprak meyvaSofra tatsz, orba tuzsuz,Ama cmert toprak, suAnamzn karn gibi.

SON PERDE

kyor arap rengi bir bulutYayor stmze llerin gzlerinsanlar birbirinin gzyan iiyor.

IRGATIN TRKS(1969)

IRGATIN TRKS

Ben ben deilim artkbennan bu son glmTopraa gmlmSana iek vermemden.

El tarlasnda krld bedenMezar bu fabrika, bu urba kefenBen ben deilim artk benSoyulmuum

Boa ilemi zamanBankalar kurulmu srtmdanDik dnyay trman trmanKoulmuum.

Boa dnm deirmenBen ben deilim artk benDnya kara kapkaraYanm yenmi etimden.

Kutsal yrek tutumuumGn kpkzl bir yaraBen ben deilim artk benUmut glyor ocuklara.

ten ie yanan yarn

lk la yarallarn.

ADAM OLANA OK BLE

Ekmeimi gzyama bandm da yedim.

BACAK

Yakacak odun kalmad ocaktaKr olas gzm tahta bacaktaSeni de sarsn alevKl etsin ocakYan tahta bacak.

NSAN

Allah imdi grdm,Alyordu.ki gz iki eme, elinde fenerDiyojen'i aryordu.

HALK

Halkn azn aldatrsnzHer zaman,Halkn ounu aldatrsnzZaman zaman,Ama halkn tmn?Hibir zaman,Hibir zaman.

TK TAK

Atlar nalli gidernsanlar yalnTiki tak tiki tak.Yaamamz cakalTiki tak tiki takYaa arslan Cinotri.Amerikan bezidirGiydiimiz donTiki tak tiki tak.

BR EKS

UyanacakBir bakacakMezarlk.

Yerli yerinde her eyiKolu ba eliBir eksiiKalbi.

Bir daha uyuyacakGn yacakUyanacakDeli.

A, B, C, D,

A.)Ve adam ayaktaBulutlar cep mendili.

B.)Ve adam gene ayakta,Bulutlar imdi potur.

C.)Oh, adam oturBulutlar ayaktaAma yamur yamyor.

D.)Adam gitti,Bulut gitti,Ben kaldm,Dnya dnyaya smyor.

ALDATMACA

Neden yalnz deil bu lk?Yalnz siz mi rahatsnz dnyada?Yalnz siz mi rahatsnz dnyada?Neden yalnz deil bu lk?

Dnyada insanlar lyor u anda,Yalnz siz mi rahatsnz dnyada?Yalnz siz mi rahatsnz dnyada?Dnyada insanlar lyor u anda.

Aldatlm insanlar aldatlmaktaOrtada her ey ortadaOrtada her ey ortadaAldatlm insanlar aldatlmakta.

LAIM

Bu dnyada varsan,Sor soracaksan,Lam akyor burdan,Ve bu dnyada varsan,Yap yapacaksan...

TREN SES

Bir tren sesi alatr beniBou bouna,Pisi pisine,Bir tren sesi alatr beni,Otuz yllk aktrmSusmu dilleriSusmu gzleriBou bouna,Pisi pisine,Haydarpaa'da niin aladmimdi anladmBou bouna,Pisi pisine,Bou bouna,Pisi pisine.

MAZ KALBMDE

Byk ses byk ehirdenHer yere adm yazdm, sen,u taa bak, varm,Suya bak, akyorum,Sus, lrm,Her yere adn yazdm.

u akan, u akmayan su terliEn son yutacak beniBinlerce mavi,Mavi mavi olsun yeter ki.

Her yere adn yazdm, sen,Byk ses byk ehirden.

ORBA

orbayd itii akam sabahkembecide,Ne gzel gzleri vard,Siyah.

Dert tam kirpiklerineKara kara, iri brAnas alr, kendi alrBabas bildi bileli hapiste.

Yedi bayram yaandKadrga'da, Cinci'deO hl ikembecide.

Dert dm gzlerine,Asl yk bundan te.Yk bundan te.

KUBAKII

Gn d plkteBen kanc kattaym.

Iktan son gelenim

Terinim, ellerinimElin elime katk.

Martlar denizden itikNe aryorsun, ne?Gn d plkte.

Tanyorum dnyayA oynuyor ayGn d plkteBen kanc kattaym.

K GZ AYDINLIKTA

Krk dal altnda glgelenmitimLambo'nun tezghndan gemitimOyuncum benim, dertli oyuncumYkt ktlkler, kstm.

Ks gnler geceler dolatm,Atm,Dostlar grdm kustum,Sustum.

Nar gibi atlasa geceSen karsn iindenBunca dndn benSana mirastm.

Bir kara iniyor gzlerdenEn zor, gzel iimeTatl kavun, portakal rzgrCamlarma arpyorEn gzeli seviyorum ilk,Yamur yayor gzlerden.

Yamur yayor gzlerdenAlyorum, pabularm eskimiBir adam gryorum bacaklar kesilmi.

Bu ehrin lklar duyulmazSis olur, duman olur, pas tutmazBir simiti ocuk sesi, sabahtrBu ehrin lklar ldrtr.

Bu ehrin limanlan delidirTakalar balklar zilzurnaHer ky sinsi kayalkBykbalk, kk balkKalabalk, kalabalkBir ezik rk karaAydnlklar ortasndaKap, vitray, portaKa kap at toklar alara?

Bir dnyada iki olmazBen domuum bir kereYapmm bu yereAllah da koparamaz.

HAN

Hani insan birdi?nsan iflas sandlar,Alamay bilse insanlar,Glmeyi renirdi.

UFAK LER

Bir dndrdm dnyay

Glgem vurdu aya,Her gn daha yaamayaSelamlar gnderiim be ktayaDilenci avucu, rzgr aBatacak geminin kum arayMarul gbeinde smklbcekKopuk kkleri ters dikecekDeprem boyu sarsl insann,Ufack, tefecicek...

ELENCE

ksrkl sabahlar, ilk aydnlklar,Acnmalar, le kargalarVurgulu szckler, inanBirden dkl denizin uurumairkin iirlerde ykan.

STANBUL

stanbul'da ne var deme,stanbul'da ne mi var?stanbul'da tokluk varstanbul'da yokluk var.

UCU

Bu gzler zorla kapanmazTm baktm temiz,Bu el, bu yumulmu, bu almaz.

Bu tomurcuk, ak sevgi

Dner yuvarlaklar iinde,De dvm, deBu cce dnyaya bklmaz.

Ak baheler biimindeEllerim apa tutmazEn kanl gnmzdeocuklarm, lmez.

Hep sonsuzu dndmEn ucunu, ucunu,nsanca soyundum, dm.

Kentler iinde durdum,Umutluydum,Pasl bak, vuruldum.

SEVMEK

Bin belay yardm vardm ellimeBunca akn zirvesindeyim,Yaadm, dostluklar limeMayal ks insann dibindeyim.

Ve ayrmak karalar aklarOlmak itilmi tabandan yana,Sevmek en katy, en sivriyi urunaVe akmak ve okamak yalnayaklar.

Azmda senin tadnEkili, tuzlu, buruk,nmi tarlalara bunca rgadnBir masala brnm gzlerinde yorgunluk.

En geni sary kesmi en yeilKrm belini en yksein en derin

Vur kendini sarlara,, yeile koulKapa, ak kalmasn ellerin.

Da daa kavuur, insan topraaAt srtnda krba, insan srtnda aaVe ayrmak karalar aklarVe sevmek ve okamak yalnayaklar.

VARDYA

Kim omuzlanacak vardiyay?Ta ls, orman ls, insan ls,Aas, efendisi, kyls,Yktnz, onarnz dnyay.

GENE YAAMAK

Otellerce uykusuzDouyoruzOluyoruzFkryoruzYaamaya balyoruz.

lmlerden lm beendirmeyinBan sormayn kyn.

ELLERN

Ekmek gibi ellerin varScackSeni niin sevmeyeyim?

RZGRKIRAN

I.Yaamak bu, nesi bilmece?Neden bu dev, bu karnca?Her tomurcuk, her koncaarpar yapran anca.

Alamalar i ieTm kaplar aa.

Binde bir glen durduBan edi,(Bo) dedi,Ters iliyor burgu.

Gkler altnda slk,lk,angr ungur.

Billur tabakalardan,Batak,Bunca gzel yamadan.

Kalker tortular, kilit-dm,Bin bir kl lm.

Posas km insan,Sessiz byyor fidan,lm duyduum u anKamal balk ynndan.

Birden diklendi uakRzgrkran'dan bak :Okyanuslar ortasndaymKayalk her yanm,

Rotay evir dnyadanTm vaatler yalan.

II.Varz, insanz, varz,Muazzam mahkeme karsnda.

nsan ldren tek admnsan kurtaran tek admYaamak koar admAyaklarm, ayaklarm.

Dip, bombo, dikKalbimin yelkeni inik,Kendi kulam kendi kalbimdeDelik deik.

Ta ta, harc harca.katnsanlar kat katKalalm m lelim mi?Son mil gidiyor gemi.

Caddelerde acele,Asfalt yanyor,Balyozlar dinle,Alyor.

Sarholuu canllarnKabuk kabuk iinde, narca,Akvaryumlar, deniz dipleriAynalarca, billurlarca.

Nuhu-nebi'den kalmansan mr kokuyorMl ml sabah hlIrgatlarn omuzuna konuyor.

An, getike anlalacak

Nedir kol, nedir bacakGeceler kahkahay basacakYer-gk sarma dola olacak.

Birden amak an'lardan biriniYn bulmak, n grmek,lmekse lmek,Seslere cevap vermek.

nsan kafesi mi dnya?Varmak zereyiz aya,adeli taahhtl deil yaamak,ki ayak stndeyiz ya.

III.Bir gemide, gvertedeyim,Gzyalar ukurunu kuruttu,Deniz diplerinde dinleniyor suBen denizin dibiyim.

nsan kafesi mi dnya?Varmak zereyiz aya.Varz, insanz, varz,Muazzam mahkeme karsnda.

PAS

Bu ehrin lktan duyulmazBu ehrin lklar, Pas.

DAR

Mezarlarn en by darSmayacak Allahlar...

TAHTA AT

Kadehini yere vurdularBir adam alyordu, deliKendine tahta bir at yaptlarzgrd bu at, krdlar.

Kapalyd tm kaplarok uzakta beyaz bir at ufuklarDrtnal gkyzne uabilirdiElleri yelesinde, tahta at krdlar.

BUNCA

Kahr mavisi insanlan sevdiimBir geceyi verdin diye sulama,nsan, kurun, alama,Kadehler krlrca.

Ak duvar yklrcansanlaym insancaBir iei koklarcaAnladm vurulunca.

Ak koynuma kirli girdi insanlarBunca.

SON YALNIZ

Ka bin alk, gzya ucuSarma dola arkadalk pabucu

Aynalarn bu kanc pBu gece mi bu yamurun ya?

Bir oyuncu geiyor iki bklm, susYaad gnlerin doruklarndan.Kala kala bir yamur gzlerinde biriken,Aynalarca uykusuz.

FGRAN

Bir dn dnerdi tramvayZngrdard bizim evin camlar,A ay oynamaz derler yaA oynard ay,Bir dn dnerdi tramvayZngrdard bizim evin camlar.

TERS

Ellerimi verdim yamuraSana vermedim,Gzlerimi verdim yamuraSana vermedim,Oysa br yamurlarbr yamurlarBenim iin yaard.

BR GARP YALNIZLIK

almasn kapm kimseciklerimBo bulut yldz yalnzlndaok uzun gzlerinin iindeyim

almasn kapm kimseciklerim.

ok uzun gzlerinin iindeyimSusuzluumu iiyorum bebeklerindenKrktk zehir zkkmalmayn kapal kapm.

Kfl bir akamst terliUludum arnmam camlardaNe telefon ne kap zilialmasn ben evde yokum.

ok uzun gzlerinin iindeyimalmasn kapm kimseciklerim.

APAKLI

Ovalarn birinde bir tilki grdmBoz muydu, sar myd, tam hatrlamamYalnzd, bilirim,Gzleri bir renkti, sevgili,Bir bildiim yalnzlyd.

Attm admm, adm attBir bildiim yalnzlyd,Yorgundu, gel, gidelim dedim,Yaamak zor anlalmadanBir bildiim yalnzlyd.

Alamak zor her yerdeBana nerde bilemem,Kal, apaklar, sev sevdiince l deTilkim, kim olduumu renme,Bir bildiim, yalnzlyd.

SUK

Bir dostum vard, Suki,Sinek avlard,Zenciler, inliler, HintlilerSuki'yi anlamad.

Sesi yoktu Suki'ninDileri de,Suki ark severdiSuki ak severdi.

Kat gitti Suki'nin inli karsSuki alamad, Suki srtt,Bir sinek tuttu SukiSinei yuttu Suki.

Bir austos akam hava scaktSuki glmek istedi, Suki aladBir Austosbcei karanl nlattSuki,Suki,Suki!..

ZEYNEP LE MUSTAFA

I.Sevin aksn gzlerinizdenYa yerineDnya gzlerinizde gzel olsun.

II.Dnya gzlerinizde gzel olsunehirleri sesleriniz doldursunEllerinizden ssn gn

Dnya gzel olsun gzlerinizden.

III.Akbykta bir eme varMustafam Ya olduka akarAl Zeynebi gidin iin o sudanO emede gzyam var.

IV.Sevin aksn gzlerinizdenDnya gzlerinizde gzel olsun.

UMMA

O boluk evrende dnp duracakKimse umma,Alamayacak,Yaantl tm ehirlerdeSeslerim nlayacak.

Serelerin ocuk ladesiYaral kurt ellerimin plmesi,Dalarn devrilmesildrr beni ancak.

O boluk evrende dnp duracakBeni yeralt trenleri dolatracak.

TABAN

Karanlk pencerede ta uzakta bir klk la iki gzde ak dnceBir kuma gibi sevgi biraz krkBiilmi giyilmi daha nce.

imdeydi hep bu k, pencereKalaysz ak, bu kap kaak tencereBana bana dalalm elimizle iineBrak ac kalsn aklarmz bedence.

Ben taban yeni insann biriAnlarlar m zincire bal fili?

PER BACALARI

I.Kocaman talar oymularine insan koymular...

II.Oysa ne kk, ne kolay, ve ne gzel dnyaKayalardan, karanlktan k tancaMilyonlarca havalanan gvercinTevekkl, susmuluk, derin...

III.Tela iinde yaamaBtn yollar lmeKayalardan bir deniz GremeTutkulu, gler yzl insanlarBir kar toprakta elma aalarBa bahe zm arap, Peri BacalarA susuz uykusuz yzyllar freskleriMezarlar, yeralt ehirleriVe susmu gzel arklarAnalarda, baclarda, yazlardaKfrsz, fkeli azlardaOysa ne kk, ne kolay ve ne gzel dnya.

PEYZAJ

Yamur denizi dvyorduKpekler uluyordu,Martlar plak.

Tarihler yrtlacakDenizler durulacakMartlar havalanacak

Dinecek gzyalar, dinecek.

NSAN GB

ok yaknda bir gnok yaknda bir gnAr uykulardan uyanacaklarZor kaplan aacaklarYere salam basacaklar.

Sevgiden srlsklamYangnlanacak aklarok yaknda bir gnok yaknda bir gnnsanlar insan gibi yaayacaklar.

En dar en karanlk sokaklarok yaknda bir gnok yaknda bir gnBayramlap yacaklarHrriyet giyecek aydnlk ayaklar.

YAADIM(Kitaplarnda yer almayan iirleri)

HASTANE AKI

Ak mavi karanfiller pembe yatakKrmz gller afak rengi berrakGler yzler aslmayan aydnlkYeni domuasna dnleri aratmayan.

Koridorlar ak yaam yaamlara alanKalabalk gle yzler lkKutsal grev karanfillerden de akGiriyor umut upuzun koridorlardanYaylalarda ak salklar koturuyor atAk zambaklar bahesinde yaanr bylesi ancakYaamak ve yaatmak.

GZ GZ

Gz gz iinde gz gzBuldum, kendi gzlerimGz gz iinde gz gzDok'lar fabrikalar kondu'larBuldum, kendi gzlerim.

Dok'lar fabrikalar kondu'larYaamak gz gz iinde gz gzBuldum, kendi gzlerimMeydanlarda adam vurdularVurulan ben, len benim.

Benzin mazot barut kokusuBu ark yaam trksNe mene orda burda aydnlkkt kyor aydnla insanlk

Gz gz iinde gz gzBuldum, kendi gzlerimDnyann her yerinde ben senim.

NSAN AACI

Gzya yldzlar alyor parktankrda srngenler kpeklerBar'a bast tc etti ellerMezarn ok uzakta.

Mutlu sevinci ldrd kederEriilmez l, insancSende orman insan aacMezarn ok uzakta.

Selamda heykeline heykellerGzya yldzlar alyor parktaller lne selamdaMezarn ok uzakta.

HIRKA

MAHALLEDE BULUNAN YAMALI HIRKAKALANLARA SON SADAKA,NSANLARI O EVD HEPNSAN EK, NSAN AKREP.

AA SYLER

Aalar utanyor dallar dm,

Neden suladnz topramz kanla?Glgemiz koyun koyunayd insanla.

lk dalm orta dalm gklere varmBir dalm doadan zgrle ermiYazk narmza kirazmzaKannza bulanm.

lsek konacak dal bulamaz kuRenktik iirinize aknzaSobanza anzaHaram bunca kurduunuz d.

Bel de verdik boy da verdik testerenizeGrrz nmz k.

BULUT SYLER

Ben olmasam gzn ya olmazdAt parlamaz kineyii olmazdOrman yeil gl kam olmazdSil alnm mendilime uaym.

Sana yle bir uradm geeyimDur yoruldum dinleneyimKracnda seninleyimKime kfr yam kime nazd.

Knanrsam rzgrlaym selleyimIklar yaktraym imekler aktraymYarp topra gireyimBaka gzde kyl borsuz beyazd.

Denizleri tarmamak telamBunca imdik dklecek gzyam.

TA SYLER

Ve kovuklarmda yaayan ilk insanBeton ynlar gk trmalayanSurlar ve hisarlar, kan dkmekAln terleri ve helal ekmek.

Kitabeler ve antlar emelerSls stne sls dmelerAlan azlar alayan yzlerYorgun ayaklar ve yorgun eller.

Ve knkler su tayan, bok tayannleyenler ah ekenler lenlerVe ller stnde fildii mermerVe kentler tarih aan, tarihler aan.

Srt verilen, makineler kurulanHan hamam apartmanTapnaklar yaratlanSouuma scama aln srlen.

Kylar baladnz en sertimdenBulumalar sevimeler ve pmelerVe kayklar ve balklar gemilerAklar akttnz altmdan.

Ve en kutsal parama drt bucaktan gelenlerUmanlar, yz srenler, erenlerKfirler, ieyenler, melenlerKiliseler, camiler, piramitler, kuleler.

Yonttunuz ken beken ettinizHeykelinizi diktinizBaklar biledinizBirbirinizi vurdunuz.

KRL M KRL

I.Ya kimin meydanlarda dklen kanlar?Ya kimin yallar apartmanlar?Eller yumruk vurmalBir kadn ipincecik sevmeliBarda tarnca akamlarAnalar topraa kmemeliAlamamal dvnmemeliKoskocaman adamlar.

II.Kesmeli bu ldrm aacOlmam diyor daraacTa devrim tun devrim demir devrimBu dirilim bu kanc lmDurmal kuduz sanc,Yaam'a zor dayanan kirli yoklukA analar dul karlar oluk ocukVe duvara trmanan smklbcekSlkler daha da kan emecekTer alanlar ve inleyen yaral beikKirli dnya delik deik.

III.yotu donmu deniz gkdipleriDaldm insan okyanusunaKim dnyann sahipleriAntlar alayor mermerinin tozunaBir dnyor yelkovan akrep yerineBir insan mahallesi gkteBir insan mahallesi indeBaklar bileniyor kentin salhanelerinde.

IV.Bakmlar zeniler ieine vazosunaSulanlar imreniler anasna kuzusunaDomuz srleri kpekbalklarDnyann sonu yok maskaralklarGermek ve koparmak ipleriKim dnyann sahipleri?

V.Uyank camlarda saat kaYedi kola yetmi eme aktanGn yor bakra bakraKim dnyann sahipleri?

MEMLEKET AHMET MEHMET

Alm ban kamMutsuzmu umutsuzmuKsm kstrlm bkmKimin ky kimin eviHaram sofralarda yenmiEn karamsar, mnzevi.

Ak mart bu havada yaylananDonmu klelikte kan,Yok bylesine gzel memleketYok bylesine a ahmet mehmet.

Ala insanm alaRzgr zehir kent zehirZengin cenazeleri elenklerden bellidirAhmet mehmet blm son rzkn Allahla.

Zinalar akla deil, gnahlaTa kesilmi insanTa kesilmi orman

Ala insanm alaBoal ferahla.

Yok bylesine gzel memleketYok bylesine a ahmet mehmetAla ahmedim alaAla mehmedim ala.

TALAR KANA BULANDI

ten ie yanan yarnlk la yarallarnKanck kurunlara harcananlen insan, vuran insan.

Kan yamuru ana baba gzndenBir orman boy atyor bir insan lsndenHrriyet meydannda talar kana bulandlen insan, vuran insan.

Kan yamuru ana baba gzndenBir orman boy atyor bir insan lsnden.

DR

Yaamak gecelmde ucu.

Aklar acDayanma gc.

lmler cHep domak bence.

ADAMIZ

Bu iirin adn ahap Stk kodu.Ona ithaf ediyorum

Brak sokan amurunuPabularn amuruna bakKrk kiiyizTanrz bu amuruBrak amuru imdiHamura bak.

Krk kiiyizTanrz bu hamuruBrak hamuru imdiYamura bak,Yamur gkten, ya gzdenGzlere bak,Brak gzleri imdiCeplere bak,Cepleri brak imdiHanlara apartmanlara bak,Brak onlar imdiYollara bak,Yollar brak imdiYollara gel yollara...

Krk kiiyizBiliriz birbirimizi.

AA DE AMDrt ocuk iri gzler adamda korkuBiri sakz iniyor glyor ks ks aa de am de yalnz

Yan yana koyamayacamzVe amur, birikinti, sra sra gecekondu aa de am de yalnz.

Bir adam kt parktan koaraktanBelki mevsim bu deil, bir kar farkGzde aradmz, seste aradmzYaamak bir anlmzHer gn yeni iirler dndren arkKurup kracamzKurup kracamz,Bir adam kt parktan koaraktan.

Belki mevsim bu deil bir mevsim sonuSalland adam dt meniAdamotu alayanAdamotu alayanKitaplarda adlar hi anlmayanHer gn yeni iirler inandmzBir adam kt parktan koaraktan aa de am de yalnz.

EKMEK RZGRI

Kullanlm bir urba, kirliceeviri sevgilerimEsperanto'dan TrkeA ektii saatte balklarnYamurun en gzeli inceSana hain bir depremde kavutumSus, bozuldu gece.

Ak adrlarm m kurdu neAydnlk ormanlara mor denizlereKumlar nasl seviirAalarn yemyeil ocuklar douur

lkhda deniz lmlerin arHer sabah bir kayn akta lei.

Ne adn ad, ne yurdun yurt, bana nester zenci, yahudi, ister ingeneRengin benle, kokun benle, gzyamz bir akm arap gibi i bitirAphrodite'in gsleri havadaGzlerin gzlerimde, karmaHera Ellerin en gzeli ellerimdeAthena Akn doruunda kotuk drtnalaVe ak adrlarn toplad geceEkmek rzgrn bindirdi sabahThetis'in ayaklar ibana.

KEMAN

nceleyin bir sancdr geliyornceleyin nceleyin bir sancOmuzumda rk dili ak sakall kemancarklar dileniyor nceleyin nceleyin.

Ke bucak bu sarho nceleyin kimden kam?Direktrm nceleyin bir bankada cameknlimdi kemer satyor k olmu oynatmCamekndan uzakta demleniyor kemanl.

Sa uzun trnak uzun kurtulmam sevdadanHa varm nceleyin, ha yokmu nceleyinAld ald duvara krld keman.

YANA

Geceler kumrularla dolu

Her ey gnahtaAydn iisi duluUmut bir ah'ta.

Dolmu tam kurumu sarnGremez Allah daRhtmlar hncahnBoa iliyor vin.

Kf yenii ken yanaKr gzle de grlr bulk yaratktan bu yanansann insan vurduu.

VARDYA

Yan yana tozlu kirli aynalarKutsal trk gibi syleniyor yalanlarHrsz var yzmzde hrsz varBo arklar azlarda mrltKapt gitti gzlerimi bir mart.

Demem demek istediklerimiSen bir gemi ben bir gemite liman ite vinte rgat vardiyaDnya st bozuk dzen bir dnyansan kutsal insan korkunRotalar izilite sevgi, ite hn.

Yalnzlklar kprsmr trps.

KULAR

Neriman'a

Sana yrek verdim, taBu souklarda koynunda iiBknca koyver gitsin kuunsandr konaca.

Kular syleyecek dnceniYepyeni.

Yokluk srklyor bedeniHep iyimser, kukuluDlere dmek sorumluluuYar uyank yan uykulu.


Sana yrek verdim, uurnsan kalbi konacaKopmu srnyor kolu bacaAlnr cevab gn gelir.


Sana yrek verdim, yrekYlanlar kvranyor, engerekHa koptu ha kopacak zemberekBu yaam zehir.


Tan yeri aarrken hatrlaKular gelecek yeni domu

Gerek olmu o dnce o dYrekler diri insandan insana.


BOUK YAANTI

A kendini kenttenGkyzleri ak ketenArnsn kirden bedenKubak da grnr memleketin hali.

Olsayd insann insan yreiBlrd teri ekmeirenirdi sevmeyiYrtlrd kefen.

Kopardlar ktnden salkmNe bouk yaant bu, yazkAltta alan ezikKat araba altn bilezik.

Be yz bine bir katBir lokmaya ana avratBu a sr bu topran halk mHara mezat?

DOLAP

ONARDILAR AILI,BR DOLAP DNYORGZMZ BALI.

BERABER

Meydanlarda heykelleri lmznDnden gzel balyor gn.

Hr admlar kalemleru uaklar u vapurlar trenlerBeraber, hep beraber.

Fkran ter tabandankan ekmek fabrikadanDokunan kuma, iirHem senindir hem benimdirBeraber, hep beraber.

DAVUL VE TOKMAK

Kstn baka akam ben yokumnanlardan gzelinde gel araVardnda istediin sabahaBu yaam zehir zkkm.

Davula ayn tokmak ayn yere vurmu gibiHep o rk insan alnnaDnyann douundan bu yanaAlayan alayana.

Filler tepie dursun otlara olanHl amur ve batak topraktan gelen insanrdk drt kitaptanDavula ayn tokmak ayn yere vurmu gibi.

Ykld sevginin tm gzelliiVakit yok alamaya

Davula ayn tokmak ayn yere vurmu gibiDoarken retmiler insana klelii.

Ne akl yeterince, ne snacak maaraHa koptu ha kopacak frtnaUmut da kayyor, byyor umut yeliDavula ayn tokmak ayn yere vurmu, deli.

Kstn baka akam ben yokumnanlarn gzelini bulNe yaanacak doal, ne yeterince aklBu yaam zehir zkkm.

Davula ayn tokmak ayn yere vurmu gibiDoarken retmiler insana klelii.

BR DALDA K SALINCAK

Yrm otlar dizineKentin klar gzneHerkes cmbne saznalmik senin boazna.

Vard elbet bir merhaban bu kenteGeldiler grdler mi sallandn acabaSalncaklar kuruldu imdi baka aacaDirin kaa? ln kaa?

Ne drt kitap, nice mezhep, nice dinBu aac insana insan diye gsterin.

KARAKED

Bir kuru rt gibi yayoruz

Yalnz gecesi olanlarn sabah rts gibi.irkef dostluklarn grnd dibiVe hl yaadmza ayoruz.

Saak altna snm bir karakedinsanlk ad.

ARA SOKAK

Gzlerim kan denizi,Gelecee sryor gemiteki sz.

Bir lokma bir hrka olmasa da olur,nsanolu ancak aclarla yorulur.Dost, dman yan yanalat;Trafii zor bir amur kavaktayz :Yaamak ge, lm dur!

SOKAK

Sokaklarda p tenekelerip tenekelerinde kediKedi soka yedi.

Sokaklar alk bunakSokaklar insana yalakSokaklar yalnayak.

Sokaklarda in cin yokSokaklarda ben'imSokaklarda yreim.

KMLK

I.Horozlar tnce uzun kocamanBellidir kimliim yzmdeki acdan.

Ac insan soyulunca kabuktanldrsem kendimi hi acmadanKaranlk bir avluda kaln duvarlBabacan bir aata yce boyumdanGrsnler gittiimi bu bok dnyadan.

Kim kime dum dumaBir adam gitmi gmeKaranlk bir avluda kaln duvarlBin bir bcek koar alnmaKimi all kimi morlu.

Horozlar tnce uzun kocamanBellidir kimliim yzmdeki acdan.

II.Ak aacn dalndaHerkes bakacak sanaNeye rpndna.

Geriye dnen yamurGz ukurlarndaDurur durur da kurur.

Bir kadn dolayor odadaAy aydnlndaSen sokakta o camda.

nsan sesi surda burdaIk baklar parlyorDzen koruda.

Bir air iir yazyorAlaGidip kendini asyorAala.


III.Bir air len insancaByk veya ortancaKim yce ve kim cceBilinir dnya durulunca.

artlanmalar iinde paylar dt her pieGmrkten mal karrcaKurtlar t aaca.


KOCA AA, KR KUYU, HTYAR OYUNCU

Aacm, insanm, ormanmKanunlar bozuldu, kentler geildiNice kollarma kalpler izildiTohumumu ky te ardmMilyon kuu uurdumSilkeleme, doluyum.

Silkeleme, lymKr deilim, kuyuyumKendi gelir bezmiler ben istemem oysakilmden korkar ocuk, brm talar ocukDerin karanlklarm ak seikAlktan da beter susuzluk uykusuzluk

Bir namlu gibi gzm oyulmu sankiKurcalama, doluyum.

Kan donmu byk aktr yreikt terli tiyatrodanYamurdan srlsklamYrr de yrr yzyllar ortasndanYorgun gvde uykuluSilkeleme doluSilkeleme l.

GECE YARISI

Gece yarlarn gsteriyor saatMeydanlarda,Bayram sevinleri boalyor alaTrenler lk laGarda,Gece yarlarn gsteriyor saatEkmekler alevden nardanKrleri acktranYataca, sevecei, okayacansan olan insan,Gece yarlarn gsteriyor saatAr apartmanlar bamda kat katGlgem tabanlarmda asfaltenlikler bunalmlar volta vuruyorMilyonlar susuyor, milyonlar uyuyorYandan nden arttan ilmikliDarack uzun yank trkler gibiLo sokaklar, bo sokaklar, dik yokuHep bildiim hep ktm indiimKara mavi ibriimle dokunmuBir yamur bir gkyz sicim sicimTaksiler dolu otobsler yoksullukUykular boalyor gzlere oluk oluk

Bir gece devrildi yn yn gecelereBir umut pencerelere,Bir ark serelere.

A MEZARI

A mezar yokmu, varDarack darack odalarDarack odalarda adamlarBacalar, sarslan fabrikalarGrevcikler, kavgacklarYalanlar, sahte eklerYasak bu baheler, kpek yar.

A mezar yokmu, varHaram lokmalarla ssl sofralar.

TEKRARI GZEL

Her gn daha yalnz daha okHer gn daha yalnz daha okGemiler gemilerin ardndanGemiler gemilerin ardndanlk nhtmdan son rhtmdanlk nhtmdan son nhtmdannsanlar oalyor insandannsanlar oalyor insandan.

Yorgunluun en srda ayaktanYorgunluun en srda ayaktanParklar akar kentler akarParklar akar kentler akarBu a bilen insanBu a bilen insan

Bak frlam kndanBak frlam kndan.

Trkler dm dildenTrkler dm dildenKimler gemedi kindenKimler gemedi kindenBe parmak bir deilseBe parmak bir deilseKes at elindenKes at elinden

Yanl kurulmu dzenYanl kurulmu dzenKimin korkusu kimdenKimin korkusu kimdenKimler gt yastan pastanKimler gt yastan pastanlm stne lmlm stne lmDoum stne doumDoum stne doumSon kandan son batndanSon kandan son batndan.

Her gn daha yalnz daha okGemiler gemilerin ardndanlk rhtmdan son rhtmdannsanlar oalyor insandan.

KOPUK GN

Nal'n kaybetmi ksrakSekii ac nazlBo denizde dalgalarn geyiiarpyor boynuzunu krarak.

Elbise asklar krmz sedirVantilatr be yz devirVe kadnlar aranr plkte kmrYasa da bir yamasa da bu yamur.

Kopmu gnn yetmi rengiAtllar drtnala mahmuzluOnlarn ha yaamak, bizim alamakTopraa basm gkyz yalnayak.

Bir gemici vardiyada voltadrBoynu bkk ocuklar eker yalar sevinirBir adam kar evde hep kitap okurBir hizmeti trk syler, dokunur.

Solak ocuk topa vurdu soluylaAy grnd dilimiyleBey pazardan geliyor hammylaAkamcdr ier ier sarlr.

Kundura kalplar krmz sedirSaat durmu mevsim gzdr gecedirEzan sesi be serili seccadedirBir kpek ulur.

Kyl ksm arndan bilinirCici beyim arabasna kurulurDar geitten geen garip yorulurBiri lr biri dirilir.

Yasa da bir yamasa da bir bu yamur.

OYUNCU

Bir iirden frlam bir adam gibi yalnz

Uzun gecelerin dur ortalarndaBir duy gene son yalnzlnUnutulmu boulumlar enikonuO kaybolan genlik o bahar ormannda.Ve kusmas oyuncunun aclarnGn sar, kr yarnEller senin unutmusa teriniUmursamaz ta dostlar mermer alnnda.ld yorgun ba arlarndaBugn yalnz, yarn dan karanlk, yn karanlkNe gemiten ses, ne gelecekten artk.Bir iirden frlam bir adam gibi yalnz.

YENEN R

Ve bana iir getirdiByk iiri kumluklarda unuttumBalklar yedi.

Ve bana iir getirdiByk iiri yemliklerde unuttumHayvanlar yedi.

Ve bana iir getirdiByk iiri fundalkta unuttumakallar yedi.

Mezarlar ve trenler grevlerDoumlar meyhaneler ve kerhanelerSnf snf iir yedi.

Alnnda iir yazsKoltuunda kellesiByk iiri o yedi.

FGRAN

Geceye gmlm bir gemi gibiDonmu souklarda iliiBedende ne setresi ne yeleiTek umudu tiyatrodan.

Gelsin piyaz, yz sapsarBir lokmadr kanBir d Eski Roma, Eski Yunankt tiyatrodan figran.

lk sevgi merhamette dnenenSevgiler erden ptenKalmaz saplanlm bir kezMttehidlmerkez.

SESTEN FKEDEN TE

En gzelinden te en gzeli kadnnSesten fkeden te ie uurumu dounun ve batnnEn gzel dil gzel anlam kadehte.

Ba dndren en irkin doruda biteviyeEn yanl en doruyu bilen kimUcuz kadehlerde krld sevgimBuyurun en karamsar dkln meyhaneye.

ster sabah olsun akam ha leSeslerden fkelerden teIk ve ak dost kadnn elineKollarmz sarma dola kelepe.

Kana konan kular deil bayndr insanSar eden kr edenYaralayan ldrenYreime zift dken.

Ve alkol tarihsel tad, sevda rengi bir alkolnsanda balayan insanda bitenl boan yeille elimde en kk glSesten fkeden beri tkendi gzel insan.

Ik ve ak dost baheEllerimiz sarma dola kelepe.

MUTSUZ DNYA TRKS

I.te ld, oldu olanldrd cesetleri mahmuzlayanA rmaklar atrdayanskeletler azlan gneli.

Bin pencere gzlerindiScak kalalar yangn yeri zifiri,Yzkoyun abanm topraa biriDnya otelinde bir adamAlard sabah akamVe Ermeni, ve Yahudi, ve MslmanKarncalar meydanlara tAtlar rkt karncadan.

Az kuru buru buru kefeniNe aran ne trk syleyenistnde imenlerin en seriniYounlaan i karartan.

Srngenler i kemiren

Zaman bylemi gezegenSon nefesi, ldrd trenAkam parampara kara camnsandan insana bulam czzam.

Gecenin baklar ters bilenmiAnahtarlar kilitlerde pas tutmuOsmanldan bu yana titreyen erkek eliBundan bylesine aar ieiVe gencecikler vurulmu.

ki kere iki drtler yklanNaklimekn edilen kadn pazarVe Ermeni, ve Yahudi, ve Mslmanarpmalar diyalektikVe dmlk, kurtulmuluk, iyilikKan kardelik susmuluuKara uyku.

Kpkl at denizi nallarn unutmuKylar ak gergedan apka doluMavi insan kl caddeleri akamnAk gergedan srtnda grdm kadnStn veren st dn ldGnee ver gzlerini bulurum seni.

briim beyazl kzlnBekretin son perdesiRezaletler stnde krmzlnBir ekmek parasna,Akam olmu, olmu olmasnaimizde bir eyler bngldayan solucanVar bir dnya bir gereken zlenenVar sz eden kandrmaca seslenenVermece yok almacadr beklenen

Mutluluklar erdemler olmamlarUysall getiren kurnaz parmak ular

Nice soylar toprak olmu srngenHastalklar ve bitler doymamlarBa edirme abalan, ustabalarTopraktan gelinmi, topraa dnOlmu dm bir yemiSen okyanus ben gemiBir deha gkekimi, bir bela yerekimiAd kt niceleriKefenlerin dikilmemi cepleriTorunlarnz ldrdnzMezarlarnz gmdnz.

Kimi binek, kimi yk, kimi aygri bitmi atlar kovmular ky dnalm bekleniyor marurBir dnce salt, ne ikyet, ne kineme.

Son kineme yalvartr allahansan iir eden iir yazdaDirilir yeniden iirde hastaTarn zencefil ay kokusu kahvedeYaanan sakat felli dnceBodur yolculuklar arpa boyu karncaSevinler durgun suda masaldrKuru konca san baheekien canda umut insandrIa varacaktr ar.

ten kutur aan daldrDeliye dnd fkrd stekien canda umutnsandr.

nsan kle yamal bohaKara elde kara akaPasl nallara taklm geceKara ylan sabahlara trmanan.

Beni insan bilsin insanNe tutsam ne hrmNe selamn ersin banaNe selamm varsn sanaiekle de talamancinirim lrm.

UyuzKuduzSalyal azYldz sessizKimsesiziekle de talamancinirim lrm.

Yamur yayor eriIrgatlar ynetiyor vinleriO rhtmda bu meydandaKat ve sert bir an akan scack kandaSarma dola kilitliGz apakl urba bitli

Karanlkta akamstKaranlkta akamstGelir kapm alarGelir kapm alarElinde bir kova suElinde bir kova suBir elinde testeresiBir elinde testeresilm kokar derisilm kokar derisiGkte gvercin srsGkte gvercin srsZeytin dal gagasZeytin dal gagasDrtnala parlar atlarDrtnala parlar atlar

Yangn yeri bulutlarYangn yeri bulutlarGecede ba arsGecede ba arsBir elinde kovasBir elinde testeresiSuya der glgesiSuya der glgesiDirisi deil lsDirisi deil lsDilde lm trksDilde lm trksGecede lm korkusuGecede lm korkusu

Aalarda kme kme susmulukAalarda kme kme susmulukOmuzlarda yorgan dek yolculukOmuzlarda yorgan dek yolculukKan bata terden kandanKan bata terden kandanSa dipleri ylan yanSa dipleri ylan yanAlacakaranlkta ezanAlacakaranlkta ezante ld, oldu olanAlacakaranlkta anAlacakaranlkta anGelir kapm alarGelir kapm alarDvnen dnen insanDvnen dnen insanBir elinde kovasBir elinde testeresilm kokar derisiDrtnala parlar atlarKsm alyor halklarDilde lm trks

Gecede lm korkusuAlacakaranlk sokaklarSokaklar dolusu insan lsSusmu halklar, ksm halklarGecede kan kokusuGecede kan kokusu,Bir dnya trksBir dnya trks.

II.Kat sesler geliyor suskun topraktanBuzlardr atrdayanDonmu tohum, paslanm kinKan krmz her yannda dnyann.

nsandan insana bulam bilimKsml yeryznn kaskat berrakKopmu dm akm lehimlmn ta kendisi tohumu donmu toprak,A toprakta donmu tohumBuzul'a girmi gemi kan kurumu insan.

Buz tutmu atlar mahmuzlananHaritalar iziyor ayaydnlk karda kanKutsal tohum kutsal insanKan krmz her yannda dnyannKat sesler geliyor donmu topraktan.

Ayaydnlk gece vakti uyannsandr atrdayanDonmu tohum paslanm kinKan krmz her yannda dnyann.

Yar batm omurga yrtk yelkenliAyaydnlk gece vaktiHayvan srleri trediKorkun yeleliBuz tutmu atlar mahmuzlanan

Kandr szan kandr szan

Dnyamzn her yanndanDnyamzn her yanndannsandr atrdayannsandr atrdayan.

III.Bin gvercin bir admdan korkusunsan m ne p tenekesiSapsar gn, yaam sapsarMeydan oldu ana mezar.

Krld saks koptu sardunyaSapsar gn sapsar dnyaAlt litre kan m ne, akan dipdirisa'dan nce sa'dan beri.

Geceden korkuyor gn seviyor arsa'dan nce sa'dan beriSon moda iskeletlerde aputlarlm katarlan tabutlar.

Soyulmular ve alar delik deik mezarlarKurban bayramlar kanl pazarlarsa'dan nce sa'dan beriYorgun atlar ekiyor arabalar.

Sevememek ah bir le scanda seniDoya doya insan insanSevememek ah sevememekVuramamak yumruu vuramamakMurdarla boyun emekEkmek ekmek diye lmekBir elinde kovasBir elinde testeresilm kokar derisite ld oldu olan

nsandan insana bulam czzam.

KRLER

I.Birinin gzleri yok birinin ayaklarGzyalan fkryor her yandaKrler sryor arabalarBitmez tkenmez romandaKrler sryor arabalar.

II.Kolar girdi kapdan, baSbyanlar memelerden ayrlmHastalar elden ayaktan dmVe zengin klaksonlar 71 arabalar.

III.Gurur, iine kapanmKaplar ak, yaanmAa kkten insan insandan kopmuKrler sryor arabalar.

SMET PAA MAHALLES

Ve aay ve rgat ayrm o zamanHrsz damgasn vurduklar kocamanBabozumu ak ninemdi alayanNasl olur hatrlamam?Namussuz olmaym o zamanSonra gvur igaliHl dlerimdedirHl uyanlarmdadrKtln boynunadr susmuluun vebali.

Bir eli yoksa adamn vardr yreiSrr bedeni kollarnda srrYa dilenir kahrndan lrster at temel direiTa stne ta bulamam,ki eli yoksa adamn vardr yrei.Kan alyor besbelliVe sonra gvur igaliBabamn apoleti yzbaVe sonra sonralardan ok sonraDedemin yzkoyun altmnda lNasl olur hatrlamam?Ve ayaklar yoksa adamn vardr yrei.

Sinan'n kprsnde gn batar90'nda nine'm var60'nda l'm varVe bir gazete haberi,Nasl olur hatrlamam?Hrriyet meydannda alk*smet Paa Soka'ndaNecati elik adndaBir ii ocuunu sekiz aylkGece fareler yedi,Ktlk,Bu bir gvur eziyeti,Nasl olur hatrlamam?Duyarlm uygarlm stneBir eyler koymalym,Koyamam.

* 30 Mays 1969, "Akam"

BBLYOGRAFYA

1. BU EHRN OCUKLARI

1945 ylnda (Cahit Saffet Irgat imzasyla) Arpad Yaynevi'nce (XX.Yzyl Kitaplar : 7) yaymlanmtr. Kapak kompozisyonu FarisErkman tarafndan gerekletirilmitir.

2. RZGRLARIM KONUUYOR

1947 ylnda (gene Cahit Saffet Irgat imzasyla) Sebat Basmevi'nde(stanbul) baslmtr. Kapak: Agop Arad.

3. ORTALIK

1952 ylnda Yeditepe Yaynlar'ndan kmtr. Kapak ve kitabniindeki resimler : Metin Elolu.

4. IRGATIN TRKS

1969 ylnda Aaolu Yaynevi'nce yaymlanmtr. Kapak : Ersal Yavi.

5. YAADIM

Dergilerde ve edebiyat antolojilerinde kalan iirlerinin toplamdr.

NDEKLER

1. BU EHRN OCUKLARI (1945)

nsan SesiMuhabbetSabahDnyamzPeinden Sylenen arklarGDrt DuvarKorkuyorumKahramanlar KahramanBizim SokakKomumDostBir Dolap Dnyor18'inci ServisBorRhtmstanbulAaDert mi ArarsnAzimetKahvaltBir Biz VarzYollar BoyuncaBaharDertliyim ApostolUtanyorum YaamaktanKpr AltAlargaVapurBir Yolcu Beklemekteyiz

HasatileDeniz IDeniz IIYarlsa Bu Drt DuvarBir Dilim EkmekYaamakBizim Mahallede Baharskeleocuklardan rendimHarp MeydanMemnunum DiyememDeer mi DemeMemnunNasl OlsaBilen BilirYolculukBtn ehir ahittirTeselliOlan Olmuldrtma BeniSensiz de YaanlrKenar AsfaltMahzun Geen BenimMeydanMemnunuzVerebilsemPiyazMapusane AvlusuMisafiryiliimizTopraktaehirlerGeri DnenGzlerini Gnee evirBu ehrin ocuklar

2. RZGARLARIM KONUUYOR (1947)

thafBirinci BlmIIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXIIXIIIXIVkinci BlmIIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXIIXIIIXIVXVXVIXVIIXVIIIXIX

XXXXIXXII

3. ORTALIK (1952)

YaamakRzgrlar Boyu SkntsAaGcrtSu Demiri ErittiSen lmsnPerianAtlarn lmTaksiSusun, Susun, UyusunSabaha YaknBalkGece uval GibiUykuNiyetYapMelodramBulutSokakNur TopuYaamak stedikekmaz SokakBir ocuk KonuuyorOlum Mustafa'nn "Bu Ne?"leriOlum Mustafa'nn Dnd eye BakKarakulak SuyuMuhabbetBirisiHayretEllerim

enlikSon Perde

4. IRGATIN TRKS (1969)

Irgatn TrksAdam Olana ok BileBacaknsanHalkTiki TakBir EksiiA, B, C, D,AldatmacaLamTren SesiMazi KalbimdeorbaKubakki Gz AydnlktaHaniUfak lerElencestanbulUcuSevmekVardiyaGene YaamakEllerinRzgrkranPasDarTahta AtBuncaSon YalnzFigranTers

Bir Garip YalnzlkapaklSukiUmmaTabanPeri BacalarPeyzajnsan Gibi

5. YAADIM

Hastane AkGz Gznsan AacHrkaAa SylerBulut SylerTa SylerKirli mi KirliMemleket-Ahmet-MehmetTalar Kana BulandDiriAdamz Aa de amEkmek RzgrKemanYanaVardiyaKularBouk YaantDolapBeraberDavul ve TokmakBir Dalda ki SalncakKarakediAra SokakSokak

KimlikKoca Aa, Kr Kuyu, htiyar OyuncuGece YarsA MezarTekrar GzelKopuk GnOyuncuYenen iirFigranSesten fkeden teMutsuz Dnya TrksKrlersmet Paa Mahallesi

----{ kutupyldz kitapl }----36

cahit irgat - irgatın türküsü

Documents