bota ujore

34
Tema :BOTA UJORE SHKOLLA MYRTEZA GJONI”BALËZ ELBASAN

Upload: anisa-kreka

Post on 13-Apr-2017

1.983 views

Category:

Education


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: Bota ujore

Tema :BOTA UJORE

SHKOLLA “MYRTEZA GJONI”BALËZELBASAN

Page 2: Bota ujore

Synimi:Njohja e gjallesave ujore në planetin tonë.OBJEKTIVAT:Të përshkruajne , krahasojnë ,analizojnë dhe argumentojnë llojet e gjallesave ujore që rriten në ujërat e lumenjve ,liqeneve,deteve dhe oqeaneve në planetin tonë. Të flasë për rëndësinë dhe vlerat e ujërave natyrore ,mbrojtjen, ushqimin dhe riprodhimin e shumë gjallesave ujore dhe ndikimi I njeriut mbi to.

Page 3: Bota ujore

Në ujërat e planetit tonë jetojnë rreth 972.000 mijë gjallesa ujore, por ne njohim vetëm një të tretën e tyre.

Le të zbulojmë disa prej tyre.

Page 4: Bota ujore

KORALET

Page 5: Bota ujore

KORALETNë botën e mrekullueshme të nënujshme koralet jane pjesa më e bukur.Ngjyrat e tyre janë fantastike ndërsa format që marrin janë nga më të ndryshmet. Koralet janë ndër organizmat më të vjetër të planetit tonë dhe kanë ndërtuar dinastitë tyre nën ujë.Koralet mund të duken solide dhe pa jetë, por vargje figurash të reja të një korali kërpudhë duke influencuar veten ka sjellë organizmin në jetë. Koralet janë shumë të ndjeshme.Ato janë në gjendje praktikisht që të parashikojnë kohën.Me spermatozoidet e koraleve shkëmbi koralor mund të ripërtërihet.

Page 6: Bota ujore

Korale

Page 7: Bota ujore

Gjallesat e para , më të njohura dhe ato që mbizotërojnë oqeanet dhe detet e botës janë peshqit

Peshqit

Page 8: Bota ujore

Peshqit

Page 9: Bota ujore

Peshqit jane gjallesa ujore me velëza , me gjak te ftohtë e nuk kane gjymtyre.Ato rriten në të gjitha mjediset ujore nga rrjedhat malore deri ne thellesite e pafundme të oqeaneve. Në 32.000 specie, peshku ekspozon speciet me diversitet më të madh se çdo grup tjetër i kurrizorëve. Një peshk ka një trup të strukturuar për not të shpejtë, ekstrakton oksigjen nga uji duke përdorur gushën apo një organ frymëmarrjes për të thithur oksigjenin atmosferik dhe ka dy grupe të çiftëzuara pendësh, zakonisht ka një pendë dorsal, një pendë anale, dhe një pendë si bisht, ka nofullat, ka lëkurë që është e mbuluar zakonisht me luspa, ku hedh vezët. Zemra përbëhet nga katër pjesë, duke përfshirë dy dhoma, një hyrje dhe dalje.

Page 10: Bota ujore

Nofullat i lejojnë peshqit të hanë një shumëllojshmëri të gjerë të ushqimit, duke përfshirë bimët dhe organizmat e tjerë. Peshqit hanë ushqim përmes gojës dhe e coptojnë atë poshtë në ezofag. Në stomak, ushqimi më tej është tretur dhe shumë peshq e përpunojnë në njëformë të quajtur caeca pilorike, e cilat ka enzima që ndihmon tretjen e ushqimit dhe thithjen e lëndëve ushqyese. Organet si të mëlçisë dhe pankreasit shtojnë enzima dhe kimikate të ndryshme, gjatë kohës që lëviz ushqimi përmes traktit digjestiv. Zorra përfundon procesin e tretjes dhe absorbimit e lëndëve ushqyese.

Page 11: Bota ujore

Kandili i detit

Page 12: Bota ujore

Kandili i detit është kafshë deti me trup në trajtë kërpudhe e të bardhë si pelte, që lëshon një lëngë djegës.Ka formën e umbrellës.

Rreth 95% e kandilit të detit përbëhet nga uji.Disa kandilë deti kanë 65 tentacle.Kandilët e detit (shumëkëmbësh) vrasin më shumë njerëz se çdo lloj tjetër kafshe deti. Vrasin brenda tre minutash, ndërsa mund të lëvizin në dy metra largësi brenda një sekonde.Tentaclet (këmbët) e kandilit të detit mund të rriten dhe të arrijnë disa metra gjatësi.

Page 13: Bota ujore

KALI I DETIT

Page 14: Bota ujore

Janë nga kafshët më të pangopura. Kanë shumë oreks. Konsumojnë mbi 3000 karkaleca të kripur në ditëÇdo mëngjes kërcejnë, ndryshojnë ngjyra, bëjnë gjithçka me partnerin e vet, ndërsa gjatë ditës ndahen.Kur çiftëzohen prodhojnë tinguj muzikorë.

Page 15: Bota ujore

Sfungjerët

Page 16: Bota ujore

SfungjerëtSfungjerët janë shtazë shumëqelizore

me ndërtim të thjeshtë. Ato jetojnë në ambiente me ujë ,në ujërat e deteve,liqeneve dhe lumenjve. Gjendet ne Detit Adriatik.

Trupi i sfungjerit të zakonshëm është në formë të një qeske me grykë lart,jeton në koloni.

Trupi i tij është i përbërë prej dy shtresave.

Në shtresën e jashtme ndodhen qeliza në formë pak a shumë të shtypura,ndërsa në shtresën e brendshme janë të pranishme qelizat e pajisura me nga një kamxhik.

Page 17: Bota ujore

Oktapodi

Page 18: Bota ujore

Oktapodi ka tre zemra dhe gjaku i tij ka ngjyrë blu.Oktapodi i rritur mund të struket në një vrimë duke marrë formën e një monedhe 10 centëshe.Oktapodët janë të verbër.Oktapodët mund të shkëputen nga tentaclet (këmbëzat) e tyre për t’iu shmangur kërcënimeve të mundshme dhe pastaj të rinxjerrin këmbëza të tjera.

Page 19: Bota ujore

Vezët e aragostes

Page 20: Bota ujore

Aragosta mesdhetare eshte nje gjallese uji e rendit Decapoda qe jeton ne thellesi te detit Mesdhe e ne oqeanin Atlantik lindor, ka nje gjatesi mesatare prej 20 – 50 cm dhe nje peshe deri ne 8 kg.trupi eshte ne forme cilindri I veshur me nje korace qe gjate rritjes ndryshon disa here per te krijuar nje te re, ndersa barku I formuar nga segmente te levizshme.Ne pjesen e perparme ka 2 antena me te gjata se trupi qe kane funksionin e organeve shqisore dhe mbrojtes. Bishtin e perdor per te notuar.Gjate gjithe jetes nuk pushon se rrituri dhe jeton deri ne 70 vjet.

ARAGOSTA

Page 21: Bota ujore

Karkaleci I detit

Page 22: Bota ujore

Karkalec deti

Page 23: Bota ujore

Gaforrja

Page 24: Bota ujore

Gaforret janë gjallesa të cilat jetojnë në ujëra të Sipërfaqja e trupit është e mbuluar me një mbështjellës të fortë i përbërë nga lënda e quajtur kitina e forcuar me lëndë gëlqerore.

Ky mbështjellës i fortë, i cili mbron organet e brendshme të gaforres, paraqet skeletin e jashtëm të saj. Në kokë gjendet goja, dy palë antena dhe dy sy.

Në kraharor ka pesë palë këmbë. Pala e parë e këmbëve ka formën e mashave dhe shëben për kapjen e ushqimit, ndërsa katër palët e tjera shërbejnë për ecje. Këmbët përbëhen prej gjashtë segmenteve (unazave) të vendosura njëra pas tjetrës. Fundi i barkut mbaron me flatrën e bishtit që shërben për notimin e gaforres.

Ushqimi, siç janë krimbat, peshqit e vegjël, bretkosat dhe bimët ujore, gaforrja e kap me anë të mashave dhe e fut në gojë, ku me ndihmën e nofullave e grimcon. Gaforrja merr frymë me anë të branshive. Gaforrja

Page 25: Bota ujore

MIDHJA

Page 26: Bota ujore

Midhja është molusk i njohur ,mbulohet me një guaskë me dy kapakë me

ngjyrë blu të errët nga jashtë dhe nga brenda e argjendtë.Keta molusqe

nuk kane koke por organe ndijore.

Page 27: Bota ujore

Ylli i detit

• Ylli detar i njohur si "ylli i detit", është gjallesë ujore, me disa gjemba. Kemi yje helmues dhe johelmues. Ata helmues vetëm me një të prekur mund ta injektojnë helmimin.

Page 28: Bota ujore

Delfini është gjitar ujor i konsideruar si kafsha e tretë më e mençur në botë. Delfini ushqehet kryesish me peshq, është mjaft paqësor dhe krijon miqësi me njerëzit.

Page 29: Bota ujore

Delfini është gjitar ujor me trup deri në 3,7 m, me ngjyrë hiri në kurriz dhe me bark të bardhë, me lëkure të lëmuar, me turi të zgjatur. Delfini jeton mbi 100 vjeç. Kjo kafshë pëlqen detet e ngrohta të klimës mesdhetare.

Delfini jeton në thellësi prej 2 - 9 m. Ekzistojnë 34 lloje delfinësh.Ata ushqehen me peshq, jetojnë afër detit dhe shpesh u pëlqen të bashkeveprojne me njerëzit.

Delfinët përdorin tinguj valleje dhe kërcejnë për te komunikuar dhe për të lundruar.Ata jane inteligjentë të shoqërushëm dhe lozonjarë.

Page 30: Bota ujore

• Eshtë një lloj peshku i madh dhe i fuqishëm mishngrënës me një skelet të ndërlikuar, i pajisur me dhëmbë të mëdhenj, ai mund të gjuaj një shumëllojshmëri kafshësh, përfshi disa lloje fokash.

• Peshkaqenët janë banorë te detit dhe te oqeanit me gjatësi të trupit prej 1 -20 m. Kanë skelet kërcor i cili u mundëson atyre të jenë shumë të zhdërvjellët, pra, lëvizin e notojnë shpejtë dhe janë rrëmbyes te mëdhenj. Në det jetojnë disa lloj peshkaqenësh te vegjël me gjatësi deri ne një metër, si p. sh. peshkaqeni i kaltër me gjatësinë 4 - 6 m, që është një nder llojet më të rrezikshme për njeriun. Peshkaqenët më të medhenj (deri 20 m) jetojnë në oqeanin Atlantik  dhe Paqësor.

Peshkaqeni

Page 31: Bota ujore

Balena

BALENA JANE GJITARE UJI DHE USHQEHET ME PLANKTONE DETARE.ATO SHTEGTOJNE RRETH 10000KM

NE VIT PER TE SIGURUAR USHQIM

Page 32: Bota ujore

Balena është gjitari ujor më i madh në ujerat e planetit tone.

Ka permasa te jashtezakonshme me gjatësi qe shkon nga 2 - 33 m.

Balena e Kalter është gjitarja më e madhe që ka jetuar duke arritur nje gjatesi 35 m e gjatë dhe 150 tonë. Vetem gjuha e saj peshon sa nje

elefant i rritur .Zemra eshte sa nje makine e vogel. Ky organ rreh vetem 9

here ne minute ,Ajo peshon 450 kg dhe pompon 6400 kg gjak ne trupin e saj .Balena E Kalter eshte kapur ne

Antarktide.Balenat në përgjithësi jetojnë për 40-

90 vjet .Balenat janë gjuajtur për mishin dhe si një burim i lëndëve të

para.Nen lekure ndodhet nje shtrese e madhe dhjami.Balenat kane nje zemer me 4 dhoma si dhe shtylle kurrizore. Te gjithe gjitaret flene ndersa balena nuk mund tja lejoje vetes te behet e

pandergjegjshme ,pra ajo fle me nje sy te mbyllur dhe vetem me nje pjese te

hemisferes se trurit.

Page 33: Bota ujore

BALENA E KALTËR

Page 34: Bota ujore

PUNOIENTELA KREKA