bota e miqve tonë të vegjël milingonave. albanian (shqip)

CM

YK

CM

YK

CM

YK

CM

YK

CM

YK

CM

YK

DDYY FFJJAALLËË RRRREETTHH AAUUTTOORRIITTII nnjjoohhuurr mmee eemmrriinn HHAARRUUNN JJAAHHJJAA,, AAddnnaann OOkkttaarr,,uu lliinndd nnëë AAnnkkaarraa nnëë vviittiinn 11995566.. PPaassii kkrreeuu ssttuuddiimmeettffiilllloorree ddhhee ttëë mmeessmmee nnëë AAnnkkaarraa,, aaii ssttuuddiiooii ppëërraarrttee nnëë UUnniivveerrssiitteettiinn MMiimmaarr SSiinnaann nnëë SSttaammbboollllddhhee ffiilloozzooffii nnëë uunniivveerrssiitteettiinn ee SSttaammbboolllliitt.. QQëë nnggaavviittii 11998800,, aaii kkaa bboottuuaarr mmjjaafftt lliibbrraa nnëë lliiddhhjjee mmeeççëësshhttjjee ppoolliittiikkee,, sshhkkeennccoorree,, ddhhee ffeettaarree.. DDuukkee qqeennëëmmjjaafftt ttëë vvlleerrëëssuuaarraa nnëë ttëë ggjjiitthhëë bboottëënn,, kkëëttoo vveepprraakkaannëë sshhëërrbbyyeerr ppëërr sshhuummëë nnjjeerrëëzz ssii mmjjeett ppëërr ttëëggjjeettuurr bbeessiimmiinn nnëë ZZoott ddhhee ppëërr ttëë aarrrriittuurr nnjjëë nnjjoohhjjee

mmëë ttëë tthheellllëë ppëërr bbeessiimmiinn ee ttyyrree.. LLiibbrraatt ee HHaarruunn JJaahhjjaassëë uuddrreejjttoohheenn ttëë ggjjiitthhëë lleexxuueessvvee,, ppaa mmaarrrrëë ppaarraassyysshh mmoosshhëënn,,rraaccëënn,, aappoo kkoommbbëëssiinnëë ee ttyyrree,, sseeppssee aattaa ppëërrqqeennddrroohheenn nnëënnjjëë ssyynniimm:: ttëë hhaappiinn hhoorriizzoonnttiinn ee lleexxuueessiitt dduukkee ee nnxxiittuurr aattëë ttëëmmeennddoojjëë ppëërr ddiissaa ççëësshhttjjee ttëë rrëënnddëëssiisshhmmee,, ssii qqeenniiaa ee AAllllaahhuuttddhhee NNjjëësshhmmëërriiaa ee TTiijj ddhhee ttëë jjeettuuaarriitt ssiippaass vvlleerraavvee qqëë AAii kkaappëërrccaakkttuuaarr ppëërr nnee..

TTëë ddaasshhuurr ffëëmmiijjëë!! JJuu mmuunndd ttëë mmooss kkeennii ddëëggjjuuaarr aassnnjjëëhheerrëëmmëë ppaarrëë ssee,, ssaa ppuunnëëttoorree ddhhee iinntteelliiggjjeennttee jjaannëëmmiilliinnggoonnaatt.. DDiikkuusshh nnggaa jjuu mmuunndd ttëë mmeennddoojjëë ssee,, aattoo jjaannëëkkrriijjeessaa qqëë eecciinn ggjjiitthhëë ddiittëënn dduukkee mmooss bbëërrëë aassggjjëë..PPëërrkkuunnddrraazzii,, aattoo jjaannëë kkrriijjeessaa pplloott mmee cciillëëssii mmaahhnniittëëssee.. OOmmeerrii,, ppeerrssoonnaazzhhii ii kkëëttiijj lliibbrrii,, kkaa rraassttiinn ttëë mmëëssoojjëë ppëërrjjeettëënn ee ttyyrree nnggaa nnjjëë sshhooqqee ee ttiijj.. AAii kkaa mmbbeettuurr ppaa mmeennddnnggaa aattoo qqëë ddëëggjjoonn nnggaa aajjoo.. PPoo ççffaarrëë ee bbëënn aattëë kkaaqq ttëëeemmoocciioonnuuaarr?? ÇÇ''ëësshhttëë mmëë ee rrëënnddëëssiisshhmmjjaa,, kkuusshh ëësshhttëë ““kkjjoosshhooqqee ee vvooggëëll””,, ee cciillaa ii mmëëssoonn kkaaqq sshhuummëë ggjjëërraa OOmmeerriitt??JJuu ppoo vvrriissnnii mmeennddjjeenn ssee ppëërr ççffaarrëë bbëënn ffjjaallëë kkyy lliibbëërr.. PPrraa,,lleexxoonnii ddhhee zzbbuulloojjeennii……

I njohur me emrin HARUN JAHJA, Adnan Oktar, u lind në Ankara nëvitin 1956. Pasi kreu studimet fillore dhe të mesme në Ankara, ai studioi përarte në Universitetin Mimar Sinan në Stamboll dhe filozofi në universitetin eStambollit. Që nga viti 1980, ai ka botuar mjaft libra në lidhje me çështjepolitike, shkencore, dhe fetare. Harun Jahja është njohur mirë si autor i

veprave të rëndësishme, të cilat zbulojnë mashtrimin e evolucionistëve,pohimet e tyre të pavërteta dhe lidhjet e errëta midis Darvinizmit dhe

ideologjive gjakësore, të tilla si: fashizmi dhe komunizmi. Veprat e Harun Jahjasë, të përkthyera në 57 gjuhë të ndryshme,

përbëjnë një koleksion prej mëse 45,000 faqesh me 30,000 ilustrime.Pseudonimi i tij është një ndërthurrje e emrave të Harunit (Aaron) dhe Jahja (John),

në kujtim të dy Profetëve të nderuar, të cilët luftuan kundër mohimit të besimit. Vulae Profetit në librat e tij është një simbol i cili është i lidhur me përmbajtjen e tyre. Kysimbol paraqet Kur'anin (Shpalljen e Fundit) dhe Profetin Muhamed (paqja dheshpëtimi i Allahut qofshin mbi të), Profetin e fundit. Nën dritën e udhëzimit të Kur'anitdhe Sunnetit (traditës dhe mësimeve të Profetit), autori i ve vetes si qëllim të hedhëposhtë çdo ngrehinë të ideologjive që mohojnë fenë dhe të thotë "fjalën e fundit" nëmënyrë që ta bëjë të heshtë çdo kundërshtim ngritur kundër fesë. Ai e përdor vulëne Profetit të fundit (paqja dhe shpëtimi i Allahut qofshin mbi të), i cili arriti urtësinëmë të lartë dhe përsosmërinë morale, si një shenjë të qëllimit të tij për të ofruar fjalëne fundit.

Të gjitha veprat e Harun Jahja kanë një qëllim të përbashkët: të japinmesazhin e Kur'anit, të inkurajojnë lexuesit për të menduar mbi çështje që kanë tëbëjnë me besimin, si për shembull, ekzistenca e Allahut dhe njëshmëria e Tij dhebesimi në Botën Tjetër dhe njëkohësisht të nxjerrë në pah rrënjët e kalbura të

sistemeve antifetare dhe ideologjive të devijuara. Harun Jahja gëzon një rang të gjerë lexuesish në shumë

vende të botës, që nga India në Amerikë, nga Anglia nëIndonezi, Poloni, e deri në Bosnjë, Spanjë, Brazil, Malajzi, Itali,Francë, Bullgari, e deri në Rusi. Disa nga librat e tij mund tëgjenden në gjuhën Angleze, Frënge, Gjermane, Spanjolle,Italiane, Portugeze, Urdu, Arabe, Shqipe, Kineze, Dhivehi

(folur në ishujt Mauritius) Ruse, Serbo-Croate (Boshnjake),Polake, Malaje, Turke, Uygur, Indoneziane, Bengali,

Daneze dhe Suedeze.

4

Duke qënë mjaft të vlerësuara në të gjithë botën, këto vepra kanë shërbyer përshumë njerëz si mjet për të gjetur besimin në Zot dhe për të arritur një depërtim mëtë thellë në besimin e tyre. Mençuria dhe sinqeriteti që i karakterizon librat e tij, sëbashku me një stil të veçantë që është i lehtë për t'u kuptuar, ndikon drejtpërdrejtçdokënd që i lexon. Ata që i studiojnë me kujdes këta libra, nuk mund të mbrojnë mëateizmin apo ndonjë ideologji tjetër të devijuar apo filozofi materialiste, sepse këtalibra karakterizohen nga një ndikim i shpejtë, përfundime të qarta dhe janë tëpakundërshtueshëm. Edhe nëse këta njerëz do të vazhdojnë të këmbëngulin në tëtyren, nuk do të jetë gjë tjetër veçse një këmbëngulje të kotë, sepse këta librapërmbysin ideologji të tilla që nga themelet. Të gjitha lëvizjet bashkëkohoreantifetare tashmë mbrohen ideologjikisht, falë librave të shkruar nga Harun Jahja.

Kjo është, pa dyshim, një rezultat i urtësisë dhe dritës së Kur'anit. Autori nëmënyrë modeste dëshiron të shërbejë si një mjet në kërkimin njerëzor të rrugës sëdrejtë të Allahut. Prej botimit të këtyre materialeve nuk kërkohet asnjë përfitimmaterial.

Ata njerëz që inkurajojnë të tjerët për të lexuar këto libra, për të hapur mendjetdhe zemrat e tyre dhe për t'i udhëzuar ata të bëhen robër të devotshëm të Allahut,kryejnë një shërbim të paçmuar.

Njëkohësisht, do të ishte një humbje kohe dhe energjie për të reklamua libratë tjerë, të cilët krijojnë çoroditje në mendjet e njerëzve, i shpien ata në kaosideologjik dhe që nuk kanë një ndikim të fortë dhe preçiz në largimin e dyshimit prejmendjeve të njerëzve, siç është vërtetuar nga përvoja e përparshme. Për librat qëjanë shkruar vetëm e vetëm për të nxjerrë në pah fuqinë letrare të shkrimtarit se saqëllimin fisnik për t'i shpëtuar njerëzit nga mungesa e besimit është e pamundur qëtë kenë një ndikim kaq të madh. Ata që e venë në dyshim këtë mund të shohin qartëse qëllimi i vetëm i librave të Harun Jahjasë është të mposhtë mosbesimin dhe,njëkohësisht, të përhapë vlerat morale të Kur'anit. Suksesi dhe ndikimi i këtij shërbimishfaqen qartë në bindjen e lexuesve.

Një gjë duhet të mbahet parasysh: Arsyeja kryesore për vazhdimin e mizorisë,konflikteve dhe telasheve të tjera që po përjetojnë shumica e njerëzve sot ështëmbizotërimi ideologjik i mosbesimit. Kësaj mund t'i jepet fund vetëm me mposhtjenideologjike të tij dhe, njëkohësisht, duke transmetuar mrekullitë e krijimit dhe moraline Kur'anit, në mënyrë që njerëzit të jetojnë sipas tij. Duke patur parasysh gjendjen ebotës sot, që po precipiton në një spirale dhune, korrupsioni dhe lufte, është e qartëse ky shërbim duhet të jepet shpejt dhe n mënyrë të suksesshme, përndryshe, do tëjetë tepër vonë.

Në këtë drejtim, librat e Harun Jahjasë marrin një rol udhëheqës. Me lejen eAllahut, këto libra do të jenë një mjet, nëpërmjet të cilit njerëzit në shekullin e XXI dotë gjejnë paqen, drejtësinë, dhe lumturinë e premtuar në Kur'an.

5

o Në këtë libër i është kushtuar një kapitull i veçantë rrënies së teorisë sëevolucionit, sepse kjo teori është baza e të gjitha filozofive materialiste.Darvinizmi mohon krejtësisht faktet e krijimit dhe ekzistencën e Allahut dhe, sirrjedhim, përgjatë 140 viteve të fundit shumë njerëz kanë braktisur besimin e tyreduke rënë pre e dyshimit. Për këtë arsye, është një detyrë e rëndësishme që t'itregoni çdo njeriu se kjo teori s'është gjë tjetër veçse mashtrim. Meqenëse, jo tëgjithë lexuesit mund të lexojnë disa nga librat tanë, ne e kemi menduar tëarsyeshme që t'i kushtojmë një kapitull të veçantë të përmbledhur mbi këtëçështje.

o Të gjithë librat e Harun Jahjasë shpjegojnë tema që kanë lidhje mebesimin nën dritën e vargjeve kuranore dhe i ftojnë lexuesit të mësojnë fjalët eAllahut dhe të jetojnë në përputhje me to. Të gjitha çështjet në lidhje me ajetetkuranore janë shpjeguar në mënyrë që të mos lihet vend për dyshim apo përpyetje në mendjen e lexuesit. Stili i thjeshtë dhe i rrjedhshëm i librave bën tëmundur që çdo njeri i çfarëdo moshe qoftë dhe i çfarëdo grupi shoqëror t'ikuptojë ata me lehtësi. Falë shpalosjes së tyre të efektshme dhe të ndritshme, atamund të lexohen me një frymë. Madje, edhe ata njerëz që e refuzojnë besiminndikohen nga faktet që dokumentojnë këta libra dhe nuk mund të hedhin poshtëvërtetësinë e përmbajtjes së tyre.

o Ky libër, po ashtu, të gjithë librat e Harun Jahja mund të lexohen vetëmose të diskutohen në grup. Lexuesit e etur për të përfituar nga librat do të zbulojnëse diskutimi është mjaft i dobishëm dhe u mundëson atyre të shkëmbejnëmendimet dhe përvojën e tyre me të tjerët.

o Një shërbim i madh për Islamin do të ishte ndihma në botimin dhe leximine këtyre librave shkruar vetëm për hir të Allahut. Të gjithë librat e Harun Jahjasëjanë jashtëzakonisht bindës. Për këtë arsye, për t'ia komunikuar të tjerëve fenë evërtetë, një nga mënyrat më të dobishme do të ishte nxitja për të lexuar këta libra.

o Shpresojmë se, lexuesi do t'i hedhë një sy përmbledhjeve të librave tëtjerë të autorit, të cilat janë vendosur në pjesën e pasme të këtij libri. Lënda e tije pasur në çëshjet e besimit është mjaft e dobishme dhe të sjell kënaqësi në lexim.

o Në këta libra, ndryshe nga librat e tjerë, janë mënjanuar tërësishtpikëpamjet personale të autorit, shpjegimet e bazuara në burime të dyshimta, stileqë nuk i kushtojnë kujdesin e duhur temave fetare, dhe as argumenta të pashpresëapo pesimistë, të cilët krijojnë dyshime në mendjen e lexuesit dhe devijime nëzemrat e tyre.

Shtëpia Botuese "Furkan ISM"Brigada II Maqedonase, lokali 22

1000 Shkup, Maqedoni

MIRËSEVINI NËBOTËN E

MILINGONAVE!

Gjatë rrugës për në shkollë, Omeri ecën pranëkopshtit të një shtëpie matanë rrugës dhe qëndron atypakëz.

Në këtë kopsht jeton një mikeshë i tij e veçantë.Askush nuk e njeh këtë mikeshë, por Omeri e do shumë.

Ai asnjëherë nuk harron ta vizitojë dhe kënaqetshumë me shoqërinë e saj. Mbi të gjitha, ai ka njëmikeshë, e cila është më inteligjente se gjithë të tjerët.

Edhe pse shumë e vogël, shoqja e tij mund të bëjëshumë gjëra të rëndësishme. Ajo, madje, ështëpunëtore e madhe.

8

Ajo i kryen të gjitha punët e saj shumë mirëdhe në kohë të caktuar, sikur të ishte

ushtar në ndonjë ushtri. Edhe pse nukshkon në shkollë si Omeri, ajo

kryen me shumë sukses shumëdetyra që duhet t'i kryejë nëjetën e saj.

Ju, me siguri, pyesni vetense, kush është kjo mikeshë e

vogël, apo jo?

9

Ajo është një milingonë e vogël, e cila mund të bëjëshumë gjëra të mrekullueshme.

Ndoshta, ju kurrë nuk keni dëgjuar se, sa të shkathëtadhe inteligjente janë milingonat e vogla. Disa prej jush,madje, mund t'i keni parë si insekte të thjeshta që bredhingjithë ditën, pa bërë asgjë. Por, ata që mendojnë kështu,kanë gabuar shumë, sepse milingonat, si edhe shumëgjallesa të tjera, gjithashtu kanë një jetë të tyren. Omeri karastin t'i mësojë të fshehtat e kësaj jete nga mikesha e tij.Kjo është edhe njëra prej arsyeve pse Omerit nuk i shpëtonasnjë vizitë dhe kënaqet shumë gjatë bisedave me të. Aihabitet shumë nga ato që mëson nga mikesha e tij përbotën e milingonave dhe dëshiron t'u tregojë të tjerëvegjithçka që mëson rreth talentit, inteligjencës dhe veçorivetë tjera të shkëlqyera të mikeshës së vet. Çka, atëherë, ebën Omerin kaq të emocionuar? Pse ai është aq imrekulluar nga bota e milingonave? Edhe juve ndoshta jenikuriozë të dini PSE. Pra, vetëm vazhdoni lexoni…

1 0

Milingonat kanë më shumë anëtarë se çdo gjallesëtjetër në botë. Për çdo 700 milionë milingona të ardhura nëkëtë botë, ka vetëm 40 foshnje prej njerëzve. Me fjalë tëtjera, numri i milingonave në botë është shumë më i madhse i njerëzve. Familjet e milingonave janë, gjithashtu,shumë të mëdha. Për shembull, ju ndoshta keni një familjeme 4-5 anëtarë, megjithatë, në familjen e milingonave,ndonjëherë, ka me miliona milingona. Tani mendo vetëmnjë minutë: sikur ti të kishe me miliona vëllezër dhe motra,a do të ishit në gjendje të jetoni në një shtëpi të vetme?Sigurisht që jo!

Tiparet mahnitëse të milingonave nuk mbarojnë këtu. Megjithëse me miliona prej tyre jetojnë bashkë, ato

nuk kanë probleme me njëra-tjetrën, nuk kanë rrëmujë dheparregullsi. Ato bëjnë një jetë të planifikuar mjaft mirë ku,çdonjëra i bindet rregullave.

Disa familje milingonash merren me rrobaqepësi, tëtjerat kultivojnë ushqimin e vet sikur bujqit, kurse, ca të tjerambajnë ferma të vogla ku rrisin disa kafshë më të vogla.Ashtu si njerëzit mbajnë lopë dhe ua marrin qumështin,ashtu edhe milingonat mbajnë bimë (afide) dhe përdorin"qumështin" e tyre.

1 1

Tani, të shohim se ç'ka për të thënë Omeri rrethbotës së milingonave.

1 2

Milingonat endësejanë rrobaqepëse

të shkathëta. Ato i ndërthurin

gjethet duke itërhequr nga të dy

anët dhe dukeqepur gjethet sëbashku. Në këtë

mënyrë, atondërtojnë një

shtëpi tëmrekullueshme

për vete.

1 3

Milingonat rojtare ruajnëfolenë. Ato e bëjnë këtëpunë me shumë sukses.Edhe milingonat e tjera janë,po ashtu, punëtore tëzellshme. Ato i kryejnë tëgjitha punët e folesë.

OMERI: Në fillim e pashë kokën e saj të vogël dukedalë nga toka. Ajo ma tërhoqi vëmendjen, pasi, ishtepaksa më e madhe se trupi i saj. Pyesja veten, pse kokae saj ishte ashtu dhe fillova ta vërej me kujdes këtëmikeshë të vogël. Koka e madhe, në trupin e saj të vogël,e ndihmonte që të shërbente si roje në hyrje të folesë. Adoni ta dini "si"? Ajo kontrollonte milingonat që donin tëhynin, nëse ishin nga familja e saj apo jo, dhe nuk i lintebrenda nëse ato ishin të huaja. Menjëherë, pasi e pashë,i fola dhe e luta të më tregojë çka po ndodhte brenda.Mikesha ime e vogël e kuptoi kërshërinë time dhe filloi tëmë shpjegonte. Unë doja të dija se, si milingonat me kokëtë madhe i njohin banorët e folesë së tyre dhe i lënë atabrenda.

MILINGONA: Omer, më lerë të të tregoj se, nefamiljet tona i quajmë "koloni". Me fjalë të tjera, nejetojmë në bashkësi të quajtura koloni. Një milingonëshumë lehtë e di nëse milingona tjetër i takon kolonisë sësaj apo jo. Këtë e bën duke prekur trupin e milingonëstjetër me antenat e veta, (shkopthat e vegjël në majë tëkokës) të cilat e ndihmojnë ta dallojë të huajin, falë"aromës karakteristike të kolonisë". Nëse milingona ështëe huaj, nuk mund ta lejojmë të hyjë në shtëpinë tonë.Ndonjëherë përdorim edhe forcën për ta përzënë që atje.

1 4

Milingonat duke "biseduar"me njëra-tjetrën me anë tëprekjes.

Milingonat nuk duan qëtë huajt të hyjnë nëfolenë e tyre, sepse kjodo ta kërcënonte sigurinë e tyre. Ato nukngurrojnë të futen nëluftë për të mbrojturfolenë dhe shoqet etyre.

1 5

Omeri u befasua kur dëgjoi për sistemin e tyre tëpërsosur të sigurisë dhe pyeste veten se, si guxonin tëhuajt të provonin të hynin në fole. Kur ia tha këtëmikeshës të tij, ajo buzëqeshi me të dhe tha që kishteedhe shumë gjëra të tjera që do ta mrekullonin atë.

Më pas, milingona i tha: "Do të të tregoj përbrendësinë e folesë, për të cilën je kurioz tëdish.Kolonitë tona përbëhen nga mbretëresha,milingonat meshkuj, ushtarët dhe milingonat punëtore.

1 6

1 7

Mbretëresha dhe meshkujtkujdesen për shumimin e llojittonë. Mbretëresha është me emadhe se të gjithë ne. Detyra emeshkujve është që ta bëjnëmbretëreshën të lindë milingonatë reja. Ushtarët janë përgjegjëspër mbrojtjen e kolonisë, përgjetjen e ushqimit dhe vendevetë reja për fole. Grupi i funditpërbëhet nga milingonatpunëtore. Të gjitha milingonatpunëtore janë milingona femrasterile.

Milingonat kanëdetyra të

ndryshme. Atopunojnë

shumë, papushuar aspak.

Kjo do të thotë se ato nuk mund të lindin. Ato kujdesen për mbretëreshën dhe foshnjat e

saj duke i pastruar dhe ushqyer ato. Përveç kësaj,ato duhet t'i kryejnë të gjitha punët e tjera në koloni.Ato ndërtojnë korridore të reja në fole, kërkojnëushqim dhe pastrojnë folenë. Milingonat punëtoredhe ushtare, gjithashtu, ndahen në grupe të voglandërmjet tyre. Disa prej tyre janë mbarështues, disandërtues dhe disa kërkues të ushqimit. Çdo grupmerret me nga një punë të ndryshme. Në kohën kurnjë grup lufton armiqtë apo kërkon ushqim, grupitjetër ndërton folenë, ndërsa një tjetër kujdeset përpastrimin dhe riparimin e folesë".

Kur mikesha e tij e vogël ia tregonte të gjithakëto, Omeri dëgjonte i mrekulluar, ndaj dhe e pyeti:"Nuk mërziteni asnjëherë duke pritur në hyrje tëfolesë gjatë gjithë kohës? Cila është detyra jote nëfole?

Milingona u përgjigj: "Unë jam punëtore dhedetyra ime është që të shërbej këtu si rojtare. Siç esheh, koka ime është mjaft e madhe për ta mbuluarvrimën e hyrjes në fole. Jam e kënaqur që kam këtëaftësi dhe e kryej punën time me gëzim. Nukmërzitem kurrë, përkundrazi, jam shumë e kënaqurqë i mbroj shoqet nga rreziqet".

1 8

1 9

Punëtorët ezellshëm nëpunët e tyre.

Omeri nuk kishte se si të mos habitej nga ato i tregoimilingona.

Milingonat punonin tërë kohën për t'ju ndihmuar tëtjerëve, pa menduar fare për veten dhe pa asnjë problem- diçka që, madje, as njerëzit nuk mund ta arrijnëgjithmonë. Nga ato që i tregoi mikesha e tij e vogël, ekuptoi lehtë se, puna e folesë ishte e ndarë në mënyrë tëpërsosur ndërmjet milingonave. Ishte e qartë se, jeta etyre kishte një rend të përsosur dhe të gjitha milingonatduhet të ishin shumë zemërgjëra.

Pastaj ai pyeti se, mos vallë kishte ndodhur ndonjëngatërresë ndonjëherë, sepse disa prej tyre ishin më tëmëdha dhe më të fuqishme se të tjerat. Mikesha e tij esiguroi se, asgjë e tillë nuk kishte ndodhur ndonjëherë dheshtoi: "Ne jemi familje e madhe, Omer. Nuk ka zili, garëpër t'u dukur apo ambicje ndërmjet nesh. Ne gjithmonëndihmojmë njëra-tjetrën dhe mundohemi që t'i shërbejmëkolonisë sa më mirë. Gjithçka në koloni është e ndërtuarmbi sakrificë. Çdo milingonë, së pari, mendon për tëmirën e shoqes së vet, pastaj për veten.

2 0

Më lejo të të jap një shembull. Kur nuk ka ushqim tëmjaftueshëm në koloni, milingonat punëtore menjëherëkthehen në milingona "ushqyese" dhe ushqejnë të tjeratme ushqimin rezervë nga stomaku i tyre. Kur ka ushqim tëmjaftueshëm në koloni, ato përsëri bëhen milingonapunëtore.

I kam dëgjuar njerëzit duke thënë se, ka luftë përmbijetesë ndërmjet qenieve të gjalla në natyrë. Kurrë mosu beso atyre! Ne e dimë shumë mirë se, duhet tëbashkëpunojmë që të jemi të suksesshëm."

Omeri i mrekulluar tha se, ato që dëgjoi ngamilingona për veten dhe familjen e saj të madhe ishin njëshembull i përsosur.

Ai u kënaq jashtë mase kur mësoi se, Zoti e kishtekrijuar kaq zemërgjerë, kaq të dobishme dhe kaq tëpërkushtuar për shoqet e saj.

Pas asaj që dëgjoi, Omeri vendosi të bëhej ikujdesshëm dhe i matur me të tjerët, së paku aq samilingonat dhe të bëhej një njeri, i cili fiton dashurinë eAllahut.

Ishte bërë shumë vonë dhe atij i duhej të niset për nëshkollë. I tha mikeshës se duhet të shkonte, por, padyshim, do ta vizitonte edhe të nesërmen.

2 1

Të nesërmen, Omeri shkoi në të njëjtin vend dhepriti mikeshën e tij të vogël. Pas disa minutash, ajoerdhi. I tha se, kishte pritur tërë natën me padurim që tatakonte përsëri. Pastaj e përkujtoi për premtimin që ikishte dhënë për t'i treguar rreth brendësisë së folesë.

Kështu, milingona filloi t'i tregonte për shtëpinë esaj: "Ndonëse ne jemi insekte të imëta, foleja jonëështë e stërmadhe, sikurse shtabi i përgjithshëm i njëushtrie gjigande. Nëse je i huaj, kurrë nuk do të mundtë hysh brenda. Sepse, siç e di, në derë ka roje si unë.Brenda ka një aktivitet të pandërprerë dhe tëmirëorganizuar. Me mijëra, madje, me milionamilingona ushtare dhe punëtore kryejnë detyrat e tyrenë mënyrë të rregullt. Foletë tona janë mjaft tëpërshtatshme për punë brenda tyre. Për çdo punë, kadhomëza të veçanta dhe këto dhomëza janë ndërtuarnë atë mënyrë që, milingonat ushtare dhe punëtore, siunë, ta kryejnë punën e tyre në mënyrën më të lehtë.Veç kësaj, ne i marrim parasysh të gjitha nevojat tonakur i ndërtojmë foletë. Për shembull, foleja jonë ka katenëntokësore të cilat lejojnë vetëm një sasi të caktuar tërrezeve të diellit të futen brenda. Por, gjithashtu, ka disadhomëza ku, energjia e diellit është shumë enevojshme. Këto dhomëza i ndërtojmë në katet lart, kumund t'i marrin rrezet e diellit në këndin më të gjerë tëmundshëm.

Madje ka edhe dhomëza që duhet të jenë nëkomunikim të vazhdueshëm me dhomëzat e tjera.

2 2

2 3

Në foton anashshohim një qytetnëntokësor tëndërtuar ngamilingonat. Pavarësisht se janëshumë të vogla, atoçuditërisht, mund tëndërtojnë qytete aqtë mëdha mahnitëse

Këto, ne i ndërtojmë pranë njëra-tjetrës, në mënyrë që milingonat mundta takojnë më lehtë njëra-tjetrën.

Depoja për mbajtjen e ushqimitrezervë është e ndërtuar si ndarje e

veçantë në një anë të folesë.Hambaret ku ne mbajmëushqimet tona, ndërtohen nëvende ku mund të arrihenlehtë. Gjithashtu, në qendërtë folesë kemi një sallë tëmadhe, ku mblidhemi nëraste të caktuara."

2 4

1. Sistemi i mbajtjes së temperaturës konstante. 2. Serrë. 3. Hyrjakryesore dhe hyrjet anësore. 4. Dhomëzat e gatshme. 5. Depoja eushqimit. 6. Dhoma e rojtarëve. 7. Mburoja e jashtme. 8. Dhoma einfermiereve. 9. Depoja e mishit. 10. Depoja e drithit. 11. Dhoma e kujdesit për larvat. 12. Dhoma e dimërimit. 13. Reparti i ngrohjesqendrore. 14. Inkubatori. 15. Dhoma mbretërore…Nuk ka dyshim që milingonat nuk mund t'i planifikojnë dhe shpikin tëgjitha këto detaje. Ato janë të frymëzuara nga Zoti.

Kur Omeri i dëgjoi të gjitha këto për folenë, e pyetimikeshën e tij të vogël: "Me të vërtetë, ju i bëni të gjithakëto?" Nuk e kam ditur që milingonat mund të punojnësi inxhinierë dhe arkitektë të shkolluar. Njerëzit duhet tëkalojnë shumë vite në shkollë dhe të punojnë shumë përtë ndërtuar ndërtesa aq të përsosura. Edhe ju ndiqnitrajnime të tilla?

Si përgjigje, milingona vazhdoi me tregimemarramendëse rreth shoqeve të saj:

"Jo Omer, ne këto dituri i kemi tëlindura. Ato kurrë nuk na janë mësuarneve, por ne saktësisht e dimë se çfarëdhe kur duhet bërë.

Shtëpia që kanëndërtuar milingonatështë si kështjellëpër to.

2 5

2 6

Prit, kjo nuk është e gjitha. Kjo që do të të tregojtani do të të befasojë edhe më shumë. Siç të tregova,foleja jonë është shumë e madhe krahasuar memadhësinë tonë. Por, megjithatë, ajo ngrohet mirë. Nëfolenë tonë është një sistem shumë i përparuar ingrohjes qendrore. Në këtë mënyrë, temperaturaqëndron kudo njëlloj gjatë gjithë ditës. Për ta siguruarkëtë, ne e mbulojmë sipërfaqen e jashtme të ndërtesëssonë me materiale të ndryshme, të cilat nuk e lejojnënxehtësinë të depërtojë brenda. Në këtë mënyrë, ne endalojmë ajrin e ftohtë të hyjë brenda gjatë dimrit dhetë nxehtin gjatë verës. Ja se si e mbajmë temperaturënnë të njëjtin nivel."

Nuk ka dyshim që Omeri, po mos ta kishte takuarkëtë mikeshë të vogël, vështirë se do të besonte qëmilingonat mund t'i bëjnë këto gjëra. Ai i thamilingonës: "Sikur, para se të më tregoje ti, të më

tregonte dikush për ndërtimin e folesë tuajdhe të më pyeste se kush mund ta bëjënjë gjë të tillë, do ta kisha të vështirë tëpërgjigjesha.

2 7

Do të thosha se një fole e tillë mund të ndërtohetvetëm me mjete shumë të sakta dhe me njerëz shumë tëaftë dhe të stërvitur. Po të më thoshte dikush se kjondërtesë nuk është ndërtuar nga njerëz të shkolluar, pornga milingonat, të them të vërtetën, nuk do t'i besoja".

Kur mikesha e tij e vogël i tregonte të gjitha këto,shumë mendime ia përshkonin mendjen. Aimendonte se ato janë mjeshtre më tëmëdha se njerëzit dhe filloi tëmendonte ndryshe për këtoinsekte. Ai e kuptoi se Zoti i kishtekrijuar milingonat dhe se ishte frymëzimi i Zotitçdo çast që i bënte ato të silleshin në atë mënyrë.

Ndryshe, ato nuk do të ishin në gjendje t'i bënin tëgjithë këto gjëra me sukses.

Mendimet vazhdonin të vërshonin në mendje,ndërsa, mikesha e tij vazhdonte të tregonte. Omeri savinte e më tepër bëhej kureshtar dhe donte ta pyesë përgjithçka që i binte ndërmend. Meqë kishte dëgjuar semilingonat sillen edhe si fermerë, e pyeti mikeshën e tijse si ato mund ta bëjnë këtë. Si mundet një milingonë,aq e vogël, ta punojë tokën pa asnjë mjet, diçka që

edhe njeriu do ta bënte me vështirësi? Milingona iu përgjigj: "Do të të tregoj

edhe diçka tjetër për ne. Kështu do t'ipërgjigjem lehtë pyetjes tënde. Edhepse dukemi njëlloj, ne ndahemi nëshumë grupe të dallueshme sipasmënyrës së jetesës dhe pamjes së

jashtme.Në Tokë ka rreth 8.800

lloje të ndryshme milingonash.Të gjitha këto milingonakanë tipare të veçanta.Milingonat fermere janënjëri prej këtyre llojeve.Tani do të tregoj përmilingonat që merren mebujqësi. Ato quhen"attas", apo milingonat

gjetheprerëse.

2 8

Tipari kryesor i tyre është bartja në kokë e copavetë gjetheve që presin. Për këtë qëllim, ato së paripastrojnë shtegun e tyre, që të lëvizin më lehtë nëpër të.Rruga e tyre për në fole, duke bartur gjethet e prera,ngjan me një autostradë të vogël. Milingonat ecinngadalë nëpër këtë shteg, duke mbledhur të gjithapengesat, copëzat e vogla të barishteve, zhavorrin dhebimët e egra, dhe duke mënjanuar ato. Në këtë mënyrëato e pastrojnë shtegun ku do të kalojnë.

2 9

Attasët presingjethet me mjeshtëridhe shumë kujdes.

Pas një pune të gjatë dhe të mundimshme,autostrada bëhet e drejtë dhe e lëmuar sikur të ishte

rrafshuar me ndonjë mjet special. Attas-ët ecin nëpërkëtë shteg për të shkuar në fole, duke u fshehur

nën copëzat e mëdha të gjetheve, të cilat imbajnë me nofullat e tyre të shtrënguara

fort."

OMERI: A mos the që fshihen nëngjethe? Pse attas-ët e ndjejnë tënevojshme për t'u fshehur nën gjethe?

MILINGONA: Attas-ët duhettë jenë të kujdesshëm

ndonjëherë, Omer. Përshembull, punëtoret attas

me madhësi të mesme ekalojnë thuajse gjithë ditën largnga foleja, duke bartur gjethe.Për to, është e vështirë që tëmbrohen, sepse gjethet i

bartin me nofullat e tyre tëcilat zakonisht përdoren për

vetëmbrojtje.

OMERI: Po kur ato nukkanë mundësi ta mbrojnëveten, kush i mbron ato?

3 0

3 1

1. Milingonat icopëtojnë gjethete sjella në folenë grimca. 2. Këto grimca ipërtypin duke ibërë masë. 3. Ato e vendosinkëtë masë mbigjethet e thara nëdhomëza të reja. 4. Mbi këtë masëvendosin grimcate kërpudhave tësjella ngadhomëzat e tjera.5. Një grup iangazhuarmilingonashpastron kopshtinduke hequrmaterialet e panevojshme.

M I L I N G O N A :Milingonat gjetheprerësegjithmonë shoqërohennga punëtore më tëvogla. Këto punëtorengjiten në majë tëgjetheve që mbajnë attas-ët dhe i bëjnë sytë katër.Në rast të ndonjë sulminga armiqtë, ata mbrojnëshokët e tyre, pavarësishtse janë aq të vegjël.

OMERI: Ky është edhe një shembull tjetër mahnitësi vetësakrifikimit. Po unë dua të di edhe një gjë. Përse ipërdorin attas-ët këto gjethe? Pse attas-ët i bartin këtogjethe gjatë gjithë ditës?

MILINGONA: Ata i përdorin ato për bujqësinë etyre. Attas-ët i përdorin këto gjethe për të kultivuarkërpudha. Milingonat nuk mund t'i hanë gjethet.

Kështu që milingonat punëtore, pasi i përtypin këtogjethe, bëjnë një grumbull dhe i fusin nën tokë nëdhomëzat e folesë së tyre. Në këto dhomëza ato i

3 2

kultivojnë kërpudhat në gjethe dhe e sigurojnë ushqimine tyre nga filizat e kërpudhave.

Tani me siguri do të pyesësh se, si milingonat evogla mund të bëjnë kaq gjëra të mrekullueshme?

OMERI: Po. Me të vërtetë po përpiqem ta kuptoj sesi milingonat arrijnë t'i bëjnë të gjitha këto. Përshembull, nëse më thua të kultivoj kërpudha, do të ishteshumë vështirë për mua. Së paku duhej të lexoja disalibra dhe të kërkoja ndihmë prej njerëzve që e dinë këtëpunë. Por e di që attas-ët nuk trajnohen nga dikush.Tani po e kuptoj më mirë çfarë ju bën juve dhe shoqettuaja milingona aq të talentuar. Ju jeni të programuarata bëni punën tuaj.

3 3

Për shembull attas-ët vijnë në botë duke ditur përbujqësinë. Pa dyshim, Zoti, Krijuesi i gjithë gjallesave, ua dhaattas-ëve këtë dituri. Zoti është Ai i Cili të krijoi ty dhe të gjithëshoqet e tua me gjithë këto tipare mahnitëse.

MILINGONA: Ke të drejtë Omer. Ne i dimë këto gjërasepse me to kemi lindur. Zoti, Krijuesi ynë, na i dha këto sibekim.

Omeri përsëri u vonua. Pasi e falënderoi miken, u nis përnë shkollë. Duke ecur, i jehonin në veshë ato që i tregoimilingona. Ndërkaq, ai vazhdonte të mendonte. Vepratmjeshtërore të milingonave, tregonin për një urtësi të madhe.Por, kjo urtësi nuk mund t'u takonte vetë milingonave. Ato nëfund të fundit ishin krijesa të imëta. Atëherë, të gjitha aftësitë emilingonave duhet t'u tregojnë njerëzve mençurinë e Zotit. Përtë treguar madhështinë e ekzistencës së Tij dhe artin e krijimit,Zoti, Krijuesi i milingonave, i bëri këto krijesa të imëta tëkryejnë gjëra që kurrë nuk do të mund t'i bënin me mençurinëdhe dëshirën e tyre. Mikesha e tij, urtësinë e lindur që kishte,aftësinë dhe natyrën e sakrifikimit, ia detyronte frymëzimit tëZotit. Çdo gjë që bënte, ishte argument jo i saj, por i fuqisë dhemençurisë së Zotit.

3 4

Duke menduar për këtë, ai ekuptoi se disa gjëra që iimagjinonte ndryshe, tani uzëvendësuan me fakte të vërteta.Ai, edhe një herë, e kuptoi setregimet për gjallesat, se si atoerdhën në jetë rastësisht, se si ifituan aftësitë e tyre rastësisht mekalimin e kohës, ishin gënjeshtra.Si mund të jenë të vërteta? Vetëmmendo, si mund të "flasin"milingonat njëra me tjetrën aqmirë po të kishin ardhur në botërastësisht? Si do të mund tëkomunikonin njëra me tjetrën pakurrfarë çrregullimi dhe tëndërtonin fole aq të përsosura?Përveç kësaj, edhe sikur të gjithakëto milingona të kishin ardhur nëekzistencë rastësisht dhe sikur tëjetonin vetëm për ta mbrojturveten, atëherë si mund të ndodhëqë ato të bëjnë aq sakrifica tëmëdha për njëra-tjetrën? Aimendonte për këto gjëra gjatëgjithë ditës në shkollë.

3 5

Attasët duke mbarturgjethet që kanë prerë

Kur shkoi mbasdite në shtëpi, vendosi ta lexonteKur'anin, të cilin Zoti ua zbriti të gjithë njerëzve. Vargu iparë që lexoi ishte ky:

"Në krijimin e qiejve e të tokës, në ndryshimin e natësdhe të ditës, ka argumente të qarta për ata që kanë arsyedhe intelekt. Për ata që All-llahun e përmendin me përkujtimkur janë në këmbë, kur janë ulur, kur janë shtrirë dhethellohen në mendime rreth krijimit të qiejve e të tokës (dukethënë): "Zoti ynë, këtë nuk e krijove kot, i lartësuar qofsh,ruana prej dënimit të zjarrit!" (Ali Imran: 190-191).

Ai ishte plotësisht i bindur që vetë Zoti krijoi milingonat,atë, nënën dhe babanë e tij, vëllain e tij dhe gjithçka nëunivers. Mikesha e tij e përkujtoi për gjënë më me rëndësinë botë. Ajo ishte: "Nuk ka krijues tjetër pos Zotit".

3 6

Besoj se kur t'i lexoni këtorreshta, të gjithë ju do takuptoni të vërtetën, sikurse

Omeri, dhe do ta mësonise Zoti është Ai, i Cili krijoigjithçka.

Pastaj do të thoni:"Darvini, i cili tha se qeniet egjalla nuk u krijuan, porerdhën në jetë rastësisht, ishtenjë gënjeshtar i madh. Kur jemi të rrethuar me krijesa me aqaftësi mahnitëse, është e pamundur të mendojmë që atoerdhën në jetë rastësisht".

Prandaj, nëse edhe ju takoheni me ndonjë mik të mirësikurse Omeri, mos harroni se keni shumëçka të mësoni prejtij. Studioni dhe mendoni për përsosmërinë e artit të Zotit, iCili e krijoi atë. Dhe nëse ndonjëherë takoni gënjeshtarë siDarvini, tregojuni atyre për tiparet e miqve tuaj të vegjël dheu thoni se kurrë nuk do t'u besoni gënjeshtrave të tyre tëpakuptimta.

3 7

Darvini ka gënjyer

G j i thashtu nga Harun Jah ja

bota e miqve tonë të vegjël milingonave. albanian (shqip)

Science