OPTİMİSTNİSAN 2014 94

- GÖKSEL GÜRSEL

Bursa’nın ilçelerine bağlı dezavantajlı köylerde Uludağ Üniversitesi öğrencilerinin inisiyatifiyle sürdürülen, eğitimden kültür-sanata, eğlenceli bilimsel deneylerden arıcılığın geliştirilmesine birçok çalışma yapan Köye

Öğrenci Yardımı (K.Ö.Y.) projesinin koordinatörü Yaşar Temiz ile,kırsal alanda ürettikleri sosyal değeri konuştuk.

“BIZ BIR HAYAL KURDUK”

S O S Y A L G İ R İ Ş İ M

Sizi tanıyalım öncelikle… 2009’da Uludağ Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi’ni kazan-dım. Hazırlık sınıfında Uludağ Üniversitesi Toplum Gönül-lüleri topluluğuna katılmıştım ve onların etkinlikleri kapsa-mında çocuklarla çeşitli eğitsel aktiviteler yürütüyorduk. Gö-nüllülükle burada tanıştım, “Sosyal sorumluluk nedir” burada anladım. Yardım etmeyi çok severim ama belli bir amaç için örgütlenmiş bir grupla planlı çalışarak yardım etmek daha güzel. Okul bittiğinde, mesleğimle gönüllülük çalışmalarımı birleştirsem ne kadar güzel olur diye düşünmeye o sıralarda başladım. Bu düşünceler bilmeden de olsa benim sosyal giri-şimcilik kavramıyla tanışmama aracı oldu.

K.Ö.Y. Projesi ile nasıl tanıştınız? Gönüllü etkinliklerimizde tanıştığım bir arkadaşımdan bir gün bir e-posta aldım. Üniversite öğrencilerinin kendi imkânlarını kullanarak köylerdeki çocuklara eğitim veren, okulları tamir eden, köyün ve köylünün gelişmesi için et-kinlikler düzenleyen, tamamı gönüllü Uludağ Üniversitesi öğrencilerinden oluşan bir projenin varlığından (K.Ö.Y. Pro-jesi) bahsediyordu. Bu eğitimler için çocuklara İngilizce ders verecek gönüllü arıyorlardı. Çok heyecanlandım, çünkü bu benim lise yıllarındaki hayalimdi. Bir otobüs yardımsever, gönüllü arkadaşlarla bizim kadar imkânı olmayan kardeşleri-mizin yanına gidip onlarla ders işleyip oyunlar oynayacaktık, nitekim öyle de oldu. Çocuklarla her şeyi yaptık. Ayakkabıla-

rımız yırtılana kadar futbol oynadık, ağlayana kadar güldük, öğrenene kadar ders çalıştık ve akılda kalıcı küçük bilimsel deneylerle dünyayı tanıdık…

K.Ö.Y. Projesi hangi sosyal sorunu ortadan kaldırmayı amaçlıyor?K.Ö.Y. Projesi Uludağ Üniversitesi öğrencisi üç gönüllü öğ-rencinin “Acaba ülkenin kalkınması için biz öğrenciler neler yapabiliriz” diye konuşurken ortaya atılmış bir fikirden doğ-muş. Projenin anahtar kelimeleri gönüllü, üniversite öğren-cileri, kırsal kalkınma, köy ve yerel sermayedir. Bu projeye Uludağ Üniversitesi’ne kayıtlı her öğrenci gönüllü olarak katılabilir. Öğrenciler kendi bilgi ve becerileri doğrultusun-da bir etkinlik alanında çalışır. Projenin temel amacı köy halkının eğitim, bilim, kültür, sanat ve ekonomik açılardan kalkınması. Proje kendi maddi kaynaklarını kendi oluşturma-ya çalışırken, sermayesinin yüzde 100’ü yerli olmayan hiçbir kurumdan sponsorluk desteği almıyor. Bu da bildiğim kada-rıyla Türkiye’de bir ilk. Kırsalda çalışmanın zor olabileceğini göz önüne alarak ilk çalışmamızı Bursa’da YİBO’da (Yatılı İlköğretim Bölge Okulu) yaptık. Daha sonra dezavantajlı bir bölge olan, ekonomik ve demografik göstergeleri Doğu ve-ya Güneydoğu Anadolu’dan farklı olmayan Keles ilçesinde çalışmalarımıza başladık. Her yıl 28 hafta boyunca her pazar hiç aksatmadan çalıştığımız köylere gidiyor ve etkinlikleri-mizi yürütüyoruz.

Şu ana kadar Bursa civarında kaç köyü ziyaret ettiniz ve ne gibi çalışmalarda bulundunuz?Bu zamana kadar Keles ilçesinde dört köy, bir tane de yatılı ilköğretim bölge okuluyla Nilüfer ilçesine bağlı bir köyde de çalışmalar yaptık. Çalıştığımız tüm köylerde sağlık, ziraat ve hayvancılık, eğitim, bilim, kültür, sanat ve ekonomik kalkın-ma alanında çalışmalar yürüttük. Gittiğimiz köylerin üçünde kullanılamaz durumda olan köy okullarını onarıp donatarak çocukların birlikte vakit geçirebileceği kütüphaneler kurul-masına destek verdik. Buraları, yaşlarına uygun kitapları alıp okuyabilecekleri birer kültür merkezi haline getirdik.

Gönüllüleri nasıl koordine ediyorsunuz, nasıl eğitiyorsunuz?Her dönem başında yapılan ve bir gün süren K.Ö.Y. eğitimini almadan sorumluluk verme aşamasına geçmiyoruz. Çünkü o eğitimde iletişimden takım çalışmasına, gönüllülük kav-ramından çocuklara nasıl yaklaşılması gerektiğine birçok konuda temel eğitimler veriyoruz. Temel eğitimden geçen gönüllü arkadaşlarımız köye gitmeye hazır hale geliyor. Son-rasındaysa bir gönüllü programımız var. Bu program, artık köye gitmeye hazır olan ekipler için orada neler yapılacağını planlama evresini içeriyor. Her proje ekibi, ne tarz çalışmalar

yapacaklarına kendileri karar veriyor ve bunu diğer ekiplerin de katıldığı oturumlarda bizlerle paylaşıyorlar. Bu her haf-ta sonu köye gitmeden önce tekrarlanan bir hazırlık süreci. Ardından arkadaşlarımız, o hafta sonu için ne planlandıysa köy ziyaretinde bunu gerçekleştiriyorlar. Süreçte inisiyatif alabilmeleri onları motive ediyor, sosyal sorun ile duygusal bağ kurmalarını sağlıyor ve değişimi sahipleniyorlar. Ayrıca bizim “hayal işliği” ekibimizi oluşturan proje gönüllülerimiz, kişisel gelişimi de ekip içerisinde sağlamak için her hafta ya-pılan münazara maçlarıyla, film günleriyle ve kitap paylaşım-larıyla gönüllülerimizi ve projeyi canlı tutuyor. Proje aslında sadece pazar günleri köye gitmekten ibaret değil, arkadaş-larımız her şeyin belirli bir düzende ve sırasıyla olması için, etkinliklerin gerçekleşeceği haftanın başından itibaren hazır-lıkları sürdürüyor. Bu sayede, gönüllülerimizin ileriki hayatla-rında sorumluluk sahibi ve özverili bireyler olarak hayatlarını sürdürmelerine de katkı sağlamış oluyoruz.

Projeniz öğrenci yardımı odaklı olsa da, köyün tarım ve ekonomisini de kalkındırmaya çalışıyorsunuz. Bunun için ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?Kırsalda tam kalkınma sağlamaya çalışıyoruz. Bunun için de

OPTİMİSTNİSAN 2014 95

FOT

OĞ

RA

F: Ö

ZG

ÜR

GÜ

VEN

Ç

köylünün kendi tarlasını, kendi hayvanını, kendi bağını ve bahçesini verimli kullanmasını istiyoruz. Eğitimlerimiz ara-cılığıyla onlarla gerekli uygulama ve bilgileri paylaşmanın ardından, desteğini rica ettiğimiz üniversitedeki hocaları-mızın da rehberliğiyle, köyün yetişkinleriyle birlikte uygu-lamalarımızı sürdürüyoruz. Bu konuda en belirgin olarak arıcılık alanında ilerledik ve iki köyümüzde projemize ait kovanlarımız var. Oradan üretim yapıp şu an için az mik-tarda da olsa ilerde artacağına emin olduğumuz şekilde ekonomik değer yaratıyoruz. Ayrıca köy halkından arıcılığa yeni başlayan ya da kovanı az olup onları artıranlar da var. Tarlalarında yaptığımız testler sonrası ürününü değiştiren ya da kullandığı ilacın yanlış olduğunu fark edenler, hay-vanın bakım yeri çok kötü olan ama biz anlattıktan sonra ahırları iyileştirmeye gidenler var. Bununla birlikte “Paper Art” sanatı (atık kâğıtlardan takı ve benzeri yeni materyaller üretmek) ile ilgili çalışmalar yürütüyoruz. Köydeki genç kız ve kadınlara bu sanatı öğrettikten sonra, köylünün yaptığı takıları biz pazarlıyor ve elde edilen gelirin ufak bir kısmı-nı projeye, büyük kısmını ise kadınlara aktarıyoruz. Bilim-sanat ekibimizin çocuklarla kolonya ve mum yapmasıyla birlikte bu fikri de ekonomik kaynağa çevirdik. Şimdi farklı renk ve şekillerde kendi kolonya ve mumlarımızı yapıyoruz. Girişimciliğin küçük yaşlarda elde edilen bir beceri oldu-ğuna inanıyorum. Bu nedenle çocuklarla yürüttüğümüz her etkinlikte, çocukların eğitimine ve sosyal gelişimine katkı

sağlamanın yanında, yaşadıkları çevrenin sorunlarını ken-dilerinin çözmesine ve yaşamları için ekonomik katkı ge-tiren faaliyetler yürütmelerine destek oluyoruz. Çocukların da bizimle beraber bir şeyler yapabilmek için uğraşması bizi çok heyecanlandırıyor. Her gün çabanızın karşılığını aldığınızı görmek, akşam dönerken çok büyük bir mutluluk katıyor size.

Bilgi Genç Sosyal Girişimci Ödülleri finalistisiniz. Bundan sonraki süreçte K.Ö.Y. Projesi’ni nasıl bir hikâye bekliyor?Bu benim için çok heyecan vericiydi. Finalist eğitim prog-ramında aldığım eğitimler K.Ö.Y.’ü daha iyi anlamama ve ileriyi görmeme yardımcı oldu. Bu eğitimlerin hepsini arka-daşlarıma ve projeye aktarmak için can atıyorum. Bununla ilgili çalışmalara başladık bile. İlk olarak projeye bir işletme modeli kurmaya çalışacağız. Çünkü bunca yıllık çalışmala-rımız artık meyvesini vermeye başlıyor ve bir para döngüsü oluşmaya başladı. Bunu tasarlayacağımız modelin üstüne oturtmaya çalışacağız. Aldığım eğitimleri proje arkadaşla-rımın almasını çok istiyorum ve bunun için ödül eğitimleri sırasında tanıştığım insanlarla bunu yapmaya çalışacağım. Proje başladığından bu yana bir hayalimiz daha var: Yedi bölgede yedi K.Ö.Y. projesi olsun diyoruz. Biz bir hayal kur-duk ve o hayalin ışığında yürüyoruz. Bunun için daha emin adımlarla daha sağlam temellerle ilerleyeceğiz.

OPTİMİSTNİSAN 2014 96

S O S Y A L G İ R İ Ş İ M

“Çocuklarla yürüttüğümüz her etkinlikte, çocukların eğitimine ve sosyal gelişimine katkı sağlamanın yanında, yaşadıkları çevrenin

sorunlarını kendilerinin çözmesine ve yaşamları için ekonomik katkı getiren faaliyetler yürütmelerine de destek oluyoruz”

K.Ö.Y. PROJESİ GÖNÜLLÜLERİ