BİRİNCİ BASAMAK HEKİMLİĞİN DE

BÖBREK YETMEZLİĞİNE YAKLAŞIMDR RUHSAR UÇAR

MERSİN DEVLET HASTANESİ

HEMODİYALİZ ÜNİTESİ

Kronik Böbrek Hastalığı(Klinik / Toplumsal Önemi)

Sık görülen, Morbiditesi ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Sosyo-ekonomik yükü büyük olan, Farkındalığı ve erken tanı olasılığı

düşük, Ancak, zamanında fark edildiği zaman

önlenebilen veya hiç olmazsa geciktirilebilen bir hastalıktır.

Kronik Böbrek Hastalığı-EvrelerEvre Tanım GFH (mL/dk/1.73 m2)

1 Böbrek hasarı ≥90(Normal veya artmış GFH ile birlikte)

Hafif GFH azalması (böbrek 60-89 hasarı kanıtları ile birlikte)

2

3 Orta düzeyde GFH azalması

30-59

4 Ağır GFH azalması 15-295 Böbrek yetmezliği <15

(KDIGO 2005, NICE 2008)

Serum Kreatinine Dayanan GFH Hesaplamaları

xCockcroft-Gault eşitliği CCr(mL/dk)= (kadın ise

0.85 )

Kısa MDRD Çalışması eşitliği

GFH(mL · dk-1 / 1.73 m2)=186x(SCr)-1.154x(Yaş)-0.203 x(kadınsa 0.742) x (siyah ise 1.210 )

CCr kreatinin klirensini; MDRD, Modification of Diet in Renal Disease; ve SCr, serum kreatinini in mg/dL.

Yaş yıl, ağırlık kilogram.

Türkiye’ de Diyaliz Hasta Sayıları

Diyaliz hasta sayısı için 2015 yılına projeksiyon

% 10

pmp

(Milyon nüfus başına;pmp)

Türkiye’ de SDBY (RRT Gerektiren) Sıklığı

Toplum Bazlı Epidemiyolojik Çalışmalar

Comprehensive Clinical Nephrology 4th Ed. 2010 pp:908

Çalışma Ülke Tasarım Olgu sayısı MA Oranı,% KBHOranı,%

NHANES III ABD CS/L 15,626 12 11

PREVEND Hollanda CS/L 40,000 7 -

NEOERICA İngiltere CS/Hizmet bazlı

130,226 - 11(K), 6(E)

HUNT II Norveç CS 65,181 6 10

EPIC-Norfolk

İngiltere CS 23,964 12 -

MONICA-Augsburg

Almanya CS 2,136 8 -

AusDiab Avustralya CS 11,247 6 10

Taiwan Tayvan CS/L 462,293 - 12

Beijing Çin CS 13,925 - 13

Takahata Japonya CS 2,321 14 -

CREDIT Türkiye CS/L 10,872 10,2; A:2 15,7

ERİŞKİNLERDE KRONİK BÖBREK HASTALIĞI PREVALANSI % 15.7

TÜRKİYE’NİN BÜYÜK SORUNU

TÜRKİYE’DE 7.317.315 ERİŞKİN KRONİK BÖBREK HASTASI VAR

HER 6-7 ERİŞKİNDEN BİRİSİ KRONİK BÖBREK HASTASI

TÜRKİYE’DE 2.369.059 ERİŞKİNDEEVRE 3-5 KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VAR

CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması

HER 20 ERİŞKİNDEN BİRİSİNDE KRİTİK GFH AZALMASI VAR

Türkiye’de Kronik Böbrek Hastalığının Farkındalığı

CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması

CREDİT çalışması 2005 yılında Sağlık Bakanlığı ve TÜBİTAK onay ve desteğiyle Türk Nefroloji derneği önderliğinde KBY’nin prevalansının ve boyutlarının saptanması için başlatılmıştır. 2009 yılında tamamlanmıştır.

AMAÇLARBİRİNCİL AMAÇ

18 yaş üzerindeki bireylerde kronik böbrek hastalığı (KBH)prevalansını ülke genelinde cinsiyet, yaş, yerleşim yerive coğrafi bölge gibi alt gruplarda belirlemek.

İKİNCİL AMAÇKronik böbrek hastalığına eşlik eden hipertansiyon, diyabet,obezite, metabolik sendrom, dislipidemi ve hiperürisemisıklıklarını saptamak.

CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması

YÖNTEMLER

18 yaş üzeri, Küme örneklem yöntemi ile 10.748 erişkin çalışmaya alınmıştır. Farklı düzeyde tabakalara(Bölge, İl, Kent/Kır ,yaş grupları, haneden alınan birey sayısı) kotalar uygulanmıştır. Her coğrafi bölgeden 2-5 İl çalışmaya alındı.Çalışma toplam 23 İl de gerçekleşti.(18 yaş üstündeki popülasyon 46.543.409 dur).

İNSİDANS: Risk altındaki nüfusta

hastalığı yeni edinenlerin, yani yeni olguların sayısıdır.

PREVALANS: Risk altındaki nüfusta

hastalığa sahip olguların sayısıdır.

Türkiye’de kronik böbrek hastalığı prevalansı

p<0.001

Yaş gruplarına göre kronik böbrek hastalığı prevalansı

p<0.001

Yerleşim yerine göre kronik böbrek hastalığı prevalansı

p=0.049

Bölgelere göre kronik böbrekhastalığı prevalansı

p<0.001

RRT Gerektiren SDBH nda Primer Etyoloji

%

Hemodiyaliz Hastalarında DM ve HT Oranları

%

Kronik böbrek hastalığı ile ilişkili risk faktörlerinin sıklığı

Eşlik eden hastalıkların tanısı

DİABETES MELLİTUS Tanı almış olma Açlık plazma glukozu ≥126 mg/dl

HİPERTANSİYON Tanı almış olma Kan basıncı ≥140/90 mmHg

BOZULMUŞ AÇLIK GLUKOZU Açlık plazma glukozu 100-125 mg/dl

Eşlik eden hastalıkların tanısı

OBEZİTEVücut kitle indeksi ≥30 kg/m2 ObezVücut kitle indeksi 25-29.9 kg/m2 Fazla kilolu

ABDOMİNAL OBEZİTE (Bel Çevresi)Kadınlarda ≥88 cmErkeklerde ≥102 cm

DİSLİPİDEMİLipid düşürücü ilaç kullanımı veya lipid profili Total kolesterol >240 mg/dl LDL-kolesterol >130 mg/dl HDL-kolesterol <46 mg/dl (kadınlarda)

<40 mg/dl (erkeklerde) Trigliserid >150 mg/dl

Eşlik eden hastalıkların tanısı

METABOLİK SENDROMAmerican Heart Association (AHA) kriterleri(Aşağıdaki kriterlerden üç veya daha fazlasının varlığı) Artmış bel çevresi

Kadınlarda ≥88 cmErkeklerde ≥102 cm

Yüksek trigliserid düzeyi (≥150 mg/dl) Düşük HDL-kolesterol düzeyi

Kadınlarda <50 mg/dlErkeklerde <40 mg/dl

Yüksek kan basıncı (≥130/85 mmHg) Yüksek açlık glukozu (≥100 mg/dl)

HİPERÜRİSEMİSerum ürik asit düzeyi >6 mg/dl (kadınlarda)

>7 mg/dl (erkeklerde)

Türkiye’de Diabet SıklığıY

üzde

TURDEP-I: Satman I, et al. Diabetes Care 2002;25:1551-6 TURDEP-II

Diyabet prevalansı

Kadın Erkek Genel0

5

10

15

20

14.3

10.913,7

(%)

p<0.001

Yaş gruplarına göre diyabet prevalansı

p<0.001

Kronik böbrek hastalığı evrelerine göre diyabet

prevalansı

p<0.001

Diyabete göre mikro ve makroalbüminüri prevalansları

p<0.001

Diyabete göre kronik böbrekhastalığı prevalansı

p<0.001

Kronik böbrek hastalığına göre diyabet prevalansı

p<0.001

6

13,7

0

5

10

15

20

Genel oran

Farkında olan

%

Türkiye’de Diabetiklerde Farkındalık ve İlaç Kullanım Oranları

0

10

20

30

40

50

60

70

80

İlaç alan

İlaç almayan

%

60,7

39,3

Hipertansiyon prevalansı

p<0.001

Yaş gruplarına göre hipertansiyon prevalansı

p<0.001

Kan basıncı evrelerine göreserum kreatinin düzeyi

p<0.001

Kan basıncı evrelerine göre glomerüler filtrasyon hızı

p<0.001

Hipertansiyona göre kronik böbrek hastalığı prevalansı

p<0.001

Kronik böbrek hastalığına göre hipertansiyon prevalansı

p<0.001

Kan basıncı evrelerine göre kronik böbrek hastalığı

prevalansı

p<0.001

Kronik böbrek hastalığı evrelerine göre hipertansiyon

prevalansı

p<0.001

Türk toplumunda hipertansiyonun farkındalığı ve kontrolü

60 --------------------------------------

40 - - + - - - -

20 - - + - - - -

10 - - + - - - -

0 - ' - -HT'nun

farkındalığı HT ilaçlarının kullanımı

Tum hipertansiflerde

kontrol oranı

Tedavi alanlarda kontrol oranı

' 30 - - + - - - -

Türkiye’de Artan Obezite Oranları

Yaş gruplarına göre obezite prevalansı

p<0.001

Obeziteye göre kronik böbrek hastalığı prevalansı

p<0.001

Kronik böbrek hastalığına göre obezite prevalansı

p<0.001

Kronik böbrek hastalığı evrelerine göre obezite prevalansı

p<0.001

Metabolik sendrom prevalansı

p<0.001

Yaş gruplarına göre metabolik sendrom prevalansı

Metabolik sendroma göre kronik böbrek hastalığı prevalansı

ı

p<0.001

Kronik böbrek hastalığına göre metabolik sendrom prevalansı

p<0.001

Kronik böbrek hastalığı evrelerine göre metabolik sendrom prevalansı

p<0.001

Dislipidemi prevalansı

Dislipidemiye göre kronik böbrek hastalığı prevalansı

p<0.001

Kronik böbrek hastalığına göre dislipidemi prevalansı

p<0.001

Kronik böbrek hastalığı evrelerine göre dislipidemi prevalansı

Önemli Bir Tehlike: TUZ

INTERMAP Çalışması (Arch Intern Med. 2006;166:79-87), SALTurk Çalışması

HEMODİYALİZ HASTA SAYISI

51

62KADINERKEK

Mersin Devlet Hastanesi

YAŞ VE CİNSİYETE GÖRE HASTA SAYISI

19-29

30-39

40-49

50-59

60-69

70-79

80-ÜST

Ü02468

101214

ERKEKKADIN

Mersin Devlet Hastanesi

KVH &KBH

KVH + KVH -0

10203040506070

6449

Seri 1

MERSİN DEVLET HASTANESİ

HT & KBH

HT + HT -0

102030405060708090

83

30

Sütun1

Mersin Devlet Hastanesi

DM & KBH

DM + DM -0

10

20

30

40

50

60

70

4865

Mersin Devlet Hastanesi

DİSLİPİDEMİ&KBH

DİSLİPİDEMİ + DİSLİPİDEMİ -0

1020304050607080

44

69

Mersin Devlet Hastanesi