ASEAN 20TH CENTURY LITERATURES

SELECTED POEMS AND SHORT STORIES FROM

THAILAND

Introduction

The Office of Contemporary Art and Culture, Ministry of Culture, is mandated to promote,

support and disseminate contemporary art and culture. The ultimate aims are to increase and

develop the knowledge and promote their social applications. The contemporary arts included in

this endeavour are visual arts, performing arts, music, literature, architecture, decorative arts,

graphic design, films and fashion design.

In the project ASEAN 20th Century Literatures, the Office of Contemporary Art and Culture

implements this project to promote understanding of Thai culture and way of life among foreign

readers. Only 9 literary pieces are selected by the appointed Committee for their appeal, literary

value, and reflection of Thai literature development. All of them show Thai way of life, society

and culture. Last but not least, they inspire imagination and creativity.

Three short stories and six poems are translated into English. They are Champoon by

Dhep Mahapaoraya, Maum by Kukrit Pramoj, and The Barbs by Phaitoon Thanya. The poems are

What is such forging? by Ujjeni, A Poet’ s Pledge 1 & 2 by Angkarn Kalayanapong, E-san by Nai

Pee, Mere Movement by Naowarat Pongpaiboon, Smile of the Rice Goddess by Chiranan

Pitpreecha, and Arrival of Nirvana at Egg-Noodle Shop by Montri Sriyong.

CHAMPOON

by Dhep Mahapaoraya

Champoon is a novella portraying Thai society prior to 1942 when women were mostly deprived

of their rights and freedom. Their marriage needed to be approved by their parents. In this

novella, the heroine, Champoon, has a forbidden love with a non-local man. Having him as her

one and only love leads Champoon to her doom. The novella not only reveals Champoon’s

strong determination and extreme sense of human dignity, but also reflects the background and

atmosphere along with the way of life in the south of Thailand during that time.

MAUM

by Kukrit Pramoj

Maum reveals the hardship of life in Bangkok during World War II (1942 – 1945). Families fell

apart – separation and poverty were commonplace. Men became soldiers. Women and children

were killed by bombs. The author narrates the story through the eyes of a dog named “Maum”,

turning series of unfortunate events into something lively and hopeful. Maum was very loyal to

his master. With this kind of loyalty, the dog prevented his master from turning into a thief. The

author seems to speak from the dog’s heart; and this short story reflects how much Thai people

love their dogs.

THE BARBS

by Phaitoon Thanya

The Barbs is a short story reflecting the spirit and way of living of Thai rural people in agricultural

society, which is based on friendship. Old people are full of tender loving care. However,

materialism and technological advancement create an industrial society in which friendship and

compassion are in doubt. An old lady’s consideration is then not welcomed by a new mother

who knows little about raising a newborn baby. It takes time for her to understand the old lady’s

true intention. The author clearly shows the changing portrayal of Thai society, using the pleated

barbs as the symbol of rural compassion.

WHAT IS SUCH FORGING?

by Ujjeni

This poem inspires people to get up and fight various obstacles in life. It raises the feeling of

pride for being human. Filled with figures of speech showing vivid pictures and profound

emotions, it is a classic poem inspiring people especially the young generations of each era. The

poem gives moral support for every occasion, be it the political struggle of the mass citizens or

the grievance of an individual.

A POET’S PLEDGE 1 & 2

by Angkarn Kalayanapong

The two poems under the same name written in different eras demonstrate the greatness of

poets which differentiates them from ordinary people. In general, the ultimate goal of any

Buddhist is to practice Dharma and reach nirvana. However, the poet in this poem (referring to

the author) makes a pledge that he would rather write forever without any wish for nirvana. His

only wish is to create poetry for the world – to convey the meaning of all earthly matters through

great poetry to benefit the world. This poem praises the extremely valuable qualities of a poet.

E-SAN

by Nai Pee

This poem vividly portrays the drought of E-san, or the northeast, during pre-1950s in a realistic

way possible. The poet employs various figures of speech to successfully create rich emotions

enabling the Thai people to realise how barren E-san was at that time. Having represented the

poet’s appeal to the world and humankind, this poem is another piece of the Thai classics. The

author was a poet, a prosecutor and a political activist.

MERE MOVEMENT

by Naowarat Pongpaiboon

This poem was written a few days before the uprising of 14 October 1973. It reflects the poet’s

role in the movement of people’s thoughts and ways of living in the society. The poem reveals

the Thai people’s inner state involving their frustration and oppression under a dictator’s regime.

With the author’s profound creation of image, this poem has been praised at all times.

SMILE OF THE RICE GODDESS

by Chiranan Pitpreecha

This poem portrays pestle crushing of rice by several female farmers, showing harmony and

mutual kindness as well as the agricultural tradition in Thailand. Onomatopoeia is mainly used,

resonating the sound of pestle crushing and creating the image of harmonious rhythmic

trampling. As rice growing is the most important profession in Thailand, the poem successfully

symbolizes the farmers, female rice growers and our nation.

ARRIVAL OF NIRVANA AT EGG-NOODLE SHOP

by Montri Sriyong

This poem reflects the essence of work. The author is a duck noodle merchant who makes his

own noodle by threshing flour. He then portrays this process in this poem from the beginning to

the end. At the same time, the poem is rich in image and emotion, mainly happiness that springs

from work. This coincides with the teaching of Buddhadasa Bhikkhu who was a well-known monk

from the south of Thailand: “work is happiness’. This poem touches the heart of those who seek

to understand life.

The Office of Contemporary Art and Culture is proud to present the Thai way of life and

the literary values of this literature you are reading. We fervently hope that you will continue to

support this endeavour.

The Office of Contemporary Art and Culture,

Ministry of Culture,

Thailand

POEMS

What is Such Forging? by Ujjeni

E-san by Nai Pee

A Poet’s Pledge 1 by Angkarn Kalayanapong

A Poet’s Pledge 2 by Angkarn Kalayanapong

Mere Movement by Naowarat Pongpaiboon

Smile of the Rice Goddess by Chiranan Pitpreecha

Arrival of Nirvana at Egg-Noodle Soup by Montri Sriyong

SHORT STORIES

Champoon by Dhep Maha-Paorya

Maum by M.R. Kukrit Pramoj

The Barbs by Phaitoon Thanya

Editorial Committee List

Advisor

Mr. Khemchat Thepchai

Director – General

Office of Contemporary Art and Culture

Ms. Vimolluck Chuchat

Expert on Fine Art Promotion (Visual Art)

Office of Contemporary Art and Culture

Ms. Nardnisa Sukchit

Director of Resource and Funding Center

Office of Contemporary Art and Culture

Ms. Darunee Thamapodol

Director Office of International Relations

Office of Permanent Secretary

Ministry of Culture

English-language Editor

Asst. Prof. Oraong Chakorn

Editorial Staff

Ms. Saengthiwa Narapit

Ms. Raweewan Preanpoom

Selection Board – Committee for Thai Short Stories and Poems

Mrs. Chamaiporn Bangkombang

Assoc. Prof. Soranat Tailanga

Mr. Yoot Toadithep

Asst. Prof. Oraong Chakorn

POEMS What is Such Forging? by Ujjeni E-san by Nai Pee A Poet’s Pledge 1 by Angkarn Kalayanapong A Poet’s Pledge 2 by Angkarn Kalayanapong Mere Movement by Naowarat Pongpaiboon Smile of the Rice Goddess by Chiranan Pitpreecha Arrival of Nirvana at Egg-Noodle Soup by Montri Sriyong

เราชบดวยใด What is Such Forging?

อชเชน

Ujjeni

ฉนใครเหนเธอกาวไป

กลางไพรเกลอนพฤกษลกหนา กลางแดดแผดลวกมรรคา กลางฟาปรปรวนครวญครน กลางน ากรรชากกรากเชยว กลางเกลยวฝนกราดฟาดฝน กลางโคลนคลกครดดดกลน กลางคนครอบคดมดมล กาวไปแมไฟลมโลก กาวไปแมโชคดบสญ กาวไปแมไรฅนทน กาวไปแมพนฅนชง สจจะอาจถกถมทบ ความดแหลกยบคบค ง อธรรมอาจเปรองประดง ความชวฉายชงนงเมอง น าตาฟายฟกตกดน รวยรนยมกราวเขาเปลอง ปวดเหนบเจบหายรายเรอง พศเฟองแสงลบขลบฟา ฅนแพคอฅนชะนะ แมจะถกเขญเขนฆา

ฅนลมเพอลกทกครา เหลกกลาเราชบดวยใด

(๒๔๙๖)

จากหนงสอ ขอบฟาขลบทอง พมพคร งแรก ๒๕๓๒

อศาน E-san

นายผ (อศน พลจนทร)

Nai Pee

ในฟาบมน า น าตาทตกราย

แดดเปรยงปานหวแตก แผนอกทครางครม

มหาหวยคอหนองหาน ยอมชพคอล าช

แลไปสดงปราณ คดไปในใจคอ

พนองผนารก, ยนนงบตงคอ

เขาหาวาโงเงา รกเจาบจาง ฮา!

เขาซอสวาเซอ ฉลาดทานเทยมผแทน

กดขบฑาเฮา เทยววงอยโทงโทง

รอคดยงรอแคน เสยตนสทนทาน

ในฟาบมน า น าตาทตกราย

สองมอเฮามแฮง สงสารอศานสน

พายยงพดออ อศานนบแสนแสน

ในดนซ ามแตทราย กรบซาบบรอซม

แผนดนแยกอยทบทม ขยบแยกอยตาป

ล ามลผานเหมอนล าผ อนช าแรกอยรรอ

โอ! อศาน,ฉะนหนอ... บคอยดนดงฤา?

น าใจจกไฉนหอ? จะใครไดอนใดมา?

แตเพอนเฮานแหละหนา แลเหตใดมาดแคลน...

ผใดเนอนะดแสน กเหนทาทกลาโกง

ใครนะเจา? จงเปดโปง เทยวมาแทะใหทรมาน

ละมายแมนหาสงหาร กบไดสะดวกดาย

ในดนซ ามแตทราย คอเลอดหล ง! ลงโลมดน

เสยงเฮาแยงมคนยน อยาซด, สดวยสองแขน!

ราวปาหรอราบท งแดน สจะพายผใดเหนอ?

(สยามสมย. ปท ๕ ฉ.๒๕๖, ๗ เม.ย. ๒๔๙๕)

ปณธานกว A Poet’ s Pledge 1

องคาร กลยาณพงศ Angkarn Kalayanapong

๑ ใครจะอาจซอขายฟามหาสมทร

แสนวสทธโลกนทพระสราง

สดทายกายวภาคจะจากวาง

ไวระหวางหลาและฟาตอกนฯ

๒ เรามใชเจาของฟาอวกาศ

โลกธาตทวสนทกสรวงสวรรค

มนษยมเคยนฤมตตะวนจนทร

แมแตเมดทรายนนสกธลฯ

๓ แยงแผนดนอ ามหตคดแตฆา

เพราะกเลสบาหฤโหดสงซากผ

ลมปาชาคณธรรมความด

เสยศรสวสดคาแทวญญาณฯ

๔ สภาวะสรรพสงทกสวนโลกน

ควรทส านกคาทพยวเศษวศาล

อนรกษดนน าฟาไวตลอดกาล

เพอเหนอทพยสถานวมานแกวไกวลฯ

๕ ทงนาปาชฏชาอรญญกาลย

เทอกผาใหญเสยดดาวดงสสวรรค

เนอเบอเสอชางลงคางนน

มดแมลงนานาพนธท งจกรวาลฯ

๖ เสมอเสมอนเพอนสนทมตรสหาย

เกดรวมสายเชยววฏฏะสงสาร

ชพหาคาบมไดนบกาลนาน

หวานเสนหฟาหลาดาราลยฯ

๗ ถงใครเหาะเหนวมตสดฝงฟา

เดอนดารกาเปนมรคายงใหญ

แตเราขอรกโลกนเสมอไป

มอบใจแดปฐพทกชววายฯ

๘ จะไมไปแมแตพระนรพาน

จะวนวายวฏฏะสงสารหลากหลาย

แปลคาแทดาราจกรมากมาย

ไวเปนบทกวแดจกรวาลฯ

๙ เพอลบทกขโศก ณ โลกมนษย

ทสดสยคสขเกษมศานต

วารนนฉนปนปนดนดาน

เปนฟอสซลทรมานอยจองมองฯ

๑๐ สนเสนหวรรณศลปชวตเสนอ

ละเมอหาคาทพยไหนสนอง

อเนจอนาถชวทกธลละออง

สยดสยองแกถานเถาเศราโศกนกฯ

๑๑ แลงโลกกวทหลาวบฟาไหว

จะไปรจนารงมณเกยรตศกด

อ าลาอาลยมนษยชาตนารก

จกมงนฤมตจตรจกรวาลฯ

๑๒ ใหซ งซาบกาพยกลอนโคลงฉนท

ไปทกช นอนทรพรหมพมานสถาน

สรางสรรคกศลศลปไวอนนตกาล

นานชาอมตะอกาลโก

ปณธานของกว A Poet’ s Pledge 2

องคาร กลยาณพงศ Angkarn Kalayanapong

๑. ฉนเอาฟาหมให หายหนาว

ดกดนกนแสงดาว ตางขาว

น าคางพรางกลางหาว หาดม

ไหลหลงกวไวเชา ช วฟาดนสมย ๚

๒. พลใจเปนปาชา อาถรรพณ

ขวญลวไปเมองฝน ฟากฟา

เสาะทพยทสวรรค มาโลก

โลมแผนทรายเสนหญา เพอหลาเกษมศานต ๚

๓. นพนธกวไวเพอก วญญาณ

กลางคลนกระแสกาล เชยวกลา

ชวนมนาน เปลองเปลา

ใจเปลงแววทพยทา ตราบฟาดนสลาย ๚

๔. จตกาธารกรนไหม โฉมไป กด

กาพยร าหอมแรงใจ ไปแลว

จตทภพไหน ภพนน

ขวญทวมทพยรงแกว รวงน ามณสมย ๚

๕. ลายสอไหววเวกให หฤหรรษ

ฝนหาแกวจากสวรรค ดบรอน

ใจปลวลวไปฝน โลกอน

หอมภพนสะทอน ภพหนามาหอม ๚

๖. ขายอมสละทอดทง ชวต

หวงสงสนนฤมต ใหมแพรว

วชากวจงศกดสทธ สงสด

ขลงดงบหงาปาแกว รวงฟามาหอม ๚

เพยงความเคลอนไหว Mere Movement

เนาวรตน พงษไพบลย

Naowarat Pongpaiboon

ชวเหยยวกระหยบปกกลางเปลวแดด รอนทแผดกผอนเพลาพระเวหา พอใบไมไหวหลกรกรกมา กรวาวนนมลมวก

เพยงกระเพอมเลอมรบวบวบไหว

กรวาน าใสใชกระจก เพยงแววตาคน นหว นสะทก กรวาในหวอกมหวใจ

โซประตตรงผกถกกระชาก

เสยงแหงความทกขยากกยงใหญ

สวางแวบแปลบพรามาไรไร กรไดวาทางยงพอม

มอทก าหมดชนจนชมเหงอ

กรอนเลอดเดอดเนอถนดถน

กระหดหอบฮวบลมแตละท กยงดทไดสไดรรส

นวกระดกกระเดยไดพอใหเหน เรยวแรงทแฝงเรนกปรากฏ

ยอดหญาแยงหนแยกหยดระชด เกยรตยศแหงหญากระยบ

สสบปเปลาโลงตลอดยาน สสบลานไมเคยเขยอนขยบ

ดนเปนทรายไมเปนหนจนหกพบ

ดบและหลบตลอดถวนท งตาใจ

นกอยฟานกหากไมเหนฟา ปลาอยน ายอมปลาเหนน าไม

ไสเดอนไมเหนดนวาฉนใด

หนอนยอมไรดวงตารอาจม

ฉนนนความเปอยเนาเปนของแน

ยอมเกดแกความนงทกสงสม

แตวนหนงความเนาในเปอกตม กผดพรายใหชมซงดอกบว

และแลวความเคลอนไหวกปรากฏ

เปนความงดความงามใชความชว มนอาจขนอาจขนอาจหมนมว

แตกเรมจะเปนตวจะเปนตน

พอเสยงร ารวกลองประกาศกลา กรวาวนพระมาอกหน พอปนเปรยงแปลบไปในมณฑล

กรวาประชาชนจะชงชย

จากหนงสอ เพยงความเคลอนไหว

พมพคร งท ๗. กรงเทพฯ : เคลดไทย,

๒๕๓๕.

ยมของแมโพสพ Smile of the Rice Goddess

จระนนท พตรปรชา

Chiranan Pitpreecha

เกรงนองเหยยบสากยกปลอยตกตบ ขาวเปลอกยบสากซ าลงต าใหม ขาทอนแกรงแขงขยบรบทนใด เหยยบลงไปตกตกตบยบย าดง

ขาแคลวคลองนองสาวไมขาวนม ตวดรมผานงผงดขงขง เทายกทบรบคานทะยานยง ย าแลวย งสากกระดกตกกระทบ

ตกตกตบ ! ตกตกตบ ! ยงทบถ พราวเหงอปรปาดปายหลายตลบ หากรอยยมยนดยงมครบ มรจบจากจรงใจใหตนตน

หลายหลายคนขนเรยงยนเคยงไหล เหยยบตอไปยกย าย ากระช น เสยงครกต าต าตอกเสยงหยอกกน เสยงสรวลสนตสาวเจายงเราใจ

กระท งปรเปลอกขาวราวแยกแลว สารสวยแพรวเมดพราวขาวขาวใหม สองมอนอยคอยกวาดรอบกอบขนไป จากครกใสกระดงบรรจงรน

ทะระและ แชะ แชะ! ทะระและ แชะ แชะ!

เมดขาวแตะกระดงกระดอนดน ร ากระพอรอนหลงลงกองดน ขาวกหมนเหมอนจะหกแตตกตรง

กระดงเอยงเบยงบายยกซายขวา ดวยลลาออนไหวชวนใหลหลง ในความงามนแฝงแขงม นคง ในกระดงนนมขาวเคลาเหงอใคร ?

เมอเหงอไคลไรคนมาปลนปลน เหงอกรนแรงหล งลงคร งใหม เปนน าแรงทละลายสายน าใจ และเหงอไรรอยร ารวน าตา

…ขาวประชาชนนมมามอบ สนองตอบนกสผหาญกลา แมโพสพแบกกระบงเดนมงมา ยมในหนา, ปาดเหงอเหนอไรคว

รมแมน าแมจน, เขตอมผาง ตนป ๒๕๒๓

จากหนงสอ ใบไมทหายไป รางวลซไรต ป ๒๕๓๒

นพพานในรานหมเปดศรวฒน

Arrival of Nirvana at Egg – Noodle shop

มนตร ศรยงค

Montri Sriyong ๑>>

แปงในถงนวด คอแปงขาวขาวกบไขไก อยในถงสเตนเลสใบเของ เปนงานไขกบแปงใชแรงเปลอง ปฐมบทหมเหลองศรวฒน! แลวจงมอสองขางจวงกลางแปง โถมดวยแรงวยหนมขยมอด กวนบคยก าขย ายด ดวยกลามเนอทกมดเขาจดท า จนเปนแปงเนอเดยวอนเหนยวนม ขณะเหงอวยหนมกชมฉ า วทยอยาขอเพลงหมอล า และซ าซ า สลา คณวฒ ๒>>

ทนกระทบแปง คอความเหนดเหนอยอยางยงยวด ความเมอยปวดลามลกไปทกจด น าในหเอยงเทจนเซทรด ยงกมหนางดงดยงท างาน เทแปงลงกระบะในเครองต ลมหายใจหอบถน นฟ งซาน ความเหนดเหนอยนกอนดกดาน ชวโมงอนยาวนานแสนนานยาว เสยงทนกระทบแปงดงตงตง ฟ งท งแปงปนจนโพลนขาว กลบเสยงโฆษณาทปาวปาว กลบขาวโจรใตฆารายวน อยกบความอกทกอนกกกอง ในหองทปดมดชดก น พบตนเองโซมเหงอจนเนอมน ก าลงฝนถงไหนกไมร สะดดถงสเตนเลสทขางตว เจบหวแมเทาจนครางอ

ตกใจ – ภวงคงวงกรวงกร

เหลอบดทนเหลกแลวขนลก! ๓>>

แปงทรดจนบางเรยบ ชวตมอนตรายอยรอบตว งวงงวเงยงงกจงปลก เหนอยเปนเหนอยทอเปนทอทกขเปนทกข ใหรทกสภาวะของชวต เชนทตแปงเหนยวเนอเดยวกน จนมนราบเรยบเนยนสนท ใหรดแบนแผนบางทละนด คอยคอยบดลกโมทละนอย คอยคอยเปนคอยคอยไปอยางทเปน ตาเหนหยนใหบอยบอย ลกโมหมนรอยรอบซ ารอบรอย นบรอยรอยรอบจนพอดบาง ตองใหบางพอดอยางทเปน เพอการตดเปนเสนสวยสลาง มใหบางหรอหนาเกนกวาบาง เพอมอสางเสนสวยไดดวยด คอการงานจากไขและจากแปง โถมดวยแรงจนเสนกลายเปนหม ลลวงลงตวดวยพอด ไมมมากนอยจนเกนไป เพราะจตขณะนนไดด าดง ภาวะสงบนงมตงไหว จงคลายคลายการงาน – การหายใจ ก าหนดกนและกนไวอยในท ๔>>

หมเหลองศรวฒน กลายเปนการงานอนแสนสข ตนปลกเบกบานในหนาท วนเปนวนเดอนเปนเดอนปเปนป คนขายหมจะไปนพพานแลว!

๑๐ มถนายน ๒๕๔๘

จากหนงสอ โลกในดวงตาขาพเจา พมพคร งแรก มนาคม ๒๕๕๐

1

SHORT STORIES Champoon by Dhep Maha-Paorya Maum by M.R. Kukrit Pramoj The Barbs by Phaitoon Thanya

จ ำปน

Champoon เทพ มหำเปำรยะ

by Dhep Mahapaoraya

กอนทจะขนไปสเรอนคนไขพเศษรายน

นายแพทยใหญประจ าโรงพยาบาลไดโบกมอใหฉนหยดแลวกลาววา:-

“ญาตพนองของคนไขคนนเปนผมฐานะด

แลวกเร องราวของเขาเทาทผมทราบ

จากค าบรรยายของญาตบางตวเขาเองบาง เกยวของกบผยงมชวตอย

กเปนผทเรยกวาเปนเศรษฐได และอกประการหนงอาการปวยของเขา เรา-

คณะแพทยแหงโรงพยาบาลน ไดประชมกนถงสองคร งแลว

แตกยงไมกลาวนจฉยชขาดวาเปนโรคจต

ไรความสามารถตามความหมายของกฎหมาย

“ผมจะเรยนคณอยางเปนทางการไดแตเพยงวา

คนไขคนนไดรบความกระทบกระเทอนทางใจอยางหนกจนจตใจยงไมคลายจา

กความมนชา แมเวลาจะไดผานไปถงกวา ๕ เดอน

ในเวลานจตใจของเขาไมรบความรสกนกคดอยางใดๆ ทงหมด

นอกเหนอไปจากเร องทมากระทบจตใจเขาอยางรนแรง

และกรณทแวดลอมเร องนน โลกของเขาหดเขามาเหลอแตเพยงน

เฉพาะในเร องนแลว เขาจะบรรยายใหคณทราบไดอยางแจมแจงทสด

แตถาคณถามเขาเลยไปถงเร องอนนอกไปจากเร องนเขาจะไมพดเลยสกค า

ดเหมอนวาสมองของเขาจะไมรบเหตการณอน

ถาส าเรจเขากจะหายเปนคนธรรมดาได ถาไมเปนผล- -”

กลาวแลว ทานนายแพทยกยกไหลทงคแบมอแสดงความสนหวง

แลวกลาวสบไปวา

2

“ผมไดเรยนใหคณทราบตนเหตทมา และฉากหลงของ “ตวละคร”

บางตวแลว ตอไปนเปนหนาทของคณจะพจารณาวาจะเปนการสมควรหรอไม

ทจะปลอยเร องละครอนนาตนใจนออกสเวท”

คนไขคนนนเปนชายหนมอายราวๆ ๒๗-๒๘ รปรางสนทด

และอาการปวยมไดท าใหเขาผายผอมหรอซบซดแตประการใดเลย

ใบหนาของเขาคมคายและการแตงกายกเรยบสะอาดนยนตา

จนไมนาเชอวาเขาเปนคนไขของโรงพยาบาลน

เขายนขนตอนรบเราดวยทวงทอรยาบถอนสงาผาเผย

สมจะไดรบการอบรมจากส านกทด หรอเจนสมาคมแลวในฐานะของผน า-

ไมใชผตาม

กระนนกตาม เมอนายแพทยไดน าเราใหเรารจกกน

และฉนปราศรยกบเขาตามธรรมเนยม เขากลบมองจองหนาฉนเฉยอย

มไยฉนจะชวนพดชวนคยอยางใดๆกไมเกดผลสกอยางเดยว

จนนกถงค ากลาวของทานแพทยเมอคร จงเอยถามขนวา

“คณเหนจะอยภเกตนาน?”

“ภเกตไปๆมาๆ แตอยพงงาทายเหมองหลายป”

ฉน

“ผมทราบวาทอ าเภอทายเหมองเปนยานกลางของเหมองแรใหญๆ

มากมายดวยกน คงเปนชมนมทสนกมากนะครบ”

“อบาทวทสด”

ฉนตกใจ “เอะ-

ทายเหมองมอะไรผดประหลาดยงไปกวายานชมนมเหมองอนๆเชนทหาดใหญห

รอครบ”

ทอนมแตผหญง เหลา, การพนน แตทายเหมองยงมดอกจ าปน

จระเข และ โซเหลก”

ฉน “เอ-ผมไมเขาใจเลยวา ดอกจ าปน จระเข โซเหลก

มนจะมารวมอยในอบายสาม คอ ผหญง เหลา กบการพนนไดอยางไร?

“ถาคณไมเขาใจ ผมจะเลาใหฟง”

เทานนเอง

ฉนไดไขทอปลอยใหความอดอนในอกของเขาหลงไหลออกมาแลว

ตอไปนฉนมหนาทแตเพยงบนทกตามค าบอกเลาของเขาเกอบตลอดเร อง

มบางในบางตอนทฉนตองเรยงล าดบเสยใหม และบางตอนทเขา-ผเลา-

3

จะรไมไดกตองสอบสวนมาเขยนเพมเตมขนเพอความเขาใจของผอาน

แตส านวนโวหารสวนมากนนเปนของเขาแนนอนละ ชอคน นามสกล

หรอชอบรษทเปนชอทต งขนใหม

เพราะเหตผลดงคณหมอไดกลาวไวแลวแตตน

“บดาของผมเปนผวาราชการจงหวดพงงา สวนผมเมอเลกๆ

เรยนหนงสออยในส านกเรยนประจ าทวากนวาสงทสดในกรงเทพฯ

ส าหรบยคนนเมออาย ๑๖ ผมเร มจะเสยเดก ขาวนเขาหทานบดาผม

ทานจงโทรเลขเรยกตวไปพงงา แลวสงตวไปเรยนตอทปนง ผมเรยนอย ๕ ป

กจบหลกสตรสามญทนน พอดกบทานบดาเกษยณอายออกรบเบยบ านาญ

“บดาผมทงๆ

ททานเปนขาราชการกเปนผทเลงเหนความจ าเปนของคนไทยทจะตองกอสรภา

พการคามานานแลว

ฉะนนทานจงไดพร าฝกฝนอบรมผมใหคดเอาตวรอดแตในทางการคาหรออตส

าหกรรมแตเลกๆ ซงเฉพาะเหมาะกบนสยผม

เราจงไมเคยหวงพงราชการกนเลย ฉะนนเมอทานบดาออกรบเบยบ านาญ

และจะกลบมาสบานเดม คอพระนคร

ผมจงไดแยกทางกบทานโดยสมครท างานเปนเสมยนในบรษทเหมองแรของชา

วออสเตรเลยทพงงานนเอง เหตผลอกประการหนงทผมไมกลบไปกรงเทพฯ

กบวงศาคณาญาตนนกเพราะนอกจากวชาสามญทผมไปเรยนไดจากโรงเรยน

ทปนงแลว ความซนชอบเทยว ชอบสมาคมของผมในขณะทเลาเรยน

ยงกอประโยชนใหอกอเนกปรยาย กลาวคอ ผมพดภาษามลาย จนฮกเกยน

แคะ และไหหล าได

ภาษาเหลานเปนวฒทขายไดแพงมากส าหรบคนไทยทรหนงสอภาษาองกฤษ

ภาษาไทยด และตดตอกบทางราชการแทนบรษทได

ผมไดรบรายไดในขณะนนเดอนละ ๒๐๐ บาท

อนเปนรายไดทผมคงจะหาไมไดในกรงเทพฯ

ถาหากผมกลบมาพรอมกบวงศญาต

“อยางไรกตาม ผมท าอยกบบรษทนเพยง ๒ ปเทานน

เพราะบรษทยคอนโกลดไมลแหงสหรฐเมรกาไดมาเปดท าเหมองทปากแมน าแห

งหนงใกลอ าเภอทายเหมองและตองการเสมยนใหญเพอดแลควบคมกจการอนเ

กยวแกคนงานชาวเอเชยตกทงหมด และเปนผตดตอกบทางราชการ

ผมยนใบสมครทนท และในบรรดาผสมครตงสบกวาคน

4

บรษทไดเลอกผมซงเปนคนหนมทสด บรษทไดตกลงใหเงนเดอนผม ๑๕๐

เหรยญอเมรกน ซ งเปนเงนไทยเกอบ ๔๐๐ บาท

และนอกจากนนการกอสรางทงหมด การเหมาสงฟน และอะไรตออะไรจปาถะ

บรษทมอบใหแกผมแตเพยงผเดยว ดงนในเดอนหนง ผมจงมรายไดไมต ากวา

๘๐๐ บาท

“ส าหรบเดกหนมอายเพยง ๒๔

การมรายไดดวยน าแรงของตวเองเดอนละตง ๘๐๐ บาท

แมวาจะไมเปนสงผดธรรมดาสามญนกในจงหวดภเกตอนเปนเมองเงนเมองทอง

แตมนกยงเปนปจจยขอหนงทผนแปรชวตและจตใจทางอดมคตของคนได

เมอผมมรายได ๒๐๐ ผมมเงนฝากออมสนไดเสมอ

เมอหมดงานแลวผมชอบอยเงยบ ๆ อานหนงสอหาความร หรอฟงวทย

“บดนพอมรายไดเหยยบพนเขา

การกลบปรากฏวาผมหาไดพอใชไปเดอนหนงๆเทานนเอง

ทงนพจารณาจากอกแงหนง

กไมใชของแปลกเพราะนายอ านวยขณะนเปนทรจกเลองลอในหมพอคาเหมอง

ขาราชการและนกทองเทยวนกเลงทงหลายตลาดยานภเกต

วาไมเคยถอยหลงในอบายมขใด ๆ ทงสน

“ผหญงหรอ เหลาหรอ โปหรอโปกเกอ

ผมไมเคยใหใครมาลบเหลยมไดไมวาเขาทไหน ในสมาคมใด

ผมจะตองน าเสมอ ไมยอมใหใครมาก าเกนเลย และอดมคตทงน

ผมท าไดเปนอยางดดวย เหนจะเปนเพราะผมเจนจดสมาคมทสง ๆ

มามากทงไทยและเทศอยางหนง

และอกอยางหนงผมมรายไดพอทจะบ าเพญตนตามความตองการได”

“ทส าราญทผมไปหยอนใจมากทสดกคอ ตามสโมสรตาง ๆ

ในอ าเภอทายเหมอง

เพราะทายเหมองเปนตนทางทจะไปไหนตอไหนไดโดยทางบกจากทต งของบรษ

ทและเปนท ๆ มบอนความสนกใกลทสด

“ผมจะตองขอใหคณเอาใจใสฟงตอนนเปนพเศษ

เพราะเกยวแกเร องตอไป

“การเดนทางจากทต งของบรษททปากแมน าไปทายเหมองนนไปไดสองทางคอ

ลงเรอยอนแมน าขนไปจนถงถนนตะกวปา-ทงมะพราว

5

แลวคอยขนรถประจ าทางยอนกลบลงมาทายเหมอง

แตการเดนทางอยางนเสยเวลามาก ตองนงแกรวในเรอไมต ากวา ๕-๖ ช วโมง

แลวยงไมแนอกวาจะไดพบรถหรอไม

“อกทางหนงนน คอหาเรอขามแมน าแลวเดนลดปา ซงกนเวลาราว ๓

ช วโมงกวา ๆ กถง ทางนมทเสยอยทตองรจกทาง มฉะนนจะหลงทาง

อยางหนงตองหาเรอล าโต ๆ ขามฟาก มฉะนนจะเปนเหยอของจระเข

อกอยางหนงแมน านมจระเขดทสด และมากทสดเทาทผมเคยเหนมา

ผมเองกไดเคยตดตามทานบดาในเวลาททานเปนผวาราชการจงหวดนครศรธร

รมราช ไปจบจระเขในต าบลปากพยร ซงวากนวาเปนททมจระเขมากทสด

แตไดมาเหนทแมน านแลว รสกวาปากพยรแพทนหลายเทา

ยงกวานนจระเขทนเปนพนธทด ถงขนาดโดดกดคนในเรอทเดยว

ถาเปนเรอเลก ๆ

ดงนจงไมนาประหลาดทในบรเวณแมน านนหาผคนสญจรหรอตงบานเรอนอาศ

ยไมใครได ความดและความชมของจระเขในแมน านเปนทรจกกนทวยานภเกต

ชาวทายเหมองบางคนทอยากมาชมเรอขดแรของบรษทถงกบไมยอมขามแม

น าในตอนทแคบไมเกนกวา ๕-๖ วา โดยเรอชะลาไมมปดขาง

“ส าหรบผม ๆ ใชเรอใหญของบรษทขามฝากทปากแมน านนเอง

กวางหนอยกไมเปนไร เพราะเรอใหญไวใจได แลวกเดนลดปาไป

เดนเสยจนช านาญทางรสกราวกบวาเดนในบานของตวเอง

แตถงกระนนกตองคอยเวลาไมยอมใหค ามดในปาไดเพราะไดมผพบรอยเทาเส

ออยเนอง ๆ เหมอนกน

“ดเถดครบ หนทางแหงความสนกและอบายมข

แมจะตองฝาดงเสอดงจระเขเรากไมยบยง

“ส าหรบททายเหมองนน ผมขอเรยนวาผมเปนดาราคนหนง

เขาไหนเขาได ใคร ๆ กชอบคบคาสมาคมดวย

ทเรยนทงนไมใชเพอโออวดยกตนเองนะครบ

เพอประกอบความเขาใจของคณเทานนเอง และความเปนดาราของผมนแหละ

เปนตนเหตใหผมไดปะทะกบคนส าคญคนหนงของทายเหมอง

หรอจะเรยกวาของยานภเกตกเกอบได คนผนนคอ-เถาแกสน

“เถาแกสนถาอยกรงเทพฯกคงจะเซนชอวา “ซน”

หากแตเสยงของชาวปกษใตเรยกเพยนไป ซนจงกลายเปน “สน”

ซงเปนไดทงไทยและเทศ ตามแตโอกาสซงเจาของนามจะเหนสมควร

6

เถาแกสนหรอโก (พ) สนน

รจกคนส าคญและไมส าคญตงแตต าจนสงแทบทวแควน

ซงเคยเปนมณฑลภเกตมากอน

แตบรเวณทอยใตอทธพลโดยตรงของเถาแกสนกตะกวทง ตะกวปา พงงา

โคกกลอย ทงมะพราว ทายเหมอง

ในยานทกลาวนใครมธระเดอดรอนหรอมอรรถดใด ๆ

ตองน ามาใหโกสนจดการให

ขาราชการผหลกผใหญจะผานเขาในยานทายเหมอง

รถยนตของโกจะไปคอยรบถงปลายทางเลยทเดยว

และถาทานผนนเดนทางมาโดยรถของโกกจะตองพกทสโมสรทโกมอทธพลมา

กทสด

“คร นแลว

ขาวปลาอาหารตลอดจนเหลายาปลาปงกจะอยในงบของโกสน

ตลอดเวลาทขาราชการผนนพกอยในเขตอทธพลของโก

ไมวาทานจะตกปากอยากไดสงใด โกจะประสาทใหไดทงนน

ถาไมพนวสยของมนษย โกมช อลอเลองในทางเลยงดปเสอ ขาราชการหนม ๆ

คะนองมากคนยอมตนเปนเคร องมอของโกเพราะเหตน

“นเปนตนเหต ๆ หนงใหผมบาดหมางกบเถาแกสน

เถาแกสนมอดมคตในการนยมชาตเดมของเขาอยางแรงกลา

ซงเปนวฒทไมนาต าหน แตเถาแกสนหายบยงอยแคนนไม

เพยงแตเดกหนมสองสามคนลมตวไปช วขณะ

เถาแกสนจะบงอาจเหยยดหยามชาวไทยทงนน

ผมกมอดมคตอนแรงกลาในชาตนยมของผมเหมอนกน จงยอมกนไมได

จรงอยการเหยยดหยามของเถาแกสนเปนไปในท

ดวยการไมกลาวหรอไมแสดงออกมามากกวาทกลาวหรอทแสดงแลว

แตผมกถอตววาเปนคนเคมคนหนงเหมอนกน กรยาวาจาใด ๆ

ทเขาเหนบแนมเยยหยนมาดวยความฉลาดจนไมอาจหยบยกเปนเร องเปนราวข

นได ผมกสงยอนกลบไปในลกษณะท านองเดยวกบทมนมา

เถาแกสนเปนเสอเฒาเปนนกการพนนทเลองลอกนทวแควนแดนปกษใต

ผมเปนเดกเลกและเปนนกพนนหนาใหม

แตถงกระนนผมกไดลบลายเสอเฒาเสยดวยลกไมใหม ๆ ทเสอเฒาไมรจก

จนเปนเร องโจษจนขบขนกนทวภเกต ขอนโกเคองนกไมเคยใหอภยผมเลย

7

“ถงแมวาการขบเคยวกนระหวางเราจะเปนไปในนท

กมไดพนความสงเกตของคนอน ๆ

ซงนาอศจรรยยงนกทเขาทงหลายไมวาไทยหรอจนตางกสงเสรมกน

และชวยอ านวยใหเราปะทะกนไดเสมอ ๆ

ดเหมอนมนจะเปนกฬาทสนกของพวกเขาทจะเหนเดกเคมคนหนงลคมเสอเฒา

ทขนคานมานานแลว จนผมหวน ๆ อยวาการขบเคยวชงไหวชงพรบกนในทน

คงจะระเบดออกนอกหนาสกวนหนงในไมชาไมนาน เขากครองถนมานานแลว

ทไหนจะยอมใหเดกในวยผมหยามน าหนาเลนโดยไมตอบแทน

และเมอตอบทางสวางไมไดกคงเลนไมมด ฉะนผมจงระวงตวอยทกฝกาว

การเปนอยเชนน จน- -

“คณรจกดอกจ าปนไหม?”

ฉนสะดง ตกใจ สงสยอยครน ๆ วา

คณหมอทงฉนไวคนเดยวนปลอดภยแลวหรอ รบตอบวา

“เคยไดยนแตช อ ยงไมเคยเหนดอกจรง ๆ”

“ครบ-ในกรงเทพฯหายากหนอย แตเปนดอกไมสามญของปาปกษใต

เฉพาะอยางยงททายเหมอง ถาคณไมเคยเหนผมจะพรรณนาใหฟง

“ดอกจ าปนมลกษณะและขนาดคลายดอกจ าป

เพยงแตมกาบเหมอนก ามะหยหมอยช นหนง

เมอดอกสกกาบนจะคลออกแลวกลนหอมกขจรขจาย

กลบของจ าปนหนาแขงและไมบานแยมเหมอนจ าป

มลกษณะคงทนอยอยางไรอยางนน กลนดอกจ าปนเปนกลนหอมผาดโผน

รอนแรง และเดดขาด กลบกลนหอมของดอกไมใด ๆ ไดทงสน

“ดงนนาประหลาดไหมคณ

ทเถาแกสนซงเปนผนยมชาตเดมของเขาเปนอยางยงตงช อลกสาวคนเดยวของ

เขาวา “จ าปน” ซงเปนชอทสมดวยประการทงปวง จ าปนเดกสาว อาย ๑๙ ป

แจมใสราเรง จ าปนสวยเหมอนดอกจ าปน คอเรยบ ๆ

ไมผาดโผนสะดดตาเมอแรกเหน

ตอมาเมอพนจจ าปนเตมตาแลวนนแหละจงจะเหนวาความงามของหลอนซงแฝ

งอยภายใน

และฉายแสงออกมาใหเหนเดนชดยงขนในเมออารมณของเธอเปลยนแปลง

เมอกลาวถงอารมณของจ าปนแลว กคอความหอมของดอกจ าปนนนทเดยว

คอผาดโผนรนแรงและเดดขาด เมอจ าปนตดสนใจในสงใดสงหนง

8

ไมมอทธพลใดในโลกจะสามารถเปลยนใจ

หรอยบยงยตการกระท าตามความตกลงใจของหลอนได

“จ าปนเรยนหนงสอในโรงเรยนรฐบาลทภเกต จนถงอาย ๑๒

เถาแกสนกเหนวาโตพอจะเอาตวมา “เกบ”

ตามประเพณของลกสาวชาวจนในภเกต แตจ าปนไดเรยนถงช น ม.๔

ของโรงเรยน ไดพบปะกบแสงวฒนธรรมตามแบบไทย ๆ แลว

หลอนเกดเมองไทย จตใจของหลอนเปนไทย

ไดลมรสความอสระเสรอยางเดกเดกหญงไทยมาแลว ฉะนนการยอมตวใหเกบ

“เกบ” อยางลกสาวชาวจนทงหลายจงพนวสย

เฉพาะอยางยงจ าปนผมนสยเดดขาด ท าอะไรท าจรงดวย พอลกจงเกดปะทะกน

เถาแกสนกมช อวาเปนคนเดดเดยวทรหดคนหนง

แตถงกระนนกยงมสตดพอจะสงวรในความจรงวา

จ าปนกไดรบถายเลอดแหงความเดดเดยวบกบนจากแกไวโดยสมบรณเหมอน

กน

จงประนประนอมยอมใหจ าปนไปเรยนตอทโรงเรยนคอนแวนตทปนงอกจนจบห

ลกสตรของโรงเรยน การทแกยอมใหจ าปนเรยนตอ

แตอตสาหบายเบยงใหไปเรยนเสยทปนงนกแสดงใหเหนวา

แกไมรงเกยจจะใหลกสาวเรยน

หากแตเกลยดกลวเปนทสดวาลกสาวคนเดยวของแกจะฝกใฝเปนไทยหรอพดง

าย ๆ มผวไทย

“เมอจ าปนเรยนส าเรจแลว

กลบมาอยบานไมกวนกเกดปะทะกบเถาแกสนอก

เพราะเถาแกสนยงไมคลายศรทธาในลทธ “เกบ” ลกสาว

พอลกจงอยกนมาดวยความไมสจะปรองดอง

เพราะตางคนตางกไมยอมออนนอมแกกนในกรณ “เกบ” นโดยเดดขาด

แตตางกไมหกหาญกน เมอไมมธระอนส าคญหรอเหตผลอนสมควร

จ าปนกไมออกไปนอกบานตามล าพง หรอออกมาจนจานทหนาบาน

ทงนเปนความพอใจของเถาแกสน แตเมอมเหตทจ าปนเหนวาสมควร

หลอนกจะไมยอมใหลทธธรรมเนยมบา ๆ ลาสมย

หรอความพอใจไมพอใจของบดามายบยงความตงใจของหลอน

ซงในกรณเชนนบางคราวเถาแกสนกตองแกลงเมนไมรไมเหนเสย

เพราะครานทจะเอาชนะลกสาวทไมรจกยอมแพ

9

“เมอกผมวาจ าปนไมออกมาจนจานหนาบาน ค าวาบานน

ถาคณไมคนกบชวตปกษใต ผมจะตองอธบายสกหนอย

“ตกหรอหองแถวตามปกษใตนน สวนกวางกมขนาด

และมลกษณะเหมอน ๆ กบในกรงเทพฯ แตสวนยาวมความยาวตงแต ๑๐ วา

ถง ๓๐-๔๐ วา

จงจ าเปนตองมการเปดหลงคาเพอใหแสงสวางและอากาศเขาไดเปนตอน ๆ

หลงคาทเปดกรกระจกบาง สงกะสบางตามแตฐานะเจาบาน

แตตองท าใหเลอนขนเลอนลงได เพอรบอากาศและกนฝน ตกแถวเชนทกลาวน

ไมวาเศรษฐมทรพยนบกลาน ๆ กอยกนทงนน

เพราะธรรมเนยมจนเขาถอวาบานไหนทอยแลวท ามาคาขน ตองไมทงบานนน

สวนจะมคฤหาสนงาม ๆ

ไวประดบเกยรตยศนนกเปนของแขงขนประชนกนอยเหมอนกนแตมกไมใชเป

นทอยกนจรง ๆ

“บานของเถาแกสนกเปนตกแถวลกษณะดงกลาวแลว

แตอยนอกเขตชมชนหนาบานจงหนออกสถนนทไมสมผคนพลกพลาน

สวนหลงบานนนจดปา ตามปกตส าหรบบานจน

ผหญงมกไมคอยออกมาพลกพลานหนาบาน จ าปนแมไมเปนผเลอมใสในลทธ

“เกบ” กไมมความส าราญในการเจออยหนาบาน ใหผดเพศ

เพอนหญงของหลอน หลอนมความส าราญจรง ๆ ดวยงานบาน

การอานหนงสอทส งจากปนง

และกรงเทพฯหรอหาความวเวกในปาหลงบานมากกวา อยางไรกด...

“เราไดพบกนโดยบงเอญ แตเรารกกนราวกบตามพรหมลขต ดดดม

ซาบซงและรวดเรว

การทเราตองลอบพบปะลอบรกกนและแลไมเหนทางจะไดสมสอยดวยกนโดยรา

บร นน ดเหมอนจะเปนเชอรมเราใหความรกของเราฮกเหมรนแรงยงขน

เราทราบดโดยไมตองพดกนดวยวาจาวา

เถาแกสนจะสมครเหนจ าปนนอนตายในโลงมากกวาจะยอมใหเปนเมยผมซงเป

นศตรทแกชงชงทสด

“ผมอยากจะขอใหคณสงเกตความตอนนไวใหด

จ าปนเปนคนเลอดรอนเดดขาด ท าอะไรจรงจง

จ าปนรกผมเหมอนอยางชวตจตใจ

จ าปนแลไมเหนแสงสวางเลยวาสกเมอใดเราจงจะไดภรมยกนโดยชอบประเพณ

10

และคตนยม แมกระนนหลอนกไมยอมหนตามผม ตามค าชวนของผม

หลอนไดรบการศกษาอบรมมาดพอทจะไมแหกศลธรรมประเพณอนดงาม

แตส าหรบผมนนผมขออางเทวดาฟาดนเปนพยานวาผมรกหลอนโดยสจรตใจ

จรง ๆ

และผมกมคณธรรมอยพอจะไมลวงเกนหลอนเกนขอบเขตความสมควรของคร

ก แลไปทางไหนมแตความมดมนอนธกาล

หลอนกยงสมครจะรบความชอบช าระก าใจเพราะไมสมรก

“ทายเหมองเปนสงคมหมนอยนดเดยว

ไมมใครสามารถสรางความลลบอนใดทอาจลอดความรเหนของคนอนไปได

เฉพาะอยางยงเร องเกยวแกชสาว และเมอชคอตวผม “สาว” คอลกเถาแกสน

คณคดเอาเองเถอะครบวา

เร องมนจะขจรขจายกระพอพดราวกบไฟไหมปาเพยงใด

คร นแลวผลกเกดขนตามเหต คอเร องมนสะทอนยอนกลบมาเขาหเถาแกสน

“นบแตวาระนนการตดตอระหวางเรากสะบนลง

ผมไมไดเหนหนาจ าปนอกเลย ทราบแตวาจ าปนยงคงถกกกตวอยในบาน

เพราะผมจางสายลบคมไวรอบบาน

เผอวาเถาแกสนจะคดยกยายตวจ าปนไปไวทอน

อยาใหผมพรรณนาถงความกลดกลมกระวนกระวายใจในขณะนนเลย

จะยดยาดร าคาญห ผมพยายามทกทางทจะตดตอกบจ าปน

ชาวทายเหมองรกนทวถงหมดวา ถาใครสามารถน าจดหมายจ าปนมาใหผมได

เขาจะไดรบ ๕๐๐ บาทจากผมทนท รางวลหรอสนบนน ผมเขยบขนมาจาก ๕๐

บาท แตกระนนกหามผใดท าส าเรจไม มผพยายามหลายราย

แตผนนกมกประสบภยพบตตาง ๆ

เถาแกสนเขาไมไดเปนเสอครองถนมาตลอดเวลาอนนานนโดยเปลา ๆ ปล ๆ

“ในสมยทเรายงขบเคยวชงดกนอยนน

แมในใจเราจะขงเคยดเดยดฉนกนอยางไรกตาม

เถาแกสนกบผมเมอพบปะกนกยงทกทายปราศรยกนอยางธรรมดา

บดนเราหนหลงใหกนถาไมจ าเปนจรง ๆ เรากไมเขาใกลกน

เราประหตประหารกนแตดวยสายตา

แตเรากคมเชงกนอยางใกลชดตดพนทเดยว เถาแกสนจะกระดกตวไปไหน

สายลบทผมมรางวลใหอยางงามจะรายงานใหผมทราบทนท

และผมไมตองสงสยเลยวาเถาแกสนกคงทราบการเคลอนไหวของผมดวยวธเด

11

ยวกน ส าหรบจ าปนนนผมทราบเพยงจากขาวทโจษกนตอ ๆ

มาวาถกเฆยนถกทรมาน และถกขงอยในบานอนยาวและมดชด

ราวกบฮาเรมในนยายอาหรบของพอหลอน

“การทผมหายหนาเสยจากภเกต

กเปนเหตหนงทเขาหยบไปถกกนตางๆนานา

จงมพอคานายเหมองทม งมหมหนงซงชอบพอสนทสนมกบผมมากไดชกชวนก

นเชาเรอยนตทะเลออกมาเยยมผม ทเรยกวามาเยยมนไมใครถก

ควรเรยกวามาเลยงดปเสอเพอปลอบขวญจะถก วา

“การเลยงผมในคราวนน เปนการเลยงพเศษทชาวภเกตถนดนก

คอทง เหลา ขาว และผหญง ส าหรบคณภาพของอาหารและเคร องดม

ผมจะเวนพรรณนาขอเรยนแตเพยงวาเปนอยางดทสดทจ านวนเงนอนไมจ ากด

จะจดซอหามาได

แตส าหรบแมงามนนพวกเขาทงหลายบรรดาทมากมแนบขางมาถวนทวทกตวค

น แลวยงพวงมาเผอผมอกคนหนง

ขอเรยนเชนเดยวกนวาเปนช นดทสดจดหาไดดวยจ านวนเงนไมจ ากดเชนเดยว

กน ดวยความช านาญ ผมขออนมานไดทนทเทยววา

สนคาขาออกของปนงชนใหมนมคาตวไมต ากวาอาทตยละ ๒๐๐ เหรยญ

เพอนๆ เขาบอกวาสงพเศษโดยเฉพาะเจาะจงมาใหผม

“ในยามมดมน เมอพระอาทตยไมฉายแสง

แมแตแสงไตกใหความอบอนไดฉนใด เมอเรากลมใจเร องผหญง

เรากตองอาศยผหญงมาดบความกลมนน เพอนๆเขาคดของเขาถก

ผมจงนอมรบอกศลทานของเขาไวดวยใจยนด

“เจาหลอนชอแอนนตา

เปนชาวฟลปปนโนทมเลอดชาวปอตกสปนอยในกายของบรรพชนฝายใดฝาย

หนง แตปนอยางจางทสด

ผวพรรณและลกษณะเคาหนาจงมไดผดเพยนไปจากคนไทยเลย

เลอดฝร งเพยงแตชวยเบงทรวดทรงอนเพรยวของหลอนใหเฉดฉายขนเทานน

หลอนงามทงทรง งามทงใบหนา และกรยาทาเยองกราย ไมนาจะมาเปนเชนน

หรอวาเพราะเหตนจงไดเปนไปเชนวา ผมกทราบไมได

“พวกเพอน ๆ

เขาลงสมอเรออยสนกอยางหวหกกนขวดกบผมสามวนสามคน

ตามโครงเดมนน เขาจะฉดผมไประนองตอไปอก

12

แตเผอญผมตดงานส าคญทงไปไมได เขาจงแหขบวนสนกของเขาไประนอง

คงทงแอนนตาไวกบผม นดวาอกหาหกวนเขาจะกลบมารบหลอนไปภเกต

เพอสงกลบปนง หรอใครจะรบชวงตอไปกแลวแตกรณ

“ผมเองไดขอรองแอนนตาใหเลอกถาสมครจะไปเทยวระนองกบเขาผมกไมวา

แตนาอศจรรยนกทหลอนสมครใจจะอยดงพงไพรกบผมมากกวาจะไปสนกกบเ

ขา ภายหลงผมสอบถามไดความวาหลอนชอบความหนมของผม

ชมวาผมสวยและสภาพผดกบทานเศรษฐพวกนนซงหมายมนปนมออยแตทางเ

ดยว

“หนม สวย และสภาพ อนจจง...

“คณสมบตสามประการนเอง ทท าลายผม

แตนนแหละใครเลาจะลวงรเหตการณลวงหนาไดวา

เพยงแตการตดสนใจของแอนนตา-

แมงามของปนงวาจะไประนองหรอจะอยกบผมจะยงผลรายอนยงใหญถงแกชวต

จตใจ

“เมอเพอนของเขาออกเรอกนไปแลว

เรากมาส าราญกนอยในทพกของผมฉนชสาวทงหลายทไดรวมรสรกดวยใจสม

ครกนใหมๆ

“ทพกของผมเปนเรอนไมปลกอยางหยาบ ๆ แบบบงกะโล

มหองสามหองเรยงกนเปนแถว

ทกหองเปดออกสเฉลยงใหญหนาบานซงมบนไดทอดลงสพนดน

หองดานหนงผมใชเปนหองนอน

หองกลางส าหรบกนขาวและทะลไปถงครวและหองน า

อกหองหนงหองท างานทหองปดลนกญแจไวเสมอ

เพราะมเอกสารซงจะสญหายไมได

สวนหองนอนเพยงแตงบประตไวเทานนเปนนจสน ไมวากลางวนหรอกลางคน

“ทพกนอยโดดเดยวหางจากทพกคนงานกงกลางระหวางชายปากบชายแมน า

ไมมผคนพลกพลานไปมา

คนใชคนหนงกบพอครวหวเขากมาท างานใหช วเวลากลางวนเทานน

เสรจงานของเขาแลวกมกจะไปรวมหวเลนการพนนหรอการสนกอน ๆ

ในบรเวณทพกของคนงาน แมแตนอนเขากไมไดนอนท ๆ พกของผม

13

ดงนทพกทตามปกตเปนแตเพยงทอาศยนอน

จงกลายเปนรงรกทส าราญบานใจไปช วขณะหนง

“คนวนกอนทจะครบก าหนดเพอน ๆ เขากลบมารบแอนนตา

ฝร งเอนยเนยรประจ าเรอขดชาวอเมรกนซงเปนชายโสดสองคน

ไดเผชญผมและแอนนตาไปเลยงและเตนร า ณ

ทพกของเขาซงตงอยทางดานรมทะเล

“ทผมผมกทราบวา ทเขาเชญนนกเพราะแอนนตา

เขาทงสองหางเหนกลนไอแหงสตรเพศมาเปนเวลาแรม ๆ เดอน

และการทมหญงสาวและสวยคนหนงมาอวดโฉมอยใกล ๆ เชนนน

ยอมเปนการพนวสยทจะท าเฉยเมยอยได

กระนนกดเขากยงรจกเคารพในสทธของผอน

และสงวรในมารยาทเจาบานพอทจะไปละลาบละลวงจนเกนความสมควรเพยงแ

ตแตะตองเนอตวบางตามธรรมดาของการเตนร า

และหยอกลอเกยวพาราสซ งเปนธรรมเนยมระหวางเพศของคนผวขาวเทานน

เรารวมสนกกนอยจนเกอบสวาง ผมจงชวนแอนนตากลบสทพก

“ตามปกต ผมเปนคนทนอนหลบยากแตตนไว

แตคนนนเหนจะเปนเพราะเหนอยและเพลยมาก

ดวยเราสนกตดตอกนมาหลายวน จงพอหวถงหมอนกดเหมอนจะมอยไป-

เพยงมอยเทานนจรง ๆ เพราะวาเสยง “เอยด”

ของประตหองนอนดานเฉลยงหนาบานทฝดแสนฝดและดงทกคร งทเปดปด

ไดปลกผมตนขนโดยทนท

ผมยงจ าไดวาเมอกอนนอนไดปดประตหองแงมไวดวยมอตนเองทเดยว

“ผมลมตาขน

พระอาทตยยามรงอรณฉายแสงกราดเขามาตามชองประตทเปดอาอย แต-

เงาตะคม ๆ เหมอนรปคนเงาหนงยนทะมนอยกลางประต

แสงพระอาทตยทกราดเขามาทางเบองหลงเงานนยอนเขานยนตาผม

แลดไมถนดจงผงกตวลกขน---

“ผสาง เทวดา! นผมฝนไปหรอปาว หรอวาเปนบาไปแลว

ภาพทประจนหนาผมอยนน ยงตดตาผมอยจนเดยวน

หลบตาลงเมอใดกยงเหนเพราะเปนภาพของจ าปน

แตเปนจ าปนทปราศจากผาผอนพนกายแมแตช นเดยว

ผมอนด าดกเปนเงางามของหลอนเปยกปอนสยายอยบนบา

14

แตผมกลบสงสยในสตของผมเองยงขนเมอไดเหนโซเหลกขนาดราวหนงนวพน

อยรอบขอเทาขวาของจ าปนปลายหนง อกปลายหนงพนอยรอบสะเอว

“ภาพของจ าปนจองมองแตหนาผม และผมกมองหลอน

เราตางคนตางตะลงแนวนงอยในลกษณะนนอยเปนครใหญ ๆ

สายตาของหลอนจงคอย ๆ เลอนลดลงจากหนาผม

และราวกบถกสะกดดวยสายตาของหลอน

สายตาของผมกเลอนตามของหลอน จนกระทง...

“ภาพทสายตาของเราทงสองจองจบพรอมกนคอ-

แอนนตานอนหลบหายใจรวย ๆ เสอผารยราย

เบยดชดตดอยกบตวผมภายในมงผาตาเมลดพรกไทยเนออยางดของผม

“ผมไมทราบวาเพราะเหตใด

ภาพจ าปนซงเปลาเปลอยจงมไดท าใหจตใจฝกใฝไปในทางอกศล

แตภาพของแอนนตา

ซงเพยงแตนอนเสอผารยรายไมเรยบรอยจงท าใหผมบดสเสยเหลอพนประมาณ

ผมหยบผาหมทงสองผนโปะลงไปบนตวแอนนตา

โดยทตนเองกไมรวาสาเหตใดจงตองท าเชนนน

“ผมไมกลาเงยหนาขนสบตาจ าปน ไมรจะท าอะไร

และไมกลาจะพดอะไรไดแตคอยใหหลอนเปนผเร ม

สมองของผมมนชาไมปฏบตหนาท คดทบทวนอยไดแตเพยงหลบหรอตน

ตนหรอหลบ ฝนหรอจรง จรงหรอฝน

ในทสดผมยกก ามอทงสองขนกดกระบอกตา ส ารวมสตสมปชญญะใหแนวแน

แลวเงยหนาขนจะมองใหถนดตาอกสกท แต---

“จ าปนไดหายไปเสยแลว”

จ าปนไดสารภาพตอพอของหลอนโดยแชมชนวา รกนายอ านวย

และเคยไดลอบไปพบปะกนฉนครกโดยล าพงจรงตามขาวลอ

แตยนยนวามไดประพฤตผดลวงล าศลธรรมอนดงามขอใด ๆ เลย

นายอ านวยไดเคารพในเกยรตยศของหลอนตลอดมา

และตวหลอนเองกไมเคยคดจะท าสงใดลงไปใหเปนทเสอมเสยถงชอเสยงของห

ลอน หรอวงศตระกล

แตเถาแกสนนน ความคดจตใจของแกหมกอยในอกโลกหนง

ซงยากแกความเขาใจของเรา ๆ ผมวฒนธรรมทงหลาย

ในคลองความคดของแกนน ผหญงมประโยชนอยแตอยางเดยว

15

คอการบ าเรอความใครของชาย นายอ านวยเปนหนม จ าปนเปนสาว

เมอตางคนตางรกกน

และไดโอกาสอยรวมกนตามล าพงแลวจะไมเปนอะไรกนนน

เหลอทพอของจ าปนผมแมเลยงอยในบานเดยวกนถง ๖ นาง จะปลงใจเชอได

นายอ านวยไมใชเดกโง ขอนเถาแกสนรด

เถาแกสนผครองอ านาจในยานนมานานนกหนาแลว โดยไมมผใดกลา

กดขวางทางด าเนน

เพงจะมนายอ านวยคนเดยวนแหละทถอดบงอาจตงตวเปนคปรบ

แลวกบดนลกสาวในอกของแกเองบงอาจทรยศไปรกและยอมตวใหไอคนทแกช

งน าหนาทสดแลว

เมอพอกบลกซงมเลอดรอนแรงเทา ๆ กน

แตมความคดจตใจหางไกลกนลบลบ

ปะทะกนในเร องทตางกไมยอมถอยใหแกกนแหละกน

เร องมนกจบลงไดแตอยางเดยวคอ

เถาแกสนผหนาดวยกเลสบนดาลโทษะสดขด

ควาดนฟนฟาดหมายศรษะลกสาว เคราะหดจ าปนหลบได

ดนฟนจงฟาดลงบนไหล

เถาแกสนคงกระหน าตอไปจนแขนและเนอตวของจ าปนยบเยนชอกช าไปสน

ปากกยงบรภาษอยางหยาบชาสามานย

เหลอทจ าปนผอดมดวยการศกษาจะฟงได

ทงเจบทงอายเพราะการเอะอะโครมครามน

ยอมจะไดยนไปถงบานขางเรอนเคยง

แตตลอดเวลาจ าปนไดพยายามปองปดและครางแตเบา ๆ เพราะความเจบปวด

หลอนไมไดโตเถยงหรอรองขอความกรณาปรานแตอยางใด

จนกระทงเถาแกสนหยดทารณแลว จ าปนจงคอย ๆ พยงตวลกขน แลวกลาววา

:-

“ฉนบอกวาฉนบรสทธ พอกลบดาตฉน ดละฉนขอสาบานตอหนาพอวา

ฉนจะไปเปนเมยคณอ านวยใหได ฟาจงเปนพยาน!”

เทานนเอง พดงาย ๆ แตเปนค าพดของจ าปนทใคร ๆ

กรวาไมเคยเสยวาจาสจ ฉะนนตอมาอกอาทตยกวา ๆ

เมอรกษาแผลและรอยฟกช าหายแลว หลอนกเดนออกจากบานไปเฉย ๆ

ในเยนวนหนงทเถาแกสนไมอยบาน

16

ในบานจนนน ค าสงใด ๆ

เจาของบานเปนประกาศตทผเปนลกบานจะตองปฏบตตามอยางเครงครด

เฉพาะอยางยงบานเถาแกสนผหวงแหนอ านาจ แกไดประกาศไวแลววา

ถาจ าปนหนหายไปไดแกจะ “เฆยน” ทกคน ตงแต เมย ลกชาย ตลอดจนคนใช

ดงนการหนซงหนาของจ าปนจงยตลงดวยการถกทารณกรรมอก

จ าปนไดพยายามหนอกหลายคร ง แตถกขดขวางไปไมส าเรจได

จนในทสดเถาแกสนผไมเคยยอมคนไมวาจะตองใชวธกกขฬะลามกอยางใด

กจบจ าปนลามโซไวกบเสาเรอนช นบน

ในเวลากลางคนผอนผนใหปลดสายโซจากเสาไดแตคงใหคาไวกบขา

เวลากอนจะนอนเถาแกสนจะสงใหแมเลยงของจ าปนนางหนงเขาไปเปลองเสอผ

าของจ าปนออกใหหมดแลวตวแกเปนผใสประแจประตหองนอนของจ าปนเอง

ทงนกเพราะคร งหนงจ าปนไดพยายามหนทง ๆ ทโซยงคาขาอย

เถาแกสนจงเหนวาการเปลองเสอผาออกเปนวธปองการหนไดดกวาอยางอน

ส าหรบในเวลากลางคน สวนโซยงคาขาไวนน

เนองมาจากความโหดเหยมอ ามหตแหงจตใจของแกมากกวาอยางอน

เถาแกสนแคนนกทจ าปนบงอาจฝาฝนแกซง ๆ หนา

แกวาแมแตจะตองทรมานกนใหยอยยบลงไปแกกไมยอมจ านนแกจ าปน

อนจจา...

เชาวนหนงเมอเถาแกสนไขกญแจประตหองนอนของจ าปนออก

กไดประสบแตความวางเปลา

ชองกระจกรบลมบนหลงคาซงปราศจากเพดานเปดอาอย

แสดงใหเหนโดยไมตองคนหาวา จ าปนหายไปทางไหน

เถาแกสนลมไปวาจ าปนอาจใชผาปทนอนพนกายไปได

หรอแกอาจคดวาโซทคาขาอยจะขดขวางไมใหจ าปนปนขนหลงคาได

หรออยางนอยกจะดงกกกกใหสมเสยงแกเถาแกสนซงนอนอยหองขางเคยง

ทงนไมมใครเดาความคดของแกได แตสงทประจกษชดนนกคอ

แกยงรจกลกสาวของแกนอยไป

บดนจ าปนหนไดแลว

แลวกมงหนาตรงไปหานายอ านวยคนรกตามค าปฏญาณของหลอน

ความยากล าบากในการหน

และมหนตภยอะไรบางทหลอนตองหลกหลบไปตลอดทางไมมใครอาจทราบได

ชาวบานและกรมการอ าเภอไดแตสนนษฐานกนตามรปการและรองรอย

17

“จ าปนคงจะไดพนสายโซขนมาจากขอเทาจนถงเอว

แลวพนรอบเอวเพอมใหมเสยงเมอเคลอนไหวรางกาย

แลวเลกผาปนอนออกพนเปนแถบตามยาวพนเอวรอบนอกโซอกช นหนง

ถดจากนนการปนขนไปบนหลงตใชก าลงแขนเหนยวตวขนบนหลงคาและใชเท

าถบชองลมใหเปดอาขนแลวหนออกไปตามหลงคาอนยาวเหยยด

กดไมสยากมากนกส าหรบจ าปนผมสขภาพสมบรณ

“ขอนาอศจรรยอยทจ าปนคล าทางไปถกไดอยางไร

จ าปนวายน าขามแมน าอนมจระเขชมไดอยางไร

ปญหาสองขอนไมมผใดตอบได ทราบกนแตเพยงวา

ผาปทนอนทตดตวไปคงถกสายน าพดพลดหายไประหวางขามแมน า

“ภาพทผมเหนคอภาพของจ าปนจรง ๆ

เมอหลอนหายไปเสยแลวผมจงแนใจวาไมไดฝน

ประตทเปดถางอยเปนพยานยนยน ผมเผนพรวดเดยวออกไปถงเฉลยงนอก

แตไมเหนรองรอยหลอน คราวนออกเสยงเรยกจ าปนได

เรยกไปวงเลยบไปตามรมแมน า

แลวตลบเขาไปในปาวงกลบไปกลบมาหลายตลบ กเรยกอยตลอดเวลา

จนพระอาทตยขนเกอบคร งฟาจงส านกแนวาจ าปนเจตนาจะหลกลหนหนาผม

ช วเวลาประเดยวเดยวหลอนจะไปไหนพนกระแสเสยงเรยกของผมไดอยางไร

“ผมรบกลบสบรเวณทพกคนงาน เรยกคนทยงไมออกงานในวนนน ๒๐

กวาคน ใหเดนเรยงเปนหนากระดาน ปลายดานหนงจดฝงแมน า

ใหเดนหางกนพอสมควร คนทวนขนไปตนน า ผมเองคมขบวนอยตลอดเวลา

เราเร มตนแตเวลาเพลจนพลบค ากไมมวแววอะไร สนแสงพระอาทตยแลว

เรากจ าตองกลบทพก

“ส าหรบตวผม

พอเดนออกไปทายเหมองในคนนนตงใจวาถาจะตองกราบตนเถาแกสนกยอมล

ะ ถาเถาแกสนจะบอกใหโลงใจวา จ าปนกลบมาถงบานโดยปลอดภยแลว

“แตเมอถงทายเหมอง สายลบไดมารายงานผมวา

จ าปนยงหาไดกลบมาไม ถงกระนนผมกยงดานหนาไปปลกเถาแกสน

ถงอยางไรจ าปนกเปนลกของแก และในยามคบขนเชนน

เราทงสองแมโกรธเกลยดกนเพยงใดกตาม ยงรวมในความรกจ าปนดวยกน

แตไอเจกนนอาศยเรอนรางของมนษยหมหอน าใจแหงสตวเดรจฉานไวแท ๆ

18

มนกลบยมเยยผมและบอกผมวา ถาจ าปนจะซานมาหามนจรง ๆ

มนจะทบดวยทอนฟนแลวเอาใสโลงสงไปใหก านลผม

“ผมเดนยอนกลบไปทพกอก ถงเอาพอดสาง ๆ เรยกคนงานไดอก ๓๐

กวาคน จดใหเดนหนากระดานอยางวนกอน

แตวนนแบงเปนสองพวกใหเดนสองฝง

เพราะผมคดวาอยางไรเสยจ าปนกตองยดแนวแมน าเปนหลกคล าทาง

สวนฟากโนนหลอนอาจเลาะไปขามเอาตอนแคบและเหนวาปลอดภยทสด

เราเร มออกเดนราว ๆ ๙ นาฬกา

ผมเองนงเรอใหคนแจวทวนน าขนไปไดจงหวะกบขบวนคนเดนทงสองฝง

“ผมเดนบางวงบางมาเกอบตลอด ๒๔ ช วโมง

จะไดกนอะไรบางกไมทราบจ าไดวาดมบร นด ๕-๖ ทและคงจะไดซม ๆ

หลบในไป มารสกตนเอาเมอหวเรอเกยพรดขนบนฝงหนไปถามอะไร

เจาคนทายกชมอ---

“คณเคยทราบไหมวาจระเขมนกนคนอยางไร?...”

ฉนปฏเสธวาไมมความร

“จระเขไมวาตวใหญเพยงใด กไมสามารถกลนซากคนทงคนได

ตนมนสนชวยฉกทงไมได แมปากจะยาวใหญกไมมประโยชน

เพราะกดใหขาดเปนทอนๆพอจะกลนลงไมได มนจงตองคาบขนมากนบนบก

โดยวธคาบอวยวะสวนใดสวนหนงแลวสะบดคอฟาดกบโคนตนไม

อวยวะสวนใดขาดหลดออกมาพอจะกลนไดมนกกลน

แลวคาบฟาดตอไปใหมจนแหลกเหลวเปนชนเลกชนนอยหมดทงคน”

กลาวจบแลวผเลานงเหมอมองออกไปทางชองหนาตาง

เหมอนดงก าลงมองเหนภาพอะไรอยางหนง

เราอยกนนงๆเปนเวลานานเกนสมควร

ฉนอดใจอยไมไดจงออกปากถามเขาวา

“คนเรอเหนจ าปนหรอครบ.?...”

“เปลา”...เขาชใหผมดโซเหลกแขวนพาดอยบนคบไม

ปลายขางหนงมขาคนขาดแคเขาหอยอย...

“คณครบ คณจะบอกผมไดไหมวา จ าปนเจตนาวายน าเขาหาจระเข

หรอพยายามจะขามน ากลบไปลแกโทษกบพอวาคนรกผด”

____________________________________

19

จาก รวมเร องสน จ าปน เสยนสวาท ของ เทพ-ถนอม มหาเปารยะ พ.ศ.๒๕๐๕

มอม

Maum

ม.ร.ว.คกฤทธ ปรำโมช

M.R. Kukrit Pramoj

ตงแตมอมมนลมตาข นมองด โลก ใน เบ อ งแรก โลกนมช ายคนห น ง

และแมอกคนหนง มอมเปนลกโทน เกดใตถนบานไมสองช นหลงเลกๆ

แ ถ ว ม ก ก ะส น ม อ ม ร ว า พ อ ข อ งม น เ ป น ห ม า พ น ธ อ ล เซ เช ย น

อ ย ต ก ใ ห ญ ถ น น เพ ช ร บ ร เ จ า ข อ ง เล ย ง ถ น อ ม ห น ก ห น า

แตแมของมนเปนหมาไทยตลาดประตน า

ทมอมปฏสนธขนมาไดกเพราะอปทวเหต เจาของพอของมนเผลอ

ป ล อ ย ให ห ล ด อ อก ม าจ าก บ าน ได ช ว ค ร ท งห ม ด น ม อ ม ไ ม ส น ใจ

มนรแตวาภายในใตถนบานนน มแมอยส าหรบดดนมเวลาหว ซงมนกหวบอย ๆ

และเอาไวนอน เบยดให อน ได เม อ เวลามนหนาว พอมอมจ าความได

ม น ก ร ว า ม ค น ม ด เข า ใ ต ถ น บ า น น น บ อ ย ๆ อ ก ค น ห น ง

มนรสกวามอคนนนมาอมชลบคล ามนเลนเสมอ มอมมนคนเขยวก าลงจะขน

มนกกดมอนนเลนบางเลยเลนบาง บางทเจาของนนกยกตวมนขนใกล ๆ

ตดกบหนา มอมมนกระดกหางดใจจนตวสน เลยหนาเลยปาก คนคนนนกไมวา

ป ล อ ย ต า ม ใ จ ม น

มอมมนจ ากลนไวไดก าหนดสญญาไววาคนคนนนเปนนายของมน แลวมนกรก

พอมอมมน เร ม เดน ได มน ก คลานจาก ใต ถ น ออกส ล านบ าน

โลกของมนกวางข นอก เลกนอย มนร ว านายอย บ านสองช น เลก ๆ

20

คอนขางจะเกา และไมไดทาส นอกจากนายแลวกมคนอนอยดวยอกสองคน

ค น ห น ง น น เ ป น ผ ห ญ ง น า ย บ อ ก ม น ว า ค น น ค อ น า ย ผ ห ญ ง

อ ก ค น ห น ง เ ป น เ ด ก เ ล ก ๆ เพ ง ส อ น เด น น า ย เ ร ย ก ว า ห น

แตมอมมนพอจะเดาออกวา เปนลกของนาย เพราะกลนตวเหมอนกน

พ อ ม อ ม เร ม ค ล า น อ อ ก จ า ก ใต ถ น ท เค ย น อ น แ ม ก เร ม ห า ง ไ ป

แตกอนพอมอมรสกหวนมทไร ตองรสกวามแมอยใกล ๆ คอยใหนมทกคร ง

แตเดยวนนาน ๆ แมจงจะมาหาสกคร งหนง และน านมแมกรสกวานอยและจางไป

แต มอมมน ไม เดอด รอน เท า ไห รน ก เพ ราะนายหาชามอ างก นท ะล

ม าวา งไว ท น อ กช าน ห ล งบ าน ร ะห ว า งค ร ว ไฟ กบ ตว เร อ น ใบ ห น ง

เอ าข าวคล กกบท น ายกน เหลอ ใส ให มน กน วน ล ะสาม เวลาท ก วน

เวลาเชา เวลาเยนนายให เอง สวนตอนกลางวนนายผ หญ งเปนคนให

มอมมนโตเรวผดหมาธรรมดา เพราะมนเปนพนธพอมากกวาพนธแม

ย ง โ ต ม น ก ย ง ก น จ ข น ท ก ว น แ ต น า ย ก ล บ ด ใ จ

คอยใหขาวมนกนอมเพมเตมขนเร อย ๆ ยงกวานน เวลานายผหญงท าครว

มอมมนกแอบเขาไปอยดวย บางทมนกเกะกะกดขวาง นายผหญงกตเอาบาง

ไล อ อ ก ม า บ า ง แ ต แ ล ว ม น ก ก ล บ เข า ไป อ ก เพ ร า ะม อ ม ม น ร ว า

ถงแมนายผหญงจะดจะตอยางไร ในทสดมนกตองไดอะไรกนเสมอ

มอมมนโตวนโตคนจนกลายเปนหนมใหญ แมหายไปจากโลกของมน

ซงเดยวนเหลอแตนาย มอมไมไดรกนายเทาชวต แตนายเปนชวตของมอม

เช าข น น ายห าย ไป จ ากบ าน มน ก ร ส ก ว าช วต ข อ งมน ว า ง เป ล า

แตมอมรวาตกบายกตองกลบ ฉะนน ตามปรกตมนกไมเดอดรอนเทาไหรนก

ม อ ม ใ ช เ ว ล า ท น า ย ไ ม อ ย ห า อ ะ ไ ร ก น บ า ง เล น ก บ ห น บ า ง

บ า งท ห น ก ด งห ด งห า งม น เล น กบ ม น เจ บ ๆ แต ม อ ม ม น ก ท น ได

เพ ราะกล น ของนายตดอย ท ต วข อ งห น เหม อนกบ คนคน เดย วกน

ช ว แ ต ว า ห น ต ว เ ล ก ก ว า

บางทมอมมนกออกไปเทยวนอกบานเดนไปกดมกลนอะไรตออะไรไป

ก ล น ค น แ ป ล ก ๆ ท ต ด อ ย ต า ม ท า ง เ ด น

ก ล น ห น ท อ อ ก ห า ก น ต า ม ถ ง ข ย ะ ใ น เ ว ล า ก ล า ง ค น

21

ก ล น ห ม าบ า น ใก ล เร อ น เค ย งแ ล ะห ม าก ล า งถ น น ท งต ว ผ ต ว เม ย

เม อมอมตวยง เลกอย มนไมคอยกล าออกจากบ าน เพ ราะหมาอน ๆ

มน รม กน เห า มน ร ม กน กด แต เด ย ว น มอมมน โต ก ว าห ม าตวอ น

พ อ อ อ ก น อ ก บ า น ถ ง ห ม า อ น จ ะ เ ห า แ ต ก ว ง ห น ม อ ม ท ก ต ว ไ ป

ในบรรดาตวผ ในละแวกบาน มอมมนเคยแสดงฝมอใหปรากฏมาแลว

ไอ ตว ไหนท เค ย เป น จ า ฝ ง เป น หว โจก มอมมน ก เค ยป ราบม าแล ว

ต า ม ธ ร ร ม เ น ย ม ห ม า น น

ถ า จ ะ อ อ ก จ า ก บ า น ไ ป ไ ห น จ ะต อ ง ถ า ย ป ส ส า ว ะ ร า ย ท า ง ไ ว

ส า ห ร บ ด ม ก ล น ข อ ง ต น เ อ ง ก ล บ บ า น ไ ด ถ ก

ท ท จ ะถ า ย รด น น ก ต อ ง เป น ท ท ส ง เก ต ได ง า ย ส ง เพ ย งร ะดบ จ ม ก

ไมตองกมลงดมให เสย เวลา เปนต นวา เสาไฟ ฟา หรอต นไม ข างทาง

อ อ ก จ า ก บ า น เด น ไ ป ก ต อ ง ย ก ข า ถ า ย ร ด เอ า ไ ว เ ป น ส า ค ญ

แตถามหมาตวอนมาถายทบเสย กลนนนกเพยนไป อาจถงกลบบานไมถก

หรออยางนอยกตองล าบากทลกทเล การถายปสสาวะรดทตวอนท าไวแลว

จงเปนอนนตร ยกรรมของส นข อภยใหก นไมได และถาท ากนตอหนา

กเปนการทาทายกนโดยตรง เปนการท าลายเกยรตของหมาตวผดวยกน

แสดงวาหมดความเกรงใจ นบถอกน ต องตอส จนแพ ก นไปข างห น ง

มอมมนเคยถกทาทายดวยวธนมามาก แตมนกส จนเอาชนะไดทกตว

บ า ง ท ม น ก ล บ บ า น เ ป น แ ผ ล ย บ ไ ป ต า ม ห น า ต า แ ล ะ แ ข ง ข า

น า ย ผ ห ญ ง ต อ ง ค อ ย ล า ง แ ผ ล ใ ส ย า ใ ห ห ล ง จ า ก น น

มนกจะถกผกถกขงไปสองสามวน แลวมนกแอบหนไปเทยวนอกบานไดอก

ม อ ม ม น เ ค ย ท ง น า ย ไ ป แ ต เ พ ย ง ค ร ง เ ด ย ว ใ น ช ว ต

เม อ ม อม แตก เน อห น ม เต มท อากาศก าลงหน าว น าข น เจ งค ล อ ง

บางวนกทวมพนตลงขนมา มอมมนกไปหลงรกนางนวลซงก าลงแตกเนอสาว

อยถดบานไป 3 – 4 หลงคาเรอน มอมหลงใหลจนสนทา ขาวปลาไมเปนอนกน

กลางคนดก ๆ เดอนสวางมอมนงมองพระจนทรแลวกหอนดวยความวงเวงใจ

ในตอนแรกมนเพยงแตหลบไปหานางนวลช วคร ช วคราวแลวกกลบบาน

คร นตอมาอาการรกหนกขน มนกไมกลบเอาเลย เฝาเวยนวนอยแถวนน

22

ค อ ย ไล ก ด ต ว ผ อ น ๆ ท ง ห น ม ท ง แ ก ท ม า ต อ ม น า งน ว ล เป น ฝ ง

คนในบานเขาหนวกหหนกเขา เขากทบตเอาบาง เอาอฐขวางเอาบาง

มอมกตองทน เพราะความรกก าลงขนหนา มอมหายจากบานไป 4 – 5 วน

หวหนกเขา กตองโซกลบบาน แทนทนายจะวากลาวกลบรบหาขาวใหมนกน

ม อ ม ม อ า ก า ร ผ ด ป ร ะ ห ล า ด ซ บ ผ อ ม ไ ป ส ก 15 ว น

แ ล ว ม น ก ก ล บ เ ป น ป ร ก ต เ ห ม อ น เ ก า

นาประหลาดทความรกทมตอนางนวลกหายไปดวย คงเหลอแตความรกนาย

พอตกบายทก ๆ วน มอมมนจะตองไปหมอบคอยนายทหวกระไดบาน

ตามนจบอยทประตบ าน และประสาททกสวนเตรยมพรอมทจะรบนาย

พ อ ไ ด ย น เส ย ง ฝ เท า น า ย เด น ก ล บ บ า น ม อ ม ก ห ต ง ค อ ย ฟ ง

พอลกบดประตหนาบานเสยงดงแกรกมนกโผจากทดวยก าลงทงตวแลวกโถมเข

า ห า น า ย ด ใ จ เ ส ย เ ป น ท ส ด ท แ ล ว ท น า ย ก ล บ บ า น

มนจะวงเขาพนแขงพนขานาย คาบขอมอนายเลยตงแตหนาลงมาจนถงเทา

ความดใจของมอมกวาจะสงบได กเมอนายผลดผาเขาหองอาบน าหายไป ทน

มน ก ม ห น า ท ต ด ต าม น าย ไป ท ก ฝ ก า ว ไ ม ว า น าย จ ะ น งห ร อ น อ น

ห ร อ จ ะ ไ ป ท า ง ไ ห น ม อ ม เ ป น ต อ ง อ ย ข า ง ๆ

บ า ง ว น น า ย พ า ม น อ อ ก ไ ป เ ด น เ ท ย ว เ ล น น อ ก บ า น

ถาวนไหนไดออกไปเทยวกบนาย วนนนกเปนวนทมอมดใจเอกเกรกเปนพเศษ

อ อ ก ไ ด ก ว ง น า ห น า ไ ป บ า ง ท ก ว ง เล ย ไ ป จ น น า ย ต อ ง เ ร ย ก

บ า ง ค ร ง ไ ด ก ล น อ ะ ไ ร ท ข า ง ถ น น น า ส น ใ จ เ ป น พ เ ศ ษ

มน ก ไถ ล เท ย วส ด ดมกล น น น เส ย จนน ายต อ ง เร ย ก อก เห ม อน กน

มอมมนเปนหมาทมแตหวใจและหวใจของมนนนกมอบใหนาย ฉะนน มไย

น า ย จ ะ ส ง ส อ น ใ ห ท า อ ะ ไ ร ม อ ม ก ไ ม ค อ ย เ อ า ใ จ ใ ส

เ พ ร า ะ เ ม อ อ ย ก บ น า ย ม น ม แ ต ค ว า ม ด ใ จ ค ว า ม ส ข

ไ ม ม ป ญ ญ า จ ะ ไ ป จ ด จ า อ ะ ไ ร ไ ด ก ม า ก น อ ย

แตถ งกระนนมน กยงอตส าห เร ยนวชาทน ายสอนให ไว ได อย างห น ง

เวลาเดนไปรมคลองหรอรมบอ นายจะหากงไมแหง ๆ ขวางลงไปในน า

ม อ ม ม น ก ก ร ะ โ ด ด น า ว า ย ไ ป ค า บ เอ า ก ง ไ ม ก ล บ ม า ใ ห น า ย

23

ท ม อ ม ม น เร ย น ได เร ว ก เพ ร า ะว า ม น เห น เป น ก า ร เล น ช น ด ห น ง

บ า ง ท น า ย ไ ม อ ย า ก เล น เพ ร า ะ ม น ส ะ บ ด ข น น า เ ป ย ก น า ย

แ ต ม อ ม ก เ ท ย ว ไ ป ห า ก ง ไ ม แ ห ง ๆ

คาบมาชวนนายเลนทกคร งทมบอหรอคลองอยใกล ๆ

ม อ ม ม น อ ย ก บ น า ย เ ป น ป ร ก ต ส ข ม า ไ ด ส อ ง ป ก ว า

จ น ม น เ ต บ โ ต เ ป น ห น ม ใ ห ญ เ ต ม ท

ใครเหนใครกตองชมวามนเปนหมาทงามไมนอยและเมอนายบอกกบคนอนวาม

อ ม เ ป น ห ม า เ ก ด ใ ต ถ น บ า น ก ไ ม ค อ ย ม ใ ค ร เ ช อ

จ น ถ ง ว น ห น ง ซ ง เ ป น ว น ส า ค ญ ท ส ด ใ น ช ว ต ข อ ง ม อ ม

ว น น น เ ป น ว น ห น ง ใ น ฤ ด ห น า ว ม อ ม ม น ค ก ค ก เ ป น พ เศ ษ

จ ง ล อ ด ร ว อ อ ก ไ ป เ ท ย ว น อ ก บ า น ต ง แ ต เ ช า ต ร

ย ง เท ย ว ไปมน ก ย ง เพ ลน ไกลบ านออก ไปท กท ถ าม อมมน เป น คน

มน ก จ ะส ง เก ต ว า เช า วน น น ผ ค น ท เด น ถ น น ม ส ห น า ผ ด ป รก ต

บางคนกหนาตาเศราหมอง บางคนกหนาตน สวนมากนนจบกลมยนพดกน

แต ม อมมน ก ม ธ ร ะข องมนท จ ะต อ งว งดมกล น อ ะไรต ออ ะไร เร อ ย ไป

ไ ห น จ ะ ก ล น ส ต ว ป ร ะ ห ล า ด ๆ

ท อ อ ก ม า จ า ก ก อ ห ญ า ห ร อ เล อ ย ค ล า น ข น ม า จ า ก ค ล อ ง

แลวรบกลบลงไปเมอใกลรง มอมมนวงลยน าคางทจบขาวอยบนใบหญา

อ า ก า ศ เ ย น เ ฉ ย บ ม า ก ร ะท บ ห น า ก ร ะท บ ใ บ ห แ ล ะล น ข อ ง ม น

ท า ใ ห เ บ ก บ า น ใ จ ก ว า ธ ร ร ม ด า

แตพอสายเขาหนอยมอมกเร มสงเกตเหมอนกนวา มอะไรผดปรกตไปเสยแลว

เพราะบนถนนสายใหญ นน มรถยนตบรรทกขนาดโตกวาทมนเคยเหน

ว งต าม กน ม า เป น แถ วย าว เห ย ย ด แ ผ น ดน ส ะเท อ น ม าต งแต ไก ล

บน รถ น น ม ค น อ ย เต ม แต งต ว อ ย า งท ม อม มน ไ ม เค ย เห น ม าก อ น

พ ด จ า ก น ด ว ย ส ม เ ส ย ง ท ม อ ม ไ ม เ ค ย ไ ด ย น ม า ก อ น เ ล ย

ค น เ ห ล า น น ร ป ร า ง เ ต ย ล า ผ ด ก บ ค น ไ ท ย ท ม อ ม ร จ ก

ม อ ม ม น ย น น ง ต ว แ ข ง อ ย ข า ง ถ น น ข น ค อ ช น ห ต ง

ความรสกเหมอนกบขโมยเขาบาน มนสดกลน แรง ๆ คนทอยบนรถนน

24

ผ ด ก ล น เ ป น แ น แ ล ว

เพราะมกลนสาบกลนสางอยางทมอมไมเคยรจกมาแตกอนเลย

พอมอมมนรวามอะไรผดปรกต ใจมนกคดถงนายวาบขนมาทนท

ป า น น น า ย จ ะ อ ย ท ไ ห น จ ะ เ ป น อ ย า ง ไ ร

น า ย ผ ห ญ ง จ ะ เ ร ย ก ม น เ ท ย ว ต า ม ห า ม น ห ร อ เ ป ล า

ใ ค ร จ ะม า ท า อ ะ ไ ร ห น ซ ง น า ย เค ย ส ง ใ ห ม น เ ฝ า ห ร อ ไ ม ก ไ ม ร

และปานนคนแปลกหนาผดกลน จะเขาไปในบานของมนบางแลวกระมง

พ อหว ใจม อมมน ห วน กลบ ไป บ าน ตวมน ก หน ก ลบ แล ะข าท ง 4

ของมนกพาตวมนกลบบานทนท มอมกลบไปถงบานไมเหนมอะไรผดปรกต

เ ห น แ ต น า ย แ ล ะน า ย ผ ห ญ ง น ง พ ด ก น เบ า ๆ ด ว ย ส ห น า ไ ม ส ด

ม อม เข า ไป เล ย ม อ น า ย แต น า ย เพ ย งแต ต บ ห ว ม น เบ า ๆ 2 - 3 ท

แลวกไมสนใจมนอกตอไป นายผหญงกไมไดทกมนหรอไลมนอยางเคย

ม อ ม ก ร ะด ก ห า ง ห ม น ไ ป ห ม น ม า ส ก ค ร ห น ง เ ห น ไ ม ไ ด เ ร อ ง

ม น ก ไ ป เ ล น ก บ ห น ซ ง ด ใ จ ม า ก เ ม อ ม น ไ ป อ ย ด ว ย

มอมลงนอนหงายใหหนเกาทองแลวกดงหดงหางมนไปตามเร อง วนนน

ม อ ม ส ง เ ก ต ว า น า ย ไ ม ไ ด อ อ ก ไ ป ไ ห น ท ง ว น

ถาไดยน เสยงรถแลนหร อเสยงคนเดนดงเอะอะก เดนไปดทประตบ าน

ม อ ม ก ฉ วย โอ ก าส ว ง ต า ม น าย ไป เห า ล น ท ป ร ะต บ า น เห ม อ น กน

เ พ ร า ะ ม อ ม ม น ต อ ง ก า ร ใ ห น า ย เ ข า ใ จ ว า

มนรเหมอนกนวามอะไรผดปรกตและถาหากเกดมภยอนตรายมาถงบาน

มนกพรอมทจะส และยอมตายใหนาย แตนายกลบจ ปากบอกใหมน นง

แลวเดนกลบเขาบาน ท าดงนอยหลายคร งจนค า นายกนขาวแลวกขนบาน

ปลอยใหมนเฝาหวกระไดอยางเคย

รงเชาขนตอนสาย ๆ มคนมาเปดประตหนาบาน มอมมนก าลงระแวง

มน ก เห ากรรโชกท าท าจะเอาจร ง นายผ หญ งต องว งมาด งคอมน ไว

สวนนายผชายไปพดกบคนแปลกหนาทมาหนาบาน อกประเดยวหนง

คนแปลกหนากกลบไป นายเดนกลบเขามาชา ๆ หนาเผอดไมสบายใจ

ใ น ม อ ถ อ ก ร ะ ด า ษ ข า ว ๆ แ ผ น ห น ง

25

มอมไดยนนายเรยกนายผหญงใหตามขนไปบนเรอน เหนพดจากนสกครหนง

นายผหญงเอากระดาษแผนนนมาดแลวกซบหนาลงรองไห

ตงแตนนมานายกเร มหายไปจากบาน หลายวนจงกลบมาคร งหนง

มอมสงเกตเหนนายแตงตวผดไปกวาแตกอนคอนายแตงตวสกากแกมเขยว

ใ ส ห ม ว ก ส เ ด ย ว ก น ม อ ะ ไ ร ส ท อ ง ต ด ท ห น า ห ม ว ก

กางเกงขายาวท เคย น งกกลบ เปนพนแข งและเกอกหนงบางท เคยใส

แล ะท ม อมมน เคย เลย บางคร ง ก แอบ เอาไปกด เล น เด ย ว น ก ไ ม ใส

ก ล า ย เ ป น ไ ป ใ ส เ ก อ ก ห น า ๆ ส า ก ๆ

คร งแรกท ม อม เห นน ายแต งตวอย า ง น ก ลบ บ าน มน เกอบ จ า ไ ม ได

แ ต พ อ น า ย เ ด น เ ข า ม า ใ ก ล ไ ด ก ล น ม น จ ง ร

ร ะ ห ว า ง ท น า ย ห า ย ห น า ไ ป ค ร ง ล ะ ห ล า ย ว น

ม อ ม เ ห น น า ย ผ ห ญ ง เ ศ ร า ก ว า ท ก ค ร ง ท เ ค ย เ ห น ม า

งานการทางบานทเอาใจใสกดเนอย ๆ ลงไป นายผหญงชอบอมหนไปนงกระได

และนงอยนาน ๆ มอมมนเขาไปหยอกลอชวนเลนดวย นายผหญงกไมเลน

บางทมน ก เอาหว เข า ไป วางท ต กน าย ผ หญ ง เธอ ก ล บหวมน เบ า ๆ

แ ต ส า ย ต า น น เ ห ม อ ม อ ง ไ ป ไ ก ล

สวนมากนายผหญงนงอยจนพลบค าแลวจงกลบเขาเรอน ตอนใกล ๆ จะพลบ

เ ธ อ ม ก จ ะ เ อ า ห น ม า ก อ ด ไ ว แ น น แ ล ว ก ร อ ง ไ ห

ม อ ม ม น ไ ม เ ค ย เ ห น น า ย ผ ห ญ ง เ ป น อ ย า ง น ม า แ ต ก อ น

ใ จ ค อ ม น ก เง ย บ เห ง า ล ง ไ ป ต า ม ท ม น เค ย เล น ห ว ก น อ ย ล ง ไ ป

ทเคยแอบหนไปเทยวเตรกนอยลงไปเชนเดยวกน เมอนายหายไปนาน ๆ

ม อม มน ก ต าม น าย ผ หญ งแท น น าย แล ะม น ม ค ว าม ร ส ก ใน ใจ ว า

ร ะห ว า ง ท น า ย ไ ม อ ย ม น จ ะต อ ง เ ฝ า บ า น ท ง น า ย ผ ห ญ ง แ ล ะห น

ไมใหใครมาเกะกะท าอนตรายไดจนกวานายจะกลบมา วนไหนนายกลบบาน

ค ว า ม ร ส ก ใ น บ า น ก เ ป ล ย น ไ ป ท ง ห ม ด

นายผ หญ งกกระปร กระเปราท ากบข าวพ เศษ มอมมน กดใจโลดเต น

ช ว ต ซ ง แ ต ก อ น เ ป น ป ร ก ต ป ร ะ จ า ว น น น

เดยวนกลายเปนของทมเพยงช วคร งช วคราวระหวางทนายกลบบาน

26

ว น ห น ง น า ย ก ล บ ม า บ า น แ ล ะ ม า อ ย ไ ด 2 – 3 ว น

แตมอมสง เกตดนายและนายผ หญ ง ไมส จ ะด ใจร น เร ง เหมอนท เคย

เห น แต น ง พ ดกน เบ า ๆ คร งล ะน าน ๆ บางคร งน าย ผ หญ ง ก ร อ งไห

สวนนายนนกมสหนาและกรยาอาการบอกใหมอมเหนไดวามทกขหนก

ม อ ม ม น พ ย า ย า ม ท จ ะ เข า ห า น า ย พ ย า ย า ม ท จ ะช ว น น า ย เล น

ช ว น น า ย ไ ป เ ด น เ ท ย ว พ ย า ย า ม ท ก ๆ

ท า ง ท ห ม า ม ห ว ใ จ เ ต ม ไ ป ด ว ย ค ว า ม ร ก อ ย า ง ม น จ ะ ท า ไ ด

เ พ อ ใ ห ค น ท ม น ร ก น น ห า ย ท ก ข แ ต ก ไ ม เ ป น ผ ล ส า เ ร จ

นายมกจะนอนเหมอทเกาอยาวทเฉลยง ไมพดจาอะไร นาน ๆ กถอนใจยาว ๆ

มอมมนกไดแตหมอบอยทเทาของนาย ตากจบอยทหนานาย คอยดวา

เ ม อ ไ ร น า ย จ ะ ม แ ว ว ต า ท แ ส ด ง ว า ห า ย ท ก ข

ตอนเยนวนกอนทนายจะออกจากบานไป มอมเหนนายผหญงเกบของเลก ๆ

นอย ๆ เข าห อ เป นพ วกยาส ฟ น สบ แล ะของกนแห ง ๆ ใส ก ระป อ ง

น อ ก จ าก น น ก ม เส อ ผ า บ า ง น าย ผ ห ญ ง เก บ ข อ ง ไป ก ร อ ง ไห ไ ป

สวนนายกตดตามนายผหญงอยตลอดเวลา ไมวาจะเขาหองไหนหรอประการใด

ช ว ย ห อ ข อ ง ใ ห บ า ง พ ด ป ล อ บ น า ย ผ ห ญ ง บ า ง

แตมอมกไมเหนนายผหญงหยดรองไห ยงเหนนายอยใกล ๆ กยงรองไหมากขน

ค ร ง ห น ง น า ย ผ ห ญ ง เ อ า ม อ น า ย ไ ป ก า ไ ว แ น น

ยกม อน ายข น ไป ท ห น าแล ว ก ย ง ร อ งไห ส ะอก ส ะอ น ห น กข น ไป อก

มอมเหนนายเอาแขนโอบนายผหญงไวกบตว แลวนงนงองอยนาน

ร ง ข น น า ย ต น แ ต เ ช า ต ร

น า ย แ ต ง ต ว เส ร จ ก ถ อ ห อ ข อ ง พ ะ ร ง พ ะ ร ง อ อ ก จ า ก บ า น ไ ป

ม อ ม ม น ว ง ต า ม น า ย อ อ ก ไ ป

แตพอถงประตหนาบานนายกทรดตวลงนงกอดมนไวแนน

“มอม – ไอมอม” เสยงนายกระซบสงท ห “ขาจะตองจากไปนาน

จะไดกลบเมอไรกยงไมร เองอยทางหลงชวยเฝาบาน ชวยดนายผหญง

ชวยดหน เองรกขามากขาร เองตองท าตามทขาส ง แลวคอยขาอยท น

ไมตายขาจะกลบ”

27

ม อ ม เ อ า ห น า ม น ไ ป แ น บ ท ห น า น า ย

ตามใบหนาของนายนนอาบไปดวยน าตา เปนคร งแรกทมนไดเคยเหน

มอมมนสงนายเพยงประตบานแลวมนกเดนกลบเรอน หางตกหวตก มนเดนชา

ๆ ไปทหวกระไดทมนเคยนอน ลมตวลงเหยยดยาว ตาจบอยทประตหนาบาน

มอมครางออกมาเบา ๆ เหมอนกบจะอทานความในใจของมนใหคนรวา

ชวต ข อ งม อม น น ส น ส ด ล ง น บ ต งแต ว า ร ะท น าย ออก จากบ าน ไป

และจะเปนอยเชนนนจนกวานายจะกลบมาอก

นายหายไปจากบานคราวนไมกลบมาอกเลย อาทตย กลายเปนเดอน

เดอนกลายเปน ป จนกระทงปห น งได ผ านไปนายกยงไมกลบ นาน ๆ

จ ะม บ ร ษ ไป รษ ณ ย เอ า จ ด ห ม า ย ม า ส ง ให น า ย ผ ห ญ ง ส ก ท ห น ง

มอมเหนแตนายผหญงอานแลวอานเลา และในทสดกรองไหทกคร งไป

พอนายไปไดสกปกวา ๆ มอมมนกเร มเหนความรวงโรยภายในบานมากขนทก

ๆ วน นายผ หญ งซบผอมผดปรกต การแต งกายกปอนกวาแตกอน

ท งม ได ร ะมด ระวง ห น น น เตบ ใหญ ข น จน ว ง ได แล ว แต ก ผ ายผอม

มใชอวนนาเอนดอยางแตกอน บานทเรยบรอยสะอาดสะอานนน บดนรกรงรง

เตมไปด วยหยากไย เพ ราะนายผ หญ งม ได เอาใจใส เชดถอย างเคย

มอมตองเรยนบทเรยนใหมในชวต เจกขายขวดซงนายยใหมอมเหาและกด

ท ก ค ร ง ท แ ว ะ ก ร า ย เ ข า ม า ใ น บ า น น น บ ด น

ก ล า ย เ ป น ค น ส น ท ช ด ช อ บ ก น ก บ น า ย ห ญ ง

เ พ ร า ะ น า ย ผ ห ญ ง ห า ม ป ร า ม ม อ ม เ ด ด ข า ด ม ใ ห ก ด

ห ร อ แ ม แ ต เ ห า เ จ ก ข า ย ข ว ด อ ก ต อ ไ ป

เ ป น อ น ว า เจ ก ข า ย ข ว ด ม ส ท ธ เด น เข า ม า ถ ง ห น า ก ร ะ ไ ด บ า น

บ า ง ท ก ถ ง ก บ น ง อ ย ท ช า น ห น า ค ร ว

ม อ ม เ ห น น า ย ผ ห ญ ง ส น ท น า ก บ เ จ ก ข า ย ข ว ด น า น ๆ

ทกคร งจะตองหยบของในบ านมาให เจ กขายขวดด เปนถวยชามบ าง

ช อ น ส อ ม บ า ง บ า ง ท ก เ ป น ข อ ง อ น ท ม อ ม ไ ม ร จ ก

แล ว เจ กข ายขวด กยน ก ระดาษ เล ก ๆ สองสามแผ น ให น าย ผ หญ ง

ม อ ม เ ห น น า ย ผ ห ญ ง เ อ า ก ร ะ ด า ษ น น ม า น บ

28

เส รจแล ว เจ กข ายขวด ก เอาของใส ห าบแล ว ก เดน ออกจากบ าน ไป

น า ย ผ ห ญ ง ท า อ ย อ ย า ง น น จ น น า น เ ข า

ม อ ม ส ง เก ต เห น ข อ ง ใน บ า น ท ม น เค ย ช น ล ก ต า น น บ า ง ไป ม า ก

บางทห น ม าว ง เล น อย ใกล ๆ เวล าน าย ผ หญ งพ ดกบ เจ กข ายข วด

แตพอเจกไปแลว นายผหญงตองควาหนมากอดไวแลวรองไหทกคร งไป

ข อ งท ม อ ม ม น ร ส ก ว า เป ล ย น ไป ม า ก ก ค อ เร อ ง อ า ห า ร ก า ร ก น

แ ต เม อ ค ร ง น า ย ย ง อ ย น น ม น ม เค ย ต อ ง อ น า ท ร ร อ น ใ จ เล ย

แ ต เ ด ย ว น ม อ ม ม น ต อ ง ท น ห ว อ ย ต ล อ ด เ ว ล า

เมอนายอยนายเคยใหมนกนขาววนละสามเวลา ขณะนมอมตองอดมอกนมอ

แ ล ะ ม อ ท ม ก น น น ก ม ไ ด ท า ใ ห ม อ ม ห า ย ห ว ล ง ไ ด

มนมองดตานายผหญงอยางสงสย เพราะแทนทจะเปนอาหารหนกในเวลาเชา

นายผหญงเพยงแตเทน าขาวใหมอม มอมมนไมเคยกนแตดวยความหว

ม น ก ต อ ง ก ล น ก น

หมดแลวมนกเงยหนาดนายผหญงผ ซ งยนมองดมนดวยความเปนหวง

แตพอเหนมอมมนมองเหมอนกบจะขออก นายผหญงกหนหลงรบเดนหนไป

ม อ ม ม น ร แ ล ว ว า ม อ ก ล า ง ว น น น เ ป น อ น ไ ม ม ห ว ง ท จ ะ ไ ด

เพ ร า ะม น เ ห น น า ย ผ ห ญ ง เต ร ย ม อ า ห า ร เ ล ก ๆ น อ ย ๆ ใ ห ห น

ส ว น ม า ก ก เ ป น ข อ ง เ ห ล อ ม า จ า ก ม อ เ ช า

ส ว น ต ว น า ย ผ ห ญ ง เ อ ง ก ไ ม ไ ด แ ต ะ อ ะ ไ ร เ ห ม อ น ก น

แ ม ม อ เ ย น ก ม แ ต บ า ง ว น เฉ พ า ะ ว น ท น า ย ผ ห ญ ง ก น ข า ว

วน ไหนมอมห วห นก เข ามน ก ไป น งมองขณ ะทน าย ผ หญ งก าลงกน

ถ านายผ หญ งหนมามอง มน ก เลยปากให ร ว ามนหวมากเหมอนกน

แ ต น า ย ผ ห ญ ง ก จ ะ น า ต า ก บ ล ก ต า ร บ อ ม ข า ว

แลวเอาของทเหลอคลกใหมนกนทนท

ม อ ม ม น ไ ม เข า ใ จ ว า ข อ ง ท เค ย ม น น เห ต ไ ร จ ง ห ม ด ไ ป

มอมมน ร แ ต ว า น ายจ ากบ าน ไปน าน แต สก วน ห น ง น ายจ ะกลบ

ระหวางนมนกไดแตจะคอยนาย มนหารไมวานายถกระดมไปเปนทหาร

ไ ป อ ย ไ ก ล ไ ม ม ก า ห น ด ก ล บ

29

และนายผ หญ งซงไมมรายได อะไรเลยกได แตขายของเกาไปทละชน

แ ล ะ ต อ ง ค ร อ ง ช พ ไ ป อ ย า ง อ ด ม อ ก น ม อ

บางวนนายผหญงตองยอมอดเพอใหลกไดกน หรอมฉะนนกตองกนแตนอย

เพ อ ให ม อมซ งผ วฝ าก ไว ได กน ให อ ม ๆ ต งแต ม อมมน ยงตว เล ก ๆ

น า ย เค ย ห า ม เ ด ด ข า ด ม ใ ห ม น ไ ป เ ก บ ข อ ง ก น น อ ก บ า น

ม อ ม ม น ก ป ฏ บ ต ต า ม ต ล อ ด ม า

เพราะเมอทองมนอมมนกไมมความจ าเปนทจะตองไปหาอะไรกนทอนอก

แ ต เด ย ว น ม อ ม ต อ ง ผ ด ค า ส ง น า ย เพ ร า ะท อ ง ม น ห ว เ ต ม ท น

ก ต อ งพ งถ งข ย ะเชน เด ย วกบ หม าข า งถนนตวห น ง ด วยค วามอด

ด ว ยค วาม ต รอม ใจท น ายห าย ไป ม อมมน เป ล ย น ไป จ าก แต ก อ น

รางกายกผายผอมลงไปเหนไดถนด ขนทเคยมนกกลบกลายเปนดาน จมกแหง

นยนตาเซองซม กร ยาอาการท เคยโลดเตนราเร งกกลายเปนเชองชา

สวนมากมนใชเวลานอนทหวกระไดบาน เพอคอยนายตามทนายสงไว

อ ก ส อ ง ป ผ า น ไ ป ย ง ไ ม ม แ ว ว ว า น า ย จ ะ ก ล บ ม า เล ย

ค น ว น ห น ง ม อ ม อ ย ท ห ว ก ร ะ ไ ด ท ม น เ ค ย น อ น

นายผ หญ งกบหนนอนอยข างบนเร อน มอมมนหลบสนทไปพกห น ง

แตมาตกใจตนตอนดก เพราไดยนเสยงนายผหญงไอและเสยงหนรองออดแอด

พอเสยงขางบนเงยบไปมนกนอนตอ แตหนนคอยฟงเสยงตางๆ ทจะผดปรกต

อ ก ส ก ค ร ห น ง ม น ไ ด ย น เส ย ง เค ร อ ง ย น ต ด ง ห ง ม า แ ต ไ ก ล

ม อ ม ม น ร ว า เ ป น เส ย ง เค ร อ ง บ น เพ ร า ะ เม อ ม น ย ง เ ป น ล ก ห ม า

เ ห น เค ร อ ง บ น บ น ผ า น ห ล ง ค า บ า น ม น ต อ ง ว ง ไ ล เ ห า ท ก ค ร ง

แ ล ะ น า ย เ ค ย ห ว เ ร า ะ ช อ บ ใ จ ท ม น ไ ล ก ด เ ค ร อ ง บ น

มนนอนฟงเสยงทอยแตไกลนนสกคร กรวาเคร องบนนนก าลงใกลเขามา

ท น ใ ด น น ม อ ม ม น ก ต ก ใ จ แ ท บ ส น ส ต ข น พ อ ง ช น ไ ป ท ง ต ว

แ ล ะ ผ ด ล ก ข น ย น อ ย า ง ร ว ด เ ร ว

ในทามกลางความมดและความเงยบสงดนนมเสยงทมนไมเคยไดยนมาแตกอน

ด ง ก อ ง ไ ป ท ว ม อ ม ม น เ ข า ใ จ ว า เ ป น เ ส ย ง ห ม า ห อ น

แตหมาตวทหอนนนมนจะตองใหญโตมหมานาสะพรงกลวเสยเปนทสดแลว

30

เส ย งห อน น น ด ง เป น ร ะย ะๆ ถ ๆ ม อม ตว ส น เท าด ว ย ค วาม ต น เต น

หมาทไหนหนอสามารถหอนดงใหไดยนทวทงเมอง มอมมนหอนรบทนท

แ ต เ ส ย ง ข อ ง ม น ด ด ง ค อ ย จ น ต ว ม น เ อ ง แ ท บ จ ะ ไ ม ไ ด ย น

ท น ท น น ม น ก ส ง เ ก ต เ ห น ไ ฟ ต า ม ถ น น ด บ พ ร บ ล ง ห ม ด

เส ย งน าย ผ หญ งห วด ร อ งบน เร อน เส ย งห น ร อ งไห ด วยค วามกลว

น อ ก บ า น ก ม เส ย ง ฝ เท า ค น ว ง เส ย ง ร อ ง เร ย ก ก น โ ห ว ก เห ว ก

เส ย ง ป ด เ ป ด บ า น ห น า ต า ง ป ร ะต แ ล ะ เส ย ง เ ด ก ร อ ง ไ ห ท ว ไ ป

ม อ ม ม น เ ผ น ล ง ไ ป อ ย ท ล า น บ า น ห น า เ ร อ น

อก อด ใจ เด ย วน าย ผ หญ ง ก อ ม ห น ซ งก อด ไว แ น น ล งม า น งอย ด ว ย

พ อ เห น น าย ผ หญ ง ม อม ม น ก ห ม ด ค ว าม ต น เต น แ ล ะค ว าม ก ล ว

จ ต ใ จ ม น ส ง บ ล ง ท น ท เพ ร า ะ ม น ร ว า ม น ม ห น า ท จ ะ ต อ ง ท า

มนเบยดเขาไปจนชดตวนายผหญง มนเลยมอนายผหญงและเลยแขนหน

เปนวธเดยวทมนจะบอกใหสองคนนนรวา ไมตองกลวไมตองตกใจ มอมยงอย -

มอมยงอย

มอมไมรวา มนนงอยกบนายผหญงนานสกเทาไร

แตขณะนนมนไดพบไดเหนของทมนไมเคยพบเหนหลายอยาง

มนไดเหนไฟฉายเปนทางยาวขนไปบนฟา

เหนเคร องบนล าสขาวบนฉวดเฉวยนอย

เสยงปนตอสอากาศยานไดยนดงสนนจนกระเทอนเจบแกวห

เสยงลกระเบดแหวกอากาศดงซลงมา

สญชาตญาณบอกใหมนหมอบลงกบพนดนทนท

มอมรสกเสยวไปตามสนหลงและขนคอ และขนตามหลงมนตงชน

ขณะเดยวกน มนรสกไดดวยความกระเทอนของแผนดนวา

มการระเบดขนในระยะใกลตด ๆ กนหลายคร ง มอมมนเฝานายผหญงอย

จนกระทงไดยนหมาใหญตวมหมานนหอนขนเปนกงวานดงยาวรวดเดยวอกคร

งหนง นายผหญงลกขนจากทนง

มอมสงเกตเหนคนเร มจดไฟและเร มใชไฟฉายในทตาง ๆ อกคร งหนง

31

เสยงคนพดกนและเสยงหวเราะดงจากทตางๆ รอบบาน นายผหญงลบหวมนเบา

ๆ เหมอนกบจะขอบใจทเฝาอยเปนเพอนแลวกอมหนกลบขนเรอน

หลงจากนน ไมวามอมจะไปทางใด

เหนแตคนขดหลมกนทวไปใหญบางเลกบาง

มอมมนเทยวดมตามกองดนทเขาขดขนมา

กไมเหนมกลนอะไรเกนไปกวากลนธรรมดา

แมนายผหญงกขดหลมทรมร วขางบาน ตาแกทอยบานตดกน แกมาชวยขดให

มอมนกวานายผหญงคงขดหาหน หากระดกเกา ๆ ทฝงไว มนกเขาไปขด

ใชสองเทาหนาตะกยดนไป พลางจมกมนกกดลงไปทดน สดกลนแรง ๆ

เพอจะไดรวาหนหรอกระดก หรออะไรกตามทนายผหญงตองการนนฝงอยทใด

มอมมนคยดนขนมาไดกองโตเอาการ

นายผหญงและคนแกวางจอบเสยมนงดมนแลวหวเราะ

เสยงตาแกชมกบนายผหญงวา “หมาตวนมนรเอาการอย”

แตมอมมนกยงไมรอยนนเองวานายผหญงขดหลมหาอะไร

ตอจากนน เมอมเสยงเคร องบน มเสยงหมาหอน

มอมกเหนนายผหญงอมหนวงลงไปอยในหลมนนทกคร ง จนในทสด

มอมมนกร

ถาคนไหนมนไดยนเสยงเคร องบนมาแตไกลมนกหอนขนกอนแลวกเร มตะกยป

ระตเรอนดง ๆ เพอปลกนายผหญง

พอรวานายผหญงตนมนกรบวงลงไปนงคอยอยในหลมกอนทกคร งไป

ความตนเตนในเวลากลางคนนนมบอยคร งเขาและเสยงระเบดนนดงใกลบานเข

ามาทกท ชาวบานแถบนนกเร มหายไปจากบาน

มอมเหนแตปดบานทงไวเปนจ านวนมาก

ผคนในตรอกนนทเคยคกคกกเงยบเหงาลงไป

คงเหลอแตนายผหญงอยทบานกลบหน มอมมนไมร

มนนกวานายผหญงคงอยคอยใหนายกลบเชนเดยวกบมน

มอมมนเปนหมามนจะรไดอยางไร วานายผหญงนนกลวแสนกลว

32

ไมเปนอนหลบอนนอนจนเกอบจะลมเจบลง มอมมนไมมหนทางจะรไดเลยวา

นายผหญงของมนอพยพหลบภยตามชาวบานเขาไปไมได

กเพราะนายผหญงมแตตวคนเดยว

ไมมพวกพองวงศาคณาญาตทไหนทจะไปอาศยได

และความจนนนกบงคบใหนายผหญงตองอยตอไป

ทงทแสนจะหวงความปลอดภยของลก

และความรสกเปลยวเปลาทเกอบจะทนไมได

คนวนหนง มอมรสกรอนรนและตนเตน

เหมอนกบวามสงใดบอกมนวาภยก าลงใกลเขามา และกจรงดงนน

พอตกดกกมเสยงหมาหอนดงขนและเสยงเคร องบนใกลเขามาทกท

นายผหญงอมหนวงลงไปในหลม มอมมนกวงลงไปนงขาง ๆ เชนเคย

เสยงเคร องบนดงกวาทมอมมนเคยไดยนมา เสยงระเบดดงใกล ๆ บานเขามา

มอมเลยมอนายผหญง รสกวามอนนเยนชดดวยความกลว

มอมไดยนเสยงลกระเบดแหวกอากาศตรงมาทหลงคาบาน

มนหมอบนงคอยความกระเทอนของระเบด แตแทนทจะมเสยงระเบด

มอมกลบไดยนเสยงดงกราวใหญทางหลงบาน

อกสกครหนงมนกไดกลนเหมนไหมอยางแรง ไฟไหมบานแนแลว

มอมมนโจนขนจากหลมวงไปทครว เหนไฟก าลงตดหลงคาเปนหยอม ๆ

และก าลงลกลาม มอมมนตกใจเตมท

ไดแตเหาแลวมนกวงกลบมาเหาทหลมเพอบอกนายผหญงใหรวาไฟก าลงไหม

บาน แตนายผหญงกมไดกระเตองขนจากหลม มอมมนกไดแตเหา

ไดแตวงไปวงมาดวยความเปนหวงบานกเปนหวง

เปนหวงนายผหญงและหนกเปนหวง มอมมนตดสนใจไมถกวาจะท าอยางไรด

ในทนใดนน

มนกไดยนเสยงลกระเบดแหวกอากาศลงมาอกซหนงท าใหหลงมนเยนวาบ

แตกอนทมนจะท าอะไรได มอมมนรสกเหมอนมของหนกๆ มากระทบอยางแรง

ท าใหตวมนกระเดนไปไกล หออไปหมด

33

มอมหมดสตไปครหนงเพราะแรงลกระเบดท าลายลกหนงทตกลงมาระเบดกลาง

ลานบานพอด

พอมอมฟนขนมา สงแรกทมนเหนกคอ ไฟไหมบานทงหลงลกโพลง

สองแสงสวางจาทวไปหมด สงแรกทใจมนนกถงกคอนายผหญงและหน

ปานนจะเปนอยางไร มนตะเกยกตะกายจะลกขนยน

แตมนรสกเสยวปลาบทขาหลง มอมเหลยวไปด

เหนขาหลงขางซายเปนแผลยาว อาจเปนสะเกดระเบดหรอเศษไมกระเดนถก

เลอดขน ๆ ของมนก าลงไหลออกมาแดงฉาน

มนลมตวลงนอนเพราะเดนยงไมไหว

มอมนอนเลยแผลอยนานจนขาทเจบคอยหายชา

มความรสกขนมนกคร งเดนคร งคลานไปทหลมทนายผหญงอย

ทหลมนนเงยบสนท ไมมเสยงใด ๆ

ลกระเบดทตกลงกลางลานบานท าใหดนกระเดนมากลบหลมเสยกวาคร ง

มอมเหนเทานายผหญงโผลออกมาจากกองดน มนกมลงเลย

เทานนเยนชดไมมชวต มอมมนรสกรอนผาวไปทงตว

นายฝากนายผหญงและหนไวกบมน บดน นายผหญงและหนอยใตกองดน

มอมตดสนใจใชขาหนาทงสองลงมอขดทนท

มนขดดวยก าลงแรงทสดเทาทมนม

หวใจมนเตนเหมอนกบจะระเบดออกมานอกอก

มนจะตองเอานายผหญงและหนออกมาจากหลมใหได แตดนทกลบนนหนานก

สดก าลงทมอมจะคยผเดยวไหว

หมดปญญาเขามนกเร มเหาและหอนอยปากหลม

เสยงหอนของมนท าใหชาวบานแถบนนวงเวงใจ

เพราะมนเปนเสยงคร าครวญของหมาพนทางตวหนงทหวใจแตกสลายลง

พอรงสาง มอมไดยนเสยงคนอกทกนอกบาน

มรถบรรทกคนใหญคนหนงมาจอดทหนาประตบาน

ตอนนนไฟไหมบานจนมอดลงแลว ไมมอะไรเหลอนอกจากเถาถานและควนจาง

34

ๆ คนกลมหนงถอพลวถอเสยมวงเขามาในบาน

พอเหนมอมยนเหาอยทหลมกตรงเขามา

พอเหนเทานายผหญงโผลจากกองดน

มอมกไดยนเสยงคนเหลานนรองตะโกนเรยกกนเอะอะ

อกหลายคนวงมาทหลมแลวกเร มโกยดนออกทนท ในทสด

มอมกไดเหนนายผหญงนอนเหยยดยาวเหมอนดงหลบอยใตกองดนในหลม

หนนอนนงอยในออมแขนของแม มอมมนโจนลงไปในหลมครอมนายผหญงไว

ใครเขามาใกลกไมยอม มนเฝาแตขค ารามและแยกเขยวขาว

ตามนมแววเขยวปดอยขางใน คนทงโลกเปนศตร

คนเหลานทท าใหนายตองจากไป คนเหลานทท าใหบานทมนเคยอยเคยกน

ตองไฟไหมจนหมดสนไป คนเหลานก าลงจะมาแตะตองตวนายผหญงและหน

จะท าอนตรายอยางอนตอไปอก ชายคนหนงเขามาใกลตวนายผหญง

มอมมนกงบเขาทแขน เสยงรองใหคนชวยลนไป

แตมอมตวเดยวหรอจะตอสขดขนคนทงฝงได

ในทสดเขากกลมรมกนเขาหามรางอนไรชวตของนายผหญงและหนขนรถบรร

ทกแลนหายไป มอมมนวงตามโขยกเขยกไปเพราะขามนเจบ

แตแลวมนกหมดแรง ตองคอย ๆ ตะกายกลบบาน บานทไมมเรอน

บานทร วพงจนหมดเหลอแตซากของประต บานทไมมนาย ไมมนายผหญง

ไมมหน บานทวางเปลา ไมมอะไรเหลออกตอไป

มอมมนเดนวนเวยนรอบลานบาน ตะวนสายขนมา มนรสกทงหวและอยากน า

ขาของมนเร มเจบมากขนมาอก จมกของมนแหงผาก

ลนของมนหอยและแผบาน ตาของมนสาดแดงดวยสายเลอด

มอมลมตวนอนใกล ๆ ปากหลมทเขาขดเอานายผหญงไป มนครางเบา ๆ

อกคร งหนง แลวกตงใจจะนอนอยทนนจนกวานายจะกลบมา

จะดจะตวามนไมท าตามทนายสง มนกยอม ขอส าคญขอใหนายกลบมาเทานน

มอมมนนอนเชนนนอยหลายวน โดยทไมมใครรไมมใครเอาใจใส

เพราะมนเปนแตเพยงหมาตวหนง

35

ในทสดความหวกระหายกบงคบใหมนตองโซเซออกหากน มนเดนไปตามถนน

เจออะไรทพอจะกนประทงชวตไดกกนไมเลอก หมาซงแตกอนเคยกลวมน

รมกนเหารมกนกด มอมมนกไมส

คอยหลบหลกเพราะมนไมมก าลงใจก าลงกายทจะตอสกบใครอกตอไปแลว

มอมมนเทยวตหรดตเหรไปอยางไมมความหมาย

ยงเดนกยงไกลบานเกาออกไปทกท ค าลงทไหนมนกนอนทนน ใตหองแถวบาง

รมกอหญาขางถนนบาง เมอก าลงมนออนลงทกวน

มนกไปหลบเงานอนอยทหนาประตบานใหญรมถนนแหงหนง

ม อ ม ม น ห ล บ อ ย น า น เ พ ร า ะ ค ว า ม อ อ น ใ จ

มาตกใจตนอกทตอนทไดยนเสยงพดกนอยใกล ๆ เสยงเดกผหญงรองเรยก

“พ อ พ อ จ า ” ด ง ๆ ห ล า ย ค ร ง ม อ ม ล ม ต า ข น ด

เหน เดก ผ หญ งคนห น งอายประมาณ 10 ขวบ คก เข าอยข างตวมน

มอลบหวมนอยด วยความปราณ มอมมนร สกวามอ นนไมใชมอศตร

แ ต เ ป น ม อ ข อ ง ม ต ร ม น ก ร ะ ด ก ห า ง ร บ อ ก ส ก ค ร

ม น ก เ ห น ช า ย ผ ใ ห ญ ร ป ร า ง อ ว น ค น ห น ง เด น ม า เ ป ด ป ร ะ ต

โผลหนาออกมาดแลวถามวา “อะไรกนลก”

“พอดหมาตวนซ สวยจงเลย มนขาเจบนาสงสาร

หนจะเอามนเขาไปเลยง” เดกหญงรองตอบ

“อยาเลยลก” ชายคนนนพด “หมาทไหนกไมร บางทมนเปนจะเปนบา

พอดทามนชอบกลอย”

“ไมบาหรอกพอ เมอตะกมนยงกระดกหางกบหนเลย”

เดกหญงพดพลางพยงมนใหลกขนยน “หนจะตงช อมนวาไอดก มานไอดก

มานมะไอดก”

มอมลกขนยน แลวเดนโซเซตามเดกหญงเขาไปในบาน

ขณะทมนตองเสยทกอยางไปแลว หากมใครทแสดงวาเปนมตร

36

มนกอยากจะคบดวย ชายทอยทประตไมพดวาอะไร เปดประตทงไวใหลกสาว

แลวเดนขามสนามกลบขนไปบนตก

บานทมอมมาอยใหมนน เปนตกใหญโต

ผดกวาบานเกาของมอมมากมายนก หนาตกมเกาอ

มกระถางตนไมตงไวอยางสวยงาม และมตนไมใหญปลกไวรมเยน

ในบานนนมคนอยหลายคน ทกคนทกทายเดกเพอนของมนวาคณแตว

สวนมากกพยายามเอาอกเอาใจคณแตวทงนน

พอคณแตวบอกหญงคนหนงใหไปเอาขาวเอาน ามาใหมนกน

มนเหนหญงคนนนวงหายไปหลงบาน

อกประเดยวเดยวมนกไดกนขาวคลกกบแกงบะชอชามโต

และมน าใสสะอาดใสชามอางมาวางไวขาง ๆ

คณแตวสงใหตาแกคนหนงพามนไปอาบน าถสบหลงจากทมนกนขาวแลว

พอตวมอมแหงด คณแตวกใสยาใหทแผล

มอมมนอยกบคณแตวมานาน มนรวาเดยวนมนช อไอดก

ถาคณแตวเรยกมนดวยชอนน มนกจะเขาไปหา

แตมอมไมมวนลมวาชอจรงของมนทนายตงใหคอ “ไอมอม”

มนอยกบคณแตวมอาหารการกนและคนเอาใจใสบรบรณทกอยาง

จนรางกายมนกลบแขงแรง ขนเปนมนขลบ

ใครเหนใครกชมวาคณแตวชางไปหาหมาจากไหนมาเลยง

แตมอมมนไมกระปร กระเปราร นเรงเหมอนแตกอน

เพราะถงมอมมนจะสบายกสบายแตกาย ใจของมอมยงคอยนายอยเสมอ

ไมมวนลม ถงแมวามอมมนจะรกคณแตว มนกรกเพราะมอทใหขาวมนกน

คณแตวไมใชชวตของมอม บางทมอมมนออกไปนงหนาบาน

สงเกตดคนทเดนผาน เผอวาในหมคนทเดนมานน นายอาจเดนผานมาบาง

บางทคนแปลกหนาเขามาในบาน มนกตองวงไปดเผอจะเปนนายมาตามหามน

37

คนวนหนงในฤดรอนอก 2 ป ตอมา มอมมนนอนรบลมเยนอยหลงตก

คนนน คนในบานมอยไมกคน

เพราะมอมมนเหนถอกระเปาขนรถไปกบคณแตวหลายคนตงแตเชา

เสยงพดกนวาจะไปตากอากาศ ดกมากแลว แตมอมมนยงไมหลบ

มนนอนอยนง ๆ หกคอยฟงเสยงตาง ๆ เชนเคย

มนไดยนเสยงเหมอนใครใชเหลกงดหนาตางขางตกช นลาง

มอมมนค ารามขนคร งหนง เสยงนนกเงยบไปอกครหนง เสยงนนดงขนอก

มอมคอยๆ ลกขนเดนออมไปทางทมาของเสยง ขนคอของมนตงชนเปนแปรง

ขโมยแนแลวมใชใครอน

คนนมอมมนจะจบขโมยใหคณแตวและคนทงบานใหญนเหนฝมอมน

มอมมนเดนอยางเงยบทสด สะกดใจไวมใหเหาออกมา

พอมนเดนออมพนมมตก มนกแลเหนคนคนหนง ก าลงปนมาเลก ๆ

งดหนาตางอยจรง ๆ มอมมนยองใกลเขาไปทกท อกประเดยวเปนไดเหนดกน

ทนใดนน ลมพดวบหนงพาเอากลนตวคนคนนนมาตองจมกมน

ใจของมอมเกอบจะหยดเตนดวยความดใจ มนโถมเขาใสคนคนนน

ดวยก าลงทงหมดทมนมอย ท าเอาคนคนนนหงายหลง ศรษะฟาดกบพน

นอนงงอยครใหญ มอมตวสนเทา กระดกหางเรวไมเปนจงหวะ

มนเลยชายผนนตงแตหนาไปทงตว เพราะกลนทลมพดมาเขาจมกมนนน

หาใชกลนแปลกของใครทไหนไม แตเปนกลนทมนรจกด

เปนกลนของนายทมนตงใจคอยมาตลอดเวลาหลายป

นบตงแตวนทนายจากไป

นายงงอยพกใหญ แตแลวนายกจ าได เขายกแขนขนกอดคอมนไวแนน

“ไอมอม” เสยงนายกระซบทหมน “มอม”

นายเรยกมนอกคร งหนงดวยเสยงสะอนเหมอนกบมอะไรมาจกอยในคอ

มอมมนไมไดยนใครเรยกชอมนมานาน พอไดยนนายเรยก มนกดใจลงโลด

สงเสยงรองหงง ๆ ดวยความดใจ นายลกขนยนเหลยวซายแลขวา จปากคอย ๆ

ใหมนนง มอมมนกไมนง เพราะความดใจของมนเกนทจะนงได

38

ความสขความเปนหนมของมนกลบมาใหมโดยสนเชง นายวงขามสนามเบา ๆ

พอถงร วพระหงกมดออกไปนอกบาน

มอมมนโกยสตนตามและมดร วออกไปนอกบานกบนาย

นายทรดตวลงนง ลบหวลบคอมนแลวกระซบทหมนวา “มอม

ขาไมนกเลยวาขาจะไดพบเอง ขานกวาขาไมมอะไรเหลอแลวในโลกน”

นายหยดพดไปครหนง “เขาสงขาไปไกล ขาไมไดขาวคราวจากใครเลย

พอกลบมาบาน เขากบอกวาบานไฟไหมหมด ลกเมยถกระเบดตาย

งานการทขาเคยท าคนอนเขากเอาต าแหนงไปหมดแลว ไมมใครเขาจะมาคอย

ขาหมดหนทางจรง ๆ มอมเอย แตเองอยานกวาขาเคยลกขโมย

คร งนเปนคร งแรก พอดพบเอง เองกท าใหขาตองอาย ท าไมลง”

“กลบเขาบานเถดมอม ” นายพดพลางลกขนยน “ขาไมมปญญา

จะเลยงเองไดเสยแลว” นายชมอไปทร วพลางไลมน “ไป ไอมอมเขาบาน”

แทนค าต อบ มอมมน ก ระดกห างแรงก ว า เก า แล ะว งรอบ ๆตวน าย

น า ย ไล ม น อ ย ห ล า ย ค ร ง แ ต ม อ ม ม น ก ไ ม ฟ ง น า ย ก ล บ ม า แ ล ว

ม อ ม จ ะ ไ ม ใ ห น า ย พ น ส า ย ต า อ ก ต อ ไ ป ค ว า ม จ ร ง

น า ย เป ล ย น ไป ม า ก เพ ร า ะผ อ ม ล ง ผ ม เผ า ร ง ร ง เส อ ผ า ข า ด ว น

แตอยางไรกยงเปนนายของมอม นายทมนทงไมได

ด ก ม าก แล ว พ ร ะจน ท ร ข า งแ รม เร ม ข น ท อ แส งส ว า ง ไป ท ว

นาย เดน อย างออน ระโหยไป น งท ร มค ข า งถนน สายตามองไป ไกล

มอมไปนงชดกบนายอยคร ห นง เหนนายไมไหวตง มนกนกอะไรออก

ม อม ว ง ไป ค าบ ก ง ไม แ ห งม า ว า งไว บ น ตก น าย ด ว ย ค ว าม เค ย ชน

น า ย เ อ า ก ง ไ ม ข ว า ง ล ง ไ ป ใ น ค

มอมมนกกระโดดโครมตามลงไปคาบกงไมมาใหนายอยางทเคยท า

นายซบหนาลงบนหวของมน เสยงนายกระซบเรยกชอมนหลายคร ง

ไม พ ด ว าอ ะไรอก น าต าร อน ผ าวรว งล งบนหน าแล ะจ ม กขอ งมอม

นายนงอยเชนนนอกนาน ในทสด นายลกขนยนชาๆ คล าหมนอยางใจลอย

39

แลวพดวา “ไอมอม เองชนะขา ไปดวยกน มา ตามขามา” แลวนายกออกเดน

มมอมตามตดไป

ค น ห น า ร อ น ว น น น

ถ าหากม ใครเดนมาตามถนนราชวถตอนดกประมาณ สกตสองคร ง

จ ะได เ ห น ช า ย ค น ห น ง ร ป รา งส งผ อ ม เส อ ผ า ข า ด ว น เด น ช า ๆ

อยข างถนนอยางออนระโหยโรยแรง ขาง ๆ ตว มหมาตวผ งามตวหนง

ปากคาบกงไม คอตงหางเชด วงตามเขาไปดวยความเบกบานสดขด

----------------------------------------------

40

ปลำตะเพยน The barbs

ไพฑรย ธญญำ

Phaitoon Thanya

ทนททเขาบาน นองสาวกถามผมเร องกญแจนนอก

เธอก าลงงวนอยกบการพบผาออมลกชาย ใบหนาทเคย

ซดเซยวเนองจากการคลอดบตรใหม ๆ เร มมเลอดฝาดขนมาบางแลว

ผมแกลงท าเปนไมไดยน

พลางไพลไปดหลานชายทก าลงหลบอตอยในเปล

เจาหนเพงลมตาดโลกไดไมถงสองเดอน

ตวกลมปอมแกมยยลงมากองอยบนฟก มอเลก ๆ

ทงคซอนอยในถงมอสขาวออนนม ผมกมดใกล ๆ

พยายามมใหเกดเสยงดงเพราะเกรงวาแกจะตกใจตน

กลนหอมละมนจากตวหนนอยอบอวลอยในลมหายใจ ผมสดกลนนแรง ๆ

ผมชอบกลนนมาก มนท าใหเกดความรสกแปลก ๆ

ผสมผสานกนระหวางกลนตวเดกออน กลนแปงฝน กลนนมและกลนผาออม

ละมนละไมและชางคนเคยเสยนกระไร

“พลมอกแลวซ?” นองสาวเอยขนอยางรทน

ผมหนไปยมแหย ๆ ใหเธอ พรอมกบแกตวถงสาเหตทลมซ อกญแจนน

หลายวนมานผมมงานยงมาก เลยท าใหลมเร องกญแจเสยสนท

นองสาวสายหนาอยางเออมระอาในความขลมของผม

หลายวนมาแลวทเธอบนอยากไดกญแจมาคลองประตร ว

บานของเราอยในซอยเลก ๆ หนาบานชดถนน มประตเหลกแคบ ๆ

ชนดเลอนไดตอจากก าแพงอฐบลอก ตอนกลางคนผมจะปดประตใสกญแจไว

แตกลางวนเมอไปท างานผมตองใชกญแจนนลอกขาตงมอเตอรไซคกนขโมย

ประตร วจงไมมกญแจ

เจาตวเลกคงนอนหลบสนทอยในเปลหวาย

เปลนเปนสมบตเกาแกสมยทแมยงมชวตอย

41

ผมและนองสาวตางเคยนอนในเปลนมาแลวทงนน

กระทงวนนถงคราวของหลานชายบาง

วนทผมร อเปลออกมาซอมและท าความสะอาด

นองสาวหวเราะเสยยกใหญ เธอเอาแตพดซ า ๆ วาไมนาเชอ

ไมนาเชอเลยวาแมกบลกจะไดนอนเปลเดยวกน

ผมเองกพลอยสนกไปกบเธอดวย

ผมพดวาถาพอของหนยงอยกคงไดหวเราะไปดวยหรอก

ผมพดไดแคนนองสาวกบอกใหหยด เธอเบอนหนาไปอกทาง

กอดเจาหนไวแนบออกแลวสะอนเบา ๆ

ผมเสยใจ ผมไมควรเอยถงพอของเดกเลย แตทกคร งทเหนหนาเจาหน

ผมไมวายคดถงเขาเสมอ เขาเปนคนด รกเมยและขยนท างาน

แตวาบญเขานอยเกนไป เขามอาชพขบรถบรรทก

แลววนหนงอบตเหตกพรากเขาไปจากพวกเรา

ในเวลานนนองสาวของผมเพงทองไดสเดอน

เมอเขาตายผมกรบนองสาวใหมาอยดวยกนในบานหลงน

นองสาวของผมเปนครสอนในโรงเรยนประถมศกษา

ตอนนเธอก าลงอยในระหวางปดเทอมใหญ เราไมรเลยวา เมอโรงเรยนเปดแลว

เราจะท าอยางไรดกบพอหนนอย?

ผมนงอยขางเปลและเร มดงเชอกไกวชา ๆ เพราะไดยนเสยงเจาหนดนเบา

ๆ เสยงเปลดงออดแอดเปนจงหวะซ าซาก

ออนโยนและเปนทวงท านองทคนเคย

เสยงเปลท าใหผมหวนร าลกไปถงชวงชวตในวนเดก แมเคยเลาใหฟงวา

ผมนอนในเปลนกระทงแมมนองสาว ตอนนนผมอายไดหาขวบแลว

ตวโตขนและเปลกคบแคบเกนไปส าหรบผม กระนน

ผมกยงดอดงจะนอนในเปลอก

เร องนกลายเปนหวขอทแมชอบน ามาเลาใหเพอน ๆ ผมฟงในตอนหลง

มนท าใหผมอบอายและเปนทลอเลยนของเพอน ๆ ทกคร งไป

ผมเลยคดถงแมขนมาอก

นถาแมอยกคงดใจไมนอยทไดหลานคนแรกเปนผชาย แมจะตองเรยกแกวา

‘ไอหน’ หรอไมก ‘ไอคนนอย’ อะไรท านองนน

นองสาวของผมกไมตองกงวลวาจะไมมคนชวยเลยงลก

เวลาเจาหนนอนหลบแมกคงนงฝาอยไมยอมหาง

42

มอคอยจบสายเปลแกวางไกวขณะทปากรองเพลงกลอมไปดวย

ผมยงจ าเพลงกลอมเดกของแมไดตดห แมจ าเพลงกลอมเดกไดมากเหลอเกน

ราวกบวาในทองของแมเตมไปดวยบทเพลงเหลานน

แมรองเพลงดวยน าเสยงธรรมดา แตไพเราะออนโยนอยางบอกไมถก

มนท าใหผมและนองสาวเคลบเคลมดมด า กระทงวาเราคอย ๆ

เผลอหลบไปโดยไมรตว

ผมเคยบอกใหนองสาวรองเพลงกลอมเจาหนบาง

ผมบอกใหรองเพลงทแมเคยรองใหเราฟง แตเธอกลบหวเราะอยางเกอเขน

เธอบอกวาจ าไมได ผมรวาจรง ๆ แลวเธอจ ามนไดบางหรอก

เพยงแตเธอไมกลาท าเทานน

เจาหนยงดนไปมาและเร มรองไห ผมรบลกขนด

แกท าทนอนเปยกนนเอง ผมรบอมแกขนมาเพอเปลยนผาออม

ตอนทผมร อตะกราผานน ผมพบปลาตะเพยนสานตวนอย ๆ

สองตวซกอยกนตะกรา มนเปนปลาตะเพยนทสานจากใบมะพราว

ยงใหมและดสดอยเพราะสเขยวของใบไมยงไมทนหมองคล า

ผมรบถามนองสาววาไดปลาตะเพยนนมาจากไหน

ผมไมเคยเหนเธอสานปลาตะเพยนมากอน นองสาวผมแปลกใจมาก

ตอนแรกเธอหาวาผมแกลงลอเลน แตพอผมเอาใหดเธอถงกบองไป

“พไมไดเปนคนเอามาแนนะ” เธอถาม

“เร องอะไรพจะอ าเรา” ผมวา

“ถางน...” เธอนงอยางใชความคด แลวพดขนอยางตนเตน

“ตองเปนยายชอยแน ๆ เลย”

เธอรบควาปลาตะเพยนสานไปด ฉบพลนสหนากเปลยนเปนบงตง

แลวหนมาบอกผมอยางจรงจงวา พรงนผมตองไมลมซอกญแจอก

หรอถาจะใหดกควรออกไปซอเสยเยนนเลย

“กญแจกบปลาตะเพยนไมเหนเกยวกนน”

“เกยวซ เกยวมาก ๆ ดวย” นองสาวพดอยางคนมอารมณ “พรม ย?

ยายชอยมาทนทกวน แกเขามาดหนเลยงลก ขออมเจาหนบางละ

อยากชวยท าโนนท านบางละ มนา หนถงไดเหนแกไมยอมหางตะกราผาเลย

ปานนขโมยอะไรไปบางแลวกไมร”

หลายวนมาน ผมไดยนนองสาวบนถงยายชอยอยบางเหมอนกน

แตนกไมถงวาแกจะเขามาวนวายอยางน

43

ถาอยางนนปลาตะเพยนสานนกคงเปนของแก

แตท าไมแกถงเอามาซกไวกนตะกรา ท าไมถงไมบอกนองสาวผม

หากวาแกตงใจจะเอามาใหจรง ๆ

“หนไมรเหมอนกนวาแกตองการอะไรกนแน” นองสาวพดตอไปอก

“ท าไมแกถงไดชอบมาวนวายกบหนกไมร แกมาทกวน

มาถงกเปดประตเขามาในบานเลยทเดยว

ท าอยางกบวาเปนบานของตวเองอยางงนแหละ ทรายกคอวา

แกมาเฝาเจาหนไมยอมหาง คงอยากอมเสยนกหนา แตหนไมยอมหรอกพ

ไมมวนเสยละทแกจะไดถกตวเจาหน พลองดสารรปของแกมงซ

สกปรกและเหมนสาบกปานนน”

เธอพดแลวยกไหลอยางดแคลน

ค าพดของเธอท าใหผมนกเหนภาพยายชอยชดเจนขน แกเปน

หญงชราบานอยทายซอย หางจากบานของเราไมไกลนก

อนทจรงครอบครวของเรากไมไดคนเคยอะไรกบแกนกหรอกเราเปนเพยงคนทอ

ยซอยเดยวกนมานานแลว แตกไมรรายละเอยดกนและกนมากนก

ยงเมอแมตายจากไป ผมกบครอบครวของยายชอยยงหางเหนกนมากไปอก

ในการรบรของผมกคอ แกเปนคนเกาคนแกในละแวกน ผมมกเหนแกเดนทอม

ๆ ผานหนาบานออกบอย

แกชอบหวตะกราใสหมากและชอบเอาผาคลมหวเวลาเดนไปไหนมาไหน

ทาทางของแกจงดเหมอนแมมดในนทานมากเขาไปทกท

กอนหนานยายชอยเคยอยกบลก ๆ

ลกชายคนโตของแกอายไลเลยกบผม แตออกจากบานไป

นานแลว ผมไมเคยเหนเขากลบมาอกเลย ลกอกคนเปนผหญง

แกกวานองสาวของผมสกสองปเหนจะได ความจรงเธอเปนคนสวย

แตมช อเสยงไมดในดานความประพฤต เมอหลายปกอนเธอหนตามผชายไป

กลบมาอกคร งกมลกมาฝากยายชอยคนหนง แตเดกคนนนไมคอยสมประกอบ

ยายชอยเลยงหลานชายของแกไดสองป เดกกปวยหนกและตายไปในทสด

แตนนมายายชอยกตองอยคนเดยว

ผมไมเคยเหนลกสาวคนสวยของแกกลบมาอก

ผมไมเขาใจวาท าไมเธอถงปลอยใหแมผชราตองอยอยางเดยวดาย

44

“แกคงไมมเจตนาอะไรหรอก” ผมบอกนองสาว

“แกคงรกเดกตามประสาคนแกนนแหละ

เจาหนของเรากนารกนาชงเสยดวยนนะ”

แตนองสาวของผมไมคดอยางน

เธอแสดงออกมาใหเหนวาไมชอบและไมวางใจยายชอยสกนดเดยว

เธอยงคดเหลวไหลไปอกวาบางทแกอาจมเจตนาอะไรบางอยางแอบแฝงอย

เชนวาอาจเปนนกตอของพวกแกงลกเดก

ท าทเขามาตสนทกอนจะหาโอกาสขโมยหลายชายของผมไปขายเหมอนทปรา

กฏเปนขาวในหนาหนงสอพมพออกบอย ๆ

หรอไมอยางนนเธอกคดวาแกอาจเปนผปอบ

เพราะทาทางและพฤตกรรมของแกชวนใหนกวาเปนอยางนนจรง ๆ

“เหลวไหลนา” ผมไมเหนดวย

ผมวาเธอคงดละครประเภทมตมดมากเกนไป

“แตหนกลวนะพ หนอยบานคนเดยวเสยดวย ซอยนรกเปลยว

บานของเรากอยหางกวาเขาหมด เกดมอะไรขนมาหนจะเรยกใครได

ถามกญแจตดประตร วแกกคงเปดเขามาไมได แลวก...ปลาตะเพยนนนนะ

พชวยเอาไปทงทเหอะ หนไมอยากไดสมบตของแกหรอก”

ผมรบปลาตะเพยนสานคนนมาดอกท

ความจรงฝมอของยายชอยกไมเลวนกหรอก แกคงตงใจท ามากพอด

เพยงแตไมเขาใจจรง ๆ วาท าไมแกตองเอามาซอนไวกนตะกรา

แทนทจะใหนองสาวของผมโดยตรง

แตปลาตะเพยนกท าใหผมหวนนกไปถงเมอคร งยงเปนเดกตวเลก ๆ

ผมจ าไดกระทอนกระแทนวาแมเคยเอาปลาตะเพยนสานพวงใหญมาแขวนทเป

ลหวาย แตแมไดมาจากไหนผมกจ าไมไดเสยแลว

มนเปนปลาตะเพยนทสวยงามมาก มต งแตตวเลกสดไลไปถงตวใหญสด

แขวนซอนกนเปนช น ๆ แตละตวมสสนสดใส เวลาแมไกวเปล

ปลาตะเพยนกไกวไปดวย มองดเหมอนกบฝงปลาจรง ๆ ทวายวนอยในน า

นองสาวผมชอบมนยงกวาอะไรด เธอนอนจองปลาตาแปว

พลางยกมอไขวควาและหวเราะเอกอากชอบใจ

แมจะปลอยใหนองสาวนอนอยในเปลคราวละนาน ๆ

ในขณะทแมออกไปท างานบาน

ปลาตะเพยนพวงนนท าใหเธอพอใจและสนกสนาน

45

ตอนนเปลหวายเกามากแลว วนทผมร อเปลออกจากหอง

เกบของเพอมาใหเจาตวนอยนน ผมกลบไมเหนปลาตะเพยนพวงนนอก

ไมรเหมอนกนวามนหายไปตงแตตอนไหน

ผมรบถอปลาตะเพยนทงคของยายชอยไปหลงบาน

จากนนกขบรถออกไปซอกญแจทตลาด

เยนวนตอมา เมอผมกลบจากทท างาน นองสาวกรบออกมาไขกญแจประตร ว

พรอมกบยนปลาตะเพยนสานใหดอกคหนง

ผมรบรบปลาตะเพยนสานคใหมมาดอยางงนงง

มนมลกษณะและขนาดเดยวกบคเมอวานไมผดเพยน

เพยงแตยงดใหมและสดกวา

“ฝมอยายชอยอกนนแหละ” นองสาวรบบอก หนาตาบอกบญไมรบ

“อะไรกน” ผมสงสย “กปดประตใสกญแจแลวนนา

ยายชอยเขามาไดยงไง”

“ไมไดเขามาหรอก แตเอามาแขวนไวทประต”

“แกเปนอะไรของแกนะ ท าอยางนหมายความวายงไง”

“หนกไมรเหมอนกน แตบอกตรง ๆ วาหนไมชอบเลย

พเอามนไปทงใหพนกแลวกน”

ผมเอาปลาตะเพยนคนนไปหลงบาน

ในตอนนผมเร มตดใจปลาตะเพยนสานของยายชอยเสยแลว

แกคดอะไรของแกหนอ ถงไดเวยนสานปลาตะเพยนมายดเยยดใหนองสาวผม

หรอวาแกหลง ๆ ลม ๆ ตามประสาคนแกทงหลาย

อาจเปนไปไดวาแกลมไปวาไดสานปลาตะเพยนมาใหแลวแตเมอวาน

วนนแกเลยท ามนขนมาอก

แตความคดนตองตกไปเมอรงขนอกวนหนงผมกพบวามปลาตะเพยนอก

คแขวนอยทประตร ว ขณะทผมกลบมาถงบานในตอนเยน

นองสาวของผมกเหน แตเธอไมกลาออกมาหนาบานอก

เธอเลาใหฟงวายายชอยมาหาในตอนกลางวน เดนผานไปมาหลายรอบ

บางทกหยดเกาะประตเหลกชะเงอมองเขามาในบานอยางมเจตนา

กอนจะแขวนปลาตะเพยนสานไวทประตร ว

เธอคอนขางมนใจวาหญงชราคนนมความประสงครายอยางแนนอน

เธอมเหตผลอกมากมายทจะคดไปในท านองนน

46

ยายชอยคงไมไดเสยสตหรอหลงลมอยางทผมคดเสยแลว

คนทเสยสตคงไมท าอะไรทดลบลมคมในอยางนหรอก

แตผมกยงไมอยากคดถงแกในทางรายใหมากกวาน

ถงอยางไรผมกยงมนใจวาแกคงไมไดเปนพวกแกงลกเดก

ผมรบจดการกบปลาตะเพยนของยายชอยเหมอนวนกอน ๆ

ตอนนรวมกนเปนหกตวแลว ปลาตะเพยนสานหกตว

หากเอามาแขวนรวมกนไวเหนอเปลเจาหนกคงจะด

แกจะไดรจกมองอะไรไดเรวขน

ผมไดแตคด... เพราะถงอยางไรนองสาวกคงไมยอมโดยเดดขาด

พลบค านนเอง เจาหนกรองไหขนมาอยางไมมสาเหต...

ทแรกผมวาเดกคงหวหรอไมกขดใจอะไรสกอยาง ผมรบเขาไปด

เหนนองสาวก าลงเลกเสอใหแกกนนมอย แตเจาหนเอาแตรองดนไมยอมกน

ผมลองไปละลายนมผง เพราะคดวาเดกอาจเบอนมแม

แตความพยายามกเหลวเปลา เจาหนกลบรองหนกขน

รองสดเสยงเหมอนมใครลอบหยกอยางไรอยางนน

ผมพยายามตรวจดตามเนอตวของแก คดวาอาจมแมลงหรอมดกด

แตกไมเหนวามตวอะไรมาไตตอม ยงมด แกยงรอง รองอยางนาสงสาร

รองจนเกรงไปทงตว มอเทาหงกงอราวกบวาแกเจบปวดอยางเหลอประมาณ

นองสาวของผมวาวนและพลงพลานจนท าอะไรไมถก

เธอเฝาปลอบโยนเอานมใหกน แบกขนบาเดนไปมา

ท าทกอยางเพอใหลกหยดรอง แตยงท าเทาไหรยงไมเปนผล

หนกเขาเธอเปนฝายรองไหตามลกไปอกคน

“เปนอะไรไปหรอลกแม...เปนอะไรไป ท าไมลกตองรองไหอยางน”

“พ... ลกเปนอะไร พชวยหนหนอยส ชวยท าใหแกหายรอง...”

เธอคร าครวญอยางนาสงสาร จองมองลกและมองหนาผมสลบกน

น าตาของเธอนองหนา

ตนตระหนกและงนงง

ผมรบควาหลานชายมาอม เงอะ ๆ งะ ๆ

และพลงพลานจนท าอะไรไมถกไปเหมอนกน เจาหนยงแผดเสยงไมยอมหยด

ผมไมรวาแกเอาเสยงและเร ยวแรงทไหนมาตะเบงรอง เขยากแลว

แบกขนบาแลวพาไปเดนรอบบาน รองเพลงใหฟง ท าอะไรแปลก ๆ

ใหดเพอวาจะดงความสนใจจากแกไดบาง แตยงท ากยงไรผล

47

คนนนเจาหนรองไหเสยจนหมดเสยง

ตวออนและหลบพบคาอกแมไปในทสด

แตเหตการณวนวายนไมไดเกดขนเพยงคนเดยว

พลบค าตอมาเจาหนกมอาการทวานนอก คนนกเลวรายพอ ๆ กบคนกอน

ทกสงทกอยางวนวายและโกลาหลสนด นองสาวของผมวาวนหนกขน

เธอแทบจะกลายเปนบาไปเสยแลว

ไดแตกอดลกไวแนบอกและคร าครวญอยางสนหวง

เสยงคร าครวญของผเปนแม เสยงรองไหของพอหน

เหมอนคมมดแคะควานในใจผมอยตลอดเวลา จากช วโมงกลายเปนสองช วโมง

แกไมมททาวาจะเงยบเสยท เอาแตรองดนจนตวแดงก า

มอเทาเกรงหงกเหมอนวาเจบปวดสดจตสดใจ

ผมชวยไดกเพยงแคชวยรบแกมาจากอกแม แลวสงคนใหในทสด

เวยนรบเวยนสง เวยนปลอบอยอยางนเหมอนไมมทสนสด

มนเปนประสบการณทเลวรายและผมไมเคยประสบมากอน

เราพยายามทบทวนและคดหาสาเหตตาง ๆ

ทคดวาเปนตวการท าใหเจาหนรองไหไมสบาย ไมวาจะเปนเร องเสอผา อาหาร

น า นม แตกยงนกไมออกอยด

ถาแกไมสบายมนกคงเปนโรคแปลกประหลาดสนด

เพราะในตอนกลางวนอาการของแกเปนปกตทกอยาง แตพอถงตอนพลบค า

เวลาเดยวกนกบวนกอน ๆ แกกจะแหกปากรองเสยจนหมดแรง

หลงจากผานชวงเวลานไปทกสงทกอยางกคนสสภาวะปกต

“พ” นองสาวผมเรยก เธอยงสะอนเบา ๆ

“ท าไมหรอ”

“พเอาปลาตะเพยนยายชอยไปไวทไหน”

“ท าไมละ”

“พอยาวาอยางโงนอยางงเลยนะ” นองสาวพด

สหนาของเธอเตมไปดวยความหวาดหวน “หนวาปลาตะเพยนนนแหละ

ยายชอยตองท าอะไรสกอยางหนงแน ๆ ”

ผมรทนทวาเธอคดอะไรอย “ไมหรอก” ผมวา “มนไมมเหตผล”

“แต...”

“เธออยาคดมากเลยนา” ผมรบปราม พลางอธบายใหฟงถงเหตผล

แตนองสาวไมเชอ เธอไมเชออะไรทงนนในตอนน และยงสนนษฐานไปตาง ๆ

48

นานา

เธอเชอแนวาในปลาตะเพยนสานของยายชอยจะตองมเวทมนตรช วรายสงอย

หญงชราคนนนเปนแมมดผปอบ แกโกรธทนองสาวผมไมยอมใหเขาบาน

เลยเสกคาถาใสไวในปลาตะเพยน และนคอตนเหตทท าใหเจาหนมอนเปนไป

“งนเอาแกไปหาหมอ” ผมตดบท เพราะเหนวาเธอจะฟงซานไปใหญ

หมอเทานนทจะบอกไดวาแกเปนอะไร

ยงไมถงสองทม รานหมอยงไมปด

ผมขบมอเตอรไซคพานองสาวและลกชายไปทคลนกหมอเดก

เจาหนหยดรองไหช วขณะทออกจากบาน

เราพยายามเลาอาการของแกใหหมอฟงอยางละเอยด

หมอตรวจดอาการอยพกหนงกบอกวาไมมอะไรผดปกตเพยงแตทองอดเพราะร

องไหมากไปหนอย

“แกไมเปนอะไรแนนะหมอ” ผมถามย าอกคร ง

“เดกเลก ๆ มกจะรองไหโดยไมมสาเหตอยางนแหละ

แตไมตองตกใจหรอก พกหนงกหาย”

หมอไมมเวลาใหผมกบนองสาวซกถามมากกวาน

เนองจากมคนไขรายอนรออยอกมาก

แตผมกพออนใจทไดรบค ายนยนจากหมอ

อยางนอยผมกตองการใหนองสาวไดหยดคดเหลวไหลเสยท

ความจรงเธอกเปนคนมการศกษา เรยนรอะไรมาตงมากมาย

ไมนาจะคดเหลวไหลแบบน

แตความมนใจของผมกถกท าลายลงอยางสนเชง

ทนททกลบมาถงบานในคนนน เจาหนกกลบไปสอาการเชนเดมอก

คราวนขออางของผมฟงไมขนเสยแลว

“มนตองเปนเพราะปลาตะเพยนของยายชอยแนนอน”

นองสาวผมปกใจเดดขาด เธอถามผมถงปลาตะเพยน

เธอไมแนใจวาผมไดเอาไปทงหรอท าลายตามทเธอขอรองหรอไม

ถงตอนนเสาหลกแหงความเชอมนในเร องเหตผลของผมกเร มสนคลอนเ

สยแลว ค าพดของนองสาวและความพยายามทสญเปลาทงหมด

เหมอนกบมออนทรงพลงทคอยโยกคลอนใหมนสนไหวทละนด

แตผมกเตอนตนเองวาใหมนคงเขาไว

ผมยงไมอยากเชอวายายชอยคอตวการทแทจรองของเร องน

49

เชนเดยวกบทกคนทผานมา เจาหนรองเสยจนออนแรงและคอย ๆ

หลบไปในทสด

ผมกบนองสาวกลายเปนโรคกลวกลางคนไปเสยแลว

ผมไมอยากใหมเวลาพลบค า อยากใหพนชวงเวลา

อนแสนทรมานใจนน แตผมจะทอดทงเธอไปไดอยางไร

เรามกนแคสองคนเทานน ตางคนตางไมเคยมประสบการณเลยงดเดกมากอน

จรงแลวนองสาวของผมกขวนขวายหาหนงสอต าราการเลยงเดกมาอานอยตลอ

ด แตพอถงภาวะคบขนนเธอกลบลมมนเสยสนท เธอไมสนใจอะไรทงนน

นอกจากลก ท าอยางไรจะใหลกหยดรอง

ความเปนแมของเธอฉายชดออกมาทางสหนา แววตาและการกระท าทงหมด

เธอพลงพลาน ทกขระทมและจมอยในความสนหวง

ผมคดถงแม ยงเหนนองสาวผมยงคดถงแมขนอยางบอกไมถก

เราสองคนพนองเสมอนคนทวายอยกลางทะเลแหงความวาวน ไรทยดเกาะ

ไมวาจะเปนทางกายหรอทางใจ นถาแมยงอยแมคงชวยเราได

ไมมแมกขอใหมป ยาตายายกยงด แตเจาหนของผมมแตลงผไมประสประสา

มแมทหมดสนความเชอมนในตวเองเสยแลว แลวเราจะท าอยางไรด

ลงจะชวยเจาไดอยางไรเลาพอหนเอย...

ความคดทจะออกไปหาหมอไมอยในหวสมองผมอกตอไป

นองสาวนนไมตองเอยถง เธอหมดสนความเชอมนในทกสงทกอยาง

จตใจของเธอจดจออยทปลาตะเพยนและยายชอย

เธอมองไมเหนเหตผลอนใดอกเลยนอกจากวายายชอยคอตนเหตของเร องทไม

มเหตผล และสงทเธอสรางขนมากไดพนธนาการเธอไวอยางแนนหนา

และแลวปลาตะเพยนของยายชอยกมาวายวนอยในหวงคดของผม

มนยดครองเนอทแหงนนเปนบงกวางใหญ

มนพากนด าผดด าวายและแพรพนธอยางรวดเรว

ฝงปลาตะเพยนไดเรยกผมออกมาจากบานในดกของคนวนหนง

ภายหลงจากพอหนนอยและแมของแกไดหลบใหลไปแลวดวยความออนเพลย

ผมเดนออกมาหลงบาน ขณะนนเปนเวลาเกอบเทยงคนแลว

ผคนจากบานเรอนใกลไกลปดไฟนอนกนเงยบสนท

คนทอยในยานหองแถวกเปนเชนน เร องราวของใครกของคนนน

ไมมใครสนใจใคร ไมมใครรวาเกดอะไรขนบางในบานหลงอน

ผมเดนไปทช นวางของ ร อกลองกระดาษเกา ๆ ออกมา

50

ใจของผมเตนตนขนมาทนททคดอยากจะเปดกลองกระดาษ

ความมดโรยตวอยรอบขาง อาศย

แสงสวางเพยงเลกนอยจากดวงไฟขางทางเดน

ผมยงมองเหนกลองกระดาษวางอยในสภาพเรยบรอย แต

ขางในนน...

ผมรบสลดหวไลความคดบางอยางออกไป

มนเปนเร องนาละอายเหลอเกนทผมปลอยใจไปกบความคดฟงซาน

แตมอกลบสนขนมาในทนททนใด เปดออกดดไหมหนอ...

ผมตดสนใจเปนคร งสดทาย เปดกลองกระดาษอยางรวดเรว

และในวนาทนนผมกพบวามนยงอยในสภาพครบถวน

ปลาตะเพยนสานของยายชอยนนเอง มนนอนสงบนงอยกนกลอง

ทงหมดมหกตว ทงหมดมาจากใบมะพราวซงตอนนแหงเหยวไปหมดแลว

แตรปทรงของมนยงคงเดม ไมมวแววและรองรอยของความช วรายซอนอย

ไมมอะไรสกอยางเดยวนอกจากใบมะพราวแหง ๆ เทานนเอง

ผมยมใหกบความขลาดเขลาของตวเอง แลวคอย ๆ ปดฝากลองใบนน

กอนจะเกบกลบไปไวทเดม

คนนน ผมฝนเหนปลาตะเพยนสานเตมไปหมด

กลางวนไมมอะไรนากลวส าหรบนองสาวผมอก

เธอบอกวาในหลายวนมานไมมวแววของยายชอยโผลมาใหเหน

ไมมปลาตะเพยนสานมาแขวนไวทประตเหลก

แตกลางคนกลบน าความประหวนพร นพรงมาใหเราอยางเตมท

มนเกดขนซ าซากและบอนท าลายความรสกสนด

เจาหนไดกลายเปนเดกทนาชงไปเสยแลวเมอพลบค ามาถง

แกยงแหกปากรองเหมอนถกผสง

นองสาวของผมไดกลายเปนแมใจรายไปเสยแลว

เธอปลอยใหลกชายรองไหอยางไมอาลยใยด

และราวกบตองการประชดประชน “แกอยากรองกรองไปเถอะ...

รองเสยใหพอ...” เธอระเบดออกมาอยางกราดเกร ยว แตเพยงอดใจเดยวเทานน

เธอตองถลนเขาไปควาเจาหนขนมาอม

“มนตองเปนยายผปอบนนแน ๆ

มนจะจองลางจองผลาญไปถงไหนกนนะ...”

51

ผมไมอาจฝนทนสภาพการณเลวรายนตอไปไดอก

หากขนปลอยใหเปนเชนน ผมคงเปนบาไปเสยกอน

ในวนาทนนผมนกถงยายชอยดวยความชงชง ผมจะตองไปหาแกเดยวน

ลากตวมาและเคน

ความจรงออกมาใหไดวาแกท าอะไรหลานชายของผม

ผมรบควาพวงกญแจ

ผลนผลนออกจากบานทามกลางเสยงระงมของแมกบลก

หนาบานมดเพราะอยหางจากเสาไฟหลายเมตร ผมเลอกหากญแจไขประต

แตความมดกท าใหมองอะไรไมถนด

เจาหนยงรองจา เรงใหผมรอนรนเปนทวคณ แตยงรบกยงลนลาน

ผมหากญแจดอกนนไมเจอสกท ทงทมนมอยในพวงแคหาดอก

แตยงหายงเหมอนวามนมจ านวนเปนหาสบ

ทนใดนนผมไดยนเหมอนกบมใครมาเขยาประตร ว

ผมรบเงยหนาขนและมองไปทางทมาของเสยง พระชวย...ผมตกตะลงอยกบท

ขนลกเกรยวไปทงตว เมอเหนเงารางของใครคนหนงยนตะคมอยใกล ๆ

“ใครนะ” ผมรองเสยงหลงมากกวาจะออกปากถาม

รางนนคอย ๆ ขยบเขามาใกล เมอเจาของเงารางปลดผาคลมหวออก

ผมกตองเสยววาบไปทงตวอกคร งหนง

“ยายชอย”

“จะ...ยะ ยายเอง” เสยงแหบ ๆ ตอบมาพอไดยน “ใหยายเขาไปเถอะ...

ใหยายเขาไป”

“ไม” ผมสวนตอบไป พรอมผงะถอยหลง

พวงกญแจตกจากมอเมอไหรกไมร ผมก าหมดแนน

เตรยมพรอมดวยสญชาตญาณมากกวาจงใจ

ผมไมเคยเหนใครมทาทางนากลวเหมอนหญงชราคนนมากอน

แกมาปรากฏตวในยามวกาลเชนนดวยจดประสงคอะไรกนแน

หรอวา...หรอวาแก

“ใหยายเขาไปหนอยเถอะ...ขอเขาไปหนอย”

เสยงแหบแหงแตรอนรนดงขนอก

ผมลมความตงใจเดมเสยแลว

น าเสยของยายชอยดรอนรมและกระวนกระวายพกล

52

ผมตดสนใจวาเปนตายอยางไรกไมยอมเปดประตใหแกเขามา

หญงชราคนนมทาทไมนาไวใจจรง ๆ

แตยายชอยยงคงออนวอนอยอยางนน

แกเขยาประตร วหนกขนเมอไดยนเสยงเจาหนแผดจาขนมาอก

“ใหยายเขาไปเถอะ...ไอหนมนรองใหญแลว ยายอยากเขาไปดอาการ”

แกพดพรอมกบจองหนาผมอยางขอรอง ในความมดสลว ๆ

ผมมองเหนดวงตาของแกเปนประกาย

“ยายมาดนะพอหนม...ยายเพยงแตมาดอาการของพอหนเทานนเอง”

ค าพดประโยคนของยายชอยท าใหผมลงเล

และนกขนมาไดอกคร งวาทจรงแลวผมตดสนใจไปหายายชอย

ผมตองการน าตวแกมาในคนน และตอนนแกกมายนอยหนาบานแลว

หากแกมเจตนารายกคงไมกลาขอเขามาในบานผมหรอก

ผมตดสนใจกมลงหยบพวงกญแจและไขประตร วเปดใหแกเขามา

ยายชอยรบผลนผลนเขามาอยางรอนรน แกบอกใหผมน าเขาไปในบาน

นองสาวของผมรองเสยงหลงดวยความตกใจ ทนททเหนหญงชรา

“นมนอะไรกน พพาตวยายชอยเขามาท าไม เอาออกไป พาแกไปใหพน”

“แกจะมาดเจาหน” ผมบอก

“ใชจะ ยายจะมาดพอหนสกหนอย เหนแกรองทกคน”

“ไมนะ...ไม” นองสาวผมควาลกขนไปกอด เหวยงตวไปอกทาง

เธอเตรยมพรอมทจะปกปองลกชายเตมท

“ลองเชอแกสกคร งเถอะ” ผมพด “บางทแกอาจชวยเราได”

ผมเขาไปขอตวเจาหนจากแม นองสาวผมไมยอมทาเดยว

ผมตองพดกบเธออยนานขณะเจาหนยงคงรองจาสดเสยง

ในทสดเธอกตองยอมปลอยลกชายใหผม กระนนกยงคมเชงอยใกล ๆ

ยายชอยเขามารบเดกไปอม

แกประคองเจาหนไวในออมแขนอยางทะนถนอม กอนจะเปลยนเปนอมพาดบา

แกเอามอลบหลงเจาหนแผวเบา ปากกพดตลอดเวลา...

“โอะ...โอเจาคนนอยเปนอะไรไปหรอลก นงเสย...นงเสยคนดของยาย...”

น าเสยงของแกแหบแหง

แตเยอกเยนและยงคงความอบอนอยางประหลาด เจาหนคอย ๆ ลดเสยงลง

แตกยงไมหยดรองไหเสยทเดยว

สมผสอนออนละมมและแผวเบานนกระมงทท าใหแกคลายจากการแขงเกรง

53

ผมจองดยายชอยไมคลาดสายตา เมอเหลอบไปดนองสาว

กเหนเธอตกอยในอาการเดยวกนกบผม

ยายชอยยงคงปลอบโยนเจาหนดวยเสยงแหบเปนหวง ๆ

ทาทางของแกท าใหผมนกไปถงหญงแมลกออนบางคนทเคยเหน

ผหญงทตลอดชวตใชเวลาหมดไปกบการเลยงดลก

เราไมคอยไดเหนภาพเชนนในผหญงทเปนแมสมยใหม

แมแตนองสาวของผมเองกเถอะ ออมแขนของเธอออนแอและไมมนคง

ออมอกของเธอกคลายบอบบาง สมผสทมใหลกนอยชางแขงและกระดาง

ตางกนเหลอเกนกบทาทางของยายชอยในตอนน

ความงกเงนเงอะงะของคนชราแทบไมมใหเหนขณะทแกก าลงอมเดก

ยายชอยยงคงอมเจาหนเดนวนไปมา

แกพยายามพลกตวเดกเหมอนจะส ารวจดอาการผดปกต

สหนาของหญงชราฉายแววกงวล จากนนแกหยดนงลงทเกาอ

เปลยนเปนอมเจาหนในทานง พรอมกบเปารดกระหมอมของแกตดกนสามคร ง

“ท าอะไรนะ” ผมหลดปากถามอยางลมตว

ยายชอยไมสนใจผมและนองสาวทตะลงงงกบการกระท าของแก

แกท าราวกบวาในบานหลงนไมมพวกเราอย

นอกจากแกกบเจาหนสองคนเทานน

เจาหนเงยบเสยงลงฉบพลน แทบไมนาเชอ...

เพยงอดใจเดยวหลงจากทยายชอยเปากระหมอม

เจาหนกหยดรองไหเปนปลดทง

ผมจะไมมวนลมเหตการณในคนนนไดเลย

ทกสงทกอยางทเกดขนประจกษแกสายตาของผมกบนองสาวอยางชดเจน

เราไมมเหตผลใด ๆ

ทจะมาอธบายวาท าไมเจาหนจงไดหยดรองไหทนททยายชอยเปากระหมอม

เพราะวนตอ ๆ มา

หลานชายของผมกไมหวนกลบไปสอาการอนชวนทรมานจตใจนนอก

ผมยงไมอยากหาขอสรปส าหรบเหตการณทงหมดน

และส าหรบนองสาวของผมนน เธอไมตองการค าอธบายใด ๆ อกแลว

ส าหรบเธอจะมสงใดมคามากไปกวาการทลกนอยไดกลบสสภาพปกตอกคร งห

นง เธอเลกพดถงเวทมนตรอนช วรายของแมมดผปอบ

54

เธอเลกถามถงปลาตะเพยนสานทผมน าไปซอนเอาไว

และถงวนนกญแจทตดประตร วกไมมความหมายอกตอไป

ยายชอยไดกลายเปนแขกประจ าบานของเราไปแลวในตอนน

แกสามารถเขาออกไดตลอดเวลาทตองการ

ความจรงแลวผมมค าถามมากมายทรอฟงค าตอบจากหญงชราคนน

ไมวาจะเปนเร องปลาตะเพยนเหลานน หรอแมแตสงทผมอยากรอยางยงยวดวา

แกท าอยางไรหรอ ถงท าใหหลานชายของผมเลกจากการรองไหเปนปลดทง

ผมไมรวานองสาวจะมความคดเหมอนผมหรอไม แตถงเธอจะคด

เธอกคงไมมเวลามาซกถามยายชอยมากนก

เพราะทกวนนเธอมภาระใหมทเพมขนมาอกอยางหนง

นนคอคอยเปนธระจดการตกแตงเนอตวยายชอยเสยใหม เธอหาเสอผาใหม ๆ

มาใหแก สอนใหแกเลยงเดกใหถกหลกอนามย

บางวนผมยงไดยนเธออานต าราการเลยงเดกใหยายชอยฟงดวยซ าไป

“เราตองเตรยมตวแกใหพรอม” นองสาวของผมชแจงดวยสหนาระร น

“ไหน ๆ กจางใหแกเลยงลกแลวน เวลาหนไปท างานจะไดไมตองกงวลไงละ”

เปนอนวาปญหาหนกอกของเรากเปนอนหมดไป

นองสาวของผมไปท างานอยางสบายใจเพราะได

พเลยงทไวใจไดอยางยายชอย

เจาหนของเรากนารกนาชงมากขนทกวน แกกนอมนอนหลบ

และไมรองงอแงอกตอไป ยายชอยเลยงเดกไดดกวาทคด

แกชอบอมเจาหนเดนเลนมากกวาทงใหนอนในเปลหวายตามล าพง

แมนองสาวของผมจะตงวาการท าอยางนนจะท าใหเจาหนตดมอและจะไมยอมน

อนตามล าพงอก แตยายชอยกไมฟง

“ไมเปนไรหรอก ถงแกจะตดมอ หนกจะไมเดอดรอน

เพราะยายจะคอยอมแกจนกวายายจะตายจากไปนนแหละ...”

ผมรวายายชอยพดเลน แตฟงแลวอดใจหายไมได

เราไมอยากใหแกจากพวกเราไป ในความรสก

ของผม

ยายชอยเหมอนอะไรสกอยางหนงทเคยมอยในบานของเราแลวกลบมาขาดหาย

ไป แตบดน เจาของมคานนไดหวนคนมาอกคร ง

แมวาจะไมทงหมดแตกท าใหเราอบอนและมความสข

55

ผมยงไมลมปลาตะเพยนสานของยายชอย

ปลาตะเพยนทงหมดของแกยงอย

วนหนงผมท าใหนองสาวและหญงชราแปลกใจมาก

เมอผมน าปลาตะเพยนนอย ๆ

เหลานนมารอยเปนพวงและแขวนไวเหนอเปลของเจาหน

“ยายนกวามนถกทงไปหมดแลว”

ยายชอยจองปลาตะเพยนของแกดวยน าตาคลอเบา

วนเสาร-อาทตยผมกบนองสาวไมไปท างาน ผมชอบมาขลกอยขาง ๆ

เปลของเจาหน นงดยายชอยและนองสาวเลยงลก

เมอถงตอนกลางวนซงไดเวลาทเจาหนจะนอนหลบ

ยายชอยจะจบแกลงเปลหวาย ปลอยใหเจาหนนอนจองปลาตะเพยนพวงใหญ

จากนนแกจงคอย ๆ ไกวเปลชา ๆ พรอมกบรองเพลงกลอมเบา ๆ

น าเสยงของยายชอยยงแหบเครออยอยางนน

แตฟงแลวเยอกเยนและออนโยนบอกไมถก

เสยงเพลงกลอมเดกดงสลบกบเสยงอดอาดของเปลหวาย

เปนทวงท านองอนเพราะพร ง ในเวลานนผมรสกคลายกบวา

วนเวลาแหงวยเยาวทเลยลบไปนานแสนนานไดหวนกลบมาสตวผมอกคร งหนง

บทเพลงกลอมเดกอนเยอกเยนและออนโยนนน ท าใหผมนกถงแมผลวงลบ

ผมเหนแมนงอยขาง ๆ เปลหวาย มอคอยจบสายเปลแกวงไกวเบา ๆ

และรนหลงบทเพลงกลอมเดกไหลเออยดจดงสายน าในรางธาร

ผมคอย ๆ เคลมหลบไปกบบทเพลงนนตงแตเมอไหรกไมร

แตเมอตนขนมาอกทกเหนยายชอยยง

นงไกวเปลอยดงเดม เจาหนกหลบอตอยในทาเดม ไมไกลนน

นองสาวของผมกหลบพร มคาตะกราผาอย

อกคน...

______________________________________

Brief Biographies of Thai Writers

Angkarn Kalayanapong

องคาร กลยาณพงศ

Angkarn Kalayanapong was born in 1926 in the southern town of Nakhon Si Thammarat, the

son of Kamnan (sub-district chief) Khem and Khum Kalayanapong. His ancestors on both his father’s

and mother’s side were goldsmiths. As a child he was of poor health, with bouts of fever that

sometimes left him hemiplegic, until a traditional herbal treatment succeeded in healing him. From a

young age he loved to read classical Thai poetry and to draw pictures. After he finished his secondary

education at a local school, he went to further his studies at Pohchang Academy of Arts in Bangkok

and, after that, studied painting, sculpture and graphic arts at Silpakorn University under famous

professors Silp Bhirasri (Corrado Feroci) and Fuea Hariphithak, but on his third year got bored, left

the university and was given the opportunity to study the restoration of ancient art with Professor

Fuea by travelling to various archaeological and historical sites to trace and repair works of art while

combining artistic activity with creative writing. In those years, Angkarn came to know many

contemporary artists and poets such as MC Janjirayu Rachani (pen name: Toh na Tha Chang),

Prayoon Uruchada (pen name: Nor na Paknam) and Phaiboon Suwannakoot, whose poems appeared

along with his notably in Anusorn Nong Mai of Silpakorn University. He also met Sulak Sivaraksa,

the founding editor of the influential, high-brow Sangkhomsat Parithat (Social Science Review),

which welcomed his poetry. His reputation spread and his poems drew praise as well as criticism for

not respecting traditional patterns of prosody. When Sulak Sivaraksa published his collected poems as

a book, Angkarn’s reputation was made as a leading contemporary poet forging a new poetry path –

even though criticism over his refusal to abide by convention didn’t die down. By 1972, a Thai

cultural foundation proclaimed him an outstanding poet (kawee deedaen). In 1986 he received the

SEA Write Award for his Panithan Kawee (The poet’s pledge) collection of poems and in 1989 he

was named a National Artist for both his poetry and his drawing, which are both utterly personal and

instantly recognisable. Angkarn Kalayanapong kept writing poems and drawing until he died of old

age on 25 August 2012, leaving behind a wife and three children.

Chiranan Pitpreecha

จระนนท พตรปรชา

Chiranan Pitpreecha was born in 1955 in the southern town of Trang. Niran, her father, and

Jira, her mother, ran a book-cum-stationery shop. Chiranan thus, along with her two brothers, grew up

in a world of books and wanted to read and write from an early age. At thirteen, in the second year of

secondary education at the provincial school, she came second in a poetry writing competition, read

her poem in front of the city hall and had it, along with new pieces, published in various Bangkok

reviews. She also took care of the school publication, writing almost all columns and typing the whole

thing herself. She went to study pharmacology at the Faculty of Science of Chulalongkorn University

and was elected the “star of Chula” in 1972. After following the courses for a while she began to

question the quality of education provided and got increasingly involved in student political activities.

After the events of 14 October 1973, her role as a student leader grew and some of her fiery poems

gained widespread recognition but, after only two years, the writing on the political wall was such that

she decided to take up arms in the jungle with her boyfriend and soon-to-be husband, student leader

Seksan Prasertkul. There she would write poems under the pen name Binla Natrang. After six years in

the jungle during which she gave birth to two sons, she, her husband and their friends gave up armed

struggle. Chiranan and Seksan went to Cornell to resume their studies. She obtained a master’s in

political science but could not complete her doctorate. Chiranan Pitpreecha has been praised for her

idealistic struggle and as a major poet. A set of her poems entitled Born in the army and manually

duplicated for distribution became Bai Mai Thee Hai Pai (Gone are the leaves) when published as a

book and that book received the SEA Write Award in 1989. Even though she has long given up

writing poems, Chiranan Pitpreecha keeps writing feature stories and is a noted translator of films,

attached to the National Discovery Museum Institute.

Dhep Mahapaoraya

เทพ มหาเปารยะ

Dhep Mahapaoraya was born in 1904 in an aristocratic family. His father was the governor of

Nakorn Sri Thammarat and Phang-Nga, respectively. He went to the Royal Pages College (now

Vajiravudh College), and then studied in Penang, Malaysia, for five years before moving back to

Bangkok. He started his career at Louis T. Leonowens Ltd., then the department of immigration, the

newspaper ‘Bangkok Daily Mail”, and the cinema theatre “Pattanakarn”. He later settled down with

his family in Chonburi, working as a manager of Srimaharaja Wood Co.Ltd. He translated quite a few

literary works from English into Thai, and wrote a few short stories. Champoon was his most famous

short story which was later translated into English by M.L. Boonlua Thepyasuwan and published in

Asia Magazine in February 1982. He was praised as one of the greatest short story writers by the

Writers’ Association of Thailand. He passed away in 1942.

Kukrit Pramoj

ม.ร.ว. คกฤทธ ปราโมช

Mom Rajawongse (M.R.) Kukrit Pramoj was born in Thailand in 1911, member of a princely

family on his father’s side and one of the most influential ministerial families on his mother’s side. He

was the younger brother of Seni Pramoj, who was prime minister, leader of the Democratic Party, and

member of Parliament. In his early life he was educated at home and had experienced life in the

Grand Palace during the last years of the absolute monarchy. At the age of 15 he went to study in

England, completing his secondary education at Trent College and graduating with an honours degree

in Philosophy, Polities and Economics (PPE) from Queen's College, University of Oxford. Upon

returning to Thailand, his first job was in the field of banking; but his true vocation was his mastery of

many forms of arts, including politics and journalism. Socially prominent because of his royal

connections, he was also the founder and publisher of Thailand's most influential Thai language

newspaper (Siam Rath) and weekly magazine (Siam Rath Sapda Vicharn), the author of more than 30

books, a university professor, radio commentator, economist, capitalist (owner of the Indra Hotel),

actor (the prime minister in the film “The Ugly American”), and narrator on an American educational

television film series on Asian civilizations. More important for Thai history, he served as prime

minister from 1976 to 1977, deputy finance minister, member of Parliament, and chairman of the

constitutional convention. He was the principal author of the Thai constitution of 1974. He was also a

professional Thai classical dancer, a photographer, and a horticulturalist.

M.R. Kukrit was a prolific writer. His writings were numerous and various. He wrote in prose

as well as poetry. He was a daily columnist for his own paper, Siam Rath,

as well contributor to other newspaper and magazines for 30 years. His creative writings included

short stories, novels, stage plays and poetry. His scholarly works on Thai as well as Asian cultures

are used as reference in colleges and universities. He was well known for his interpretation and

presentation of Buddhism for modern audience, he himself having spent sometime in the monkhood.

He was awarded the title of National Artist in the field of literature in 1985, the inaugural year for the

honour. He also received The Special Commemorative Prize of The Fukuoka Asian Culture Prizes in

1990, the inaugural year for the honour as well. He was also known as a staunch loyalist and served

the monarchy for his entire life. He is considered one of the great statesmen of Thailand. M.R. Kukrit

passed away in 1995 at the age of 84. His former home is now a heritage museum which is preserved;

paying homage to his life and Thai traditions.

Montri Sriyong

มนตร ศรยงค

Montri Sriyong, born in 1968 in Hat Yai, is the son of a Chinese immigrant who settled down

in that southern town and married a Thai woman from neighbouring Nakhon Si Thammarat. The

family sold braised duck with yellow noodles. After completing his secondary education in a local

school, Montri registered at Ramkhamhaeng University’s Faculty of Humanities in 1986, but failing

to pass the Literary Criticism course, switched to the Faculty of Political Science, only to give up and

go back home a lame duck for more noodle-duck servings. The bloody events of “Black May” 1992

triggered his ire and lyre and the poetry pages of several national weeklies welcomed his versified

salvos. Earlier, at Ramkhamhaeng, on the advice of a friend, reading Seni Saowapong’s radical novels

of a previous generation (Wanlaya’s Love and Ghosts) had enticed him to acquaint himself with the

best of Thai and foreign literature and to hone his own skills. His fourth collection of poems, entitled

Lok Nai Duangta Khaphajao (The world in my eyes), received the SEA Write Award in 2007. Of

course, Montri is known as the “duck-noodle poet” from the family business he has helped maintain

to this day: in the Siriwan Duck Noodle Shop on Lamai Songkhroh Road in Hat Yai city centre, he

keeps kneading dough with the help of his wife and relatives when he is not braising verse.

Nai Pee

นายผ

Nai Pee is the pen name of Assanee Phollachan (also known as Sahai Fai or Lung Fai). He

was born in 1918 in Ratchaburi. He graduated from Thammasat University where he began his

interest in literature and adopted the pen name “Nai Pee”. After graduation, he worked as the assistant

provincial prosecutor. He was based in Pattani, Saraburi, Ayutthaya and Bangkok respectively.

Because of his integrity and straightforwardness, he got himself into trouble with authority several

times until he decided to leave his government job in 1952. Since then, he became an underground

writer during a dictator’s regime whereby the arrest of writers and journalists who criticized the

government was commonplace. He joined the Communist Party of Thailand, and was given the name

‘Sahai Fai’ (Comrade ‘Fire’). To avoid getting arrested, he fled to Vietnam and China respectively.

He passed away in Laos in 1987. His famous poem ‘Isan’, which reveals hardship while arousing the

fighting spirit, gave him the title of the People’s Poet. He is also known as a song writer with the most

well-known song of all time called ‘Duan Phen’ (Full moon), reflecting how he missed home during

his escape abroad.

Naowarat Pongpaiboon

เนาวรตน พงษไพบลย

Born in 1940 at the onset of the Second World War in a province west of Bangkok, Naowarat

Pongpaiboon is the son of Sombat and Somjai (Kaowongwan) Pongpaiboon. Sombat, his father, ran

an opium den and had several children from various wives. Even before he graduated in law at

Thammasat in 1965, Naowarat began working for the then National Development Ministry to help

finance his studies, during which he also became an accomplished flute player. Once he had obtained

his B.LL., he went back to Kanchana Buri to ordain locally and then went on a pilgrimage to

Buddhadasa Bhikkhu’s famed Suan Mokkh sylvan retreat in Surat Thani province down south. Back

to secular life, he joined the editorial board of Witthayasarn, a magazine of the Thai Watana Panich

printing group, over 1968 and 1969. The next year he appeared as Phra Aphai Mani, the lead male

character in a television adaptation of Sunthorn Phu’s epic poem by the same name, but didn’t

complete his assignment. Then he went to teach creative writing at the Faculty of Education of

Songkhla Nakkharin University in the South in 1971-72, and in 1973 he joined the Bangkok Bank as

an advisor and a leading light of the bank’s Music and Drama Centre in Bangkok. His first collection

of poems, Kham Yat (Words on a drip), brought him fame. First published in 1969 it has known many

reprints since then. Naowarat was the first poet distinguished by the SEA Write Award, in 1980, for

his collection Phiang Khwamkhlueanwai | Mere Movement. Many of his poems have been selected by

the Ministry of Education for study by pupils and several have been translated into various languages.

Naowarat Pongpaiboon married Prakhongkoon Isarangkura Na Ayutthaya in 1971. The two

of them would later set up a publishing house bearing the names of their son and daughter to publish

his work. In the course of years, the poet has received several honorary degrees in liberal arts. He has

been an advisor on art and culture for both state and private institutions. He was named a National

Artist in 1993 and given the title of “Rattanakosin poet”, a rare honour.

Phaitoon Thanya

ไพฑรย ธญญา

Phaitoon Thanya is the pen name of Thanya Sangkhapantanont. He was born in 1956 in a

village of Phatthalung province in the South where his father was a schoolteacher whose former

family name, Chulaeh, denoted Muslim origins and was changed to Sangkhapantanont. As a child,

Phaitoon read extensively. After obtaining his Certificate of Education from the local teachers’

training college, he entered Srinakharinwirot University in Songkhla and, while there, wrote his first

short story, “The death of an intellectual”, in the stream-of-consciousness style favoured at the time

by young writers such as Suchart Sawatsi, Surachai Janthimathorn or Nikom Rayawa. It was

published in a university newsletter in 1979 under his real name. The formation of the Nakhorn group

of Southern poets and writers led to the publication of his first poems in a collective work of the

group. While he studied for a master’s in Thai writing in what is now Naresuan University in

Phitsanulok in the Northeast, a second short story of his was published, received a prize and was

subsequently translated into Malay for publication as a set of fifteen contemporary short stories. Quite

a few of Phaitoon Thanya’s short stories were translated into English and published in bilingual

format under the titles At the Western Battle Front: The So-So War (1997) and Paradise Waves

(2001). These days he teaches writing and literary criticism at Mahasarakham University, where his

wife also teaches the Thai language. Every year they organise a “literary camp” where writers and

poets are invited to share their trade knowledge and experience with the students.

Ujjeni

อชเชน

Ujjeni is the pen name of Prakin Chumsai Na Ayutthaya. She was born in 1919 in Bangkok,

and raised as a Roman Catholic. She graduated with a highschool diploma in French when she was 16

years old, and also in English a year later from Saint Joseph Convent School. She has both BA and

MA with honours (in French) from the Faculty of Arts, Chulalongkorn University in 1945. Then she

received a one-year scholarship to further her studies in France. When she came back, Ujjeni worked

as a lecturer at the Faculty of Arts, Chulalongkorn University.

Ujjeni started writing poetry when she was studying at Chulalongkorn University. Her senior

friend gave her the pen name ‘Ujjeni’ following her religious name ‘Eug Enie’. In 1956, her co-

authored book with Nid Nararak, Khop Fa Khlip Thong (The gold-trimmed horizon), was published.

Ujjeni is married to Mom Luang Chitasarn Chumsai. She writes both prose and poetry as well

as translates some foreign literary works into Thai. Ujjeni was honoured the national artist in literature

in 1993.